Upload
others
View
9
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
zaira miqacaZe-WiRlaZe
Tbilisi
2016
gamomcemlobakalmosani
sulo,
ze Seinavarde!
wigni aiwyo da daibeWdagamomcemloba `kalmosanSi~ kontaqti:el. fosta: [email protected]: 571 19 19 39; 2 665 965
redaqtori: Teona gogilaSvilikoreqtori: qeTevan qarTveli mxatvroba: mariam, ani da lile WiRlaZeebi
ISBN 978-9941-9469-0-5
zaira miqacaZe-WiRlaZe
Tbilisi
2016
gamomcemlobakalmosani
sulo,
ze Seinavarde!
4
5
enav, qarTulo!
vazis lerwiviT Cagrexilo da CaxlarTulo,
dedas puriviT ZarRviano enav qarTulo!
rusTvelis leqsis CuqurTmebiT uxvad Semkulo,
mtrisTvis samsalav da mrisxane muStad Sekrulo!
xan quxili xar kldidan momskdar civ CanCqerebis,
xan unazesi ciagi xar cisartyelebis,
xan atireba Camongreul xaraCoebis,
cxeli sisxli xar-amofeTqva yayaCoebis,
xan JRriali xar gabzaruli dedozarisa,
xan akvneseba da RuRuni iavnanisa,
dedis mandili, mamis qudi, namusiani,
goleuli xar, mijnuriviT alersiani,
winaparT miwis surneliviT damaTrobeli,
qarTuli sulis zeoba xar sagalobeli,
andamativiT mimzidveli Zala Zlieri,
lurji casaviT usamano da mSvenieri,
zari da zaTqi Tergisa da darialisa,
wminda cremli xar RvTismSobeli mariamisa,
uspetakesi mwvervali xar, sxivmoelvare,
xan mexTatexa da Savi zRvis sunTqva mRelvare,
daviTis qnaris wkriali xar, miwyiv RvTiuri,
Sen mTawmindelis bageTagan amomziurdi,
6
Semodgoma xar, madliani, baraqiani,
oqrocurvili TavTuxebis yanis Sriali,
uflis ena xar, RvTaebrivi madliT cxebuli,
mkvdreTiT aTasgzis aRmdgari da ganaxlebuli,
xan sinarnare, xanac rkena goliaTebis,
margaliti xar daunjebul foliantebis,
fereidani am enaze axlac ki mReris,
angelozi xar yinwvisisa, laJvardisferi!
fesvebs gikocni da saTuTad geamborebi,
unatifesi gracia xar niamorebis.
ramdeni ena daimarxa, eri moisra,
Sen kvlavac cocxlob, qva ar goravs Seni droisa,
isev gixsenebs Savi mTa da antioqia,
tao, beTlemi, aToni da kabadokia!
ramdenjer sxeuls udaRavda cecxli mTangveli,
ver daadumes, ver modrikes mainc qarTveli,
saqarTveloSi Tumc sxvadasxva hangze mRerian,
qarTuli enis yvela kilo mSvenieria!
saucxooa Taiguli Seni erisa:
TuS-fSav-xevsuris, svanis, lazis da imerisa,
zRaprul xidiviT amTlianeb imer-amiers,
usasrulo xar, viT kaxuri mravalJamier!
7
Seni anbanis swors da badals veravin hpovebs,
es aris mTeli am samyaros ani da hoe,
albaT, samzeos gaaocebs, SeZravs sruliad,
is saidumlo,rac rom masSi damarxulia,
Rrma da uZiro, damteveli, mzis da mTvarisa,
masSi Zevs swored gasaRebi gamocanisa.
iare gzebiT, maradisiT, rogorc givlia,
mTeli qveyana fiandazad gadaSlilia,
o, arasodes mogklebodes mze da naTeli
da Tu dagWirdes, SenTvis gaqres yvela qarTveli!!!
8
ukvdavebis sagalobeli
Seni warsulis Cumi landi var,
vici, maxvili zurgSi mwarea,
gyavda iese,gyavda Sadiman,
isini axlac mravlad arian.
Cven arc Slegni varT da arc Wkviani,
yovel ers naklic xom aqvs Tavisi?!
iyo brwyinvalec da dadianic,
iyo vaxtangic,iyo daviTic!
ho, siverage sulSic gaatans,
Tumc wamebulTa sisxli gvSvelisa,
iyo qeTevan,iyo paata,
svimon,luarsab,Salva,elizbar!..
ra saWiroa Tavze nacari?
Tu gvZuls,kidevac gviyvars guliTa,
viT vxnavT da vTesavT,Tesli rac aris,
gvezRveba imav sawyauliTa.
zogjer amayi,daucxromeli,
zogjer bavSviviT kerpi, Tavneba,
vaJas,ilias,SoTas mSobeli
eri arasdros gardaqardeba!
kvlav imRereben ukvdavi eniT,
radgan ufalma ase ineba,
qarTuli niWi, qarTuli geni,
kvlavac mravalgzis gamobrwyindeba.
sawuTros qarSi didxans gvivlia,
maradisoba vatareT mxrebiT,
mzis ukvdaveba Cveni himnia
da arasodes ar gavTavdebiT!!!
9
***
me davibade Tebervlis TveSi,
roca enZela iRviZebs tyeSi,
rodesac wyali Cadgeba xeSi,
me davibade Tebervlis TveSi.
roca februsi qvesknelis mefe,
RvTaebriv sabels Semoxsnis qarebs,
moedebian velebs WixviniT
da mere zamTris lewaven karebs.
roca yinulis moqargul perangs
zanti zmorebiT ixdis mdinare
da roca Tovlis TeTr Tavsaburavs
Camoicilebs veli mZinare,
sicil_xiTxiTiT mze isvris xviTos
da miwas mwvaned aaxaverdebs
da gazafxulis feria TviTon
aaSrialebs farCa_xaverdebs.
me davibade Tebervlis TveSi
roca enZela iRviZebs tyeSi.
10
saedan iwyebi
iqneb dila xar,
caze gacineba mzisa,
iqneb wvima xar,
Cumi satkivari cisa;
iqneb ia xar,
velze gazrdili nazi,
iqneb cremli xar
totebgadaWrili vazis;
iqneb wyaro xar,
balaxSi moliklike,civi,
iqneb nami xar,
vardze gabneuli mZivi;
iqneb simRera xar,
tkbili ,,urmuli~ da ,,nana~,
ra andamati gaqvs,
an ra jadosnuri Zala?!
saedan iwyebi,
anda riT iwyebi netav,
mamulis siyvarulo,
gulis JrJolav da feTqvav!
11
***
miveltvi cisfers,
vetrfi Soreuls,
maradiulis mjera da mwamda.
ra iqneboda samyaro, netav,
siyvarulis da leqsebis garda?!
ar meSinia arcerTi wami,
Tundac daeSvas sikvdilis farda,
araraoba aris sicocxle,
siyvarulis da leqsebis garda.
gazafxulis hangebi
suli miiltvis Soreul mzisken,
xomli mnaTobTa dganan krebulad,
caSi varskvlavTa moZaxils vismen,
mTeli samyaro amRerebula;
damTavrda ukve Cvilobis Jami,
nuRar ekvrebi demetras kalTas,
SeigrZne guliT netari wami,
aswie zecis cisferi farda;
Sexede irmis naxtomi Svenobs,
aqeT mTvarea, iqiT-mTiebi,
moCiTulia varskvlavTa mdelo,
Rvivis yayaCo, fSvenen iebi;
cikani cvrian balaxze daxtis,
mze kabadonze adis mefurad,
aha, gazafxuls daudgams taxti,
zed siyvaruli dabrZanebula;
12
locvad damdgaran werweta xeni,
gulSi imedi damkvidrebula,
ganedlebula yoveli xmeli
da trfialebiT akvirtebula,
gadmoiRvreba mziur Tasidan
aTinaTebi saocar ferTa,
gagvaciskrovnebs madli naTlisa
da axdenili ocneba CvenTa,
mogvec nugeSi, gvaSore cudi!-
eZaxis suli usazRvro SoreTs,
o, meufeo, Tund erTi wuTiT
Cems sanukvelTan nu ganmaSoreb;
iSvebde sulo, sulo jvarcmulo,
mzisken aiWer ,rogorc isari,
damdgara Jami udasasrulo,
ganxmula bWeni bneleTisani,
geyo, rac qveynad cremli davRvare,
Jami aRdgomis kvlav Seicani,
naTliT Semose mrume savane,
ixile karni samoTxisani,
bnelis suflo rwmeniT naTdeba,
ocnebis etli sivrces miapobs,
unda daviwvaT Taflis sanTlebad,
rom varskvlavebad gavikiafoT.
suli iswrafvis Soreul mzisken,
dasni mnaTobTa dganan krebulad,
caSi aprilis simReras vismen,
mTeli samyaro amRerebula!!!
13
amobadeba sulisa
gadaecleba JamTasvlis mtveri,
xani gandrkeba martosulobis,
dammarcxebeli cbieri gvelis,
axla savsea usasrulobiT,
ar gasruldeba lurji ciagi,
guli davwure ucxo mtevnebad,
unda vixilo sulis wiaRis
gamonaTeba, amomzevreba,
ca mexis srolas aRar apirebs.
Jami lxenisa kvalad iwyeba
da laJvardebSi gainapirebs
afragaSlili Tavdaviwyeba!
fiqrebi nariyalasTan
ver davixarje jerac mTlianad,
raRac uTqmeli mwewavs, mawvalebs,
pirgaxsnili yvela iara,
tanjvis fiala ukve davcale;
myoobadisken qrian fiqrebi,
guli tkiviliT dazafrulia,
auxdeneli zRapriT vivsebi,
raRac giJurad kidev mwyuria;
minda gemTxvio, cixis naSalo,
muxlze dagidge Cumi natvriTa,
msubuqi frTebi caSi gavSalo,
Tavze dagadga jiRa naTlisa;
xar salocavi, fifqiviT wmida,
sisxliT dagicves Senma Svilebma,
sul erTi wamiT vixilo, minda,
qarTuli sulis gamobrwyineba;
unda gaixsna, sicocxlis ZarRvo,
radgan ar veli arsaiT mSvelels,
mamulis Cemis aRdgena vnaxo,
maradisobas SeverTo mere!
14
elene axvledianis saxl-muzeumSi
fSvinavs aprilis nazi surneli,
zurmuxtisferi samosi faravs,
bavSviviT anci da uzrunveli
elaciceba Cems Tbilis-qalaqs.
moucavs TiTqos samyaro vrceli
kvirtebis taSs da yvavilTa tkrcials,
aq ki siCumis mefobs frinveli
da mowyenili muzebi TrTian;
maradisobas SerTvia wami,
funjsa da yalams etyobaT daRla,
axvledianis lamazi qalis
nazi aCrdili dagvyurebs axla.
maRali Subli, TvalebSi fiqri,
qarTuli saxe, kiseri Svelis,
bage nakveTi, Rawvebi fiqlis,
Tmebs spetak Tovlis siTeTre Svenis.
da irgvliv Tovli, TeTri, natifi,
sulisamvsebi, momcveli yovlis ,
kramits,xes,quCebs mosavs qaTibi
galaktionis iisfer Tovlis;
Cvenc, mxolod sulis siTeTre gvixsnis
da zenaarTan SerTva da Serwyma ,
kurTxeul iyos marjvena misi,
vinc es zRapruli samyaro Seqmna!
