Upload
others
View
15
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Theo Henrichs - 2009 1
Toonladders en 3-klanken
PHCC-G Walk-in
Beginselen van muziek-Theo-rieNoodzakelijke kennis bij gebruik van muziekprogramma's
Akkoorden-hulpje bij melodiën
Theo Henrichs - 2009 2
Toonladders en 3-klanken
● Agenda● Doel van deze walk-in● Iets over toon-afstanden● Iets over toonladders ● Iets over 3-klanken● Majeur en mineur● En nu waar het allemaal om begonnen was
Theo Henrichs - 2009 3
Toonladders en 3-klanken
● Aan het einde van deze walk-in zijn we in staat om:● Een toonsoort van een geschreven muziekstuk te vinden.
(75% kans)● Zelf de bijbehorende toonladder te vinden.● Basis akkoorden (3-klanken) te vinden die passend zijn.● Basis akkoorden te plaatsen bij eenvoudige melodieën
– Noodzakelijke voorkennis: ● U dient noten te kunnen herkennen (spellen is oké)● U weet iets af van maten en sleutels (minimaal de G-sleutel)
Theo Henrichs - 2009 4
Een stukje van de piano
Toonafstanden
Dit is de centrale C (midden op de piano)
Theo Henrichs - 2009 6
Toonafstanden een heleboel bij elkaar (ter info)
SECUNDE C D 2 (vader jacob)
TERTS C E C Es 3 (er is een kindeke)
(toen onze mop een mopje was)
KWART C F 4 (wilhelmus/ zie ginds)
KWINT C G 5 (altijd is kortjakje)
SEXT C A 6 (My bonnie/ my way; and now…)
SEPTIME C B 7 (there’s a place for us)
OCTAAF C C 8 (somewhere over the rainbow)
Theo Henrichs - 2009 7
De toonladder
● Er bestaan héél veel soorten toonladders. Wij behandelen 2 soorten, t.w.:
– De majeur toonladder – De mineur toonladder
● Definities:
1. Een toonladder is een vaste reeks stijgende of dalende opeenvolging van toonhoogten.
2. Een toonladder is een vaste reeks van bepaalde toon-afstanden
Wij benaderen de toonladder volgens definitie 2
Theo Henrichs - 2009 8
De majeur toonladder
● De majeur toonladder is een opeenvolging van de volgende toon-afstanden: ● +(2x½), +(2x½), +(1x½), +(2x½), +(2x½), +(2x½), +(1 x½)
Of te wel
● 1, 1, ½, 1, 1, 1, ½
Of te wel
● Heel, heel, half, heel, heel, heel, half.
11½111½
Theo Henrichs - 2009 12
Toonladders en 3-klanken
Dit waren een paar majeur toonladders . . .
Nu de 3 klanken
Theo Henrichs - 2009 16
maj
maj
min
0
maj
min
min
min
Cmaj-GRID De 3-klanken van de majeur toonladder van C
Afstanden : 1 – 1 - ½ – 1 – 1 – 1 - ½ - 1 – 1 - ½ – 1
Theo Henrichs - 2009 17
maj
maj
0
maj
min
min
min
Cmaj-GRID De 3-klanken van de majeur toonladder van C
Afstanden : 1 – 1 - ½ – 1 – 1 – 1 - ½ - 1 – 1 - ½ – 1
Theo Henrichs - 2009 18
maj
maj
min
0
maj
min
min
min
Gmaj-GRID De 3-klanken van de majeur toonladder van G
Afstanden : 1 – 1 - ½ – 1 – 1 – 1 - ½ - 1 – 1 - ½ – 1
Theo Henrichs - 2009 19
maj
maj
min
0
maj
min
min
min
Gmaj-GRID De 3-klanken van de majeur toonladder van G
Afstanden : 1 – 1 - ½ – 1 – 1 – 1 - ½ - 1 – 1 - ½ – 1
Theo Henrichs - 2009 20
maj
maj
min
0
maj
min
min
min
Fmaj-GRID De 3-klanken van de majeur toonladder van F
Afstanden : 1 – 1 - ½ – 1 – 1 – 1 - ½ - 1 – 1 - ½ – 1
s
Theo Henrichs - 2009 21
maj
maj
min
0
maj
min
min
min
Fmaj-GRID De 3-klanken van de majeur toonladder van F
Afstanden : 1 – 1 - ½ – 1 – 1 – 1 - ½ - 1 – 1 - ½ – 1
s
Theo Henrichs - 2009 22
Basis 3-klanken bij majeur toonladders● Om te onthouden:
● 1ste positie – Majeur● 2de positie – Mineur● 3de positie – Mineur● 4de positie – Majeur● 5de positie – Majeur● 6de positie – Mineur● 7de positie – 0
11½111½
Theo Henrichs - 2009 23
De mineur toonladder
● De mineur toonladder heeft meerdere mogelijkheden en kan de volgende opeenvolging van toon-afstanden hebben:● Heel, half, heel, heel, half, heel, heel. (aeolisch)
1, ½, 1, 1, ½ 1, 1
Maar óók
● Heel, half, heel, heel, half, anderhalf, half. (harmonisch) 1 - ½ - 1 - 1 - ½ - 1½ – ½
Maar óók
● Heel, half, heel, heel, heel, heel, half. (melodisch) 1 - ½ - 1 - 1 - 1 - 1 - ½
Theo Henrichs - 2009 24
De mineur toonladder van a (Am, Amin, a, A-)
Begin je vanuit a, dan wordt de toonladder:● Aeolisch
a + 1 = b + ½ = c + 1 = d + 1 = e + ½ = f + 1 = g + 1 = a
● Harmonisch a + 1 = b + ½ = c + 1 = d + 1 = e + ½ = f + 1½ = gis + ½ = a
● Melodisch a + 1 = b + ½ = c + 1 = d + 1 = e + 1 = fis + 1 = gis + ½ = a
Resumé: De volgende noten zijn mogelijk in een Amin toonladder
gisa b c d e f g a fis
Theo Henrichs - 2009 26Er zijn dus 3 grids nodig om alle 3-klanken te vinden
Theo Henrichs - 2009 27
óf/óf óf/óf
Am-GRID De 3-klanken van de mineur toonladder van A (Am)
Theo Henrichs - 2009 28
óf/óf óf/óf
min
maj
min
0
En nóg meer is mogelijk!
