Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 8 Đại học Đà Nẵng năm 2012

PHÂN TÍCH GIÁ TRỊ HIỆN THỰC ĐƯỢC THỂ HIỆN TRONG TÁC PHẨM

“DAVID COPPERFIELD” CỦA CHARLES DICKENS VÀ “HỘI CHỢ PHÙ

HOA” CỦA WILLIAM MAKEPEACE THACKERAY

REALISM AS EXPRESSED IN “DAVID COPPERFIELD” BY CHARLES DICKENS AND

“VANITY FAIR” BY WILLIAM MAKEPEACE THAKERAY

SVTH: Nguyễn Thanh Ngọc Huyền

Lớp 08CNA09, Khoa Tiếng Anh, Trường Đại học Ngoại Ngữ, Đại học Đà Nẵng

GVHD: Th.S. Lê Thị Giao Chi

Khoa Tiếng Anh, Trường Đại học Ngoại Ngữ, Đại học Đà Nẵng

TÓM TẮT

Bài viết nghiên cứu về giá trị hiện thực được thể hiện trong tác phẩm “David Copperfield” của tiểu

thuyết gia nổi tiếng Charles Dickens và “Hội chợ phù hoa” của William Makepeace Thackeray, nhằm giúp

các sinh viên và bạn đọc yêu thích văn học Anh nói chung và các tác phẩm của Dickens và Thackeray nói

riêng có cái nhìn tổng quan hơn về cuộc sống xã hội đương thời thế kỷ 19.

ABSTRACT

This study is an investigation into the Realism in the masterpiece “David Copperfield” by the

famous novelist Charles Dickens and in “Vanity Fair” by William Makepeace Thackeray. It aims to provide

English students and others who are interested in English literature in general and in the work of Dickens

as well as Thackeray in particular a better understanding of the contemporary society in the 19th century.

1. Đặt vấn đề

Văn học và cuộc sống có mối quan hệ mật thiết, hay nói cách khác đi, cuộc sống chính là chủ

đề muôn thuở cho văn học. Cuộc sống vốn dĩ thô ráp nhưng khi hòa quyện với hơi thở của văn

học sẽ tạo ra một hình tượng mang đầy tính nghệ thuật. Trong khi đó, văn học là sự đúc kết kiến

thức vào những tác phẩm thơ ca, tiểu thuyết... giúp con người hiểu hơn về cuộc sống. Cuộc sống

của con người không chỉ đơn thuần là những nhu cầu về vật chất. Chúng ta có tâm hồn, trí tuệ và

luôn biết học hỏi những kiến thức mới xung quanh. Và văn học chính là kho tàng tri thức vô tận.

Văn học nhắc cho chúng ta về những câu chuyện, thiên anh hùng ca, lịch sử trong quá khứ và cả

hiện tại. Nói cách khác, văn học là suối nguồn cho sự tri nhận, tưởng tượng và sáng tạo của loài

người. Việc đọc và cảm nhận những tác phẩm văn học kiệt xuất được ví như ta đang lĩnh hội nền

tri thức quí giá; ngược lại, thiếu sự tiếp nhận văn học thì chúng ta không thể trở thành một con

người hoàn thiện.

Văn học Anh vào thế kỷ 19 đã chứng kiến thời kỳ huy hoàng của rất nhiều tác phẩm hiện

thực cho đến nay vẫn được biết đến và yêu thích rộng rãi. Trong số đó phải kể đến hai tác giả nổi

tiếng được công nhận là những ngòi bút sắc nét vào nửa cuối thời đại Victoria: Charles Dickens

và William Makepeace Thackeray. Tác phẩm “David Copperfield” là minh họa xuất sắc cho thời

Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 8 Đại học Đà Nẵng năm 2012

đại Victoria và tài năng của Dickens. Tác phẩm chứa đựng một cốt truyện phức tạp, nhấn mạnh

xã hội đương thời với những giá trị đạo đức và hiện thực, thông qua đó trở thành tác phẩm nổi

tiếng nhất của ông. Tuy cùng có chung cảm nhận về xã hội thối nát, tác phẩm “Hội chợ phù hoa”

của Thackeray lại là một bức biếm họa của xã hội thượng lưu nước Anh. Bối cảnh của tác phẩm

vào thế kỷ 19 cuốn chúng ta vào một xã hội phân tầng đầy những chỉ trích về giá trị đạo đức, với

một sự cảm nhận hoàn toàn tỉnh táo.

