Upload
sunynguyen
View
233
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Toå chöùc maïng vaø dòch vuï vieãn thoâng
115
Chöông 6:
ISDN VAØ DÒCH VUÏ ISDN
6.1 Toå chöùc maïng ISDN 6.1.1 Nguyeân lyù ISDN
- Cung caáp thaät nhieàu öùng duïng thoaïi vaø phi thoaïi trong cuøng moät
maïng vaø xaây döïng giao tieáp ngöôøi söû duïng – maïng ña dòch vuï baèng
moät soá giôùi haïn caùc keát noái.
- ISDN cung caáp nhieàu öùng duïng khaùc nhau bao goàm caùc keát noái
chuyeån maïch vaø khoâng chuyeån maïch. Caùc keát noái chuyeån maïch cuûa
ISDN bao goàm chuyeån maïch keânh, chuyeån maïch goùi vaø söï keát hôïp
cuûa chuùng.
- Caùc dòch vuï môùi phaûi töông hôïp vôùi caùc keát noái soá chuyeån maïch 64
kbit/s.
- ISDN phaûi chöùa söï thoâng minh ñeå cung caáp cho caùc dòch vuï, baûo
döôõng vaø caùc chöùc naêng quaûn lyù maïng. Tuy nhieân söï thoâng minh
naøy coù theå khoâng ñuû cho moät vaøi dòch vuï môùi vaø caàn ñöôïc taêng
cöôøng töø maïng hoaëc töø söï thoâng minh thích öùng trong caùc thieát bò
ñaàu cuoái cuûa ngöôøi söû duïng.
- Söû duïng kieán truùc phaân lôùp laøm ñaëc tröng cuûa truy xuaát ISDN. Truy
xuaát cuûa ngöôøi söû duïng ñeán nguoàn ISDN coù theå khaùc nhau tuøy thuoäc
vaøo dòch vuï yeâu caàu vaø tình traïng phaùt trieån ISDN cuûa töøng quoác
gia.
- Caàn thaáy raèng ISDN ñöôïc söû duïng vôùi nhieàu caáu hình khaùc nhau tuøy
theo hieän traïng maïng vieãn thoâng cuûa töøng quoác gia.
6.1.2 Muïc tieâu cuûa ISDN
1) Tieâu chuaån hoùa (standardization): Caùc tieâu chuaån giuùp chuùng ta:
- coù khaû naêng truy xuaát toaøn caàu,
- giaûm chi phí thieát bò do söï caïnh tranh cuûa nhieàu nhaø saûn xuaát,
- duøng caáu truùc phaân lôùp neân deã thay theá, naâng caáp thieát bò.
2) Tính trong suoát (transparency):
- Trong suoát laø dòch vuï ñöôïc cung caáp ñoäc laäp vaø khoâng taùc ñoäng ñeán
döõ lieäu ñöôïc truyeàn cuûa ngöôøi söû duïng.
ISDN vaø dòch vuï ISDN
116
- Tính trong suoát cho pheùp ngöôøi söû duïng phaùt trieån caùc nghi thöùc vaø
caùc öùng duïng maø khoâng chòu taùc ñoäng cuûa ISDN, ngöôøi söû duïng coù
theå duøng kyõ thuaät maät maõ hoùa ñeå giöõ bí maät thoâng tin.
3) Taùch bieät caùc chöùc naêng coù theå caïnh tranh.
4) Cung caáp caùc dòch vuï thueâ haún (leased services) vaø chuyeån maïch
(switched services).
5) Khung cöôùc phí phuï thuoäc giaù thaønh (cost-related tariffs): vaø ñoäc
laäp vôùi kieåu döõ lieäu ñang ñöôïc truyeàn daãn.
6) Chuyeån ñoåi daàn daàn (smooth migration) sang ISDN:
- Giao dieän ISDN phaûi ñöôïc xaây döïng töø caùc giao dieän hieän coù vaø
phaûi thieát keá caùc giao thöùc giöõa ISDN vaø caùc maïng hieän thôøi.
- Phaûi coù caùc thieát bò thích öùng ñeå cho pheùp caùc thieát bò ñaàu cuoái coù
tröôùc ISDN coù theå giao tieáp vôùi ISDN.
- Phaûi coù caùc nghi thöùc giao thöùc cho pheùp ñònh tuyeán döõ lieäu xuyeân
qua maïng hoãn hôïp ISDN/phi ISDN.
- Phaûi coù caùc boä bieán ñoåi nghi thöùc cho pheùp phoái hôïp giöõa caùc dòch
vuï ISDN vaø caùc dòch vuï töông öùng trong caùc maïng phi ISDN.
7) Phaûi coù khaû naêng dung naïp hoãn hôïp (multiplexed support) PABX vaø
LAN.
6.1.3 Lôïi ích cuûa ISDN
1) Vôùi ngöôøi söû duïng:
- Tieát kieäm chi phí vaø uyeån chuyeån:
+ khoâng caàn mua nhieàu dòch vuï rieâng leû,
+ giaù reû hôn mua leû töøng dòch vuï,
+ chæ caàn laép ñaët moät giao dieän neân giaù thaønh reû hôn.
- Lôïi ích töø tieâu chuaån hoùa toaøn caàu:
+ höôûng lôïi töø söï caïnh tranh: giaù caû, khaû naêng dòch vuï, ña daïng
hoùa saûn phaåm,
+ cho pheùp deã thay theá thieát bò vaø thieát bò ít bò laïc haäu do tieâu
chuaån raát ít khi ñöôïc thay ñoåi.
2) Vôùi caùc nhaø cung caáp maïng:
- thò tröôøng maïnh toaøn caàu,
- caùc tieâu chuaån giao tieáp cho pheùp thay ñoåi thieát bò, kyõ thuaät maø
khoâng aûnh höôûng ñeán khaùch haøng.
3) Vôùi caùc nhaø saûn xuaát:
- coù theå yeân taâm nghieân cöùu saûn xuaát thieát bò nhôø söï baûo ñaûm cuûa moät
nhu caàu lôùn,
- khaû naêng caïnh tranh cuûa caùc nhaø saûn xuaát nhoû taêng.
Toå chöùc maïng vaø dòch vuï vieãn thoâng
117
4) Vôùi caùc nhaø cung caáp dòch vuï môû roäng: taêng löôïng khaùch haøng nhôø
khaùch haøng khoâng caàn mua theâm thieát bò ñaëc bieät.
5) Baát lôïi:
- Chi phí chuyeån sang ISDN cao, töø phía khaùch haøng khi hoï phaûi ñaàu
tö cho vieäc laép ñaët boä NT raát toán keùm (giaù ñeán gaàn 1000 US$), töø
phía maïng phaûi taêng giaù thaønh dòch vuï môùi buø ñaép ñöôïc chi phí laøm
cho soá khaùch haøng quan taâm ít ñi vaø laïi laøm cho chi phí tieáp tuïc taêng
cao ñaëc bieät khi moät soá toång ñaøi vaãn coøn laø töông töï khi phaûi chuyeån
sang soá, soá ñöôøng daây ISDN taïi Hoa Kyø cho tôùi nay vaãn chæ hôn 1
trieäu treân toång soá hôn 150 trieäu ñöôøng daây ñieän thoaïi, nhö vaäy
ISDN gaëp phaûi baøi toaùn con gaø vaø quaû tröùng: ISDN caøng cao giaù thì
soá ngöôøi söû duïng caøng ít ñi, soá ngöôøi söû duïng caøng ít thì ñeå hoaøn voán
ISDN laïi phaûi caøng cao giaù... Phía toång ñaøi phaûi ñaàu tö veà caùc maïch
giao tieáp ñöôøng daây LT vaø naâng caáp phaàn meàm ñeå xöû lyù dòch vuï
ISDN.
- Xöû lyù quaù trình chuyeån ñoåi laâu daøi, phöùc taïp do vaãn coøn söû duïng
maïng IDN cuõ vôùi chaát löôïng soá hoaù khoâng ñeàu.
