trasmision intergneracional trauma.pdf

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    1/24

    / 31 /

    Aproximaciones al estudio de laTransmisin Transgeneracional del

    Trauma PsicosocialApproaches to Study o ransgenerational ranser o

    Psychosocial rauma

    Ximena Fandez

    Marcela Cornejo1

    Rsumn

    e prsn rcu hc un rvisin d s principssudis qu s hn rizd n rn nmn d rur rs dicdur miir chin niz cm ss sudis hn rdd

    s cnscuncis rnsnrcins d rur niv miir. Sxminn rvmn s cncps d rur, rum rnsmisinrnsnrcin, hcind hincpi n cncpcin d rur cmrum psicsci. bj s criris d mcnisms cnnids, sprsnn dsrrs rics s princips hzs d rjsmprics rizds n Chi n divrss prs d mund sr rnsmisin rnsnrcin d rum psicsci sunds rcrs nrcins. Finmn, prsnd s discu, snd

    uns cnsidrcins rics mdics pr uurs sudis niv ncin.

    Prs cv: tortura, trauma psicosocial, transmisintransgeneracional.

    asrc

    1 Ximn Fndz, Msr n Psic Univrsidd d Frnr, sudin d Dcrd nPsic, escu d Psic, Pnici Univrsidd Cic d Chi. e-mi: [email protected] Crnj, escu d Psic, Pnici Univrsidd Cic d Chi. [email protected]

    Rvis d Psic, V. 19, N 2, 2010

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    2/24

    / 32 /

    Rvis d Psic d Univrsidd d Chi

    Tis ric rviss h k sudis crrid u rrdin

    rur undr h Chin miir dicrship, nd nss hw

    hs sudis hv pprchd h rnsnrin cnsquncs rur mi v. I rviss h cncps rur, rum

    nd rnsnrin rnsmiin, mphsisin h id rur

    s pschsci rum. Wih cus n mchnisms nd cnn,

    i prsns h hric dvpmns nd princip ndins

    mpiric wrks undrkn in Chi nd hr prs h wrd

    u rnsnrin rnsmissin rum h scnd nd

    hird nrin. Fin, h mri prsnd is discussd, ivin

    ris sm hric nd mhdic cnsidrins r uur

    sudis nin v.

    K wrds: torture; psychosocial trauma; transgenerational

    transmission.

    l rur cm rum psicsci su impc rnsnrcin

    l p ms dici pr cnsruccin dmcric d amric

    lin u dcd d s 70, prd n qu s rmns miirs d

    Pru brsi, s sumrn Uruu, arnin Chi. Pr mnnr

    cnr sci, ss dicdurs impmnrn prcdimins simirs

    sds n Dcrin d Suridd Ncin, dcrin csrns uiizdpr s Furzs armds. enr s crcrsics cmuns su piccin

    s ncunr crcin d s cncps d nmi inrn urr

    suci d j innsidd, prndind jusicr cn prscucin

    rprsin cru msiv pr pr d s urzs picis miirs s

    ciuddns psirs (Pri, 2007).

    en Chi, rs p d esd d 11 d spimr d 1973,

    s riin un prund quir insiucin qu prvc dsruccin

    d esd d Drch xisn mrc inici d un dicdur miir.

    l Jun d girn, sumir pdr, prcdi jr sus prpis

    riucins mdin cncnrcin d s pdrs d esd

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    3/24

    / 33 /

    suspnsin d s rns individus (Cmisin Ncin d Vrdd

    Rcnciicin, 1991).

    trurs, scusrs, dspricins, jcucins, xiis,

    rcins, mdrnmins nmins msivs rmrnpr d pic rprsiv d dicdur miir. es pic suv

    cmpd d mips mds d cumin sincimin d

    currid cn s vcims; s uridds nn sismicmn

    s hchs nrn inrmcin s s miis d s dnids.

    opr n ps un ur cnsur prns s dms mdis d

    cmuniccin. a niv inrncin, irn n s uss nr

    vrsins ss n s rnisms d Drchs Humns (Minisri d

    Sud, 2002).

    en mrz d 1990, Chi inici un prcs d rcuprcin

    d dmcrci cn ccin d cndid d Cncrcin d

    Prids pr Dmcrci Prsidnci d Rpic, Prici

    awin. en su irn s crn ds cmisins ncrds d

    invsicin rcncimin d s prsns qu urn dnids,dsprcids ssinds. ls inrms prsnds pr ss cmisins

    dn cun d 3.197 prsns ssinds pr ns d esd, d

    s cus 1.102 s ncunrn dsprcids (Cmisin Ncin d

    Vrdd Rcnciicin, 1991; Crprcin Ncin d Rprcin

    Rcnciicin, 1996).

    Un dcd dspus, n irn d Ricrd ls, s cr

    Cmisin Ncin d Prisin Pic trur (n dn, CNPPt) cu, n s dcrcin d 35.865 prsns, cic 28.459

    vcims d privcin d ird rur (CNPPt, 2004, 2005). l

    imprnci undmn d CNPPt s qu nmn, dspus d 30

    s d currid p miir chin, r un rcncimin ci

    piccin msiv sismic d rur, nmn qu cninu

    sincid rs rmin d dicdur, n pr srucur pichrdd qu prpu impunidd, cm pr mr d s vcims

    sus miis, dsinrs, incrduidd ncin pr pr d

    scidd.

    l rur cnsiu un rm xrm d xpsicin

    aprximcins sudi d trnsmisin trnsnrcin d trum Psicsci

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    4/24

    / 34 /

    Rvis d Psic d Univrsidd d Chi

    vinci, rnds simpr d cs prmdids pnicds qu

    invucrn n qus d nurz sic cm psquic. Su jiv s

    dsruir prsnidd d vcim, su prcpcin d mund d sr

    humn (Dusch, 2007). e crcr rumic d rur s dd,sn lir (1990), pr impc srprsiv insprd d s mips

    mnzs vis, pr cnscun dsrnizcin xprimnd pr

    s sujs, miis rups scis.

    l cmpjidd d impc rumic, d rur d s

    rs rms d vinci pic, xii rics, invsidrs

    prsins d ncin vcims, nuvs rcins, rnivs

    cncp d rum psquic d prcdnci psicnic dinsic

    d esrs Psrumic d rdicin mdic. en linmric, dsc

    dsrr d cncp trum Psicsci d Inci Mrn-br

    (1989) qu, incund s cncpcins nrirs d rum, s

    qu n rin d s cm sus scus, s ncunrn insrs n s

    rcins individus, miirs scis n qu s prduc.

    en cnscunci, s psi rmr qu un d s pricuriddsd rur jrcid durn dicdur miir chin s qu rs

    xprimnr un mnz r d mur, s srvivins dirn

    rinrrs vid miir sci, n un nrn cd pr sinci

    ncin d s ccins d vinci pic crcrizd pr

    impunidd d s ns d esd, urs d ss hchs. l nrir

    nr, n n s vcims dircs cm n su mdi inmdi sci

    ms mpi, cs cnscuncis qu prmncn rvs d imp,mrcnd ip d rcins qu s scn.

