Tô Hải - Thằng Hèn - Hồi ký

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Tô Hải - Thằng Hèn - Hồi ký

Citation preview

Hi k thng hn- T Hi

Tp Hi k ny ti vit xong t nm 2000, nhng do.. hn, ti khng dm cho n ra mt bn c. Vng, do.. hn, ch chng phi do ci g khc, ti giu n i, li cn cn thn ghi thm 1 dng ngoi ba xut bn vo 2010. Nh 1 li di chc dn v con, khi ti .. cht!Ti nm 2003, mang bn tho ra c li, thy ngi bt ca mnh sao vn cn rt r, vn cn lp lng. Mi bit mnh vn cn cha ht s sc mnh tn bo ca nn chuyn chnh v sn m mnh tng nm tri. Nht l s ri y v con mnh s phi chu ng nhng n th bn thu ca by d th i lt ngi, nu chng may nhng g mnh vit ra ri vo tay chng.Ti thy mnh cn phi sa li cun sch - t cch vit, t ci nhn cha tinh tng v nhng s kin lch s - v vit thm v nhng con ngi cn c nhc ti, mi ngi l 1 mnh gng nh, nhng gp li ngi c c th thy hnh nh 1 thi i.V vit thm 1 chng TI HT HN!Nhng n cha, ci thi c c th a cun sch m ti p by lu ra trnh din ngi c? Vn cn cha phi lc chng? Ngm ra, tuy vit l Ti ht hn, nhng trong thc t ci hn vn cn , n vn bm chng chng, nh 1 b phn ca c th, ci s mnh khng nh vi mnh rng ht hn mi ch l s mnh dn vi bn thn khi cm bt m thi!Cn u tranh trc din vi ci sc mnh tm ti ang cai tr t nc, km hm s pht trin ca c 1 dn tc l chuyn khc, khng phi l iu ai cng dm lm!c bit, 3, 4 nm gn y ti may mn c iu kin lm quen vi Internet, nh m c tip cn vi rt nhiu ngi m ti v cng cm phc. D ang sng trong nc, h khng h s hi trc n p, ngc t. l nhng Hong Minh Chnh (1), Trn (2), L Hng H, H S Phu. Bi Minh Quc, nhng Hong Tin, Trn Mnh Ho, Nguyn V Bnh, Nguyn Thanh Giang, V Cao Qun (3).. l nhng nh s, nhng linh mc th cht khng chu ng chung hng vi l tu s quc doanh, v nhiu, rt nhiu ngi khc na!Cng khng th khng ni n nh hng ca hng chc website c v dn ch trn khp th gii, cng nh nhng g bn b ti, ng i, /c c ca ti nh Bi Tn, V Th Hin phi b nc, b c v con ra i c vit ln S Tht, m mt cho bao ngi cn ang sng hn nh ti. Khng c nhng ci th n/d cn tip tc b la di bi l bi bt cho n nay vn ra r ca tng 1 ch ngha (CN) li thi vi c nhn loi.Ti cng mong sao mi ngi trong cc vn ngh s sp gi t ci i nhy nha ny hy li 1 bn di chc ni ln S Tht, d ch l 1/1000 S Tht, t ti vi ng bo, v nhng g mnh v ming cm manh o, v yu hn m phi ci u lm thn tru nga. c nh Ba Ngi Khc ca T Hoi (4) cng l tt, lm c th th ngi vit cng c th c n/d x ti cho phn no.Ngi c ang ch xem di co ca 1 Ch Lan Vin (5), 1 Nguyn nh Thi (6) 2 nhn vt ng u by n l cm bt. ng ngc nhin l theo Nguyn nh Chnh (con trai Nguyn nh Thi) th cun hi k ca Nguyn nh Thi s ch c php cng b vo nm.. 2014?!Sao li lu n th? Nguyn nh Chnh vn cn s, cn tnh ton thit hn, cn bt linh hn ngi cha th gii bn kia tip tc ng kch mi sao? Hay l chnh tc gi cun hi k do s in 2014 vn cn cha tin l CNCS n ngy tuyt dit?Ti s phi a vo chng s vit nhng nhn thc mi, tnh cm mi, nhng s kin b sung di nh sng mi, 1 chng gn nh tm tt tt c nhng g ti vit vo lc cha c c s tip xc v tip sc ca phong tro i t do, dn ch, i quyn con ngi ang o o dng ln mi gi, mi ngy trong ci XH c ti ng tr ng nguyn ra.Vit xong chng b sung cn thit, ti s cng b cun hi k ca i mnh trn mng Internet ton cu mi ngi nu bit ri s bit thm v mt tri vi nhng gc khut ca 1 XH ti t c sn son thp vng bi 1 l bi bt hn h, trong , than i, c c bn tay ca k vit nhng dng ny.Ti sao li phi cng b trn Internet? Bi v khng th trng ch s xut hin ca 1 NXB t nhn nh n trn no s ra i trong 1 cuc i mi gi hiu, v tp hi k ny s c in. Trong ci qui thai kinh t th trng theo nh hng XHCN, nhng vn c ti vi t do t tng, vi nhn quyn ti thiu, chuyn quyt khng th xy ra.Tht tnh, ti nhng c mong li nhn gi ca ti s n tay ng bo, b bn, ng i, /c c ca ti, nhng th h sau ti, k c k th ca ti na, trong dng 1 cun sch bng giy trng mc en hn l 1 cun sch trn mn hnh my tnh. Mng thng tin ton cu cho ti nay vn cn l 1 ci g xa l vi tuyt i a s dn chng VN, k c nhiu ngi gi l c hc nhng v gi, khng cn sc c my trm trang trn computer!Cui cng, xin ngi c, nht l cc bc thc gi, hy lng th cho nhng thiu st, nhng nhm ln ch ny ch khc v tn tui, a danh, ngy, thng.. m 1 cy bt tr tui 80, ti vn hn, sc kit, c th mc phi.SG ngy 1 thng 5 nm 2007Ch thch: [1] Hong Minh Chnh, tn tht Trn Ngc Nghim (1920-2008), tng gi cc chc v Ph ch nhim Trng ng Nguyn i Quc, Vin trng Vin Trit hc Mc-Lnin. B khai tr khi CS nm 1968 trong v Nhm "xt li chng ng". Nhng ch thch cn thit bn c hiu thm v nhn vt c nhc n l ca NXB. [2] Trn (1923-2002), nh vn, trung tng, tng gi cc chc v ph ch tch Quc Hi VNDCCH, trng ban Vn ho Vn ngh CSVN kim th trng B Vn Ha. V cui i,b khai tr khi CS v u tranh cho dn ch ho t nc.[3] Nhng ngi trong nc u tranh cho dn ch c bit n nhiu. [4] T Hoi (1920), nh vn ni ting vi nhng tc phm D Mn Phiu Lu K, O Chut, Truyn Ty Bc[5] Ch Lan Vin (1920-1989), tn tht Phm Ngc Hoan, nh th ni ting vi nhng tp th iu Tn, nh Sng v Ph Sa..[6] Nguyn nh Thi (1924-2003), 1 ngh s a ti, nh vn nh th, nh nghin cu, nhc s sng tc, c nhiu tc phm trong mi lnh vc.

V SAO TI VIT HI K? "Khi ngi ta bt tay vo vit hi k, y l lc mi kht vng sng to cn, mi ham m, hoi bo tt, v thn cht cm li hi hin trc ca s.. Cu m u , nu ti khng nhm, l ca George Sand ([1]) m ti c, thng cm v t nh rng ri y chnh mnh cng s phi li cho i t dng ni tht khi bc vo tui 70, nu nh ci cht lng nhch khng n bt cht! Bit u y, ri y lch s s c thm c 1 s chi tit trong ti c dit vn ha ca nh cm quyn VN trong 1 thi gian di trn na th k nh nhng chng liu c ghi trong hi k ca 1 k tng lm th vn ngh gi l v ng v dn trong sut i mnh. Hy nhn li lch s vn hc ngh thut min Bc VN m xem. 1 l hng ln! ng vy! Hu th s thc mc: lm sao m t nm 1945 n u th k 21, nhn ti t Vit min Bc VN 1 th ng Ngoi ca lch s lp li t i n th? Tc phm ca h u ri, ngoi lo to my bi th ca Hu Loan ([2]), Trn Dn ([3]), Phng Qun ([4])..? Chng c 1 tiu thuyt, 1 on vn no ng c trch ging trong cc trng t tiu, trung n i hc hay sao? Vy m trong sut thi k t nc ta nm di s lnh o v cng sng sut v duy nht ng n ca nhng tn xut thn thnh phn c bn, trnh hc thc mc nh vn c ch quc ng, cc vn ngh s cng chc ni ny vn c nh cm quyn trao tng Gii thng Nh Nc, Gii thng HCM v th bng khen giy khen, c trang trng lng knh treo kn nhng bc tng phng khch! Th hi nhng tc phm c khen nc khen n y gi u ri? T ra tt c b lch s xp x. Hn th na, nhng tc gi c Nh Nc XHCN khen hng lot n trong thc t cn l nhng k bn r lng tm li dng cc loi hnh vn ngh ca ngi nhng iu bt nhn, bt ngha b c nhn loi ph nh: khuyn khch con u cha, v t chng; h ho kch ng ngi cng 1 nc chm git ln nhau; ra sc ngi ca nhng tn st nhn kht ting nh Stalin ([5]), Mao Trch ng ([6]) thm ch, cn qu gi khu u t n nhng tn ao ph v ci t chc ti c l ng cho ta 1 ma xun([7]), dy nhng a tr bp b bit ni: ting u lng con gi Stalin!([8]) Nhc nh thay cho nhng k cam tm b t, lun trn k git cha mnh! Vy m cho ti cui th k 20 vn cn nhng k u m c tng cc tc phm tuyn truyn cho cuc chin huynh tng tn, cho hn th dn tc, cho u tranh giai cp ca chng l gi tr lm! C xem chng tng bc nhau, nnh b nhau, bi xu nhau, kin co nhau, c nhn ci vt nh 1 thi lm lnh vn ngh ca ng th thy. Khng th nn nhn mi, nhn dp ngi ta t chc mng sinh nht 70 tui ca ti ghi cng nhng nm lm n bc ca ti, ti cng khai ph nhn tut tut nhng g ti gi l tranh c ng bng m thanh trn Tivi SG. Ti kin quyt khng cho pht li nhng g ti c nh cm quyn ngi khen sut qu trnh sng tc. nhc n nhng tc phm ca ti, ti ch ng ln 1 chng trnh do chnh ti son tho v t tn. N gm nhng ting ni ca tri tim b cm on, b ln n, thm ch b tr dp sut na th k. ([9]) Sau ht, da vo thi c i Mi, nh nhng bn b ng tnh vi ti v cn gi c 1 s quyn hnh cui cng trc khi v hu, chng trnh Na Tri Tim Ti ca T Hi ra mt trn 1 ting ng h vi ton nhng tc phm b t lnh, vi nhng li tuyn b gy sc mnh trong gii lm nhc n lng. Nhng ng nghip thc s c ti v c tm s ging ti th hi lng. S ny, khi tr li phng vn, cng ch dm nhn 1 cch khim tn con s t i nhng g mnh lm ra xng ng c gi l tc phm. Cn s khc, nhng nhc s bm cht thnh tch 500, 1000 bi ht ca ngi ng, ca ngi Bc, ng vin con em ra chin trng hin cn tip tc li nhi k cng vi ng xin t tin cm nhn danh gii ny gii n th t i, ni khng.H gi ti l tn phn ng. Tr li nhng cu hi ca bo ch hoc truyn thanh, truyn hnh ti lun nhc li nguyn l bt dit ca ngh thut: Ch nhng g t tri tim mi n c tri tim! Nhng tri tim ca ti, hi i, gn 1 th k qua li khng p v..ti! N b tri buc, b cng bc phi p v nhng ci xa l vi ti: v ng, v 2 cuc chin, v nhng tn iu nhp khu t cc nc CS Nga, Tu. May thay, thi th ri cng i thay. Lin X, qu hng ca CM v sn ton th gii, ngn uc soi ng cho nhn loi sp ci rp. Thn tng Marx, Lnine, Stalin gn 70 nm c tn th hn c Cha Tri b p tan! c hi k, di bt ca cc vn ngh s v i ca mi thi i nh Beethoven, Modigliani, Rubinstein, Stravinsky, Liszt ([10]).. hay ca cc nh chnh tr nh De Gaulle, Khrutchev, Nixon ([11]) .. cng thy ci cao thng ca h bao nhiu cng thy ci bn thu, thp hn ca cc nh chnh che (politicaillerie) by nhiu. Bit bao tn tui ln chu s ht hi, ln n, thm ch sn ui, cch ly ca 1 th ch, ca tp on nm quyn lc, k c b ln n l phn bi li cho chng ta cc tc phm ghi li nhng g h suy ngm qua nhng tri nghim trong cuc i, nhng bun au, kh cc, nhng chu ng gh gm c v vt cht ln tinh thn tn ti, tm ti v sng to. Trong khi , hi k ca cc lnh t CM ch l nhng cun sch nhng cui, vit ra ct t cao mnh 1 ln cui, gii thch (chng ch th ng hn) cho nhng hnh ng sai lm, ti cho ngi khc v nhng tht bi mang tnh lch s m k vit hi k chnh l ti phm. Vy th, ti, T Hi, 1 ci tn c nhiu ngi bit n ci thi m nhc phc v cng nng binh, ci thi m m nhc, nu khng lm ng yu cu ca ng l lp tc b bn quan vn ngh ln n l mt lp trng, l c nhn tiu t sn, thm ch l m nhc phn ng, c g m hi vi chng k? Bnh xe lch s quay vi tc kinh hong cun phng nhng tc phm, v c nhng tc gi ca chng tng ot gii thng ny hun chng n li than i, c c ti trong ! L cng bng chm chp cho n nay phc hi 1 cch rt r (khng cn 1 quyt nh hnh chnh no ht) nhng tc phm v nhng tc gi 1 thi b o y, b cm on. Cuc i Mi, thc t l tr li nh c, nhng quan nim v ci p cho nhng tn tui ln 1 thi trong mi lnh vc qun s, chnh tr, vn hc, ngh thut nhng ci tt tnh ngi! Trong cn au cui i, 1 s cu u vin TW ng khng cn ch ngi gh trong cc BCH mi, my ng tng b cho ra ra, ngi chi xi nc hoc b khai tr khi ng v bt tun thng lnh, tnh ng. Kinh nghim 1 i theo ng cho h ci vit nn nhng trang sm hi c phn no gi tr. H phi tr gi cho s dm nhn li cuc i bng con mt khch quan v tnh to bng s trng tr tng i nh nhng so vi ngi i khng khc: b giam lng ti nh, b ct in thoi, tch thu computer.. Trong khi - ti xin nhc li - my anh vn ngh s m ng vn cn xm ng xm chen ln nhau ginh bng c my ci gii thng cho nhng tc phm m con chu ngy nay chng cn coi l ci ging g. y l cha k nhng k chng bao gi gp mt trong nn vn ngh, k c vn ngh phc v CM, nhn dp ny dp khc cng c nh nc v sn ho phng ban thng v sng tc! 1 bc tranh ci ra nc mt. Ring ti, khi chng cn lao ng ngh thut c na (ng hn l khng cn mun lao ng ngh thut na) bng dng li c ci Nh Nc cng nng binh tng cho ci Hun Chng Lao ng Hng Nht. V khi khng cn sng tc na (ng ra l khng mun sng tc na) th li c ngi ta treo ln c ci m-ay Gii thng Nh Nc! Sng cha? Ti nghip cho my anh Vn Chung ([12]), Nguyn nh Phc ([13]), L Yn ([14]), V Trng Hi ([15]), Trn Ngc Xng ([16]).. chng cn sng trn i m hng ci Gii thng Nh Nc n. Ni thm cht cho vui: ci gii thng ny quy ra tin th cng c gn bng 1/10 gii thng tng cho hoa hu y. M lm hoa hu th cn qui g phi c hc. Bi kch hay hi kch y? D sao th ci gii thng ng gi hai nm lng hu ca ti cng l mn tin thm vo cho hai nm ti ngi vit nhng trang tic nui cuc i m cc bn ang cm trong tay. Khng c n ti nh m c ni n hn m v vi t. Khng c n th bit ly g n m vit? Cho nn ti cng thy cn phi ghi li y li tri n i vi ng CS VN to