TARİHSEL AÇIDAN ORTADOĞUDA AZINLIKLAR

1. Ve 2.HAFTA

21, 28 ŞUBAT 2012

TARİHSEL AÇIDAN ORTADOĞU’DA AZINLIKLAR2011-2012 Öğretim Yılı Bahar Sömestri

Prof.Dr.Esra Danacıoğlu TamurGörüşme Gün ve Saatleri: Salı 15.45-16.30 – Perşembe 15.45-16.30

DERSİN İÇERİĞİ1.Giriş; kaynaklar, temel kavramlar, dersin içeriği (21 Şubat)2.19.yy’dan 20.yy ortalarin Ortadoğu’da kimliklerin dönüştüğü süreçte azınlıklar: Genel bakış (21 Şubat-28 Şubat)3.Yahudiler; Ortadoğu’nun Kadim Yahudi Toplulukları; Romaniyotlar, Kürt Yahudileri, Arap Yahudileri (Mizrahi), Seferadlar ve Filistin’e Göç (28 Şubat)4.Çoğunlukken Azınlık Olma Durumu: Filistinliler ve İsrail Sorunu (6 Mart) 5.Doğu Kiliseleri Asuriler: (Keldani, Süryani ve Nasturiler ) (13 Mart) 6.Doğu Kiliseleri: Ermeniler (20 Mart)7.Doğu Kiliseleri: Kıptiler ve Sudanlılar (27 Mart )8.Lübnan: Maruniler ve Dürziler (3 Nisan)9.Heterodoks Müslüman Azınlıklar: Azınlığın İktidarı: Suriye’de Nusayriler(Alawi) (10 Nisan)10. Heterodoks Müslüman Azınlıklar: İsmaililer, Şiiler, (genel) ve Ali İlahiler, Şabaklar veTürkiye Alevileri (24 Nisan)11.Farklı Dini İnançlar: Yezidiler, Bahailer (Bahailer İran konusunda incelenecek) (8 Mayıs)12.Etno-linguistik Gruplar: Kürtler (8 Mayıs-16 Mayıs)13.Etno-linguistik Gruplar: Berberiler (16 Mayıs ya da ek ders)14.İran ve Etnik Yapısı (22 Mayıs)

• 21 Şubat

• 28 Şubat

• 6 Mart

• 13 Mart

• 20 Mart

• 27 Mart

• 3 Nisan

• 10 Nisan

• 17 Nisan

• 24 Nisan

• 1 Mayıs TATİL

• 8 Mayıs

• 15 Mayıs

• 22 Mayıs SON DERS

Sunumların Dağılımı -1

• Asuriler: (Keldani, Süryani ve Nasturiler) 13 Mart (2 kişi)

• Ermeniler (2 Kişi) (20 Mart)

• Mısır ve Kıptiler (2 kişi) (27 Mart)

• İç Savaştan Bölünmeye Sudan ve Güney Sudan Sorunu (1 kişi) (3 Nisan)

• Lübnan: Maruniler ve Dürziler ve Diğerleri (3 kişi) (3 Nisan)

• Türkiye Alevileri (2 kişi) (10 Nisan)

• Suriye: Nusayriler (Alawi) (2 kişi) (17 Nisan)

• Türkiye Alevileri (2 kişi) (28 Nisan)

• Yezidiler, (1 kişi) (8 Mayıs)

Sunumların Dağılımı -2

• Etno-linguistik Gruplar: Kürtler (3-4 kişi) (8 ve 16 Mayıs)• Berberiler (1 kişi) ( Ek ders) • İran ve Etnik Yapısı (3 kişi) Bahailer (22 mayıs)

İNTERNET KAYNAKLARI:

 

Okumanız Gereken bir Makale

P R Kumaraswamy “Problems of Studying Minorities in the Middle East”, Alternatives; Turkish Journal International Relations, Volume:2, Number:2 Summer 2003

http://www.alternativesjournal.net/volume2/number2/kumar.htm

 

Her Grubun Temel Bilgileri için

David ZEIDAN, The Middle East Handbook. Information on States and People Groups in the Middle East, OM-IRC, 1995 http://www.angelfire.com/az/rescon/MEHBKPPL.html (ortadoğu ve kafkasyadaki tüm etnik-dini topluluklarla ilgili kısa-temel bilgiler)

 

Ansiklopediler- Ülke Bazlı Temel Bilgiler:

• http://www.ethnologue.com/ : An encyclopedic reference work cataloging all of the world’s 6,912 known living languages (Ortadoğuda konuşulan dillerin, nüfus ve ülkeler bazlı dağılımı için kullanılabilir)

• http://lexicorient.com/e.o/ LookLex Encyclopaedia of the Orient• http://www.iranica.com/newsite/ Encyclopaedia Iranica• http://www.jewishencyclopedia.com Jewish Encyclopaedia• https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/index.html

World Fact Book (ülke bazlı) • http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/ Library of Congress Country Studies • http://www.assr.org/about/ Arab Social Science Research Virtual

Library (ASSR ) Arap Ülkeleriyle ilgili genel bilgilere yönelik linklerin olduğu bir site