    Cnsidrnd ss ncdns, prsn rcu s prpn

    ds jivs: hcr un rvisin d s sudis qu s hn rizd n

    Chi n rn nmn d rur; nizr cm ss sudis hn

    rdd s cnscuncis rnsnrcins d rur niv miir.

    Pr , s riz un mpi rvisin iirc rind sccinrsudis ncins inrncins qu rdn s cnscuncis

    individus miirs d rur. lu, s squd s mpi

    irur scid sudis rivs cnscuncis d rumizcins

    xrms rum psicsci. Finmn, uid pr s hzs d

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    5/24

    / 35 /

    ss sudis, squd s xndi rnsmisin rnsnrcin

    d vns rumics prduc d vinci rnizd.

    l rur: cnscuncis n s vcims dircs

    a cninucin s prsn un snsis d sudis rizds cn

    vcims dircs d rur, dscnd inrs uiidd d s

    cncpuizcins rics d traumatizacin extrema(bckr & Csi,

    1990) trauma psicosocial(Mrn-br, 1989). lu s dscri niz

    nmn d rnsmisin rnsnrcin d rum. Pr un mr

    cmprnsin d s sudis scids transmisin transgeneracional

    de trauma, siuind prpus d Krmnn (2001) s rniz

    inrmcin n rn mecanismos y contenidos.

    en Chi, rur u un prcic msiv sismic, jrcid

    cm pic d esd durn dicdur miir. a rvs d s

    prvc un quir vi qu rvs ds s dimnsins d xisnci

    d s vcims dircs, xndinds d sus miirs dircs,mis scidd n nr. e 94% d s css cicds pr

    CNPPt s hr sid vcim d rur, sn Inrm d s

    cmisin:

    Csi ds cnsidrn qu prisin rur hn nid

    cs dvsdrs n sus vids. a s rsrns d su sud sic

    mn s sum prurcin d sus rcins scis,

    civs sxus, qu drirr, mnud, s vncuscn sus miirs sus prjs, qu h cusd, n muchs

    css, rupurs insvs (CNPPt, 2004, p. 495).

    a prir d su xprinci cnic cn prsns rumizds

    pr rur durn dicdur miir chin, gmz (1985), bckr,

    Csi, gmz, Kvsks lir (1990) lir (1990) dscriirn

    mniscins psicics, s cm rccins dprsivs, rsivs,rsrns d su, pisdis psicics rnsiris, rccins

    nusiss, dicuds d cncnrcin, cnusin, cup prcss

    d du rd. ess urs cincidn n sr qu mniud

    d s rcins psicics dpnd d s circunsncis misms

    aprximcins sudi d trnsmisin trnsnrcin d trum Psicsci

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    6/24

    / 36 /

    Rvis d Psic d Univrsidd d Chi

    d rur, ir, dsrr sci pic d cd

    sinicd qu xprinci n pr individu.

    a niv sci, s prms sn srchmn ids

    dicud d siscr ncsidds sics pr srvivir did csns prnds, s cm prms n s rcins d prj,

    miirs scis (bckr ., 1990; gmz, 1985). Sn Inrm

    d CNPPt, xprinci d rur prvcd d mnr dird

    sismic pr ns d esd, c prundmn cnnz

    dpsid n s insiucins n rs srs humns: rrimin

    dnsiv ismin vrn muchs prsns cds un

    mprcimin crcin d sus rcins scis civs (CNPPt,

    2004, p. 506).

    l rur pr cm un hrrmin d cnr sci

    pic, insrumnizd pr cusr mid n rs d

    pcin, prducind un cnvivnci sci mrcd pr mnz,

    dscnnz insuridd. D s mnr, s usc dsruir

    cpcidd d rsisnci mr, sic, psicic pic d curpsci pr pnrs rimn rnn (CNPPt, 2004).

    Frn cmpjidd d s cnscuncis d rur s

    hc vidn insucinci d s crs dinsics d sndrms

    psiquirics rivs rum pr dr cun d prmic d s

    vcims d vinci pic d s dicdurs inmricns. es v

    rics prsins d r psicsci rmpzr s crs

    cnics csics pr nuvs cncps qu inrrn cnx scinrdr d rum.

    en Chi, s prsins d Insiu linmricn d

    Drchs Humns Sud Mn (IlaS), uscnd dsrrr un

    cncpuizcin qu dir cun d d surid pr s prsns qu

    urn vcims d rur dspus d p d esd d 1973,

    crrn cncp d traumatizacin extrema(bckr & Csi, 1990).s incu s prs d dimnsin mpr d trauma acumulativo

    d Khn (1974, 2005) incrprcin d cnx scipic n

    dsrr d siucin xrm d bhim (1943). e cncp d

    traumatizacin extremaprmi scr un dirnci nr xprincis

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    7/24

    / 37 /

    rumics qu sn prduc d siucins nurs imprvisis

    invunris siucins rumics prdcis cnrds n

    mrc d rprsin pic. Jun cn rcncr spcicidd

    sci d rum, ud spcimn inncinidd d s sucndicin d siucin xrm, n snid qu usc dirdmn

    dsruccin d cndicin d prsn d miin pic d quin

    rci.

    e cncp d trauma psicosocial s prpus pr Inci

    Mrn-br (1989) cn inncin d nrr un mrc cncpu ms

    dcud pr rdr s prms psicics scis qu s drivn

    d drminds cnxs sci-hisrics. S pnn rs spcs

    dniris d rum: su crcr dicic, inrnd dimnsin

    hisric dinmic; ncsidd d idnicr s cuss scis qu

    susnn; hch qu prsnci d vns rumics simpr c

    s rcins scis su mnnimin rvs d imp. e ur

    niz rin sci d rum mnncin d s pr divrss

    mdicins insiucins, rups individus qu s cnsrun cn dicicmn. Dsd s prspciv, s nind siucin

    d rur cm un rcin rumizn nr esd ns d

    esd prsns qu urn smids s prcic prduc d su

    icin pic. Si in s cs sics psicics s mnisn

    principmn n suj smid, s scidd n su cnjun qu

    rsu impcd, spcimn si s cnsidr rur cm sri

    d cnr pic pr rur rdn sci pr mdi d imprnd mnz mid n qu vivn s ciuddns.

    l trsmisin trnsnrcin d trum

    esudis cn dscndins d srvivins juds d

    Hcus (brcs & brcs, 1973; lv-Wis, 2007; Rwnd-Kin,2004); cn miirs d vcims d s dicdurs n Chi (bckr & Dz,

    1998; bidrmnn, 1991; brinkmnn, guzmn, Mdri & Sndv

    2009; Dz, 1991, 1995); n arnin (edmn, Krdn & ls,

    1998; bkrmn, Suric, Pz, Mzur, ori & ls, 2009); n brsi

    aprximcins sudi d trnsmisin trnsnrcin d trum Psicsci

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    8/24

    / 38 /

    Rvis d Psic d Univrsidd d Chi

    (Crds, Chu, Knijnik, Kkr & Vi, 2009) Uruu (Scpusi,

    Pch, oriz & Ruiz, 2009) dn cun qu s siucins rumics

    prduc d vinci pic rnizd inn cnscuncis sr

    vris nrcins d dscndins n s n s vcims dircs.

