PHN B: TM HIU V LUT T TNG HNH CHNH

CHUYN 5TM HIU V LUT T TNG HNH CHNH VIT NAM [footnoteRef:2] [2: Bi vit c s dng thng tin t cng gii thiu Lut t tng hnh chnh ca B T php.]

Ngy 24-11-2010, ti k hp th 8, Quc hi nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam kho XII k hp th 8 thng qua Lut t tng hnh chnh. Ngy 07-12-2010, Ch tch nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam k Lnh cng b Lut t tng hnh chnh v Lut c hiu lc t ngy 01-7-2011. S ra i ca Lut t tng hnh chnh em li nhiu ngha quan trng. Lut t tng hnh chnh khng ch l mt thnh tu lp php to ln, gp phn vo s pht trin trong lnh vc hnh chnh ni ring, trong h thng php lut ni chung m cn c ngha thc tin quan trng trong vic bo v cc quyn v li ch hp php ca c nhn, c quan, t chc khi b cc quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh ca c quan nh nc, ngi c thm quyn trong c quan hnh chnh nh nc xm phm. 1. Vi nt v s hnh thnh v pht trin ca php lut t tng hnh chnh ti Vit namTi k hp th 7, Quc hi kho IX thng qua Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut t chc To n nhn dn, theo , k t ngy 01-7-1996 To n nhn dn cc cp chnh thc c giao thm quyn gii quyt cc v n hnh chnh. Ngy 21-5-1996, Php lnh th tc gii quyt cc v n hnh chnh c U ban thng v Quc hi thng qua, c hiu lc thi hnh k t ngy 01-7-1996 v c sa i, b sung ln th nht ngy 25-12-1998 v sa i, b sung ln th hai ngy 05-4-2006. Vic ban hnh Php lnh th tc gii quyt cc v n hnh chnh v cc php lnh sa i, b sung to iu kin cho vic gii quyt cc khiu kin hnh chnh, gp phn bo v li ch ca Nh nc, quyn, li ch hp php ca cng dn; tng cng php ch x hi ch ngha. Tuy nhin, qua thc tin gii quyt cc v n hnh chnh trong nhng nm qua cho thy cc quy nh ca Php lnh th tc gii quyt cc v n hnh chnh bc l nhng hn ch v bt cp; c nhng quy nh mu thun vi quy nh ca cc vn bn quy phm php lut khc nh quy nh ca Lut khiu ni, t co, Lut t ai; c nhng quy nh cha ph hp hoc khng cn ph hp, cha y , thiu r rng v cn c nhng cch hiu khc nhau, c bit l cc quy nh v thm quyn gii quyt cc khiu kin hnh chnh ca To n nhn dn, iu kin khi kin, thi hiu khi kin, ngha v chng minh v cung cp chng c Bn cnh , Php lnh th tc gii quyt cc v n hnh chnh cha c quy nh c th v thi hnh bn n, quyt nh ca To n v v n hnh chnh v cng cha c vn bn quy phm php lut no quy nh v vn ny dn n thc trng c nhiu bn n, quyt nh ca To n v v n hnh chnh khng c thi hnh hoc khng c thi hnh y . Nhng hn ch, bt cp ca Php lnh th tc gii quyt cc v n hnh chnh nu trn lm gim hiu qu gii quyt cc v n hnh chnh ca To n nhn dn, gy tr ngi cho c nhn, c quan, t chc khi kin v n hnh chnh bo v quyn v li ch chnh ng ca mnh. Vi chnh sch m ca, hi nhp kinh t quc t, cng vi vic Vit Nam l thnh vin ca nhiu iu c quc t v gia nhp T chc thng mi th gii (WTO), th vic php in ho cc quy nh ca php lut t tng gii quyt cc khiu kin hnh chnh, c th ho cc cam kt quc t ca Vit Nam l rt cn thit. Theo bn cam kt vn kin gia nhp WTO ca Vit Nam (on 135 trang 66), th: i din ca Vit Nam xc nhn thm rng s sa i cc lut v cc quy nh trong nc sao cho ph hp vi cc yu cu ca hip nh WTO v th tc v r sot php l i vi cc quyt nh hnh chnh, trong bao gm c khon X:3(b) ca Hip nh GATT 1994. i din ca Vit Nam cho bit thm rng cc To n chu trch nhim r sot phi c quan im cng bng v c lp vi c quan c thm quyn ra quyt nh hnh chnh v khng c quyn li thc cht no lin quan ti kt qu ca v vic. Ngy 02-6-2005, B Chnh tr ban hnh Ngh quyt s 49-NQ/TW v Chin lc ci cch t php n nm 2020, trong mt trong cc nhim v c xc nh l: ... m rng thm quyn xt x ca To n i vi cc khiu kin hnh chnh; i mi mnh m th tc gii quyt cc khiu kin hnh chnh ti To n; to iu kin thun li cho ngi dn tham gia t tng, bo m s bnh ng gia cng dn v c quan cng quyn trc To n.... Ngh quyt s 49-NQ/TW cng t ra yu cu: Xy dng c ch bo m cho mi bn n ca To n c hiu lc php lut phi c thi hnh, cc c quan hnh chnh vi phm b x l theo phn quyt ca To n phi nghim chnh chp hnh.Vi nhng l do trn v vi tnh cht c th ca vic gii quyt cc khiu kin hnh chnh gia mt bn l c nhn, c quan, t chc, cn bn kia l c quan nh nc vic Lut t tng hnh chnh c ban hnh thay th Php lnh th tc gii quyt cc v n hnh chnh, nhm bo m tnh ng b v thng nht ca h thng php lut, gp phn bo v cc quyn v li ch chnh ng ca c nhn, c quan, t chc nh du mt bc chuyn bin y ngha. 2. Mt s quy nh mi ca Lut t tng hnh chnh2.1 Nhng quy nh chung2.1.1 Phm vi iu chnhiu 1 Lut T tng hnh chnh quy nh: Lut ny quy nh nhng nguyn tc c bn trong t tng hnh chnh; nhim v, quyn hn v trch nhim ca c quan tin hnh t tng, ngi tin hnh t tng; quyn v ngha v ca ngi tham gia t tng, c nhn, c quan, t chc c lin quan; trnh t, th tc khi kin, gii quyt v n hnh chnh, thi hnh n hnh chnh v gii quyt khiu ni, t co trong t tng hnh chnh.Quy nh trn th hin phm vi iu chnh ca Lut t tng hnh chnh rt rng, lin quan n nhiu lnh vc ca i sng x hi v trc tip n nhiu c nhn, c quan, t chc. 2.1.2. Hiu lc ca Lut T tng hnh chnh:Hiu lc ca Lut t tng hnh c quy nh ti iu 2 nh sau:1. Lut t tng hnh chnh c p dng i vi mi hot ng t tng hnh chnh trn ton lnh th nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam. 2. Lut t tng hnh chnh c p dng i vi hot ng t tng hnh chnh do c quan i din ngoi giao ca nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam tin hnh nc ngoi.3. Lut t tng hnh chnh c p dng i vi vic gii quyt v n hnh chnh c yu t nc ngoi; trng hp iu c quc t m Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l thnh vin c quy nh khc th p dng quy nh ca iu c quc t .4. C nhn, c quan, t chc nc ngoi, t chc quc t thuc i tng c hng cc quyn u i, min tr ngoi giao hoc cc quyn u i, min tr lnh s theo php lut Vit Nam hoc iu c quc t m Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l thnh vin th ni dung v n hnh chnh c lin quan n c nhn, c quan, t chc c gii quyt bng con ng ngoi giao.Php lnh Th tc gii quyt cc v n hnh chnh khng quy nh hiu lc ny. Bi vy vic Lut t tng hnh chnh quy nh v hiu lc nh trn th hin s th ch ho cc ch trng ng li, quan im v ci cch t php; m bo tnh php ch, hp hin, hp php v tnh thng nht ca Lut t tng hnh chnh trong h thng php lut; ng thi cng th hin s k tha c chn lc kinh nghim gii quyt cc v n hnh chnh hin hnh trong nc v nc ngoi, p ng yu cu ca i sng x hi v qu trnh hi nhp kinh t quc t; m bo cc quy nh ca Lut khng lm cn tr vic thc hin cc iu c quc t m nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l thnh vin.2.1.3. Mt s thut ng php la) Quyt nh hnh chnhiu 3 khon 1 Lut t tng hnh chnh quy nh: Quyt nh hnh chnh l vn bn do c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc hoc ngi c thm quyn trong cc c quan, t chc ban hnh, quyt nh v mt vn c th trong hot ng qun l hnh chnh c p dng mt ln i vi mt hoc mt s i tng c th.Quyt nh hnh chnh thuc i tng khi kin yu cu To n gii quyt v n hnh chnh l vn ban c th hin di hnh thc quyt nh hoc di hnh thc khc nh thng bo, kt lun, cng vn do c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc hoc ngi c thm quyn trong cc c quan, t chc ban hnh c cha ng ni dung ca quyt nh hnh chnh c p dng mt ln i vi mt hoc mt s i tng c th v mt vn c th trong hot ng qun l hnh chnh m ngi khi kin cho rng quyn, li ch hp php ca mnh b xm phm (tr nhng vn bn thng bo ca c quan, t chc hoc ngi c thm quyn ca c quan, t chc trong vic yu cu c nhn, c quan, t chc b sung, cung cp h s, ti liu c lin quan n vic gii quyt, x l v vic c th theo yu cu ca c nhn, c quan, t chc ), bao gm: - Quyt nh hnh chnh c c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc hoc ngi c thm quyn trong c quan, t chc ban hnh trong khi gii quyt, x l nhng vic c th trong hot ng qun l hnh chnh;- Quyt nh hnh chnh c ban hnh sau khi c khiu ni v c ni dung sa i, b sung, thay th, hu b mt phn hoc ton b quyt nh hnh chnh c hng dn ti im a ni trn.b) Hnh vi hnh chnh: l hnh vi ca c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc hoc ca ngi c thm quyn trong c quan, t chc thc hin hoc khng thc hin nhim v, cng v theo quy nh ca php lut.Vic xc nh hnh vi hnh chnh khi no l ca c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc, khi no l ca ngi c thm quyn trong c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc v khi no l khng thc hin nhim v, cng v phi cn c vo quy nh ca php lut v thm quyn, thi hn thc hin i vi nhim v, cng v v phn bit nh sau:- Trng hp theo quy nh ca php lut, vic thc hin nhim v, cng v c th l ca c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc, nhng do ngi trong c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc thc hin theo s phn cng hoc u quyn, u nhim th hnh vi l hnh vi hnh chnh ca c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc m khng phi l hnh vi hnh chnh ca ngi thc hin hnh vi hnh chnh ;V d: Theo quy nh ti iu 126 ca Lut t ai th h s chuyn i quyn s dng t np ti y ban nhn dn x, phng, th trn. ng Nguyn Vn A np h s xin chuyn i quyn s dng t ti y ban nhn dn x X theo ng quy nh, nhng b Trn Th C l cn b nhn h s ca y ban nhn dn x X tr li h s cho ng A v khng nu l do ca vic tr li h s . Trong trng hp ny, vic tr li h s cho ng A l hnh vi hnh chnh ca y ban nhn dn x X m khng phi l hnh vi hnh chnh ca b Trn Th C.- Trng hp theo quy nh ca php lut, vic thc hin nhim v, cng v c th l ca ngi c thm quyn trong c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc th vic thc hin nhim v, cng v c th l hnh vi hnh chnh ca ngi c thm quyn, khng ph thuc vo vic h trc tip thc hin hay phn cng, u quyn, u nhim cho ngi khc thc hin;V d: Theo quy nh ca php lut th Ch tch y ban nhn dn x H l ngi c thm quyn t chc vic cng ch thi hnh quyt nh x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc t ai i vi ng D, nhng y nhim cho Ph Ch tch y ban nhn dn x H trc tip t chc vic cng ch. Trong trng hp ny, vic cng ch thi hnh quyt nh x pht vi phm hnh chnh i vi ng D l hnh vi hnh chnh ca Ch tch y ban nhn dn x H m khng phi l hnh vi hnh chnh ca Ph Ch tch y ban nhn dn x H.- Trng hp theo quy nh ca php lut, vic thc hin nhim v, cng v c th l ca c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc, nhng ht thi hn theo quy nh ca php lut m c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc khng thc hin nhim v, cng v th hnh vi khng thc hin nhim v, cng v l hnh vi hnh chnh ca c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc, khng ph thuc vo vic nhim v, cng v c phn cng, u quyn, u nhim cho ngi c th no trong c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc thc hin;V d: Theo quy nh ti iu 7 ca Ngh nh s 88/2006/N-CP ngy 29-8-2006 ca Chnh ph v ng k kinh doanh th Phng ng k kinh doanh thuc S K hoch v u t tnh A c thm quyn cp Giy chng nhn ng k kinh doanh cho cc doanh nghip c thnh lp trong a gii hnh chnh tnh. Doanh nghip N np y h s ng k kinh doanh hp l, nhng qu thi hn m php lut quy nh, Phng ng k kinh doanh khng cp Giy chng nhn ng k kinh doanh cho doanh nghip N. Trong trng hp ny, vic khng cp Giy chng nhn ng k kinh doanh cho doanh nghip N l hnh vi hnh chnh ca Phng ng k kinh doanh thuc S K hoch v u t tnh A.