Tnh hnh sn xut chn nui nm 2014
TNH HNH CHUNG:(cp nht 23/12/2014)Theo kt qu iu tra chn nui ti
thi im01/10/2014ca Tng cc Thng k, n tru c nc c 2,5 triu con, gim
1,9% so cng thi im nm 2013, ch yu cc tnh vng ng bng v trung du. n b
c nc c 5,2 triu con, tng 1,4% do chnh sch h tr chn nui b c trin
khai nhiu a phng cng vi gi tht b hi n nh, ngi chn nui b c li. Tng n
b sa t 217,7 ngn con, tng 16,8%. Tng n heo t 26,8 triu con, tng
2,1% so vi nm 2013 ch yu do dch bnh c khng ch, thc n chn nui kh n
nh. Tng n gia cm c nc t 328,1 triu con, tng 4,6%, trong n g t 243
triu con, tng 4,7%.
Theo Cc Chn nui, mc tiu th sn phm chn nui bnh qun/ngi/nm 2014 c
t: 50,0 kg tht hi cc loi (tng 1,4% so 2013), 88,7 qu trng (tng
2,7%), 5,8 lt sa (tng 14,2%). Tng s nh my TACN c nc:199 nh my.
Trong : Doanh nghip c vn u t trc tip nc ngoi chim 26,6% nh my,
doanh nghip trong nc chim 70,9%, cn li thuc doanh nghip lin doanh.
Tng sn lng TACN cng nghip 2014 c t14,7triu tn, tng 9,95% so nm
2013.
Hin nay cc a phng ang tng cng cng tc kim sot gia cm nhp lu, dch
bnh trn gia cm c bn c khng ch nn ngi chn nui yn tm u t ti n, chun b
ngun thc phm cho th trng Tt 2015.
Tnh hnh th gii: USDA d bo sn lng v thng mi tht ton cu 2015 cho
thy s st gim trong sn xut tht b th gii l 1,4% trong nm 2015 so vi
mc tng trng 1,1% trong sn xut tht heo v 1,5% i vi tht g. Theo bo co
mi nht ca FAO, gi lng thc ton cu thng 10/2014 gim thng th 7 lin
tip, l t gim di nht k t nm 2009. Gi sa v tht gim trong bi cnh sn
lng tng. Ch s gi lng thc gim 6,9% so cng k 2013. Ch s gi sa trung
bnh thng 10/2014 gim 1,9% so thng 9/2014 v gim 26,6% so thng
10/2013. Ch s tht ca FAO trong thng 10/2014 gim 1,1% xung cn 208,9
im, gim 2 thng lin tip t mc k lc 212 im trong thng 8/2014. Ch s gi
ng cc thng 10/2014 tng 0,2% ln 178,4 im. Sau 5 thng gim mnh, gi la
m v ng cc (ht to) ton cu tng nh trong thng 10/2014 do thu hoch ti M
chm li v sn lng ti c gim. FAO nng d bo sn lng la m ton cu 2014-2015
thm 4,1 triu tn ln k lc mi 722,6 triu tn v gim d bo ng 5 triu tn
xung cn 1,303 t tn. Gi nguyn liu TACN tng nh so thng trc nhng gim
mnh so vi cng k nm 2013 do thi tit bt li nh hng n u tng, ng chu M,
c. Gi ng th gii phc hi tr li t thng 10/2014 ln mc 167,05 USD/ tn do
nhu cu cu sn xut TACN tng mnh cng vi thi tit bt li lm chm tin thu
hoch ng mt s bang trng chnh ti M.
Biu : Din bin gi bt c, u tng, la m v ng th gii nm 2014
(VT: USD/ tn)
Ngun: VinanetTheoTng cc Hi quan, trong 11 thng u nm 2014, c nc
nhp khu 2.146 con heo ging (+90,6% so cng k 2013), 1.540.797 con
gia cm ging (-9,7%), 3,2 ngn tn tht heo (+7,3%), 82,8 ngn tn tht
gia cm (+19,3%), khong 208,7 ngn con tru b sng (+66,2%)Tng kim ngch
nhp khu TACN&NL c nc t .. USD, tng .% so cng k 2013.D bo kim
ngch nhp khu TACN&NL c nm 2014 t 3,3 t USD, tng 7,1% so cng k
nm 2013.
Tnh n ngy 22/12/2014, c nc khng c c dch Heo tai xanh.Dch Cm gia
cm xy ra ti x Ha Bnh, huyn Tr n (tnh Vnh Long); x Phong Ph, huyn Cu
K v x Thnh Ha Sn huyn Cu Ngang (tnh Tr Vinh) v dch Cm gia cm H5N6
xy ra ti x Tnh H huyn Sn Tnh (tnh Qung Ngi).
Hin nay, dch L mm long mng xy ra ti 8 x ca huyn Lang Chnh (tnh
Thanh Ho), 2 x thuc huyn Mng Khng (tnh lo Cai), 4 x thuc huyn Trm
Tu (tnh Yn Bi), 3 x thuchuyn Lc Bnh v huyn nh Lp (tnh Lng Sn), x
Xun Lnh thuc huyn Nghi Xun (tnh H Tnh), 10 x thuc huyn Tuy c v k
Glong (tnh k Nng). (TheoCc Th y).
Th trng sn phm chn nui ti ng Nam B (vng chn nui cng nghip trng
im ca c nc):
Biu : Din bin gi heo, g v vt hi (gi ti tri) ti vng ng Nam B n
23/12/2014.
Xem chi tit ti:http://channuoivietnam.com/bieu-2/
Ngun:http://channuoivietnam.com/So snh gi heo hi Vit Nam thi im
05/12/2014 vi mt s quc gia trn th gii cho thy: Gi heo hi Vit Nam
bng vi Philippine, cao hn nhiu nc: Thi Lan (-5,2%), Trung Quc
(-8,3%), H Lan (-50,1%), Ty Ban Nha (-47,1%), (-30,6%), Chile
(-23,2%) (Ngun:Tp ch Heo th gii).
