TANINIRLIK ve REKABET İÇİN

BOLOGNA SÜRECİ:KAFKAS KAFKAS ÜNİVERSİTESİÜNİVERSİTESİ

KAFKAS ÜNİVERSİTESİKAFKAS ÜNİVERSİTESİ

DIŞ İLİŞKİLER BİRİMİDIŞ İLİŞKİLER BİRİMİ

28 Mart28 Mart 20122012Rektörlük Senato SalonuRektörlük Senato Salonu

İçerikİçerik• Farklı bir açıdan Bologna Süreci

• Sürecin çalışma alanları ve gelişimi

• 6111 Sayılı Kanun

• Değişik Kesimlere katkısı

• Türkiye’de yapılan çalışmalar

• Üniversite’de ve birimlerde ne yapıldı ve yapılacak?

• Anketler ve EÖBP

• Sonuç

Bologna Süreci nedir?Bologna Süreci nedir?• AB’nin ABD ile rekabet edebilmesi için araçlar sunan bir

süreçtir.

• Öğrenci merkezli bir eğitim reformudur.

• Ulusal eğitim alanları birbiri ile karşılaştırılabilir,

• Eğitimi Avrupa boyutunda ele alan,

• Tüm süreci iç ve dış paydaş katılımı ile sürekli denetleyen ve izleyen

• Üniversitelerde tanınırlığı ve eğitimde kalite güvencesini sağlayan bir araçtır.

• Statik değil dinamik bir yapıdır.

Avrupa Yüksek Öğrenim Alanı ve Bilgi Toplumu oluşturmak

Bologna Süreci Nasıl Bologna Süreci Nasıl Başladı?Başladı?

Bologna Süreci’nin temelleri 1998 yılında Fransa, İtalya, Almanya ve İngiltere Eğitim Bakanlarının Sorbonne’da gerçekleştirdikleri toplantı sonunda yayımlanan Sorbonne Bildirisi ile atılmıştır. Avrupa’da ortak bir yükseköğretim alanı yaratma fikri ilk kez bu bildiri ile ortaya çıkmıştır.

Sürecin Tarihi GelişimiSürecin Tarihi Gelişimi• 1998 Sorbonne

Fransa, İtalya, Almanya ve İngiltere

• 1999 Bologna Bildirgesi29 Avrupa ülkesi

• 2001 Prag, Türkiye’nin dahil olması

• 2003 Berlin, 2005 Bergin, londra 2007

• 2009 Lauvren46 ülke

• 2010 Budapeşte – Viyana47 Ülke ve 2020 hedefi

Bologna Sürecinin Ana Faaliyet Bologna Sürecinin Ana Faaliyet AlanlarıAlanları• Diploma ve Derecelerin Tanınması

• Kalite Güvencesi

• Yeterlilikler Çerçevesi

• Öğrenci Katılımı ve Sosyal Boyut

BOLOGNA SÜRECİBOLOGNA SÜRECİ EYLEMEYLEM PLANIPLANI Bologna DeBologna Deklarasyonu ileklarasyonu ile::1. Kolay anlaşılan ve karşılaştırılabilir bir derece sisteminin uygulanması 2. Lisans ve lisansüstü olmak üzere iki dereceli bir sistemin uygulanması3. Kredili bir sistem oluşturulması (ECTS/AKTS) 4. Hareketliliğin arttırılması5. Kalite güvencesinde Avrupa boyutunun oluşturulması6. Yükseköğretimde Avrupa boyutunun güçlendirilmesiPrag Prag Bildirgesi ile:Bildirgesi ile:7. Yaşamboyu öğrenim8. Yüksek Öğrenim Kurumları (EUA) ve Öğrencilerin (ESİB) sürece

katılımı9. Avrupa Yüksek Öğrenim Alanı’nın cazibesinin arttırılması Berlin Berlin Bildirgesi ile:Bildirgesi ile:10. Avrupa Yükseköğrenim Alanı ve Avrupa Araştırma Alanı arasında

sinerji, doktora programları

Diploma ve Derecelerin Diploma ve Derecelerin TanınmasıTanınması

• Lizbon Tanıma Sözleşmesi (1997, 2004, 2007)

• Diploma Eki (DE)

• Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS)