iu kin cho ti vit nn nhng dng hi k ny Th l, vi sc tn cn li, ti bt u.. Nhng hnh nh u tin n vi ti r nt nht chnh l nhng thi gian, khng gian, s kin v nhng con ngi mang li cho ti nhng cm xc, nhng nim vui v ni bun. Trong u ti trn ngp hi c i c thot ra. V th trong khi vit, ti lun phi c gng sao cho khi lc ch t tng (cch ni mo m trong ngn t vn ngh CS). V trc ht, ti phi bp c s hn nht trong ti, l ci bn r su cht trong 1 thi gian qu di sng trong lng kn, cch ly bu tri t do. Ti s vit bn b, con chu hiu v thng cm vi ni au ca nhng ngi c cuc i phi sng v lm vic vi ci u v tri tim ca tn n l. Ti tnh nguyn lm 1 trong nhng ngi vch trn nhng b mt chnh tr dm, vn ngh dm, nhng tn c hi, cn tr, git cht tc phm, y nhng ti nng vo h su qun lng. ng bun l nhng chuyn c giu kn , ti u c bit, thm ch cn c tham d cc k hoch hi ngi (c gi l kim im, hc tp, thu hoch.. ) ngay t khi chng mi c phc ho, trong sut qu trnh ti cng v cp u, lnh o ch o ngh thut. bo v ch ng ca mnh, ti khng dm ci li nhng li chi ra b ti l phn ng, m ti l Vit gian, h hng nh ti l tay sai quc! Vy th lm sao ti dm bo v cho 1 on Ph T l khng phn bi, 1 Phm Duy ([17]) l khng phi dinh t ch v khng chu c gian kh? Ti chn con ng ci u nn lng mc d ti bit r nguyn nhn v sao ng cu on Ph T ([18]) ca ti phi v Thnh, bit r khng ai khng s cht m li dm 1 mnh vc n, nhn i vt U B, Ba Rn vo chin trng Bnh Tr Thin c lit nht vit nn B M Gio Linh, V Min Trung nh Phm Duy. Ti l th y. Nhng m mu h tin , ti khng phi khng bit. Tri li, ti hiu ra ngay t lc chng mi c bn bc trong ni b. Lng ti chng li th on hi ngi, nhng ming ti li khng dm ni ra. Ni bt bnh b dn nn m nh ti sut my chc nm tri. Dn d, n bin ti thnh 1 ni mu thun. Mc du ti t nguyn dn nn, ming ni la kia thnh thong li bc ra. Nhng phn ng khng km c xy ra ngy 1 nhiu. Th l chng c cc cng bc mn cn ca ng ghi li bng giy trng mc en trong l lch /v ca ti, km theo nhn xt khng c thc bo v ng, hay pht ngn v trch nhim. Ti mang ti khng c thc bo v ng chng qua v ti khng chu bo v ng v nhng /v c chc c quyn lm nhng iu sai tri. Ngay c vi trng ban T Chc TW L c Th ([19]) quyn sinh quyn st l th m ti cng dm ni thng mt: Ti sao khi nhng ngi nhn danh ng lm by, chng ti ph phn h th li b ghp vo ti chng ng, chng CNCS? Ti sao l phi bao gi cng thuc v h, mc du h khng c 1 xu kin thc i thoi vi chng ti? ch l 1 trong nhng c liu em li cho ti nhiu thit thi, cay ng. Vi nhng c liu ny, bn b bo: T Hi l thng c bn lnh. Nhng ngi cng ngh nh ti nhng bit gi mm gi ming th khoi lm, v c T Hi ni thay mnh! S cn chc cn quyn nhng khng n ni ti t qu th c tm cch hm phanh ti li cc anh trn v au u m phng lung tung. Cn ti, ci tui ngoi 70, chng cn g mt, li c s c v ca s ln bn b, ti c n khi c iu kin. Cng c ngi cho rng ti di c c, c k nhc l cn thn ko vo t! Nhng ti quyt: 55 nm ming b lp kho ko, gi y gi, v hu, c mun chia s vi bn c nhng hi c ca i mnh th cng chng cn phi e ngi nhng li ong ting ve rng mnh v t li, mun kim chc ci g. Cn v ng ? Ti cc cn n t khuya ri v ht sc vinh d c tr li hng ng n/d ang b 1 nhm ngi bt sng cuc sng tri lnh, n g, mc g, xem g, c g, thm ch cht kiu g cng u do h quy nh v cho php! Ti ni v s ni, ni tt, ni vi bn b, vi ngi thn, vi con chu, cht, cht, cht nhng g m b no ng gi 70 cn ghi nh c v ci thi tng mnh l 1 cnh i bng bay bng gia tri. Nhng, than i! Gn ht cuc i, ti vn ch l con i bng.. cnh ct, chy l t trn mt t m vn vp ng n gy m, tri lng. Hi vng rng sau khi c hi k ny ngi c s thng cm cho ti, cho cc bn ti, nhng ngi ngy th, ti nghip, c cuc i b la di v i di la ngi khc 1 cch v thc. Bit u chng c ngy t nc ny hon ton i mi tht s, hi k ny s c in ra lm ti liu lu tr v 1 thi cay ng v ti nhc nht trong lch s VN. V, may ra, ly tri, nhng i bng cnh ct chng ti s c nhc ti, nh nhng chng nhn lch s. Nhng, va l ti va l tng phm lm sao nhng con i bng cnh ct kia c th bay cao, bay xa? Thi th xin lm con si ca Alfred de Vigny ([20]), con bi c ca Musset ([21]) tru ln ting r cui cng, phanh ngc, x lng, hin cho lch s 1 mu tri tim, 1 mu tr c, 1 cht hi tn ca thn xc. Vi nim tin v b bn rng ngy tn ca CNCS VN n rt gn, d c chm hn cc nc bc cha ng, anh c, anh hai n vi ba thp k, nim tin y vn chy bng trong ti thc gic ti vt b mi s hi, mi hn km ngi vo computer. Ti bt u..Ch thch:[1] George Sand, tn tht Amantine Lucile Aurore Dupin (1804-1876), nh vn Php. [2] Hu Loan (1914), nh th, ni ting vi bi Mu Tm Hoa Sim. [3] Trn Dn (1926-1997), nh th, nh vn, 1 trong s ngi ng u phong tro vn ngh s i t do sng tc Nhn Vn Giai Phm. [4] Phng Qun (1932-1995), nh vn trong Nhn Vn Giai Phm. [5] Iosif Vissarionovich Stalin (1878-1953), tng b th ng CS Lin X t 1922 n 1953, kim ch tch hi ng b trng, i nguyn soi tng t lnh qun i Lin X. [6] Mao Trch ng (1893-1976), ch tch ng CS Trung Quc t 1943 cho n khi qua i. [7] Phm Tuyn (1930), con rut nh vn ho ln Phm Qunh b Vit Minh st hi nm 1945. [8] Th ca T Hu (1920-2002), nh th CS, ngi nm vai tr lnh o nn vn ngh XHCN VN. [9] Xem VCD To Hai Grandeur et servitude - Tc gi ch thch. [10] Ludwig van Beethoven, nhc s v i, ngi c (1771-1827); Amedeo Modigliani (1884-1929) nhc s ngi Do Thi, ra i ; Arthur Rubinstein (1887-1082) nhc s dng cm lng danh mi thi i; Igor Stravinsky, ngi Nga (1882-1971) nhc s, c coi nh nh CM trong m nhc; Franz Liszt, ngi Hungary (1811-1886), nhc s dng cm ti danh, ng thi sng tc nhc tn gio ni ting. [11] Chnh khch Php, Nga, M thi cn i. [12] Nhc s Vn Chung, tn tht Mai Vn Chung (1914-1984) thuc th h u ca nn tn nhc VN, tc gi ca nhng nhc phm ni ting Bng ai qua thm, Trn thuyn hoa.. [13] Nguyn nh Phc (1919-2001) l 1 nhc s, ho s v nh th, ni ting vi nhng ca khc C li , Li du t (trc 1945), Chin s Sng L, Qun tin phong, Bnh ca, Ting n bu.. [14] L Yn (1917-1998), nhc s thi k tin chin, ni ting vi cc ca khc B Bng, Xun Ngh S Hnh Khc, Nga Phi ng Xa [15] V Trng Hi, nhc s, hot ng m nhc t nhng nm Khng chin chng Php ti Lin Khu III, hm i t. [16] Nhc s, sng tc trong khng chin chng Php ti Lin khu 3. [17] Phm Duy, tn tht Phm Duy Cn (1919), nhc s ni ting vi rt nhiu tc phm c thnh gi mn m. [18] on Ph T ( ?-1989), nh vn, dch gi. [19] L c Th (1911-1990), bit hiu Su Ba, tng gi nhiu chc v ln nht trong b my cm quyn ca CSVN, ni ting l ngi c bn tay st trong s cai tr. [20] Alfred Victor de Vigny (1797-1863), nh vn, nh son kch Php. [21] Alfred Louis Charles de Musset-Pathay (1810-1857), nh th, nh vn, nh son kch Php.

TUI U TH Ngi ta thng ni: M mt cho i hoc Ct ba ting khc cho i. Trng hp ti ra i th ngc li! Ti ..nhm mt cho i v..ci sng sc khi ra khi bng m! Chuyn ba? Khng! Tht 100%. M ti k li ti ra i khng bnh thng. Con ng ra ng l ra..khi bng! Ti v to con qu (gn 4 k-l), m li l con u lng, nn ngi ta phi m bng ra sau cn tr d ca m ti ko di hn mi ting ng h! Ti ra i mt nhm nghin, ming pht ra ting sng sc nh ting ci, c l do b nght th, ch khng phi ting khc! Hn th na, ming ti li c sn hai ci rng ca! Ting ci ci ming c sn rng ca ca 1 thai nhi tr thnh cng dn Anamt ngy 24 Septembre 1927 sau ny c h nh T bo rng ti ct ting ci ngo ngh cho i! Hai ci rng ny mi 4 nm sau mi chu rng ti b mang hai ting Hi sn! Khi rng mc hai ci mi, va to va di khc thng th ti li b i tn thnh Hi h, Hi m v ti to bo cng qu kh. Nhng nm sau ny, ngi no yu ti th gi l rng duyn, ngi ght ti th gi l rng nhai, rng p. Ti c cu sng nh nhng c pht tht mnh vo mng mi chu ct ting khc. Phi chng l im g v k t lc tr thnh cng dn ca x bo h Bc K cho ti sau ny, ti lun b n n mi sng mt, mi chu khc! Thng qu s l ti ra i ng 5 gi 10 pht ti nh thng hng ng, H Ni v ra i nh vy ! T khai sinh bng ting Ty gi l Acte de naissance vi cc mc ngy sinh, thng , tn cha, tn m, tut tut u bng ting Php, ti cn gi 1 bn trong ba l mi nhng nm thnh anh V Quc Qun. Chnh ci t khai sinh na Ty, na ta ny 1 ln lm ti sut mt mng v mang n trong ba l v b nhng ngi c tinh thn cnh gic CM cao pht hin, tng l truyn n ting Php. Cng may l trong m kim tra hnh trang ca ti trc lc vt ng s 5 li c 1 ng ch huy nguyn l i kh xanh bit n l loi giy g. Nu khng, ti b my ng nng dn rng en cho i tu sut nh nhng c gi, nhng ng gi b cht oan ung v chy tn c ngy u khng chin li mang theo c livret scolaire- hc b, mc o, i tt c ba mu xanh-trng-: c Php! Ti nh r tham mu trng chin khu III V Hin lc y ni Th git lm 10 ngi cn hn lt 1 tn Vit gian! Tt nhin, ng tham mu trng ca ti khng phi l ngi sng to ra ci khu hiu gh rn . ng ch nhc li li cc lnh t ca ng m thi. l ci rng mnh u tin trong ngn vn ci rng mnh sau ny sut qu trnh ti i theo CM! Tr li chuyn ti ra i, to nh Ty, khai sinh na Ty na ta, v nghe k li, khi n ti v nh c c kn b-dch ([1]), v nh ti ph Bo Khnh ang inh i ting kn n ng vua con Bo i ([2]) ra Bc K du hnh quanh h Hon Kim! Bn nhc u i ti c nghe, nh th, l 1 bn kn Ty do lnh ta thi, c mt c inh Ngc Lin ([3]) ni ting sau ny v ng Ty Camille Parmentier ch huy! Chng hiu b ti c qu cao thng qu t khng khi hn 1 ln khoe vi bn b: Thng Hi nh ti n c bng-gu ([4]) m nhc t lc mi ! C nghe nhc bn nh kn ni ln l n khc r i b i nghe! Mi trng m nhc u i ny cn nh hng mi trong ti t lc nm ni cho ti khi bit a ting ht. l nh bn phi nh ti c Nh Th Ln, bn tri c ki-t ho nhc hng tun ca dn nhc harmonique qun i, ng sau l ph hng Trng vi ting bung, bung, cc, cc .. ca nhng bc th sn xut trng, c g u u khng ngh t sm tinh m n tn chiu ti. S ra i ca ti khng c b ni ti (ng ni mt trc khi c chu) v h hng hoan nghnh. t ngi thm hi. Tt c ch do li dm pha: Thng Hon, con Nhung (tn b m ti) sinh ra qui thai Ch l b ti c v v 1 con trai qu, kt qu ca 1 v to hn nghe u ko di hn 10 nm, t khi b ti mi ln 8. Ri b ti trn khi thn Thng Phc, x i Hong, huyn Tin Hi, tnh Thi Bnh lm con nui 1 ng cu rut, b ca ng Nguyn Hu Tr, tng trn Bc phn VN trong chin tranh ng Dng ln th nht 1945-1954. Gia nh ng cu thi khng chu c, theo cch nhn ca b ti. Chnh v vy, b ti mang trong u t tng ght Php t rt sm, nht l ght nhng ngi vo lng Ty! Mi sau ny, lc b ni ti qua i, ti mi c chng kin ci thi y n ra sao. a ma b c Ty trng, Ty en, Ty lai v rt ng con chu..Tu na. Th ra ng cu rut ca b ti, khi lm tham t u to ly 1 b v Ty. B ny c con vi 1 ng thng s cht trn ct-t t-dut! (I914-I918) nn ng nui lun con ng thng s (ti phi gi l ch Albert), thm c a con ca ng thng s nht c Marc m ti ch gp 1 ln nhng vn nh tn l Mahomed. ng tham v b v cng nh my ngi con u gi tn ta nhng vo lng Ty, hng ngy ni chuyn vi nhau ton bng ting Ty. Cn h hng ngi Tu l do b ni ti c b em rut ly 1 ng x thu chnh gc Qung ng. B ti hay chi ci thi n l Ty nhng ng cng t thy s d ng ni c ting Ty nh Ty chnh l nh nhng nm thng na lm chu, na lm gia s, na lm y t nh ng cu rut -mi Ty ny. Tuy nhin, v tnh cm h hng r rng ng yu ci pha h hng Tu hn h hng Ty rt nhiu. Vi ci nhn hm nay, b ti ng l sn phm ca 1 nn vn ho t p l. p-lm xong, c b nhim ti nh Dy Thp ([5]) H Ni l ng lm ngay cuc CM u tin: Khng bo co g vi b ni ti, ng lng lng lm l thnh hn vi m ti, 1 c ng Dng (sage femme Indo-chinoise) kho u tin. Hu qu ca hnh ng vt ra ngoi khun php l ng phi chu s rung b ca h hng, ca m . Khi ti ln mi, b ni ti mi chu ra thm con, thm chu v ng dp ho thun vi con chu y, c t trn ngay ti nh a con trai c nht l b ti. Ti rt t c s sn sc ca cha m v c hai u l cng chc, i lm sut ngy. Ti, m ti cn phi gc, cha k nhng ca kh, b c b gi bt k gi no. B ti th l 1 tn ca CN yu nc, yu dn tc.. khng nh hng! ng rt coi trng cc gi tr vn ho dn tc, coi trng mi l nghi truyn thng. Do c hc v c kh nhiu, ng rt hiu ci nhc mt nc. Tuy nhin, ng khng tin bt c t chc chnh tr no. Ti cn nh khi bit ng bc rut, T nh Ho, lm CS, vit bo Le Travail ([6]), ng tin on: CS l ci m thng Ty ght nht! Ri i Cn Ln cho m coi! Qu nh th! Bc Ho ti b bt v b a i u khng bit! Ti ngy CM Thng