So snh gi heo hi Vit Nam v mt s nc chu (t ngy 05/12/2013
05/12/2014):
http://channuoivietnam.com/gia-ca-thi-truong/tt-ngoai-nuoc/Tham
khod bo th trngmt s sn phm chn nui:
http://channuoivietnam.com/bieu-du-bao-gia-heo-ga-vit-vung-dong-nam-bo/
Hnh minh haTNH HNH NHP KHU VT T CHN NUI V SN PHM THT-Thc n chn
nui v nguyn liu:Thc n chn nui v nguyn liu(TACN&NL):(cp nht
29/11/2014)Theos liu tng hp t Tng cc Hi quan, tng kim ngch nhp khu
TACN&NL trong thng 10/2014 t 239,2 triu USD, gim 27,3% so vi
thng trc v gim 6,7% so cng k nm ngoi. Tnh chung 10 thng u nm 2014,
tng kim ngch nhp khu TACN&NL c nc t 2,74 t USD, tng 4,4% so cng
k 2013. Lng TACN&NL ch yu nhp khu t: Achentina (1.080.triu
USD), M (333 triu USD), Trung Quc (238,5 triu USD), Braxin (213
triu USD), (185,8 triu USD), n (113,6 triu USD), Thi Lan,
Indonesia, i Loan D bo kim ngch nhp khu TACN&NL trong nm 2014 t
3,3 t USD, tng 7,1% so cng k nm 2013.
Ng(cp nht 18/12/2014):Theo Tng cc Hi quan, lng ng nhp khu
trong11 thng u nm t 4,07 triu tn, tng 137,67%; tng gi tr nhp khu t
1,05 t USD, tng 92,73% so cng k nm 2013. Cc th trng nhp khu chnh
trong 11 thng u nm 2014: Braxin (2,33 triu tn), n (631,07 ngn tn),
Achentina (355,06 tn), Thi Lan, Campuchia, Lo. D bo sn lng ng th
gii nin v 2014/2015 tng mnh ln 991,58 triu tn, tng 12 triu tn so vi
cng k nin v trc do thi tit cc nc trng chnh c ci thin.u tng(cp nht
29/11/2014):lng nhp trong10 thng t 1,28 triu tn, tr gi 762,1 triu
USD, tng 16,0% v lng v 13,4% v tr gi so vi cng k nm 2013. D bo lng
u tng nhp khu v Vit Nam trong nm 2014 c t 1,5 triu tn, tr gi 885
triu USD, tng 15,0% v lng v 12,0% v tr gi so vi nm 2013.Theo B
NN&PTNT, c lng u tng nhp khu trong thng 11/2014 t 30 ngn tn nng
tng lng nhp c nc trong 11 thng t khong 1,31 triu tn, tng 17,0% so
cng k nm 2013.
La m(cp nht 18/12/2014):Tng lng la m nhp khu c nc trong11 thng t
1,89 triu tn, tng 14,87%; tr gi 593,5 triu USD, tng 5,25% so cng k
nm trc. Cc th trng nhp khu chnh trong 11 thng: c (1,26 triu tn), M
(337.887 tn), n , Canada, Nga, o, Braxin. USDA d bo tng sn lng la m
th gii nin v 2014/15 t 722,14 triu tn, gim mnh 6 triu tn so nin v
trc do thi tit ma ng khng thun li. Nhu cu tiu th ton cu t 712,58
triu tn.-Nhp khu con ging v sn phm tht:(cp nht 12/12/2014)
TT
Chng loi
T11/2014
So T10/2014 (%)
11T/2014
So 11T/2013 (%)
Lng
Tr gi
Lng
Tr gi
Lng
Tr gi
Lng
Tr gi
1
Heo ging
203
296,675
-1.0
44.2
2,146
2,160,887
90.6
36.0
2
Gia cm ging
76,443
421,811
-64.8
-54.6
1,540,797
6,134,289
-9.7
-4.9
3
Tht heo
578
1,379,583
138.0
98.5
3,172
6,670,682
7.3
13.8
4
Tht g
7,466
8,082,581
13.8
13.9
82,782
87,988,937
19.3
18.8
5
Tru b sng
5,782
5,699,151
-78.0
-77.7
208,723
186,965,743
46.2
164.8
6
Tht tru b khng xng
71
827,525
13.2
8.1
559
6,257,899
7
Tht tru b c xng
1,516
4,209,265
-22.5
-28.2
24,246
67,575,015
8
Tht d cu
45
360,221
-47.3
-38.1
861
5,950,665
Ngun: Tng hp t TCHQ, thng 12/2014
J. Sci. & Devel. 2014, Vol. 12, No. 5: 769-778 Tp ch Khoa hc
v Pht trin 2014, tp 12, s 5: 769-778 www.vnua.edu.vn 769 PHT TRIN
CHN NUI LN THT TRN A BN TNH THANH HA Phm Xun Thanh 1* , Lng Th Dn 2
, Mai Thanh Cc 2 1 S Nng nghip & PTNT tnh Thanh Ha 2Khoa Kinh t
& PTNT, Hc vin Nng nghip Vit Nam Email*: [email protected]
Ngy gi bi: 03.06.2014 Ngy chp nhn: 08.09.2014 TM TT Chn nui ln tht
ng vai tr quan trng trong ngnh nng nghip ca tnh Thanh Ha. Nhng nm
qua, chn nui ln tht t c nhng kt qu nht nh nhng cha thc s hiu qu v
bn vng. Nghin cu c tin hnh da trn qu trnh tng hp, phn tch nhng s
liu thng k t cc bo co chuyn ngnh, s liu thng k c cng b v tnh hnh
chn nui ln ni chung v chn nui ln tht ni ring, qua nhm nh gi ng thc
trng v xc nh nhng thun li, kh khn trong pht trin chn nui ln tht a
