Thực phẩm Chức năng Functional Foods

1

Lương Hồng Quang

Thực phẩm Chức năngFunctional Foods

Lịch sử phát triển

April 21, 2023Functional Foods2

Cách đây hơn 2500 năm, đại danh y Hippocrates nói “Thức ăn là thuốc, thuốc là thức ăn - Let food be thy medicine and medicine be thy food”.

Thực phẩm cũng như phạm trù dược phẩm rơi vào tình trạng khó phân biệt ở thế kỷ 19.

Đầu thế kỷ 20, với sự phát hiện các hợp chất thiết yếu và vitamin để làm giảm bệnh tật.

Những năm 1970s, những vấn đề như suy dinh dưỡng, nghèo đói và thừa dinh dưỡng (béo phì), dẫn đến hướng dẫn của cơ quan y tế cộng đồng: Tất cả những nghiên cứu khoa học, chính sách nhà nước đều nhấn mạnh nên dùng thực phẩm ít acid béo bão hòa, dùng nhiều rau quả, ngũ cốc để hạn chế bệnh tật.

Lịch sử phát triển


Từ đó, các nhà khoa học bắt đầu nghiên cứu các hợp chất chức năng trong thực phẩm (thực vật = phytochemicals, động vật = zoochemicals)

Đến những năm 1990s, sự kết hợp giữa khoa học và thị trường thương mại tạo nên xu hướng phát triển thực phẩm để tăng cường sức khỏe cộng đồng mà ngày nay chúng ta được biết là thực phẩm chức năng.

Đại cương về thực phẩm chức năng


Khái niệm: Thực phẩm chức năng (TPCN) là thực phẩm dùng để hỗ trợ chức năng của các bộ phận trong cơ thể người, có tác dụng dinh dưỡng, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng sức đề kháng và giảm bớt nguy cơ gây bệnh” (A food can be regarded as ‘functional’ if it is satisfactorily demonstrated to affect beneficially one or more target functions in the body, beyond adequate nutrition, in a way that improves health and well-being or reduces the risk of disease).

Dựa trên khái niệm này, ta có TPCN là: Thực phẩm tự nhiên Thực phẩm có thêm vào các hợp chất hữu ích, hoặc đã loại trừ các

độc tố Thực phẩm thiên nhiên mà có một hoặc một vài hợp chất trong nó

thay đổi do quá trình chế biến,…

Thị trường TPCN


TPCN xuất hiện đầu tiên ở Nhật vào những năm đầu thập niên 80. Sau đó phát triển ở thị trường Mỹ và cộng đồng Châu Âu.

Sự phát triển TPCN ảnh hưởng, thúc đẩy một số hoạt động: Những nghiên cứu mới liên quan đến khẩu phần, chế độ dinh

dưỡng và phòng chống bệnh tật. Tăng tuổi thọ trung bình ở một số quốc gia phát triển Tác động đến y tế cộng đồng, cung cấp và chăm sóc sức khỏe

cộng đồng. Cải tiến nhiều mặt trong khoa học và công nghệ thực phẩm Những qui định cần thiết trong lĩnh vực TPCN

Phân loại TPCN


Nước giải khát (tăng lực và các nước chứa vitamin cho các vận động viên,…)

Các thực phẩm từ ngũ cốc và thực phẩm cho trẻ em

Dạng thực phẩm nướng Các dạng bánh kẹo, mứt (confectionery) Các sản phẩm sữa, đặc biệt sữa chua uống và

các sản phẩm lên men khác. Các sản phẩm từ thịt Thức ăn cho gia súc, vật nuôi,…

Phân loại TPCN


Phân loại theo chức năng Tăng cường vitamin và khoáng chất Giảm cholesterol Cung cấp chất xơ Probiotics, prebiotics, và synbiotics Chống oxi-hóa Phytochemicals Rau mùi, gia vị; thảo dược

Các hợp chất “chức năng”


Tăng cường vitamin và khoáng chất Giảm cholesterol Xơ thực phẩm Probiotics, prebiotics và synbiotics Hợp chất chống oxy-hóa Phytochemicals Thảo dược

Các qui định pháp chế về TPCN


(Xem tài liệu tham khảo hội thảo TPCN, sách)


Functional Food

Dietary suplement nutraceutical

Food Drug

Health claim Drug claimNo claim

Chiến lược phát triển thực phẩm chức năng


Food Function

Functional Effect

Hypothesis-driven hunman nutrition studies

Claim

Enhanced function Disease risk deduction

Giới thiệu


Tía tô (Perilla frutescens) là cây thường niên ngắn ngày được trồng chủ yếu ở các quốc gia châu Á.

Ngoài mục đích sử dụng như là rau gia vị, ăn sống; lá tía tô còn được sử dụng như dược thảo ở các quốc gia Trung Quốc, Nhật, Hàn, Ấn Độ, và Việt Nam.

Trong những thập niên gần đây, lá tía tô được các nhà khoa học Trung Quốc, Nhật Bản nghiên cứu, sử dụng để phòng ngừa, chữa dị ứng, các chứng viêm.

