TEMEL İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ

Gebze Fatih Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi

EĞİTİMİN AMACI• Genel tanımları yapmak,• Çalışanları iş güvenliği konularında bilinçlendirmek,• Hem işverenin hem de çalışanın alması gereken

önlemleri tanımlamak ve bildirmek• İş güvenliği konusunda çalışanların görevlerini

hatırlatmak,• Bu konuda tarafların haklarını açıklamak,• İş kazalarını ve güvensiz durumları örneklerle

değerlendirmek

İŞ GÜVENLİĞİ MEVZUATI• 4857 SAYILI İŞ KANUNU• 6331 SAYILI İŞ GÜVENLİĞİ KANUNU

– Anayasa – Uluslararası Sözleşmeler – Yasalar – Tüzükler – Yönetmelikler – Tebliğler

“İŞ SAĞLIĞI, İŞİN İNSANA İNSANIN DA İŞİNE UYGUN HALE GETİRİLMESİNİ HEDEFLER”

İŞ GÜVENLİĞİ NEDİR ?İşyerlerinde çalışanların sağlıklı ve güvenli çalışmalarını sağlamak üzere alınması gereken tedbirler dizisidir.

İş güvenliği; sanayii yönlendirecek insan sağlığının korunmasını sağlayacak tedbirler ile çalışmaların tamamını kapsar.

İŞ GÜVENLİĞİNİN AMACI• Kaza ve hastalık şeklinde ortaya çıkan

tehlikelerden çalışanları korumak,• Zarar verici etkileri asgariye indirmek,• Fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam iyilik halini

hedefleyip• Yüksek nitelikte hayat sağlayıp dolayısıyla

çalışanların mutlu olmalarını gerçekleştirmektir.

TANIMLAR• İşyeri nedir ?

• işyeri nereye denir?• işyeri kapsamına giren yerler nerelerdir?

• İş nedir?• İşveren kimlere denir?• İşveren vekili kimlere denir?• İşçi kimlere denir?

TANIMLAR• İŞYERİ: İşin yapıldığı yerdir. İşyerine bağlı

olarak kullanılabilen dinlenme yeri, yemekhane, muayenehane, eğitim yerleri ve avlu gibi eklenti yerleri işyeri niteliğindedir.

• İŞ: İşçinin bir hizmet akdi ile işyeri personel yönetmeliğinde ve işyerinde yapmakla yükümlü olduğu şeylerdir.

TANIMLAR• İŞVEREN: İşçi çalıştıran gerçek ve tüzel kişilerdir.

• İŞVEREN VEKİLİ: İşyerinde, işveren adına hareket eden ve yönetim kademelerinde yer alan kişilerdir.

İş Kanununda işveren için ön görülen her çeşit sorumluluk ve zorunluluklar, işveren vekilleri hakkında da uygulanır. İşveren vekili olmak işçilik sıfatını ortadan kaldırmaz.

• İŞÇİ : Bir hizmet akdine dayanarak ücret karşılığında bir işte çalışan kişiye denir.

TANIMLAR•MESLEK HASTALIĞI : Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir. Herhangi bir hastalığın meslek hastalığısayılabilmesi için meslek hastalığının klinik veyalaboratuvar bulguları ile kesinleşmesi ve meslekhastalığına yol açan etkenin , iş yeri incelemesi ilekanıtlanması gerekir.

TANIMLAR• İŞ KAZASI : İşçinin, işverenin emrinde iken veya

gördüğü iş dolayısıyla aniden dışarıdan gelen bir etkenle bedenen veya ruhen zarara uğramasıdır.

• Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,• İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla, • Sigortalının, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi

yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, • Emzikli kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan

zamanlarda,• Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu

olarak götürülüp getirildiği sırada…

İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARINDA SORUMLULUKLAR

• İşçiye Yüklenen Sorumluluklar:- İşini özenle yapma borcu,- Tedbirlere riayet etmek, eğitimlere katılmak, kuralları öğrenmek ve bu kurallara uymak borcu

- İşverenin talimatlarına uyma borcu,- İşçi sağlığı ve iş güvenliği hakkındaki usul ve şartlara uyma borcu,

- Sadakat borcu,- Olumsuzlukları bildirme borcu,- Rekabet etmeme borcu,

İŞVERENİN ÇALIŞANINA KARŞI SORUMLULUKLARI

• Ücret ödemek,• İşçiyi korumak,• İşyerindeki işçilerin sağlığını ve iş güvenliğini

sağlamak için gerekli olanı yapmak, bu husustaki şartları sağlama ve araçları bulundurmak,

• Mevzuata uygun tedbirler almak ve çalışanları eğitmek,

• İşe uygun işçi almak,

ÇALIŞMAKTAN KAÇINMA HAKKI

• Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula, kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir.

• Kurul acilen toplanarak, işveren ise derhâl kararını verir ve durumu tutanakla tespit eder.

• Karar, çalışana ve çalışan temsilcisine yazılı olarak bildirilir.

ÇALIŞMAKTAN KAÇINMA HAKKI

• Çalışanlar ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez olduğu durumlarda birinci fıkradaki usule uymak zorunda olmaksızın işyerini veya tehlikeli bölgeyi terk ederek belirlenen güvenli yere gider. Çalışanların bu hareketlerinden dolayı hakları kısıtlanamaz.

TEHLİKEİşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyeli

RİSKTehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimali

İŞ GÜVENLİĞİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

A) Kişiye Bağlı Faktörler • Hatalı Davranışlar • Eğitim YetersizliğiB) Çevreye Bağlı Faktörler• Güvensiz Koşullar• Denetim Eksikliği

FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ• Termal konfor koşulları

– Sıcaklık– Nem– Hava Akımı

• Aydınlatma• Gürültü• Titreşim

KİMYASAL RİSK ETMENLERİ• Gaz ve Buharlar

– Basit boğucular (CO2, argon, propan, bütan (LPG),– Kimyasal boğucular (CO),– Tahriş ediciler(ozon, SO2, hidrojen klorür),– Sistematik zehirler (hidrojen siyanür, benzen,

karbon sülfür, trikloroetilen).

KİMYASAL RİSK ETMENLERİ• Sıvılar

– Asitler, kostik alkaliler– Benzen, solventler, petrol eteri,aseton– Boya-tiner sisleri gibi malzemeler deri

hastalıklarına (kontak dermatit) neden olurlar

• Katılar– 5 mikrondan küçük solunabilir metal tozları(

mesleki zehirlenme, kanser veya alerji)

BİYOLOJİK RİSK ETMENLERİ• Bakteriler• Mantar• Virüs• Parazit

PSİKO–SOSYAL RİSK ETMENLERİ• Yaşanılan çevre• Aile yapısı• Fiziksel stres• Zihinsel stres

ERGONOMİK RİSK ETMENLERİErgonomi; insanın fiziksel ve psikolojik özelliklerini inceleyerek insanın makine ve çevre ile olan uyumunu doğal ve teknik olarak araştırma ve geliştirme çalışmaları topluluğudur.

• Çalışanın işini yaparken bedensel ve ruhsal olarak zarar görmesi

• Yorgunluk• İşyeri tasarımı (hatalara ve strese neden olan

işyeri tasarımı)

İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER• Güvensiz davranışlar

• Tecrübesiz olarak çalışmak• Kendi görevi olmayan işte çalışmak• Koruma ve güvenlik sistemlerini işlemez hale getirmek• Güvenli olmayan makina ve ekipman kullanmak• Makina ve ekipmanı güvensiz kullanmak• Uygun olmayan şekilde depolama yapmak• Çalışan makina ve ekipmana müdahale etmek• Çevre temizliği için gerekli önlemleri almamak

İŞ KAZALARININ NEDENLERİKazaların ; %78’i Emniyetsiz Çalışmalardan,

%20’si Emniyetsiz Durumlardan,%2’si Doğal Olaylardan kaynaklanmaktadır.