- Trng hp theo quy nh ca php lut, vic thc hin nhim v, cng v c th l ca ngi c thm quyn trong c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc, nhng ht thi hn theo quy nh ca php lut m ngi c thm quyn trong c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc khng thc hin nhim v, cng v th hnh vi khng thc hin nhim v, cng v l hnh vi hnh chnh ca ngi c thm quyn, khng ph thuc vo vic h phn cng, u quyn, u nhim cho ngi khc thc hin.V d: Theo quy nh ti iu 30 ca Lut c tr nm 2006 th trong thi hn 03 ngy lm vic, k t ngy nhn giy t theo quy nh, Trng Cng an x, phng, th trn phi cp s tm tr cho h gia nh hoc c nhn ngh. B X np giy t theo quy nh ngh Trng Cng an x N cp s tm tr, nhng qu thi hn 03 ngy lm vic, k t ngy nhn giy t m Trng Cng an x N khng cp s tm tr cho b X. Trong trng hp ny, vic khng cp s tm tr cho b X l hnh vi hnh chnh ca Trng Cng an x N.c) Quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic cnh tranh thuc i tng khi kin yu cu To n gii quyt v n hnh chnh l quyt nh ca Hi ng cnh tranh, ca B trng B Cng thng khi gii quyt khiu ni quyt nh x l v vic cnh tranh theo quy nh ti mc 7 Chng V ca Lut cnh tranh nm 2004, bao gm:- Quyt nh gii quyt khiu ni ca Hi ng cnh tranh i vi quyt nh ca Hi ng x l v vic cnh tranh khi x l v vic cnh tranh lin quan n hnh vi hn ch cnh tranh;- Quyt nh gii quyt khiu ni ca B trng B Cng thng i vi quyt nh ca Th trng c quan qun l cnh tranh khi x l v vic cnh tranh lin quan n hnh vi cnh tranh khng lnh mnh.d) Vn xc nh ngi b kin quy nh ti khon 7 iu 3 ca Lut t tng hnh chnh- Theo quy nh ti khon 7 iu 3 ca Lut TTHC th ngi b kin l c nhn, c quan, t chc c quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic, quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic cnh tranh, danh sch c tri b khi kin; do , xc nh ng ngi b kin khi no l c nhn, khi no l c quan, t chc th phi cn c vo quy nh ca php lut v thm quyn gii quyt v vic . Trng hp c nhiu lut cng quy nh thm quyn ra quyt nh hnh chnh hoc thc hin hnh vi hnh chnh v mt lnh vc qun l th vic xc nh thm quyn ca ngi b kin khi no l c nhn, khi no l c quan, t chc phi cn c vo lut chuyn ngnh.V d: C hai quyt nh hnh chnh b khi kin v hai quyt nh hnh chnh ny u do Ch tch U ban nhn dn cp huyn k (mt quyt nh v x pht vi phm hnh chnh v mt quyt nh thu hi t ca h gia nh). Cn c vo quy nh ca php lut v thm quyn gii quyt cc v vic ny th ngi b kin trong v n hnh chnh v khiu kin quyt nh x pht vi phm hnh chnh l c nhn Ch tch U ban nhn dn cp huyn (iu 29 ca Php lnh x l vi phm hnh chnh), cn ngi b kin trong v n hnh chnh v khiu kin quyt nh thu hi t ca h gia nh l U ban nhn dn cp huyn (iu 44 ca Lut t ai).Ngi c thm quyn trong c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc quy nh ti khon 1 v khon 2 iu 3 ca Lut TTHC l ngi c chc v, chc danh c th v theo quy nh ca php lut th ngi c chc v, chc danh mi c thm quyn ra quyt nh hnh chnh hoc c hnh vi hnh chnh. Trng hp quyt nh hnh chnh hoc hnh vi hnh chnh do mt ngi c th k hoc thc hin, nhng ngi k quyt nh hnh chnh hoc thc hin hnh vi hnh chnh vi danh ngha mt chc v, chc danh c thm quyn th quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh l ca ngi m nhim chc v, chc danh .V d: Quyt nh hnh chnh do ng Nguyn Vn A k vi danh ngha Ch tch U ban nhn dn huyn B th gi l quyt nh hnh chnh ca Ch tch U ban nhn dn huyn B m khng gi l quyt nh hnh chnh ca ng Nguyn Vn A.e) Gii quyt vn bi thng thit hi trong v n hnh chnh Theo quy nh ti on 1 iu 6 ca Lut TTHC th ngi khi kin, ngi c quyn li, ngha v lin quan trong v n hnh chnh c th ng thi yu cu bi thng thit hi. im khc bit cn bn ca Lut t tng hnh chnh so vi Php lnh Th tc gii quyt cc v n hnh chnh l khng nhng ng khi kin v n hnh chnh, m c ngi c quyn li v ngha v lin quan cng c th ng thi yu cu bi thng thit hi.Thit hi trong trng hp ny l thit hi thc t do c quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic, quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic cnh tranh gy ra. Trng hp ngi khi kin, ngi c quyn li, ngha v lin quan c yu cu bi thng thit hi th c ngha v cung cp chng c. Trng hp cn thit To n c th thu thp thm chng c bo m cho vic gii quyt v n c chnh xc. Vic thu thp chng c i vi yu cu bi thng thit hi trong v n hnh chnh khng c thc hin theo quy nh ca php lut dn s nh hng dn ti Ngh quyt 04/2006/NQ-HTP ngy 04 thng 08 nm 2006 ca Hi ng Thm phn Ta n nhn dn Ti cao trc y m p dng cc quy nh v trch nhim bi thng ca Nh nc v php lut v t tng dn s gii quyt.Khi gii quyt yu cu bi thng thit hi cn phn bit nh sau:- Trng hp To n gii quyt c phn yu cu bi thng thit hi cng vi vic gii quyt v n hnh chnh m phn quyt nh ca bn n v bi thng thit hi b khng co hoc khng ngh hoc b To n cp phc thm, gim c thm hoc ti thm hu xt x s thm hoc phc thm li th phn quyt nh v bi thng thit hi trong cc trng hp ny l mt phn ca v n hnh chnh. Th tc gii quyt i vi phn quyt nh v bi thng thit hi b khng co, khng ngh hoc b hu xt x s thm hoc phc thm li c thc hin theo quy nh ca Lut TTHC;V d: Trng hp ch c phn quyt nh ca bn n hnh chnh s thm ca To n nhn dn huyn N, tnh P v bi thng thit hi b khng co th To hnh chnh To n nhn dn tnh P s th l gii quyt theo th tc t tng hnh chnh; trng hp phn quyt nh ca bn n hnh chnh s thm ca To n nhn dn huyn N, tnh P v bi thng thit hi b To n nhn dn tnh P hu xt x s thm li th To n nhn dn huyn N s th l v xt x s thm li theo th tc t tng hnh chnh.- Trng hp To n tch phn gii quyt yu cu bi thng thit hi gii quyt sau bng mt v n dn s khc th th tc gii quyt c thc hin theo quy nh ca B lut t tng dn s.f) i thoi trong t tng hnh chnh Theo quy nh ti iu 3 Php lnh Th tc gii quyt cc v n hnh chnh th: Trong qu trnh gii quyt v n, To n to iu kin cc bn c th tho thun vi nhau v vic gii quyt v n. Vic quy nh nh vy khng cn ph hp vi tnh hnh hin nay, bi l: tuy cc bn bnh ng vi nhau v quyn v ngha v trong t tng hnh chnh nhng lnh vc hnh chnh l lnh vc cng, quan h php lut hnh chnh l mi quan h bt bnh ng mang tnh mnh lnh - phc tng gia ngi qun l v ngi b qun l, nn kh t c s tho thun gia cc bn. Lut t tng hnh chnh quy nh: To n to iu kin cho cc ng s i thoi vi nhau gii quyt v n. iu ny ph hp vi nguyn tc chung v i thoi trong Khiu ni, t co. Thng qua i thoi, cc bn c th hiu r thm v ni dung v t nhn ra sai st ca mnh, t bn khi kin c th rt n kin, bn b kin khc phc thiu st t gii quyt nhanh chng v kin.2.2. Thm quyn ca To n2.2.1.Thm quyn theo loi vicKhon 1 iu 28 Lut t tng hnh chnh quy nh nhng khiu kin thuc thm quyn gii quyt ca Ta n theo hng loi tr, c th l, Ta n c thm quyn gii quyt cc khiu kin sau y: 1. Khiu kin quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh, tr cc quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh thuc phm vi b mt nh nc trong cc lnh vc quc phng, an ninh, ngoi giao theo danh mc do Chnh ph quy nh v cc quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh mang tnh ni b ca c quan, t chc.Cch quy nh ny ph hp vi tinh thn ca Ngh quyt s 49-NQ/TW ngy 02-6-2005 ca B Chnh tr v Chin lc ci cch t php n nm 2020 l M rng thm quyn xt x ca Ta n i vi cc khiu kin hnh chnh; ng thi, cng ph hp vi quy nh ca Lut Khiu ni, t co; bo m quyn, li ch hp php ca c nhn, c quan, t chc; p ng yu cu ci cch t php v hi nhp quc t. Tuy nhin, khi xem xt, nh gi cc quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh m khch hng mun khi kin c thuc thm quyn ca To n khng, cn cn c danh mc b mt nh nc trong cc lnh vc quc phng, an ninh, ngoi giao do Chnh ph quy nh xc nh trng hp ca khch hng c phi l mt trong nhng lnh vc thuc b mt nh nc khng hoc c mang tnh cht ni b ca c quan, t chc hay khng.Bn cnh , Lut t tng hnh chnh quy nh theo phng php lit k vi mt s loi vic mang tnh cht c th: 2.Khiu kin v danh sch c tri bu c i biu Quc hi, danh sch c tri bu c i biu Hi ng nhn dn.3.Khiu kin quyt nh k lut buc thi vic cng chc gi chc v t Tng Cc trng v tng ng tr xung.4.Khiu kin quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic cnh tranh. Theo quy nh ti iu 264 ca Lut t tng hnh chnh v sa i b sung mt s iu ca Lut t ai th quyt nh gii quyt tranh chp t ai ca Ch tch UBND cp huyn (qun, th x, thnh ph thuc tnh), hoc Ch tch UBND cp tnh (thnh ph trc thuc Trung ng) i vi tranh chp quyn s dng t m ng s khng c Giy chng nhn quyn s dng t hoc khng c mt trong cc loi giy t quy nh ti cc khon 1, 2 v 5 iu 50 ca Lut t ai c th tr thnh i tng khi kin v n hnh chnh, thuc thm quyn gii quyt ca To n theo nhm vic quy nh ti Khon 1 iu 28. Trc y khi Php lnh th tc gii quyt cc v n hnh chnh cn hiu lc, loi vic ny thuc thm quyn gii quyt ca c quan hnh chnh nh nc. Ngoi ra, quyt nh gii quyt khiu ni c th cng l i tng khi kin trong v n hnh chnh (y l im c bit mi so vi Php lnh). Nh vy, theo Lut t tng hnh chnh, phm vi thm quyn v loi vic c m rng hn rt nhiu so vi quy nh ti iu 11 Php lnh th tc gii quyt cc v n hnh chnh. 2.2.2.Thm quyn theo cp xt xVic quy nh v thm quyn xt x ca To n ca Lut t tng hnh chnh cng trn c s k tha tinh thn ca Php lnh Th tc gii quyt cc v n hnh chnh, tuy nhin c nhng im mi v thm quyn ca To cp tnh:- trng hp ngi khi kin khng c ni c tr, ni lm vic hoc tr s trn lnh th Vit Nam th thm quyn gii quyt thuc To n ni c quan, ngi c thm quyn ra quyt nh hnh chnh, c hnh vi hnh chnh (im a, b khon 1 iu 30);- Xc nh thm quyn i vi: Khiu kin quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh ca c quan i din ngoi giao ca nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam nc ngoi hoc ca ngi c thm quyn trong c quan m ngi khi kin c ni c tr trn cng phm vi a gii hnh chnh vi To n. Trng hp ngi khi kin khng c ni c tr ti Vit Nam, th To n c thm quyn l To n nhn dn thnh ph H Ni hoc To n nhn dn thnh ph H Ch Minh (im d, khon 1 iu 30).Ngh quyt s 02/2011/NQ-HTP ngy 29 thng 7 nm 2011 ca Hi ng Thm phn Ta n nhn dn Ti cao cn hng dn vic xc nh To n c thm quyn gii quyt v n c cn c vo thm quyn gii quyt khiu ni i vi quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh ca c quan cp trn