ÇELĐK DONATININ KOROZYONU

Fe + ½O2 +H2O Fe(OH)2

ASLINA DÖNME OLAYI- ATMOSFERĐK KOROZYON- ELEKTROLĐTĐK KOROZYON- KLORÜR KOROZYONU

ATMOSFERĐK KOROZYON

Fe (OH)2 FeO + H2OPAS

KOROZYON HIZI (HAVA NEMĐNE BAĞLI)

Temiz atmosfer koşullarında 4-6 µµµµm/yılZararlı Kirli Atmosferik Koşullarda 100-1000 µµµµm/yıl

PAS TABAKASI TEL FIRÇA ĐLE SÖKÜLEMĐYORSA ZARARSIZ

PUL PUL DÖKÜLME; ÇAP ÖLÇÜMÜ, ÇEKME DENEYĐ ve TEMĐZLEME ŞART

- TEMAS KOROZYONU

ELEKTROLĐTĐK KOROZYON

Paspayından oksijen difüzyonu

H2O

O2

½O22(OH)-Fe+2

2e-

Anodik işlem Katodik işlem

Çelik

Beton boşluk suyu (elektrolit)

ANOT REAKSĐYONU

Fe Fe+2 + 2e-

KATOT REAKSĐYONU

H2O +1/2O2 + 2e- 2(OH)-

Fe+2 + 2(OH)- Fe(OH)2

Fe(OH)2 + H2O+ 1/2O2 Fe(OH)3

KLORÜR KOROZYONU

KLORÜR İYONLARI: ÇELİK DONATININ KOROZYONU AÇISINDAN EN ZARARLI MADDE

PASİF TABAKANIN YAPISINI GEVŞETİP ÇÖZERLER

ORTAMIN ELEKTRİKSEL DİRENCİNİ DÜŞÜRÜP, ELEKTROLİTLİĞİNİ ARTTIRIRLAR, İYON AKIŞI KOLAYLAŞIR

ORTAMIN pH DEĞERİNİ İNDİRGERLER

KLORÜR KAYNAKLARI

BETON ÜRETĐMĐNDE KULLANILAN MALZEMELER

ÇEVREDE BULUNAN KLORÜRLERĐN BETON ĐÇĐNE TAŞINIMI

Cl -

(OH)-Cl -

Fe +3

Fe

3e-

pH≈≈≈≈5

H2OCl -

Cl -

Katot

Pasif tabaka(∼50 µm)pH>12.5

Elektrolitikortam

AnotÇelik

FeCl3Fe+3 + 3Cl-Elektrolitik

FeCl3 + 3(OH)- ElektrolitikFe(OH)3 + 3Cl-

KLORÜR ĐYONLARI SÜREKLĐ YENĐLENMEKTE,BÖYLECE REAKSĐYON SÜREKLĐLĐK KAZANIYOR

KLORÜR KOROZYONU

REAKSİYON ÜRÜNLERİ

Çatlama

Kapak atma

Paspayının tabaka halinde ayrışması

Donatı

Donatı

0 1 2 3 4 5 6 7

FeFeOFe3O4

Fe2O3

Fe(OH)4

Fe(OH)3

Fe(OH)3 . 3H2O

Hacim (cm3)

