Upload
moses-barton
View
56
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
T.C. Sağlık Bakanlığı Adana Halk Sağlığı Müdürlüğü Polio eradikasyonu ve AFP ’ nin önemi. Polionun Eradikasyonu Hedefi Nedir?. Polionun eradikasyonu hedefi; sadece klinik olarak vakaların görülmemesi değil, aynı zamanda hastalığa neden olan polio virüsünün de yok edilmesidir. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
T.C. Sağlık Bakanlığı Adana Halk Sağlığı Müdürlüğü
Polio eradikasyonu ve AFP ’nin önemi
Polionun eradikasyonu hedefi; sadece klinik olarak
vakaların görülmemesi değil, aynı zamanda hastalığa
neden olan polio virüsünün de yok edilmesidir.
Polionun Eradikasyonu Hedefi Nedir?
1988’de Dünya Sağlık Assamblesi’nde tüm ülkelerde polionun ortadan kaldırılması kararı alınmıştır.
1990’da “Dünya Çocuk Zirvesi”nde aynı karar ülke liderleri tarafından onaylanmıştır.
Polio Eradikasyon Programı
Dünyada Durum
Dünyada Durum
1991 DSÖ Amerika bölgesinin son vahşi polio vakası
Batı Pasifik Bölgesi
Mum ChantyKamboçya 1997
1997 DSÖ Batı Pasifik Bölgesinin
son vahşi polio vakası
Avrupa Bölgesi Melik MinasTürkiye 1998
1998 DSÖ Avrupa bölgesinin son vahşi polio vakası
Dünyada Durum
Poliosuz Olarak Sertifikalandırıldı
DSÖ Avrupa Bölgesi
21 HAZİRAN 2002
Dünyada Durum
Dünya Sağlık Örgütü aşısız 1.3 milyon çocuk olması nedeniyle Suriye’de endemi riski olduğunu duyurdu
Polio endemik ülke sayısı: 4Hindistan, Pakistan, Nijerya, Afganistan
Türkiye’de Polio Eradikasyonu Programı
Uluslararası hedefler
doğrultusunda, 1989 yılında
ülkemizde polionun
eradikasyonuna yönelik “Polio
Eradikasyonu Programı”
başlatılmıştır.
Vahşi poliovirüs transmisyonunu durdurmak
Polio Eradikasyonunun Amacı
Polio Eradikasyonu Stratejileri
Rutin aşılama çalışmaları Destek aşılama çalışmaları
Ulusal aşı günleri Mop-up aşılama çalışmaları
AFP ve vahşi poliovirus
sürveyansı
Polio Eradikasyon ProgramıPolio Vakaları ve Polio-3 Aşılama Hızları
Türkiye, 1985-2009
* Klinik sınıflandırma **Virolojik sınıflandırma
0
20
40
60
80
100
85 86 87 88*89 90 91 92 93 94 95 96
**97 98 99
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Vaka sayısı
0
20
40
60
80
100%
UAG VE MOP-UPPEP
“Sıfır” polio vakası bildiren bir bölgede, vahşi poliovirüs olmadığından nasıl
emin olabiliriz?
Polio Eradikasyonu Stratejileri
Rutin aşılama çalışmaları Destek aşılama çalışmaları
Ulusal aşı günleri Mop-up aşılama çalışmaları
AFP ve vahşi poliovirus
sürveyansı
Polio Eradikasyonu ProgramıŞüpheli Vaka
15 yaşından küçük bir kişide şiddetli travma haricinde, herhangi bir nedenle akut flask paralizi olması,
15 yaşından büyük kişilerde hekimin klinik olarak poliodan şüphelendiği akut flask paralizili hastalar.
Akut flask paralizi
Guillain-Barre Sendromu
travmatik nevrit
transvers myelit
Poliovirüs
diğer virüsler
diğer (toksin, vs.)