Bu oranlardan da görülüyor ki, iş kazalarının %98’inin nedeni insanlardır.

MESS’İN YAPTIĞI ARAŞTIRMA

Öğrenim durumlarına göre, iş kazalarına en çok yüzde 48,50 oranıyla «Mesleki/Teknik Lise»

mezunları maruz kalıyor.

GÜVENSİZ ŞARTLAR• İşyerinde koruyucuların yetersiz olması,• Tesis ve makinelerin güvensiz olması,• Aydınlatma ve havalandırmanın kötü/yetersiz

olması,• Kişisel koruyucuların verilmemesi,• Güvensiz düzen, yetersiz bakım ve kusurlu

aletler.

NİÇİN GÜVENSİZ DAVRANIRIZ ?• Eğitim, deneyim eksikliği• Hatalı öğrenme / öğretme• Prosedürlere, talimatlara, kurallara uymama,• Zaman kazanmak, aceleci davranmak,• İş dışı yaşantıda yeterince dinlenmeme,• Yorgunluk,• İş yeri sosyal yaşamı, stres

GÜVENSİZ DAVRANIŞA BAZI ÖRNEKLER

GÜVENSİZ DAVRANIŞA BAZI ÖRNEKLER

GÜVENSİZ DAVRANIŞA BAZI ÖRNEKLER

GÜVENSİZ DAVRANIŞA BAZI ÖRNEKLER

GÜVENSİZ DAVRANIŞA BAZI ÖRNEKLER

GÜVENSİZ DAVRANIŞA BAZI ÖRNEKLER

TECRÜBE HER ZAMAN GÜVENDİR GÜVEN İSE ; HATA YAPTIRIR…

• Hallederiz abi • Sen hiç merak etme bir şey olmaz• Kaç yıllık ustayım bir şey olmadı, olmaz• Abi, en son geçen yıl kontrol etmiştim, kaçak

filan yoktu.• Oksijen tüpü kaçırıyor mu, şimdi bir kibrit

çakar anlarız.

RAMAK KALA• Ramak kala, zarar, yaralanma veya kayıpla

sonuçlanmayan kazadır!• Kaza olmuş gibi önemle ele alınmalıdır!• Kazaların habercisidir!• Ucuz atlatılan kaza olarak da bilinir.

• Kişisel Koruyucu Donanım, bir veya birden fazla sağlık ve güvenlik tehlikesine karşı korunmak için kişilerce giyilmek, takılmak veya taşınmak amacıyla tasarlanmış herhangi cihaz, alet veya malzemeyi bir ifade eder.

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM - KKD

• Kazaların %50 ye yakını sabah vardiya değişimine yakın saatlerde oluyor. Sebebi; uykusuzluk, tedbirsizlik işte ivedilik, işi zamanında yetiştirememe endişesi

• Yapılan araştırmalar sonucu iş kazaları kıştan yaza doğru artış göstermektedir, sonbaharda ise azalma saptanmaktadır.

BUNU BİLİYOR MUYDUNUZ?

• ÜLKEMİZDE….

HER ALTI DAKİKADA BİR; BİR İŞ KAZASI MEYDANA GELİYOR

HER İKİ BUÇUK SAATTE BİR; BİR İŞÇİ SAKAT KALIYOR

HER ALTI SAATTE BİR; BİR İŞÇİ ÖLÜYOR

İŞ KAZALARINI ÖNLEMEK İÇİN ÇALIŞANLAR TARAFINDAN ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

Çalışanlar, işveren tarafından kendilerine verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda;

a) Makina, cihaz, araç-gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını doğru şekilde kullanmakla,

b) Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve kullanımdan sonra muhafaza yerine uygun şekilde geri koymakla,