KOROZYON ÜRÜNLERĐ

∼∼∼∼6 KAT HACĐM ARTIŞI

OLUŞAN GENLEŞME NEDENĐYLE BETONDA

HASAR

ÇELĐK DONATININ KOROZYONUÇELĐK DONATININ KOROZYONU

ÇELĐK DONATININ KOROZYONUÇELĐK DONATININ KOROZYONU

ÇELĐK DONATININ KOROZYONUÇELĐK DONATININ KOROZYONU

Đzmir’de korozyon hasarına uğramış elektrik direkleri

ÇELĐK DONATININ KOROZYONUÇELĐK DONATININ KOROZYONU

Paraşüt Kulesi (izmir) korozyon hasarı

ÇELĐK DONATININ KOROZYONUÇELĐK DONATININ KOROZYONU

ANITKABİR ASLANLI YOL ALTI GALERİLERİNDEANITKABİR ASLANLI YOL ALTI GALERİLERİNDEANITKABİR ASLANLI YOL ALTI GALERİLERİNDEANITKABİR ASLANLI YOL ALTI GALERİLERİNDEANITKABİR ASLANLI YOL ALTI GALERİLERİNDEANITKABİR ASLANLI YOL ALTI GALERİLERİNDEANITKABİR ASLANLI YOL ALTI GALERİLERİNDEANITKABİR ASLANLI YOL ALTI GALERİLERİNDEKOROZYON HASARIKOROZYON HASARIKOROZYON HASARIKOROZYON HASARIKOROZYON HASARIKOROZYON HASARIKOROZYON HASARIKOROZYON HASARI

ÇELĐK DONATININ KOROZYONUÇELĐK DONATININ KOROZYONU

ÇELĐK DONATININ KOROZYONUÇELĐK DONATININ KOROZYONU

ÇELĐK DONATININ KOROZYONUÇELĐK DONATININ KOROZYONU

ÇELİK DONATININ KOROZYONUÇELİK DONATININ KOROZYONU

DENĐZLĐ ĐLĐ MERKEZ BĐR ARITMA TESĐSĐ DENĐZLĐ ĐLĐ MERKEZ BĐR ARITMA TESĐSĐ PASPAYI OLMAYAN BÖLGEDE KOROZYONPASPAYI OLMAYAN BÖLGEDE KOROZYON

ÇELİK DONATININ KOROZYONUÇELİK DONATININ KOROZYONU

DENĐZLĐ ĐLĐ MERKEZ BĐR ARITMA TESĐSĐ DENĐZLĐ ĐLĐ MERKEZ BĐR ARITMA TESĐSĐ PASPAYI OLMAYAN BÖLGEDE KOROZYONPASPAYI OLMAYAN BÖLGEDE KOROZYON

ÇELİK DONATININ KOROZYONUÇELİK DONATININ KOROZYONU

DENĐZLĐ ĐLĐ MERKEZ BĐR ARITMA TESĐSĐ DENĐZLĐ ĐLĐ MERKEZ BĐR ARITMA TESĐSĐ PASPAYI OLMAYAN BÖLGEDE KOROZYONPASPAYI OLMAYAN BÖLGEDE KOROZYON

ÇELİK DONATININ KOROZYONUÇELİK DONATININ KOROZYONU

DENĐZLĐ ĐLĐ MERKEZ BĐR ARITMA TESĐSĐ DENĐZLĐ ĐLĐ MERKEZ BĐR ARITMA TESĐSĐ PASPAYI OLMAYAN BÖLGEDE KOROZYONPASPAYI OLMAYAN BÖLGEDE KOROZYON

ÇEVRESEL ETKİ SINIFIÇEVRESEL ETKİ SINIFI-- TS EN206TS EN206

Orta derecede rutubet (yüzme havuzu, endüstriyel su)Orta derecede rutubet (yüzme havuzu, endüstriyel su)XD2

XD2

0.55

C30/37

300

Tekrarlı ıslanmaTekrarlı ıslanma--kuruma (köprü, yer kaplaması, otopark) kuruma (köprü, yer kaplaması, otopark) XD3

XD3

0.45

C35/45

320

XD1 Islak, nadiren kuru (klorür içeren su sıçraması)Islak, nadiren kuru (klorür içeren su sıçraması)