Tm, bc tr v thnh ngi mt tr sau nhiu nm nm ct-x ([7]) cc nh lao Sn La, Cn o. V b ti, cho ti mi sau ny vn phn nn: Chng c ng no xng ng i theo c! ng l c 1 khi mu thun ln. Bui tra, ng mc o the thm, u i khn xp, x xp 1 bc tin hai bc li trc bn th t, dy ti cch khn vi, thp nhang. Bui ti, ng mc b Ty do Charles Maus - Chu Mu ct, eo c vt Nicky, xc nc hoa Lanthric i nhy m! ng cng l 1 nhc cng ton din v nhc c dn tc. Trn tng phng khch nh ti l c 1 b su tp v n tranh, n nguyt, n t, so, tiu, nh, h.. ci no cng khm s c, lng lng ci tua . ng c th ngi rung i chi tt c mi nhc c . C l ti m nht l cy n 1 dy m ng ch gy 1 ting ri nn ra khng bit bao nhiu nt. Nhng lc y, ngi bn ng, ti tr mt ngc nhin ri ci thch th, thnh thong li a tay bt ngay dy n ng ni cu mng yu: Yn no, b nh cho m nghe! Khiu m nhc ca ti thc s pht trin khi 1 hm, b ti thu xe ko, ch v 1 my ht quay tay cng 1 ng a nha, to, nh. Ti ch mong chng n ti v cm nc xong l b ti thng vn my ht. i, ci ting ht qua diagphrame nheo nho ting kim st lc by gi, hp dn ti lm sao! C iu b ti mua qu nhiu a ci lng, 1 mn hon ton khng hp khu v ti t no. th, v no cng di nm su a! No l Ti Ca Ai, X n Bng Qu Phi, Huyn Chu N .. vi cc ging ca Nm Ph, T Chi, T t, T Anh, Nm Sang, By Nhiu.. m ti rt ngn. Ti ch mong n chng ht cho ri, b ti cho n xen my mn D--d-ma (Jai deux amours), Actuya (Arthur), Cng-tng (Quand on est matelot) ([8]).. Nhng lc y, c ai r i chi, ti cng khng th ri ci my B Ka (Bka) tuyt vi . Cho n 1 hm, trong 1 bu kin t Php gi n - b ti thng t mua theo cc cun mu hng - c 1 chng a ht tht to, loi 78 vng/pht. 1 th gii m nhc hon ton mi l m ra trc mt ti. l cc bi ht ting Php ca Rina Ketty, ca Josphine Barker, Tino Rossi ([9]), cc bn c tu, ha tu ca cc nhc s lng danh Schubert, Beethoven, Chopin, Liszt, Strauss ([10]).. Kh nng ca ci my quay tay lc y ch c th c nhng a 78 v ti c lm quen ngay t tui ln 5, ln 7 cc tiu phm ngn hoc trch on ouverture, rhapsodie ca cc tc gi c in m ti sm thuc lng. 1 tc phm ln duy nht thu trong hai a 78 c n gn 50cm ng knh cng v vi chuyn hng ny. l bn giao hng cha hon thnh ca Franz Schubert. Ti ch thy b ti t ln my 1 ln duy nht. Ti ging trn mt lng tai nghe, nhng sao thy n di qu, kh nghe qu v..chn qu! Thi y, b ti c l cng nghe ni ngi ta thu thanh Symphonie Inacheve ([11]) vo a nn ng t lun t ra mnh tr thc hay c tm hiu 1 tc phm m ng nghe ni, c u m cha c dp tm hiu, ti khng r. Tuy nhin, iu r rng l d trn trng n nh th, sau khi lau chi bng tm vi flanelle mu vng, ng xp n vo t sch, cnh nhng Horace, Les Misrables, Comdie Humaine, Polyeucte, Le Cid ([12]).. chng nghe thm ln no na. Ti cng chng thch th g nhng th kh hiu . nh cao m nhc ca ti lc y l Rve dAmour ca Litz, Srnata ca Toselli, Menuet ca Boccherini, Srnade ca Schubert, Tristesse ca Chopin .. Ti thuc lng nhng giai iu tuyt vi ny ngay t khi cha bit ch. Ti bt u thy n nhng bi ta theo iu Ty cng nh nhng a ht ca Nm Chu, Phng H ([13])Nhng rung ng do m nhc to ra cho ti chnh l nhng vn c nc ngoi! Cn li, ti ch mong sao b ti sm chn m xp n vo t cho kh tai. Nhng ng th khng. ng vn say m vn c dn tc cng nh t ra thi thng bng nhng tc phm ngn ca cc tc gi c in, nhng bi ht ang thnh hnh Chu u. ng cn lm ti ngng chn ngi vi nhng ln mi cc danh ca vng c Phng H, T Chi, By Nhiu v nh t chc cc bui ca ht thnh phng, trong ng cng l 1 cy n ho tu. Vi hnh nh nhch nhc ca cc on ci lng m ti chng kin t trn gc nh ti (lc y dn v Khm Thin nhn ngay sang rp ht Phc Thng), ti khng chu ni chuyn b ti giao du vi loi xng ca v loi, n chung ng, thuc xi, c bc, vng tc ngay di chn ti. M ti khng bao gi c mt cc bui lin hoan vn ngh kiu y. B c n tng v bn con ht cn nng n hn ti. B thng ni xa ni gn: Cn thn ko ri bn nh, bn ca, b v, b con i theo chng n cho m xem!. Mu thun v ci Hay ci p ny sinh ngay trong tp th nh b l gia nh ti sau ny cc cuc tranh lun v ngh thut ti lun khng nh: p t 1 ci Hay chung cho mi ngi l iu khng tng!, Bt c nc ch c sng tc v thng thc 1 kiu, n 1 mn, l ngu xun! Ti s k v nhng bi hi kch vn ngh phc v cng nng binh sau ny m trong , ti l 1 ti phm, ng phm kim nn nhn cc chng sau.. Tr li vi gia nh ti. B ti, d g i na l ngi khai tm cho ti v thm m. Nhng ti khng tip thu tt c vn hiu bit ca ng. ng l ngi m m nhc, nhng m nhc c truyn vi ng l ch yu. m nhc th gii vi ng ch l thi thng (snobisme). Sau ny, ti cn tic mi gi m bit say m ting n bu, tm c ci hay ci p trong nhng iu h Hu, iu l.., hc ng cch kim c giao duyn t sm th tt bit my. Ti ch m nhc c in phng Ty, nhng bi ht bng ting Ty, d chng hiu ni dung. Nhng giai iu p v cng ca n rung ng tm hn nh b ca ti ti mc ti nh m mn. Ti vui, ti bun v khng t ln, ti khc. Khc khi t tay mnh v nhng cu nhc si, , r, , r, , r, , r..trong bn Menuet ca Beethoven trn cy mandoline. i! Ch c hai nt , r nhc i nhc li ri xung ci kt na la son son fa fa la son mi r.. gi trong ti bit bao ni bun, cho ti bit bao tng tng. 1 chiu ma r rch?..Nhng bc chn l trn ng?..1 ni c n, lnh lng n v tn?.. Sao m m nhc c sc truyn cm mnh lit, thn k n th! Chng cn c li! Chng bit n ra i u! Chng bit do ai sng tc! Lc y lm sao ti c ni tn cc nhc s c, Php, . V sau ny, ti cng khng nh: m nhc ch c Hay v D. Chng c m nhc ch, m nhc ta, m nhc c lp trng, m nhc mt lp trng no ht. Tt c nhn thc u i ny t ra vn l chn l! Nhng g ti tip thu c t tm b trong gia nh v m nhc cn phi k n ci tp th nho nh nh di. N gm anh bp T, anh xe ([14]) Lc, v Hi, v Hin, v Bch v sau ny n v Nga th.. nng dn khng cn nh di ca gia nh ti na! L do: CM n ra v kip i chm dt. Do b m ti quanh nm ngy i lm, ti tic tng, v sau ny b ti cn ri vo con ng xoa thn cu ([15]), m ti ri nh thng li vui hi t tm nn mi vic trong nh u do 1 na tiu i ngi m nhim. Chnh cc b v gi, anh bp, anh xe, v Hin, v Bch (m ti c xn xn v xong c ngi nui) l nhng ngi gn gi nht i vi anh em ti. Nhiu ngi trong s h li cho ti nhng n tng kh qun, to cho ti nhng rung ng u i trong lnh vc vn ngh bnh dn. Ngi ti nh nht l anh bp T, ch nhim cu lc b m nhc bnh dn m tr s l ci bp nh ti, rng 20 mt vung, c tng v nn lt gch men trng tot. y, c ti n, khi b m ti vng nh, c m ngi t qu ra li hp nhau trao i tm tnh. Ti khng th qun nhng chuyn tiu lm tc m thanh ca anh bp T. N gy ci cho c to n sc sa v ngi k i khi b my b v thng cho 1 ci pht nh km theo cu: Kh gi ci anh ny! Anh ch ci, nhe i hm rng vu v dn ti lc y 6, 7 tui: ng c k cho ng b nghe nh! Ti phc nht ci ti bt chc mo c, mo ci nh ting gi nhau, gp nhau ri go ln nh sp pht in. T c hng anh, pht ra cc tn s m thanh, m lng, sc thi, tnh cm lc ngp ngng, do d, lc mnh lit, sn s, lc nh nhng, m du, lc bc la, dn rp i ti cao tro! Sau ny, khi hc nhc chnh quy, hnh dung c p, mp, sf, conagitato, con fuoco, crescendo, decrescen-do, smorzando, rit, rall, poco a poco.. ti thng ngh n bi hc ca anh bp T! i, gi m anh bit ti vt v th no khi nh vt vi bi hc m nhc ca ng thy dng, thy Bch: Moderato l chm va? Allegreto l nhanh va? Allegro l nhanh? Vivace l ht sc nhanh?Nhanh th no? Va th no? C l ch anh bp T l ngi thc hin m chng cn hc hnh ba ci ting cng dch, cng gii thch, cng ti m v xm xt l thuyt! Tr li vi ci cu lc b bnh dn nh ti. Chnh t m ti sm lm quen vi th bnh dn hay c, d c. T nhng cu tc m thanh, thanh m tc, nhng truyn tiu lm hon ton c mc ch gy ci, t tiu lm kch n nhng bi ht v, ht cho ngi tht vic tht (va ht va din), nhng iu sm soan, h gy m anh bp T va ht va dng a c g lch cch, leng keng vo chic ni rang. Sau ny, khi c chnh ng Nm Ng, b c Tam ([16]) truyn dy, cc bi Sm soan, H gy vo ti khng my kh khn v ti tng bt chc anh bp T ht th, g th: Gi ct trng ln ci m ng trng.. t thu cn th ri. Chnh nhng con ngi c th, ht nhng iu dn ca c th lm ti nh hn, tc ng vo tm hn ti gp nhiu ln nhng a ht pht ra t ci diaphrame (thi y my cha c loa) lnh lng. Nhng khc m nht trong ti mi ti by gi chnh l khng kh giao ho, khng kh tm u hp, thng yu nhau gia nhng ngi cng cnh ng. Chnh t ni y, ti chng kin rt sm 1 cuc tnh m ti cho l p nht, chn tht v trong sng nht, hp l nht. l cuc tnh gia anh bp T v v Bch! C hai cy vn ngh bnh dn ny phi lng nhau ci cu lc b nh bp ni trn. N bt du ra sao? Th no? T bao gi? Ti khng bit, v ch bit h phi lng nhau qua 1 cuc trao i gia b m ti m ti nghe c! M ti: Phi tng c c hai a. chng n li, c ngy nh rut ra th mang ting nh mnh. B ti: Nhng bt c chng n trai trn gi di g u m ui chng n c ch? Con b (em Bch ti) ang qun v n, thng T th tht kh kim ai thay. N tho vt, kho xoay x, i mn n, lo cho c trn mi ming ch long 1 ci l xong. ng lm th, ti hn! M ti: Ai nh m bit chng n lm g nhau? Lm sao trnh khi ch? My hm nay con b (em Bch ti) bt u diarrhe (a chy) ri ! Khng th n b sa con ny c na u. Ngay ngy hm sau, khi i hc trng s v, va ti cng, ti thy v Bch, tay m my b qun o gi bng 1 t nht trnh, nc mt lng trng, i ngc li pha ti. V ci m ly ti, hn vo hai m ti, ni trong ting nc: Cu Hi li nh! Ti v qu y, b ui ti ri! Ti thy thng v qu nhng chng bit ni g, vi chy vo nh cm 1 trong s 4, 5 con bp b trn k i-vng, ui theo v: Ny, ca em Hi cho v y, v mang v cho b v nh qu. V vi vng gt tay, giy ny: y cht! Ch lm th! B bit c, cu cht n y! Ri v li thi, gt nc mt bc i. Ci bng dng ngi n b nh b, chm chp l bc trn h ph, u ci gm bng lm ti tro nc mt. Ti chng hiu y l th xc cm g? Ti u bit nc mt ca v l nc mt ca 1 cuc tnh tan v? Hay l s oan ung? L ni au kh, s hi trc 1 tng lai m mt. Ti thng ngi n b ngho, chng b i Tn Th Gii, gi con mnh, i nui con ngi khc, nay bng chc mt vic, nht l, tuy v nui em Bch nhng v yu qu ti, chm sc ti cn hn m ti nhiu. Hn th na, tuy cn nh tui, nhng ti cng thy s ra i ca v Bch s ko theo s gii tn ci cu lc b bnh dn m ti rt yu, rt thch. V.. qu l nh th! Anh bp T nh b ti che ch, c li nhng t ngy v Bch ra i, anh t ni, t ci hn. Cm nc dn dp xong l anh tt n, ln chic chng tre nm nghe tng i thch sng ui nhau trn trn m th di v thnh thong li chm dy ht thuc lo vt. Khng bao gi ci cu lc b m cng v vui v y hp li na. i ln, ti mon men xung bp u b anh T xua tay ui ln nh: ng cm! Khng c xung y nghe chuyn by na u! Chuyn by? Th m cng l by sao? Ci thc mc vn ngh u i ca ti ln u ny sinh. Cn chuyn anh bp T v v Bch cng lun lm ti bun v bun mi. Thng hi hai ngi, hai vai chnh trong nhng m vn ngh bnh dn, mi xa nhau, xa ti. Thng anh bp T trc vui v, tiu lm sut ngy, nay c th thn nh b mt con, mt v. 1 hm, anh gi ti xung bp, ko ti vo lng ni nh: Ngy mai ti i ri. Ti xin ng b ngh vic. Phi v qu lm rung thi. Cu li hc hnh tin ti nh! Ti thng minh bit anh ni di. Anh khng h bit qu anh u. Chnh b ti nhiu ln ni: Thng T m ci cha m, i t thu ln 5, n chng c qu qun, h hng hang hc g nn nui n trong nh t lo n b trn! C ngha l anh khng c qu, cng chng bao gi lm rung. Vy anh v qu no? Mi sau ny, trong dp hnh qun qua 1 lng huyn Ph Dc, tnh Thi Bnh, tri xui t khin th no ti gp li anh, ci anh bp T ca 12 nm v trc! Dng ngi thp nh, b rng vu k chuyn c duyn, tuy gi i, nhng ti vn nhn ra anh: 1 ng ch qun tht cy ngay u lng. Anh cng nhn ngay ra ti: Cu Hi m!. Ngc nhin n cng cc l khi anh gi to: Bu my i! Ra m xem ny, cu Hi thnh b i ny! Khi bu my bc ra, tay bng 1 em b 5, 6 thng tui th ti khng khi ngc nhin n bng hong: v Bch! Th ra anh bp T theo ting gi ca tri tim, b ngh nu bp thu i theo Tnh Yu. Tnh yu vit hoa hn hoi! Anh v qu v Bch, m ca hng tht cy, vt mi li m tiu, ly hn v Bch lm v, nui c a con ring ca v Bch vi ngi chng b xc Tn Th Gii v cn sinh h thm 4 a con, c trai ln gi. Ti thc s mng cho anh ch - lc ny ti gi h bng anh, ch. Sau ny ti cn chng kin nhiu cuc tnh nhng ti chng thy cuc tnh no p nh cuc tnh ca anh bp T v v Bch. Phi chng ci cu lc b bnh dn v cuc tnh p, chn tht, cht phc, chung thy tuyt vi gieo vo tm hn ti nhng cm xc ngh thut u i. Cng t nhng nhn thc t