Enteroviruslar
AFP ICD-10 KODLARI
-G61.0- GUİLLİAN-BARRE SENDROMU, LANDRY SENDROMU
-G37.3 - AKUT TRANSVERS MYELİTS,
-G60.3- POLİNÖROPATİLER,GENEL İDİOPATİK,
-B97.1- ENTEROVİRÜSLERE BAĞLI PARALİZİLER,
-G62.9- MULTIPL POLİNÖROPATİLER,
-A80.9- POLİOMYELİTİS GENEL,
-A80.3- POLİOMYELİTİS,ABORTİF
-A80.4- POLİOMYELİTİS,PARALİTİK
-A80.0- AŞI İLE İLİŞKİLİ,POLİO AŞISI YADA DİĞER AŞILAR
-G04.9- AKUT ASENDAN MYELİTİS
-G04.8- POST EVFEKSİYÖZ PARALİZİ
-G62.0- İLAÇ VEYA İLAÇ HAMMADDELERİ VB.BAĞLI PARALİZİLER, POLİNÖROPATİLER
Polio Sürveyansı
ŞÜPHELİ VAKA
HEMEN
1. Telefon ile İl Halk Sağlığı Müdürlüğüne bildirilir.
2. Vaka Bildirim Formu doldurulur.
Vaka Araştırması Salgın Araştırması
Vaka Araştırması
Bildirimden sonraki ilk 48 saat içinde vaka incelemesine başlanmalı,
Uygun gaita numunesi: Paralizi başlangıcından sonraki ilk 14 gün içinde en az 24 saat aralıkla iki gaita numunesi alınarak, soğuk zincir kurallarına uyarak 72 saat içinde laboratuvara gönderilmeli,
60 gün boyunca hasta izlenmelidir.
AFP
Vahşi poliovirus Kesin Polio
Vahşipoliovirus yok
Uygun olmayannumune
İki uygunnumune
polio değil
polio değil
Rezidüelparalizi, ölümveyaizleyememe
Olası polio
Rezidüelparalizi yok
polio değil
Uzmankurulu
AFP Vakalarının Virolojik Sınıflaması
AFP Sürveyansı Performansı Göstergeleri
Gösterge: Hedef 15 yaş altındaki her 100 000 1 vaka/100 000
kişide polio dışı AFP vakası
“Uygun” gaita numunesi % 80
toplanan AFP vakalarının yüzdesi
Adana’da 2013 yılı 15 yaş altı nufus 602.130
Hedef yılda en az 6 yerli AFP vakası tespit etmek
Akut Flask Paralizi Vaka Bildirimi İçin
Aktif Sürveyans
Neden “Aktif” AFP Sürveyansı ?
Eksik vaka bildirimi - polio sürveyansında temel sorun
Hastanelerden pasif vaka bildirimi güvenilir değil
AFP vakaları hastanelere yatmakta, ancak hiç
bildirilmemektedir
Sürveyansın daha aktif olması gerekmektedir
“Aktif Sürveyans” Nedir?
Hastanelerin düzenli ziyareti ile aktif olarak bilgi toplama sistemidir.
Aktif sürveyans zamanında, tam, doğru ve ileriye dönük bilgi sağlar.
Vakalardan gaita numuneleri zamanında alınabilir!
Belirlenen hastanelere haftalık ziyaretlerle (haftanın aynı günü) bir önceki haftanın vakaları hakkkında bilgi alınmalıdır.
Sorumlu kişi ile görüşülmeli - 15 yaş altındaki AFP vakaları sorulmalıdır
Kayıtlar mutlaka incelenmelidir (yatan hasta, acil, poliklinik)
Eğer AFP vakası saptanırsa, vaka incelemesine başlanmalı, ilk numune alınmalı ve vaka bildirimi yapılmalıdır
“Aktif Sürveyans”
Hastanelerdeki AFP Vakalarının Önemi
Paralizili çocukların çoğu 2. ve 3. basamak hastanelere sevk edilir ve hastaneye yatırılarak tedavi edilir.