•

Ortadoğu ile İlgili Enstitüler ve e-kaynaklar içeren Siteler

•http://www.ethnologue.com/ : An encyclopedic reference work cataloging all of the world’s 6,912 known living languages (Ortadoğuda konuşulan dillerin, nüfus ve ülkeler bazlı dağılımı için kullanılabilir)•http://www.columbia.edu/cu/lweb/indiv/mideast/cuvlm/ : Columbia University Libraries Middle East Studies Internet Resources•http://www.columbia.edu/cu/lweb/indiv/mideast/cuvlm/minorities.html Columbia University Libraries Minorities in the Middle East•MESA Homepage : Middle East Studies Association of North America•http://www.mesa.arizona.edu/resources/links.htm (verdiği linklere bakılabilir)•http://cmes.hmdc.harvard.edu/ : Harvard University Center for Middle Eastern Studies •www.cmes.uchicago.edu/ Center for Middle East Studies at the University of Chicago•http://www.cidcm.umd.edu/mar/ University of Maryland, Minorities at Risk Project•http://www.library.ucsb.edu/subjects/mideast/neareast.html University of California Internet Resources for Middle East and Islamic Studies +++++•http://www.merip.org/ The Middle East Research and Information Project , 3 ayda bir yayınlanan bir dergi, ücretsiz arama yapıp makale indirmeniz mümkün. •http://www.h-net.org/~thetsa/ The Turkish Studies Association (Teaching Resources kısmını kullanabilirsiniz, özellikle osmanlı dönemi için)

Haritalar için Kullanabileceğiniz bazı adresler

• http://www.lib.utexas.edu/maps/middle_east.html University of Texas at Austin, Perry-Castañeda Library Map Collection Middle East Maps

• http://www.mapsofwar.com• www.users.erols.com/mwhite28• http://www.dartmouth.edu/~gov46/ Middle Eastern Maps• http://www.usm.maine.edu/~maps/exhibit1/theme4.html University

of Maine, (Kudüs kent çizimleri ve gravürleri için)• https://qed.princeton.edu/main/MG/Maps/Islam's_Historical_Develop

ment Princeton University Maps of Islam’s Historical Development

• http://www.founders.howard.edu/IslamMaps.htm Historical Maps of Islam

• http://mappinghistory.uoregon.edu/english/AF/AF01-02.html Mapping History Project (Proje Amerika ve Avrupa Tarihi Merkezli, ancak Afrika ile ilgili haritalar kullanılabilir)

Görseller için Adresler

http://www.lib.uchicago.edu/e/su/mideast/Contents.html University of Chicago Library, Middle East, Photograph Archive

http://www.gerty.ncl.ac.uk/ Gertrude Bell Project (20.yy’ın ilk çeyreğinden Ortadoğu Fotografları)

http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/History/maptoc.html

http://almashriq.hiof.no/lebanon/900/930/930.1/beirut/reconstruction/davie/Davie-text.html

http://www.fai.org.lb/CurrentSite/index.htm ya da http://www.fai.org.lb/CurrentSite/english/fset-expositions.htm Arab Image Foundation (sergilerden örnekler kullanılabilir)

Görseller için (devam)

http://147.237.72.31/topsrch/defaulte.htm State of Israel National Photo Collection

http://digitalgallery.nypl.org/nypldigital/explore/dgexplore.cfm?topic=all&collection_list=TheMiddleEastinEarly&col_id=179 Middle East in Early Prints and Photographs(NYPL)

http://ddc.aub.edu.lb/projects/jafet/blatchford/index.html Blactforf Collection American University of Beirut (Lübnan, Filistin, Ürdün ve Mısır 1880-1900 dönemi için)

(HOURANI) ARAP DÜNYASINDAKİ AZINLIKLARSünni Arap çoğunluktan dini bağları ya da etno-kültürel kimlikleri nedeniyle farklı olanlar şeklinde tanımlananlar

• Etnik ve Kültürel olarak Arap ancak Sünni Müslüman olmayanlar: Alevi/Alawi (Nusayri)

• Etnik ve kültürel olarak Arap olup Müslüman olmayanlar: Kıptiler, Rum/Arap Ortodokslar, Maruni ve Dürziler

• Arap olmayan Sünni Müslümanlar: Kürt, Türkmen, Çerkez

• Ne Arap ve ne de Müslüman olanlar: Yahudiler, Ermeniler vs.