c) İşyerindeki makina, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalardaki güvenlik donanımlarını kurallara uygun olarak kullanmak ve bunları keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemekle,

d) İşyerinde, sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve ani bir tehlike gördüklerinde, işverene veya iş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcisine derhal haber vermekle,

e) İşyerinde, teftişe yetkili makam tarafından tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesinde, işverenle veya iş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcisi ile sağlık ve güvenliğin korunması için işbirliği yapmakla,

f) Kendi görev alanında, çalışma çevresi ve şartlarının güvenli ve risklerden arınmış olmasının işveren tarafından sağlamasında, işveren veya iş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcisi ile mevzuat uygulamaları doğrultusunda işbirliği yapmakla,yükümlüdürler.

DİKKATLİ ÇALIŞ!

GÖRÜNMEZ KAZA DEDİĞİN SENİN GÖRMEDİĞİNDİR!!!

ELEKTRİK EMNİYETİ• Elektrikli aleti kullanmadan önce kontrol edin.

• Yıpranmış kablolu el aletlerini kullanmayın,

• Koruması veya tutma kolları olmayan el aletleri ile çalışmayın,

• Güvenlik topraklaması arızalı olan aleti kullanmayın.

• Dar ve iletken kısımlarda, nemli ve ıslak yerlerde küçük gerilim

veya güvenlik transformatörü kullanılarak çalışma yapılmalıdır.

• Hareketli ve döner kısımları korunmamış alet kullanmayın.

• Elektrikli alet ile parlayıcı veya patlayıcı ortamda çalışmayın.

• Elektrikli ekipmanların topraklama iletkeni yoksa toprak arıza

devre kesicileri kullanılmalıdır.

ELEKTRİK EMNİYETİ• Kullanmadan önce bütün kabloları kontrol ediniz. Yıpranan aşınan ya

da çıplak kablolar kullanılmayacak, etiketlenecek ve derhal kullanımdan çekilecektir.

• Kabloları araç ve insan trafiğinden, keskin kenar ve köşelerden koruyunuz.

• Prizler, anahtarlar ve pano kutuları gibi elektrik yüklü tertibatlar kapaklarla korunmalıdır. Karton kabul edilebilir bir kapak değildir.

• Elektrik ile ilgili arızaları elektrikçiye veya elektrik servisine veyahut amirinize haber verin.

• Sorumlu ve salahiyetli elektrikçiden başkası elektrik işi ile ilgili olarak uğraşamaz. Yasak ve tehlikelidir.

ELEKTRİK EMNİYETİ• Pano veya tabloya müdahale edilmesi için pano üzerine hiçbir şey

koymayın.• Pano veya tablo çevresine su dökmek, su sıkmak kati surette yasaktır.• İşyerinin muhtelif kısımlarında bulunan enerji nakil hattına herhangi bir

nedenle yaklaşmayın ve dokunmayın. Ayrıca bu hatlara demir, boru ve buna benzer malzemeleri yaklaştırmayın ve dokundurmayın. Ölüm tehlikesi vardır.

• Hat, motor, sigorta ve diğer bütün elektrik tesis ve tesisatlarında tehlike mevcuttur. Bu gibi yerlerde yapılacak işlemler ancak sorumlu ve salahiyetli kişiler tarafından gerilim olmadığı zaman yapılacaktır.

• Elektrik tesisatını, aydınlatma ve kuvvet tesislerini ancak sorumlu ve salahiyetli elektrikçi yapabilir. Bakım, onarım, lamba takılması veya değiştirilmesi, şalter ancak sorumlu ve salahiyetli elektrikçi tarafından yapılabilir. Yetkisiz kimseler kati surette bu işlerle uğraşamazlar.

• Sorumlu ve salahiyetli kişiler tarafından kontrol edilmeyen topraklamayı kullanmayın. Topraklamaya dokunmayın.