nhin ti tp to lm th ri vit nhc thu 15, 16 tui. Bi th Thi th l tan gic mng vng, Nng i gia lc gi xun sang.. ng trn Tiu Thuyt Th By nm 1943, vi bt danh Thi Bnh Dng nm ti 17 tui, chnh l ti cm xc t mi tnh ca bp T v v Bch. Bi ht C 1 Nng Thn N, 1944, l ti ni ln tnh cm i vi nhng ngi nng dn m ti yu, ti qu. Ti cm n ci cu lc b bnh dn y. Ti cm n mi tnh ngang tri v kt thc p y, v chnh n cho ti nhng nhn thc, nhng tnh cm qu gi su sc, khng phai m m chng 1 cun sch, 1 lp hc no c th mang li. Nhng khm ph u tin ca Tnh Yu cng t bt u. Tnh yu tht s chn chnh l khng k tui tc, hnh thc, l phi vt mi trc tr, phi chu ng mi iu ting, phi mt c, phi vt chim, phi gi cn. Anh bp T ca ti c p trai g cho cam - ngi nh th, rng h, mt tot nhm v yu 1 ngi n b c chng, c con, hn anh 3, 4 tui. Cn v Bch? Ci g lm cho v sm qun anh chng mt tch? Ci g lm v phi lng anh bp T nu khng phi m anh v ci ti, ci duyn ca 1 cy vn ngh bnh dn? V h thnh v thnh chng, sinh con ci, thng yu nhau n lc bc u. Ti nhn thc kh su sc v tnh yu t mi tnh cht phc d thng v th nghim trong cuc i yu ng ca bn thn. Nhng t n ci kt c hu nh cuc tnh bp T - v Bch qu l kh khn, i khi vp ng n trc vy, try da m chng tm c tnh yu l tng. Tr li tui u th, ti cng khng th qun ci trng S Saint Joseph, ni to cho ti 1 tnh cch ni lon, phn ng v chm bim. Chnh t ni ny ti c b ti cng nhn l c khiu vn ngh v c khiu cng u cng c nn ng nht ti vo ci trng m ng tng ti s ht ng cc ca! No hc ch, hc nhc, hc ht, hc kinh thnh gia nhng con ngi gn nh khng bit ci, bit khc..ngi no cng ging ngi no cch n mc, b mt v cm, l , i ng khoan thai, ni nng nh nh, khc hn vi ti, 1 a b n to, ni ln, lun thch chi tri, khc ngi. Ti cn nh nh in ci cng trng to tng, xy kiu g-tch, c xch li bng 1 ng kho to bng nm tay, sut ngy ng im m. Hc tr vo trng bng 1 cng hp bn hng, ch m vo nhng gi vo hc v tan lp. ng dn vo cc lp va i khng qu hai ngi, xy bng xi-mng un cong 1 cch c . qua y th phi i chm, u phi ci v phi i chnh gia ng! Bc sang bn phi hay bn tri l mt thng bng, ng b nghing vo hai bi dm bt cao qu u l con nt chng ti ngay! ng sau hai bc tng l dy c l ci g th bn tr chng ti u bit v s pht run mi khi c ngi ci th gii b cch ly c a ln lp hc do hc tr no mc li! l nhng ngi m, ngi cm, ngi d dng, qui thai m nh th nui lm phc. H ch c 1 nhim v l lm vn, k c ngi qu ct, i ly hai ba n. Con ng vo lp l con ng 1 chiu u tin ti bt buc phi i, khi bc vo tui tin hc ng (prscolaire) lc cha gi l mu gio. Ch c tr ln ch khng c tr xung v s vng cng ngi khc. Tan lp th v bng 1 con ng y ht nhng bn kia dy nh b tr thnh hng lot lp hc ging nhng cn h c s khi vo nhm m ti thy li sau ny khi c nhng cn h xy dng theo kiu Bc Triu Tin! Ngha l ging nhau v tit kim n mc nh thch thc mi kin trc s phi tht nghip! y, l con nt chng ti ngy no cng phi qu trn gh bng cu kinh bng ting Latinh v hc nhng bi thnh ca m chng hiu Bo-n v-lun-ta-tt Pc-xi-om-ni-bt l ci qui g. Do to con nht nn c xp ngi bng gh sau cng, ti thng lng lng a 1 chn xung t, c kinh trong t th chn ng chn qu nn u gi khng b chai nh cc bn. Cn vic hc ch ca c cha A-lch-xng Rt ([17]) th c nm ch ngi ngoo c, vo sn, t mc ln cc ch a, b, c m cc s vit sn bng bt ch. iu ny gii thch ti sao hc tr bt u i hc t trng s, ch vit u nh g bi! Tuy nhin phi ghi nhn 1 iu: chnh t ci trng ny, qua nhng bui ht hp ca di bn tay ch huy ca s Thanh v cy n harmonium do s Trc n ln nhng hp m tuyt vi, khi nim u tin v ho thanh hnh thnh trong ti. Nghe m nhc m khng c b m, ht m ch c 1 b i vi ti, ngay t thu y, chng khc mc qun khng di rt! Ring ti, d cc s chng a g thng con nh Judas ([18]) ng nghch nhng vn phi x dng ti vo chn n ca, lnh xng..ri b trng trong mi hot ng ca ht trong cng nh ngoi nh trng. Ti tr thnh k t mn, t kiu ngay t tui ln 6! Ti c gi l con sn ca ca trng, c thy (frre) Qung v cha (pre) Rangel c bit ch v cho vo nh th bi dng thm v m nhc. Nhng l thay, ti hc khng vo. m nhc qui g m c: 1 trn th bng hai trng, 1 trng th bng hai en, 1 en th bng hai mc. Bng l th no c ch? Hc ht c quyn Marmontel m ti chng thy ti ht hay thm, hiu thm ci hay, ci p ca cc a ht ca Brahms, ca Beethoven m b ti ngy cng c thm nhng ch knh nhi vin tri! Th ! S coi thng mi quy tc, bn cht lun mun bung ra, lun mun khc ngi, sm hnh thnh trong ti, lm cho cuc i lun lun b vp ng, b nhi ln dp xung mi n hm nay, v c l, cn b nh gi chng my hay ho g cho n khi tr thnh tro bi. Nhng nm sau ny, khi ..d ng d thng, c dp v thm nhng ni ti bt u thnh ngi, nh ti cc k nim tui u th, ti khng th cm c nc mt. Cnh xa, ci cn ci mt. Ngi c th chng cn ai. B ti mt. M ti v 6 a em i theo ng Thiu ra nc ngoi. Cc ngi thn thu nh nh v gi, anh bp, anh xe, v Hin, v Bch, v Nga.. chc cng ra ngi thin c, v cu Hi tht thp c lai hy ri. S d ti hay bun v c th khc khi ngh ti nhng ngy xa xa y k nim v ti sng n c, b v gia ng i sut bao nm thng, khng h hng thn thuc, khng 1 ln c nh tr v mi nh xa. Ti cam chu nhn 1 vai kch ph, rt ph trong sut v bi kch di ca t nc. Vit v nhng k nim tui u th, ti cn c th k nhiu, rt nhiu, v tt c u c ghi trong tr nh, khi ti hin chng cn m nt, cn gy xc ng cho ti hn bt k k nim no sut gn na th k phiu lu trn ng CM. C ngi cho rng do n l nhng hnh nh in ban u ln v i no 1 con ngi. Ti th cho l v n khng bao gi lp li, thm ch ging ging nhau nh khi con ngi trng thnh, qu chai l vi k nim, nht l vi con ngi VN, tri 35 nm khi la, huynh tng tn, qu nhiu chia ly, mt mt, qu nhiu trn chin, qu nhiu tn ni, tn lng, tn sng m nh chnh xc. Ti ch k li nhng g ch yu tc ng n bn nng v tr tu ca ti, 1 k ci g cng bit m chng bit ci g, 1 k c tng mnh thng minh hn ngi nhng nay b ngi i cho l ngu xun nht nc. Chng ngu sao m n hm nay, c th vn bng, k c hai bng qun s, 1 bng t ti Ty, 1 bng tt nghip Anh Vn ngoi gi, 1 giy chng nhn tt nghip sng tc m nhc trnh tng ng i hc loi u v 1 l hun chng, huy chng, bng khen chng gip cho ti kim ni 1 mi nh, vn i thu di di, vn i ci xe lc cc. Thi gian tri nhanh hn sc vit ca ti qu nhiu. Ci cht! Tao phi chy ua vi my hon thnh bn t th ny, con chu tao, bn b tao bit c tao sng p hay sng.. hn ra sao? Ch thch:([1]) Dn kn ty (m-sch do ting Php musique = nhc.) ([2]) Bo i (1913-1997), vua th 13 v cui cng ca triu Nguyn, ([3]) inh Ngc Lin (1912-1991)nhc trng dn qun nhc QNDVN sau ny. Trc 1945, ng thuc i kn lnh kh xanh ti To Thng S Bc K (thnh lp nm 1924, do Camille Parmentier ch huy), cn c gi vi tn Qun Lin. ([4]) Khiu thm m tt (bon got, ting Php). ([5]) S Bu chnh. ([6]) Lao ng (ting Php). ([7]) Cachot, x lim bit giam (ting Php). ([8]) Ti c hai mi tnh, Khi ti ta l thu th (ting Php) ([9]) Cc danh ca Php u th k XX. ([10]) Cc nhc s ti danh trn th gii. ([11]) Bn giao hng d dang (ting Php). ([12]) Nhng tc phm kinh in ca vn hc Php vi cc tc gi ni ting Hugo, Balzac, Corneille ([13]) Hai ngh s ci lng danh ting thi y. ([14]) Cch gi ngi lm vic ko xe tay trong gia nh. ([15]) 1 li chi mt chc. ([16]) Hai ngh nhn ni ting cn st li ca m nhc dn gian c truyn min Bc vo nhng nm 60-70 ca th k 20. ([17]) Alexandre de Rhodes (A-Lch-Sn c-L) 1591-1660, tu s dng Tn ngi Php, trong phi b truyn gio n VN th k 16, ngi c coi l c cng u trong vic to ra ch Vit hin nay. ([18]) Judas, tn ca tng phn bi Cha Gi-su, theo Kinh Thnh.

MI NM N SCH HC VN HO TY .. NH TY

ng lc ti chp chng bc vo lp ng u (Enfantin) trng tiu hc l lc b ti c b nhim v lm ph ch s bu in tnh l, tnh Thi Bnh. Thi gian y Thi Bnh l tnh i ngho nht nc v cng l ni c ngi Php cai tr vi bn tay st nht! L do: qu nhiu v ni lon! V sau, khi trng thnh, ti mi v l v sao mnh t b gy khp ni tung honh ([1]) ny li sinh ra qu nhiu con ngi khc nhau, CM th CM n cung tn, i khng th i khng n cng cc! Cng t mi trng ny, xut hin nhng gng mt l phi l tri, i trng thay en n khng ng: nhng ngi gp vn may, nhng tn c hi, CM gi hiu, c nhng con ri c CM to nn sau ny lm kh cho c ngn vn con ngi! Chnh t ci trng mang tn ng Ty Monguillot no , ci trng Primaire Suprieur de Thi Bnh([2]) c nhng hc sinh sau ny tr thnh th tng ta, tng ch, nh vn, nhc s, o din, ho s, gio s ri chi nhau, nh nhau ch chp sut na th k bng ngi bt v bng sng n. Gp li nhau tui 60, 70 tt c chng ti chng cn ai mun nhc li v bi kch c 1 khng hai, v bi kch di nht m h phi tham gia gn ht cuc i. Hy cho ngi khut c nm yn di ba tc t min Bc, min Nam hoc bn M, bn Php. Hy ngi gp may hng nt nhng hnh phc tri cho n cui i. Xt cho cng, nhc n h d yu, d ght cng l tn c. H v ti chng qua ch l nhng vai k ph, ngi chnh trong v bi hi kch do ngi khc vit m hi kt chng ai thng ai v tt c u tr li im xut pht! 1 ngi bn c ca ti, ng V Ngc Hon, thiu tng VN Cng Ho thi ng Nguyn Vn Thiu, sau nhiu nm chy trn CS tr v, gp li ti trn lu 12 khch sn Caravelle ch tay vo m lau nhau ang ngoe nguy trn sn nhy m ni: Ils sont des vrais vainqueurs et nous deux- H chnh l nhng ngi chin thng, cn hai a mnh.. Ti tip: des vaincus! - k chin bi. Trong cuc chia tay ln cui y, dng nh c hai chng ti rt cuc ri cng tm c nhng nhn thc mi v cuc i, v con ngi.. Hon ph ln ci, ni tip: c g sng li ci thi i hc trng Monguillot, chng mnh s chn con ng khc. Ti lc u: Tt c l nh mnh! Khng th chn la c! My dng di nh quan, li l dn lng Ty, b tao, cng chc hng nh (cadre secondaire). Theo Ty l l-gch i vi my. Ch tao c quyn la chn, nhng tao chn con ng m b tao khng chn: i theo CM! Con ng m b tao ch vo mt tao tht ln khi tao cho ng ln ng: i theo CS h? i ng c vc xc v, tao tng c ra ng ! Chnh cu ni ny ca b ti lm ti tr thnh trung thnh n cng vi CM, d khng t ln bn b v mng r ti tr v mi nh xa! C th gi n l lp trng kin nh khi mun tng thng 1 hun chng cng c, nhng cng c th gi l lng t i, hoc t trng, theo kiu nhn vt bi kch ca Corneille ([3]), ca Shakespeare ([4]), ch trong chuyn ny chng c cht chnh tr, chnh cho g ht. Tr li ci trng tiu hc Monguillot, ni con ngi u tin trong ti hnh thnh, ni m n hm nay, nhng k nim vn in m trong b no ca 1 lo gi hn 70 tui, m nt hn c nhng k nim dc ng gi bi, gian kh, nguy nan ba vn su ngn ngy([5]) Khng th qun bui t gi nh giam Saint Joseph (trng S) bc vo th gii n o mi l ca thi hc tr tht s. Vn cn mi hng hng d chu ca ci cp da v i xng-an m b ti dt ti n ca hng Thy K mua cho ti nhng ngy chun b nhp trng. Tht l, khi bc vo lp Enfantin (lp ng u) ti li gp 1 thy gio gi dy trng Ty, khng bn u phc m mc o di thm, i khn xp v i giy Gia nh: thy Tn! Trong b c ca thng b ln by ngay t ngy u, thy 1 ci g tht nghch l, tht khi hi! Phi chng khi nn nt vit trn bng en dng ch bui u cho chng ti chp li: Lundi, Le 3.. Aot, 1934, thy Tn vn mun khng nh: Cc tr hc ting Ty nhng khng c b qua nhng g l quc hn quc tu? Tic thay, thu xa xi y, lp tr con c n trng Monguillot hu ht u sinh ra t nhng gia nh c ca n ca , n trng bui u u mc qun soc, i giy Ty. S cn li c my ch b mc o the thm, chn i guc mc (ngi cn li n hm nay l ng gio s h cho H Vn Cu) l dn nh qu ra tnh hoc dn ngoi , trong cp bao gi cng c nm cm km vi con tp, qu c n tra, v thi hc hai bui. Thy Tn cng cc bn o the thm hoc ct b trng i vi ti lc y l 1 hin tng XH lc lng, bo th, qu ma th no y! Ti n lp hc vi iu inh ninh rt sm l chng c ci g ng hc y c! Bn php tnh cng, tr, nhn, chia ti qu ngn khi hc trng s St Joseph. Cn ba ci bi Quc Vn Gio Khoa Th th, ly gii, ai thy nhng th Ai bo chn tru l kh hoc Cm nc xong tri va ti.. n hay, n gio dc tm hn ngy th ca hc tr ln 7, ln 8 thi y v ng li tm hn con ngi ta mi mi th thy, ch ti chng thy n hay ch no? n gin l ti bit cnh chn tru sng th no mi ln v thm b ni ci lng i Hong ngho kh ca ti. Anh cu Nhng, ch Rch mi ln nh tru ra ng ch c 1 ci kh, dt theo mo cm, i t sm tinh m n ti mt mi v, kh nh tru v hi cng nh tru. Ci mi tht s lm ti thy rung ng. l tnh thng nhng con ngi m s phn ngho hn ngay t lc 5, 7 tui phi sng