2. Mục đích, mục tiêu nghiên cứu

2.1 Mục đích nghiên cứu

Bài nghiên cứu này nhằm mục đích giúp bạn đọc yêu văn học Anh có cái nhìn khái quát và

sâu sắc về giá trị hiện thực được thể hiện trong hai tác phẩm “David Copperfield” của Charles

Dickens và “Hội chợ phù hoa” của William Makepeace Thackeray, đồng thời hiểu được thông

điệp ẩn chứa bên trong của tác giả.

2.2 Mục tiêu nghiên cứu

- Mô tả bối cảnh lịch sử nước Anh vào thế kỷ 19.

- Phân tích xã hội Anh thế kỷ 19 thông qua hình ảnh con người thuộc tầng lớp thượng và

trung lưu.

- Tìm hiều điểm giống và khác nhau về cách thể hiện giá trị hiện thực trong hai tác phẩm

- Nhận thức được thông điệp tác giả muốn gửi gắm thông qua hai tác phẩm.

2.3 Phạm vi nghiên cứu

Do sự hạn hẹp của thời gian cũng như khả năng của bản thân, bài nghiên cứu này chỉ tập

trung vào việc phân tích giá trị hiện thực được thể hiện trong hai tác phẩm “David Copperfield”

của Charles Dickens và “Hội chợ phù hoa” của William Makepeace Thackeray.

2.4 Câu hỏi nghiên cứu

- Giá trị hiên thực được thể hiện trong tác phẩm “David Copperfield” của Charles Dickens

như thế nào?

- Giá trị hiên thực được thể hiện trong tác phẩm “Hội chợ phù hoa” của William

Makepeace Thackeray như thế nào?

- Những điểm giống và khác nhau về giá trị hiện thực trong hai tác phẩm “David

Copperfield” của Charles Dickens và “Hội chợ phù hoa” của William Makepeace Thackeray là

gì?

- Thông điệp của Dickens và Thackeray thông qua giá trị hiện thực là gì?

Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 8 Đại học Đà Nẵng năm 2012

3. Cơ sở lý thuyết

Nước Anh vào thời đại Victoria đầy rẫy những mâu thuẫn xã hội. Cùng với sự phát triển

vượt trội về kinh tế, khoa học, nghệ thuật; nhân dân lao động phải sống trong điều kiện kham khổ

và bị đối xử bất công, từ đó nảy sinh những vấn đề xung đột, thậm chí là chết chóc đau thương.

Các tác giả trong thời kỳ này có xu hướng lý tưởng hóa bức tranh xã hội hiện thực về cuộc sống

khó khăn, sự bền chí, tình yêu và may mắn sẽ thắng vào phút cuối; người có đức hạnh xứng đáng

được hạnh phúc còn kẻ ác phải bị trừng trị. Có thể nói hầu hết các nhà văn đã phản ánh thành

công hiện thực của xã hội, qua đó bạn đọc có thể hình dung về cuộc sống và quan niệm của con

người trong hầu hết các tác phẩm của họ. Tất cả đã cùng nhau tạo ra xu hướng mới của văn học

trong thời đại của Nữ hoàng Victoria.

4. Phương pháp nghiên cứu

Bài nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích các dữ liệu thông qua việc chọn lọc, đánh

giá để đi đến kết luận. Với phương pháp định tính, quá trình nghiên cứu sẽ bao gồm việc chọn lọc

thông tin, sau đó phân tích các chủ đề lớn và chủ đề chính trong tác phẩm. Ngoài ra, dữ liệu

nghiên cứu mà ở đây là toàn bộ các chương, hồi theo bản gốc và theo bản dịch sang tiếng anh

hiện đại của tác phẩm còn được thu thập từ mạng Internet.

5. Kết quả nghiên cứu

5.1 Giá trị hiện thực được thể hiện qua tác phẩm “David Copperfield”

5.1.1 Giá trị hiện thực thông qua tính nhân đạo

Xã hội nước Anh đã được mô tả rất chân thực trong tác phẩm “David Copperfield”. Tác

giả tập trung vào những người lao động nghèo khổ luôn chịu đựng sự áp bức bóc lột bởi giai cấp

thượng lưu. Dickens phác họa cuộc đời sớm nhọc nhằn của cậu bé David luôn bị đối xử tồi tệ bởi

những người xung quanh. Cha mất trước khi chào đời, lại bị cha kế độc ác ghẻ lạnh và tìm mọi

cách tống cậu ra khỏi nhà. Tuổi thơ vất vả của David luôn phải chứng kiến và hứng chịu những

lừa lọc, dối trá, hành hạ… gây ra bởi những người xung quanh. Những nhân vật tiêu biểu như

Murdstone, Creakle, Uriah Heep…đã nói lên được toàn cảnh của xã hội bất công, để người lương

thiện lại phải chịu thiệt thòi.

