Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 2

Πενηεπόμεκα

1. Λίγα ιόγηα… 2

2. «Η δςή πένα από ηε ιίμκε» aνπηθό θείμεκμ 3

3. «Σμ μοζηηθό ηεξ ιίμκεξ» παναμύζη 6

4. «Σμ δόιςμα» πμίεμα 13

5. «Η θονα- Μπέθαηκα» πμίεμα 14

6. «Σμ θοιαπηό» πμίεμα 15

7. «Σμ μοζηηθό ηεξ θονα-Μπέθαηκαξ» 16

8. «Σμ μοζηηθό ηεξ ιίμκεξ» 18

9. « Η θονα – Μπέθαηκα θαη μη πμιιμί μπαιάδεξ » 20

10. «οκέκηεολε» με ημκ ζογγναθέα 22

11. Αθνμζηηπίδα 23

12. Άνζνμ γηα ηεκ αιηεία 24

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 3

Λίγα ιόγηα…

Με αθμνμή έκα θείμεκμ πμο αθμνά ηεκ δςή ηςκ ακζνώπςκ ζηεκ ιίμκε ηεξ

Ακδνίηζαηκαξ λεθίκεζε αοηή ε ενγαζία ζηεκ Γ΄ ηάλε. Έιαβακ μένμξ 23 μαζεηέξ, μη μπμίμη

ενγάζηεθακ ζε μμάδεξ.

Ανπηθά μη μαζεηέξ επελενγάζηεθακ ημ ανπηθό θείμεκμ «Η δςή πένα από ηε ιίμκε», έκα

ζύκημμμ δηήγεμα ημο δαζθάιμο θονίμο Θςμά Πακαγηςηόπμοιμο. Σα παηδηά επέδεηλακ

ηδηαίηενμ εκδηαθένμκ γηα ηα θεκηνηθά πνόζςπα ηεξ ηζημνίαξ θαη ζογπνόκςξ

πνμβιεμαηίζηεθακ γηα ηε δςή ηςκ ακζνώπςκ ζηηξ παναιίμκηεξ πενημπέξ θαζώξ θαη γηα ηε

μμνθή ημο θοζηθμύ ημπίμο ηεκ δεθαεηία ημο 1960.

ηε ζοκέπεηαπνμζδημνίζηεθε μ ανηζμόξ ηςκ ενγαζηώκ πμο επνόθεηημ κα παναπζμύκ.

1. Δηήγεμα με ακαηνμπή ημο θεημέκμο

2. Γηθμκμγναθεμέκμ Παναμύζη με ηίηιμ «Σμ μοζηηθό ηεξ ιίμκεξ»

3. Πμίεμα

4. Αθνμζηηπίδα

5. οκέκηεολε

6. Άνζνμ

Σμ ηαλίδη ηεξ δεμημονγηθήξ γναθήξ λεθίκεζε αμέζςξ ζημ μοαιό ηςκ παηδηώκ θαη ζύκημμα

ζα έπαηνκε μμνθή μέζα από ιέλεηξ, πνώμαηα θαη κμήμαηα. Οη μαζεηέξ άνπηζακ κα

ζοδεημύκ ηηξ ηδέεξ ημοξ θαη κα ζοκζέημοκ ηηξ δηθέξ ημοξ ενγαζίεξ. Έλη δηδαθηηθέξ ώνεξ

ήηακ ανθεηέξ γηα ηεκ ζογγναθή ηςκ δηεγεμάηςκ θαη ημο παναμοζημύ από ηα παηδηά, ηα

μπμία ζοκενγάζηεθακ άρμγα. Γπηπνόζζεηα μη μαζεηέξ μαξ ζημ μάζεμα ηςκ Γηθαζηηθώκ

πναγμαημπμίεζακ ηεκ εηθμκμγνάθεζε ημο παναμοζημύ ημοξ, εκώ ζημ μάζεμα ηςκ

ειεθηνμκηθώκ οπμιμγηζηώκ έδςζακ ειεθηνμκηθή μμνθή ζηηξ ενγαζίεξ ημοξ.

Γοπανηζημύμε ζενμά ημκ θ. Θςμά Πακαγηςηόπμοιμ γηα ημ αληόιμγμ θείμεκμ θαη γηα

ηε ζοκενγαζία ημοξ ηεκ οπεύζοκε ηςκ εηθαζηηθώκ θ. Φςηεηκή Πμιοπνόκε θαη ηεκ οπεύζοκε

ηςκ Η/Τ θ. Κςκζηακηίκα ηθώια, πμο ζομμεηείπακ εκενγά ζηεκ πνμζπάζεηά μαξ γηα μηα

γναθή δεμημονγηθή. Κονίςξ όμςξ εοπανηζημύμε ηδηαηηένςξ ηα παηδηά πμο απέδεηλακ πςξ

γηα κα γνάρεη θάπμημξ έκα όμμνθμ θείμεκμ δεκ πνεηάδεηαη κα έπεη έκα ηδηαίηενμ ζογγναθηθό

ηαιέκημ, ανθεί κα έπεη ζέιεζε θαη μενάθη γηα δεμημονγία θαη μεηά όια ένπμκηαη.

Hδαζθάιαηεξ ηάλεξ Αγγειηθή Παπαιαμπναθμπμύιμο

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 4

Ανπηθό θείμεκμ

«Η ΖΩΗ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΛΙΜΝΗ»

Ρερνϊντασ τθ λίμνθ τθσ Αντρίτςαινασ, που μοιάηει να’ ναι ςκυμμζνθ ςτα πόδια τθσ κάλαςςασ και

να τθν παρακαλεί, κακϊσ τα μανιαςμζνα κφματα ορμοφν μζςα από το ανοιχτό τθσ ςτόμα προςπακϊντασ να

τθν εξαφανίςουν, κ’ αντικρίςεισ ζνα τοπίο αλλιϊτικο. Τα νερά από τα ρζματα και το διπλανό ποτάμι ζχουν

δθμιουργιςει ζναν απζραντο βάλτο γεμάτο ςαμάκια, βοφρλα και νεροκάλαμα.

Μζςα ς’ αυτό το μυςτθριϊδεσ και άγριο ςαλόνι τθσ φφςθσ ξεχωρίηει μια κόκκινθ ςκεπι. Είναι το

ςπίτι τθσ κυρα – Μπζκαινασ. Η υγραςία του ‘βαψε τον τοίχο πράςινο και τα μοφςκλια ζφτιαξαν το δικό τουσ

χϊρο ςτα βακουλϊματα των κεραμιδιϊν. Μόνο θ καμινάδα αντιςτζκεται ςτθν πράςινθ κυριαρχία

διατθρϊντασ το μαφρο χρϊμα τθσ κάπνασ. Αγϊνα για τθ ηωι κάνει και θ κυρά με τθ φαμελιά τθσ, ζνα

τςοφρμο παιδιά, που πρζπει ν’ ανακρζψει μζςα από πολλζσ ςτεριςεισ και αντιξοότθτεσ. Κάκε πρωί, αφοφ

ςυγυρίςει το νοικοκυριό τθσ, παίρνει το καλάμι του ψαρζματοσ και τραβά κατά τθν ακροκαλαςςιά. Κάτι κα

βγει και ςιμερα, να τθγανίςει ςτο μαυριςμζνο τθγάνι πάνω ςτθν πυροςτιά, για να κοροϊδζψει τθν πείνα

των παιδιϊν τθσ.