• Şalteri devreden çıkarın sonra fişi çekin veya sokun.• Yeraltındaki elektrik kablolarına, boru veya kazık çakmak veyahut başka bir

işlem yapmak kati surette yasaktır. Ölüm tehlikesi vardır.

ELLE YAPILAN ÇALIŞMALAR• Bir şey kaldırırken sırtınızdan değil

bacaklarınızdan güç alınız. Bacaklarınızı bükerek belinizi normal eğiminde tutarsanız sırtınız zedelenmeyecektir.

• Bazı temel Noktalar Şunlardır.Kaldıracağınız nesnenin ağırlığını bilmelisiniz. Çok ağır ya da hacimli ise yardım isteyiniz.

• Ayaklarınızı sabitleyiniz, belinizi dik tutarak bacaklarınızdan güç alınız. Yavaş kaldırınız. Silkeleme ve eğme- bükme yapmayınız. Nesneyi bırakırken geriye doğru aynı hareketleri tekrarlayınız.

BEL FITIĞI RİSK FAKTÖRLERİ• Hareketsiz iş ve yaşam düzeni olanlar. (Büro işi vb.)

• Ağır kaldıranlar, eğilme-bükülme hareketini yanlış yapanlar.

• Uzun süreli araç kullananlar. (Şoförler vb.)

• Doğuştan belinde kayma olanlar.

• Fazla kilolular, oburlar.

• Zayıf bel ve karın kasları olanlar.

BEL FITIĞI RİSK FAKTÖRLERİ• Vücut mekaniği ve duruşu bozuk olanlar.

• Ortası çukurlaşmış yataklarda uyuyanlar.

• Hamileliğin son aylarında olanlar.

• Yüksek riskli sporlarla uğraşanlar. (Halter, kürek vb.)

• Sigara içenler. (Sigara disklerin beslenmesini bozar)

• Ruhsal ve duygusal gerginlik yaşayanlar. (Stres, Depresyon)

Risk altındadırlar

DEPOLAMA• Malzemeleri çıkışları, koridorları, geçiş yollarını, yangın

söndürücüleri ve elektrik panolarını kapatmayacak biçimde depolayınız.

• Üst üste depolanan malzemeler kaymalarını, düşmelerini ve çökmelerini önleyecek biçimde sağlamlaştırılmalıdır.

• İçeride depolanan malzemeler asansör boşluklarından 1.80 m daha yakına ya da depolanan malzemelerin üzerine uzanmayan duvarlar için 3,5m’ den daha yakında depolanmamalıdır.

DEPOLARDA ÇALIŞMA• Depolarda farklı gruptan ürünler yan yana

depolanmamalı, ağır çuval ve koliler tek başına taşınmamalıdır.

• Yüksekteki bölmelere erişmek için basamaklı sehpalar kullanılmalıdır.

• Uzun süre alt raflarda çalışmak gerektiğinde dizlere diz yastıkları takılmalıdır. Bu yastıklar diz çöküldüğünde ya da bağdaş kurulduğunda dizlere gelen yükü azaltacaktır.

• Uzun süre çömelmiş ya da diz çökmüş halde çalışmak yerine fasılalı çalışılmalıdır. Zaman zaman yüksekteki işler zaman zaman alt raflardaki işler yapılmalıdır.

DEPOLARDA ÇALIŞMA• Kolileri paletlerden ya da stok yerlerinden

raflara götürmek için el arabaları kullanılmalıdır. El arabalarının periyodik bakımları yapılmalı, kusurlu tekerlekler değiştirilmelidir.

• Kaldırma ve taşıma sırasında sırta fazla yük binmemesi için koliler vücuda yakın tutulmalıdır, sırt doğru tutulmalı, yükü kaldırmak için bacak kasları kullanılmalıdır.

• Donmuş yiyecekleri istiflerken termal eldivenler kullanılmalıdır. Soğuk, kan dolaşımını azalttığı için ellerde ağrıya yol açar.