15
Cemo saesavo!
ra walkoti, ra baRnari,
mze yirmizad mosdebia,
yana oqrod gadamdnari,
liloWrilo kordebia,
tankenara Sveli ari,
vaJni Tvaleborbebia,
daTelila leliani,
saCaleSi bokvrebia,
miwa uflis Wreli kvarTi,
ca-RvTismSoblis Tvalebia,
icriceba Zveli dardi,
gulSi Svebis zarebia,
eSma boRmiT gagudula,
ufals dauvanebia,
damWknari da dagolvili
yvela gauxarebia,
saesavo,Cemo erTo,
ase Aarvin myvarebia,
ar mokvdebi saqarTvelo,
Sen ki genacvalebia!
16
natvra
,,xolo qarTlad friadi qveyanai aRiracxebis,
romelsaca Sina qarTuliTa eniTa Jami Seiwrvis
da locvai yoveli aResrulebis~.
Ggiorgi merCule
Turme odesRac yofila didi,
magram yornebi sisxliT ver gaZRnen
velacicebi mxolodRa SoriT
Cems atirebul cixes da taZrebs,
ras vinatrebdi?
sxeuli Cemi gadiqceodes malamo-wamlad,
daedebodes Satberds da xerTviss,
xaxuls da parxals, iSxans da banas,
oSks da artanujs,
opizas,olTiss, gaumrTelebdes iaras yvelas,
raic qarTuli yofila odiT,
raic dRes iTxov Cvenganve Svelas.
ras vinatrebdi?
mqonoda Zala, momevlo fexiT beberi tao,
avfarebodi zRuded da farad
qarTul cixeebs, monastrebs qarTuls,
meZebna maTi yoveli lodi,
meZebna maTi xorci da Zvali,
raic qarTuli yofila odiT,
raic yofila da ... aRar aris!
ras vinatrebdi?
moxdes iqneba, menaxos yvela taZari mrTeli,
kvlav gugunebdes maTze zarebi,
ismodes kvalad galoba Cveni
17
natvra
,,xolo qarTlad friadi qveyanai aRiracxebis,
romelsaca Sina qarTuliTa eniTa Jami Seiwrvis
da locvai yoveli aResrulebis~.
Ggiorgi merCule
Turme odesRac yofila didi,
magram yornebi sisxliT ver gaZRnen
velacicebi mxolodRa SoriT
Cems atirebul cixes da taZrebs,
ras vinatrebdi?
sxeuli Cemi gadiqceodes malamo-wamlad,
daedebodes Satberds da xerTviss,
xaxuls da parxals, iSxans da banas,
oSks da artanujs,
opizas,olTiss, gaumrTelebdes iaras yvelas,
raic qarTuli yofila odiT,
raic dRes iTxov Cvenganve Svelas.
ras vinatrebdi?
mqonoda Zala, momevlo fexiT beberi tao,
avfarebodi zRuded da farad
qarTul cixeebs, monastrebs qarTuls,
meZebna maTi yoveli lodi,
meZebna maTi xorci da Zvali,
raic qarTuli yofila odiT,
raic yofila da ... aRar aris!
ras vinatrebdi?
moxdes iqneba, menaxos yvela taZari mrTeli,
kvlav gugunebdes maTze zarebi,
ismodes kvalad galoba Cveni
da maTs galobas xmas uerTebdnen
sveticxoveli, sioni, gremi,
daviwyebuli iqnes maradJams
is kruli xana-Jletis da ngrevis,
ras vinatrebdi?
orguli yvela, vinac gayida mSobeli miwa,
iyos mokveTil da monatruli
qarTuli mzis da qarTuli cisa.
gadamTielni, guls rom vikravdiT,
visic amqveynad arara gvmarTebs,
gangmirul iqnen imav maxviliT,
romelic Cvenze urcxvad aRmarTes!
ufalo RmerTo!
ukvdavi suli, qedmouxreli suli qarTuli,
aaRorZine da gaabrwyine,
hyav Zlieri da welgamarTuli.
moeci Zala, cxovelmyofeli,
hkveTdes bnelsa da afendes naTels,
wminda giorgi, Sen uwinamZRvre
Tavisuflebismoyvare qarTvels!!!
ras vinatrebdi?
bolo moeRos dausrulebel fiqrsa da lodins
da iberia gabrwyindes kvalad,
viTar brwyinavda odiT da odiT!!!
18
,,vardisfurclobis damdgara Jami ...~
siyrmis megobars
momnatrebia siymawvilis dReebi laRi,
sevda nisliviT gars mexveva da sulSi atans,
sadRac Soridan Semomcinis bavSobis baRi
da bevri rame agondeba Cvens beber kakals.
Cveni kiskisi, samreklois zarebis rekva,
qarma waiRo, rogorc Tovlis TeTri fanteli,
xsovnas SemorCa SemodgomiT foTlebis cekva,
zafxulis Rame, bednieri da udardeli,
da gazafxulze afeTqeba TeTri tyemlebis,
iebis Suqi da vardebis suniT daTroba,
pirveli grZnobis gaRviZeba, Cumi cremlebi,
nukrisTvaleba, gulubryvilo Cveni bavSvoba;
rac drom gagvyara, sevdam suli xSirad daRara,
guli kvlav SfoTavs, eh, Zvirfaso, guls ras gaugeb?
Tumc sevdianad iRimeba Cemi WaRara,
mainc kvlav gixmob im bavSvobis dResaswaulze!
19
apokalifsi
,,da vinac aRiRos maxvili igi
maxviliTve ganigmiros~
eklesiaste
ieriqonis sayviris xma moismis SoriT,
mierekeba mTvare SoltiT varskvlavTa naxirs,
amosdebs skviTi ura faSats movercxlil aRvirs,
yornebis frTebiT ifareba gaxrwnili mZori.
urcxvi meZavi faSativiT xtis da Wixvinebs,
grialebs qari, Rrubels lokavs cecxlis enebi,
veluri skviTi tramals apobs Smagi WenebiT,
velis SroSanas veRar Svelis ukve sifrTxile,
moWenaoben uswrafesad, viT boboqar zRvarTa zvirTebi,
ejibrebian qarebs srbolaSi,
gizgiza vnebebs iokeben mxolod brZolaSi,
o, es veluri, Tavgasuli loTi skviTebi!
ismis naRara, mxeci ymuis Cahberes bukebs,
saukuneni Tavs ixrCoben gaSlil tramalze,
mWreli maxviliT bWeTa kari magrad Carazes,
veluri tomis aRsasruli gadawyda ukve!!!
20
mze qalav!
poet manana CitiSvils
suli Seni, pawawina mzewvia,
mTvarem wvimis margalitiT danama,
da rac am guls sixaruli ewvia,
e, mag Citis brali aris, mananav!
cis sauflos abrialda mzeqali,
Suqi misi siyvarulis mfenia,
pwkari pwkrTan vazis pwkaliT Sehkari,
leqsi RvTisTvis locvad aRgivlenia.
Sens baRnarSi sosnebs gauxaria,
RvTis gzavnili minda Segatyobino,
gaixare, gaTenebis xania,
Cemi sulis unazeso dobilo!
***
guli_ tkivilebis bude,
Tvalebi_sevdisferi tbebi,
goneba_qviTkiris zRude,
grZnoba anTebuli vnebiT.
mudam Soreuli surda,
axlo tkbili iyo rodis?
kaci_ase iyo mudam,
kaci_aseTia odiT.
21
godeba ieremiasebr
vah, ramdenjer dagibneles
samzeo da sanaTelo,
moRalate Svilebisgan,
mkerdmoWrilo saqarTvelo!
ra akvnesebs sveticxovels,
jvari ratom daibinda?!
ra gansacdels moaswavebs
mariamis cremli wminda?!
umarTlobiT daCagrulo,
mosveneba ar geRirsa,
kvlav moismis yriantali
leSismWamel svavebisa;
ra bangi gaqvs daleuli
es ra Zili mogeria,
Tavze nacargadayrilo,
sisxldaclilo iberia!
rogor itan amden tkivils,
ususuro da mSiero,
rad gawyalda Seni sisxli,
gorgasalis naSiero?!
mogtirian saflavebi,
rekavs zari Serisxvisa,
ade, xeli xmals gaikar,
javrs nu SeWam Seni mtrisas!
babilonis meZavisgan
vai uRvTod ganaTelo,
daglejilo, daCoqilo,
gayidulo saqarTvelov!
22
sizmari
wuxel mesizmra: vijeqi marto,
Citi galobda alublis xeze,
vards daefifqa mindori farTo,
tyemlis yvavili maTovda mxrebze,
vwerdi.
viRacam Semaxo xeli,
galaktioni micqerda wyromiT,
ara Wabuki, yrma pirtitveli,
aramed, TmawveraSlili lomi.
Sevxede, SevkrTi, wamovxti myisve,
gavSri, wamerTva sruliad ena,
TvalmoWutuli micqerda isev,
,,Senc dagiwyia, biZiko, wera,
Tu poeti xar, ki unda wero...~
(dacinva Canda imis mzeraSi),
,,ara ras brZanebT, batono Cemo,
zogjer vvarjiSob qarTul weraSi!~-
warbi gaexsna, daetyo lxena,
gadmodga Cemsken oriod biji;
,,hoo, Tu varjiSob, RmerTma giSvela,
qarTulis weras iswavli, biZi!!!_~
Tqva da RimiliT Camikra Tvali,
Sebrunda, gahyva patara biliks,
Tmas uwewavda mirkanis qari,
miacilebda xeivnis Crdili.
23
dabruneba edemSi
,,damSlian Cemni kavSirni
SemrTvian sulTa sirasa~
SoTa
kvlav ucxadesad mesmis Cumi hangebi Ramis,
udiadesTan SerTvis unetaresi wami!
guli avsili natvriT, frTebi Sesxmuli mercxlis,
survili maRla aWris, cis miaxleba mecxris ,
lurji tatnobi SoriT, idumaleba sruli,
umaRles arsTa swori, aRtacebuli suli,
lilisfer xeTa Crdili, angelosebis dasi,
sirinozebis tkbili, agalobeba tbaSi,
gaRimileba uxmo, ciur simSvidis mfeni,
aTinaTebi ucxo feradovani velis,
akvnesebuli qnari, alivliveba ferTa,
moalerseba wynari qerubinebis xelTa,
cvena ciuri fifqis, Tavdaviwyeba sruli,
amaRlebuli fiqriT aZgerebuli guli,
mziur tatnobTa baRSi, mgosanT galoba-stvena,
ativtiveba caSi, TavdaviwyebiT frena,
verSemecneba daRlis, usxeulobiT Troba,
cisartyelebi maRliT, bednierebiT tkboba,
amobadeba sulis, dasamareba xorcis,
mzed anTebuli gulis, mwveli survili locvis,
24
aRarc fiqrebi mware, aRarc miwa da mtveri,
mxolod survili mwvave uflis xilvisa Cvenis,
Tvalsawierebs avsebs, RvTiur simSvidiT mkrTali,
mxolod sikeTiT savse gabrwyinebuli Tvali,
Cumi nirvaniT mTvralebs, miveaxlebi krZalviT,
Jami ar iTvlis wamebs, arsad ar Cqarobs arvin,
aq ukve arvin ibrZvis, vnebiT ar borgavs mkerdi,
wigni gaSlili sibrZnis, guls gaaocebs eldiT,
gamobrwyindeba goni, usazRvrobaSi mfreni,
amavsebeli yovlis, netar simSvidis mfeni,
fiqri gagTangavs erTi, TvalSeudgamebs miswvde,
klitis gasaRebs ferxTiT, Cumad dagidebs qriste,
gauxsnelia jerac, cxra sakraluri kari,
gagaxsendeba myisve, rqamotexili xari,
natvra wiqaras Zalis, moudrekeli muxlis,
naTeli savse mTvaris, pirvelxateba uflis,
roca ara Cans maRliT, misayrdnobeli Seni,
Segegebeba daRlils misi gawvdili xeli,
mis STagonebul dumils, veRar daarRvev metad,
misi ambori Cumi sulSi Cadgeba svetad,
angelozebis dasTa gamoSuqdeba madli
da siyvaruli dagwvavs miuwvdomeli naTlis!
maradisobis wami gulSi koconad menTos,
var monatruli amis, ar gamovfxizlde, RmerTo!!!
