ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈက အားေကာငးေစျခငး

ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး အတြက အာရဖြ႕ၿဖးေရးဘဏ၏ လမးၫႊနစာအပ

အာရဖြ႕ၿဖးေရးဘဏ

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈက အားေကာငးေစျခငး

ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး အတြက အာရဖြ႕ၿဖးေရးဘဏ၏ လမးၫႊနစာအပ

အာရဖြ႕ၿဖးေရးဘဏ

© 2012 Asian Development Bank

၂၀၁၂ ခႏစတြင ထတေဝသည။ ဖလစပငႏငငတြင ပႏပသည။

ISBN 978-92-9257-320-1 (Print), 978-92-9257-321-8 (e-ISBN)Publication Stock No. TIM167943-2

အာရဖြ႔ၿဖးေရးဘဏ

ဖြ႔ၿဖးမႈရလဒမားအတြက ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈက အားေကာငးေစျခငး - ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအတြက အာရဖြ႔ၿဖးေရးဘဏ၏ လမးၫႊနစာအပ။ မနဒလေယာငးၿမ႕ေတာ၊ ဖလစပင၊ အာရဖြ႔ၿဖးေရးဘဏ၊ ၂၀၁၂။

၁။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး ၂။ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညး ၃။ အာရဖြ႔ၿဖးေရးဘဏ

ယခ ထတေဝသည စာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အျမငမားသည စာေရးသမား၏ အျမငမားသာျဖစျပး အာရဖြ႔ၿဖးေရးဘဏ (ADB) သ႔မဟတ ယငး၏ အပခပေရးမႈးမားဘတအဖြ႕ သ႔မဟတ ယငးတ႔ ကယစားျပေသာ အစးရမား၏ အျမငမားႏင မဝါဒမားက ထငဟပျခငး မရပါ။

ယခ စာအပတြင ပါဝငေသာ အခကအလကမား၏ တကခငမာမႈက ADB အေနျဖင႔ အာမချခငး မရပါ။ ယငးတ႔က အသးျပျခငးေၾကာင ျဖစေပၚလာမည႔ အကးဆကမား အတြကလညး တာဝနရလမ႔မည မဟတပါ။

တစစတစခေသာ နယနမတ၊ ပထဝေဒသက သတမတေခၚေဝၚရာတြငလညးေကာငး၊ အကးအကားျပရာတြငလညးေကာငး သ႔မဟတ ယခ စာအပတြင “ႏငင” ဟေသာ အသးအႏႈနးက သးစြရာတြငလညးေကာငး ADB သည မညသည နယနမတ သ႔မဟတ ေဒသ မဆ၏ တရားဥပေဒအရ၊ အျခား အေၾကာငးအခကမားအရ အဆင႔အတနး သတမတခကႏင႔ စပလဥး၍ အဆးအျဖတ တစစတစခ ျပလပရန ရညရြယထားျခငး မရပါ။

ပဂၢလကႏင႔ စးပြားေရးအတြက မဟတေသာ အသးျပျခငးမား အတြကသးသန႔ အေနျဖင႔ ADB က ေကာငးမြနစြာ အသအမတျပၿပး အခကအလကမားက ပႏပျခငး၊ မတကးယျခငးမား ေဆာငရြကရန ADB က တကတြနးပါသည။ ျပနလညေရာငးချခငး၊ ျပနလည ျဖန႔ချခငး သ႔မဟတ ADB ထမ ေရးသား ေဖာျပထားေသာ ခြင႔ျပခက မရရဘ အကးစးပြား ရရန ရညရြယခကျဖင ဆငပြား ဖနတးျခငးမား မျပလပရန အသးျပသမားက တားျမစပါသည။

မတခက။ ။ ယခ ထတေဝသည႔ စာေစာငတြင (၁) “$” သည အေမရကနေဒၚလာက ရညၫႊနးပါသည။ (၂) အျခားေဖာျပထားျခငး မရလင “စမကနး” ဟေသာ အသးအႏႈနးသည ရငးႏးျမပႏမႈ ေခးေငြမားႏင႔ ေထာကပ႔ေငြမား၊ မဝါဒ အေျချပ ေခးေငြမားႏင႔ ေထာကပ႔ေငြမား၊ နညးပညာဆငရာ အေထာကအပ႔မားတ႔က ရညၫႊနးပါသည။

၆ ADB ရပသာလမး၊ မနဒလေယာငးၿမ႕ေတာ၁၅၅၀ မကထရ မနလာ၊ ဖလစပငဖနး +၆၃ ၂ ၆၃၂ ၄၄၄၄ဖကစ +၆၃ ၂ ၆၃၆ ၂၄၄၄www.adb.org

မာယလပါက ဆကသြယရနျပငပဆကသြယေရးဌာနဖကစ +၆၃ ၂ ၆၃၆ ၂၆၄၈

စြန႔ပစစကက ျပနလညအသးျပထားေသာ စကျဖင ပႏပသည။

စာဖတသ အမားအျပား ဖတရႈ သရႏငေစရန ယခ စာအပက အဂၤလပ ဘာသာမ ျမနမာ ဘာသာသ႔ ျပနဆထားျခငး ျဖစပါသည။ ဘာသာ ျပနဆခကမားက အတတႏငဆး အတအက ျဖစေစရန အာရဖြ႔ၿဖးေရးဘဏ အေနျဖင ႀကးပမး ေဆာငရြကထားပါသည။ သ႔ေသာ အာရဖြ႔ၿဖးေရးဘဏက အဓက အသးျပေသာ ရးသး ဘာသာစကားမာ အဂၤလပ ဘာသာ ျဖစသညအတြက အတညျပထားသည တရား၀င စာသားမား ျဖစပါသည။ ဤ စာအပပါ အေၾကာငးအရာမားက ရညညြန သးစြပါက မလ အဂၤလပ ဘာသာ စာသားမားကသာ သးစြရမည။

မာတကာ

ေနာကခ ဃေကးဇးတငလႊာ ဃစကားဦး ငအတေကာကေဝါဟာရမား ဆ

နဒါနး ၁

ADB မဝါဒမား၊ ဗဟာမားႏင ႏငငအစအစဥမား ျပနလည သးသပရာတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာင႐ြကျခငး ၁၅

ADB စမကနးစကဝနးတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၂၂နညးလမး ၁။ စမကနးႏင ဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလလာျခငးႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး ၄၀နညးလမး ၂။ စမကနးပစႏင ေစာငၾကညေရးမေဘာငတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာင႐ြကျခငးက ျမႇငတငျခငး ၅၄နညးလမး ၃။ ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငး ၆၀ နညးလမး ၄။ ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး အစအစဥတစခ ဖနတးျခငး ၆၈နညးလမး ၅။ စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရးဗဟာတစခ ဖနတးျခငး ၇၇နညးလမး ၆။ အရပဘကလမႈအဖြ႕အစညးမားႏင လကတြလပေဆာငျခငး ၈၃နညးလမး ၇။ ပးေပါငးပါဝငေစာငၾကညျခငး ႏင အကျဖတျခငး ၉၁

ADB ၏ လပငနးမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာင႐ြကျခငး - အေတြ႕အႀကမားႏင အရငးအျမစမား ၉၉၁။ ကာကြယေစာငေရာကမႈမား ၁၀၁၂။ ကားမဆငရာ မၽတမႈ ၁၀၈၃။ ေကာငးမြနေသာအပခပမႈႏင စြမးရညဖြ႕ၿဖးေရး ၁၁၂၄။ အေျခခအေဆာကအဦ - HIV ႏင AIDS ကာကြယတားဆးျခငး ၁၁၇၅။ အေျခခအေဆာကအဦ - ေရႏင မလာစနစ ၁၂၄

ေနာကဆကတြမား ၁၃၂၁။ ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအတြက ADB ၏ လပပငခြင ၁၃၂၂။ ADB ၏ လပငနးလညပတမႈလကစြရ ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးဥပမာမား ၁၃၇၃။ မၾကာခဏေမးျမနးေလရေသာ ေမးခြနးမား ၁၄၈၄။ အရငးအျမစစာရငး ၁၅၂

အကးအကားမား ၁၇၃

ဂ

ေနာကခ

ဤလမးၫႊနသည ဖြ႔ၿဖးမႈရလဒမား အတြက ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈက အားေကာငးေစျခငး - တငပင ေဆြးေႏြးျခငးႏင႔ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အတြက ဝနထမးလမးၫႊန (၂၀၀၆) စာအပက အစားထး ထတေဝျခငး ျဖစပါသည။ အာရဖြ႔ၿဖးေရးဘဏ (ADB) ၏ အငဂအႏင႔ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညး ဗဟဌာန (NGOC) က ျပနလည တညးျဖတထားေသာ ဤစာအပတြင ဗဟာ ၂၀၂၀ အရ ADB ၏ လပေဆာငခကမားတြင အဓပၸါယ ျပည႔ဝေသာ ပးေပါငး ပါဝင ေဆာငရြကျခငးမား ျပႏငရန လကေတြ႔ သတငးအခကအလကမား၊ နညးလမး ကရယာမားက ျဖညစြကထားသည။ ေနာကဆးရ အခကအလကမားျဖင ျဖညစြကထားေသာ စာတမးသည ADB ၏ စးပြားေရးဆငရာ လပငနးစဥ အသစကလညး ထငဟပေနပါသည။ ဤစာအပ၏ ပရသတအျဖစ ADB ဝနထမးမား သာမက အဖြ႔ဝင ဖြ႔ၿဖးဆႏငင (DMC) လပေဖာကငဖကမား၊ ပဂၢလကက႑မ ေဖာကသညမား၊ အတငပငခမား၊ အရပဘက လမႈအဖြ႕အစညးမားကပါ ထညသြငးထားျခငးသည ADB ရနပေငြ ပပးေသာ စမကနးမားတြင ယငးတ႔၏ အေရးပါ အရာေရာကေသာ အခနးက႑က အသအမတျပထားျခငးပင ျဖစသည။

ေကးဇးတငလႊာ

ဤလမးၫႊနစာအပက Sandra Nicoll ၫႊနၾကားေရးမး၊ အမားျပညသဆငရာစမခန႔ခြမႈ၊ အပခပမႈႏင႔ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေရး ဌာနခြ၊ ေဒသတြငး အရညတညတေသာ ဖြ႔ၿဖးမႈဌာန ၏ ႀကးၾကပ ၫႊနၾကားမႈျဖင႔ ေရးသား ၿပးစးချခငး ျဖစပါသည။ ေရးသားျပစမႈလပငနးက Lainie Thomas လမႈဖြ႔ၿဖးမႈဆငရာ ကၽြမးကငသ (အရပဘက လမႈ အဖြ႔အစညးႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး) ဥးေဆာငၿပး အတငပငချဖစသ Amy Kesterton ပါဝငေသာ အဖြ႕က တာဝနယ ေဆာငရြကခ႔သည။ Chris Morris အႀကးတနး လမႈေရးဖြ႔ၿဖးမႈဆငရာ ကၽြမးကငသ ဥးေဆာငေသာ ဌာနမား အၾကားရ လပငနးအဖြ႔ကလညး ေရးသားျပစျခငး လပငနးစဥက လမးၫႊနမႈမား ပပးခ႔ပါသည။ ယငးအဖြ႕တြင ADB မ Madhumita Gupta ၊ Sri Wening Handayani ၊ Parvez Imdad ၊ Jocelyn Munsayac ၊ Suzanne Nazal ၊ Makoto Ojiro ၊ Jayantha Perera ၊ Nogendra Sapkota ၊ Indira Simbolan ႏင႔ အရပဘကလမႈ အဖြ႔အစညး ကယစားလယသးဥးျဖစေသာ Kathy Muville ၊ Fely Rixhon ၊ Malou Sevilla တ႔ ပါဝငပါသည။ လပငနးအဖြ႔မား၊ ေနာကဆကတြ အစညးအေဝးမား၊ အလြတသေဘာ တ႔ျပနမႈမား၊ အငတာနကစစတမးႏင႔ ဌာနမားအၾကား စာၾကမး ျပနလည သးသပျခငးမားမ တဆင႔ လဥးေရ ၁၀၀ ေကာက ကညပ႔ပးမႈမား ျပခၾကပါသည။

ဃ

စကားဥး

အာရဖြ႔ၿဖးေရးဘဏ (ADB) ၏ လႊမးျခေသာ ရညမနးခကမာ အာရႏင ပစဖတေဒသ အတြငး ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာ႔ခရာတြင ေရရညတညတ႔ေသာ ရလဒမား ရရရန ျဖစပါသည။ ထေရာကမႈ ရေစရန ဖြ႔ၿဖးမႈလပငနးမားသည အမားျပညသ အထးသျဖင ဆငးရႏြမးပါးသမား၏ လအပခကမားက ျဖညဆညးေပးႏငရန လအပပါသည။ မဝါဒႏင ဗဟာဖနတးျခငး၊ စမကနးပေဖာျခငး၊ အေကာငအထညေဖာေဆာငျခငး၊ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငးအပါအဝင စမကနးစကဝနး တစေလာက အဆငအားလးတြင စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ထေတြ႔မႈမားရရန လအပပါသည။

ADB သည ယငးက႔သ႔ စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ထေတြ႔ဆကဆျခငးလမးေၾကာငးက ေလာကလမးခသညမာ ႏစေပါငး ၾကာခၿပျဖစပါသည။ အမနစငစစ ADB ၏ ကာလရည ဗဟာမေဘာငျဖစေသာ ဗဟာ ၂၀၂၀ တြင ADB လပငနးမားတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး၏ အေရးႀကးပက ေဖာျပထားၿပး ေယဘယအားျဖင စပတလပေဆာငျခငးသည ဖြ႔ၿဖးေရးလပငနးတြင ေျပာငးလမႈျဖစေစရန အဓကေမာငးႏငသည အရာတစချဖစေၾကာငး အေလးအနကေဖာျပပါသည။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးသည အျပနအလနတာဝနခရန၊ တ႔ျပနမႈအားေကာငးေသာ အမားျပညသဝနေဆာငမႈေပးအပရန၊ လမႈေရးႏင စးပြားေရးဆငရာမားတြင ခ႕င႔ေသာအပစမား ပါဝငႏငရနအတြက ႏငငေတာႏင ယငး၏ ျပညသမားအၾကားတြင ခငမာေသာ ဆကဆေရးထေထာငရာတြင မရမျဖစလအပသညအရာျဖစသည။ ADB လပငနးမားတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးသည ကယျပန႔ေသာ စမကနးႏငဆကစပသမား၏ ေထာကခပပးမႈႏင စမကနးအေပၚမမတ႔လပေဆာငခကအျဖစ ခယမႈက ျဖစေပၚေစျခငး၊ စမကနးျပငဆငလပကငျခငးႏင စတငျခငးအရညအေသြးမားက တးတကေစျခငး၊ ဖြ႔ၿဖးမႈရလဒမားေရရညတညတ႔မႈအားေကာငးေစျခငးမားျဖစေစသည။ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမားႏင အျခားစမကနးႏင ဆကစပသမားသည ADB ၏ လပငနးမားတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအရညအေသြးက ျမငတငရနအတြက ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈ လပငနးစဥတြင ယငးတ႔၏ ကၽြမးကငမႈႏင ဗဟသတမားျဖင အဓကကေသာ အခနးက႑မ ပါဝငၾကသည။

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးတြင လပေဆာငရသညစရတစကမားရပါသည။ သ႔ေသာ ထေရာကေသာ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးမ အကးေကးဇးမားသည ကနကစရတထက မားျပားမညဟ ကၽြႏပတ႔ အခငအမာ ယၾကညပါသည။ ADB လပငနးမား ဆကလက တးပြား ကယျပန႔လာသညႏငအမ ADB ဝနထမးမား၊ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ အဖြ႔ဝငဖြ႔ၿဖးဆႏငငမား (DMC) မ အစးရမားႏင ပဂၢလကက႑၊ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမ စမကနးႏငဆကႏြယသမားတ႔သည ထေရာကေသာ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈ အေသအခာျဖစေစရနအတြက ခဥးကပမႈမားႏင နညးလမးမားစြာတ႔က ျပျပငေျပာငးလအသးခရန အေရးတႀကး လအပပါသည။

ယခ ဒတယအႀကမ တညးျဖတ ထတေဝေသာ လမးၫႊနတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ခဥးကပပမားက ထေရာကစြာ အေကာငအထည ေဖာရာတြင ADB ဝနထမးမားႏင စမကနးႏင ဆကစပသမားက ပပးရန ထပမ ျဖညဆညးထားေသာ အခကအလကမားႏင ကယျပန႔ေသာနညးလမးမားက ေဖာျပထားပါသည။ ယငးတြင မဝါဒဖနတးျခငး၊ ေဒသတြငးႏင ႏငငအဆင အစအစဥေရးဆြျခငး၊ စမကနးစကဝနး တစေလာကတ႔တြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကရန အဓကအခြငအလမးမားက ထငရားစြာေဖာျပထားပါသည။ နညးစနစႏင ခဥးကပပမားအတြက အၾကေပးၿပး ေရာငၾကဥဖြယ အႏရာယရသညမားကလညး အသေပးထားပါသည။

င

ယခ အႀကမ တညးျဖတ ထတေဝေသာ လမးၫႊနတြင ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာ၊ ကား/မဆငရာ၊ အပခပမႈဆငရာ၊ HIV/AIDS ႏင အေျခခအေဆာကအအဆငရာ၊ ေရႏင မလာစနစဆငရာမားက အထးတလည အေလးထားေဖာျပထားပါသည။ အဖြ႔အစညး မားစြာတ႔က ဖနတးထားေသာ မားျပားလစြာေသာ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး ဆငရာ အရငးအျမစမားက အငတာနကေပၚတြင ေတြ႔ရႏငပါသည။ ထပမ၍ အခကအလက အလရသမားအတြက အကးအကား စာရငးတစခက ယခလမးၫႊနတြင ထညသြငးေပးထားပါသည။

ထ႔အျပင ယခအသစတညးျဖတထတေဝသည လမးၫႊနသည ADB ရနပေငြ ပ႔ပးေသာ စမကနးမားႏင ဆကစပသ အားလး ပါဝငသည ပမကယျပန႔ေသာ ပရသတအတြက ရညရြယပစ ထတထားျခငးျဖစပါသည။ ADB စမကနးႏင ဆကစပသမားအားလး၏ အဓပၸါယျပညဝေသာ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးသည ဗဟာ ၂၀၂၀ တြင ပါဝငေသာ ဖြ႔ၿဖးေရးဆငရာခဥးကပပတစချဖစသည မတမႈႏင အားလးပါဝငႏငမႈက ျမငတငေပးႏငမညက အသအမတျပထားပါသည။

ဤလမးၫႊနသည ADB ၏ စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ထေတြ႔ေဆာငရြကမႈ၊ ယငး၏ လပေဆာငမႈတ႔က တးတက ေကာငးမြနေစေရးအတြက အျခားဥးေဆာင လႈပရားမႈမားတ႔က ျဖညစြကေပးပါသည။ ယငးတ႔တြင ဖြ႔ၿဖးမႈရလဒမားအတြက စမခန႔ခြျခငး ဥးေဆာငလႈပရားမႈ၊ စမကနးပစႏင ေစာငၾကညေရးမေဘာငမား တးတကေစေရးအတြက ဆကလက အားထတမႈမား၊ အမားျပညသ ဆကသြယေရးမဝါဒမတဆင သတငး အခကအလကမား ထတျပနေၾကျငာျခငးႏင ဆကသြယျခငး၊ လမႈေရးဆငရာ ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာမႈအတြက ပမကယျပန႔ေသာ လပေဆာငမႈမား စသညတ႔ ပါဝငသည။ ယခလမးၫႊနစာအပသည ကၽြႏပတ႔၏ အဖြ႔ဝင ဖြ႔ၿဖးဆႏငငမားအတြက ဝနေဆာငမႈ အရညအေသြးမား တးတကေကာငးမြနေစရန လကကမးႀကဆရမည ADB ၏ အရငးအျမစမားသ႔ ထပမျဖညဆညးမႈတစခ ျဖစပါေတာ႔သည။

Ursula Schaefer-Preussဒဥက႒အသပညာဗဟသတစမခန႔ခြမႈႏငေရရညတညတ႔ေသာဖြ႔ၿဖးမႈ

စ

အတေကာကေ၀ါဟာရမား

ADB - အာရဖြ႔ၿဖးေရးဘဏBA - အကးေကးဇးခစားရမညသမားက ဆနးစစျခငးCBM - ရပရြာလထအေျချပ ေစာငၾကညျခငးCBO - ရပရြာလထအေျချပအဖြ႔အစညးCDD - ရပရြာလထကေမာငးႏငေသာဖြ႔ၿဖးမႈCOSO - ဗဟလပငနးဝနေဆာငမႈမား႐းCPS - ႏငငေတာအဆငပးေပါငးေဆာငရြကေရးဗဟာCRC - ႏငငသားမား၏အစရငခစာမတတမးCSO - အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးDAG - ခ႕င႔ေသာအပစDDC - ခရငဖြ႔ၿဖးေရးေကာမတDMC - အဖြ႔ဝငဖြ႔ၿဖးဆႏငငDMF - စမကနးပစႏင ေစာငၾကညေရးမေဘာငEA - တာဝနယေဆာငရြကေသာဌာနFI - ဘ႑ာေရးၾကားခအဖြ႔GACAP II - ဒတယအၾကမ အပခပမႈႏငအကငပကျခစားမႈ တကဖကေရး လပေဆာငမႈ အစအစဥGAP - ကား/မ ဆငရာလပေဆာငမႈအစအစဥIED - သးျခားလြတလပေသာ အကျဖတဌာနIFC - အျပညျပညဆငရာ ဘ႑ာေရး ေကာပေရးရငးINGO - အစးရမဟတေသာ အျပညျပညဆငရာ အဖြ႔အစညးIP - ဌာေနတငးရငးသားမားIPSA - ဆငးရႏြမးပါးမႈႏင လမႈေရးဆငရာ ကနဥး ခြျခမးစတျဖာသးသပခက LNGO - အစးရမဟတေသာ ေဒသခ အဖြ႔အစညးM&E - ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငးMFF - အပငးပငးခြ၍ ေငြေၾကးပပးျခငးအေထာကအကMPA - ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငးအတြက နညးစနစMSC - အေရးအပါဆးေသာ ေျပာငးလျခငးNGO - အစးရမဟတေသာအဖြ႔အစညးNGOC - အစးရမဟတေသာအဖြ႔အစညးႏင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးဗဟဌာနOCRP - မဝါဒဆငရာလကနာမႈ သးသပျခငးအဖြ႔႐းPAM - စမကနးစမအပခပမႈလကစြPCP - အမားျပညသဆကသြယေရးမဝါဒPHAST - ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကႏငေသာ တစကယေရသန႔ရငးေရးႏင

မလာစနစျပျပငေျပာငးလျခငးPIPA - ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈျဖငသကေရာကမႈလမးေၾကာငး ခြျခမးစတျဖာသးသပျခငးPM&E - ပးေပါငးပါဝငေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငးPPA - ဆငးရႏြမးပါးမႈက ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငးPPMS - စမကနးလပေဆာငမႈစမခန႔ခြမႈစနစPPTA - စမကနးျပငဆငျခငးအတြက နညးပညာအေထာကအပ႔

ဆ

PRA - ပးေပါငးပါဝငအလငအျမနဆနးစစျခငးRRP - ဥက႒၏ အစရငခစာႏင အၾကျပခကSC - အေရးပါေသာေျပာငးလမႈSCS - စမကနးႏငဆကစပသမားႏငဆကသြယေရးဗဟာSPRSS - ဆငးရႏြမးပါးမႈေလာ႔ခေရးႏင လမႈေရးဗဟာအကဥးခပSPWN - ပကျဖငေရသြယေသာကြနရကငယSPF - အထးစမကနးေထာကကသSPS - ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာမဝါဒထတျပနေၾကျငာခကTA - နညးပညာအေထာကအပ႔TOR - အကးအကားအခကအလကVBFT - ေကးရြာအေျချပလပငနးခြငအဖြ႔VDC - ေကးရြာဖြ႔ၿဖးေရးေကာမတWUA - ေရအသးျပသမားအသငးWUG - ေရအသးျပသမားအပစ

ဇ

နဒါနး

စမကနးႏငဆကစပသမား ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးသည ေကာငးမြနေသာ စမအပခပမႈက ျဖစေစၿပး ႏငငသားတစဦး၏ ရပငခြင၊ တာဝနမား ႏင တာဝနခမႈတ႔က ပမေကာငးမြနေစသည။ ဖြ႕ၿဖးမႈ ထေရာကမႈႏင တက႐ကဆကႏြယေနေသာ ဆနးသစေျပာငးလမႈ၊ တ႔ျပနႏငမႈႏင ေရရညတညတႏငမႈ တ႔ကလညး အေထာကအကျပသည။ အရပဘကလမႈအဖြ႕အစညးႏင စပတလပေဆာငျခငးမား အပါအဝင စပတလပေဆာငျခငးမားသည ADB ၏ ဗဟာ ၂၀၂၀ တြင ေျပာငးလျခငးက အဓက ေမာငးႏငသည အရာတစခ ျဖစသည။ ADB သည ေဒသတြငး ေတြ႕ႀကေနရေသာ စနေခၚမႈမားက မညကသ႔ ရငဆငမညျဖစေၾကာငးႏင အားလးပါဝငႏငေသာဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ၊ သဘာ၀ပတဝနးကငဆငရာ ေရရညတညတႏငေသာ တးတကမႈႏင ေဒသတြငး ေပါငးစညးျခငးတ႔က ရယရာတြင မတညေသာ မားျပားလသည လအပခကမားႏင ကကညေအာင မညကသ႔ျပလပမညက ဗဟာတြင အၾကမးဖငး ေဖာျပထားသည။ အစးရမဟတေသာ အဖြ႕အစညးမား၊ ရပ႐ြာလထ အေျချပ အဖြ႕အစညးမား ႏင ေဖာငေဒးရငးမား အပါအဝင ပ၍ကြျပားေသာ အဖြ႕အစညးမား ႏင စပတလပေဆာငျခငးမားသည ADB ၏ လပငနးလညပတမႈမား အစအစဥေရးဆြျခငး၊ ေငြေၾကးေထာကပျခငး ႏင အေကာငအထညေဖာ ေဆာင႐ြကျခငးတ႔အတြက အခကအခာ ျဖစလာလမမည။

အကးအကား - ADB ၂၀၀၈၊ မဟာဗဟာ ၂၀၂၀- အာရဖြ႕ၿဖးမႈဘဏ၏ ေရရည ဗဟာေျမာကမေဘာင ၂၀၀၈-၂၀၂၀၊ မနလာ။

ဤလမးၫႊန၏ရညရြယခက

ဒတယ အၾကမေျမာက တညးျဖတ ထတေဝေသာ ဤလမးၫႊနသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ ခဥးကပမႈမားတြင စြမးရည တညေဆာကရန သတငးအခကအလကမားႏင နညးလမးမား ေထာကပေပးၿပး ADB ၊ ယငး၏ ဖြ႔ၿဖးဆအဖြ႔ဝငႏငငမား (DMC မား)၊ ပဂၢလကက႑ ေဖာကသညမား၏ လပငနးလညပတမႈ အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငးမားက အေထာကအပေပးသည။၁ ယငးသည ADB ၏ ေရရညဗဟာေျမာကမေဘာငျဖစေသာ ဗဟာ ၂၀၂၀ တြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးက အေထာကအပ ေပးရနအတြက ဗဟာေျမာက ရညမနးခကမား ျပညဝေစရန ေထာကပေပးသည။၂ ဤလမးၫႊန စာအပတြင ADB လပငနးစဥမားႏင ကကညေစရန စမထားသည နညးလမးမား ပါဝငၿပး အျခား အဖြ႔အစညးမား၏ အရငးအျမစမားကလညး ထငရားစြာေဖာျပထားသည။