• ENIC / NARIC Merkezleri

• Üniversite ne yapacak?• Diploma Eki ve AKTS çalışmalarını hızlı bir şekilde sürdürecek

ve AB’ye tanınırlılık için müracaat edecek

• Hedef: Diploma Eki Etiketi ve AKTS Etiketi

Kalite Güvencesi

İç ve Dış Değerlendirme

YÖDEKADEK

Yeterlilikler Yeterlilikler ÇerçevesiÇerçevesi

• Avrupa Yüksek Öğrenim Yeterlilikler Çerçevesi

• Türkiye Yükseköğrenim Yeterlilikler Çerçevesi

• Alana özgü yeterlilikler çerçevesi

• Üniversite ne yapacak

• “Çerçeveyi” herkes çalışacak ve anlayacak

• Çerçeveye göre program yeterliliklerini belirleyecek

• Ders öğrenim çıktılarını yazacak

TYYÇ (Lisans)TYYÇ (Lisans)

TYYÇ’nin KullanımıTYYÇ’nin Kullanımı

Program İyileştirmeProgram İyileştirme

Sosyal BoyutSosyal Boyut

• Yükseköğretime erişen,

• Yükseköğretime katılan ve

• Yükseköğretimi tamamlayan

öğrenci gruplarının,toplumların çeşitliliğini yansıtması

hedefine ulaşma çabası

Sosyal Boyut Kavramı Nedir?Sosyal Boyut Kavramı Nedir?

Sosyal Boyut kavramı, genel anlamda, “yükseköğretime erişen, yükseköğretime katılan ve yükseköğretimi tamamlayan öğrenci gruplarının toplumların çeşitliliğini yansıtması hedefi”ne ulaşma sürecidir. Bu süreç, ülkeler ve toplumlara bağlıdır.

AVRUPA KREDİ TRANSFER SİSTEMİ (AKTS)

EUROPEAN CREDİT TRANSFER SYSTEM (ECTS)

Öğrencilerin çeşitli yükseköğretim kurumlarından almış oldukları eğitimlerin, Avrupa’daki diğer yükseköğretim Avrupa’daki diğer yükseköğretim kurumları tarafından da tanınması ile ilgili kurumları tarafından da tanınması ile ilgili sorunlara çözüm getirmek üzere Avrupa sorunlara çözüm getirmek üzere Avrupa Kredi Transfer SistemiKredi Transfer Sistemi geliştirilmiştir.

• 1 yarıyıllık eğitim 30 AKTS kredisi• 1 yıllık eğitim 60 AKTS kredisi• 1 yılda 3 yarıyıllık uygulama varsa 1 yarıyıl 20 AKTS kredisi• 3 yıllık programlar 180 AKTS kredisi• 4 yıllık programlar 240 AKTS kredisi

EĞİTİM VE AKTSEĞİTİM VE AKTS

•Kredi Aktarım ve Biriktirme Sistemi

•Öğrenme Çıktıları

• İş Yükü

18

AKTS (ECTS) KREDİSİ

• Öğrenci hareketliliğini kolaylaştırmak,

• Öğrencilerin yurtdışında gördükleri yurtdışında gördükleri eğitimlerinin kendi ülkelerinde tanınmasını eğitimlerinin kendi ülkelerinde tanınmasını garantigaranti altına almak.

19

AKTS’NİN AMACI

Zorunlu ve seçmeli derslerin tümüne AKTS kredisi verilmelidirAKTS kredisi verilmelidir.

İzlenen programdan mezun olabilmek için alınması zorunlu olan tez çalışması, proje çalışması veya staj gibi çalışmalara da AKTS AKTS kredisi verilmelidirkredisi verilmelidir.

AKTS kredisinin tam sayı verilmesi tam sayı verilmesi tavsiye edilir.

Ortak zorunlu dersler (A.İ.İ.T, Yabancı Dil, Türkçe) Ortak zorunlu dersler (A.İ.İ.T, Yabancı Dil, Türkçe) 30 AKTS kredisi içinde yer almamaktadır.

AKTS KREDİSİ VE DERSLERAKTS KREDİSİ VE DERSLER

NEREDEN? NEREYE?

Ulusal Krediler AKTS

Pasif Rol Sorumluluk

Öğretme Öğrenme

ÖĞRETEN MERKEZLİ’DEN ÖĞRENEN MERKEZLİ’YE

• Öğrencinin aldığı derecenin rahatça anlaşılabilmesi için diplomaya ek olarak verilen belgedir.

• Özgeçmiş değildir.

• Sadece not dökümü değildir.