EL ALETLERİ• Hiçbir aletini amacı dışında kullanmayın. İşe uygun el

aletleri kullanın. • Kullanım öncesi aletleri kontrol edin.• El aletleri üzerinde herhangi bir değişiklik yapmayın.• Yeterli bilgi, malumat ve eğitime sahip değilseniz el

aletlerini kullanmayın.• Tornavida, anahtar gibi el aletlerini cebinizde taşımayın.• Birbirine uyumlu tornavida / vida ve anahtar / somun

kullanın. Anahtarı kendinize doğru çekerek değil dışa doğru iterek kullanın.

• Parça kopmuş çekiç, keski vb. el aletleri kullanılmamalı.

KESİCİ ALETLER• İşe uygun kesici aletler kullanılmalıdır. Çalışan

solaksa ona uygun kesici alet verilmelidir.• Kesici aletler keskin durumda tutulmalıdır. Küt

bıçaklar daha fazla güç kullanmayı gerektirir.• Bıçak, makas gibi kesici aletler

kullanılmadıkları zamanlarda tezgah gibi açık alanlarda bırakılmamalı, varsa kınlarına konulmalı ve yerlerine kaldırılmalıdır.

ELEKTRİKLİ EL ALETLERİ• Elektrikli el aletlerini kullanmaya başlamadan

önce kablolarını kontrol edin.• Elektrikli el aletlerinin üzerine aşırı baskı

yaparak çalıştırmamalıdır.• Uzun süre kullanılan el aletleri ısınabilir,

gerektiğinde soğumaya bırakın• Kabloları ısı, yağ, keskin kenarlardan, kıvılcım

ve alev üreten işlerden ve koruyun,

MAKİNELER İLE İLGİLİ HUSUSLAR • Her türlü arıza ve aksamayı derhal sorumlu ve ilgililere

haber verin.

• Arızalı alet, cihaz, makine ve tezgâh kullanmayın.

• Çalışan makineye el ile veya başka bir malzeme ile müdahale etmeyin. Makine çalışırken yağlamayın ve tamirat yapmayın veya bakım işlemine girişmeyin.

• Makine durdurulduktan sonra yapılacak yağlama, tamirat ve bakım sonucunda makineye ait koruyucuları muhakkak yerine takın. Koruyucuları olmayan makineyi çalıştırmayın veya kullanmayın. Makinenin çalıştırıldığı kısımdaki uyarı levhasına muhakkak uyun

MAKİNE KORUYUCU DONANIMLARI

• Makine koruyucu donanımları makineyi değil, kullanan kişiyi korumak için tasarlanır.

MAKİNE KORUYUCU DONANIMLARI

ERGONOMİ• Sırtınız dik şekilde yüke yakın olarak çömelin ve yük

kaldırırken bacaklardan kuvvet alın, dizlerinizi kırın! Mümkünse alet/ekipmanlarla veya yardım alarak işinizi yapmaya çalışın.

• Belinize kesinlikle yüklenmeyin!• Yükü iyice kavradığınızdan ve önünüzü gördüğünüzden

emin olun.• Yükü vücudunuza yakın ve göğüs hizasını geçmeyecek

şekilde tutun ve küçük adımlar atın.• Yükü yere yavaşça, belinizi dik tutarak ve dizlerinizi kırarak

bırakın.• Sık tekrarlayan hareketlerden kaçının.• Erkek çalışanlar için bir seferde taşıyabileceği max ağırlık 25

kg dır.

ERGONOMİAyakta çalışırkenunutulmaması gerekli koşullarise şunlardır;

Yüz işe dönük olmalı, Vücut işe yakın olmalı, Eğer bir tarafa dönülecek ise bel ve omuz bükülerek değil, ayaklar üzerinde dönülerek sağlanmalı.

SAHA TEMİZLİK VE BAKIMI• Temizlik ve bakım herkesin emniyeti için önemlidir. Bu yüzden

sahanızı temiz tutmaya özen gösteriniz. Bir tehlike görürseniz düzeltiniz. Kendiniz düzeltemezseniz bölüm sorumlularına haber veriniz.