maj
min
maj
maj
maj
min
Am-GRID De 3-klanken van de mineur toonladder van A (Am)
Theo Henrichs - 2009 29
Basis 3-klanken bij mineur toonladders● Om te onthouden:
● 1ste positie – Mineur● 2de positie – Mineur én 0● 3de positie – Majeur● 4de positie – Majeur én Mineur● 5de positie – Majeur én Mineur● 6de positie – Majeur● 7de positie – Majeur
Theo Henrichs - 2009 30
Kwintencirkel
+ 1 #+ 1 b
Theo Henrichs - 2009 31
Herkennen van de toonaard● Uit welke toonladder komen de tonen van dit muziekstukje?
● Kijk naar het aantal kruisen of mollen
– Gebruik de kwintencirkel● Kijk naar de laatste noot
– Vaak eindigt het stuk in de grondtoon (start van de toonladder)● Kijk naar de eerste noot van de eerste gehele maat
– Een stuk begint vaak met de grondtoon (start van de toonladder
● Is het majeur of mineur?
● Kijk of in het stuk vreemde kruisen, mollen of herstellingstekens in voorkomen.– Denk aan de aeolisch, melodisch en harmonisch varianten
● Klinkt het vrolijk of droevig?
Theo Henrichs - 2009 32
Akkoorden plaatsen
● Waar plaatsen we een accoord?
● Kijk naar de maat én het ritme
– Plaats een akkoord daar waar een accent ligt ● Dit is de belangrijkste regel want een stuk bestaat niet altijd uit
één en de zelfde maat!– Bij eenvoudige stukken geldt de volgende regel
● Bij twee-kwart op de eerste tel● Bij drie-kwart op de eerste tel● Bij vier-kwart op de eerste tel maar kan ook op de derde tel
Theo Henrichs - 2009 33
Akkoorden plaatsen● Het plaatsen van een akkoord gaat als volgt:
● Bepaal de grondtoon, toonladder en of het majeur of mineur is.
● Maak een grid aan voor de betreffende toonladder (Bijv. G-maj grid)
● Neem de eerste noot met een accent Bijv. de “G”
● Zoek in het grid alle akkoorden waar de “G” in voorkomt.
– Dat zijn de akkoorden: G-majeur, C-majeur en E-mineur
(kort geschreven is dat G, C of Em)● Maak nu een keuze of doe dat later
● Ga verder met de volgende noot waar een accent op ligt . . . . . . . . . . . óf pak de eerste noot in de volgende maat.
– Bijv. een “B” -> G, Bm, Em
– Bijv. een “C” -> Am, C, Fis0
– En zo verder
Theo Henrichs - 2009 34
Akkoorden plaatsen
● PAS OP:
● Gebruik niet alléén je verstand, ● gebruik voorál je oren.
● We gaan oefenen op het Wilhelmus
11½111½
Theo Henrichs - 2009 35
En nu aan de slag!
11½111½
GCEm
GBmEm
AmCFis0
GCEm
Theo Henrichs - 2009 36
Toonladders en 3-klanken
● We zijn nu aan het einde van deze walk-in, we zijn nu in staat om:● Een toonsoort van een geschreven muziekstuk te
vinden. (75% kans)● Zelf de bijbehorende toonladder te vinden.● Basis akkoorden (3-klanken) te vinden die passend zijn.● Basis akkoorden te plaatsen bij eenvoudige melodieën
Theo Henrichs - 2009 37
Toonladders en 3-klanken
Vragen staat vrij
Succes er mee