• Özellikleri YÖK tarafından belirlenmiştir. (YÖK’ün sayfasından daha geniş bilgi edinilebilir.)

22

DİPLOMA EKİDİPLOMA EKİ

6111 Sayılı Kanun (Torba Yasa)

25 Şubat 2011 tarihinde,“Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında 6111 Sayılı Kanun”

yürürlüğe girdi.

6111 Sayılı Kanun

2547 Sayılı Yükseköğretim Yasasında da yeni düzenlemeler getirmektedir.

2547 Sayılı Yükseköğretim Yasasında yapılan değişiklikler

• 44. Madde yeniden düzenlenmiştir. • 46. Madde yeniden düzenlenmiştir.• Geçici 58. Madde eklenmiştir.

44. Madde

• Eski halinde yalnızca öğretim süreleri ele alınmaktaydı.

• Yeni düzenlemede “Diploma alma, ders kredilerinin hesaplanması, öğrencilik haklarından yararlanma ve sınavlar” ile ilgili hususlar bir bütünlük içerisinde düzenlenmiştir.

Yeni düzenlemelerin genel anlamı...• 6111 Sayılı Kanun sadece bir af uygulaması değil, önemli bir sistem dönüşümünün başlangıcını oluşturmaktadır.

• Dönüşümün, eğitim sistemimizin işleyişi üzerinde ve Bologna Sürecinin sağlıklı işletilmesi konusunda olumlu etkileri olacağını beklemekteyiz.

Düzenleme öncesi… • Bologna süreci ve AKTS’ye uygun olmayan bir kredilendirme ve eğitim süreci,

• Dış paydaşlara yeterince açık olmayan bir yükseköğretim sistemi,

• Sistematik bir iç-dış kalite güvence sistemine sahip olmayan bir sistem,

• Önceden kazanılmış yeterlilikleri dikkate almayan bir sistem,

44. Madde (44-a)(AKTS)

• Ders kredileri bir programdan mezun olmanın ana koşulu haline getirilmiştir.

• Ders kredileri, yükseköğretim yeterlilikler çerçevesine göre, öğrenim kazanımları da gözönünde bulundurularak her program ve düzey için üniversiteler tarafından belirlenecektir.

• Dolayısıyla, mevcut ders ve kredi sistemleri yeniden düzenlenerek Bologna sürecine uygun AKTS temelli kredi sistemi uygulanacaktır.

Ek: 6111 Sayılı Kanun

44. Madde (44-b)(Ders kredilerinin hesaplanması, öğrencilik haklarından

yararlanma ve sınavlar)

1. Öğretim faaliyetlerinin üç dönemi aşmamak üzere yıl içinde kaç döneme ayrılarak sürdürüleceği;

2. Her bir dönemde alınması gereken asgari ve azami kredi miktarları;

3. Her bir diploma programının diplomayı almayı hak eden kişiye kazandıracağı bilgi, beceri ve yetkinliklerin neler olacağı ve ölçme ve değerlendirmelerinin nasıl yapılacağı;

4. Hazırlık sınıfı veya başka yollarla yabancı dil yeterliliğinin nasıl kazandırılacağı ve yabancı dil bilgi düzeyinin nasıl ölçüleceği;

44. Madde (44-b) (Öğrencilik haklarından yararlanma, sınavlar ve dış

paydaşların görüşleri)

5. Kayıt, devam, uygulama, tez ve teorik ders içerikleri, ön şartlı dersler, sınav çeşitleri ve bunların ders başarı notuna katkısı;

6. Öğrencilerin mezuniyet sonrası istihdamına ilişkin olarak bilgi, görüş ve tecrübelerine ihtiyaç duyulan kişileri ifade eden dış paydaşların diploma programlarına ilişkin değerlendirmelerinin alınması;

7. Diğer yurt içi ve yurt dışı yükseköğretim kurumlarından alınan derslerin kredilerinin intibakının sağlanması;

8. İlgili programın tamamlanmasına yönelik önceden kazanılmış yeterliliklerin tanınması;

44. Madde (44-b) (Öğrencilik haklarından yararlanma, kalite

güvencesi)

9. Farklı diploma programlarından bazı derslerin alınmasıyla yandal veya çift anadal yapılması;

10. Diploma alınabilmesi için, müfredat değişikliği veya isimleri değişmemekle birlikte ders içeriğinin değişmesi ya da ders içeriği değişmemekle birlikte aradan uzun bir sürenin geçmesi

nedeniyle, daha önce başarılı olunan derslerden hangilerini yeniden almaları gerektiği;

11. Eğitim-öğretim süreçlerinin sürekli iyileştirilmesine yönelik iç ve dış kalite güvencesi uygulamaları rutin hale gelmektedir.

