17
1 คุณภาพของงานไดคาสต 1. ตําหนิในงานไดคาสต โดยทั่วไป งานไดคาสตเปนกระบวนการที่ฉีดน้ําโลหะหลอมเหลวเขาไปในแมพิมพที่ทําจากโลหะ โดยใชความดันสูง (xxx kg/cm 2 ) และความเร็วสูง (xx m/sec) ดังนั้นจึงสามารถ ผลิตชิ้นงานบาง ได อีกทั้งมีกําลังผลิตสูง ซึ่งสิ่งเหลานี้ไมสามารถทําไดในการหลอดวยแบบหลอทราย, การหลอดวยแบบหลอถาวร รวมทั้งการหลอดวยความดันต่ํา (Low Pressure Die Casting) แตการที่ฉีดน้ําโลหะเขาแบบดวยความเร็วสูงนี้เอง ก็เปนตนเหตุใหเกิดตําหนิในงานดวยเชนกัน ในที่นี้จะบรรยายถึงสาเหตุและวิธีการแกไขตําหนิตางๆ ดังกลาว 2. ประเภทของตําหนิที่เกิดในงานไดคาสต รวมทั้งสาเหตุและวิธีการแกไข ประเภท รายละเอียด สาเหตุ วิธีแกไข ตําหนิที่เปนผลจากตัววัตถุดิบเอง A. ฮารดสปอต 1) แบบที่มีคุณสมบัติเปนอโลหะ 2) แบบที่มีคุณสมบัติเปนโลหะ 3) แบบผสม 4) แบบที่เกิดจากการแยกตัวของสวน ผสม (Segregation) ซึ่งฮารดสปอตไมวาจะเปนแบบใดก็ตาม ลวนแตเปนจุดที่แข็งกวาเนื้อโลหะ และทําให มีดกลึงบิ่นได เวลากลึงขึ้นรูปหลังหลอแลว 1) แบบที่มีคุณสมบัติเปนอโลหะ สวนมากมาจากเนื้อวัสดุที่ทําเตา ถาการทรีทน้ําโลหะที่อุณหภูมิเปนเวลา นาน จะยิ่งมีโอกาสเกิดสูง วัสดุที่ใชทํา เตาบางสวนจะกลายมาเปนสีดําหรือบาง ทีก็เปนสีเหลือง นอกจากนีในบางกรณี อาจเกิดจากฟลักซที่ใชอยู ไปทําปฏิกิริยา กับผนังเตา 2) แบบที่มีคุณสมบัติเปนโลหะ บางกรณีเกิดจากการที่ซิลิคอนไมถูก หลอมละลายโดยสมบูรณแลวเหลือคาง อยู บางกรณีก็เกิดจากผลึกซิลิคอนที่เกิด เปนเฟสแรก มีการขยายตัวใหญขึ้น ใน โลหะผสมที่มีซิลิคอนมาก มีโอกาสเกิด 1) การทรีทน้ําโลหะ ใหตั้งเกณฑไว ใช อุณหภูมิไมเกิน 750°C และหลีกเลี่ยงการ แช (Holding) น้ําโลหะไวที่อุณหภูมิสูง เปนเวลานาน ศึกษาคุณสมบัติ ผลขางเคียงของฟลักซที่ใช อยูดวยวาสงผลตอเตาอยางไร มีการกัดกรอน หรือไม ประเด็นสําคัญอยูทีการไมเรงอุณหภูมิสูง 2) พยายามกวนน้ําโลหะ เพื่อใหสวนผสม สม่ําเสมอ และชวยในการทําความสะอาดน้ํา โลหะอีกดวย ไมแชเตาไวที่อุณหภูมิต่ํา แตให เรงอุณหภูมิรอไวกอน ในบางกรณี อาจจะมี ธาตุเหล็กจากเบาเหล็กละลายเขาไปในน้ํา โลหะ ทําใหเกิดสารประกอบของเหล็กเกิด

Technical notes on die casting product quality (Thai & Japanese)

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Some technical notes on die casting product quality control. Written in Thai and Japanese.

Citation preview

Page 1: Technical notes on die casting product quality (Thai & Japanese)

1

คุณภาพของงานไดคาสต 1. ตําหนิในงานไดคาสต

โดยทั่วไป งานไดคาสตเปนกระบวนการที่ฉีดน้ําโลหะหลอมเหลวเขาไปในแมพิมพที่ทําจากโลหะ โดยใชความดันสูง (xxx kg/cm2) และความเร็วสูง (xx m/sec) ดังนั้นจึงสามารถผลิตชิ้นงานบาง ๆ ได อีกทั้งมีกําลังผลิตสูง ซึ่งสิ่งเหลานี้ไมสามารถทําไดในการหลอดวยแบบหลอทราย, การหลอดวยแบบหลอถาวร รวมทั้งการหลอดวยความดันต่ํา (Low Pressure Die Casting) แตการที่ฉีดน้ําโลหะเขาแบบดวยความเร็วสูงนี้เอง ก็เปนตนเหตุใหเกิดตําหนิในงานดวยเชนกัน ในที่นี้จะบรรยายถึงสาเหตุและวิธีการแกไขตําหนิตางๆ ดังกลาว