ဤလမးၫႊနစာအပသညADB ၏ မဝါဒမား၊ ဗဟာမားႏင အျခား စာရြကစာတမးမား တြင အၾကမးဖငး ေဖာျပထားသည ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအတြက လအပခကမား ေဖာေဆာငျခငး ေထာကပမႈက အားေပးၿပး လကေတြ႔လမးၫႊနခကမား ေပးထားသည။ ယငးသည လမႈေရးဆငရာ ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး လကစြစာအပ- စမကနးပစႏင ေစာငၾကညေရးမေဘာင ျပငဆငလပကငျခငးအတြက လမးၫႊနခကမား (DMF လမးၫႊနမား) ႏင အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား အတြက အရငးအျမစ

(၁) နဒါနး

၁

၂

စာအပတ႔ ကသ႔ေသာ ရၿပးသား အရငးအျမစမားေပၚတြင တညေဆာကထားသည။၃

လမးၫႊနစာအပ၏ ဖြ႔စညးတညေဆာကပ

ဤလမးၫႊနစာအပတြင ေနာကဆကတြမားျဖင ေထာကပ႔ထားေသာ အဓက အခနးက႑ ေလးခ ပါဝငသည။ ပထမ အခနးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအေၾကာငးႏင ယငးသည အဘယေၾကာင အေရးႀကးေၾကာငး မတဆကထားသည။ ဒတယႏင တတယ အခနးမားတြင မဝါဒ၊ ဗဟာ၊ ႏငငအစအစဥ ျပနလညဆနးစစျခငးမားႏင လပငနးမား၊ စမကနးစကဝနး တစေလာကတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး၏ အေရးပါမႈက စးစမးရာေဖြသည။

တတယအခနးတြင စမကနးႏငဆကစပသမား စစစေလလာျခငးႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာအကျဖတျခငးႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး အစအစဥတစခက ဖြ႔ၿဖးေစျခငးတ႔ကသ႔ စမကနးစကဝနးကရယာ ခႏစမး ပါဝငသည။ စတတအခနးတြင ကာကြယေစာငေရာကမႈမားႏင ဗဟာ ၂၀၂၀ တြင စဥထားသည အဓကလပငနး လညပတမႈဆငရာ နယပယ ၄ ချဖစသည ကား/မ မတမႈ၊ ေကာငးမြနေသာ စမအပခပမႈ၊ စြမးရညဖြ႔ၿဖးမႈ၊ HIV ႏင AIDS ကာကြယေရး၊ ေရႏငမလာစနစတ႔တြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ေသေသခာခာ ေလလာသည။

ေနာကဆကတြမားတြင ADB ၏ လမးၫႊနစာရြကစာတမးမား၊ ADB ၏ လပငနး လညပတမႈမား လကစြ၊ မၾကာခဏ ေမးေလရေသာ ေမးခြနးမားစာရငး၊ ပါဝငေဆာငရြကျခငး အရငးအျမစမား၏ စာရငးတစခ၊ အကးအကားႏင ေနာကထပ သတငးအခကအလကမားအတြက နဂးစာကးတ႔တြင ေဖာျပထားေသာ ပါဝငေဆာငရြကျခငးအတြက လပပငခြငေနာကခတ႔ ပါဝငသည။

ပရသတကဘယသလ။

ဤလမးၫႊနသည စမကနးမားပစဆြျခငးႏင အေကာငအထညေဖာျခငး၊မဝါဒမား၊ ႏငငအစအစဥမား ဖနတးျခငးႏင ျပနလညဆနးစစျခငးတ႔တြင ပါဝငေဆာငရြကသည တာဝနရသမား အတြကျဖစသည။ ယငးသည ADB ဝနထမး၊ DMC အရာရမား၊ ပဂၢလကက႑ ေဖာကသညမား၊ အတငပငခမားႏင အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား (CSOs) ပါဝငသည။ ယငးသည ADB ပပးေသာ လပငနး လညပတမႈမားတြင အာ႐စးစကေသာလညး နညးလမးမားသည ပမကယျပန႕ေသာ ပါဝင ေဆာငရြကျခငး ရသည ဖြ႔ၿဖးေရး လႈပရားမႈမားကလညး ေထာကပေပးသည။

ADB သ႔မဟတ လကခရရသမားႏင / သ႔မဟတ ေဖာကသညမားသည စမကနးပစ၊ အေကာငအထည ေဖာျခငးႏင တနဖးျဖတျခငးမားက ကညရနအတငပငခမား၊ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား (CSOs)ႏင ပမနအားျဖင ငားရမးလပကငသည။ သေဘာတညထားေသာ လႈပရားမႈမားက ေဆာငရြကျခငးႏင ADB သ႔သတငးေပးပ႕ျခငးအတြက လကခရရသ ႏင/သ႔မဟတ ေဖာကသညတြင တာဝနရသည။၄ ADB ဝနထမးႏင ADB က ပပးေသာ လပငနး လညပတမႈမားက အေကာငအထည ေဖာရာတြင ပါဝငပတသကေသာ အျခားသမားက ဥးတညၿပး လမးၫႊနစာအပသည လပေဆာငသမား အၾကားတြင ေကာငးမြနေသာ ဖြ႔ၿဖးမႈ အေလအကငက ခငမာေစသည။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး

၃

ပးေပါငးပါ၀ငေဆာငရြကျခငးဆတာဘာလ။

ဤလမးၫႊနတြင ADB ပပးေသာ လပငနးလညပတမႈမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆသညမာ ပစဆြျခငး၊ အေကာငအထညေဖာျခငးႏင ဖြ႔ၿဖးေရးလပေဆာငမႈမား ေစာငၾကညျခငးတ႔တြင စမကနးႏင ဆကစပသမား ၾသဇာလႊမးေသာ သ႔မဟတ ပါဝငအၾကျပေသာ လပငနးစဥမားက ၫႊနးဆသည။

ပါဝငေဆာငရြကျခငးသည ယငးကယတင ရညမနးခက တစချဖစ႐သာမက တးတကေသာ ဖြ႔ၿဖးမႈရလဒမား ရရေစရန ကညေပးသည။ စမကနးမားႏငဆကစပသမားသည ဆးျဖတခက ချခငးမား၊ အရငးအျမစ ခြေဝေပးျခငးမားႏင ယငးတ႔၏ ဘဝအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ လႈပရားမႈမားက နားလညေၾကာငးႏင ယငးတ႔တြင ပါဝင ေဆာငရြကႏငေၾကာငး ေသခာေစျခငးျဖင ယငးသည ဤထေတြ႔ဆကဆမႈမ အကးေကးဇးမား ေအာငျမငစြာ ရယျခငးက ေသခာေစသည။

ADB ပပးေသာ လပငနး လညပတမႈမားတြင စမကနးမားႏင ဆကစပသ အဓကအပစ သးစ ရသည။ ယငးတ႔မာ - အစးရ၊ ပဂၢလကက႑ႏင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမား (သကေရာက ခရေသာ လမား အပါအဝင) တ႔ ျဖစသည။ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးသည အစးရႏင ပဂၢလကက႑ ျပငပတြင အမားျပညသႏငဆငေသာ လႈပရားမႈမား၏ နယပယ ျဖစသည။အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမားသည ဤအမားျပညသႏငဆငေသာ နယပယတြင စမကနးမားႏင ဆကစပသ မားစြာက ကယစားျပေလရေသာလညး တညရေနေသာ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား သ႔မဟတ ေဒသတြငး စမအပခပမႈ လပငနးစဥမားတြင ေကာငးစြာ ကယစားျပျခငး မရေသးေသာ အျခားသမား ရႏငေသးသညက သတျပမရန အေရးႀကးသည။ ADB စမကနးမားႏင ဆကစပေနေသာ ပမနႏင ပမနမဟတေသာ စမအပခပမႈလပငနးစဥမားတြင ပါဝငေဆာငရြကျခငးက တးျမငရန ယငးစမကနးမားႏင ဆကစပသမားက ထေတြ႔ဆကဆရန ထပမ အားထတမႈမား လအပလမမည။

ေနာကဆးတြင အျခားအပစႏစခ၏ သငေလာေသာ ပါဝငေဆာငရြကျခငးက ေသခာေစေသာ သမာ အစးရျဖစေစ ပဂၢလကက႑ျဖစေစ လကခရရသႏင/သ႔မဟတ ေဖာကသည ျဖစသည။ နညးလမး ၁ - စမကနးႏင ဆကစပသမား စစစေလလာျခငးႏင တငပငျခငး၊ စာမကႏာ ၃၉ တြင အေရးပါေသာ စမကနးမားႏင ဆကစပသမားက အေသးစတ ေဖာျပထားသည။

ADB တြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည အဓက ခဥးကပမႈ ေလးခ က ျခငမသည။ ယငးတ႔မာ သတငး အခကအလက ထတျပနျခငးႏင ျဖန႕ေဝျခငး၊ တငပငျခငး၊ ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးႏင စပတလပေဆာငျခငးမားျဖစသည။ ယငးသည ဆးျဖတခကခသမားႏင စမကနးမားႏင ဆကစပသမား အၾကားရ ဆကဆေရး အတငးအတာက လႊမးျခ ေဖာျပသည။ အဖြ႔တစခခငးစ၏ ကမကထျပမႈႏင လႈပရားမႈတ႔၏ အတငးအတာသည သသသာသာ ျခားနားသည။ ခဥးကပမႈ တစခခငးစ အေကာငအထညေဖာျခငးသည ကြျပားသည နကရငးမႈေပၚ မတည၍ ျဖစပြားႏငသည။ ဤလမးၫႊနတြင၊ “ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး” သည ခဥးကပမႈ ေလးခ ၏ မညသည ေပါငးစပျခငးကမဆ ၫႊနးဆသည။

နဒါနး

ခဥးကပပ အဓပၸါယဖြငဆခက ျပငဆငလပကငျခငးအေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငး

သတငးအခကအလက ထတလပျခငးႏငမေဝျခငး

သတငး အခကအလကက (၁) ADB / ေခးေငြ ရယသ / ေဖာကသည တ႔က ဖနတးၿပး စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင မေဝသည။ (၂) စမကနးႏင ဆကစပသမားက သးျခား လြတလပစြာ ထတလပၿပး ADB /ေခးေငြ ရယသ / ေဖာကသညတ႔ႏင မေဝသည။ (၃) အတတကြ ထတလပၾကသည။

နမ- ADB / ေခးေငြ ရယသ / ေဖာကသညတ႔က စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင မေဝသည။ အလယအလတ - ADB / ေခးေငြ ရယသ / ေဖာကသညတ႔ႏင အခကအလကမား မေဝရန စမကနးႏင ဆကစပသမား အတြက အခြငအလမး ျဖစသည။ျမင - တညေသာ ရညမနးခကမား (ဥပမာ- ပမ ေကာငးမြနေသာ နားလညမႈ) ျပညမ ေစရန သတငး အခကအလကမားက အတတကြ ထတလပျခငး၊ မေဝျခငး ျပသည။

နမ- ADB / ေခးေငြ ရယသ / ေဖာကသညတ႔က စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင မေဝသည။ အလယအလတ - ADB / ေခးေငြ ရယသ / ေဖာကသညတ႔ႏင အခကအလကမား မေဝရန စမကနးႏင ဆကစပသမား အတြက အခြငအလမး ျဖစသည။ျမင - တညေသာ ရညမနးခကမား (ဥပမာ- ပမ ေကာငးမြနေသာ နားလညမႈ) ျပညမ ေစရန သတငး အခကအလကမားက အတတကြ ထတလပျခငး၊ မေဝျခငး ျပသည။

တငပငေဆြးေႏြးျခငး စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ ထညဝငျခငးမားက ေတာငးဆၿပး အလးစ ပါဝငေသာ မဝါဒ၊ အစအစဥ၊ သ႔မဟတ စမကနး အဆးအျဖတ ျပသည လပငနးစဥ၏ အစတအပငး အျဖစ မတယသည။

နမ႔ - အငတာနက အေျချပ / စာျဖင ေရးသားေသာ တငပင ေဆြးေႏြးျခငးသာအလယအလတ - မကႏာခငးဆင အျပနအလန ဖလယျခငးအတြက အခြငအလမးမား (ဥပမာ - အလပ႐ ေဆြးေႏြးပြမား၊ သးသန႕ေရြးခယသည အပစ)ျမင - ဖယခန ထားျခငးခရေသာ အပစမား၏ အျမငမားက စမကနးပစတြင ထညသြငး ေပါငးစပျခငး (ဥပမာ - ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ နညးလမးမား အသးျပျခငး)

နမ႔ - အငတာနက အေျချပ / စာျဖင ေရးသားေသာ တငပင ေဆြးေႏြးျခငးသာအလယအလတ - မကႏာခငးဆင အျပနအလန ဖလယျခငးအတြက အခြငအလမးမား (ဥပမာ - အလပ႐ ေဆြးေႏြးပြမား)ျမင - ဖယခနထားျခငးခရေသာ အပစမား၏ တ႔ျပနေျပာၾကားခကမားက အေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငး ကာလ အတြငးတြင ထညသြငး ေပါငးစပျခငး (ဥပမာ - ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ နညးလမးမား အသးျပျခငး)

ပးေပါငးပါ၀ငေဆာငရြကရာတြင မတညေသာ ခဥးကပပမားႏင နက႐ႈငးမႈမား

တစဘကသ႔ ဆကလက ဖတရႈပါရန

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၄

ခဥးကပပ အဓပၸါယဖြငဆခက ျပငဆငလပကငျခငးအေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငး

ပးေပါငးေဆာငရြကျခငး စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ADB / ေခးေငြ ရယသ / ေဖာကသညတ႔ အတအကြ လပကငသည။ သ႔ေသာ ဆးျဖတခက ျပျခငးႏင အရငးအျမစမား အေပၚ စမကနးႏင ဆကစပသမား အေနျဖင ထနးခပႏငမႈ အကန႔အသတျဖငသာ ရသည။

နမ႔ - စမကနးပစ ေရးဆြျခငးတြင အခ႕ေသာ အဓက စမကနးႏင ဆကစပသမားထမ ထညဝငမႈမားက ရယသည။ အလယအလတ - စမကနးပစ ေရးဆြေရး အဖြ႔တြင စမကနးႏင ဆကစပသမား သသာ ထငရားေသာ ကယစားျပမႈ ပါရသည။ ျမင - စမကနးပစ ေရးဆြေရး အဖြ႔တြင စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ လႊမးမးႏငမႈ ႏင စမကနး အေကာငအထည ေဖာေဆာငရာတြင စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ အခနးက႑ အေပၚ သေဘာတညမႈ

နမ႔ - ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငးတြင စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ ထညဝငမႈက ရယသည။ အလယအလတ - စမကနး အစတအပငး တစခက စမကနးႏင ဆကစပသ အဖြ႔မား (ဥပမာ - CSO) အေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငး ျမင - စမကနး အေကာငအထည ေဖာေဆာငေရး အဖြ႔တြင စမကနးႏင ဆကစပသမား သသာ ထငရားေသာ ကယစားျပမႈႏင အေကာငအထည ေဖာေဆာငေရး လပေဆာငမႈမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး

စပတလပေဆာငျခငး တညေသာ ရညမနးခကမား အတြက အတတကြ လပကင ေဆာငရြကရန ပမန သ႔မဟတ ပမန မဟတေသာ သေဘာတညခကမားမ တဆင ဆးျဖတခကျပေသာ လပငနးစဥႏင / သ႔မဟတ အရငးအျမစမား အေပၚ ထနးခပမႈ ျပျခငးတြင စမကနးႏင ဆကစပသမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး

နမ႔ - ADB ေငြေၾကး ပပးေသာ စမကနးတြင စမကနးႏင ဆကစပသ အဖြ႔တစဖြ႕သည လကတြ လပေဆာငရန သေဘာတညသည။အလယအလတ - နားလညမႈစ ာခၽြနလႊာ (MoU) / စပတ လပေဆာငမႈ သေဘာတညျခငး သ႔မဟတ စမကနးႏင ဆကစပသမားက အတငးအတ ာတစခအထ တကရက တာဝနယ ေဆာငရြကသည။

နမ႔ - စမကနးႏင ဆကစပသ အဖြ႔မားသည ထညဝငမႈမားက ပမနျပလပၿပး ADB ေငြေၾကး ပပးေသာ စမကနးတြင လကတြ လပေဆာငဖက အျဖစ အသအမတျပသည။ အလယအလတ - MoU / စပတလပေဆာငမႈ သေဘာတညခကက အေကာငအထည ေဖာသည သ႔မဟတ စမကနးႏင ဆကစပသမားသည အတငးအတာ တစခအထ တကရက တာဝနယမႈ လပေဆာငသည။

ပးေပါငးပါ၀ငေဆာငရြကရာတြင မတညေသာ ခဥးကပပမားႏင နက႐ႈငးမႈမား

တစဘကသ႔ ဆကလက ဖတရႈပါရန

နဒါနး ၅

ခဥးကပပ အဓပၸါယဖြငဆခက ျပငဆငလပကငျခငးအေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငး

စပတလပေဆာငျခငး တညေသာ ရညမနးခကမား အတြက အတတကြ လပကင ေဆာငရြကရန ပမန သ႔မဟတ ပမန မဟတေသာ သေဘာတညခကမားမ တဆင ဆးျဖတခကျပေသာ လပငနးစဥႏင / သ႔မဟတ အရငးအျမစမား အေပၚ ထနးခပမႈ ျပျခငးတြင စမကနးႏင ဆကစပသမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး

ျမင - တြဖကေငြေၾကး ေထာကပျခငးႏင စမခန႔ခြျခငး အပါအဝင MoU / စပတလပေဆာငျခငး သေဘာတညခကက ညႏႈငးျခငး သ႔မဟတ စမကနးႏင ဆကစပသမားက ျမငမားေသာ ပငဆငမႈ / တာဝနယမႈက ေဆာငရြကသည။

ျမင - MoU / စပတလပေဆာငမႈ သေဘာတညခကက အေကာငအထည ေဖာသည။ ေငြေၾကး ပ႔ပးျခငးႏင စမခန႔ခြမႈ သ႔မဟတ စမကနးႏင ဆကစပသမားသည ျမငမားေသာ ပငဆငမႈ/တာဝနယမႈတ႕က လပေဆာငသည။

ပးေပါငးပါ၀ငေဆာငရြကရာတြင မတညေသာ ခဥးကပပမားႏင နက႐ႈငးမႈမား

မတခက။ ။ဤေယဘယ အဓပၸါယ ဖြငဆခကမားက အခ႕ေသာ စမကနး အမးအစားမား ဥပမာ - ေကးလကေရေပးေဝေရးႏင ဥးစားေပးလပငနး ေဆာငရြကမႈ အေၾကာငးအရာမား ဥပမာ - ကား/မ ဆငရာ သ႔မဟတ သးျခားစမကနးမား အတြက ဖနတးႏငသည။

ပးေပါငးပါ၀ငေဆာငရြကျခငးရ႕အဓကအေျခခသေဘာတရားေတြကဘာလ။

ပါဝငေဆာငရြကျခငး၏ ခဥးကပပႏင နကရငးမႈသည ဖြ႔ၿဖးမႈအစအစဥႏင လႈပရားမႈေပၚ လက၍ ေျပာငးလႏငေသာလညး အခ႕ေသာ အေျခခသေဘာတရားမားသည ေျပာငးလျခငး မရေပ။

• တာဝနချခငးႏင ပြငလငးျမငသာမႈက အားေပးသည - ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ ယႏရားမားသည ဆးျဖတခက ခသမားအား ယငးတ႔၏ စမကနးမားႏင ဆကစပသမားက တာဝနခေစသည။ ယငးတ႔သည လႈပရားမႈမား၏ ဆကသြယေရးႏင ပြငလငးမႈ၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး၏ ရညမနးခကမား ပြငလငးျမငသာမႈႏင စမကနးမားႏင ဆကစပသမား၏ ၾသဇာလႊမးမႈ ပမာဏတ႔က ျမငတငေပးသည။

• အဆငအားလးတြင ပါဝငေဆာငရြကျခငးက ခြငျပသည - လမားသည အခနကက ေျပာငးလြယျပငလြယေသာ လႈပရားမႈမားမ တဆင ယငးတ႔၏ ကၽြမးကငမႈ၊ စြမးရည၊ စတဝငစားမႈတ႔ႏင ကကညေသာ မညသည ဆးျဖတခက ျပလပျခငး (မဝါဒ၊ အစအစဥ၊ စမကနး) အဆငတငးတြင မဆ ပါဝငေဆာငရြကသည။

• ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက အားလ း လပေဆာငႏငရန ျပလပသည - လတငးက ညမစြာ တနဖးထားရမည။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအတြက အခြငအလမးမားသည လေလာကစြာ အသေပးၿပး မတစြာ အခြငေပးရမည။အခ႕ အပစမားက ပါဝင ပတသကျခငးမ တားျမစသည အတားအဆးမားက စနေခၚထားသည။

• မတကြျပားမႈက တနဖးထားသည - လမား၏ အေတြ႔အၾကမား၊ ေနာကခမား၊ ယၾကညမႈမားႏင ကၽြမးကငမႈမားသည လထအဖြ႔အစညးအတြက ထးျခားေသာ အရငးအျမစ ျဖစသည။ ယငးတြင ေဆာငရြကျခငးႏင ရငးႏးျမပႏျခငးသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးအတြက ေသာခက ျဖစသည။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၆

• ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည မမဆႏၵအေလာက ျဖစေၾကာငး ေသခာေစသည - ဆးျဖတခကချခငးတြင လအမားသည အကးစးပြား ဆကႏြယမႈ ကစၥမား၏ အေရးပါမႈႏင ယငးတ႔၏ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည ျခားနားမႈ တစခက ျဖစေစမည ဟ ယၾကညေသာေၾကာင ယငးတ႔ ကယတင ပါဝင ပတသကၾကသည။ အတငးအၾကပ ျပျခငးက ေရာငၾကဥပါ။

• ယငးတ႔ ကယပင အၾကညဏမားႏင ေျဖရငးရန နညးလမးမား ဖနတးရန စမကနးမားႏင ဆကစပသမားက အားေပးသည - ရပရြာလထ ဥးေဆာငသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ ခဥးကပမႈမားတြင ျပညသမားသည ယငးတ႔ ေရြးခယေသာ နညးလမးမား အတြငး ယငးတ႔ ကယတင လပေဆာငၾကသည။

အရပဘကလမႈအဖြ႕အစညးမား၏ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးဆတာဘာလ။

အရပဘကလမႈ အဖြ႔အစညးသည ADB ႏင ေခးေငြအေထာကအပ လကခရရသႏင / သ႔မဟတ ေဖာကသည၏ လပငနး လညပတမႈမားတြင အေရးပါေသာ ဆကႏြယသျဖစသည။

ယငးသည အစးရႏင ပဂၢလကက႑မ ျခားနားၿပး ကြျပားေသာ ပဂၢလကမား၊ အပစမားႏင အကးအျမတအတြက မဟတေသာ အဖြ႔အစညးမား ပါဝငသည။ ယငးတ႔သည ကြျပားေသာ လပထးလပနညး အတငးအတာမးစ ရသည တညေသာ စတဝငစားမႈမား၊ ရညရြယခကမားႏင တနဖးမား ျခရလက လပေဆာငသည။ ယငးတ႔တြင အလြတသေဘာဆနသည အသငးအဖြ႔ ဖြ႕ထားျခငး မရသည လထအပစမားမသည ကယျပန႔ေသာ ႏငငတကာ အလပသမား သမဂၢမား အထ ပါဝငသည။

အဖြ႔အစညး တစခအျဖစ အဆငအတနး သတမတရန အခ႕ေသာ လပထးလပနညး အဆငမား (မတပတငျခငး၊ ဘ႑ာေရး အစရငချခငး အစရသည) လအပသည။ သ႔ရာတြင အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမားတြင ယငးတ႔၏ အရြယအစား၊ စတဝငစားမႈ နယပယႏင လပေဆာငခကတ႔ ကြျပားဆ ျဖစသည။ ADB ႏင အထးသျဖငသကဆငသညမားမာ အစးရ မဟတေသာ အဖြ႔အစညးမား (NGOs) ၊ ရပရြာလထ အေျချပ အဖြ႔အစညးမား (CBOs)၊ ျပညသမား၏ အဖြ႔အစညးမား၊ ေဖာငေဒးရငးမား၊ ကၽြမးကငမႈဆငရာအလက အသငးအဖြ႔မား၊ သေတသန အဖြ႔အစညးမားႏင တကသလမား၊ အလပသမား သမဂၢမား၊ လထအဖြ႔အစညးမား၊ လထလႈပရားမႈမား၊ ၫြန႔ေပါငးအပစမား ႏင/သ႔မဟတ CSO မား၏ ကြနရကမားႏင ထးရပ အဖြ႔အစညးမား ျဖစသည။ကြျပား ျခားနားေသာ CSO မားအေၾကာငး ထပမ သတငးအခကအလကမားက နညးလမး ၆ - CSO မားႏင အလပလပျခငး တြင ၾကညပါ။

အရပဘကလမႈ အဖြ႔အစညး ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည ဖြ႔ၿဖးေရး လပေဆာငမႈမားတြင ကြျပားေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ထေတြ႔ ဆကဆသည။ အထးသျဖင ယငးသည ႏြမးပါးသမား၊ အမးသမးမားႏင ယငးတ႔၏ဘဝမားအေပၚ သကေရာကမႈရသည ဆးျဖတခက ျပလပျခငးမားတြင ေယဘယအားျဖင ပါဝငပတသကျခငး မရသည အျခား ဖယခနထားျခငး ခရႏငသည အပစမား ပါဝငျခငးက ေထာကကေပးသည။ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညး ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည ႏငငေတာႏင ႏငငသားမား၏ ဆကဆေရးက ခငမာေစျခငးႏင အဖြ႔အစညးဆငရာ တာဝနခမႈက တညေဆာကရာတြင အေျခခကသည။

နဒါနး ၇

ပးေပါငးပါဝင ေဆာင႐ြကျခငးသညအဘယေၾကာငအေရးႀကးသလ။

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည အေျခခအားျဖင ေကာငးမြနေသာ စမအပခပမႈ၊ ႏငငသားေကာငးျဖစမႈႏင ႏငငေတာ၏ တာဝနခမႈတ႔က ခငမာေစသည။ ယငးသည ခ႕င႕ေသာ အပစမား လမႈေရးအရ ပါဝငျခငးႏင တနးတညမေသာ စးပြားေရး တးတကမႈက ျမငတငေပးသည။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အေရးပါမႈသည ပငဆငမႈ၊ ကကညမႈေအာငျပမႈ၊ ေရ႕ေနာက ညညြတမႈ၊ ရလဒမား အတြက စမခန႕ခြျခငးႏင အျပနအလန တာဝနခမႈ စသည အကအည ထေရာကမႈ အတြက ပရစ ေၾကညာစာတမးရ ကစၥရပ ငါးခလးႏင သကဆငသည။ ယငးက ဖြ႔ၿဖးမႈတြင လထအဖြ႔အစညးသည ပ၍ ႀကးမားေသာ က႑က လပေဆာငသည လႈပရားမႈ အကဥပေဒျဖင ထပမ ခငမာေစသည။၅ ADB သည DMC အစးရမားျဖင အဓက တြဘကမားအျဖစ လပေဆာငသည။ သ႔ရာတြင ပဂၢလကက႑ ေဖာကသညမားႏငလညး လပကငၿပး စမကနးႏင ဆကစပသမားသည ယငးတ႔၏ ဘဝမားက သကေရာကမႈ ရေသာ လပငနးစဥမားတြင ပါဝငပတသကျခငး ရေၾကာငး ေသခာေစရန အားလးတြင တာဝနရသည။ ထခကလြယၿပး ပဋပကၡျဖစပြားေနေသာ ျပညနယမားတြင အစးရ၏ စြမးေဆာငရည သ႔မဟတ ပဋပကၡ၏ သကေရာကမႈမားႏင ဆကႏြယေနေသာ ကစၥမားသည ဖြ႔ၿဖးမႈ ဥးစားေပးမားက ဆးျဖတရာတြင ရညရြယထားသည အကးေကးဇး ခစားရသမား ပါဝငျခငးက ပမ အာ႐စကရန လအပေစသည။