kip tru cy thc s. Vy m ni l chn tru sng lm! -Ni di! Chnh ng thy c h, khn xp o the, li l ngi u tin dy ti: Chn tru chng c g l sng u, cc tr ! Thy Tn thng rt bun v ging nh ngi v hn nhng bi hc thuc lng kiu chn tru sng lm ch! nhng rt say m, sang sng khi ging nhng bi lun l v o lm ngi. Bi lm ti xc ng nht v nh nht l bi ni ln tinh thn tn s trng o ca Sadi Carnot, vin tng tr li mi trng xa cho thy hc: Tha thy, em l Carnot y! thy Tn, ci l l m ti cm thy phi chng l ni bun ca 1 ng gio gi VN phi dy cho lp tr nhng iu m bn thn ng khng mun? Cn ti, va n trng thy mnh phi hc nhng ci mnh khng mun hc! Tt c i vi ti u qu d, qu nhm chn, khng c g kch thch tr t m, thm ch ti mun i tm ngay 1 ni no hc cao hn, hay hn, l hn. Chnh ti ngh vi b ti cho ti v H Ni, i hc trng Ty th thit nh Albert Sarrault, Sainte Marie ([6]), ch ci trng tnh l ny, chn qu! Thi y, nhng gia nh c kh nng u cho con chu hc theo h thng Ty chnh cng, ngha l theo chng trnh hc ca nc m! Khng c bng p-lm (tt nghip trung hc) ra lm thy thng, thy k, ng phn.. m hc thng ln t ti, bc Oong, bc (Bac I, Bac II). a s cc gia nh u mun con mnh theo hc h thng ny c nhiu tng lai hn, hc hnh tn ti hn v trin vng i Ty hc i hc cng nhiu hn. Ci gi l t tng n l, bm gt m chn ham b tha sa cn m sau ny trong cc cuc chnh hun, bn ti thng b chp nhng ci m to tng, ti hm nay ti c th tuyn b thng: Tr 1 s rt t (nhng k vong quc) lc nhn thc c rng trng hc theo h thng bo h (rgime du protectorat) chng nhm mc ch g hn l o to s cng thc t s n cao cp cho ch thuc a Php (1 s cn c b nhim c sang Lo, Min, Tn Th Gii), tt c chng ti u l nhng ngi c t tng Ty hc chnh cng, cng chnh l nhng ngi sau ny chng Ty hng hi nht. B ti v ti u nhn ra ci v hn ca trng bo h rt sm. Tic thay, lc y b m ti khng th cho ti sng li ci cnh m b ti chu ng c 10 nm tri kim t ch Ty: Lm con nui ca 1 gia nh theo Ty c th xc ln tm hn. Cn vic cho i tr hc H Ni, i vi gia nh ti lc y khng c g kh. Nhng b ti lo nht l ci tnh ng ngo v t kiu ngt tri ca ti s mang li cho ti khng t rc ri trong cuc i! Cui cng ng ha vi ti: C hc ht Primaire (S hc) Thi Bnh i, sau Certificat (bng S hc) s cho thi vo Sixime ( lc) hc h t ti Php. Th l cuc i hc sinh tiu hc ca ti tri qua nhanh chng, d di v bun t, nu khng c nhng sinh hot ngoi hc ng lm cho ti chn ngn. l cc t chc Si con (Louveteau), Hng o(Scout), b nhiu nh kch mnh ln n l m mu quc t chc v gio dc thiu nin, thanh nin lm tay sai mt v - v c hc c nh tn hiu smaphore! Ti nghip cho ng Baden Powell ([7])! ng Ty ngi ng-l ny y thin ch i vi thanh thiu nin trong s hng dn h ti iu Thin, th m c ln ti phi nhn liu rng v mnh u m nn .. tn th 1 thng Ty lm lnh t (!) trong 1 cuc chnh ng! S tht th, chnh t nhng t chc ny ny mm ra bit bao ngi CM. Hng lot nhng L Qun, Tun Sn, Ti Khoi, T Giang, K ng, K Vu, Bin Tm, Bi L, L Kim.. t nhng t chc ny tr thnh ngi chng Ty c t chc. C iu rt him ngi sau ny i theo CM dm thnh khn khai rng mnh trong t chc ny vo nhng ln khai l lch. M no c khai t ln u! Ch ngi duy nht di l ti. Hc u? Ai dy? Tham gia hi on no? c v vit c ch Ty n u? Ti khai tut! n gin l ti thy phi cm n nhng g m trng ca Ty trang b cho ti i.. nh Ty! Chng phi nhng ln i cm tri Ni Voi, Bch M, cc tr chi ln (grands jeux) hnh thnh trong ti t tng a phiu lu, mo him, thm c ra khi thnh ph, i tm 1 vt l giu kn khu rng ni xa xi? Chng phi t nhng t chc ngoi nh trng lm ny n trong ti cc xc cm ngh thut u i? l nhng bui i v vi ngi ngho, i lm vic cu t, nhng bui d ngoi tm hiu nng thn, bit cy la khng ging cy bng mc sn trng? V a s nhng xp ngi dn ng (routier) nh thy ang, thy Khoa, thy Don sau CM thng 8-1945, khi vo V Quc on, ti li gp h. Hu ht h u nm cc chc v phn i trng, chnh tr vin, xong th cng l chnh tr vin i i! Ngoi 1 ngi tn Nguyn Quang Luyn (v sau ny hnh nh lm chc g kh to trong Nam), tt c l chng ti u tr thnh ngi chng Ty hng hi nht. 1 s ln hi sinh ngay nhng ngy u khng chin, 1 s gp may cn sng st n ngy thng li 1975! l nhng ngi sm tr v vi hot ng cht xm ca mnh, nhng gio s nh V Triu An, ng Xun K, Trn Bng.. cc k s, bc s, cc tng t v hu sm nh Trn Kin, Trnh L Thn, Bi Xun Vnh, L Bnh (Lu), V Tt c, Trnh Minh Qut.. m chng c 1 hc hm hc v, 1 danh hiu g. Nhng ti thng t ho v cc bn hc c ci trng Monguillot Thi Bnh mi ln gp g nhau khi c 1 ng hng, ng kho tr v vi ct bi. Tt c gn nh u sng ht mnh, cht trong sch. Nhng ngi min Bc u v hu rt sm nn thot mi nhim ca nn kinh t th trng theo nh hng XHCN. Chng 1 ai trong chng ti b ln mm trn bo ch, chng 1 ai b ri vo hon cnh khng n cp cng khng c phi ra to. Nu c ni au ring ca nhng con ngi sch s, th chnh l ni au phi chu ng s d bu, thnh kin, thm ch chi bi ca lp tr ngy nay: Sao thi y cc c di n th nh! i! Lm sao ci c vi lp tr hm nay rng xp bt nghin ln ng tranh u l ng? Ci nhit tnh ca chng ti, trc mt th h con ci ca nn kinh t th trng l 1 s ngu di, 1 s lm ln. au lm ch. Nhng khng phn bin c! Chng khng th hiu ci tm ca chng ti lc y khng cho php chng ti ngh khc, lm khc. Chng ti khng c nhiu chn la v chn ci m chng ti phi chn: v tnh yu t nc. Chng c g kh hiu khi ci CN CS khoa hc m chng ti b nhi s 1 thi, ngy nay b th h tr ph nhn hon ton. S ph nhn y din ra cng lc vi s kin c ci phe gi l XHCN ko di t Vnh Linh n tn Berlin b nhng ngi b lng gt git xp v nh tot vo. Trc mt ngy nay chng c ci g ht, khng l thuyt CM v sn, khng ng CS, khng bc H anh minh lnh o m ch l 1 cuc v vt cui cng ca on thy th chun b nhy khi con tu sp m vi hnh khch l n/d Vit Nam bt hnh! on thu th y gm nhng tn lu manh v hc, nhng tn gim-c-khng-vn, nhng tay cm u hi quan m bun lu, nhng tay ph trch t php, to n, thanh tra chuyn ngh kt n ngi v ti, nhng tn qun l nh t m cp nh, cp t chia nhau v ti v, nhng k bun lu ma tu nm ngay trong nhng trung tm u no chng ma ty. V bc cao nht ca cung nh l nhng tn i lu manh tr tro, chng Mc chng Xt g, ang trn p, e da ngi dn bng nh t, sng n, n cp bt c th g c th cp, v vt ca ci t nc lm ca ring, ly tin b vo cc ti khon khng l nc ngoi do con, chu, b bch, tay chn chng lm ch! Chng ti, nhng ngi ngu mui gi y chng c can m ln ting ci chnh: Khng! y khng l ti ca chng ti! Chng ti chin u khng phi c 1 XH nh th ny. y l 1 bn lu manh ang trng ci bng hiu CS la bp n/d y! Chng ti bit ni g khi mi ngi c nghe thy hai t CS l thy n ng ngha vi cp ca, git ngi, vi bt b, t y, vi chin tranh, dit chng. y cng l l do nhng ngi gi nh ti cm thy ht sc l loi, n c. Chng ti ch c cch bun kh chng.. cht, hay quay v sng vi qu kh v tm n nhau nh tm n 1 s an i bng liu thuc c 1 thi p nht ca bn mnh.. Vit hi k, i vi ti, chnh l s t li vi i. y y, c mi ln chm ti hai t CS l ti khng km mnh c, li b lc . Xin tr v vi nhng dng hi k. K t lp Moay-ng (Moyen 2) tr ln, chng ti c trc tip vi nn gio dc Ty tht s. Cng t cp hc c tn Primaire Secondaire (tiu hc nh cp), khng cn ng thy no mc y phc quc hn quc tu na. T y, tt c mi gi ln lp, mi giao dch sinh hot, thy tr bt buc phi dng ting nc m Ph-Lng-Xa. Gi t thy Tn, thy L, thy Bn, chng ti bc vo cuc sng hc ng -mi Ty vi cun Grammaire Francaise - Ng Php Ting Php ca Larrive Fleury, cun Histoire de France - Lch S Php. Ch cn li 1 gi Annamite mi tun, coi nh mn ngoi ng! 1 iu may mn, hay v phc, cho ti l vo nm hc cui, Cours Suprieur, trng ti nhn c 1 ng thy mi. ng cng mc Ty nhng l th Ty him thy: Quanh nm 1 b kaki vng nht, khng bao gi tht c-vt. Chn th khng ging ai, i dp xng-an vi i quai hu lun b dm ln, mo m. Nghe ni ng c pht ([8]) nn ang dy 1 trng no ln lm H Ni th b ui v Thi Bnh! Theo li n, ng mc ti ttu ([9]), dm ci li quan Ty. ng c b dng ngang tng, b tc bc-x([10]), ci ci na mp, cm nh ra nh thch thc, cng tng v bt cn i, rt n khp vi b Ty d chin quanh nm ca ng. Tuy nhin, vi ti, ng c ci g tht hp dn, tht ng chim ngng v hn th, cn ch , theo st m hc tp. Khng ch v ng ni ting trn vn n, khng phi ng l ng thy gii mi mt (thi 1 thy dy tt c cc mn cho n cui lp Suprieur), m chnh l s ngang tng, coi khinh d lun ca ng m hoc ti. ng chnh l nh vn Nguyn Cng Hoan ([11]), tc gi Bc ng Cng, o Kp Mi.. Hng lot tc phm sau ny, ng ly bi cnh ngay Thi Bnh, xy dng nhn vt rt Thi Bnh m 5, 10 nm sau, khi c c, ti u nhn ra l ai c ng in hnh ha 1 cch ti tnh trong nhng cu chuyn ba nh tht theo nh ngha ca chnh Nguyn Cng Hoan v th loi tiu thuyt. c bit, trong cun ng Rc C, 1 s tn nhn vt c tht ng chng thm thay i, li gm nhng b mt c t nhiu quan h vi chnh ng v gia nh ti nn ti liu mng xung nh in tm tp sch mi in xong. Cha c ba, cun sch b em i hy ngay lp tc theo lnh trn! Ti cn gi n cho n ngy vo SG, tng 1 ng bn sp vt bin, hy vng nc ngoi, ngi yu vn s c thng thc nhng tri cm ca nn vn hc CS. Tic thay, n nay, hnh nh ng Rc C vn cha c phc hi c trong ln ngoi nc. Tr li vi ci Cours Superieur thi xa xa y. C th ni nu nh ti ch n phong cch thy Hoan bao nhiu th thy cng ch n thng tng cp l ti khng km! Lm sao 1 ng thy nh thy li khng ti 1 hc sinh ngang tng s 1 v hc gii cng s 1 nh ti? Sau ny, mi ln gp thy, thy vn nhc n bi lun vn ca ti: Tin khng lm nn hnh phc? - 1 s la di trng trn ca nhng nh trit hc n tin ca bn triu ph. Thy Hoan cho ti 10 im v cch bnh lun c o v c hai thy tr b thy hiu trng gi ln vn phng cnh bo v cch dy v hc. Sau ny ti cn b hai ln exclus provisoire par turbulence ([12]) na. S tht th ti u c du cn du k g trong sinh hot m ch du cn trong u, ngha l phn ng vi nhng ci m ti cho l khng ng! Phn ng cng khai bng li ni hoc giy mc ng hong. Ti u c bit khi ngi ta ra 1 ci nh: Khi tr tt nghip, nguyn vng v mong c tng lai ca tr l g? l ngi ta mun nm t tng hc tr v nhng nm y phong tro chng Php ang ln cao trong cc trng trung hc. Vng! Chng Php v sm thy c ci bt cng ca ngay ch hc ng, bt cng ngay trong cch i x gia cc thy vi cc thy, gia trng ta v trng Ty. Lng th ght Ty ny, c l trong chng ti khng ai khng c 1 t, hoc nhen nhm bng ln, bng ln mi hoc.. tt pht khi b gim th hoc hiu trng gi ln cho 1 ci tt tai vi li cnh co: Hy cn thn! S Lim Phng ang ch my ! Attention! La sret tattend! V chnh ci bi nguyn vng lm k gi, nh vn vch trn nhng bt cng XH, u tranh cho mi ngi c hng ba ch Libert, Fraternit, galit -T Do, Bc i, Bnh ng nh trong sch ca chnh ngi Php vit lm ti b 1 ci bt tai n om m mt v tng c khi trng gia nm cui ca lp Suprieur. Nm y ti mi 13 tui. Nhng chnh nhng g m ti hc v c c ngoi hc ng sm hnh thnh trong ti 1 nhn thc t nhin nh khng kh, nh nh sng mt tri: Hc tr VN, con ngi VN so vi thng i oan Ty, thng cm Ty (commissaire) ch l dn n l! Phi chng Ty, phn i Ty, thm ch c dp l nh nhau vi Ty. Ti b ui hc, nhng ch t ngy thi, bi v ch cn 1 c in thoi ca ng ch-dy-thp, b ti, ti li c radmis (nhn li) vi l do chiu c hc sinh gii! C tun t nh th ti hc dn ln cao. Ht cp 2, ln cp 3 gi l Primaire Superieur, ti nhn c gn ht cc gii thng hc gii hng nm v Php vn. Ti khng cn hng th vi cc tr chi khc, ngoi c v c. Cng c ti cng thu nhn thm nhng g nh trng khng h ging dy, c bit l thch c nhng g cm k! Nh trnh Php vn ngy cng kh ln, ti sm tip cn t tng nhn bn, t do cao c ca Rousseau, Voltaire, Balzac, Hugo, Zola, Stendhal ([13]). Tuy nhin, d ti l hc sinh gii v Php vn nhng bi lm, nht l cc lun vn, thng b ph l lc ! Li ca ti l hay dn chng di dng v nhng vn nm ngoi bi ging trong lp. Thy Phng, ngi thy duy nht sau ny i theo khng chin, thuc lp cc gio s h Thnh Chung, khi gp li ti (trong cng v lnh o Khu Gio Dc khu III, cn ti lc y l nhc s) m ly ti v ni 1 cu ting Php: Chng ta tr thnh /c! May cho my khng b Delorges (tn ca vin chnh mt thm Thi Bnh) hi thm! K cng may tht, nhng ti ch chu nh hng ca sch bo tin b Php m b ti nhn c hng tun t Php gi sang ( chuyn cho cc quan Ty), ngoi ra chng c ma no gic ng gic nghic g cho th hng mu vt nh ti c. Bn cnh nhng ci hay, ci c ch, m ti c c, cn phi k n hng m h