KLORÜRLERDEN KAYNAKLANAN KOROZYON

EN BÜYÜK S/CEN KÜÇÜKDAYANIM

EN AZ DOZAJ kg/m3

XD1

0.55

C30/37

300

DENĐZ SUYU DIŞINDAKĐ KLORÜR

DAYANIKLILIĞIN SAĞLANMASI İÇİN BETON KARIŞIMI VE PAS PAYI KALINLIĞI İÇİN STANDARTLARIN ÖNERİLERİ

GENELLİKLE SERVİS ÖMRÜNÜN 50 YIL ve AGREGA EN BÜYÜK TANE ÇAPININ 20-32 mm OLMASI KABULÜNE DAYANIR

DAHA UZUN SERVİS ÖMRÜ

KOROZYON ÖNLEMLERKOROZYON ÖNLEMLER

PAS PAYINI ARTTIR ör: 100 YIL İÇİN 10 mm İLAVE

ÇİMENTO DOZAJI

vb. FAKTÖRLER GÖZDEN GEÇİRİLMELİ

Cnom = Cmin +∆∆∆∆cPROJEDE GÖSTERİLECEK PAS PAYI Cnom

∆∆∆∆c PROJE TOLERANSLARI, KALİTE KONTROL SİSTEMİ vb. BAĞLI PAY (GENELDE 5 mm ALINIR)

PAS PAYIPAS PAYI-- BS8110BS811020

30

40

50

---

0.55

40

325

20

25

30

40

60

0.50

45

350

20

20

25

30

50

0.45

50

400300

20

35

------

---

0.60

35

EN BÜYÜK S/CEN BÜYÜK S/CEN BÜYÜK S/CEN BÜYÜK S/CEN BÜYÜK S/CEN BÜYÜK S/CEN BÜYÜK S/CEN BÜYÜK S/C

B. DAYANIMI (MPa)B. DAYANIMI (MPa)B. DAYANIMI (MPa)B. DAYANIMI (MPa)B. DAYANIMI (MPa)B. DAYANIMI (MPa)B. DAYANIMI (MPa)B. DAYANIMI (MPa)

EN AZ DOZAJ EN AZ DOZAJ EN AZ DOZAJ EN AZ DOZAJ EN AZ DOZAJ EN AZ DOZAJ EN AZ DOZAJ EN AZ DOZAJ kg/mkg/mkg/mkg/mkg/mkg/mkg/mkg/m33333333

275

IIIIIIII 25

----------------

IIIIIIIIIIIIIIII

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII

IVIVIVIVIVIVIVIV

VVVVVVVV

0.65

30

Aşırı yağmura, ıslanmaAşırı yağmura, ıslanma--kurumaya maruzkurumaya maruz

IIIIIIII

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII

Yüzeyi havadan yıpratıcı etkilerden korunmuşYüzeyi havadan yıpratıcı etkilerden korunmuşIIIIIIIIIIIIIIII

IVIVIVIVIVIVIVIV

Aşırı yağmurdan, donmadan korunmuş, yoğuşmaAşırı yağmurdan, donmadan korunmuş, yoğuşma

Deniz suyu, buz çözücü tuzlar, donmaDeniz suyu, buz çözücü tuzlar, donma--çözülmeçözülmeVVVVVVVV Asidik (pHAsidik (pH≤≤≤≤≤≤≤≤ 4.5) suya, aşınmaya, erozyona maruz4.5) suya, aşınmaya, erozyona maruz

PASPAYI PASPAYI -- EN1992EN1992--11

RİSK YOK

BETONARME

Cmin (mm)

ÖN GERİLMELİ BETON Cmin (mm)

XO XC4

KARBONATLAŞMADAN KAYNAKLANAN KOROZYON

XC1 XC2/XC3 XD1/XD2/XD3 XS1/XS2/XS3

KLORÜRLERDEN KAYNAKLANAN KOROZYON

DENİZ SUYUNDAN KAYNAKLANAN KOROZYON

10 15 25 30 45 45

20 25 35 40 55 55

XD1 Islak, nadiren kuru (klorür içeren su sıçraması)Islak, nadiren kuru (klorür içeren su sıçraması)XD2 Orta derecede rutubet (yüzme havuzu, endüstriyel su)Orta derecede rutubet (yüzme havuzu, endüstriyel su)XD3 Tekrarlı ıslanmaTekrarlı ıslanma--kuruma (köprü, yer kaplaması, otopark)kuruma (köprü, yer kaplaması, otopark)