- Naêm 1998 modem 56Kbps ñaàu tieân cuûa 2 haõng US Robotics vaø
Rockwell ra ñôøi vaø sau ñoù thoáng nhaát baèng tieâu chuaån V.90 cuûa
ITU-T. Toác ñoä thoâng tin soá lieäu 2 × 64 kbps laø chöa thöïc söï cao khi
toác ñoä MODEM treân PSTN theo laø 56 kbps ñaït ñöôïc baèng MODEM
V.90 coù giaù xaáp xæ 10 US$.
- Phöông phaùp xöû lyù cuoäc goïi soá lieäu vôùi thôøi löôïng ngaén töø thôøi
ISDN môùi ra ñôøi khoâng thích öùng ñöôïc vôùi cuoäc goïi soá lieäu keùo daøi
haøng vaøi tieáng ñoàng hoà khi dòch vuï Web treân Internet phaùt trieån vaø
ngöôøi söû duïng töø choã chæ truyeàn soá lieäu ñôn thuaàn ñaõ chuyeån sang
khaùm phaù, thöôûng thöùc Internet laøm thöôøng xuyeân taéc ngheõn heä
thoáng chuyeån maïch, truyeàn daãn. Khi ñoù luùc naøo cuõng phaûi nghe
ñieäp khuùc: “Höôùng lieân laïc naøy ñang bò ngheõn maïch, xin quyù khaùch
vui loøng goïi vaøo luùc khaùc – All telephone nines are currently busy,
please try again later”. Ngaøy naøo cuõng trôû thaønh caùc ngaøy leã Taï ôn
hay ngaøy caùc baø Meï.
- ISDN tính cöôùc phí keát noái ñöôøng daøi neân khoâng theå caïnh tranh noåi
vôùi Internet coù chi phí keát noái noäi haït.
- Cuoái cuøng coâng ngheä ñöôøng daây thueâ bao soá vôùi chi phí ñaàu tö thaáp,
hieäu quaû söû duïng cao ñaõ khai töû ISDN.
- Vieäc tieâu chuaån hoaù ISDN cuõng laøm cho ISDN trì treä vaø caùc phaàn
baét buoäc theo tieâu chuaån khoâng theå ñaùp öùng noåi nhu caàu söû duïng
cuûa khaùch haøng trong khi nhöõng phaàn tuyø choïn laïi khoâng töông hôïp
giöõa caùc haõng vôùi nhau.
ISDN vaø dòch vuï ISDN
118
6.1.4 ISDN BRI (Basic Rate Interface) a. Kieán truùc ISDN BRI
Hình 6.1 Kieán truùc BRI ISDN
Caùc khoái chöùc naêng cuûa BRI goàm coù:
- TE1 (Terminal Equipment): thieát bò ñaàu cuoái chuaån cuûa ISDN.
- TE2: thieát bò ñaàu cuoái khoâng chuaån cuûa ISDN.
Hình 6.2 ÖÙng duïng ISDN vaøo maïng LAN
NT LT ET TE1
TE1
TA TE2
LE
CPE V S/T U
R
Toå chöùc maïng vaø dòch vuï vieãn thoâng
119
- TA (Terminal Adapter): thieát bò thích öùng ñaàu cuoái duøng ñeå keát noái
TE2 vôùi giao dieän chuaån S/T.
- NT (Network Terminal): thieát bò giao tieáp maïng.
- CPE (Customer Premises Equipment): thieát bò taøi saûn khaùch haøng.
- LT (Line Terminal): thieát bò giao tieáp ñöôøng daây taïi toång ñaøi.
- ET (Exchange Terminal): thieát bò chuyeån maïch.
Caùc ñieåm chuaån (Reference Point) bao goàm:
- ñieåm chuaån R giöõa TA vaø TE2,
- ñieåm chuaån S/T giöõa TE1/TA vaø NT,
- ñieåm chuaån U giöõa NT ôû phía thueâ bao vaø LT ôû phía toång ñaøi,
- ñieåm chuaån V giöõa LT vaø ET.
Trong CPE coù theå coù toái ña 8 thieát bò ñaàu cuoái TE1/TA. Giao tieáp S/T söû
duïng daây xoaén ñoâi 8 sôïi Cat. 5 vaø ñaàu noái RJ45. Giao tieáp U söû duïng daây xoaén
ñoâi voán laø ñöôøng daây ñieän thoaïi coù saün.
ÖÙng duïng ISDN vaøo maïng LAN ñöôïc cho trong hình 6.2.
Hình 6.3 laø caáu hình öùng duïng ISDN vaøo truy xuaát Internet.
Hình 6.3 ÖÙng duïng ISDN vaøo truy xuaát Internet
b. Truyeàn taûi ISDN BRI
BRI laø giao tieáp toác ñoä cô sôû thöïc hieän 2B + D. Keânh B laø keânh truyeàn taûi
soá trong suoát döõ lieäu soá theo cheá ñoä keânh 64 Kbps. Keânh D laø keânh baùo hieäu vaø
keát hôïp truyeàn taûi soá lieäu theo cheá ñoä goùi X.25 ôû toác ñoä 16 Kbps. Toác ñoä cuûa BRI
bao goàm toác ñoä 2B + D laø 144 Kbps vaø phaàn overhead. Taïi ñieåm chuaån S/T phaàn
ISDN vaø dòch vuï ISDN
120
overhead laø 48 Kbps. Taïi ñieåm chuaån U phaàn overhead laø 16 Kbps. Caùc phaàn
overhead cuûa doøng döõ lieäu taïi caùc ñieåm chuaån laø ñeå phuïc vuï cho ñoàng boä, baùo
hieäu baûo döôõng keânh vaät lyù. Sôû dó phaàn overhead cuûa ñieåm chuaån S/T lôùn hôn
nhieàu so vôùi phaàn overhead cuûa ñieåm chuaån U laø do phaûi thöïc hieän phaân giaûi
tranh chaáp caáu hình ñieåm ña ñieåm ôû ñieåm chuaån S/T. Caùc caáu hình khoâng ñaày ñuû
cuûa BRI coù theå laø B + D hoaëc chæ moät keânh D ñöôïc trieån khai trong giai ñoaïn
ISDN coù giaù dòch vuï coøn cao.
Truyeàn taûi ISDN chæ söû duïng lôùp vaät lyù ISDN laø lôùp töông öùng vôùi lôùp vaät
lyù trong moâ hình ñaáu noái heä thoáng môû OSI (Open System Interconnected). Chöùc
naêng lôùp vaät lyù bao goàm:
- maõ hoùa döõ lieäu soá ñeå truyeàn daãn qua giao dieän,
- thöïc hieän truyeàn daãn song coâng döõ lieäu keânh B,
- thöïc hieän truyeàn daãn song coâng döõ lieäu keânh D,
- gheùp keânh taïo caáu truùc truyeàn daãn truy xuaát sô caáp hoaëc cô sôû,
- taùc ñoäng vaø giaûi toûa maïch vaät lyù,
- nuoâi nguoàn cho caùc thieát bò ñaàu cuoái TE töø thieát bò ñaàu cuoái maïng
NT,
- caùch ly thieát bò ñaàu cuoái hoûng,
- phaân giaûi tranh chaáp söû duïng keânh D.
Ñieåm chuaån U ñöôïc ANSI tieâu chuaån hoaù trong tieâu chuaån ANSI T1.601.
Tuy nhieân taïi chaâu AÂu cuõng nhö beân ngoaøi thò tröôøng Baéc Myõ ñieåm chuaån U
khoâng ñöôïc tieâu chuaån hoaù.
Maïng caùp noäi haït duøng caùp ñoâi ñeå cung caáp dòch vuï cho khaùch haøng,
khaùch haøng ñöôïc keát noái vôùi toång ñaøi noäi haït qua caùc ñöôøng daây noäi haït. Ñöôøng
daây caùp kim loaïi noäi haït duøng ñeå truyeàn daãn tín hieäu soá ISDN cô baûn giöõa LT vaø
NT1.
Ñeå ñôn giaûn hoaù vieäc cung caáp truy xuaát cô sôû ISDN DTS (digital
transmission system) phaûi baûo ñaûm hoaït ñoäng chuû yeáu treân caùp kim loaïi maø
khoâng caàn theâm baát cöù ñieàu kieän ñaëc bieät naøo. Ngöôøi ta toái thieåu hoaù yeâu caàu cuûa
ISDN ñeå môû roäng phaïm vi caùp kim loaïi. Ngöôøi ta söû duïng thuaät ngöõ DDL (Digital
Local Line) ñeå noùi ñeán ñöôøng daây kim loaïi noäi haït ñaùp öùng nhöõng yeâu caàu toái
thieåu cuûa ISDN.