    Un rvisin d irur musr us d dirns rmins

    pr dscriir rnsmisin d rum. ack (1993) suir hr

    d aspectos intergeneracionales del trauma; Dnii (1998) rj cn

    cncp legado multigeneracional del trauma; Vkn (1996), usnd s

    principis rudins, cu rmin transmisin transgeneracional del

    trauma, sind s im ms uiizd n irur spciizdn m.

    Kndr (1988), Schwrz, Dhrnwnd lvv (1994) Fsn

    (1998) hn dirncid nr ds ips d rnsmisin d rum. Pr

    un d, rnsmisin dirc spcc, rvs d cu s nis

    prndn cmprrs pnsr n rm simir d sus pdrs. y

    pr r d, rnsmisin indirc nr, n qu s cnscuncis

    d rum n pdr cusn dicuds n prnidd, qu

    indircmn v un dci n s nis. Cincidims cn

    Krmnn (2001), n sr qu disincin nr rnsmisin dirc

    spcc, rnsmisin indirc nr, cnund spcs d prcs

    d rnsmisin n spr crmn i d rnsmisin, d

    mniscin c d rnsmisin d rum. D s mnr,

    siuind s ur, s h pd pr nizr inrmcin dirncindnr mecanismos d rnsmisin, s s, rm n qu rum s

    rspsd d un nrcin r, contenido d rnsmisin, s

    dcir, qu qu sr rnsmiid.

    Mcnisms d trnsmisin trnsnrcin d trum

    e nqu psicnic nqu sismic hn prd

    mns cv pr cmprnsin d s procesos d rnsmisin

    rnsnrcin d rum. ams nqus nrn undmns

    rics qu rspdn id d qu xprincis rumics, cm

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    9/24

    / 39 /

    rur, mrcn ip d rcins miirs qu s scn nr

    s srvivins d s xprinci. e nqu psicnic csic

    d cun d prcs d rnsmisin d s xprincis rumics

    rvs d mcnisms inrpsquics cnsisn cn id d un mn

    isd, cncpcin qu s cmpmnd pr s rics inrsujivs

    s rics sismics quins dn cun d prcs d rnsmisin

    d s xprincis rumics rvs d mcnisms qu mrn d

    inrccin rcprc d s mimrs d un sism miir.

    Desde el Enoque Psicoanaltico

    l r psicnic csic h prvis cnx dminn

    d invsicin sr rnsmisin rnsnrcin d rum. Frud

    scrii qu cd individu s divid nr ds ncsidds: sr un

    mism su prpi n, sr sn d un cdn qu s s suj,

    sin pricipcin d su vund (Frud, 1914, p. 20). l cninuidd

    rnsnrcin, sn Frud, s d n cnsiucin d ds insncis

    psquics: supr id d . ams insncis s cnsiun n

    s nis prir d s mds rspcivs d supr id d d

    sus pdrs. as, rvs d ss insncis psquics, s pdrs pudn

    mnnr sus hijs cm hrdrs d sus dss, n prcics cm

    d sus prpis inhiicins s.

    l invsicin sr rnsmisin psquic, sin mr, u i-nrd pr r imp pr s psicniss, quins sn ms in-

    rsds n drminism inrpsquic d incnscin. e m d

    rnsmisin psquic u rir pr r d Nics arhm

    Mr trk nr s s 1961 1975, sr du, la cripta y el

    antasma. ess urs prpnn qu qus siucins qu n pudi-

    rn sr rds, s dcir, qu n pudirn sr incrprds psiquis

    mdin mcnism d introyeccin, drn ur surimin psqui-

    c s cnsiuirn cm rum, qudnd incuid n psiquism,

    spccmn n . l qu rsu s un jus psicic, qu

    s urs dnminn crip, cu dscrin cm inscin d un

    aprximcins sudi d trnsmisin trnsnrcin d trum Psicsci

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    10/24

    / 40 /

    Rvis d Psic d Univrsidd d Chi

    ur crrd n sn d (arhm & trk, 2005). lcriptadr-

    minr unantasma psquico n incnscin d un hij n cnc cn

    un pdr prdr d uncripta. as, pdrs cn rums siucins n

    rds n introyectadas, rnsmin un un n incnscin,un sr n sid sus hijs. as, rum pud sr rnsmiid rns-

    nrcinmn su c pud rvsr vris nrcins. en

    primr nrcin, s cnnids incluidos, nquisds n , s

    ncunrn cndnds scr, sin pnr cnfic mdin repre-

    sin conservadora. e cncimin s cnvrir n un indci. Nunc

    d sr rvd, n s pud hr sr did dr cup qu

    vc. en sund nrcin, scr n pud sr j d rpr-

    sncin vr. e sucs s vuv inmncin qu prdr d

    scr in un cncimin inuiiv d s, pr inr cnnid.

    Pr im, n rcr nrcin s cnvir n impns, qu

    xis pr s inccsi mnmn, ndi s pud iminr.

    ls rics inrsujivs, Srw awd (2004), prpnn

    un r d cmps d sisms n qu s usc cmprnsind s nmns psicics n cm prducs d mcnisms

    inrpsquics isds, sin cm mrns d inrccin rcprc

    d s sujividds n inrccin. Pr s dsrr d rum

    inni s riin dnr d cnx rmiv rcin. en ss

    cnxs un xprinci drs s vuv rumic cund n s d

    pr pr d nrn rspus mpic ncsri qu prmiir rr,

    cnnr ivir impc drs.

    Desde el Enoque Sistmico

    ls dsrrs rics d rnsmisin rnsnrcin

    dsd prspcivs sismics ssinn qu cirs pus rcins

    s rnsmin s mimrs d mii rvs d d ndudmin d uns cn rs. bszrmni-N Sprk (2003)

    sn xisnci d rms d ds invisis n s miis,

    qu impic xisnci d xpcivs srucurds d rup miir,

    n rcin cn s cus ds s mimrs dquirn un cmprmis.