Ρερπατά ορκά και το κορμί τθσ μοιάηει να ϋναι κάτι μεταξφ κυπαριςςιοφ και πλατάνου. Αλφγιςτο

και λεβζντικο, ομορφιά που μόνο τα πρωτοπαλίκαρα του εικοςιζνα είχαν. Στο διάβα τθσ θ άμμοσ υποχωρεί,

δείχνει να τθ φοβάται, το ςκοφρο μαντίλι ςτο κεφάλι τθσ ςκοτεινιάηει περιςςότερο το πρόςωπο και θ ματιά

τθσ φαίνεται αγριεμζνθ, απόλυτα ταιριαςμζνθ με το πρωτόγονο τοπίο. Είναι φανερά τα ςθμάδια του

πόνου, τθσ αγωνίασ και τθσ κλίψθσ ςτο αυλακωμζνο πρόςωπό τθσ. Ρόςα δάκρυα κα κφλθςαν πάνω ς’

αυτό, μζςα απ’ τα βακφςκαφτα αυλάκια και κα’ πζςαν ςτθ νοτιςμζνθ γθ, για να γίνουν ζνα με τθν

απεραντοςφνθ του βάλτου.

Πμωσ δείχνει να τα ξεπζραςε όλα και να κωρεί μόνο το αφριο όςο κολό κι αν είναι.

Φτάνοντασ ςτθν άκρθ τθσ κάλαςςασ, ’κει που το κφμα ςκάβει, άλλοτε απελπιςμζνα και άλλοτε

και

κάκεται πάνω ςτο καςελάκι τθσ, αφοφ πρϊτα το τοποκετεί ςτθν αυλακιά που ‘κανε θ ρόδα του Μπάρμπα –

Σπφρου, του καροτςζρθ, που μεταφζρει άμμο από τθ βαριά.

Πλα είναι ςτθ κζςθ τουσ όπωσ χκεσ, προχκζσ και παραπροχκζσ. Φαίνεται ότι το ανκρϊπινο χζρι δεν

αλλοίωςε τίποτε, αλλά οφτε και θ φφςθ ζκανε το κάμα τθσ.

Ρριν ακόμα ρίξει το καλάμι με τθν πετονιά ακοφγεται το χλιμίντριςμα του αλόγου που ςζρνει το

κάρο του Μπάρμπα – Σπφρου. Ρλθςιάηει κοντά τθσ και κάνοντασ κάποια παράκαμψθ ςτο δρόμο για να μθν

πζςει πάνω τθσ ςταματά. Ρρζπει να ανταλλάξουν κάποιεσ κουβζντεσ ανκρϊπινεσ και γεμάτεσ ηωι, το

ςυνθκίηουν καιρό τϊρα.

- Ρϊσ πάει ςιμερα θ ψαριά; Βγικε θ τθγανιά;

- Τι να γίνει μωρζ Σπφρο, κάτι κα δϊςει ο Θεόσ και ςιμερα, μπορεί να μασ εγκατζλειψε ςε τοφτο

τον ανακεματιςμζνο τόπο, όμωσ όλο και φροντίηει για μασ.

Δφςκολα καταριζται τον τόπο που ηει, γιατί τθσ ζφαγε τον άντρα τθσ. Η ελονοςία ςτον κάμπο δεν

αςτειεφτθκε ποτζ. Ροφ να βρεκοφν φάρμακα και γιατροί; ‘Ππου φτωχόσ και θ μοίρα του” όπωσ ςοφά λζει ο

λαόσ μασ.

- Δεν βαριζςαι, κάνουμε ότι μποροφμε, ασ ηιςουν τουλάχιςτον καλφτερα τα παιδιά μασ. Εμείσ τα

φάγαμε τα ψωμιά μασ, είπε.

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 5

Και φωνάηοντασ “άιντε” ςτο άλογο ο Μπάρμπα – Σπφροσ χάνεται ςτο βάκοσ του αμμουδεροφ

δρόμου, που οδθγεί ςτθν πολιτεία. Ξωπίςω του αφινει μόνο τθ ροδοςιά, ςθμάδι για τθν κυρά - Μπζκαινα

κάτι που ζχουμε ανάγκθ ωσ κοινωνία για να πορευτοφμε ςτθν

τελειότθτα, άλλο αν δεν τθν κατακτοφμε ποτζ.

Η κυρά δεν πολυνοιάηεται για τον πζρα από τθ λίμνθ κόςμο, γιατί ςπάνια τον επιςκζπτεται. Μόνο

όταν κζλει να αγοράςει τα χρειαηοφμενα του ςπιτιοφ τθσ ι να πουλιςει τθ ςοδειά που τθσ χάριςε όχι

ακοπίαςτα θ γθ πθγαίνει.

Αφοφ εναρμονίςει τθ ςκζψθ τθσ και τθ ματιά τθσ με το γφρω ζμψυχο και άψυχο κόςμο ξετυλίγει

τθν πετονιά από το καλάμι και με μεγάλθ επιδεξιότθτα δολϊνει το αγκίςτρι. Το δόλωμα δεν είναι ςκουλικι

οφτε τθσ ςτεριάσ, ςκουλθκαντζρα που λζνε, οφτε ςκουλικι τθσ κάλαςςασ, ποδαρικό όπωσ το λζνε οι

ψαράδεσ, είναι κάτι δικό τθσ.

Η φανταςία των παιδιϊν που τθν κοιτοφν από μακριά μιλάει για ψωμί και τυρί ηυμωμζνο, αλλά

πάντα με κάποια επιφφλαξθ. Κάποτε ο Δθμθτρόσ, παιδί κι αυτό τθσ παραλίμνιασ περιοχισ, ζλεγε ςτουσ

ςυνομιλικοφσ του ψαράδεσ:

- Είδατε, θ κυρά – Μπζκαινα ζχει ρθμάξει τουσ μπαλάδεσ, γιατί βάηει ζνα δόλωμα, που μυρίηει

και τουσ μαηεφει κοντά. Βζβαια δεν είμαι ςίγουροσ για το τι είναι. Μια μζρα, όμωσ, πλθςίαςα

κοντά τθσ πίςω απ’ τα καλάμια και είδα να βγάηει κάτι ςα ηυμάρι και να το πλάκει ςτα

ροηιαςμζνα χζρια τθσ και φςτερα να δολϊνει μϋ αυτό το αγκίςτρι. Υποκζτω ότι ιταν ψωμί με

τυρί.

Οι άλλοι μθν ζχοντασ προςωπικι αντίλθψθ και ςεβόμενοι το Δθμθτρό, που ιταν και μεγαλφτεροσ

αλλά και κατείχε τα πάντα γφρω από τθν ψαρικι είπαν:

- Ναι, αυτό κα είναι, αλλιϊσ δεν εξθγείται εμείσ με τθ ςκουλθκαντζρα να πιάνουμε τζςςερισ με

πζντε κατθργαραίουσ και αυτι ςε λίγθ ϊρα να πιάνει ζνα καςελάκι ψάρια.

Αφοφ εξιγθςε πλιρωσ με τι δόλωμα ψάρευε θ κυρα – Μπζκαινα τα παιδιά ςυμφϊνθςαν να

ψαρεφουν με ψωμοτφρι και μάλιςτα το μυςτικό διζρρευςε παντοφ. Από χείλθ ςε χείλθ μια κουβζντα

ακουγόταν:

- Θζλεισ καλι ψαριά; Ψάρευε τα πρωϊνά δίπλα από τθ λίμνθ τθσ Αντρίτςαινασ, προσ το Μφτθκα

με ψωμοτφρι.

Οι νοικοκυρζσ βρικαν το μπελά τουσ με τα παιδιά τουσ. Πλα ηθτοφςαν τυρί και ψωμί και

αρχινοφςαν το ηφμωμα. Μα μιπωσ υπιρχαν ςτο ςπίτι άφκονα; Εκεί το κλάμα γινόταν ςπαραγμόσ και θ

φωνι από τισ μανάδεσ ςτριγκλιά.