XO Çok kuru (Hava nemi çok düşük, bina içi betonlar)Çok kuru (Hava nemi çok düşük, bina içi betonlar)XC1 Kuru (Hava nemi düşük, bina içi betonlar)Kuru (Hava nemi düşük, bina içi betonlar)XC2 Islak, nadiren kuru (Su tutucu yapı bölümleri, temeller)Islak, nadiren kuru (Su tutucu yapı bölümleri, temeller)XC3 Orta derecede nem ( yağmurdan korunmuş dış/iç eleman)Orta derecede nem ( yağmurdan korunmuş dış/iç eleman)XC4 Tekrarlı ıslanmaTekrarlı ıslanma--kuruma (su temasına açık yüzeyler)kuruma (su temasına açık yüzeyler)

XS1XS1 Deniz suyu ile direkt temas yok (sahile yakın yapılar)Deniz suyu ile direkt temas yok (sahile yakın yapılar)XS2XS2 Denizin altında (deniz yapılarının belli kısımları)Denizin altında (deniz yapılarının belli kısımları)XS3XS3 Gelgit, dalga ve serpintiye maruz (deniz yapılarının belli kısımları)Gelgit, dalga ve serpintiye maruz (deniz yapılarının belli kısımları)

PAS PAYIPAS PAYI-- TS500 (2000)TS500 (2000)

YAPI İÇİNDE HAVA KOŞULLARINA AÇIK YAPI İÇİNDE HAVA KOŞULLARINA AÇIK YAPI İÇİNDE HAVA KOŞULLARINA AÇIK YAPI İÇİNDE HAVA KOŞULLARINA AÇIK YAPI İÇİNDE HAVA KOŞULLARINA AÇIK YAPI İÇİNDE HAVA KOŞULLARINA AÇIK YAPI İÇİNDE HAVA KOŞULLARINA AÇIK YAPI İÇİNDE HAVA KOŞULLARINA AÇIK OLMAYAN KOLON ve KİRİŞLERDEOLMAYAN KOLON ve KİRİŞLERDEOLMAYAN KOLON ve KİRİŞLERDEOLMAYAN KOLON ve KİRİŞLERDEOLMAYAN KOLON ve KİRİŞLERDEOLMAYAN KOLON ve KİRİŞLERDEOLMAYAN KOLON ve KİRİŞLERDEOLMAYAN KOLON ve KİRİŞLERDE

≥20 mm

ZEMİNLE DOĞRUDAN İLİŞKİDE ZEMİNLE DOĞRUDAN İLİŞKİDE ZEMİNLE DOĞRUDAN İLİŞKİDE ZEMİNLE DOĞRUDAN İLİŞKİDE ZEMİNLE DOĞRUDAN İLİŞKİDE ZEMİNLE DOĞRUDAN İLİŞKİDE ZEMİNLE DOĞRUDAN İLİŞKİDE ZEMİNLE DOĞRUDAN İLİŞKİDE OLAN ELEMANLARDAOLAN ELEMANLARDAOLAN ELEMANLARDAOLAN ELEMANLARDAOLAN ELEMANLARDAOLAN ELEMANLARDAOLAN ELEMANLARDAOLAN ELEMANLARDA

≥50 mm

GEREKLİ EN AZ GEREKLİ EN AZ GEREKLİ EN AZ GEREKLİ EN AZ GEREKLİ EN AZ GEREKLİ EN AZ GEREKLİ EN AZ GEREKLİ EN AZ

BETON ÖRTÜSÜBETON ÖRTÜSÜBETON ÖRTÜSÜBETON ÖRTÜSÜBETON ÖRTÜSÜBETON ÖRTÜSÜBETON ÖRTÜSÜBETON ÖRTÜSÜ

≥25 mm

HAVA KOŞULLARINA AÇIK HAVA KOŞULLARINA AÇIK HAVA KOŞULLARINA AÇIK HAVA KOŞULLARINA AÇIK HAVA KOŞULLARINA AÇIK HAVA KOŞULLARINA AÇIK HAVA KOŞULLARINA AÇIK HAVA KOŞULLARINA AÇIK KOLON ve KİRİŞLERDEKOLON ve KİRİŞLERDEKOLON ve KİRİŞLERDEKOLON ve KİRİŞLERDEKOLON ve KİRİŞLERDEKOLON ve KİRİŞLERDEKOLON ve KİRİŞLERDEKOLON ve KİRİŞLERDE