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    11/24

    / 41 /

    ess ds invisis cn n rm d mnd, mdnd

    diriind cmprmin individu.

    Minuchin (1977) pn qu un prmr i n vucin

    d uncinmin miir s cridd d s mis d sism miir.tds s miis pudn sr crcrizds d curd su psicin n

    un cninu d mis, qu vn dsd mis diuss, crcriznd

    miis uinds, hs mis dmsids rids, crcriznd

    miis dsids. ls mis sn cnsiuids pr rs qu dnn

    quins pricipn, d qu mnr. ls mis diuss, d s miis

    uinds, impicn un umn d cmuniccin prcupcin

    nr s mimrs, mii s cirr sr s mism, dsrrnd

    su prpi micrcsms. l dirncicin d sism s hc dius

    pud crcr d s rcurss pr dprs n css d srs. ls mis

    rids d s miis dsids impicn cmuniccin dici nr s

    mimrs, cd un viv n su micrcsms, s vn prjudicds s

    uncins d prccin d mii. ls mimrs dsids pudn

    uncinr n rm unm, pr inn un dsprprcind snidd indpndnci, crcind d d, prnnci cpcidd d

    inrdpndnci, n pudn pdir ud cund ncsin.

    Sn Fsn (1998) s miis d srvivins d Hcus

    hn sid rcunmn crcrizds cm miis uinds, did

    crcrsics prns d srvrcin srprccin d s

    nis mis pc crs nr s susisms cnu i. es

    ur s qu d dirncicin d s mimrs d un miipdr dsnr xprcin unm rsucin d prms,

    inhiind dsrr d hrrmins cniivs civs n s nis,

    dicund d s mnr su dsrr mcin su sprcin d

    s pdrs. en Chi, bidrmnn (1991) bckr Dz (1998) Dz

    (1991, 1995) min dscriirn qu s miis d s prsuids

    pics ndn rnsrmrs n sisms uinds ms ridsqu s miis n cds, xrmnds s ds miirs

    inrrumpind s ss d cic d vid.

    Si in n s ncnrrn sudis d miis d srvivins d

    xprincis rumics qu dn cun d sisms miirs dsids

    aprximcins sudi d trnsmisin trnsnrcin d trum Psicsci

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    12/24

    / 42 /

    Rvis d Psic d Univrsidd d Chi

    cn mis ms diuss, s psi pnsr qu s un ip d rnizcin

    qu min pudir drs rn s xprincis rumics prvcds

    pr vinci pic. ls sisms miirs dsids pdrn cur

    cm un mcnism qu usc nr dpndnci prrs rn psiiidd d irs uin qu pud mrir dsprcr. e mism

    sinci inrir d s miis pdr sr nndid cm un rm d

    dsimin, n hr, n nrrs.

    Finmn, cnsidrms qu princip pr d un nisis

    dsd nqu sismic s qu rn un xprinci rumic

    simpr h un rcur miir un cmi n dinmic miir,

    ms d cu s rum qu m mii.

    Cnnids d trnsmisin trnsnrcin d trum

    a cninucin s prsnr un snsis d s princips sudis

    sr rnsmisin rnsnrcin d rum sunds nrcins

    d vcims d rums psicscis, niznd s cnnids ddich rnsmisin. ess sudis nrn undmns mprics qu

    rspdn id d qu rur mrc s rcins qu scn s

    srvivins d s xprinci rumic cn su dscndnci.

    La Segunda Generacin: Hijos de vctimas de tortura

    a niv inrncin, invsicin sr rnsmisin drum s cnr inicimn n spcs psicpics d sund

    nrcin d srvivins d Hcus, snds prsnci d

    snms s cm dprsin, nsidd, is, snimin d cup

    prms d sprcin, scids ps n s pdrs (Rwnd-

    Kin, 2004). l rcunci cn qu s hijs xprimnn ss

    snms surimin scid s xprincis d rumizcinxrm vivid pr s pdrs, v s invsidrs xprr s

    rcins miirs, ncnrnds rs hzs princips: dicuds

    n dispniiidd mcin d s pdrs hci s hijs (Krs, 1968;

    Wrdi, 1990 cids n Chiin & br-on, 2002); prns prmics

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    13/24

    / 43 /

    d cmuniccin, s xcs d cmuniccin sinci su sr

    s xprincis d rumizcin (Dnii, 1998); sr-invucrmin

    d s srvivins n vid d sus hijs, hcind xrmdmn

    dici su unm (brcs & brcs, 1973).en rcin s dicdurs miirs d linmric, s

    prsins ddicds ncin d vcims hn dsrrd un

    mpi invsicin n rn s cs n s vcims d prscucin

    pic cm n sus miis dscndins d sund nrcin.

    l smjnz n s prcss hisrics scis d s pss n qu

    s rizrn ss sudis, hc qu sus rsuds sn is pr cmprnsin d nmn d rnsmisin d rum n hijs d vcims

    d rur d dicdur chin.

    en arnin, bkrmn . (2009) sn qu s hijs d

    x prss pics, qu nn cr dd mmn d sr dnids

    sus pdrs, surirn rvs cmis n srucur miir. en uns

    miis un ms pdrs rn prss pics, n rs un prs

    r dsprcid. ls hrmns dirn sr sprds, qu urn

    crids pr disins mimrs d mii. Ms xrms n sn s

    css n qu un hij u scusrd suv n prisin jun su mdr

    pdr. Sn s rsuds d sudi, rs urn s siucins qu

    rvisirn mr dicud n cun psiiidd d rcin d

    xprinci rumic: s visis s crcs; rm n cm vivn s

    hijs hch d nr su pdr/mdr n prisin; prcs d rrsd miir hr.