ln nhng th lng mn r tin nh hi k ca Cassanova, truyn ngn ca Bocasse, nhng th thuc loi dm th ca Maurice de Kobra, hay Marcel Prvost.. Thm ch c nhng tp ch nh Paris Magazine, Vivre-Sant (1 loi Playboy thi y) ti u c tt tt. Nguyn nhn chnh gy ra nhng bi lm lc ca ti l do bit qu nhiu m chng hiu bao nhiu, lun nhy t chn l ny sang chn l khc! 1 th khng kin nh lp trng ngay t thiu thi (!?) C l v th m chng ai li ko ti vo 1 t chc c mu sc chnh tr. Chng c l ngay tn Ly mi , ngi st cnh cng bn, nhiu nm v sau ti gp li di ci tn L Bnh, hoc tn Trn Vn Trng, tn Nguyn Quang Luyn v sau ti mi bit l nhng ngi c tn tui trong cc t chc lm ti t nga. K theo Vit Minh, ngi theo QD, i Vit ng hong, u hot ng c t chc!! Anh no gp ti cng ngc nhin: Ci thng T Hi m li i theo CS ? L tht! Vng! Ti theo CS v cc ng c y nghch l. Ti v nhiu bn b ng kha, ng nin, chng ti u yu nc trong v thc, cng gic ng tinh thn t ho dn tc 1 cch t pht nh s hiu bit XH thuc a qua thc t, qua sch bo. Nhng chng ti phn nhiu ch ght Ty 1 cch yu hn, ngha l khng dm tham gia 1 t chc no, d ch l 1 t chc nh Hi Chui trng Bi! Ci gng ty lip ca Nguyn nh Thi, nm no cng b xe x-lch ca mt thm n xch tay a v thm vn n mt mi xng v. Nhng ngi khc cn gy c xng sn hoc mt tch lun, lm nhiu ngi ht va. c bit cc gia nh, trong c gia nh ti, nhng nm 1943-1944 y rt lo lng cho s phn nhng a con mnh, chng g cng sp thnh cu t, cu c, vi 1 tng lai sng ru sm banh ti sa b!, vy m, chng my a cn ch ti hc hnh, thi c. Tt c c ri tung ri m vi cc th phong tro yu nc, chng bit con ng no, l tng no l ng? Khng phi l chng ti khng thy c vic nh trng thuc a bt chng ti phi hm nng tinh thn yu nc.. m bng bi ht Marechal, nous voil! ([14]), c nhng bi vit ca ngi tinh thn hy sinh v nc m ca i u Hu V, chng qua ch l nhng mnh kho t v thuc bn nng sinh tn ca 1 ch ang li tn. Nhng nn lm g th chng ti khng bit. Anh no anh ny c ng ng ngc ngc nh k qung g i gia cn tranh ti tranh sng ca thi cuc. M thi cuc th ang o ln nho nho. y l iu gii thch cho hin tng v sao lp thanh nin mang tinh thn yu nc chung chung nh bn ti thi y d b cun vo bt c phong tro no, d gi hiu, d m dn, thm ch phn ng nu n c dn nhn hiu v dn tc! Bn thn ti, ht theo phong tro Ducouroy ([15]), Khe V Nc n phong tro i ng , chu ca ngi chu c qun i Thin Hong qung b, li n phong tro Kht Thc, di thi khm sai i thn Phan K Toi ([16]), cm c qu Ly i biu tnh ng h chnh ph Trn Trng Kim ([17]). Chng ti mc com-l, xch b n cc nh xin vi bt cm cu sng nhng b xng ngi ang thoi thp, la lit khp cc no ng trong nn i khng khip thng ba t Du m tng u dn thn vo con ng CM Cho ti nay, ngh v ci khc quanh ri rm ca lch s, ti khng khi xu h cho s ngy th n ng thng ca lp tr chng ti. Ti cng hiu ra rng ci vn vn ha d dy n my cng khng sao b c vi ci khn, hay ni ng hn l th on, ca cc nh chnh tr! Li dng hai ch yu nc h c th li ko bt k ai i theo mnh. M h bit cch li dng lm. Nhiu bn thn thit ca ti hi y b c nh lu, xe hi, n in, nh my, b cha m, anh em ln rng chng Php. 1 s b xc di c 1 trong nhng th lnh Quc Dn ng - nh o! S khc may mn hn, nhp vo dng l CM ang dng, bm ly cn c Vit Minh, ri sau ny, khi cuc khng chin chng Php kt thc, thnh t trn hon l. Nhng ngi ny kho giu bin ci l lch Ty hc, din tung v sn ha rt p, leo tt ln nhng gh lnh o cao nht trong 1 s ngnh ngh, thm ch 1 vi gh b, th trng. C th h gic ng CM chng? C th h thc s tin b trong u tranh CM, vi lp trng vng vng? C th khi ca ngi ci nc Php ca thng ch Ptain ([18]) h b nhm ln chng? Ti khng mun nu tn h y, v theo ti, h tm c 1 s trung thnh mi ch khng h phn bi 1 l tng, 1 CN no! M thay i 1 nim tin, 1 cch nhn, thm ch c 1 tnh yu khi n khng cn mang n hnh phc, ti sao li gi l phn bi? Chng phi chnh nhng Trn Vn Trng, Nguyn B Lai, T ng.. v sau ny, c Bi Tn ([19]) na tng ln lp cho ti v CNCS khoa hc, v duy vt bin chng vi duy vt lch s, tng gp cho ti v ci lp trng thiu kin nh, tiu t sn c hu ca giai cp tiu t sn, gii thiu ti vo ng, chnh nhng ngi y sau ny li tr thnh nhng k phn bi sao? a dinh-t, a chiu hi, a tr thnh ch tim n Marseille, a gi nm xng tn California.. Cn nhng k theo CM n cng, trong c ti, d c coi l trit gic ng CM, hoc ng kch gii c coi l nh th, d khng bao gi c tin yu, tn nhim, hm nay y, cn sng hay cht, hoc sng cng nh cht, khi gp li nhau lc cui i, trong mi cuc hn huyn u i n 1 kt lun: Chng qua l c s c! S thng nh l cht b xc nhng ngy u Nam tin, s thng Trang l cht mt trn Ty Tin, s thng Vit l quanh nm bn si nc ngoi C 1 iu l lm ti ti gi vn khng th no t gii p: Nhng tn chng c 1 t to nng khiu vn ngh no, hc hnh dt c cn mai m i theo CM li tr thnh vn ngh s, gio s, ngh s n/d, th l th no? Chng l c c ci s lm nh vn, o din, nhc s, gio s, tin s cho nhng ngi cha hc ht cp trung hc, chng 1 ln hc qua 1 lp s cp , r, mi hay sao? Ngh cho cng, n chng k l cht no, v cng chng kh c c ci s , 1 khi ngi ta mun hoc b phn cng lm k s tm hn cho giai cp v sn. Thi hc sinh 12 nm (chm dt vi cuc CM Thng Tm 1945) cui cng cng mang li cho ti ci vn qu nht l nm bt c cha kha ca vn ha ch thc, ni theo ngn ng Voltaire. N gip ti i su vo nhiu lnh vc vn hc, ngh thut, trit hc. N cng gip ti hiu r nc Php, nc M, hiu r c Marx, Engels, tm n nhng chn tri l qua c, c v c. Nhng ci am m ny hn 1 ln sut a ti n ch cht, cht v c th xc ln tm hn, sut chng ng di lm anh lnh V Quc. Nhng chuyn ci ra nc mt ny ti s k trong cuc phiu lu ca 1 cu t na ma, khng bit n c, n mm, dm ri b gia nh, khoc o lnh ln ng nh Php, vi nim tin hc c nhng nh CM.. Php! Ti phi tr gi nhiu ln cho s ng nhn ny, nht l thi gic Php chy ri nh ai y? i tng CM thay i? Cc cuc CM mi long tri l t nh CCR, chnh n t chc, ci to t sn, cc cuc chnh hun, chnh qun chng t tng vn ha thun ty, chng xt li, chng ngh thut n thun, k thut t sn nhp cng t thin triu ca Mao snh xng. Chng din ra lin tc v khc lit, y nc mt, mu, v c xc con Lc chu Hng! L /v, ngi lnh o 1 on ngh thut qun i, d c gng n my ng kch l k vng lp trng, ti vn khng sao trnh khi b nhng cn lc in cung dp ln vi xung! Bn cnh nhng thnh phn ct cn, ti ch l 1 phn t phc tp, xut thn t thnh phn tch tch s, chuyn c v tng tr sch Ty! Hn na, gia nh ti li l nhng phn t theo ch v b m ti cng 6 a em vo Nam nm 1954. Chuyn b m ti u l cng chc chnh ngch, phi i theo S lm, ch l cch ni khng c gi tr bin bch. Trong nhng cuc u tranh in cung, vi kh th CM hng hc ngi ta lm nhng vic c th ni l d man nht i vi nhng ngi tng vo sinh ra t sut 9 nm nh Php nh tra tn, b t, a i ci to hng lot /c vi cc ti danh ht sc vu v. Chnh ti cng b u t, o p, b bt phi nhn nhng ti ti khng h phm phi. Sau ny, khi nhng thit hi sng sng trc mt, khng th chi b, khng th che giu, ng buc phi sa sai th bao s phn tan nt, khng th no sa c na! Cha k nhng sai lm khng c tn v nhng nn nhn do chng gy ra chng bao gi c sa. 1 s mt gia nh, s nghip, nht l tinh thn v lng tin c th tip tc k vai st cnh vi nhng k xa kia nh u t mnh leo ln nhng cng v m chng chng bao gi m nhim ni. Chnh vn ling hc vn ca nhng ngi thuc tng lp tch tch s chng ti khin bn c hi nhn danh ng ganh ght, tm mi cch loi tr. D cm tc trong lng, ngoi mt chng vn thn tht ni ci, v vai v v, vn phi cn rng x dng chng ti, chng no chanh cha ht nc. Chnh hon cnh to nn nhn cch ca l tiu t sn lc loi l u hng, cam chu, chp nhn tt c, ci u nghe lnh, lm vic qua qut, im lng yn thn, kim ming cm manh o, thm ch, nu gii ng kch, gii la di, k c phn bi bn b, c khi cn c thng tin v tin b (!) Ring ti, trong hon cnh tin thoi lng nan, ti chn con ng th hai, con ng sng hn! Nhng lm sao cc c th im mi khi tri ht cn ma ny n cn ma khc? Hn na, con cc T Hi li khng chu ngi y ging m c hay nhy y, nhy ngng tri! Chnh ci vn ting Php ngy cng c cp nht do hon cnh ha bnh tr li gip ti hiu rng tri khng ch sp ma m cn ma ln, cn ging bo na. Ti bng hiu ra h c nhng thng bn c ca ti sau ngy chin thng li b ng, xung Hi Phng, vo Nam tr thnh k chng cng n cng bng ngi bt v c sng n! Trc lc chn con ng mi, khi chia tay ti, cu Tm, nguyn trung i trng trong tiu on K Con, cn ni vi ti 1 cu bng ting Php lm ti n lnh nhng sut i khng th qun: Chng ta lm ng. Khng c CNCS ci t nc ny u! S n lt my l i tng cc nh chnh tr pht ng 1 cuc CM mi cho m xem! V tht tr tru: sau 30 nm vng bng, hn tr v gia SG trong b cnh Vit kiu Canada, ch 1 hng n ln Qubec, c con l bc hc nguyn t sp v ging dy g c H Ni, SG, Lt. Gp li ti vi t cch bn hc c, lnh c H c, hn h h nhc: Tu vois? Pas de commu-nisme dans ce pauvre pays!([20]) Vi nhng chng minh thc t ca nn kinh t m.. toang hoc, vi s cch bit giu ngho s s trc mt, c th l cn h thu ca Nh Nc lng cng nhng vt tm tm vt khng ai nht ca ti, vi s xm nhp cha tng c ca li sng, ca ngh thut, ca ch ngha, qung co, mt o, vy, tc tai, thi trang quy ph cn hn c M ngoi cn h y, hn vch ra ci ng ca hn CNCS ha hn 1 thin ng VN l ci cha tng c v s khng bao gi c ht. Nh 1 v s v gi b dn ti gc v i, ti chng dm gt m cng chng dm lc! Hn nhc ti 1 s bn ng kha, ng nin gi v hu vi ng lng khi hi m hn i thm H Ni, SG, tt nhin c c ti trong , ri nhn xt rng hu ht cc bn u sng c nhn cch nhng qu cc nhc nhng ngy cui i. Hn c sao l triu ph c th mi tt c bn b cng lp, cng n v sang tham quan Canada 1 thng, thy c con ng hm nay ca VN ang i chnh l con ng m Canada i cch y c 100 nm. Ch c ci khc l nn kinh t th trng y khng c cc nh t bn , ngha l nhng nh t bn khng cn vn. Cc nh t bn th thit cc nc vn minh phi nhy t lu 32 hoc bn 1 pht sng vo u khi x nghip ca mnh ph sn. H khng bit vn tay o x t nh tng giy khi b ra c trm triu chiu i 1 nh u t dm nc ngoi, mong chm mt c s hu hng khi k kt hp ng! Sau khi a ra nhng chng c khng th chi ci, hn kt lun: Tao l 1 ngi yu nc khng gp thi! V, tao khng chp nhn ci o ca chng my nn tao tr thnh 1 k yu nc lu vong! i! Ci thng Tm hc dt nh b, ci thng tng b thng v n Ty trong 1 n v lng danh 1 thi mt trn ng Bc, hm nay khng h thn cht no v hai ting phn bi. Hm nay tr v hn cn ln lp cho ti na, m ln lp ton bng ting Php. Hn nh khi cn hc chung ti gii ting Php nn mun th li ci vn ting Php ca ti y! Ti ch bit ngm ht th trc thc t qu ph phng m hn tch ly t bao gi khng bit v thc trng nn kinh t th trng bp b VN nhng nm cui th k th 20. n cu hi cui cng My hy ch cho tao ci g l XHCN nc ny? th ti b o vn. Ti nh tm cch chn li: Cn thn! y khng thiu ngi bit ting Php u! Hn r ln ci, kt lun: ! Phi! l ci cn li ca CN XH: Cm ni s tht! V chng ti r sang chuyn bn b c. T ra hn c iu kin nh ti bn b ng kha, ng ng hn ti. Hn c vanh vch, a ch thng cn sng, thng cht, ri bung 1 cu: Ch ngha thng Ty nhi nht cho chng ta i lnh c H th phi giu giu dim dim. Ngy nay nc nh yn bnh th khp ni.. ting M, vn ha ngh thut M..cng khai trn lan, chng ai ng n! My bit khng? Ngay Php, Anh, sang th k 21 s khng cn Shakespeare, Montesquieu, Voltaire, Balza u, vn chng ngh thut Hollywood ang v s trn ngp khp hnh tinh. C thnh mi chng c! Ti cng bung 1 cu cho sm kt thc: May m lc y tao vi my chng cn sng m phi quan tm! Aprs nous, le dluge! ([21])1 cch ti u ct t cu chuyn b d v ci kt cng s c nu c hai a tip tc sng c n nm 2010! L phi, chn l thuc v n l ci chc ri, nhng lm sao ti c thy nhc i l nhc? Chng l ti nh th nhn: ng! My ng. T khi ri gh nh trng i V Quc on, tao, v nhng thng nh tao u mt nhiu hn c. Th m khng t thng gi tay trng trong th h chng ti hm nay vn c nm cht ci th ng, kh kh m m hun chng bc phch ngong ngng ch dp no c lp CS kiu mi thng tnh b th cho 1 khon tr cp ngi c cng. S sng khn kh sau cuc chin u trng k cho c lp, t do v hnh phc a c l chng ti vo trng hung hn h sut i l nh vy ! i! Ci u bit ngh, tri tim bit xc ng lm kh nhng con ngi c hc nh tao, nh chng my y, cc bn ca tao i! Thng giu c bn x ngi cng nh thng trng tay trong lng t quc u c ni au t nh mt ht tui tr ca mnh. Chng my cm thy lc lng