สถานภาพภาษาปญจาบในสงคมไทยซกขในปจจบน1 The Status of Punjabi Language in The Thai Sikh Communities

at Present

อภรฐ ค ำวง2

Aphirat Kamwang

บทคดยอ ภาษาปญจาบและตวอกษรครมขคเปนภาษาทใชในศาสนาซกข เพอการสอสารในชวตประจ าวนและการศกษาพระธรรมในศรครครนถซาฮบ อนเปนเปาหมายสงสด ในสงคมไทยซกขนน ชาวไทยซกขแตละรนมศกยภาพทจะสอสารดวยภาษาปญจาบแตกตางกน สามารถสอสารไดหลายภาษาโดยใชปนกนระหวางภาษาปญจาบ ภาษาองกฤษ ภาษาไทย เลอกใชตามบรบททางสงคมวฒนธรรมและความคนเคย เปนอตลกษณทยดหยน แตในชวตประจ าวนของชาวไทยซกขรนใหมใหน าหนกกบภาษาองกฤษมาก ท าใหใชภาษาปญจาบลดลง สภาวการณนจะเปนอปสรรคของการศกษาและความเขาใจศาสนาซกขและวฒนธรรมปญจาบ เนองจากความสามารถในการสอสารภาษาปญจาบของชาวไทยซกขรนใหมมนยส าคญยงตอการธ ารงความเปนซกขในสงคมไทย ดงนน สถาบนครอบครวจงเปนหนวยทมบทบาทส าคญมาก เปนจดเรมตนของการถายทอดมรดกศลปวทยาการของบรรพบรษจากรนสรน

ค าส าคญ : ภาษาปญจาบ อกษรครมขค ชาวไทยซกข การสอสารในกลมชาตพนธ

Abstract Punjabi (Gurmukhi script) is language used by Sikhs for both daily life communication and learning the Sri Guru Granth Sahib (holy book), the highest aim. In Thai Sikh society, each generation has a different level of proficiency in Punjabi. Sikhs offer communicate in multiple languages such as Punjabi, English and Thai, depending on the socio-cultural context and group custom. This suggests a flexible identity. For the young generation, however, English is more popular than Punjabi. This situation impedes their learning and understanding of Sikh society as language ability in Punjabi is a key factor in the maintenance of their religion in Thai society. Family plays a significant role as a starting point for transferring ancestral cultural heritage from generation to generation.

Keywords : Punjabi language, Gurmukhi script, Thai Sikhs, ethnic group communication

1 บทความนเปนสวนหนงของวทยานพนธเรอง “การปรบตวภายใตวถแหงซกขในสงคมไทย” ซงไดรบทนสนบสนนจากโครงการทนวจยมหาบณฑต สกว. ดานมนษยศาสตร-สงคมศาสตร 2556 และเคยน าเสนอในการประชมวชาการระดบชาต “ภาษาและวฒนธรรม 2556” เรอง “อาเซยนในมตวฒนธรรม” 29 กรกฎาคม 2556 ณ สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเอเชย ม.มหดล 2 นกศกษาหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวฒนธรรมและการพฒนา สถาบนวจยภาษาและวฒนธรร มเอเชย มหาวทยาลยมหดล ป 2556

บทน า ชาวไทยซกข (Thai Sikhs) หรอศาสนกชนซกข มบรรพบรษเปนชาวปญจาบทมาจากดนแดนปญจาบ ชาวปญจาบสวนใหญทเขามาสงคมไทยเปนพอคาชาวซกข หรอกลมอโรรา (Arora) เขามาคาขายและตงถนฐานในสมยรชกาลท 5 และมากกวาหนงศตวรรษ ปจจบนชาวไทยซกขถอเปนชาวไทยอนเดย (Thai Indians) กลมใหญ ศาสนาซกขเปนทนบถอเฉพาะในชาวไทยซกข มการถายทอดความเปนซกขและสงคมวฒนธรรม ปญจาบจากรนสรน และในกระบวนการถายทอดหลกศาสนาซกข สงทส าคญคอ ภาษาปญจาบ เปนภาษาประจ าศาสนาซกข แตชาวไทยซกขสวนใหญในปจจบนกลบสามารถสอสารภาษาปญจาบไดนอย ท าใหในการศกษานมงคนหาเหตปจจยทท าใหชาวไทยซกขสอสารภาษาปญจาบลดนอยลง โดยมความสมพนธกบการปรบตวทางภาษา พฒนาการทางสงคมของชาวไทยซกข ซงเปนสงทนาตดตามตอไปวาจะมผลตอความเขาใจในหลกศาสนาซกขหรอไม และอยางไร วตถประสงค เพอศกษาการปรบตวทางภาษาของชาวไทยซกข และเหตปจจยทสงผลกระทบตอความสามารถในการสอสารภาษาปญจาบ รวมถงกระบวนการถายทอดภาษาปญจาบและอปสรรค ภาษาและอตลกษณในแนวคด ชาวไทยซกขเปนกลมทมภาษา วฒนธรรม และศาสนาเปนของตน แตหลงจากการเขามาตงถนฐานอยในสงคมไทยแลว การปรบตวทางสงคมของชาวไทยซกขมผลกระทบตอภาษาและอตลกษณ (identity) ซงเกดขนอยางชดเจน แนวคดทางภาษาและอตลกษณเปนกรอบคดและ ชวยอธบายสงทเกดขน ซงมการอธบายดงน ภาษาเปนวฒนธรรมทบรรพบรษไดคดคนขน ใชสบทอดตอมา โดยใชสอสาร ใชเปนเครองมอใน การถายทอดความร ความคด ความตองการ ระหวางคนในสงคมเดยวกน คนตางสงคมตางภาษากนกสามารถสอสารไดโดยใชภาษาสากล ภาษาจงเปนเครองมอในการเรยนร การพฒนาความคด การประกอบอาชพ การถายทอดวฒนธรรม ความเชอ คตธรรม จากคนรนหนงไปยงอกรนหนง เมอแบงลกษณะภาษาตามทใชสอสารในชวตประจ าวน ไดแก ภาษาถน ภาษามาตรฐาน ภาษาเฉพาะวงการ ภาษาเฉพาะกลม (จรวฒน เพชรรตน และ อมพร ทองใบ, 2555, หนา 1, 7, 42) ภาษาเปนสวนหนงของอตลกษณทมตดตวมาตงแตเกด เกยรซ อธบายวา ความเปน “primordial attachments” ประกอบดวย ความผกพนของระบบเครอญาต ศาสนา ภาษา และพฤตกรรมทางสงคม อนเปนลกษณะรวมและมความเปนเอกลกษณเฉพาะของกลมคนเดยวกน (ประสทธ ลปรชา, 2547, หนา 34) โดย ภาษาทสมาชกในกลมใชสอสารกน และบรบททางประวตศาสตรทสมาชกในกลมประสบมาดวยกน เปนองคประกอบของอตลกษณของกลมชาตพนธ ทหลอหลอม ทมมายาวนานของความรสกรวมกน ในสายเลอด โดยความสมพนธและการปรบเปลยนความเปนอตลกษณของกลมชาตพนธพจารณาถงอทธพลของรฐชาตสมยใหม (คายส อางใน ประสทธ เพงอาง, หนา 35-36)