Το μυςτικό τθσ κυρα – Μπζκαινασ ζγινε αιτία για μαλϊματα και ξυλοδαρμοφσ. Πμωσ άξιηε τον

κόπο, καινοφριεσ μζρεσ ανοίγονταν μπροςτά τουσ με μεγάλεσ ψαριζσ. Τα βοφρλα πλζον, όταν κα

επζςτρεφαν ςτα ςπίτια δε κα είχαν πζντε και ζξι μπαλάδεσ, αλλά μζχρι πάνω γεμάτα μπαλάδεσ

λαχταριςτοφσ. Η ελπίδα και θ φανταςία δίνει άλλθ ηωι ςτον άνκρωπο, πόςο μάλλον ςτα μικρά παιδιά που

δεν μποροφν να ηιςουν χωρίσ αυτι.

Και πράγματι θ κυρα - Μπζκαινα πετοφςε δυο –δυο ζξω από τθ κάλαςςα τουσ μπαλάδεσ. Ζνα

μονότονο παιχνίδι που είχε ωσ ςυγκομιδι δυο και τρεισ τθγανιζσ, το οποίο όμωσ ςε καμιά περίπτωςθ δεν

ζκανε ςτο αγζλαςτο πρόςωπό τθσ να ςκάςει ζνα μικρό χαμόγελο. Ήταν το παιχνίδι τθσ ηωισ. Η κάλαςςα τθσ

πρόςφερε τα αγακά τθσ πλουςιοπάροχα. Γι’ αυτι ιταν ο Θεόσ που ενϊ φαινόταν ότι τθν εγκατζλειψε

τελείωσ, ιταν κάπου εκεί δίπλα τθσ και τθσ ςυμπαραςτεκόταν.

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 6

Η φφςθ μζςα ςτθν οποία ηοφςε τθσ είχε μάκει να ςζβεται. Ζτςι, όταν ζπιανε τα απαιτοφμενα ψάρια

μάηευε τα ψαρικά τθσ ςφνεργα και, αφοφ κοίταηε τον ουρανό και τθ κάλαςςα για λίγο, δείχνοντασ άφωνα

τθν ευγνωμοςφνθ τθσ, ζπαιρνε το δρόμο για το ςπιτοκάλυβό τθσ. Ζπρεπε να φροντίςει για το φαΐ των

παιδιϊν. Σε λίγο μαηεφονταν όπωσ ο μζλιςςεσ ςτθν κυψζλθ και κα αναηθτοφςαν τα γεμάτα πιάτα τουσ. Δεν

τουσ ζνοιαηε θ ποιότθτα όςο θ ποςότθτα. Ψιλωναν και αυτά ςαν τθ μάνα τουσ και είχαν ανάγκθ από το

φαγθτό. Κι ενϊ θ κυρά – Μπζκαινα κα γευόταν τον κόπο τθσ μαηί με τα παιδιά τθσ ςτθν φτωχικι κουηίνα

τθσ τα παιδιά τθσ λίμνθσ κα ’μεναν πάντα με τθν απορία με τι τζλοσ πάντων ψαρεφει.

Αυτι θ απορία κα τουσ μείνει για πάντα απορία, γιατί κανζνασ δε κα τολμιςει ποτζ να τθν

πλθςιάςει και να τθ ρωτιςει για το δόλωμα που χρθςιμοποιεί. Ήταν γι’ αυτά ζνασ άνκρωποσ που τουσ

προξενοφςε φόβο και αμφιβολία, ςίγουρα προερχόταν από τα κατάμαυρα ροφχα τθσ και το απλθςίαςτο

βλζμμα τθσ. Ήταν, όμωσ, και θ ψυχι τθσ περιοχισ, το ςφμβολο τθσ δφναμθσ, θ πθγι τθσ ανεξάντλθτθσ

φανταςίασ γι’ αυτά τα παιδιά.

Κι αργότερα όταν ο Θεόσ κα τθν πάρει για τθν άλλθ ηωι κα αφιςει ζνα μεγάλο κενό και

δυςαναπλιρωτο. Η γωνιά τθσ κα μείνει για πάντα ζρθμθ. Τα παιδιά κα μεγαλϊςουν, τα χρόνια κα

περάςουν, οι μνιμεσ όμωσ κα μείνουν και θ ςκιά τθσ κυρα – Μπζκαινασ κα υπάρχει εκεί που τθν ζβαλαν,

όταν ιταν μικρά παιδιά. Και κα ακοφσ να λζνε μεγάλα πλζον:

- Μόνο θ κυρά – Μπζκαινα ιταν μεγάλοσ ψαράσ.

Κανείσ δεν ζμακε το μυςτικό του δολϊματοσ. Άραγε τι να χρθςιμοποιοφςε;

Ράλι κα εξάπτουν τθ φανταςία τουσ. Πμωσ θ πραγματικότθτα είναι αμείλικτθ…

Θωμάς Παναγιωτόπουλος

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 7

«ΣΟ ΜΤΣΙΚΟ ΣΗ ΛΙΜΝΗ» εηθμκμγναθεμέκμ παναμύζη

Μηα θμνά θη έκακ θαηνό ζ΄ έκακ ηόπμ μαθνηκό, αιιά πμιύ μαγεοηηθό, δμύζε μηα

μεγαιόζςμε θαη μαονμθμνεμέκε γοκαίθα, πμο ηεκ έιεγακ θονα – Μπέθαηκα. Έμεκε ζε έκα

θηςπμθάιοβμ, δίπια ζηε ιίμκε ηεξ Ακδνίηζαηκαξ, θμκηά ζηε θςηηζμέκε πμιηηεία ηεξ

Ναοπάθημο.

Η θονα – Μπέθαηκα ζπάκηα επηζθεπηόηακ ηεκ πμιηηεία θαη ημοξ ακζνώπμοξ ηεξ, είπε όμςξ

μάζεη κα ζέβεηαη θαη κα εογκςμμκεί ηε θύζε, μέζα ζηεκ μπμία δμύζε. Σμ άγνημ θαη

πνςηόγμκμ ημπίμ ηεξ θύζεξ ηαίνηαδε απόιοηα ζημ αιύγηζημ θμνμί ηεξ θαη ζημ αγένςπμ

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 8

βιέμμα ηεξ. Γίπε πάζεη ημκ άκδνα ηεξ πμιιά πνόκηα ηώνα θαη έπνεπε κα ζηέθεηαη αοηή ζακ

βνάπμξ γηα ημ ζπηηηθό ηεξ θαη ηα ηνία ηεξ παηδηά. Πμιιά δάθνοα είπακ λεποζεί ζημ

αοιαθςμέκμ ηεξ πνόζςπμ, ήηακ όμςξ δοκαηή, μηα ενςίδα μεηένα πμο αγςκηδόηακ γηα ηε

θαμίιηα ηεξ.

Κάζεπνςί ε θονα –Μπέθαηκα, αθμύ ζογύνηδε ημ κμηθμθονηό ηεξ, έπαηνκε ημ θαιάμη ημο

ρανέμαημξ θαη ηναβμύζε πνμξ ηεκ αθνμζαιαζζηά. Ένηπκε πνώηα μηα θαζανή μαηηά ζηεκ

ζάιαζζα θαη ημπμζεημύζε ημ θαζειάθη ηεξ πάκς ζηεκ άμμμ, ζηεκ αοιαθηά πμο έθακε ε

νόδα ημο μπανμπα – πύνμο, ημο θανμηζένε.

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 9

Ο μπανμπα – πύνμξ ήηακ έκαξ εογεκηθόξ, μηθνμθαμςμέκμξ ειηθηςμέκμξ άκδναξ, πμο

θμνμύζε πάκημηε έκα θαθεηί ράζηκμ θαπέιμ. Ήηακ από ημοξ ιηγμζημύξ ακζνώπμοξ πμο

μηιμύζε ε θονα – Μπέθαηκα θαη μη θμοβέκηεξ ημοξ ήηακ πάκημηε ακζνώπηκεξ θαη γεμάηεξ

δςή.