m khng ch theo thm quyn ca c quan ban hnh quyt nh hnh chnh ln u nh quy nh ca Php lnh. V d: Quyt nh hnh chnh ca Ch tch U ban nhn dn huyn A b khiu ni ln 2 ln U ban nhn dn tnh B v Ch tch U ban nhn dn tnh B c quyt nh gii quyt khiu ni c sa i quyt nh ca Ch tch U ban nhn dn huyn A. Sau ngi khiu ni c n khi kin v n hnh chnh i vi quyt nh hnh chnh ca Ch tch U ban nhn dn huyn A v quyyt nh gii quyt khiu ni ca Ch tch U ban nhn dn tnh B th To n nhn dn tnh B c thm quyn th l gii quyt v n hnh chnh.2.2.3. Xc nh thm quyn trong trng hp ngi khi kin va khi kin ti To n c thm quyn va khiu ni n ngi c thm quyn gii quyt khiu ni y l mt trong nhng ni dung mi ca Lut t tng hnh chnh. Trc y Php lnh Th tc gii quyt cc v n hnh chnh quy nh trong trng hp mt ngi va khi kin v n hnh chnh ra To n li va khiu ni n ngi c thm quyn gii quyt khiu ni tip theo th v vic thuc thm quyn ca To n; nu c nhiu ngi, trong c ngi khi kin v n hnh chnh ra To n, c ngi li khiu ni n ngi c thm quyn gii quyt khiu ni tip theo th thuc thm quyn gii quyt ca ngi c thm quyn gii quyt khiu ni tip theo.iu 31 Lut t tng hnh chnh quy nh theo hng tn trng s la chn ca ng s. iu ny nhm th hin tnh dn ch ca nh nc ta, m bo quyn t la chn ca ngi khi kin, bo v quyn v li ch chnh ng cho ngi khi kin.Ngh quyt s 02/2011/NQ-HTP ngy 29 thng 7 nm 2011 ca Hi ng Thm phn Ta n nhn dn ti cao quy nh nh sau:a) Xc nh thm quyn trong trng hp va c n khiu ni, va c n khi kin:- Trng hp ngi khi kin c n khi kin v n hnh chnh ti To n c thm quyn, ng thi c n khiu ni n ngi c thm quyn gii quyt khiu ni th To n phi yu cu ngi khi kin lm vn bn la chn c quan gii quyt; trng hp ngi khi kin khng lm c vn bn la chn th To n phi lp bin bn v vic ngi khi kin la chn c quan gii quyt.- Trng hp quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh ch c lin quan n mt ngi m ngi va khi kin v n hnh chnh ti To n c thm quyn, ng thi c n khiu ni n ngi c thm quyn gii quyt khiu ni th vic gii quyt theo s la chn ca ngi khi kin. Trng hp ngi khi kin la chn To n gii quyt th To n th l gii quyt v n theo th tc chung, ng thi thng bo cho ngi c thm quyn gii quyt khiu ni bit v yu cu chuyn ton b h s gii quyt khiu ni cho To n (nu c). Trng hp ngi khi kin la chn ngi c thm quyn gii quyt khiu ni gii quyt th To n cn c vo im g khon 1 iu 109 ca Lut TTHC tr li n khi kin v cc ti liu km theo cho ngi khi kin. Nu ht thi hn gii quyt khiu ni m khiu ni khng c gii quyt hoc c gii quyt nhng ngi khiu ni khng ng vi vic gii quyt khiu ni v c n khi kin v n hnh chnh th To n xem xt tin hnh th l v n theo th tc chung.b) Trng hp quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh c lin quan n nhiu ngi :- Trng hp ch c mt ngi va khi kin v n hnh chnh ti To n c thm quyn, ng thi c n khiu ni n ngi c thm quyn gii quyt khiu ni, nhng ngi khc cn li khng khi kin v n hnh chnh v cng khng khiu ni n ngi c thm quyn gii quyt khiu ni th thm quyn gii quyt c thc hin nh trng hp c hng dn ti khon 2 iu ny;- Trng hp c nhiu ngi va khi kin v n hnh chnh ti To n c thm quyn, ng thi c n khiu ni n ngi c thm quyn gii quyt khiu ni v tt c nhng ngi ny u la chn mt trong hai c quan c thm quyn gii quyt (To n hoc ngi c thm quyn gii quyt khiu ni) th thm quyn gii quyt c thc hin nh trng hp c hng dn ti khon 2 iu ny;- Trng hp c nhiu ngi va khi kin v n hnh chnh ti To n c thm quyn, ng thi c n khiu ni n ngi c thm quyn gii quyt khiu ni, trong c mt hoc mt s ngi la chn To n gii quyt v mt hoc mt s ngi la chn ngi c thm quyn gii quyt khiu ni gii quyt hoc trng hp ch c mt hoc mt s ngi khi kin v n hnh chnh ti To n c thm quyn, mt hoc mt s ngi khc ch khiu ni n ngi c thm quyn gii quyt khiu ni th phn bit nh sau:- Trng hp quyn li, ngha v ca ngi khi kin v ngi khiu ni c lp vi nhau th vic gii quyt yu cu ca ngi khi kin thuc thm quyn ca To n, cn vic gii quyt khiu ni ca nhng ngi khiu ni thuc thm quyn ca ngi c thm quyn gii quyt khiu ni. Trong trng hp ny, To n th l gii quyt i vi yu cu ca ngi khi kin, ng thi thng bo cho ngi c thm quyn gii quyt khiu ni bit v vic To n th l gii quyt i vi yu cu ca ngi khi kin;- Trng hp quyn li, ngha v ca ngi khi kin v ngi khiu ni khng c lp vi nhau th To n th l gii quyt v n theo th tc chung, ng thi thng bo cho ngi c thm quyn gii quyt khiu ni bit v yu cu chuyn ton b h s gii quyt khiu ni cho To n (nu c).2.3. Vn nhp hoc tch v ny cng l mt vn mi c quy nh trong Lut t tng hnh chnh so vi Php lnh Th tc gii quyt cc v n hnh chnh v B lut T tng dn s. iu 33 Lut t tng hnh chnh quy nh nh sau:- To n c th nhp hai hoc nhiu v n m To n th l ring bit thnh mt v n gii quyt.To n c th tch mt v n c cc yu cu khc nhau thnh hai hoc nhiu v n gii quyt.Vic quy nh v nhp hoc tch v n hnh chnh to iu kin cho vic gii quyt v n mt cch c hiu qu, nhanh chng, trit bo m quyn v li ch hp php ca ng s, trnh khiu kin ng ngi, ko di m vn m bo n nh tnh hnh chnh tr a phng.Ngh quyt s 02/2011/NQ-HTP ngy 29 thng 7 nm 2011 hng dn v vn ny nh sau:1. To n c th nhp hai hay nhiu v n hnh chnh th l ring bit gii quyt bng mt v n hnh chnh khi c cc iu kin sau y:a) Cc v n th l ring bit ch c mt ngi khi kin i vi nhiu quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh u do mt c quan, t chc hoc mt ngi c thm quyn trong c quan, t chc ban hnh, thc hin v c mi lin h mt thit vi nhau hoc cc v n th l ring bit c nhiu ngi khi kin i vi cng mt quyt nh hnh chnh hoc hnh vi hnh chnh;V d 1: ng Nguyn Vn A khi kin i vi quyt nh thu hi t v quyt nh ph duyt phng n bi thng khi thu hi t ca ng A. C hai quyt nh ny u do U ban nhn dn huyn B ban hnh. To n nhn dn huyn B th l thnh hai v n hnh chnh khc nhau. V d 2: Ch tch U ban nhn dn qun H ra mt quyt nh x pht vi phm hnh chnh v qun l t ai i vi ng Nguyn Vn B v b Trn Th C. C ng B v b C u khi kin v n hnh chnh m To n th l bng hai v n khc nhau.b) Vic nhp hai hay nhiu v n hnh chnh thnh mt v n hnh chnh phi bo m vic xt x c nhanh chng, hiu qu, trit v khng vi phm thi hn chun b xt x.2. To n c th tch mt v n hnh chnh th l thnh nhiu v n hnh chnh khc nhau trong trng hp quyt nh hnh chnh b khi kin lin quan n nhiu ngi khi kin v quyn li, ngha v ca nhng ngi khi kin khng lin quan vi nhau. V d: U ban nhn dn qun N ra quyt nh thu hi t i vi hai h dn phng X, trong xc nh c th din tch t thu hi ca tng h dn. C hai h dn b thu hi t u khi kin ti To n nhn dn qun N v To n th l thnh mt v n hnh chnh. Trng hp ny quyn li, ngha v ca hai h dn trn l c lp, khng lin quan vi nhau. V vy, To n c th tch v n trn thnh hai v n hnh chnh khc nhau.2.4. C quan tin hnh t tng, ngi tin hnh t tng v vic thay i ngi tin hnh t tng Nhng quy nh v c quan tin hnh t tng, ngi tin hnh t tng v c bn c gi nguyn ni dung nh iu 14 Php lnh Th tc gii quyt cc v n hnh chnh ng thi c mt s im mi. Lut t tng hnh chnh c xy dng tng ng vi B lut t tng dn s nn cc quy nh rt y v c th, c cu hp l v logic, ni dung cc iu lut th hin r nhim v, quyn hn ca Chnh n To n, ca Hi thm nhn dn, ca Th k, ca Vin trng Vin kim st, ca Kim st vin v nhng trng hp h phi t chi hoc thay i, v th tc t chi ngi tin hnh t tng hoc ngh thay i nhng ngi tin hnh t tng.Tuy nhin, mt vi quy nh ca Lut t tng hnh chnh v vn ny nu ch di dng tng quan th cng c th gy ra nhiu tranh lun trong qu trnh p dng php lut. Do vy, Ngh quyt s 02/2011/NQ-HTP ngy 29 thng 7 nm 2011 ca Hi ng Thm phn To n nhn dn Ti cao hng dn thi hnh mt s quy nh ca Lut t tng hnh chnh c hng dn v vn ny nh sau:Th nht: Trng hp phi t chi hoc thay i ngi tin hnh t tng do l ngi thn thch ca ng s hoc c cn c cho rng h khng v t trong khi lm nhim v quy nh ti khon 1 v khon 8 iu 41 ca Lut t tng hnh chnh:1. Ngi thn thch ca ng s l ngi c quan h sau y vi ng s:a) L v, chng, cha , m , cha nui, m nui, con , con nui ca ng s;b) L ng ni, b ni, ng ngoi, b ngoi, anh rut, ch rut, em rut ca ng s;c) L bc rut, ch rut, cu rut, c rut, d rut ca ng s;d) L chu rut ca ng s m ng s l ng ni, b ni, ng ngoi, b ngoi, bc rut, ch rut, cu rut, c rut, d rut.2. C cn c r rng cho rng h c th khng v t trong khi lm nhim v l ngoi cc trng hp c quy nh ti cc khon t khon 1 n khon 7 iu 41 ca Lut TTHC th trong cc trng hp khc (nh trong quan h tnh cm, quan h thng gia, quan h cng tc, quan h kinh t) c cn c r rng c th khng nh l Thm phn, Hi thm nhn dn, Kim st vin, Th k To n khng v t trong khi lm nhim v. V d: Hi thm nhn dn l anh em kt ngha ca ngi khi kin; Thm phn l con r ca ngi c quyn li, ngha v lin quanCng c coi l c cn c r rng cho rng h c th khng v t trong khi lm nhim v nu trong cng mt phin to xt x v n hnh chnh, Kim st vin, Thm phn, Hi thm nhn dn v Th k To n l ngi thn thch vi nhau hoc nu Thm phn, Hi thm nhn dn, Kim st vin c phn cng xt x phc thm v n hnh chnh c ngi thn thch l Thm phn, Hi thm nhn dn, Kim st vin tham gia xt x s thm, phc thm v n .Th hai: Vic thay i Thm phn, Hi thm nhn dn quy nh ti iu 42 ca Lut t tng hnh chnh:1. Theo quy nh ti khon 2 iu 42 ca Lut TTHC th Thm phn, Hi thm nhn dn phi t chi tin hnh t tng hoc b thay i trong trng hp l ngi thn thch vi thnh vin khc trong Hi ng xt x. Tuy nhin, khi c hai ngi trong Hi ng xt x thn thch vi nhau th ch c mt ngi phi t chi hoc b thay i. Vic thay i ai trc khi m phin to do Chnh n To n quyt nh, ti phin to do Hi ng xt x quyt nh. Vic xc nh Thm phn, Hi thm nhn dn trong cng mt Hi ng xt x l ngi thn thch vi nhau c thc hin tng t theo hng dn ti khon 1 iu 8 ca Ngh quyt ny.2. Theo quy nh ti khon 3 iu 42 ca Lut TTHC, Thm phn, Hi thm nhn dn phi t chi tin hnh t tng hoc b thay i trong trng hp tham gia xt x s thm, phc thm, gim c thm hoc ti thm v n . tham gia xt x s thm, phc thm, gim c thm hoc ti thm v n l tham gia gii quyt v n v ra bn n s thm, bn n phc thm, quyt nh gim c thm hoc ti thm, quyt nh nh ch vic gii quyt v n (tr trng hp l thnh vin ca Hi ng Thm phn To n nhn dn ti cao, y ban Thm phn To n cp tnh c tham gia xt x nhiu ln cng mt v n theo th tc gim c thm, ti thm).Ngoi ra, trong chng quy nh v ngi tin hnh t tng, c quan tin hnh t tng c 2 im mi:- Mt l: quy nh v thi hn c ngi khc thay th ngi tin hnh t tng b thay i. Ti khon 2 iu 17 Php lnh th tc gii quyt cc v n hnh chnh quy nh: Trong thi hn ba ngy lm vic, k t ngy hon phin to, Chnh n To n, Vin trng Vin kim st phi c ngi khc thay th. V ni dung ny, ti khon 3 iu 46 Lut t tng hnh chnh quy nh: Trong thi hn 07 ngy lm vic, k t ngy hon phin to, Chnh n To n, Vin trng Vin kim st phi c ngi khc thay th (ging B lut t tng dn s sa i).