Tuy nhiên, sự thấm đẫm của lòng nhân đạo đích thực đã được thể hiện thông qua hình ảnh

và mối quan hệ của các nhân vật. Bà cô Betsey xuất hiện như một sự che chở bảo vệ cho tầng lớp

nghèo khổ không có khả năng kháng cự mà đại diện là David. Nhờ Cô Betsey, David có cơ hội

được đến trường và gặp gỡ những con người nhân hậu luôn giúp đỡ cậu. Dickens cho rằng không

phải tất cả người giàu đều độc ác. Agnes và tiến sĩ Strong là minh chứng cụ thể. Tình yêu và sự

quan tâm của người bạn tâm giao đã giúp David vượt qua được những lúc tưởng chừng như khó

khăn nhất.

Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 8 Đại học Đà Nẵng năm 2012

Hơn thế nữa, giá trị nhân đạo còn được thể hiện khi chính người nghèo lại không để bị

đồng tiền chi phối nhân cách và bản chất lương thiện của họ. Dù Uriah Heep có dùng số tiền lớn

buộc Micawber phải giữ bí mật cho hành động lừa lọc sai trái của hắn hay khi Steerforth đưa tiền

cho Pegotty như sự bồi thường tổn thất mà hắn đã gây ra với Emily, nhân vật chính diện vẫn một

mực từ chối và vạch trần tội ác đó. Hành động đó cho thấy tầm quan trọng của lòng nhân hậu và

hướng thiện không cần sự đáp trả.

5.1.2 Giá trị hiện thực thông qua tính hài hước

Cùng với tính hiện thực, Charles Dickens còn sử dụng sự hài hước nhằm tăng thêm tính

chân thực vào tác phẩm của mình. Việc Dickens đưa hình ảnh con vật so sánh với con người đã

chỉ ra sự vô nhân tính trong xã hội bấy giờ, xem người nghèo yếu thế không khác gì những con

vật. Ví dụ, người cha cộc cằn tàn nhẫn Murdstone đã kéo vị trí của David từ chỗ được thương

yêu thành kẻ bị ruồng rẫy và không cho David những quyền lợi cơ bản của một con người. Từ lúc

đó, David đã dùng các con vật để gán lên những nhân vật khác như: tiến sĩ Strong là con ngựa

già bị mù (a blind old horse), Dora là con chuột (a Mouse), hay em trai mình là con cừu khốn khổ

(a poor lamb).

Trong “David Copperfield”, lại một lần nữa Betsey xuất hiện như một diễn viên hài xuất sắc

và cùng khi đó, khiếu hài hước của tác giả được thể hiện. Những lời thoại vừa lên án lại đầy tính

hài hước khi đối đáp với Murdstone của cô đè bẹp thế lực áp bực như nhà Murdstone và đồng

thời giúp cho mạch truyện trở nên tươi sáng hơn, như cuộc đời của David về sau.

Một hình ảnh khác là Micawber, người luôn thất bại trong việc tìm kiếm cuộc sống giàu sang

nhưng không bao giờ chịu bỏ cuộc bằng những ý nghĩ bi quan. Gia đình hòa thuận cũng góp phần

tạo nên tính cách vui nhộn của nhân vật này.

Tóm lại, Dickens luôn tìm ra những cái nhìn mới mẻ và trào phúng một cách nhẹ nhàng ở

mỗi tình huống. Chính sự hài hước đó giúp cho tác phẩm của ông chân thật một cách sâu sắc

nhất.