bn nghin cu. T nhng nh gi , nghin cu xut mt s gii php pht trin chn
nui ln tht trong thi gian ti. T kha: Chn nui ln tht, nng h, Thanh
Ha, thc trng pht trin. Development of Pig Farming for Pork in Thanh
Hoa Province ABSTRACT Pig farming for pork or pork production is an
important industry of the agricultural sector in Thanh Hoa
province. In recent years, thanks to well management of local
governments, pig rearing in the province has gradually developed;
nevertheless, it is not really sustainable. Data gathered from
statistical reports, especially from published statistical data on
pig farming in general and pig farming for pork in particular were
analyzedto evaluate the status and advantages and disadvantages of
pork production in the province. Some solutions for future pork
production were recommended.. Keywords: Develop situation,
household, pig rearing, Thanh Hoa. 1. T VN S liu thng k nm 2010 cho
thy t trng gi tr sn xut ngnh chn nui chim khong 25% trong ton ngnh
nng nghip, trong chn nui ln tht ca nc ta c bc pht trin nhanh chng,
ng gp khong 70% tng sn lng tht x ca ngnh chn nui (Phm Th Tn v Phm
Vn Hng, 2013). Ngoi mc ch tng thu nhp, chn nui ln gp phn gii quyt
vic lm cho ngi lao ng. Thanh Ha l a phng c tng n ln ln th 2 vng Bc
Trung B (tnh n thng 10 nm 2013, n ln ca Thanh Ha c tng s 887,619
nghn con) v l ni cung ng sn phm ln tht ln i vi th trng trong v ngoi
tnh. Sn lng ln tht thng phm nm 2010 khong 130,4 nghn tn, tng dn qua
cc nm vi tc 0,7%/nm, t 133,4 nghn tn nm 2013 (S liu thng k ca Cc
thng k tnh Thanh Ha, 2013). Bn cnh nhng kt qu t c, chn nui ln tht
Thanh Ha vn gp phi nhng kh khn nh: Vic quy hoch, thc hin quy hoch
vn cha thc s c quan tm; u t cha p ng yu cu, phng thc chn nui ch yu
l bn cng nghip, quy m nh l, pht trin chn nui trang tri cng nh h cn
phn tn, t pht, thiu kim sot trong phng tr dch bnh, gy nhim mi
trng... ChnhPht trin chn nui ln tht trn a bn tnh Thanh Ha 770 v vy,
pht trin chn nui ln tht a bn cha t c hiu qu v tnh bn vng, rt cn
quan tm nghin cu. Trong thi gian qua, mc d c nhiu nghin cu v chn
nui ni chung cng nh chn nui ln tht ni ring nhng cha c nghin cu, nh
gi no v pht trin chn nui ln tht Thanh Ha nh bi vit ny vi mc ch tm
ra mt s gii php ch yu pht trin chn nui ln tht trn a bn tnh trong
thi gian ti. 2. PHNG PHP NGHIN CU - Phng php thu thp thng tin: Cc s
liu s dng trong nghin cu ny c thu thp v tng hp t cc ngun sn c nh: n
ti c cu ngnh nng nghip theo hng nng cao gi tr gia tng v pht trin bn
vng, tnh thanh ha n nm 2020 (UBND tnh Thanh Ha); Bo co tng hp quy
hoch tng th pht trin nng nghip tnh thanh ha n nm 2020 v nh hng n nm
2030 (S Nng nghip v Pht trin nng thn tnh Thanh Ha); cc bo co ca Chi
cc Chn nui, S Nng nghip v Pht trin nng thn tnh Thanh Ha; cc s liu
thng k hng nm... - Phng php phn tch: Nghin cu s dng phng php thng k
m t v phng php so snh nhm phn nh s bin ng ca cc ch tiu c lin quan n
pht trin chn nui ln tht trn a bn tnh. 3. KT QU NGHIN CU 3.1. Thc
trng pht trin chn nui ln tht nng h ca Thanh Ha 3.1.1. Bi cnh chn
chung trong chn nui ln tht Thanh Ha c din tch t nhin ln vi
1.110.609 ha, c iu kin thi tit, kh hu tng i thun li cho pht trin
nng nghip a dng. Bn cnh , Thanh Ha c ngun nhn lc di do, vi tng dn s
nm 2013 l 3,44 triu ngi, trong c 88,48% sinh sng khu vc nng thn. T
l lao ng qua o to c xu hng tng trong nhng nm qua, t 25,5% nm 2010
tng ln 32,8% nm 2013 (UBND tnh Thanh Ha, 2014). Nh vy, c th thy
Thanh Ha c tim nng ln trong pht trin nng nghip, y cng l cc ngun lc
quan trng cho pht trin chn nui ln tht trn a bn tnh. Nhng nm gn y,
cng vi cc chnh sch pht trin chn nui ln ni chung v chn nui ln tht ni
ring ca ng v Nh nc, tnh Thanh Ha cng c nhng quan tm nht nh i vi lnh
vc ny, c th nh: Quyt nh s 1745/2011/Q-UBND, ngy 03/6/2011 ca UBND
