SVENSKAGjennomsnitt
ገምጋም
Gjennomsnittet (kalla G) av tala 20, 15, 10 og 15 blir rekna ut ved å finne summen av tala og dele på antall verdiar.
Median
ማእከላይ/ መፍርቕ
Medianen til 8, 15, 3, 12 og 5 finn ein ved å sortere tala i rekkefølgje, og finne det midterste talet.
8, 15, 3, 12, 5 sortert blir 3, 5, 8, 12, 15
Viss antall verdiar er eit partal (to tal er i midten), finn ein medianen ved å ta gjennomsnittet av de to midterste tala.
4, 12, 1, 7 sortert blir 1, 4, 7, 12
Sannsynlegheit/
Sannsyn
ምናልባትነት/ተክእሎ
Sannsynlegheita for å få eit bildekort når ein trekkjer eit vilkårleg kort frå ein vanleg kortstokk finn vi ved å finne antall gunstige utfall (dei vi vil ha) og dele på antall mulege utfall (dei vi kan få).
Det finst 16 bildekort (knekt, dame, konge og ess i spar, hjarte, kløver og ruter) i ein vanleg kortstokk med 52 kort.
x-akse
Kart
ካርታ
Avstand
ርሕቀት
Avstanden frå sørspissen til nordspissen på øya Ylvingen er 6,23 km.
Objekt
der g blir kalla grunnlinje og h blir kalla høgd.
Koordinatsystem
ኮኦርዲኔት ሲስተም(ካብ ዘንጊ x ዝብገስ ሕንጻጽ ምስ ካብ ዘንጊ y ዝብገስ ሕንጻጽ ዝራኸበሉ መራኸቢ ነጥቢ ብምድላው ምስራሕ)
Variabel
ወከልቲ ፊደላት
Størrelse som kan variere. Blir ofte kalla x, y, a, b, c osv.
I er x ein variabel som vi kan endre verdien til.
Konstant
ቀዋሚ ኣሃዝ/ ዘይቅየር
Ein størrelse som er fast (endrar seg ikkje). For eksempel π = 3,1415926...
Høgre side (HS)
6x + 7 = 37
ብዝሒ/ ዓቐን
For eksempel masse, tid eller lengd. Størrelsar kan samanliknast og vere ”større enn”, ”det same som,” ”lik” eller ”mindre enn”.
Tid
NORSK
ትግርኛ
EKSEMPEL
BRØK
––– eller
Teljar
ተመቃሊ
Nemnar
1
Del
ክፋል
Hundredel
1, 2, 3, 4
-1 , -2 , -3, -4
Oppstilling
Vanleg form
ብንቡር መልክዕ
273, 5
Manglar
ጎዲሉ
ቁጽሪ_____ ናብ ___ክሳብ ዝበጽሕ ከንደይ ጊዜ ክዳጋገም ኣለዎ?
Kor mange gonger går 3 opp i 18?
18 : 3 = 6 gonger
2, 3 , 5 , 7 , 11 , 13 , 17 , 19
Rest
ተረፍ
ሓደ ርብዒ ናይ ብሙሉኡ
Halvparten
ፍርቂ
1/2
Hundredel
Rente
ወለድ
Når ein låner pengar av ein bank, betaler ein rente til banken. Sparer ein pengar i ein bank, får ein renter av banken.
Rentesats
For eksempel 5 % rente på sparekontoen.
NORSK
ትግርኛ
EKSEMPEL
Brukast vanlegvis om transportkostnader, for eksempel prisen for ein bussbillett
Bruttopris
ኣቑሑት/ ሸቐጥ
Brukast om noko ein kan kjøpe, for eksempel eit eple i daglegvarebutikken
Rettleiande utsalspris
Prisen fabrikken/ grossisten anbefaler butikken å selje vara for.
Verdi
ዋጋ
ምጉዳል ዋጋ
Tidsavgrensa kampanje i butikk med redusert pris på ei eller fleire varer
Spesialtilbod
Giro
Overføre pengar ved bruk av giro
Minibank
Debitere
ምውህላል
Spare
ምልቃሕ
Låne
ወለድ
Rente
ዕዳ
Når ein låner pengar av ein bank, betaler ein rente til banken. Sparer ein pengar i ein bank, får ein renter av banken.
Gjeld
Skuldig
Beløp ein betaler til staten. Størrelsen avhengjer av inntekt/ formue.
Auke
ምልዓል
Stige
Overslagsrekning
Blir brukt når ein ikkje er avhengig av eit heilt nøyaktig resultat.
23 kr + 19 kr ≈ 20 kr + 20 kr = 40 kr
NORSK
ትግርኛ
EKSEMPEL
GEOMETRI
ጂኦሜትሪ
Figur
ምስሊ
Like
ዝማሳሰል
Objekt
ነገር
Punkt
ነጥቢ
Startpunkt
Kurve
Skravert
ዝተሓንጸጸ
ፕሮትራክቶር/ መዕቀኒ ዲግሪ
Blir brukt til å måle kor mange grader ein vinkel er.