- Πώξ πάεη ζήμενα ε ρανηά, θονά Μπέθαηκα; Βγήθε ε ηεγακηά;

- Ση κα γίκεη μςνέ πύνμ, θάηη ζα δώζεη μ ζεόξ θαη ζήμενα. Κάκμομε ό,ηη μπμνμύμε!

- Δεκ βανηέζαη, ηα παηδηά μαξ κα είκαη θαιά, εμείξ ηα θάγαμε ηα ρςμηά μαξ, αξ δήζμοκ

αοηά θαιύηενα…..

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 10

ηεκ απέκακηη πιεονά ηεξ ιίμκεξ, δμύζακ θαη μη μηθνμί ρανάδεξ, παηδηά λοπόιεηα μα

μκεηνμπόια, πμο θνοθμθμίηαδακ ακάμεζα από ηα κενμθάιαμα ηεκ θονα – Μπέθαηκα. Σεκ

ζαύμαδακ γηαηί ε ρανηά ηεξ ήηακ πάκηα ε θαιύηενε, δεκ ημιμμύζακ όμςξ κα ηεκ

πιεζηάζμοκ, ιεξ θαη ηα θόβηδακ ηα βάζακα πμο αοηή είπε πενάζεη. Σμ πημ ζεμακηηθό ήηακ

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 11

όηη ηα έηνςγε ε πενηένγεηα γηα ημ δόιςμα ηεξ, πμο ηεξ πάνηδε απιόπενα.

Έκα απόγεομα γονκώκηαξ από ημ ζπμιείμ μη μηθνμί ρανάδεξ έηνελακ ζηεκ ιίμκε, πέηαλακ

γνήγμνα ηηξ ζάθεξ ημοξ ζηεκ άμμμ θαη έθακακ ζομβμύιημ…

- Ακαθάιορα ημ μοζηηθό ηεξ θονα- Μπέθαηκαξ, είπε με πενεθάκηα, μ Δεμεηνόξ, μ

μεγαιύηενμξ ηεξ πανέαξ

- Πμημ είκαη; Μεκ μαξ θναηάξ ζε αγςκία!, θώκαδακ όια ηα παηδηά μαδί

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 12

- Μα, ημ ρςμμηύνη είκαη, μύηε ε ζθμοιεθακηένα μύηε ημ πμδανηθό, ημ ζθμοιήθη ηεξ

ζηενηάξ, απάκηεζε με ζηγμονηά μ Δεμεηνόξ

- Σώνα μάιηζηα, ηα θαζειάθηα μαξ ζα λεπεηιίδμοκ από ράνηα, είπε με ηζηνηπηή θςκή μ

Θωμάπ, ξ μηθνόηενμξ ηεξ πανέαξ.

Γοηοπώξ πμο ε επόμεκε μένα ήηακ Κονηαθή, μένα εθθιεζηαζμμύ θαη αηειείςημο

παηπκηδημύ. Σα παηδηά είπακ γονίζεη από ηεκ εθθιεζία, θμνώκηαξ ηηξ θαζανέξ ημοξ

θμνεζηέξ, θαη δεημύζακ απεγκςζμέκα από ηηξ μακάδεξ ημοξ ιίγμ ρςμμηύνη γηα ημ

ράνεμά ημοξ. Αοηέξ αγακαθηηζμέκεξ από ηηξ πανάιμγεξ απαηηήζεηξ ηςκ παηδηώκ

ημοξ , θαζώξ ημ ρςμί θαη ημ ηονί εθείκε ηεκ επμπή ήηακ ηόζμ ιηγμζηά, μύνιηαδακ θαη

ημοξ έδεηπκακ ηηξ μαθνηέξ θμοηάιεξ ημοξ. Σμ δόιςμα ηεξ θονα- Μπέθαηκαξ έγηκε

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 13

αηηία λοιμδανμώκ θαη ηζαθςμώκ. Σα παηδηά όμςξ δεκ ημ έβαδακ θάης θαη έραπκακ

μάηαηα ζηα κημοιάπηα ηςκ ζπηηηώκ ημοξ γηα ιίγμ πενηζζεομύμεκμ ρςμμηύνη.

-

Οη μένεξ πενκμύζακ , ηα πνόκηα θοιμύζακ θαη ε μμνθή ηεξ θονα – Μπέθαηκαξ έμεηκε πάκηα

παναγμέκε ζημ μοαιό ηςκ παηδηώκ. Μπμνεί κα ημοξ απμθάιορε πμηέ ημ μοζηηθό ηεξ, όμςξ

ημοξ πάνηζε ηεκ ειπίδα γηα μηα θαιύηενε ρανηά, γηα μηα θαιύηενε δςή. Σμ μοζηηθό ηεξ θονα

– Μπέθαηκαξ ζα μείκεη πάκηα θνοθό γηα ημοξ ακζνώπμοξ, ε μόκε πμο ημ ήλενε ηειηθά ήηακ

ε ιίμκε.

Κη έδεζακ αοημί θαιά θαη εμείξ θαιύηενα!

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 14

«Σμ δόιςμα»

Κμκηά ζηε ιίμκε ηεξ Ακηνίηζαηκαξ

ήηακ πηηζμέκμ ημ θαιοβάθη ηεξ θονα- Μπέθαηκαξ,

θονά με ηνία παηδηά δίπςξ παηένα,

πμο ημ παηπκίδη πήγαηκε ςξ πένα

Γθεί δμύζακ θαη θάπμηα μηθνά παηδηά

πμο έπαηδακ θμκηά ζηεκ αθνμζαιαζζηά

θάζε μένα μεηά ημ ζπμιείμ

παηπκίδηα ανπηκμύζακ ζημ ίδημ ημ ζεμείμ

ημ μένμξ αοηό έκα μοζηηθό

θονηανπμύζε ζημ μοαιό

ηα παηδηά έθπιεθηα από ηεκ ρανηά

ηεξ πανάλεκεξ αοηήξ θονάξ

πνμζπαζμύζακ κα ημ βνμοκ

θαη ρανάδεξ κα γεκμύκ

μςξ αοηό ημ μοζηηθό

ζα είκαη γηα πάκηα θνοθό

όζα πνόκηα ζα πενκμύκ

όιμη ζα ράπκμοκ κα ημ βνμοκ

πμηεηέξ:Πακάγμξ Νηνεξ, Αγγειηθή Καθεηδή, Βαζίιεξ Μπεθίνεξ, πύνμξ Φιςνόπμοιμξ, Δήμεηνα Ακδνμοηζέιε

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 15

«Η θονα- Μπέθαηκα»

Η θονα- Μπέθαηκα ε μεγάιε

πηάκεη ράνηα με θαιάμη

ηα παηδηά ηνμμμθναηεί

θαη ζημκ θόζμμ δεκ μηιεί

μαύνα νμύπα μόκμ θμνεί

θαη ζθμοπίδεη ηεκ αοιή

ρανηά θαιή βγάδεη

θαη ζημ ηεγάκη θςηηά βάδεη

Σα παηδηά ηεξ μόκμ έπεη

θαη ζακ ηα μάηηα ηεξ πνμζέπεη

ζε μηθνό θηςπμθάιοβμ μέκεη

θαη ζηεκ πόιε δεκ πεγαίκεη

είκαη ρειή θαη ημιμενή

μα ηεξ ανέζεη ε ζηςπή

μοζηηθό έπεη ζημ ηζεπάθη

πμο δεκ ημ ιέεη ζημ θμζμάθη

πμηεηέξ: Μηπαήι Γθμηζόπμοιμξ, Θέμεξ ηαονόπμοιμξ, Μανηδέκηα Ακηςκμπμύιμο, Ηιηάκα Σδάνα,

Δημκοζία Φμύκηα, Γηώνγμξ Κμημ

πμύιεξ

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 16

«

«Σμ θοιαπηό»