แต อตลกษณเปนลกษณะของตวตนของผคนทไมไดมอยางเดยว ขนอยกบวาผคนจะแสดงอตลกษณนนอยางไร พวกเขาตองการบอกคนอนวาเขาเปนใคร (อานนท กาญจนพนธ, 2555, หนา 151) โดยท อตลกษณสามารถซอนทบกนได ท าใหคนสามารถเปนสมาชกของหลายชมชนได และไมจ าเปนตองผกตดกบความแตกตางทางวฒนธรรมทตายตว (โฮม บาบา อางใน อานนท เพงอาง, หนา 119) วธการวจย เปนการศกษาวจยเชงคณภาพ และเปนการศกษาทางสงคมศาสตร กลมตวอยาง ชาวไทยซกข (ชาวไทยทนบถอศาสนาซกข) และสมภาษณ 30 ครอบครว เครองมอทใชในเกบขอมล (1) การสมภาษณบคคล โดยสมภาษณเชงลกแบบมโครงสราง และสมภาษณทวไปแบบกงโครงสราง (2) การสนทนากลม (3) การสงเกตการณแบบมสวนรวมและไมมสวนรวม พนทภาคสนาม เกบขอมลในพนททชาวไทยซกขตงถนฐาน 13 จงหวด โดยมพนทหลก 1 จงหวด คอ กรงเทพมหานคร และพนทรอง 12 จงหวดคอ ชลบร ภเกต อบลราชธาน นครราชสมา นครสวรรค เชยงใหม ขอนแกน ล าปาง ตาก สงขลา ตรง นครพนม ระยะเวลาของการศกษาและเกบขอมล 1 ป เดอนพฤศจกายน พ.ศ.2555-2556/ค.ศ.2012-2013 วธการเกบขอมล 1) ศกษาประวตศาสตรศาสนาซกข โดยศกษาจากเอกสารและสมภาษณชาวไทยซกขดานศาสนา 2) ศกษาภาคสนาม มงเนนการสอสารภาษาปญจาบในสถานการณตางๆ เกบขอมล 3 ประเภท คอ 2.1) การสงเกตการณอยางมสวนรวมและไมมสวนรวม โดยเขารวมศาสนพธของศาสนาซกขท ครดวารา การอบรมภาษาปญจาบ การสวดกรตน โดยครอบคลมชาวไทยซกขทกเพศทกวย 2.2) การสมภาษณ อาสาสมครสอนภาษาปญจาบ เยาวชน/ผแทนชมชนชาวไทยซกข 2.3) การสนทนากลม เรอง “วาดวยเรองของชาวไทยซกข” ประเดนการศกษาและภาษาปญจาบ การวเคราะหขอมล พจารณาจากหลกศาสนาซกข พฒนาการทางสงคมวฒนธรรมของชาวไทยซกข รปแบบการถายทอดภาษาปญจาบ วฒนธรรมปญจาบ และศาสนาซกขในสงคมชาวไทยซกข ผลการศกษา ค าวา “ปญจาบ” : ดนแดน ผคน ภาษา ดนแดนปญจาบ (Punjab land) เปนสวนหนงของอนทวปอนเดย (India subcontinent)3 ปจจบนแบงเปน 2 สวน ใน 2 ประเทศ คอ (1) ปญจาบตะวนออก ในการปกครองของสาธารณรฐอนเดย คอ รฐปญจาบ (2) ปญจาบตะวนตก ในการปกครองของสาธารณรฐอสลาม

3 อนทวปอนเดย หมายถงชวงกอน พ.ศ.2490/ค.ศ.1947 สวน อนเดย หมายถง สาธารณรฐอนเดย ตงแต พ.ศ.2490/ค.ศ.1947

ปากสถาน คอ จงหวดปญจาบ โดยเปนผลมาจากการแบงแยกประเทศอนเดยกบปากสถาน ซงไดรบเอกราชจากองกฤษ วนท 14-15 สงหาคม พ.ศ.2490/ค.ศ.1947 ชอ “ปญจาบ” (Punjab) เปนชอเรยกดนแดนแหงแมน าหาสาย (The Land of Five Waters) หมายถง ดนแดนปญจาบ เปนแหลงก าเนดศาสนาซกข พ.ศ.2012/ค.ศ.1469 และเรยกชอผ คนวาชาวปญจาบ (Punjabis) ตามชอดนแดน แตชาวปญจาบประกอบดวยกลมชาตพนธและศาสนาทหลากหลาย ซงเขาไปปะทะสงสรรคทางสงคม (social interaction) ท าใหพฒนาการทางสงคมเปนไปอยางผสมผสานตามยคสมย โดยมภาษาและวฒนธรรมเปนของตนเองเรยกวา ภาษาปญจาบ (Punjabi language) วฒนธรรมปญจาบ (Punjabi culture) ซงในสาธารณรฐอนเดยถอวาวฒนธรรมปญจาบเปนวฒนธรรมยอย (subculture) ภาษาปญจาบ (Punjabi) อยในตระกลอนโด-ยโรเปยน (Indo-European language) ใชในกลมอนโด-อารยน (Indo-Aryan peoples) เปนภาษาในกลมพราหม (Brahmi) เปนตวอกษรอารยน (Singh, Harbans cited in Sandeep, S.B, n.d.) ส าหรบชาวซกข ภาษาปญจาบเปนภาษาของผคนแหงบานเกดของชาวซกข (the Sikh Homeland) งานเขยนของชาวซกขนยมใชภาษาปญจาบ (Singh, H.D., 1997, p.80) เมอมการแบงแยกประเทศอนเดย-ปากสถานแลว ภาษาปญจาบถกแบงเปน 2 กลมคอ ภาษา ปญจาบตะวนออก (อนเดย) กบตะวนตก (ปากสถาน) เปนการแบงพรมแดนตามเขตรฐชาต ภาษา ศาสนา ชาวปญจาบในสาธารณรฐอนเดยพดภาษาปญจาบตะวนออก สวนใหญเปนชาวซกข ใชอกษรครมขค ภาษาพดมภาษาถน (dialect) 28 กลมยอย ในสาธารณรฐอสลามปากสถาน พดภาษาปญจาบตะวนตก สวนใหญเปนชาวมสลม ในปจจบนใชสอสารใน 3 ลกษณะพนท คอ (1) ปญจาบตะวนออก (2) ปญจาบตะวนตก และ (3) ในประเทศทมชาวปญจาบหรอชาวซกขเขาไปอาศยอย เปนชนกลมนอยกระจายตวอยทวโลก ปจจบนยงไมมสถตทชดเจนวามผ พดภาษาปญจาบเปนภาษาแม (native language) และภาษาทสอง (second language) ทวโลกจ านวนเทาใด แตประมาณการวานาจะมมากกวา 100 ลานคน (Punjabi University, n.d.) ชาวซกขรนใหมทวโลกไดถอสญชาตตามถนก าเนดแลว เชนเดยวกบชาวไทยซกข และมจดรวมเดยวกนคอ มบรรพบรษเปนชาวปญจาบ สอสารภาษาปญจาบในชวตประจ าวนและในทางศาสนา ส าหรบสงคมไทยในทศวรรษปจจบน มชาวไทยซกขมากกวา 70,000 คน (UNHCR, 2008) สวนใหญอยในกรงเทพมหานครและปรมณฑล สวนตามภมภาค จากการส ารวจในการศกษาน พบวา มการกระจายตวอยตามจงหวดตางๆ เกอบ 20 จงหวด แตเปนชมชนเลก มจ านวนครวเรอนนอย ภาษาปญจาบในศาสนาซกข เปนภาษาประจ าศาสนาซกข ใชตวอกษร “ครมขค” (Gurmukhi) ซงมปรากฏอยางเดนชดในสมยศาสดาองคท 2 คร องคต ซาฮบ (Guru Angad Sahib)4 เปนการออกแบบของศาสดา เปนตนแบบทใชกนในปจจบน และเรมตงโรงเรยนทครดวาราโคอนดวล ซาฮบ (Goindwal Sahib)

4 เปนศาสดา ค.ศ.1539-1552/พ.ศ.2082-2095 (Singh, P.P., Op.cit.)