2. ประเภทของตําหนิที่เกิดในงานไดคาสต รวมทั้งสาเหตุและวิธีการแกไข

ประเภท รายละเอียด สาเหต ุ วิธีแกไข ตําหนิที่เปนผลจากตัววัตถุดิบเอง A. ฮารดสปอต

1) แบบที่มีคุณสมบัติเปนอโลหะ 2) แบบที่มีคุณสมบัติเปนโลหะ 3) แบบผสม 4) แบบที่เกิดจากการแยกตัวของสวนผสม (Segregation)

ซึ่งฮารดสปอตไมวาจะเปนแบบใดก็ตาม ลวนแตเปนจุดที่แข็งกวาเนื้อโลหะ และทําใหมีดกลึงบิ่นได เวลากลึงขึ้นรูปหลังหลอแลว

ก 1) แบบที่มีคุณสมบัติเปนอโลหะ

สวนมากมาจากเนื้อวัสดุที่ทําเตา ถาการทรีทน้ําโลหะที่อุณหภูมิเปนเวลานาน ๆ จะยิ่งมีโอกาสเกิดสูง วัสดุที่ใชทําเตาบางสวนจะกลายมาเปนสีดําหรือบางทีก็เปนสีเหลือง นอกจากนี้ ในบางกรณีอาจเกิดจากฟลักซที่ใชอยู ไปทําปฏิกิริยากับผนังเตา

2) แบบที่มีคุณสมบัติเปนโลหะ บางกรณีเกิดจากการที่ซิลิคอนไมถูกหลอมละลายโดยสมบูรณแลวเหลือคางอยู บางกรณีก็เกิดจากผลึกซิลิคอนที่เกิดเปนเฟสแรก มีการขยายตัวใหญขึ้น ในโลหะผสมที่มีซิลิคอนมาก มีโอกาสเกิด

ก 1) การทรีทน้ําโลหะ ใหตั้งเกณฑไว ใชอุณหภูมิไมเกิน 750°C และหลีกเลี่ยงการแช (Holding) น้ําโลหะไวที่อุณหภูมิสูงเปนเวลานาน ศึกษาคุณสมบัติ ผลขางเคียงของฟลักซที่ใชอยูดวยวาสงผลตอเตาอยางไร มีการกัดกรอนหรือไม ประเด็นสําคัญอยูที่ การไมเรงอุณหภูมิสูง 2) พยายามกวนน้ําโลหะ เพื่อใหสวนผสมสม่ําเสมอ และชวยในการทําความสะอาดน้ําโลหะอีกดวย ไมแชเตาไวที่อุณหภูมิต่ํา แตใหเรงอุณหภูมิรอไวกอน ในบางกรณี อาจจะมีธาตุเหล็กจากเบาเหล็กละลายเขาไปในน้ําโลหะ ทําใหเกิดสารประกอบของเหล็กเกิด

Page 2: Technical notes on die casting product quality (Thai & Japanese)

2

สูง การคงอุณหภูมิในชวงระหวางอุณหภูมิการแข็งตัวจะทําใหเกิดฮารดสปอตชนิดนี้ได ฮารดสปอตแบบที่เปนโลหะ มักจะไดแก Si FeAl3 Al6Mn Al8Fe2Si Al9MnFeSi, etc.

3) แบบผสม สวนใหญเปนกรณีที่ฮารดสปอตชนิดโลหะเขาไปผสมอยูในฮารดสปอตที่เปนอโลหะ มักเกิดจากวัสดุที่ทําอิฐ, เศษโลหะที่นํามาหลอมและวัสดุทําเตา

4) แบบที่เกิดจาก Segregation

ขึ้นได ดังนั้นควรทําไลนนิ่งของเบาใหดี 3) หลีกเลี่ยงการทรีทน้ําโลหะที่อุณหภูมิสูง พยายามกวนน้ําโลหะใหดี 4) เซกริเกชัน คือ ปรากฏการณที่เกิดความไมสม่ําเสมอในเนื้อโลหะที่เปลี่ยนสถานะจากของเหลวเปนของแข็ง เกิดจากการที่ของแข็งที่แข็งตัวหรือตกผลึกออกมาในชวงแรกของการแข็งตัว และชวงหลังของการแข็งตัว มีสวนผสมที่แตกตางกัน สวนที่แข็งตัวกอนมักจะเรียกวาเฟสที่หนึ่ง (Primary Phase) และสวนที่แข็งตัวในตอนหลังมักจะเปนยูเทคติคซึ่งมีสวนผสมใกลเคียงกับน้ําโลหะที่เหลือเขมขนในตอนทายนั้น บรรดาสิ่งเจือปนทั้งหลายมักจะมาเกิดหนาแนนในบริเวณหลังนี้ ในกรณีที่เกิดเซกริเกชันในโลหะผสมที่มีซิลิคอนสูง จะหลีกเลี่ยงไดโดยการเติมฟอสฟอรัสลงในน้ําโลหะ เพื่อทําใหซิลิคอนมีการกระจายตัวที่สม่ําเสมอ หรืออาจจะทํากรรมวิธีทางความรอน (Heat Treatment) ประเภท การอบโฮโมจีไนซ

