TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası

YYAPI DENETİMİYYAPI DENETİMİ

TMMOB İnşaat TMMOB İnşaat Mühendisleri OdasıMühendisleri Odası

GİRİŞGİRİŞTopraklarımızın %96’sı deprem kuşağında ve Topraklarımızın %96’sı deprem kuşağında ve nüfusumuzun % 98’i deprem tehlikesi altında nüfusumuzun % 98’i deprem tehlikesi altında yaşamaktadır.yaşamaktadır.Toplumumuzun her bireyinin can ve mal Toplumumuzun her bireyinin can ve mal güvenliği ile asgari yaşam konforunun güvenliği ile asgari yaşam konforunun sağlanması ve kamu kaynak israfının sağlanması ve kamu kaynak israfının önlenmesi için; kamusal nitelik taşıyan, önlenmesi için; kamusal nitelik taşıyan, istisnasız tüm yapılarda uygulanan etkin bir istisnasız tüm yapılarda uygulanan etkin bir yapı denetimi vazgeçilmez bir olguduryapı denetimi vazgeçilmez bir olgudur.Ülkemizdeki konutların % 67’si kaçak ya da Ülkemizdeki konutların % 67’si kaçak ya da ruhsatsız, bina stokunun % 40’ı oturulabilir ruhsatsız, bina stokunun % 40’ı oturulabilir durumda değildir durumda değildir (TÜİK) (TÜİK) . . Bu verilerin anlamı açıktır: Bu verilerin anlamı açıktır: Olası bir deprem Olası bir deprem kaçınılmaz olarak yine afete kaçınılmaz olarak yine afete dönüşecektir.dönüşecektir.İMO 42. İMO 42. DönemDönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010 Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010 2

YAPI DENETİMİNİN TARİHÇESİYAPI DENETİMİNİN TARİHÇESİ

Türkiye’de imar mevzuatı ve yapı Türkiye’de imar mevzuatı ve yapı denetiminin temellerinidenetiminin temellerini oluşturan 1933 tarih oluşturan 1933 tarih ve 2290 sayılı yasa; proje denetimini yerel ve 2290 sayılı yasa; proje denetimini yerel yönetimlere, yapı denetimini ise fenni yönetimlere, yapı denetimini ise fenni mesuliyet (T.U.S) adıyla serbest çalışan mesuliyet (T.U.S) adıyla serbest çalışan mühendis ve mimarlara vermiştirmühendis ve mimarlara vermiştir. . 1950’li yıllardan itibaren yoğunlaşan köyden 1950’li yıllardan itibaren yoğunlaşan köyden büyük kentlere yoğun göç olgusu, plansız, büyük kentlere yoğun göç olgusu, plansız, çarpık ve kaçak yerleşme ile denetimsiz çarpık ve kaçak yerleşme ile denetimsiz yapılaşma eğilimlerini hızla artırarak yapılaşma eğilimlerini hızla artırarak yürürlükteki yasa ve yönetmelikleri yürürlükteki yasa ve yönetmelikleri uygulanamaz hale getirmiştir. uygulanamaz hale getirmiştir. 1999 Gölcük ve Düzce yıkıcı depremleri, 1999 Gölcük ve Düzce yıkıcı depremleri, duyarsız kalınan bu süreci gözler önüne duyarsız kalınan bu süreci gözler önüne sermiştir. sermiştir.

İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010 3

Depremin acısıyla, 10 Temmuz 2000 Depremin acısıyla, 10 Temmuz 2000 tarihinde çıkarılan “tarihinde çıkarılan “595 sayılı Yapı 595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun Hükmünde Denetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” Kararname” yaklaşık 10 ay 27 ilde yaklaşık 10 ay 27 ilde denendikten sonra Anayasa Mahkemesi denendikten sonra Anayasa Mahkemesi tarafından 24 Mayıs 2001 tarihinde iptal tarafından 24 Mayıs 2001 tarihinde iptal edilerek yürürlükten kaldırıldı.edilerek yürürlükten kaldırıldı.

(4708 sayılı yasadan daha ileri hedefleri (4708 sayılı yasadan daha ileri hedefleri bulunan kararnamede meslek odaları; bulunan kararnamede meslek odaları; merkez, il ve ilçe yapı denetim merkez, il ve ilçe yapı denetim komisyonlarına üye vermek, uzman komisyonlarına üye vermek, uzman mühendis belgelendirme hizmetlerini mühendis belgelendirme hizmetlerini yürütmek , sistemde görev yapan şantiye yürütmek , sistemde görev yapan şantiye şefi ve uzman mühendis sicillerini tutmakla şefi ve uzman mühendis sicillerini tutmakla yetkilendirilmişti.)yetkilendirilmişti.)

İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010 4

İptalin ardından, 29 Haziran 2001 tarihinde İptalin ardından, 29 Haziran 2001 tarihinde çıkarılan “4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkında çıkarılan “4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun”, 13 Temmuz 2001 tarihli resmi Kanun”, 13 Temmuz 2001 tarihli resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yaklaşık 10 yıldır 19 pilot ilde denenmekte olan Yaklaşık 10 yıldır 19 pilot ilde denenmekte olan yapı denetim uygulamasının yapı denetim uygulamasının 01 Ocak 2011 01 Ocak 2011 tarihinden itibaren tüm illerde uygulanmasına tarihinden itibaren tüm illerde uygulanmasına karar verilmiştir. karar verilmiştir. (14 Haziran 2010 tarih ve 2010/624 sayılı (14 Haziran 2010 tarih ve 2010/624 sayılı

Bakanlar Kurulu kararıBakanlar Kurulu kararı))


KANUNUN AMACIKANUNUN AMACI

Can ve mal güvenliğini teminen, imar Can ve mal güvenliğini teminen, imar plânına, fen, sanat ve sağlık kurallarına, plânına, fen, sanat ve sağlık kurallarına, standartlara uygun kaliteli yapı yapılması standartlara uygun kaliteli yapı yapılması için proje ve yapı denetimini sağlamak ve için proje ve yapı denetimini sağlamak ve yapı denetimine ilişkin usul ve esasları yapı denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. düzenlemektir.


KANUNUN KAPSAMIKANUNUN KAPSAMI

3194 sayılı İmar Kanununun 26 ncı 3194 sayılı İmar Kanununun 26 ncı maddesinde belirtilen kamuya ait yapı ve maddesinde belirtilen kamuya ait yapı ve tesisler ile 27 nci maddesinde belirtilen tesisler ile 27 nci maddesinde belirtilen ruhsata tabi olmayan yapılar ile ruhsata tabi olmayan yapılar ile ““tek tek parselde, bodrum katı dışında en çok parselde, bodrum katı dışında en çok iki katlı ve toplam 200miki katlı ve toplam 200m2 2 yi geçmeyen yi geçmeyen müstakil yapılar”müstakil yapılar” (Değişik: 30.06.2004 tarih 5205 (Değişik: 30.06.2004 tarih 5205

sayılı kanun)sayılı kanun) hariç, belediye ve mücavir alan hariç, belediye ve mücavir alan sınırları içindesınırları içinde ve dışında kalan yerlerde ve dışında kalan yerlerde yapılacak yapıların denetimini kapsar.yapılacak yapıların denetimini kapsar.


BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞIBAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI

YAPI İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ(YAPI DENETİM KOMİSYONU)YAPI İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ(YAPI DENETİM KOMİSYONU)

BAYINDIRLIK İL MÜDÜRLÜKLERİBAYINDIRLIK İL MÜDÜRLÜKLERİ

İLGİLİ İDARELERİLGİLİ İDARELER

YAPI DENETİM KURULUŞLARI VE LABORATUVARLARIYAPI DENETİM KURULUŞLARI VE LABORATUVARLARI

YAPI MÜTEAHHİTLERİYAPI MÜTEAHHİTLERİ

YAPI DENETİM ORGANİZASYON ŞEMASIYAPI DENETİM ORGANİZASYON ŞEMASI


5 ŞUBAT 2008 YAPI DENETİM 5 ŞUBAT 2008 YAPI DENETİM

UYGULAMA YÖNETMELİĞİUYGULAMA YÖNETMELİĞİ

Yönetmelik 8 ana bölümden oluşmakta;Yönetmelik 8 ana bölümden oluşmakta;

1.BÖLÜM 1.BÖLÜM Amaç ve kapsamAmaç ve kapsam Dayanak Dayanak TanımlarTanımlar


2.BÖLÜM2.BÖLÜM İlgili İdarenin Görev ve Sorumlulukları İlgili İdarenin Görev ve Sorumlulukları

Yapı Denetim Kuruluşunun Görev ve Yapı Denetim Kuruluşunun Görev ve Sorumlulukları;Sorumlulukları;

Ruhsat alma aşamasından başlayarak Ruhsat alma aşamasından başlayarak iskan alma aşamasına kadar süren iskan alma aşamasına kadar süren zamanda her türlü proje ve uygulamayı, zamanda her türlü proje ve uygulamayı, denetçi ve kontrol elemanı mimar ve denetçi ve kontrol elemanı mimar ve mühendisler eliyle denetler, yapı ile ilgi mühendisler eliyle denetler, yapı ile ilgi her türlü belgenin uygunluğunu kontrol her türlü belgenin uygunluğunu kontrol ederek bunları ilgili makamlara aktarır.ederek bunları ilgili makamlara aktarır.


Denetçi, Kontrol ve Yrd. Kontrol Elemanının Görev Denetçi, Kontrol ve Yrd. Kontrol Elemanının Görev ve Sorumlulukları;ve Sorumlulukları;

Proje müelliflerince hazırlanan uygulama projelerinin Proje müelliflerince hazırlanan uygulama projelerinin kontrolü, yapının inşaat ruhsatından yapı kullanım kontrolü, yapının inşaat ruhsatından yapı kullanım izninin alınmasına kadar ki uygulama sürecinin izninin alınmasına kadar ki uygulama sürecinin tamamı denetçi, kontrol ve var ise yardımcı kontrol tamamı denetçi, kontrol ve var ise yardımcı kontrol elemanlarının denetiminde sürdürülür. elemanlarının denetiminde sürdürülür.