Bildirilen AFP vaka sayısını arttırmanın en etkili yolu: hastanelerden (2. ve 3. basamak) AFP bildirimini arttırmaktır.
AFP Vakaları Neden Bildirilmiyor?
Guillain-Barre Sendromu ile polionun ayırıcı tanısının sadece klinik olarak yapılabilmesinin mümkün olduğu düşünülmektedir. Oysa mutlaka gaita incelemesi ile polioyu ekarte etmek gereklidir.
İlgili tüm sağlık personeli AFP vaka bildirimi konusunda bilgilendirilmeli ve duyarlılıkları arttırılmalıdır.
AFP Vakalarının Araştırılması;
Vakalar paralizinin başlangıcından itibaren ilk 7 günde bildirilmeli,
Vakalar bildirimden sonra 48 saat içinde incelenmeli,
AFP vakalarının en az % 80’inden uygun gaita numunesi alınmalı,
AFP vakalarının takibi 60. günde yapılmalıdır.
Aktif Sürveyans Sorumlusu Tarafından AFP Vakası Tespit Edildiğinde Yapılacaklar:
Aktif sürveyans görevlisi vaka bildirim ve inceleme formlarını ve numune kaplarını yanında bulundurmalıdır.
Bulunan her vaka için vaka bildirim ve inceleme formu doldurulmalıdır.
Vaka ilgili hekim ile birlikte değerlendirilmelidir.
60. gündeki inceleme için detaylı adresi alınmalı ve aile bu konuda bilgilendirilmelidir.
İlk numune alınmalı ve laboratuvara gönderme işlemleri başlatılmalıdır.
Aktif Surveyans Ziyaretlerimiz
Ziyaret edilen hastane sayısı
Toplam ziyaret sayısı
Ziyaret edilen hekim sayısı
EYLÜL 2013 20 23 89
EKİM 2013 27 54 94
Amacımız AFP vakalarının başvurabileceği tüm hastanelere ay içerisindeen az 2 ‘şer ziyaret gerçekleştirmek.
Polio İmportasyon Planı Genelgesi
05.07.2002 tarih2002/67-6191 sayı
Sıcak AFP Vakası (Sıcak vaka)-1
15 yaş altındaki AFP vakalarında risk faktörlerinden en az birisinin bulunması;• Poliomyelit benzeri klinik tablosu olan veya,• 3 dozdan az OPV aşısı almış veya, • Vakanın kendisinin veya temaslılarının
poliomyelitin endemik olduğu bir ülkeye seyahat öyküsü bulunan veya,
• Vahşi poliovirüsün son dönemde görüldüğü bölgelere komşuluğu olan yüksek riskli bölgelerden bildirilen vakalar.
· Herhangi bir yaştaki kişide poliomyelit benzeri klinik tablonun bulunması ve klinisyenin poliomyelitten şüphelenmesi durumu da sıcak AFP vakası olarak değerlendirilir.
· Yukarıda sayılan risk faktörlerinden herhangi birini taşıyan bir kişiden paralizisi olmasa bile poliovirüs izole edilmesi durumuna sıcak vaka denir.
Sıcak AFP Vakası (Sıcak vaka)-2
Poliomyelit Açısından Yüksek Riskli Bölge:
Aşı oranı %80’in altında kalan bölgeler
AFP sürveyans göstergeleri hedefin altında kalan bölgeler
Poliomyelit epidemiyolojisi ve vahşi virüs yayılımı dikkate alındığında risk altında olduğu düşünülen bölgeler:
• Kötü alt yapı koşullarına sahip bölgeler (gecekondu bölgeleri gibi),
• Vahşi poliovirüsün son dönemde görüldüğü bölgeler ve onlara komşu bölgeler,
• Göç alan ve nüfus hareketlerinin yoğun olduğu bölgeler (tarım işçisi, göçerler, mülteci, kaçak giriş, sınır ticareti olan alanlar, liman vs giriş kapısı olan alanlar)
SICAK VAKA
• Belirlenen AFP vakasının SICAK VAKA olup olmadığına karar verecek ve sıcak vakalar hızla incelenecek ve sonuçlandırılacaktır.
