21
1 TEMEL BİLGİ TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunların temel işlevlerinin ve kelime işlemci, hesap tablosu, sunum programlarını, internet tarayıcıları kullanmak için gerekli temel becerilerin kazandırılması. Sınavlar ve Değerlendirme İlkeleri Başarı Notu; Yıliçi notunun % 50‘i ile yarıyıl sonu sınav notunun %50‘i toplanarak hesaplanır. Yıl içi= 1arasınav %40+1Ödev%10 Ödev teslim etmeyen öğrenci yarıyıl sonu sınavına giremez (FF).

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

  • Upload
    others

  • View
    37

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

1

TEMEL BİLGİTEMEL BİLGİTEKNOLOJİLERİ

Dersin Amacı

Temel bilgisayar becerileri ve bunların temel işlevlerinin ve kelime işlemci, hesap tablosu, sunum programlarını, internet tarayıcıları kullanmak için gerekli temel becerilerin kazandırılması.

Sınavlar ve Değerlendirme İlkeleri

Başarı Notu; Yıliçi notunun % 50‘i ile yarıyıl sonu sınav notunun %50‘itoplanarak hesaplanır.

Yıl içi= 1arasınav %40+1Ödev%10

Ödev teslim etmeyen öğrenci yarıyıl sonu sınavına giremez (FF).

Page 2: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

2

Konular

Temel Bilgiler

İşletim Sistemi

Kelime İşlemci

Hesap, Tablolama ve Grafik

İnternet

Sunu Hazırlama

Konular - Temel Bilgiler

Bilgisayarın tarihçesi Bilgisayar donanım birimleri Bilgisayar yazılımları (sistem,

uygulama ve virüs)uygulama ve virüs) Bilgisayar teknolojisi

ortamında karşılaşılan ve kullanılabilecek terimler

Bilgisayarın donanım, yazılım ve bilgisayar sistemleri olarak bileşenleri

Konular – İşletim Sistemi

Genel olarak bilgisayar sistemleri ve işletim sistemleri bilgileri

Donanım ve yazılımların ayrımı

İşletim sistemleri, ortak özellikleri, işletim sisteminin yapısı

Dosya ve dizin kavramları ve dosyalama sistemi

Page 3: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

3

Konular – Kelime İşlemci

Belge oluşturma ve biçimlendirme

Belgeye simge, resim, saat ve benzeri bilgi saat ve benzeri bilgi ekleme

Metin kopyalama, taşıma Belgeye tablo ekleme Belgeyi kaydetme, çıktı

alma

Konular – Hesap, Tablolama ve Grafik Programı Bir çalışma sayfası oluşturma Çalışma sayfasının unsurlarını

tanıma Hücrelere veri girme, hücrelere

formül girme, hücreleri biçimleme

Grafik oluşturma Çalışma sayfalarını ve/veya

grafikleri bir kelime işlemcide kullanma

Çalışma sayfalarında süzgeçleme yaparak kayıtları hesaplama

Çalışma sayfalarından çıktı alma

Konular - İnternet

Temel bilgisayar ağlarının ve iletişim araçlarının genel ö llikl iözellikleri

Online kaynaklara ulaşma ve kullanma

Page 4: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

4

Konular – Sunu Hazırlama

Yeni bir sunu dosyası yaratma Slayt, ana hat, not sayfası

görünümünde metin girme, metni düzeltme, metin ayarlarını ve ybiçimlendirmelerini yapma

Simge, resim ve ses ekleme Slaytlar arasında geçişleri

ayarlama, slaytlara animasyon etkileri yükleme

Hazırlanan slaytları sunma, çıktı alma

Gerekli Materyaller

Bilgisayar laboratuarına ders için gerekli programlar yüklenmiştir.

Laboratuarın internet bağlantısı sunum cihazı bağlantısı, sunum cihazı bulunmaktadır.

Öğrencilerin ders içinkullanmaları amacıyla flash bellek edinmeleri faydalı olur.

Yardımcı ders kitabı http://kisi.deu.edu.tr/ali.gul

GENEL BİLGİLER

Page 5: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

5

Genel Bilgiler

“Bilgi Toplumu”, “Bilgi Çağı”, “Bilgi Teknolojileri” gibi kavramları son yıllarda oldukça fazla kullanılmakta ve bir çok düşünür tarafından insanlık tarihinin en büyük dönüşümlerinden birini yasadığımız iddia edilmektediryasadığımız iddia edilmektedir.

İnsanoğlu tarihin her döneminde bilgi edinmeye, edindiği bilgiyi isleyip saklamaya ve aktarmaya büyük çaba harcamıştır.

Yazı, matbaa, tekerleğin, telefonun, radyo-televizyonun icadı vb. gelişmeler hep bu çabanın bir ürünü olmuştur.

