- T E R M O M E T R O A -- T E R M O M E T R O A -

Okupazio mugimendu historikoen par-taidea da, desobedientzia eta intsumisiobidean aritutakoa. Gipuzkoako zenbaitherritan okupatzaile aritu ondoren,1995ean, Iruñera iritsi zen Euskal Jai-ren okupazioan parte hartzeko. Hirikoetxeen okupatzaile izatetik mendikoherri abandonatuen okupatzaile izate-rainoko bidea egin zuen. SolidarioekItoitz urtegiaren eraikuntzako kableakmoztu zituztenean Arizkuren herrianbizi zen. Egun Irati oihanaren inguruanbizi da, baldintzapeko askatasunean.Lurrari atxikia segitzen du, laborantzalanetan: “Ez naiz ekologista, laborariabaizik. Azkeneko hotzek ganbarakopatatak izoztu dizkigute, arraioa!”, dios-ku irribarretsu Iñakik.

Arizkunen bizi zela, Itoizko Koor-dinadorako Patxi Gorraiz eta DaniUnziti bizilagunak ezagutu zituen, bes-teak beste. Urtegiaren eraikuntzarenaurkako konpromisoa hartu zuen.1996rako Koordinadorak legezko bideguztiak urratuak zituen urtegia geldia-razteko, baita Auzitegi Gorenak arra-zoia eman ere. Hots, urtegia legearenaurka eraikitzen ari zela erakutsi zuten.Sistemak baina, hamaika jukutria era-biltzen du bere interesen alde egiteko:“Baiki. Hartara, Solidarioak osatugenuenok beste borroka bide bati ekingenion: ekintza zuzenari. Baina betiere,pertsonen aurka ekin gabe. Urtegikokableak moztu baino lehen 20 ekintzaburutu genituen jada”.

«Otsailean ‘libre‘ izango naiz etaborrokan jarraituko dut»

Eraikuntzako lanabesen aurkakoekintza haien egileek beren buruaerruztatu edo inkulpatu zuten, etaoraindik ere zigorra ordaintzen ari dira.Urtegiaren kableak moztu zituztenekere euren burua entregatu zuten. Esta-tuko instituzioek baina gupidarik gabeegin du euren aurka. Honatx horrenlekukotasuna.

Ia hamar urte joan dira sabotajetik. Zerda Solidarioak taldeko kideez? Egileek ekintzak gure gain hartu geni-tuen, baita beste herritar askok ere. Ni2001ean harrapatu ninduten, eta IbaiEderra hiru urte beranduago. Ibaikmartxoan bi urte beteko ditu espe-txean. Zigor bera jarri ziguten. Beste

Donostia, 1963. ItoitzekinSolidarioak kolektiboko kidea.1996an, Itoizko urtegiarenaurkako sabotajea –kableenmozketa– burutu zuten zortzikideetako bat da. 2001eanpoliziak Leonen harrapatuzuen hainbat urtez ihesi ibiliostean: lau urteko espetxezigorra bete zuen. Kidehaietako seik sasitan segitzendute, eta zazpigarrena, IbaiEderra, espetxean dago.Solidarioak mugimenduarenhistoria, izaera, xedeak, pozaketa minak jalgi diraIñakirekin solasean.

Mikel AsurmendiArgazkiak: Josu Santesteban

ARGIA

48

20

06

ko u

rtar

rila

ren

22

a

Iñaki GarciaKoch

- T E R M O M E T R O A -- T E R M O M E T R O A -I ñ a k i G a r c i a K o c h

seiak bilaketa eta harrapaketa agindu-pean bizi dira, ihesari emanda. Jendeaskok ahaztua izango du, baina guk1996an gure burua entregatu ondorenbi hilabete eman genuen espetxean.Herritarren mobilizazioari esker fidan-tzarik ordaindu gabe atera ginen. Geroepaituak izan ginen eta bakoitzari bosturteko zigorra ezarri ziguten. Ihes egingenuen. Legeak lege, ekintza harenga-tik ez genuen horrelako zigorrarenarriskurik, baina epaileek NafarroakoGobernuak urtegiko guardia eraso iza-naren akusazioa ontzat eman zuten.Finean, burutu ez genuen delitu baten-gatik kondenatu gintuzten.