• Sıcak vaka saptanması halinde Vaka Bildirim Formu derhal faks ile gönde-rilecek ve telefon ile de bildirim teyid edilecektir.
• Sıcak vakalarda, vakanın yanı sıra en az 5 temaslısından da numune alı-nacak, numuneler derhal laboratuva-ra gönderilecek, bildirim ve laboratu-var formunda vakanın SICAK VAKA olduğu belirtilecektir.
• Sıcak vakadan ve temaslılarından numune alındıktan sonra vakanın ya-kın temaslılarının aşılanma durumları hızla gözden geçirilecek, vaka ve aşı-sız/eksik aşılı temaslılarına OPV aşısı yapılacaktır.
• Eğer vakanın bulunduğu bölgede ru-tin aşı oranı %80’in altında ise 0-59 ay grubundaki çocukların eksik aşı-larını tamamlamaya yönelik, bölge çevresini de içeren, rutin aşılama çalışmaları başlatılacaktır.
İl Pep Sorumlusunun GörevleriA
kut
Fla
sk P
aral
izİ
Vak
ası
Poliomyelit benzeri klinik tablo (ateş + akut paralizi + asimetrik ekstremite tutulumu)
3 dozdan az polio aşısı almış
Kendisi veya temaslısının poliomyelitin endemik olduğu ülkeye seyahat öyküsü
Vahşi poliovirüsün son dö-nemde görüldüğü bölgelere komşuluğu olan yüksek riskli bölgelerden bildirim
Herhangi yaştaki bir kişide poliomyelit benzeri klinik tablo ve klinisyenin poliomyelitten şüphelenmesi
Eksik aşılı, endemik bölgeye seyahat öyküsü olan veya yüksek riskli bir bölgeden bildirilen kişide paralizi olmasa bile poliovirüs izole edilmesi
Vahşi Virüs İzolasyonu Durumunda Yapılacak Aktiviteler
Tanım: Olası poliomyelit vakasından (paralitik veya non paralitik) intra tipik inceleme ile vahşi virüs olduğunun gösterilmesi durumudur.
Bir vahşi poliovirüsün izole edilmesi ulusal bir acil durum olarak değerlendirilecektir.
Yapılacak aktiviteler Polio Eradikasyon Programı Saha Rehberi’ nde ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
Polio Eradikasyon Programının Başarısı İçin Klinisyenler Tarafından Yapılması Gerekenler
Akut Flask Paralizili vakalarını hemen Aktif Sürveyans Sorumlusuna bildirmek,
Ani başlayan flask paralizi vakalarında poliomiyelit tanısını düşünmek,
Bakımları altındaki hastalardan uygun numunelerin alınmasını sağlamak,
Takip ettikleri çocukların aşılanma durumunu sorgulamak ve eksik aşısı var ise yaşına uygun önerilen aşı takvimine göre aşılamak,
Poliomyelitin eradikasyonu hedefi konusundaki bilgilerini diğer sağlık personeli ve klinisyenlerle paylaşmak
ADANA İl Halk Sağlığı Müdürlüğü İletişim Bilgileri
Adana İl Halk Sağlığı Müdürlüğü santrali: 0 322 400 03 03
Bulaşıcı Hastalıklar Kontrol Programları Şubesi 0 322 400 03 03 / 3432-3465
Şube Müdürü Dr. Eser Şimşir 0322 400 03 03 / 3474
Şube Müdürü Cep Tel: 0 532 655 18 87Şube Resmi İnternet adresi: [email protected] [email protected]