Μόκμ ε θονά-Μπέθαηκα ήηακε ρανάξ

πμο έπηακε ράνηα με ηε μηα

μόκμ ημ δόιςμά ηεξ ήηακ μοζηηθό

πμιύηημμ ζακ θοιαπηό

Δόιςμα πμο πνμθαιμύζε ηε θακηαζία μαξ

αιιά θαη ζάνςκε ηε μμίνα μαξ

ημ δόιςμα όμςξ ηα παηδηά βνήθακ

ρςμμηύνη ίζςξ ήηακ

Σα παηδηά όμςξ μεγάιςζακ

θαη δηθά ημοξ δίπηοα άπιςζακ

ε θονα-Μπέθαηκα έπεη πηα παζεί

όμςξ ε μμνθή ηεξ πάκηα ζα είκαη εθεί

μηα ζθηά ζηε μμοπιηαζμέκε μαξ δςή

πμηεηέξ: Ακδνέαξ Φενεθίδεξ, ίμμξ Υνοζακζόπμοιμξ

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 17

ΔΙΗΓΗΜΑΣΑ ΜΓ ΑΝΑΣΡΟΠΗ ΣΗ ΙΣΟΡΙΑ ΣΟΤ ΑΡΥΙΚΟΤ ΚΓΙΜΓΝΟΤ

α.«Σμ μοζηηθό ηεξ θονα-Μπέθαηκαξ»

Πνηκ πμιιά πνόκηα , γύνς ζηε δεθαεηία ημο 60’, ζηεκ πόιε ηεξ Ναοπάθημο, οπήνπε

ε ιίμκε ηεξ Ακηνίηζαηκαξ. Πενηηνηγονηδόηακ από ζαμάθηα, βμύνια θαη κενμθάιαμα. Δίπια

από ηε ιίμκε, ζε έκα θηςπμθάιοβμ, δμύζε μηα γοκαίθα. Ήηακ γκςζηή με ημ όκμμα θονα-

Μπέθαηκα θαη ήηακ ρειή, ζμβανή με αγένςπμ βιέμμα. ημ θεθάιη ηεξ θμνμύζε έκα

ζθμονόπνςμμ μακηίιη, πμο ζθμηείκηαδε ημ νοηηδηαζμέκμ πνόζςπό ηεξ. Σα μάηηα ηεξ

θαίκμκηακ αγνηεμέκα, αζάιεοηα με απμηέιεζμα ε όρε ηεξ κα ηνμμάδεη ηα παηδηά θαη ημ

όκμμα ηεξ κα εμπιέθεηαη ζε μύζμοξ ή παναμύζηα.

Κάζε μένα ε θονα – Μπέθαηκα πήγαηκε γηα ράνεμα ζηε ιίμκε. Ανπηθά ακηίθνηδε ηα

γαιαδμπνάζηκα κενά ηεξ, με ζθμπό κα δεη ημ εζςηενηθό ηεξ. Όζηενα ημπμζεημύζε ημ

θαζειάθη ηεξ ζηεκ αοιαθηά πμο άθεκε ε νόδα ημο μπανμπα-πύνμο, ημο θανμηζένε. Σέιμξ

θαζόηακ ζογθεκηνςμέκε γηα κα λεθηκήζεη ηεκ θαζεμενηκή ηεξ ηενμηειεζηία, ημ ράνεμά ηεξ.

Ήηακ θαιή ζημ ράνεμα θαη έπηακε πμιιμύξ μπαιάδεξ.

Γδώ θαη μήκεξ πέκηε μηθνά παηδηά ηεκ θνοθμθμίηαδακ πίζς από ηα κενμθάιαμα θαη

ρηζύνηδακ:

- Κμίηα πόζα ράνηα πηάκεη ε θονά-Μπέθαηκα!, είπε μ Νηθήηαξ, μ μεγαιύηενμξ ηεξ

πανέαξ

- Ναη, είκαη πάνα πμιιά!, είπε με εκζμοζηαζμό μ Μάκμξ

- Μαθάνη κα λέναμε ηα μοζηηθό ηεξ!, είπε με ακαζηεκαγμό μ Λάμπνμξ, μ ζθακηαιηάνεξ

ηεξ πανέαξ

- Σμ βνήθα! Να ζηείιμομε ημ μηθνό Θςμά, μήπςξ θαηαθένμομε θαη ημ μάζμομε, είπε

μ Νηθήηαξ θαη ηα ιόγηα ημο αθμύζηεθακ ζακ δηαηαγή

- Ωναία! Πάς κα ημκ θένς, θώκαλε δοκαηά μ Κώζηαξ, μ γημξ ημο δαζθάιμο, θαη με

έκα μεγάιμ ζάιημ πάζεθε ζηα ζηεκά ηεξ θςηηζμέκεξ πμιηηείαξ.

Έηζη μ Κώζηαξ πήγε κα θένεη ημκ Θςμά…

- Ση με ζέιεηε παηδηά, νώηεζε μ μηθνμθαμςμέκμξ Θςμάξ, ιαπακηαζμέκμξ αθόμα από

ηεκ ηνεπάια.

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 18

- Θέιμομε κα παξ θμκηά ζηε θονα-Μπέθαηκα θαη κα πάνεηξ ημ δόιςμα από ημ

θαζειάθη ηεξ, είπε ζε ζμβανόηεηα μ Νηθήηαξ

- Γκηάλεη! Γιπίδς κα ηα θαηαθένς θαη κα μεκ με πηάζεη, γηαηί αιιηώξ πάζεθα!

Έηζη μ Θςμάξ πήγε ζακ ζίθμοκαξ κα πάνεη ημ δόιςμα ηεξ θονα-Μπέθαηκαξ. Μα εθείκε δε

ήηακ εθεί θαη μ Θςμάξ γύνηζε πίζς με άδεηα πένηα. Σόηε ηα θώκαδακ δοκαηά πόηε ημ έκα,

πόηε ημ άιιμ, πόηε όια μαδί:

- Ση έγηκε;

- Πμο είκαη ημ δόιςμα;

- Δεκ ήηακ εθεί!

- Πμημ; Σμ δόιςμα;

- πη, ε θονά-Μπέθαηκα.

- Δοζηοπώξ, όπη! Πνέπεη κα ‘πε θύγεη.

- Κνίμα! Αξ ζθεθημύμε θάηη άιιμ.

- Ναη. Έπεηξ δίθημ.

- Ση ζα ιέγαηε κα ένζμομε αύνημ ηεκ ίδηα ώνα ζημ ίδημ μένμξ;

- ύμθςκμη!

Σεκ επόμεκε μένα ηα παηδία εημημάζηεθακ γηα κα πάκε ζηεκ εθθιεζία. Ανγόηενα,

ζοκακηήζεθακ πίζς από ηηξ κενμθαιαμηέξ θαη ζοδεημύζακ, ώζπμο θαηέιελακ ζημ

ζομπέναζμα πςξ ε ιίμκε ήηακ μηθνή θαη ζηεκή, μπόηε όια ηα ράνηα «εγθιςβίδμκηακ»

ζημ θέκηνμ ηεξ. Έηζη απμθάζηζακ πςξ εάκ έπαηνκακ ηε βάνθα ημο παππμύ ημο Θςμά

θαη πήγαηκακ ζημ θέκηνμ ηεξ, ζα έπηακακ πμιιά ράνηα

Έηζη θη έγηκε… Σα παηδηά πήνακ ηε βάνθα από ημ ιημάκη θαη λεθίκεζακ γηα ημ θέκηνμ

ηεξ ιίμκεξ. Με ημ πμο ημοξ είδε ε θονά-Μπέθαηκα έζθαζε από ηε δήιηα ηεξ, δηόηη ηα παηδηά

έπηακακ δεθάδεξ ράνηα, θαη έηνελε γνήγμνα πνμξ ημ θηςπμθάιοβμ. ε ιίγε ώνα γύνηζε με

