Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
H�mil �H�mil �H�mil �H�mil �����nininini
Syllabaire 1 En langue ��ni
Association pour le D�veloppement de la Langue ��ni Tchad
H�mil �H�mil �H�mil �H�mil �����nininini
Association pour le D�veloppement de la Langue ��ni
Mongo, Tchad
2011
LangueLangueLangueLangue : ��ni (Bon Goula), parl�e dans le d�partement de Bahr Signaka, canton Daguela, sous-pr�fecture de Dshinguil au Tchad Traduction du titreTraduction du titreTraduction du titreTraduction du titre : La langue ��ni GenreGenreGenreGenre : mat�riel didactique R�alis� par : Isa Dafalla, Hamdane Dewan, Silke Sauer IllustrationsIllustrationsIllustrationsIllustrations : Idriss Zado Premi3re �dition 2011 en 100 exemplaires © ADL�, 2011, Tchad
2
Avant-propos
Ce syllabaire est un premier manuel de lecture et d'écriture écrit en langue êêni. C'est un outil de base mis à la disposition de tous ceux qui désirent apprendre à lire dans la langue êêni. C'est un matériel didactique conçu à la demande de nombreux locuteurs aimant lire et écrire en êêni. Ce syllabaire 1 ne traite qu’une partie des lettres de l’alphabet êêni. Il est destiné aux illettrés, et des activités pré-syllabaires sont y comprises. Vos remarques et suggestions sont vivement sollicitées pour l'amélioration de la prochaine édition. Note : L’orthographe sur laquelle ce syllabaire est basée, conforme à l’Alphabet national tchadien.
3
H�mil 1H�mil 1H�mil 1H�mil 1
4
5
6
a u o a u a k k y l k l a a o a u o f b d f b f m n m w m n i i l i t l
7
6 6 j 6 6 y t l t t i t e o e e a e m m m n w m n m n n u n a u a o a a
8
Amate Maama
9
H�mil 2H�mil 2H�mil 2H�mil 2
Maama i6 d8i haal. Haw i6 hom haal. Amate i6 hul haw.
10
Maama i6 d8i haal.
Haw i6 hom haal.
Amate i6 hul haw.
11
H�mil 3H�mil 3H�mil 3H�mil 3
Maama i6 d8i haal.
d8i
Maama i6 d8i haal.
haal
Haw i6 hom haal.
hom
12
Amate i6 hul haw.
hul
haw
Amate i6 hul haw.
Haw
13
H�mil 4H�mil 4H�mil 4H�mil 4
d8i Amate haw hul
hom haal Maama
14
a Haw Maama d8i l haw hul haal h hul d8i haw m Amate Maama haal
Maama d8i haal. Amate d8i haal.
Amate hul haw. Maama hul haw.
Haw hom haal. Maama hom haal.
15
aaaa H�milH�milH�milH�mil 5555 AAAA
Maama i6 d8i haal. Maama haal
ma aa a
1. aa
2. a aa
16
3. haw a A Amate
Amate d8i haal. Amate i6i6i6i6 d8i haal. i6i6i6i6 d8i i6i6i6i6 Amate i6i6i6i6 hul haw.
4.
Haw i6i6i6i6 hom haal.
Maama i6 d8i haal. Haw i6 hom haal. Amate i6 hul haw.
a a A A aa aa
17
mmmm H�mil 6H�mil 6H�mil 6H�mil 6 MMMM
Amate i6 hul maama. maama maa m
1. maa ma maama
a m am
2. am aa
18
3. maama m M Maama
Maama i6 hom haal. Maama i6 d8i haal. Maama i6 hom haal kakakaka d8i. kakakaka d8i kakakaka
4.
Amate i6 hom haal kakakaka d8i.
Amate i6 d8i haal. Maama i6 hom haal ka d8i. Amate i6 hul maama.
m m M M Maama am
19
llll H�mil 7H�mil 7H�mil 7H�mil 7 LLLL
T�man i6 hul lal. lal l
1. l a l lal
l a m lam
m a l mal
2. lam lal
lam am
mal lam
3. lal l L Lal
20
T�manT�manT�manT�man i6 hul lal. T�manT�manT�manT�man
4.
T�manT�manT�manT�man i6 d8i haal. T�manT�manT�manT�man hul maama.
