Të kataloguarit praktik të materialeve audio vizuale: një kurs në formatin jo

libër

Rebecca L. Lubas

Universiteti i Nju Meksikos

rlubas@unm.edu

Qëllimet për sot

Të mësojmë për mjetet e katalogimit dhe burimet për këshilla në internet

Të mësojmë për parimet udhëheqëse në katalogimin e materialeve audio-vizuale në formatin MARC/AACR2

Rregullat bazë për sot

Do të flasim në kuadër të rregullave AACR2/MARC Më bëni me dije nëse përdorni ndonjë skemë

tjetër të metadatave Ofrimi i qasjes është më i rëndësishëm sesa

perfeksionimi

Temat për sot

Të njihemi Temat për sot

Hyrje Katalogimi i videove Katalogimi i hartave Koha për pyetje

Rregulla nr. 1

“Mos të na kap paniku”

-- Jay Weitz, OCLC

Mjetet dhe burimet

Online Audiovisual Catalogers (Kataloguesit audio vizual në internet) http://www.olacinc.org Konferenca – postimi i të gjitha materialeve nga

konferencat në internet, ka shumë udhëzues praktikë

Botimet falas të CAPC OLAC-L (lista elektronike e emailave)

Informacionet për abonim: http://www.olacinc.org/drupal/?q=node/51

Katalogimi i videove (fotografive lëvizëse)

Rob Freeborn’s DVD Cataloging Guide (udhëzuesi për katalogimin e DVD-ve të Rob Freeborn-it)

http://www.olacinc.org/drupal/capc_files/DVD_guide_final.pdf

Seminari për video i Jay Weitz http://www.olacinc.org/drupal/conference/2008/PDFs/VideoWks-handouts.pdf Examples at: http://www.olacinc.org/drupal/conference/2008/PDFs/VideoWorkshopRecords.pdf

Llojet e videove në biblioteka

Të natyrës arsimore/dokumentar/udhëzues praktik/vetë shërbyes Zakonisht në një temë specifike

Filma të metrazhit të gjatë Shumë përcaktuese shtesë për to: aktorët, regjisorët, etj.

Animacione Si filmat e metrazhit të gjatë, por zakonisht me më shumë

shënime për kontribuuesit!

Se sa shumë detaje do të vendosni në njësitë kataloguese duhet të varet prej nevojave të bibliotekës/përdoruesve

Dy fjalë për fushat fikse dhe të koduara

Fushat 008, 007, 006, dhe fushat e tjera të koduara shpesh ndryshojnë se si paraqiten dhe si emërtohen në sisteme të ndryshme

Ne s’do të flasim sot për këto çështje, por nëse keni ndonjë pyetje, mund të bëni lirisht!

Për ndihmë sa i përket fushave të koduara, shihni

OCLC: http://www.oclc.org/bibformats/default.htm MARC: http://www.loc.gov/marc/

Të fillojmë me video

Cili është titulli? $h [video incizime] A e shikoni njëherë videon, apo punoni vetëm me informacionin nga

kutia dhe etiketat? Burimi kryesor i informacionit për video, sipas radhës që preferohet,

është si një vijim: Vet ekzemplari – kuadrot e titullit dhe kreditet (kontribuuesit) Mbajtësi dhe etiketat e mbajtësit, nëse është pjesë integrale e

ekzemplarit – disku/mbështjellësi 500 $a Titulli nga mbajtësi.

Burimet alternative të informacionit, sipas radhës që preferohet, janë: Materiali shoqërues tekstual Mbajtësi, nëse nuk është pjesë integrale e ekzemplarit (mbajtësi i

diskut) Burime të tjera Nëse e përdorni ndonjërin prej këtyre burimeve, krijoni një vërejtje!