အဖြ႔အစညးဆငရာတာဝနခမႈ - ႏြမးပါးသမားအတြက ဝနေဆာငမႈမားက အဆငေျပေခာေမြ႕ေစျခငး

ကမာၻ႕ဖြ႔ၿဖးမႈ အစရငခစာ ၂ဝ၁၄ သည ျပညသ႔ဝနေဆာငမႈ ေပးသမားက ႏြမးပါးသမားက ေစာငၾကညႏငေစျခငးႏင မဝါဒ ခမတရာတြင ယငးတ႔၏ အသက အားေကာငးေစျခငးျဖင ႏြမးပါးသမားက ျပညသ႔ဝနေဆာငမႈမား၏ ဗဟအျဖစထားရရန အထးသျဖင အာ႐စးစကသည။က ႏငငေတာကလပေဆာငရနတာဝနရေသာဝနေဆာငမႈမားႏင အခြနေကာကချခငးမ တဆင သြယဝကေသာေပးေဆာငမႈမားတြင ႏငငသားမား သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈရယသမားသည ဝနေဆာငမႈေပးအပသအား တာဝနခေစရနအတြက ေပးေခမႈမားအသးျပျခငးျဖင မေဆာငရြကႏငေပ။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ ယႏရားသည ယငးတ႔ မဝါဒခမတသမားႏင ဝနေဆာငမႈေပးသမားက လႊမးမးႏငေစသည။

ADB သည ျပညသ႕ဝနေဆာငမႈ စမကနးမားပစ ထတရာတြင အခကအလက ရရႏငေစရနအတြက တကခငမာေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင တာဝနခမႈ ဆကဆေရး သးသပခကက စးပြားေရး ခြျခမးစတျဖာ သးသပခက အတြငးသ႔ ေပါငးစပ ထညသြငးျခငးက ျမငတငေပးသည။ ယငးတြင ဝနေဆာငမႈေပးသမားအား တကရက တာဝနခေစရန အတြက ႏငငသား အစရငခစာ ကဒျပားမားႏင အျခားနညးလမးမား အသးျပျခငး၊ အစးရ ဆးျဖတခကျပသည ျဖစစဥက လႊမးမးႏငရန ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကႏငေသာ အသးစရတေျခရာခ စစတမးေကာကယျခငး စသည ခဥးကပပနညးလမးမား အသးျပျခငးတ႔ ပါဝငသည။ခ

ႏငငေတာအဖြ႔အစညးမားႏင ႏငငသားမားအၾကား ဆကဆေရး ခငမာေစရန လပေဆာငမႈမားသည တာဝနခမႈက ျမငမားေစၿပး ျပညသ႔ဝနေဆာငမႈမားက တးတကေစသည။ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမားသည လ႔အဖြ႔အစညး၏ မတညေသာ အစတအပငးမားမ စကားသမားက ကယစားျပျခငး သ႔မဟတ ပမကယျပန႔ေသာ ျပညသအစအေဝးက စစညးရန ေပါငးကးေပးျခငးတ႔ျဖင လပငနးစဥက ပ႔ပးေပးႏငသည။

က ကမၻာ႔ဘဏ ၂၀၀၄၊ ကမၻာ႔ဖြ႔ၿဖးမႈ အစရငခစာ ၊ ႏြမးပါးသမားအတြက ဝနေဆာငမႈမားက အဆငေျပေခာေမြ႕ေစျခငး၊ ဝါရငတန၊ ဒစ။

ခ ေအဒဘ ၂၀၀၄၊ ပညာေရးတြင က႑အလက ျပနာအေျဖရာစစေဆးျခငး၊ မနလာ။ ေအဒဘ ၂၀၀၅၊ စကပးေရးႏင ေကးလကဖြ႔ၿဖးေရး

လပငနးမား၏ ဆေလာမႈႏင ျဖစႏငေျခက တးတကေကာငးမြနေစျခငး - စးပြားေရးဆငရာခြျခမးစတျဖာသးသပခက၏ ပ႔ပးကညႏငပ ၊ မနလာ။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၈

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည အခန လအပေသာလညး မဝါဒ၊ ႏငငအစအစဥ ႏင စမကနး အဆငတြင ယငးသည ကစၥရပမားက ခြျခား သတမတျခငးႏင ကြျပားေသာ ရႈေထာငမားမ နားလည သေဘာေပါကျခငးတ႔က ျမငတငေပးႏငသည။ စမကနးႏင ဆကစပသ အမားအျပားထမ ပပးမႈအဆငက ရယႏငသည။ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငးတြင ပငဆငမႈ၊ ထေရာကမႈႏင ေရရညတညတႏငမႈတ႔က တးျမငႏငသည။

စမကနးအဆငတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကစဥ အတြငး အခကအခမားက ေလာ႔နညးေစသည။ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညး၏ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည အထးသျဖင ဆနးသစျခငးႏင တ႕ျပနႏငမႈတ႔က အားေပးၿပး ပ၍ အျပသေဘာ ေဆာငေသာ ဖြ႔ၿဖးမႈ ထေရာကမႈႏင တကရက ဆကႏြယေနသည။၆ ယငးသည အရပဘက လမႈ အဖြ႔အစညး၏ ကၽြမးကငမႈႏင ဗဟသတတ႔က အသးျပၿပး လပေဆာငမႈမားသည ႏငငသားမား၏ လအပခကမားႏင အနးကပဆး ကကညေအာင ကညေပးသည။

ADB သည ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာခေရးက ပပးေသာ အရညအေသြးရ စမကနးမား ေပးအပႏငသည ယငး၏ စြမးရညအေပၚ အကျဖတခရသည။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးသည အဆးစြနတြင စြမးေဆာငရညႏင ဖြ႔ၿဖးမႈ ထေရာကမႈက တးတကေစႏငသည။ အခနႏင အမ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ ခဥးကပမႈမားက အဓကထား လပေဆာငျခငးႏင ADB ၏ လပငနး လညပတမႈမားတြင CSO မားႏင သကေရာကခရသည ျပညသမား ပါဝငျခငး ဆငရာ ခရးေပါကမႈက သးျခား လြတလပေသာ အကျဖတဌာန (IED) ၏ အကျဖတျခငးမားက မးေမာငးထးျပသည။၇ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး၏ ျမငမားသညတနဖး ႏင ADB လပငနး လညပတမႈမားတြင ယငး၏ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငးက ခငမာေစရနႏင တးျမငရန ဆကလက လအပေနမႈက IED အကျဖတျခငးမားတြင တသမတတညး ျပသသည။

"ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးဆငရာ ခဥးကပမႈမားသည သဘာ၀ သယဇာတမား စမခန႔ခြမႈ စမကနး ပစ ေရးဆြျခငး၊ အေကာငအထညေဖာ ေဆာင႐ြကျခငးႏင လပငနးလညပတျခငးတြင တနဖးေပါငးထည ေပးသည။ ေကာငးမြနစြာ အသးခသည အခါတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာင႐ြကျခငးသည ပငဆငမႈႏင ေရရညတညတႏငမႈက တးျမႇငေစႏင၍ ေကးလကဝငေငြ ႏင ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာခေရးတ႔က အဓက အကးေကးဇးမား ေပးသည။"

အကးအကား - ADB ၊ ၂၀၀၃၊ အထး တနဖးျဖတျခငး ေလလာခက - ေ႐ြးခယခထားရသည ဖြ႕ၿဖးဆ အဖြ႕ဝငႏငငမားရ သစေတာ ႏင ေရ အရငးအျမစ လပငနးလညပတမႈမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာင႐ြကျခငးဆငရာ ခဥးကပမႈမား၊ မနလာ။

လေလာကေသာပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးဆတာဘာလ။

ADB ၏ လပငနး လညပတမႈ အမားစသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးမ အကးေကးဇး ျဖစထြနးေစသည။ သ႔ေသာ ဘကစ သးႏငေသာ ခဥးကပမႈ တစခသည သငေလာျခငး မရပါ။ ပးေပါငး ပါဝင ေဆာငရြကျခငး အတြက လပပငခြင ေနာကဆကတြတြင ADB ၏ ကြျပားေသာ မဝါဒမားႏင ဗဟာမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အတြက လအပခကမားက အၾကမးဖငး ေဖာျပထားသည - လမးၫႊနသည ယငးတ႔က ေထာကပရန နညးလမးမားက ေပးသည။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး၏

နဒါနး ၉

ခဥးကပမႈႏင နကနမႈသည က႑၊ ေဒသဆငရာ အေျခအေနမားႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ရညမနးခကမားေပၚ မတည၍ ေျပာငးလမႈ ရသည။ တငးတာႏငေသာ ရလဒမားက ရယရန ADB ၏ အေလးထားမႈျဖင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး လပငနးစဥ၏ လလားေသာ ရလဒမားက ျပဌာနးရာတြငႏင အၫႊနးကနးမားက ရညမနးထားရာတြင ယငးသည အသးဝငသည။

• စမကနးႏငဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငး - ADB ပပးသည လပေဆာငမႈမားတြင မညသတ႔သည စတပါဝငစားသညဆသညႏင ယငးတ႔၏ ဆကစပမႈမားက နားလညရန (နညးလမး ၁။ စမကနးႏငဆကစပသမား ကခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး)

• စမကနးႏငဆကစပသအပစမားႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး - မဝါဒတစခ သ႔မဟတ စမကနးတစခက ျပနလည ဆနးစစရာတြင သ႔မဟတ စမကနးတစခက ေရးဆြရာတြင ယငးတ႔၏ အျမငမားက နားလည သေဘာေပါကရန (နညးလမး ၁။ စမကနးႏင ဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငးႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး။ နညးလမး ၂။ DMF တြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက အျမငဆးျဖစေအာင ျပလပျခငးႏင နညးလမး ၃။ ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငး)

• စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ထေတြ႔ဆကဆျခငး - သေဘာတညထားေသာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥတစခမ တဆင စနစတက ထေတြ႔ဆကဆျခငး (နညးလမး ၄။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥတစခ ဖနတးျခငး) ႏင စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရးဗဟာ (နညးလမး ၅။ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရးဗဟာ တစခ ဖနတးျခငး)။ ထေတြ႔ဆကဆမႈသည အမးမးရၿပး ဝနေဆာငမႈ ေပးအပျခငး သ႔မဟတ ေစာငၾကညျခငးႏင တနဖးျဖတျခငးတြင ပါဝငပတသကမႈ စသညတ႔ ပါဝငႏငသည (နညးလမး ၆။ CSO မားႏင လကတြ လပေဆာငျခငးႏင နညးလမး ၇။ ပးေပါငးပါဝင ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး) ႏင

• စမကနးႏငဆကစပသမားက အသေပးျခငး - တာဝနခမႈယႏရား အေၾကာငး အသေပးျခငး ။

အခ႕ေသာ စမကနး အမးအစားမား အထးသျဖင ေကးလကေဒသ ႏင အသကေမြး ဝမးေကာငးဖြ႔ၿဖးမႈ၊ အမးသမးမား စြမးရညျမငျခငး၊ ေဒသဆငရာ စမအပခပမႈ အဆငျမငတငေရးႏင ပမေကာငးမြနေသာ ပညာေရးႏင ကနးမာေရး ရလဒမားမ တဆင ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာခရန ရညရြယထားသည စမကနး အမးအစားမားသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ျမငမားမႈေၾကာင အကးေကးဇး ျဖစထြနးသည။ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည ျပညသ႔ဝနေဆာငမႈ ေပးအပျခငးက တးတကေစႏငသည။ ဥပမာအားျဖင အခြနသတမတျခငး သ႔မဟတ ေရေပးေဝျခငး တာဝနမားရသည ေရအသးျပသအပစမား ( ရပရြာလထအေျချပ အဖြ႔အစညးမား) က ဖြ႕စညးသည စမကနး တစခတြင ဆးျဖတခက ခမတရာတြင အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကၾကသည။

ဌာေန တငးရငးသားမား ထထပစြာ ေနထငသည ေနရာတြင လပငနး လပေဆာငမႈမား သ႔မဟတ လအမားအျပားက မမဆႏၵ အေလာက မဟတဘ ေရႊ႕ေျပာငး ေနရာခထားမႈမား ပါဝငသည လမႈေရး ဆငရာ အဆးၾကႏငေျခ ျမငမားသည စမကနးမားတြင ဆးကးမားက ေရာငရားႏငရန ADB ၏ ကာကြယ ေစာငေရာကမႈဆငရာ မဝါဒ ထတျပနေၾကညာခကတြင အၾကမးဖငး ေဖာျပထားသညအတငး အဓပၸါယျပညဝေသာ ေဆြးေႏြး တငပငျခငးမား လအပသည။၈ “အဓပၸာယ ျပညဝေသာ ေဆြးေႏြးတငပငျခငး” အတြက ADB ၏ အနကဖြငဆခက တစခက စာမကႏာ ၁၀၃ တြငၾကညပါ။ ယငး၏ အေရးပါမႈက ADB ၏ အေျခခ အေဆာကအအ က႑ရ အေတြ႔အၾကတြင ေတြ႔ႏငသည။ ရပရြာလထက ပါဝငေစျခငးသည ျပနာမားက ေရာငရားႏငေစၿပး ပစေရးဆြျခငးႏင

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၀

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငး ထေရာကမႈက ပမ ေကာငးမြနေစသည။ အကယ၍ ျပနာ တစစတစရာ ရခလင တာဝနခမႈဆငရာ ယႏရားက မညသ႔ အသးျပႏငမညက ရပရြာလထသည သရသငသည။

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥ တစခသည အေသးစား လႈပရားမႈမားမသည ရႈေထာင အမားအျပား ပါဝငသည ကယျပန႕ေသာ အစတအပငးမား အထ အရာအားလးက လမးၫႊနသည မရမျဖစ အစအစဥ ေရးဆြျခငးႏင လပငနး လပေဆာငျခငး နညးလမး တစချဖစသည။ ယငးသည ေျပာငးလြယျပငလြယၿပး သးျခားရပတညႏငသည သ႔မဟတ ျပနလညေနရာခထားျခငး၊ ကား/မ ဆငရာ သ႔မဟတ အျခား အစအစဥတြင ပ၍ ပစတက ထညသြငးထားႏငသည။ စမကနး အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကရာတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥမားသည သငေလာမႈ ရမရ ဆးျဖတရနႏင ႀကတင ျပငဆငျခငးတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး၏ လေလာကမႈက စစေဆးရန အတြက စမကနးမားက အခငးခငး ျပနလည ဆနးစစရာတြင ဤလမးၫႊနက အသးျပပါ။

ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအတြကစနေခၚမႈေတြကဘာေတြလ။

ေအာငျမငေသာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးတြင လပငနးစဥအတြက အေလးအနက ထားရမႈ၊ လေလာကေသာ စြမးေဆာငရညႏင အရငးအျမစမား၊ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင အတ လပကငရနႏင ယငးတ႔ထမ ထညဝငမႈမားက ေပါငးစပ ထညသြငးရန ေျပာငးလြယျပငလြယရမႈတ႔ လအပသည။ အလပျဖစေစေသာ ပတဝနးကငတစခ (ဥပေဒေရး၊ ႏငငေရး၊ သ႔မဟတ ယဥေကးမႈဆငရာ) မရျခငးသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက အခကအချဖစေစသည။ ပြငလငးျမငသာမႈ မရလင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည ေမာမနးခကမားက မားယြငးစြာ ေပၚထြကေစသည။ ADB သ႔မဟတ အစးရ၏ လပေဆာငမႈမားတြင ယငးတ႔၏ ေၾကာငၾကမႈမားအတြက ျပနလညထငဟပျခငးမး မေတြ႔ရလင စမကနးႏင ဆကစပသမားသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကရာတြင စတပကအားေလာ႔မႈက ခစားရေစႏငသည။ အကယ၍ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည မတမႈ မရလင ယငးသည ရၿပးသား လမႈေရးဆငရာ ပဋပကၡမားကလညး ပမဆးရြားေစႏငသည။ အကယ၍ စမကနးႏင ဆကစပသ အပစမားႏင ယငးတ႔၏ ဆကႏြယမႈမားအေပၚ လေလာကေသာ နားလညမႈ မရခလင ယငးသည ရရငးစြ အာဏာ ဆကႏြယမႈမားက မရညရြယဘ ဆကလကရေနေစၿပး တရားဝငျဖစေစလမမည။ ထခကလြယၿပး ပဋပကၡ သကေရာကထားေသာ ႏငငမား (FCAS) ကသ႔ အထမခႏငေသာ နယေျမမားတြင အထးသျဖင ယငးက႔သ႔ ျဖစေစသည။ စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ ေတာငးဆခကမားသည လပငနး လညပတမႈဆငရာ အကးစပြားမားက ၿခမးေျခာကလမ႔မည သ႔မဟတ အကယ၍ စမကနးႏင ဆကစပသမားသည အစအစဥမားက ျပငးထနစြာကန႕ကြကလင ပဋပကၡမား ျဖစႏငသည စသညျဖင ADB ႏင ေခးငားသမား ႏင/သ႔မဟတ ေဖာကသညမားတြင ေၾကာငၾကမႈမားရႏငသည။ ပဋပကၡမားက ေျဖရငးရာတြင ေၾကာငၾကမႈမားက နားေထာငရန ႏင တရားဝင မနကနမႈက မမတတ လငလငျမနျမန ဆးျဖတရန အလြနအေရးႀကးသည။ တခါတရတြင ယငးကေ ဆာငရြကရန ၾကားေန တတယ အဖြ႔အစညးတစခ လအပသည။

ေယဘယအားျဖင ေနာကခအေျခအေနႏင ကကညေသာ ေျပာငးလြယျပငလြယၿပး တထြငဆနးသစမႈရသည ခဥးကပမႈမားသည ဤလမးၫႊနရ ဥပမာမားတြင ေဖာျပထားသညအတငး စနေခၚမႈမားက စမခန႕ခြရန အကအညေပးသည။ ေကာငးမြနစြာ ေဆာငရြကႏငပါလင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည ပမသငေတာေသာ မဝါဒ၊ အစအစဥ၊ စမကနးပစ ႏင ပမေခာေမြ႕ေသာ အေကာငအထညေဖာျခငးတ႔က ျဖစေစသည။

နဒါနး ၁၁

မညသ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကသလ

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ ဖြ႔ၿဖးမႈက အခ႕က သသယရၾကသည အခကမားထမ တစခကမာ ဖြ႔ၿဖးမႈျဖစစဥႏင စမခန႔ခြမႈက စမကနးႏင ဆကစပသမား အားလးအေနျဖင လႊမးမးသငၿပး အတငးအတာ တစခအထ ထနးခပသငသည ဒမကေရစျပညဝေသာ လပငနးစဥတစခဟ ထငျမငယဆလာၾကျခငး ျဖစသည။ သ႔ရာတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ ဖြ႔ၿဖးမႈဟသည ျပညဝေသာ တကရက ဒမကေရစက ဆလျခငး မဟတပါ။ ဥပမာအားျဖင ADB ကပပးသည အဆျပထားၿပးေသာ ဆညေရေပးသည စမကနးတစခ၏ နယပယ အတြငးရ လယသမား ၂ဝဝဝဝဝ လးႏင စမကနးပစအေၾကာငး တငပင ေဆြးေႏြးျခငးသည အသးမဝင သ႔မဟတ ျဖစႏငမည မဟတပါ။ အျခားအစြနး တစဖကတြငလညး ေကးရြာေခါငးေဆာငမားသာ ပါဝငျခငးသညလညး ထခကနစနာသမား၏ အခြငအေရးမားက မျဖစမေန ကာကြယေပးလမမည မဟတပါ။ ဤခဥးကပမႈ ႏစခ၏ၾကားတြင ေရြးခယစရာမား ရပါသည။ အခြငအေရးမားက မတစြာေပးရနႏင ကြျပားျခားနားေသာ ရညရြယခကမား၊ ဥးတညခကမားအတြက သငေလာေသာ ပးေပါငးပါဝငျခငး အဆငမားရပါသည။ ဤလမးၫႊနသည ယငးေရြးခယစရာမားက နကရႈငးစြာ စးစမးရာေဖြထားသည။ ယငးတြင ကယစားျပသည စစတမး ေကာကယမႈမား၊ ပးေပါငးပါဝင အကျဖတျခငး နညးလမးမား (ဥပမာ။ သးသန႕ေရြးခယသည အပစလက ေဆြးေႏြးမႈမား၊ ေျမျပငအေျခအေန အရငးအျမစ ျဖန႔ေဝထားပမားက လညပတၾကညရႈျခငး) ႏင ေဆြးေႏြးတငပငသည အစညးအေဝးမား အသးျပျခငးတ႔ ပါဝငသည။

က႑တစခခငးစႏင စမကနးတစခခငးစတ႔တြင အေကာငးဆးခဥးကပမႈႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အတမအနကက သတမတရနလသည။ ယငးသည လပကငရနခကချခငး သ႔မဟတ ကနကစရတႀကးမားျခငးမျဖစေစဘ ႏြမးပါးသမားႏင ထခကနစနာသမားအပါအဝင စမကနးႏင ဆကစပသမား လေလာကစြာ ကယစားျပပါဝငျခငးက ခြငျပလမ႔မည။ ခ႕င႕သမား အေနျဖင စမကနးလႈပရားမႈမားတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးသည ထေရာကမႈရၿပး ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာချခငးကျဖစေစေၾကာငး ေသခာေစရန အေကာငအထညေဖာသမားက ေဆာငရြကရမည။

အကးအကား။ ADB ၊ ၂ဝဝ၃၊အကျဖတျခငး အထးေလလာခက၊ ေရြးခယထားေသာ ဖြ႔ၿဖးဆ အဖြ႔ဝငႏငငမားရ သစေတာႏင

ေရ အရငးအျမစ လပငနးလညပတမႈမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ ခဥးကပမႈမား၊ မနလာ။

ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး၏ကနကစရတကဘယေလာကပါလ။

မဝါဒ၊ ႏငငအစအစဥႏင စမကနးအဆငတြင ျပညစလေလာကစြာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည ကနဥးပငးတြင အခနႏင ဘ႑ာေရး အရငးအျမစမား ပမလအပသည။ သ႔ရာတြင စမကနး စကဝနးတစေလာကတြင မညသည အရငးအျမစမားမ ထပမလအပမည မဟတဟ ေမာလငထား ပါသည။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ လပငနးစဥမားက အသးျပျခငးျဖင စမကနး အတငးအတာ ေျပာငးလမႈ ပမနညးပါးျခငး၊ ၾကန႔ၾကာမႈနညးပါးျခငးတ႔က ျဖစေစၿပး စမကနး အေကာငအထည ေဖာေဆာငမႈ ျမနဆန ေစသည။၉ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈ မရျခငးေၾကာင ေငြေၾကးဆငရာ ဆးရႈးမႈ (ဥပမာ။ နစနာေၾကးႏင ၾကန႔ၾကာမႈမားမတဆင) ႏင ဂဏသကၡာဆငရာ ထခကမႈမား ျဖစႏငသည။

ဖြ႔ၿဖးေရး စမကနးမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး၏ ကနကစရတႏင အကး ေကးဇးမားအား ႏငငတကာ အကျဖတျခငးမားက ယငးက ေထာကခထားသည။ စမကနး အေစာပငး အဆငမားတြင အသငအတင ျမငမားေသာ ကနကစရတမားက ေနာကပငးအဆငမားတြင ၾကန႔ၾကာမႈ နညးပါး ျခငးမားႏင ပမထေရာကမႈ၊ ေရရည တညတမႈမားက ျပနကာမသညဟ ယငးတ႔က ေဖာျပသည။၁၀

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၂

မၾကာခဏ ေမးေလရေသာ ေမးခြနးမားက႑မ ေမးခြနး ၂ သည ယငးေလလာခကမား၏ ဥပမာမားက ေဖာျပထားသည။

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက အသးခသညအတြက ကနကစရတက မညသည စပေသနညးကမ ဆးျဖတႏငျခငး မရပါ။ အခ႕ ADB က႑မား သ႔မဟတ အေၾကာငးအရာအလက မဝါဒမား သ႔မဟတ ဗဟာမား ျပနလည ဆနးစစျခငးမားတြင ႏငငတကာႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးမား၊ ဆကသြယျခငးမားအတြက ႀကးမားေသာ အသးစရတ လအပလမမည။ တစခခငးစေသာ ႏငငမားတြင အာ႐စးစကသည ႏငငေတာအဆင ပးေပါငးေဆာငရြကျခငး ဗဟာမားတြငမ ကနကစရတ ပမ နညးပါးလမမည။

စမကနးအဆငတြင ကနကစရတမားသည စမကနး အမးအစားအလက မားစြာ ကြာျခားႏငသည။ ကနကစရတမားတြင စမကနး ပစေရးဆြျခငးႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးဆငရာ အစအစဥ (ဥပမာ။ စမကနးႏင ဆကစပသမားအတြက အလပ႐ေဆြးေႏြးပြမား) ဖနတးျခငးတ႔တြင စမကနးႏင ဆကစပသမား ပါဝငရနအတြက လအပေသာ စမကနး ႀကတင ျပငဆငျခငးဆငရာ နညးပညာအေထာကအပ(PPTA) အသးစရတ၏ ေဝစ ပါဝငသည။ ယငးတ႔တြင စမကနး လပေဆာငျခငးႏင ေစာငၾကညျခငးအတြက သတမတထားေသာ ျပနလညဆနးစစျခငး လပေဆာငခကမား၊ အျခား ေနာကဆကတြလပေဆာငမႈမား၏ အစတအပငးလညး ပါဝငသည။ အသငအတင ပမာဏရေသာ ပေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေရး အစအစဥပါဝငသည စမကနးမားသည အခန သ႔မဟတ ကနကစရတ အပ လအပျခငး သပမရပါ။ သ႔ရာတြင အဖြ႔အစညးဆနစြာ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးမား လအပသည အရြယအစားႀကးေသာ အေျခခအေဆာကအအ စမကနးမား သ႔မဟတ ပးေပါငးပါဝငေ ဆာငရြကျခငး ျမငမားစြာ ပါဝငသည လမႈဖြ႔ၿဖးေရး စမကနးမားသည သသာေသာ အေထာကအပ သ႔မဟတ ေခးေငြ ရနပေငြ ရငးႏးျမပႏမႈမား လအပေပလမ႔မည။

လပငနးစဥ စစဥမႈအတြက တငးၾကပေသာ သတမတ ေနာကဆးရကမား၊ နညးပါးလာေသာ နညးပညာ ဆငရာ အေထာကအပ (TA) ရနပေငြ စသညတ႔သည ေခးငားျခငးလပငနး လညပတမႈမားတြင စမကနးႏင ဆကစပသမား တကၾကြစြာ ပါဝငျခငးအတြက အတားအဆးမား ျဖစေနေၾကာငး လပငနးအဖြ႔မားက မၾကာခဏ ေထာကျပသည။ ဤလမးၫႊနသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးႏင ပတသကေသာ အေျခခေမးခြနးမားက ေျဖၾကားေပးၿပး အကန႔အသတျဖငသာရေသာ အရငးအျမစမားက ေကာငးမြနစြာ ေသခာစြာ အသးခႏငေစသည နညးလမးမား၊ အၾကဥာဏမားက ေပးထားသည။ ADB ပပးသည လပေဆာငမႈမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး၏ ေကာငးမြနေသာ အေလအထ ဥပမာ အမားအျပားသည စနေခၚမႈက ခဥးကပရန အစမးသပခၿပး နညးလမးမားက ေဖာျပသည။