Heä thoáng truyeàn daãn cung caáp vieäc truyeàn daãn song coâng treân caùc ñoâi daây
kim loaïi. Truyeàn daãn song coâng ñöôïc thöïc hieän baèng phöông phaùp trieät tieáng doäi
(Echo Cancellation-ECH) hay phöông phaùp gheùp keânh neùn thôøi gian (Time
Compression Multiplex-TCM) coøn goïi laø phöông phaùp boùng baøn (ping pong
method) hay phöông phaùp baùn song coâng.
Hình 6.4 minh hoïa phöông phaùp ECH trong ñoù maùy phaùt gheùp vaøo maïch
thu moät hoài tieáp aâm cuûa tín hieäu phaùt ñeå trieät tieâu tín hieäu doäi cuûa tín hieäu phaùt
vaøo maïch thu. Tín hieäu doäi laø keát quaû cuûa söï caân baèng khoâng hoaøn toaøn cuûa maïch
lai vaø trôû khaùng ñöôøng daây.
Toå chöùc maïng vaø dòch vuï vieãn thoâng
121
+
–
+
–
T1820240-93/d14
Rate RRate R
TX
RX
EC HB HB EC
RX
TX
Part of NT1 Part of LT
2-wire
DLL
Hình 6.4 Phöông phaùp song coâng trieät tín hieäu doäi Echo Cancellation
ÔÛ phöông phaùp TCM hay truyeàn cuïm (“burst mode”) minh hoïa ôû hình 6.5
vieäc truyeàn daãn treân DDL ñöôïc laøm giaùn ñoaïn theo thôøi gian. Caùc khoái bit ñöôïc
truyeàn luaân phieân theo moãi höôùng (neân coøn goïi laø phöông phaùp ping-pong). Caùc
cuïm bit ñöôïc chuyeån qua caùc boä ñeäm ôû moãi maùy phaùt sao cho doøng bit ôû ngoõ ra
vaø vaøo cuûa caùc maùy phaùt TCM laø lieân tuïc ôû toác ñoä R. Toác ñoä bit treân ñöôøng daây
caàn phaûi lôùn hôn 2R ñeå cung caáp nhöõng khoaûnh thôøi gian troáng giöõa caùc cuïm bit
caàn thieát cho ñoä treã truyeàn daãn vaø ñoä treã chuyeån thu phaùt cuûa Sn vaø Se nhö minh
hoaï ôû hình veõ 6.5.
T1820250-93/d15
Sn SeRate R Rate R
BUF
BUF
TX
RX
2-wireDLL
BUF
BUF
RX
TX
Part of NT1 Part of LT
TXRXECHBBUF
TransmitterReceiverEcho cancellerHybridBuffer
Hình 6.5 Sô ñoà khoái chöùc naêng phöông phaùp song coâng TCMFIG FIG
c. Baùo hieäu ISDN BRI
ISDN BRI söû duïng keânh D dung löôïng 16 Kbps cho baùo hieäu vaø cho
truyeàn soá lieäu cheá ñoä goùi X.25. Chöùc naêng baùo hieäu ñöôïc öu tieân hôn. Moâ hình
nghi thöùc cuûa baùo hieäu ISDN chia laøm 3 lôùp:
- lôùp vaät lyù töông ñöông lôùp 1 trong moâ hình OSI,
- lôùp lieân keát soá lieäu töông ñöông lôùp 2 trong moâ hình OSI,
- lôùp maïng töông ñöông lôùp 3 trong moâ hình OSI.
Lôùp vaät lyù truyeàn taûi keânh baùo hieäu vôùi dung löôïng 16 Kbps.
ISDN vaø dòch vuï ISDN
122
Lôùp lieân keát soá lieäu ISDN duøng nghi thöùc HDLC (High level Data Link
Control) laø LAP-D (Link Access Procedures on the D-channel).
LAP-D bao goàm caùc chöùc naêng sau:
- cung caáp moät hay nhieàu caùc keát noái lieân keát soá lieäu treân keânh D.
Phaân bieät giöõa caùc keát noái lieân keát soá lieäu baèng teân keát noái lieân keát
soá lieäu (data link connection identifier - DLCI) chöùa trong moãi
khung;
- giôùi haïn khung, ñoàng boä vaø thöïc hieän trong suoát, cho pheùp nhaän ra
moät chuoãi bit ñöôïc truyeàn treân keânh D nhö moät khung;
- kieåm soaùt vaø duy trì thöù töï khung trong moät keát noái lieân keát soá lieäu;
- doø caùc loãi hoaït ñoäng, ñònh daïng vaø truyeàn daãn treân moät keát noái lieân
keát soá lieäu;
- phuïc hoài töø caùc loãi hoaït ñoäng, ñònh daïng vaø truyeàn daãn;
- baùo cho thöïc theå quaûn lyù bieát nhöõng loãi khoâng theå phuïc hoài ñöôïc;
- ñieàu khieån löu löôïng
Caùc chöùc naêng lôùp lieân keát soá lieäu cung caáp phöông tieän chuyeån thoâng tin
giöõa nhieàu caùch keát hôïp cuûa caùc ñieåm cuoái keát noái lieân keát soá lieäu. Thoâng tin coù
theå ñöôïc chuyeån qua caùc keát noái lieân keát soá lieäu ñieåm noái ñieåm hay qua caùc keát
noái lieân keát soá lieäu truyeàn thoâng. Trong tröôøng hôïp chuyeån thoâng tin ñieåm noái
ñieåm khung ñöôïc höôùng tôùi moät ñieåm cuoái duy nhaát, trong khi ñoù vôùi tröôøng hôïp
chuyeån thoâng tin truyeàn thoâng khung ñöôïc höôùng tôùi moät hay nhieàu ñieåm cuoái.
Lôùp maïng baùo hieäu ISDN thöïc hieän baùo hieäu baèng caùc thoâng ñieäp
(message).
Thuû tuïc lôùp 3 cung caáp phöông tieän ñeå thieát laäp, duy trì vaø keát thuùc caùc keát
noái maïng qua ISDN giöõa caùc thöïc theå öùng duïng lieân laïc. Ngoaøi ra noù coøn cung
caáp thuû tuïc chung duøng ñeå yeâu caàu vaø vaän haønh caùc dòch coäng theâm
(supplementary services).
Vieäc ñieàu khieån keát noái cuûa ngöôøi söû duïng ISDN yeâu caàu:
- öùng duïng cuûa nghi thöùc lôùp 3 ñeå ñieàu khieån caùc keát noái chuyeån
maïch thöïc, chuyeån maïch goùi, vaø/hoaëc caùc keát noái cheá ñoä khung
(frame-mode), keát hôïp vôùi:
- öùng duïng cuûa dòch vuï lôùp lieân keát soá lieäu thích öùng (ñöôïc dòch vuï
lôùp vaät lyù thích öùng cung caáp).
Caùc chöùc naêng cô baûn ñöôïc thöïc hieän ôû lôùp 3 ñeå ñieàu khieån cuoäc goïi:
- Giao tieáp vôùi lôùp lieân keát soá lieäu (LAP-D) ñeå gôûi vaø nhaän caùc thoâng
ñieäp.
- Taïo ra vaø dòch yù nghóa caùc thoâng ñieäp lôùp 3.
- Quaûn lyù thôøi gian vaø caùc thöïc theå luaän lyù söû duïng caùc thuû tuïc ñieàu
khieån cuoäc goïi.
- Quaûn lyù caùc nguoàn truy xuaát bao goàm keânh B vaø caùc keânh truy xuaát
lôùp goùi (X.25).
Toå chöùc maïng vaø dòch vuï vieãn thoâng
123
- Kieåm tra ñeå baûo ñaûm laø caùc dòch vuï ñöôïc cung caáp laø khoâng ñoåi ñoái
vôùi caùc yeâu caàu cuûa ngöôøi söû duïng.
