The only way is UPcycling!

Meer maken met wat we al hebben

Upcycle! Goed doen voor het milieu, creatief bezig zijn en

ook nog eens geld besparen, hoe doe je dat?

Upcycling is het antwoord! Een oude pallet

omtoveren tot salontafel, van oude kleding

kussenslopen maken of een tas gemaakt van oude

reddingsvesten is zomaar een greep uit de vele

voorbeelden van upcycling. Maar wat is

upcycling nou precies? Je kunt spreken van

upcycling als je oude materialen een nieuwe

toekomst geeft met een toegevoegde waarde of

een verbeterde kwaliteit. De oude materialen

worden niet kapot gemaakt, zoals bij recyclen,

maar krijgen een nieuwe functie en daardoor een

hogere duurzaamheid.

Waar komt het vandaan?

De term upcycling komt van het gelijknamige

boek van Gunter Pauli en Johannes F.

Hartkemeyer uit 1999. De term is dus relatief

nieuw, maar upcuclen bestaat op zich al veel

langer. Vroeger kregen veel oude spullen een

nieuw doel omdat er weinig geld en middelen

waren. Zo maakte men vroeger al van oude

autobanden een mand of werd de deur gebruikt

als eettafel. Spullen werden net zo lang

geupcycled tot ze echt niet meer gebruikt konden

worden.

Waarom nu?

In mijn zoektocht naar informatie over upcycling

werd ik platgegooid met voorbeelden van

upcycling over de hele wereld. Om erachter te

komen waarom dit fenomeen in de huidige tijd

zo populair is, kwam ik terecht bij een

trendrapport van 2016-2018, waarin beschreven

wordt dat het bewustzijn over groene en

duurzame aspecten in onze samenleving groeit

(Witteveen, 2015). Een voorbeeld: afval

verwerken is een dure operatie en door upcycling

wordt vuilnis uit de afvalstroom gehaald. Dus

door upcycling is er minder afval. Daarnaast

zorgt upcycling ervoor dat er minder nieuwe

producten nodig zijn, dus ook minder nieuwe

grondstoffen voor de massaproductie.

Niet alleen consumenten zijn bezig met het

duurzamer denken en handelen, ook bedrijven

zien steeds vaker in dat de waarde die zij creëren

niet alleen uit financiële waarde bestaat, maar

ook een sociale en ecologische waarde daar aan

bij kan dragen (Franssen en Scholten, 2007). Zij

kunnen door overgebleven materiaal opnieuw te

gebruiken meer duurzame en groene producten

maken.

Naast de duurzaamheidstrend zie ik ook een

andere trend die in het geval van upcycling

relevant is: Mensen willen liever gezien worden

als individu dan als onderdeel van een collectief

en zij waarderen uniciteit steeds sterker. En in die

gedachte is elk product dat geupcycled wordt

uniek is.(Lettinga, z.j.) Mensen hebben liever een

uniek oud tafeltje staan dan het nieuwste tafeltje

uit de massaproductie afkomstig uit China.

Krijg de kleren

Ik merk aan alle kanten dat upcycling hot is. De

initiatieven schieten als paddenstoelen uit de

grond. Een van die initiatieven is het

kledingruilevenement ‘KRIJG DE KLEREN’.

Initiatiefneemster Altanie Chamilaki vertelt dat

veel mensen die weinig geld hebben vaak kleding

De crew van Krijg de kleren bij Ploegendienst

kopen bij winkels zoals de Primark. Altanie

wordt doodongelukkig ze als zij kijkt naar de

omstandigheden in die fabrieken in Bangladesh.

Dat kan ook anders vind zij, veel vrouwen

hebben stapels met kleding in de kast liggen die

zij niet meer aantrekken, maar waar zij anderen

zeker nog blij mee kunnen maken. Bij haar

evenement hoef je niet bang te zijn dat alle leuke

kleding aan het begin al weg is want regelmatig

wordt de kleding weer met een nieuwe lading

aangevuld.

Het kledingruilevenement is meer dan alleen

kleding ruilen. Er worden onder andere

workshops gegeven waarin je leert hoe jij jouw

oude shirtje kunt “oppimpen” naar een tof

festivalshirt en hoe je van je oude broeken een

hoes kunt maken om een poef. “Echt een dagje

uit met workshops, eten en drinken en de

kledingruil zelf als basis.”

“Wij merken dat als je geen

geld hebt, je veel creatiever

gaat denken”

“Wij krijgen bizar leuke reacties” vertelt Altanie.

“Mensen vragen zich vaak af hoe wij dit allemaal

kunnen realiseren zonder budget. Wij merken dat

wanneer je geen budget hebt, je veel creatiever

gaat denken en er vaak leukere dingen uit komen

dan wanneer je zomaar iets koopt. Zo hebben wij

hebben geen kledingrekken, maar waslijnen met

knijpers die wij van mensen hebben gekregen.

Het stimuleert de creatieve hersenhelft heel erg.”

Drive In Festival Het Krijg de Kleren concept is ook te vinden

tijdens Drive In Festival, in Breda. Het is een

festival dat zich onder andere bezig houdt met

het tegengaan van food-waste en afval. “Op

Drive In Festival willen wij laten zien dat het

anders kan” vertelt Babs van Rens, een van de

“Drivers” achter het festival. “De wereld wordt

niet mooier van afval en wij willen mensen ervan

bewust maken dat je daar nog hele toffe dingen

van kan maken”. Als ik aan Babs vraag wat zij

zelf aan upcycling doet zegt zij lachend: “ Ik doe

het zelf nog te weinig maar ik ben me door het

organiseren van dit festival wel steeds bewuster

geworden wat afval doet en om daar bewust mee

om te gaan dus Drive In Festival heeft bij mij al

een mindshift veroorzaakt.” Toch heeft Babs al

wel aan upcycling gedaan, ze heeft van een oude

katrol een nieuw salontafeltje gemaakt.