မထတေဝရေသးေသာ ၂ဝဝ၇ NGO ႏင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးဗဟဌာန (NGOC) ၏ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈက ထညသြငးျခငး၏ ကနကစရတမားကေလလာခကသည ပစေရးဆြျခငးတြင ပးေပါငး ပါဝငေဆာငရြကျခငးမားျပားစြာပါဝငသည ADB စမကနးမားက ေလ႔လာခသည။ ယငးတြင ေမာမနးထားသည အတငးပင ကနကစရတသည ခဥးကပမႈအေပၚ မတည၍ ကြျပားမႈရေၾကာငး ေတြ႔ရခသည။ ဥပမာ။ PPTA မား၏ အစတအပငးအေနျဖင သတငးအခကအလကမေဝျခငးႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငး လပေဆာငမႈမား၏ ကနကစရတသည PPTA အသးစရတ၏ ၁၁% မ ၂၂% အတြငးရၿပး ပးေပါငးလပေဆာငျခငးမားသည PPTA အသးစရတ၏ ၁၆% မ ၅၅% တြငရသည။ ပးေပါငးပါဝငျခငးတြင စမကနးျပငဆငျခငး လပေဆာငရာတြင ကညရနအတြက ျပငပမ စမကနးႏငဆကစပသမားက ငားရမးျခငးမားလညး ပါဝငႏငသည။၁၁

နဒါနး ၁၃

ADB မဝါဒမား၊ ဗဟာမားႏင ႏငငအစအစဥမား ျပနလည ဆနးစစျခငးတြင

ပးေပါငးပါဝင ေဆာင႐ြကျခငး

(၂) ADB မဝါဒမား၊ ဗဟာမားႏင ႏငငအစအစဥမား ျပနလညဆနးစစျခငးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး

မဝါဒမားသည ႏငငတကာ အေကာငးဆး အေလအထမားက ထငဟပၿပး ယငးတြင မမတ႔ ပပးေပးလသမား၏ အျမငမား ႏင လအပခကမားက ေပါငးစပထညသြငးထားေၾကာငး ေသခာေစရနအတြက မဝါဒႏငဗဟာ ဖနတးျခငး၊ ျပနလညဆနးစစျခငးမားတြင စမကနးႏငဆကစပသ အမားအျပားႏငတငပင ေဆြးေႏြးျခငးသည အလြနအေရးပါသည။ ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး လပငနးစဥသည မဝါဒမားက နားလညသေဘာေပါကျခငးႏင ယငးတ႔အေပၚ ပငရငစတဓါတ တညေဆာကၿပး အေကာငအထညေဖာေဆာင႐ြကျခငးက လြယကေစသည။

အကးအကား - ADB ၂၀၀၆၊ ဦးတညခကဆငရာ စာ႐ြကစာတမးမားႏင မဝါဒႏင ဗဟာ စာ႐ြကစာတမးမား၏ တးတကမႈလပငနးစဥအတြက ဝနထမး လမးၫႊနခကမား။ မနလာ။

နဒါနး

ADB သည ယငး၏ မဝါဒမား၊ ဗဟာမားႏင ႏငငအစအစဥမား (ႏငငေတာအဆင ပးေပါငး လပေဆာငျခငးဗဟာ [CPS] မားမ လမးၫႊနထားသည) ဖနတးျခငးႏင ျပနလည ဆနးစစျခငး ျပရာတြင ျပငပကၽြမးကငသမား ၊ စမကနးႏင ဆကစပသမားထမ အျမငမားက ပမ၍ ရယရန ႀကးပမးလကရသည။ ယငးတြင ၂ဝဝ၉ ကာကြယ ေစာငေရာကမႈ ဆငရာ မဝါဒ ထတျပန ေၾကညာခက (SPS) ႏင ၂ဝ၁၁ အမားျပညသႏင ဆကသြယေရးမဝါဒ (PCP) တ႔ ပါဝငသည။

ADB မဝါဒမား၊ ဗဟာမား ႏင ႏငငအစအစဥမား ျပနလညဆနးစစရာတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးသည အဘယေၾကာင အေရးႀကးပါသလ။

ေဆြးေႏြး တငပငျခငးမ တဆင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည စမကနးႏင ဆကစပသမား၊ အေၾကာငးအရာ နယပယရ ကၽြမးကငသမား ထမ ေပးသြငးမႈမားႏင အၾကဥာဏမားက ရယသည။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ ခဥးကပမႈမားသည ေအာကပါ ရလဒမားက ျဖစေစသည။

• ေဒသအေျခအေနႏင ပမေကာငးမြနစြာ ဆကစပသည။• နညးပညာအရ သာလြနသည။• ႏငငတကာမ ေကာငးမြနေသာ အေလ႔အထက လကနာသည။• အျခား ဖြ႔ၿဖးမႈ မတဖကမားႏင သဟဇာတျဖစသည။ (အကးအကား ၅) • သတငးအခကအလက ႏင ရႈေထာင အမားအျပားက ထငဟပသည။

အခပဆရေသာ၊ စာတမးသည ေဆြးေႏြး တငပငျခငးက ေဆာငရြကခသမား၏ ဗဟသတႏင အေတြ႔အၾကမားမ တဆင အကးေကးဇး ျဖစထြနးသည။၁၂

၁၅

ေဆြးေႏြးတငပငျခငးသည ADB ႏင DMC ရညမနးခကမား၊ လပငနးလညပတမႈမား အေပၚ စတပါဝငစားေသာ အဖြ႔မား၏ နားလည သေဘာေပါကမႈကလညး တးတကေစၿပး စာတမးမားသည စမကနးႏင ဆကစပသအမား၏ ပမအားေကာငးေသာ ပငရငစတဓါတႏင ေထာကပမႈတ႔မ အကးေကးဇးရရေၾကာငး ေသခာေစသည။ ေနာကဆးတြင ယငးသည အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငးက လြယကတးတကေစၿပး မဝါဒသကေရာကမႈက ျမငတငေပးသည။၁၃

ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးဆငရာ ဖြ႕ၿဖးမႈ သ႔မဟတ ျပနလညဆနးစစျခငး လပငနးစဥတစခက ဘယလေဆာင႐ြကမလ။

နညးလမး ၁၊ စာမကႏာ ၄၀ ရ ေအာငျမငေသာစမကနးႏင ဆကစပသမား စစစေလလာျခငးႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးအတြက နညးလမးမားသည မဝါဒ၊ ဗဟာ သ႔မဟတ အစအစဥတစခ အတြက ထေရာကေသာ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးဆငရာ ဖြ႔ၿဖးမႈ သ႔မဟတ ျပနလညဆနးစစျခငး လပငနးစဥတစခက ေသခာေစျခငးအတြက အသးျပသည။ ေအာကပါက႑မားတြင ပးေပါငး ပါဝငေဆာငရြကျခငးသည သကဆငရာ ျပနလညဆနးစစျခငး လပငနးစဥမားတြင မညကသ႔ အဝငခြငကျဖစသညက ရငးျပထားသည။

မ၀ါဒႏင ဗဟာမား

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအတြက ႀကးမားေသာအခြငအလမးမားသည မဝါဒကာလ၏ အစ သ႔မဟတ အဆး၊ မဝါဒအသစတစခ တညေဆာကစဥ၊ သ႔မဟတ တညရၿပး မဝါဒ တစခက ျပနလည ဆနးစစျခငး သ႔မဟတ အသစေျပာငးစဥတြင ေပၚေပါကေလ႔ရသည။

ADB ၏ အတြငးပငး အၾကျပခကမားက စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ အျမငမားႏင ျဖညစြကျခငးျဖင စာတမးမားတြင အကးေကးဇး ျဖစထြနးသည။ သ႔ရာတြင ျပငပျပနလည ဆနးစစျခငး၏ သဘာဝ သ႔မဟတ ယငး၏ တကေသာ လအပခကသည အေၾကာငးအရာႏင ေဆြးေႏြး တငပငျခငး ရညမနးခကမားေပၚတြင မတညသည။ CSO မားသည အေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငးက မမတ႔ ဆႏၵအေလာကမၾကာခဏဆသလ ေစာငၾကညေလရသည။ ယငးတ႔သည ADB သ႔မဟတ အစးရအရာရမားက ယငးတ႔၏ စးရမပပနမႈမားႏငပတသက၍ ဆကသြယႏငသည။ သ႔ေသာ မညသည ျပငပ ျပနလည ဆနးစစျခငးတြငမဆ ယငးတ႔က တငပငေဆြးေႏြးလပေဆာငသငသည။

မဝါဒ သ႔မဟတ ဗဟာ စာ႐ြကစာတမးမား လပေဆာငစဥ ကာလတြင အတြငးႏင ျပငပမ စမကနးႏင အဓကဆကစပသမား၏ တကကြေသာ လမးၫႊနခကက ရယရန ဦးတညခကဆငရာ စာ႐ြကစာတမးမား ႏင မဝါဒႏင ဗဟာ စာ႐ြကစာတမးမား၏ တးတကမႈလပငနးစဥအတြက ဗB ၏ ဝနထမး လမးၫႊနခကမား တြင အႀကျပသည။

ျပငပေဆြးေႏြး တငပငျခငးတြင ေကာငးမြနေသာ အေလ႔အထမားသည အလရင ႏင DMC ႏစမးလး အပါအဝင ADB ၏ အဖြ႔ဝငႏငငမားက ကယစားျပေသာ နမနာတစခတြင အလကထရြနနစႏင စာျဖငေရးသားေသာ ေဆြးေႏြးတငပငျခငးမားက မကႏာခငးဆင နညးလမးမားျဖင ေပါငးစပထားသည။ စမကနးႏင ဆကစပသမား မတခကျပရန အခနလေလာကစြာ ရရရနအတြက ျပနလည ဆနးစစစဥတြင အမားျပညသဆငရာ အၾကျပခကမားအတြက အနညးဆး မၾကမးႏစခ

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၆

ရရေစရန ေဆာငရြကရမည။ ပမပးေပါငး ပါဝငျခငးဆငရာ နညးလမးမားသည ဖယၾကဥထားျခငး အခရဆးသမား အေနျဖင ယငးတ႔၏ အျမငမားက ေဖာထတႏငေစၿပး အဂၤလပစာ ဘာသာစကား မကၽြမးကငသမား၊ အငတာနက အသးျပႏငျခငး မရသမား ဖယခနထားခရျခငးတ႔က ေရာငရားႏငေစသည။

ADB ၏ အေတြ႔အၾကတြင ဆနးသစေသာ ပစမား အမားအျပား ပါဝငသည။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ “ေရးသားပြ”မား ကငးပျခငး၊ လပေဆာငမႈ အစအစဥမၾကမးမား ေရးဆြရာတြင အတြငးႏင ျပငပမ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ထေတြ႔ဆကဆျခငး၊ အစဥအလာကေသာ မကႏာခငးဆငႏင အလကထရြနနစ ေဆြးေႏြးတငပငျခငးမား ပ၍ ကငးပျခငးတ႔ျဖစသည။၁၄

နညးလမး ၁။ စမကနးႏငဆကစပသမား စစစေလလာျခငးႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးသည စမကနးႏငအဓကဆကစပသမားက ခြျခားသတမတရနႏင မတညေသာအပစမားထသ႔ ေရာကရရန မနကနသည ခဥးကပမႈက ေရြးခယရန လမးၫႊနေပးသည။

ယငးနညးလမးမားသည မဝါဒျပနလညဆနးစစျခငးမား၊ စမကနးတးတကမႈမားႏင သကဆငသည။ ADB၏ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညး အရငးအျမစစာအပတြင မဝါဒ ဖနတးမႈမားလပေဆာငခန CSOမားႏင ထေတြ႔ဆကဆရန အေလ႔အကငေကာငးမား ဆငရာ အခကအလကမား အေသးစတေဖာျပထားသည။၁၅

အတြငးႏငျပငပ ေဆြးေႏြးတငပငျခငးမားၿပးသညႏင ျပနလညဆနးစစျခငး၊ ျပငဆငျခငး ႏင ဘတအဖြ႔ အတညျပခကအတြက တငသြငးျခငးမတငမ ေဆြးေႏြးတငပငတ႔ျပနမႈမားက အေျချပ၍ စမခန႕ခြေရးအဖြ႔သည မၾကမးက ေဆြးေႏြးသည။၁၆

ADB ၏ အမားျပညသႏငဆကသြယေရး မဝါဒ (PCP) ျပနလည ဆနးစစျခငး ၂ဝ၁ဝ ႏင ေရမဝါဒ ျပနလညဆနးစစျခငး ၂ဝဝ၅ တ႔သည ျပငပေဆြးေႏြးတငပငျခငးခဥးကပမႈ အတြက ဥပမာမားျဖစသည။

၂ဝ၁၁ အမားျပညသႏင ဆကသြယေရးမဝါဒ (PCP) ျပနလညဆနးစစျခငးတြင စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး

• ေနာကခ - ၂ဝဝ၅ ခႏစ စကတငဘာလတြင အတညျပခသည PCP က ငါးႏစအတြငး ADB အေနျဖငျပနလညဆနးစစရန လအပသည။

• ရညမနးခကမား - ေဆြးေႏြးတငပငျခငးေၾကာင အတြငး ႏင ျပငပမ စမကနးႏငဆကစပသမားသည မဝါဒျပနလညဆနးစစျခငးအတြငးသ႔ ယငးတ႔၏ အျမငမားက ထညသြငးႏငေစၿပး မဝါဒအသစသည ႏငငတကာ အေလ႔အထေကာငးမားႏင ကကညေၾကာငး ေသခာေစသည။

• နညးစနစ - စမကနးႏငဆကစပသမား ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးသည ၉ လေကာကာလတြငး လပေဆာငခေသာ အငတာနကကြနရက ႏင မကႏာခငးဆင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးမားက ေပါငးစညးေပးၿပး ၿပးျပညစသညေဆြးေႏြးတငပငျခငး အစအစဥတစခ ျဖစလာေစသည။ • ၂ဝဝ၅ PCP ႏင မၾကမး အသစႏစခက အမားျပညသတ႔ မတခကျပႏငရနအတြက adb.org/PCP-

Review သ႔ လႊငတငခသည။

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ADB မဝါဒမား၊ဗဟာမားႏငႏငငအစအစဥမားျပနလညသးသပရာတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး ၁၇

• ဖြ႔ၿဖးဆအဖြ႔ဝငႏငင (DMCမား) ၇ ႏငင ႏင DMC မဟတေသာ အဖြ႔ဝငႏငင ၆ ႏငငတ႔၏ ၿမ႕ေတာမားတြင အစးရ၊ ပညာေရးေလာက၊ အျခား ဘကေပါငးစ ဘ႑ာေရး အဖြ႔အစညးမား၊ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမား၊ ပဂၢလကက႑၊ အၾကေပးအဖြ႔မား၊ မဒယာမားႏင အျခားတ႔မ ကယစားလယမားျဖင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး အလပ႐ေဆြးေႏြးပြမား ကငးပခသည။ ပထမမၾကမး၏ ဘာသာျပနမတမားက တကေရာကသမားထသ႔ ႀကတငေပးပ႔ခသည။

• DMC ၄ ႏငငရ ADB စမကနး လပငနးခြငမားတြင ထခကမႈခရေသာ ျပညသမားႏင အဓက သတငးေပး ေတြ႔ဆေမးျမနးျခငးမား၊ အပစဖြ႕ေဆြးေႏြးပြမားျဖင တငပငေဆြးေႏြးျခငး ျပခသည။ အခ႕က အစးရမဟတေသာ အဖြ႔အစညးမားမ ေထာကကသမားျဖင ေဆာငရြကခ႕သည။

မတခကမားကတ႕ျပနခကမား ေဖာျပေသာပစမားႏငအတ ေဆြးေႏြးတငပငျခငးမတတမးမားက အငတာနကကြနရကတြင

လႊငတငခသည။

ADB ၏ ေရမဝါဒ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငးက ျပနလညဆနးစစျခငး ၂၀၀၅ တြင စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး

• ေနာကခ - ADB သည မဝါဒတစခက အတညျပၿပး ၅ ႏစေနာကပငးတြင ယငးက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငးအား ၿပးျပညစေသာျပနလညဆနးစစျခငး ျပလပရန လအပသည။

• ရညမနးခကမား - ျပနလညဆနးစစျခငးသည အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငး လပငနးစဥ တးတကမႈ အကျဖတခကတစခ ႏင ADB ၏ ေရလပငနးလပေဆာငမႈမားက ပမေကာငးမြနေစရန အၾကျပခကမားက ADB ႏင ယငး၏စမကနးႏငဆကစပသမားသ႔ ေပးသည။

• နညးစနစ - စမကနးႏင အဓကဆကစပသအားလးထသ႔ ေရာကရရန ေအာကပါအဓက အစတအပငးမားက ေဆြးေႏြးတငပငျခငး အစအစဥတြင အၾကမးဖငး ေဖာျပထားသည။• ဖြ႔ၿဖးဆအဖြ႔ဝငႏငငမ အရာရမား၊ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညး၊ အလရငမားႏင ပဂၢလကက႑

ကၽြမးကငသမား ပါဝငသည လပငနးစဥက ႀကးၾကပကြပကရန ျပနလညဆနးစစသည အဖြ႔တစဖြ႕• ADB ၏ ေဒသငါးခ တစခခငးစတြင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညး အပါအဝင

စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးအစညးအေဝးမားႏင မနလာတြင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးႏင ပဂၢလကက႑ သးျခား ေဆြးေႏြးတငပငျခငးမား

• အစညးအေဝးမားတြင ျဖန႕ေဝသည စစတမးမားမတဆင စမကနးႏငဆကစပသမားထမ တ႕ျပနမႈမား

• ADB ဝနထမး ႏင အတငပငခမား အတြက အလပ႐ေဆြးေႏြးပြမား

ျပနလညဆနးစစသညအဖြ႔၏ ေနာကဆးအစရငခစာအပါအဝင ေဆြးေႏြးတငပငမႈမားမ အဓက ေတြ႔ရခကမားက လကရ

လပေဆာငေနေသာ လပငနးလညပတမႈမားတြင ယငးတ႔က မညကသ႔ ကငသးမည ဟေသာ ADB ၏ တ႔ျပနခကႏင အတ

အငတာနကကြနရကတြင ျဖန႕ေဝထားသည။

ႏငငအစအစဥမားႏင ႏငငေတာအဆင ပးေပါငးေဆာင႐ြကျခငး ဗဟာမား

CPS ျပငဆငျခငးသည အမးသားဖြ႔ၿဖးမႈအစအစဥမားက ၾကညရႈျခငးႏင CPS အႀက ဆနးစစျခငးမား၊ က႑ အကျဖတမႈမား သ႔မဟတ လမးျပေျမပမား (ဥပမာ။ ကား/မဆငရာ၊ ဆငးရႏြမးပါးမႈ၊ အေျခခအေဆာကအအ၊ ပညာေရး၊ အစရသည) လပေဆာငျခငးျဖင အစျပသည။ ယငးလမးျပေျမပမားသည စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ေဆြးေႏြးတငပငရန၊ ပးေပါငးပါဝင

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၈

အကျဖတျခငး နညးလမးမားက အသးျပရန ပထမဆး အခြငအလမး ျဖစသည။ (နညးလမး ၃ က ၾကညပါ)။ အစးရႏင အျခားဖြ႔ၿဖးမႈ မတဖကမား၏ မဝါဒႏငအစအစဥ စကဝနးမားက ကကညေအာငျပျခငးသည အကးေကးဇး ျဖစထြနးေစသည။

ႏငငေတာအဆငပးေပါငးေဆာင႐ြကျခငးဗဟာ(CPS)လမးၫႊနခကမားတြင ေဖာျပထားသညမာ CPS လပငနးစဥသည CPS ၏ကယျပန႔ေသာကတကဝတႏင ပငဆငမႈကေသခာေစရနအတြကအစးရႏငအစးရမဟတေသာစမကနးႏင ဆကစပသမားကအျပညအဝပါဝငေစလမမညဟ၍ျဖစပါသည။

မားေသာအားျဖင ေနာကအဆငမာ ႏငငအဖြ႔ အနားယသးသပျခငး ျဖစသည။ ယငးတြင စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ေဆြးေႏြး တငပငျခငးကလညး လပႏငသည။ ပထမဆးအေနျဖင စမကနးႏင အဓက ဆကစပသမားက ခြျခား သတမတၿပးေနာက ေဆြးေႏြးတငပငျခငးမားက လကေလာ ညေထြစြာ တညေဆာကရန CPS လမးၫႊနမားတြင အၾကျပထားသည။၁၇ နညးလမး ၁။ စမကနးႏင ဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငး ႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးတြင ဤလပငနးစဥက အေသးစတ ေဖာျပထားသည။

စာတမးမၾကမး တစခအေပၚတြင NGOမား၊ ပညာေရးေလာက၊ အျခားစမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးျခငးသည အလြနတနဖးရေၾကာငး သရၿပးျဖစသည။ အလြတသေဘာကငးပေသာ ဘတအဖြ႔အစညးအေဝးတစခတြင ကနဥးစာတမး ႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးမရလဒမားက ေဆြးေႏြးၾကသည။ ထ႔ေနာက စာတမးက ျပနလညဆနးစစၿပး အစးရႏငအတညျပျခငး၊ ေထာကချခငး မတငမ အၿပးသတျပငဆငမႈမားက ျပလပသည (အကးအကား ၁၇)။ CPS သည စမကနးစကဝနးက အစပးသည။ (Tab - ၃ ADB ၏ စမကနးစကဝနးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးကၾကညပါ၊ စာမကႏာ ၂၁)။

ေအာကတြင ေဖာျပထားေသာ ၂ဝ၁၁ ကေမာၻဒးယား CPS ဥပမာသည အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညး ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈတစခက ေဖာျပသည။

ကေမာၻဒးယား ႏငငေတာအဆင ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးဗဟာ(CPS) က ဖနတးရာတြင အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငး

• ေနာကခ - ကေမာၻဒးယားႏငင ဗဟာ ႏင အစအစဥ (၂ဝဝ၅-၂ဝဝ၉) က ကေမာၻဒးယား CPS (၂ဝ၁၁-၂ဝ၁၄) အျဖစ အသစ ေျပာငးလခသည။ ယငးတြင ADB ၏ လပငနးအသစ လပငနးစဥမားႏင ကေမာၻဒးယားအစးရ၏ ဆငးရႏြမးပါးမႈေလာခေရးဗဟာ စာတမးတ႔က ထငဟပေစသည။

• ရညမနးခကမား - ADB အေနျဖင ယငး၏ေဆြးေႏြးတငပငျခငးမားတြင ထညဝငေသာ အၾကဥာဏမားက အဓပၸါယျပညဝစြာျဖင ထညသြငးစဥးစားႏငမည အခြငအလမးမားအေပၚ အာ႐ထားၿပး ပမဥးတညလပကငရန လအပေၾကာငး ကေမာၻဒးယားရ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမား (CSOမား) က ၫႊနျပၾကပါသည။ ထ႔ေၾကာင ADB သည CPS က ေထာကပေသာ က႑ ဆနးစစျခငး အဆငတြင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးမားက စးစကလပေဆာငရန ဆးျဖတထားသည။ ADB သည အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား၏ ကၽြမးကငမႈမားမလညး အကးေကးဇးရရသည။ CSO မားသညလညး ADB ၏ ဗဟာက ၾသဇာလႊမးမးႏငၿပး ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးအတြက အျခားအခြငအလမးမားကလညး ေလလာႏငသည။

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ADB မဝါဒမား၊ဗဟာမားႏငႏငငအစအစဥမားျပနလညသးသပရာတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး ၁၉

• နညးစနစ - နကရႈငးစြာေဆြးေႏြးတငပငေသာ အလပ႐ေဆြးေႏြးပြမားသည အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား ကၽြမးကငသည နယပယျဖစေသာ ဗဟခပကငမႈေလာခေရး၊ ဗဟတြငစစညးမႈ ေလာခေရး၊ ပညာေရး၊ သဘာဝပတဝနးကငႏင လယယာစကပးေရး က႑မားတြင အကျဖတမႈမားက အာ႐စးစကသည။ က႑ တစခခငးစရ အစးရ မဟတေသာ အဖြ႔အစညး ကြနရကမားသည CSO မား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကရန အၾကျပၾကသည။ ယငးက႑မားတြင ADB ႏင အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမားအေနျဖင အေျချပတညေဆာကမည ျဖညဆညးႏငမႈ ႏင အားသာခကမားရသညအတြက ေရြးခယထားျခငးျဖစသည။

အစညးအေဝးပြမားအၿပးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကသမားသည ထညသြငးမႈမားက လကခကငသးမည အစအစဥမားႏငပတသက၍

တ႔ျပနမႈမားက လကခရရသည။ အၾကျပေရးသားခကမားျပႏငရနအတြက CPS မၾကမးအကဥးခပက ကေမာၻဒးယားႏငငဌာေန႐း၏

အငတာနကစာမကႏာတြင ခမာဘာသာျဖင လႊငတငထားသည။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၂၀

ADB စမကနးစကဝနးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး-လမးၫႊနႏင

နညးလမးမား

(၃) ADB စမကနး စကဝနးတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏင နညးလမးမား

ADB သညဆငးရႏြမးပါးမႈေလၽာ႔ခေရးအတြကအလြနအေရးႀကးေသာလပငနး လညပတမႈနယပယအားလးတြငအမားျပညသ၊ပဂၢလကႏငအရပဘကလမႈ အဖြ႕အစညးမားပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးမားကပးေထာငရနထညသြငး စဥးစားသည။စမကနးစကဝနးအဆငတငးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးက ေပါငးစပျခငးသညရယယာပငဆငသမား၏စကထတမႈမားႏငပငရငစတဓါတ မတစဆငအကးသကေရာကမႈႏငေရရညတညတမႈကျမငမားေစသည။

အကးအကား ADB ၊၂၀၀၄၊အာရႏငပစဖတတြငးဆငးရႏြမးပါးမႈတကဖကေရးျမႇငတငျခငး။ အာရဖြ႕ၿဖးမႈဘဏ၏ဆငးရႏြမးပါးမႈေလၽာ႔ခေရးဗဟာ၊မနလာ။ ADB၊၂၀၀၄။သဘာ၀ေဘးအႏရာယ ႏငအေရးေပၚအကအည။လပငနးလညပတမႈလကစြ။ OM D7/BP. မနလာ။

နဒါနး

ဤလမးၫႊနတြင “စမကနးမား” ဆသညမာ ေခးေငြမား (ရငးႏးျမပႏမႈ ႏင မဝါဒ အေျခခ)၊ အေထာကအပႏင နညးပညာဆငရာ ပပးမႈက ၫႊနးဆသည။ အခပအျခာ အာဏာပင အဖြ႔အစညးမားသည ADB ၏ အဓက ေဖာကသညမားျဖစေသာလညး အခပအျခာ အာဏာပင မဟတေသာ (ပဂၢလကက႑ အပါအဝင) လပငနးလညပတမႈမား သည ဗဟာ ၂ဝ၂ဝ တြင ယငးတ႔က ဥးစားေပး သတမတၿပးေနာကတြင ဆကလက ႀကးထြားလာၾကသည။

ေခးေငြႏငနညးပညာအေထာကအပအစအစဥမားတြင ADB သညအစးရမဟတေသာအဖြ႕အစညးမား ပငဆငေသာဗဟသတမားႏငယငးတ႔ပးေထာငထားေသာကၽြမးကငမႈမားမအကးေကးဇးမားရရႏငသည။

အကးအကား - ADB ၁၉၉၈၊ မဝါဒ - ADB ႏင NGO မားအၾကား ပးေပါငးေဆာင႐ြကျခငး၊မနလာ။

ပမအားေကာငးေသာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ADB ၏ စမကနး စကဝနးသ႔ ေပါငးစပ လကျခငးသည အရညအေသြးႏင စြမးေဆာငရညက တးတကေစသည။ ပးေပါငး ပါဝငေဆာငရြကျခငးက CPS ဖနတးမႈ လပငနးစဥ အတြငး စတငရမညျဖစၿပး တစဥးခငး အလက စမကနး အယအဆ ဖနတးမႈ၊ ျပငဆငျခငး၊ အတညျပျခငးႏင