5.2 Giá trị hiện thực được thể hiện qua tác phẩm “Hội chợ phồn hoa”

5.2.1 Giá trị hiện thực thông qua sự phê phán, chỉ trích

Dưới mắt tác giả, xã hội bấy giờ dù khoác lên mình sự phồn vinh giàu có, nhưng bản chất

vẫn chỉ là những tình cảm đê tiện: sự tính toán vị kỷ, lòng vụ lợi, thói giả nhân giả nghĩa, tính

phô trương rởm đời, sự lường gạt dối trá. Mỗi nhân vật trong tác phẩm tiêu biểu cho một thói

xấu, một giai cấp; mỗi người mỗi vẻ, nhưng tất cả đều mang trên mình hình ảnh của chính thời

đại, tức là hình ảnh tham lam địa vị tiền bạc vốn là những thứ vô nghĩa. Mũi nhọn đả kích của tác

giả chĩa thẳng vào những tầng lớp thượng lưu đang hưởng thụ cuộc sống giả trưởng trên chính

mồ hôi nước mắt của người lao động khốn khổ.

Các nhân vật trong tác phẩm “Vanity Fair” đều đeo đuổi quyền lực, danh vọng, sự giàu có

thông qua mối quan hệ hôn nhân. Hai nhân vật điển hình Pitt Crawley và Osborn với tư cách đê

tiện, bỉ ổi, bất nhân… là những nét đặc trưng của giai cấp quý tộc Anh từ nhỏ đến lớn. Cả hai đều

coi trọng danh vọng và đồng tiền hơn cả tình thân, tình yêu chân thật. Trong khi đó Rebecca, dù

Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 8 Đại học Đà Nẵng năm 2012

xuất thân từ nghèo khổ, nhưng cũng chính tham vọng tiền tài đã không từ thủ đoạn để leo lên

được tầng lớp thượng lưu thối nát ấy.

Thackeray đã nhìn xã hội nước Anh, hay đúng hơn là xã hội thượng lưu trưởng giả nước

Anh với con mắt rất bi quan, hoài nghi, nhưng không thờ ơ, trái lại hết sức soi mói; do đó những

chi tiết nêu lên trong tác phẩm có một giá trị hiện thực lớn. Ngòi bút của ông tỏ ra không thương

xót đối với giai cấp quý tộc đương thời.

5.2.2 Giá trị hiện thực thông qua tính châm biếm

Khuynh hướng trào phúng nảy nở trong văn học Anh từ giữa thế kỷ 18 và đến giữa thế kỷ

19, khuynh hướng ấy được kết tinh ở Thackeray. Trong tiếng cười cay độc của ông phần nào có

sự phẫn nộ của quần chúng. Đó là tiếng nói phản kháng lại những sự bất công trong xã hội. Chủ

nghĩa hiện thực ở Thackeray mang màu sắc luân lý rõ rệt, ông muốn đứng trên quan điểm đạo

đức mà soi mói cuộc đời và rút ra những bài học về cách xử thế. Chủ đề của “Hội chợ phù hoa”

là sự vô nghĩa, sự phù phiếm của cuộc đời, một tấn hài kịch lớn, trong đó mỗi con người sắm một

vai trò mà không tự biết, hoặc một cảnh hội chợ hỗn tạp, trong đó chỉ toàn là những sự phô

trương mua bán, và mọi thứ đều là những món hàng.

Khuynh hướng vạch những nét “mặt trái đời” toát ra trong toàn bộ tác phẩm từ chương

đầu đến chương cuối. Tất cả những cái gì gọi là cao quý, tốt đẹp, mà thiên hạ hằng khao khát và

thiết tha gắn bó, thực ra chỉ là những chuyện hết sức vô nghĩa, thí dụ như danh vọng, tiền tài,

những cái vẫn gọi là những đức tính, và ngay cả những tình cảm thiêng liêng như tình cha con,

tình bè bạn, tình vợ chồng…nhiều khi cũng chỉ là câu chuyện khôi hài.

5.3 Điểm giống và khác nhau về giá trị hiện thực trong hai tác phẩm

Đặc điểm ‘David Copperfield’ ‘Hội chợ phù hoa’

Giống nhau

1. Mục đích của tác phẩm

-Dickens phê phán xã hội bất

công luôn coi trọng giá trị vật

chất. Tình cảm và mối quan

hệ giữa người với người đã bị

lãng quên.

-Nói lên tiếng nói của tầng

lớp lao động bị đối xử bất

công, luôn gánh chịu thiệt

thòi.

-Thackeray chỉ trích sự tàn

nhẫn, bất nhân, sa đọa, hèn

nhát, vô tình của giới quí tộc

Anh đang bị hủy hoại về tinh

thần.