Giới thiệu


Tiếng Anh: beefsteak plant/leaf

Tiếng Hoa: gee so, jen

Tiếng Hàn: kkaennip, kkaennip namul, tulkkae

Nhật: shiso (green), aka shiso (red)

Việt Nam: tía tôCourtesy: http://www.nre.vic.gov.au/trade/asiaveg/thes-50.htm

Các hợp chất có trong Perilla frutescens


Rosmarinic acidRosmarinic acidLuteolinAnthocyaninsFlavonoidsVà các hợp chất khác

Rosmarinic acid


Rosmarinic acid (α-o-caffeoyl-3, 4-dihydroxyphenol lactic acid), a polyphenolic phytochemical, exists in a variety of medicinal species within the plant genus Lamiaceae, such a basil, sage, rosemary, mint, and Perilla frutescens (Takano et al., 2003).

Rosmarinic acid have many anti-activities, such as antiinflammation, antiallergy, antimicrobiology, antidepressive-like and antioxidant.

Ueda and Yamazaki have reported that the overproduction of tumor necrosis factor- α (TNF- α) was suppress by orally administering a perilla leaf extract (2001).

The Society for Experimental Biology and medicine

Rosmarinic acid


Free Radical Biology & Medicine, Vol. 33, No. 6, pp. 798-806, 2002


Courtesy: http://adam.about.com/

Allergic reaction


Courtesy: http://www.rit.edu/~japfaa/physiology.html

Materials and Methods



Figure 2. The pollen counts during the study period.



The authors enrolled 30 patients aged 21 to 53 years with mild seasonal allergic rhino-conjunctivitis (SAR) to Japanese cedar (Cryptomeria japonica) pollen.

Ten patients each were randomized to the rosmarinic acid (200 mg) group, the rosmarinic acid (50 mg) group, and to the placebo group.

For 21 days, each patient took tablets daily after breakfast.





Figure 3. HPLC profile of the tablet containing the extract of Perilla frutescens.

Results and Discussion


The participants in the three groups were well-matched in age, gender, and duration of seasonal allergic rhinoconjunctivitis (SAR) (Table 1).


Affect of rosmarinic acid on patients’ evaluations of global symptoms using the health-related quality of life questionaire



Figure 4. The affect of rosmarinic acid on patients’ evaluations of global symptoms using the health-related quality of life questionaire.

30%

70%

55,6%





Takano et al., 2003



Conclusions


Extract of Perilla frutescens enriched for rosmarinic acid can be an effective intervention for patients with mild SAR that may act through inhibition of polymorphonuclear leukocytes.

According to Ueda and Yamazaki (2001), perilla leaf extract can improve human atopic dermatitis with a record of about 70%.

Thanks for your attentionThanks for your attentionThanks for your attentionThanks for your attention


ReferencesReferences


1. Osakabe N., Yasuda A., Natsume M., Sangbongi C., Kato Y., Osawa T., Yoshikawa T., 2002. Rosmarinic acid, a major polyphenolic component of Perilla frutescens, reduces lipopolysaccharide (LPS)-induced liver injury in D-galactosamine (D-GalN)-sensitized mice. Free Radical Biology & Medicine. 33, 789 – 806.

2. Takano H., Osakabe N., Sanbongi C., Yanagisawa R., Inoue K., Yasuda A., Natsume M., Baba S., Ichiishi E., Yoshikawa T., 2003. Extract of Perilla frutescens enriched for rosmarinic acid, a polyphenolic phytochemical, inhibits seasonal allergic rhinoconjunctivitis in humans. The Society for Experimental Biology and medicine. 247 – 254.

3. Ueda H., Yamazaki M., 2001. Anti-inflammatory and anti-allergic actions by oral administration of a perilla leaf extract in Mice. Biosci. Biotechnol. Biochem. 65, 1673 – 1675.

Prepare for answerPrepare for answer


Figure 1. The proposed biosynthetic pathway leading to rosmarinic acid. PAL, phenylalanine ammonia-lyase; C4H, cinnamic acid 4-hydroxylase; 4CL, 4-coumaric acid:CoA ligase; TAT, tyrosine aminotransferase; HPR, 4-hydroxyphenylpyruvate reductase; RAS, rosmarinic acid synthase, 3H, 4-coumaroyl-4-hydroxyphenyllactic acid 3-hydroxylase; 3H, caffeoyl-4-hydroxyphenyllactic acid 3-hydroxylase; CHPL, 4-coumaroyl-4-hydroxyphenyllactic acid; CaHPL, caffeoyl-4-hydroxyphenyllactic acid; RA, rosmarinic acid.

Plant Biotechnology 21(5), 393–396 (2004)





Biol. Pharm. Bull. 24(10) 1206 – 1209 (2001)



Blood, 1 May 2003, Volume 101, number 9



Biosci. Biotechnol. Biochem., 65 (7), 1673 – 1675, 2001

Figure 5. Isolation of the Active Constituents from Perilla Leaf Extract



Allergic reaction



Occurrence of clear zone after nattokinase were applied to fibrin plate.


Photomicrograph of B. subtilis var. natto NPUST B11-2 (x600)


Culture time (h)

0 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 44 48 52

Nat

tok

inas

e ac

tivi

ty (

FU

/ml)

0

5

10

15

20

25

30

pH

0

2

4

6

8

10

Log

tot

al c

oun

t (C

FU

/mL

)

0

2

4

6

8

10

Nattokinase activity (FU/mL) pH Log total count (CFU/mL)

The change of nattokinase activity, pH and total count of B. subtilis var. natto NPUST B11-2 in culture broth


[email protected] [email protected]

Documents

Thực phẩm Chức năng Functional Foods