Hình 6.6 Baùo hieäu lôùp maïng ISDN ñieàu khieån cuoäc goïi thoaïi cô baûn
Baùo hieäu ISDN phaân loaïi caùc loaïi thieát bò ñaàu cuoái thaønh 2 loaïi nhö sau:
- Thieát bò ñaàu cuoái chöùc naêng (Functional terminals): laø caùc thieát bò
ñaàu cuoái thoâng minh vaø coù theå söû duïng taát caû caùc thoâng ñieäp, tham
ISDN telephone Network
Called party
Pickup hanset
Dial tone
Enter number
Tones or pulses
Setup
Setup ACK
Information
Call proceeding Setup
Call proceeding
Alerting Ringing
Pickup Connect
Connect ACK
Connect ACK
Connect
Hello Hello
Hello Hello
Hi… Hi…
Hi… Hi…
Hang up Disconnect Disconnect
Release Release
Release complete Release complete Release tone
Two-way conversation
Human Human
ISDN vaø dòch vuï ISDN
124
soá lôùp 3 ñeå ñieàu khieån cuoäc goïi. Taát caû thoâng tin baùo hieäu ñöôïc gôûi
trong moät thoâng ñieäp ñieàu khieån duy nhaát.
Hình 6.7 Baùo hieäu lôùp maïng ISDN ñieàu khieån
cuoäc goïi soá lieäu chuyeån maïch keânh cô baûn
- Thieát bò ñaàu cuoái thuï ñoäng (Simulus terminals): laø caùc thieát bò ñaàu
cuoái vôùi khaû naêng baùo hieäu thoâ sô. D-tel laø moät ví duï veà thieát bò ñaàu
cuoái thuï ñoäng. Caùc thoâng ñieäp ñöôïc thieát bò ñaàu cuoái thuï ñoäng gôûi
cho maïng thöôøng laø keát quaû tröïc tieáp töø ñoäng taùc cuûa ngöôøi söû duïng
(chaúng haïn, ñoäng taùc nhaác toå hôïp hay ñoäng taùc aán phím). Vì vaäy
thieát bò ñaàu cuoái thuï ñoäng gôûi thoâng tin baùo hieäu töøng chöõ soá hay
töøng söï kieän moät (gôûi goái ñaàu). Caùc thoâng ñieäp baùo hieäu ñöôïc maïng
gôûi cho thieát bò ñaàu cuoái thuï ñoäng laø caùc leänh coù lieân quan tôùi ñoäng
taùc cuûa thieát bò ñaàu cuoái. Vôùi thieát bò ñaàu cuoái thuï ñoäng caùc chöùc
Setup
Setup ACK
Info
Call Prodeeding
Alerting
Connect Connect ACK
(optional)
Information Flow
Disconnect
Release
Release Complete Release Complete
Release
Disconnect
Connect
Network message
Network message to set up call
Network message
Network message
Setup Call proceeding
(optional)
Alerting
Connect
Network termination
Network termination
Network Calling terminal
Called terminal
Toå chöùc maïng vaø dòch vuï vieãn thoâng
125
naêng ñieàu khieån ñöôïc taäp trung ôû toång ñaøi vaø söï môû roäng chöùc naêng
seõ ñöôïc thöïc hieän baèng caùc thay ñoåi ôû toång ñaøi.
Hình 6.6 minh hoaï caùc thoâng ñieäp lôùp 3 söû duïng trong baùo hieäu thöïc hieän
cuoäc goïi thoaïi vaø hình 6.7 minh hoaï caùc thoâng ñieäp lôùp 3 söû duïng trong baùo hieäu
thöïc hieän cuoäc goïi soá lieäu.
6.1.5 ISDN PRI
ISDN PRI (Primary Rate Interface) coù toác ñoä vaø kyõ thuaät phuï thuoäc vaøo
tieâu chuaån ANSI hay ETSI. Thò tröôøng Baéc Myõ söû duïng tieâu chuaån truyeàn daãn T1
trong khi thò tröôøng chaâu AÂu laïi söû duïng tieâu chuaån truyeàn daãn E1.
Caáu hình ISDN PRI taïi Baéc Myõ laø 23B + D hay 24B khi luoàng soá naøy ñöôïc
baùo hieäu keânh chung töø keânh D cuûa luoàng soá khaùc. Cuõng nhö vaäy, caáu hình PRI
cuûa chaâu AÂu laø 30B + D hay 31B khi luoàng soá naøy ñöôïc baùo hieäu keânh chung töø
keânh D cuûa moät luoàng soá khaùc.
Hình 6.8 ÖÙng duïng tieâu bieåu cuûa caáu hình PRI
6.1.6 B-ISDN
Broadband (daûi roäng): laø dòch vuï hay heä thoáng caàn caùc keânh truyeàn daãn coù
khaû naêng cung caáp toác ñoä lôùn hôn toác ñoä sô caáp.
Thuaät ngöõ B-ISDN ñöôïc söû duïng ñeå noùi tôùi vaø nhaán maïnh caùc lónh vöïc daûi
roäng cuûa ISDN.
ISDN vaø dòch vuï ISDN
126
B-ISDN söû duïng cheá ñoä chuyeån thoâng tin ATM (Asynchronous transfer
mode: cheá ñoä chuyeån thoâng tin baát ñoàng boä) ñoäc laäp vôùi phöông tieän truyeàn taûi ôû
lôùp vaät lyù.
B-ISDN döïa treân cô sôû caùc khaùi nieäm cuûa ISDN vaø coù theå bao goàm theâm
caùc chöùc naêng B-ISDN môùi vaø tieân tieán hôn.
Vì B-ISDN döïa treân cô sôû toaøn boä caùc khaùi nieäm cuûa ISDN neân caáu hình
chuaån truy xuaát ISDN cuõng laøm cô sôû cho caáu hình chuaån truy xuaát B-ISDN.
6.2 Khaû naêng cung caáp dòch vuï cuûa ISDN 6.2.1 Phaân loaïi dòch vuï
ITU-T ñònh nghóa 3 loaïi dòch vuï ISDN nhö sau:
Dòch vuï truyeàn taûi tin (bearer services): cung caáp phöông tieän truyeàn taûi
thoâng tin giöõa caùc ngöôøi söû duïng baèng thôøi gian thöïc vaø khoâng laøm thay ñoåi noäi
dung thoâng tin truyeàn taûi. Nhöõng dòch vuï naøy töông öùng vôùi 3 lôùp thaáp cuûa moâ
hình chuaån OSI (lôùp 1 ñeán lôùp 3).
Telecommunication service
Bearer service Teleservice
Basic bearer service
Basic bearer service + supplementary services
Basic teleservice Basic teleservice + supplementary servi
ces
T1820070-93/d02
HLF
LLF
Teleservices
Bearerservices
ISDN capabilities ISDN services
Hình 6.9 Phaân loaïi dòch vuï ISDN
Dòch vuï phöùc taïp (teleservices): keát hôïp chöùc naêng truyeàn taûi vôùi chöùc
naêng xöû lyù thoâng tin. Dòch vuï phöùc taïp söû duïng caùc dòch vuï truyeàn taûi ñeå truyeàn
taûi tin vaø cung caáp moät soá caùc chöùc naêng lôùp cao trong moâ hình OSI (töø lôùp 4 ñeán
Toå chöùc maïng vaø dòch vuï vieãn thoâng
127
lôùp 7). Caùc ví duï veà dòch vuï phöùc taïp laø ñieän thoaïi, teletex, videotex, thö ñieän töû
(MHS: Message Handling System), …
Dòch vuï coäng theâm (Supplementary services): Caû dòch vuï truyeàn taûi laãn
dòch vuï phöùc taïp ñeàu coù dòch vuï coäng theâm. Dòch vuï coäng theâm khoâng theå söû
duïng ñoäc laäp ñöôïc maø phaûi söû duïng cuøng vôùi moät hay nhieàu dòch vuï truyeàn taûi
hoaëc phöùc taïp.