(Shiromani Gurdwara Parbandhak Committee, n.d.) การออกแบบมเปาหมายเพอรวบรวมพระธรรมใหชาวซกขไดศกษาอยางเขาใจงายและสามารถเขาถงไดอยางลกซง (Sikhi Wiki, n.d.) ค าวา “ครมขค” หมายถง พระโอษฐหรอปาก กลาวคอ จากพระโอษฐของศาสดา (from the Mukh of Guru Sahib) ครมขคมพฒนาการมาจากอกษรฏากร (Taakari) ศารทา (Sharda) ลานเด (Lande) เปนภาษาทใชทางภาคเหนอของอนทวปอนเดยในชวงครสตศตวรรษท 8-9 (Singh, H.D., Op.cit., pp.74-75) ตอมาในสมยศาสดาองคท 5 คร อรยน ซาฮบ (Guru Angad Sahib) พ.ศ.2147/ค.ศ.1604 ไดรวบรวมพระธรรมเปนพระมหาคมภร “อาด ครนถ” (Adi Granth)5 เขยนโดยครมขค กระทงในสมยศาสดาองคท 10 คร โควนท สงห ซาฮบ (Guru Gobind Singh Sahib) พ.ศ.2251/ค.ศ.1708 ไดสถาปนาพระธรรมใน “อาด ครนถ” เปน “ศร คร ครนถ ซาฮบ” (Sri Guru Granth Sahib) เปนศาสดาตลอดนรนดรกาลของศาสนาซกข (Singh, P.P., 2009) แทนศาสดาในรปมนษย ส าหรบชาวไทยซกขไดอญเชญศาสดาในรปพระมหาคมภรประทบประจ าอยในครดวาราและทบานของตนเพอศกษาและปฏบตธรรม ภาษาปญจาบกบชอของชาวไทยซกข ชาวไทยซกขเรมตนผกพนกบภาษาปญจาบและศาสดาอยางเปนทางการตงแตชวงแรกเกด ดวยระบบการตงชอตามหลกศาสนวนย ทกคนมชอภาษาปญจาบและเขยนดวยครมขค โดยการตงชอเรมจากครอบครวน าเดกแรกเกดเขาสพธรบอมฤต6ตอเบองหนาศาสดาท ครดวาราหรอทบาน ซงจดขนหลงจากพธอาคนด ปาธ หรอพธปรกาศ กรนา ซงจะเปดอานพระธรรม “ฮกม”7 เปนการสมเปดพระมหาคมภร และอกษรตวแรกจากขอความแรกจะเปนอกษรน าหนาชอของเดก จากนนจงจะตงชอ ส าหรบเดกชายมนามสกล “สงห” หรอ “ซงห” (Singh) สวนเดกหญงมนามสกล “กอร” (Kaur)8 ชาวไทยซกขนยมตงชอเปนมงคล มความหมายดงาม เกยวของกบศาสนา ประวตศาสตร ขณะเดยวกน ชาวไทยซกขรนแรกเรมใชชอและนามสกลเปนภาษาไทยดวยในฐานะทเปนชาวไทย ท าใหมชอและนามสกลทงสองภาษา การตงชอไทยมหลกการอยางนอย 3 ประการ คอ (1) ใชชอทมความหมายใกลเคยงกบชอภาษาปญจาบ (2) ใชทอานออกเสยงใกลเคยงกบชอภาษาปญจาบ (3) ตงชอใหมทไมสมพนธกบชอภาษาปญจาบ และนอกจากน ชาวไทยซกขบางสวนยงนยมมชอเลนเปนภาษาองกฤษ ในสงคมชาวไทยซกขจะเรยกชอกนเปนภาษาปญจาบ เดกจะเรยกผ ใหญดวยค าสรรพนามภาษาปญจาบ ผ ใหญจะเรยกชอบตรหลานเปนชออยางยอ เวนแตจะใชชอเลนเปนภาษาองกฤษ สวนชอและ

5 พระธรรมของศาสดาองคท 1-5 กบค าสอนนกเทศนนกบวชชาวฮนดชาวมสลมทมแนวคดตรงกบชาวซกข (Sikhi Wiki, Ibid.) 6 อมฤต (Amrit) หมายถง น าอมฤต เปนน าผสมน าตาล ใชในพธกรรมตามศาสนวนยของศาสนาซกข (สเทพ อางแลว) 7 (1) พธอาคนด ปาธ เปนการอานพระมหาคมภรโดยตอเนองจนจบ ใชเวลาประมาณ 48 ชวโมง (2) พธปรกาศ กรนา เปนการเปดอานพระมหาคมภร เพอรบพระบญชาจากศาสดา ครงแรกในตอนเชา (3) ฮกม คอ พระบญชาของศาสดา (สเทพ อางแลว) 8 ค าวา “สงห” หมายถง ราชสห (lion) สวน “กอร” หมายถง เจาชาย (prince) โดยสอความหมายวา สตรมความเขมแขงดจเจาชาย (สเทพ อางแลว) เฉพาะ Singh ในภาษาไทย ชาวไทยซกขนยมเขยนทง “สงห” กบ “ซงห”

นามสกลภาษาไทยเนนใชกบเอกสารของทางราชการ และการแนะน าตวกบชาวไทยทวไป โดยความจ าเปนของการมชอภาษาไทยนน มาจากปญหาในอดตเมอมการแจงชอชาวไทยซกขรนแรกตอทวาการอ าเภอ มปญหาเรองการถอดเสยงภาษาปญจาบเปนภาษาไทยทมเกดความคลาดเคลอน ท าใหชอภาษาไทยไมมความหมายและผดเพยน ในปจจบนปญหาดงกลาวคอนขางคลคลาย เนองจากชาวไทยซกขสอสารภาษาไทยได และมการตงชอทงสองภาษาตงแตแรกหรอตงชอทงสองภาษาใหเปนชอเดยวกน ภาษาปญจาบกบการสอสารในสงคมชาวไทยซกข ภาษาปญจาบใชสอสารกนเฉพาะในกลม ชาวไทยซกขเปนหลก โดยพบวาเกดขนจาก 2 สวน คอ (1) ใชในชวตประจ าวน เปนการสอสารระหวางมนษยกบมนษย (2) ใชในทางศาสนา เปนการสอสารระหวางมนษยกบพระผ เปนเจา9 ซงคลายกบลกษณะของ P. Berger ทไดแบงโลกและภาษาเปน 2 ลกษณะคอ โลกฆราวาส (secular world) โลกศกดสทธ (sacred world) แตละโลกมภาษาแตละชด (กาญจนา แกวเทพ และ ทฆมพร เอยมเรไร, 2554, หนา 74-75) ดงนน การศกษาภาษาปญจาบของชาวไทยซกขไมไดเนนเฉพาะเพอใชในชวตประจ าวนเพยงอยางเดยว เปาหมายสงสดคอ เพอการศกษาพระธรรม ซงชดภาษาทใชในทางศาสนามความแตกตางไปจากชวตประจ าวน การสอสารในชวตประจ าวนในปจจบน พบวา แตละคนมความสามารถทจะสอสารภาษาปญจาบไดมากนอยตางกน การสนทนาเปนไปตามเงอนไขของแตละคน ไดแก ศกยภาพทางภาษา ความเคยชนใน การใชภาษา การเลอกใชภาษาตามสถานการณ การใชหลายภาษาปนกน ขณะเดยวกน การอานออกเขยนไดกเปนความสามารถอกอยางหนง ซงยากกวาการสนทนา นนหมายความวา การอานครมขคไดมากหรอนอยจะสงผลกระทบตอกระบวนการในการศกษาพระธรรม โดยเกยวโยงตอความเขาใจในหลกศาสนาซกข ในชวตประจ าวนของชาวไทยซกข มค ากลาวทางศาสนาทใชกนตามปกต คอ (1) “สตย ศร อกาล” (Sat Sri Akal)10 เปนค ากลาวทกทายเชงจตวญญาณ (greet soul) (2) “วาเฮคร ญ กา คาลซา, วาเฮคร ญ ก ฟาเต” (Waheguru ji ka Khalsa, Waheguru ji ki fateh)11 หรอกลาวอยางยอวา “วาเฮคร” เปนค ากลาวเพอการร าลกนามของพระผ เปนเจาในทกขณะจตและกลาวไดทกท ดงนน การกลาวถอยค าภาษาปญจาบเหลาน เปนทงการสอสารระหวางมนษยกบมนษย และมนษยกบพระผ เปนเจา การสอสารในทางศาสนา เนองจากศาสนาซกข พระมหาคมภรกบศาสดาเปนสงเดยวกน การศกษาพระธรรมมความหมายหลายมต ไดแก เปนการศกษาจากศาสดา เปนการรบสารหรอเปนการรบบญชาจากศาสดาโดยตรง ซงเปนการสอสารทางเดยวและเปนการสอสารจากบนลงลาง ดงนน การสอสารในทางศาสนาจะประสบความส าเรจได ตองผานการศกษาภาษาปญจาบใหเชยวชาญ เพอจะศกษาพระธรรมได