• Malzemeler kolay erişmek için temiz yığınlar halinde tutulmalıdır. Koridorlarda gevşek malzemeler, aletler, kablolar ve çöp bulundurulmamalıdır.

• Çöpleri düzenli olarak sahadan çıkarınız ve uygun biçimde bertaraf ediniz.

• Malzemeler kalıplar üzerindeki çıkıntı yapan çiviler çıkarılmalıdır. Temiz keresteleri düzenli yığınlar halinde istifleyiniz.

TEMİZLİK MALZEMELERİ VE KİMYASALLAR• Temizlik malzemelerinin ambalajları açılmamalı ve

hasar görmemesine dikkat edilmelidir. Temizlik malzemelerinin bir kısmı çok tehlikeli kimyasallardır.

• Kimyasallar diğer malzemelerden ayrı bir alanda depolanmalı ve ağır ve/veya çok tüketilenler kolay erişilecek raflara yerleştirilmelidir.

• Kimyasalların, malzeme güvenlik bilgi formları (MGBF) bulundurulmalı ve beklenmeyen durumlarda bu talimatlara uyulmalıdır.

• Birbiri ile temas halinde reaksiyona girebilecek kimyasallar birbirinden uzakta istiflenmeli, devamlı kontrol edilmeli ve dökülen varsa toplanmalıdır.

TEHLİKE VE UYARI İŞARETLERİ

TEHLİKE VE UYARI İŞARETLERİ

GÜVENLİK İŞARETLERİ• Olası bir acil durumda “Toplanma Bölgesi”

olarak işaretlenmiş levhaların olduğu yerlere “Acil Çıkış İşaretleri”ni izleyerek geliniz.

• Bunun için önceden işletmedeki toplanma bölgeleri, ilkyardım noktaları, yangın tüpleri, sedye vb. yerlerini duyuru panolarından veya şantiye yerleşim planlarının asılı olduğu diğer noktalardan öğreniniz.

ACİL ÇIKIŞ YOLLARI VE KAPILARI• Acil çıkış yolları ve kapıları doğrudan dışarıya veya

güvenli bir alana açılacak ve çıkışı önleyecek hiçbir engel bulunmamalıdır.

• Herhangi bir tehlike durumunda, tüm çalışanların işyerini derhal ve güvenli bir şekilde terk etmeleri mümkün olacaktır.

• Acil çıkış yolları ve kapılarının sayısı, boyutları ve yerleri yapılan işin niteliğine, işyerinin büyüklüğüne ve çalışanların sayısına uygun olacaktır

• Acil çıkış yolları ve kapıları yönetmeliğe uygun olarak işaretlenmiş olmalıdır.

• Acil çıkış kapıları kilitli veya bağlı olmayacaktır.

• Aydınlatılması gereken acil çıkış yolları ve kapılarında elektrik kesilmesi halinde yeterli aydınlatmayı sağlayacak yedek aydınlatma sistemi bulunacaktır.

YANGINDAN KORUNMAİşyerinin büyüklüğüne, yapılan işin özelliğine, kullanılan maddelerin fiziksel ve kimyasal özelliklerine ve çalışanların sayısına göre işyerinde etkili ve yeterli yangın söndürme ekipmanı ile gerektiğinde yangın detektörleri ve alarm sistemleri bulunacaktır.

• Yangın söndürme ekipmanı kolay kullanılır olacak, görünür ve kolay erişilir yerlere konulacak, önlerinde engel bulunmayacaktır.

YANGINDAN KORUNMA• Çalışanlar yangın söndürücülerin

yerlerini ve bunları nasıl kullanacaklarını bilmelidirler.

• Yangın söndürme ekipmanları dikkat çekici, görülebilir yerlere konulacaktır.

• Yangın söndürücülerin önüne hiçbir malzeme depolanmayacaktır.

YANGINDAN KORUNMA110 nolu itfaiye telefonunu aranmalı ve aşağıdaki bilgiler verilmelidir;

1. Olayın ne olduğunu(ev, işyeri veya fabrika yangını mı?)

2. Yapının kaç katlı olduğu3. Yangın yerinin tam adresi4. Tehlikede olan insanların bulunup bulunmadığı5. Aradınız telefon numarası belirtilmelidir.

68

SÖNDÜRME YÖNTEMLERİ• Yanıcı maddeyi ortadan

kaldırmak• Isıyı ortadan kaldırmak• Oksijeni ortadan kaldırmak

69

SÖNDÜRME MADDELERİ• Su.• Köpükler.• Kuru Kimyevi Tozlar. (KKT)• Karbondioksit (CO2)• Kum, toprak, çakıl.

70

YANGIN SÖNDÜRÜCÜLER• KKT yangın söndürücüler genellikle çok amaçlı kullanım

için (ABC sınıfı) yapılmışlardır. İçlerinde söndürücü kimyasal madde ve itici gaz bulunur.

• Köpük; köpük konsantresi + su + hava karışımından mekanik olarak elde edilir. Düşey ve yatay yüzeylere yapışabilir. Yanan sıvının üzerinde bir örtü meydana getirerek havanın içeri girmesini , gazların dışarı çıkmasını önler.

• Karbondioksit (CO2); özellikle sıvı ve gaz yangınlarına (B ve C sınıfı) karşı etkili bir söndürücüdür . Gaz çabuk dağıldığından kısa mesafede (1-2.5 metre) etkilidir. Boğucu özelliğinden dolayı kapalı ortamlarda daha etkindir. Elektrik iletkenliği çok düşüktür ve çalışmakta olan elektrikli cihaz yangınlarının söndürülmesinde kullanılabilir.

71

Yangın Sınıfı Açıklaması Söndürme Tipi

Katı madde yangınlarıÇok maksatlı kuru kimyevi

toz ve su

Sıvı (akaryakıt) yangınlarıKuru Kimyevi Toz, CO2 ve

Köpük

Gaz yangınlarıKuru Kimyevi Toz, CO2 ve

Köpük

Metal tozu yangınları Kuru Metal Tozu (Alkali

Borat)

Elektrik yangınları CO2

Yangını Söndürmenin 4 Yöntemi

YANGIN SÖNDÜRME CİHAZI KULLANIMI

KAZALARDA İLK YARDIM• Kesilme: kesik yerine kanamayı durdurmak için

basınç uygula, eli omuz hizasının üzerine kaldır. Küçük kesikleri suyla temizle ve steril gazla sar.

• Yanık : soğuk suya tut • Kırık kemik : kıpırdatma• Parmak el kopması : yaralı alana basınç uygula,

kopmuş parçayı plastik çantaya ve onu da buz içine yerleştir. Kopmuş parçayı buza değdirme.

• Burkulma-kapalı ezilme: soğuk kompres• Kimyasal yanık: 15 dakika akan suyla yıka• Sıcak yanığı: soğuk su, steril bandaj, • Sağlık birimine haber ver

GÜVENLİK İŞARETLERİNDE RENKLERRenk Anlamı veya Amacı Talimat ve Bilgi

Kırmızı Yasak işareti Tehlikeli hareket veya davranış

Tehlike alarmı Dur, kapat, düzeneği acil durdur, tahliye et

Yangınla mücadele ekipmanı Ekipmanların yerinin gösterilmesi ve tanımlanması

Sarı Uyarı işareti Dikkatli ol, önlem al, kontrol et

Mavi

Zorunluluk işaretiÖzel bir davranış ya da eylemKişisel koruyucu donanım kullan

YeşilAcil çıkış, ilk yardım işareti Kapılar, çıkış yerleri ve

yolları, ekipman, tesisler

Tehlike yok Normale dön