6.2.2 Caùc ñieåm truy xuaát dòch vuï
Ñieåm truy xuaát 1 (ñieåm chuaån T) vaø 2 (ñieåm chuaån S) laø caùc ñieåm truy
xuaát dòch vuï bearer cuûa ISDN. Söï löïa choïn giöõa ñieåm truy xuaát 1 (T) vaø 2 (S) phuï
thuoäc vaøo quyeàn sôû höõu vaø daïng cung caáp (cho khaùch haøng) cuûa thieát bò lieân laïc
phía taøi saûn khaùch haøng. Söï phaân loaïi dòch vuï vaø caùc moâ taû sau laø ñoäc laäp vôùi caùc
caùch boá trí khaùc nhau coù theå coù khi ñöôïc cung caáp nhö vaäy.
ÔÛ ñieåm truy xuaát 4 (ñieåm chuaån R) coù theå truy xuaát caùc dòch vuï tieâu chuaån
hoùa cuûa ITU-T khaùc tuøy theo boä thích öùng ñaàu cuoái (TA: Terminal Adapters)
ñöôïc cung caáp, ví duï tuøy theo caùc khuyeán nghò loaït X vaø loaït V cuûa ITU-T.
5 4 3 12
S T
R S
T1820380-93/d01
TE1 NT2
TE2 TA
NT1
Hình 6.10 Caùc ñieåm truy xuaát dòch vuï ISDN
ÔÛ ñieåm truy xuaát 3 vaø 5 (giao dieän ngöôøi söû duïng – ñaàu cuoái) ñeå truy xuaát
caùc dòch vuï phöùc taïp – khaùi nieäm dòch vuï phöùc taïp bao goàm caû caùc khaû naêng cuûa
ñaàu cuoái.
6.2.3 Dòch vuï truyeàn taûi tin (Bearer services) a. Ñaëc tính chung
Caùc dòch vuï truyeàn taûi ñöôïc ISDN hoã trôï cung caáp khaû naêng chuyeån thoâng
tin giöõa caùc ñieåm truy xuaát 1 vaø 2 vaø chæ bao goàm caùc chöùc naêng lôùp thaáp. Khaùch
haøng coù theå choïn baát cöù moät nhoùm caùc nghi thöùc lôùp cao (caùc lôùp 4 – 7) naøo cho
ISDN vaø dòch vuï ISDN
128
lieân laïc cuûa mình vaø ISDN khoâng bieát chaéc söï töông thích ôû caùc lôùp naøy giöõa caùc
khaùch haøng.
b. Moät soá dòch vuï truyeàn taûi tin Circuit-mode 64 kbit/s unrestricted, 8 kHz structured bearer service category
Loaïi dòch vuï truyeàn taûi naøy cung caáp cho vieäc chuyeån thoâng tin khoâng giôùi
haïn qua caùc ñieåm chuaån S/T . Noù coù theå ñöôïc duøng cho nhieàu öùng duïng khaùc
nhau cuûa ngöôøi söû duïng nhö: thoaïi, tín hieäu aâm taàn 3,1 kHz, caùc doøng thoâng tin
ñöôïc ngöôøi söû duïng gheùp thaønh 64 kbit/s, truy xuaát trong suoát ñeán maïng X.25
coâng coäng. Thoâng tin cuûa ngöôøi söû duïng ñöôïc chuyeån treân keânh B, baùo hieäu ñöôïc
thöïc hieän treân keânh D.
Circuit-mode 64 kbit/s, 8 kHz structured bearer service category usable for speech information transfer
Loaïi dòch vuï truyeàn taûi naøy ñöôïc cung caáp cho thoaïi. Maïng coù theå söû duïng
caùc kyõ thuaät xöû lyù thích öùng cho thoaïi nhö truyeàn daãn töông töï, trieät tieáng doäi vaø
maõ hoùa thoaïi toác ñoä thaáp. Vì vaäy khoâng baûo ñaûm ñöôïc ñoä trung thöïc bit. Dòch vuï
truyeàn taûi naøy khoâng söû duïng ñöôïc cho tín hieäu MODEM daûi taàn thoaïi.
Circuit-mode 64 kbit/s, 8 kHz structured bearer service category usable for 3.1 kHz audio information transfer
Loaïi dòch vuï truyeàn taûi naøy töông öùng vôùi dòch vuï ñang ñöôïc PSTN cung
caáp. Noù cung caáp vieäc chuyeån thoaïi vaø thoâng tin aâm taàn 3,1 kHz nhö döõ lieäu daûi
taàn thoaïi qua MODEM vaø tín hieäu fax nhoùm 1, 2, 3. Maïng coù theå coù caùc kyõ thuaät
xöû lyù thoaïi ñöôïc söûa ñoåi hay loaïi boû tröôùc khi chuyeån thoâng tin phi thoaïi. Maïng
coù theå söû duïng truyeàn daãn töông töï vaø khoâng baûo ñaûm ñoä trung thöïc bit.
Circuit-mode, alternate speech / 64 kbit/s unrestricted, 8 kHz structured bearer service category
Loaïi dòch vuï truyeàn taûi naøy vieäc chuyeån ñoåi giöõa thoaïi vaø thoâng tin soá
khoâng haïn cheá 64 kbit/s trong moät cuoäc goïi.
Yeâu caàu khaû naêng chuyeån ñoåi vaø cheá ñoä söû duïng ban ñaàu phaûi ñöôïc xaùc
ñònh trong thôøi gian thieát laäp cuoäc goïi.
Toå chöùc maïng vaø dòch vuï vieãn thoâng
129
Loaïi dòch vuï truyeàn taûi naøy ñöôïc cung caáp cho caùc thieát bò ñaàu cuoái ña khaû
naêng hay caùc thieát bò ñaàu cuoái chæ coù moät khaû naêng.
Circuit-mode 2 ×× 64 kbit/s unrestricted, 8 kHz structured bearer service category Loaïi dòch vuï truyeàn taûi naøy cung caáp vieäc chuyeån thoâng tin ngöôøi söû duïng
khoâng giôùi haïn 2 laàn 64 kbit/s qua 2 keânh B cuûa giao tieáp ngöôøi söû duïng maïng.
Virtual call and permanent virtual circuit bearer service category Loaïi dòch vuï truyeàn taûi naøy cung caáp vieäc chuyeån khoâng giôùi haïn thoâng tin
ngöôøi söû duïng theo kieåu goùi qua maïch aûo trong keânh B hay keânh D ôû ñieåm chuaån
S/T. Thoâng tin baùo hieäu cho cuoäc goïi aûo vaø / hoaëc thoâng tin OAM cho caùc dòch vuï
maïch aûo thöôøng tröïc ñöôïc chuyeån trong caùc keânh B hoaëc D nhö moâ taû ôû khuyeán
nghò I.462 (X.4).
6.2.4 Dòch vuï phöùc taïp (Teleservices) a. Ñaëc tính chung
Caùc dòch vuï phöùc taïp cung caáp khaû naêng hoaøn toaøn ñeå lieân laïc baèng
phöông tieän thieát bò ñaàu cuoái, caùc chöùc naêng maïng vaø caùc chöùc naêng coù theå ñöôïc
caùc trung taâm phaân boá cung caáp. Moät dòch vuï phöùc taïp ñöôïc ISDN hoã trôï chæ
ñöôïc söû duïng moät (hay moät soá ít) caùc khaû naêng dòch vuï bearer ñöôïc ITU-T
khuyeán nghò. Caàn löu yù raèng khi söû duïng nhieàu hôn moät khaû naêng dòch vuï
bearer ñöôïc khuyeán nghò cho moät dòch vuï phöùc taïp naøo ñoù thì caùc chöùc naêng giao
thöùc maïng phaûi ñöôïc yeâu caàu naèm trong traùch nhieäm cuûa nhaø cung caáp dòch vuï
phöùc taïp. Tuy nhieân ngöôøi söû duïng moät öùng duïng ñaëc bieät khoâng bò caám duøng
moät thieát bò ñaàu cuoái töông thích vôùi moät dòch vuï phöùc taïp naøo ñoù keát hôïp vôùi moät
khaû naêng dòch vuï bearer khoâng ñöôïc khuyeán nghò cho dòch vuï phöùc taïp naøy. Caùc
ví duï veà dòch vuï phöùc taïp laø ñieän thoaïi, videotex, teletex.
b. Moät soá dòch vuï phöùc taïp quan troïng
Telephony
Dòch vuï ñieän thoaïi cung caáp cho ngöôøi söû duïng khaû naêng ñaøm thoaïi hai
chieàu trong thôøi gian thöïc qua maïng. Ngöôøi söû duïng duøng maùy ñieän thoaïi soá
ISDN vaø dòch vuï ISDN
130
ISDN coù chöùc naêng baùo hieäu ISDN Q.94 vaø chöùc naêng maõ hoaù PCM thöïc hieän
bieán ñoåi tín hieäu thoaïi töông töï sang soá tröôùc khi ñöa leân ñöôøng daây.