Pika e qasjes për video

Titulli zakonisht është “përcaktuesja kryesore” (rrallë që ka ndonjë fushë “100” ose “110”)

Zakonisht ka disa tituj alternativ (fusha 246) Mendoni për titullin që e kërkon përdoruesi

Varësisht prej llojit të videos, mund të jenë disa përcaktuese shtesë (700/710) për aktorët, kompanitë prodhuese, regjisorët, etj., etj.

Ribotimi (250)

Pse ka aq shumë njësi për titullin e njëjtë? 250 $a Special ed. (botim i veçantë) 250 $a Widescreen version. (version me ekran të

gjerë) 250 $a Standard version. (version standard) 250 $a Director's cut. (Prerje e regjisorit) 250 $a Extended version. (version i zgjeruar)

Botimi

Fusha 260 funksionon si për libra, porse duhet ta kërkoni informacionin në vende të ndryshme.

Datat mund të jenë konfuze – mbani në mend, ju nevojitet data e videos, e jo data e filmit. Një DVD për Casablanca nuk është botuar në vitin 1943! Datat origjinale të nxjerrjes së botimit shkojnë në

vërejtje

Përshkrimi fizik

Për një video tipike në VHS 300 $a 1 videocassette (120 min.) : $b sd., col. ; $c ½ in. With 538 $a VHS.Shqip: 300 $a 1 videokasetë (120 min.) : $b sd., me ngjyra ; $c ½ inç. Me 538 $a VHS.

Për një DVD tipike 300 $a 1 DVD (120 min.) : $b sd., col. ; $c 4 ¾ in. --Or-- 300 $a 1 videodisc (120 min.) : $b sd., col. ; $c 4 ¾ in. with 538 $a DVD.

Videot ofrojnë mundësi të shumta për vërejtje. Vendosni se cilat janë më të dobishme për ju dhe bibliotekën tuaj

Mbani në mend nëse sistemi i juaj e indekson secilin lloj të vërejtjeve para se të filloni t’i shtoni ato (dhe shini nëse keni kontroll për indeksimin e fushave të caktuara të vërejtjeve)

Fushat e vërejtjes

Fusha e vërejtjes! Lëshimi për të parë videon dhe gjuha

538 – “kërkesat e sistemit” = pajisjet për lëshimin e materialit NTSC kundrejt PAL për videokasetat (Evropa

zakonisht e përdor sistemin PAL) Kodimi rajonal për DVD

546 – Gjuha. Të përmenden titrat për të ata me aftësi të kufizuara: 546 $a Closed-captioned. (shq: titra të fshehura) 546 $a In Albanian with English subtitles. (shq: Titrat

në shqip dhe anglisht).

Fusha e vërejtjes! Fusha e përgjegjësisë

Rregulla 7.7B6 i përcakton kornizat porse mundëson edhe fleksibilitet.

Renditni aktorët, interpretuesit, narratorët, dhe/ose prezantuesit kryesorë

Renditni edhe personat e tjerë, përveç aktorit kryesor, të cilët kanë kontribuar në produksionin artistik dhe/ose teknik të një filmi dhe të cilët nuk janë përmendur në fushën e përgjegjësisë.

Secili emër ose grup i emrave duhet të paraprihet me një përshkrim të funksionit të tyre.

Fusha e vërejtjeve! Shembuj të fushave për personat përgjegjës

511 1 $a Sarah Michelle Gellar, Anthony Stewart Head, Elisha Dusku, Alyson Hannigan, James Marsters.

511 0 $a Narrator, Liam Neeson. 508 $a Music, Jerry Goldsmith.

Fusha e vërejtjeve! Ribotimi dhe historia

500 $a Originally produced as a documentary film in 2004.

(shq: I prodhuar në fillim si film dokumentar në vitin 2004)

500 $a Originally released as a motion picture in 1949.