25
ukvdaveba
galaktions
mTawmindaze zafxulSi saocari Ramea,
irgvliv idumaleba da siCume batonobs.
caze gadmokiduli qarvisferi mTvare ki,
Sens naterfals daeZebs,galaktion batono!
Seni suli qaria, qari imqveyniuri,
TavawyvetiT mihqrian caSi lurja cxenebi,
poeziis parnasze Seni saxe RvTiuri
brwyinavs aramiwiur da zeciur mSvenebiT;
grigalebma waSales jebiri da samani,
iasamnis yvavili dasta-dastad awyvia,
mecxre cisken grZeldeba Seni gza da savali,
Jamma Seni saxeli ukvdavebad aqcia!!!
ilias
eris wyluli da tkivili
guls useravda goliaTs,
mamulze fiqri, wuxili
saflavSic Tan Cahyolia.
mamulis sakurTxevelze
daeca suli dalia!
ukvdavhyos misi saxeli,
yvela qarTvelis valia.
tyviiT gangmires borotTa
mamulis RviZli Svilia,
sanam icocxlebs qarTveli,
manam icocxlebs iliac,
ilia saqarTveloa!
saqarTveloa ilia!
26
***
cas Camowyda Rrublis TeTri farda,
gza gamoCnda laJvardebSi Sori,
angelosma amitaca maRla,
mze miWiravs,rogorc Tasi brolis.
dauRvriaT hangi nairferi,
silurjeSi paganins da mocarts,
da nislebSi siyvarulis RmerTis,
gamWvirvale silueti moCans.
iakob gogebaSvils
kaco, brZenkaco, saxeli Seni
esaTuTeba gulebs qarTvelTa.
mamulisaTvis giRvria cremli,
dRes ki wylulebi misi gamrTelda.
mrume sibneles naTeli hfine
da moutane Cagrul ers lxena,
qarTuli sityva CuqurTmad dawan
da gamoZerwe miT ,, deda ena~.
sanTel_sakmevels gza upovnia,
madlis wil madli vin ar miagos?!
Seni xsovnis win Tavs ixris yvela,
dido mesityvev, brZeno iakob!
Zeglad damdgara wigni ukvdavi,
pawia biWi xels cisken iwvdis,
es simReraa mzisa da miwis,
esaa himni azris da niWis.
reken zarebi,zarebi codnis,
xma saocari sivrces miapobs,
ikurTxos qveynad gaCena Seni,
sveto naTlisa, dido iakob!
27
rekavs gaTenebis zari
Tavni Tblisisa TavTavobs,
tanad miirweva mtkvari,
droSa Tamarisa gavSaloT,
rekavs gaTenebis zari!
damTavrda Zili da ZilquSi,
ganaTda gabrwyinda laSari,
qarTvelo, geyofa sizmari,
algeTiT dasZari laSqari.
egeba gaTendes cismari,
egeba gabrwyindes taZari!
jalaTi kuzs veRar miaTrevs,
codvebiT damZimda miwani,
vuwamloT pirgaxsnil iarebs
samiznes ar ascdes isari!
cremlebiT dailto samare,
cecxli gardamodis nazareTs,
Wiri da avdari gvakmare,
kars modeq,kars modeq,lazare!
Jami sawnaxlisa sawnaxlobs,
sisxlSi gaiwura perangi,
lomgulno, xmali ar daJangoT,
gafereT viT dRemde feravdiT,
Svilebo, mamuli ar daTmoT,
ar gadagviSenoT venaxi!
iRviZebs ZelSavi, beberi,
foTlebad ausxams vaJani,
Tu Tavi droze ar moxade,
qvevrebsac gaxeTqavs maWari!
ubelos miuSvi sadave,
flateze ixtunon WenebiT,
mindvrebi xarebma gaburRes,
zecisken gafrindnen mernebi!
28
arwivebs ferxuli CaubamT,
CanCqerTa Cqrialebs Cqerali,
darebi daroben darulad,
xevebSi gaisma mRerani,
yornebi jojoxeTs STacvivdnen,
bneleTSi gangaSis zaria,
TmaSavi CaSale qeTevan!
gza-kvali gvikurTxe, mariam!
zeca Tbilisisa TavSalobs,
mZimed miirweva mtkvari,
xmali daviTisa kvlav jvarobs,
droSa Tamarisa gavSaloT,
rekavs gamarjvebis zari!
***9 aprilis zvarakebs
mxrebiT dagqondaT mamulis eSxi,
TvalebSi genToT ciali dilis,
Tqven TviT iyaviT gizgiza cecxli
da saqarTvelos simRera tkbili.
WeSmarit RmerTad mamuli scaniT,
sanTlad aunTeT gulebi wrfeli_
sxva araferi gqoniaT brali,
es iyo mxolod codvani Tqveni,
mzian dRes uceb Camowva mwuxri,
tanjviT gacilebT am soflis stumarT,
vin Tqva sikvdili ukvdavi sulis?!
Tqven sanTeliviT daiwviT Cumad.
satanam Sxami Segvasva mware,
sisxli yayaCod anTia irgvliv,
9 aprils gulze daiwers Rame
da varskvlavebis dahxuravs gvirgvins!
29
zedaznis savane
CrdilqveS gaSlila turfa savane,
aq unda davce Cemi karavic,
ferTa livlivSi damasamareT
da Sewyalebas ar vTxov aravis.
graalis TasSi elavs zedaSe,
gabrwyinebula zesTa zekari,
varT siyvaruliT mTvrali me da Sen
RvTiur saswauls erTad SevxariT,
uflis Tvalebis tbebSi CavZireT
daWrili sulis Cumi vedreba
da gadalaxul grZnobis napirebs
zedaznis mTavare eimedebaT.
angeloziviT CaiSriala
afragaSlilma mtredma ocnebis
da zanzalakTa xmebi wkriala
gvavsebs silaRiT da gaocebiT.
suli arwivis frTebiT navardobs ,
gadaSlilia yvela samani,
afeTqebula miwa savardo,
sakmevlad iwvis iasamani.
modi, edemis baRnars vumziroT,
kldeze gediviT moCans taZari,
zecis gumbaTi dagvcqers uZiro,
veravin hpovos misi sadari!
30
o, es samoTxe raSi gavcvaleT!
gauZlisia am jvris tareba,
sawuTros Sxami bevrjer davcaleT,
xorci iwveba cecxlis alebad,
Cumi tkivili daRavs iarebs
mzev simarTlisa, gveqmen Tavdebad,
udabnos xvatSi Tu ar viareT,
es jojoxeTi ar gaTavdeba.
mogveci Zala, feri vicvaloT,
gveqmen darajad kubos karamdi,
rom siZulvilSi gardavicvaloT
da siyvarulSi aRvsdgeT maradis!
gesmis zarebis rekva Soridan?
guli sagules ar gvaqvs me da Sen,
Jami serobis ukve movida
unda davsaxldeT, sulo zedazens!!!
31
`da dro axali paemanisa~
amomzevreba ciskris, amovaneba mTvaris,
ganrinebuli fiqriT, usazRvroebiT mTvrali,
var daWimuli mSvildi, var garindeba isris,
sarkofagiviT mSvidi, garemoculi nisliT,
zecis gavyureb Tavans, eJvanTa vismen JRaruns,
udabnos qarebs frTamals, wadils gavandob faruls:
rom ganwiruli elis guli -sakireT xaro,-
amociskrebas Cemis, Cemi cxovrebis wyaros;
RvTiTkurTxeuli xeli kretsabmels gaxsnis roca,
ambori damwvavs cxeli, muxlze davdgebi locvad;
da daikivlebs mwared bnelis samefo, kruli,
frTas daatolebs qarebs Tavisufali suli,
gadamexsneba zesTa cxra sakraluri kari,
dawyvilebuli mzesTan, simaRleebiT mTvrali,
miveaxlebi zRaprul cisartyelebis mfenTa,
elizeumis walkots,ubiwoebis ferTa;
sadRac iWeqebs mexi, sunTqva damdaRavs mzisa
da davecemi ferxTiT xamlTa sakocnad misad!
32
Cemi cxovreba
sawuTro Cemi sevdisferia,
albaT nebaa esec bedisa,
Cemi sicocxle araferia,
garda tanjvis da tkivilebisa.
Cemi sasmeli soflis geslia,
mTeli cxovreba vebrZvi macilebs,
aq xom pirdapir gulSi gesvrian
da TiTqmis arvin ar agacilebs,
maTi alersi gvelis Sxamia,
aq siyvaruli ase ician,
miwis Tavadi metad avia,
gamosasyidi mxolod sisxlia.
yofis almurSi ucecxlod viwvi,
Senc xom fiala SxamiT agivses,
RmerTo, mommadle gaZlebis niWi,
Seni simSvidis wveTi maRirse!!!
ganTiadi
gadmoeSveba maRliT mzis sxivi,
gaifurCqneba Cemi savarde,
SeifrTxialebs guli CitiviT
da laJvardebSi Seinavardebs.
Caikliteba kari mtilisa,
akiafdeba bnelSi sanTeli,
bages dascdeba locva dilisa,
guls Seadgeba ucxo naTeli,
Cems galiakSi daisavanebs
sunTqva sosanTa, damaTrobeli
da aaTrTolebs zecis Tavanebs
ukvdavi trfobis sagalobeli.
33
simRera
RmerTo,
unda amarido eSma veragi,
da gaxado suli Cemi
nairferadi.
es sicocxle, Sen gekuTvnis
gulis Zgeramdi.
Sen genukvi, maTqmevino
sityva JReradi,
rom hangebad gavifanto
seriT-seramdi,
daviRvenTo, sanam bolos
moval Senamdi.
ukvdavebis wyali Sevsva
minda yvela mTis,
dae, viyo siyvaruliT
savse yelamdi,
Seni Suqi gamitare
gulis fskeramdi,
aRar minda damirRvio ,
rasac vkeravdi.
mere Zala momaniWe
caSi frenadi
da miCvene mosasvleli
maRla zenamdi!
RmerTo,
suli gamixade
nairferadi...