Bilgi

Dünyamızın içinde yaşadığı bu dönüşümü kavramak için bilgiterimini anlamak gerekir.Bil i Bi i d l Bilgi: Bir şeyin yada olayın belirli bir özelliğini tanımlar.

Bilginin önemi bir yargıda bulunmak, bir karar vermek için gerekliolmasından kaynaklanır.

Bilgi İşleme

Bilginin yeni bilgilere dönüşmesinde bilgi işlemenin önemi büyüktür.

Geçmişten günümüze Geçmişten günümüze bilgi işleyen araçlarda da oldukça büyük değişmeler yaşanmıştır.

Bilgi işlemekte kullanılan araçlar; maddi cihazlarve kavramsal araçlarolarak tanımlanabilir.

Page 6: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

6

Bilgi Teknolojisi

Bilgi işlemekte kullanılan maddi cihazlar ile k l l kavramsal araçların tamamına ise Bilgi Teknolojisidenilmektedir.

Bilgi - Veri

Bilgi: Bilgi işlem sürecinin sonunda elde edilen üründür.

Veri: Bilgi işlem sürecinde yararlanılan malzemedir.

Bilgi İşlem Süreci

1. Kaydetme 2. Sınama 3. Sıralama 4 Sınıflandırma 4. Sınıflandırma 5. Özetleme 6. Erişim 7. Hesaplama 8. Çoğaltma 9. İletme

Page 7: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

7

Bilişim

Bilişim: Her yönüyle insan yaşamının vazgeçilmez bir parçası olan bilginin, nasıl üretildiği, iletildiği ve kullanıldığını inceleyen bir bilim dalıdır.Bili i i l ö ü tül ti l Bilişim; resimler, görüntüler, metinler ve istatistikler gibi çeşitli formattaki bilginin tabiatını ve fikir ile ilişkisini inceler. Bunun için bilginin elde edilmesi, sınıflandırılması, depolanması ve gerektiğinde kullanılmak üzere çağrılması ve ilgili birimlere yönlendirilmesi esastır.

Enformatik

Enformatik ise bu amaçlarla bilgi sistemleri üretimini konu edinir. Öncelikle üretilecek bilgi sisteminin ne olduğu, nasıl tasarlanacağı ve daha sonra da bu tasarımın ne ile gerçekleştirileceği tasarımın ne ile gerçekleştirileceği belirlenmek suretiyle, tam, eksiksiz ve kullanışlı bilgi sistemleri üretmeyi hedefler.

Bir meslek dalı olarak ise, enformatik, bilgi ve bilgi sistemlerinin kullanımı ve geliştirilmesi için gerekli profesyonel yeteneklerin kazandırılmasını hedefler.

Bilgisayar Nedir?

Bilgisayar (Computer):Kullanıcının girdiği verileri işleyerek bilgi durumuna getiren

l kt ik ki l elektronik makinelere denir. Uzun ve çok karmaşık hesapları bile yapabilen, mantıksal bağlantılara dayalı karar verip işlem yürüten makinedir.

Page 8: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

8

Bilgisayar

Aritmetik işlemleri yapabilen,

Mantıksal karşılaştırma yapabilen,

Dış ortamdan aldığı bilgileri saklayabilen,

Depolanmış bilgileri işleyebilen

Elektronik devrelerden oluşmuş bir araçtır.

Bilgisayar Bilgisayarlardan, kendi başına bir şeyler üretmesini

bekleyemezsiniz. Bir bilgisayarın en temel çalışma mantığı aslında bir fabrika

üretim hattına çok benzer. Bir fabrikaya öncelikle hammadde girmelidir. Bu hammadde farklı yöntemler ile işlendikten sonra farklı ürünler

olarak tüketiciye sunulabilir.

Bilgisayar

Bilgisayar için de, öncelikle kullanıcı tarafından veriler bilgisayara verilmeden ve bu verilerin nasıl islenmesi gerektiği bilgisayara aktarılmadan herhangi bir aktarılmadan herhangi bir sonuç alınamaz.

Bilgisayarlar gerekli verilere sahip olduğunda da pek çok işlemi insanlardan çok daha hızlı ve kolay yaparak hayatımızı kolaylaştırır.

Page 9: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

9

Abaküs

İngilizcede bilgisayar (computer) kelimesi, “hesaplamak” (compute) kelimesinden türetilmiştir.

Bu yüzden kaynaklar, bilgisayar tarihini insanların sayı sayma ve sayılarla işlem yapma ihtiyacına kadar dayandırmaktadır.

Bu anlamda, sayıları işleyen ilk aygıt Bu anlamda, sayıları işleyen ilk aygıt olarak kabul edilen ve milattan önce 1000’li yıllarda Doğu uygarlıklarında kullanılmış olan abaküs bilgisayarın atası sayılır.

İnsanlar abaküsü aritmetik işlemler yapmak için kullanmışlardır.

Aygıt, üzerinde boncuklar dizili tellerin bulunduğu tahta bir çerçeveden oluşmaktadır.