tnh v c ch, chnh sch h tr ging gc vt nui; Quyt nh s 271/2011/Q-
UBND ngy 21/01/2011 ca UBND tnh v c ch chnh sch pht trin chn nui
gia sc, gia cm;... Nhng ch trng, chnh sch gp phn thc y qu trnh pht
trin chn nui trn a bn tnh, c bit l chn nui ln tht. Nm 2011, ton tnh
c 374 trang tri cc loi, n nm 2013 tng ln 587 trang tri, trong 324
trang tri l chn nui, chim 61%. Tuy nhin, hin ti Thanh Ha cha c chnh
sch c th dnh ring cho pht trin chn nui ln tht, do chn nui ln tht
Thanh Ha cha thc s to ra nhng bc t ph. 3.1.2. Thc trng pht trin n
ln - Tc tng n Giai on 2006 - 2010, gi thc n chn nui lin tc tng, c
bit nm 2008 - 2009 dch bnh bng pht mnh Thanh Ha trong khi gi bn tht
ln hi tng khng ng k l nguyn nhn ch yu dn n tng n ln trn a bn tnh c
xu hng gim mnh, bnh qun 8,6%/nm. Mc d vy, trong 3 nm tr li y, n ln
Thanh Ha c chiu hng tng, t 2011- 2013 t 0,5%/nm. Nm 2010 n ln c
874,5 nghn con, n nm 2013 c 887,6 nghn con. Mt s huyn tng mnh v c
nhiu trang tri v gia tri nh: Nga Sn, Triu Sn, Yn nh, Thiu Ho, Vnh
lc, Thch Thnh, Cm thu... So vi mc tiu ti nm 2013 l 1,9 triu con li
th thc t mi ch t 46%.Phm Xun Thanh, Lng Th Dn, Mai Thanh Cc 771 Bng
1. Tng hp mt s chnh sch lin quan n pht trin chn nui ln tht trn a bn
tnh Thanh Ha Chnh sch Ni dung Kt qu nh gi Chnh sch ca Nh nc Chng
trnh 134, 135 u t c s h tng, h tr pht trin sn xut, nh , t , t sn
xut v nc sinh hot cho ng bo dn tc thiu s v cc x, thn bn c bit kh
khn Trong giai on 2006-2010, u t 214km ng giao thng. Trn 60 ngn h
dn c h tr t sn xut, ging vt nui. Tng kinh ph u t, h tr trn 876 t ng
Chng trnh cha p ng nhu cu, vn cn 02 x v 151 thn, bn cha c ng t n
trung tm; 01 x v 60 thn, bn cha c in li quc gia Chng trnh MTQG gim
ngho H tr xy dng cc m hnh gim ngho, pht trin sn xut, khuyn nng, lm,
ng h tr trn 2.279 t ng cho hn 429 nghn lt h ngho vay vn; h tr 15,15
t ng xy dng 115 m hnh khuyn nng Vn i ng ca nhn dn khng p ng c nn
vic trin khai thc hin chng trnh cha t c kt qu nh mong mun Chng trnh
gim ngho nhanh v bn vng theo Ngh quyt 30a H tr cc huyn ngho u t c s
h tng, pht trin sn xut T nm 2011-2013, tng vn b tr cho chng trnh l
252,6 t ng (bnh qun 87,5 t ng/nm) C tc ng tch cc ti vic chuyn dch c
cu cy trng, vt nui, pht trin sn xut hng ho. Tuy nhin, so vi mc tiu
n c ph duyt, ngun vn h tr cn thp Ngh nh s 61/2010/N-CP Khuyn khch
doanh nghip u t vo nng nghip, nng thn cp giy chng nhn u i u t cho
17 doanh nghip th hng chnh sch Vic trin khai thc hin chnh sch cn
nhiu hn ch do t doanh nghip u t vo lnh vc nng nghip nng thn thuc i
tng iu chnh ca chnh sch Ngh quyt s 48/NQ-CP H tr gim tn tht sau thu
hoch i vi nng sn, thu sn thc hin cho 174 t chc, c nhn vay vn h tr
li sut vi tng s tin l 31,7 t ng, tng li sut h tr l 2,6 t ng Tuy
mang li hiu qu bc u nhng cn trong phm vi hp, cha thc hin c trong
lnh vc chn nui Ngh nh s 41/2010/N-CP Chnh sch tn dng phc v pht trin
nng nghip, nng thn c 120.285 lt c nhn, h gia nh; 365 lt ch trang
tri v 25 lt hp tc x c vay vn, vi tng d n cho vay l 964 t ng. Vic cc
h nng dn c tip cn v vay vn tn dng u i cn kh khn Chnh sch ca tnh
Quyt nh s 1745/2011/Q- UBND H tr ging gc vt nui Trong 5 nm
(2009-2013) h tr lu gi 7.578 ln ging ng b, h tr lu gi 10.000 g mi
ng b, 2.500 ngan ng b v 20.000 vt ng b gp phn thay i c cu n ln
trong tnh, nng cao c nng sut, hiu qu trong chn nui ln. Quyt nh s
271/2011/Q- UBND H tr pht trin chn nui gia sc, gia cm pht trin c
166 trang tri theo tiu ch mi, trong c 57 trang tri chn nui ln tht v
c 60 trang tri chn nui tp trung quy m ln Gp phn chuyn bin nhn thc
ca mt phn ln ngi dn trong u t pht trin chn nui cng nghip Ngun: UBND
tnh Thanh Ha nm 2011, 2013, 2014 v S Nng nghip v PTNT tnh Thanh Ha,
2014. Hin ti, ln c nui tp trung cc huyn ng bng, khu vc min Ni gm 11