B. ตําหนิที่เกิดจากวัตถุดิบ 1) สวนผสมผิดพลาด สวนผสมผิดไปจากที่กําหนด ที่พบมากไดแก ① Fe

1) ① Fe หากมีการตรวจสอบวัตถุดิบเปนประจําควรจะสามารถตรวจสอบความผิดปกติไดแตเนิ่น ๆ แตในบางโรงงานที่ไมได

Page 3: Technical notes on die casting product quality (Thai & Japanese)

3

② Zn ③ Mg ④ Cu เปนตน

วิเคราะหสวนผสมเอง จะทําใหพบเมื่อชาไปแลว นอกจากนี้ตองระวังไมใหธาตุเหล็กจากเบาที่ใช ภาชนะรับน้ําโลหะ ฯลฯ ปนเปอนเขาไปในน้ําโลหะอีกดวย ② Zn ปนเปอนมาจากเศษโลหะที่ใช หรือ จากการใชซิงคอัลลอย ③ Mg Mg มีนอยเกินไป อันเกิดจากการใชเศษโลหะในโรงงานมาหลอมใหมในอัตราสวนที่สูง หรือการแชน้ําโลหะไวที่อุณหภูมินาน ทําให Mg ถูกดูดซึมปนไปในดรอส แลวถูกตักออกไป สรุปวาตองมีการควบคุมสวนผสมใหดี

C. ออกไซด, สิ่งแปลกปลอม 1) ออกไซด, สิ่งแปลกปลอม มีออกไซด, สิ่งแปลกปลอมปนอยูในเนื้องานไดคาสต

1) เกิดจากการกําจัดสิ่งสกปรก (Refining) ในระหวางหลอมโลหะทําไดไมเพียงพอ, การไหลตัวแบบปนปวนของน้ําโลหะขณะถูกฉีดเขาแบบทําใหพัดพาเศษออกไซด/สิ่งแปลกปลอมเขาไปดวย หรือ อาจจะปนเปอนมาจากดรอส, ขี้ตระกรันที่ลอยอยูบนผิวน้ําโลหะ วิธีปองกัน ใหระวังในประเด็นตาง ๆ ดังกลาว

ตําหนิที่เกิดภายในชิ้นงาน A. โพรง (Blow Hole) A. รูพรุนขนาดคอนขางใหญที่เกิดจากการที่ A. พิจารณาติดโอเวอรโฟลดและแอรเวนท

Page 4: Technical notes on die casting product quality (Thai & Japanese)

4

(รวมตําหนิที่สามารถเกิดที่ผิวชิ้นงานไดดวย) อากาศที่อยูในสลีฟและโพรงแบบไมสามารถหนีออกไปไดทัน ทําใหตกคางอยูในเนื้องาน ลักษณะผิวรูมักจะเปนผิวเรียบ และตรวจพบจากการตรวจสอบรอยแตกของชิ้นงานทดสอบ

ใหเหมาะสม อาจจะพิจารณาลดความเร็วของพลังเจอรในการฉีดน้ําโลหะ ใหทําความสะอาดแอรเวนทดวย

B. ตามด (Pin Hole) ที่เปนรูกาซ B. รูพรุนขนาดเล็กละเอียด ซึ่งเกิดจากกาซไฮโดรเจนที่ละลายในน้ําโลหะ หรืออาจมีผลของการที่อากาศตกคางในเนื้องาน (เหมือนกรณี A ผสมอยูดวย มักจะพบเมื่อนําชิ้นงานไปกลึงขึ้นรูปแลวจะเห็นเปนรูพรุนขนาดละเอียดตรงสวนหนาของชิ้นงาน ที่ถูกนําไปกลึงเนื้อออก รูปรางของรูพรุนมีทั้งเปนรูกลม และเปนรูแหลม บางที่เรียกวา โพโรซิตี้ (Porosity)

B. บางกรณี กาซที่ละลายเขาไปในน้ําโลหะก็มาจากฝุน, สิ่งสกปรก, ทราย ที่ติดอยูกับวัตถุดิบ แตโดยทั่วไป ถาเรงอุณหภูมิน้ําโลหะสูงเกินความจําเปน จะทําใหปริมาณกาซที่ละลายเขาไปในน้ําโลหะเพิ่มขึ้นอยางรวดเร็ว ใหระมัดระวัง อยาใหน้ําโลหะมีอุณหภูมิเกิน 750°C เด็ดขาด