Denetçi mühendis ve mimarlar, kontrol mühendisi Denetçi mühendis ve mimarlar, kontrol mühendisi ve yardımcı kontrol elemanları denetim faaliyeti ve yardımcı kontrol elemanları denetim faaliyeti süresince başkaca mesleki ve inşaat işleri ile ilgili süresince başkaca mesleki ve inşaat işleri ile ilgili ticari faaliyette bulunamazlar.ticari faaliyette bulunamazlar.


Proje Müellifinin Görev ve Sorumlulukları Proje Müellifinin Görev ve Sorumlulukları

Yapı Sahibinin Görev ve Sorumlulukları; Yapı Sahibinin Görev ve Sorumlulukları; Yapı sahibi proje müellifleri ile proje yapım, Yapı sahibi proje müellifleri ile proje yapım, müteahhit ile inşaat yapım ve yapı denetim müteahhit ile inşaat yapım ve yapı denetim kuruluşu ile yapı denetim hizmet sözleşmesi kuruluşu ile yapı denetim hizmet sözleşmesi imzalar.imzalar.

Yapı Müteahhidi ve Şantiye Şefinin Görev ve Yapı Müteahhidi ve Şantiye Şefinin Görev ve Sorumlulukları; Sorumlulukları; 5 Şubat Yönetmeliği ile yapı denetim uygulanan 5 Şubat Yönetmeliği ile yapı denetim uygulanan bütün illerde bütün illerde Şantiye Şefi Şantiye Şefi bulundurma bulundurma zorunluluğu getirilmiştir.zorunluluğu getirilmiştir.


Şantiye Şefliği, amaçlanan denetimin Şantiye Şefliği, amaçlanan denetimin sağlanabilmesi için tam zamanlı yerine sağlanabilmesi için tam zamanlı yerine getirilmesi gereken ve aynı zamanda üstlenilen getirilmesi gereken ve aynı zamanda üstlenilen sorumluluklar doğrultusunda bilgi ve deneyim sorumluluklar doğrultusunda bilgi ve deneyim gerektiren mühendislik görev alanlarından gerektiren mühendislik görev alanlarından birisidir.birisidir.Ancak; 5 Şubat yönetmeliği, 7 Mayıs 2010 ve 12 Ancak; 5 Şubat yönetmeliği, 7 Mayıs 2010 ve 12 Haziran 2010 Genelgeleri ile teknik öğretmen ve Haziran 2010 Genelgeleri ile teknik öğretmen ve tekniker meslek gruplarına yetki verilmesi, tekniker meslek gruplarına yetki verilmesi, 30.000 m30.000 m22 sınırına kadar denetlenen iş sınırına kadar denetlenen iş sayısında sınırlama bulunmaması ve birden sayısında sınırlama bulunmaması ve birden fazla müteahhitle anlaşabilme hakkı verilmesi fazla müteahhitle anlaşabilme hakkı verilmesi şantiye şefliğini şantiye şefliğini imzacılık boyutuna taşımıştır. imzacılık boyutuna taşımıştır.


3. BÖLÜM3. BÖLÜM Yapı Denetim Kuruluşunda Ortaklık Durumu;Yapı Denetim Kuruluşunda Ortaklık Durumu;

Yapı denetim kuruluşu ortakları mimar ve Yapı denetim kuruluşu ortakları mimar ve mühendis ( inşaat , makine , elektrik müh.) mühendis ( inşaat , makine , elektrik müh.) olmak zorundadır. Yapı denetim kuruluşu olmak zorundadır. Yapı denetim kuruluşu denetim faaliyeti dışında inşaat ile ilgili denetim faaliyeti dışında inşaat ile ilgili başka ticari faaliyette bulunamaz.başka ticari faaliyette bulunamaz.


Yapı denetim Kuruluşunun Yetki Sınırı;Yapı denetim Kuruluşunun Yetki Sınırı;Bir yapı denetim firmasının denetleme yetkisi Bir yapı denetim firmasının denetleme yetkisi 360.000 m 360.000 m2 2 ile sınırlıdır. Ancak denetlenen ile sınırlıdır. Ancak denetlenen inşaatın bitirilen seviyesi hakedişe inşaatın bitirilen seviyesi hakedişe bağlanmış ise o oranda metre kare bağlanmış ise o oranda metre kare 360.000 den minha edilir.360.000 den minha edilir.Aynı alanda ve aynı proje dahilinde olmak Aynı alanda ve aynı proje dahilinde olmak şartı ile kuruluş ve denetçileri için toplam yapı şartı ile kuruluş ve denetçileri için toplam yapı inşaat alanı sınırı aranmaz. Yapı denetim inşaat alanı sınırı aranmaz. Yapı denetim kuruluşunun üzerinde bulunan işlerin toplamı kuruluşunun üzerinde bulunan işlerin toplamı denetleme yetki sınırını aşmamış ise, alınmak denetleme yetki sınırını aşmamış ise, alınmak istenen yeni bir işin son iş olması kaydıyla, istenen yeni bir işin son iş olması kaydıyla, toplam yapı inşaat alanı sınırı kuruluş ve toplam yapı inşaat alanı sınırı kuruluş ve denetçileri için aşılabilir.denetçileri için aşılabilir.