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငးတ႔မ တဆင ဆကလက လပေဆာငသငသည။ အစးရသည ADB ေငြေၾကး ပပးေသာ စမကနး အမားဆး၏ ပငဆငသျဖစသျဖင စမကနးစကဝနး တစေလာကတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ေသခာေစရန ADB ႏင DMC မား အတတကြ အလပလပရန အေရးႀကးသည။ အစးရ တာဝနခေသာ စမကနးမား ဇယားရ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးတာဝနမားတြင ယငးတ႔၏ တာဝနမားက အၾကမးဖငးေဖာျပထားသည။ ထနညးတစြာ ပဂၢလကက႑လပငနး လညပတမႈမားတြင ADB သည အခပအျခာ အာဏာပင မဟတသည ေဖာကသညမားႏင နးကပစြာ လပကငရန လအပသည (စာမကႏာ ၃၄ ကၾကညပါ)။

၂၂

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည စမကနး အမးအစား၊ ဘ႑ာေရးနညးလမး သ႔မဟတ လပငနးလညပတမႈ အမးအစား (အခပအျခာ အာဏာပင သ႔မဟတ အခပအျခာ အာဏာပင မဟတေသာ) ႏင အဖြ႔အစညးဆငရာ ပတဝနးကငေပၚ မတည၍ ကြျပားမႈရႏငသည။ ဥပမာအားျဖင ထခကလြယၿပး ပဋပကၡမား သကေရာကခရေသာ ႏငငမားတြင တငးရငးသား လနညးစ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေရးသည အေထာကအပ႔မား အေပၚ ပငရငစတဓါတ အားေကာငးေစျခငးႏင လမႈေရးဆငရာ တငးမာမႈ သ႔မဟတ ပဋပကၡက အနညးဆးျဖစေအာငေလာခရာတြင အေရးပါသည။

ဖြ႔ၿဖးဆ အဖြ႔ဝင ႏငင ေခးေငြ လကခ ရယသ/ ဝနေဆာငမႈ ရယသ

ADB

ႏငငအစအစဥေရးဆြျခငး• ႏငငေတာအဆင ပးေပါငးေဆာငရြကျခငး ဗဟာ (CPS)

တြင ADB ႏင ရညမနးခကမားႏင အစအစဥမားက ညႏႈငး သေဘာတညမႈ ရယျခငး

• ဖြ႔ၿဖးဆ အဖြ႔ဝငႏငင (DMC) မ အရာရမားႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေရးက ေဆြးေႏြးျခငး၊ လႊမးျခေသာ ရညမနးခကမား ႏင အစအစဥမားက CPS တြင ပါဝငေစျခငး

စမကနး ျပငဆငလပကငျခငး• စမကနးႀကတငျပငဆငျခငးတြင ပးေပါငးပါဝင

ေဆာငရြကျခငးက ADB အဖြ႔ဝငမားႏင ေဆြးေႏြးၿပး သေဘာတညျခငး။ မဝါဒႏင လမႈေရး ကနဥးသးသပခက (IPSA) အတြက အေထာကအပ႔ျဖစေစျခငး။

• စမကနးၾကတငျပငဆငျခငး ႏင အေကာငအထညေဖာေဆာငရာတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေရးအစအစဥမား က ဖနတးျခငးအတြက တငပငေဆြးေႏြးျခငး မားက ပပးသည။ ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာ႔ချခငးႏင လမႈေရးဗဟာ (SPRSS) အႏစခပ အၿပးသတရန အခကအလကမားေပးသည။

• ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအေၾကာငး အပါအဝင ခြငျပေသာစာတမးမား (ဥပမာ - စမကနးစမ အပခပျခငး လကစြတြင ပါဝငေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရးဗဟာ) က သေဘာတ ေထာကပ႔သည။

• IPSA က အၿပးသတရန DMC မ အရာရမား ႏငအတ လပကငသည။

• စမကနးျပငဆငေရး နညးပညာ အေထာကအပ႔၏ အတငပငခမား အတြက အကးအကား အခကအလကမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေရး တာဝနမားက ထညသြငးျခငး။

• ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေရး အစအစဥက ဖနတးျခငး (ၾကတငျပငဆငျခငးႏင အေကာငအထညေဖာေဆာငျခငးအတြက)၊ စမကနး ႀကတငျပငဆငျခငးတြင တငပငေဆြးေႏြးျခငးမား လပေဆာငျခငး၊ SPRSS က အဆးသတျခငး။

• ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက စမကနးပစတြင ထညသြငးျခငး၊ အေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငးတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေရး အစအစဥမားက အတညျပမည စာရြကစာတမးမားတြင ထညသြငးျခငး ( အေသးစတအခကမားက ADB အစးရတာဝနခေသာ စမကနး စကဝနးဇယားရ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးတြင ၾကညပါ)

လပငနး လပေဆာငျခငး ဆငရာ အစအစဥေရးဆြျခငး• တာဝနယ လပေဆာငေသာ၊ အေကာငအထည

ေဖာေဆာငေသာ ဌာနမားသည ADB စမကနးအဖြ႔၊ အျခားေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမား ႏင ညႏႈငး ေဆာငရြကသည။

• လကခရယသ / ေဖာကသညမားသည အေကာငအထည ေဖာေဆာငရန အသငရမႈ ေသခာေစသည။ ပေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေရး အစအစဥႏင စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရး ဗဟာအတြက အဓက ဆခကမား ထေထာငသည။

အစးရတာဝနခေသာစမကနးမားရပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးတာဝနမား

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၂၃

ဖြ႔ၿဖးဆ အဖြ႔ဝင ႏငင ေခးေငြ လကခ ရယသ/ ဝနေဆာငမႈ ရယသ

ADB

အေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငး၊ ေစာငၾကညျခငးႏင အစရငချခငး• ပေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ စမကနး အစတအပငးမား

အပါအဝင စမကနး အေကာငအထည ေဖာျခငးက ဥးေဆာငျခငး၊ စမကနး တးတကမႈ အစရငခစာမားက ADB သ႔ တငျပျခငး။

• DMC တာဝနယ လပေဆာငေသာ ဌာနမား၏ အစရငခစာမား၊ ျပနလညသးသပသည လပငနးမား၊ သးျခားလြတလပေသာ ေစာငၾကညျခငးမား မတဆင စမကနး အေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငးႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ တးတကမႈမားက ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးအစအစဥႏင တကဆင၍ ျပနလညသးသပျခငး၊ စမကနး စမခန႔ခြမႈစနစက ထပမျဖညစြကျခငး။

မမကယတင အကျဖတျခငးႏင စမကနးအလြနအကျဖတျခငး• ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအဆင ပါဝငေသာ

မမကယပင စမကနးၿပးစးမႈ အစရငခစာက တငျပျခငး၊ ၿပးစးသညအခနတြင စမကနးလပငနးခြငသ႔ သြားေရာကသညအခါ ႏင ေနာကပငးမညသည သးျခား လြတလပေသာ အကျဖတျခငးမားအတြကတြငမဆ ADB ၏ လပငနးၿပးစးမႈ အစရငခစာက ေထာကကျခငး

• ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ လပေဆာငမႈမား အေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငးက ျပနလညသးသပျခငးႏင အကျဖတျခငး၊ စမကနးၿပးစးမႈႏင သျခားလြြတလပေသာ အကျဖတဌာန အစရငခစာမားက ေရးသားျခငး။

မတခက။ ကာကြယေစာငေရာကမႈမားတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအတြက တာဝနမားက အေသးစတၾကညရႈရန စာမကႏာ ၁၀၂ က ၾကညပါ။

စမကနး၏ ထခကျခငးခရေသာပဂၢလမားသည စမကနးစကဝနး၏ မညသညအဆငတြငမဆ တာဝနခမႈဆငရာ ယႏရားက ထေတြ႔အသးျပႏငသည

(စမကနးၿပးစးေၾကာငးအစရငခစာ တငသြငးၿပးသညအထ)။ (ADB ၏ တာဝနခမႈဆငရာ ယႏရားသည ADB ေငြေၾကးပပးေသာ စမကနးမားမ

ဆးကးသကေရာကခရသမား အတြက ေျပာဆႏငေသာ ယငးတ႔ၾကေတြ႔ရေသာ ျပနာမားအတြက အေျဖရာႏငေသာ၊ ADB ၏

လပငနးဆငရာမဝါဒမား၊ လပထးမားႏင မညညြတဟ စြပစြလသညမားက တငၾကားႏငေသာ အခြငအလမးက ေပးသည။)

စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး

ဤက႑သည ADB ၏ အစးရ တာဝနယေသာ ေခးေငြမားအတြက စ စမကနး စကဝနး ေပၚတြင အေျချပသည။ ယငးသည အမားဆး အသးျပေသာ ေငြေၾကးေထာကပသည ကရယာလညးျဖစသည။၁၈ TA ေခးေငြ တစခအတြက ျပငဆင လပကငရာတြင စမကနး ေခးေငြမားကသ႔ပင တညေသာ နညးစဥမား အတငး လပေဆာငသည။ ေခးေငြ လပငနးစဥျဖင ျပငဆင လပေဆာငေသာ TA အေထာကအပမားသည ေခးေငြ ေလာကထားမႈမား အတြက နညးစဥမား အတငး လပေဆာငသည။၁၉ သ႔တင ေခးေငြ အမးအစား မားစြာႏင အျခားေငြေၾကး ေထာကပသည ပစမားစြာ ရေနေသးသည။ ADB ၏ အငတာနက စာမကႏာတြင ယငးတ႔၏ စမကနး စကဝနးမားက အေသးစတေဖာျပထားသည။၂၀ ေအာကပါ နညးလမးမား ႏင အၾကျပခကမားက ျဖစရပ အမားစတြင ေျပာငးလၿပး အသးခႏငသည။ အခ႕ေသာ စမကနးမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အတြက အထးသျဖင ခငမာေသာ အခြငအလမးမား ရသည။ ဥပမာ။ အပငးပငးခြ၍ ေငြေၾကးပပးျခငး အေထာကအက (MFF) တြင အခနၾကာ အပငးလက ေငြေၾကးေထာကပျခငးျဖင ေရရည စပတ လပေဆာငမႈမား တညေဆာကျခငးက ခြငျပသည။ မတညေသာ ေခးေငြ အတညျပျခငး လပငနးစဥ အသးျပသည ပဂၢလက က႑ လပငနး လညပတမႈမားက သးျခား ေဖာျပထားသည။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၂၄

စမကနးစကဝနး

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး

နညးလမးမားခဥးကပမႈ /

ဥပမာအဓက

ဇာတေကာငမား

၁။ ႏငငအစအစဥ ေရးဆြျခငး (ႏငငေတာ အဆင ပးေပါငး ေဆာငရြကျခငး ဗဟာ [CPS])

စမကနးႏင ဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး၊ တငပင ေဆြးေႏြးျခငးႏင က႑လမးျပေျမပ သ႔မဟတ CPS အတြငးသ႔ ေပါငးစညးေသာ ပးေပါငး ေဆာငရြကျခငး နညးလမးမားျဖင ဖနတးထားေသာ ဆနးစစခက

နညးလမး ၁၊ စမကနးႏင ဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငးႏင တငပင ေဆြးေႏြးျခငး (စာမကႏာ ၃၉)

နညးလမး ၃၊ ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငး (စာမကႏာ ၅၉)

သတငး အခကအလက ထတလပျခငး / မေဝျခငးႏင တငပင ေဆြးေႏြးျခငးADB / အစးရတ႔သည အၾကဥာဏမားက ေဝမၾကၿပး စမကနးႏင ဆကစပ သမားႏင တငပင ေဆြးေႏြး ၾကသည။

ADB ျပနလည သးသပေရး အဖြ႔၊ အစးရ အရာရမားႏင ႏငငတြငးမ စမကနးမားႏင အဓက ဆကစပသမား

၂။ စမကနး ျပငဆင လပကငျခငး (စမကနး အယအဆ စာတမး၊ စမကနး ျပငဆငေရး နညးပညာ အေထာကအပ [PPTA]၊ ႏင ေခးေငြ / ေထာကပေငြ အတြက အခကအလက ရာေဖြျခငး)

- ပးေပါငး ေဆာငရြကျခငး ကစၥက အစးရႏင ေဆြးေႏြးျခငး

- အယအဆ စာတမး ကငးေထာက မစရငႏင ဆငးရ ႏြမးပါးမႈႏင လမႈေရး ကနဥး သးသပခက ျပငဆငေရး၏ အစတအပငး အျဖစ စမကနးႏင ဆကစပသမား ကနဥး ခြျခမး စတျဖာ ေလ႔လာျခငးႏင တငပင ေဆြးေႏြးျခငး

- PPTA တြင ခြျခမး စတျဖာ သးသပျခငး၊ ပစႏင ေစာငၾကညျခငး မေဘာင (DMF) ဖနတးျခငး တ႔တြင

နညးလမး ၁။ စမကနးႏင ဆကစပ သမားက ခြျခမး စတျဖာ ေလ႔လာျခငးႏင တငပင ေဆြးေႏြးျခငး

နညးလမး ၂။ DMF တြင ပးေပါငး ပါဝင ေဆာငရြကျခငးက အျမငဆး ျဖစေအာင ျပလပျခငး (စာမကႏာ ၅၃)

သတငး အခကအလက ထတလပျခငး / မေဝျခငးႏင တငပင ေဆြးေႏြးျခငး

ADB / အစးရတ႔သည စမကနးႏင ပတသကေသာ အၾကဥာဏမားက မေဝၾကသည။ အရပဘက လမႈ အဖြ႔အစညးမား (CSOs) ႏင အျခား စမကနးႏင ပကသကသမားသည သေတသန

ADB စမကနး အဖြ႔ (လမႈ ဖြ႔ၿဖးေရးႏင PPTA အတငပငခမား အပါအဝင)၊ အစးရ အရာရမား၊ စမကနးႏင အဓက ဆကစပသမား)

ABD ၏ အစးရတာဝနခေသာ စမကနးစကဝနးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၂၅

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

စမကနးစကဝနး

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး

နညးလမးမားခဥးကပမႈ /

ဥပမာအဓက

ဇာတေကာငမား

၂။ စမကနး ျပငဆင လပကငျခငး (စမကနး အယအဆ စာတမး၊ စမကနး ျပငဆငေရး နညးပညာ အေထာကအပ [PPTA]၊ ႏင ေခးေငြ / ေထာကပေငြ အတြက အခကအလက ရာေဖြျခငး)

စမကနးႏင ဆကစပသမား ပါဝငျခငး - ပးေပါငး ပါဝင ေဆာငရြကျခငး၊ ကား/မ ဆငရာ၊ လမႈေရး ဆငရာ ကာကြယ ေစာငေရာကေရး အစအစဥမား (ဆငးရ ႏြမးပါးမႈ ေလာ႔ခေရးႏင လမႈေရး ဗဟာ [SPRSS] အႏစခပတြင ေဖာျပထားသည)၊ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရး ဗဟာ (စမကနး စမခန႔ခြမႈ လကစြ [PAM] တြင ပါဝငသည)-DMF, SPRSS, PAM တ႔သည ခြငျပရန အတြက President ၏ အစရငခစာႏင အၾကျပခကမားႏင ခတဆက ေနသည။

နညးလမး ၃။ ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငး

နညးလမး ၄။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥ တစခ ဖနတးျခငး (စာမကႏာ ၆၇)

နညးလမး ၅။ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရး ဗဟာ တစခ ဖနတးျခငး (စာမကႏာ ၇၇)

အေတြ႔ အၾက မားက မေဝၾကသည။

ပးေပါငး ေဆာငရြကျခငးပးေပါငး ပါဝင ဆနးစစျခငးမား ေဆာငရြကရန CSO မားက ငားရမးသည။

စပတ ေဆာငရြကျခငးပးတြ ေရးဆြထားေသာ စမကနး ပစ

ADB စမကနး အဖြ႔ (လမႈ ဖြ႔ၿဖးေရးႏင PPTA အတငပငခမား အပါအဝင)၊ အစးရ အရာရမား၊ စမကနးႏင အဓက ဆကစပသမား)

၃။ လပငနး လပေဆာငမႈ အစအစဥ ေရးဆြျခငး (စမကနး အသငျဖစျခငး / အလပ ျပငဆငျခငး)

စမကနး အတည ျပၿပး ေနာက အေကာင အထည ေဖာေဆာငေရး အတြက ျပငဆငရန စမကနးႏင ဆကစပ သမား ႏင ညႏႈငး လပေဆာငပါ။ ကနထရကမား၊ စပတ လပေဆာငျခငး သေဘာ တညခကမားက အၿပးသတပါ။

နညးလမး ၁။ စမကနးႏင ဆကစပ သမားက ခြျခမး စတျဖာ ေလ႔လာျခငးႏင တငပင ေဆြးေႏြးျခငး

နညးလမး ၆။ CSO မား ႏင လကတြ လပေဆာငျခငး (စာမကႏာ ၈၃)

စမကနး ျပငဆင လပေဆာငရန အတြက အထကပါ အတငး

ADB စမကနး အဖြ႔၊ ဖြ႔ၿဖးဆ အဖြ႔ဝင ႏငငမား (DMC) မ အရာရမား၊ စမကနးႏင ဆကစပသမား

ABD ၏ အစးရတာဝနခေသာ စမကနးစကဝနးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၂၆

စမကနးစကဝနး

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး

နညးလမးမားခဥးကပမႈ /

ဥပမာအဓက

ဇာတေကာငမား

၄။ အေကာင အထည ေဖာေဆာငျခငး၊ ေစာငၾကည ျခငးႏင အစရင ချခငး

ပးေပါငး ပါဝင ေဆာငရြကေသာ ခဥးကပမႈ မားက အေကာင အထည ေဖာပါ။ အသးခ မႈမားက ေစာငၾကညၿပး ျပနလည သးသပပါ။ ဥပမာ - တာဝနယ လပေဆာငေသာ ဌာန (EA) ၏ သးလပတ အစရငခစာ၊ ႐းသ႔ တငျပေသာ မစရင အစရငခစာမား၊ စမကနး တးတကမႈ၊ လပေဆာငမႈႏင သးျခား လြတလပေသာ ေစာငၾကညျခငးမားမ တဆင ။ လပေဆာငမႈ မားရ ADB ၏ တာဝန ခမႈ ယႏရား။

နညးလမး ၆။ CSO မား ႏင လကတြ လပေဆာငျခငး

နညးလမး ၇။ ပးေပါငး ပါဝင ေစာငၾကည ျခငးႏင အက ျဖတျခငး (M&E) (စာမကႏာ ၉၁)

သတငး အခက အလကမား ထတလပျခငး / မေဝ ျခငးႏင တငပင ေဆြး ေႏြးျခငး - အထကတြင ေဖာျပထားသည အတငးႏင CSO မားသည မမ ဆႏၵ အေလာက လပေဆာငေသာ M&E က မေဝ ၾကသည။

ပးေပါငး ေဆာငရြကျခငး - သးျခား လြတလပေသာ M&E ေဆာငရြကရန သ႔မဟတ စမကနး၏ အစတ အပငး တစခက အေကာင အထည ေဖာရန အတြက CSO မားက ငားရမးသည။

စပတ ေဆာငရြကျခငး - ရပရြာလထ ေမာငးႏငေသာ ဖြ႔ၿဖးေရး၊ တြဖက ေငြေၾကး ပပးျခငး

DMC မ တာဝနယ ေဆာငရြက ေသာ ဌာန ႏင အျခား DMC မ အေကာင အထည ေဖာေဆာငေရး ဌာနမား၊ အေကာင အထည ေဖာေဆာင ေရးတြင ပါဝငေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမား ႏင ADB စမကနး ျပနလည သးသပေရး အဖြ႔ (မား)

ABD ၏ အစးရတာဝနခေသာ စမကနးစကဝနးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၂၇

စမကနးစကဝနး

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး

နညးလမးမားခဥးကပမႈ /

ဥပမာအဓက

ဇာတေကာငမား

၅။ မမ ကယတင အကျဖတျခငး

သကတမး ဝကႏင စမကနး အဆးသတ အစရငခ စာမားမ တဆင ပးေပါငး ပါဝင ေဆာငရြကေသာ မမကယ မမ အကျဖတျခငး ဥပမာ - စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင တငပင ေဆြးေႏြးျခငး၊ သးျခား လြတလပေသာ ေစာငၾကည သက ငားရမးျခငး

နညးလမး ၁။ စမကနးႏင ဆကစပသ မားက ခြျခမး စတျဖာ ေလ႔လာျခငးႏင တငပင ေဆြးေႏြးျခငး

နညးလမး ၆။ CSO မား ႏင လကတြ လပေဆာငျခငး

နညးလမး ၇။ ပးေပါငး ပါဝင ေစာငၾကညျခငး ႏင အကျဖတျခငး (M&E)

တငပင ေဆြးေႏြးျခငး - ထခက ခစားရေသာ ျပညသမားႏင အတ ပးေပါငး ပါဝငေသာ M&E၊ အကျဖတျခငး အတြငးသ႔ CSO မား၏ ထညဝင လပေဆာငမႈမား

ပးေပါငး ေဆာငရြကျခငး - စမကနးက အကျဖတရနႏင လပေဆာငမႈ မားက ေရရည ထနးသမးရန CSO မားက ငားရမးျခငး

EA ၊ ADB စမကနး ႏင ၿပးစးမႈ ျပနလည သးသပေရး အဖြ႔၊ စမကနး ၿပးေနာက အကျဖတ အဖြ႔၊ သးျခား လြတလပေသာ ေစာငၾကည သမားႏင စမကနးႏင ဆကစပ သမား

၆။ ၿပးစးမႈႏင စမကနး ၿပးေနာက အကျဖတျခငး (စမကနး / က႑ / ႏငင)

ADB ၏ သးျခား လြတလပေသာ အကျဖတ ဌာန သ႔မဟတ ေခးေငြ လကခ ရယသ / ေဖာကသည တ႔၏ စမကနး ၿပးေနာက ပးေပါငး ပါဝင အကျဖတျခငး၊ စမကနးႏင ဆကစပ သမားႏင တငပင ေဆြးေႏြးျခငး

မမ ကယတင အကျဖတျခငး အတြက အထကတြင ေဖာျပထားသည အတငး

မမ ကယတင အကျဖတျခငး အတြက အထကတြင ေဖာျပထားသည အတငး

မမ ကယတင အကျဖတျခငး အတြက အထကတြင ေဖာျပထားသည အတငး

ABD ၏ အစးရတာဝနခေသာ စမကနးစကဝနးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၂၈

ADB ၏ အစးရ တာဝနယေသာ စမကနး စကဝနး ဇယားရ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည စမကနးစကဝနး တေလာက ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးအတြက အခြငအလမးမားက ျပသသည။ ထ႔ေနာက ယငးသည အဆငတစခခငးစတြင အသးျပႏငေသာနညးလမးမား၊ မတညေသာ ပးေပါငး ပါဝငေဆာငရြကျခငး အမးအစားမား အတြက ဥပမာမားႏင အဆင တစခခငးစရ လပေဆာငဖြယ ရသမားက ထငရားစြာ ေဖာျပသည။

အဆင ၁။ ႏငငအစအစဥေရးဆြျခငး

CPS တစခသည စစဥထားေသာ စမကနးမားကသတမတသည။ ထ႔ေနာက ႏစစဥလပငနး လညပတမႈဆငရာ ျပနလညဆနးစစျခငးသည အခနပ လအပသည စမကနးမား အတြက ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ လပငနးစဥမားက စတငသည။

အဆင ၂။ စမကနးျပငဆငလပကငျခငး

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည CPS ရ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အတြက ရညမနးခကမားႏင အစအစဥမား ေပၚတြင အေျခခၿပး အယအဆစ ာတမး အဆငတြင ေစာစးစြာ စတငသည။ ဆငးရ ႏြမးပါးမႈႏင လမႈေရးဆငရာ ကနဥး ေလလာျခငး (IPSA) သည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဝငေပါကမား အနကမ တစချဖစေစသည။၂၁ IPSA ပစတြင လမႈ ဖြ႔ၿဖးမႈ ကစၥမားအပငး၏ အပငး (ခ) သည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ေလ႔လာသည။

ဤအဆငတြင ကနဥးအေနျဖင စမကနးႏင ဆကစပသမားအား ခြျခမးစတျဖာ ေလလာျခငးလပငနး တစခသည ေအာကပါတ႔ကသတမတသည။

(က) မညသည အပစမားသည စမကနးတြင စတဝငစားမႈရေၾကာငး၊ (ခ) အေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငးက ပပးရန သ႔မဟတ ေႏာငေႏးေစရန ယငးတ႔၏ စတဝငစားမႈမားႏင စြမးရညမား။

ခြျခမးစတျဖာသးသပေလလာျခငးသည မတညေသာ စမကနးႏငဆကစပသမားၾကားတြင ျဖစလာႏငေသာ အကးစးပြားပဋပကၡမားကလညး ရာေဖြသတမတသည။ (နညးလမး ၁ က ၾကညပါ။ စမကနးႏငဆကစပသမားကခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငး ႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး၊ စာမကႏာ ၃၉)။ IPSA သည စမကနးလပငနးေဆာငရြကေနစဥအတြငး မညသည ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး ျဖစေပၚမည ႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး အစအစဥတစခ တညေဆာကရန လအပမႈရမရေပၚတြင စမကနးႏငဆကစပသမားႏင သတငးအခကအလက ကနဥး စာရငးတစခက ရယသည။ (အကးအကား ၂၁)

MFF မားအတြက ဒတယႏင အနာဂတ အသတမားအတြက IPSA အသစတစခ ျပငဆငရန လအပျခငး မရပါ။ သ႔ရာတြင ေနာကဆကတြ အသတမားက အတညျပမႈသည MFF မေဘာင သေဘာတညမႈ (အသတ အားလး အေပၚ သကေရာကသည) တြင အၾကမးဖငး ေဖာျပထားသည ကာကြယေစာငေရာကမႈ အစအစဥမားက လကနာ လပေဆာငေၾကာငး သကေသ လအပသည။ ယငးသည လအပသည အခါတြင ေနာကထပ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ခြငျပသည။

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၂၉

စမကနး ျပငဆငျခငးတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈက ျမငတငျခငး

စမကနး တစခက လပေဆာငေနစဥ အတြငး ADB ႏင ဖြ႔ၿဖးဆ အဖြ႔ဝငႏငင (DMC) ဝနထမးမားသည စမကနးသ႔ ဝငေရာကသည အခနရ အရညအေသြးက ျမငတငရန ယငးတ႔ ကယတငႏင လပေဖာကငဖကမားက ေအာကပါ ေမးခြနးမား ေမးသငသည။ • သင၏ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥရ စမကနး ျပငဆငျခငး အဆငတြင မညသညတ႔ ပါဝင

ပါသလ၊ ယခထ မညကသ႕ အေကာငအထည ေဖာထားပါသလ။• ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည ျပညစ လေလာကပါသလား။ အခနႏင အရငးအျမစ ခြေဝမႈသည

လေလာကပါသလား။• ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးမ သငဘာက သငယခပါသလ။ ယငးသည စမကနး ပစက ပေဖာ / တးျမငရန

မညသ႔ အေထာကအက ျဖစပါသလ။• ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး လပငနးစဥမ ယခ အခန အထ ရာေဖြ သတမတခသည႕စမကနး အတြက

အႏရာယ အလားအလာမား ရပါသလား။ သငသည ထအႏရာယမားက ေလာပါး သကသာေစမည အတငးအတာမားက ဖနတးထားၿပးပါၿပလား။

• သင၏ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငးအတြက ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥတြင မညသညတ႔ ပါဝငပါသလ။

မြနဂလးယား Ger ဧရယာမားရ ၿမ႕ျပ ဆငးရႏြမးပါးသမားအတြက ရပရြာလထေမာငးႏငသည ဖြ႔ၿဖးမႈ၊ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကသည ခဥးကပမႈ -

ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးႏငစပတလပေဆာငျခငး၊ နကရႈငးမႈ- ျမငမား )