34
locva mwuxrisa
foTolTacvena,macne zamTrisa,
mowyenil baRebs moavarayebs,
dameZineba grZnobiT daRlilsa,
mTvare moxatavs sulis darabebs;
almasis cremliT tiris pirimze,
Tavze evleba sxivTa ciali
da Semodgomis mwuxar bilikze,
mimoirweva neli niavi;
xomli varskvlavTa caze brialebs,
qris surneleba ucxo neqtaris
da angelozTa ialkialebs
Wvrets aRtacebiT Tvali netari;
`ukve daRala suli miwamo,
dedao RvTisav, saso maRirse,
o,paemanze viT ar viCqaro,
melis pirad mze, tanad _ alvisxe;
dedav uflisav, zRude naTlisa
mominiSne da damisamane,
masvi ankara wyaro madlisa,
momaZebnine Cemi savane;
mklavs tkivilebi egre uwamlod,
gulma tanjulma ver gaixara,
reken zarebi zecis udabnos:
`nurvin giyvaran nurvin giyvaran!~
Jamis grigali vnebebs axelebs,
yefs saukune, javriT mborgali,
qafad moigdebs ucxo saxelebs
daundobeli bedis borbali;
am uTavbolo grial-trialSi
suli oboli tinebs exleba,
dedao RvTisav, Sen Seismine
misi sabralo sulis vedreba:
35
,,SenTvis ganqardes mona uRirsi
mtilo daxSulo, uflis venaxo,
davbadebulvar Seni uRlisTvis,
minda Sens kalTas bage Sevaxo;
siTbo maCuqe Seni Tvalisa,
saxe burvili hxade saCino,
iyav mtle bediT gauxarlisa,
vinZlo,codvili gadaarCino;
Sensken movdivar sveneb-svenebiT,
guli mReris da suli maisobs,
xilva mwyuria Seni mSvenebis,
mwvavs trfialeba samaradiso;
TmaSi feria spetak Tovlisa,
gulSi vardebis cecxlis alia,
ar mimatovo, dedav yovlisa,
Sen damifare, mzeo mariam!!!~
sezam, gaiRe!
o,saocari damdgara wami,
da CemSi feTqavs mTeli buneba,
guli gamexsna- sezamis kari
da arasodes daixureba!
ganaTebula sra-dabazebi,
mis Sesaxvedrad unda viCqaro,
ise swyuria suls laJvardebi,
,,viTarca surin irems mTis wyaro!~
gaxseniT Cqara yvela sarkmeli,
meti sinaTle,sinaTle ufro,
aawkrialeT zanzalakebi,
Tavdaviwyeba rom dameuflos!
ra saocari damdgara wami,
o, CemSi feTqavs mTeli buneba,
guli gaixsna-samoTxis kari
da arasodes daixureba!
36
vin uwyis netav?
`eZie yrmao Sen xvedri Seni,
vinZlo ipovo Seni saSveni~
tato.
me arcki vici, rad xdeba ase,
aravin uwyis,albaT namdvilad,
rad minda vinmes ,vuambo masze,
wuxel fiqrebma rom amatira,
ratom modian CemTan leqsebi,
riTmebi rogor frenen Citebad,
poetTa landebs rad ver vexsnebi,
warsuli ratom ar maviwydeba?!
rad menatreba dro uwindeli,
ratom mgonia, viyav maSinac,
rad mxiblavs ase Zveli surneli,
da awmyom ase rad SemaSina?!
rad meufleba zogjer xalisi!
guli budidan risTvis mixteba,
zogjer ki sveli rad maqvs baliSi
rad viwurebi Savbnel fiqrebad?!
xalxis xmauri ratom mRlis ase,
(mrcxvenia kidec amis gamxela)
rad ver vetevi dedamiwaze,
usazRvrobaSi rad msurs gafrena?!
ra msurs, ra minda, miviltvi risken?
sxvebsaviT ratom ver vcxovrob wynarad?
erT gzas vaTaveb mere sxvas viwyeb,
magram saSveli ar aris, ara!!!
myavs axlobeli, qmaric da Svilic,
Tavs ki ratom vgrZnob mainc eulad,
rad hkivis sulSi viRac SeSlili,
rad minda viqce ucxo sxeulad?!
37
yvela piroba maqvs miwieri,
Tavs bednierad vgrZnobde sruliad,
mainc davdivar mudam mSieri,
raRaca mainc mudam mwyuria,
mombezrda ukve soflis xmauri,
uamrav xalxSi mudam var marto,
`aRuvsebeli ars sawyauli~-
viT didi xnis win ambobda tato;
me arc ki vici, rad xdeba ase,
mxolod ufalma uwyis namdvilad,
rad minda vinmes vuambo masze,
wuxel fiqrebma rom amatira.
me mgoni, vxvdebi,rada var oblad,
sevdis badeSi ratom var jerac,
ar SemiZlia erT adgils yofna,
erTferovnebas ver vitan vera!
cnobiswadili muclidan damyva,
amaSi axla ufro vrwmundebi,
miWirs filmebis xelaxla naxva,
wakiTxul wignsac ver vubrundebi.
verc adamians vitan advilad,
visac axali ar aqvs saTqmeli,
vinc daiStampa ukve namdvilad
da daexura codnis sarkmeli,
me gza mitacebs- zRvebi da mTebi,
simaRle jerac gadulaxavi,
axlis surneliT windawin vTvrebi,
mxiblavs ucnobi da unaxavi.
iqneb viyavi odesRac boSa,
an meroWike,an mogzauri,
axla cxovreba ratomRa mboWavs,
an bediswera versacnauri,
anda es miwa risTvis momwyinda,
iqneb wakiTxul wigns hgavs isica,
caSi gafrena risTvis mominda,
varskvlavTa xomli ratom mizidavs?
38
me saidumlos vetrfi gamxelils,
maqvs sixaruli maSin ulevi,
miyvars Tvalebi azriT savseni,
codnis wyurviliT anTebulebi,
minda mokvdavSi vxedavde Zalas,
gamobrwyinebuls RvTiur madliTa,
rwmenas Seuvals da gaubzaravs,
TviT gangeba, rom swyalobs maRliTa;
auxdeneli natvraa esec,
Cvenebas vxedav, merme miqreba,
me Cemi sulis naTesavs veZeb,
cocxalTa Soris miWirs migneba;
survili guls da gonebas hmonebs,
ar unda hqondes ocnebas bolo,
bedniereba povna ki ara,
bedniereba Zebnaa mxolod!
39
`bindisferia sofeli~
me vici,
male movkvdebi,
mamulis eSxiT davdnebi,
damrCeba ori bokveri
sadidgor-samarabdeni.
me vici,
male movkvdebi,
dardis momcelavs iara,
me ras waviReb im qveynad,
sxvas ara wauRia-ra.
waval,
waviReb siyvaruls,
ver gaxarebuls iada,
gamyveba cremlis mZivebi,
yels moxveuli niadag,
viRacas davenanebi,
Tvals cremli gadmoscvivdeba,
,,bindisferia sofeli,
sul mosaCvenrad brwyindeba~
40
samSoblov!
Seni suli nikorwmindis taZaria,
guli Seni usasrulo samyaro,
SenTan yofna uturfesi zRaparia,
am mSvenebas arasodes gamyaro.
Cemi mze xar, Cemi wminda salocavi,
sanTeli xar, siyvaruliT damwvari,
beTaniis CuqurTma xar saocari,
Sens sxeulze Camkire da Camwani;
mtevani xar,mzis TvaliviT mociale,
mocimcime, rogorc oqros sawmisi,
minda, viyo Seni baRis moziare,
Seni Rvinis barZimi da sasmisi.
es Tvalebi xilvas Sensas sul elian,
Sens ZebnaSi usasrulod vivlidi,
Seni sunTqva TavTuxebis surnelia,
Seni Tmebi-mzekabanis livlivi;
tani Seni darweuli kedaria,
sinarnare-graciaa Svelisa,
Seni bage ambroziis neqtaria,
mwyazar saxes gaRimeba Svenisa;
mTa da veli siyvaruliT momivlia,
mxolod SenTvis vagalobe samyaro,
es sicocxle Sens zvarakad momiZRvnia,
Cemi sulis uwmindeso lamparo!
41
bibliuri peizaJi
daraxtulia eosis raSi,
caxcaxebs mTvare,ganafiTrebi,
wevs dedamiwa-umweo bavSvi,
ualerseben uflis TiTebi.
SemoawiTlebs tatnobs diliT mze,
dauamdeba yvela tkivili,
Tvalebs aaxels nazi pirimze,
xelebs gauwvdis mnaTobs RimiliT.
sawuTros Jamni niavqaroben,
wamebi wamebs sdeven CitiviT,
ar dasruldeba, albaT, arodes,
naTlis da bnelis uxmo Widili!
Svili
Cemi tkivili da Cumi cremlis Rvari,
gulSi sasicocxlo kvirtad Casaxuli,
Cemi simRera da Cemi leqsis pwkari,
Cemi zamTari da Cemi gazafxuli;
Cemi ocneba da Cemi sanatreli
Cemi saunje da Cemi natvrisTvali,
sulze utkbilesi,sulze sayvareli,
Cemi rwmenis xati,Cemi saficari;
dilis ciskariviT Tvalebaxelili,
gulSi muxasaviT rtoebgadaSlili,
Cumad saTayvano Taflis sanTeliviT,
Svili...
42
dedoba
zeca umzeod?
miwa umwvanod?
ca uarwivod?
ra saTqmelia?!
baRi uvardod,
xe unayofod,
qali ubalRod
araferia!
`hei, bavSvobis dReebo!~
Cemi tkbili bavSvoba
mogiparavs, bebia,
Seni kalTis surneli
xSirad momnatrebia.
Sens muxlebze daxtodnen
RunRula wiwilebi,
akvnis Tavans mirTavdi
Tilisma- RinWilebiT.
Sens TavSalSi gayuCdnen
Cemi niavqarebi,
maSinebdi jadoqriT,
WinkebiT da alebiT!
nacnob surnels daveZeb
alvebsa da lelians,
Cemi oqros Citebi
veRarafers mSvelian.
moSriale kaklebi
ucxo zRaprebs hyvebian,
udardeli bavSvoba
sad waiRe, bebia?!
43
dedoba
zeca umzeod?
miwa umwvanod?
ca uarwivod?
ra saTqmelia?!
baRi uvardod,
xe unayofod,
qali ubalRod
araferia!
`hei, bavSvobis dReebo!~
Cemi tkbili bavSvoba
mogiparavs, bebia,
Seni kalTis surneli
xSirad momnatrebia.
Sens muxlebze daxtodnen
RunRula wiwilebi,
akvnis Tavans mirTavdi
Tilisma- RinWilebiT.
Sens TavSalSi gayuCdnen
Cemi niavqarebi,
maSinebdi jadoqriT,
WinkebiT da alebiT!
nacnob surnels daveZeb
alvebsa da lelians,
Cemi oqros Citebi
veRarafers mSvelian.
moSriale kaklebi
ucxo zRaprebs hyvebian,
udardeli bavSvoba
sad waiRe, bebia?!
moTqmiT natirali, anu gabaaseba warsulTan
ar aris zRapari!
ar aris Worebi-xalde da qorebi,
xalde da qorebi,
sinais udabno...
o,riTi vuwamlo Zvel tkivils, ufalo!
damSral Was urwyuli miwis xma ar esmis,
gamqrala edemi...
suli daRlila locviT da vedrebiT,
gamqrala edemi...
muxlebi miacvda gasipul lodebze,
rodemde vgodebdeT,jvarcmulo, rodemde?
vin aris misani,mogveci niSani!