gia tri u, M. Cn tao, au hn, thy mnh lc lng trn chnh t nc mnh, ngay gia lng con, chu mnh. 1 cuc tha hng trn t m. Phi chng ti ca tao v chng my l chng may l ngi c hc? Nhng k v hc hnh tin vi ci ti y p -la u phi au ni au ca bn mnh? Chng no thy g khi hc i tt c mi ci ca nc ngoi, k c nhng mt xu xa nht? Ngy xa, chng ta gi nhng tn hay x x ting Ty, hay toi, moi ([22]) m l l(!) Hm nay chng ai dm ln ting, thm ch cn ci h h khuyn khch khi thy cc chu mu gio sm Ai, Y-u t tui ln 3. Ci m ng gi Nguyn Xun Khot ([23]) ni l mt nc v m nhc th hm nay nhn tin. Mt nc v vn ha, v kinh t, v phong cch sng, l mt c linh hn ln th xc. iu m sng n, nh t khng lm ni, th hm nay ng -la lm ni. Khng cch no cu vn c tm hn, o c ca 1 dn tc khi c dn tc chy theo 1 cuc thi k qui c cng khai khuyn khch: Lm giu! ng s hn l ngi ta thi nhau lm giu trn c s..hai bn tay trng v ci u..rng tuch, ci mm sn sng nut tt c st, thp, nh, ca, g, qung, xi mng.. Tin, vng, t ai l ca tri i, ca cha, gi y nm gn trong tay k c chc, c quyn! Ci CN t bn rng r, ci th trng t do nh hng XHCN c 1 khng hai trong lch s loi ngi ra nhng qui thai t bn , khng ti, khng vn v hu ht khng u! T ra ci gi l lng tm, ch c lp chng ta mi c hc n ni, n chn Lng tm i vi ngh nghip, i vi ng loi, i vi li ha, li th v trc ht trn ht, i vi bn thn mnh! Chng ta mi di dt lm sao! Chng ta nh i lng tm trong sng y ly 1 th lng tm en ti khng phi ca mnh. Lng tm thi bui nh nhau ca tao, ca chng my, i cc bn ca ti, u l lng tm ca..ngi khc! Lng tm ca ng Dim, ng Thiu chng CS, lng tm ca ng Mc, ng L, ng Mao, ng H khng khoan nhng vi k th giai cp! Ci lng tm thu y ca chng ta cao p bit bao! Nhng cc nh CM gi hiu, c quc gia ln quc t, li dng s kh kho ca chng ta nho nn n thnh th lp trng giai cp hoc lp trng chng cng. Bt c ai ng vo 1 trong cc lp trng y l mt bng ci lng tm ng ngha nhn bn. Ch cn li ci u m n ngu n: Lao vo tht nhau cho n khi b ngi khc tht v khng cng 1 lng tm vi h! Tri hn na th k i tm con ng hp vi tri tim, khi c, bit bao thng hc tr thu 18 nh ti l nn nhn ca s u m, lm ng lc li v tr gi bng mi cch. C nhng tn ght Ty n cng cc, ly mng sng ra ui qun xm lc, ri cht i vi danh phn ng. C nhng tn gc xung trc mi sng ca bn i lp v t tng vn h o thc dn Php bng ting Ty. l trng hp Ph B Hng, trng hp c i tuyn truyn xung phong ca o, ca N, hy sinh ngay t ngy Hi Phng mi n sng. Khng 1 tm hun chng, khng 1 danh hiu anh hng ng vy. Nhng g lm chng ti sm c tri tim yu nc, yu t do v c lp chng phi do 1 anh Hai, anh Ba, hay bc H, bc Tn no, chng phi do ng CS hay ng Lao ng no tuyn truyn, gic ng cho c. Chnh nhng nhn vt ca Corneille, ca Racine ([24]), Molire, ca Hugo, Daudet ([25]), Anatole France v thm ch c nhng nhn vt tch cc v tiu cc trong lch s Php, nhng Jeanne dArc, Richard Coeur de Lion, k c Robespierre, Danton, hn su vo tm hn y sc sng v kht vng ca lp hc tr chng ti. Chnh vn ha Php gip chng ti thy c ci ng yu, ci ng ght, m ng cho chng ti n nhng l tng chn, thin, m. Cng chnh v ci vn nhn vn c giu c thm nh t hc, t c, nht l c thc t cuc i dy thm, a l chng ti i theo CM, lng phi phi nh c gp gi. No ai ng.. Chnh ci vn hc thc cn con gy bao kh khn cho c cuc i bn ti sau ny. Vo thi y thm ch chng ai hiu ci lp trng v sn n ra sao, ngoi ci ght Ty v mong mun nc nh c lp, t do. Nhng con ngi i tin phong, sm ln ng cng sm hy sinh chnh l lp tr cng thi vi ti. Tt c nhng ai dm b c s nghip ln tng lai ln ng lm CM sau ny c dp tm s khi gp nhau u tha nhn 1 iu l chng ti i vi CM l nh nhng g tip thu t nn vn hc nhn bn Php. y l ni v lp ngi c Ty hc sau ny b khinh mit gi l tch tch s, b hnh h khn kh v ci s hc y. Cng nh mi ngi VN, chng ti i vi CM gii phng dn tc n gin v khng th chu ng thn phn n l. Nh ti nhng ngy u CM, ng vo i ng nhng ngi cm sng nh Ty, ti khng khi ngh ti nhng chng trai ti hoa, p trai, hc kh ra i, k Nam Tin, ngi Ty Tin.. Hng lot b xc khng t giy bo t, 1 s t, nay cn sng, mi khi c dp gp nhau u nhc n nhng b bn vnh vin ra i: V ang, Minh Thi cht Tin Yn, Ba Ch; Ti Knh, ng ch cht Th Ngh, Bin Ha; K Nng, T Thanh, T Giang, K Vu.. cht mt trn khu III, ng 5.. Nhng ngi cn sng n nay chng anh no leo ln qu ci chc trung on trng nh L Qun, Tun Sn m u lt t ci i t chiu c trc khi v hu l ht mc. Tt c u l nhng phn t chm tin b vi 1 l do duy nht: H hiu qu nhiu, bit r tng.. con rn trong chn nn cht v s hiu bit qu nhiu ! Vn l ci lng tm hc c 12 nm n sch, n khng cho php ngh v ni theo ci u v ci mm ca ngi khc. T cch ca 1 con-ngi-c-hc khng cho php ni en thnh trng, khng cho php khut phc, qu gi, thm ch n l i ly 1 ch ngi bnh an m h tng c qu v tng vt b tt c ra i. Tn bi kch di ca nhng cu t, cu c i theo CM (v sau mi bit l v sn) bt u t ch . C th tm tt l chnh ci vn kin thc, cho d l Ty hc, gip h vn ti kht vng c lp t do v hnh thnh 1 lp tiu t sn tr thc y nhit huyt vi t quc. Nhng cng chnh nhng g h mang trong u, trong tim sut 18 nm ngn cn bc ng thng tin, thm ch khng th dung ha vi 1 bn lnh o, lun coi h l thnh phn tiu t sn tr thc khng ng tin cy, thm ch l i tng cn theo di, ci to, i khi cn thng tay trn p na. Nhng cuc ri b CM, dt o ra i ca Ngc Bch ([26]), Phm Duy, Canh Thn ([27]), thm ch ca c 1 s ch huy qun s cao cp thi cha c s on nh Hai Gi, Hai Tr, Trn ch, Chu ng (tc Tr) m ti c dp sng gn u do ci nguyn nhn rt c bn: H khng c lng tin ca nhng ngi nhn danh CM, do h khng mun v khng th ni v lm theo ci u ca ngi khc. Vy m ti, 1 thnh phn cng chng km cng c, cng u, ti sao ti li tr li n cng trn cng v 1 ngi lnh CM? Con ng r ngang sang lm m nhc trnh cho ti khi b xc ni chin trng nh bao ng nin, ng kha, ng hng. Nhng chnh con ng vn ngh, vn ngh qun i na, bin ti thnh 1 con ngi khc, y ti vo 1 cuc phiu lu y bi kch sut i. Ti thnh 1 k hai lp trng: 1 lp trng ca ti ch thc m ti c giu gim, v bn cnh n, lp trng ca anh lnh vn ngh /v CS VN m ti phi cha ra trong mi sinh hot v sng tc hng ngy. Ni trng ra, ti phi sng hai mt, phi ng kch hoan h nhng ci ti khng mun hoan h, im lng, thm ch gt u trc nhng g ti khng tn thnh. Nhng hi i! Lm sao ng kch mi mi khi cuc chin tranh v i sng qun ng c ko di nh tng chng ch c cht mi kt thc. V th l, trc sau ri cng bt ra ci mt lp trng trn tng vn c th, trn nhng sng tc ring t v nht l trc cc s kin chnh tr trng i nh CCR, Sa Sai, Ci To T Sn Nht l sau ny, t sau nhng hi ngh cc ng CS v cng nhn hp ht ln ny n ln khc tm 1 ng li chung m v phng, thay v on kt, ch l ln ting ci v, thm ch chong nhau, v ti thy ci c gi l phe ta([28]) khng cn l 1 khi thng nht t B Linh n Vnh Linh na ri. Khi chnh nhng nc CNCS ra i cng nh ln u tin c p dng, ngi ta ku ln V sn tt c cc nc, bung nhau ra! (i lp vi khu hiu: V sn tt c cc nc, lin kt li ca hai ng t Marx - Engels), th phm ai khng m cng thy tng lai ca cc nc gi l XHCN trc sau ri cng.. i t! Nhng n c lc y th khng t ngi l vt hy sinh cho vin kin ca mnh! Li 1 ln na ngi ta nh n cu ni ca ngi xa: Ceux qui ont raison trop tt, ont tort! ([29]) Vi ti, n l chng ng dng dc y bi hi ca 1 k ngu di, 1 thng ngc, 1 th nhn vt ca Dostoevsky va ng thng va ng ght, va ng khen va ng trch, va ng n va ng khinh! Gn 60 nm, ng trong hng ng nhng ngi lm CM, ri chin s vn ngh, /v CS, chin s vn ha v sn, k s tm hn..tm hn ti lun b ry v bi s phn thn btc d trc thct phphng.Ch thch:([1]) Thi Bnh ni ting v c nhiu hnh kht lang thang trn c nc. ([2]) Trng tiu hc. ([3]) Pierre Corneille (1606-1684) 1 kch tc gia v i ca Php. ([4]) William Shakespeare (1564-1616), kch tc gia v i, ngi Anh. ([5]) Thi gian ca cuc khng chin chng Php, th T Hu. ([6]) Hai trng Ty ni ting H Ni thi . ([7]) Robert Stephenson Smyth Baden-Powell, trung tng qun i hong gia Anh (1857-1941), ngi sng lp t chc Hng o Sinh. ([8]) Faute (ting Php = li). ([9]) Ttu (ting Php = bng bnh, cng u). ([10]) Boxeur (ting Php = v s). ([11]) Nguyn Cng Hoan (1903-1977), nh vn ni ting trn vn n VN t thp nin 30 th k 20. ([12]) ui hc tm thi v ti ph quy, ting Php. ([13]) Cc trit gia, nh vn, hc gi Php: Jean-Jacques Rousseau (1712-1778); Voltaire, tn tht l Franois-Marie Arouet (1694-1778); Honor de Balzac (1799-1850); Victor Hugo (1802-1885); mile Franois Zola (1840-1902); Stendhal, tn tht l Marie-Henri Beyle (1783-1842). ([14]) Hi Thng ch, c chng ti y! Bi ht ca ngi thng ch Ptain, ngi hng Php gian vi chnh ph b nhn Vichy theo pht-xt c. ([15]) Phong tro th thao do i t Php Ducouroy khi xng, rt si ni vi cuc ua xe p Vng Quanh ng Dng. ([16]) Phan K Toi (1892-1992), nguyn Khm Sai Bc B ca chnh ph Trn Trng Kim ( Quc VN), ph th tng VN Dn Ch Cng Ha nhim k 1955-1961. ([17]) Trn Trng Kim (1883-1953), hc gi danh ting, tng ng u chnh ph Quc VN (thn Nht) nm 1945. ([18]) Henri Ptain (1856-1951), ngi hng trong trn Verdun (th chin th nht), sau ny cng tc vi pht xt c trong th chin th hai, ng u chnh ph Vichy. ([19]) Bi Tn (1927), nh bo qun i CS, ra khi qun i vi hm i t, tc gi nhiu cun sch chng ch CSVN, hin sng ti Php. ([20]) My thy cha? Lm g c CNCS ci x khn kh ny! -ting Php. ([21]) Ta cht ri th c hng thu cng bng khng! - ting Php. ([22]) c: toa, moa (ting Php). ([23]) Nguyn Xun Khot (1910-1993) nhc s, ch tch u tin ca Hi Nhc S VN (min Bc) ([24]) Jean Racine (1639-1699) cng vi Molire v Corneille l 3 nh son kch v i ca vn hc Php th k 19. ([25]) Alphonse Daudet (1840-1897) nh vn Php. ([26]) Ngc Bch, nhc s trong khng chin chng Php vi nhng ca khc Mng Chiu Xun, Tnh Khc Chiu Ma ([27]) Canh Thn, nhc s trong thi k c gi l nhc tin chin vi nhng ca khc C Hng C Ph, V D Trng ([28]) Phe XHCN, gm cc nc do ng CS cai tr. ([29]) Nhng k c l qu sm l k sai lm! - ting Php.BC NGOT NH MNH Ti khng thch th V Hong Chng ([1]) cho lm, nhng cu: L chng ta u thai nhm th k.. ca anh, ti vn thy ng, t nht l vi l chng ti, c lng yu nc, bit ght thng Ty thc dn nhng sinh ra v ln ln gia ci thi mi s u o ln. i chin th II vi nhng ng phi kiu tn gi mc ra hng lot.. Ri Nht lt Php. C mt tri ko ln. C tam ti h xung. CN i ng vi nhng bi ca Aikoku, Shina no Yoru.. nhng b phim v s o, nhng ngi sao in nh ca nhc Ph Tang xinh p kiu Setsuko Hara ([2]) ang li cun chng ti vo nim t ho chu ca ngi chu th.. bom M xung ch Hng Da, Qun Nga. Cc trng hc u phi di tn. Mi s thay i vi tc chng mt. Mi cch c vi thng, hng ngy lp tr VN cn buc phi cho c Php, ht bi ca tng v cu tinh ca nc Php l thng ch Ptain, th n 1 thi khc vi cu ca Ny thanh nin i! Quc gia n ngy gii phng.. di bng c Nht v c vng qu ly! Bo i, khm sai i thn Phan K Toi, Trn Trng Kim, ng no cng ni c Lp v h ho dn chng ng ln xy dng nc nh! Ting n v 1 t chc Vit Minh c ngi M trang b v hun luyn, c c my bay hai thn tip t, c qun ng Minh gip sc, cp chnh quyn min ngc. Cn gip gii Trung Hoa th c c ngn qun CM Quc Dn ng y sng ng do Trung Hoa Dn Quc h tr, s tr v th cp chnh quyn. Lm tin n, lm chuyn dt gm thu hoa khin lp tr lc y chn ngy cnh hc ng bt nho, ch mun xp bt nghin ln ng tranh u, nh 1 chin s anh hng, hoc ch t cng thot cnh b tc trong cuc sng ri bi canh h t trong nh ra ngoi ph. Chng c g l khi trong 1 lp hc, k theo Quc Dn ng, k theo Vit Minh m trong u chng hiu ai CM, ai c hi, ai phn ng, ai phn ng vi ai? Vi nhng nng dn ngho sp cht i th con ng cm sng nh Ty l con ng duy nht t cu mnh! Lp chng ti, khng ngho i, nhng cha giu ti mc c th lnh sang nc m nh Phm K Nam, Thm V Hong ([3]), l lp tr hng tit vt nhng i m qung sn sng cm sng ln ng theo.. bt c ai, min h ni: nh Ty ginh c lp!. Chng c gic ng CM cch mic g! Thng no khng b mang ting phn ng th c ngi ca Vit Minh mc ni! Ti l ngi may mn hay khng may mn, c T Kim Chu, gio dc tuyn truyn CN CM chn chnh. ng bm vo lm huyn thoi v Vit Minh, v Nguyn i Quc cho ba anh em chng ti, T Nh Khu, T Huy Hon v ti. Nhng bi hc chnh tr v c nhng bi ht nh Tin