ရပရြာလထေမာငးႏငသညဖြ႔ၿဖးမႈ (CDD) သည ဆးျဖတခကမားႏင အရငးအျမစမားထနးခပခြငက ရပရြာလထအပစမားသ႔ေပးသည။ ယငးတ႔ မားေသာအားျဖငအလြတသေဘာအပစမားတ႔သည လမႈေရးႏင အေျခခအေဆာကအအဝနေဆာငမႈလပငနးမားဖြ႔ၿဖးရန၊ စးပြားေရးလပေဆာငမႈႏင အရငးအျမစ စမခန႕ခြမႈက ဖြ႕စညးရနႏင စမအပခပမႈက တးတကေစရန ေဒသဆငရာ အစးရမား၊ ပဂၢလကက႑ ႏင အစးရမဟတေသာ အဖြ႔အစညးမား (NGOမား) ကသ႔ေသာ ေထာကပေပးသည အဖြ႔အစညးမား၊ ဝနေဆာငမႈေပးသမားႏင လကတြၾကသည။ ဥပမာအားျဖင၊ ADB CDD အေထာကအပတစခမတဆင မြနဂးလးယားႏငင ger (ရးရာ ရြကဖငတ) ဧရယာမားရ ရပရြာလထမား လအပေသာ အေျခခအေဆာကအအ ( စြန႕ပစေရ သန႔စငျခငးႏင လမးမးထြနးမႈ အပါအဝင)၊ ဝငေငြ ရရေစသည လပေဆာငမႈမား (ႏ႔ထြကကနထတလပျခငး၊ ပားေမြးျခငး)က လပေဆာငႏငၾကသည။ ယငးတ႔၏ ပတဝနးကငမား ဖြ႔ၿဖးေရးက ၾကးကငႏငၾကသည။ ရပရြာလထ စမကနးခြ အဆျပမႈမားက လ႕အဖြ႔အစညးအတြငး ျဖစထြနးမညအကးေကးဇးမား၏ အဆင၊ လ႕အဖြ႔အစညး၏ အေလးအနကထားရမႈ၊ ေဒသဆငရာ အစးရမကတျပထားသည ထညဝငျခငး (ေငြသား ႏင ပစၥညးစသည) တ႔ျဖင အကျဖတသည။ အေထာကအပပမာဏ၏ အနညးဆး ၂ဝ% (ပစၥညး သ႔မဟတ လပအား ၁၇% ႏင ေငြသား ၃%) က ရပရြာလထက ထညဝငရနႏင ထညဝငေသာေငြသားက ရပရြာလထပငဘဏစာရငးတစခအတြငး ထညသြငးထားရန ေမာလငထားသည။ စမကနးသည ရပရြာလထအေျချပ ဖြ႔ၿဖးမႈစမကနးမားက လပေဆာငရန ေဒသတြငးစြမးရညမားဖြ႔ၿဖးေစရနအတြက Ulaanbaatar အေျခစက NGO တစချဖစေသာ ၿမ႕ျပဖြ႔ၿဖးမႈအရငးအျမစဗဟဌာန (UDRC) ႏင စာခပခပဆခသည။ UDRC သည ကစၥရပမားက ခြျခားသတမတရန၊ အဆျပခကမားကျပငဆငရနႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရနအတြက ျဖစႏငေျခရေသာ စမကနးမားက ေရြးခယရနအတြက ေဆြးေႏြးတငပငျခငးမား ျပလပခသည။

အကးအကား ။ ADB ၂ဝဝ၇၊ Ger ဧရယာမားရ ၿမ႕ျပ ဆငးရႏြမးပါးသမားအတြက ရပရြာလထေမာငးႏငသညဖြ႔ၿဖးမႈအတြက

မြနဂလးယားသ႔ အေထာကအပ၊ မနလာ။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၃၀

စမကနးႏင ဆကစပသမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည ေနာကထပ စမကနး ျပငဆငျခငး၊ ပစ ႏင ေစာငၾကညျခငး မေဘာင(DMF) က ပစေရးဆြျခငးတ႔ျဖင ဆကလက လပေဆာငသည။ စမကနးေပၚတြင မတညၿပး ပစေရးဆြျခငး လပငနးစဥတြင စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ လႊမးမးမႈသည အျမငမ အသငအတင နမသည အထရသည။ အထကပါ မြနဂးလးယားရ ရပရြာလထ ေမာငးႏငသည စမကနးကသ႔ပင စမကနး အခ႕တြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည အဓက ရညမနးခကရရေရး အတြက အခရာ ျဖစသည။ အေျခခ အေဆာကအအ စမကနး အမားစ အပါအဝင အျခားစမကနးမားတြင ပါဝငေသာ ကာကြယ ေစာငေရာကမႈအရ ျပညသမား၏ ဘဝအေပၚ သကေရာကမႈမားက နားလညျခငး၊ အစအစဥမားက အေကာငးဆးျပငဆငထားၿပး ျပညသမားက အေကာငးဆး နစနာေၾကး ေပးအပျခငးတ႔ ေသခာေစရန ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည မရမျဖစျဖစသည။ အဆးတြင ပစေရးဆြျခငးတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး၏ ပ၍ ကန႔သတထားေသာ အခြငအလမးမား၊ အကးေကးဇးမား ရရာတြင စမကနးမား တညရသည။ ယငးတြင အငဂငနယာပညာ သ႔မဟတ စာရငးကငပညာကသ႔ တကေသာ နညးပညာဆငရာ ကၽြမးကငမႈတစခတြင အစးရစြမးရညက တညေဆာကရန အေထာကအပမား ပါဝငသည။

နညးလမး ၁ သည စမကနးႏင ဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး ႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးက လမးၫႊနသည (စာမကႏာ ၃၉)။ နညးလမး ၂ သည DMF တြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက အျမငဆးျဖစေစျခငး (စာမကႏာ ၅၃) က အထးသျဖင ေလ႔လာသည။၂၂ ADB ႏင DMC မားသည စမကနးပစတြင အားလးသေဘာတညမႈက ရရရနအတြက စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင DMF အလပ႐ေဆြးေႏြးပြမား ကငးပရာတြင လညးေကာငး၊ စမကနး အရညအေသြးႏင ေဒသတြငးမ စမကနး အေပၚ ပငရငစတဓါတက ျမငတငရန ျပနာႏင ရညမနးခက အရငးအျမစ ဆကစပျခငးျပပ ခြျခမးစတျဖာ ေလလာျခငးမားက အသးျပျခငးတြငလညးေကာငး အေတြ႔အၾကမား ရရလာသည။ ပးေပါငးပါဝင အကျဖတျခငးသည စမကနးပစကလညး အရညအေသြးေကာငးေစၿပး နညးလမး ၃ သည အကဥးခပက ေဖာျပသည (စာမကႏာ ၅၉)။ DMF တြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးတြင သးျခားျဖစေသာလညး ဆကစပမႈရေသာ ရႈေထာငႏစခ ရသည - ယငးက ဖနတးရာတြင စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ထေတြ႔ဆကဆျခငးႏင အေကာငအထည ေဖာေဆာငရြကျခငးအတြက ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ ရညမနးခကမားႏင လပေဆာငမႈမားက ေပါငးစပထညသြငးျခငးတ႔ ျဖစသည။

ADB ၏ ဗဟလပငနး ဝနေဆာငမႈမား႐း (COSO) သည DMF က အသးခႏငရန ADB ဝနထမးမားႏင အစးရ အရာရမားက ေလကင သငတနးေပးသည။ COSO သည DMC မ ေထာကကသမားကလညး ေလကငသငတနးေပးၿပး ေဆြးေႏြးတငပငျခငးမားက ပပးရန ေဒသခ အရငးအျမစ ပဂၢ လမား အစအေဝးက ဖနတးေပးသည။

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ဆငးရႏြမးပါးမႈ၊ လမႈေရးဆငရာႏင အျခား ခြျခမးစတျဖာ သးသပျခငး သ႔မဟတ သကေရာကမႈ အကျဖတျခငးမား အတြငးသ႔ ေပါငးစပရမည။ ယငးသည စမကနးျပငဆငျခငး၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး၊ ကား/မ၊ လမႈေရးဆငရာႏင ကာကြယ ေစာငေရာကမႈ အစအစဥမားက အရညအေသြး ေကာငးေစသည။ ဥပမာအားျဖင စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင တာဝနခမႈဆငရာ ဆကဆေရး စစစေလလာျခငးက အစမးသပခႏငေသာ အကးသကေရာကမႈမားရသည အမားျပညသဆငရာ ဝနေဆာငမႈလပငနး စမကနးမား ပစထတရန အတြက စးပြားေရး စစစေလလာမႈတြင ထညသြငးျခငး ျဖစသည။၂၃ ကာကြယ ေစာငေရာကမႈ အကျဖတျခငးႏင ေလာပါး သကသာေစျခငးတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အတြက အခြငအလမးမားက ဤလမးၫႊန၏ သးျခားျဖစေသာ ကာကြယ ေစာငေရာကမႈမား က႑တြင အေသးစတ ေဖာျပထားသည။

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၃၁

ယငးတ႔အားလးသည ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာချခငးႏင လမႈေရးဆငရာ ဗဟာ(SPRSS) အကဥးခပက ျပညစေစသည။

SPRSS တြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး က႑တစခ ပါဝငသည (လမေရးဆငရာ ခြျခမးစတျဖာ ေလလာျခငး ႏင ဗဟာအပငး ခ) ။၂၄ ယငးသည စမကနး ျပငဆငစဥအတြငး ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး လပငနးစဥ၏ အကဥးခပတစခႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥတစခက ျပငဆငၿပး မၿပး ၾကညရႈသည။ အေျဖသည “yes” ျဖစလငႏင “no” ျဖစလငအဓက အဂၤါရပမား၏ ေဖာျပခကတစခႏင အဘယေၾကာငဆသည ရငးလငးခက တစခက ေပးထားသည။

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥတစခသည သးျခားရပတညရန မလအပဘ မားေသာအားျဖင အျခားလပေဆာငမႈ အစအစဥမား အတြငးသ႔ ေပါငးစပထားသည (ဥပမာ။ ကာကြယေစာငေရာကမႈမား၊ ကား/မဆငရာ၊ လမႈေရးဆငရာ)။ သ႔ရာတြင ယငးတြင အခန ႏင အရငးအျမစကန႕သတခကမားက ထညသြငးစဥးစားၿပး တကေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ထေတြ႔ဆကဆမႈ၊ စမကနးစကဝနး၏ အဆငတစခခငးစတြင အသးျပရနအတြက ခဥးကပမႈ၊ နကရႈငးမႈႏင နညးလမးမားက ေဖာျပရမည။ အစအစဥတစခက ပေဖာျခငးအတြက လမးၫႊနခကက နညးလမး ၄ တြင (စာမကႏာ ၆၇ က ၾကညပါ) အေသးစတေဖာျပထားၿပး အျခား စမကနးစကဝနး ကရယာမားသည သးျခား နညးလမးမား (ဥပမာ။ ။ ပးေပါငးပါဝငေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး) တ႔ကရငးျပသည။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး အစအစဥအတြက ဝနထမးအခန ႏင ဘ႑ာေရးဆငရာ ကနကစရတမားက ထးစအတငး အလးစ တာဝနကနက စရတမားအတြငးသ႔ ေပါငးထညထားသည။

စမကနးစမခန႕ခြမႈလကစြ (PAM) က ျပငဆငျခငးက ေခးေငြအခကအလကရာေဖြျခငးတြင လပကငသည။ ယငးတြင ကာကြယေစာငေရာကမႈမား၊ ကား/မဆငရာႏင အျခား လမႈေရး ဆငရာရႈေထာငမား အပါအဝင စမကနး အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငး သေဘာတညခကမားႏင အေသးစတအခကအလကမားက ခမတသည။ စမကနးတငး၏ PAM သည “မညသည စမကနးသတငးအခကအလကက ေျပာၾကားမည၊ ဆကသြယရာတြင သးမညနညးလမးမား၊ မညသက သတငးအခကအလကေပးမည၊ ပရတသတ (မား) ႏင ႀကမႏႈနး” က ေဖာျပသည စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရး ဗဟာတစခ ပါဝငသည။ ယငးသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥမားက ျဖညစြက အားေကာငးေစေသာလညး သတငး အခကအလက မေဝျခငးႏင ေဆြးေႏြး တငပငျခငးတြင အာ႐စးစကသည။ နညးလမး ၅ သည စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရး ဗဟာတစခ ဖနတးျခငးအတြက လပငနးစဥက အၾကမးဖငးေဖာျပထားသည (စာမကႏာ ၇၇ က ၾကညပါ)။ တကေသာ စမကနး စမခန႕ခြျခငး လမးၫႊနခကမားသည “လ႕အဖြ႔အစညး ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးျဖင ေသးငယေသာ စမကနးမား အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငး” အတြက တညရသည။၂၅ ယငးသည ရပရြာလထ အေျချပ အဖြ႔အစညးမား (CBOမား)၊ ေဒသဆငရာ NGO မားႏင ပးေပါငး ေဆာငရြကျခငး အတြက ရးရငးေသာ လပငနးစဥက အၾကမးဖငး ေဖာျပသည။

PPTA အတငပငခ တစဥး၏ အကးအကားအခကအလကမား (TOR) တြင ဤရလဒမား အခ႕ သ႔မဟတ အားလး ပါဝငႏငသည။ စမကနးပစသည ေဒသဆငရာလအပခကက ျဖညဆညးႏငေၾကာငး ေသခာေစရန အားလးက အကးစးပြားပတသကဆကႏြယသမားႏင အတဖနတးရမည။ DMF၊ SPRSS၊ PAM ႏင ကား/မဆငရာ၊ လမႈေရးဆငရာ ႏင ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာ အစအစဥမားအားလးတ႔သည စမကနးတစခ မစတငမ ညႏႈငးျခငးႏင အတညျပျခငး အတြက တငသြငးေသာ ဥက႒၏ အစရငခစာ ႏင အၾကျပခကမားတြင ေနာကဆကတြမား အျဖစ ပါရသည။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၃၂

ADB ၏ ျပညသ႕ဆကဆေရးမဝါဒသည စမကနးမားတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးက အားေပးသည။

ဤမဝါဒသည အမးသမးမား၊ ဆငးရႏြမးပါးသမားႏင အျခားထခကလြယေသာ အပစမား အပါအဝင ထခကခရေသာ ျပညသမား၊ အျခား စတဝငစားေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးမႈက အဆငေျပေခာေမြ႕ေစရန ရညရြယသည။ အခပအျခာ အာဏာပင သ႔မဟတ အခပအျခာ အာဏာပင မဟတေသာ စမကနးမား သ႔မဟတ အစအစဥမား (သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈေရးဆငရာကစၥရပမား အပါအဝင) အေၾကာငး သတငးအခကအလကမားက ယငးတ႔နားလညႏငေသာ နညးလမး၊ အသြငသ႑ာနႏင ဘာသာစကား (မား) ျဖင လကလမးမေသာေနရာတစခတြင ယငးတ႔ရရႏငရန ျပလပသြားမညျဖစသည။ ADB သည ထကသ႔ေသာ သတငးအခကအလက ေထာကပေပးေၾကာငး၊ အဆျပထားၿပး စမကနးပစေပၚတြင တ႔ျပနမႈမားက ရယထားေၾကာငးႏင စမကနးသကေရာကခရသမား၊ အျခားစတဝငစားေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ပမနထေတြ႔မႈအတြက ဆရပတစခက ေရြးခယထားေၾကာငး ေသခာေစရန ေခးငားသ သ႔မဟတ ေဖာကသည ႏင နးကပစြာ လပကငမညျဖစသည။ စမကနးပစတြင ယငးတ႔၏ အျမငမားက လေလာကစြာ ထညသြငးစဥးစားႏငရန ဤလပငနးစဥက စမကနးျပငဆငျခငး အဆငတြင ေစာစးစြာ စတငမညျဖစၿပး စမကနး သ႔မဟတ အစအစဥျပငဆငျခငး၊ လပငနးလပေဆာငျခငးႏင အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငး အဆငတစခခငးစတြင ဆကလကလပေဆာငသြားမညျဖစသည။ ADB သည အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကစဥအတြငး စမကနး သ႔မဟတ အစအစဥပစတြင စမကနးႏငဆကစပသမားတ႔ျပနေျပာဆႏငေၾကာငး ေသခာေစမည။ ADB သည စမကနးနယပယႏင ျဖစႏငေခရေသာ သကေရာကမႈမား၊ အဓကေျပာငးလမႈမားႏငသကဆငေသာ သတငးအခကအလကမားက သကေရာကခရေသာ ျပညသမားႏင အျခားစတဝငစားေသာ စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ေသေသခာခာ မေဝမညျဖစသည။

အကးအကား။ ADB၊ ၂ဝ၁၁၊ ျပညသ႕ဆကဆေရးမဝါဒ ၂ဝ၁၁၊ မနလာ။

အဆင ၃။ လပငနးလညပတမႈဆငရာအစအစဥေရးဆြျခငး

အတညျပၿပးေနာက စမကနးအေကာငအထညေဖာေဆာငျခငး မျပမ လပငနး လညပတမႈ ဆငရာ အစအစဥ ေရးဆြျခငး လပေဆာငသည။ စာခပမား သ႔မဟတ စပတလပေဆာငျခငးမားက အၿပးသတသည။ စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ဆကဆျခငးသည မညသည ကစၥရပမဆက ေျဖရငးၿပး စမကနးစတငျခငးမစရငႏင အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငးအတြက အဆငသငျဖစမႈက ေသခာေစသည။

အဆင ၄။ အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငး၊ ေစာငၾကညျခငးႏင အစရငချခငး

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးဆငရာလပေဆာငမႈမားသည စမကနးအေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကစဥ အတြငး စမကနးစြမးေဆာငရညႏင ေဒသဆငရာပငဆငမႈက ျမငတငေပးသည။ အသကေမြးဝမးေကာငးဆငရာ သ႔မဟတ ရပရြာလထေမာငးႏငသည ဖြ႔ၿဖးမႈ (CDD) ကမကထျပမႈမား ကသ႔ေသာ အခ႕စမကနးမားသည ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးက ျဖစေစသည။ အစးရအေကာငအထညေဖာေဆာငရြကေသာ အေျခခအေဆာကအအစမကနးမားကသ႔ေသာ အျခားစမကနးမားသည စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရးအစအစဥမားေပၚတြင စးစကသည။ စမကနး အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငးအတြက ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥမားသည ယငးျခားနားမႈမားက ေပၚလြငေစသည။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး အစအစဥ လႈပရားမႈမားတြင လပေဆာငေနဆ ေဆြးေႏြးတငပငျခငး၊ စမကနးတစခ၏ အေကာငအထညေဖာေဆာငေရးအဖြ႔တြင

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၃၃

စမကနးႏင ဆကစပသမားပါဝငပတသကျခငး၊ ရပရြာလထကစညး႐းလႈ႕ေဆာျခငးက အာ႐စးစကျခငး သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈလပငနးမား ေပးရန သ႔မဟတ လြတလပစြာ ေစာငၾကညရန CSO တစခက အသးျပျခငးတ႔ ပါဝငသည။ နညးလမး ၆ သည စမကနး အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးဆငရာအစတအပငးမားက ေထာကပရန CSO မားႏင လပကငျခငးက လမးၫႊနထားသည။

PAM တြင DMF၊ ကား/မဆငရာ၊ လမႈေရးဆငရာ ႏင ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာ အစအစဥမား (ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအပါအဝင)၊ စမကနးႏငဆကစပသမား ဆကသြယေရးဗဟာတ႔နင ဆကႏြယေနသညမားအပါအဝင အဓက အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငး လႈပရားမႈမား (လစဥ သ႔မဟတ သးလတစၾကမ) ျဖင ရလဒမားက မတတမးတငရန စမကနးအေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငး အစအစဥတစခ ပါဝငသည။ လကခရရသမား ႏင/သ႔မဟတ ေဖာကသညမားသည ေနာကလာမညႏစအတြက စာခပႏငေငြထတေပးရန ခန႕မနးေျခမားျဖငအစအစဥက ADB သ႔ ႏစစဥတငသြငးသည။ တာဝနယလပေဆာငသညဌာန (EA)၏ သးလတစၾကမ အစရငချခငးမားတြင စမကနး ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးအစအစဥရ တးတကမႈလပငနးစဥ ႏင DMF တြငပါဝငသည သကဆငေသာလပငနးစြမးေဆာငရည ရညမနးခကမား၊ အၫႊနးကနးမားလညး ပါဝငရမည။

အဆင ၅။ ကယတငအကျဖတျခငး

လပေဆာငေနဆျဖစေသာ ပးေပါငးပါဝငေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငးတ႔သည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးအဆငမား ပ၍ျမငမားေသာ စမကနးမားတြင အသးဝငသည။ ေနာကထပ လမးၫႊနမႈအတြက စာမကႏာ ၉၁ နညးလမး ၇ က ၾကညပါ။ သ႔တင၊ သကတမးဝကႏင စမကနးၿပးစးျခငးျပနလည ဆနးစစျခငးမားအားလးတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကသည လႈပရားမႈမား ပါဝငရမည။ အလပ႐ေဆြးေႏြးပြမား၊ သးသန႕ေရြးခယသညအပစႏင အျခားနညးလမးမားသည စမကနးႏငဆကစပသမားထမ ကယျပန႕ေသာ ထညသြငးမႈမားက ခြငျပၿပး ေဒသဆငရာ ပါဝငပတသကျခငး ႏင ပငရငစတဓါတက ျမငတငသည။ ပစတကျဖင ၿပးစးသည ရကစြ ေနာကပငး စမကနးက ဆကလကေဆာငရြကရာတြင အကးေကးဇးရရခစားသမားက ရယယာ ပငဆငမႈ အသြငသ႑ာန တစခအျဖစ ဖနတးေပးျခငးျဖင ယငးသည အခနႏငအမ ေရရညတညတမႈက တးျမငေစႏငသည။

သကတမးဝကအစရငခစာႏင စမကနးၿပးစးျခငးအစရငခစာမားသည အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကခသည ပးေပါငးပါဝငမႈမားအတြကခဥးကပမႈမားႏင တစခခငးစတြင ရရခသည နကရႈငးမႈတ႔တြင ေတြ႔ရခကမားက ထညသြငးရန သငေလာေသာေနရာမားျဖစသည။ အဆးသတ ရလဒမား၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ရညမနးခကမားႏင အစအစဥမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး၏ လေလာကမႈကအကျဖတျခငးသည တညေသာက႑တြင ေနာကထပ လႈပရားမႈမား အတြက သငခနးစာမား ထတေပးသည။

အဆင ၆။ စမကနးၿပးေနာကအကျဖတျခငး

ADB ၏ IED အစရငခစာမားတြင ေယဘယအားျဖင စမကနးမားေပၚတြင အရပဘကလမႈ အဖြ႔အစညးမား အပါအဝင စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ အျမငမား ပါဝငသည။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ရႈေထာငမား အပါအဝင စမကနးအကျဖတျခငးမား (စမကနး စြမးေဆာငရညႏင

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၃၄

စာရငးစစ အစရငချခငးမား) ျပငဆငရာတြင ယငးတ႔သည စမကနး ဧရယာမားရ ေဒသခမား၊ CBO မား၊ ေဒသႏရ အစးရမားႏင NGO မားက မၾကာခဏ ေတြ႔ဆေမးျမနးၿပး အခကအလကမား စေဆာငးသည။၂၆

ADB စမကနးစက၀နးတြင ပးေပါငးပါ၀ငေဆာငရြကျခငး ဥပမာမား

အခပအျခာ အာဏာပင (အစးရတာဝနခေသာ) စမကနးမးစ၏ စမကနးစကဝနးအဆင အသးသးတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ခဥးကပမႈမားက မညသ႔ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကသညက ဤပတြင ေဖာျပထားသည။

၃။ အေကာငအထည ေဖာေဆာငမႈက

ေစာငၾကညျခငးႏင အစရငချခငး

ႏငငအစအစဥ ေရးဆြျခငး

၂။ လပငနး ေဆာငရြကေရး အစအစဥ ေရးဆြျခငး

၄။ ကယတငအကျဖတျခငး

၅။ စမကနးအၿပးအကျဖတျခငး

၂၀၁၀ ဖလစပင ႏငငေတာ အဆင ပးေပါငး ေဆာငရြကေရး ဗဟာ။ ႏငငတစဝမး ေဒသဆငရာ တငပငေဆြးေႏြးျခငးတြင အရပဘက လမႈ အဖြ႔အစညးမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကခသည။၂၀၁၀ ကေမၻာဒးယား ႏငငေတာအဆင ပးေပါငး ေဆာငရြကေရး ဗဟာ။ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမားႏင က႑အလက တငပင ေဆြးေႏြးျခငးမား။

Sindh ဖြ႔ၿဖးႀကးထြားမႈႏင ေကးလက ျပနလည ရငသနေရး အစအစဥခြ ၂၊ ပါကစၥတန။ ေဒသခ အမးသမး အပစမားႏင NGO မားႏင ေျပာဆ ေဆြးေႏြးျခငး၏ ရလဒ အျဖစ ဒတယ အစအစဥ၏ ပစက ျပျပင ေျပာငးလ ထားသည။ Multitranche ေငြေၾကးပ႔ပးမႈ အစအစဥ၊ CAREC သယယ ပ႔ေဆာငေရး စၾကၤ ၊ တရတျပညသ႔ သမၼတႏငင။ ျပနလညေနရာ ခထားျခငး အစအစဥက ပမ ေကာငးမြနေစရန အတြက ရပရြာလထ အဖြ႔အစညးမားႏင ထခကခစားရသမားထမ သတငး အခကအလကမား စေဆာငးရာတြင နကရႈငးစြာ ေဆာငရြကေသာ အငတာဗးမား၊ အမေထာငစ လမႈစးပြား စစတမးမားႏင တငပင ေဆြးေႏြးပြမားက အသးျပသည။

၁။ စမကနး ျပငဆင လပကငျခငး

Tonle Sap ေရရည တညတ႔ေသာ အသကေမြး ဝမးေကာငး စမကနး၊ ကေမၻာဒးယား။ အခ႕ရပရြာ အႀကးအကမားသည အသကေမြး ဝမးေကာငး စမကနးမား၏ ပစႏင အေကာငအထည ေဖာျခငးက ကညရန NGO မား CBOမား သ႔မဟတ ပဂၢလက ကမၸဏမားက ေၾကျငာ ေခၚယသည။ တကရက အကး ေကးဇး ခစားရသမားျဖင စမကနး ပငရငအဖြ႔မားက ထေထာငသည။

လမးကြနရက ဖြ႔ၿဖးမႈ စမကနး၊ တေမာ-လကစတ။ ရပရြာလထ အေျချပ အေျခခ အေဆာကအအ လပငနး အစတအပငး အတြက Care Australia က ငားရမးသည။ ေကးလက ဆကစပလမးမားက ျပငဆင ထနးသမးရန အတြက ရပရြာလထ အဖြ႔ဝငမားက ေလ႔ကငေပးထားသည။

Song Bung 4 ေရအားလပစစ၊ ဗယကနမ။ ျပနလည ေနရာခထားေရး အစအစဥ အပါအဝင လမႈေရး ကာကြယ ေစာငေရာကမႈမားက ေစာငၾကညျခငးတြင NGO မား ပါဝင လပေဆာငသည။

လမးျပငဆငေရး စမခက၊ ကာဂစ ရပကဘလစ။ စမကနး၏ လမႈစးပြား သကေရာကမႈမားက ယငးတ႔ မညသ႔ ရႈျမငသညက သရရန အကးေကးဇး ခစားရသမားႏင အငတာဗးမား၊ အထး ေရြးခယေသာ အပစမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးမားက စမကနးၿပးေနာက သးျခား လြတလပေသာ အကျဖတျခငးက ေဆာငရြကသည။