T�manT�manT�manT�man T�man i6 hul lal. Maama i6 hom lal ka d8i. T�man i6 hul maama.
l l L L Lam mal
21
hhhh H�mil 8H�mil 8H�mil 8H�mil 8 HHHH
Haw i6 hom hala. hala ha h
1. ha la hala
h aa l haal
h a m ham
2. ham lam
ham am
22
3. haal h H Hala
Haw hom haal. Haw hom hala. Haw hom haal kenakenakenakena hala. kenakenakenakena hala kena
4.
Amate d8i haal kenakenakenakena lal.
T�man i6 d8i haal. Haw i6 hom haal kena hala. T�man i6 hul haw.
h h H H Hala ham
23
H�mil H�mil H�mil H�mil 9999 A �yanne 6A �yanne 6A �yanne 6A �yanne 6onAonAonAonAjojojojonnnn
a aa A
Maama i6 d8i haal. Maama haal
ma aa a
m M
Amate i6 hul maama. maama maa m
l L
T�man i6 hul lal. lal l
24
h H
Haw i6 hom hala. hala ha h
a am Amate lal lam aa maama haal aa m mal ham Amate am l lal lam hala mal h haal hala ham haw
a A h
m L
l M H
25
Haw i6 hom BBala. MaaBBa i6 d8i haal. h l a m
T�man i6 hul BBal. Haw i6 hom hBBal. l m a h
Amate d8i haal. Amate i6i6i6i6 d8i haal. Maama i6 hom haal. Maama i6 d8i haal. Maama i6 hom haal kakakaka d8i. Haw hom haal. Haw hom hala. Haw hom haal kenakenakenakena hala.
26
T�man i6 hul BBBBBBBBBBBBBB . Amate i6 hul BBBBBBBBBBBBBB . Maama i6 d8i BBBBBBBBBBBBB .
mal haal lal
maama mal haal
27
o ooo ooo ooo oo H�mil H�mil H�mil H�mil 10101010 OOOO
Homma i6 hom hool. hom hool. o oo
1. o la ola
h oo l hool
h o m hom
hom ma homma
l oo l lool
2. hom ham
hool haal
28
3. hool o O Ola
Ola i6 d8i lool. Ola i6 d8i keme ?keme ?keme ?keme ? Ola i6 d8i lool.
4.
Homma hom hala. Homma hom keme ?keme ?keme ?keme ? Homma hom hala.
Ola i6 d8i lool kena lal. Homma i6 hom lool kena lal ka d8i. Amate i6 hul homma.
Ola i6 d8i keme?
o o O O Ola hom hool ?
29
� ��� ��� ��� �� H�mil H�mil H�mil H�mil 11111111 EEEE
T�man i6 h�o maama 6a luwa. T�man h�o
T� �o
�
1. h �o h�o
h � m h�m
l �o m l�om
2. h�o h�m
h�m hom
l�om lam
30
3. h�m � E E
T�man h�m 6aa6aa6aa6aa :::: « Homma hom l�om. » h�m 6aa6aa6aa6aa 6aa6aa6aa6aa
4.
Ola h�m 6aa6aa6aa6aa : « Homma hom lool. »
T�man h�m 6aa : « Homma hom l�om. » Ola h�m 6aa : « Haw hom hala. » Amate hul homma kena haw.
T�man h�m 6aa keme?
� � E E l�om h�o
31
rrrr H�mil H�mil H�mil H�mil 12121212 RRRR
Raman i6 hul hara. hara. hara. hara.
1. ha ra hara
hoo ra hoora
ma ram maram
h oo r hoor
2. hara hala
hoor hool
32
3. hoora r R Raman
Raman i6 d8i haal 6a 6a 6a 6a hoor. haal 6a6a6a6a hoor 6a
4.
Amate hul T�man 6a6a6a6a maama.
Maama i6 d8i haal 6a hoor. Haw maram i6 hom haal 6a hoor. Maama i6 h�m Raman 6aa : « Haw hom haal 6a hoor. » Raman i6 hul haw.
