Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
23-04-2015
Toezicht in samenwerkingsrelaties
Rode draad in presentatie
Aanleiding voor presentatie: Toezichtkamer in Almelo?
Verkenning begrip toezicht
Controle en toezicht + rol gemeenteraad
Governance verbonden partijen
Bespiegelingen: welke kant gaat het op?
23-04-2015
Amendement Almelo, inrichten onafhankelijke toezichtkamer
23-04-2015
N.a.v. vaststellen verordening Jeugdzorg en WMO
“Uitvoering te geven aan de toezichtstaak van de raad aan de WRGT via het inrichten van een onafhankelijke toezichtkamer met secretaris, leden en budget
Te onderzoeken of een gezamenlijke onafhankelijke toezichtkamer in de Regio Twente mogelijk is”
Maar wat wordt bedoeld met toezicht?
Financieel toezicht – krachtenveld
“Financieel toezicht is erg reactief van karakter, als er ongelukken gebeuren, wordt het scherper”.
“Het is tijd voor een breed gevoerde discussie over de vraag of het financieel toezicht gedepolitiseerd moet worden om landelijk tot een zo groot mogelijke uniformiteit van de uitvoering van het financieel toezicht te komen”.
“Of financieel toezicht voldoet kun je niet alleen afmeten aan hoeveel er verkeerd gaat. Pas over een jaar of twee, drie kun je pas echt zien of de uitgaven op het sociale domein het begrotingsevenwicht verstoren”
23-04-2015
Aanscherping financieel toezicht? Waarom?
Financiële risico’s als gevolg van decentralisaties in het sociale domein
Toename van de uitgaven binnen gemeenschappelijke regelingen
Eventuele tekorten bij het grondbedrijf
23-04-2015
Financieel toezicht – vragen die naar boven komen
Financieel toezicht gebeurt op basis van het inschatten van risico’s. Maar volstaat dat wel gelet op decentralisaties en de grotere druk op de horizontale toezichtsketen? En wat kan de gemeenteraad daarin doen?
Wat betekent dit? Stringenter (verticaal) toezicht en/of andere vorm van toezicht?
23-04-2015
Rol gemeenteraad bij bijvoorbeeld de decentralisaties
Waarom doen we dit eigenlijk ook weer? Wat willen we bereiken?
Vraag is tot nu toe steeds: “hoe gaan we dit aanpakken”
Gemeenteraad moet de lange termijn en de visie van de gemeente definiëren, vormgeven en bewaken. Is dat controle en/of hoort toezicht daar bij? En hoe doen we dat?
23-04-2015
Maar … wat is toezicht?
Het verzamelen van informatie over de vraag of een handeling of zaak voldoet aan de daaraan gestelde eisen
Het zich daarna vormen van een oordeel daarover
En het eventueel naar aanleiding daarvan interveniëren
23-04-2015
Aanscherping begrip toezicht
Er bestaat geen politiek toezicht
Toezicht is niet afhankelijk van de politieke kaderstelling door de raad
Toezicht zit niet in de autonomie van de gemeente
Toezicht kent een interne en externe component
Toezicht is altijd gebaseerd op een geobjectiveerd normenkader
Toezicht is altijd eenduidig en niet multi-interpretabel
23-04-2015
Verschil controle en toezicht
Controle door raad = politieke controle
Controle vindt plaats op basis van kaderstelling door de raad
Controle is gericht op realisatie van beleid (doeltreffendheid en doelmatigheid)
zonder toezicht geen verantwoording
23-04-2015
Zorgpunten
Raden krijgen grotere toezichtrol, maar kunnen geen nadere normen stellen of sanctionering toepassen. Dus grotere macht van besturen waarop toegezien moet worden
Indien gemeenteraad tekortschiet, dan alsnog IBT (maar dan curatief/sanctionair)
Grote verantwoordelijkheid bij raden zonder deze als uitgangspunt te nemen – zie de 3D’s
23-04-2015
Democratische legitimiteit van samenwerkingsverbanden
Knelpuntenanalyse Rob:
Input, throughput en outputlegitimiteit, maar ook
Feedbacklegitimiteit. Dit wordt bepaald door de wijze waarop er verantwoordingwordt afgelegd over de uitkomst van het besluitvormingsproces en de kwaliteit van de terugkoppeling
23-04-2015
Feedbacklegitimiteit
• WGR schept formeel het verantwoordingskader maar de praktijk is weerbarstig
• Verantwoording afleggen aan gemeenteraad is er, maar
• Verantwoording / rekenschap afleggen aan burgers en instellingen is vrijwel afwezig
23-04-2015
Kaderstelling raad – verbonden partijen
23-04-2015
Bijdrage aan doelstellingen Besturing en toezicht Verdienmodel en risico's
Contract /
Dienstverlenings-overeenkomstStatuten en rechtsvorm Bedrijfsplan, begroting en
jaarverslag
Planning en control verbonden partijen in Almelo
Rapporteren voortgang / afwijking prestatiesBerap (jaarlijks)
Actualiseren risicoprofiel verbonden partijenProgrammabegroting (jaarlijks)
Evaluatie verbonden partijenControl- en auditplan (minimaal vierjaarlijks)
Paragraaf verbonden partijenProgrammabegroting en jaarstukken (twee keer per jaar)
Nota uitvoering verbonden partijenMinimaal vierjaarlijks
Kadernota governanceMinimaal vierjaarlijks
23-04-2015
HERHALING - Amendement Almelo, onafhankelijke toezichtkamer
23-04-2015
N.a.v. vaststellen verordening Jeugdzorg en WMO
“Uitvoering te geven aan de toezichtstaak van de raad aan de WRGT via het inrichten van een onafhankelijke toezichtkamer met secretaris, leden en budget
Te onderzoeken of een gezamenlijke onafhankelijke toezichtkamer in de Regio Twente mogelijk is”
Maar wat wordt bedoeld met toezicht?