    Un sudi rizd n brsi pr Crds . (2009) dsc

    ds crcrsics prsns n s hijs d vcims d rur. en primr

    ur, ss hn vid hr d m n sus miis, pr snimin

    d dr qu s inund n s cm sus pdrs, qu s h

    vd mnnr sinci inrir d sus miis prscindir d

    hcr pruns crc d xprinci d rur. or mn qu s

    mnis cn rcunci, s prsnci d snimins d cup, n s

    pdrs pr hr srvivid rur / prqu prdmin ns

    d qu hrn sid rspnss d un siucin inds, n s

    aprximcins sudi d trnsmisin trnsnrcin d trum Psicsci

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    14/24

    / 44 /

    Rvis d Psic d Univrsidd d Chi

    hijs, pr vrs s misms n siucins ms vrs, n un scnri

    n qu rrrism d esd n s prsn.

    en Chi, s prsins d Insiu linmricn d

    Drchs Humns Sud Mn (IlaS) ddicds ncind vcims, min hn sudid nmn d rnsmisin

    rnsnrcin d rum xrm n hijs d prsuids pics

    durn dicdur miir. bidrmnn (1991), bckr Dz (1998)

    Dz (1991, 1995), uiiznd s prs d nqu sismic, sn

    qu rum d s vcims d prscucin pic s incrpr n un

    ip d dinmic rcin qu dicu prcs d individucin

    rmcin d idnidd d s hijs. ls hijs d miis cds hn

    sid siun sind cnrnds cn un sri d mnds, xpcivs

    ds qu impcn dircmn n rizcin d sus prcs d

    vid. S h srvd qu s miis n pudn rr individucin

    n s hijs dscns prqu s rdi s snimins d prdid

    du n rds.

    brinkmnn . (2009) rizrn un sudi cn dscns,hijs d vcims d rur, ncids n Chi dspus d n d

    dicdur miir qu s ncunrn n ncin cnic n Cnr

    d Sud Mn Drchs Humns (CINtRaS). Dn cun d

    mnnimin cu d privizcin d d inrir d s miis

    cds pr rprsin pic, xisnci d scr scid un

    cr mcin riv snimins d mid, cup vrnz. Si

    in invsicin cns qu s jvns sn qu su mdr, supdr ms surirn rur, s cncimin s v src,

    mnninds sinci d s ds. adms, rj s qu

    s dinmics miirs sis idniris d s jvns sn divrss,

    unqu primn sis uriris d crinz, cn dinmics rids qu

    dicun s crisis prpis d dscnci ncsris pr dsrr

    d prcs d mdurcin. es sudi cncu qu sn crsimprns n rnsmisin rnsnrcin d rum, pr un d,

    dicud d rcin d rum n primr nrcin, pr

    r, s prcss d cnx, spcimn qus rivs sr

    pic-idic, s s, prcss scis, pics, jurdics, mrs

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    15/24

    / 45 /

    cmuniccins. l idd d s dscns d s sudi s

    crmn un prcpcin d infunci n rnsmisin d prcss

    d impunidd niv sci jurdic, vn cm insucins s

    sris rprris impusds dsd esd.

    La ercera Generacin: Nietos de vctimas de tortura

    a niv inrncin, s sudis cn rcr nrcin d

    miirs d vcims d Hcus sn scss, qu mr pr

    d invsicin s h cnrd n rnsmisin nr primr

    sund nrcin (lv-Wis, 2007). Sin mr, cd vz xis

    ms vidnci crc d rnsmisin d rum rcr nrcin,

    mr pr dsrrd pr br-on sus cs n Isr (Chiin,

    2000). tmin s h dsrrd invsicin cn rcr nrcin

    n amni (Rsnh, 1998) n esds Unids (bndr, 2004).

    Chiin (2000) s qu invsicin h dmsrd qu

    cd nrcin cncd dirns sinicds Hcus. as, pr rcr nrcin qu hi n Isr, Hcus n s un m qu

    pud sr cimn vidd; s pr s cividds d cnmmrcin

    cm pr rmcin scr, muchs jvns s hn rnsrmd n

    civs pricipns n prndizj d psd d sus us.

    br-on inrduj cncp d relevancia parcial(1989, cid

    n Chiin, 2000), pr rrirs niv d imprnci d Hcus n

    s prsns d rcr nrcin. Sn , pr s mimrs d dichnrcin psd s imprn pr n xpic ds s nmns

    d sus vids. en esds Unids, bndr (2004) crrr uiidd d

    relevancia parcialpr rrirs impc d Hcus n hijs nis

    d srvivins. es ur s ncsidd d sudir impc d

    s n idnidd d s rcrs nrcins, cnsidrnd hipsis

    qu s hchs hisrics qu n hn sid xprimnds dircmnpr un individu cn dsrr d su idnidd. en amni,

    Rsnh (1998) h dsrrd sudis cmprnd miis d vcims

    d Hcus, prprdrs simpizns nzis, snd qu xisn

    dirncis n s rs miirs sn s ips d miis. Pr jmp,

    aprximcins sudi d trnsmisin trnsnrcin d trum Psicsci

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    16/24

    / 46 /

    Rvis d Psic d Univrsidd d Chi

    sinci d un u srvivin d un cmp d xrmini nzi

    in jiv d prr sus dscndins, minrs qu sinci

    ncin d psd n s rspnss d s crmns s prmi

    prrs s misms d cuscins prdids d c miir.en Chi, iu qu n rs d linmric, n xisn

    sudis d rnsmisin d rum cn rcrs nrcins d vcims

    d vinci pic. Sin mr, ms d rin cinc s d currid

    p d esd, s psi ssnr xisnci d un rn nmr d

    jvns, nis d vcims d vinci pic, cus vids s ncunrn

    mrcds pr xprinci d rnsmisin d rum. e dsrr d

    ss sudis, dms d prr cncimin cinc rvn crc

    d s cnnids mcnisms d rnsmisin rnsnrcin d

    rum, sin dud prr cnsruccin d mmri sci, prcics

    qu, cm s Hussn (2000) simpr sn d nurz c.

    Discusin

    a prir d nisis d irur rvisd s psi cnrmr

    uiidd vinci d cncp trauma psicosocial(Mrn-br, 1989)

    pr inrrr cmprndr rin s cnscuncis rnsnr-

    cins d nmns d vinci pic riinds n s dicdurs

    inmricns. Dsd prspciv psicsci, s nind qu ri-

    n d rum s cm sus cnscuncis s ncunrn n s rcins

    scis n xcusivmn n quin s vcim d s xprinci. ls x-princis rumics inn impc inrir d cnxs sciizd-

    rs cm mii, cmunidd, s rnizcins scis, s prids

    pics (Mdri, 2002). es visin s cmpi cn s prpuss

    rics d rnsmisin rnsnrcin d rum, prmiind mpir

    c d nisis, incund n s spcs pics, scis, cuur-

    s jurdics, qu min prn un mr cmpjidd n cm-prnsin d s nmn, rnd imprns piss pr su sudi.

    a pnsr rnsmisin d rum nr nrcins, sumind

    rumic n snid psicsci prpus pr Mrn-br

    (1989), cnd s rcins scis n cnjun d scidd, s

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    17/24

    / 47 /

    imprn cnsidrr dms cm s h cnsruid mmri sci d

    s hchs rumics. en Chi, sn vris s vrsins qu dn cun

    d psd rcin, cxisind simunmn cnsrunds

    prir d hchs, siucins prsnjs dirns, qu s inrn un rm rumn. aurs d scu cnsruccinis (Iz,