Bologna Sürecin Bologna Sürecin Organizasyon YapısıOrganizasyon Yapısı

Bologna Süreci taraflara ne Bologna Süreci taraflara ne kazandıracak?kazandıracak?

Ülke içinde ve dışında yükseköğretim kurumlarının tanınmasını ve cazibesini arttırır.

Öğretim üyeleri için ders programı oluşturmayı ve güncellemeyi kolaylaştırır.

Öğrenciler için öğrenci merkezli bir yaklaşımı sağlar.

İşverenler açısından istihdam edecekleri öğrencileri daha doğru seçerler.

Türkiye’de Bologna Türkiye’de Bologna SüreciSüreci 2006 Yükseköğrenim Yeterlilikler Çalışma Grubu

2009 Yükseköğretim Mesleki Eğitim ve Sanat Eğitimi Yeterlilikleri Çalısma Grupları

2010 Yükseköğrenim Yeterlilikler Çerçevesi

Bologna Uzmanları Ulusal Takımı Projesi (5 Dönem)

2 Üniversite ‘AKTS Etiketi’ ve 11 Üniversite ‘Diploma Eki Etiketi’ aldı

Temel Alan Yeterlilikleri’nde son durum

Bologna Süreci için Bologna Süreci için Üniversitede iş bölümüÜniversitede iş bölümü

Rektör

Rektör Yardımcısı

BEK Başkanı

BOLOGNA UZMANI

BEK KOMİSYONU

FAKÜLTE / MYO / YUKSEK OKUL BOLOGNA KOMİSYONU

BOLUM / ANABİLİM DALI BOLOGNA KOMİSYONU

ÖĞRETİM ÜYESİ / ELEMANI

ÖĞRENCİ

İLGİLİ DEKAN

Bologna EşgüdümBologna Eşgüdüm Komisyonu (BEK)Komisyonu (BEK)

• Üniversite’daki Bologna Süreci çalışmalarını yürüten komisyon

• BEK Kimlerden Oluşur• Eğitim ve Uluslararası ilişkilerden sorumlu rektör yardımcısı• Bologna uzmanı (var ise)• AKTS / DE ve Erasmus koordinatörü• Öğrenci İşleri Daire Başkanı• Öğrenci Konseyi Başkanı

• Rektörün uygun gördüğü diğer üyeler

BEK’in Görevleri• “Yıllık Eylem Planı”nı hazırlamak, uygulanmasını sağlamak; Kurum Raporu’nu hazırlamak

• Hizmet içi eğitim seminerlerinin düzenlenmesini sağlamak.

• Yapılan çalışmaları değerlendirip strateji belirlemek

• Ulusal ve uluslararsı etkinliklerini izlemek, katılmak ve bu doğrultuda kurum içi hazırlıklara öncülük etmek

Fakülte’in (YO, MYO)Fakülte’in (YO, MYO) GörevleriGörevleri• İlgili dekan (müdür) yardımcısı, BEK üyesi, üyeler

• Çalışmalarının etkin ve sağlıklı yürümesini sağlamak.• Bölüm / Anabilim dalı başkanlarıyla toplantılar yaparak

eşgüdüm sağlamak ve strateji geliştirmek

• Eğitim çalışmaları• Fakülte genelinde

• Bölümlerde

• Web üzerinden gerekli denetim ve uyarıları yapmak

• Tek lisans programı için yeterliliklerini hazırlamak

• Üniversite ve Fakülte Derslerini için koordinasyon

Program Program (Lisans, Yüksek lisans, Doktora) (Lisans, Yüksek lisans, Doktora)

Program Başkanı (Dekanlık, Bölüm, ABD) Bologna çalışmalarının yürütülmesini sağlar

Komisyonuna başkanlık eder

Komisyonlar Program yeterliliklerini hazırlar

Derslerin yeterliklere katkısını ve AKTS’leri düzenler

Bilgi paketi için program bilgilerini hazırlamak

Süreçle ilgili gelişmeleri takip eder ve gereğini yapar.