Toezichtkamer van de Raad
Kan naast intern toezicht obv WRGT ook worden belast met extern toezicht op verbonden partijen, gesubsidieerde instellingen en partijen aan wie een lening is afgegeven cf art. 184 Gemeentewet
Dit externe toezicht op verbonden partijen richt zich op het inwinnen van inlichtingen over de jaarrekeningen, rapporten en overige documenten. Indien dat ontbreekt kan de rekenkamer van de betrokken instelling de overlegging daarvan vorderen
23-04-2015
Toezicht gemeenteraad (Almelo)
Intern toezicht op uitvoering taken in medebewind• Jeugdwet, Wabo, maar ook RUD, VRT en regio
Twente• Lokale rekenkamer kan aanvullend jaarlijks een
scan uitvoeren op één of twee GR-en waarin gemeente participeert
Extern toezicht op verbonden partijen• Diverse verbonden partijen zijn voor de hele
regio Twente actief• Toezicht op regionale schaal
23-04-2015
De lokale toezichtskamer (is dus een mogelijkheid)
Intern toezicht:• Lokale analyse obv waarstaatjegemeente.nl• Evt regionaal uitwisselen en vergelijken van
gegevens• Evt gezamenlijk toezichtsmodel ontwikkelen
Extern toezicht:• Lokaal toezicht op verbonden partijen door
rekenkamer of aparte toezichtskamer• Bestuderen jaarstukken en (tussentijdse)
verantwoordingsdocumenten• Rapportage eigen gemeenteraad
23-04-2015
De regionale toezichtskamer
Intern toezicht:
• Gegevensuitwisseling en gezamenlijke analyse
• Rapportage aan afzonderlijke gemeenteraden
Extern toezicht:
• Regionaal toezicht op verbonden partijen
• Bestuderen jaarstukken en (tussentijdse) verantwoordingsdocumenten van verbonden partijen
23-04-2015
Stand van zaken
Enschede, Hengelo, Borne en Almelo willen pilotonderzoek rond de GR Stadsbank Oost-Nederland, start april 2015 (extern toezicht, verticaal)
0-meting voor het ontwikkelen van een beleidsmonitor voor het meten van de effectiviteit en efficiency van het gevoerde beleid (intern toezicht, horizontaal). De rekenkamercie. Enschede is daarmee bezig
23-04-2015
23-04-2015
Kortom, toezicht als allesomvattend panacee?
Drie redeneerlijnen:
Deus ex machina: toezicht als ideaal beleidsspel waarin intern en extern toezicht heel precies geregeld is
Het antwoord op alles: De Autoriteit
Democratisch tekort: op afstand zetten maar niet kunnen loslaten
Verbinding tussen controle en toezicht
Verloopt via de verantwoording door bestuur middels:• De informatievoorziening
• Transparantie in handelen en besluitvormen
• Bestuurlijke en managementintegriteit
• Meting van realisatie van beleid en afgeleide doelstellingen
Sleutel ligt misschien in werk maken van die feedbacklegitimiteit. Een toezichtsplan per verbonden partij kan daar bij horen
23-04-2015
Toezichtsplan, kan bestaan uit
Bevoegdheidsverdeling, de kwaliteit en de verantwoording en financiën
Dienstverlening en samenwerkingsrelaties met anderen
Intern toezicht en de dialoog tussen interne en externe toezichthouders
Klachtafhandeling Eisen aan de bedrijfsvoering en de integriteit
van de informatieverzorging Feedbackmechanismen
Wijzig tekst bij kop- en voettekst 2427-4-2015
EINDE PRESENTATIE
Gelegenheid tot het stellen van vragen
Wijzig tekst bij kop- en voettekst 2527-4-2015