“Op de Drive In willen wij

laten zien dat het anders

kan”

Drive In Festival wordt dit jaar voor de 5e keer

georganiseerd, met dit jaar het thema “freestyle

tomorrow”. Freestylen gaat over experimenteren,

tomorrow over de toekomst. Het festival

presenteert twee dagen waar entertainment,

experimenten, workshops en sprekers

samenkomen. Het zijn twee inhoudelijke dagen

met gezelligheid en een echte festivalsfeer.

Zijn er ook nadelen?

Het lijkt erop dat er enkel voordelen te vinden

zijn als het gaat over upcycling. Toch zijn er ook

nadelen te bedenken. Als iedereen fanatiek aan

het upcyclen gaat zal er minder geproduceerd

moeten worden. Wat betekend dat er, op lange

termijn, banen in fabrieken zullen verdwijnen.

Ook kan er voorkeur gegeven worden aan

recyclen boven upcyclen. Producten die worden

geupcycled zijn vaak luxe producten die, als ze

zouden worden gerecycled, tot waardevollere

grondstoffen worden gemaakt. (Cambridge, 2014). Een voorbeeld hiervan is dat een glasboer

minder gebruikt glas binnen krijgt, doordat

mensen een glazen fles thuis een nieuw leven

geven en deze bijvoorbeeld gebruiken als

kaarsenkandelaar. Hierdoor zal er meer ‘nieuw’

glas geproduceerd moeten worden in plaats van

oud glas dat wordt gerecycled.

Babs heeft van een oude katrol een

salontafeltje gemaakt.

Daar tegenover staat dat recycling vaak een heel

vervuilend proces is. Soms zitten er giftige

bestandsdelen in producten die gevaar opleveren

voor de arbeiders in de recyclingindustrie. Ook

zijn er voor recycling weer fabrieken en trucks

nodig die veel energie verbruiken, vervuiling

opleveren en bovendien nog meer afval

produceren. (Oryx, 2011)

Aan de slag!

Tijd, oude spullen en creativiteit is dus het enige

wat je nodig hebt om zelf te aan de slag te gaan

met upcyclen. Zo bespaar je ook nog eens geld

en spaar je het milieu!

Zelf heb ik ook de smaak te pakken gekregen.

Toen ik groter ben gaan wonen moest ik creatief

zijn om mijn appartement te vullen zonder er al

te veel geld uit te geven. Zo heb ik van een oude

wegwerppallet een salontafel gemaakt en mijn

oude spijkerbroek is een beschermhoes van een

iPad geworden. Mijn volgende project dient zich

ook al aan, in de kelder staan oude wijnkistjes

klaar om een wandkast van te maken.

Ben jij ook al enthousiast geworden? Of wil je

toch liever eerst wat inspiratie opdoen? Lever

dan van 1 tot en met 10 juni jouw kleding in bij

Krijg de kleren op het terrein van STEK,

Veilingkade 9 Breda, en kom op 12 juni naar het

evenement Krijg de Kleren. Voor meer info

check de facebookpagina van Krijg de Kleren.

Het klinkt nog ver weg maar vergeet ook Drive

In Festival niet, dit vind plaats op

vrijdag 7 en zaterdag 8 oktober op het terrein van

STEK. Houd de website in de gaten voor de

kaartverkoop en verdere info.

drivein.performatory.nl

Ik ben Anneke van Daelen, 24 jaar en

studeer social innovation op de

Performatory. Daarnaast ben ik een van

de Drivers van Drive In Festival. Vanuit

mijn rol bij Drive In Festival ben ik dieper

in de wereld van upcycling gedoken.

Ik probeer morgen altijd een stukje beter

te laten zijn dan vandaag.

Literatuurlijst

Cambridge international examinations. (2014). Geraadpleegd op 28 juni 2016, via

http://www.cie.org.uk/images/185287-june-2014-mark-scheme-1.pdf

Denyer, L. (2014). Interiors: why upcycling is having its moment. Geraadpleegd op 26 mei 2016, via

http://www.telegraph.co.uk/lifestyle/interiors/11303428/interiors-why-upcycling-is-having-its-

moment.html

Franssen, B. en Scholten, P. (2007), Handboek voor sociaal ondernemen in Nederland (1e druk). Assen,

Koninklijke Van Gorcum.

Interview met Altanie Chamilaki (2016, juni 1). Interview in bijlage 1.

Interview met Babs van Rens (2016, juni 1). Interview in bijlage 2.

Krijg de kleren. (2016). Geraadpleegd op 2 juni 2016, via

https://www.facebook.com/krijgdekleren3/?fref=ts

Oryx. (2011) Recycling alleen is niet de oplossing. Geraadpleegd op 28 juni 2016, via http://duurzaam-

sparen.blogspot.nl/2011/06/recycling-alleen-is-niet-de-oplossing.html

Retail en winkelen in de toekomst. (z.j.) Geraadpleegd op 26 mei 2016, Via: https://www.inretail.nl/kennis-

en-inspiratie/retail-en-winkelen-in-de-toekomst/

Rijkenberg. (2015). Geraadpleegd op 2 juni 2016, via http://www.upcyclesociety.nl/

Witteveen, R. (2015), trends en ontwikkelingen 2016-2018