Abaküs, milattan sonra 1500’lü yıllara kadar kullanılmıştır. Hatta günümüzde bazı kültürlerde hala güçlü bir hesap makinesi olarak sayılmaktadır.

Mekanik Hesap Makineleri

Modern tarihte hesaplama amaçlı ilk aygıt, Blaise Pascaltarafından 1642 yılında bulunan Pascalinedir.

Pascal bu aygıtı, vergi tahsildarı olan babasına yardımcı olması için yapmıştır. için yapmıştır.

Mekanik olan aygıt, kadranlarla girilen sayıları toplayıp çıkarıyordu.

Gottfried Wilhelm von Leibniz1671 yılında toplama ve dört işlemi yapabilen mekanik bir aygıt bulmuştur. Ancak bu aygıtlar, çok yaygın olarak kullanılmamıştır.

Mekanik Hesap Makineleri

Bunlardan yaklaşık bir asır kadar sonra Charles Xavier Thomas’ın bulduğu dört işlemi ve karekök alma işlemini yapabilen Aritmometre, 1970’lere kadar kullanılmış olan kadar kullanılmış olan mekanik hesap makinelerinin atası olmuştur.

Daha sonra üretilen bu hesap makineleri, ara sonuçları toplayan, eski sonuçları saklayıp gerektiğinde kullanmamızı sağlayan ve sonuçları yazan özelliklere sahipti.

Page 10: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

10

Özel Amaçlı Kullanılan, Programlanabilir, Mekanik İlk Bilgisayar 1801 yılında Joseph Marie

Jacquard, delgi kartlarına girilmiş desenleri ören bir dokuma tezgahı icat etmiştir.

Tezgahta, delgi kartlarına girilmiş olan program, belli bir deseni basmak için değişik iplikleri doğru basmak için değişik iplikleri doğru sırada indirip kaldıran çubukları kontrol ediyordu.

Bu anlamda makine, ilk özel amaçlı programlanabilir mekanik bilgisayar sayılmaktadır.

Bu makinenin kullandığı yöntem, günümüzde tekstil sektöründe hala kullanılmakta ve bu işi yapan aygıt Jacquard Makinesi olarak anılmaktadır.

Genel Amaçlı Kullanılan, Programlanabilir, Mekanik İlk Bilgisayar Bir matematik profesörü olan

Charles Babbage 1812 yılında matematik tablolarının hazırlanması için yapılan hesaplamaların sürekli tekrarlanan belli adımlarda yapıldığını farketti ve 1823 yılında İngiliz hükümetinden yılında İngiliz hükümetinden yardım alarak Fark Makinesi(Differential Machine) adı verilen bir makine yapmaya başladı.

Fark makinesi, o zamanların teknolojisi olan buhar gücüyle çalışan, tamamen otomatik, sonuç tablolarını basan ve sabit komut programıyla çalışan bir makineydi.

Genel Amaçlı Kullanılan, Programlanabilir, Mekanik İlk Bilgisayar 1833 yılında Babbage bu makineden daha

iyi bir makine yapabileceğini düşünerek, yeni bir fikir üzerinde çalışmaya başladı.

Analitik Makine olarak adlandırılan mekanik aygıt,bir kişinin kontrolünde buhar gücüyle çalışan, tamamen program kontrollü tarihteki ilk bilgisayar olarak anılır.

Babbage ile birlikte çalışan ünlü şair Lord Byron’ın kızı Lovelace kontesi Ada Augusta Byron ın kızı, Lovelace kontesi Ada Augusta Byron, bu makinenin programlanması ve program tasarımı konusundaki ilk temel fikirleri vermiş; dallanma ve döngü düşüncesini geliştirmiştir.

İlk bilgisayar 50 basamaklı 1000 sayı üzerinde dört işlemi önceden programlanan bir sırada yapabiliyordu.

Program ve veri, bilgisayara, Jacquard makinesinde de kullanılan delgi kartlarıyoluyla giriliyordu.

Sözkonusu bilgisayar hiç bir zaman tamamlanamadı, ama daha sonraki tasarımlara ilham kaynağı oldu.

Page 11: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

11

Analitik Makine

Babbage'in önerdiği bu makine, değişmez bir donanımın, bir bellekte saklanacak bilgilerle yönlendirilebileceği kavramını getirmesi açısından

1.Günümüz bilgisayarlarının temelini oluşturması

2.Günümüz yazılımının temel kavramlarını ortaya çıkarması(İşlemlerin ardışık yapılması, bir çevrim içinde çalışma gibi) açılarından önem taşımaktadır.

Otomatik Makinelerde Elektriğin İlk Kullanımı 19. yüzyılın sonlarına doğru Edison

tarafından bulunan elektrik, otomatik makineler için yeni bir enerji kaynağı anlamına geliyordu.

Bilginin otomatik olarak işlendiği ilk büyük proje, 1890 yılı ABD sayımlarında elektriğin ilk olarak otomatik makinelerde kullanılmaya otomatik makinelerde kullanılmaya başlanmasıdır.

Bir önceki 1880 sayımları 7 yılda sonuçlandırılmıştı.

Herman Hollerith ve James Powers’ın bulduğu elektrik kullanan makine, delgi kartlarının otomatik olarak okunması ve değerlendirilmesini sağlayarak sayımların 2,5 yıl gibi kısa sürede bitirilmesini sağlamıştır.

Sayım Makinesi

Makine, 80 basamaklı sayıların (veya 80 harfin) bulunduğu kartları dakikada 80 kart hızında işliyordu.

Bu makinenin kazandığı başarı üzerine Hollerith’in kurduğu şirket büyük bir ticari başarı sağlamış; d h b k i k tl l daha sonra başka şirketlerle birleşip ad değiştirerek IBM(International Business Machine) adını almıştır.

Bu tarihten itibaren yaklaşık 50 yıl boyunca ticari hesaplamalarda, delgi kartı kullanan makineler kullanılmıştır.

Bu makinelerin hızı dakikada 250 kart işlemeye kadar çıkmıştır.

Page 12: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

12

Elektromekanik İlk Bilgisayar

1937 yılında Howard Aiken ve arkadaşları tarafından Harvard Üniversitesinde Mark I adlı ilk yarı elektronik, yarı mekanik bilgisayar tasarlandı.

Mark I, IBM şirketinin , şyardımlarıyla 1944 yılında tamamlandı.

Bu bilgisayar, elektrik akımıyla çalışan binlerce mekanik röle kullanıyordu ve 72 tane 23 basamaklı sayı saklayabiliyordu.

Mark I, bir çarpma işlemini ortalama 4 saniyede yapabiliyordu.

Özel Amaçlı Kullanılan Elektronik İlk Bilgisayar Tamamen elektronik ilk

bilgisayar 1939 yılında Iowa Eyalet Üniversitesi fizik profesörü John Atanasoff ve doktora öğrencisi Clifford Berry tarafından yapılmıştırBerry tarafından yapılmıştır.

Bilgisayar, vakum lambalarıkullanarak denklem sistemleri çözmek için kullanılıyordu.

Bu yüzden özel amaçlı olarak kullanılabilen bilgisayar, ABC(Atanasoff Berry Computer) olarak adlandırıldı.

Genel Amaçlı Kullanılan Elektronik İlk Bilgisayar İlk elektronik bilgisayar Pennsylvania

Üniversitesi profesörlerinden John Mauchly ve doktora öğrencisi Presper Eckert tarafından 1946 yılında yapıldı.

ABD Savunma Bakanlığı’nın, silahların yörünge tablolarını daha hızlı elde etmek için desteklediği proje, 2. Dünya Savaşı’nın hemen bitiminde sonuçlandığı için savaşta kullanılamadıiçin savaşta kullanılamadı.

ENIAC (Electrical Numerical Integrator And Calculator) adı verilen bilgisayarın yapımında 18,000 vakum lambası kullanılmıştır.

1904 senesinde John Fleming’in tarafından bulunan diyot vakum tüpü,1906’da De Forest’in triyot vakum tüpü geliştirilmesiyle birden gelişmiş ve 40 sene tüp elektroniği hakim olmuştur. Vakum tüpü, içindeki hava boşaltılmış bir cam fanus olup elektron iletimine yarıyordu. Günümüzdeki transistörlerin atasıdır.

Page 13: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

13

ENIAC

Bilgisayar 10 basamaklı sayılarkullanarak saniyede 5 çarpma işlemi yapabiliyordu.

ENIAC’ın boyutları oldukça büyüktü. Toplam 30 tonağırlığındaydı ve 1500 metrekarelik bir alanmetrekarelik bir alankaplıyordu.

Ancak ENIAC çok güvenilir değildi. Çalışmaya başladıktan sonra 18,000 lambadan birisi patlarsa, patlayan lamba değiştirilip bilgisayar baştan başlatılıyordu. Yani, saatlerce çalışıp sona çok yaklaşıldığı anlarda bir lamba yanarsa bütün işlem tekrar baştan başlıyordu.

ENIAC

Ayrıca ENIAC’ın kullanılması da oldukça karmaşıktı. Programlar tellerin bağlanması yoluyla yapıldığı için yeni bir program girmek veya eskisini değiştirmekveya eskisini değiştirmek saatler alabiliyordu.

ENIAC ancak dokuz yıl çalışma başarısı gösterdi.

Günümüz bilgisayarlarının atası sayılan ENIAC 'ta sayılar onluk düzende saklanıyor ve onluk düzende işleme katılıyordu.

Page 14: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

10/20/2014

1

Bir Bilgisayar Sistemi Kullanılarak Gerçekleştirilebilecek İşlemleriAşağıdaki Gibi Sıralayabiliriz:

Herhangi bir konuda belge oluşturabilirsiniz. Rapor, öz geçmiş, dilekçe, sipariş formu, ödev,tez, kitap gibi belgeleri hazırlayabilirsiniz (MS Word gibi herhangi bir kelime işlemcikullanarak).

Hazırladığınız belgelerin çıktılarını belirli kağıtlara alabilirsiniz (Yazıcı /Printer vasıtasıyla).

Okulda ya da işyerinde birtakım grafik uygulamaları yapabilirsiniz (MS Excel gibi herhangi birhesaplama‐grafik programı kullanarak).

Okulda ya da işyerinde birtakım teknik çizimler yapabilirsiniz (AutoCAD gibi bir yazılımkullanarak).

Belge veya resimleri tarayarak bilgisayar ortamına aktarabilirsiniz (Tarayıcı (Scanner)vasıtasıyla).

Çeşitli konularda sunular hazırlayabilirsiniz (MS PowerPoint kullanarak).

Elektronik tablolarda hesaplama işlemleri yapabilirsiniz (MS Excel kullanarak).

Birçok verilerinizi düzenli olarak listeleyebilirsiniz (MS Access kullanarak).

Faks alabilir ya da gönderebilirsiniz.

İnternete bağlanabilirsiniz.

E‐posta (e‐mail) alabilir ya da gönderebilirsiniz.

1

Yazarak haberleşebilirsiniz.

Sesli ve/veya görüntülü olarak iletişim kurabilirsiniz.

Oyun oynayabilirsiniz.

Müzik dinleyebilirsiniz.

Film oynatabilirsiniz.

Televizyon izleyebilirsiniz.

Hesap makinesi olarak kullanabilirsiniz.

Evinizde otururken dünyanın öbür ucundaki bir elektronik arşive girebilir vebilgisayarınıza çeşitli dokümanlar indirebilirsiniz.

Evinizden ya da işyerinizden birçok resmi işleri yapabilirsiniz (E‐devlet e‐

Bilgisayarsız bir hayat düşünebiliyor musunuz?

Evinizden ya da işyerinizden birçok resmi işleri yapabilirsiniz (E devlet, ebelediye, e‐üniversite vs.).

2

Bilgisayar Nedir?

Bilgisayarlar; kullanıcılardan veya çevre birimlerinden birtakım verilerialıp, aritmetiksel işlemler (+, ‐, x, /) ve/veya mantıksal işlemler (=, >, <not, or, and, …) yapabilen, istenilen verileri kaydedip, gerektiğinde de buverilere yeniden ulaşabilen, hızlı ve hatasız bir şekilde işlemleryapabilen, donanım ve yazılım ilişkisiyle çalışabilen elektronikcihazlardır.cihazlardır.

3

Page 15: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

10/20/2014

2

Bilgisayarlar VERİleri Kullanarak İŞLEMYaparlar!

Veriler: Sayılar, harfler, alfasayısallar, belgeler, resimler, sesler, …

şeklindedir

4

şeklindedir.

İşlemler : Hesaplamalar (+, ‐, x, /), tekrarlanan işlemler (döngüler),

karşılaştırmalar (=, >, <, not, or, and, …), … şeklindedir.

Tüm bu veriler ve yapılan işlemler bilgisayarlarda sayılaryardımıyla temsil edilir! Bütün bilgisayarlar sayısaldır!

Bilgisayarlarda bütün işlemler, temelde 1 ve 0 sayılarıkullanılarak gerçekleştirilir.

Elektronik devrenin açık olması 1, kapalı olması ise 0 değerinekarşılık gelir.

Devreleri açma ve/veya kapama işlemleri transistörlertarafından gerçekleştirilir.

5

Bir Akü, Bir Lamba ve Bir Anahtardan Oluşan BasitBir Elektrik Devresi Düşünelim:

Eğer anahtar kapalı olursa bir akım geçişi olacak ve devretamamlandığı için söz konusu lamba yanacaktır. Bu şekildeelde edilecek sonuç, 1 olacaktır.

Eğer anahtar açık olursa herhangi bir akım geçişi olmayacakve devre tamamlanamadığı için söz konusu lambayanmayacaktır. Bu durumda elde edilecek sonuç ise 0olacaktır.

6

Page 16: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

10/20/2014

3

Örnek: Klavyeden A harfine bastığımızda, bunun işlemcitarafından nasıl algılandığını ve nasıl bir sonuç ortaya çıktığınıinceleyelim:

• Klavyeden basılan karakter: A harfi

• Karakterin 10lu sistemdeki karşılığı: 65

• Karakterin 2li sistemdeki karşılığı: 1000001

• Devrelerin durumu: 

7

En çok kullanılan sayı sistemleri, 10lu ve 2li sayı sistemleridir. SayıSistemleri, belirli sembollerden meydana gelmektedir (0, 1, 2, 3, 4,5, 6, 7, 8 ve 9), (0 ve 1).

10 tabanındaki her bir sayının rakamları, 10un kuvvetleribiçiminde sağdan sola doğru ifade edilir ve her bir rakam çarpanolarak işleme girer.ş g

10 tabanındaki bir sayı, 2li tabana çevrilirken sürekli olarak ikiyebölünür. En son bölüm değeri ve kalan kısımlarındaki sayılarkullanılarak, 10 tabanındaki bir sayının 2li sistemdeki karşılığı eldeedilir.

8

Kapasite Ölçüm Birimleri (Küçükten Büyüğe Doğru):

Bit: En küçük bilgi birimi Bit’tir. Bilgisayar sisteminde bütün karakterler ikilisayı siteminde ve 8 haneli bir sayıyla ifade edilir. İşte böyle bir sayının her birbasamağına 1 bit denilir.

Az önceki örnekte verilen A karakteri, 01000001 şeklinde sekiz haneli birsayıyla ifade edilir. Böylece her bir karakter 8 bit’ten oluşan bir grupla temsiledilir (ASCII Karakterleri, ASCII: American Standard Code for InformationInterchange).

Bayt (Byte): Bilgisayar sisteminde, her bir karakter aynı zamanda 1 Bayt’tır(örneğin “b” karakteri = 1 bayt = 8 bit).

Buna göre 1 bayt = 8 bit sonucu ortaya çıkmaktadır.

9

Page 17: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

10/20/2014

4

Birim Tanım Örnek

Bit 0 veya 1den meydana gelen 2li sayı sistemi rakamı

Bir devrenin kapalı olması (0 durumu) 0 volt, açık olması ise (1 durumu) 5 volt olarak gösterilir.

Bayt (B) 1 bayt = 8 bit Bu da ASCII formatında herhangi bir karakteri ifade eder. A, C, d, 2, %, … gibi.

Kilobayt (KB) 1 KB = 1024 Bayt 640 KB bellek gibi

Megabayt (MB) 1 MB = 1024 KB Disket kapasitesi: 1.44 MBMegabayt (MB) 1 MB 1024 KB Disket kapasitesi: 1.44 MBCD kapasitesi: 700 MBRAM: 256 MB gibi

Gigabayt (GB) 1 GB = 1024 MB Sabit disk Kapasitesi: 120 GB

Terabayt (TB) 1 TB = 1024 GB 1024 adet Britannica Ansiklopedisi

Petabayt (PB) 1 PB = 1024 TB 1024 x 1024 adet BritannicaAnsiklopedisi.

10

25 yazısı kaç bayt’tır?

2 ve 5 karakterlerinden meydana geldiği için 2 bayt’tır (yani 16 bit’tir).

ANADOLU kelimesi kaç bayt ve kaç bit’tir?

ANADOLU kelimesi yedi karakterden oluşmaktadır. Bir karakter 1 bayta eşit olduğu için, bukelime 7 bayt’tır. 1 bayt 8 bit’e eşit olduğundan dolayı bu kelime 7 x 8 = 56 bit’tir.

54 sayısı kaç bayt ile ifade edilir?

54 sayısının 2li sistemdeki karşılığı 110110’dır. Yani 6 bit’tir. 8 bit’lik 1 bayt’ın içine sığdığındandolayı, 54 sayısı 1 bayt ile ifade edilir.

285 sayısı kaç bayt ile ifade edilir?

285 sayısının 2li sistemdeki karşılığı 100011101’dir. Toplam 9 bit’tir. 8 bit’lik 1 bayt’ın içinesığmadığı için, 285 sayısı 2 bayt ile ifade edilir.

2048 KB ve 3000 KB kaçar MB’tır?

1024 KB 1 MB olduğundan dolayı, 2048 KB 2 MB olacaktır. 3000 KB da 2.93 MB’tır (3000 /1024).

11

Resim, ses, film gibi verilerin ifadesi:

• Bir resim, bilgisayar belleğinde çok sayıda parçalara bölünür.

• Bu parçaların her birine piksel denir.

• Piksel sayısı ne kadar çok ise çözünürlük o kadar iyi olur.

• Bir resmin çözünürlüğü ise resmin yatay ve düşeydeki piksel sayılarıile ifade edilir (örneğin 640 x 480, 800 x 600, 1024 x 768, 1280 x 1024gibi)gibi).

Not: Masa üstüne sağ tıklayarak, Görüntü Ayarları’ndan ekrançözünürlük değerine ulaşılabilir.

12

Page 18: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

10/20/2014

5

• Siyah beyaz resimlerde, her bir piksel açık ya da kapalı değerini alırve birer bit ile ifade edilir.

• Renkli ve gri resimlerde ise her bir piksel birden fazla bit ile temsiledilir. Bu durumda her bir piksel en az 1 bayt (8 bit), en fazla 4 bayt(32 bit) ile temsil edilir. Özetle renk değeri artıkça, onu saklamak içingerekli olacak bellek değeri de artar.

• Sesler, analog ses sinyalleri örneklenerek sayısal biçimde karşılıklarıalınır ve ikili olarak temsil edilirler.

• Videolar hem ses hem de resimlerin birleşimi olduklarından, bunlarda ikili olarak temsil edilirler.

13

Bilgisayarların Tarihsel Gelişimi:ENIAC’a ait birtakım bilgileraşağıda verilmiştir:•Yaklaşık 30 ton ağırlığında,•9 x 15 m2’lik bir odayı doldurmakta,•Hesaplama vurumları 1500elektromekanik röleden (yol vericiden)geçip, 18000’den fazla radyolambasından akmaktaydı,ENIAC' l t k i i 150000 W tt

14

•ENIAC'ı çalıştırmak için 150000 Wattenerji gerekliydi,•ENIAC, yalnızca 80 karaktere eş verisaklayabiliyordu,•Lambaların hepsi çalıştığında, ilgilimühendislerden oluşan bir ekip birproblemi çözmek için 6000 kabloyu ellefişe takarak ENIAC'ı kuruyorlardı,•600 mühendis tarafından işletiliyorduve saniyede 5000 işlem yapmayeteneğine sahipti.

İlk işlevsel bilgisayar, ENIAC’tır(Electronic Numerical IntegratorAnd Calculator).

1. 1951‐1959 yılları arasında üretilmiş olan birinci kuşak bilgisayarlarda vakum tüplerikullanıldı. Bu tüpler bir ampul büyüklüğünde olup, çok fazla enerji harcamakta ve çokfazla ısı yaymakta idiler. Veri ve programlar manyetik kaset ve tambur gibi bilgi saklamaaraçlarıyla saklanıyordu. Veriler ve programlar bilgisayara delgi kartları ile yükleniyordu.

2. 1959‐1964 yılları arasında üretilmiş ikinci kuşak bilgisayarlarda ise transistörler (10 binadet) kullanıldı. İşletim sistemleri ve COBOL, FORTRAN, ALGOL gibi yüksek düzeyli dillergeliştirildi. 1964‐1970 yılları arasında üretilen bilgisayarlarda da entegre devrelerkullanıldı, onbinlerce devre küçük bir silikon çip'e yerleştirildi. Bu çiplerin düşük maliyetli,yüksek güvenirlikli, küçük ebatlı, düşük enerji gereksinimli ve hızlı olmaları, bunlarınmikro bilgisayar yapımında kullanılmalarına neden olmuşturmikro bilgisayar yapımında kullanılmalarına neden olmuştur.

3. 1970'li yıllardan sonra, büyük çaplı tümleşik devreler kullanılmaya başlandı. Bilgisayardonanımında bu teknolojinin kullanılması, üçüncü kuşak bilgisayarların hesaplama hızınıve güvenirliliğini arttırmış ve ayrıca hacmini de çok küçültmüştür.

15

Page 19: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

10/20/2014

6

4. 1980’den sonra transistörlerin yerine mikroçiplerin (tek bir tümleşik devre yongalarının)kullanıldığı dördüncü kuşak bilgisayarlar geliştirilmiştir. Bugün kullanmakta olduğumuzbilgisayarlar bu kuşağa aittir. Ancak her geçen gün birtakım yenilikler eklenmekte olup,bilgisayarların çalışma hızı ve kapasitesi sürekli artırılmaktadır.

5. Günümüzde,1990’lardan başlayarak bilgisayar teknolojisine egemen olması beklenenbeşinci kuşak bilgisayarlara doğru bir ilerleme görülmektedir. Çok daha güçlü olacağıdüşünülen bu bilgisayarlar, büyük bir olasılıkla günümüzdeki bilgisayarlara nazaran çokdaha fazla insan beynine benzer bir şekilde çalışacaklardır. Bunun için de öncelikle kendidaha fazla insan beynine benzer bir şekilde çalışacaklardır. Bunun için de öncelikle kendideneyimlerinden bilgiler öğrenebilmeleri gerekecektir. Beşinci kuşak bilgisayarlarinsanlarla konuşabilecek, onları dinleyebilecek ve belki de düşüncelerinianlayabileceklerdir.

16

İlk IBM Kişisel Bilgisayarı, 1981 yılında pazaraçıktı.

İlk popüler grafiksel işletim sistemi; 1984 yılında,Apple’ın Macintosh’u ile piyasaya sürüldü.Microsoft firmasıMacintosh için sözlük işlemci veelektronik tablo programı yazdı.

17

Günümüzde Kullanılmakta Olan Bilgisayar Tipleri:

1. Kişisel Bilgisayarlar (Personal Computers):Masaüstü bilgisayar da denilir. Günümüzde en çokkullanılan bilgisayarlar bu tiptendir.

2. Dizüstü Bilgisayarlar (Laptop Computers): Notebook veya taşınabilir bilgisayar da denilir.Bunlar bir pille çalıştığı için ve hafif olduğundan dolayı taşınabilir özelliğe sahiptir.

3. Sunucu Bilgisayarlar (Server Computers): Bir hizmet amacı olarak gece gündüz sürekli birbiçimde kullanılan bilgisayarlardır. Bu bilgisayarlar; web sunucusu (365 gün 24 saat açıktır),ftp sunucusu, mail sunucusu, yazdırma sunucusu, veri tabanı sunucusu, uygulama sunucusuolarak kullanılırlar. Bu bilgisayarlarda birden fazla işlemci, çok sayıda sabit disk, yüksekmiktarda da bellek bulunur.

İ İ Ö4. İş İstasyonları (Workstations): Özel konfigürasyonlarla ve bir grup olarak çalışmaları içintasarlanmış bilgisayarlardır. Sunucu bilgisayarlara bağlanarak çalışırlar.

5. El Bilgisayarı (Personal Digital Assistant, PDA): Özel bir kalem ile kullanılır, el yazısınıtanıyabilir ve ekranı dokunmatiktir. İnternete bağlanılabilir, not tutulabilir.

6. Tablet PC: Özel bir kalem ile kullanılır, el yazısını tanıyabilir. Sesi tanıyıp, verilen sesli birkomutu yerine getirebilir.

18

Page 20: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

10/20/2014

7

BİLGİSAYARLAR(COMPUTERS)

19

DONANIMLAR(HARDWARE)

YAZILIMLAR(SOFTWARE)

Bilgisayar Donanımı Temelde Dört Parçadan Oluşur (Kasa, Monitör, Klavye ve Fare (Mouse)): 

Kasanın Ön Kısmında Aşağıdakiler Bulunur:

1. Açma‐kapama düğmesi (ya da butonu)

2. Reset düğmesi (Bilgisayarı yeniden başlatmak için bu düğmekullanılır.)

3 CD R / CD RW ü ü ü ü3. CD‐R / CD‐RW sürücüsü

4. Disket sürücü (Artık bulunabilirse)

5. Güç ışığı ve sabit disk çalışma ışığı

6. Mikrofon, hoparlör girişleri

7. USB (Universal Serial Bus) aygıtları

20

Kasanın Arka Kısmında İse Aşağıdakiler Bulunur:

1. 220 volt elektrik girişi. Bilgisayarın elektrikle bağlantısı bu noktadan yapılır.

2. Elektrik açma‐kapama düğmesi. Kasadaki güç kaynağına gelen elektriği açar ya da kapatır.

3. Güç kaynağına ait soğutucu bir fan.

4. Fare bağlantı noktası. Genelde yeşil renkli olur ve klavye girişinin sağında yer alır.

5. Klavye bağlantı noktası.

6. Kasa içini soğutmakta kullanılan ekstra bir fan.

7. USB bağlantı noktaları. USB uyumlu kamera, yazıcı, tarayıcı vs. bu noktalardan takılır.

8. Seri bağlantı noktaları. Genellikle harici modemler bağlanır.

9. Seri bağlantı noktaları. Eski tip fareleri bağlamak için kullanılır.

10. Paralel bağlantı noktaları. Eski tip yazıcı ya da tarayıcıları bağlamak için kullanılır.

11. On board ses kartı bulunan ana kartlarda ses giriş çıkış bağlantı noktaları. Hoparlör, müzik seti bağlamakiçin kullanılır.

12. Monitör girişi. Monitörde 2 adet kablo olur. Biri görüntü için diğeri de elektrik için.

13. Ağ bağlantısı için ethernet kartının bağlantı noktası.

14. Joystick bağlantı noktası. On board ses kartı olan ana kartlarda bulunur.

15. Harici ses kartına ait hoparlör ve mikrofon giriş noktaları.

21

Page 21: TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/ali.gul/TBT_01_AG.pdf · 1 TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Dersin Amacı Temel bilgisayar becerileri ve bunlar ın temel

10/20/2014

8

Giriş Birimleri: Bilgisayara dış ortamdan veri girilmesini sağlayan birimlerdir. Bunlaraşağıda sıralanmıştır:

1. Klavye

2. Fare (Mouse)

3. Ekran

4. Hard Disk, Disket, CD‐R / RW, Flash Disk, Harici Hard Disk

5. Tarayıcı (Scanner)

6. Mikrofon

7. Modem vd.

Çıkış Birimleri: Bilgisayar ortamında işlenen verilerin dış ortama aktarılmasını sağlayanbirimlerdir. Bunlar da aşağıda sıralanmıştır:

1. Ekran

2. Yazıcı (Printer)

3. Çizici (Plotter)

4. Hoparlör

5. Hard Disk, Disket, CD‐RW, Flash Disk, Harici Hard Disk

22