• KADİM AZINLIKLAR/GRUPLAR– KADİM GAYRİMÜSLİM AZINLIKLAR

• Kadim Yahudi Toplulukları; Romaniyotlar, Kürt Yahudileri, Arap Yahudileri, Seferadlar

• Filistinliler• Doğu Kiliseleri: Asuriler, Ermeniler, Kıptiler, Etopya ve Sudan Kiliseleri• Katolik Azınlıklar: Maruniler, Katolik Araplar, Latinler, Keldaniler• HETERODOKS GRUPLAR• Zeydiler, İsmaililer, 12 İmamcılar(Caferi) Aleviler, Şabak ve Ali İlahiler

Nusayriler(Alawi), Dürziler• EHL-İ KİTAP-DIŞI OLANLAR Yezidiler (bazı araştırmacılar Yezidileri

İslam Heterodoksisi içinde kabul ederler), Bahailer • ULUS-SONRASI AZINLIKLAR/GRUPLAR• Kürtler, Türk ve Türkmenler, Çerkezler (?)• Berberler, Nuriler(kafirler), Hazaralar, Luriler ve diğerleri

ORTADOĞU’DA AZINLIKLARLA İLGİLİ BAZI SPESİFİK SAPTAMALAR

(iktidarla ilişkilerine ve nüfus dağılımlarına göre)

Azınlık olmanın tipik göstergesi olan iktidarın periferisinde kalma durumu ortadoğu’da ne kadar geçerlidir? (tersinden sorarsak çoğunluk olmakla iktidarda olmak?)

• İKTİDARDA OLAN AZINLIKLAR: Maruniler (1970’LERE KADAR) ve Nusayriler,

• İKTİDAR-DIŞI AZINLIKLAR (Berberiler, Kıptiler, Kürtler-Kuzey Irak istisnası ile vd.)

• ÇOĞUNLUKKEN AZINLIK OLANLAR : Filistinliler• AZINLIKKEN ÇOĞUNLUK OLANLAR: Yahudiler ve İsrail

Devleti• SINIRLAR ÖTESİ AZINLIKLAR; Dürziler, Kürtler,

Ermeniler, Asuri-Süryaniler

DİNİ DAĞILIM

ORTADOĞU’DA HIRİSTİYANLAR (ÜLKE VE SAYISAL DURUMLARI) YIL 2001

MISIR. Kıptiler -ortodoks, katolik ve protestan- 10-12 civarı tahmin edilmekteSUDAN Güneyde 7 milyon siyah Afrikalı yaşamakta, kabilelerin büyük kısmı Hıristiyan- Anglikan, (diğer) Protestan gruplar ve katoliklerLÜBNAN 1.5 milyon Maruni, Ortodoks, Melkit, Protestan ve diğer mezheplerIRAK 1 Milyon Hıristiyan Asuri -Nasturi(Ortodoks), Keldani (Katolik), Yakubi-, büyük çoğunlukla kuzeyde yaşamaktalarSURİYE 1milyon Arami, Ermeni, Ortodoks, Melkit, çoğu büyük kentlerde ve kuzey-doğuda.IRAN 500.000 Pers, Ermeni ve Asuri Hıristiyan yaşamaktaISRAİL 150.000 Ortodoks, Katolik, Maruni ve EvangelikÜRDÜN 200.000 Ortodoks ve KatolikTURKİYE 25.000, çoğu Ermeni ve AsuriLİBYA SUUDİ ARABİSTAN VE KUVEYT Bu ülkelerdeki tek tük Hıristiyanlar bölgeye çalışmaya gelen yabancılarFAS VE CEZAYİR Çok az HıristiyanMiddle East Quarterly, Winter, 2001, s. 22'den derlenmiştir.

COUNTRY GROUP GROUP POPULATION (1998)

PROPORATION of GROUP POPULATION

TYPE

ALGERIA BERBERS 7.620.000 %25 indigenous peoples

BAHRAIN SHI'I 539.000 %87 religious sect

CYPRUS TURKISH CYPRIOTS 142.000 %19 ethnonationalist

EGYPT COPTS 5.944.000 %9 religious sect

IRAN ARABS 2.069.000 %3 national minority

IRAN AZERBAIJANIS 16.550.000 %24 national minority

IRAN BAHA'IS 593.000 %0.8 religious sect

IRAN BAKHTIARI 690.000 %1 indigenous peoples

IRAN BALUCHIS 1.379.000 %2 indigenous peoples

IRAN CHRISTIANS 310.000 %0.45 religious sect

IRAN KURDS 4.827.000 %7 ethnonationalist

IRAN TURKMEN 1.379.000 %2 national minority

IRAQ KURDS 4.244.000 %20 ethnonationalist

IRAQ SHI'I 13.033.000 %60 religious sect

IRAQ SUNNIS 4.344.000 %20  

ISRAEL ARABS 1.015.000 %18 ethnoclass

ISRAEL PALESTINIANS 2.431.000 %29 ethnonationalist

JORDAN PALESTINIANS 2.217.000 %50 ethnonationalist

LEBANON DRUZE 210.000 %6  

LEBANON MARONITE CHRISTIANS 876.000 %25  

LEBANON PALESTINIANS 350.000 %10 ethnonationalist

LEBANON SHI'I 1.122.000 %32  

LEBANON SUNNIS 701.000 %20  

MOROCCO BERBERS 10.859.000 %37 indigenous peoples

SAUDI ARABIA SHI’I 3.118.000 %15 religious sect

SYRIA ALAWI 1.834.000 %11  

TURKEY KURDS 12.913.000 %20 etnonationalist

KAYNAK:

Minorities at Risk Project: Middle East and North Africa

( Center for International Development and Conflict Management, University of Maryland)