- Th hai l v nhim v, quyn hn ca Thm phn th b sung thm quyn hn T chc i thoi gia cc bn ng s khi c yu cu (khon 4 iu 36 Lut t tng hnh chnh). y l im khc bit v cng l im c th ca Lut t tng hnh chnh so vi Php lnh th tc gii quyt cc v n hnh chnh cng nh cc loi hnh t tng phi hnh s khc.2.5. Ngi tham gia t tng, quyn v ngha v ca ngi tham gia t tng Lut T tng hnh chnh cng nh cc lut t tng khc trong h thng php lut Vit Nam khng a ra nh ngha c th nh th no l ngi tham gia t tng m ch quy nh nhng ai l ngi tham gia t tng v quyn, ngha v ca h. Lut t tng hnh chnh quy nh nhng ngi tham gia t tng hnh chnh ging iu 19 Php lnh th tc gii quyt cc v n hnh chnh. Trn c s cc quyn v ngha v ca ngi tham gia t tng c quy nh ti iu 20 Php lnh, Lut t tng hnh chnh quy nh, gii thch r rng hn, c th hn cc quyn v ngha v ca h, khc phc tnh trng phi vn dng tng t php lut t tng dn s, gy kh khn cho nhng ngi tin hnh t tng v c nhng ngi tham gia t tng nh trc y.V nng lc php lut t tng hnh chnh v nng lc hnh vi t tng hnh chnh ca ng s (iu 48):K tha quy nh ca Php lnh th tc gii quyt cc v n hnh chnh (khon 2 iu 21 Php lnh), mt khc, do c th quan h php lut hnh chnh l quan h gia c quan hnh chnh nh nc c thm quyn hoc ngi c thm quyn trong c quan hnh chnh nh nc vi cng dn, c quan, t chc - gia mt bn l ngi c quyn ban hnh cc quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh vi mt bn l ngi b tc ng, b iu chnh bi quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh nn Lut t tng hnh chnh quy nh: ng s l ngi t 18 tui tr ln th c y nng lc hnh vi t tng hnh chnh, trng hp ng s l ngi cha thnh nin thc hin quyn v ngha v ca ng s trong t tng hnh chnh phi thng qua ngi i din theo php lut.- Nhng quy nh v ngi bo v quyn v li ch hp php ca ng s c th hin kh chi tit v y (iu 55), c s k tha ca Php lnh. im mi trong quy nh v quyn v ngha v ca ngi bo v quyn v li ch hp php ca ng s l c quyn v ngha v xc minh, thu thp chng c v cung cp chng c cho To n thc hin vic bo v quyn v li ch cho ng s.Lut t tng hnh chnh c nhng quy nh c th v chi tit hn so vi Php lnh v quyn v ngha v ca nhng ngi tham gia t tng ni chung v ca lut s trong gii quyt v n hnh chnh ni ring. iu ny c ngha thit thc trong vic m bo cho lut s thc hin tt vai tr ca mnh trong vic bo v li ch ca khch hng, gp phn gii quyt v n hnh chnh khch quan, ng n. ng thi, th hin s tin b trong t duy lp php, v d nh quy nh ngi bo v quyn v li ch hp php c nghin cu h s v n v c ghi chp, sao chp nhng ti liu c trong h s v n, c bit, c, ghi chp, sao chp v xem nhng ti liu, chng c do ng s khc cung cp hoc do To n thu thp, yu cu c nhn, c quan, t chc ang lu tr, qun l chng c cung cp chng c cho mnh Song song vi nhng quy nh ny, Lut cng quy nh v trch nhim cung cp ti liu, chng c ca c nhn, c quan, t chc c thm quyn (iu 9), nu khng cung cp c phi tr li bng vn bn v nu r l do.2.6. Cc bin php khn cp tm thiTrong Lut t tng hnh chnh, quy nh v cc bin php khn cp tm thi c tch ra thnh chng ring v quy nh c th v quyn yu cu p dng bin php khn cp tm thi, cc cn c v mc ch ca vic yu cu To n p dng v trnh t, th tc p dng bin php khn cp tm thi cng c quy nh c th:2.6.1. V cn c p dng:iu 60 Lut t tng hnh chnh quy nh: - Trong qu trnh gii quyt v n, ng s, ngi i din ca ng s c quyn yu cu To n ang gii quyt v n p dng mt hoc nhiu bin php khn cp tm thi tm thi gii quyt yu cu cp bch ca ng s, bo v chng c, bo ton tnh trng hin c trnh gy thit hi khng th khc phc c hoc bo m vic thi hnh n.- Trong trng hp do tnh th khn cp, cn phi bo v ngay bng chng, ngn chn hu qu nghim trng c th xy ra th c nhn, c quan, t chc c quyn np n yu cu To n c thm quyn ra quyt nh p dng bin php khn cp tm thi ng thi vi vic np n khi kin cho To n .Cc bin php khn cp tm thi c quy nh trong Lut t tng hnh chnh gm c:- Tm nh ch vic thi hnh quyt nh hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic, quyt nh x l v vic cnh tranh.Bin php ny c p dng nu trong qu trnh gii quyt v n c cn c cho rng quyt nh l tri php lut v vic thi hnh quyt nh s dn n nhng hu qu nghim trng kh khc phc.- Tm dng vic thc hin hnh vi hnh chnh. Bin php ny c p dng nu c cn c cho rng hnh vi hnh chnh l tri php lut v vic tip tc thc hin hnh vi hnh chnh s dn n nhng hu qu nghim trng kh khc phc.- Cm hoc buc thc hin nhng hnh vi nht nh. Bin php ny c p dng nu trong qu trnh gii quyt v n c cn c cho rng ng s thc hin hoc khng thc hin mt s hnh vi nht nh lm nh hng n vic gii quyt v n hoc quyn v li ch hp php ca ngi khc c lin quan trong v n ang c To n gii quyt.2.6.2. V trch nhim i vi hu qu ca vic p dng bin php khn cp tm thi:iu 66 Lut t tng hnh chnh quyt nh v trch nhim do yu cu p dng bin php khn cp tm thi khng ng nh sau:1. ng s yu cu To n ra quyt nh p dng bin php khn cp tm thi phi chu trch nhim trc php lut v yu cu ca mnh, nu c li trong vic gy thit hi th phi bi thng.2. To n p dng bin php khn cp tm thi khng ng vi yu cu ca ng s m gy thit hi cho ngi b p dng bin php khn cp tm thi hoc gy thit hi cho ngi th ba th To n phi bi thng.- Trch nhim ca ng s: iu 66 Lut t tng hnh chnh quy nh ng s yu cu To n ra quyt nh p dng bin php khn cp tm thi phi chu trch nhim trc php lut v yu cu ca mnh, nu c li trong vic gy thit hi th phi bi thng, lut cng khng quy nh trch nhim ca To n trong trng hp To n t mnh p dng bin php khn cp tm thi. Vic quyt nh nh vy nhm nng cao trch nhim ca ng s khi yu cu To n ra quyt nh p dng bin php khn cp tm thi. Trch nhim ca To n: Vi quy nh nh trn, c hiu rng: nu ng s yu cu p dng bin php khn cp tm thi, nu thy c cn c th To n p dng bin php khn cp tm thi theo ng yu cu ca ng s m khng c quyn p dng bin php khc.ng thi, ti iu 68 Lut t tng hnh chnh cng quy nh ch trong trng hp theo yu cu ca ng s, To n mi c quyn xem xt quyt nh thay i hoc hu b bin php khn cp tm thi. Nh vy, nu ng s khng yu cu, To n cng khng c php ra quyt nh thay i hoc hu b bin php khn cp tm thi.im mi v p dng bin php khn cp tm thi ca Lut t tng hnh chnh l quy nh ngi yu cu p dng bin php khn cp tm thi khng phi thc hin bin php bo m. Vi tnh cht c th ca khiu kin hnh chnh - bn khi kin l c nhn, c quan, t chc, cn bn b kin l c quan nh nc, ngi c thm quyn trong c quan nh nc th c th thy rng bn khi kin thng c phn yu th hn so vi bn b kin. V vy, nu quy nh ngi yu cu p dng bin php khn cp tm thi phi thc hin bin php bo m th c phn hn ch quyn ca ngi dn c yu cu Ta n bo v quyn v li ch hp php ca h, c bit l i vi ng s thuc din ngho, iu kin kinh t kh khn... 2.7. Chng minh v chng c trong t tng hnh chnhy cng l mt trong nhng ni dung quan trng ca Lut t tng hnh chnh. Lut t tng hnh chnh quy nh c th quyn, ngha v cung cp chng c, chng minh ca ng s v nhim v ca Ta n thu thp chng c trong t tng hnh chnh.2.7.1. V quyn v ngha v cung cp chng c v chng minh ca ng sTheo quy nh ti iu 8 v iu 72 Lut t tng hnh chnh th ng s c quyn v ngha v cung cp chng c cho Ta n v chng minh yu cu ca mnh l c cn c v hp php. Trong qu trnh Ta n gii quyt v n hnh chnh, ng s c quyn v ngha v giao np chng c cho Ta n; nu ng s khng np hoc np khng y th phi chu hu qu ca vic khng np hoc np khng y , tr trng hp php lut c quy nh khc (khon 1 iu 77).Vic quy nh nh trn s nng cao trch nhim ca khch hng v lut s trong vic chng minh v giao np chng c cho Ta n bo m cho vic gii quyt v vic hnh chnh c chnh xc, kp thi.2.7.2. V trch nhim xc minh, thu thp chng c ca Ta n Lut t tng hnh chnh quy nh: Trng hp ng s khng th t mnh thu thp c chng c v c yu cu hoc xt thy cn thit, Ta n c th t mnh hoc y thc tin hnh xc minh, thu thp chng c lm r cc tnh tit ca v n. Trng hp lut s v khch hng p dng cc bin php cn thit thu thp chng c m khng th t mnh thu thp c th c th yu cu Ta n tin hnh thu thp chng c nhm bo m cho vic gii quyt v n hnh chnh ng n. Lut s c th hng dn khch hng a ra yu cu i vi To n Ta n tin hnh thu thp chng c, hng dn khch hng lm n ghi r vn cn chng minh, chng c cn thu thp v l do v sao t mnh khng thu thp c.Ta n c th trc tip hoc bng vn bn yu cu c nhn, c quan, t chc ang qun l, lu gi cung cp cho To n chng c lm sng t ni dung v n.2.7.3. V trch nhim ca c nhn, c quan, t chc cung cp ti liu, chng c cho ng s, Ta n, Vin kim stLut t tng hnh chnh quy nh c th c nhn, c quan, t chc trong phm vi nhim v, quyn hn ca mnh c trch nhim cung cp y v ng thi hn cho ng s, Ta n, Vin kim st ti liu, chng c m mnh ang lu gi, qun l khi c yu cu ca ng s, Ta n, Vin kim st; trng hp khng cung cp c th phi thng bo bng vn bn cho ng s, Ta n, Vin kim st bit v nu r l do ca vic khng cung cp c ti liu, chng c. Thi hn cung cp chng c cho Ta n, Vin kim st l 15 ngy, k t ngy nhn c yu cu ca Ta n, Vin kim st.Quy nh ny rt cn thit, rng buc trch nhim ca c nhn, c quan, t chc, to iu kin sm thu thp c chng c gii quyt nhanh v chnh xc v n hnh chnh.2.8. Cp, tng t, thng bo vn bn t tng Chng VII - cp, tng t, thng bo vn bn t tng l mt chng hon ton mi trong Lut t tng hnh chnh. Cc iu lut c th v vn ny c quy nh t iu 92 n iu 102 Lut t tng hnh chnh. Ngha v cp, tng t hoc thng bo vn bn t tng l ca To n, Vin kim st, c quan thi hnh n. Nhng c quan ny c ngha v cp, tng t hoc thng bo vn bn t tng cho ng s, nhng ngi tham gia t tng khc v c nhn, c quan, t chc c lin quan. Cc vn bn t tng phi c cp, tng t hoc thng bo gm: Bn n, quyt nh ca To n. n khi kin, n khng co, quyt nh khng ngh. Giy bo, giy triu tp, giy mi trong t tng hnh chnh. Bin lai thu tin tm ng n ph, tin tm ng l ph, n ph, l ph v cc chi ph khc. Cc vn bn t tng khc m php lut c quy nh phi cp, tng t hoc thng bo.Vic cp, tng t hoc thng bo vn bn t tng do nhng ngi sau y thc hin:- Ngi tin hnh t tng, ngi ca c quan ban hnh vn bn t tng c giao nhim v thc hin vic cp, tng t hoc thng bo vn bn t tng;- y ban nhn dn cp x ni ngi tham gia t tng c tr hoc c quan, t chc ni ngi tham gia t tng lm vic khi To n hoc Vin kim st, c quan thi hnh n dn s c yu cu;- ng s, ngi i din ca ng s hoc ngi bo v quyn v li ch hp php ca ng s trong nhng trng hp do Lut ny quy nh; - Nhn vin bu in;- Nhng ngi khc theo quy nh ca php lut.Ngi c ngha v thc hin vic cp, tng t hoc thng bo nhng khng lm ng trch nhim ca mnh th tu theo tnh cht, mc vi phm m b x l k lut, x pht hnh chnh hoc b truy cu trch nhim hnh s; nu gy thit hi th phi bi thng theo quy nh ca php lut.Vic cp, tng t hoc thng bo vn bn t tng c thc hin bng cc phng thc sau y:- Cp, tng t, thng bo trc tip, qua bu in hoc ngi th ba c y quyn;- Nim yt cng khai;- Thng bo trn cc phng tin thng tin i chng. Th tc cp, tng t hoc thng bo vn bn t tng: Ngi thc hin vic cp, tng t hoc thng bo vn bn t tng phi trc tip chuyn giao cho ngi c cp, tng t hoc thng bo vn bn t tng c lin quan. Ngi c cp, tng t, thng bo hoc c y quyn cp, tng t, thng bo vn bn t tng phi k nhn vo bin bn hoc s giao nhn vn bn t tng. Thi im tnh thi hn t tng l ngy h c cp, tng t hoc thng bo vn bn t tng. m bo quyn li ca ng s, c nhn, c quan, t chc khi tham gia vo qu trnh t tng, ng thi m bo tnh cng khai, minh bch trong hot ng ca cc c quan tin hnh t tng, Lut t tng hnh chnh quy nh rt c th v cc th tc cp, tng t hoc thng bo cc vn bn t tng trong cc trng hp nh: Th tc cp, tng t hoc thng bo trc tip cho c nhn; Th tc cp, tng t hoc thng bo trc tip cho c quan, t chc; Th tc nim yt cng khai; Th tc thng bo trn phng tin thng tin i chng; Thng bo kt qu vic cp, tng t hoc thng bo vn bn t tng.CHUYN 6 KHI KIN, TH L V N, CHUN B XT XV TH TC T TNG HNH CHNH TI PHIN TO