Yapı denetim kuruluşuna izin belgesi Yapı denetim kuruluşuna izin belgesi verilmesi;verilmesi;Alınacak izin belgesinin geçerliliği 3 yıldır. Alınacak izin belgesinin geçerliliği 3 yıldır. Başvuru için gereken koşullar;Başvuru için gereken koşullar;

a)Ticaret sicil gazetesia)Ticaret sicil gazetesib)Ticaret veya sanayi odasına kayıt belgesi,b)Ticaret veya sanayi odasına kayıt belgesi,c)Kuruluş ortaklarının diploma veya yerine c)Kuruluş ortaklarının diploma veya yerine geçen belgelerinin asılları veya aslına uygun geçen belgelerinin asılları veya aslına uygun olarak noterlikçe onaylanmış örnekleri,olarak noterlikçe onaylanmış örnekleri,


ç) Kuruluşta asgari istihdam edilmesi ç) Kuruluşta asgari istihdam edilmesi gereken;gereken;

- Bir proje ve uygulama denetçisi mimarın,- Bir proje ve uygulama denetçisi mimarın,

- Bir proje ve uygulama denetçisi inşaat - Bir proje ve uygulama denetçisi inşaat mühendisinin,mühendisinin,

- Bir uygulama denetçisi inşaat - Bir uygulama denetçisi inşaat mühendisinin,mühendisinin,

- Bir proje ve uygulama denetçisi makine - Bir proje ve uygulama denetçisi makine mühendisinin,mühendisinin,

- Bir proje ve uygulama denetçisi elektrik - Bir proje ve uygulama denetçisi elektrik mühendisinin noterlikçe tasdikli imza mühendisinin noterlikçe tasdikli imza beyanları gerekmektedirbeyanları gerekmektedir..


Faaliyete geçecek bir yapı denetim Faaliyete geçecek bir yapı denetim firmasında olması gereken asgari firmasında olması gereken asgari donanımdonanım

100 m100 m2 2 ofis ofis 5 adet bilgisayar5 adet bilgisayar 3 adet araç3 adet araç 2 adet yazıcı 2 adet yazıcı 1 adet fotokopi makinesi1 adet fotokopi makinesi

Bir ilin yapı denetim firması ihtiyacı;Bir ilin yapı denetim firması ihtiyacı;

Yapı denetim komisyonunca şu şekilde Yapı denetim komisyonunca şu şekilde hesaplanır. İlde denetlenmesi gereken hesaplanır. İlde denetlenmesi gereken inşaat alanının 360 bin minşaat alanının 360 bin m22 ye bölünmesi ye bölünmesi ve çıkan sonucun % 10 arttırılması ile ve çıkan sonucun % 10 arttırılması ile bulunur. Çıkan sonuç küsuratlı ise bir üste bulunur. Çıkan sonuç küsuratlı ise bir üste tamamlanır. tamamlanır.

Ancak;Ancak;İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010 18

07 Ağustos 2010 tarihli yönetmelik 07 Ağustos 2010 tarihli yönetmelik değişikliğinde yer alan geçici madde ile değişikliğinde yer alan geçici madde ile “bir yıl “bir yıl süre ile Türkiye İstatistik Kurumundan süre ile Türkiye İstatistik Kurumundan temin edilen nüfus istatistikleri temin edilen nüfus istatistikleri kullanılarak, il bazında faaliyet kullanılarak, il bazında faaliyet gösterebilecek kuruluş sayısı belirlenir” gösterebilecek kuruluş sayısı belirlenir” olarak değiştirilmiştir.olarak değiştirilmiştir.

Laboratuarın çalışma usul ve esasları;Laboratuarın çalışma usul ve esasları;

Laboratuar ortaklarında herhangi bir eğitim ve Laboratuar ortaklarında herhangi bir eğitim ve deneyim aranmamaktadır.deneyim aranmamaktadır.


Laboratuarlarda görev alacak teknik Laboratuarlarda görev alacak teknik personelin deneyim ve nitelikleri; personelin deneyim ve nitelikleri;

Yapı malzemesi deneyi yapılan Yapı malzemesi deneyi yapılan laboratuarlarda; en az 1 adet laboratuarlarda; en az 1 adet Yapı Yapı malzemesi Laboratuar denetçisi İnşaat malzemesi Laboratuar denetçisi İnşaat veya Kimya mühendisi,veya Kimya mühendisi,

Zemin deneyi yapılan Laboratuarlarda; en Zemin deneyi yapılan Laboratuarlarda; en az 1 adet az 1 adet Zemin Laboratuar denetçisiZemin Laboratuar denetçisi İnşaat, Jeoloji veya Jeofizik mühendisi İnşaat, Jeoloji veya Jeofizik mühendisi istihdam edilmek zorundadır.istihdam edilmek zorundadır.