Hautu latza eta zaila iheslari bizitzea.Euskal Herrian, zoritxarrez, iheslarisamalda dago. Ni Hego Amerikanibili nintzen ihesi eta harrituta gera-

Jakina, torturatua izan nintzen –izanginen– eta ez bakarrik fisikoki, psiko-logikoki ere bai, eta ez ekintzaileokbakarrik. Sabotajea egin ondoren gureburua entregatu genuen eta GuardiaZibilak hedabideetako langileak albobatera eraman zituen eta tratu txarrakemateaz gain, euren materiala, milioiakbalio zituena, hondatu zuten. Niri han-keko zainak eta esku bateko nerbioapuskatu zizkidaten, besoa hiru hilabe-tez zintzilik izan nuen sentsibilitaterikgabe, tinpano bat leherrarazi zidaten...Espetxean sartzean ispilu aurrean jarrieta nire –gure– burua ez genuen eza-gutzen. Gure aurpegiak Unai Roma-noren argazki zoritxarreko eta "ikusga-rri"aren berdinak ziren.

Estatuak "terrorista”tzat hartu zaituzte. Niri “terrorismo” hitza ez zait bateregustatzen. Niretzat borroka armatuagauza bat da, terrorismoa aldiz Esta-tuaren indarkeria da, hots, boterea-ren, kapitalismoaren eta instituzioenindarkeria da terrorismoa, finean etafuntsean desarrollismoa terrorismoa da.Egunero milaka pertsona gosez hil-tzen dituen politika ekonomikoa ereterrorismoa da. Zergatik? Hargatik!Guk gure etxea defendatzeagatik–ama lurra defendatzeko eskubideadugu, ezta?– egin duguna ez da terro-rismoa, haatik, “terrorismoa”renaurka ezarritako legeak eta zigorrakaplikatu dizkigute.

Euskal gatazka delakoa tarteko izanda,gogorrago jokatu dute zuekin, alegia.

ARGIA

49

20

06

ko urtarrilaren 22

a

tu nintzen, motibo ezberdinengatikEspainiako “justiziarengatik” ihesizebilen jende piloa topatu nuen, bizi-modu finkorik gabe. Ni okupazioa-ren munduan aritutakoa naiz etamoldatu nintzen bizitza horretara–tira, gero ni harrapatu nindutenlehenengo, paradoxa (kar, kar, kar)–baina badaude lan finkoa izan dute-nak, nominak, hipotekak edo kon-promisoak dituztenak, etxea ordain-tzen ari direnak, pentsa. Ihesariemanda bizitzea zaila da, beste motabateko zigorra. Gure kasuan, ondobidez, 12 urte ihesi pasa ondorenzigorra preskribitzen zaigu. Bainademagun, iheslaria 12 urte betetzeardelarik harrapatzen badute, bosturteko zigorra bete beharko du. Psi-kologikoki hagitz gogorra da.

Zuk elkartasuna eskaini diozu kausabati. Elkartasunik jaso al duzu zigorrabetetzean? Bai. Espetxean nintzela oso babestuasentitu nintzen, ez bakarrik EuskalHerriko pertsonen aldetik. Iruñekoespetxean egon nintzen bitartean 3.000gutun baino gehiago jaso nituen: EuskalHerritik, Estatutik –eskerrik beroenakZaragozako Torrero auzoko kolektiboerrepublikazalearentzat–, Europatik etabeste kontinenteetatik ere bai. Presoakbabesten dituzten hainbat kolektibodaude munduan, oraindik ere oilo-ipur-dia jartzen zait.

Espetxean sartu aitzin Guardia Zibilarenesku izan zinen, baita tortura salatu ere.