I. KHI KIN V TH L V N HNH CHNH1. Khi kin v n hnh chnhKhi kin l mt trong nhng ch nh quan trng ca Lut t tng hnh chnh, c quy nh t iu 103 n iu 110 chng VIII. Ch nh php lut ny quy nh quyn khi kin v n hnh chnh; thi hiu khi kin; ni dung v hnh thc ca n khi kin; th tc gi n khi kin n To n; vic nhn v xem xt n khi kin; yu cu sa i, b sung n khi kin; tr li n khi kin; khiu ni, kin ngh v gii quyt khiu ni, kin ngh v vic tr li n khi kin.1.1. Quyn khi kinTrong v n hnh chnh, ngi khi kin c th l c nhn, c quan, t chc.iu 103 Lut t tng hnh chnh quy nh v quyn khi kin v n hnh chnh ca cc ch th trong mt s trng hp c th nh sau: - C nhn, c quan, t chc c quyn khi kin v n hnh chnh i vi quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic trong trng hp khng ng vi quyt nh, hnh vi hoc khiu ni vi ngi c thm quyn gii quyt khiu ni, nhng ht thi hn gii quyt khiu ni theo quy nh ca php lut v khiu ni m khiu ni khng c gii quyt hoc c gii quyt, nhng khng ng vi vic gii quyt khiu ni v quyt nh, hnh vi .Theo quy nh ny, quyn khi kin c th c thc hin vo nhiu thi im khc nhau: sau khi nhn c hoc bit c quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic hoc sau khi ht thi hn gii quyt khiu ni theo quy nh ca php lut v khiu ni m khiu ni khng c gii quyt hoc c gii quyt, nhng khng ng vi vic gii quyt khiu ni ca ch th c thm quyn gii quyt khiu ni. - C nhn, t chc c quyn khi kin v n hnh chnh i vi quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic cnh tranh trong trng hp khng ng vi quyt nh . i vi loi vic ny, quyn khi kin c thc hin ngay sau khi nhn c quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic cnh tranh m khng cn qua th tc khiu ni i vi quyt nh .- C nhn c quyn khi kin v n hnh chnh v danh sch c tri bu c i biu Quc hi, danh sch c tri bu c i biu Hi ng nhn dn trong trng hp khiu ni vi c quan c thm quyn gii quyt khiu ni, nhng ht thi hn gii quyt theo quy nh ca php lut m khiu ni khng c gii quyt hoc c gii quyt, nhng khng ng vi cch gii quyt khiu ni.Cc quy nh trn cho thy tu tng i tng khi kin m ch th khi kin c th khc nhau: Ch th khi kin i vi quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh c th l c nhn, c quan, t chc. Ch th khi kin i vi quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic cnh tranh ch c th l c nhn, t chc m ch yu l cc doanh nghip. Ch th khi kin i vi quyt nh k lut buc thi vic ch c th l c nhn cn b, cng chc b x l k lut. Ch th khi kin i vi danh sch c tri bu c i biu Quc hi, danh sch c tri bu c i biu Hi ng nhn dn ch c th l cng dn Vit Nam.im mi ca quy nh v quyn khi kin l ngi khi kin khng buc phi qua th tc khiu ni trc khi khi kin tr khiu kin danh sch c tri v vi loi vic ny, tuy phi qua khiu ni nhng cng khng buc phi c gii quyt khiu ni. 1.2. Thi hiu khi kinTheo iu 104 Lut t tng hnh chnh, thi hiu khi kin l thi hn m c nhn, c quan, t chc c quyn khi kin yu cu To n gii quyt v n hnh chnh bo v quyn v li ch hp php b xm phm; nu thi hn kt thc th mt quyn khi kin. Thi hiu khi kin i vi tng trng hp c quy nh nh sau:- Vi i tng khi kin l quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic th thi hiu khi kin l 01 nm, k t ngy nhn c hoc bit c quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic;- Vi i tng khi kin l quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic cnh tranh th thi hiu khi kin l 30 ngy, k t ngy nhn c quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic cnh tranh;- Vi i tng khi kin l danh sch c tri th thi hiu khi kin l t ngy nhn c thng bo kt qu gii quyt khiu ni ca c quan lp danh sch c tri hoc kt thc thi hn gii quyt khiu ni m khng nhn c thng bo kt qu gii quyt khiu ni ca c quan lp danh sch c tri n trc ngy bu c 05 ngy.Lut t tng hnh chnh cng quy nh trng hp v s kin bt kh khng hoc tr ngi khch quan khc lm cho ngi khi kin khng khi kin c trong thi hn quy nh i vi trng hp khi kin quyt nh hnh vi hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic, quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic cnh tranh th thi gian c s kin bt kh khng hoc tr ngi khch quan khc khng tnh vo thi hiu khi kin (Theo Ngh quyt 02/2011/NQ-HTP cc s kin bt kh khng hoc tr ngi khch quan khc gm: thin tai, ch ho, nhu cu chin u, phc v chin u hoc do li ca c quan nh nc lm cho ch th c quyn khi kin khng th khi kin trong phm vi thi hiu khi kin; Cha c ngi i din trong trng hp ngi c quyn khi kin cha thnh nin, mt nng lc hnh vi dn s hoc b hn ch nng lc hnh vi dn s; Cha c ngi i din khc thay th hoc v l do chnh ng khc m khng th tip tc i din c trong trng hp ngi i din ca ngi cha thnh nin, ngi mt nng lc hnh vi dn s, ngi b hn ch nng lc hnh vi dn s cht).Cc quy nh ca B lut dn s v cch xc nh thi hn, thi hiu cng c p dng trong t tng hnh chnh.Theo iu 3 Ngh quyt s 56/2010/QH 12 ngy 24/11/2010 ca Quc hi quy nh v thi hiu khi kin c hi t i vi trng hp i tng khi kin l quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh v qun l t ai xy ra trc ngy Lut t tng hnh chnh c hiu lc. Trong thi hn 01 nm k t ngy 01/7/2011, ngi khiu ni thc hin vic khiu ni quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh v qun l t ai n Ch tch y ban nhn dn huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnh, Ch tch y ban nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng t ngy 01 thng 6 nm 2006 n ngy 01/7/2011 (Lut t tng hnh chnh c hiu lc), nu khiu ni khng c gii quyt hoc c gii quyt nhng ngi khiu ni khng ng vi quyt nh gii quyt khiu ni th c quyn khi kin ti Ta n nhn dn theo quy nh ca Lut t tng hnh chnh.Ngh quyt s 02/2011/NQ-HTP ca Hi ng Thm phn Ta n nhn dn Ti cao hng dn v thi hiu khi kin quy nh ti iu 104 ca Lut TTHC nh sau:- xc nh thi im bt u tnh thi hiu khi kin trong trng hp no l k t ngy nhn c, trng hp no l k t ngy bit c th cn cn c vo i tng b tc ng trc tip ca quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic v phn bit nh sau: Trng hp c nhn, c quan, t chc b tc ng trc tip bi quyt nh hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic v h l i tng c nhn quyt nh th thi im bt u tnh thi hiu khi kin l k t ngy h nhn c quyt nh hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic (c c quan, ngi c thm quyn ra quyt nh hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic giao trc tip, c nhn qua nhn vin bu in, qua chnh quyn a phng hoc nhng ngi khc theo quy nh ca php lut). Trng hp c nhn, c quan, t chc khng phi l i tng b tc ng trc tip bi quyt nh hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic v h khng phi l i tng c nhn quyt nh v thc t l h khng nhn c quyt nh th thi im bt u tnh thi hiu khi kin l k t ngy h bit c quyt nh . Trng hp hnh vi ca c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc hoc ca ngi c thm quyn trong c quan, t chc thc hin nhim v, cng v theo quy nh ca php lut th thi im bt u tnh thi hiu khi kin l k t ngy hnh vi hnh chnh c thc hin (nu c nhn, c quan, t chc chng kin vic thc hin hnh vi hnh chnh ) hoc k t ngy c thng bo v thi im hnh vi hnh chnh c thc hin (nu c nhn, c quan, t chc khng chng kin vic thc hin hnh vi hnh chnh nhng h c c quan c thm quyn thng bo v thi im hnh vi hnh chnh c thc hin) hoc k t ngy bit c hnh vi hnh chnh (nu c nhn, c quan, t chc khng chng kin vic thc hin hnh vi hnh chnh v cng khng c c quan c thm quyn thng bo v thi im hnh vi hnh chnh c thc hin, nhng h bit c hnh vi hnh chnh qua cc thng tin khc nh c ngi khc k li);Trng hp hnh vi ca c quan hnh chnh nh nc, c quan, t chc khc hoc ca ngi c thm quyn trong c quan, t chc khng thc hin nhim v, cng v theo quy nh ca php lut th thi im bt u tnh thi hiu khi kin l k t ngy ht thi hn theo quy nh ca php lut m c quan, t chc hoc ngi c thm quyn trong c quan, t chc khng thc hin nhim v, cng v theo quy nh ca php lut. 1.3. Ni dung v hnh thc ca n khi kinTheo quy nh ti iu 105 Lut t tng hnh chnh, n kin hp php khi p ng cc yu cu v ni dung v hnh thc nh sau:V ni dung, n khi kin phi c cc ni dung chnh sau y:- Ngy, thng, nm lm n.- To n c yu cu gii quyt v n hnh chnh.- Tn, a ch ca ngi khi kin, ngi b kin.- Ni dung quyt nh hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic, quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic cnh tranh, ni dung gii quyt khiu ni v danh sch c tri hoc tm tt din bin ca hnh vi hnh chnh tu theo i tng khi kin c th trong tng v n.- Ni dung quyt nh gii quyt khiu ni (ln 1, ln 2, nu c).- Cc yu cu ngh To n gii quyt (gm yu cu phn quyt v tnh hp php ca i tng khi kin v cc yu cu khc thuc phm vi thm quyn xem xt ca To n trong v n hnh chnh).- Cam oan v vic khng ng thi khiu ni n ngi c thm quyn gii quyt khiu ni. y l im mi trong quy nh v ni dung n khi kin, trnh trng hp ngi khi kin va cng lc yu cu gii quyt vic ca h theo c hai th tc hnh chnh v t php.V hnh thc: n kin phi th hin bng vn bn. Ngi khi kin l c nhn phi k tn hoc im ch; ngi khi kin l c quan, t chc th ngi i din theo php lut ca c quan, t chc phi k tn v ng du vo phn cui n. Trng hp ngi c quyn khi kin l ngi cha thnh nin, ngi mt nng lc hnh vi dn s, bo v quyn, li ch hp php ca h th n khi kin do ngi i din theo php lut ca nhng ngi ny k tn hoc im ch. Km theo n khi kin phi c cc ti liu chng minh cho yu cu ca ngi khi kin l c cn c v hp php nh ti liu v i tng khi kin, ti liu chng minh thit hi (nu c yu cu bi thng)...1.4. Th tc gi n khi kin n To niu 106 quy nh cc phng thc m ngi khi kin c th thc hin gi n khi kin v ti liu km theo n To n c thm quyn gii quyt v n nh sau:- Np trc tip ti To n.