(shq: I publikuar në fillim si film në vitin 1949) 500 $a Originally broadcast on RAI television during

the 2005-2006 season.(I transmetuar në fillim në televizionin RAI gjatë

sezonës 2005-2006)

Fusha e vërejtjeve! Përshkrimi përmbledhës

Fusha e vërejtjes 520 Përpiqeni që gjithmonë ta keni këtë fushë,

posaçërisht nëse i keni koleksionet e hapura Me shpresë që të mund të kërkohet me fjalë kyçe

në sistemin tuaj www.imdb.com është burim i mirë për filma dhe

për dokumentarë. Gjersa prodhimet amerikane mbizotërojnë, kemi një përfaqësim megjithatë mjaft të mirë të prodhimeve mbarë botërore.

Fusha e vërejtjeve! Materialet shoqëruese

A jeni duke i mbajtur edhe materialet shoqëruese?

Mos i shënoni në fushë të vërejtjes nëse nuk i vëni në dispozicion për përdoruesit. 500 $a Includes student guide.

Shqip: 500$a Ka udhëzuesin për studentë 500 $a Includes timeline poster.

Shqip: 500$a Ka një poster kronologjik

Fusha e vërejtjeve! Fusha e përmbajtjes

Disa filma në një shirit/disk Tituj të kapitujve në një dokumentar Episodet e një seriali televiziv DVD-të shpesh kanë disa veçori. Përdorni

gjykimin tuaj se sa detaje do t’i vëni në fushën e vërejtjes.

Analiza lëndore për videot

Për dokumentare, përcaktueset lëndore tematike (fushat 650) funksionojnë si ato për libra

Përcaktueset e zhanrit (fushat 655) Filmat e metrazhit të gjatë Filma dokumentarë Filma për kaubojt Etj.

Mbani mend që të kontrolloni se cilat fusha 6xx indeksohen nga sistemi i juaj

245 00 3:10 to Yuma |h [videorecording] / |c Columbia Pictures Corporation ; directed by David Heilweil ; produced by Delmer Daves. 246 3 Three-ten to Yuma 260 Burbank, CA :|b Columbia TriStar Home Entertainment, |c2002. 300 1 videodisc (ca. 92 min.) :|b sd., b&w ; |c 4 3/4 in 538 DVD. 546 Closed-captioned. In English with optional subtitles in English, French, Spanish, and Portuguese 500 Originally released as a motion picture in 1957. 500 Based on a story by Elmore Leonard. 500 Special features: theatrical trailers.508 Screenplay, Halsted Welles ; music composed by George Duning and conducted by Morris Stoloff ; title song by Ned Washington and George Duning ; photography, Charles Lawton, Jr. ; film editor, Al Clark.

511 1 Glenn Ford, Van Heflin, Felicia Farr, Leora Dana, Henry Jones, Richard Jaeckel, Robert Emhardt, Sheridan Comerate, George Mitchell, Robert Ellenstein, Ford Rainey. 520 As other volunteers quit or are killed, a rancher is left alone to deal with the responsibility of putting a captured outlaw aboard a Fort Yuma-bound train. 650 0 Western films. 650 0 Feature films. 650 0 Video recordings for the hearing impaired 700 1 Leonard, Elmore, |d 1925- 700 1 Ford, Glenn, |d 1916-2006 700 1 Heflin, Van, |d 1910-1971700 1 Farr, Felicia. 700…..

Materialet kartografike

Hartat në letër Globet Atlaset Informatat GIS (përzierje e rregullave të

katalogimit të hartave dhe të burimeve elektronike)

Fjalor për harta

Recto – ana e përparme Verso – ana e prapme Vijat e rregullta (ang:Neat lines) – vijat që e

kufizojnë hartën Shkalla – paraqitja matematikore e distancës

në një hartë karshi distancës reale Paneli – hapësira e një harte të palosur që

zakonisht e paraqet informacionin e titullit

Atlaset

Katalogohen kryesisht si librat, por me prani të fushave kartografike dhe matematikore (në lidhje me llojin e njësisë “e” në OCLC)

Do të gjeni shumë njësi në OCLC të atlaseve të kataloguara si libra (lloji “a”), posaçërisht për titujt e vjetër.