Yapı denetim kuruluşunda görev alacak Yapı denetim kuruluşunda görev alacak teknik personelin deneyim ve nitelikleri; teknik personelin deneyim ve nitelikleri; Yapı denetçisi mimar yada mühendis Yapı denetçisi mimar yada mühendis belgesi için zorunlu olan 12 yıl mesleki belgesi için zorunlu olan 12 yıl mesleki deneyim süresi,deneyim süresi, 7 Ağustos 2010 tarih ve 7 Ağustos 2010 tarih ve 27665 sayılı resmi gazetede yayımlanan 27665 sayılı resmi gazetede yayımlanan yönetmelik değişikliği ileyönetmelik değişikliği ile 5 yıla 5 yıla indirilmiştir.indirilmiştir.Proje ve laboratuar denetçi belgesi almak Proje ve laboratuar denetçi belgesi almak için bu sürenin 3 yılı ilgili alanda mesleki için bu sürenin 3 yılı ilgili alanda mesleki deneyim gerektirmektedir.deneyim gerektirmektedir.5 yıl deneyimlerini belgeleyenler 5 yıl deneyimlerini belgeleyenler yönetmeliğin 14. maddesinde istenen diğer yönetmeliğin 14. maddesinde istenen diğer belgelerle birlikte yapı denetim komisyonuna belgelerle birlikte yapı denetim komisyonuna başvurarak 5 yıl geçerli olan yapı denetçisi başvurarak 5 yıl geçerli olan yapı denetçisi belgesi alır.belgesi alır.İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010 21

Teknik personelin denetim yetkisi; Teknik personelin denetim yetkisi; Proje ve uygulama denetçisi MimarProje ve uygulama denetçisi Mimar (360 bin)(360 bin)

Proje ve uygulama denetçisi İnş. Müh. (360 Proje ve uygulama denetçisi İnş. Müh. (360 bin)bin)Uyguluma denetçisi İnş. Müh. (120 bin)Uyguluma denetçisi İnş. Müh. (120 bin)Proje ve uygulama denetçisi Mak. Müh.Proje ve uygulama denetçisi Mak. Müh.((120 120 bin)bin)Proje ve uygulama denetçisi Elk. Müh. ( 120 Proje ve uygulama denetçisi Elk. Müh. ( 120 bin)bin)

Kontrol mühendisi; İnş. Müh.Kontrol mühendisi; İnş. Müh. (30 bin), Mak. (30 bin), Mak. Müh. (60 bin), Elk. Müh. (120 bin)Müh. (60 bin), Elk. Müh. (120 bin)

Yrd. Kontrol elemanı (İnşaat, Makine, Elektrik); Yrd. Kontrol elemanı (İnşaat, Makine, Elektrik); Teknik Öğretmen( (15 bin), Tekniker (10 bin), Teknik Öğretmen( (15 bin), Tekniker (10 bin), Teknisyen (5 bin) Teknisyen (5 bin) İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010 22

Teknik personelin yapı denetim Teknik personelin yapı denetim kuruluşunda istihdam esaslarıkuruluşunda istihdam esasları

Yapı denetim kuruluşunun şube aracılığıyla Yapı denetim kuruluşunun şube aracılığıyla faaliyet göstermesi ve şubede faaliyet göstermesi ve şubede görevlendirilecek personelgörevlendirilecek personel

4. BÖLÜM 4. BÖLÜM Yapı Denetim KomisyonuYapı Denetim Komisyonu Yapı Denetim Komisyonunun çalışma usul Yapı Denetim Komisyonunun çalışma usul

ve esaslarıve esasları Yapı denetimi çalışma birimleriYapı denetimi çalışma birimleri


5.BÖLÜM5.BÖLÜM Yapı denetimi hizmet sözleşmesiYapı denetimi hizmet sözleşmesi Sözleşme süresi Sözleşme süresi Sözleşmenin sona ermesine ilişkin esaslarSözleşmenin sona ermesine ilişkin esaslar İnşaatın devri veya satılmasıİnşaatın devri veya satılması

6.BÖLÜM6.BÖLÜM Yapı denetimi hesabıYapı denetimi hesabı Hizmet bedelinin tespitiHizmet bedelinin tespiti Hizmet bedeli taksitleriHizmet bedeli taksitleri Hizmet bedelinin ödenmesiHizmet bedelinin ödenmesi Geçici olarak faaliyet durdurma cezası Geçici olarak faaliyet durdurma cezası

verilmesi, yapı denetim izin belgesinin verilmesi, yapı denetim izin belgesinin iptali veya sözleşmenin feshi sonrasında iptali veya sözleşmenin feshi sonrasında hizmet bedellerinin ödenmesihizmet bedellerinin ödenmesi


7.BÖLÜM7.BÖLÜM Sicillerin tutulması;Sicillerin tutulması;

Yapı denetim kuruluşları ile bu kuruluşlarda Yapı denetim kuruluşları ile bu kuruluşlarda görev alan denetçi ve kontrol elemanı mimar görev alan denetçi ve kontrol elemanı mimar ve mühendislerin, bir yıllık faaliyet süresi ve mühendislerin, bir yıllık faaliyet süresi içinde iş bazında düzenlenen sicil içinde iş bazında düzenlenen sicil raporlarındaki puanların aritmetik ortalaması raporlarındaki puanların aritmetik ortalaması alınarak "yıl sonu ortalama sicil puanı" alınarak "yıl sonu ortalama sicil puanı" belirlenir. Yıl sonu ortalama sicil puanı ilgili belirlenir. Yıl sonu ortalama sicil puanı ilgili idarelerce Yapı Denetim Komisyonuna idarelerce Yapı Denetim Komisyonuna gönderilir.gönderilir.Son üç yıl itibariyle üç defa olumsuz sicil almış Son üç yıl itibariyle üç defa olumsuz sicil almış olan yapı denetim kuruluşları hakkında, Yapı olan yapı denetim kuruluşları hakkında, Yapı Denetim Komisyonunca Kanunun 8’inci Denetim Komisyonunca Kanunun 8’inci maddesi gereğince işlem yapılır.maddesi gereğince işlem yapılır.