θάπμηα ρίπμοια από ρςμί θαη ηα πέηαλε ζηε βάνθα ηςκ παηδηώκ. Όζηενα από έκα ιεπηό

μαδεύηεθακ όια ηα πμοιηά ζηε βάνθα θαη ηεκ ηνύπεζακ. Η θονά-Μπέθαηκα είπε λεθανδηζηεί

από ηα γέιηα, βιέπμκηαξ ηα παηδηά κα πεδμύκ ζακ ηνμμαγμέκα θαβμονάθηα ζημ κενό. Μόιηξ

όμςξ είδε ηα ζηεκαπςνεμέκα μάηηα ηςκ παηδηώκ ζηεκ αθηή ηεξ ιίμκεξ, απμθάζηζε κα ημοξ

απμθαιύρεη ημ μοζηηθό ηεξ δόιςμα. Έηζη έγηκακ μηα θαιή μμάδα, έπμκηαξ μαδί ημοξ πάκηα

ζακ δόιςμα ιίγμ…ρςμμηύνη! Λίγμ ρςμί θαη ιίγμ ηονί, μα πμιιά γέιηα, πμιιά ράνηα, πμιιέξ

όμμνθεξ ακαμκήζεηξ!

Σέιμξ

ογγναθηθή μμάδα: Κμημπμύιεξ Γηώνγμξ, Γθμηδόπμοιμξ Μηπαήι, Σδάνα Ηιηάκα,

ηαονόπμοιμξ Θέμεξ, Ακηςκμπμύιμο Μανηδέκηα, Φμύκηα Δημκοζία

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 19

β. «Σμ μοζηηθό ηεξ ιίμκεξ»

ηα πμιύ παιηά πνόκηα, ζηε δεθαεηία ημο ελήκηα ε γαιάδηα ιίμκε ηεξ Ακδνίηζαηκαξ

απμηειμύζε ημ ζημιίδη ηεξ θςηηζμέκεξ πμιηηείαξ ηεξ Ναοπάθημο. Γύνς από ηε ιίμκε

οπήνπακ πακύρειεξ θαιαμηέξ, θαηαπνάζηκα βμύνια θαη ζαμάθηα, πμο δηαθμζμμύζακ ηα

θνοζηάιιηκα κενά ηεξ ιίμκεξ.

Σμ ημπίμ ήηακ άγνημ, ζπεδόκ πνςηόγμκμ, όζμ άγνηα ήηακ ηόηε θαη ε δςή ηςκ

ακζνώπςκ. Μέζα ζ’ αοηό ημ μοζηενηώδεξ θαη άγνημ ημπίμ λεπώνηδε μηα θόθθηκε ζθεπή.

Γθεί δμύζε μηα γοκαίθα αγςκίζηνηα, ενςίδα, μεηένα πμο πάιεοε κα ζοκηενήζεη ηε θαμίιηα

ηεξ, πμο ηεκ απμηειμύζακ ηα ηνία ηεξ παηδηά. Δοζηοπώξ γη’ αοηή μ άκηναξ ηεξ πέζακε από

ηε βανηά αννώζηηα εθείκεξ ηεξ επμπήξ, ηεκ ειμκμζία.

Κάζε πνςί, αθμύ πνώηα ζογύνηδε ημ κμηθμθονηό ηεξ, έπαηνκε ημ θαιάμη ημο

ρανέμαημξ θαη πήγαηκε ζηεκ αθνμζαιαζζηά. Η ειπίδα κα βγεη θάηη θαη ζήμενα, γηα κα ζνέρεη

ηα παηδηά ηεξ, ήηακ μεγάιε. Γοηοπώξ μ Θεόξ πάκηα ήηακ ζημ πιεονό ηεξ, ζακ κα ηεκ

ακηάμεηβε γηα ηα βάζακα πμο είπε πενάζεη.

Κάζε πνςί, πεημώκα ή θαιμθαίνη, πνμημύ νίλεη ημ θαιάμη με ηεκ πεημκηά, αθμογόηακ

ημ πιημίκηνηζμα ημο αιόγμο ημο μπάνμπα-πύνμο. Ακηάιιαδακ θάπμηεξ θμοβέκηεξ,

ακζνώπηκεξ, γεμάηεξ δςή, ημ ζοκήζηδακ άιιςζηε θαηνό ηώνα.

-Πώξ πάεη ε ρανηά θονα- Μπέθαηκα; Βγήθε ε ηεγακηά;

-Ση κα γίκεη μςνέ πύνμ, θάηη ζα δώζεη μ Θεόξ θαη ζήμενα, μπμνεί κα μαξ εγθαηέιεηρε ζε

ημύημ ημκ ακαζεμαηηζμέκμ ηόπμ, όμςξ όιμ θαη θνμκηίδεη γηα μαξ.

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 20

Γδώ θαη θαηνό, μη μηθνμί ρανάδεξ ηεξ ιίμκεξ παναθμιμοζμύζακ με πνμζμπή ηεκ θονα-

Μπέθαηκα. Παηδηά ηεξ παναιίμκηαξ πενημπήξ, λοπόιεηα, μα γεμάηα ειπίδα, θακηαζία θαη

πενηένγεηα, θνοθμθμίηαδακ πίζς από ηηξ θαιαμηέξ, γηα κα ακαθαιύρμοκ ηη έβαδε ε

Μπέθαηκα ζημ δόιςμα. Δεκ θαηαιάβαηκακ όμςξ ηη είπε ε Μπέθαηκα ζημ αγθίζηνη ηεξ, θαη

έηζη έθακακ μοζηηθό ζομβμύιημ. Γθεί απμθάζηζακ κα πάεη μ μηθνόηενμξ ηεξ πανέαξ, μ

Θςμάξ, ζημ ζπίηη ηεξ θονά-Μπέθαηκαξ γηα κα βνεη ημ μοζηηθό ημο δμιώμαημξ.

Έηζη θη έγηκε, μ Θςμάξ ημ επόμεκμ απόγεομα πήγε θνοθά ζημ ζπίηη ηεξ Μπέθαηκα.

Μάηαηα όμςξ, γηαηί δεκ ακαθάιορε απμιύηςξ ηίπμηα θαη γύνηζε απμγμεηεομέκμξ ζηεκ

πανέα ημο, ελεγώκηαξ ζηα παηδηά ηη αθνηβώξ ημο είπε ζομβεί.

Καη ηόηε πάνζεθε ε μεγάιε απόθαζε. Σα παηδηά απμθάζηζακ κα πάκε όια μαδί θαη κα

ηεκ νςηήζμοκ πμημ ήηακ ημ μεγάιμ ηεξ μοζηηθό. Η θονά-Μπέθαηκα με ηε ζεηνά ηεξ, επεηδή

ήηακ από ηε θύζε ηεξ μεγαιόροπε, δεκ δίζηαζε κα ημοξ ημ απμθαιύρεη. Σμοξ είπε όηη ημ

δόιςμα ήηακ μη μηθνέξ πνάζηκεξ ειηέξ, μα ε ζοκηαγή ημο θαιμύ ρανέμαημξ ήηακ ε οπμμμκή

θαη μ ζεβαζμόξ ζηε θύζε.

Από ηόηε ηα θαζειάθηα ηςκ παηδηώκ γέμηδακ με μιόθνεζθμοξ μπαιάδεξ θαη μη

μακάδεξ έκηςζακ ηόζμ πενήθακεξ γη’ αοηά. Οη μηθνμί ρανάδεξ θάζε μένα όμςξ άθεκακ έκα

θαιαζάθη με ράνηα ζηεκ αοιή ημο θηςπμθάιοβμο ηεξ Μπέθαηκαξ, ζακ δείγμα

εογκςμμζύκεξ.