Tone da almuri,dro maradJamuli,
iwveba udabno,Smordeba durbeli,
o,erTi pawawa, qaTqaTa Rrubeli,
imedis saamo siod da Cerod...
miwyale, miwyale, ufalo Cemo!
gaWirda sulTqma da gaZvirda nugeSi,
unasi boginobs moZmeTa ubeSi,
rbis eSmakeul Rorebis kolti,
amtverebs udabnos arveTa Cliqebi,
haeri mZimdeba daSaSrul fiqrebiT,
daexeteba brbo ugzod, ukvalod,
uSvele, ufalo!
fari da isari,ise viT arasdros
gvWirdeba mizani!
vin aris mcnobi da vin aris misani,
ra aris,ra aris,ra aris niSani???
qalde da qorebi,qalde da qorebi,
sinais udabno,
ar aris zRapari,ar aris Worebi,
yvelaze ukeT xom Sen uwyi, ufalo?!
44
wylulebi mtkiva da... mixaria!
momec misxali Seni Zalisa,
rom STagonebis gzebiT viaro,
frTebi Semasxi niav-qarisa,
wmida samebis Tanaziaro.
sul erTi wamiT mommadle gzneba,
maradiuli cecxli avanTo,
rom ayvavildes Cemi ocneba
da varskvlavebSi Sevinavardo!
axla Sen zeob, satanav krulo,
mZime Jamia marxvis da locvis,
unda SeiZlo atana gulo,
SoltiT gvema da tkivili xorcis!
Sors mwvervalebi mdumared dganan,
zRva ki boboqrobs, avi daria,
mwyemsi keTili agrovebs faras,
wylulebi mtkiva da mixaria;
vici, dadgeba kvlavac Jami xsnis,
Cemi survlic bolos axdeba,
roca dagmanul karebs gamixsnis,
ukvdavi sulis gamonaTeba,
momec misxali Seni Zalisa,
rom siyvarulis gzebiT viaro,
frTebi Semasxi niavqarisa,
gvarTa zenaTa Tanziari!
45
foToli
lalis
grZneulma Zalam
ar daacala,
aafarfata,
maRla aswia,
mihyveba qarebs,
RrubelTa livlivs
da Tavi jerac
ver daaRwia,
sadamde ivli,
rodemde ivli,
Cemo pawiav?!
46
ana kalandaZes
mtiral tirifs
gauSlia Tmebi,
ha,mirkanic
mofrenila raSiT,
goliaTi, daTovlili mTebi,
mxrebgaSlilni gafrenilan caSi,
angelozni mokrZalebiT dganan,
Tqven gapyroben kaeSnian Tvalebs,
`aq ras ucdiT,
qalbatono ana?~
`me ? sxaltbidan
gadmovardnil qarebs...~
fexT geSlebaT
fiandzad moli,
eferebiT kunelsa da mocxars,
`martvilamde gzaa metad Sori..~,
CagCurCulebs ia-ia morcxvad.
ra amayad dagixriaT Tavi,
visTvis gnebavT
es yayaCos Rvino?~
`gelaTidan mobrZandeba daviT,
qalkedoniT mestumreba nino.~
RrublebSi xarT,
xelT gipyriaT qnari,
qari mReris Cumad iavnanas,
Sio mRvimes Camorekes zari:
`ana, ana, ana, ana, ana!!!~
47
ana kalandaZes
mtiral tirifs
gauSlia Tmebi,
ha,mirkanic
mofrenila raSiT,
goliaTi, daTovlili mTebi,
mxrebgaSlilni gafrenilan caSi,
angelozni mokrZalebiT dganan,
Tqven gapyroben kaeSnian Tvalebs,
`aq ras ucdiT,
qalbatono ana?~
`me ? sxaltbidan
gadmovardnil qarebs...~
fexT geSlebaT
fiandzad moli,
eferebiT kunelsa da mocxars,
`martvilamde gzaa metad Sori..~,
CagCurCulebs ia-ia morcxvad.
ra amayad dagixriaT Tavi,
visTvis gnebavT
es yayaCos Rvino?~
`gelaTidan mobrZandeba daviT,
qalkedoniT mestumreba nino.~
RrublebSi xarT,
xelT gipyriaT qnari,
qari mReris Cumad iavnanas,
Sio mRvimes Camorekes zari:
`ana, ana, ana, ana, ana!!!~
sulis RaRadi
Zneli gamodga cecxlTan TamaSi,
sanam kavSirni Cemni damSlida,
,,mzem gamicina Ramis zRaparSi,
ca yoraniviT Semomafrinda!~
veRar vuSvele, gaSlil iarebs,
gamitiales baRCa-venaxi,
RvTis sawmindarze gardaiares
amosvrilebma sisxlSi yelamdi,
sulSi Sxami da Smori datoves,
gadamiketes zeca darabiT,
binZuri floqviT miwa datores,
veRar gasworda welSi balaxi.
da axla vbRavi daWril xariviT:
gadamacaleT zeca ukaro,
mo,damibruneT Cemi xvalisi,
nu amomxadeT suli uwamlod!
nu gamiSaveT TeTri vardebi,
nu amitireT lurji iebi,
nu gamilaReT ekal-bardebi,
nu CamisaxleT gadamTieli!
xarki gaviReT ukve ramdeni,
sisxlis ZarRvebic gadaxsnilia,
`unda damiwdes avis Camdeni~! _
cixis naSalni moTqmiT tirian!
adeq, Seibi welze maxvili,
guli sagules feTqavs rogora!
aRar dagvindobs bedis marxili,
mTidan momskdari zvavi mogoravs!
unda SevwyvitoT cecxlTan TamaSi,
sanam saxmilma sisxli daSrita!
mzem Semogvcina Ramis zRaparSi,
suli zesknelis sazRvars gascilda!
48
adam da eva
samyaros ori kidea sveli,
aqeT dgas kaen da iqiT-abel,
`mainc gagyareT!~- xiTxiTebs gveli
da naWrelaebs foTlebad afens!
ram dagikoJra xelebi, adam,
naTlis samosi ra uyav, eva?!
tkivili sulis kunWulSi atans,
kuzad gkidiaT boroti wyeva!
samyaros oriv kidea sveli,
Zmis sisxliT aris morwyuli veli,
da lokavs gveli,uxsenebeli
gveli Wams miwas!
(RmrTis sityvebi auxda mainc...)
Tqven eliT maiss,
Tvalebi cisken gipyria rwmeniT,
saswauls eliT!
(ver eRirsebiT! -qirqilebs gveli!)
,,mSrali Tvalebi rada gaqvs,adam?~
,,gamiSra cremli,
gauZlisia kirTeba miwis,
wumpeSi vwevarT...~
,,itire ,eva!
Seni cremlebiT ganbane miwa,
gveli aqcie moxatul xeda,
dagibrundeba Cini da xedva,
da uflis xeli wyalobad Tqvenda,
wyalobad Cvenda mogveaxleba
da mogvexsneba boroti wyevla!
itire, eva!
49
gaaaskece viSi da moTqma,
adamis modgmav,
zecis sasanTles aunTe kvari,
Sexseni kari,
a, eklesia...
iloce ,adam,iglove,eva,
codvilT wesia,
umZimes jvarTa CvenTa tareba!
axloa Jami,grgvinva sazari,
dedamiwaze dadis mesia
da mas veravin daemaleba!
dialogi RmerTTan
,,scoda adamma,
me raRas merCi,
me ubralo var,
gesmis,ufalo?~
,,gamige,Svilo,
ver agarideb mware fialas,
Tumca var RmerTi!
yoveli kerZo mTelis wilia,
xateba mamis TviTon Svilia,
codva adamis erTia,erTi!~
50
dRes amirani urCxuls Seeba...
akakis saiubileod Tqmuli
qajTa cixeSi hgodebda qali,
kldeze mibmuli gminavda gmiri,
ferxuls uvlidnen eSma da ali,
mwared kvnesoda poetis stviri.
lomi CaegdoT turebs da melebs,
Savi urCxuli qarTul sisxls xvrepda,
kalami epyraT poetis xelebs,
Sxamian isrebs gzavnidnen mtrebTan;
scemda naRaras,eZaxda gmirebs,
Tvalebs uwvavda cremlebi cxeli,
Rrma ZiliT Tvlemdnen,eZinaT Svilebs
svegamwarebuls mamulis Cvenis;
saflavSi gahyva dardi da sevda,
CamomZaxeTo imqveynad mainc,
roca gabrwyindes samSoblos mze da
Tavisuflebis gamoCndes gzai.
gesmis poeto, borkilTa msxvreva?
jaWvebs glejs Seni dabmuli lomi,
dRes amirani urCxuls Seeba,
garduvalia sastiki omi,
gwamdes, davixsniT uTuod nestans,
davusvamT wertils cdasa da lodins,
avixdenT natvras,lamazs da netars,
TeTrcxenosani raindi modis.
qarTuli sisxli ibrZvis da Relavs,
RmerTi maRali Cvens gza-kvals locavs,
afrialdeba sul male, mjera,
Tavisuflebis nanatri droSa!
51
dRes amirani urCxuls Seeba...
akakis saiubileod Tqmuli
qajTa cixeSi hgodebda qali,
kldeze mibmuli gminavda gmiri,
ferxuls uvlidnen eSma da ali,
mwared kvnesoda poetis stviri.
lomi CaegdoT turebs da melebs,
Savi urCxuli qarTul sisxls xvrepda,
kalami epyraT poetis xelebs,
Sxamian isrebs gzavnidnen mtrebTan;
scemda naRaras,eZaxda gmirebs,
Tvalebs uwvavda cremlebi cxeli,
Rrma ZiliT Tvlemdnen,eZinaT Svilebs
svegamwarebuls mamulis Cvenis;
saflavSi gahyva dardi da sevda,
CamomZaxeTo imqveynad mainc,
roca gabrwyindes samSoblos mze da
Tavisuflebis gamoCndes gzai.
gesmis poeto, borkilTa msxvreva?
jaWvebs glejs Seni dabmuli lomi,
dRes amirani urCxuls Seeba,
garduvalia sastiki omi,
gwamdes, davixsniT uTuod nestans,
davusvamT wertils cdasa da lodins,
avixdenT natvras,lamazs da netars,
TeTrcxenosani raindi modis.
qarTuli sisxli ibrZvis da Relavs,
RmerTi maRali Cvens gza-kvals locavs,
afrialdeba sul male, mjera,
Tavisuflebis nanatri droSa!
Cems lalis
Sen waxval SoriT,
mwvervalTa iqiT,
silaJvardeSi Caikargebi,
gzas dagiTmoben Rrubelni ridiT,
Tavs dagixrian TeTri vardebi.
Sen minebdebi mis livlivs maSin,
daesvenebi spetak fTilaze,
ocnebis ferad saRamos gaSlils
angelozebis Cumi sinaze,
daiqargeba moCiTul fonze
mzis vardisferi maqmanis xazi,
aTinaTebi moxtavs molberts,
ferTa arili dadneba caSi.
gaifanteba CurCuliT Tqmuli,
gaekideba mTrTolvare qarebs,
oqros badidan nasxleti suli
kalmaxisferad gaicialebs,
SeaTamaSebs uecrad viRac
gumbaTze mkrTalad mixatul landebs,
Seegebebi gamowvdil jiRas,
jvriswerisaTvis,rom gagimzades;
o, sadRac SoriT, horizonts iqiT,
mnaTobTa xomlSi Caikargebi,
Semogxedaven Rrubelni ridiT,
Tavs dagixrian TeTri vardebi.