Üst üste iki yıl olumsuz sicil alan Üst üste iki yıl olumsuz sicil alan denetçi denetçi mimar ve mühendislerin belgeleri Yapı mimar ve mühendislerin belgeleri Yapı Denetim Komisyonunca iptal edilerek, durum Denetim Komisyonunca iptal edilerek, durum ilgili meslek odalarına bildirilir. Denetçi ilgili meslek odalarına bildirilir. Denetçi belgelerinin geçerli olduğu süre içerisinde üç belgelerinin geçerli olduğu süre içerisinde üç kez olumsuz sicil alan denetçi mimar ve kez olumsuz sicil alan denetçi mimar ve mühendislerin belgeleri yenilenmez. mühendislerin belgeleri yenilenmez.

Yapılara sertifika verilmesiYapılara sertifika verilmesi

8. BÖLÜM 8. BÖLÜM Çeşitli ve Son HükümlerÇeşitli ve Son Hükümler


İNŞAAT MÜHENDİSİNİN CEZAİ VE İNŞAAT MÜHENDİSİNİN CEZAİ VE HUKUKİ YÜKÜMLÜLÜKLERİHUKUKİ YÜKÜMLÜLÜKLERİ

4708 Yapı Denetim Yasası Madde 9 4708 Yapı Denetim Yasası Madde 9 (Değişik (Değişik 08.02.2008 tarih 5728 sayılı kanun 497. md.)08.02.2008 tarih 5728 sayılı kanun 497. md.)

Yapı denetim kuruluşunun icrai ve ihmali Yapı denetim kuruluşunun icrai ve ihmali davranışla görevini kötüye kullanan ortakları, davranışla görevini kötüye kullanan ortakları, yöneticileri, mimar ve mühendisleri, yapı yöneticileri, mimar ve mühendisleri, yapı müteahhidi, proje müellifi gerçek kişiler ile müteahhidi, proje müellifi gerçek kişiler ile laboratuar görevlileri, laboratuar görevlileri, 6 aydan 3 yıla kadar 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.hapis cezası ile cezalandırılır.


Yapı denetim kuruluşunun ortak ve Yapı denetim kuruluşunun ortak ve yöneticileri, mimar ve mühendisleri ile yöneticileri, mimar ve mühendisleri ile laboratuar görevlileri bu kanun hükümleri laboratuar görevlileri bu kanun hükümleri çerçevesinde yapmaları gereken denetimi çerçevesinde yapmaları gereken denetimi yapmadıkları halde yapmış gibi veya yapmadıkları halde yapmış gibi veya yapmalarına rağmen gerçeğe aykırı belge yapmalarına rağmen gerçeğe aykırı belge düzenlemeleri halinde düzenlemeleri halinde TCK’ nın resmi TCK’ nın resmi belgede sahtecilik suçuna ilişkin belgede sahtecilik suçuna ilişkin hükümlerine göre cezalandırılır.hükümlerine göre cezalandırılır.

Yapı denetim kuruluşu ile denetçi mimar Yapı denetim kuruluşu ile denetçi mimar ve mühendisleri; eylem ve işlemlerinden ve mühendisleri; eylem ve işlemlerinden 3194 sayılı İmar Kanununun fenni mesul için 3194 sayılı İmar Kanununun fenni mesul için öngörülen hükümlerine tabidirler.öngörülen hükümlerine tabidirler.


3194 Sayılı İmar Kanunu /Madde 42 3194 Sayılı İmar Kanunu /Madde 42

Yapı sahibine, müteahhidine,şantiye şefine, Yapı sahibine, müteahhidine,şantiye şefine, proje müellifine ve aykırılığı proje müellifine ve aykırılığı 6 iş günü 6 iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere mesullere 500 TL den az olmamak 500 TL den az olmamak üzere, aykırılıklar ve m2 ye göre üzere, aykırılıklar ve m2 ye göre hesaplanan ağır para cezalarıhesaplanan ağır para cezaları getirilmiştir,getirilmiştir,

5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu

Madde 22, 85, 171, 184, 257 hükümlerince Madde 22, 85, 171, 184, 257 hükümlerince 2 yıldan 15 yıla kadar ağır hapis 2 yıldan 15 yıla kadar ağır hapis cezaları cezaları öngörülmektedir.öngörülmektedir.


818 Sayılı Borçlar Kanunu

Madde 41, 58, 60,355, 360, 362 hükümlerince varislerine kadar uzanan ağır para cezaları ile karışı karşıya kalabilmektedirler.


İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI GÖRÜŞÜGÖRÜŞÜ

Bir doğa olayı olan depremin, can ve mal Bir doğa olayı olan depremin, can ve mal kaybına yol açmamasını sağlamanın yolu, kaybına yol açmamasını sağlamanın yolu, etkin bir yapı denetim sisteminden etkin bir yapı denetim sisteminden geçmektedir. İnşaat Mühendisleri Odası, geçmektedir. İnşaat Mühendisleri Odası, yapı denetim sisteminde oluşan ve yapı denetim sisteminde oluşan ve oluşabilecek aksaklıkların giderilebilmesi oluşabilecek aksaklıkların giderilebilmesi için aşağıdaki çözüm önerilerinde için aşağıdaki çözüm önerilerinde bulunmaktadır; bulunmaktadır;


Bütün kamu yapıları yasa kapsamına Bütün kamu yapıları yasa kapsamına alınmalıdır. TOKİ, KİPTAŞ ve benzeri alınmalıdır. TOKİ, KİPTAŞ ve benzeri kuruluşların inşaatlarının denetimi yapı kuruluşların inşaatlarının denetimi yapı denetim sistemi içerisine dahil edilmelidir. denetim sistemi içerisine dahil edilmelidir.

Yapı Denetimi ile ilgili kamusal Yapı Denetimi ile ilgili kamusal yapılanmalarda TMMOB ve bağlı Odaları, yapılanmalarda TMMOB ve bağlı Odaları, görev, yetki ve sorumlulukları tanımlanarak görev, yetki ve sorumlulukları tanımlanarak temsil edilmelidir. Denetçi Belgeleri ve temsil edilmelidir. Denetçi Belgeleri ve takibi TMMOB’ye bağlı Odalar tarafından takibi TMMOB’ye bağlı Odalar tarafından verilmeli, yapı denetimi mekanizmasında verilmeli, yapı denetimi mekanizmasında yer alan meslektaşların sicillerinin tutulması yer alan meslektaşların sicillerinin tutulması ve meslek içi eğitimler TMMOB’ye bağlı ve meslek içi eğitimler TMMOB’ye bağlı Odalarca yapılmalıdır.Odalarca yapılmalıdır.


Müteahhit tanımı ve sorumlulukları üzerindeki Müteahhit tanımı ve sorumlulukları üzerindeki belirsizlik varlığını korumaktadır. Yapı belirsizlik varlığını korumaktadır. Yapı müteahhitleri müteahhitlik hizmetinden dolayı müteahhitleri müteahhitlik hizmetinden dolayı gelir elde eden kurumsal yapılar olmaktan gelir elde eden kurumsal yapılar olmaktan ziyade, o yapının rantını elde etmek üzere ziyade, o yapının rantını elde etmek üzere şekillenmiş geçici organizasyonlar şekillenmiş geçici organizasyonlar niteliğindedir. Dolayısıyla teknik niteliğindedir. Dolayısıyla teknik kurumsallaşması ve kadrolaşması mümkün kurumsallaşması ve kadrolaşması mümkün olamamaktadır. Yapı üretimi düzeninin asli olamamaktadır. Yapı üretimi düzeninin asli öğelerinden olan müteahhitlik kurumu öğelerinden olan müteahhitlik kurumu meslekten olmayanlara kapatılmalıdır.meslekten olmayanlara kapatılmalıdır.


Sistemde, gerek yapılar için, gerekse yapı Sistemde, gerek yapılar için, gerekse yapı üretim sürecinde bulunan ve sorumluluk üretim sürecinde bulunan ve sorumluluk üstlenenler için, “Yapı Sigortası”, Mali üstlenenler için, “Yapı Sigortası”, Mali Sorumluluk Sigortası” ve “Mesleki Sorumluluk Sigortası” ve “Mesleki Sorumluluk Sigortası” mevcut değildir. Bu Sorumluluk Sigortası” mevcut değildir. Bu durum tüketici ile teknik elemanları durum tüketici ile teknik elemanları güvence dışı bırakmaktadır. Yapı denetim güvence dışı bırakmaktadır. Yapı denetim uygulamasını sağlam bir zemine oturtacak uygulamasını sağlam bir zemine oturtacak yapı sigortası ve mesleki sorumluluk yapı sigortası ve mesleki sorumluluk sigortası sistemine geçilmelidir.sigortası sistemine geçilmelidir.

Yapı denetim uygulamasını yönlendiren her Yapı denetim uygulamasını yönlendiren her türlü karar sistemi, konu ile ilgili tüm türlü karar sistemi, konu ile ilgili tüm kurum ve kuruluşların yer alacağı kurum ve kuruluşların yer alacağı süreçlerde oluşturulmalıdır. süreçlerde oluşturulmalıdır. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010 34

Denetim ücretlerinde haksız rekabet Denetim ücretlerinde haksız rekabet önlenmeli ve denetimin “kamu yararı” önlenmeli ve denetimin “kamu yararı” niteliğine uyumlu bir model geliştirilmelidir. niteliğine uyumlu bir model geliştirilmelidir.

Ticari yanı ağır basan zoraki çok elemanlı, Ticari yanı ağır basan zoraki çok elemanlı, hantal yapılı, mali açıdan çok külfetli şirket hantal yapılı, mali açıdan çok külfetli şirket modeli yerine; üstün mesleki ve ahlaki modeli yerine; üstün mesleki ve ahlaki niteliklere sahip yapı denetçilerinin niteliklere sahip yapı denetçilerinin etkinliğine dayalı bir Yapı Denetim etkinliğine dayalı bir Yapı Denetim Uygulaması modeli geliştirilmelidir.Uygulaması modeli geliştirilmelidir.