Qun Ca ng mang v sau nhng chuyn i vng nh c thng khi dy trong ti nim tin vo CN yu nc chn chnh m i din l ng Nguyn i Quc. V c 3 chng ti u tr thnh chin s V Quc on ngay t ngy u CM thng 8. T Nh Khu sut b mng Tin Yn, Ba Ch sau ny tr thnh gio s i Hc Qun Y, hm i t. T Huy Hon, 1 thi lm t lnh trng binh chng Cng Binh cng v hu vi hm i t. Cn ti, qua 2 trng qun s tt nghip c vn bng hn hoi th tr thnh.. nhc s! iu bi hi nht trong cuc i i ny l s phn ca chnh ngi gic ng CM cho chng ti, anh T Kim Chu. Sau nhng nm hot ng tch cc cho phong tro Bnh Dn Hc V, cho Vit Minh, anh theo khng chin. Bng i my nm khng tin tc, ti c tin anh dinh t ([4])! Sau nm 1954 khi chin tranh kt thc, chng ti tr v H Ni th nghe tin anh vo Nam vi chc trung t lut s chng l ta n binh.. ngy! Nm 1975, ti vo SG gp anh ng 1 ln th anh b bt i hc tp ci to! Mi 1 nm sau anh mi tr v, mc du anh l s quan bit phi lm chuyn mn do c bng c nhn lut, ch chng cm sng ngy no. Anh ch c 1 ti khng th tha th l ngoan c ti cng: Sut thi gian ci to anh khng chu nhn ti lm tay sai m trng ra bng chng l anh nhiu ln phanh phui ti ca cc cp ch huy cao nht trong qun i VNCH nh v Cao Tr bun thuc phin, v Nguyn Vn V nut c hng lot thang my.. Nhng ngy ny, tui ngoi 80, anh vn khng hi hn v chuyn phn bi cng nh chuyn ngoan c ca mnh. Anh ni: Ti l ngi yu nc nhng ti khng th no yu ci CNCS ca cc ch c. V i vi ti, n cc k duy tm, n l v o l v ch l 1 m l thuyt phn khoa hc m 1 s ngi mun da vo kim chc quyn lc. Khi ti c xt vi my ng CS th ti thy mnh trnh xa cc ng y l ng! B CS dinh t v h .. phn ng i vi ti khi mi ti ra lm vic nh ch bit y. n hm nay ch trng mt ra cha? Cn g l ci CN khng c thc trn tri t v ngay t nc VN ny? Ti khng tn thnh CNCS, khng tn thnh cch lm n khng lng thin ca my ng ming ni 1 ng, tay lm 1 no. Ti khng yu nc theo kiu cc ng v cc ng phn ng i vi ti!. Ti i tm con ng khc. Ti tht vng vi m Thiu, K bao nhiu th tuyt vng vi ci XH Ch Ngha d man ca cc ng gp bi. Lm g c CNCS duy tm trn i ny v ci thin ng CS cng khng th no c, cng cha bao gi c ci nc VN m bt cng XH c l ng u th gii hin nay. C ly ngay ci lng ca ng, (tc l ti) ca chu V y ra m ngm xem. C bng na lng ca b qut rc khng? i! Con ngi gic ng CM cho ti cch y 50 nm hm nay vn cn ngoan c lm d qua 11 nm ci to! Gp anh Chu nhng ngy ti bc vo tui tht thp c lai hy, ti nh sng li nhng ngy tin khi ngha. Vn ci iu b ni nng nh inh ng ct ca 1 ng sp git tm bng c nhn lut b ngh i dy i t, ln chin khu hp Vit Minh, tr v vi iu b na b mt, na cng khai bo cho chng ti bit: Nht sp u hng, thi c cp chnh quyn trong tay Php-Nht n. Ton dn phi ng dy! Ngi n trong cc thnh ph phi l hc sinh, sinh vin vv.. Lc y, anh Chu l thn tng ca chng ti, nht l khi chnh b ti cng tr thnh 1 thnh vin tch cc hng nht ca ci ng gi l ng Dn Ch. ng l ngi ght Php cc k nhng cng.. chng cng kin nh! Ngay trong 1 gia nh nh gia nh ti lon x ngu cc mu sc CM ri! Trc 19-8-1945 1 tun, ti c kt np vo t v chin u. Nhim v u tin ca ti l ct giu hai khu sng Nht khng c n v 1 khu Pc-hoc gy bng g cho Vit Minh, cn b ti l th qu cho ci ng m anh Chu gi l ng xi tht! S phn ha trong gia nh ti cng r trong nhng ngy thng 8 nm 1945 y. Ti nh ngi say CM, cn b ti th d bu, chi bi ht li. Phn ng tc thi ca ng ngy y l b vic, mc du ngi ta vn tn nhim kh nng chuyn mn ca ng, nhng chc ch nhim s bu in thuc v 1 ngi m theo b ti l dn ngu khu en! V s cch bit v chnh kin, gia hai cha con thng xuyn n ra tranh ci d di, c khi kt thc bng 1 ci bt tai n om m cho d lc y ti trn 18 tui! Ti khng th chu ng thm na s n p ca b v quyt tm thot khi s rng buc khi c dp. Dp n khi i t v chin u do ti ch huy c lnh ca t chc - lc y ti khng r l t chc no - s sp nhp vo tiu on V Quc Qun u tin: Tiu on Thi Bnh. Ngi ch huy tiu on ny l ng i kh xanh Dng Hu Min, cch nh ti c ba cn. Ci lm ti ngc nhin n sng s. Sau ny ti cn c bit thm ng Ng Ln, qun kh , trung on trng trung on Ung B; cc ng An Giao, V An Khang, Mnh Hng, Hai Gi, Hai Tr u t hng ng qun i thc dn, nm quyn ch huy nhiu n v V Quc on Chin Khu III bui ban u . Chnh qu trnh lm tay sai cho gic khi dy ch quyt tm ng ln xa b thn phn n l, v h ri b mi th quyn lc, a v, gia nh, tin bc i theo CM. Thi y, 1 ng qun kh xanh (adjudent), 1 ng i kh c gi l quan v c cuc sng ngang hng vi 1 ch nhim c b ti ch cha ni n 1 lieutenant (trung u) nh ng Hai Gi, ng Hai Tr.. Vy m h ght Ty, cm th Ty, ng ln cm sng Ty bn li Ty. Tic thay, nhng con ngi ng yu v ng knh , cng sng lu vi CM h cng thy r chng bao gi c CM tin tng 100%! Trong l lch ca h, khng bao gi xa i my ch h s quan, s quan Q ch! T chc sau ny ti mi bit l cc chi b CS gi v gii tn khng bao gi coi h l ng tin cy a h vo hng ng nhng ngi tin phong, u t nht ca giai cp v sn. Mi nhng nm 1950, hu nh cc trung on trng ca cc trung on tp trung u tin ti Lin Khu III vn khng phi /v m ch l qun chng cn c theo di, gip , gio dc! Ti cng r hn iu ny khi c iu ng v lm lnh king ca B T Lnh Lin Khu III. Ti i t ngc nhin ny n ngc nhin khc trc hin tng phn bit i x trong hng ng khng chin. Th no mi l ngi yu nc? Cu hi thng trc dn vt tm tr ti cho n sut i. B tt c: gia nh, nh ca, mi quyn li ang c, ra i cm sng nh Ty, ng gc trc ln n ca qun th vn h to VN c lp mun nm, hng hn tuyn b trc khi nhn vin n bn thng vo u ca k th:Nous sommes des vainqueurs Chng tao l k chin thng. l trng hp xy ra vi anh o, i trng i Tuyn Truyn Xung Phong trong v t th Nh Ht Ln Hi Phng. S hy sinh nh th chng phi l tm gng yu nc ng nu danh mun i? Vy m ti nay, c l ngoi ti dng ln hng hn h bng bi vit 1 nn nhang cho nhng ngi chin s vn ngh v danh ([5]) chng cn ai nhc n h. i! Nhng T Giang, K vu, Hn bo, Hn en, nhng Knh ng, Thi t.. H cht, cht rt sm v khng t ngi cn b mang ci ting Anh hng c nhn tiu t sn! Chnh nhng hy sinh cao c ca h l ngun cm hng ti vit nhng cu Ch chng, mong con v ngy chin thng, trong ton qun v m thiu nhng ai?.. trong bi Tr Li Thnh. N cng l 1 bo hiu v khc quanh mi trong cuc i khn nn ca ti, con ng vn ngh, con ng s dn ti ln thc xung ghnh, st u, m trn k c sut thn bi danh lit! L do duy nht: tri tim ti khng cng nhp p vi nhng k nm sinh mng con ngi trong tay m u th cha ton b u, tm hn th en ti, bn thu! Hng lot ca khc c vit trong thi k lm lnh, 1 cch c ni tht vi chnh mnh, ca Canh Thn, Ngc Bch, Vit Lang ([6]) Khu III, ca on Chun ([7]), Hong Gic ([8]), T V ([9]) Vit Bc v ca ti cc n v Khu III, Trng Lc Qun Trn Quc Tun, Khu IV sau ny b nhng c nh cht ti v sc mi tiu t sn y m, mt lp trng, thm ch nh hng tai hi n tinh thn chin u ca qun i! Tt c nhng gian trun, au kh, chu ng vt qu sc con ngi, y h ti nhng quyt nh th cht khng cm bt, cm n na nh trng hp Vit Lang, Hu Loan ([10]) Ti, cng nh bao nhiu thanh nin thi y, b cun ht bi th ngn t so rng, no vung gm ra sa trng d cho da nga bc thy, th phanh thy, ung mu qun th.. m gi y, phi thy l tuyn truyn kch ng r tin thm ch sc mi chm git d man m vn quyt ch ra i khng hn ngy v. Trong s bn ng kho vi ti ln ng Nam tin ch cn st li Bi Xun Vnh, hin l bc s ngoi ng, do na ng ng bnh! Ton b on qun Ty Tin n on qun Din An cng th, gn nh khng 1 ai tr li. H ln lt ra i v st rt c tnh, nhiu ngi cn cha c 1 ln n sng dit 1 k th no. Ch c ting cng tin a h v ni ngn sui. Ch 1 ting cng m thi, bo c 1 chin s anh hng b xc ni rng thing nc c! Nu c ting th 2, th 3, th 4.. th l thm ngi th hai, th ba, th bn.. Bi Ting Cng Qun Y ca i i trng V Nh Trang c vit bng tri tim anh trong cnh chnh anh nm ch ting cng dnh cho mnh. n hm nay, ngi ta c tnh l i khng dm phc hi bi ca chiu hn y d phc hi bi th ca Quang Dng ([11]) Ty tin on qun khng mc tc.. Bi th ca Quang Dng t gh rn hn, t lm mt tinh thn chin u ca qun i n/d anh hng hn chng? C 1 l do m ch ngi cng thi bit, nhng khng ai mun ci chnh khi thy bn mnh c t hng sau nhiu nm b nh m n ni t 1 ng h php tr thnh chng thi s gy cm, khng 1 xu dnh ti nhng vn sng trong sng, hin lnh, gin d, v tha n cui i. Quang Dng may mn khng phi lnh chin nh Trang, nh c, nh nhiu bn b ca ti, ca anh. Anh c b ch huy Ty Tin xp cho lm lnh king, ngha l khng b nm i ting cng bo t nh tc gi ca Ting Cng Qun Y! Cn ti, ci s cng y nh Quang Dng, ngha l va vo V Quc on b ko ngay v B T Lnh Chin Khu III v bit ni ting Ty v bit ht, bit n! Khi Hi Phng n pht sng u tin ([12]), ti vn cha hc qua 1 lp hun luyn qun s no. Vy m ti thn nhin nm gia ng Ct Di, tr s ca Phng Qun Nhu, cng hai ch lnh cu nh ti l L Kim ng v Nguyn ng. Vi khu thompson mua c ca my tay bu xu ngoi cng chng ti yn tr s dit khng st tn Php no dm li gn! S ngy th n ti nghip ny cp i mng sng ca hng lot lnh king trong c ang l tay chi ghi-ta Ha-oai trong nhm vn ngh ngoi gi ca chng ti. L do: Sut ba ngy phc kch 1 cch l liu, chng ti chng thy 1 thng Ty no xut hin. Tri li, n sng ci v tri ph c kiu lin hi xung mi v tr lm bn ti khng t ln sut mt mng. Mi sau ny, i hc qun s ti mi hiu b tr nh ch nh th khc no ly ng ti bi ny hoc thn xc chng ti y, xin mi cc ng lm mn ch nng! C tng bn h k th d nh trong phim nh v mnh l 1 Ken Maynard, 1 Charles Starett, 1 Gary Cooper ([13]) ca VN vy! T ra git ngi c t chc cng phi c ngh, tri ! u phi ch dm by ngy chy sang hc lm vi ngn ngh chin u i i L Khc T ng bn cnh l ti, sc dit ht qun th. V s tht rnh rnh l qun th dit bit bao bn b ti ch v chng ti xng vo l la chin tranh khng 1 trang b kin thc chin u ti thiu. Chng ti hy sinh cho T Quc ngay khi cha kp bn vin n u tin! Ring bn thn ti, ni c Tri t, c Pht, Cha, c c Allah, qu tnh ti cha kp bn vin n no khi nng sng, cha c chng kin k th no cht ra sao! Ni cch khc, ti thot ci ti s 1 ni Mi iu Rn trong gio l Thin Cha gio l ti git ngi. c ci vo thi gian y, ti y khng nhng khng b ln n m cn c khen ngi! Git ngi c l tng, git ngi v mc ch cao c, v giai cp, v chnh ngha.. Th nhng s phn li a ct vi ti bng cch y ti vo con ng.. qun s! l u nm 1947, n Tt xong, i t Hong Minh Tho ([14]) k quyt nh cho ti v hc Trng Qun Chnh Nguyn Hu Kha I tr thnh ngi ch huy c bi bn sau ny. Ti mng r khi c hi Thch v i Tuyn Truyn hay v Trng Qun S? v tr li: Ti thch lm ngh v! Th l bt u 1 s tri khoy n khng ng! Chnh t ci trng v u tin ny m ti thnh quan vn ngh: nhc s nghip d! S l Trng Qun Chnh tuy ca Khu III, nhng tp hp gn nh tt c tinh hoa (v vn ha) ca b i m hu ht l trai H Ni, Hi Phng, Nam nh, Thi Bnh. Ngoi nhng gi luyn tp vt v thao trng th cc gi ln lp v l thuyt nh n o parabole, thuc n TNT, cu to n lm.. u i hi hc vin 1 vn vn ha ch t cng l p-lm (tt nghip trung hc c s). Nhng ngi gi l c vn ha, sinh hot bn nhau sut dc sng hai huyn Ph Dc v Qunh Ci, Thi Bnh tt nhin cng cn n nhng mn n tinh thn m thi , chng c g ngoi bch bo v.. ht. Hng lot nhc s, ca s t tc trng thnh nhng l qun s, ni khng t hc vin u rnh my khc ht ca Vincent Scotto, vi khc n ca Schubert, Chopin, Beethoven.. khi rnh ri, ht ln ni lng mnh y ht cc nhm Pop-Rock A-A author-actor sau ny. Trc kia, mi ngi 1 n v th hot ng vn ngh n l ny chng c my khuyn khch, thm ch my ng ch huy bn c nng cn cho l tr chi t sn. Nay c quy qun bn nhau, anh chic violon c tng, anh chic mng--lin, cy ghi ta thng st so, thnh 1 dn nhc. Hn th na, 1 hc vin nguyn l dn chi saxophone tnor bar dancing cng sch kn v nhp trng. Th l, song song vi vic hc qun s, chng ti hnh thnh 1 nhm hot ng m nhc cng ha tu, cng m cho ng ca, n ca.. Ting lnh n xa, ting ht vang xa, chng ti thng c mi i biu din hi ngh ny, hi ngh n, c lc c min mi cng tc (gc m, tun tra) v mi cng v (ly go, kim ci) lo tp tnh vn ngh. Trng ti u l a phng vui hn ln nh c gnh tung no ti nhng cng em li ni lo cho nhiu ngi v lm khi ting n, ting kn lm t c ting my bay Spitfire, Junker b bom ngay u ch, cui lng. Nhng bi ht u tay ca ti ra i chnh do yu cu ca ci t chc vn ngh bn chuyn nghip nhng ht sc c ngh ny. Bi