52
macade gulo!
cotac macade, nu kvnesi, gulo,
raki amdeni mogiTmenia,
rac dawyebula, mTavrdeba kidec,
maradiuli araferia.
sawuTros vali gadavixadoT,
modi, Cveni gza ganvloT mTlianad,
aucileblad bolomde SevsvaT
goleulis da Sxamis fiala!
sanam ar miTqvams Cemi saTqmeli,
jer ar mimuxTlo ar mimatovo,
rom Cvens adgilas didi Tu ara,
patara kvali mainc davtovoT.
unda mTlianad sanTlad daviwvaT,
bedma gvarguna, albaT, valad es,
saWironi varT,rakiRa gavCndiT,
RmerTi tyuilad ar qmnis arafers!
maS, aitane gvema cota xniT,
rogorc aqamde mogiTmenia,
raxan movediT, wasvliTac wavalT,
maradiuli araferia!!!
mwuxri
mtkvaris gadaRma,
mcxeTaSi,
xvlikisfer taZris galavnebs,
martoobaSi CaZirulT,
mwuxris Crdilni rom faraven,
angelosebi
SefarviT
ros sWvreten varskvlavT,miriadT,
Cveni sulebi
erTdeba
da gulamoskvniT tirian!
53
mglis lekvo!
jarjis
TeTr cxenze zixar, giorgi,
sityva gipyria farada,
Wiuxebs etrfialebi,
mamulis gasaxarada.
mexiviT gaigriale,
rqebiT gaburRe miwani,
dagekoneba bageze
cvarni aragvis wylisani.
risxvad miuxti duSmansa,
guls daaWede isari,
ixarebs adgilis deda,
lekvni ezrdeba mglisani!
wmindanis dobilo!
nino WiRlaZes
bodbes zarebi Camohkres!
ciskris locvebis Jamisa,
miwa gargunes samoTxe,
bedSavi mwuxrma danisla,
nino, wmindanis dobilo,
embazSi suli gabane,
goneba gaimziane,
mindvrebi aaRaRane,
guli dawure mtevnebad,
zedaSe Sesvi fialiT,
koconad aigizgize
mSobeli miwis trfiali,
mtirals cremlebi mowminde,
TmiT SeumSrale Tvalebi,
qarTuli sulis feTqva xar,
mag sulSi genacvalebi!!!
54
samsala
`netavi imas, netavi imas,
visac Tavisi tvirTi da jvari
mcire manZilze aqvs misatani...
da vai imas, da vai imas,
vinc golgoTaze aris mavali,
misTvis araa moTqma sulisa,
misTvis araa qveynad wamali!~ _
avad sisinebs qvewarmavali!
gazafxuli
siyvaruls Turme Tavisi dro aqvs,
da maSin mova,roca ar eli,
gulSi ciuri hangebi moaqvs,
laJvardebis da vardebisferi.
Jami trfobisa aRvsebis droa,
rodesac suli netarebs lxeniT,
siyvaruls roca sicocxle moaqvs,
bulbuli vardze tkbilad rom mReris,
suli zecaSi gafrenas iTxovs,
buneba ciskrobs RmerTebis eniT,
gazafxulia Sveba da siTbo
gazafxulia sicocxle Cveni!!!
55
mamulis mcvelebs
ruxi nisliT daferila cai,
tyvia wivis akankalebT fiWvebs,
TeTr angeloss gauSlia frTai,
zed afarebs tanaSoltil biWebs.
arc Civili da arc Relva wamiT,
sikvdili krTis maTi rwmenis mowme,
mTa gugunebs:-gasalkldevdi, daviT!
tye amxnevebs: ar SeSinde, cotne!
Tval-wamwami--yornis Savi bolo,
gaRimeba-amoxdoma ciskris,
vaJkacuri miteveba mxolod,
Zmis sisxlis wil-moSuRaris sisxli!
,,sanam mamuls davuTmobde bilwTa,
sanam urcxvad Semiginon eri,
umal Cems guls daeyreba miwa!
umal Cems gvams gadauvlis mteri!
dagvidgeba ayavavebis xanac,
arasodes ar gavxdebiT mtveri,
iarsebebs,iarsebebs marad
qarTvlis modgma da qarTuli geni!~
Sen,samSoblos uryevelo zRudev,
Sen mamulis daumsxvrevo faro,
uvnebeli daubrundi budes,
deda Seni molodiniT xarobs.
ruxi nisliT daferila cai,
tyvia wivis,akankalebT fiWvebs,
TeTr angeloss gauSlia frTai,
zed afarebs tanaSoltil biWebs.
56
dedis suraTi
TiTqos gacocxlda suraTi civi,
Seni Tvalebis cimcimsac vxedav,
ra damaviwyebs Sens lamaz Rimils,
Cemo sikeTiT aRsavse deda!
vfiqrob da mainc ver vxvdebi, ratom,
gangebam risTvis damsaja netav,
me bevrjer vtiri da Sens Tavs vnatrob,
Cemo tanjulo, sabralo deda!
saxemcinares sizmarSi gxedav,
Cems moferebas viTom rom cdilob,
o, erTxel kidev momesmas, netav,
Seni alersiT naTqvami:,, Svilo!~
axla, me TviTon roca var deda,
aRarc ki ,vici, risTvis da ratom,
Seni xilva msurs yvelaze metad
da Seni xelis siTbosa vnatrob.
TiTqos gacocxlda suraTi civi,
Seni Tvalebis cimcimsac vxedav,
ra damaviwyebs Sens lamaz Rimils,
Cemo sicocxlis natrulo deda!!!
57
balada sikvdil-sicocxlisa
,,RmerTma giSvelos sikvdilo,
sicocxle Svenobs SeniTa~
xalxuri
dRea Tu Ramea, wvima Tu daria,
mTibveli sul Tibavs, arasdros scalia,
mis maxvils gadaurCes, nuravis hgonia,
mocelavs erTferad sustsa da goliaTs,
moyme da mxcovani sul erTad Sehyara,
mis ferxTiT garTxmula damfrTxali qveyana,
ara hyavs moyvare da dadis euli,
mudam gamarjvebas zeimobs wyeuli,
dadis da RiRinebs Tavisi dRenia:
,,adre Tu gvian suyvela Cemia,
veravin maswavlis me lelos gatanas...~,
xiTxiTiT kvers ukravs cbieri satana,
o, axlac amayad modis da mogoravs
da uceb win Sexvda umweo gogona,
qirqilebs sixaruls ver malavs satana:
,,veRarsad wagvixval , Cveni xar, patarav!~
gogonas zurgs ukan kldis qimni mosCanan,
celi ze aRmarTa gulgrilad ConCxaram,
magram saocrebav, Tvalebi brwyindeba,
aRar Cans arc SiSi da Rarc rideba,
58
gaSterda demoni:,,vin aris, ra suli?~
gamexda, gakldevda patara asuli,
Tvalebma gakvesa, viT elvam wkvaramSi,
gabriels maxvili gadustyda vadaSi,
gogonam xelebi totebad gaSala
da mixvda yvelafers veragi satana:
,,esaa maia, dedaa bunebis,
igi TviT sicocxlis wyaroa ulevi,
qalwuli mariam mfarvelobs netari,
edemis xe aris, alva da kedari,
mas veras daaklebs dro-Jamis genia,
arasdros gaxdeba,sikvdilo, Cvenia!~
klded idga amayi, gogona patara,
damarcxda sikvdili, daemxo satana,
mze krToda kldis qimze, mze sxivTamToveli,
zeobda sicocxle, xarobda yoveli!
59
muxran maWavarians
qveyana Cveni
wiTelferad SeRebes roca,
is glovis niSnad atarebda
Savlega Coxas,
dResac WeSmarit Wirisufals
Talxebi mosavs
da cxeli cremli guls udaRavs
da ara loyas,
Tqvenc vaJkacurad miapobdiT
sabWoTa wyvdiads,
marTali sityviT miwaldavdiT
uSqsa da uRrans,
da amitomac mudam didi
qarTveli gqviaT,
qarTul sindisis niSansvetad
rom dgaxarT, muxran!
ers gadaTelils enatreba
xma im kacisa,
saSvels rom aRar aZlevs xolme
mamulze fiqri,
xalxs gza sWiria tyveobidan
Tavis daxsnisa,
surs gaarCios erTurTisgan
RvarZli da ifqli.
gvaamayebda, gvakaJebda
Tqveni sityvebi:
,,ver damadumon ,ver damZalon,
Tunda Camqolon!~
roca samSoblos Tavs exveva
mrume nislebi,
axla rad dumxar, nuTu gZlies,
60
muxran batono?!
mxares madlians kvlavac amkobs
xe da yvavili,
kldidan momskdari CanCqerebic
risxviT kvlav hquxan,
magram gvawamebs mglebis xrova,
turis Cxavili,
lomis buxuni gagvagone,
batono muxran!
rodesac sisxliT iRebeba
Seni mTa-veli,
mters qarqaSidan amowvdili
xmlebiT xvdebian,
ara, poeti sarecelSi
sikvdils ar elis,
saqarTveloSi poetebi
tyviiT kvdebian!
kmara dumili,
xma gvasmine samarTliani,
ers zne gauwvrTnels
SeuZaxe, rame uTxari,
de, WeSmaritad, grZnobdes kvlavac
Slegi, Wkviani,
rom ar momkvdara,
kvlavac cocxlobs didi muxrani!
dacemuli angelozi
frTis SrialiT
gadmoeSva kenwerodan,
xma gaisma,
zanzalakis minamgvani,
Rawvze oblad
erTi cremli SerCenoda,
sevdiani iyo
zecis binadari...
61
me Cemi xnuli ar gamivlia
Rame TovlsaviT xelSi midneba,
Senze fiqrebSi Zili mikrTeba,
mere iwyeba Tavdaviwyeba
da viwurebi leqsSi riTmebad;
uZiro sevdiT var bednieri,
o, es tkivili ra rig tkbilia,
kaci imitom aris Zlieri,
rom gansacdelis ar eSinia.
Cemi saTqmeli jerac ar miTqvams,
ver gadmovxare Cemsken saswori,
ver gamovZebne saWiro sityva,
Cems gzas daveZeb aTas gzas Soris;
minda davimsxvre nairferebad,
da yovel nawils evlos mzis sxivi,
cas mivexato cisartyelebad,
miwas davaCnde cxeli sisxliviT;
msurs vixmiano ucxo zarebad,
yvela qarTvelis guli gavkveso,
gaviciago lamaz zmanebad,
trfoba da madli uxvad davTeso;
minda vidino nakadulebad,
viyo dakodil gulTa mkurnali,
ixaron sicxiT gaTangulebma,
mewafebodes yvela mwyurvali;
minda mommadlo Zala, gangebav,
mfarvelad meyav zecav mziano,
minda gavibne qarSi hangebad
da simRerebad gaviwkrialo;
saSvels ar maZlevs bedi veragi,
ver miwodeben kacni iRblians,
me Cemi sityva jerac vera vTqvi,
me Cemi xnuli ar gamivlia!