Γηαηί ζηε δςή όηακ παίνκεηξ, πνέπεη κα λένεηξ θαη κα δίκεηξ. Μόκμ ηόηε ζα κηώζεηξ

εοηοπηζμέκμξ…

Σέιμξ

ογγναθηθή μμάδα: Δάθκε Δειεμπαιηαδάθε, Δεμήηνεξ Υνεζηέαξ, Δεμήηνεξ

Θακόπμοιμξ, Ακαζηαζία Μηπαιάθμο, πονηδμύια Καθεηδή, ΑκαζηάζεξΜπέζηθμξ

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 21

γ. « Η θονα – Μπέθαηκα θαη μη πμιιμί μπαιάδεξ »

Πενκώκηαξ ηε ιίμκε ηεξ Ακδνίηζαηκαξ, πμο μμηάδεη κα ‘καη ζθομμέκε ζηα πόδηα ηεξ

ζάιαζζαξ θαη κα ηεκ παναθαιεί, θαζώξ ηα μνμεηηθά θύμαηα μπαίκμοκ ζημ ακμηπηό ηεξ

ζηόμα, πνμζπαζώκηαξ κα ελαθακηζημύκ. ηακ θηάζεηξ εθεί ζα ακηηθνίζεηξ έκα ημπίμ

δηαθμνεηηθό, ηα κενά από ηα νέμαηα θαη ημ δηπιακό πμηαμάθη έπμοκ δεμημονγήζεη έκακ

απένακημ βάιημ γεμάημ ζαμάθηα, βμύνια θαη κενμθάιαμα.

Μέζα ζ’ αοηό ημ λεπςνηζηό θαη άγνημ ζαιόκη ηεξ θύζεξ λεπςνίδεη μηα θόθθηκε

ζθεπή, είκαη ημ ζπίηη ηεξ θονα – Μπέθαηκαξ. Η ογναζία έπεη θονηεύζεη ημο ημίπμοξ, μόκμ μ

μαύνμξ θαπκόξ μπμνεί κα ακηηζηαζεί ζηεκ πνάζηκε θονηανπία ηηξ μμύπιαξ. Η

μαονμθμνεμέκε γοκαίθα θάκεηαγώκα γηα κα ζνέρεη ηα ηνία ηεξ παηδηά ζε ακηίλμεξ

ζοκζήθεξ. Κάζε πνςί πεγαίκεη γηα ράνεμα ζηεκ αθνμζαιαζζηά. Πενπαηώκηαξ μνζά ζακ έκα

έιαημ αιύγηζημ θαη ιεβέκηηθμ. μςξ θμνάεη πάκηα μαύνα θαη είκαη θακενό πςξ έπεη πμιιή

ζηεκαπώνηα μέζα ηεξ, αιιά δείπκεη όηη ηε λεπέναζε θαη ειπίδεη γηα ημ αύνημ, όζμ ζμιό θη ακ

είκαη.

Κμοναζμέκε ε θονά – Μπέθαηκα θηάκεη ζηεκ αθνμζαιαζζηά θαη ζηέθεηαη. Ρίπκεη μηα μαηηά

ζηε ζάιαζζα θαη θάζεηαη πάκς ζημ θαζειάθη ηεξ, πνηκ νίλεη ημ θαιάμη ημο ρανέμαημξ,

αθμύεη ημ πιημίκηνηζμα από ημ άιμγμ ημο μπανμπα – Θςμά ημο θανμηζένε, μ μπμίμξ ηεξ

θώκαλε δοκαηά:

Πώξ πάεη ζήμενα ε ρανηά;

- Ση κα γίκεη μςνέ Θςμά, θάηη ζα δώζεη μ Θεόξ θαη ζήμενα. (Δύζθμια βιέπεηξ

ακαζεμαηίδεη ημκ ηόπμ ηεξ, γηαηί ηεξ έθαγε ημκ άκηνα, από βανηά πκεομμκία).

Μέζα ζε ιίγα ιέπηα πέηαλε ηεκ πεημκηά ζημ κενό. μςξ ιίγμ πημ εθεί ήηακ μ

Δεμεηνόξ, μ μηθνόξ ρανάξ, έκα παηδί θηςπό αιιά μκεηνμπόιμ. Σεκ είδε κα δμιώκεη

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 22

με ιίγμ ηονί θαη με μηα θέηα κημμάηα. Σμ απόγεομα μ Δεμεηνόξ έηνελε μεηά από ημ

ζπμιείμ, ζηεκ παναιία θαη θώκαλε ηα παηδηά ηεξ ιίμκεξ.

- Ση ζεξ μςνέ Δεμεηνό; Γηαηί μαξ θώκαλεξ;, ημκ νςημύζακ ηα παηδηά

- Έμαζα πςξ ε θονά – Μπέθαηκα ζε ηόζε ιίγε ώνα μαδεύεη έκα ζςνό ράνηα θη εμείξ

μαδεύμομε πέκηε με δέθα μπαιάδεξ ζηεκ ίδηα ώνα. Καη ηη είκαη αοηό ημ δόιςμα; Δεκ

είδα μύηε ζθμοιεθακηένα, μήηε θαη πμδανηθό. Γίκαη μμκάπα ιίγμ ηονί με ιίγε

κημμάηα, απάκηεζε μ Δεμεηνόξ γεμάημξ ηθακμπμίεζε

- Απά, ηώνα πμο ημ μάζαμε ζα νεμάλμομε ηε ιίμκε, είπε μ Θςμάξ, μ πημ

μηθνόξ θαη μ πημ μηθνμθαμςμέκμξ από όιμοξ.

- Σεκ επόμεκε μένα λεμένςκε άββαημ θαη μεηά ημ θαζηενςμέκμ

πνςηκό ζαιαζζηκό μπάκημ όια ηα παηδηά έηνελακ ζηηξ μακάδεξ ημοξ θαη δεημύζακ με

επημμκή ιίγμ ηονί θαη ιίγε κημμάηα. Μόιηξ ηα πήνακ, έηνελακ ζηεκ ιίμκε. Μεηά μ

Δεμεηνόξ βνήθε μηα βάνθα, μπήθακ μέζα θαη θύγακε.Γθεί πμο είπακ νίλεη ηεκ

πεημκηά, μ Θςμάξ είδε έκακ οδνμζηνόβηιμ κα ένπεηαη θαηαπάκς ημοξ. Πήνακ όζα

ράνηα μπμνμύζακ θαη πήδελακ ζημ κενό, πνηκ ζπάζμοκ ηε βάνθα ηα θύμαηα.Από ηόηε

θακείξ δεκ λακαπιεζίαζε εθεί, μύηε λακαέβαιακ ημ ίδημ δόιςμα, ιεξ θαη ε μενηά αοηή

ηεξ ιίμκεξ, μ Θεόξ ηεκ είπε πανίζεη ζηεκ θονα – Μπέθαηκα θαη δεκ επέηνεπε κα

πιεζηάζεη θακείξ άιιμξ εθεί. Ίζςξ κα ηε λεπιήνςκε έηζη γηα ηα βάζακα πμο είπε

πενάζεη. Η θονά – Μπέθαηκα πάνεθε, γηαηί λακάγηκε ε πνώηε ζημ ράνεμα. Καη όιμη

ιέγακε « Άμα ζέιεηξ κα πηάζεηξ θαιή ρανηά, πνέπεη κα ρανεύεηξ ηα πνςηκά δίπια

από ηε ιίμκε ηεξ Ακδνίηζαηκαξ »

Σειηθά ημ μοζηηθό ημο δμιώμαημξ ζα ζαθηεί ζηεκ ηζημνία, ζα ημ γκςνίδεη

μόκμ ε ιίμκε θαη μη άκζνςπμη ζα πιάζμοκ μύζμοξ.Η μμνθή ηεξ θονα – Μπέθαηκα ζα

γίκεη παναμύζη, ζύμβμιμ μηαξ θαιήξ ρανηάξ, ζύμβμιμ μηαξ ζθιενήξ δςήξ.