    1989; Vzquz, 2001) cncpuizn mmri sci cm un c-

    cnsruccin qu pr n spci d s rcins inrsujivs, ur

    n cu s hchs d psd s cnsiun n xprinci mism

    d nmrr, nndind mmri cm un r qu s cnsru

    n spci sci qu susn snid qu rquir prsnpr sr qu s n un mmn dd. en s xprincis d vinci

    pic, s prsns ncsin udir ss siucins cu rprsncin

    mn prduc un dsricucin qu mnz vncu nr suj

    scidd. D s md, n c d rcrdr, s rsiniccins

    ccivs d cncimins d psd s rnizn nmn n

    suj individu rvs d un prcs psicciv qu incu su

    ir, su rm miir sci cuizds n un prsn dnd sricu un r vz su hisri cn rs hisris rs siniccins.

    en s snid, qu s rnsmi d un nrcin r s, pr un

    d, rumic d cirs xprincis, pr s, dms, rm n

    cm s rprsnn cmprndn cirs xprincis rvs d snid

    sinicd qu sn rds. Mmri rnsmisin sn nncs

    nmns ricuds ncsris d cnsidrr d mnr cnjun pr

    un mr cmprnsin.Un imprn pr n discusin cmprnsin d

    rnsmisin nrcin d rum h sid d arhm trk

    (2005), quins dirncirn nr s infuncis inrnrcins

    rnsnrcins. l rnsmisin inrnrcin s prduc

    nr s nrcins cnius qu prsnn un rcin dirc, n

    cmi rnsmisin rnsnrcin s prduc nr nrcinssucsivs. as, cnnid mcin d s nis pud vrs cd

    pr uncinmin psquic d s us unqu s n s hn

    cncid, pr cu vid psquic s mrcd n d sus pdrs. Ns

    prc qu ncin d rnsmisin rnsnrcin d rum s

    aprximcins sudi d trnsmisin trnsnrcin d trum Psicsci

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    18/24

    / 48 /

    Rvis d Psic d Univrsidd d Chi

    i pr cmprndr rnsmisin s nis d un xprinci d

    crcr rumic cm rur. Cnsidrnd simpr un cnx

    drmind pricur n s inrccins rcprcs, xprinci

    rumic pud sr rnsmiid d pdr hij su c pud cnzr s nis, rvs d rcin cn sus pdrs.

    Si in r psicnic csic h prvis cnx

    dminn d invsicin sr rnsmisin rnsnrcin d

    rum, nqu sismic pr s r d sudi, prpnind

    mcnisms qu mrn d inrccin rcprc d s mimrs d

    un sism miir. ld, ds miirs mnds (bszrmni-N & Sprk, 2003) sn cncps qu dn cun d prcss qu surn

    d s rcins miirs qu inrcn n rnsmisin. Dsd

    s nqu, divrss invsidrs chins hn rizd sudis cn

    sund nrcin. as bckr Dz (1998) Dz (1991, 1995) sn

    qu s hijs d vcims d rur hn sid siun sind cnrnds

    cn un sri d mnds, xpcivs ds d sus pdrs, s qu

    impcn dircmn n rizcin n d sus prcs d vid,

    infund n md n qu sus rcris vis vn dsrrnds.

    Un mn cmn n irur ncin inrncin r-

    visd, qu pr un inrsn spc cnsidrr pr un cm-

    prnsin ms cmpj d nmn d rnsmisin rnsnrcin

    d rum s silenciamiento d s vcims d xprincis rumics

    negacin d s hchs currids pr pr d scidd (CmisinNcin d Vrdd Rcnciicin, 1991; Inrm CNPPt, 2004; D-

    nii, 1998; Krdn & edmn, 2006). Sinci ncin rmn un

    dinmic qu s rrimn muumn n cnx rprsiv. Pr

    un d, dd crcr impns d rur, s s vuv irrpr-

    sn pr s vcims, quins n rn su rduccin n prs,

    dd su rin sinisr inr d s mcins qu nr,

    cu dicu s psiiidds d rcin d s xprinci. Pr r

    d, cnx sci d vinci rprsin pic, n prmi si-

    niccin rnsrmcin n pnsmin, mnnind xprinci

    rumic jd n pr psquic d individu (Pu, 2006).

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    19/24

    / 49 /

    en Chi, nr s s 1973 1990, sri d cnr

    sci pic impic ncin d s vns rumics, pr cu

    rcncimin s u psi n mrc prid d un rpi,

    spci qu r un sus d ridd rum scimn nd.es xprinci u rdd prir d cncp dprivatizacin del dao

    (IlaS, 1989), cnsidrnd qu dds s cndicins d ncin sci

    xisns, s prsns cds pr rprsin n s sinn vcims d

    un us, sin pr cnrri, s sinn rspnss d n hr sid

    cpcs d cuidr sucinmn sus prpis vids, cusinnd hs su

    impsiiidd d rsisir rur. es imprn sr qu n nusrps, n cnx ps dicdur, h sid dici sir d s cs d

    ncin sincimin rrid s vicins d s drchs

    humns, n pr srucur pic hrdd qu prpu

    impunidd cm pr dsinrs, indirnci ncin d scidd.

    l irur rrid Hcus min dscri cm s-

    cidd s j n rm indirn d s juds qu srvivirn s

    cmps d cncnrcin. Dnii (1998), n un sudi dsrrd n

    esds Unids cn srvivins d Hcus sus miis, dni

    nmn d sincimin sci cm conspiracin del silencio. trs

    nrizd indirnci, vicin ncin sci d s xprincis

    rumics, muchs srvivins s mnuvirn n sinci, crnd

    qu ndi pdr cmprndr qu hn vivid. auns mnuvirn

    sinci incus rn sus miis, minrs rs s rnsrmrn nudincis cuivs. lconspiracin del silencio rprcui nivmn

    inrir d sism miir, dicund su inrcin scicuur in-

    nsicr sus prunds snimins d ismin, sdd dscn-

    nz hci s dms. a mism imp impsiii xprimnr du

    rcin pr s mips prdids qu hn surid, crnicnd

    d vrcind rnsmisin d rum s nuvs nrcins.

    Cm s s, dirnci d ncnrd n irur

    inrncin (bndr, 2004; Chiin, 2000; Rsnh, 1998), n Chi

    n xisn sudis d rnsmisin d rum cn rcrs nrcins.

    Sin mr, ms d 35 s d currid p d esd, s psi

    aprximcins sudi d trnsmisin trnsnrcin d trum Psicsci

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    20/24

    / 50 /

    Rvis d Psic d Univrsidd d Chi

    rmr xisnci d un rn nmr d nis d vcims d rur

    prisin pic, cus vids s hn vis mrcds pr xprinci

    d rum. Sn s ds d inrm d CNPPt (2004), 40,1%

    (10.938) d s css cicds crrspnd prsns qu 2004nn nr 51 60 s d dd, minrs qu 42,9% (11.697) n

    ms d 60 s. Si cnsidrms ss ncdns pdms sr qu

    n cuidd mr pr d s vcims d prisin pic rur

    in ms d 60 s d dd. Cnrunmn cn ss ds, s

    ss sdsics d Fnd Ncin d Sud (FoNaSa), 2006,

    risrrn un d 214.558 nciris d Prrm d Rprcin

    ancin Inr d Sud Drchs Humns (PRaIS), d s un

    32% crrspnd prsns mnrs d 20 s (PRaIS, 2006), quins

    cmprn cndicin d hijs nis d vcims d vinci pic.

    tds ss ncdns prmin rmr prinnci d

    rizr sudis d rnsmisin d rum cn rcrs nrcins, qu

    prmin cmprndr spccmn nmn d rnsmisin d

    rum n s nis d vcims d prisin pic rur d dicdurmiir chin. es ip d invsicin prr cncimin cinc

    rvn crc d s cnnids mcnisms d rnsmisin d rum.

    a niv sci, nrr mns pr nisis cmprnsin rspc

    s sinicds qu dpn n s hisris prsns, n d s

    vcims sus miis, cm d s chins n nr, s cncimins

    d psd sci rumic, sind un pr cnsruccin d

    mmri sci dsd mund cdmic.

    Rrncis

    arhm, N. & trk, M. (2005). Corteza y Ncleo. buns airs:amrrru.

    ack, H. J. (1993). Inrnrin cnsquncs rum: Rrminrps in rmn hr: a scnd nrin prspciv. en M.o. Wiims & J. F. Smmr (eds.), Handbook o Post-raumaticTerapy. Wspr, Ct: grnwd Prss, 106-125. Rsumnxrd 15 Juni, 2007, d hp://www.qusi.cm/.PM.qs?=&dcId=28018149

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    21/24

    / 51 /

    brcs, H. & brcs, C. (1973). Mnisins cncnrin cmpcs n h scnd nrin. American Journal o Psychiatry,103(7), 810-821.

    bckr, D. (1994). trum, du idnidd: un rfxin cncpu.en D. bckr, g. Mrs & M. I. auir (eds.), rauma psicosocialy adolescentes latinoamericanos: Formas de accin grupal(pp. 69-104).Sni: loM edicins.

    bckr, D. & Csi, M. I. (1990). Procesos de traumatizacin extrema yposibilidades de reparacin. Sni: IlaS.

    bckr, D., Csi M. I., gmz, e., Kvsks, J. & lir, e. (1990).Psicp prcs psicrpuic d siucins picsrumics. en I. Mrn-br (ed.), Psicologa social de la guerra:trauma y terapia(pp. 46-52). Sn Svdr: UCa edirs.

    bckr, D. & Dz, M. (1998). T sci prcss nd h rnsnrinrnsmissin rum in Chi. en y. Dnii (ed.), InternationalHandbook o Multigenerational Legacies o rauma (pp. 435-445).Nw yrk: Pnum Prss.

    bkrmn, S., Suric, l., Pz, y., Mzur, V., ori, C. & ls, M.(2009). trrrism d esd: sund nrcin. en M. ls, V.Vi, b. brinkmnn & M. Scpuci (eds.), Dao transgeneracional:

    consecuencias de la represin poltica en el cono sur(pp. 147-146). Sn-i: loM edicins.bndr, S. (2004). trnsnrin cs h hcus: Ps, prsn

    nd uur.Journal o Loss and rauma9, 205-215.bhim, b. (1943). Individu nd mss hviur in xrm siuins.

    Journal o Abnormal and Social Psychology, 38(4), 417-452.bidrmnn, N. (1991). Dnids dsprcids: cnscuncis pr

    sund nrcin. en CINtRaS (ed.), II seminario de la regin

    del Maule: Derechos humanos, salud mental, atencin primaria: desaoregional(pp. 170-176). Sni: CINtRaS.bszrmni-N, I. & Sprk, g. M. (2003). Lealtades invisibles:

    Reciprocidad en terapia amiliar intergeneracional. buns airs:amrrru.

    brinkmnn, b., guzmn, J. M., Mdri, C. & Sndv, M. (2009).D rnsnrcin n dscndins d srvivins drur. en M. ls, V. Vi, b. brinkmnn & M. Scpuci (eds.),Dao transgeneracional: consecuencias de la represin poltica en el conosur(pp. 15-146). Sni: loM edicins.

    Crds, C., Chu, J., Knijnik, l., Kkr, t. & Vi, V. (2009). ecsrnsnrcins d vinci d esd. en M. ls, V.Vi, b. brinkmnn & M. Scpuci (eds.), Dao transgeneracional:consecuencias de la represin poltica en el cono sur (pp. 249-325).Sni: loM edicins.

    aprximcins sudi d trnsmisin trnsnrcin d trum Psicsci

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    22/24

    / 52 /

    Rvis d Psic d Univrsidd d Chi

    Cmisin Ncin d Vrdd Rcnciicin (1991). Inorme de laComisin Nacional de Verdad y Reconciliacin. girn d Chi.[Vrsin crnic]. Dispni n hp://www.undcinpdh.r/shumnidd/inrms/inrm-ri.hm

    Cmisin Ncin sr Prisin Pic trur (2004). Inorme de laComisin Nacional sobre Prisin Poltica y ortura. girn d Chi.[Vrsin crnic]. Dispni n hp://www.cmisinrur.c/isd_inrms.hm

    Cmisin Ncin sr Prisin Pic trur (2005). InormeComplementario de la Comisin Nacional sobre Prisin Poltica yortura. girn d Chi. [Vrsin crnic]. Dispni nhp://www.cmisinrur.c/isd_inrms.hm

    Crprcin Ncin d Rprcin Rcnciicin (1996). Inormesobre califcacin de las vctimas de violaciones de derechos humanosy de la violencia poltica. Gobierno de Chile. [Vrsin crnic].Dispni n hp://www.rchivchi.cm/Drchs_humns/Cm_Ri/hhddri0017.pd

    Chiin, J. (2000). Fcin h Hcus in nrins miis survivrs: T cs pri rvnc nd inrprsn vus.Contemporary Family Terapy, 22(3), 289-313.

    Chiin, J. & br-on, D. (2002). emin mmris mirinships durin h Hcus. Journal o Loss and rauma, 7,299-326.

    Dnii, y. (1998). International Handbook o Multigenerational Legacies orauma. Nw yrk: Pnum Prss.

    Dusch, a. (2007). Scus d rur n individu, mii scidd. en l. brrn & g. espins (eds.), Atencin integral avctimas de tortura en procesos de litigio. Aportes Psicosociales(pp. 93-135). Sn Js: IIDH.

    Dz, M. (1991). Familias de detenidos desaparecidos en Chile: Consecuenciaspara la segunda generacin. Mnuscri n puicd.

    Dz, M. (1995). Fmii rprsin pic: rum cnx sci:cnscuncis rnsnrcins. Proposiciones, 26, 208-219.

    edmn, l., Krdn, D. & ls, D. (1998). trnsmissin trum.T arnin Cs. en y. Dnii (ed.), International Handbooko Multigenerational Legacies o rauma (pp. 447-463). Nw yrk:Pnum Prss.

    Fsn, I. (1998). trnsnrin rnsmissin cs h Hcus:T Nrh amricn Rsrch Prspciv. en y. Dnii (ed.),International Handbook o Multigenerational Legacies o rauma(pp.43-68). Nw yrk: Pnum Prss.

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    23/24

    / 53 /

    Frud, S. (1914). Inrduccin d nrcisism. en S. Frud Obras completas.V. XIV. buns airs: amrrru.

    gmz, e. (1985). La tortura como experiencia traumtica: Perspectivas

    del dao. Pnnci prsnd n Sminri l trur n amriclin. Mnvid, 1985. exrd 8 Juni, 2009, d: hp://www.smu.r.u/dpmc/prcmd/ms/ddhh/rur/59-63.pd

    Hussn, a. (2000). en usc d uur prdid: Cuur mmrin imps d izcin. buns airs: Fnd d Cuurecnmic.

    Iz, t. (1989). l psic sci cm dispsiiv dscnsruccinis.en t. Iz (ed.), El conocimiento de la realidad social. brcn:Sndi.

    IlaS (1989). Derechos Humanos: todo es segn el dolor con que se mire.Sni: IlaS/CeSoC.

    Khn, M. (1974). T cncp cummuiv rum. en M. Khn (ed.),Te Privacy o the Sel(pp. 42-58). (ed.). Nuv yrk: InrninUnivrsiis Prss.

    Khn, M. (2005). e cncp d rum cumuiv. Revista dePsicoanlisis de la Asociacin Psicolgica de Madrid, 44, 117-137.

    Krmnn, N. (2001). trnsmissin Hcus rum. Psychiatry,64(3), 256-267.Kndr, K. S. (1988). Indirc vric cuur rnsmissin: md r

    nnnic prn infuncs n h iii pschiric inss.Te American Journal o Psychiatry, 145, 657-665.

    Krdn, D. & edmn, l. (2006). Por-venires de la memoria. bunsairs: Mdrs Pz d M.

    lv-Wis, R. (2007). Inrnrin rnsmissin rum crss

    hr nrins: a priminr sud. Qualitative Social Work,6(1), 75-94.lir, e. (1990). Psic d mid cnduc cciv n Chi. en I.

    Mrn-br (ed.), Psicologa social de la guerra: trauma y terapia(pp.22-25). Sn Svdr, UCa edirs.

    lir, e., bckr, D. & Csi, M. I., (1989). Psicrpi d vcims drprsin pic j dicdur: Un ds rpuic, ric pic. en D. bckr & e. lir (eds.), odo es segn el dolor con que

    se mira(pp. 29-65). Sni: IlaS.Mdri, C. (2002). rauma Psicosocial, trastorno de estrs postraumtico

    y tortura. exrd 8 Juni, 2009, d: hp://www.cinrs.r/xs/mnrs/ mn_ rum_ psicsci_spn.pd

    aprximcins sudi d trnsmisin trnsnrcin d trum Psicsci

  • 7/29/2019 trasmision intergneracional trauma.pdf

    24/24

    Rvis d Psic d Univrsidd d Chi

    Mrn-br, I. (1989). l vinci pic urr cm cuss n psd rum psicsci. Revista de Psicologa de El Salvador, 123-141.

    Minisri d Sud (2002). Norma tcnica para la atencin de personas aec-

    tadas por la represin poltica ejercida por el Estado en el perodo 1973-1990. Sni, Chi: aur, Dprmn Prrm d s Prsns.Minuchin, S. (1977). Familia y terapia amiliar. brcn: gdis.Pri, C. (2007). e prcs d du pr vicins s drchs

    humns n linmric. en l. brrn & g. espins (eds.),Atencin integral a vctimas de tortura en procesos de litigio. AportesPsicosociales(pp. 247-274). Sn Js: IIDH.

    Prrm d Rprcin ancin Inr d Sud Drchs Humns[PRaIS] (2006). Inrm: Diseo y primera etapa de estudio sobreperfl sociodemogrfco y epidemiolgico poblacin benefciaria PRAIS.Mnuscri n puicd.

    Pu, J. (2006). Vinci sci psicnisis: D jn srucurn jn-jnizn. en J. Pu & R. Ks (eds.), Violencia deEstado y psicoanlisis(pp. 25-56). buns airs: lumn.

    Rsnh, g. (ed.). (1998). Te Holocaust in three generations: Families ovictims and perpetrators o the Nazi regime. lndn: Kss. [Vrsincrnic]. Dispni n hp://ks..c/ks

    Rwnd-Kin, D. (2004). T rnsmissin rum crss nrins:Idnicin wih prn rum in chidrn Hcussurvivrs. en D.R. Chr (ed.), Handbook the stress, trauma andamily(pp. 117-138). Nw yrk: brunnr-Rud.

    Scpusi, M., Pch, S., orz, M. C. & Ruiz, M. (2009). ecsrnsnrcins d d psicsci csind pr rrrismd esd. en M. ls, V. Vi, b. brinkmnn & M. Scpuci(eds.), Dao transgeneracional: consecuencias de la represin poltica en

    el cono sur(pp. 329-440). Sni: loM edicins.Schwrz, S., Dhrnwnd, b. P. & lvv I. (1994). Nnnic mi-i rnsmissin pschiric disrdrs? evidnc rm chidrn Hcus survivrs.Journal o Health Social Behavior, 35, 385-402.

    Srw, R. D. & awd, g. e. (2004). Los contextos del ser: las basesintersubjetivas de la vida psquica. brcn: Hrdr.

    Vzquz, F. (2001). La memoria como accin social. Relaciones, signifcado eimaginario. brcn: Pids.

    Vkn, V. D. (1996). bsni-Hrzvin: ancin u r mdrninrn.Mind and Human Interaction, 7(3), 110-127.

    Fch d rcpcin: 25 d s d 2010.Fch d cpcin: 10 d dicimr d 2010.