62
***
ucxoeTSi myof Svils
Senze fiqrebSi dila iwyeba,
sul gverdiT myavxar, Tumca SoriT xar,
Seni miwa nu dagaviwydeba,
gaxsovdes mudam visi goris xar!
sadac gind iyav, iare rwmeniT,
iyav sikeTiT welgamarTuli,
maSin ixarebs mamuli Seni,
SeniT icocxlebs suli qarTuli!
me gaZlebas da moTmenas vcdilob,
bolo keTili iqneba mjera,
Sena xar Cemi imedi, Svilo,
rogor miyvarxar, ver ityvis ena!
mTvaris sonata
dgeba saRamo, mSvidi da wynari,
aRarc fexis xma, aRarc xmauri,
Soridan ismis sonata mTvaris,
zRvidan uberavs neli zRvauri,
nazad wkrialebs daviTis qnari!
mTis wverze jdeba daRlili mTvare,
fSvens surneleba Sindis da nuSis,
afaxuleben varskvlavni Tvalebs,
pepelas sZinavs yayaCos gulSi,
foTlebi namis wveTebsa svamen!
fxizlad gvdarajobs gangebis Tvali,
garindebula TeTri feria,
qrizanTemebis surneliT mTvrali,
es mSvidi Ramec vercxlisferia
da rekavs, rekavs daviTis qnari!
63
moTminebiT SeniTa
Sxamgareuli sityva mesroles,
ra vuyoT, guli bevrjer mtkenia,
dro iarebis aris mkurnali,
esec Caivlis araferia.
vervin gadurCa JamTa simuxTles,
umadureba kacTa senia,
xan xotba masxes, xan qva mesroles
da mainc vuZleb, araferia.
wuTisofelSi stumrad movsulvar,
Cemi savali bindisferia,
momTmenis deda mudam icinis
da mec moviTmen, araferia.
sikeTis gzidan ver gadamacdens,
eSmakeuli Zala, uxano,
amqveynad Seni imediT daval,
ar mimatovo Cemo ufalo.
64
mamulo Cemo!
rac gqonda , yvelas gaunawile,
guli gaqvs mxolod gauyofeli,
mzes da sikeTes uxvad asxiveb,
deda xar Cveni,deda mSobeli.
roca Sens mZime iarebs vxedav,
warsuli sulSi tkivilebs aSlis,
ramden Wir-varams gauZel qveynad
da mainc SegrCa Rimili bavSvis.
am tkivilebiT yoveldRe vkvdebi,
isev vcocxldebi SenSi xelaxla,
Sengan masxia Sevardnis frTebi,
Cemi simtkicis libo Sena xar.
Seni badali veravin vpove,
versad gaviqec Seni miwidan.
me arc ki vici, riTi mimoneb,
andamativiT ratom mizidav.
TviTon RmerTia amisi mowme,
suls es fiqrebi miwewavs marto,
ra movitano Sens samsxverploze,
Seni vali riT gadavixado?!
mTeli sicocxle mogiZRvna minda,
edem baRnaro miwis mSveneba,
Sena xar Cemi ocneba wmida
da siyvarulis asimRereba!
65
maikos
vuZRvni Cems das, maias!
dao, agevso cremliT Tvalebi
guli akvnesda, guli atirda,
me magondeba Cemianebi,
Sen guls gikortnis bedi martvilTa,
codva adamis,maradJamuli,
TiTqos mxolod Sen ar gapaties,
kacTa tkivili,verdafaruli,
Seni Tvalebis tbebSi datie;
rad usmen netav Soreul Zaxils,
uxilav simebs vin abams cidan,
Seni gulisken rad moiswrafvis,
monazvnis cremli fifqiviT wmida?!
rad geSinia Tvalis axelis,
iudas vercxli ase rad gzaravs,
rad ifareba sisxlis laqebiT
Seni sxeuli iesos darad?!
ar geSinia eSmaT dalaxvris ,
yofis ToneSi almuradenils,
ramdeni gza gaqvs gadasalaxi,
muxTali bedis maxe ramdeni?!
dao, agevso cremliT Tvalebi,
guli akvnesda, guli atirda,
Sen ver geTmoba Senianebi
da guls gikortnis bedi martvilTa.
66
Mmogzauri iberi
didi xania movdivar, gamoviare nilosi,
piramidebi zRapruli, labirinTebi minosis,
minotavri da kentavri, mewamuli zRva mborgali,
SubSemarTuli Tezevsi da ariadnes gorgali.
vixile cxeni troasi, aqavelT saqme mrumeni,
ori mdinaris walkoti, asureTi da Sumeri,
gadaTqerili tramali,qariSxali da sioni,
RviZldakortnili promeTe da TeTri kavkasioni,
elinebi da guTebi, barbarosebis TareSi,
gaumaZRari skviTebi, cecxli monRolis TvalebSi,
selCukebi da xeTebi,rkinismkveTeli xalibi,
amxedrebuli yivCaRi,TavCalmiani xalifi,
osmalebi da sparselni, xazarebi da hunebi,
vigeme tkboba Senebis, simware _ ganadgurebis!
didi Rame da ciskari, qoxi da mefis palati,
Cemi uZRebi Svilebis erTguleba da Ralati.
sadac wavedi,Tan mdevda wyevla adamis modgmisa,
sawuTro gamoviare vaebiTa da moTqmiTa.
zRude moSlia cixeebs, taZari dalewilia,
aRarc SoTa da Tamari,a Rarc vaJa da ilia.
Sevdgebi mgzavri daRlili,mtvers davibertyav gznebi-
sas, mZimed avyvebi aRmarTebs, warvemarTebi zeviTa,
taxtze dajdeba msajuli, Jami dadgeba Serisxvis,
isev aRvsdgebi ferflidan ganaxlebuli feniqsi
raTa aRmegznos wyurvili udiadesTan SerTvisa
da momefinos naTeli jvarze gakruli RmerTisa!
67
marikunas leqsebi
mariams (Cems pirvel SviliSvils)
mariam RmerTqalo, mariam mze xaro,
ixare ise, viT dRes SeniT Cven vxarobT!
martis dRe ar martobs, saocrad wynaria,
gazafxuls zecidan Camohyev mariam!
samyaro yvavilTa surneliT mTvralia,
mTovare dabnelda,mzed moxvel, mariam!
ufalo gveRirsa dRes didi wyaloba,
mariams ukurTxe Sen qarTvelqaloba!
dedis dRes Sobili deda hqmen namdvili,
umwikvlod ataros siwmindis mandili!
mercxali JRurtulebs,ra kargi daria,
buneba gicinis taSs gikravs mariam!
Sens akvans moqargavs ia da enZela,
varskvlavTa krebuli Tavs gixris Sen yvela,
natvrav da ocnebav,dedis da mamisa,
rwmenav da imedo,WiRlaZeT gvarisav,
iare,gza Seni vardebma dafaros,
SeniT amayobdes sruliad samyaro!
mariam sicocxle da natvris Tvalia,
samoTxis ukvdavi xe aris mariam!
xatebav uflisa,cimcima ciskaro,
RvTismSobel mariams emsgavse mzisdaro,
mze Seni dobili da tyupiscalia,
sikeTiT mzeobde maradJams mariam!
zecis bilikebiT ufalma gatara,
mzes sxivad Camoswydi miwaze patarav!
edemis yvavilo,gviyvarxar Zalian
ufalma gikurTxos cxovreba, mariam!!!
68
es me var, mariam!
me mqvia mariam
da xanac- mari,
var naninanatri pawawa qali.
mercxlebis JRurtuli,
bulbulis ena var,
bebos da babukas gulebis lxena var!
deda da mamiko
torolas madrian,
veravin amaswrebs adgomas adrian,
Tu ase celqi var,
ra Cemi bralia?
imdeni saqme maqvs,
ZilisTvis mcalia?
Tojinebs Wama da
dabana sWiriaT,
uCemod ver Zleben,
sabralod tirian,
uTo da sarecxi?
dagva da dawmenda?
wuTiT dasveneba arc me ar mawyenda!
ho, magram, ra vuyo?
saqme maqvs amdeni,
kacic var,qalic var,
dedac da gamzrdelic,
amitom arasdros,arasdros mcalia,
micnobdeT, batono, es me var, mariam!!!
69
ani-caTa dedofali
RvinobisTve idga ,oqrosferi dari,
irweoda sio,maWriT gadamTvrali,
mzis dasavliT Rrublebs mosdeboda ali
sveticxovels jiRad dasdgomoda jvari.
gadmoeSva cidan angelozTa jari,
umSvenebda samoss firuzi da lali.
axarebdnen yvelas bans aZlevdaT mtkvari:
`RmerTma gviwyaloba turfa saCuqari
oqros akvniani zecis dedofali
moavlina qveynad laJvardTvala ani...!!!~
maWrobisTve idga ,saocari dari,
roca daibada pirmcinari qali,
didi saswauli, gulisgasaxari,
Cveni siyvaruli,Tvalxatula ani!
70
liles !
o,lil!
Sens mosvlas sxva eSxi dahyva,
Seni siwminde maviwyebs warsuls,
lurji iebi Segimkobs akvans,
ar mogakarebs eSmas da avsuls!
ifeTqebs bage, furceli vardTa,
Seisosneba simwvaniT veli,
gadmoeSveba nislebis farda
Segmosavs zeca lazulisferi!
mze pirmcinari gagikvlevs biliks,
sio dagarwevs pepelas frTebiT,
mTvare gaCuqebs unazes Rimils,
zena gakurTxebs varskvlavTacveniT.
o,lil!
Sens mosvlas sxva eSxi axlavs
Seni siwminde magonebs warsuls,
vard-yvavilebiT Segimkob akvans,
ar mogakareb macils da avsuls!
Wita!
dedikona, Witao,
jer var erTi cidao,
gajavreba ki ara,
mofereba mindao!
71
pataraa mamikoc
Sokoladi, kanfetebi,
dedam tolad gagviyoso,
jer Tmebi ar amosvlia
pataraa mamikoco.
aRar veparakebi
Tagunia sunsula
fisom waacuncula,
rad mompara kakebi?
aRar veparakebi...
sasacilo ambavi
ambavs getyvi, muria,
ar geyofa sicilad,
guSin kruxma dakarga
TmaqoCora wiwila,
SeeSinda pataras,
iwivla da iwivla!
aiwona-daiwona
aiwona, daiwona,
saqanela, qanebio,
wvimam cremliT damasvela,
mzem SemiSro Tvalebio,
Citunebma damWikWikes,
imaT venacvalebio.
72
Cemo metiCarao
Cemo metiCarao,
bebo genacvalao,
Sens patara Tvalukebs
Zili moeparao,
daiZine mal-male,
gaizrdebi Cqarao
wamlad dagenayebi,
iav nani-nanao!!!
saqmiani qali
usaqmuri ar gegonoT,
muSaobam damRalao,
cota unda davisveno,
xom ara var manqanao,
didebi Tu iRlebian,
ar iRleba patarao?
***
iwilo da biwilo,
Cemo oqros wiwilo,
marikunas qcevaze
rogor ar gavicino,
gadmoyara yvelaferi,
gamifuWa guneba,
iqiT rom ar gavubrazde,
aqeT medidguleba.
73
Cemo metiCarao
Cemo metiCarao,
bebo genacvalao,
Sens patara Tvalukebs
Zili moeparao,
daiZine mal-male,
gaizrdebi Cqarao
wamlad dagenayebi,
iav nani-nanao!!!
saqmiani qali
usaqmuri ar gegonoT,
muSaobam damRalao,
cota unda davisveno,
xom ara var manqanao,
didebi Tu iRlebian,
ar iRleba patarao?
***
iwilo da biwilo,
Cemo oqros wiwilo,
marikunas qcevaze
rogor ar gavicino,
gadmoyara yvelaferi,
gamifuWa guneba,
iqiT rom ar gavubrazde,
aqeT medidguleba.