C. โพรงหดตัว (Shrinkage Hole) C. เกิดจากสภาพที่สวนภายในของชิ้นงานซึ่งแข็งตัวเปนสวนสุดทายมีการหดตัวอันเนื่องจากการเปลี่ยนสถานะจากของเหลวเปนของแข็ง แตไมมีน้ําโลหะจากรอบขางที่จะไหลมาชดเชยปริมาตรที่หายไปจากการหดตัวนั้น ทําใหเกิดเปนโพรงขึ้นมา เกิดกับบริเวณที่เนื้องานมีความหนากวาบริเวณอื่น

C. พยายามปรับแกแบบตั้งแตขั้นตอนการออกแบบชิ้นงาน ใหเนื้องานมีความหนาที่สม่ําเสมอ ไมมีความหนาที่แตกตางกันมากนัก แตถาหลีกเลี่ยงไมได ใหใชการหลอเย็นเฉพาะจุด เพื่อเรงใหสวนนั้นแข็งตัวเร็วขึ้น หรืออาจใชเทคนิคพารเชียลสควีซก็ได (อัดแรงดันตามแบบวิธีสควีซคาสติ้ง แตทําเฉพาะบางจุด)

D. ออกไซด, สิ่งแปลกปลอม D. เกิดจากออกไซดหรือสิ่งสกปรกหรือสิ่งแปลกปลอมที่แขวนลอยอยูในน้ําโลหะหรือ

D. ทําการทรีทน้ําโลหะใหถูกตองเหมาะสม และระวังอยาใหพวกสารแขวนลอยเหลานี้ตก

Page 5: Technical notes on die casting product quality (Thai & Japanese)

5

ลอยอยูบนผิวน้ําโลหะ ตกคางอยูในน้ําโลหะที่นําไปฉีด บางกรณี อาจจะกลายเปนฮารดสปอต และทําใหมีดกลึงเสียหายได

คาง ปรับปรุงการเทน้ําโลหะในเลเดิลดวย

E. Solidified Chill Zone E. เกิดในเครื่องฉีดไดคาสตแบบโคลดแชมเบอร ถาเทน้ําโลหะเขาสลีฟแลวทิ้งไวนานเกินไป จนทําใหน้ําโลหะแข็งตัวไปบางสวนกอนที่จะทําการฉีด ก็จะเกิดตําหนิชนิดนี้ขึ้น โลหะสวนที่แข็งตัวไปกอนตั้งแตอยูในสลีฟเมื่อถูกฉีดปนกับน้ําโลหะเขาไปในแมพิมพ และคางอยูในเนื้องาน บางครั้งอาจจะปรากฏใหเห็นเมื่อนําชิ้นงานหลอไปกลึง บริเวณรอยตําหนิชนิดนี้จะโครงสรางที่ละเอียด ในญี่ปุนเรียกวา Scattered Chill Structure

E. โดยทั่วไป ใหยึดหลักปฏิบัติพื้นฐานวา ใหฉีดน้ําโลหะโดยเร็วที่สุดหลังจากปอนน้ําโลหะเขาสลีฟแลว หรืออาจจะปรับแกรูปรางของบิสกิต หรือปรับใหเกทบางลง เปนตน ในระยะหลังมีการวิจัยเกี่ยวกับวิธีการทําใหสลีฟคงความรอนไดนาน หรือใหความรอนแกสลีฟ

ตําหนิที่ผิวชิ้นงาน A. Misrun (ฉีดไมเต็มแบบ)

A. น้ําโลหะเขาไมเต็มแบบ A-1 การออกแบบผิดพลาด ① พื้นที่หนาตัดของเกทเล็กไป ②โครงสรางของแมพิมพ ทําใหกาซ (อากาศ) หนีไดยาก

A-1 ① เพิ่มพื้นที่หนาตัดของเกท แตกรณีที่มีพื้นที่หนาตัดของชิ้นงานใหญมาก กับกรณีที่มีสวนยื่น (Lib) มากนั้น จะใชพื้นที่หนาตัดเกทไมเทากัน จึงไมสามารถระบุไดวา เทาไรจึงจะดี ② บางกรณีเกิดจากการที่สวนลึกเขาไปของแมพิมพอยูในสภาพตัน (เหมือนกนถุง) ทําใหกาซไมสามารถหนีออกได แกไขโดยลองเปลี่ยนพารตติ้งไลน, ใสแอรเวนทเขาไปบางจุด เพื่อชวยใหกาซ (อากาศ) หนีไดสะดวก้

Page 6: Technical notes on die casting product quality (Thai & Japanese)

6

A-2 สาเหตุจากน้ําโลหะเอง ① อุณหภูมิน้ําโลหะต่ําเกินไป ② อัตราการไหล (ฉีด) ต่ําเกินไป ③ เลือกวัสดุผิดพลาด A-3 สาเหตุจากแมพิมพ ① อุณหภูมิแมพิมพต่ําเกินไป ② ใชแมพิมพใหญเกินความจําเปน ทําใหอุณหภูมิของแมพิมพไมยอมสูงขึ้นสักที