Teletex
Teletex laø moät dòch vuï quoác teá cho pheùp caùc thueâ bao chuyeån thö tín vaên
phoøng cho nhau döôùi daïng taøi lieäu chöùa thoâng tin maõ hoùa teletex döïa treân cô sôû
chuyeån töï ñoäng giöõa caùc boä nhôù qua maïng ISDN.
Cuoäc goïi teletex ñöôïc chia laøm 3 giai ñoaïn (phase).
- Preparation (soaïn thaûo):
+ soaïn thaûo ñieän vaên,
+ ghi ñieän vaên vaøo boä nhôù.
- Transmission (truyeàn daãn: veà nguyeân lyù laø töï ñoäng):
+ thieát laäp cuoäc goïi.
+ chuaån bò göûi nhaän thoâng tin.
+ chuyeån thoâng tin giöõa caùc boä nhôù.
+ keát thuùc göûi nhaän thoâng tin.
+ giaûi toûa cuoäc goïi.
- Output (xuaát ñieän vaên): giaûi phoùng boä nhôù.
Telefax 4 - Telefax 4 laø moät dòch vuï quoác teá cho pheùp caùc thueâ bao chuyeån thö tín vaên
phoøng cho nhau döôùi daïng taøi lieäu chöùa thoâng tin maõ hoùa fax töï ñoäng qua maïng
ISDN.
Dòch vuï telefax 4 cung caáp söï töông thích ôû möùc cô baûn giöõa taát caû caùc
thieát bò ñaàu cuoái tham gia vaøo dòch vuï. Noù cung caáp lieân laïc hai chieàu giöõa hai
ngöôøi söû duïng qua maïng ISDN baèng caùc tín hieäu soá 64 kbit/s treân keânh B.
- Coù 3 loaïi thieát bò ñaàu cuoái facsimile:
+ Class I: Coù khaû naêng göûi nhaän caùc taøi lieäu maõ hoùa fax.
+ Class II: Coù theâm khaû naêng nhaän caùc taøi lieäu maõ hoùa teletex vaø
caùc taøi lieäu hoãn hôïp fax – teletex.
+ Class III: Coù khaû naêng taïo, göûi vaø nhaän caùc taøi lieäu maõ hoùa fax,
caùc taøi lieäu maõ hoùa teletex vaø caùc taøi lieäu hoãn hôïp fax – teletex.
Telemetry
Caùc dòch vuï telemetry laø caùc dòch vuï thuoäc loaïi khaån caáp vaø quaûn lyù naêng
löôïng. Caùc dòch vuï khaån caáp bao goàm baùo chaùy, baùo troäm. Caùc dòch vuï quaûn lyù
naêng löôïng bao goàm baùo chæ soá ñieän, nöôùc, gas, ...
Toå chöùc maïng vaø dòch vuï vieãn thoâng
131
Hình 6.11 Caùc dòch vuï telemetry ñieån hình
6.2.5 Dòch vuï coäng theâm (supplementary services)
Dòch vuï coäng theâm cuûa ISDN cung caáp theâm caùc khaû naêng dòch vuï ñöôïc
duøng vôùi bearer services vaø teleservices. Dòch vuï coäng theâm khoâng theå söû duïng
ñoäc laäp ñöôïc.
a. Number Identification supplementary services
- Direct Dialling In (DDI): DDI laø dòch vuï coäng theâm cho pheùp ngöôøi
söû duïng goïi tröïc tieáp moät ngöôøi söû duïng khaùc trong moät ISPBX
(integrated services private branch exchange) hay caùc heä thoáng noäi
boä khaùc maø khoâng caàn coù söï can thieäp cuûa ñieän thoaïi vieân. Moät
phaàn soá ISDN ñöôïc chuyeån cho maïng ISDN noäi boä ñeå chuyeån ñeán
soá maùy caàn thieát. Direct-Dialling-In (DDI) ñöôïc aùp duïng cho caû caùc
maïng ISDN coù keá hoaïch ñaùnh soá ñoàng ñeàu (closed numbering plan)
hay khoâng ñoàng ñeàu (open numbering plan).
- Multiple Subscriber Number (MSN): MSN laø dòch vuï coäng theâm
cung caáp khaû naêng gaùn nhieàu soá ISDN (khoâng caàn phaûi lieân tieáp)
cho cuøng moät giao dieän toác ñoä cô sôû, moãi soá öùng vôùi moät TE chaúng
haïn seõ cho pheùp choïn löïa TE trong moät giao dieâän. Nhaø cung caáp
dòch vuï seõ coá ñònh chieàu daøi cuûa soá maùy. Caùc chöõ soá xaùc ñònh TE laø
ISDN vaø dòch vuï ISDN
132
moät phaàn cuûa sô ñoà ñaùnh soá ISDN. Löu yù raèng moãi TE coù theå ñöôïc
gaùn nhieàu soá. - Calling Line Identification Presentation (CLIP): CLIP hieån thò soá
maùy goïi taïi maùy bò goïi. Khi duøng CLIP thì maïng cung caáp cho maùy
bò goïi soá maùy goïi vaøo luùc cuoäc goïi ñeán ñöôïc thieát laäp. Soá thueâ bao
goïi cuõng coù theå bao goàm caû phaàn ñòa chæ phuï (sub-address). - Calling Line Identification Restriction (CLIR): CLIR laø dòch vuï cho
pheùp ngöôøi goïi ngaên hieån thò soá maùy goïi taïi maùy bò goïi. Khi ñoù toång
ñaøi phía maùy goïi seõ cho toång ñaøi phía maùy bò goïi löu yù veà vieäc
khoâng cho hieån thò soá maùy goïi taïi maùy bò goïi. - Connected Line Identification Presentation (COLP): COLP laø dòch
vuï hieån thò soá maùy bò goïi taïi maùy goïi. - Connected Line Identification Restriction (COLR): COLR laø dòch
vuï ngaên hieån thò soá maùy bò goïi taïi maùy goïi. - Malicious call identification (MCID): MCID laø dòch vuï nhaän bieát
cuoäc goïi ñe doïa. Dòch vuï naøy cho pheùp ngöôøi söû duïng ISDN coù khaû
naêng bò löu laïi treân maïng (theo yeâu caàu thích hôïp) thoâng tin veà cuoäc
goïi nhö: soá maùy goïi, soá maùy bò goïi, thôøi ñieåm xaûy ra cuoäc goïi trong
maïng phuïc vuï cuûa ngöôøi söû duïng bò goïi. Nhaø cung caáp maïng seõ giöõ
laïi thoâng tin ñeå söû duïng sau naøy. - Sub-addressing (SUB): SUB laø dòch vuï ñòa chæ phuï. Dòch vuï naøy cho
pheùp ngöôøi söû duïng ñònh vò cho töøng thieát bò ñaàu cuoái cuûa mình
baèng phaàn môû roäng sau soá ISDN chính qua daáu phaân caùch *. Kích
thöôùc toái ña cuûa phaàn ñòa chæ phuï laø 20 octet. b. Call Offering supplementary services
- Call Transfer (CT): CT laø dòch vuï chuyeån taïm thôøi moät cuoäc goïi ñaõ
ñöôïc thieát laäp cho ngöôøi söû duïng thöù ba, ngöôøi chuyeån cuoäc goïi coù
theå laø ngöôøi goïi hoaëc ngöôøi bò goïi.
- Call Forwarding Busy (CFB): CFB laø dòch vuï chuyeån cuoäc goïi coá
ñònh khi baän cho pheùp maïng töï ñoäng chuyeån moïi cuoäc goïi ñeán moät
soá maùy ISDN khaùc khi soá maùy cuûa ngöôøi ñöôïc phuïc vuï ñang baän.