Σέιμξ

ογγναθηθή μμάδα: Δάθκε Δειεμπαιηαδάθε, Δεμήηνεξ Υνεζηέαξ, Δεμήηνεξ Θακόπμοιμξ,

Ακαζηαζία Μηπαιάθμο, πονηδμύια Καθεηδή, ΑκαζηάζεξΜπέζηθμξ

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 23

Ακ ζεξ κα πμνηάζεηξ έκακ άκζνςπμ γηα μία

μένα δώζ'ημο έκα ράνη. Ακ ζεξ κα ημκ πμνηάζεηξ

γηα μηα δςή μάζε ημο ράνεμα.

θηκέδηθε πανμημία

«Σρμέμηερνη», από ηξμ ζργγοαθέα ηξρ αοςικξύ κειμέμξρ, κύοιξ Θωμά

Παμαγιωηόπξρλξ.

Εοώηηζη 1η :Πώπ ήηαμε η καθημεοιμή ζωή εμόπ παιδιξύ δίπλα από ηη λίμμη ηημ

επξςή εκείμη;

Απάμηηζη: Η δςή ηεκ επμπή πμο ήμμοκ μηθνόξ, ήηακ δύζθμιε δεδμμέκμο, όηη δεκ είπακ

πενάζεη πμιιά πνόκηα πμο είπε ηειεηώζεη μ Β’ Παγθόζμημξ πόιεμμξ. Έηζη ιμηπόκ όια ηα

παηδηά πμο θαημηθμύζακ ζηε ιίμκε ήηακ πμιύ θηςπά αιιά είπαμε αγάπε γηα ηε θύζε θαη ηα

γνάμμαηα. Οη δύζθμιεξ θαηαζηάζεηξ μαξ είπακ θάκεη ακζεθηηθμύξ θαη λεπενκμύζαμε θάζε

εμπόδημ.

Εοώηηζη 2η:Εκηόπ από ηημ αλιεία με ηι άλλξ αζςξλξύμηαμ ηόηε ξι κάηξικξι ηηπ λίμμηπ;

Απάμηηζη: Γθηόξ από ηεκ αιηεία αζπμιμύκηακ θαη με ηε γεςνγία, γηαηί μ γύνς ηόπμξ από

ηε ιίμκε ήηακ ανθεηά εύθμνμξ. Βέβαηα εμάξ ηα παηδηά δεκ μαξ εκδηέθενε αοηό θαη ηόζμ, όζμ

ηα θαζανά κενά ηεξ ιίμκεξ ζηα μπμία παίδαμε θαη ρανεύαμε.

Εοώηηζη 3η: Αμ είςε παοαμείμει η λίμμη έωπ και ζήμεοα, πξια θα ήηαμ η ζςέζη ζαπ

με αρηή;

Απάμηηζη: Δοζηοπώξ ε ιίμκε μπαδώζεθε θαη εμείξ ηα παηδηά έπμομε μόκμ ηεκ ακάμκεζή

ηεξ.Ακ οπήνπε ζήμενα, θοζηθά θαη ζα ηεκ επηζθεπηόμμοκ θαη ζα ακαπμιμύζα ηα παηδηθά

μμο πνόκηα.

Εοώηηζη 4η:Αμ είςαηε μα επαμαθέοεηαι κάηι,ηξ ξπξίξ ςάθηκε με ηα ςοόμια, πξιξ θα

ήηαμ αρηό και γιαηί;

Απάμηηζη:Μπμνεί εθείκα ηα πνόκηα κα ήηακ δύζθμια μηθμκμμηθά θαη θμηκςκηθά, ηα

παναθηήνηδε όμςξ ε αγκόηεηα. Με αοηό ημ ζθεπηηθό πμιιά πνάγμαηα ζα ήζεια κα ήηακ

όπςξ ηόηε, όπςξ, ημ λέγκμηαζημ παηπκίδη, ηα ζπίηηα με ηηξ αοιέξ, μη θαζανέξ παναιίεξ θαη

θοζηθά μη παηδηθμί μμο θίιμη.

«αξ εοπανηζημύμε ζενμά γηα ημκ πνόκμ πμο μαξ δηαζέζαηε θαη ηεκ δεζηή θηιμλεκία πμο

μαξ πνμζθέναηε».

Οη δεμμζημγνάθμη: Ακαζηαζία Μηπαιάθμο, Μανηδέκηα Ακηςκμπμύιμο

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 24

Η ΑΚΡΟΣΙΥΙΔΑ ΣΗ ΚΤΡΑ- ΜΠΓΚΑΙΝΑ

1. Κ_ _ _ _ _ _ _

2. Τ _ _ _ _ _ _ _ _

3. Ρ _ _ _ _

4. Α _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

5. Μ _ _ _ _ _ _ _

6. Π _ _ _ _ _ _

7. Γ _ _ _ _ _ _

8. Κ _ _ _ _ _ _ _ _ _

9. Α _ _ _ _ _ _

10.Ι_ _ _ _

11.Ν_ _ _ _ _ _ _ _ _

12.Α_ _ _ _ _

1.Γθεί ημπμζεημύζε ηα ράνηα πμο έπηακε…

2.ηεκ πενημπή ηεξ ……… βνηζθόηακ ε ιίμκε (ακηίζηνμθα)

3.Σμ θανόηζη ημο μπάνμπα – πύνμο είπε …

4.Η ιίμκε ηεξ …

5. Γίδμξ ρανημύ ηεξ ιίμκεξ ..

6. Αοηά θαηαζθόπεοακ ηεκ Μπέθαηκα …

7. Η … ηςκ παηδηώκ γηα μηα θαιύηενε δςή

8. Ήηακ μ μπανμπα- πύνμξ…

9.Γίπε … βιέμμα ε Μπέθαηκα

10. Γίπε αιύγηζημ … ε Μπέθαηκα (ακηίζηνμθα)

11. Πίζς από αοηά θνύβμκηακ ηα παηδηά

12. Κύνηα αζπμιία ηςκ θαημίθςκ ηεξ ιίμκεξ

Δεμημονγηθή γναθή

Ε΄τάξη Σελίδα 25

«Η ΑΛΙΓΙΑ ΣΗΝ ΓΛΛΑΔΑ»

ηε πώνα μαξ ε αιηεία

οπήνλε ακέθαζεκ θύνηα

δναζηενηόηεηα θαη βαζηθή

πεγή εηζμδήμαημξ γηα ημοξ

θαημίθμοξ πμιιώκ πανάθηηςκ

πενημπώκ θαη ηδίςξ ηςκ

κεζηώκ. ογθεθνημέκα ε

αιηεία είκαη ηδηαίηενα

ζεμακηηθή γηα ηεκ Γζκηθή

μαξ Οηθμκμμία, θαζώξ

πνμζθένεη ενγαζία ζε

πμιιμύξ ακζνώπμοξ,

απμηειεί πεγή εμπμνίμο, εκώ

ηα ράνηα είκαη έκα ζπμοδαίμ

θαη ογηεηκό είδμξ δηαηνμθήξ.

Γπηπιέμκ ε αιηεία γηα

πμιιμύξακζνώπμοξ

ζεςνείηαη ςξ μία δεμημονγηθή

δναζηενηόηεηα, θαζώξ

ροπαγςγεί ακζνώπμοξ όιςκ

ηςκ ειηθηώκ. Σέιμξ, βμεζάεη

ημοξ ακζνώπμοξ κα

γκςνίζμοκ ημοξ δηάθμνμοξ

δςκηακμύξ μνγακηζμμύξ ημο

κενμύ.

Ναύπαθημξ, 27/05/2016

Ανζνμγνάθμη: Δημκοζία Φμύκηα

Δάθκε Δειεμπαιηαδάθε,

Εικόνα 1