ขึ้น A-2 ① เลือกใชอุณหภูมิที่เหมาะสม โดยพิจารณาจากอุณหภูมิหลอมเหลวของโลหะผสมที่ใช ดังนี้ โลหะ จุดหลอมเหลว, K ADC1 853 ADC3 873 ADC5 913 ADC10 863 ADC12 853 ADC14 923 (°C = K - 273.15) ② เพิ่มความเร็วฉีด ③ คุณสมบัติการเติมเต็มเขาแบบของโลหะผสมแตละชนิดจะแตกตางกัน ใหดูขอมูลขางลางเปนแนวทางพิจารณา (1 คือ ดีที่สุด) โลหะ Fillability ADC1 1 ADC3 3 ADC5 5 ADC10 2 ADC12 2 ADC14 1 A-3 ① รักษาวงรอบการทํางาน (ไซเคิล) ใหสม่ําเสมอ จนกวาอุณหภูมิของแบบจะสูงขึ้น

Page 7: Technical notes on die casting product quality (Thai & Japanese)

7

② แมพิมพที่ใหญเกินไป จะรอนชา B. ผิวยน, Flow Line B. สภาพที่น้ําโลหะที่ถูกฉีดเขาแบบเกิดการ

เย็นตัวอยางรวดเร็ว ทําใหเห็นเปนรอยยนบางๆ บนผิวชิ้นงาน บางกรณีเห็นเปนตาไม

B. เพิ่มขนาดของเกท หรือปรับเปลี่ยนรันเนอรใหน้ําโลหะไหลเขาแบบโดยที่ยังมีอุณหภูมิสูงอยู ตรวจสอบแอรเวนทวาอุดตันหรือไม

C. Cold Shut C. มีทั้งกรณีที่มีสาเหตุเหมือน B คือน้ําโลหะที่ถูกฉีดเขาแบบมีความรอนไมเพียงพอ ทําใหแข็งตัวกอนเปนบางสวน และมองเห็นเปนรอยราวบนผิวงาน กับกรณีที่เกิดจากทิศทางการไหลของน้ําโลหะที่ไหลเขาแบบไมเปนทิศเดียว

C. พยายามทําใหน้ําโลหะสามารถคงความรอนภายในโพรงแบบได บางกรณีการเปลี่ยนดีไซนของรันเนอร และการเพิ่มแอรเวนทจะมีผลมากในการแก บางครั้ง รอยตําหนินี้อาจจะลบหายไดดวยการขัดผิวดวยกํามะหยี่และผงขัด

D. รอยแตก (Cracking) D. ① ในแงของตัวโลหะเองนั้น โลหะผสมที่มีความเสี่ยงสูงตอการเกิดรอยแตกขณะรอน คือ ADC5 ADC6 ADC14 ② ในแงของมิติชิ้นงาน เนื้องานสวนที่หนากวาบริเวณรอบขางซึ่งจะทําใหมีอุณหภูมิสูงกวาดวยนั้น มักจะมีโอกาสแตกขณะรอน ③ นอกจากนี้ ยังมีกรณีที่เปนโคลดชัท, ผิวยน หรือ Solidified Chill Zone แลวมองเห็นเหมือนเปนรอยแตกก็มี

D. ① ไมวาใชโลหะตัวใดก็ตาม ก็มีผลของอุณหภูมิแมพิมพดวย กลาวคือ ถาอุณหภูมิแมพิมพต่ํา จะมีโอกาสแตกขณะรอนสูงขึ้น ② พยายามออกแบบใหชิ้นงานมีความหนาสม่ําเสมอ (ตรงมุมโคงที่มีรัศมี R นั้น ถา R ยิ่งเล็กยิ่งมีโอกาสแตกมาก, ถาตรงมุมโคงเปนสวนที่หนาเสียเองก็มีโอกาสแตกมากเชนกัน) ③ อางอิงวิธีแกของตําหนิแตละชนิดดังไดบรรยายไวขางตน

Page 8: Technical notes on die casting product quality (Thai & Japanese)

8

E. การหดตัว (Shrinkage) ひけ E. เกิดรอยบุมในชิ้นงาน E. สวนใหญมักเปนเพราะแอรเวนทไมเพียงพอ ดังนั้นใหเพิ่มแอรเวนท ตําหนิลักษณะนี้ที่เกิดตรงสวนหนาของชิ้นงาน มักเปนผลจากการหดตัว (Shrinkage) ของโลหะ ซึ่งถาเปนกรณีนี้ ใหทําการหลอเย็นเฉพาะจุด (Spot Cooling) เพื่อแกไข