Batetik hauxe diot: puskatuko ahal da! Horrek arrazoia emango liguke, baina nikez dut milaka lagun eta adiskide hildakoren bizkar arrazoia izan nahi. Are gutxiagoezagutzen ditudan herriak urak gaindituta ikustea. Gainera lur horietan bizitzea etalan egitea espero dut. Zaraitzu haranean bizi naiz eta inguruotan lurrikara txikiakdaude, lurrikarak sentitzen ditugu gure azpian. Artzain eta baserritarrei horieiburuz galdetzen diegu eta beren hizkuntzan ondo baino hobeto azaltzen dizkigutelurrikaren nondik norakoak, gauza arraroak sentitzen dituzte bere etxe eta zango-petan. Zer gertatuko da? Auskalo! Zoritxarrekoa litzateke urtegia lehertzea, ikara-garria! Baina, mesedez, ez dadila Biescasko auzian bezala gerta! Kalte ordainakdiruz estaltzea. Gurasoak, anaia eta arreba galdu zituen gazte batek zioenez “niridirua berdin zait. Nik legez kanpo egindako obraren (Kanpina) erruz galdu nuenfamilia osoa. Nork baimendu zuen legez kanpoko proiektu hori egitea? Zergatik ezdoa kartzelara?” Hau da, ardurak argitzen eta garbitzen ez diren bitartean ez dagodemokraziarik.

ITOIZKO URTEGIA PUSKA LITEKE

«Ardurak argitu eta garbitu gabeez dago demokraziarik»

“Gure etxea defendatzeagatik –ama lurradefendatzeko eskubidea dugu– egin duguna ez da terrorismoa, haatik, ‘terrorismoa’ren aurka ezarritako legeaketa zigorrak aplikatu dizkigute”.

Borrokak baina gorabeherak sorraraz-ten ditu. Zer dela-eta Koordinadoraeta Solidarioak kolektiboen artekomoldatu ezina? Adibide batez erantzungo dizut:18/98 auziaren karietara hitzaldibatean parte hartu dut orain gutxi,eta bertan desobedientzia zibila gaiaeztabaidatu genuen. Ni ez naiz per-tsona herratsua edo aihertsua, baina,hara, izateko moduko motiboakbaditut. Alegia, Estatuak ondo jakindu "gatazka" delakoa erabiltzen etabatzuk eta besteak elkarren aurkajartzen. Borroka berean ari bagara,ezin duzuna da zure aldean ari dire-nak kriminalizatu, hau da, besteakbehatzez seinalatu eta esan: "Zuekbetikoak zarete, terroristak zarete".Beaumont familiak Patxi Gorraiziburua ederki berotu dio eta hauxeesan ere bai: "Moztu harremanaksolidarioekin, bestela Koordinado-rak larrutik ordainduko du". Larrutikguk ordaindu dugu, bistan denez.

Argitu iezadazu hori gehixeago, arren. Koordinadorak gurekiko izandakojarrerak gure kolektiboaren krimi-nalizazioa ekarri du. Ni FIES-III

preso izendatu ninduten eta Koordi-nadorakoa ere modu beretsuan harzezaketen. Adibidez, Estatuak Zuma-labe Fundazioarekin edo Desobe-dientzialariak kolektiboarekin eginduena egin zezakeen Koordinadora-rekin. Ni espetxean nintzela Koordi-nadora publikoki deslotu zen Solida-rioak taldearengandik. Ondo,normala da. Baina hori egin ondoren"horiek gaiztoak dira" esatea eta guseinalatzea ez da zuzena. Horrek minikaragarria egiten du. Nik PatxiGorraizi eskutitzak bidali nizkionespetxetik, mesedez horrela ez joka-tzeko eskatuz. Besteak beste, hauxeesan nion: “Ni zure autoan joan nin-tzen sabotajea egitera. Beraz, eginda-koa egin ondoren, zu traidorea zara".