-Đại diện cho quần chúng

muốn phá bỏ sự mọt ruỗng

của một giai cấp cố níu lấy

địa vị thống trị.

2. Đặc trưng cho tính hài

hước

-Dùng nhân vật xấu để làm

nổi bật nhân vật anh hùng.

-Sử dụng phép ẩn dụ để tạo ra

tiếng cười.

-Ngay cả trong hoàn cảnh

-Các nhân vật đóng vai hề

luôn tự cho mình cao quý

trong một xã hội lố bịch

-Xã hội phù hoa chỉ là một

cảnh chợ hỗn độn mà mọi thứ

Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 8 Đại học Đà Nẵng năm 2012

tăm tối vẫn có sự vui tươi đều là một món hàng

Khác nhau

1. Góc độ phân tích của tác

phẩm

-Từ góc độ của người nghèo,

Dickens thấu hiểu và cảm

thông sâu sắc cuộc sống khổ

cực, từ đó phác họa bức tranh

ca ngợi người nghèo.

-Mang mau sắc chủ quan, chỉ

qua lời kể của nhân vật chính.

-Xuất thân quí tộc, Thackeray

hiểu rõ đời sống thượng lưu

và những hệ lụy của nó. Tuy

nhiên, ông tách mình ra khỏi

tầng lớp quí tộc để phân tích.

-Có cái nhìn tổng quát về mọi

khía cạnh xã hội thông qua

các nhân vật.

2. Phong cách viết -Có phần cường điệu hóa

trong lối viết. Nhân vật chính

diện đôi khi quá lý tưởng và

hoàn hảo.

-Lạc quan hơn về cuộc sống,

người tốt sẽ được hạnh phúc

và kẻ xấu phải bị trừng trị.

-Mang tính châm biếm nhẹ

nhàng hơn, xuất phát từ việc

không có cái nhìn tổng thể về

tầng lớp thượng lưu.

-Khắc họa nhân vật chân thật

hơn. Ông không áp đặt mà

mô tả con người một cách tự

nhiên nhất.

-Có cái nhìn bi quan về xã

hội, với đầy rẫy những xấu xa

và mỗi nhân vật đều phải

hững chịu hệ quả.

-Chỉ trích, phê phán một cách

mạnh mẽ, quyết liệt hơn về

xã hội thối nát mà ông chứng

kiến xung quanh.

6. Kết luận

Bài nghiên cứu này đã cung cấp cho bạn đọc yêu văn học nói chung và văn học Anh nói riêng

một cái nhìn toàn diện và sâu sắc đối với những vấn đề chính trị, xã hội của nước Anh thế kỉ 19.

Xã hội thượng lưu cao quý, dưới ngòi bút của Dickens và Thackeray,đã hiện ra là một xã hội thối

nát đầy những bất công, tàn nhẫn.

Thông qua đó, bạn đọc cũng sẽ rút ra được những bài học đạo đức, những triết lý sống cho

riêng mình, để ngày càng hoàn thiện bản thân, sống tốt hơn cho bản thân và mọi người.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1]. Trần Kiêm, (2006), “Hội chợ phù hoa”, Hà Nội, NXB Văn Học

[2]. Nguyễn Chí Trung, (2002), “English Literature”, Đà Nẵng, NXB Giáo Dục

[3]. Reed, John R., “Dickens and Thackeray Punishment and Forgiveness”, Athens, Ohio

University Press

Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 8 Đại học Đà Nẵng năm 2012

[4]. Sutherland, John, “Vanity Fair – A Novel Without Hero”, Oxford University Press

[5]. Catalan, Zelma, (2009), “The Politics of Irony in Thackeray’s Mature Fiction: Vanity

Fair, The History of Henry Esmond, The Newcomes”, St. Kliment Ohridski University Press

[6]. Matthews, Roy T and Mellini, Peter, (1982), “Vanity Fair”, Great Britain, Scolar Press,

James Price Publishing Ltd; USA, Berkeley and Los Angeles, the University of California

Press

[7]. http://www.bbc.co.uk/history/british/victorians/overview_victorians_01.shtml

[8]. http://en.wikipedia.org/wiki/Victorian_era

[9]. http://www.heritagehistory.com/www/heritage.php? FileName=victoria.php

[10]. http://www.novelexplorer.com/category/david-copperfield

[11]. http://thelitconnection.wordpress.com/