F. ผิวบวมนูน ふくれ F. เกิดจากการที่กาซในโพรงแบบไมสามารถหนีออกไปไดทัน ทําใหตกคางอยูในเนื้องาน และเกิดชั้นบาง ๆ คลุมที่ผิวชิ้นงาน โดยที่ใตชั้นบางนั้น เปนกาซที่ตกคางดังกลาว ซึ่งจะขยายตัวเนื่องจากความรอน และทําใหเห็นผิวงานนูนขึ้นเปนรอยบวม

F. เพิ่มแอรเวนท ออกแบบระบบงานหลอใหกาซหนีไดงาย อีกวิธีที่ใชไดคือ ลดอุณหภูมิแมพิมพเฉพาะจุดที่เกิดตําหนิแบบนี้

G. รอยไหม, หลอมติด, แมพิมพขบ G. รอยตําหนิที่เกิดจากการที่มีโลหะบางสวนหลอมติดกับผนังแมพิมพ แลวขวนดึงกับผิวชิ้นงานจนเกิดเปนรอยขึ้น เกิดไดงายในบริเวณที่รอนวาจุดอื่น โดยเฉพาะบริเวณใกลเกท

G. ลดอุณหภูมิแมพิมพ พิจารณาเปลี่ยนทิศทางของเกท อาจใชการหลอเย็นเฉพาะจุดเขาชวย

H. รอยตําหนิจากผิวแมพิมพ H. ผิวแมพิมพเกิดรอยตําหนิขึ้นดวยสาเหตุใดสาเหตุหนึ่ง ทําใหรอยนั้นถูกพิมพติดบนผิวงานดวย

H. ซอมแมพิมพ หรือ ทําแมพิมพใหม

I. รอยตําหนิจากการกัดกรอนของแมพิมพ I. ผิวแมพิมพถูกน้ําโลหะกัดจนเปนรอยเวาลึกลงไป

I. ซอมแมพิมพ

J. ตามด (Pin Hole) J. ① เกิดจากการเชื่อมแมพิมพ จนทําใหเกิดรพรนเล็ก ๆ

J. ①ซอมแมพิมพ หรือ ทําแมพิมพใหม

Page 9: Technical notes on die casting product quality (Thai & Japanese)

9

รูพรุนเล็ก ๆ ② เกิดจากกาซที่ละลายในน้ําโลหะ

② เพิ่มแอรเวนท

K. รอยจากการกระแทก, ดะคอน K. เกิดการกระแทกชิ้นงานระหวางขนยาย K. พิจารณาหีบหอหรือภาชนะที่ใชขนยาย L. โพรงในเกท L. โพรงที่ตรวจพบบนผิว หลังจากหักหรือ

ตัดเกทแลว ① เกิดจาก Solidified Chill Zone ② เกิดจากอากาศที่ตกคางในชิ้นงาน

L. ① ปรับจังหวะการดันพลังเจอรใหเร็วขึ้น ฯลฯ ② ปรับแกรูปรางของรันเนอร โดยเฉพาะในกรณีที่การวางรันเนอรทําใหน้ําโลหะไหลกักอากาศ (Air Entrapment) ไดงาย ใหแกไข

M. รอยครีบ M. ตรงบริเวณพารตติ้งไลนของแมพิมพ มีครีบจากครั้งกอนติดคางอยู แลวใชฉีดช็อตตอไป ทําใหครีบแทงเขาไปในเนื้องาน เห็นเปนรอยลึกเหมือนรอยแตก

M. ใชน้ํายาแกะแบบสรางผิวออกไซด เพื่อปองกันไมใหมีครีบติดคางกับแมพิมพ

N. ผิวรอน N. ผิวชิ้นงานบางสวนมีลักษณะรอนและลอกเปนแผนบาง ๆ เกิดจากทั้ง Solidified Chill Zone และกาซที่ตกคางในเนื้องานทําใหเกิดลักษณะเปนชั้นโลหะที่ผิว

N. เปลี่ยนความเร็วในการฉีด, พิจารณาเพิ่มแอรเวนท, ทําความสะอาดแอรเวนทเปนประจํา (กําหนดตารางเวลา), รวมทั้งอาจจะจําเปนตองปรับแกดีไซนของเกทดวย

O. รอยหักเขาเนื้อ O. เกิดจากตอนหักหรือตัดเกท, โอเวอรโฟลว และครีบจากชิ้นงาน แลวกินเนื้อชิ้นงานเขาไป

O. บางกรณีก็เกิดจาก Solidified Chill Zone ก็ใหแกไขตามในหัวขอ Solidified Chill Zone ที่ไดกลาวแลว ลองเปลี่ยนทิศทางในการตัด/หักเกท,โอเวอรโฟลวและครีบไปในทิศตรงขามดู ติดคา R (รัศมีความโคง) เล็ก ๆ หรือมุมหัก

Page 10: Technical notes on die casting product quality (Thai & Japanese)

10

เล็ก ๆ และอาศัยความตางของความหนาเนื้องาน เพื่อทําใหสามารถหักสวนเกินเหลานี้ไดโดยไมกินเขามาในเนื้องาน ระวังการตีความรอยหักกินเนื้อที่เกิดขึ้นวา เปนโพรงในเนื้องานเอง