huyn nhng ch c 275,4 nghn con, chim 31%. Trong pht trin chn nui ln
khu vc Bc Trung B, tnh n nm 2012 Thanh Ha l tnh ng th 2 v s lng u
ln hng nm, vi 854,8 nghn con (sau tnh Ngh An, vi 1.006 nghn con). -
Sn lng tht ln: Sn lng tht ln tng dn qua cc nm vi tc tng bnh qun
4,9% (giai on 2006- 2010 tng 7,5%/nm), tng ng t 90,8 nghn tn nm
2005 ln 130,4 nghn tn nm 2010 v 197,9 nghn tn nm 2012. Tuy tng n ln
ca tnh Thanh Ha nm 2012 ch ng th hai khu vc Bc Trung BPht trin chn
nui ln tht trn a bn tnh Thanh Ha 772 Biu 1. Bin ng n ln ca tnh
Thanh Ha t nm 1995 - 2013 Ngun: Cc thng k tnh Thanh Ha, 2014 (sau
tnh Ngh An) nhng nng sut chn nui cao dn n sn lng ln tht ca tnh cao
hn 71,3 nghn tn so vi Ngh An v chim gn 50% tng sn lng ln tht ca ton
khu vc. Thanh Ha tr thnh tnh c sn lng ln tht ln nht trong khu vc Bc
Trung B. Biu 2. Tng n ln ca cc tnh Bc Trung B nm 2012 (nghn con)
Ngun: Tng cc Thng k nm 2013 Biu 3. Sn lng ln tht ca tnh Thanh Ha
qua cc nm (nghn tn)Phm Xun Thanh, Lng Th Dn, Mai Thanh Cc 773 Biu
4. Sn lng ln tht ca tnh Thanh Ha so vi cc tnh Bc Trung B nm 2012
(Nghn tn) Ngun: Tng cc Thng k nm 2012 - Gi tr sn xut ngnh chn nui
ln tht T trng gi tr sn xut chn nui ln tht ng dng cng ngh cao kh
thp. Cc sn phm chn nui ng dng cng ngh cao Thanh Ha bao gm: b sa tp
trung 1.500 con, g cng nghip tp trung 350 nghn con, trong khi chn
nui ln tht siu nc tp trung mi ch t 65 nghn con. Tuy nhin, tng gi tr
sn xut ca chn nui ln tht vn ng u trong c cu gi tr sn xut ngnh chn
nui ca tnh (nm 2010 chim 34,3% v n nm 2013 tng ln 42,3%). Hin ti,
chn nui ln tht quy m nng h, nh, phn tn mang tnh tn dng cn chim t l
cao (73%), chn nui trang tri sn xut hng ho mi chim 27%. Chn nui ln
ngoi hng nc mi chim 20%, ln ni, ln lai chim ti 80%. Nng lc u t pht
trin chn nui hng ha hn ch; pht trin chn nui ln tht ph thuc rt ln vo
gi c thc n chn nui v gi ln tht hi. 3.1.3. Pht trin cc hnh thc chn
nui ln tht Chn nui trong cc h gia nh: Chn nui ln ca tnh theo m hnh
nng h nh l l ch yu. Trong tng n ln, h (di 30 con ln) khu vc nng thn
c 675,9 nghn con, chim 76,2%, h khu vc thnh th 13,6 nghn con, chim
1,5%; gia tri (t 30 con ln tr ln) c 79,7 nghn con, chim 9%, bnh qun
51,3 con/gia tri; Bng 2. C cu gi tr sn xut ngnh chn nui ln v cc vt
nui ch yu trn a bn tnh Thanh Ha (%) TT Ch tiu Nm 2010 Nm 2011 Nm
2012 Nm 2013 1 Ln 34,3 38,1 43,5 42,3 2 Tru 7,2 7,3 5,8 5,7 3 B
12,1 9,4 8,3 8,4 4 G 33,4 32,6 30,8 30,4 5 Vt 4,0 3,9 3,4 3,8 6
Ngan, ngng 2,0 2,0 1,9 1,8 7 Trng v gi tr cc sn phm khc 6,9 6,6 6,1
7,6 Ngun: UBND tnh Thanh Ha, 2014Pht trin chn nui ln tht trn a bn
tnh Thanh Ha 774 Thc t cho thy chn nui theo m hnh h nh l km hiu qu
ang c xu hng gim chuyn dn sang chn nui tp trung theo hnh thc gia
tri v trang tri. Thanh Ha hin c 252,1 nghn h c chn nui ln, gim 56,3
nghn h so vi nm 2010, nhng tng n ln vn tng thm 13,1 nghn con. Chn
nui trang tri: Theo tiu ch mi quy nh ti Thng t s: 27
/2011/TT-BNNPTNT, ngy 13 thng 4 nm 2011 (c s chn nui phi t gi tr sn
lng hng ha t 1.000 triu ng/nm tr ln), nm 2011 ton tnh c 187 trang
tri chn nui; n nm 2012 tng ln 324 trang tri. Tuy nhin, s lng gia sc
v sn phm ca chn nui trang tri mi chim khong 25%, chn nui gia tri, h
gia nh vn chim ch yu trong sn xut ngnh chn nui ton tnh. Ring v chn
nui ln tht, nm 2014 ton tnh c 285 trang tri c chng nhn, tng 42
trang tri so vi nm 2013 vi s lng 100,2 nghn con, chim 11,3% tng n
ton tnh. Chn nui dn pht trin theo m hnh trang tri tp trung, gia tri
thay th dn chn nui nh l h gia nh. Tuy nhin, s pht trin ca trang tri
trn a bn hin nay cha theo quy hoch tng th, tnh trng pht trin t pht
vn cn din ra nhiu a phng trong tnh. Doanh nghip chn nui: Cc doanh
nghip tham gia trc tip vo chn nui ln tht trn a bn tnh hu nh khng c.