Haw maram hom keme ?
r r R R hara maram
33
bbbb H�mil H�mil H�mil H�mil 13131313 BBBB
Raman i6 b�o bala 6a hool. bala ba b
1. ba la bala
b �o b�o
haa ba haaba
b a r bar
b a l bal
2. bala hala
b�o h�o
bal lal
bal mal
34
3. bar b B Bala
Raman i6 bal homma. Raman 6a T�man u6u6u6u6 bal homma.
u6u6u6u6 bal u6
4.
Ola i6 b�o hara. Amate i6 b�o bala. Amate 6a ola u6u6u6u6 b�o hara kena bala.
Raman i6 b�o hara kena bala maram 6a hool. Homma i6 hom bala maram. T�man i6 bar haal 6a haaba ka d8i. Homma i6 hom haaba. Raman 6a T�man u6 bal homma. T�man bar haal 6a keme ?
b b B B b�o Bala
35
H�mil H�mil H�mil H�mil 14141414 A �yaA �yaA �yaA �yanne 6nne 6nne 6nne 6onAonAonAonAjojojojonnnn
o oo O
Homma i6 hom hool. hom hool.
o oo
� �o E
T�man i6 h�o T�man h�o T� �o �
maama 6a luwa.
r R
Raman i6 hul hara hara ra r
36
b B
Raman i6 b�o bala 6a hool. bala ba b
o ola homma hom oo hoor hoora hool lool � h�m T�man �o h�o b�o l�om r Raman hara hoor maram b bar haaba bal bala
Ola i6 d8i lool kena lal. Ola i6 d8i keme ?keme ?keme ?keme ? Ola i6 d8i lool. Ola h�m 6aa6aa6aa6aa : « Homma hom lool. »
37
Ola i6 d8i haal 6a6a6a6a haaba. Raman i6 bal homma. T�man i6 bal homma. Raman 6a T�man u6 u6 u6 u6 bal homma.
T�man i6 bar haal 6a hoor. T�man i6 bar haal 6a haaba.
Ola i6 b�o bala maram. Ola i6 b�o hara.
o r b � O
B R E
38
Ola i6 hom BBBBBBBBBBBBBB.
Raman i6 hul BBBBBBBBBBBBB.
T�man i6 b�o bala 6a BBBBBBBBB.
l�om haaba Raman bal ola.
39
i iii iii iii ii H�mil H�mil H�mil H�mil 15151515 IIII
Maama hom iiri. Iyan i6 hul 6a bila. iiri bila ii bi
i
1. bi la bila
ii ri iiri
hoo ri hoori
o ri ori
har mi harmi
2. bila bala
hoori hoora
hoori hoor
40
3. bila i I Iyan
Ola hom iiri kena hool kena l�om. Ola hom iiri,,,, hool kena l�om.
4.
Amate hul Iyan,,,, T�man kena maama.
Iyan i6 bar haal 6a haaba ka d8i. Harmi i6 ori haal 6a haaba. Harmi i6 hom haal. Iyan i6 bar haal 6a hoor ka d8i. Haw i6 ori haal. Haw i6 hom haal. Iyan i6 d8i lal, mal 6a lool.
Iyan i6 d8i keme ?
i i I I Iiri bila
41
8 8 8 8 8i8i8i8i H�mil H�mil H�mil H�mil 16161616 HHHH
Al8 i6 8iri bala. Al8 8iri l8 8i 8
1. 8i ri 8iri
b8 lo b8lo
8 l 8l
m 8 l m8l
A l8 Al8
H bir Hbir
2. 8iri b8lo b8lo m8l 8i iiri bila bala mal aa
42
3. 8l 8 H Hbir
Al8 h�m 6aa : « T�man, 8iri bala maram !!!! »
4.
Raman h�m 6aa : « Iyan, hul lal !!!! »
Al8 h�m 6aa : « Iyan ! » Iyan h�m 6aa : « Hi ! » Al8 h�m 6aa : « Iyan, 8iri bala maram ! » Iyan b�o bala maram 6a hool ka 8iri.
Al8 h�m 6aa keme ?
8 8 H H « Hiri ! », bilo
43
kkkk H�mil H�mil H�mil H�mil 17171717 KKKK
Al8 i6 kobi kooba. kooba koo k
1. ko bi kobi
k �o k�o
koo ba kooba
ka ba kaba
h8 ko h8ko
2. k�o h�o
k�o b�o
3. kobi k K Kooba
44
Raman kobi hala. Raman i6 k�o yiyiyiyi kaba. yiyiyiyi kaba yi
4.