- Call Forwarding No Reply (CFNR): CFNR laø dòch vuï chuyeån cuoäc
goïi coá ñònh khi khoâng traû lôøi cho pheùp maïng töï ñoäng chuyeån moïi
cuoäc goïi ñeán moät soá maùy ISDN khaùc khi soá maùy cuûa ngöôøi ñöôïc
phuïc vuï khoâng traû lôøi.
- Call Forwarding Unconditional (CFU): CFR laø dòch vuï chuyeån cuoäc
goïi coá ñònh voâ ñieàu kieän cho pheùp maïng töï ñoäng chuyeån moïi cuoäc
goïi ñeán moät soá maùy ISDN khaùc.
Toå chöùc maïng vaø dòch vuï vieãn thoâng
133
- Line Hunting (LT): LT laø dòch vuï saên tìm ñöôøng daây, laø dòch vuï
coäng theâm cho pheùp caùc cuoäc goïi ñeán moät soá maùy ISDN naøo ñoù
ñöôïc phaân phoái cho moät nhoùm caùc giao dieän.
- Call Deflection (CD): CD laø dòch vuï cho pheùp moät ngöôøi söû duïng
ñang ñöôïc phuïc vuï trong thôøi gian thöïc yeâu caàu chuyeån höôùng moät
cuoäc goïi ñeán soá maùy ISDN cuûa hoï cho moät soá maùy ISDN khaùc. Dòch
vuï naøy khoâng aûnh höôûng ñeán dòch vuï ñang duøng cuûa ngöôøi söû duïng
ñang ñöôïc phuïc vuï.
c. Call Completion supplementary services
- Call Waiting (CW): CW laø dòch vuï baùo thueâ bao ñang baän coù cuoäc
goïi ñeán. Ngöôøi söû duïng coù theå chaáp nhaän lôø ñi hoaëc huûy boû cuoäc goïi
naøy.
- Call Hold (HOLD): HOLD laø dòch vuï keàm giöõ cuoäc goïi cho pheùp
ngöôøi söû duïng ñöôïc phuïc vuï coù theå ngaét quaõng cuoäc goïi ñang tieán
haønh vaø neáu muoán seõ trôû laïi sau ñoù.
d. Multiparty supplementary services
- Conference Calling (CONF): CONF laø dòch vuï cuoäc goïi hoäi nghò.
- Three-Party Service (3 PTY): 3PTY laø dòch vuï tay ba cho pheùp
ngöôøi söû duïng ñöôïc phuïc vuï thöïc hieän moät cuoäc goïi vôùi ngöôøi bò goïi
thöù nhaát, keàm giöõ cuoäc goïi naøy, thöïc hieän cuoäc goïi môùi vôùi ngöôøi bò
goïi thöù hai. Ngöôøi söû duïng ñöôïc phuïc vuï coù khaû naêng luaân phieân noùi
chuyeän vôùi hai ngöôøi bò goïi naøy vaø coù theå ñöa caû ba vaøo cheá ñoä hoäi
thoaïi.
e. Community of Interest supplementary services
- Closed User Group (CUG): CUG laø dòch vuï nhoùm ngöôøi söû duïng coù
lieân quan. Cho pheùp haïn cheá nhöõng ngöôøi trong nhoùm chæ thöïc hieän
ñöôïc caùc cuoäc goïi vôùi nhau. Moät soá ngöôøi ñaëc bieät trong nhoùm coù
theå goïi hoaëc nhaän cuoäc goïi töø beân ngoaøi. - Support of Private Numbering Plan (SPNP): SPNP laø dòch vuï hoã trôï keá
hoaïch ñaùnh soá rieâng cho pheùp thueâ bao söû duïng moät keá hoaïch ñaùnh soá
rieâng ñeå lieân laïc qua moät hay nhieàu maïng giöõa caùc giao dieän cuûa ngöôøi söû
duïng ñöôïc chæ ñònh. Dòch vuï coäng theâm SPNP cung caáp moät nhoùm ngöôøi
söû duïng vôùi khaû naêng goïi baèng chuoãi soá coù caáu truùc vaø yù nghóa khaùc vôùi
keá hoaïch ñaùnh soá coâng coäng.
ISDN vaø dòch vuï ISDN
134
- Multi-Level Precedence And Preemption (MLPP): MLPP laø dòch vuï cung
caáp dòch vuï xöû lyù cuoäc goïi theo öu tieân. Dòch vuï naøy goàm 2 phaàn: öu tieân
(precedence) vaø chieám ñoaït (preemption). Öu tieân bao goàm vieäc gaùn möùc
öu tieân cho moät cuoäc goïi. Chieám ñoaït bao goàm vieäc moät cuoäc goïi coù möùc
öu tieân cao hôn chieám ñoaït taøi nguyeân ñang ñöôïc moät cuoäc goïi khaùc coù
möùc öu tieân thaáp hôn söû duïng khi khoâng coøn taøi nguyeân troáng.
- Priority Service: Priority Service laø dòch vuï öu tieân cung caáp vieäc ñoái xöû
öu ñaõi trong maïng cho caùc cuoäc goïi ñeán hay ñi töø moät soá maùy naøo ñoù khi
choïn ñöôøng. Dòch vuï öu tieân cho caùc cuoäc goïi töø moät ñöôøng daây naøo ñoù ñöôïc goïi laø öu tieân loaïi A (A-priority) goàm loaïi I öu tieân cho taát caû caùc
cuoäc goïi vaø loaïi II öu tieân cho töøng cuoäc goïi cuï theå. Dòch vuï öu tieân cho
caùc cuoäc goïi ñeán caùc soá maùy khaån caáp naøo ñoù ñöôïc goïi laø öu tieân loaïi B
(B-priority).
- Outgoing Call Barring (OCB): OCB cho pheùp ngaên chaën caùc cuoäc goïi ñi
töø trong nhoùm caùc thueâ bao coù lieân quan (CUG) cuûa ngöôøi söû duïng ñöôïc
phuïc vuï. Tuy nhieân dòch vuï khoâng ngaên caùc cuoäc goïi ñeán. Coù 2 loaïi ngaên
chaën: General Outgoing Call Barring (GOCB) - ngaên taát caû moïi cuoäc goïi
ñi (tröø caùc soá ñieän thoaïi ñaëc bieät nhö caûnh saùt, ñoäi cöùu hoaû chaúng haïn) vaø
Special Outgoing Call Barring (SOCB) - ngaên caùc cuoäc goïi ñaëc bieät (nhö
lieân tænh, quoác teá).
f. Charging supplementary services
- Credit Card Calling (CRED): CRED laø dòch vuï thöïc hieän cuoäc goïi
ñöôøng daøi söû duïng theû tín duïng ñeå thanh toaùn cöôùc phí. - Advice of Charge (AOC): AOC laø dòch vuï thoâng baùo cöôùc phí. Dòch vuï
naøy coù theå bao goàm moät soá caùc tröôøng hôïp sau:
+ thoâng tin cöôùc phí luùc keát thuùc cuoäc goïi,
+ thoâng tin cöôùc phí luùc ñang goïi,
+ thoâng tin cöôùc phí luùc thieát laäp cuoäc goïi. - Reverse Charging (RC): RC laø dòch vuï ñaûo ngöôïc vai troø tính cöôùc.
Dòch vuï naøy cho pheùp ngöôøi bò goïi thanh toaùn moät phaàn hay toaøn boä
cöôùc phí cuoäc goïi.
g. Additional information transfer supplementary service
- User-to-User Signalling (UUS): UUS laø dòch vuï coäng theâm cho
pheùp moät ngöôøi söû duïng ISDN göûi / nhaän moät löôïng giôùi haïn thoâng
tin ñeán / ñi töø moät ngöôøi söû duïng ISDN khaùc qua keânh baùo hieäu lieân
quan ñeán cuoäc goïi cho moät moät ngöôøi söû duïng ISDN khaùc nöõa.
- Terminal Portability (TP): TP cho pheùp ngöôøi söû duïng di chuyeån
thieát bò ñaàu cuoái töø moät socket naøy sang moät socket khaùc trong moät
Toå chöùc maïng vaø dòch vuï vieãn thoâng
135
truy xuaát cô sôû naøo ñoù trong traïng thaùi tích cöïc cuûa cuoäc goïi. Noù
cuõng cho pheùp di chuyeån moät cuoäc goïi töø thieát bò ñaàu cuoái naøy ñeán
thieát bò ñaàu cuoái khaùc trong moät truy xuaát cô sôû naøo ñoù trong traïng
thaùi tích cöïc cuûa cuoäc goïi.