Öğretim ÜyesiÖğretim Üyesi(Ders Öğrenme Çıktıları)(Ders Öğrenme Çıktıları)

• Dersle ilgili bilgileri hazırlamak

• Dersin genel amacını yazmak

• Dersin öğrenme çıktılarını hazırlamak

• Program yeterliliklerinin hazırlanmasına katkıda bulunmak

• Dersin hangi program yeterliliklerine katkısını belirlemek

• Öğretme ve değerlendirme yöntem ve araçlarını belirlemek

• Dersin işyükünü ve AKTS’sini hesaplamak.

• Tüm bu bilgileri web ortamında bilgi paketine aktarmak, güncellemek ve geliştirmek.

Enstitülerin RolüEnstitülerin Rolü• Bu çalışmalar temelde program temelli olduğundan daha

çok öğretim üyeleri ve program yöneticilerini ilgilendiriyor.

• Lisansüstü derslerde müfredat geliştirirken bologna sürecine uyarlanacak çalışmaları yaparak prensipleri belirlemek

• Zorunlu ve seçmeli dersler kategorizasyonu

• Derslerin seviyesine göre kodlanması

• Araştırma (tez) çalışmalarının AKTS’lendirilmesi

• EÖBS aracılığıyla çalışmaların takibi ve kontrolü EÖBS aracılığıyla çalışmaların takibi ve kontrolü

AnketlerAnketler• Ders Değerlendirme Anketleri

• Amacı öğrenci’den geridönüm almaktır

• Başarılı öğrencilere uygulanır

• Dersi veren değerlendirir

• Mezun Anketleri• Amacı program yeterliliklerine katkı sağlamak

• Program başkanı ve komisyon değerlendirir

• Dış Paydaş Anketleri• Amacı program yeterliliklerine katkı sağlamak

• Program başkanı ve komisyon değerlendirir

EÖBS (Web Portalı)EÖBS (Web Portalı)• Çalışmalarımızın web tabanlı olacak

• Üniversite Web sitesi ile uyumlu olacak

• ECTC etiketi müracatımız portal üzerinden değerlendirilecek

• Dinamik bir ortam ve şeffaflık sağlayacak

Karşılaşılacak Karşılaşılacak EngellerEngeller

• Fiziki ve yetişmiş insan gücü altyapısı

• Alışkanlıklar, tembellik ve bunlara bağlı geriye olan özlem

• Direnç• Önemsememe• Hafife alma• Gerekçeler öne sürme

Çalışılması GerekenÇalışılması Gereken Teknik Teknik KonularKonular

• Programın amaç ve hedefi

• Program yeterlilikleri

• Ders öğrenme çıktıları

• AKTS hesabı

• Ders bilgi paketi

• Öğrenci anketleri

• Paydaş anketleri

Sonuç alabilmek Sonuç alabilmek için için

• Bologna Sürecine ve değişime inanmak

• Rektör, dekan, müdür, bölüm başkanı ve yardımcılarının doğrudan katılımlarının sağlanarak kurum olarak hareket etmek

• Zihniyet dönüşümü için uluslararası alanda son yıllarda eğitim öğretimdeki değişimi sürekli aktarmak

• Derslik ve derslik dışı öğrenme ortamları oluşturmak

• Değişimi kolay yönetebilmek için web tabanlı çalışmak

Bologna Süreci Bologna Süreci içselleşeleştirilebileceiçselleşeleştirilebilece

k mi?k mi?• Çalışmaların ciddiyetine ve samimiyetine bağlı

• Üst yönetim ve birim yönetimlerinin tutumuna bağlı

• Yükseköğretim ve hatta tüm eğitim sisteminde bu doğrultuda yapılacak çalışmalara bağlı

• Fiziki imkanların ne kadar hızlı iyileşeceğine bağlı

• Yapılan çalışmalar hedefe ulaşmanın ön şartı

• Vizyonu geliştirecek ve farkındalık oluşturacak

• Bu bir süreçtir ve kervan yolda dizilecektir.

Kullanılabilecek Kaynaklar

• http://bologna.yok.gov.tr/index.php

• http://atauni.edu.tr

• Bilgi Paketleri• Sakarya Üniversitesi (Eğitim Öğretim Bilgi Sistemi)

• KTÜ (Bilgi Paketi)

• Marmara Üniversitesi (Bilgi Paketi)

• Diğer üniversiteler

• GOOGLE ve diğer tarama sistemleri

Teşekkürler…