- Gi qua bu in.Ngy khi kin c tnh t ngy ng s np n ti To n hoc ngy c du bu in ni gi.Ngh quyt s 02/2011/NQ-HTP hng dn c th nh sau:* Trng hp ngi khi kin trc tip np n ti To n th ngy khi kin l ngy np n. * Trng hp ng s gi n n To n qua bu in th ngy khi kin l ngy c du bu in ni gi. Trng hp khng xc nh c ngy, thng, nm theo du bu in trn phong b th thc hin nh sau: - Trng hp ngy To n nhn c n do bu in chuyn n m thi hiu khi kin vn cn th ngy khi kin l ngy To n nhn c n do bu in chuyn n;- Trng hp ngy To n nhn c n do bu in chuyn n m thi hiu khi kin ht th To n phi tin hnh xc minh ngy ng s gi n ti bu in v phn bit nh sau: nu xc minh c ngy ng s gi n ti bu in th ngy khi kin l ngy ng s gi n ti bu in; nu khng xc minh c ngy ng s gi n ti bu in th ngy khi kin l ngy ghi trong n khi kin.* Trng hp va c n khiu ni, va c n khi kin v ngi khi kin la chn c quan c thm quyn gii quyt khiu ni gii quyt th ngy khi kin i vi quyt nh hnh chnh m h khiu ni l ngy h gi n khi kin u tin. Trng hp h ch khi kin quyt nh gii quyt khiu ni c ni dung mi th ngy khi kin l ngy h gi n khi kin quyt nh gii quyt khiu ni. Vic xc nh ngy khi kin trong cc trng hp ny thc hin theo hng dn ti khon 1 v khon 2 iu ny.* Trng hp chuyn v n cho To n khc theo quy nh ti khon 1 iu 32 v khon 3 iu 139 ca Lut TTHC v c hng dn ti iu 6 v iu 18 ca Ngh quyt s 02/2011/NQ-HTP th ngy khi kin l ngy gi n khi kin n To n th l sai thm quyn v c xc nh theo hng dn ti cc trng hp trn.1.5. Nhn v xem xt n khi kin, tr li n, khiu ni v gii quyt khiu ni i vi vic tr li nNhn v xem xt n khi kin l hnh vi ca To n quy nh ti iu 107.Khi ngi khi kin trc tip ti To n np n khi kin hoc gi qua bu in th To n nhn n khi kin, ghi vo s nhn n v cp giy xc nhn nhn n cho ng s. Trong thi hn 05 ngy lm vic, k t ngy nhn c n khi kin, Chnh n To n phn cng mt Thm phn xem xt n khi kin.Trong thi hn 05 ngy lm vic, k t ngy c phn cng, Thm phn phi xem xt n khi kin v ti liu km theo thc hin mt trong cc th tc sau y:- Tin hnh th tc th l v n nu v n thuc thm quyn gii quyt;- Chuyn n khi kin cho To n c thm quyn v bo cho ngi khi kin, nu v n thuc thm quyn gii quyt ca To n khc;- Tr li n khi kin cho ngi khi kin, nu thuc mt trong cc trng hp quy nh ti khon 1 iu 109 ca Lut TTHC, gm: ngi khi kin khng c quyn khi kin; ngi khi kin khng c nng lc hnh vi t tng hnh chnh; thi hiu khi kin ht m khng c l do chnh ng; cha c iu kin khi kin v n hnh chnh; s vic c gii quyt bng bn n hoc quyt nh ca To n c hiu lc php lut; s vic khng thuc thm quyn gii quyt ca To n; ngi khi kin la chn gii quyt v vic theo th tc gii quyt khiu ni trong trng hp quy nh ti iu 31 ca Lut TTHC; n khi kin khng c ni dung quy nh ti khon 1 iu 105 ca Lut TTHC m khng c ngi khi kin sa i, b sung theo quy nh ti iu 108 ca Lut TTHC; ht thi hn c thng bo np tm ng n ph quy nh ti khon 1 iu 111 ca Lut TTHC m ngi khi kin khng xut trnh bin lai np tin tm ng n ph cho To n, tr trng hp c l do chnh ng. Khi tr li n khi kin v cc ti liu km theo cho ngi khi kin, To n phi c vn bn ghi r l do tr li n khi kin. Vn bn tr li n khi kin c gi ngay cho Vin kim st cng cp.Trong thi hn 07 ngy lm vic, k t ngy nhn c vn bn tr li n khi kin, ngi khi kin c quyn khiu ni, Vin kim st c quyn kin ngh vi Chnh n To n tr li n khi kin.Trong thi hn 03 ngy lm vic, k t ngy nhn c khiu ni, kin ngh v vic tr li n khi kin, Chnh n To n phi ra mt trong cc quyt nh sau y:- Gi nguyn vic tr li n khi kin v thng bo cho ng s, Vin kim st cng cp bit;- Nhn li n khi kin v ti liu km theo tin hnh vic th l v n.Trng hp khng ng vi quyt nh gii quyt khiu ni ca Chnh n To n th trong thi hn 10 ngy lm vic, k t ngy nhn c quyt nh gii quyt khiu ni, ngi khi kin c quyn khiu ni, Vin kim st cng cp c quyn kin ngh vi Chnh n To n cp trn trc tip. Trong thi hn 07 ngy lm vic, k t ngy nhn c khiu ni, kin ngh, Chnh n To n cp trn trc tip phi gii quyt. Quyt nh ca Chnh n To n cp trn trc tip l quyt nh gii quyt cui cng.1.6. Yu cu sa i, b sung n khi kinTrong trng hp n khi kin khng th hin cc ni dung quy nh ti khon 1 iu 105 ca Lut TTHC nh trnh by tiu mc 1.1.3, theo quy nh ti iu 108, To n thng bo cho ngi khi kin bit h sa i, b sung trong thi hn 10 ngy lm vic, k t ngy ngi khi kin nhn c thng bo ca To n.Nu ngi khi kin sa i, b sung n khi kin theo ng quy nh ti khon 1 iu 105 ca Lut TTHC th To n tip tc vic th l v n; nu h khng sa i, b sung theo yu cu ca To n th To n tr li n khi kin v ti liu km theo cho ngi khi kin.Ngh quyt 02/2011/HTP hng dn cc trng hp c th nh sau:- Trng hp n khi kin khng c cc ni dung quy nh ti khon 1 iu 105 ca Lut TTHC th tu theo yu cu sa i, b sung n khi kin m To n yu cu ngi khi kin sa i, b sung n khi kin trong mt thi hn do To n n nh, nhng khng qu 10 ngy lm vic, k t ngy ngi khi kin nhn c vn bn ca To n yu cu sa i, b sung n khi kin;- Trng hp i tng khi kin ghi trong n l quyt nh gii quyt khiu ni m quyt nh khng thuc i tng khi kin v n hnh chnh theo quy nh ca Lut TTHC v hng dn ti iu 1 ca Ngh quyt 02/2011/HTP th To n gii thch cho ngi khi kin bit l quyt nh gii quyt khiu ni khng thuc i tng khi kin v n hnh chnh v yu cu ngi khi kin sa i, b sung n khi kin v i tng khi kin trong thi hn c hng dn trn. Yu cu sa i, b sung n khi kin phi c lm bng vn bn, trong phi nu r nhng vn cn sa i, b sung cho ngi khi kin bit h thc hin. Vn bn ny c th c giao trc tip hoc gi cho ngi khi kin qua bu in v phi c ghi vo s theo di.Thi gian thc hin vic sa i, b sung n khi kin khng tnh vo thi hiu khi kin. Ngy khi kin vn c xc nh l ngy gi n khi kin v xc nh theo hng dn ti iu 13 ca Ngh quyt ny. Sau khi ngi khi kin sa i, b sung n khi kin theo yu cu ca To n th To n tip tc vic th l v n theo th tc chung quy nh ti iu 111 ca Lut TTHC. Nu ht thi hn do To n n nh m ngi khi kin khng sa i, b sung theo yu cu ca To n th To n cn c vo im h khon 1 iu 109 ca Lut TTHC tr li n khi kin v ti liu, chng c km theo cho h.2. Th l v n hnh chnh Bao gm cc quy nh v iu kin v th tc th l v n; phn cng Thm phn gii quyt v n; nhim v, quyn hn ca Thm phn khi lp h s v n; thng bo v vic th l v n; quyn, ngha v ca ngi c thng bo v quyn yu cu c lp ca ngi c quyn li, ngha v lin quan.C th l:2.1. iu kin v th tc th l v n Sau khi nhn n khi kin v cc ti liu km theo, nu Thm phn c phn cng xem xt n khi kin xt thy v n hnh chnh thuc thm quyn gii quyt th thng bo cho ngi khi kin bit h np tin tm ng n ph; trng hp ngi khi kin c min np tin tm ng n ph hoc khng phi np tin tm ng n ph th thng bo cho ngi khi kin bit v vic th l v n. Trong thi hn 10 ngy lm vic, k t ngy nhn c thng bo np tin tm ng n ph, ngi khi kin phi np tin tm ng n ph.To n th l v n vo ngy ngi khi kin xut trnh bin lai np tin tm ng n ph.Trng hp ngi khi kin c min np tin tm ng n ph hoc khng phi np tin tm ng n ph th ngy th l v n l ngy Thm phn thng bo cho ngi khi kin bit vic th l.2.2. Phn cng Thm phn gii quyt v nTrong thi hn 03 ngy lm vic, k t ngy th l v n, Chnh n To n phn cng Thm phn thc hin vic xem xt n khi kin v th l v n gii quyt v n; trng hp Thm phn thc hin vic xem xt n khi kin v th l v n khng th tip tc gii quyt v n hoc thuc trng hp phi t chi tin hnh t tng hoc b thay i th Chnh n To n phn cng mt Thm phn khc gii quyt v n.i vi v n phc tp, vic gii quyt c th phi ko di th Chnh n To n phn cng Thm phn d khuyt bo m xt x lin tc.Trong qu trnh gii quyt v n, nu Thm phn c phn cng khng th tip tc tin hnh c nhim v th Chnh n To n phn cng Thm phn khc tip tc nhim v; trng hp ang xt x m khng c Thm phn d khuyt th v n phi c xt x li t u.2.3. Nhim v, quyn hn ca Thm phn khi lp h s v n hnh chnhSau khi c Chnh n To n phn cng gii quyt v n, Thm phn thc hin cc nhim v quyn hn sau:- Thng bo v vic th l v n cho cc ng s.- Yu cu ng s np ti liu, chng c cho To n.- Xc minh, thu thp chng c theo quy nh ca Lut TTHC.C th: Th nht, thng bo v vic th l v n.Trong thi hn 05 ngy lm vic, k t ngy th l v n, To n phi thng bo bng vn bn cho ngi b kin, ngi c quyn li, ngha v lin quan n vic gii quyt v n v Vin kim st cng cp v vic To n th l v n.Vn bn thng bo phi c cc ni dung chnh sau y:- Ngy, thng, nm lm vn bn thng bo;- Tn, a ch To n th l v n;- Tn, a ch ca ngi khi kin, ngi b kin;- Nhng vn c th ngi khi kin yu cu To n gii quyt;- Danh sch ti liu ngi khi kin np km theo n khi kin;- Thi hn ngi c thng bo phi np kin bng vn bn v yu cu ca ngi khi kin v ti liu, chng c km theo (nu c) cho To n;- Hu qu php l ca vic ngi c thng bo khng np cho To n vn bn ghi kin ca mnh v yu cu ca ngi khi kin.Th hai, trng hp xt thy chng c c trong h s v n hnh chnh cha c s gii quyt th Thm phn c phn cng gii quyt v n yu cu ng s giao np v giao np b sung chng c. Th ba, To n ch xc minh thu thp chng c khi ng s khng th t mnh thu thp c chng c v c yu cu hoc xt thy cn thit bng cch To n t mnh hoc y thc tin hnh xc minh, thu thp chng c lm r cc tnh tit ca v n. Vic thu thp chng c c th c thc hin bng cc phng php do lut TTHC quy nh ti khon 4 iu 78, gm:- Ly li khai ca ng s;- Ly li khai ngi lm chng;- i cht;- Xem xt, thm nh ti ch;- Trng cu gim nh;- Quyt nh nh gi ti sn, thm nh gi ti sn;- y thc thu thp chng c;- Yu cu c nhn, c quan, t chc cung cp chng c.2.4. Quyn, ngha v ca ngi c thng bo v quyn yu cu c lp ca ngi c quyn li, ngha v lin quan.Khi nhn c thng bo, ngi c thng bo thc hin cc quyn, ngha v sau: - Trong thi hn 15 ngy, k t ngy nhn c thng bo, ngi b kin, ngi c quyn li, ngha v lin quan phi np cho To n vn bn ghi kin ca mnh v yu cu ca ngi khi kin v ti liu, chng c km theo (nu c).Trng hp cn gia hn th ngi c thng bo phi c n xin gia hn gi cho To n nu r l do; nu vic xin gia hn l c cn c th To n gia hn mt ln, nhng khng qu 10 ngy.- Trng hp ngi b kin, ngi c quyn li, ngha v lin quan nhn c thng bo, nhng khng np kin bng vn bn trong thi hn quy nh ti khon 1 iu ny m khng c l do chnh ng th To n tip tc gii quyt v n theo quy nh ca Lut ny.Ngi b kin, ngi c quyn li, ngha v lin quan c quyn yu cu To n cho bit, c, xem, ghi chp, sao chp n khi kin v ti liu, chng c km theo n khi kin (nu c).Trong thi hn 10 ngy, k t ngy nhn c thng bo, Vin kim st c Kim st vin, Kim st vin d khuyt (nu c) tham gia vic gii quyt v n v thng bo cho To n.Trong v n hnh chnh c th c s tham gia ca ngi c quyn li, ngha v lin quan c yu cu c lp. Trng hp ngi c quyn li, ngha v lin quan khng tham gia t tng vi ngi khi kin hoc vi ngi b kin th h c quyn yu cu c lp khi c cc iu kin sau y:- Vic gii quyt v n c lin quan n quyn li, ngha v ca h;- Yu cu c lp ca h c lin quan n v n ang c gii quyt;-Yu cu c lp ca h c gii quyt trong cng mt v n lm cho vic gii quyt v n c chnh xc v nhanh hn.Th tc yu cu c lp c thc hin theo quy nh ca Lut TTHC v th tc khi kin ca ngi khi kin.