- In-call Modification (IM): IM cho pheùp ngöôøi söû duïng thay ñoåi loaïi
cuoäc goïi khi ñaõ ñöôïc thieát laäp cuoäc goïi.
6.3 Dòch vuï toác ñoä cao (broadband services) 6.3.1 Caùc lôùp dòch vuï (Service classes) trong B-ISDN
Caùc dòch vuï daûi roäng ñöôïc chia laøm hai loaïi dòch vuï chính: dòch vuï töông
taùc (interactive services) vaø dòch vuï phaân phoái (distribution services).
Dòch vuï töông taùc laïi ñöôïc chia thaønh laïi ñöôïc chia thaønh 3 loaïi: dòch vuï
ñoái thoaïi (conversational services), dòch vuï thoâng ñieäp (messaging services) vaø
dòch vuï truy xuaát (retrieval services).
Dòch vuï phaân phoái goàm dòch vuï phaân phoái khoâng coù söï ñieàu khieån rieâng
cuûa ngöôøi söû duïng (distribution services without user individual presentation
control ) vaø dòch vuï phaân phoái coù söï ñieàu khieån rieâng cuûa ngöôøi söû duïng
(distribution services with user individual presentation control) (xem minh hoïa ôû
hình 6.12).
T1818420-92/d01
Interactive services
Conversational services
Messaging services
Retrieval services
Distribution services
Distribution serviceswithout user individualpresentation control
Distribution serviceswith user individualpresentation control
Hình 6.12 Caùc lôùp dòch vuï trong B-ISDN
ISDN vaø dòch vuï ISDN
136
6.3.2 Ñònh nghóa caùc lôùp dòch vuï trong B-ISDN a) Dòch vuï ñoái thoaïi
Nhìn chung caùc dòch vuï ñoái thoaïi cung caáp phöông tieän lieân laïc hai chieàu
theo thôøi gian thöïc (no store-and-forward: khoâng löu tröõ vaø chuyeån tieáp) chuyeån
thoâng tin hai ñaàu (end-to-end) giöõa ngöôøi söû duïng vôùi ngöôøi söû duïng hay ngöôøi söû
duïng vôùi maùy chuû (ví duï, xöû lyù döõ lieäu). Doøng thoâng tin coù theå laø hai chieàu ñoái
xöùng, hai chieàu khoâng ñoái xöùng hay trong moät vaøi tröôøng hôïp ñaëc bieät (chaúng
haïn, video surveillance: giaùm saùt video) laø moät chieàu.
Ví duï veà caùc dòch vuï ñoái thoaïi daûi roäng laø hoäi thoaïi video (video
conference) vaø truyeàn soá lieäu toác ñoä cao (high speed data transmission).
b) Dòch vuï thoâng ñieäp
Caùc dòch vuï thoâng ñieäp cho pheùp lieân laïc giöõa caùc ngöôøi söû duïng qua heä
thoáng löu tröõ vôùi caùc chöùc naêng löu vaø chuyeån (store-and-forward), hoäp thö
(mailbox) vaø xöû lyù thoâng ñieäp (message handling: soaïn thaûo, xöû lyù vaø chuyeån ñoåi
thoâng tin).
Ví duï veà caùc dòch vuï thoâng ñieäp daûi roäng laø caùc dòch vuï xöû lyù thoâng ñieäp
(message handling services) vaø caùc dòch vuï thö tín daønh cho hình aûnh ñoäng
(film), hình aûnh coù ñoä phaân giaûi cao vaø thoâng tin aâm thanh (audio information).
c) Dòch vuï truy xuaát
Ngöôøi söû duïng dòch vuï truy xuaát coù theå truy xuaát thoâng tin löu tröõ ôû caùc
trung taâm thoâng tin coâng coäng. Thoâng tin naøy chæ ñöôïc göûi ñeán ngöôøi söû duïng
theo yeâu caàu. Thoâng tin coù theå ñöôïc truy xuaát theo yù thích caù nhaân. Hôn nöõa, thôøi
gian baét ñaàu göûi thoâng tin laø do ngöôøi söû duïng ñieàu khieån.
Ví duï veà caùc dòch vuï loaïi naøy laø caùc dòch vuï truy xuaát film, hình aûnh coù ñoä
phaân giaûi cao vaø caùc thoâng tin löu tröõ.
d) Dòch vuï phaân phoái khoâng coù söï ñieàu khieån rieâng cuûa ngöôøi söû duïng
Loaïi dòch vuï naøy bao goàm caùc dòch vuï truyeàn thoâng. Chuùng cung caáp doøng
thoâng tin lieân tuïc ñöôïc phaân phoái töø moät nguoàn trung taâm cho moät soá khoâng giôùi
haïn caùc ngöôøi nhaän coù quyeàn truy xuaát. Ngöôøi söû duïng coù theå truy xuaát doøng
thoâng tin naøy maø khoâng coù khaû naêng xaùc ñònh thôøi ñieåm baét ñaàu phaân phoái chuoãi
thoâng tin. Ngöôøi söû duïng cuõng khoâng coù theå ñaët caùc thoâng tin ñöôïc phaân phoái. Taïi
thôøi ñieåm truy xuaát coù theå ngöôøi söû duïng khoâng coù ñöôïc phaàn ñaàu cuûa thoâng tin.
Toå chöùc maïng vaø dòch vuï vieãn thoâng
137
Ví duï veà dòch vuï truyeàn thoâng laø caùc chöông trình phaùt thanh vaø truyeàn
hình.
e) Dòch vuï phaân phoái coù söï ñieàu khieån rieâng cuûa ngöôøi söû duïng
Dòch vuï loaïi naøy phaân phoái thoâng tin töø moät nguoàn trung taâm cho moät soá
lôùn ngöôøi söû duïng. Tuy nhieân, thoâng tin ñöôïc cung caáp theo moät chuoãi caùc thöïc
theå thoâng tin (ví duï, caùc khung) laëp laïi coù chu kyø. Vì vaäy ngöôøi söû duïng coù khaû
naêng truy xuaát rieâng caùc thoâng tin phaân phoái coù chu kyø vaø coù theå ñieàu khieån thôøi
ñieåm baét ñaàu cuõng nhö ñaët tröôùc thoâng tin. Vì ñöôïc laëp laïi coù chu kyø neân caùc
thoâng tin ñöôïc ngöôøi söû duïng choïn seõ luoân luoân hieän dieän töø ñaàu.
Moät ví duï veà dòch vuï loaïi naøy laø video truyeàn thoâng (full channel
broadcast videography).
CAÂU HOÛI TÖÏ KIEÅM TRA
1. Cho bieát soá toái ña caùc cuoäc goïi ñieän thoaïi PCM thöïc hieän ñoàng thôøi taïi moät
BRI.
A. 1
B. 2
C. 3
D. Khoâng haïn cheá
E. Taát caû ñeàu sai
2. Maùy ñieän thoaïi soá duøng trong ISDN baùo hieäu thoâng tin choïn soá quay baèng:
A. Xung quay soá (Dial pulse) 10 xung moãi giaây
B. Xung quay soá (Dial pulse) 20 xung moãi giaây
C. AÂm hieäu löôõng aâm ña taàn (DTMF)
D. Thoâng ñieäp (Messages)
E. Taát caû ñeàu ñuùng
3. Cho bieát MODEM V.32 bis thuoäc loaïi nhoùm chöùc naêng naøo cuûa ISDN.
A. TA
B. TE1
C. LE
D. TE2
E. ET
ISDN vaø dòch vuï ISDN
138
4. Tröôøng hôïp naøo khoâng ñöôïc BRI cung caáp?
A. B
B. B + D
C. D
D. 2B + D
E. Taát caû ñeàu sai
5. Cho bieát ISDN coù theå cung caáp dòch vuï coäng theâm naøo maø PSTN khoâng
theå cung caáp ñöôïc.
A. SUB
B. CT
C. CFU
D. CW
E. CLIP