TOROWISKA TRAMWAJOWE- WCZORAJ I DZIŚ

dr inż. Jacek Makuch

Instytut Inżynierii Lądowej

Politechnika Wrocławska

jacek.makuch@pwr.wroc.pl

Teoria konstrukcji toru

Szyny

Przytwierdzenie typu „K”

Przytwierdzenie typu „K”

Przytwierdzenie typu SB3

Przytwierdzenie typu SB3

Podkłady

Geneza konstrukcjitorów tramwajowych

• kolej:– tor klasyczny– zabudowa toru na przejazdach

• drogownictwo:– zabudowa i podbudowa– odwodnienie

• inne dziedziny budownictwa:– mocowanie fundamentów maszyn

Klasyfikacja konstrukcjitorów tramwajowych

• klasyczne - na poprzecznych podkładach i podsypce

• niekonwencjonalne - z podbudową w postaci płyty betonowej lub żelbetowej

• wydzielone

• wbudowane

• odkryte

• zabudowane (jezdnią, chodnikiem, trawnikiem)

Zmienne losy stosowania torów tramwajowych zabudowanych

(4 okresy)

• przed wynalezieniem szyny rowkowej:

– kłopotliwe

• po wynalezieniu szyny rowkowej:

– błyskawiczny rozwój

• na ulicach pojawiają się korki:

– odwrót

• obecnie:

– powrót

Przyczyny powrotu stosowania torów tramwajowych zabudowanych

• „pasy życia”

• pasy autobusowo-tramwajowe

• ciągi pieszo tramwajowe

• torowiska zatrawione

• estetyka wyglądu ulic

• wyciszenie torowisk

• ułatwienie utrzymania czystości

• przeciwdziałanie aktom wandalizmu

Uwarunkowania stosowania konstrukcjitorów tramwajowych w powojennej Polsce

• lata 1945 - 89:

– wykorzystanie tradycyjnych rozwiązań konstrukcyjnych, technologii i materiałów

• początek lat 90-tych:

– reforma ustrojowa - zmiany w modelu zarządzania komunikacją zbiorową

– wprowadzenie gospodarki rynkowej - zbliżenie poziomu cen produktów krajowych i zagranicznych

– wzrost aktywności producentów z branży torów tramwajowych

– pojawienie się szeregu nowych rozwiązań

TORY

ODKRYTE

tor na drewnianych podkładachz przytwierdzeniem bezpośrednim

Wrocław, do początku lat 90-tych

prymitywna łapka pośrednia

szyna S49 + przytwierdzenie „K” + podkład IIIB

podkłady żelbetowe Bl-3

podkłady strunobetonowe INBK4

tor na strunobetonowych podkładachz przytwierdzeniem SB

Wrocław, ul. Bałtycka - 1993

szyna Ri60N + przytwierdzenie SB3 + podkład PST94Wrocław, ul. Powstańców Śl. - 1996

podkładka żebrowa PT180 z łapką Łp

Wrocław, pętla Leśnica - 1996

Wrocław, Al. Hallera / Al. Pracy - 1998

Wrocław, ul. Legnicka / Rysia - 1998

podkładka żebrowa PT180 z łapką skl12

TORY

ZABUDOWANE

tor na podłużnychpodszynowych ławach bitumicznych

Wrocław, lata 1965-95

tor węgierski

Wrocław, ul. Łokietka i Poniatowskiego - 1994

Wrocław, ul. Traugutta - 1996

Wrocław, ul. Św. Jadwigi - 1997

Wrocław, ul. Wróblewskiego - 1997

Wrocław, ul. Podwale i most Sikorskiego - 1998

Wrocław, ul. Stawowa / Swobodna - 1998

Wrocław, ul. Traugutta - 1999

Wrocław, ul. Gliniana i Hubska - 1999

Wrocław, ul. Ślężna / Armii Krajowej - 1999

Wrocław, most Trzebnicki - 1999

Wrocław, ul. Kołłątaja - 1999

Wrocław, ul. Powstańców Śl. / zajezdnia Borek - 1999

Wrocław, ul. Piaskowa i Św. Katarzyny - 2000

Wrocław, ul. Lotnicza / Na Ostatnim Groszu - 2000

Wrocław, ul. Skargi - 2001

Wrocław, most Pokoju - 2003

Wrocław, ul. Jedności narodowej - 2003

Wrocław, ul. Grodzka - 2006

tor na płytach PPT

Wrocław, ul. Jedności Narodowej - 1987

tor na płytach PPT

• 1988 - ul. Curie-Skłodowskiej od pl. Grunwaldzkiego do mostu Zwierzynieckiego

• 1989 - ul. Nowowiejska i Piastowska

• 1990 - ul. Reymonta

• 1991 - ul. Trzebnicka

• 1993 - ul. Chrobrego od pl. Powstańców Wlkp. do ul. Jagielończyka

• 1994 - ul. Legnicka pod wiaduktem kolejowym przy ul. Zachodniej

Wrocław, ul. Curie-Skłodowskiej - 1996

tor na podłużnychpodszynowych ławach żelbetowych

Wrocław, ul. Sądowa - 1992

Wrocław, ul. Jagiełły - 1995

tor z szyną obłożonąbloczkami betonowymi

Wrocław, ul. Grabiszyńska - 1995 i 96

Wrocław, pl. Strzegomski - 2005

tor na podporach punktowych

Wrocław, ul. Powstańców Śl. - 1996

tor na podporach punktowych

Wrocław, ul. Świdnicka i Podwale - 1997

tor na podporach punktowych

• 1997 - ul. Dubois od ul. Kurkowej do Pomorskiej

• 1998 - skrzyżowanie ul. Pomorskiej i Dubois

• 1999 - przejazdy w ul. Karkonoskiej

• 1999 - ul. Piłsudskiego od ul. Świdnickiej do węzła przed Dworcem Gł wraz z ul. Stawową i Małachowskiego

• 1999 - ul. Nowy Świat

• 1999 - skrzyżowanie ul. Żmigrodzkiej i Broniewskiego

• 1999 - skrzyżowanie ul. Kołłątaja i Teatralnej

• 2000 - skrzyżowanie ul. Legnickiej i Wejherowskiej

• 2001 - ul. Wierzbowa

• 2001 - pl. Dominikański

• 2003 - ul. Wyszyńskiego - 2003,

• 2006 - skrzyżowanie ul. Żmigrodzkiej i Bałtyckiej

tor z szynami obłożonymiwkładkami elastycznymi

Wrocław, ul. Karkonoska - 1999

tor z szyną w zalewiez elastycznej żywicy

Wrocław, ul. Kosmonautów / Kamiennogórska - 2000

Wrocław, ul. Żmigrodzka / dojazd do stacji CPN - 2001

Wrocław, ul. Ślężna / Jaworowa - 2002

Wrocław, ul. Legnicka / Nabycińska - 2005

TORY

EKSPERYMENTALNE

(pętla Pilczyce)

eksperymentalne przytwierdzenie szyny

eksperymentalne podkłady łupinowe