9 ชาวซกขยดมนและเชอถอในพระเจาพระองคเดยว คอ “วาเฮคร” พระผ เปนเจาผประเสรฐ อยางเครงครด (สเทพ อางแลว) 10 หมายถง พระผ เปนเจาทรงสจจรง (True is the Timeless Lord) (สเทพ อางแลว) 11 หมายถง คาลซาเปนของพระองควาเฮคร ชยชนะและความรงโรจนเปนของพระองควาเฮคร (สเทพ อางแลว)

อยางเขาใจและลกซง การรบสารจากศาสดาในอดตและปจจบนยงคงความเดม คอ เปนค าสอนของศาสดาถงศษย เมอศษยไดศกษาแลว จะน าไปปฏบต โดยขอปฏบตทก าหนดไว ชาวซกขถอเปนสจธรรม การสอสารในทางศาสนาเกดขนในชวตประจ าวนมาจากกจกรรมทางศาสนา อยางนอย 2 ลกษณะส าคญ คอ การสวดและการอธษฐาน มรายละเอยดคอ (1) การสวด ตามหลกการด ารงชวตของชาวซกข ซงเปนการปฏบตตามศาสดาองคท 1 คร นานก ซาฮบ (Guru Nanak Sahib) มแนวทางประการหนง คอ “นาม ยปโป” (Naam Japo) เปนการสวดภาวนานามพระผ เปนเจาทกขณะจต และการสวดถอเปนวตรปฏบต (2) การอธษฐานหรอ “อรดาส” (Ardas) ถอไดวาเปนพธเพอสอสารตอพระผ เปนเจาอยางเปนทางการ อรดาสเปนการขอพรขอพลงจาก “วาเฮคร” เปนการขอความรกความเมตตาจากพระผ เปนเจา ก าหนดใหอธษฐานวนละ 2 เวลา (สเทพ สรยาอมฤทธ, 2548) และไมใหสอสารตอพระผ เจาอยางพร าเพรอ แมวาการสอสารตอพระผ เปนเจาจะไมยดตดกบสถานทกตาม แตชาวซกขไดก าหนดสถานทเพอเปนทชมนมเจรญธรรมอยางเปนทางการ คอ “ครดวารา” (Gurdwara) จากการส ารวจของการศกษานพบวา ในสงคมไทยมครดวาราทมการปฏบตศาสนกจ 11 จงหวด ศนยกลางคอครดวาราศรครสงหสภา (สมาคมศรครสงหสภา) การมครดวาราท าใหการแสดงออกทางศาสนาซกขในสงคมไทยเกดความชดเจน เปนรปธรรม เปนศนยรวมจตใจของชาวไทยซกข สามารถสอสารตอพระผ เปนเจาอยางเปนระบบและเปนไปอยางเปดเผย ศาสนกจในครดวาราด าเนนการโดยศาสนาจารยหรอ “กอาน” (Giani) และการสวดกรตน (Kirtan) โดยสงคตจารยหรอ “ราฆ” (Ragi) จากสาธารณรฐอนเดย ในครดวาราปจจบนไดแสดงบทสวดเปนภาษาองกฤษดวย แตชาวไทยซกขทมความสามารถทางภาษาปญจาบไมมากนก จะท าใหการสวด อธษฐาน ฟงเทศนาธรรม และศกษาพระธรรมเปนไปอยางไมราบรน ขณะเดยวกน ชาวไทยซกขรนแรกทมความสามารถทางภาษาและศาสนา ไดน าบทสวดบางบทมาถอดเสยง แปล อธบายความเปนภาษาไทย เพอชวยเหลอชาวไทยซกขทไมถนดภาษาปญจาบ เ รองนท าใหเหนวา การสวดมงเนนการออกเสยงเปนภาษาปญจาบ แตตวบทสวดสามารถใชอกษรอนแทนได เพอใหออกเสยงเปนภาษาปญจาบไดถกตอง การสวดกบรรลเปาหมาย ปจจยทมผลตอความสามารถทางภาษาปญจาบของชาวไทยซกข การพจารณาภาษาปญจาบของชาวไทยซกขสามารถแบงออกเปน 3 ชวงรน เพอจะแสดงใหเหนถงความสามารถทางภาษาปญจาบพรอมกบการเปลยนแปลงในสงคมชาวไทยซกข คอ (1) ชาวไทยซกขรนแรก เปนรนแรกทเกดในสงคมไทย (เปนชาวไทย) ทงน แตละตระกลมชาวไทยซกขรนแรกทเกดในชวงตางเวลากน โดยสวนใหญเปนในชวง 6-9 ทศวรรษทผานมา (2) ชาวไทยซกขรนท 2 เปนบตรของชาวไทยซกขรนแรก โดยสวนใหญเกดในชวงกงศตวรรษทผานมา (3) ชาวไทยซกขรนใหม หรอรนท 3-5