Cc doanh nghip chn nui ln tht thng lin kt vi cc trang tri chn nui
hoc h gia nh theo hnh thc chn nui gia cng. y cng l yu t thc y cho
qu trnh pht trin cc trang tri Thanh Ha. Theo thng k, nm 2010 s lng
trang tri tham gia lin kt vi doanh nghip (cng ty thc n chn nui CP
Thi Lan) l 83 trang tri, n nm 2011 tng ln 107 trang tri v cui nm
2013 tng ln 154 trang tri. Hu ht cc trang tri tham gia chn nui gia
cng u thu ht c t 3 n 7 lao ng/trang tri, thu nhp bnh qun t 5 n 7
triu ng/lao ng v hng nm doanh thu t hot ng chn nui gia cng ca trang
tri t 500 - 900 triu ng. Tuy chn nui gia cng c hiu qu kinh t cao
nhng hin cha phi hnh thc ch yu trong chn nui ln tht a phng. Nguyn
nhn ch yu do: i) yu cu vn i ng ca cc h gia nh/trang tri ln (thng t
1 n 3 t ng) trong khi tim lc v vn ca h v trang tri hn ch; ii) Vn mi
trng xung quanh khu vc chn nui b nh hng rt nng n; iii) Kin thc v
kinh nghim chn nui theo hng sn xut hng ha ln ca ngi dn cha p ng nhu
cu ca doanh nghip. 3.1.4. Qun l v pht trin cc c s git m Sn phm chn
nui ch yu c tiu th thng qua cc h kinh doanh git m. S lng c s git m
ln tht ph thuc ln vo nhu cu ca th trng tiu dng v thng thng s t l
thun vi s u gia sc xut chung hng nm ca a phng. Theo thng k, nm
2010, ton tnh c 2.851 c s git m v con s ny tng ln 2.878 c s nm
2013, vi nng sut git m t khong 2.000 con gia sc/ngy. Tuy nhin, s
gia tng ny tp chung ch yu s c s git m nh l, t pht, phn tn trong khu
dn c v thiu s qun l ca c quan th y. Do , i b phn cc c s git khng m
bo tiu chun v sinh th y, an ton thc phm, tim n nguy c pht sinh, pht
trin cc loi dch bnh nguy him trn gia sc gia cm v e da n sc khe cng
ng. Theo Quyt nh s 2321 V vic quy hoch tng th pht trin thng mi tnh
Thanh Ha n nm 2010, n nm 2005 xy dng 3 l git m tp trung vi cc thit
b tng i hin i ti cc phng Ph Sn, ng Sn, ng V (thnh ph Thanh Ha). Ti
th x Sm Sn v Bm Sn mi ni mt l. 13 huyn ng bng v 7 huyn min ni mi
huyn xy dng mt l ti khu vc th trn. Nm 2010 xy dng thm 26 l git m.
Tuy nhin, thc t n nm 2013 ton tnh ch c 8 c s git m bn cng nghip tp
trung, 2 c s git m cng nghip xut khu. Trong 8 c s git m bn cng
nghip tp trung ch c 3 c s ang hot ng v c s gim st hng ngy ca c quan
th y. Bn cnh , cc c s ny hinPhm Xun Thanh, Lng Th Dn, Mai Thanh Cc
775 Bng 4. S c s git m gia sc gia cm trn a bn tnh Thanh Ha Din gii
Nm 2010 Nm 2011 Nm 2012 Nm 2013 Tng s c s git m 2.851 2.836 2.840
2.878 Phn theo giy php hot ng - Cha c cp php 2.848 2.730 2.837
2.759 - c cp php 103 106 113 119 Phn theo v tr - S c s git m tp
trung 6 8 9 9 - S c s phn tn trong khu dn c 2.845 2.828 2.831 2.869
Phn theo s qun l ca c quan th y - c kim sot 923 1.005 1.024 1.038 -
Khng c kim sot 1.928 1.831 1.816 1.840 Ngun: Tng hp t s liu ca S
cng thng cha iu kin v sinh th y. Nh trn nu, Thanh Ha c n 2.878 im
git m gia sc, gia cm th cng, nh l, trong 119 c s c cp php kinh
doanh, 1.038 im git m c s kim sot ca c quan th y. Nu mi ngy cc c s
cha c s kim sot ca c quan th y git m trung bnh 3 con th hng nm c n
hn 1,9 triu con gia sc, gia cm khng m bo v sinh an ton thc phm c
tiu th trn th trng. 3.1.5. Qun l v pht trin ging ln tht H thng ging
ln ngoi trn a bn tnh Thanh Ha nhng nm qua cng nhn c nhiu s quan tm
ca tnh. Cng tc qun l ging vt nui c cc ngnh, cc a phng quan tm ch o
theo Php lnh ging vt nui, Php lnh th y. Kt qu pht trin n ging cho
thy, nm 2006 Thanh Ha c 1.000 ln ni ngoi ng b, n cui nm 2012 c
1.670 ln ni ngoi v 30 ln ni Mng ci thun c nui 7 c s sn xut ln ng b
iu kin, hng nm sn xut khong 10.020 ln hu b cp b m, cung cp con ging
cho nhn dn trong tnh. Nm 2013, tng n ni ngoi t 20.000 con, chim 20%
tng n ln ni trong tnh. n ni ngoi ng b trn 1.500 con, hng nm cung cp
cho ngi chn nui trn 9.000 ln ci ging. n ln ni cp b m mi pht trin t
nm 2006 n nay t trn 25.000 con 3.1.6. Qun l v pht trin thc n chn
nui Thanh Ho l tnh c ngun nguyn liu t ngnh trng trt v thy sn di do:
ng 219 nghn tn/nm, u tng 14 nghn tn/nm, lc 28 nghn tn/nm, thy sn
trn 123 nghn tn/nm, p ng c mt phn nhu cu nguyn liu cho ch bin thc n
gia sc trn a bn. Thc trng cho thy, ngoi vic t ch bin ca cc c s, h
chn nui (5.120 my ch bin thc n chn nui), trn a bn tnh c 05 c s sn
xut thc n chn nui ng k hot ng v cng b cht lng sn phm vi cng sut t
12.000 - 40.000 tn/nm. Sn xut thc n trong tnh chim 20% th phn thc n
chn nui trn a bn (khong 200.000 tn/nm). Mc d din tch gieo trng cy
hng nm din bin theo xu th ngy cng gim v quy m (bnh qun ton thi k
2006 - 2013 din tch t trng cy hng nm gim gn 0,7%/nm v din tch gieo
trng gim 0,1%/nm) nhng phn ln cc sn phm t ngnh trng trt, thy sn c
th lm nguyn liu chnh cho ngnh chn nui vn c pht trin theo hng tng.