≥15 mm

PERDE DUVAR ve DÖŞEMELERDEPERDE DUVAR ve DÖŞEMELERDEPERDE DUVAR ve DÖŞEMELERDEPERDE DUVAR ve DÖŞEMELERDEPERDE DUVAR ve DÖŞEMELERDEPERDE DUVAR ve DÖŞEMELERDEPERDE DUVAR ve DÖŞEMELERDEPERDE DUVAR ve DÖŞEMELERDE

≥15 mm

KABUK ve KATLANMIŞ PLAKLARDAKABUK ve KATLANMIŞ PLAKLARDAKABUK ve KATLANMIŞ PLAKLARDAKABUK ve KATLANMIŞ PLAKLARDAKABUK ve KATLANMIŞ PLAKLARDAKABUK ve KATLANMIŞ PLAKLARDAKABUK ve KATLANMIŞ PLAKLARDAKABUK ve KATLANMIŞ PLAKLARDA

PAS PAYIPAS PAYI

KALINLIĞIN YANISIRA PASPAYI KALINLIĞIN YANISIRA PASPAYI TABAKASININ KALİTESİ TABAKASININ KALİTESİ (GEÇİRİMSİZLİĞİ) (GEÇİRİMSİZLİĞİ) ÇOK ÖNEMLİ!!!!ÇOK ÖNEMLİ!!!!

GENEL ÖNLEMLERGENEL ÖNLEMLER

HAFĐF ETKĐ1) GEÇĐRĐMSĐZ BETON ÜRETMEK1) GEÇĐRĐMSĐZ BETON ÜRETMEK

-- Düzgün GranülometriDüzgün Granülometri

-- Puzolanlarla serbest kireci bağlamakPuzolanlarla serbest kireci bağlamak

-- Đyi SıkışmaĐyi Sıkışma-- Düşük S/C OranıDüşük S/C Oranı-- Đyi KürĐyi Kür

-- Çatlaksız yapı oluşturmakÇatlaksız yapı oluşturmak

-- Yapısal Dizayn (Derzler, köşeler, su tutucular)Yapısal Dizayn (Derzler, köşeler, su tutucular)

-- Su geçirimsizlik KatkısıSu geçirimsizlik Katkısı

-- Kaliteli ve yeterli kalınlıkta pas payıKaliteli ve yeterli kalınlıkta pas payı

-- Doğru beton sınıfının seçimi (C30 ve üstü)Doğru beton sınıfının seçimi (C30 ve üstü)

-- Yapısal Dizayn (Derzler, köşeler, su tutucular)Yapısal Dizayn (Derzler, köşeler, su tutucular)

H2O H2O H2O izolasyonizolasyonizolasyonizolasyon

Korunmuş Korunmuş Korunmuş Korunmuş donatıdonatıdonatıdonatı

H2OH2OH2O H2O

YANLIŞYANLIŞ DOĞRUDOĞRU KISMEN DOĞRUKISMEN DOĞRU

YANLIŞYANLIŞ DOĞRUDOĞRU

GENEL ÖNLEMLERGENEL ÖNLEMLER

GENEL ÖNLEMLERGENEL ÖNLEMLER-- Yapısal Dizayn (Derzler, köşeler, su tutucular)Yapısal Dizayn (Derzler, köşeler, su tutucular)

BORUBORUBORUBORU

KOLONKOLONKOLONKOLON

YANLIŞYANLIŞYANLIŞYANLIŞ

YAĞMUR SUYUYAĞMUR SUYUYAĞMUR SUYUYAĞMUR SUYUBİRİKİMİBİRİKİMİBİRİKİMİBİRİKİMİ

(Cl İYONLARI)(Cl İYONLARI)(Cl İYONLARI)(Cl İYONLARI)

YANLIŞYANLIŞYANLIŞYANLIŞ

GENEL ÖNLEMLERGENEL ÖNLEMLER-- Yapısal Dizayn (Derzler, köşeler, su tutucular)Yapısal Dizayn (Derzler, köşeler, su tutucular)