II. CHUN B XT XGiai on chun b xt x c tnh t sau khi To th l v n n thi im Thm phn ra quyt nh a v n ra xt x.1. Thi hn chun b xt xTheo iu 117 Lut TTHC, thi hn chun b xt x s thm v n hnh chnh c quy nh nh sau:- 04 thng, k t ngy th l v n i vi trng hp khiu kin cc quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic cng chc, (cc trng hp quy nh ti im a khon 2 iu 104 Lut TTHC).- 02 thng, k t ngy th l v n i vi trng hp khiu kin quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic cnh tranh (quy nh ti im b khon 2 iu 104 ). i vi v n phc tp hoc c tr ngi khch quan th Chnh n To n c th quyt nh gia hn thi hn chun b xt x mt ln, nhng khng qu 02 thng i vi trng hp hp khiu kin cc quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic cng chc v khng qu 01 thng i vi quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic cnh tranh.2. Cc quyt nhTrong thi hn chun b xt x trn, Thm phn c phn cng lm Ch to phin to phi ra mt trong cc quyt nh sau y:- a v n ra xt x (Quyt nh a v n ra xt x phi c gi cho cc ng s, Vin kim st cng cp ngay sau khi ra quyt nh).- Tm nh ch vic gii quyt v n (nu c cn c quy nh ti iu 118: ng s l c nhn cht, c quan, t chc gii th m cha c c nhn, c quan, t chc k tha quyn, ngha v t tng; ng s l c nhn mt nng lc hnh vi dn s m cha xc nh c ngi i din theo php lut; ht thi hn chun b xt x m mt trong cc ng s khng th c mt v l do chnh ng, tr trng hp c th xt x vng mt cc ng s; Cn i kt qu gii quyt ca c quan khc hoc v vic khc c lin quan).- nh ch vic gii quyt v n (nu c cn c quy nh ti iu 119: Ngi khi kin l c nhn cht m quyn, ngha v ca h khng c tha k; c quan, t chc gii th m khng c c nhn, c quan, t chc k tha quyn, ngha v t tng; Ngi khi kin rt n khi kin v c To n chp nhn; Ngi khi kin c triu tp hp l n ln th hai m vn vng mt; Ngi b kin hy b quyt nh hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic, quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic cnh tranh hoc chm dt hnh vi hnh chnh b khi kin v ngi khi kin ng rt n khi kin, ngi c quyn li, ngha v lin quan c yu cu c lp ng rt yu cu; Cc trng hp tr li n kin quy nh ti khon 1 iu 109 Lut TTHC m To n th l). Trong thi hn 20 ngy, k t ngy c quyt nh a v n ra xt x, To n phi m phin to; trng hp c l do chnh ng, th thi hn m phin to c th ko di, nhng khng qu 30 ngy.Ring vi khiu kin danh sch c tri, thi hn chun b xt x c quy nh chung trong iu lut quy nh v thi hn gii quyt v n, l 02 ngy, k t ngy th l v n (iu 169). Trong thi hn , Thm phn c phn cng th l v n phi ra mt trong cc quyt nh sau y:- Quyt nh a v n ra xt x .- nh ch v n v tr li n khi kin. Sau khi ra quyt nh a v n ra xt x, To n phi gi ngay quyt nh cho cc ng s v Vin kim st cng cp. Trong thi hn 02 ngy, k t ngy ra quyt nh a v n ra xt x, To n phi m phin to xt x.Hu qu ca vic tm nh ch gii quyt v n hnh chnh c quy nh nh sau:- To n khng xo tn v n hnh chnh b tm nh ch gii quyt trong s th l m ch ghi ch vo s th l s v ngy, thng, nm ca quyt nh tm nh ch gii quyt v n hnh chnh .- Tin tm ng n ph, l ph m ng s np c gi ti Kho bc Nh nc v c x l khi To n tip tc gii quyt v n hnh chnh.Hu qu ca vic nh ch vic gii quyt v n hnh chnh quy nh nh sau:- Khi c quyt nh nh ch gii quyt v n hnh chnh, ng s khng c quyn khi kin yu cu To n gii quyt li v n hnh chnh , nu vic khi kin ny khng c g khc vi v n b nh ch v ngi khi kin, ngi b kin v quan h php lut c tranh chp, tr cc trng hp b nh ch theo quy nh ti cc im b, d v g khon 1 iu 109, im b v im c khon 1 iu 120 ca Lut ny v cc trng hp khc theo quy nh ca php lut.- Tin tm ng n ph, l ph m ng s np c x l theo quy nh ca php lut v n ph, l ph To n.V thi hn thc hin th tc: trong thi hn 05 ngy lm vic, k t ngy ra quyt nh quy nh ti khon 1 iu ny, To n phi gi quyt nh tm nh ch hoc nh ch vic gii quyt v n cho ng s v Vin kim st cng cp.To n phi gi h s v n cng vi vic gi quyt nh a v n ra xt x cho Vin kim st cng cp nghin cu. Trong thi hn 15 ngy, k t ngy nhn c h s v n, Vin kim st phi tr li h s v n cho To n.

III. TH TC T TNG TI PHIN TO HNH CHNH S THM1. Mt s quy nh chung v t tng ti phin to3.1. Nguyn tc xt xPhi m bo:- Xt x trc tip: Hi ng xt x phi trc tip xc nh nhng tnh tit ca v n bng cch hi v nghe li trnh by ca ngi khi kin, ngi b kin, ngi c quyn li, ngha v lin quan n v n, ngi i din, ngi bo v quyn v li ch hp php ca ng s v nhng ngi tham gia t tng khc; xem xt, kim tra ti liu, chng c thu thp c; nghe Kim st vin pht biu kin ca Vin kim st. Bn n ch c cn c vo vic hi, kt qu tranh lun v cc chng c c xem xt, kim tra ti phin to.- Xt x bng li ni. - Xt x lin tc: cc thnh vin ca Hi ng xt x phi xt x v n t khi bt u cho n khi kt thc phin to, tr thi gian ngh theo quy nh. 3.2. S c mt ca ngi tin hnh t tng v ngi tham gia t tng3.2.1. S c mt ca ngi tin hnh t tng Phin to ch c tin hnh khi c thnh vin Hi ng xt x v Th k To n. Nu c Thm phn, Hi thm nhn dn vng mt hoc khng th tip tc tham gia xt x v n nhng c Thm phn, Hi thm nhn dn d khuyt tham gia phin to t u th nhng ngi ny c thay th thnh vin Hi ng xt x vng mt tham gia xt x v n. Nu khng c Thm phn, Hi thm nhn dn d khuyt thay th thnh vin Hi ng xt x , Th k To n vng mt hoc khng th tip tc tham gia phin to m khng c ngi thay th th phi hon phin to.Kim st vin c Vin trng Vin kim st cng cp phn cng c nhim v tham gia phin to, nu vng mt th Hi ng xt x quyt nh hon phin to v thng bo cho Vin trng Vin kim st cng cp, tr trng hp Kim st vin vng mt hoc khng th tip tc tham gia phin to, nhng c Kim st vin d khuyt tham gia phin to t u (ngi ny c thay th Kim st vin vng mt tham gia phin to xt x v n).3.2.2. S c mt ca ngi tham gia t tng i vi cc ng s v ngi i din ca ng s, ngi bo v quyn v li ch hp php cho ng s: * Khi c To n triu tp hp l ln th nht, nhng ngi ny phi c mt; trng hp c ngi vng mt th Hi ng xt x hon phin to, tr trng hp ngi c n ngh xt x vng mt.To n thng bo cho ng s, ngi i din, ngi bo v quyn v li ch hp php ca ng s bit vic hon phin to.* Khi c To n triu tp hp l ln th hai, ng s hoc ngi i din ca h, ngi bo v quyn v li ch hp php ca ng s phi c mt ti phin to, nu vng mt khng v s kin bt kh khng th x l nh sau: Ngi khi kin, ngi i din theo php lut m khng c ngi i din tham gia phin to th b coi l t b vic khi kin v To n ra quyt nh nh ch gii quyt v n i vi yu cu khi kin ca ngi , tr trng hp ngi c n ngh xt x vng mt. Ngi khi kin c quyn khi kin li, nu thi hiu khi kin vn cn;Ngi b kin, ngi c quyn li, ngha v lin quan khng c yu cu c lp m khng c ngi i din tham gia phin to th To n tin hnh xt x vng mt h;Ngi c quyn li, ngha v lin quan c yu cu c lp m khng c ngi i din tham gia phin to th b coi l t b yu cu c lp ca mnh v To n ra quyt nh nh ch vic gii quyt v n i vi yu cu c lp ca ngi , tr trng hp ngi c n ngh xt x vng mt. Ngi c quyn li, ngha v lin quan c yu cu c lp c quyn khi kin li i vi yu cu c lp , nu thi hiu khi kin vn cn;Ngi bo v quyn v li ch hp php ca ng s vng mt th To n vn tin hnh xt x vng mt h.2. Cc th tc do Th k To n thc hin Trc khi khai mc phin to, Th k To n phi tin hnh cc cng vic sau y:- Ph bin ni quy phin to.- Kim tra, xc nh s c mt, vng mt ca nhng ngi tham gia phin to theo giy triu tp ca To n; nu c ngi vng mt th cn phi lm r l do.- n nh trt t trong phng x n.- Yu cu mi ngi trong phng x n ng dy khi Hi ng xt x vo phng x n.3. Th tc khai mc phin toSau khi Hi ng xt x vo phng x n, Ch to phin to gi vai tr iu hnh.Th tc khai mc phin to din ra theo cc bc nh sau:- Ch to phin to khai mc phin to v c quyt nh a v n ra xt x.- Th k To n bo co vi Hi ng xt x v s c mt, vng mt ca nhng ngi tham gia phin to theo giy triu tp ca To n v l do vng mt.- Ch to phin to kim tra li s c mt ca nhng ngi tham gia phin to theo giy triu tp ca To n v kim tra cn cc ca ng s.- Ch to phin to ph bin quyn, ngha v ca cc ng s v ca nhng ngi tham gia t tng khc.- Ch to phin to gii thiu nhng ngi tin hnh t tng, ngi gim nh, ngi phin dch.- Ch to phin to hi nhng ngi c quyn yu cu thay i nhng ngi tin hnh t tng, ngi gim nh, ngi phin dch xem h c yu cu thay i ai khng v l do yu cu thay i.Trong trng hp ti phin to c ngi yu cu thay i ngi tin hnh t tng, ngi gim nh, ngi phin dch th Hi ng xt x phi xem xt, quyt nh vic chp nhn hoc khng chp nhn yu cu theo quy nh ca Lut TTHC; trng hp khng chp nhn th phi nu r l do v ghi vo bin bn phin to.Trong trng hp cc ng s c thay i, b sung yu cu th Hi ng xt x phi xem xt v quyt nh. Hi ng xt x chp nhn vic thay i, b sung yu cu ca ng s nu vic thay i, b sung yu cu ca h khng vt qu phm vi yu cu khi kin hoc yu cu c lp ban u. Nu ng s rt mt phn hoc ton b yu cu ca mnh v vic rt yu cu ca h l t nguyn th Hi ng xt x chp nhn v nh ch xt x i vi phn yu cu hoc ton b yu cu m ng s rt.Trng hp ngi khi kin rt ton b yu cu khi kin nhng ngi c quyn li, ngha v lin quan vn gi nguyn yu cu c lp ca mnh th s c s thay i a v t tng - ngi c quyn li, ngha v lin quan tr thnh ngi khi kin trong v n.4. Th tc hiTrong th tc ny, Ch to phin to gi vai tr iu hnh.Hi ng xt x xc nh y cc tnh tit ca v n bng cch nghe kin ca ngi khi kin, ngi b kin, ngi c quyn li, ngha v lin quan hoc ngi i din ca ng s, ngi bo v quyn v li ch hp php ca ng s, ngi lm chng, ngi gim nh, i chiu cc kin ny vi ti liu, chng c thu thp c. Sau khi nghe xong li trnh by ca ng s, vic hi tng ngi v tng vn c thc hin theo th t Ch to phin to hi trc ri n Hi thm nhn dn, sau n ngi bo v quyn v li ch hp php ca ng s, ng s, nhng ngi tham gia t tng khc v Kim st vin.Nhng im mi ca Lut t tng hnh chnh trong th tc ny l quy nh cho cc ng s quyn a ra cu hi; quy nh r phng php hi v phm vi cc vn cn hi trong v n, ngi tr li cho tng i tng c th.Nu trong v n c nhiu ngi khi kin, nhiu ngi b kin, nhiu ngi c quyn li, ngha v lin quan trong mt v n hnh chnh th th tc hi phi hi ring tng ngi mt theo cc nhm ng s . Cc ni dung hi c th i vi tng ng s nh sau:i vi bn khi kin: Ch hi ngi khi kin v nhng vn m ngi khi kin, ngi bo v quyn v li ch hp php ca ngi khi kin trnh by cha r, c mu thun vi nhau hoc mu thun vi nhng li khai ca h trc , mu thun vi li trnh by ca ngi b kin, ngi c quyn li, ngha v lin quan v ngi bo v quyn v li ch hp php ca nhng ngi ny. Ngi khi kin c th t mnh tr li hoc ngi bo v quyn v li ch hp php ca ngi khi kin tr li thay cho ngi