Tng sn lng lng thc nm 2013 t 1,65 triu tn, tng 37 nghn tn so vi nm
2010 v 168 nghn tn so vi nm 2005.Pht trin chn nui ln tht trn a bn
tnh Thanh Ha 776 Bng 5. Sn lng mt s nguyn liu chnh lm thc n chn nui
(tn) TT Hng mc Din bin qua cc nm Tng, gim BQ/nm 2005 2010 2013
2006- 2010 2011- 2013 2006- 2013 1 Cy lng thc c ht 1.481.724
1.612.574 1.649.583 1,7 0,8 1,4 Go 1.237.518 1.396.629 1.431.051
2,4 0,8 1,8 Ng 244.206 215.945 218.532 -2,4 0,4 -1,4 2 Cy cng nghip
Lc 29.285 27.214 27.635 -1,5 0,5 -0,7 u tng 7.349 9.341 13.878 4,9
14,1 8,3 Sn 126.010 28.142 215.860 -25,9 97,2 7,0 Trong sn nguyn
liu 49.566 88.272 138.143 12,2 16,1 13,7 3 Thy sn 73.544 103.385
123.800 7,0 6,2 6,7 Ngun: S liu thng k tnh Thanh Ha nm 2011, 2012;
Bo co ca s Nng nghip v PTNT, 2013 3.1.7. Cng tc chuyn giao tin b
khoa hc cng ngh trong chn nui Hu ht cc huyn, th x, thnh ph v cc c s
chn nui ln trong tnh u c cn b khoa hc - k thut, cn b qun l c kinh
nghim v lnh vc chn nui. Lc lng ny cng vi h thng khuyn nng trong tnh
v cc a phng trin khai 70 m hnh chn nui ln ti 27 huyn, th, thnh ph.
Cc t chc on th v cc a phng t chc c: 76 lp tp hun k thut chn nui cho
2.600 lt cn b khuyn nng vin c s; 220 lp tp hun k thut, chuyn giao
tin b khoa hc - k thut trong chn nui ln cho nng dn vi trn 230.000
lt ngi tham gia. Cc n v trong tnh hp tc vi cc vin, trng i hc thc
hin nhiu chng trnh, d n, ti nhm pht trin chn nui ln tht trn a bn
tnh nh: o to k thut dn tinh vin; chuyn giao k thut chn nui ln an
ton dch bnh; xy dng phn mm qun l ging ln... Tt c cc hng nghin cu,
ng dng trn u c gn vi vic xy dng cc m hnh sn xut tin tin, lm cu ni a
khoa hc k thut vo sn xut, lm c s chn nui ln pht trin bn vng. 3.2.
Nhng thun li, kh khn v bt cp trong pht trin chn nui ln tht Thanh Ha
3.2.1 Thun li Hin nay ngnh chn nui ln ang nhn c nhiu s quan tm ln
thng qua hng lot chnh sch khuyn khch chn nui pht trin, nhiu chng
trnh khuyn nng c thc Bng 6. Mt s kt qu pht trin cng tc khuyn nng
trong chn nui ln Thanh Ha Din gii Nm 2005 Nm 2010 Nm 2013 S m hnh
chn nui ln 25 57 70 Tp hun k thut cho cn b khuyn nng c s S lp (Lp)
21 61 76 S lt tham gia (Lt ngi) 872 1.983 2.600 Chuyn giao tin b
khoa hc k thut trong chn nui ln cho ngi dn S lp (Lp) 142 184 220 S
lt tham gia (Lt ngi) 174.259 224.352 230.000 Ngun: Khuyn nng tnh
Thanh Ha, 2014Phm Xun Thanh, Lng Th Dn, Mai Thanh Cc 777 hin gip
ngi dn v k thut chn nui. Bn cnh , thnh t to ln v cng ngh sinh hc,
khoa hc chn nui ang gp phn h tr cho chn nui pht trin theo cc m hnh
hin i v quy m, thn thin vi mi trng, h thng thng tin lin lc, giao
thng gia cc vng c bn pht trin to iu kin thun li cho hot ng thng mi.