YANLIŞYANLIŞ YANLIŞYANLIŞ

DOĞRUDOĞRU DOĞRUDOĞRU

DOĞRUDOĞRU

GENEL ÖNLEMLERGENEL ÖNLEMLER-- YANLIŞ YANLIŞ Yapısal Dizayn (Derzler, köşeler, su tutucular)Yapısal Dizayn (Derzler, köşeler, su tutucular)

GENEL ÖNLEMLERGENEL ÖNLEMLER-- YANLIŞ YANLIŞ Yapısal Dizayn (Derzler, köşeler, su tutucular)Yapısal Dizayn (Derzler, köşeler, su tutucular)

DEÜ ĐNŞAAT MÜHENDĐSLĐĞĐ BÖLÜMÜDEÜ ĐNŞAAT MÜHENDĐSLĐĞĐ BÖLÜMÜ

GENEL ÖNLEMLERGENEL ÖNLEMLER-- DOĞRU DOĞRU Yapısal Dizayn (Derzler, köşeler, su tutucular)Yapısal Dizayn (Derzler, köşeler, su tutucular)

GENEL ÖNLEMLERGENEL ÖNLEMLER

2) 2) (1)(1) + ÖZEL TĐP ÇĐMENTO KULLANMAK+ ÖZEL TĐP ÇĐMENTO KULLANMAK-- PÇ, EYÇPÇ, EYÇ-- CÇ veya DÜŞÜK HĐDRATASYONLU ÇĐMENTOCÇ veya DÜŞÜK HĐDRATASYONLU ÇĐMENTO

-- TÇTÇ-- SDÇSDÇ

-- SÜPERSÜLFAT ÇĐMENTOSUSÜPERSÜLFAT ÇĐMENTOSU-- ALÜMĐNLĐ ÇĐMENTOALÜMĐNLĐ ÇĐMENTO

SIRALAMA DĐĞER ETKENLERĐN AYNI KALMASI KOŞULU ĐLE GEÇERLĐ

KÜR SÜRESĐ ÇOK ÖNEMLĐ

ORTA ŞĐDDETTE ETKĐ

DOĞAL PUZOLANLAR

CURUF UÇUCUKÜL

Vb.

KATKILI ÇĐMENTOLAR

Portland Portland Portland Portland ÇimentosuÇimentosuÇimentosuÇimentosu

YüksekYüksekYüksekYüksekKatkılı ÇimentoKatkılı ÇimentoKatkılı ÇimentoKatkılı Çimento

Kür olayı Portland çimentosuna kıyasla daha önemli

YAVAŞ HĐDRATASYON

0000

Katkı OranıKatkı OranıKatkı OranıKatkı Oranı

PermeabilitePermeabilitePermeabilitePermeabilite Kötü kürKötü kürKötü kürKötü kür

İyi kürİyi kürİyi kürİyi kür

GENEL ÖNLEMLERGENEL ÖNLEMLER

3) 3) (2)(2) + DIŞ YÜZEYLERĐN YALITIMI+ DIŞ YÜZEYLERĐN YALITIMI

ŞĐDDETLĐ ETKĐ

BETON TEKNOLOJĐSĐBETON TEKNOLOJĐSĐDIŞ ETKİLERE DAYANIKLILIKDIŞ ETKİLERE DAYANIKLILIKDIŞ ETKİLERE DAYANIKLILIKDIŞ ETKİLERE DAYANIKLILIKDIŞ ETKİLERE DAYANIKLILIKDIŞ ETKİLERE DAYANIKLILIKDIŞ ETKİLERE DAYANIKLILIKDIŞ ETKİLERE DAYANIKLILIK

(DURABİLİTE, KALICILIK)(DURABİLİTE, KALICILIK)(DURABİLİTE, KALICILIK)(DURABİLİTE, KALICILIK)(DURABİLİTE, KALICILIK)(DURABİLİTE, KALICILIK)(DURABİLİTE, KALICILIK)(DURABİLİTE, KALICILIK)

YAPI MALZEMESĐ II DERSĐYAPI MALZEMESĐ II DERSĐDokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği BölümüBölümüBölümüBölümü