khi kin v sau ngi khi kin tr li b sung.i vi bn b kin: Ch hi ngi b kin v nhng vn m ngi b kin, ngi bo v quyn v li ch hp php ca ngi b kin trnh by cha r, c mu thun vi nhau hoc mu thun vi nhng li khai ca h trc , mu thun vi li trnh by ca ngi khi kin, ngi c quyn li, ngha v lin quan v ngi bo v quyn v li ch hp php ca nhng ngi ny. Ngi b kin c th t mnh tr li hoc ngi bo v quyn v li ch hp php ca ngi b kin tr li thay cho ngi b kin v sau ngi b kin tr li b sung.i vi ngi c quyn li, ngha v lin quan: Ch hi ngi c quyn li, ngha v lin quan v nhng vn m h, ngi bo v quyn v li ch hp php ca h trnh by cha r, c mu thun vi nhau hoc mu thun vi nhng li khai ca h trc , mu thun vi li trnh by ca ngi khi kin, ngi b kin, ngi bo v quyn v li ch hp php ca nhng ngi ny. Ngi c quyn li, ngha v lin quan c th t mnh tr li hoc ngi bo v quyn v li ch hp php ca h tr li thay cho h v sau h tr li b sung.i vi ngi lm chng: Trc khi hi ngi lm chng v cc ni dung c th ca v n, Ch to phin to phi hi r v quan h gia h vi cc ng s trong v n; nu ngi lm chng l ngi cha thnh nin th Ch to phin to c th yu cu cha, m, ngi gim h hoc thy gio, c gio gip hi. Ch to phin to yu cu ngi lm chng trnh by r nhng tnh tit ca v n m h bit. Sau khi ngi lm chng trnh by xong th ch hi thm ngi lm chng v nhng im m h trnh by cha r, cha y hoc c mu thun vi nhau, mu thun vi nhng li khai ca h trc , mu thun vi li trnh by ca ng s, ngi bo v quyn v li ch hp php ca ng s. Sau khi trnh by xong, ngi lm chng li phng x n c th c hi thm. Trong trng hp cn thit phi bo m an ton cho ngi lm chng v nhng ngi thn thch ca h, Hi ng xt x quyt nh khng tit l nhng thng tin v nhn thn ca ngi lm chng v khng nhng ngi trong phin to nhn thy h.Trong th tc hi, Hi ng xt x cng b cc ti liu ca v n trong cc trng hp sau y (tr trng hp c bit cn gi b mt nh nc, gi gn thun phong m tc ca dn tc, gi b mt ngh nghip, b mt kinh doanh, b mt i t ca c nhn theo yu cu ca ng s) :- Ngi tham gia t tng khng c mt ti phin to m trong giai on chun b xt x c li khai;- Nhng li khai ca ngi tham gia t tng ti phin to mu thun vi nhng li khai trc ;- Khi Hi ng xt x thy cn thit hoc khi c yu cu ca Kim st vin, ngi tham gia t tng.Trong th tc hi, theo yu cu ca Kim st vin, ngi tham gia t tng hoc khi xt thy cn thit, Hi ng xt x cho nghe bng ghi m, a ghi m, xem bng ghi hnh, a ghi hnh ti phin to, tr trng hp tr trng hp c bit cn gi b mt nh nc, gi gn thun phong m tc ca dn tc, gi b mt ngh nghip, b mt kinh doanh, b mt i t ca c nhn theo yu cu ca ng s.Ti th tc ny, Hi ng xt x c quyn a vt chng, nh hoc bin bn xc nhn vt chng xem xt ti phin to hoc Hi ng xt x c th cng vi cc ng s n xem xt ti ch nhng vt chng khng th a n phin to c nu thy cn thit.Ngoi ra Lut TTHC cn quy nh vic hi ngi gim nh nh sau: Ch to phin to yu cu ngi gim nh trnh by kt lun ca mnh v vn c giao gim nh. Khi trnh by, ngi gim nh c quyn gii thch b sung v kt lun gim nh, cc cn c a ra kt lun gim nh.Kim st vin, nhng ngi tham gia t tng c mt ti phin to c quyn nhn xt v kt lun gim nh, c hi nhng vn cn cha r, c mu thun trong kt lun gim nh hoc c mu thun vi nhng tnh tit khc ca v n.Trong trng hp ngi gim nh khng c mt ti phin to, ch to phin to cng b kt lun gim nh. Khi c ngi tham gia t tng khng ng vi kt lun gim nh c cng b ti phin to v c yu cu gim nh b sung hoc gim nh li, nu xt thy vic gim nh b sung, gim nh li l cn thit cho vic gii quyt v n th Hi ng xt x quyt nh gim nh b sung, gim nh li; trong trng hp ny th Hi ng xt x quyt nh hon phin to.Khi nhn thy cc tnh tit ca v n c xem xt y , Ch to phin to hi Kim st vin, ng s, ngi bo v quyn v li ch hp php ca ng s v nhng ngi tham gia t tng khc xem h c yu cu hi vn g na khng; trng hp c ngi yu cu v xt thy yu cu l c cn c th Ch to phin to quyt nh tip tc vic hi. Nu khng ai c kin g th ch to tuyn b kt thc th tc hi chuyn sang th tc tranh lun.5. Th tc tranh lunLut TTHC quy nh r nhng ch th tham gia tranh lun ti phin to v trnh t pht biu khi tranh lun. Cc ch th tham gia tranh lun trong phin to hnh chnh ch gm cc ng s, ngi i din ca cc ng s, ngi bo v quyn v li ch hp php ca cc ng s. Cc ch th thc hin trnh t pht biu khi tranh lun nh sau:- Ngi bo v quyn v li ch hp php ca ngi khi kin pht biu. Ngi khi kin c quyn b sung kin.- Ngi bo v quyn v li ch hp php ca ngi b kin pht biu. Ngi b kin c quyn b sung kin;- Ngi bo v quyn v li ch hp php ca ngi c quyn li, ngha v lin quan pht biu. Ngi c quyn li, ngha v lin quan c quyn b sung kin.Trng hp ng s, ngi bo v quyn v li ch hp php ca ng s vng mt ti phin to nhng c gi vn bn bo v quyn v li ch hp php ca ng s th Hi ng xt x phi cng b vn bn ny ti phin to.Trng hp ng s khng c ngi bo v quyn v li ch hp php ca mnh th h t mnh pht biu khi tranh lun.V ni dung tranh lun v i p: Khi pht biu v nh gi chng c, xut quan im ca mnh v vic gii quyt v n, ngi tham gia tranh lun phi cn c vo ti liu, chng c thu thp c v c xem xt, kim tra ti phin to cng nh kt qu vic hi ti phin to. Ngi tham gia tranh lun c quyn p li kin ca ngi khc m khng b hn ch thi gian tranh lun. Ch to phin to to iu kin cho nhng ngi tham gia tranh lun trnh by ht kin, nhng c quyn ct nhng kin khng c lin quan n v n. Sau khi nhng ngi tham gia t tng pht biu tranh lun v i p xong, Kim st vin tham gia phin to pht biu kin v vic tun theo php lut t tng trong qu trnh gii quyt v n ca Thm phn, Hi ng xt x; vic chp hnh php lut ca ngi tham gia t tng hnh chnh, k t khi th l v n cho n trc thi im Hi ng xt x ngh n ch khng pht biu v ni dung v n v xut hng gii quyt v n nh khi Php lnh th tc gii quyt cc v n hnh chnh cn hiu lc.Cc bn khng c tranh lun vi i din Vim kim st.6. Th tc ngh nSau khi kt thc phn tranh lun, Hi ng xt x vo phng ngh n ngh n.Ch c cc thnh vin ca Hi ng xt x mi c quyn ngh n. Khi ngh n, cc thnh vin ca Hi ng xt x phi gii quyt tt c cc vn ca v n bng cch biu quyt theo a s v tng vn . Tu theo i tng khi kin l quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic, quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic cnh tranh, danh sch c tri, quyt nh gii quyt khiu ni c lin quan m Hi ng xt x xem xt tnh hp php ca i tng b khi kin .Hi ng xt x c quyn quyt nh:- Bc yu cu khi kin, nu yu cu khi kin khng c cn c php lut;- Chp nhn mt phn hoc ton b yu cu khi kin, tuyn hy mt phn hoc ton b quyt nh hnh chnh tri php lut; buc c quan nh nc hoc ngi c thm quyn trong c quan nh nc thc hin nhim v, cng v theo quy nh ca php lut;- Chp nhn mt phn hoc ton b yu cu khi kin, tuyn b mt s hoc ton b cc hnh vi hnh chnh l tri php lut; buc c quan nh nc hoc ngi c thm quyn trong c quan nh nc chm dt hnh vi hnh chnh tri php lut;- Chp nhn yu cu khi kin, tuyn hy quyt nh k lut buc thi vic tri php lut; buc ngi ng u c quan, t chc thc hin nhim v, cng v theo quy nh ca php lut;- Chp nhn mt phn hoc ton b yu cu khi kin, tuyn hy mt phn hoc ton b quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic cnh tranh tri php lut; buc c quan, ngi c thm quyn ra quyt nh gii quyt khiu ni v quyt nh x l v vic cnh tranh gii quyt li v vic theo quy nh ca Lut cnh tranh;- Chp nhn mt phn hoc ton b yu cu khi kin; buc c quan lp danh sch c tri sa i, b sung danh sch c tri theo quy nh ca php lut;- Buc c quan, t chc bi thng thit hi, khi phc quyn, li ch hp php ca c nhn, c quan, t chc b xm phm do quyt nh hnh chnh, hnh vi hnh chnh, quyt nh k lut buc thi vic, quyt nh x l v vic cnh tranh tri php lut gy ra;- Kin ngh vi c quan nh nc c thm quyn, ngi ng u ca c quan nh nc c thm quyn xem xt trch nhim ca c quan nh nc, ngi c thm quyn ca c quan nh nc. y l quy nh mi v thm quyn ca Hi ng xt x.Th t biu quyt v cc vn trong th tc ngh n: Hi thm nhn dn biu quyt trc, Thm phn biu quyt sau cng. Trng hp Hi ng xt x gm nm thnh vin th Thm phn Ch to phin to l ngi biu quyt sau cng.Ngi c kin thiu s c quyn trnh by kin ca mnh bng vn bn v c a vo h s v n.Khi ngh n, Hi ng xt x ch c cn c vo ti liu, chng c c kim tra, xem xt ti phin to, kt qu vic hi ti phin to v phi xem xt y kin ca nhng ngi tham gia t tng, Kim st vin.Khi ngh n phi c bin bn ngh n, bin bn phi ghi li kin tho lun v quyt nh ca Hi ng xt x v phi c cc thnh vin Hi ng xt x k tn ti phng ngh n trc khi tuyn n.Trong trng hp v n c nhiu tnh tit phc tp, vic ngh n i hi phi c thi gian di th Hi ng xt x c th quyt nh thi gian ngh n, nhng khng qu 05 ngy lm vic, k t khi kt thc tranh lun ti phin to. Trong trng hp ny, Hi ng xt x phi thng bo cho nhng ngi c mt ti phin to v ngi tham gia t tng vng mt ti phin to bit gi, ngy v a im tuyn n; nu Hi ng xt x thc hin vic thng bo m c ngi tham gia t tng vng mt th Hi ng xt x vn tin hnh vic tuyn n theo quy nh ti iu 165 ca Lut TTHC.Bn n phi c hon thin trong th tc ngh n, gm c phn m u, phn ni dung v n v nhn nh ca To n, phn quyt nh.Phn m u ca bn n phi ghi r tn To n xt x s thm; s v ngy th l v n; s bn n v ngy tuyn n; h, tn ca cc thnh vin Hi ng xt x, Th k To n, Kim st vin; tn, a ch ca ngi khi kin, ngi b kin, ngi c quyn li, ngha v lin quan; ngi i din, ngi bo v quyn v li ch hp php ca ng s; nhng ngi tham gia t tng khc; i tng khi kin; s, ngy, thng, nm ca quyt nh a v n ra xt x; xt x cng khai hoc xt x kn; thi gian v a im xt x. Trong phn ni dung v n v nhn nh ca To n phi ghi yu cu khi kin ca ngi khi kin; ngh ca ngi b kin; ngh, yu cu c lp ca ngi c quyn li, ngha v lin quan; nhn nh ca To n; im, khon, iu ca vn bn quy phm php lut m To n cn c gii quyt v n. Trong nhn nh ca To n phi phn tch nhng cn c chp nhn hoc khng chp nhn yu cu, ngh ca ng s, ngi bo v quyn v li ch hp php ca ng s.Trong phn quyt nh phi ghi r cc quyt nh ca To n v tng vn phi gii quyt trong v n, v n ph v quyn khng co i vi bn n; trng hp c quyt nh phi thi hnh ngay th phi ghi r quyt nh .7. Th tc tuyn nKhi tuyn n, Ch to phin to hoc mt thnh vin khc ca Hi ng xt x c bn n; sau khi c xong c th gii thch thm v vic thi hnh bn n v quyn khng co. Mi ngi trong phng x n phi ng dy, tr trng hp c bit c php ca Ch to phin to. Trng hp c ng s khng bit ting Vit th sau khi tuyn n, ngi phin dch phi dch li cho h nghe ton b bn n sang ngn ng m h bit.Bn n ca To n c ban hnh th khng c sa cha, b sung tr trng hp pht hin li r rng v chnh t, v s liu do nhm ln hoc tnh ton sai./.