Pi (π)
Spiss vinkel
Stump vinkel
ጎዲም ኩርናዕ
Halvere
Normal
like lange
ትኹል ኩርናዓት( ኣንጻር ዝርከቡ ተማሳሰልቲ ኩርናዓት)
V1 og V3 er toppvinklar. Det er også V2 og V4..
Nabovinklar
ተጎራበቲ ኩርናዓት
V1 og V4 er nabovinklar. Det er også V1 og V2, V2 og V3 og V3 og V4.
Samsvarande vinklar
Omkretsen til ein sirkel er lengda rundt ytterkanten til sirkelen.
Sentrum
ማእከል
Diameter
ሰንጣቒት ዓንኬል (ካብ ሓደ ጫፍ ናይ ሓደ ዓንኬል ናብ ካልእ ጫፍ ናይቲ ዓንኬል ብማእከል ሰንጢቑ ዚሓልፍ መስመር)
Radius
ራዲየስ ( ካብ ማእከል ናይ ሓደ ዓንኬል ተበጊሱ ናብ ሓደ ጫፍ ናይቲ ዓንኬል ዝኸይድ መስመር)
Sirkelboge
AC blir kalla korden til sirkelen
Segment (sirkelsegment)
Sekant
Linje AB er ein sekant
Tangent
ኣብ ማእከል ዓንኬል ዝርከብ ኩርናዕ
m blir kalla midtpunktsvinkel (vinkel med toppunkt i sentrum av sirkelen og vinkelbein som er like lange som radiusen til sirkelen)
Halvsirkel
ማዕረ ጎኑ ስሉስ ኩርናዕ
Trekant der alle sidene er like lange og vinklane er like store (60°).
Motståande side
ኣንጻር ጎንታት
Side a i trekanten er motståande til vinkel A (∠ A)
Topptrekant
Katet
Pytagoras setning
ፓይታጎረስ ትዩረም (ንውሓት ሳልሳይ ጎኒ ናይ ሓደ ቁኑዕ ስሉስ ኩርናዕ ንምርካብ ንጥቀመሉ ሕጊ)
a + b = c
Kvadrat
ትርብዒት
Firkant der alle sider er like lange og alle vinklar er like store (90°).
Parallellogram
Rombe
ሮምቡስ( ኣርባዕቲኡ ጎንታቱ ማዕረ ዝኾኑ፡ ግን ቅኑዕ ኩርናዕ ዘይብሉ ርቡዕ ኩርናዕ)
Trapes
ትራፕዚየም
Femkant
Rommet
Seier kor stor plass eit objekt tar i rommet.
For eksempel: ein terning der alle sidene er 1 dm, tar opp 1 dm3 eller ein kubikkdesimeter av rommet.
Volumeining/
ሳጹን ቁኑዕ ርቡዕ ኩርናዕ
Eit rettvinkla parallellepiped blir kalla ei kube dersom alle sideflatene er like store
Kube
ኲብ
Pyramide
ፒራሚድ
Sylinder
ጨርሒ
Kjegle
ኮኖ
Overflate
ጽፍሒ
Overflata til ein terning er det ein kan ta på, altså den ytre/ utvendige avgrensninga.
Overflateareal
ስፍሓት ጽፍሒ
Overflatearealet til ein sylinder finn ein ved å dele opp sylinderen og rekne ut arealet til flatene.
Tangram
ታንግራም
Tangram er eit kvadrat som består av sju bitar med ulike former. Ein kan lage ulike figurar av bitane.
Kvadratrot
sektor 1: 13 %
sektor 2: 17 %
sektor 3: 57 %
sektor 4: 13 %
Sektor 1: Sektor 2: Sektor 3: Sektor 4: 20.4 27.4 90.0 20.4 Vest
Sektor 1: Sektor 2: Sektor 3: Sektor 4: 30.6 38.6 34.6 31.6 Nord
Sektor 1: Sektor 2: Sektor 3: Sektor 4: 45.9 46.9 45.0 43.9
Øst Sektor 1: Sektor 2: Sektor 3: Sektor 4: 20.4 27.4 90.0 20.4 Vest Sektor 1: Sektor 2: Sektor 3: Sektor 4: 30.6 38.6 34.6 31.6 Nord Sektor 1: Sektor 2: Sektor 3: Sektor 4: 45.9 46.9 45.0 43.9
Øst Sektor 1: Sektor 2: Sektor 3: Sektor 4: 20.4 27.4 90.0 20.4 Vest Sektor 1: Sektor 2: Sektor 3: Sektor 4: 30.6 38.6 34.6 31.6 Nord Sektor 1: Sektor 2: Sektor 3: Sektor 4: 45.9 46.9 45.0 43.9
3
2
2015101560
15
44
Sum
G
Antall