Thanh ha l tnh c din tch t nng nghip ln, a hnh thun li cho vic pht
trin chn nui ln tht. Tht ln vn l thc phm ch yu v thng xuyn trong ba
n gia nh ngi Vit Nam ni chung v ngi tiu dng khu vc ng Nam , do th
trng tiu th ln tht cn rt ln. Chn nui ln gn lin vi ngi nng dn t lu
i, l ngnh sn xut khng th thiu trong h thng chn nui ca tnh v c nc, v
ngoi vic p ng nhu cu tht ln cho nhu cu tiu dng trong nc cn gp phn
cung cp ngun nguyn liu sn xut cc sn phm ch bin xut khu. 3.2.2. Kh
khn Nhiu h c lao ng t, trnh v nhn thc cn hn ch, do vy khi trin khai
cc ni dung pht trin chn nui, p dng khoa hc k thut cn gp nhiu kh
khn. H chn nui khng c vn sn xut hoc c nhng thiu vn sn xut, kh nng
tch ly vn ca ngi chn nui thp. Cc dch v ti chnh trong lnh vc nng
nghip cn nhiu hn ch, kh nng tip cn vn ca h cn gp nhiu kh khn. Kt qu
kho st cho thy, 40,44% h nh gi vic vay vn l kh khn. Nhng nguyn nhn
dn ti vic vay vn kh khn bao gm: Ngn hng i ti sn th chp ln hn gi tr
vay, th tc vay rm r, li sut vay cao, thi gian vay ngn, khng ph hp
vi chu k sn xut ca h. Gi c cc yu t u vo khng n nh v thay i lin tc S
bin ng gi c nh hng n chi ph v hiu qu ca qu trnh sn xut, gi bn sn
phm u ra nh hng n doanh thu v cng nh hng n hiu qu chn nui. Gi u vo
thng xuyn thay i theo chiu hng tng, gi bn ln tht c xu hng gim ang l
kh khn ln i vi ngi chn nui. Cc h ang phi i mt vi nhiu ri ro trong
chn nui ln tht: ri ro v ging, thc n, dch bnh. dn ti hiu qu chn nui
thp. 3.4. Gii php pht trin chn nui ln tht - Nghin cu xy dng chnh
sch c th dnh ring cho chn nui ln tht trn a bn tnh - To iu kin nng
cao nng lc v vn cho h nng dn, trang tri khi tham gia chn nui ln
tht, c bit u tin khi tham gia lin kt thng qua hnh thc chn nui gia
cng cho cc doanh nghip - Trong qu trnh pht trin chn nui ln tht cn
tr trng n cng tc m bo v sinh mi trng xung quanh. Do , trong quy
hoch chn nui tp trung cn tnh ton n h thng x l nc thi, cht thi chn
nui v Thanh Ha cn sm thc hin quy hoch cc im chn nui tp trung. - Tip
tc nng cao kin thc v truyn t kinh nghim chn nui theo hng sn xut hng
ha ln n h chn nui, cc ch trang tri trn a bn tnh nhm p ng yu cu ca
cc doanh nghip khi tham gia lin kt. - Khuyn khch pht trin chn nui
theo hng cng nghip, sn xut hng ha - Tng cng cng tc qun l, gim st cc
c s git m trn a bn tnh Thanh Ha, ng thi, sm thc hin quy hoch c s
git m nm 2020 theo ni dung Quyt nh s 3263/Q- UBND ca UBND tnh Thanh
Ha ngy 19 thng 09 nm 2013 v vic ph duyt quy hoch cc c s git m gia
sc, gia cm trn a bn tnh thanh ha n nm 2020. 4. KT LUN Da trn nh gi,
phn tch thc trng pht trin chn nui ln tht a bn tnh Thanh Ha, chng ti
c mt s kt lun sau: Thanh Ha ang pht trin chn nui ln tht theo chiu
rng v chiu su. Tng n lnPht trin chn nui ln tht trn a bn tnh Thanh
Ha 778 v nng sut chn nui c xu hng tng trong nhng nm tr li y. Chn
nui ln tht theo phng thc tn dng cng ang dn c thay th bi phng thc
chn nui bn cng nghip v cng nghip. Nhng h c li th v chn nui ang c xu
hng m rng quy m chn nui, trong khi nhng h chn nui nh l v khng c li
th ang dn dn tch khi hot ng chn nui ln. Cc hnh thc t chc trong chn
nui ln tht tuy khng pht trin a dng, nhng ang c s chuyn dch t chn
nui h gia nh sang chn nui trang tri, chn nui gia cng cho cc doanh
nghip. Tuy nhin, chn nui ln tht pht trin cn chm, thiu quy hoch,
thiu bn vng; chn nui trang tri hnh thnh v pht trin thiu s quy hoch
tng th v lu di; vn kim sot v sinh an ton thc phm cn cha p ng c nhu
cu ngy cng cao ca ngi tiu dng trong nc v xut khu. Cng tc qun l kim
sot git m cha ch ng, hot ng cha thng xuyn; s lng c s git m c kim
sot t t l thp. TI LIU THAM KHO V Th Minh (2010). Thc trng v gii php
pht trin h thng cung ng ging ln vng ng bng sng Hng. Nh xut bn i hc
kinh t quc dn, H Ni. L Thanh Hi (2008). Pht trin chn nui trang tri
v mt s gii php sn xut ln hng ha bn vng. Tp ch Chn nui, 7: 19-22. L
Ngc Hng (2012). Nghin cu ngnh hng ln tht trn a bn tnh Hng Yn, Lun n
tin s Kinh t, i hc Nng nghip H Ni. Tng cc Thng k. Nin gim thng k
(2012). Nh xut bn Thng k. Phm Th Tn, Phm Vn Hng (2013). Nghin cu cc
tc nhn tham gia knh tiu th sn phm tht ln trn a bn tnh ngh an, Tp ch
Khoa hc v Pht trin, 11(5): 767-776. V Trng Thnh (2010). Chn nui ln
Vit Nam: Thc trng, thch thc v trin vng, Cc Chn nui, B Nng nghip v
Pht trin nng thn. S Nng nghip v Pht trin nng thn tnh Thanh Ha
(2014). Bo co tng hp quy hoch tng th pht trin nng nghip tnh Thanh
Ha n nm 2020 v nh hng n nm 2030. S Cng thng tnh Thanh Ha (2013).
Quy hoch cc c s git m gia sc, gia cm trn a bn tnh Thanh Ha n nm
2020. UBND tnh Thanh Ha (2014). n ti c cu ngnh nng nghip theo hng
nng cao gi tr gia tng v pht trin bn vng, tnh Thanh Ha n nm 2020.
UBND tnh Thanh Ha (2013). Quyt nh s 3263/Q-UBND ngy 19 thng 09 nm
2013 v vic ph duyt quy hoch cc c s git m gia sc, gia cm trn a bn
tnh Thanh Ha n nm 2020. UBND tnh Thanh Ha (2011). Quyt nh s
1745/2011/Q-UBND ngy 03/6/2011 v c ch, chnh sch h tr ging gc vt
nui. UBND tnh Thanh Ha (2011). Quyt nh s 271/2011/Q- UBND ngy
21/01/2011 v c ch chnh sch pht trin chn nui gia sc, gia cm.