Iyan i6 b�o yi yi yi yi hara 6a hool. Raman 6a Al8 u6 kobi kooba, u6 hul kooba 6a bila. Raman i6 k�o yi kaba. Raman i6 h�m 6aa : « Iyan, bar haal 6a kooba yi h8ko ka d8i ! » Iyan i6 bar haal 6a h8ko. Harmi i6 ori haal. Harmi i6 hom haal.
Raman 6a Al8 u6 kobi keme ?
k k K K Kooba, h8ko
45
nnnn H�mil H�mil H�mil H�mil 11118888 NNNN
Al8 i6 nin harmi. nin n
1. n oo noo
hoo no hoono
na ki naki
kar ka ni kar kani
n i n nin
h 8 n h8n
B � n B�n
ki ni kini
2. nin h8n
hoono hoora
noo b�o
noo h�o
3. nin n N « Nin ! »
46
Amate nAnAnAnAa6a6a6a6 B�n. nAa6
4.
Al8 6a T�man u6 nAnAnAnAa6a6a6a6 Hbir.
Al8 naki yayayaya hoora noo yi h8ko. yayayaya
Iyan bar haal ya harmi ori haal. Al8 i6 h8n B�n. Al8 nAa6 kar kani 6a yi haw maram. Kar kani, Al8 k�o hala yi kaba ka d8i. Al8 bar haal 6a hala. Harmi ori haal ya Al8 nin harmi. Al8 naki ya hoora noo yi h8ko. Al8 hul hoora.
Al8 nin keme ?
n n N N Al8 h8n B�n.
47
tttt H�mil H�mil H�mil H�mil 19191919 TTTT
T�man i6 too tono hara no. tono to t
1. t oo too
t aa taa
to no tono
T� man T�man
ti na tina
t i n tin
t a m tam
2. too noo
taa aa
tin nin h8n
tono hoono
tam lam am
tam ham
48
3. tam t T T�man
Iyan too tono bala no.no.no.no. tono bala nononono
no
4.
Amate k�o kaba hara nononono.
T�man yi taa i6 h8n Hbir. T�man yi taa i6 nAa6 tina kani 6a yi tam kena 6a yi komil. Tina kani, i6 tin kooba. T�man yi taa i6 hul kooba 6a yi bila. T�man yi taa i6 k�o kaba kooba no, i6 kini yi tono kena yi h8ko. T�man yi taa i6 h�m 6aa : « T�man, too tono kooba no 6a l�om! »
t t T T T�man too tono.
49
H�mil H�mil H�mil H�mil 20202020 A �yanne A �yanne A �yanne A �yanne 6666onAonAonAonAjojojojonnnn
i I
Maama hom iiri. Iyan i6 hul 6a bila. iiri bila ii i
8 H
Al8 i6 8iri bala. Al8 8iri l8 8i 8
50
k K
Al8 i6 kobi kooba. kooba koo k
n N
Al8 i6 nin harmi. nin n
t T
T�man i6 too tono hara no. tono to t
51
i N t 8 n I K T
k H
i bila ori harmi nin tina ii, 8i iiri 8iri 8i 8 b8lo 8l m8l h8n Al8 Hbir h8ko k kobi k�o kooba kaba n kar kani B�n hoono naki noo t too taa tono tam Amate tin
4. Homma hom iiri, , , , haaba kena l�om. Al8 h�m 6aa : « Iyan, 8iri bala maram !!!! » Raman i6 k�o yiyiyiyi kaba. Al8 6a Raman nAnAnAnAa6a6a6a6 Hbir. Al8 naki yayayaya hoora noo yi h8ko. Iyan too tono bala nononono.
52
Amate i6 nAa6 tina kani 6a keme?
Amate i6 nAa6 tina kani 6a bila.
Amate i6 nAa6 tina kani 6a tam.
m8l 8l bila b8lo kooba kaba
53
8iri hoono ori nin tina k�o
Iyan i6 BBB bala maram.
Al8 i6 BBB harmi 6a bila.
Amate yi taa i6 tin BBBB.
Iyan yi taa i6 BBB aa.
54
T�man h8n Hbir. Raman k�o kaba kooba no. Al8 tin iiri.
55