Horrela idatziko dut...... badakit hitz hauek tirabira eta liska-rrak sorrarazten dituztela, baina jen-deak gertatua ezagutu behar du. IbaiEderra preso dago, jende askok bila-tua eta jazarria izaten segitzen du,sasitan dago borroka honegatik,kausa berarengatik. Hori esatea ez alda haizu eta zilegi? n

- T E R M O M E T R O A -- T E R M O M E T R O A -

ak hainbat esparrutan ez nuen jakintzaeman dit. Ez dizut esango nire bizitzaberriz ere "arriskuan" jarriko nuenik,baina ez naiz ezertaz damutzen. Otsai-lean "libre" izango naiz eta borrokanjarraituko dut, borroka frente askodago-eta.

I ñ a k i G a r c i a K o c h

Bai. Nafarroako Gobernuari osoondo atera zaio gurea, den-denanahastu du. Solidarioak kolektiboanideologia ezberdineko jendea aritugara, baina ideia oso garbi batez:gure borroka urtegiaren eta Nafa-rroaren ubidearen aurkakoa da,inposizioaren aurkakoa. Gobernuak"desinformaziorako hedabideak"ondo baino hobeto erabili ditu.“Kale borrokako komandoak” gine-la aditzera emateraino.

Ordainduak ez duela merezi pentsatual duzu inoiz? Kostua handiegia dela,hots.Borrokak badu bere kostua, jakina.Norberak ez du neurtzen zigorbatek nola eragingo duen bere bai-tan. Niretzat, esaterako, kostuaemozionala izan da. Espetxetik noizaterako zaren ez jakiteak kiskali egi-ten zaitu. Nik, legez, bi urte beteondoren libre izan behar nuen,ederki izorratu naute baina. Espe-txeko zaintzak tortura psikologikoalantzen du, beti duda-mudan zaitu,euren legeak ere ez dituzte betetzen.Euren legeen arabera, egin genue-narengatik ez ginen zigortuak izanbehar, baina engainu eta amarruenbidez nahi dutena egiten dute. Zueuren legeetara "egokitzen" zara, etahala ere, eurek higatzen zaituzte lurjotzeraino. Horrek, batetik, dezentexahutu nau, baina aberastu ere eginnau. Kontzientzia argitu zait, bizitako-

ARGIA

50

20

06

ko u

rtar

rila

ren

22

a

“Beaumont familiak Patxi Gorraizi burua ederkiberotu dio eta hauxe esan ere bai: ‘Moztu

harremanak Solidarioekin, bestela Koordinadoraklarrutik ordainduko du’. Larrutik guk ordaindu

dugu, bistan denez”.

NAFARROAKO UBIDEA

«Tamalez, dituen hektareen araberabalio du laborariak»

Itoizko urtegia eta Plan Hidrologiko Nazionalaren obrak gezurren gainean egiten aridira, gezur ekonomiko eta desarrollistan oinarrituta. Politikarien trapitxeoa edotaxehekako salerosketa handiak daude atzean. Ebro ibaiaren arroko laborari gehie-nak adin handikoak dira. Ubidea datorrela-eta, ubidearen lotura eta beren lurrakordaindu –dirutza– beharko dituzte berriz ere. Hauen seme-alabek bizitza osorakohipotekatu beharko dute, sistemak hautatutako uzta landu beharko dute, berenlaborea murriztua eta ureztatua izango da, beste lurralde batzuetako laborantzaordezkatzera behartuak. Murtziakoa kasu. Hango lurrak arrunt lehorreraziak daudeengoitik. Negutegiko baratzeek –berotegiek– Erriberako lurrak estaliko dituzteaurki, horrek inmigrazioaren ustiaketa dakar. Laborariak ez du deus balio, hektareakopuruak baizik, tamalez, dituen hektareen arabera balio du laborariak. Uraren lotu-ra hartzen ez duenak –txikia delako– ezin du lehiatu, eta hor dago terratenienteabere lurra erosteko. Hau da, laborariak politika desarrollistari segitu ezinean, lurralaborantzako enpresa handien aldeko politika sustatzen dutenen esku geratuko da.