ပဂၢလကက႑လပငနးလညပတမႈမားတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး

ပဂၢလက က႑ရ အခပအျခာ အာဏာပင မဟတေသာ လပငနး လညပတမႈမားသည ေယဘယ အားျဖင (၁) အေျခခအေဆာကအအ (၂) ေငြအရငးအႏး ေစးကြကမားႏင ဘ႑ာေရး (ဘ႑ာေရးဆငရာ ၾကားခမား (FI) ျဖစေသာဘဏမား၊ အစရယယာ ေရာငးဝယေရး လပငနးမား

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၃၅

ႏင ရငးႏးျမပႏမႈရနပေငြမားစသည) တ႔တြင အာ႐ စးစကသည။ ပဂၢလက က႑ လပငနး လညပတမႈမားသည အခပအျခာအာဏာပငလပငနးလညပတမႈမားႏင ႏႈငးယဥလင မတညေသာ ေခးေငြအတညျပျခငး လပငနးစဥတစခက လပေဆာငရသည။ သ႔ေသာ ယငးတြငလညး အထးသျဖင အေျခခအေဆာကအအစမကနးမားအတြက ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး အခြငအလမးမားပါဝငသည။ FI ေဖာကသည၏ သဘာဝပတဝနးကငဆငရာႏင လမႈေရးဆငရာစမခန႔ခြမႈစနစတြင FI မား ပါဝငပတသကသည စမကနးမားအတြက ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးလမးၫႊနခကပါဝငသည။

ေအာကပါတ႔သည အေျခခအေဆာကအအစမကနးမားတြငသာ သကေရာကမႈရသည။ ပဂၢလကက႑ေဖာကသညမားသည ADB ပါဝငပတသကျခငးမျပမ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး လႈပရားမႈမားက လပေဆာငခၿပးျဖစႏငသည။ ADB ၏ အခနးက႑သည ႀကတငအားထတ ေလလာဆနးစစမႈ လပငနးစဥက လပေဆာငျခငးႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး လႈပရားမႈမားသည ႏငငတကာ အေလ႔အထေကာငးမားႏင ကကညေၾကာငး ေသခာေစရန အၾကေပးျခငးတြင အာ႐စးစကသည။ လ႕ဝကသေဘာတညမႈမားက လကမတေရးထးထားသည ေနရာမားတြငမ ADB သည စမကနး သတမတျခငးႏင စမကနး အယအဆ ဖနတးမႈ အဆငမားတြင သတငးအခကအလကမားက ထတေဖာျခငးႏင အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညး ပါဝငေစျခငးတ႔က လပေဆာငမည မဟတပါ။ အျပညျပညဆငရာ ဘ႑ာေရး ေကာပေရးရငး (IFC) သည ထေရာကမႈရေသာ ေဆြးေႏြးတငပငျခငးႏင ထတေဖာျခငးတြင အသးဝငေသာ အေလ႔အထေကာငး လကစြတစခက ဖနတးခၿပး ပဂၢလကက႑ စမကနးမား၏ လမႈေရးဆငရာ ရႈေထာငမားက ေျဖရငးရန ေနာကထပ လကစြတစခက ဖနတးခသည။၂၇

အဆင ၁။ အယအဆျပနလညဆနးစစျခငး

အယအဆ ျပနလညဆနးစစစဥအတြငးADB စမကနးအဖြ႔သည စမကနးပစ၏ ပဏာမ သတငး အခကအလကမားက ရယၿပး အဆျပထားေသာလပေဆာငမႈတစခသည ADB မဝါဒမား၊ အေျခခသေဘာတရားမားက လကနာျခငးရမရ ဆးျဖတခကခသည။ ယငးက ေယဘယ စညးကမးမား၊ သတမတခကမားျဖင ေဖာကသညတစဥးႏင ညႏႈငးျခငးမျပမ ေဆာငရြကသည။ ADB သည ေဖာကသညႏင လ႕ဝကစာခပတြင လကမတေရးထးၿပး ယငးအဖြ႔သည ရငးႏးျမပႏမႈ ေကာမတအတညျပရနအတြက အယအဆ ျပနလညဆနးစစျခငးစာတမးက ျပငဆငသည။ အကယ၍ ပဂၢလကက႑ေဖာကသညမ စမကနးအဖြ႔ကေပးသည သတငးအခကအလကသည လေလာကလင ၾကတငအားထတေလလာဆနးစစမႈလပငနးစဥအတြငး အၿပးသတရန IPSA မၾကမးတစခက ေရးဆြသည။ ဤအဆငတြင ေဖာကသညမားသည စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးမား၏ အတငးအတာႏငလႊမးျချခငးက ျပနလညဆနးစစသည (နညးလမး ၁ - စမကနးႏငဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး၊ စာမကႏာ ၃၉ က ၾကညပါ)။

အဆင ၂။ လပငနးဆကဆမႈျပနလညဆနးစစျခငး

ပဂၢလကက႑ ေဖာကသညသည ျဖစႏငေျခ ေလ႔လာမႈမား၊ ဆကစပေသာ သဘာဝ ပတဝနးကင ဆငရာႏင လမႈေရးဆငရာ ဆနးစစခကမားက စတငၿပး သ႔မဟတ အဆးသတၿပး ျဖစႏငသည။ဤအဆငတြင ADB သည သဘာဝ ပတဝနးကင ဆငရာႏင လမႈေရးႏင ဆကႏြယေနေသာ အႏရာယမား အပါအဝင အဓက လပငနး ဆကဆမႈ အႏရာယမားက အကျဖတရန

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၃၆

ၿပးျပညစေသာ ႀကတင အားထတ ေလလာ ဆနးစစျခငး လပငနးစဥက လပေဆာငသည။ စမကနး ပစေရးဆြစဥ အတြငး ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးမား ရေၾကာငး အတညျပသည။ မေကနပမႈမားက ကငတြယ ေျဖရငးေသာ ယႏရားမား အပါအဝင ထပမပးေပါငး ပါဝငေဆာငရြကျခငး အတြက စစဥထားသညမားက စစေဆးသည။ ေဖာကသညသည အကျဖတမႈမားႏင ႀကတငအားထတ ေလလာဆနးစစမႈ လပငနးစဥအတြက ကနကခသည။ ပမနအားျဖင သဘာဝ ပတဝနးကင ဆငရာႏင လမႈေရးဆငရာ ဆနးစစခက အစရငခစာမားႏင အစအစဥမားတြငပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥမားက ေပါငးစပထားသည။ ႀကတင အားထတ ေလလာဆနးစစျခငး လပငနးစဥ ကာလအတြငး ထခကခရေသာ ျပညသမား၏ ေၾကာငၾကမႈမားက နားလည သေဘာေပါကရနႏင စမကနးပစ၊ ကာကြယ ေစာငေရာကမႈ အစအစဥမားတြင ယငးတ႔က အေသအခာ ေပါငးစပဖြ႔စညးရန လႈပရားမႈမားတြင ADB စမကနးအဖြ႔ ပါဝငသည။

အဆင ၃။ အဆးသတျပနလညဆနးစစျခငး

စမကနးအဖြ႔သည RRP မၾကမးတစခက ေရးသားၿပး ဌာနမားၾကား ျပနလည သးသပရန အတြက ျဖန႔ေဝသည။ အခပအျခာ အာဏာပင လပငနး လညပတမႈမားကသ႔ပင RRP တြင ပးေပါငး ပါဝင ေဆာငရြကျခငး က႑တစချဖင ခတဆကထားေသာ SPRSS တစခ ပါဝငသည (နညးလမး ၄။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥတစခ ဖနတးျခငး၊ စာမကႏာ ၆၇) ။

အဆင ၄။ ဘတအဖြ႔အတညျပျခငး

RRP အရ ADB အငတာနက စာမကႏာတြင ေဖာျပထားသည သဘာဝ ပတဝနးကင ဆငရာႏင လမႈေရးဆငရာ မတတမးသည စမကနးျပငဆငျခငးႏင အနာဂါတ တငပင ေဆြးေႏြးမႈမား အတြက အစအမမား လပေဆာငစဥ အတြငး မေကနပမႈမားေျဖရငးသညစနစ အပါအဝင ပဂၢလကက႑ ေဖာကသည ေဆာငရြကသည ေနာကထပ ေဆြးေႏြး တငပငျခငးမားက အေသးစတ ေဖာျပထားသည။

အဆင ၅။ နဂးခပျခငး

ေခးငားသႏင လကမတ ေရးထးသည တရားဝင သေဘာတညမႈမားသည သဘာဝ ပတဝနးကငႏင လမႈေရး ဆငရာ အစအစဥမား အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငး က ရညၫႊနးၿပး စမကနး အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငး အဆငတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ လႈပရားမႈမား ပါဝငသည။

အဆင ၆။ ေခးေငြေစာငၾကညျခငးႏငစမခန႔ခြမႈ

ပဂၢလကက႑ ေဖာကသညသည ယငးတ႔၏ သးလတႀကမ သ႕မဟတ ေျခာကလတစႀကမ သဘာဝ ပတဝနးကငဆငရာႏင လမႈေရးဆငရာ ေစာငၾကညျခငး အစရငခစာမားရ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥမားႏင ခနထး၍ တးတကမႈမားက အစရငခသည။

စမကနး အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကစဥ အတြငး ေဒသတြငးမ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင လကခရရသ၊ ေဖာကသညမားၾကားတြင ျဖစထြနးလာေသာ ခစၾကညရငးႏးမႈႏင ဆကဆေရးေကာငးသည လပငနးလညပတမႈမားက တးျမင၍ ေရရညတညတႏငေစသည။

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၃၇

စးပြားေရးလပငနးမား၏ လမႈေရးဆငရာ တာဝနသမႈ အစအစဥမား၏ အစတအပငး အေနျဖင အေကာငအထညေဖာေသာ ရပရြာလထဖြ႔ၿဖးမႈ ဥးေဆာငလႈပရားမႈမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ နညးလမးမား အသးျပျခငးျဖင ပမေအာငျမငေလရသညက ေတြ႔ရရသည ။

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

Tangguh သဘာဝ ဓာတေငြ႔ အရည စမကနး၊ အငဒနးရား (ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ခဥးကပမႈ၊ ေဆြးေႏြး တငပငျခငး၊ ပးေပါငး ေဆာငရြကျခငး၊ စပတလပေဆာငမႈ၊အနက၊ ျမင)

သဘာဝပတဝနးကငဆငရာႏင လမႈေရးဆငရာ ဆနးစစခကမား၊ အစအစဥမား၏ အစတအပငး အေနျဖင BP Berau Limited သည ကယျပန႔ေသာအမားျပညသေဆြးေႏြးတငပငျခငးႏင အခကအလက ထတေဖာျခငး လႈပရားမႈမားက အမးမးေသာနညးလမးမားျဖငလပေဆာငခသည။ ယငးတ႔တြင ႏငငေတာႏင ေဒသဆငရာ အဆငမားတြင ပႏပႏင အလကထရြနနစမဒယာမား အသးျပျခငးပါဝငသည။ Jakarta ႏင Papua ရ စတဝငစားေသာ အပစမားႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးမား၊ေဒသတြငး ရပရြာလထမား၊ ေဒသႏရအစးရ၊ ရပရြာလထေခါငးေဆာငမား၊ အစးရမဟတေသာအဖြ႔အစညးမား၊ ေဒသႏရ တကသလမား ႏင မဒယာမား အပါအဝင အမးမးေသာ စမကနးႏငဆကစပသအပစမားသ႕ တငျပခကမား၊ထခကခစားရေသာ ျပညသမားႏင အလပ႐ေဆြးေႏြးပြမားပါဝငသည။ စမကနးစတငစဥမစ၍ ေနာကဆး အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငး အစအစဥမားတြင အနညးဆး ျပညသ ၁၆၂၂ဥး ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကခၿပး အၾကျပခကေပါငး ၁၆ဝဝ ေကာ ထညသြငးခသည။

ျပနလညေနရာခထားသညေနရာမား၊ ပစ၊ တညေဆာကျခငး ႏင အကးအေျပာငးကာလတြင စမခန႔ခြျခငးမား အတြကေရြးခယမႈျပရာတြင ျပနလညေနရာခထားျခငးခရေသာေကးရြာမားက ကယစားျပသည ေကာမတမားက ဖြ႕စညးခသည။ ေကးရြာသားမားမ ေရြးခယတငေျမာကထားသည ခန႕မနးေျခ အဖြ႔ဝင ၂ဝ ဥးခန႕စျဖငဖြ႕စညးထားေသာ ေကာမတတစခခငးစက ေဒသဆငရာ အစးရ မဟတေသာ အဖြ႔အစညးမားမ ရပရြာလထဖြ႔ၿဖးမႈ၊ အမးသမးမား ႏင ဖြ႔ၿဖးမႈ၊ သဘာဝ ပတဝနးကင အစရသညတ႔တြင ေလကငသငတနး ေပးခသည။ ေျမယာရယျခငးႏင ျပနလညေနရာခထားျခငး လပေဆာငမႈအစအစဥ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကစဥအတြငး BP သည ထခကခရေသာ ျပညသမားက အသကေမြး ဝမးေကာငးဆငရာ သမဝါယမအဖြ႔မား ဖြ႔စညးရာတြင ပ႔ပးခသည။ အသကေမြးဝမးေကာငးမႈ ျပနလည ထေထာငေရး အစအစဥမား အေကာငအထညေဖာရန အတြက သပၸနညးက စကပးေရး အစအစဥမား အတြက အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမားက အသးျပျခငး အပါအဝင ျပငပမ ကၽြမးကငမႈမား အမားအားျဖင ေဒသႏရ တကသလမားက ရယအသးျပသည။ Tanah Merah Baru ရ လပစစစြမးအငႏင ေရေပးေဝမႈလပငနး လညပတျခငး၊ ထနးသမးျခငးက လႊေျပာငးယရန ႏင BP ႏင Kabupaten အစးရ (သ႕မဟတ ျပညနယ အဆငထက တစဆင နမ႔ေသာ ေဒသဆငရာ အစးရအဆင တစခ ျဖစေသာ regency) မ ရနပေငြမားက စမခန႔ခြရန Mayri Cooperatives က ကညေပးသည။

စစညးထားေသာ လမႈေရးဆငရာ အစအစဥ၏ အစတအပငး အေနျဖင စမကနးသည Papua ၏ ငကဥးေခါငးပငးေဒသ ရ CSO မားကလညး ယငးတ႔၏ နယပယအတြငးမ လမားက ကယစားျပရနႏင ယငးတ႔၏ လအပခကမားက ေျဖရငးရန ေထာကပသည။ adat အဖြ႔အစညးမားက ၾက႕ခငရန လပေဆာငသည အစအစဥတစခကလညး ပစေရးဆြထားသည။ Tangguh စမကနးက ျဖစေစသည ေျပာငးလမႈမားက ေသခာစြာ တ႕ျပနႏငေစရနႏင adat စနစမား ၏ သမငးဝင လႊမးမးမႈမားက စစညးရန၊ Papua အထး ကယပင အပခပေရး ဥပေဒတြင ေဖာျပထားသည အတငး adat ၏ အဆငအတနးႏင အသအမတျပမႈမား ေသခာေစရန လပေဆာငသည။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၃၈

*Adat အဖြ႔အစညးမားသည ေဒသတြငး ျပညသမား၏ ဘဝမားက တနဖးရေသာ လမးၫႊနခက၊ ဥးတညခက ႏင အေနအထားက ေထာကပေပးေသာ ဘဝ၏ အေရးႀကးေသာ ရႈေထာငမားတြင ယဥေကးမႈဆငရာ တနဖးမား ႏင အယဝါဒ၏ စနစတစချဖစသည။

အကးအကား။ BP Berau Limited၊ ၂ဝဝ၆၊ INO: Tangguh LNG စမကနး- အကဥးခပ EIA ၊ ေျမယာရယျခငး

ႏင ျပနလညေနရာခထားျခငး အစအစဥ၊ ေပါငးစပထားေသာ လမႈေရးဆငရာ အစအစဥ GHD ။ ၂ဝ၁ဝ၊ Tangguh

သဘာဝဓာတေငြ႕အရည စမကနး- လကနာမႈေစာငၾကညျခငး၇ ၾကမေျမာက အစရငခစာ။ www.adb.org/projects/project.

asp?id=38919 တြင ရရႏငသည။

စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအတြကနညးလမးမား

သကေသ အေထာကအထား အေျချပသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ ခဥးကပမႈ နညးလမးမားက အသးချခငးသည စမကနး အကးသကေရာကမႈႏင ေရရညတညတႏငမႈတ႔က တးတကေစသည။ မားျပားေသာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ နညးလမးမားႏင ခဥးကပမႈမားသည ADB ႏင လကခရရသ ႏင/သ႕မဟတ ေဖာကသညတ႔၏ လပငနး လညပတမႈမား အတြက သငေတာသည။ ဤက႑သည ADB စမကနး စကဝနး ပတလညတြင ကကညေအာင စမထားသည နညးလမး ၇ ခက ထငရားစြာ ေဖာျပထားသည။ အခ႕ေသာ အထးသျဖင နညးလမး ၁၊ စမကနးႏင ဆကစပသမား ကခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငး ႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးတ႕သည မဝါဒမား၊ ဗဟာမားႏင အစအစဥမားအား ျပနလည ဆနးစစျခငးတြင အလြန ဆေလာမႈ ရသည။

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၃၉

နညးလမး (၁) စမကနးႏင ဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာေလလာျခငးႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး

စမကနးႏငဆကစပသမားကခြျခမးစတျဖာေလလာျခငးႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးသည မဝါဒမား၊ အစအစဥမား၊ စမကနးမား ဖနတးျခငးႏင ျပနလညဆနးစစျခငးတြင စတပါဝငစားေသာအဖြ႕မားထမ အျမငမား အေသအခာ ပါဝငေစသည။ ယငးသည ႐ႈပေထြးေသာ ကစၥရပမား ေျဖရငးျခငး၊ စမကနးႏငဆကစပသမားထမ တညတၫြတသေဘာတညမႈႏင ေထာကပမႈရရရန၊ အေကာငအထညေဖာ ေဆာင႐ြကျခငးတြင ျပနာမားက ေလာခရန ႏင အကးသကေရာကမႈက ျမႇငတငရန ကညသည။

နဒါနး

စမကနးႏင ဆကစပသမားသည ရညၫႊနးသည ADB သ႔မဟတ လကခရရသ ႏင/သ႔မဟတ ေဖာကသညတ႔၏ လပေဆာငမႈတြင စတပါဝငစားေသာ ပဂၢလမား၊ အပစမား ႏင အဖြ႔အစညးမား ျဖစသည။ ယငးတ႔သည ေဖာျပထားေသာ ရလဒ၏ သကေရာကမႈ ခရႏငသည၊ ရလဒက သသသာသာ လႊမးမးႏငသည၊ သ႕မဟတ ရလဒက ရရရန လပေဆာငရာတြင အေရးပါသည။

မဝါဒ၊ ဗဟာ သ႔မဟတ ႏငငအစအစဥ တစခ (CPS မ လမးၫႊနထားသည) က ျပနလည ဆနးစစရာတြင လညးေကာငး၊ စမကနးတစခက ပစေရးဆြရာတြင လညးေကာငး၊ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကရာတြင လညးေကာငး စမကနးႏငဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငးႏင ေဆြးေႏြး တငပငျခငးသည• ေဖာျပထားသညလပေဆာငမႈတြင မညသ၏အကးစးပြားရသညက ၫႊနျပသည။• စမကနးႏငဆကစပသမား၏ အပစအလကအကးစးပြားမားက ဆးျဖတသည။

(သျမငနားလညမႈမား၊ စြမးရည၊ အရငးအျမစမား)• စမကနးႏငဆကစပသမား၏အေတြ႔အၾကႏငကၽြမးကငမႈက အသးခသည။• အဓကကစၥရပမားတြင တညတညြတသေဘာတညမႈရရ၊ ပငရငစတဓါတက တးျမငၿပး ထေရာ

ကေသာအေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငးက ေထာကပျခငးတြင စမကနးႏငဆကစပသမား ပမပါဝငေစသည။

• Downstream ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးဆငရာ လႈပရားမႈမားအတြက အဆငသတမတသည။

စမကနးႏင ဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငးသည စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ အကး စးပြားမားက ခြျခား သတမတျခငးႏင စးစမးရာေဖြျခငး လပငနးစဥ ျဖစသည။ ေဆြးေႏြးတငပငျခငးသည ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငးႏင ထပတေသာ နယပယမားရၿပး ယငးအေပၚတြင တညေဆာကသည။ သတမတထားေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ ထညသြငးမႈမားက ရယၿပး အားလး ပါဝငေသာ မဝါဒ၊ အစအစဥ၊ သ႔မဟတ စမကနး ဖနတးမႈ သ႔မဟတ ျပနလည ဆနးစစျခငး လပငနးစဥ၏ အစတအပငး တစခအျဖစ မတယသည။ ကာကြယ ေစာငေရာကမႈ ဆငရာ မဝါဒ ထတျပန ေၾကညာခကသည အဓပၸါယ ျပညဝေသာ ပးေပါငး ပါဝင ေဆာငရြကျခငးက အနက ဖြငဆသည (ကာကြယေစာငေရာကမႈမားတြင ပးေပါငးပါဝင ဆာငရြကျခငးအတြက လမးၫႊနက႑၊ စာမကႏာ ၁၀၁ က ၾကညပါ) (အကးအကား၈)။

၄၀

ေနာကဆးတြင ခြျခမး စတျဖာ ေလ႔လာျခငးႏင ေဆြးေႏြး တငပငျခငးသည ဆးျဖတခကမား၏ အရညအေသြးက တးတကေစသည။ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကစဥ အတြငး အေႏာငအယကမားက အနညးဆးျဖစေစၿပး ႏငငသားမားက ယငးတ႔၏ဘဝမားအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ဆးျဖတခကမားတြင ပါဝငေဆာငရြကေစျခငးျဖင ေကာငးမြနေသာ အပခပစမမႈအတြက အဓက ပါဝငေဆာငရြကျခငးက ျဖစေစသည။

စမကနးႏငဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာေလလာျခငးႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးသည ADB စမကနးစကဝနးတြင မညသ႔အဝငခြငကျဖစပါသနညး။

စမကနးႏငဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးက ေခးေငြမား၊ အေထာကအပမားႏင နညးပညာဆငရာအေထာကအပအပါအဝင ႏငင အစအစဥမားႏင စမကနး အမားစကထေထာငျခငး၊ ျပနလညဆနးစစျခငးတြင လပကငသည။ (အကးအကား၂၃) ။ ယငးသည ADB စမကနး ပစတြင မညသ႔ အဝငခြငကျဖစသညက နညးလမး ၂။ DMF တြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက အျမငဆး ျဖစေအာင ျပလပျခငးက ရငးျပသည။

ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငးႏင ေဆြးေႏြး တငပငျခငးသည စမကနး စကဝနး တေလာက လပေဆာငရမညျဖစၿပး ဆကလက သကဝင လႈပရားမႈ ရရမညျဖစသည။ နညးလမး ၄ ႏင ၅ သည စမကနး အေကာငအထည ေဖာေဆာငစဥ၊ ေစာငၾကညစဥႏင အကျဖတစဥတြင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးအသြငသ႑ာနမားက အၾကမးဖငး ေဖာျပႏငသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥတစခ ဖနတးျခငးႏင စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရး ဗဟာတ႔က ေလ႔လာသည။ (စာမကႏာ ၆၇ ႏင ၇၇ က ၾကညပါ)

စမကနးႏငဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးသညမညသည မဝါဒ သ႔မဟတ ဗဟာကမဆ ဖနတးျခငးႏင ျပနလညဆနးစစျခငးတြငလညး အလြနအေရးပါသည။ ျပငပမ ျပနလည ဆနးစစျခငးက အတအက လအပခက ႏင သေဘာသဘာဝတ႔သည စာတမး၏ အမးအစားႏင ေခါငးစဥတ႔ အေပၚတြင မတညသည (အကးအကား၁၃)။ Tab ၂ - ADB ၏ မဝါဒမား၊ ဗဟာမား ႏင ႏငငအစအစဥမား ျပနလညဆနးစစျခငးတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ၾကညပါ။

စမကနးႏငဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး ေအာငျမငစြာေဆာငရြကႏငေသာ နညးလမးမား

• မတဖကမားႏင နးကပစြာ လပကငပါ။ မမ၏ တြဘကမား (ADB ဝနထမး၊ ဌာေန႐း၊ ဖြ႔ၿဖးဆ အဖြ႔ဝင ႏငငမ အရာရမား၊ ပဂၢလကက႑ ေဖာကသညမား) သည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ ခဥးကပမႈက အေလးအနကထားေၾကာငး ေသခာေအာင ျပလပပါ။

• စမကနးႏင ဆကစပသမားက ေစ႔ေစ႔စပစပ ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးက လပေဆာငပါ။ ယငးသည အဓက စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ အကးစးပြားမားက ခြျခားသတမတၿပး ထငရားစြာ ေဖာျပမညျဖစၿပး ေဆြးေႏြးတငပငျခငး လပငနးစဥ တညေဆာကျခငးက ကညလမမည။ စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ ကြျပားမႈ ႏင ကယစားျပမႈက ေသခာေစရန ျပလပပါ (ေအာကပါ စစေဆးရမညစာရငးက အသးျပပါ) ။ ဖယကဥခရသမား၊ လစလရႈခရေသာအပစမားႏင ထေတြ႔ၿပး ေနာကပငး အေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငးတြင ျပနာမားက ေရာငရားရန ေထာကပသမား ႏင အလားအလာ ရေသာ အတကအခမားက ထညသြငးပါ။

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၄၁

• ေဆြးေႏြးတငပငျခငးအတြက ရငးလငးေသာ ရညမနးခကမားထားပါ။ ေဆြးေႏြးတငပငျခငးက ပစေရးဆြစဥအတြငး မဝါဒ၊ ဗဟာ သ႕မဟတ စမကနး နယပယတြင အထးသျမငနားလညမႈရသည အတြငး ႏင ျပငပ အပစမားႏင တငပငေဆြးေႏြးပါ။ လကေတြ႔မကေသာ ေမာမနးခကမားက ေရာငရားရန ကနဥးကတညးက မညသညက ထညသြငးစဥးစားရမည မညသညက ထညသြငးစဥးစားျခငးမျပ မညသညက ADB သ႕မဟတ လကခရရသ ႏင/သ႕မဟတ ေဖာကသည တစဥးတညးကသာ ၾသဇာလႊမးမးႏငသညဟ ရငးလငးေအာငျပလပပါ။

• ဂရတစက အစအစဥေရးဆြပါ။ပစ သ႕မဟတ ျပနလညဆနးစစျခငး၏ အဓက အဆငမားတြင ေဆြးေႏြးတငပငရန အခြငအလမးမားမတဆင စဥးစားပါ။ ယငးႏင စမကနးႏငဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငး တ႕တြင အေျခခၿပး ေဆြးေႏြးတငပငျခငးအစအစဥတစခက ပစေရးဆြပါ။ လေလာကေသာ အခနႏင အရငးအျမစမား (ဘာသာျပနဆျခငးအတြက အပါအဝင) ရရႏငရနစစဥပါ။ ျဖစႏငသမ ေဒသတြငးအရငးအျမစ မားကအသးျပၿပး အျခားအလရငမားႏင သဟဇာတျဖစေအာငေဆာငရြကႏငမညအခြငအလမးမား ရာေဖြပါ။

• ေဆြးေႏြးတငပငျခငးအတြက ခဥးကပမႈက အေျခအေနႏငကကညေအာငျပငဆငပါ။ ဘာသာစကား၊ စာတတေျမာကမႈ၊ ကစၥရပမားႏငထေတြ႔မႈႏင တညေနရာတ႕က ထညသြငးစဥးစားျခငးျဖင မတညေသာ အဓကအပစမားက ေရာကရရန နညးလမးမားက ေရြးခယပါ (နညးလမး ၁။ စမကနးႏငဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငး ႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး ၊ စာမကႏာ ၃၉ ႏင နညးလမး ၃။ ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငး၊ စာမကႏာ ၅၉ ကၾကညပါ။)။စမကနးႏငဆကစပသမားသည ပြငလငးစြာ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကႏငေၾကာငးႏင ယငးတ႕၏ အျမငမားက ေလးနကစြာ ရယေၾကာငးေသခာေစရန ျပလပပါ။