***
patara var, papikona,
lamazi da mxiaruli,
erTi weli Semisrulda
ver viswavle siaruli,
magram vici laparaki,
,,kargada var~ Witao,
Seni saxelic viswavle,
meti raRa gindao?
***
Cemo TeTro baWiao,
Cemo Tvalebmercxalao,
stafilo ver mogitane
gzaSi SemomeWamao.
***
axatulo, Caxatulo,
broliswyala nakadulo,
modi, erTad viTamaSoT,
movirbinoT mindor-veli,
simRerebiT gavaxaroT
saqarTvelo sayvareli.
74
***
miyvars Cemi dedofala ,
Cemi natvrisTvalebio,
vaWame da davaZine
vugalobe ,,nanebio~,
avayene,gaiRviZa,
gaaxila Tvalebio,
ra Wkviani gogona myavs,
amas venacvalebio!
genacvalos bebo
Sen xar Cemi saficari,
mzis Tvali da vardis kona,
dagelocos gza da kvali,
genacvalos bebikona!!!
,,ca-firuz, xmeleT- zurmuxti~
Cems emigrant SviliSvils
Cemo patar Cikoro,
Cemo xatula feria,
mofrindi Cqara mofrindi,
papa da bebo gelian,
ca-firuz-xmeleT-zurmuxti,
naxe ra mSvenieria,
ismine Cveni hangebi,
arsad ase ar mRerian,
Senia mamul-deduli,
suyvelaferi Senia,
ucxoeTs ar anacvalo
mamapapaTa keria,
moyvasi ar daamwuxro,
ar gaacino mteria!
75
elesa da melesa
mivuyvebi Relesa,
Wukebma da WuWulebma
tkbilad CaimReresa,
wyalSi Caxtnen tyapatyupiT,
buqi daayenesa,
icuraves mxiarulad,
guli moijeresa,
batebma da kvatiebma
bevri iyelyelesa,
Svilebs uTxres -amodiTo,
maT ar daujeresa,
gasatyepia namdvilad,
vinc ki amas bedavsa,
me Wkviani gogona var,
ar vabrazeb dedasa!
lalebi
lalebi da lalebi,
xmawkriala zarebi,
guliT miyvars mamikona,
misi Savi Tvalebi.
dedac miyvars cisferTvala,
Semoevlon qalebi,
magram yvelas mirCevnia
Tvalxatula aremare,
Cemi tkbili iberia,
mis sicocxles venacvale!
76
kiTxva
torola var wkriala,
mariami mqviana,
vdgebi dilaadrian
da viZineb gviana,
mefereba buneba
varskvlavian-mzianad,
tyian-wyaroianad,
mTebianad, zRvianad,
hoda amis patronma
maSin rogor viZino,
roca minda vicino,
roca minda virbino?
***
ai ia, ai TiTi, ai Seni dedaena,
ai gogo, ai biWi, bulbulebis tkbili stvena.
ai wyaro, ai zvari, aqeT mze da iqiT mTvare,
Seni mxare salocavi kargi swavliT gaaxare!
77
iCqare, mariam!
Ramdeba SeniT, Tendeba SeniT,
sxva fiqrisaTvis aRar mcalia,
me melandeba Tvalebi Svelis,
vigoneb saxes bagelalians.
Svili gulia, uTqvamT qarTvelebs,
SviliSvili ki gulisgulia,
Sens molodinSi TeTrad vaTeneb,
Seni kocna da naxva mwyuria.
lamaz Tojinebs moswyindaT marto,
arc icinian, aRarc mRerian,
sada xar, Cemo RunRula bartyo,
Tvalebxatula zRapris feriav!
suli davRale Cumi vedrebiT,
o, Seibrale, Seni bebia,
dayruebula saxlis kedlebi,
Seni titini monatrebiaT.
gelis bibina mindor-velebi,
aqeT yayaCo, iqiT-kesane,
Tu mal-male ar moeferebi,
giucxoveben, Seni kvnesame!
xatad atare ena qarTuli,
misi siwminde Seni valia,
gaxsovdes, mxare gadaqarguli,
Sens dabrunebas elis, mariam!!!
78
79
irao caSi Canaxati
(,,sarkmels gamoxsnis amRvreuli galaktioni~)
,,daviRale!~
Setortmanda, wamiT Seisvena, Tvalebi cis kidurs aayola nela,
mZimed. safeTqlebze CaquCebs scemdnen. TiTqos barbacebda gno-
lisferi ca, merme TiTqos gairRva, gaixa zeskneli da danislulma
mzeram veRar aRiqva cis konturebi. tortmanebda yornisferi
miwa, fiWvis aSoltili siluetebi WaxaniT exlebodnen erTmaneTs,
yrud, mogudulad rekda zari...
,,gaCereba sikvdils udris, unda wavide, wavide, wavide...~
frTxilad mosinja fexqveS niadagi. guli samyaros gu-
guns uerTdeboda. aRmarTi dawyebuliyo. mZimed, mZimed taatiT
midioda. didi Savi frinveli zantad kravda iraos. batknisferi
Rrubeli pawawa, msubuqi, zurgze moegdo da ise dasrialebdnen.
horizonti Tvlemda Zowisferi, bibliuri simSvidiT sunTqavda
cargvali, fSvinavda silurjeSi CaZiruli miwis vnebiani mkerdi.
frinvelis veeba frTebi Tavze gadaevlo. haerma duned gait-
laSuna.
,, frTebi, frTebi minda...~
saocari sizustiT miagno sawadels, moeSva, moiRvenTa, mo-
dunda.
irweoda yornisferi miwa. Tvalebi kvlav elaciceboda Tval-
Seudgam sivrces.
,,Sen bancalebdi, Sen bancalebdi, Sen bancalebdi ... burulo
cao, cao, cao...~
rekda martoobis da siCumis zari.
,,ara miwad miqcevad da mosvenebad, aramed aRma svlad da
amaRlebad!~
Savi frinvelis didroni frTebi usaSvelod gaizarda da
...gaqra xuWuWa Rrubeli, Zowisferi horizonti Ramis sevdisfer
sudaraSi gaexvia.
nirvana. siCume. dumili. wyvdiadi...
,, moved, frTeo naTlisao, moved!!!~
80
utyv kvnesas amoayola TrTolviT, bagemdumared, Tvalebi
daswva Savma ukunma. xeze fSvinavda mZinare gveli. diademad
enTo misi moqnili tani. fexi moucda, Tixnari CamoSvavda, avad
daigriales napralebma. SeZrwunda, wamsve gasworda, fexi moin-
acvla. qimerebi meyseulad Setokdnen bnel xveulebSi. lirwi
haeri Segubda, Sededda, Semdovrda. uCveulo simZimem mozniqa
welSi, andamativiT izidavda miwis sveli bage, cotac da
muxlebze daecemoda...,,ara!~ - (jiuti bavSvi, Tavneba bavSvi, amayi
bavSvi!...)
dadrekili kiseri gadaimSvilda, miiqca saxiT cisken da hoi,
saswaulo! broweulisfrad gaixliCa mrume ukuni da ,,mzeasx-
muli iakinTiviT bnelSi gakrTa da gaispekala.~
,,frTeo naTlisao, mzeo naTlisao, Saravandisao Cemo~
Cvili bavSviviT gaixara, balRurad gaiRima, TrTolviT SemarTa
xelebi ze, ucnauri simsubuqe igrZno, eTerovani simCate, yoveli
aso, nervi, sulis xveuli ze iswrafvoda, miiltvoda, netarebda,
roninebda, miimSvildeboda.
iRvreboda naTlis Cqerali, mxiarulad wkrialebdnen zanzal-
akebi da bumbuliviT msubuqi suli misi cad miiwvarTeboda mijnurTan
misarqmelad.
81
82
sarCevi
Sesavlis magier ....................................................................... 3enav, qarTulo! ...............................................................................5ukvdavebis sagalobeli .................................................8*** ...me davibade .....................................................................9saedan iwyebi ......................................................................10*** ... miveltvi cisfers .....................................................11gazafxulis hangebi .........................................................11amobadeba sulisa ..........................................................13fiqrebi nariyalasTan ............................................13elene axvledianis saxl-muzeumSi ..........................14Cemo saesavo! ................................................................15natvra ...............................................................................16,,vardisfurclobis damdgara Jami ...~ ................18apokalifsi ..................................................................19mze qalav! ......................................................................20*** ... guli_ tkivilebis bude ........................................20godeba ieremiasebr .......................................21sizmari ...........................................................................22dabruneba edemSi .....................................................23ukvdaveba ...................................................................25ilias ....................................................................25*** ... cas Camowyda ..............................................................26iakob gogebaSvils .....................................................26rekavs gaTenebis zari ............................................27*** ... mxrebiT dagqondaT ............................................28zedaznis savane ...........................................................29`da dro axali paemanisa~ ..........................................31Cemi cxovreba ............................................................32ganTiadi ............................................................................32simRera ................................................................................33locva mwuxrisa ........................................................34sezam, gaiRe! ...............................................................35vin uwyis netav? ...............................................................36`bindisferia sofeli~ .....................................................39samSoblov! .................................................................40bibliuri peizaJi ............................................................41Svili ..................................................................................41dedoba .....................................................................................42`hei, bavSvobis dReebo!~ ..............................................42moTqmiT natirali, anu gabaaseba warsulTan ..43wylulebi mtkiva da... mixaria! ................................44foToli ................................................................................45ana kalandaZes .....................................................................46
83
sulis RaRadi .................................................................47 adam da eva ............................................................48dialogi RmerTTan .....................................................49dRes amirani urCxuls Seeba... ............................................50Cems lalis .....................................................................51macade gulo! ......................................................................52mwuxri ..................................................................52mglis lekvo! .....................................................................53wmindanis dobilo! .........................................................53samsala ...........................................................................54gazafxuli ........................................................54mamulis mcvelebs ..................................................................55dedis suraTi ..........................................................56balada sikvdil-sicocxlisa ...........................................57muxran maWavarians ......................................................59dacemuli angelozi ......................................................60me Cemi xnuli ar gamivlia ..........................................61*** Senze fiqrebSi dila iwyeba ..................................62mTvaris sonata .............................................................62moTminebiT SeniTa ..........................................................63mamulo Cemo! ......................................................................64maikos ...........................................................................65Mmogzauri iberi ...............................................................66marikunas leqsebi .........................................................67es me var, mariam! ...........................................................68 ani-caTa dedofali ..........................................................69liles ! ..............................................................................70Wita! .......................................... ..........................................70pataraa mamikoc ..............................................................71aRar veparakebi ...................................................................71sasacilo ambavi ................................................................71aiwona-daiwona ..................................................................71Cemo metiCarao ..................................................................72saqmiani qali ...............................................................72*** ...iwilo da biwilo .............................................................72*** ...patara var, papikona .......................................................73*** ...Cemo TeTro baWiao ...........................................................73***axatulo, Caxatulo ..............................................................73*** ... miyvars Cemi dedofal .................................................74elesa da melesa..............................................................................75lalebi ..................................................................................75kiTxva ....................................................................76*** ...............................................................................76iCqare, mariam! .......................................................................77irao caSi ........................................................................79
84
wigni aiwyo da daibeWdagamomcemloba `kalmosanSi~ kontaqti:el. fosta: [email protected]: 571 19 19 39; 2 665 965