Kini parasysh se si funksionon indeksi/kërkimi i katalogut tuaj për të gjetur mënyrën më të mirë për bibliotekën tuaj.

Hyrje në katalogimin e hartave në fletë

Burimi kryesor është e tërë harta. Nëse e përdorni titullin në panel, krijoni një

vërejtje Hartat kanë zakonisht një autor korporativ

(mendoni për “AAA” ose “Rand McNally”)

Informacionet matematikore

Kjo është pjesa më e vështirë e katalogimit të hartave për shumicën e njerëzve, por nuk duhet të jetë e tillë!

Mund ta shkruani lartësinë dhe gjatësinë. Nuk jeni të detyruar ta bëni.

Kërkoni për informacionet e shkallës. Nëse është aty thjeshtë përshkruani siç është (Scale 1:100000)

Nëse nuk shihet shkalla, atëherë mund të thoni: Shkalla nuk është dhënë.

Përshkrimi fizik

Numëroni sa harta janë 1 hartë 3 harta në një fletë

Një ngjyrë? Shumëngjyrësh? Bardh e zi Me ngjyra

Mateni lartësinë e hartës me gjerësinë 30 x 20 cm.

Vërejtjet!

Hartat mund të kenë po aq vërejtje sa edhe videot. Edhe njëherë mendoni se çka do të jetë e dobishme dhe mund të kërkohet në sistemin tuaj.

Gjithmonë krijone një vërejtje “Titulli prej” nëse titulli është dikund tjetër përveç pjesës së përparme të hartës, e posaçërisht nëse jeni duke kataloguar në OCLC meqë shumë harta e kanë titullin e ngjashëm

Vërejtje! Fushëveprimi i hartave

Shumë herë nuk është e qartë se me çka ka të bëjë harta nga titulli i saj. Për shembull, një hartë e emëruar “New Mexico” mund të jetë një hartë rrugore ose një hartë topografike. Një vërejtje për fushëveprimin mund të jetë e dobishme 500 Shows roads and state parks.

Shqip: 500 tregon rrugët dhe parqet shtetërore

Vërejtje! Përmbajtja, formale dhe joformale

Nëse keni përmbajtje që nuk është vet harta, atëherë do të ishte mirë të krijohej një vërejtje joformale e përmbajtjes: Ka indeks të vendeve rekreative dhe kalendar të

ngjarjeve. Nëse i keni disa harta, atëherë do të ishte mirë

të krijohej një vërejtje formale e përmbajtjes: Boston – Cambridge – Norwood – Somerville --

Brighton.

Përcaktueset lëndore për hartat

Keni parasysh tematikën e hartës dhe mbulimin e hapësirës gjeografike.

Nëse harta ka fokus tematik, si: Parks – New Mexico – Maps.

Shqip: Parqe – Nju Meksiko – Harta. Do t’ju rekomandoja të shtoni edhe:

New Mexico – Maps.

Shqip: Nju Meksiko – Harta.

Shembull i njësisë së një harte

110 1 Albuquerque (N.M.). |b Municipal Development Dept. |b Transportation Division.

245 10 2007 Albuquerque bicycle map & bicycle commuter guide / |c City of Albuquerque Department of Municipal Development, Transportation Division.

246 30 Albuquerque bicycle map & bicycle commuter guide 255 Scale 1:40,550. 260 Albuquerque, N.M. : |b Municipal Development Dept.,

Transportation Division, |c [2007]. 300 1 map :|b col. ; |c 61 x 81 cm.

Shembull i njësisë së një harte - vazhdim

500 Panel title. 500 Includes text, col. ill., resource guide,

safety tips, and excerpts of Chapter 8.3 of the Albuquerque Code of Ordinances on verso.

650 0 Bicycle trails |z New Mexico |z Albuquerque |v Maps.

651 0 Albuquerque (N.M.) |v Maps.

Ju faleminderit!