ตําหนิอื่น ๆ ตําหนิเกี่ยวกับมิติ A. การเผื่อขนาดเนื่องจากการหดตัว

ก A. คือการเผื่อขนาดเพื่อชดเชย การขยายตัวของแมพิมพเมื่อมันมีอุณหภูมิสูงขึ้น กับการหดตัวของชิ้นงานไดคาสตขณะที่มันเย็นตัวลง ดังนั้น ตองสรางแมพิมพใหใหญกวาขนาดชิ้นงานที่ตองการเล็กนอย

ก A. คํานวณขนาดแมพิมพใหม

B. ชิ้นงานเหลื่อม B. เกิดจากการที่แมพิมพประกบกันไมสนิทหรือเหลื่อม แลวฉีดชิ้นงานออกมาในสภาพนั้น (รวมทั้งการเหลื่อมตําแหนงของพิน และไสแบบดวย)

B. ใชไกดพิน คอยเช็คสวนเคลื่อนที่วาผิดจากตําแหนงเดิมหรือยัง แลวแกไข

C. ชิ้นงานบิดเบี้ยว C. ขณะที่ถอดแบบหรือนําชิ้นงานออกจากแมพิมพ (ทั้งฝงฟกซ, ฝงเคลื่อนที่ และตัวไสแบบ) เกิดแรงกระทําตอชิ้นงานมากจนกระทั่งชิ้นงานเสียรูป สาเหตุเกิดจากการขูดขวน, การใชคาอันเดอรคัตและจํานวนของพินที่ใชดันชิ้นงานออกอยางไมเหมาะสม รวมทั้งตําแหนงพินดังกลาวไมเหมาะสม

C. แกตามสาเหตุดังไดกลาวในคอลัมนซายแลว

Page 11: Technical notes on die casting product quality (Thai & Japanese)

11

อุณหภูมิแกะแบบยิ่งสูงยิ่งมีโอกาสเกิดมาก ของเสียเนื่องจากชิ้นงานรั่ว (ไมผานลีคเทสต) A. นําชิ้นงานไปทดสอบอัดน้ํามัน, กาซ,

อากาศ หรือน้ํา (ตามลักษณะการใชงานจริง) แลวปรากฏวาตัวกลางเหลานั้นรั่วซึมผานเนื้อชิ้นงานออกมาได สาเหตุเปนไปไดหลายอยางเชน เกิดจากกาซตกคาง, ออกไซด, โพรงหดตัว, Solidified Chill Zone, Cold Shut ฯลฯ

A. พิจารณาแกไขตามสาเหตุที่ไดกลาวในคอลัมนซายนี้ รวมทั้งพิจารณาการออกแบบชิ้นงานใหม โดยเฉพาะบริเวณสวนหนาของชิ้นงานจะรั่วงาย

Page 12: Technical notes on die casting product quality (Thai & Japanese)
Page 13: Technical notes on die casting product quality (Thai & Japanese)
Page 14: Technical notes on die casting product quality (Thai & Japanese)
Page 15: Technical notes on die casting product quality (Thai & Japanese)

µÒÃÒ§µÃǨÊͺ¤Ø³ÀÒ¾ÀÒÂ㹡Ãкǹ¡ÒÃ

¡ÒõÃǨÊͺ¤Ø³ÀÒ¾¡Ãкǹ¡Òê×èÍ¡Ãкǹ¡Òà :

Page 16: Technical notes on die casting product quality (Thai & Japanese)

Melting Operation C urve

áÊ´§µÑÇÍÂèÒ§¡ÒÃà¢Õ¹ºÑ¹·Ö¡

Covering Flux 500 g

Degassing

àµÔÁ Mg 2.0 kg ¡Ç¹¹éÓâÅËÐ 10 ¹Ò·Õ

µÑ¡´ÃÍÊÍÍ¡ ·Ôé§ã

Ëé¹éÓâ

ÅËÐÊ

§º

µÃǨ

Êͺ¡

è͹෠¶éÒ O.K.

àÃÔèÁà·àµÔÁ

Gra

in R

efin

er

¨Ø´àµÒ

ªÒÃì¨Çѵ¶Ø´Ôº AC4C Scrap 500 kg + New Ingot 500 kg

ºÑ¹·Ö¡¡Òû¯ÔºÑµÔ§Ò¹

1. ºÑ¹·Ö¡ÇèÒ ãËéãªé ËÃ×Í ä´éãªéÇѵ¶Ø´ÔºÍÐäà »ÃÔÁÒ³à·èÒäÃ,

àÈÉâÅËÐÍÐäà »ÃÔÁÒ³à·èÒäà áÅШҡ¹Ñé¹ä´é¡ÃзӢÑ鹵͹

ÍÐäúéÒ§ àÁ×èÍäà ŧ㹡ÃÒ¿ â´Âãªé᡹¹Í¹à»ç¹àÇÅÒ

áÅÐ᡹µÑé§à»ç¹ÍسËÀÙÁÔ

2. ãªéÃÙ»¿ÍÃìÁ¹Õé à»ç¹ÃÒ§ҹ¡Òû¯ÔºÑµÔ§Ò¹»ÃШÓÇѹ

ÃкØà§×è͹䢷ÕèµéͧµÃǨÊͺ¤Ø³ÀÒ¾´éÇÂÂÔ觴Õ

Page 17: Technical notes on die casting product quality (Thai & Japanese)

ÇÔ¸Õ¡Ò÷Óä¤à«ç¹ QC-Story Ẻ¿ÍÃìÁÃÒ§ҹ¡ÒÃá¡é䢻ѭ ËÒÇѹ/à´×͹/»Õ

à¨éҢͧàÃ×èͧ ¼ÙéÃѺ¼Ô´ªÍº

¡Ó˹´ËÑÇ¢éÍ ÈÖ¡ÉÒÊÀÒ¾»Ñ¨¨ØºÑ¹

µÍ¹¹Õé »Ñ­ ËÒ·Õè¡ÓÅѧ

༪ԭ ÍÂÙè¤×Í ?

¨ÐàÅ×Í¡¨Ñº»ÃÐà´ç¹ä˹ÁÒ·Ó

¾Ô¨ÒóÒÊÔ觷Õè¼Ñ¹á»ÃµÒÁàÇÅÒ

¾Ô¨ÒóҵÒÁ»ÃÐàÀ·

µÓ˹ԢͧªÔ鹧ҹ·Õ辺ÁÒ¡¤×Í ....

¶éÒá¡éµÃ§¹Õéä´é¨Ð·ÓãËéÍѵÃҢͧ´ÕÊÙ§¢Öé¹

»Ñ¨¨Øº

ѹ

à»éÒË

ÁÒÂ

¡Ó˹´à»éÒËÁÒ ÇÔà¤ÃÒÐËìÊÒà˵آͧ»Ñ­ ËÒ

¡Ó˹´àÊé¹µÒÂ

(¨Ð·ÓãËéÊÓàÃç¨ÀÒÂã¹àÇÅÒ...)

ÃÒ¡ÒÃà»éÒËÁÒÂ

ࡳ±ì¢Í§à»éÒËÁÒÂ

ÃÐÂÐàÇÅÒ

¤é¹ËÒÊÒà˵آͧ¢Í§àÊÕÂ

ËÒÊÒà赯 â´Â´Ù¨Ò¡¢éÍÁÙÅ·ÕèÁÕ

µéͧÃкØÊÒà˵آͧ»Ñ­ ËÒãËéªÑ´à¨¹

ÁԩйÑé¹ ¨Ð¡ÅÒÂà»ç¹¡ÒÃá¡é»Ñ­ ËÒẺ

ÊÐà»ÐÊлÐ

àʹÍá¼¹¡ÒûÃѺ»Ãا

ÁҵáÒÃ

á¡é»Ñ­ ËÒ੾ÒÐ˹éÒ

ÁҵáÒÃÃÐÂÐÂÒÇ

ÇÔ¸Õ¡ÒäԴàʹÍá¼¹¡ÒûÃѺ»Ãا

¡ÒÃÃдÁÊÁͧ

ÇÔ¸Õ KJ

¨Ò¡¹Ñé¹ ¡çµéͧŧÁ×Í»¯ÔºÑµÔµÒÁ

á¼¹/ÁҵáÒ÷Õè¡Ó˹´¢Öé¹

µÃǨÂ×¹Âѹ¼ÅÅѾ¸ì·Õèä´é

µÃǨÊͺ¨Ò¡¢éÍÁÙÅ·Õèà¡ÕèÂÇ¢éͧ

¨Ñ´·ÓÁҵðҹ, »ÅÙ¡½Ñ§

¨Ñ´·Óà»ç¹Áҵðҹ¡Òû¯ÔºÑµÔ§Ò¹ãËÁè

µÒÃÒ§¢Ñ鹵͹¡ÒÃ·Ó QC

µÒÃÒ§ÃÒ¡ÒäسÀÒ¾¢Í§ªÔé¹Êèǹã¹

ÊÒ¡ÒüÅÔµ

¤ÙèÁ×Í¡Ò÷ӧҹÊÓËÃѺ¾¹Ñ¡§Ò¹

ÏÅÏ

ÃǺÃÇÁÃÒ¡ÒÃÊÔ觷Õè¨Ñ´·Óà»ç¹Áҵðҹ

ä»áÅéÇ

¾Ô¨Òóһѭ ËÒ·ÕèàËÅ×ÍÍÂÙè

¡Ó˹´ÇèÒ ¢Ñé¹µèÍä» ¨Ð¨Ñ´¡ÒáѺ

»ÃÐà´ç¹»Ñ­ ËÒã´·ÕèÂѧàËÅ×ÍÍÂÙè