Yapı denetimi konusu, bütünü itibariyle bir Yapı denetimi konusu, bütünü itibariyle bir “meslek değil”, bir meslek insanının yani “meslek değil”, bir meslek insanının yani mühendis ve mimarın yapması gereken bir mühendis ve mimarın yapması gereken bir faaliyet alanı olarak kabul edilmelidir. faaliyet alanı olarak kabul edilmelidir.


Yapı denetim sisteminde yaşanan birçok Yapı denetim sisteminde yaşanan birçok sorunun temelinde denetim mühendis ve sorunun temelinde denetim mühendis ve mimarlarının belgelendirilmesi ve mimarlarının belgelendirilmesi ve sertifikalandırılmasında uygulanan yöntem sertifikalandırılmasında uygulanan yöntem yanlışlığı yatmaktadır. 5 yılını doldurmuş yanlışlığı yatmaktadır. 5 yılını doldurmuş tüm mühendis ve mimarlara herhangi bir tüm mühendis ve mimarlara herhangi bir bilgi ve deneyim sahibi olup olmadığı bilgi ve deneyim sahibi olup olmadığı sınanmadan Denetçi Belgesi verilmektedir. sınanmadan Denetçi Belgesi verilmektedir. Bu durum gerek proje, gerekse yapı Bu durum gerek proje, gerekse yapı denetiminin gerçek anlamda yapılma denetiminin gerçek anlamda yapılma şartını ortadan kaldırmaktadır. Yapı üretim şartını ortadan kaldırmaktadır. Yapı üretim sürecinde bulunan meslek insanlarının sürecinde bulunan meslek insanlarının sertifikalı olması, meslek içi eğitim sertifikalı olması, meslek içi eğitim seminerlerine ve kurslarına katılmalarının seminerlerine ve kurslarına katılmalarının zorunlu olması, sistemin sağlıklı işlemesi zorunlu olması, sistemin sağlıklı işlemesi açısından son derece önemlidir. açısından son derece önemlidir.


Denetçilik konusu bugün için işin gereğini Denetçilik konusu bugün için işin gereğini yerine getirmeden öteye emeklilere ikinci yerine getirmeden öteye emeklilere ikinci bir iş, ikinci bir emeklilik ücreti sağlayan bir bir iş, ikinci bir emeklilik ücreti sağlayan bir mekanizmaya dönüşmüştür. 1999 mekanizmaya dönüşmüştür. 1999 depremleri sonrası çıkarılan ve sonradan depremleri sonrası çıkarılan ve sonradan yürürlükten kaldırılan 601 Sayılı Kanun yürürlükten kaldırılan 601 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin içeriği ve önemi Hükmünde Kararnamenin içeriği ve önemi bir kez daha hatırlanmalıdır. bir kez daha hatırlanmalıdır.

Laboratuarların çalışmaları Laboratuarların çalışmaları

denetlenememektedir. Kamu kuruluşlarına denetlenememektedir. Kamu kuruluşlarına ait laboratuarların hizmet vermesinin ait laboratuarların hizmet vermesinin engellenmesi, az sayıdaki laboratuarın engellenmesi, az sayıdaki laboratuarın kalitelerinin artmasını sağlamamış, tam kalitelerinin artmasını sağlamamış, tam tersi bir etki yaratmıştır.tersi bir etki yaratmıştır.


İnşaat Mühendisleri Odası, bilimin ışığında, İnşaat Mühendisleri Odası, bilimin ışığında, insanın hak ettiği değerin yönlendiriciliğinde insanın hak ettiği değerin yönlendiriciliğinde mücadele etmeye, siyasi iktidarı bilimi mücadele etmeye, siyasi iktidarı bilimi dayanak alarak toplumun ihtiyaçlarını dayanak alarak toplumun ihtiyaçlarını karşılamada duyarlı olmaya çağırmaktadırkarşılamada duyarlı olmaya çağırmaktadır

İlgili yasaya göre yapı denetim kuruluşlarının İlgili yasaya göre yapı denetim kuruluşlarının yapı sahipleri tarafından belirlenmesi yapı sahipleri tarafından belirlenmesi gerekirken, uygulamada yapı denetim gerekirken, uygulamada yapı denetim kuruluşları müteahhitler ile yüz yüze kuruluşları müteahhitler ile yüz yüze gelmekte, bu durum haksız rekabet gelmekte, bu durum haksız rekabet koşullarına neden olmakta, ilgili yasa ve koşullarına neden olmakta, ilgili yasa ve yönetmelikler daha işin başında devre dışı yönetmelikler daha işin başında devre dışı kalmaktadır. kalmaktadır.


Yapı denetimi bir kamu hizmetidir. Yapı denetimi bir kamu hizmetidir. Dolayısıyla piyasanın ticari ilişki ve Dolayısıyla piyasanın ticari ilişki ve çelişkilerine göre şekillenmemelidir.çelişkilerine göre şekillenmemelidir. İnsan İnsan hayatını doğrudan etkileyen bir sistemde hayatını doğrudan etkileyen bir sistemde teknik gereklerin yerine getirilmemesi teknik gereklerin yerine getirilmemesi halinde, ucuz maliyetin hiçbir önemi halinde, ucuz maliyetin hiçbir önemi yoktur. yoktur.


Dikkatiniz İçin Teşekkürler.


Documents

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası