4

Tema 4: Kommunikasie: In die verlede en vandagWeek 1 Datum: ____________

Luister na afkondigings oor die interkom en skryfdit neer:

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

5

Tsoko en Brian baklei

Tsoko en Brian is baie kwaad vir mekaar. Brian het iets gesê wat Tsoko baie kwaad gemaak het. Brian is kwaad vir Tsoko omdat Tsoko vir hom kwaad is. Die twee baklei vreeslik.

Hoe klink dit as jy met ’n maat baklei? Skree jul le op mekaar? Sê jy sommer iets leliks vir jou maat net om hom of haar seer te maak?

Nie Brian en Tsoko nie! O nee. Al wat jy sien is hande wat beduie en kwaai gesigte. Nie ’n lelike woord skel hul le vir mekaar nie. Die hande beweeg, ja, maar hul le slaan glad nie aan mekaar nie. Hul le praat.

Reg geraai! Tsoko en Brian is doof. Hul le praat nie met hul le monde nie, maar met hul le hande. Net soos jul le twee tale leer praat, leer hul le ook twee tale aan. Daar is die “taal” waarin een woord met net een gebaar gesê word.

Tsoko praat nog met Brian, toe draai Brian sommer om en loop. Tsoko hardloop om Brian en sê: “Jy loop nie weg as ek nog met jou praat nie!”

“Nou goed, ek sal nie loop nie,” sê Brian en bly staan. Net toe Tsoko weer begin praat, maak Brian sy oë toe. Nou kan Tsoko praat soveel as wat hy wil, en Brian “hoor” hom nie.

Tsoko skud vir Brian, maar Brian knyp net sy oë styf toe. Hy wil nie hoor wat Tsoko sê nie.

6

Juffrou kom nader gestap. Sy raak saggies aan Brian. Brian ruik Juffrou se parfuum en maak sy oë oop. Met haar sal hy praat. Vinnig vertel Tsoko vir Juffrou wat Brian vir hom gesê het. “Juffrou, Brian sê ek lees vrot!”

“Is nie, dit is glad nie wat ek gesê het nie. Ek het gesê hy lees vlot!”

Juffrou frons, dan bars sy uit van die lag. Sy lag dat die trane loop. “O, jul le twee aspatatte. Brian het net ’n spelfout gemaak, of jy het verkeerd gelees wat hy sê!” Brian en Tsoko lag skaam. Al die kwaad was verniet!

Mondelinge aktiwiteit:Soek sinne met “aanhalingstekens”.Soek sinne met uitroeptekens.Soek teenoorgesteldes vir:kwaad, baklei, lelike woord, beweeg, loop, vrot, vinnig, verkeerd.

Het jy van die storie gehou? Wat was vir jou mooi?

Woordspeletjies Datum: _____________Lees die raaisel en skryf die antwoord neer:

Voorbeeld:Klop - Klop!Wie’s daar?Sussie.Sussie wie?Sussie baba tot hy slaap.Antwoord: Sus die baba tot hy slaap.

7

1. Klop - Klop!Wie’s daar?Galei.Galei wie?Galei die groente nat.Antwoord: ___________________________________

2. Klop - Klop!Wie’s daar?DakarDakar wie?Dakar-ring jy al weer.Antwoord: ___________________________________

3. Klop - Klop!Wie’s daar?Magie.Magie wie?Magie asseblief die botter aan.Antwoord: ___________________________________

4. Klop - Klop!Wie’s daar?Salie.Salie wie?Salie weer met jou praat nie.Antwoord: ___________________________________

5. Klop - Klop!Wie’s daar?Rynette.Rynette wie?Rynette weg, ek wil nou gaan slaap.Antwoord: ___________________________________

8

Datum: _________________

Die poskoets Gloudina Rossouw

Het ek maar gelewebaie lank gelede,sou ek die drywer van ’n poskoets weeswat g’n enkel rower vrees

Ek sou al die goud en briewevat verby die skelm diewe.En as die mense hul briewe lees,weet almal, ek’s die drywer, onbevrees.

Leer die gedig.Omkring die rymwoorde.

Voegwoorde Datum: _____________

Verbind twee sinne om een sin te maak.Voorbeeld:My tannie het verkoue. Sy hoes baie.

My tannie het verkoue, want sy hoes baie.

1. Ek gee my ma ’n drukkie. Sy het my kom haal.

_________________________________

_________________________________

2. Knoffel ruik sleg. Dit is gesond.

_________________________________

_________________________________

9

3. Hompie het van die wal afgeval. Hompie was nie versigtig nie.

_______________________________

_______________________________

4. Sannie moet gaan slaap. Sannie is vreeslik vaak.

_______________________________

_______________________________

5. Japie het sy vinger gesny. Japie het met gebreekte glas gespeel.

_______________________________

_______________________________

6. Fanie hardloop vinnig kafee toe. Die kafee gaan netnou toemaak.

_______________________________

_______________________________

7. Anita kry altyd goeie punte. Anita leer en werk hard.

_______________________________

_______________________________

10

Datum: _____________

Verlede-en teenwoordige tyd

Omkring die werkwoord wat pas:

1. Gister is/was die son baie warm.

2. Jan wil/wou môre gaan tennis speel.

3. Verlede week moet/moes ek tandarts toe gaan.

4. Ons sal/sou koekies bak, maar toe was die krag af.

5. Sannie het gesê dat sy graag na my partytjie sal wil/sou wou kom.

6. Ons het almal in die winter griep gehet/gehad.

7. Die kinders kan/kon beslis nie môre swem as dit reën nie.

8. Gister het almal by die partytjie koek eet/geëet.

1 1

Datum: _____________

Voltooi die volgende boodskappe. Skryf by elkeen ten minste vyf sinne:

Môre Meneer, Juffrou het my gestuur . . .

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

Mamma, Ouma het gebel . . .

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

12

Spel lingtoets Datum: _____________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

Diktee sn-, sm- Datum: _____________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

Nuus Datum: _____________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

13

Verryking, nasorg en aanvul lende werk

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

Kreatiewe werk

14

Week 2 Datum: ____________

Ag assebliefie Bettie Mishieker

1. Die briewebestel ler kom elke dag,by ons huis verbyMet ’n brief vir mammie en ’n brief vir pappie,maar nooit eens een vir my.

2. Ek wil so graag ’n brief ontvang,ja, ek wil ook een hê.Ek gaan hom vra,ja, ek sal hom plaen dis wat ek sal sê:

Koor: Ag assebliefie, gee my ’n briefie, gee my ’n briefie, toe tog my liefie, Ag assebliefie, gee my ’n briefie, net een ou klein ou briefie Dis wat ek sal sê!

Luister na die liedjie en lees dan die woorde.Lees die liedjie en onderstreep die oorsaak met rooi kryt en die gevolg met blou kryt.Gebruik nou voegwoorde soos: “want” om die oorsaak en gevolg in een sin te verbind.Skryf die sin neer.

“Hy of sy het nie ’n brief ontvang nie, want . . . “

___________________________________________________

POS

15

Koerante lewer Glaudina Rossouw

Elke oggend baie vroegmoet ek sweet en swoegOf dit reën of mooiweer is,koerante moet ek lewer, dis gewis.

Waarom wil die mense weethoeveel kos die boer se beet?Of waar was daar nou weer ’n ramp?Ag, al die nuus gee my ’n kramp!

Maar sakgeld het ek nodig,want geld is by ons nie oorbodig.As ek dus ’n fiets wil hê, kan ek soggens nie laat bly lê.

Die lekker lewe Glaudina Rossouw

Hoe lekker was die lewebaie, baie lank gelede.Net heeldag prentjies in die klippe kap,of verf meng met die plant se sap.

Nie heeldag leer en in boeke skryf,of sit met ruggies stok-stokstyfJy kon jou eie rooksein maaken met jou vriende vêr weg praat.

16

Leer die liedjie: Wysie: Veels geluk liewe maatjie

’n Briefie Vlieg ’n voëltjie van vêr af en kom sit by my voet met ’n briefie in sy bekkie van my ouma ’n groet.

Briefies Helena F.A. Lochner

Daar’s kinders in ons klas wat baie gou kan werk, dan sit hul briefies skrywe so skelm, ongemerk!

Ek was nog vér van klaar, toe pluk een aan my mou - “Haai! dè - Rosie! dié brief stuur Piet vir jou!”

Juffrou neem die briefie, toe voel ou Piet net sleg. Sy lees: “Gee my ’n soen!” Maar Piet se oë kyk weg!

Die klas is pap gelag, net Hansie voel nie bly . . . want hy’t die brief geskrywe, Piet sal hom buite kry!

17

Datum: _____________

Omkring tien maniere van kommunikasie in die prentjie

18

Morsekode alfabet Datum: _____________

Voltooi die werkstuk:

Ontsyfer die boodskap in Morsekode:

Skryf die boodskap met morsekode.

A NB O – – –C PD QE RF SG T -H UI VJ WK XL YM – – Z

-

- -

- - -

s u s t e l e v i s i ek y k

l u i s t e r r a d i oe k

19

Datum: _____________ Pos wat kon vlieg

Lank gelede, voor daar vliegtuie was, kon nuus reeds deur die lug vlieg!Die ou Grieke was lief vir duiwe. Hul le het groot hokke gebou en wilde duiwe gevang en mak gemaak. Eers het hul le al le duiwe ’n donker kleur gehad, maar soos hul le in die hokke gebroei het, het hul le later ander, ligter kleure gekry.

Die posduif het so ontstaan. Dis ’n soort duif wat baie goed kan koers hou. Al los mens hom ook waar, hy vlieg altyd weer huis toe.

Die konings het posduiwe in die oorlog gebruik. Hul le het duiwe na die gevegsfront geneem. Hul le het op klein stuk-kies papier berigte geskryf. So ’n papiertjie is om ’n duif se poot gebind. Die duif het dan na sy hok by die koning se paleis gevlieg waar die berig van sy been afgehaal is. So het die mense geweet wat in die oorlog gebeur.

VoorvoegselsSkryf ge-, be- en ver- voor die woorde:

Die Grieke het eerste duiwe ___sit. Hul le het groot hokke ___bou en wilde duiwe daarin ___sit. Die duiwe het later mak ____word.

Later is duiwe ___bruik om boodskappe te ____voer. Die boodskap is om die duif se poot ___bind.

Vandag ___bruik ons nie duiwe nie. Vliegtuie _____voer ons pos oor die hele wêreld.

20

Datum: _____________

Sannie stuur ’n brief vir haar ouma.Skryf minstens twee sinne by elke prentjie.

_________________________________________

_________________________________________

_________________________________________

_________________________________________

_________________________________________

_________________________________________

_________________________________________

_________________________________________

_________________________________________

_________________________________________

_________________________________________

_________________________________________

_________________________________________

_________________________________________

_________________________________________

_________________________________________

_________________________________________

_________________________________________

1.

2.

3.

21

____________________________________

____________________________________

____________________________________

____________________________________

____________________________________

____________________________________

____________________________________

____________________________________

____________________________________

____________________________________

____________________________________

____________________________________

Spel ling Datum: _____________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

4.

5.

22

Diktee sk-, sl- Datum: _____________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

Nuus Datum: _____________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

23

Verryking, nasorg en aanvul lende werk

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

Kreatiewe werk