สวนท 1 ภาษาปญจาบของชาวไทยซกขรนแรก เมอครอบครวชาวซกขจากดนแดนปญจาบเขามาตงถนฐานอยในสงคมไทยและมบตรเกดในสงคมไทยแลว พบวา การถายทอดภาษาปญจาบใหกบ ชาวไทยซกขรนแรกเกดขนในครอบครวเปนหลก จากรนส รน เปนไปแบบธรรมชาต เนนการพดฟง โดยบทบาทการสอนในครอบครวคอ ฝายสตรซงเปนแมบานและอยกบบาน ขณะทฝายบรษประกอบอาชพ แตมบทบาทส าคญในการถายทอดทางศาสนา โดยสอดคลองกบหลกการทวา บดามารดาเปนครคนแรกของบตร บทบาทความเปนแมของสตรทเปนสากลมผลตอพฒนาการทางบคลกภาพทงเพศชายหญง มารดา ท าหนาทอบรมใหบตรไดเรยนรในวยเรมตนเพอใหเปนผใหญทดในวฒนธรรมของตน (ปราน วงษเทศ, 2544, หนา 79, 91) เมอชาวไทยซกขรนแรกเขาสระบบการศกษาไทยหรอโรงเรยนไทย กลบเผชญปญหาเรองระเบยบการตดผมสน เนองจากในศาสนาซกข การไวเกศาเปนศาสนวนย การตดเกศาเปนการละเมดศาสนวนย แตมบางครอบครวสามารถอธบายหลกศาสนาซกขและตอรองกบโรงเรยนได จากปญหาครงนนท าให ชาวซกขหาทางออกดวยการสงบตรหลานกลบไปศกษาทมาตภม (สาธารณรฐอนเดย) และตงโรงเรยนส าหรบ ชาวไทยซกข การไปศกษาตอทสาธารณรฐอนเดย กวากงศตวรรษทผานมา ชาวไทยซกขรนแรกสวนใหญไปศกษาระดบประถมถงมธยมทสาธารณรฐอนเดย แตเรมตนศกษาในโรงเรยนไทยสกระยะหนงกอน เมอบตรหลานโตพอแลวจงสงไป โดยมเหตผลอยางนอย 3 ประการ (1) ท าใหชาวไทยซกขไดรจกและเขาใจวฒนธรรมของมาตภม (2) ไดทกษะทางวชาการ วชาชพ และภาษาองกฤษ (3) ไดฝกทกษะชวต ส าหรบการไปศกษาตอมปจจยเออ 3 ประการ คอ (1) มญาตมตรทมาตภม (2) มตนทน คาใชจายทเหมาะสมคมคา (3) การใหความ ส าคญตออนาคตของบตรหลานทงการศกษาและอาชพ ดงนน จงเปนจดเรมตนใหชาวไทยซกขรนแรกไดไปศกษาในสาธารณรฐอนเดย โดยรวมแลวจะท าใหสอสารภาษาปญจาบ ภาษาองกฤษ และภาษาไทยได การตงโรงเรยนของชาวซกขในสงคมไทย สมาคมศรครสงหสภาเปนองคกรกลางของชาวไทยซกขเรมกอตงโรงเรยนซกขวทยาลย (ระดบประถม) จากการศกษาพบวา โรงเรยนเรมในชวง พ.ศ.2492-2494/ค.ศ.1949-1951 ใชพนทรวมกบครดวารา ลกษณะโรงเรยนวด มครสอนภาษาปญจาบและศาสนาซกขเปนศาสนาจารยทมใบรบรองมาจากสาธารณรฐอนเดย โรงเรยนเรมจากการสอนเดกชายในภาคเชา ตอมาไดขยายการสอนเดกหญงในภาคบาย ส าหรบเดกหญงเนนการสอนภาษาปญจาบและศาสนาซกข เปนการศกษาภาษาควบคกบพระธรรม ซงตงอยบนพนฐานทวา มารดาเปนครคนแรกของบตร จะเปน ผถายทอดภาษาและศาสนาใหกบบตร ชาวซกขจงเตรยมความพรอมส าหรบเดกหญงตงแตแรก เฉพาะชาวไทยซกขรนแรกในกรงเทพมหานครเทานน ทมโอกาสศกษาในโรงเรยนซกขวทยาลย ท าใหในกลมน มความสามารถทงภาษาปญจาบและศาสนาซกข ไดศกษาศลปวทยาการ เชน การฝกหด กรตนทตองอาศยทกษะภาษากบดนตร และเมอส าเรจการศกษาในโรงเรยนซกขวทยาลยแลว บางสวนนยม

ไปศกษาตอทสาธารณรฐอนเดย โดยสามารถศกษาอยางตอเนองกนได เนองจากโรงเรยนซกขวทยาลย ใชระบบเดยวกบทรฐปญจาบ บางสวนศกษาตอในโรงเรยนไทย โดยเลอกโรงเรยนเอกชนหรอโรงเรยนระบบ ครสเตยน ขณะเดยวกน ชาวไทยซกขรนแรกตามภมภาคมทางเลอก 2 อยาง คอ ไปศกษาทสาธารณรฐอนเดยซงเปนทนยมกนมาก หรอเขาศกษาในโรงเรยนไทยเชนเดยวกบเดกไทยทวไป การศกษาตามระบบการศกษาไทย ครอบครวบางสวนสงเสรมใหชาวไทยซกขรนแรกเขาศกษาตามระบบการศกษาไทย และเชนเดยวกบครอบครวทมบตรหลานหลายคน จะเลอกใหคนใดคนหนงศกษาในโรงเรยนไทย เพอใหชวยเหลองานครอบครว ทงน ไมไดมความแตกตางเรองเดกชายเดกหญงซงศาสนาซกขใหคณคาเทาเทยมกน ดงนน ชาวไทยซกขรนแรกบางสวนเขาศกษาในไทย จงสอสารภาษาไทยและภาษาไทยถน โดยจะไดภาษาใดบางขนอยกบการตงถนฐาน รวมทงสามารถสอสารภาษาอนๆ จากการคาขายกบ กลมชาตพนธตามทองถนนน เรมตนสรางอตลกษณรวมทางภาษาในทองถน แตอยางไรกตาม ถอเปน จดเปลยนทท าใหชาวไทยซกขรนแรกสอสารภาษาปญจาบไดนอย เนนเฉพาะการสนทนาในชวตประจ าวน สวนท 2 ภาษาปญจาบของชาวไทยซกขรนท 2 ปจจยทสงผลตอภาษาปญจาบของชาวไทยซกขรนท 2 พบวา ในรนนมปจจยทหลากหลายมาก เนองจากรบรปแบบมาจากบดามารดาทเปนชาวไทยซกข รนแรก ปจจยส าคญมาจาก 2 ปจจย คอ ครอบครวและการศกษา (ลกษณะของโรงเรยน) เกยวกบครอบครว ไดพจารณาจากบดามารดาของชาวไทยซกขรนท 2 ซงประกอบดวย 3 กรณ คอ (1) กรณทบดามารดาเปนชาวไทยซกขรนแรก เคยศกษาโรงเรยนซกขวทยาลยหรอโรงเรยนนานาชาตในสาธารณรฐอนเดย บดามารดานยมสอสารภาษาองกฤษและภาษาปญจาบปนกน (2) กรณทบดาหรอมารดาเปนชาวปญจาบซกข ท าใหไดสอสารภาษาปญจาบในครอบครวอยเสมอ (3) กรณทบดาหรอมารดาเปน ชาวไทยซกขรนแรก ไมเคยศกษาในโรงเรยนซกขวทยาลยหรอทสาธารณรฐอนเดย ท าใหสอสารภาษาไทยเปนหลก และไดภาษาปญจาบบาง ดงนน การทบดามารดาของชาวไทยซกขรนท 2 เปนใครและมการศกษาอยางไร ความแตกตางนเปนปจจยหนงทสงผลตอการสอสารภาษาปญจาบของชาวไทยซกขรนท 2 กรณทมารดาเปนชาวไทยซกขรนแรก ส าเรจการศกษาระดบปรญญาตร มความรความสามารถทงภาษาองกฤษและวชาชพ สวนใหญจะเลอกประกอบอาชพและท างานนอกบาน ท าใหเปนจดเปลยนของกระบวนการถายทอดภาษาปญจาบในครอบครว มารดานยมสอสารภาษาองกฤษและภาษาปญจาบปนกน เวลาสนทนาในครอบครวลดลง ขณะเดยวกน การวาจางชาวเนปาลเปนลกจาง ซงพดภาษาฮนด เมอชาวไทยซกขรนท 2 สนทนากบลกจางจงเลอกพดภาษาฮนด หรอพดปนกนระหวางภาษาฮนดกบภาษาปญจาบ12 เกยวกบการศกษา การเขาศกษาในโรงเรยนลกษณะอยางไร ยอมมอทธพลตอการเลอกใชภาษา โดยโรงเรยนแบงได 3 กรณ คอ

12 ภาษาฮนดและภาษาปญจาบมไวยากรณและโครงสรางประโยคเหมอนกน มค าศพทและการออกเสยงทคลายคลงกน

1) กรณไปศกษาทสาธารณรฐอนเดย และเปนโรงเรยนนานาชาตทใชภาษาองกฤษ ภาษาปญจาบและ/หรอภาษาฮนด ท าใหสามารถสอสารไดหลายภาษา การศกษาของชาวไทยซกขรนท 2 น ครอบครวนยมสงใหไปศกษาตอทสาธารณรฐอนเดยกนมาก ซงเปนความนยมและเปนอทธพลภายในสงคมชาวไทยซกข 2) กรณศกษาตามระบบการศกษาไทยโดยตลอด สวนใหญเขาศกษาในโรงเรยนเอกชน ไดสอสารภาษาไทยเปนหลก รวมถงไดพดฟงภาษาไทยถนตามทครอบครวตงถนฐาน การสอสารภาษาปญจาบจะไดมากหรอนอยขนอยกบการสนทนาในครอบครว 3) กรณศกษาในโรงเรยนไทยซกขนานาชาต ซงในสมยนสมาคมศรครสงหสภาไดกอตงโรงเรยนใหม คอ โรงเรยนไทยซกขนานาชาต13 โดยทโรงเรยนซกขวทยาลยไดเปลยนแปลงระบบการศกษาใหม กลายเปนโรงเรยนส าหรบเดกไทยทวไป ท าใหครอบครวชาวไทยซกขบางสวนใหบตรหลานเขาศกษาในโรงเรยนไทยซกขนานาชาตแทนการไปศกษาทสาธารณรฐอนเดย ชาวไทยซกขรนท 2 จงไดสอสารทงภาษาองกฤษและภาษาปญจาบ รวมถงไดศกษาศาสนาซกขอยางเปนระบบ สวนท 3 ภาษาปญจาบของชาวไทยซกขรนใหมในปจจบน ชาวไทยซกขรนท 3-5 น สวนใหญในขณะนเปนเดกและเยาวชน อยในวยเรยน ปจจยทสงผลตอภาษาปญจาบของรนท 3-5 ยงคงเปนไปตามลกษณะเดยวกบรนท 2 คอ ครอบครว (บดามารดา) กบการศกษาของชาวไทยซกขรนใหม (ลกษณะของโรงเรยน) แตมปจจยทางสงคมในสงคมชาวไทยซกขเพมขนอกหนงปจจย รวมเปน 3 ปจจย เกยวกบครอบครว พจารณาไดจากการใชภาษาเพอการสอสารในครอบครว โดยเฉพาะบดามารดา กลาวคอ (1) กรณทบดามารดาเปนชาวไทยซกข เคยศกษาทสาธารณรฐอนเดยหรอโรงเรยนนานาชาตในไทย ครอบครวสวนใหญเลอกสอสารภาษาองกฤษมากกวา พดภาษาองกฤษกบภาษาปญจาบปนกน (2) กรณทบดาหรอมารดาเปนชาวปญจาบ จะสอสารภาษาปญจาบมาก ลกษณะนพบบาง (3) กรณทบดามารดาเปนชาวไทยซกข และศกษาตามระบบการศกษาไทย จะไดภาษาปญจาบบาง ลกษณะนพบนอย เกยวกบการศกษา ชาวไทยซกขรนใหมสวนใหญศกษาในโรงเรยนนานาชาตในไทย มบางสวนไปศกษาระดบมธยมทสาธารณรฐอนเดยแลวกลบมาศกษาปรญญาตรในไทย สวนใหญเลอกศกษาตอในหลกสตรนานาชาต มเพยงสวนนอยทศกษาตามระบบการศกษาไทย เกยวกบสงคมชาวไทยซกข เนองจากญาตมตรชาวไทยซกขสวนใหญสอสารภาษาองกฤษเปนหลกและมากกวาภาษาปญจาบ สอสารสองภาษาปนกนจนกลายเปนเรองปกต แมวาชาวไทยซกขบางสวนจะสามารถสอสารภาษาปญจาบไดด แตเมอไดพบปะพดคยกบญาตมตรทมความสามารถทางภาษาปญจาบนอยกวา ตองหนไปสนทนาเปนภาษาองกฤษแทน หรอพดปนกนสองภาษาในทสด ดงนน บรรยากาศและบคคลรอบขางโดยรวมเออตอสนทนาภาษาปญจาบปนภาษาอน และใชภาษาปญจาบไมมากนก

13 ตงเมอ พ.ศ.2527/ค.ศ.1984 ส าหรบเดกชาวไทยซกข มการเรยนการสอนวชาภาษาปญจาบและศาสนาซกข (สเทพ อางแลว)

ส าเนยงภาษาปญจาบของชาวไทยซกข ส าเนยงของชาวไทยซกขเปน 1 ใน 28 ภาษาถนในดนแดนปญจาบ จากการศกษาพบวา บรรพบรษของชาวไทยซกขสวนใหญมาจากดนแดนปญจาบตะวนตก (สาธารณรฐอสลามปากสถานในปจจบน) ท าใหส าเนยงมความแตกตางไปจากชาวซกขในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตซงสวนใหญมาจากดนแดนปญจาบตะวนออก (สาธารณรฐอนเดยในปจจบน) กลาวไดวา บรรพบรษเปนชาวซกขหรอชาวปญจาบตางกลมตางถนกน ชาวไทยซกขตงแตรนแรกเปนตนมา หากไดสนทนากบชาวซกขในสาธารณรฐอนเดยและในประเทศตางๆ จะพบไดวาส าเนยงของตนมความแตกตางไปบาง การสนทนาเฉพาะในสงคมชาวไทยซกขดวยกน จงไมคอยพบกบความแตกตางดงกลาว ขณะเดยวกน ชาวไทยซกขทสมรสกบชาวปญจาบซกขตงแตชวง กงศตวรรษทผานมา กไดพบกบความแตกตางดงกลาวนบาง กระบวนการถายทอดภาษาปญจาบในสงคมชาวไทยซกข ม 3 รปแบบ คอ 1) การถายทอดในครอบครวชาวไทยซกข เปนการสนทนาในชวตประจ าวน 2) การจดหลกสตรภาษาปญจาบอยางเปนระบบ คอ การศกษาในโรงเรยนไทยซกขนานาชาต มการศกษาภาษาปญจาบควบคกบศาสนาซกข ฝกอานเขยนครมขค การสวดกรตน 3) การถายทอดอยางไมเปนทางการในสงคมชาวไทยซกข หรอเปนการศกษานอกระบบ (non formal education) แบงเปน 2 ประเภท คอ (1) การอบรมภาษาปญจาบ เปนกจกรรมของกลมชาวไทยซกขทประสงคจะสงเสรมภาษาและศาสนาใหกบชาวไทยซกขรนใหม มงหวงใหสามารถสอสารภาษาปญจาบไดคลอง และมงเปาไปสการศกษาพระธรรม (2) การฝกหดการสวดกรตน มศาสนาจารยประจ าครดวาราเปนผ สอน ชาวไทยซกขทฝกหดสวนใหญเปนกลมเยาวชนและสตร และในยานสขมวทมชมรมทจดอบรมนดวย อปสรรคการถายทอดภาษาปญจาบในสงคมชาวไทยซกขในปจจบน เมอพจารณาจากกระบวนการถายทอดแลว อปสรรคทเกดขนในปจจบนคอ (1) ในครอบครว การสอสารภาษาปญจาบ ไมเกดขนมากนก ปจจยส าคญคอความสามารถทางภาษาปญจาบของบดามารดา ซงนยมสอสารภาษาองกฤษมากกวา (2) ในสงคมไทยซกข การสอสารภาษาปญจาบในชวตประจ าวนเกดขนไมมากนก บรรยากาศในการสอสารโดยรวมไมเออใหมากนก คสมพนธระหวางภาษาปญจาบกบศาสนาซกข อปสรรคการสอสารในชวตประจ าวนน าไปสสภาวะของการสอสารในทางศาสนา ยอมเกดอปสรรคในการศกษาพระธรรม ดงนน หากชาวไทยซกขสอสารภาษาปญจาบและอานเขยนครมขคไดนอย จงเปนอปสรรคส าคญประการหนงในการเขาถงหลกศาสนาซกข แมวาในปจจบนจะมงานเขยนทางศาสนาซกขเปนภาษาองกฤษจ านวนมากกตาม แตภาษาปญจาบยงคงใชในศาสนพธ การอธษฐาน การสวดทงขนพนฐานและขนสง

การอภปรายผลและบทสรป จากการปรบตวทางภาษาของชาวไทยซกขตงแตอดตมาจนถงปจจบน จะเหนไดวา ความสามารถภาษาปญจาบของชาวไทยซกขมแตกตางกนมาก การสอสารภาษาปญจาบในชวตประจ าวนลดนอยลง โดยสามารถพจารณาไดตามชวงรนของชาวไทยซกขและตามระบบการศกษา ดงน พจารณาตามรนของชาวไทยซกข 1) ชาวซกขรนบกเบก ชาวปญจาบทเขามาตงถนฐานในสงคมไทย ยอมสอสารภาษาปญจาบเปนภาษาแมและเปนปกต เปนภาษาเฉพาะทใชในกลมพอคาชาวซกขหรอชาวปญจาบเทานน แตเมอเขามาอยในสงคมไทยแลว จงตองพยายามเรยนรภาษาไทยและ/หรอภาษาไทยถน เนนการพดฟง เพอใหสามารถด ารงอยและคาขายกบชาวทองถนไดอยางราบรน ชาวซกขรนบกเบกมความส าคญในฐานะเปนผถายทอดภาษาปญจาบ วฒนธรรมปญจาบ และศาสนาซกขใหกบชาวไทยซกขรนแรกและรนท 2 2) ชาวไทยซกขรนแรก เปนชาวไทยโดยก าเนด สามารถสอสารภาษาไทยได สวนใหญสอสารภาษาปญจาบเปนภาษาแม ภาษาไทยกบภาษาองกฤษเปนภาษาทสองตามเงอนไขการศกษาของแตละบคคล ไดแก บดามารดาเปนชาวปญจาบ ครอบครวเนนภาษาปญจาบ เคยศกษาในโรงเรยนซกขวทยาลย เคยศกษาทสาธารณรฐอนเดย การปรบตวของชาวไทยซกขรนแรกคอการเรมตนเขาสความเปนสากล โดยมจดเปลยนทส าคญคอ ภาษาองกฤษและการศกษาในหลกสตรนานาชาต แตยงมบางสวนทเลอกภาษาไทยเปนภาษาแม สวนภาษาปญจาบจะไดนอย 3) ชาวไทยซกขรนท 2 ในรนนไดรบอทธพลการปรบตวทางภาษามาจากบดามารดาชาวไทยซกข รนแรก การกาวเขาสระบบสากลถอวาประสบความส าเรจจากการมงเนนภาษาองกฤษและการศกษา ในหลกสตรนานาชาต โดยเฉพาะการไปศกษาตอทสาธารณรฐอนเดย ทงในครอบครวและในสงคม ชาวไทยซกขเรมสอสารภาษาปญจาบกบภาษาองกฤษปนกนอยางชดเจน 4) ชาวไทยซกขรนท 3-5 ในรนใหมนสามารถสอสารได 2-3 ภาษาอยางปนกน แมวาภาษาปญจาบจะเปนภาษาแม แตสวนใหญไมไดยดเปนภาษาหลกและไมไดสอสารภาษาปญจาบอยางกวางขวางทงในครอบครวและในสงคมชาวไทยซกข การศกษาสวนใหญในรนนคอโรงเรยนนานาชาตในไทย พจารณาตามระบบการศกษาของชาวไทยซกข การศกษาของชาวไทยซกขทกรนสมพนธกบความสามารถในการสอสารภาษาปญจาบ ดงน 1) กลมทศกษาในสาธารณรฐอนเดย (โดยเฉพาะระดบมธยม) และกลมทศกษาในโรงเรยนซกขวทยาลยเดม (โดยเฉพาะชาวไทยซกขรนแรก) จะสามารถสอสารภาษาปญจาบได (รวมถงภาษาฮนด) สอสารภาษาองกฤษและภาษาไทยได (รวมถงภาษาไทยถน) 2) กลมทศกษาในโรงเรยนไทยซกขนานาชาต (ระดบประถมถงมธยม) ปจจบนกลมนถอเปนสวนนอยในสงคมชาวไทยซกข โดยจะสามารถสอสารภาษาปญจาบและภาษาองกฤษได แตจะสอสารภาษาองกฤษ

เปนหลกและมากกวาภาษาปญจาบ เมอศกษาตอในระดบทสงขนในไทย จะเขาสหลกสตรนานาชาต ในครอบครวและสงคมชาวไทยซกขจะนยมการสอสารภาษาองกฤษกบภาษาปญจาบปนกน 3) กลมทศกษาตามระบบการศกษาไทยโดยตลอด กลมนถอเปนสวนนอยในสงคมชาวไทยซกข โดยจะสามารถสอสารภาษาปญจาบไดบาง แตจะสอสารภาษาไทยไดคลองมาก รวมทงสอสารภาษาไทยถนได บรบทในการสอสารภาษาปญจาบของชาวไทยซกข จะเกดขนใน 4 บรบท ดงน 1) บรบทของครอบครวชาวไทยซกข การสนทนาดวยภาษาปญจาบจะมากหรอนอยขนอยกบเงอนไขของแตละครอบครว หากในบานไมเนนภาษาปญจาบแลว กยอมจะลดความส าคญลงโดยปรยาย 2) บรบทของสงคมชาวไทยซกข การสนทนาดวยภาษาปญจาบเกดขนจากในกลมญาตมตร จากกจกรรมทางสงคมและศาสนา แตโอกาสทจะสอสารภาษาปญจาบขนอยกบความสามารถของกลมสนทนา แมวาบางรายจะมความสามารถสอสารภาษาปญจาบไดดมาก แตถาหากกลมสนทนาไมสามารถเขาใจได กจ าตองหนไปสอสารภาษาองกฤษมากขนแทน 3) บรบทของโรงเรยน เฉพาะชาวไทยซกขทศกษาในโรงเรยนไทยซกขนานาชาต จะสนทนาภาษา ปญจาบไดมาก มความรความเขาใจทางศาสนาซกข และทกษะการสวดกรตน 4) บรบทของศาสนา ภาษาปญจาบในทางศาสนาของสงคมชาวไทยซกขสวนใหญเกดขนทครดวารา จากการปฏบตศาสนกจ การศกษาพระธรรม การฟงเทศนา สงเหลานจะเกดความลมลกและลกซงเพยงใดขนอยกบความสามารถทางภาษาปญจาบของชาวไทยซกขแตละบคคล แตความสามารถในการอานเขยน ครมขคไดแยกสวนจากการพดฟง ซงยากกวา และชดภาษาเพอการสนทนากบชดภาษาในพระธรรมมความแตกตางกน ภาษาปญจาบเปนภาษาเดยวในการสอสารตอศาสดาและในศาสนพธ หากมงเฉพาะใหสามารถสวดไดตามเสยง กจะสามารถอานจากภาษาใดกได แตการอานเขยนครมขคไดตางหากทจะใชความสามารถและศกยภาพทสงขน จะตองศกษาอยางถองแท เงอนไขเชนนจะถอวาเปนสงทปฏบตไดยากงายเพยงใดกบ ชาวไทยซกขรนใหมท ใหน าหนกกบภาษาองกฤษมากกวา เชนเดยวกบการฟงเทศนาในครดวารา ศาสนาจารยชาวปญจาบเปนผถายทอดและสอสารภาษาปญจาบ หากชาวไทยซกขฟงภาษาปญจาบไดบาง หรอไมคอยเขาใจ การฟงเทศนาจะไมเกดอรรถรส ทงน ยงไมนบรวมถงเรองการสวดกรตนทตองอาศย ทงภาษาและดนตร ขอสรป ประการแรก ชาวไทยซกขรนใหมทจะสามารถสอสารภาษาปญจาบไดสวนใหญมาจาก 2 กลมหลก คอ (1) กลมทศกษาในโรงเรยนไทยซกขนานาชาต โรงเรยนนานาชาตในสาธารณรฐอนเดยทมภาษาปญจาบ จะท าใหสามารถสอสารภาษาปญจาบไดมาก แตสวนใหญจะเลอกภาษาองกฤษเปนหลก (2) กลมทมบดาหรอมารดาเปนชาวปญจาบ จะสอสารภาษาปญจาบในครอบครว มโอกาสสนทนาภาษาปญจาบมาก ดงนน

ภาษาปญจาบไมไดแพรหลายหรอใชกนอยางกวางขวางในสงคมชาวไทยซกขปจจบน แตไดจ ากดเฉพาะ บางกลม และชาวไทยซกขทสอสารภาษาปญจาบไดดจะกลายเปนสวนนอยในสงคมไทยชาวซกข ประการทสอง การสอสารภาษาปญจาบในชวตประจ าวนมการแปรผนไปตามยคสมย โดยเปนความสามารถทางภาษาปญจาบทลดลง ซงมปจจยหลกมาจากครอบครวและระบบการศกษา จดเปลยนทมนยส าคญคอ การใหน าหนกกบภาษาองกฤษมากโดยไมคขนานกบภาษาปญจาบมาตงแตแรกๆ เกดขนกบชาวไทยซกขรนท 2 เปนตนมา ท าใหภาษาปญจาบในชวตประจ าวนถกลดทอนความส าคญลง และ การลดทอนนเกดขนอยางชดเจนกบชาวไทยซกขรนใหมในปจจบน ในทางศาสนา ศาสนพธตองสอสารภาษาปญจาบ การสวดการอธษฐานทวไปสามารถอาศยการทองจ าบทหรอความเคยชนได แตการสวดทตองใชความสามารถขนสง มความลมลก ตองใชภาษาปญจาบ ชาวไทยซกขทไมช านาญทางภาษาจะเขาไมถงศาสนพธทตองแสดงความสามารถทางภาษา ประการทสาม ครอบครวถอเปนหวใจส าคญของการสงเสรมภาษาปญจาบและศาสนาซกข บดามารดามบทบาททจะสงเสรมใหบตรหลานสนทนาภาษาปญจาบในครอบครว โดยอาศยศาสนาเปนกลไกทจะน าไปสการศกษาภาษาปญจาบ ซงการทบทวนพนฐานและจตวญญาณความเปนซกขจะชวยน าไปสการศกษาภาษาและศาสนา เพอใหชาวไทยซกขรนใหมเขาใจความเปนซกขมากขน ประการทส จากการปรบตวทางสงคมของชาวไทยซกข โดยเฉพาะเรองภาษา ท าใหภาษาทใชในการสอสารในชวตประจ าวนในสงคมชาวไทยซกขมความยดหยน ไมไดสอสารดวยภาษาเดยว มการลนไหลทางอตลกษณจากบรบททางสงคมหรอกลมทสนทนาดวย โดยอาศยจดรวมบางประการเปนอตลกษณรวม (collective identity) โดยแสดงอตลกษณผานการเลอกใชภาษา จดรวม ไดแก (1) ชาวไทยซกขพดคยในสงคมของตน จะเลอกภาษาได พดปนกน แมวาจะอยในกลมชาวไทยซกขดวยกน แตกไมจ าเปนตองสอสารภาษาปญจาบลวนๆ (2) ชาวไทยซกขพดคยกบชาวไทยทวไป จะพดภาษาไทยหรอภาษาไทยถน แสดงความเปนชาวไทยเหมอนกน หรอคนบานเดยวกน (3) ชาวไทยซกขพดคยกบชาวไทยกลมอนในโรงเรยนนานาชาตในไทย เงอนไขบงคบใหสอสารภาษาองกฤษ เปนการแสดงอตลกษณสากล

บรรณานกรม

หนงสอ กาญจนา แกวเทพ และ ทฆมพร เอยมเรไร. (2554). กำรสอสำร ศำสนำ กฬำ. กรงเทพฯ : โครงการเมธวจย

อาวโส คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. จรวฒน เพชรรตน และ อมพร ทองใบ. (2555). ภำษำไทยเพอกำรสอสำร. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร. ประสทธ ลปรชา. (2547). การสรางและสบทอดอตลกษณของกลมชาตพนธมง . ใน วำทกรรมอตลกษณ.

(น.31-72). กรงเทพฯ : ศนยมานษยวทยาสรนธร. ปราน วงษเทศ. (2544). เพศและวฒนธรรม. (พมพครงท 2). กรงเทพฯ : ศลปวฒนธรรม. สเทพ สรยาอมฤทธ. (2548). วถแหงซกข. [ม.ป.ท.]. สเทพ สรยาอมฤทธ. (2554). เรยนภำษำปญจำบ. กรงเทพฯ : คอมเมอรเชยล กราฟฟค. อานนท กาญจนพนธ. (2555). จนตนำกำรทำงมำนษยวทยำแลวยอนมองสงคมไทย . เชยงใหม :

ภาควชาสงคมวทยาและมานษยวทยา คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. Singh, Harjinder Dilgeer. (1997). The Sikh Reference Book. Canada : The Sikh Educational Trust. Singh, Prithi Pal. (2009). The History of Sikh Gurus. New Delhi : Lotus Press. เอกสารออนไลน

Advanced Centre for Technical Development of Punjabi Language, Literature and Culture, Punjabi University, Patiala. (n.d.). Let’s learn Punjabi. Retrieved on March 1, 2013 From http://www. learnpunjabi.org/intro1.asp.

Shiromani Gurdwara Parbandhak Committee. (n.d.). Guru Augad Sahib. Retrieved on March 1, 2013 From http://www.sgpc.net/gurus/guruangad.asp.

Sikhi Wiki. (n.d.). Sikh. Retrieved on March 1, 2013 From http://www.sikhiwiki.org/index.php/Guru_ Granth_Sahib , http://www.sikhiwiki.org/index.php/Gurmukhi.

Singh, Sandeep Baiwa. (n.d.). The Gurumukhi Script. Retrieved on March 1 , 2013 From http://www.sikh-history.com/sikhhist/events/gurmukhi.html.

UNHCR. (2008). 2008 Report on International Religious Freedom – Thailand. refworld. Retrieved on March 1 , 2013 From http://www.refworld.org/cgi-bin/texis/vtx/rwmain?page=printdoc& docid=48d5cbcec.

สมภาษณ อดตนายกสมาคมศรครสงหสภา กรรมการ/นกธรกจ/ผอาวโส/เยาวชน/ผแทนชมชนชาวไทยซกข