• ကား/မ ကြျပားမႈဆငရာ ခဥးကပမႈတစခ ျပလပပါ - အမးသား အမးသမး ႏစမးစလးႏငေဆြးေႏြး တငပငရန လအပၿပး အခ႕ယဥေကးမႈမားတြင ယငးက သးျခားစ လပေဆာငသငသည။ မသားစႏင အလပအတြက အခနေပးရမႈမားသည ေဆြးေႏြးသငသည အခနကဆးျဖတသည။ ေဒသတြငး အမးသမးအဖြ႔အစညးတစခသည ရပရြာလထအတြငးရ အမးသမးမားႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးက စစဥေပးႏငသည။

• ေဆြးေႏြးတငပငျခငးက ေစာစးစြာစတငပါ - က႑လမးျပေျမပမား ျပငဆငျခငးဆငရာအဆင၊ ႏငငအစအစဥ ေရးဆြျခငးအတြကအေျဖရာေဖြျခငး ႏင စမကနးအယအဆအဆငအတြငး မဝါဒမားအတြက ပထမဆး မၾကမး တစခ မေရးမတြင စတငပါ။ တညရၿပးသား လပငနးစဥမားေပၚတြင တညေဆာကပါ ဥပမာ။ ႏငငအစအစဥေရးဆြျခငးအတြက ဆငးရႏြမးပါးမႈေလာချခငးဗဟာစာတမး လပငနးစဥမားက အသးျပပါ။

• ပြငလငးျမငသာမႈက အျမငဆးျပလပပါ။ေဆြးေႏြးတငပငျခငးလပငနးစဥ၊ ရညမနးခကမားႏင မၾကမး ပါဝငမႈမားက အေသးစတေဖာျပထားသည အစအစဥက ျဖန႕ျဖးရာတြင အငတာနကကြနရက လကလမးမမသမား သ႕မဟတ အဂၤလပစာ ဗဟသတ မရသမားထသ႔ ေရာကရရန အငတာနကကြနရကႏင အျခား လမးေၾကာငးမားက အသးျပပါ (ဥပမာ။ လကကမးစာေစာငမား၊ ေဒသဆငရာ ဘာသာစကားျဖင ေဆာငရြကေသာသတငးအခကအလကေပးသညပြမား) တာဝနခမႈဆငရာ စနစက နားလညသေဘာေပါကေၾကာငး ေသခာေအာငျပလပပါ။

• ေနာကဆကတြလပေဆာငမႈမားလပၿပးလပငနးစဥကေျပာငးလလႈပရားေနပါေစ။ ယၾကညစတခရမႈႏင ရးသားမႈက ထနးသမးရန ထညသြငးမႈမားက မညကသ႕ကငသးသည၊ မကငသးသည။ အဘယေၾကာင ထသ႔ျပရသညဆသညက တန႕ျပနမႈေပးပါ။ ထ႕ေနာက တငပငေဆြးေႏြးျခငး အကဥးခပ တစခက ပါဝငသမားႏင မေဝၿပး ျပငဆငျခငးမားက ဖတေခၚပါ။ ေဒသဘာသာစကားအျဖစသ႔ျပနဆၿပး ေနာကဆး စာရြကစာတမးမားက ရယႏငေစရနျပလပပါ။ စမကနးႏငဆကစပသမား၏ ေျပာငးလေနေသာအေျခအေနမား ႏင စတဝငစားမႈမားက ဖမးစားႏငရန မဝါဒ၊ ႏငငအစအစဥ သ႕မဟတ စမကနး၏သကတမးတြင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး လပငနးစဥက ျပလပပါ (နညးလမး ၄ ႏင ၅ ကၾကညပါ) ။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၄၂

စမကနးႏငဆကစပသမား ရာေဖြသတမတျခငး

စမကနးႏငဆကစပသမားက သတမတရန စစေဆးရမညစာရငးတစချဖင စတငပါ။ အဓက အပစသးခမာ အစးရ၊ ပဂၢလကက႑ ႏင အရပဘကလမႈဖြ႕အစညးတ႔ ျဖစသည။ ယငးတ႕တစခခငးစတြင အပစခြမားစြာ ရသည။ ADB သည အဓကအားျဖင အစးရက ေခးငားေပးေလ ရေသာလညး ပဂၢလကက႑ ေဖာကသညမားလညးရသည။ လကခရရသ ႏင/သ႕မဟတ ေဖာကသညသည အျခားအပစမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈ ေသခာေစရန ေဆာငရြကရမည။ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးႏင ထေတြ႔ဆကဆျခငးသည အဓပၸါယျပညဝေသာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အတြက အလြန အေရးပါသည။ အခ႕ေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငသည (ႏငငေတာ၊ အလယအလတ ႏင ေဒသဆငရာ အဆငမား)။၂၈

အရပဘကလမႈအဖြ႕အစညး• အမားျပညသမား - တကရက သ႕မဟတ သြယဝက သကေရာကခရေသာ လအပစမား ႏင

အပစခြမား (ဥပမာ။ လငယမား၊ မနးကေလးမားႏင အမးသမးမား၏ အပစမား) ႏင တငးရငးသား လနညးစ အပစမား (ထခကလြယၿပး ပဋပကၡသကေရာကခရေသာနယမားရ တငးရငးသား လနညးစအပစမားသည အထးသျဖင အမားအားျဖင ထခကလြယၿပး လစလရႈခရသည) ။

• အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမား - ႏငငအဆင ႏင ႏငငတကာ NGOမား၊ ရပရြာလထ အေျချပ အဖြ႔အစညးမား၊ ေဖာငေဒးရငးမား၊ အလပသမားသမဂၢမား ႏင လြတလပေသာ သေတသန အဖြ႔အစညးမား။

အစးရ• အစးရ - ဝနႀကးမားအဖြ႔ ၊ ဝနႀကးဌာနမားရ ျပညသ႕ဝနထမးမား အစရသည• ကယစားျပလႊတေတာမား - ေရြးခယ တငေျမာကခရေသာ အစးရ အဖြ႔အစညးမား

(ဥပမာ။ လႊတေတာ၊ ျပညေထာငစအဆငႏင ေဒသႏရအဆငလႊတေတာမား ႏင ေရြးခယတငေျမာကခရေသာ ရပရြာလထေခါငးေဆာငမား)

• ႏစႏငငႏငႏငငအမားအျပားပါဝငေသာအစးရအဖြ႔အစညးမား - ႏငငတကာ ဘ႑ာေရး ဆငရာ အဖြ႔အစညးမား (ဥပမာ။ ကမာၻ႕ဘဏ) ႏစႏငင ပါဝငသည အစးရ အလရငမား (ဥပမာ။ USAID) အစရသည

ပဂၢလကက႑• ပဂၢလကက႑ - ပဂၢလက ကမၸဏမား၊ ပဂၢလက က႑ရ အပစမားက ကယစားျပသည

လႊြမးျခေသာ အပစမား ႏင ကးသနးေရာငးဝယေရး အသငးခပမား• ကနဥးစမကနးႏင ဆကစပသမား စာရငးက ထတျပနပါ။ေနာကထပ ေပါငးထညျခငးမား

ျပရန မညကသ႕ အၾကျပႏငၿပး စမကနးႏင ဆကစပသမားသည ယငးတ႕ကယတငက အဆျပ ထညသြငးႏငေၾကာငး ရငးျပပါ။ ကၽြမးကငသမား၊ လ႕အဖြ႔အစညး ေခါငးေဆာငမား ႏင လပေဖာကငဖကမားထမ အၾကဥာဏရယပါ။

အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမ စမကနးႏင ဆကစပသမားထ ေရာကရရန ျပလပရာတြင ယၾကည လကခႏငသည လႊြမးျခေသာ အဖြ႔အစညးတစခ၊ ADB NGO Anchor သ႕မဟတ NGOC ဝနထမး အဖြ႔ဝငမားက ကညႏငသည။

ADB ႏင အစးရ လပငနးစဥမားတြင လကရ ပါဝငျခငးက ဆးျဖတရန အဓက စမကနးႏင ဆကစပသမား စာရငးက စစစေလလာပါ။ ဖယကဥ ခရေသာ အပစမားအတြက၊ သ႕မဟတ ပးေပါငး

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၄၃

ပါဝငျခငး မရသမား ပါဝငရန အတြက ကန႔သတမႈမားႏင ယငးတ႔က မညသ႔ ေကာျဖတမညက ဆးျဖတပါ။ အလြယတက ဆကသြယႏငေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင လကရ ဆကဆေရးရသမား အေပၚစးစကျခငးက ေရာငၾကဥပါ။ လကလမးမမႈ အလြန နညးပါးေသာ ထခက နစနာေသာ အပစမားက ဆကသြယၿပး ဆးျဖတခက ျပလပျခငး လပငနးစဥမားတြင ပါဝငေစရန ျပလပပါ။ တငးရငးသား လနညးစမား၊ အလြန ဆငးရ ႏြမးပါးသမားႏင အမးသမးမားထမ ၾကားနာႏငရန အထးေထာကပမႈ လအပလမမည။ ယငးတ႔၏ ထေတြ႔ ဆကဆမႈက တးျမငရန ထေတြ႔ျခငးႏင ေဆြးေႏြး တငပငျခငး လႈပရားမႈမားက အသးျပပါ (ဥပမာ။ စာတတေျမာကမႈ မလအပေသာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး နညးလမးမား)။ ကစၥရပမား ေပၚတြင အပက သေဘာေဆာငေသာ သ႕မဟတ ဆနကငေသာ အျမငရသမားအား ပါဝင ပတသကေစၿပး အားလးက ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးတြင အေသအခာ ပါဝငေစရန ျပလပပါ။ စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ အကးစးပြားမားက မဆးျဖတမ ေအာကပါ ေမးခြနးမားက ေျဖပါ။

စမကနးႏင ဆကစပသမားက ခြျခားသတမတရန ေနာကဆး စစေဆးရမညစာရငး

• ဌာေန႐းမား (ဥပမာ။ NGO anchor) ႏင အျခား အဓကသတငးေပးမားသည စမကနးႏငဆကစပသမား ခြျခားသတမတရန အကအညေပးခပါသလား။

• သကဆငေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမား အားလးက ခြျခား သတမတၿပး စာရငးျပလပၿပးပါၿပလား။• ဖယၾကဥခထားရသမား ႏင ထခကလြယေသာအပစမား (အထးသျဖင အဆငးရဆး အပစမား၊

တငးရငးသား လနညးစမား၊ အမးသမးဥးေဆာငေသာ အမေထာငမားႏင ေရႊ႕ေျပာငး အပစမား) ။• အဓက ေဖာကသည/ အကးေကးဇး ခစားရသမား အပစမား ။• စမကနးမ ဆးကး ခစားရမည အပစမား။• စမကနး၏ အလားအလာရေသာ ေထာကပသမားႏင ဆန႕ကငသမား အားလး။• ကြျပားေသာ အမးသား ႏင အမးသမး စမကနးႏင ဆကစပသ အမးအစားမား အားလး

(လအပလင ကား/မ ဆငရာ စစစေလလာျခငးက အသးျပ၍) ။• ယငး စမကနးႏင ဆကစပသမားက အသးျပသ၊ အလပအကင၊ အသက၊ ဝငေငြ သ႔မဟတ တငးရငးသား

အပစမား အျဖစ ခြျခားသငပါသလား။

စမကနးႏငဆကစပသမား၏စတပါဝငစားမႈမားကဆးျဖတျခငး

ေနာကထပ အဆငသည မဝါဒ၊ အစအစဥ သ႕မဟတ စမကနးတြင ပတသက ဆကႏြယသမား၏ စတဝငစားမႈက ဆးျဖတျခငးျဖစသည။ ေျဖရငးရန ရာေဖြေနသည ဖြ႔ၿဖးမႈ ျပနာမား အေပၚ ယငးတ႔၏ အျမငမားႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကရန (သ႕မဟတ ဆန႔ကငရန / ေႏာငယကရန) ယငးတ႕၏ စြမးရညႏင အရငးအျမစမားက စးစမးျခငး ျဖစသည။ ဆကဆေရးေကာငး ထေထာငရနႏင အဓပၸါယျပညဝေသာ တ႔ျပနမႈမား ရရႏငရန ေသေသခာခာ ေရြးခယထားေသာ နညးလမးမား လအပသည။ တညတညြတ သေဘာတညမႈႏင ပငဆငမႈက တးျမငရန ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမားျဖင လပေဆာငလင အေကာငးဆးျဖစသည။

ေဆြးေႏြးတငပငျခငး နညးလမးမားစြာရၿပး မညသည နညးလမးမားသည အသးအဝငဆး သတငး အခကအလကမားက ေပးလမမညက အေျခအေန မားစြာက ၾသဇာလႊမးမးသည။ ေဆြးေႏြး တငပငျခငး၏ ရညရြယခက၊ ေဆြးေႏြး တငပငခရသမား၏ သဘာဝ (ဘာသာစကား၊ စာတတေျမာကမႈ၊ တညေနရာ၊ ကစၥရပမားႏငထေတြ႔မႈ)ႏင ေဆြးေႏြး တငပငျခငး အစအစဥ တစခက ဖနတးရာတြင

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၄၄

ရရႏငသည အခန အတငးအတာ / အရငးအျမစမားတ႔က ေသေသခာခာ ထညသြငးစဥးစားပါ။ ဥပမာအားျဖင ႏငငတကာ NGO ဝနထမးသည ေဒသဆငရာ ထခကခရေသာ ရပရြာလထ အဖြ႔ဝငမားႏင မတညေသာ နညးျဖင ထေတြ႔ ဆကဆႏငသည။ တစခါတစရတြင ျပညသမားႏငစကားေျပာဆျခငးသည ယငးတ႔ထ စာေရးျခငးထက ပ၍ တနဖးရသည။ နညးလမးမားက တစခ ထကပ၍ အသးျပျခငးသည အရညအေသြး ႏင အရညအတြကအားျဖင ပမေကာငးမြနေသာ တ႔ျပနမႈမားက ထြကေပၚေစသည။ မတညေသာ နညးလမးမားသည မတညေသာ ရလဒမားက ထတေပးႏငသည။ အဓကမာ ထခကခရဖြယ အရဆးသမားႏင အေထာကအက ျဖစေစႏငဖြယ အရဆး သမားထမ အျမငမားက အေကာငးဆး ရရရန ျဖစသည။

တစဘကပါ ဇယားတြင အခ႕ အသးမားေသာ ေဆြးေႏြး တငပငျခငး နညးလမးမား၊ ခဥးကပမႈမားႏင ယငးတ႔က အထးသျဖင အသးဝငသည အေျခအေနမားက အၾကမးဖငး ေဖာျပထားသည။

ကေမာၻဒးယားႏငင၊ ဖႏြမးပငရ အစးရ အရာရမားျဖင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး သငတနးမ စမကနးႏင ဆကစပသမား

ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး၊ မတလ ၂ဝ၁၁

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၄၅

ေဆြးေႏြးတငပငျခငးနညးလမးမား

နညးလမး ေဖာျပခက

အငတာနကမ တဆငႏင စာျဖင ေရးသား ေဆြးေႏြး တငပငျခငး

ယငးတြင ပမနအားျဖင မဝါဒ၊ ဗဟာ သ႕မဟတ စမကနး ႏင ေဆြးေႏြး တငပငျခငး၏ ရညရြယခကက မတဆကရန အထး ေဆြးေႏြးတငပငျခငး အငတာနက စာမကႏာတစခ ပါဝငသည။ ေဆြးေႏြးတငပငျခငးတညေဆာကပသည အမးမးကြျပားသည။ မတခကမားက လမးၫႊနရန မၾကမးစာတမးတစခ၊ ကယျပန႕ေသာေခါငးစဥမား သ႕မဟတ ဖြငေပးထားေသာ ေမးခြနးမားက အသးျပႏငၿပး အပတေမးခြနးမားျဖင စစတမးေကာကယျခငးပစတစခကလညး အသးျပႏငသည။အမားျပညသမတခကေပးႏငျခငးသည စမကနးႏင ဆကစပသမားၾကားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ျဖစေစသည။ လမႈမဒယာမားက အသးျပႏငသည။ အငတာနကမတဆင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးသည အမားျပညသေဆြးေႏြးတငပငျခငးကပြငလငးစြာ ျပလပႏငေစေသာလညး စာတတေျမာကၿပး အငတာနကအသးျပႏငသမားထသ႕သာ ေရာကရေသာေၾကာင ဆးကးခစားရဆးသမားထ မေရာကေပ။ စာျဖငေရးသားထားေသာ တ႕ျပနမႈမားက ေဖာျပျခငး သ႕မဟတ အးေမးလး ေပးပ႔ျခငးသညလညး အသးမားသည။

အမားျပညသ အစညးအေဝးမား

အစညးအေဝးမားသည ပြငလငးၿပးလကလမးမႏငေသာ အမားျပညသႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး နညးလမးတစချဖစသည။ ယငးတ႕သည မညသညအဆငတြငမဆ (လ႕အဖြ႔အစညး၊ ေဒသဆငရာ၊ အမးသား အဆင အစရသျဖင) ျဖစေပၚသည။ ယငးတ႔က အျပညအဝရယအသးခႏငေစရန ျပလပပါ။ စတပါဝငစားေသာပဂၢလမားက ျပညစစြာအသေပးမႈရေၾကာငးေသခာေအာငျပလပပါ။ အစညးအေဝးအရြယအစားသညလညး ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးက သကေရာကမႈရသည။ လ ၂ဝ ေအာက အပစမားတြင လတငးေျပာဆႏငေၾကာငး ေသခာေစသည။ လပတျပက အစညးအေဝးမားႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး နညးလမးမား (ဥပမာ။ အဆငသတမတျခငး၊ ပကားခပမား) သည အျမငအားလးက ရယႏငရန အကအညေပးသည။

အလပ႐ ေဆြးေႏြးပြ အလပ႐ေဆြးေႏြးပြမားတြင ပစတစချဖင တ႔ျပနေျပာၾကားေပးခကမားက ရရႏငရန အပစတစခက စစညးျခငး ပါဝငသည။မကႏာခငးဆငေဆြးေႏြးသညပစသည အၾကဥာဏမား ထတလပျခငး ႏငစမးသပျခငးအတြက သငေတာသည။ အလပ႐ေဆြးေႏြးပြ တစခတညးထက အတြလကျပလပျခငးသည ပမႀကးမားေသာ ရလဒကရေစသည။ မတညေသာ အလပ႐ေဆြးေႏြးပြ အမးအစားမား (ဥပမာ။ လြတလပေသာနယပယ၊ ေရးသားသညပြမား၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ နညးလမးမား) က လပေဆာငၾကညပါ။ ေထာကကျခငးသည အေရးႀကးသည။ အပစစညးမဥးမား ရငးလငးရန၊ အျမငမားကအေလးအနကထားရယရနႏင မညသည ပါဝငေဆာငရြကသကမ လႊမးမးျခငးမရေစရန ကၽြမးကငေသာ ၾကားေနသတစဥးက ကညႏငသည။ ေနာကထပသတငးအခကအလကမား ရယလပါက ဤလမးၫႊနႏင နညးလမး ၃ - ပးေပါငးပါဝင အကျဖတမႈရ အရငးအျမစမား စာရငးက ၾကညပါ။

သးသန႔ ေရြးခယသည အပစ ေဆြးေႏြးပြမား (FGD)

ေသးငယ၍တစသားတညးျဖစေသာအပစတစချဖင အရညအေသြးဥးစားေပး တစစတတစပငးပစကေသာ ေဆြးေႏြးပြမား (ေယဘယအားျဖင ပါဝငသ၅-၁၂ ေယာက အျပင ကၽြမးကငေသာေထာကကသ၁-၂ ေယာက) ။ လြတလပေသာ ေဆြးေႏြးပြမားသည ျပညသမား၏ သေဘာထားမား၊ စးရမပပနမႈမားႏင အထး ကစၥရပတစခတြင ဥးစားေပးေရြးခယမႈမားက စးစမးသည။အဆးသတတြင အျမငမားစြာက ေပါငးစပသည။ ျပညသမားအေရာအေႏာအခးအစားသည ရညရြယခကေပၚမတညသည။ သ႔ေသာအေရအတြကသည ပမနအားျဖင ၁၅ ေယာကႏင ၁၅ ေယာကေအာကတြင ကန႕သတထားသည။ (ဆကလကဖတရႈရန)

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၄၆

ေဆြးေႏြးတငပငျခငးနညးလမးမား

နညးလမး ေဖာျပခက

သးသန႔ ေရြးခယသည အပစ ေဆြးေႏြးပြမား (FGD)

ပစတက အစညးအေဝးမားႏင ရငးႏးမႈ မရေသးေသာ ရပရြာလထ အဖြ႔ဝငမားသည FGD မားတြင မမတ႔ ေျပာလသညမား ေျပာရျခငးက ပ၍ သကေတာငသကသာ ရႏငသည (ဥပမာ။ အမးသမးမား၊ တငးရငးသား လနညးစမား၊ သ႕မဟတ ခ႕ငေသာ လတနးစားမား၊ မသနစြမးသမား သ႕မဟတ ဆငးရႏြမးပါးေသာ ပဂၢလမားႏင အမေထာငစမား) ။

နကရႈငးစြာ ေတြ႔ဆေမးျမနးျခငး

ပဂၢလမား(ဥပမာ။ ရပရြာလထအဖြ႔ဝငမား၊ အဓက သတငးေပးမား၊ သ႔မဟတ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညး ေခါငးေဆာငမား) ႏငဖနးျဖင သ႔မဟတမကႏာခငးဆင အရညအေသြးဥးစားေပး အငတာဗး ေဆာငရြကျခငးမစမကနးႏငဆကစပသမား၏ အျမငက နားလညေစႏငသည။ ယငးတ႔က အေျခအေနေပၚမတည၍ တညေဆာကပက (ပစတကႏင စာျဖငေရးသားထားေသာ ေတြ႔ဆေမးျမနးျခငးလမးၫႊနတစခက ေသခာစြာ လကနာၿပး)၊ တညေဆာကပတစဝက (ေတြ႔ဆေမးျမနးျခငးလမးၫႊနတစခ၏ ၫႊနၾကားခက တစစတတစပငး အသးျပထားသည။ သ႔ေသာ ေတြ႔ဆေမးျမနးခရသမားက အျခားစတဝငစားေသာ ေခါငးစဥမား ေျပာႏငရန ခြငျပၿပးပြငပြငလငးလငး စကားေျပာဆႏငေသာ) သ႕မဟတ တညေဆာကပ မရဘ (ေယဘယေမးခြနးမား သ႕မဟတ ေခါငးစဥ အခ႕အနးတြငစစညးထားေသာလညး အလြတသေဘာ ဖြငေပးထားေသာ) ျပလပႏငသည။ ေတြ႔ဆေမးျမနးျခငးမားသည ႏႈငးယဥ၍ ျခငသးသပႏငေသာ သတငးအခကအလကမား ေပးႏငသည။တညေဆာကပ သပမကေသာ ေတြ႔ဆေမးျမနးျခငးမားသည ကစၥရပတစခက နကရႈငးစြာ စးစမးႏငၿပး သကဆငေသာ ကစၥရပမားက ေျပာၾကားႏငရန ခြငျပသည။ ကစၥရပတစခႏင ပတသက၍ သးျခားဗဟသတမား ပငဆငသည အဓကသတငးေပးမားျဖင ေတြ႔ဆေမးျမနးျခငးမားသည အထးအသးဝငသည။

စစတမး စစတမးမားသည အခ႕ကစၥရပမားေပၚတြင တကေသာ တ႕ျပနမႈမားကေပးသည။ ယငးတ႕သည မညသက အဘယေၾကာင စတဝငစားသညကျပသၿပး အေရအတြက ဥးစားေပး အခကအလကမားက ေပးသည။ ယငးတ႕သည မတညေသာအျမငမား၏ အေလးသာမႈမားက ညႊြနျပသည။ စစတမးမားက စာပ႔ျခငး၊ အြနလငး သ႕မဟတ မကႏာခငးဆင နညးလမးမားျဖင လပေဆာငပါ။

အကးအကား။ ယႏကတကကငးဒမးအစးရ ၊ ၂၀၀၈။ သေဘာတညခက၊ တငပငေဆြးေႏြးျခငးႏင မဝါဒဆငရာ အကျဖတျခငး အေလ႔အထေကာငးမား

သေဘာတညခက၊ လနဒန၊ ကမၻာ႔ဘဏ၊ ၂၀၀၇။ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမားႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငး၊ အရငးအျမစစာအပ၊ ေရးသား ျပငဆငဆ

စာတမး၊ ဝါရငတန၊ ဒစ။

စမကနးႏငဆကစပသမားကခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးအတြက တစဘကပါ ရးရငးေသာ ပစက အသးျပျခငးသည ရာေဖြေတြ႔ရခကမားက ဖမးယႏငရန အကအညေပးသည။ အၾကမးအားျဖင ေဖာျပထားေသာ အဆငမားသည စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ စတဝငစားမႈမားက စးစမးရာတြင လမးၫႊနေပးသည။ ယငးသည အေထာကအက ျပထားေသာ အလပ႐ ေဆြးေႏြးပြ တစခ သ႕မဟတ အၾကဥာဏထတသည အစညးအေဝးတ႔ႏင အထးသျဖင ကကညေသာလညး အျခားနညလမးမားႏငအတ အသးျပရန ျပျပငေျပာငးလႏငသည။၂၉

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၄၇

စမကနးႏငဆကစပသမားကခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးအဓကအဆငမား

စမကနးႏငဆကစပသမားကခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးနမနာပစ

စမကနးႏင

ဆကစပသအပစ

စမကနးႏင

ဆကစပသ၏

စတဝငစားမႈ

ျပနာက

ရႈျမငပအရငးအျမစမား လပပငခြင

အဆင ၁ - ကနဥးဖြ႔ၿဖးေရး ျပနာမား၊ ျဖစႏငေသာ ဥးတညခကနယပယ ႏင/သ႕မဟတ က႑၊ ႏင အကးေကးဇးခစားရသမားက အတညျပပါ။အဆင ၂ - စမကနးႏငဆကစပသမား ဇယား အလြတတစခက ျပငဆငပါ။အဆင ၃ -စမကနးႏငဆကစပသမားအားလးက ကဒျပားမားတြင စာရငးျပလပၿပး ယငးတ႕က စမကနးႏင ဆကစပသအမးအစားမားျဖင (ဥပမာ ။ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညး၊ ပဂၢလကက႑၊ အလရင ေအဂငစမား ႏင အစးရ)အပစခြပါ။ အပစတစခခငးစက သးျခား တနး တစခစတြင ေနရာခပါ (တင ၁) ။အဆင ၄ - ဖြ႔ၿဖးမႈ ျပနာက ကးကားျခငးျဖင အပစ တစခခငးစ၏ စတဝငစားမႈမားက ေဆြးေႏြးပါ - ယငးတ႕ မညကသ႕ ႏင အဘယေၾကာင ပါဝငပတသကသည၊ ယငးတ႕၏ ေမာမနးခကမားႏင ေျပာငးလမႈမား၏ ရလဒမားအေနျဖင ယငးတ႕ အကးေကးဇး သ႕မဟတ ဆးကး ခစားရႏငေျခ အလားအလာ။ အပစတစခခငးစသည ယငး၏ စတအဝငစားဆးက ထငဟပသည ကဒျပားတစျပားက ျဖညရမည (တင ၂) ။အဆင ၅ - အပစတစခခငးစသည ျပနာက မညသ႔ ရႈျမငသညက ရငးလငးပါ (တင ၃) ။ အပစတစခစက ကဒတစကဒေပးၿပး ရႈျမငသညျပနာက ရငးလငးစြာေဖာျပရန ေတာငးဆပါ။ အေျဖမား၏ ဆလရငးမားမဟတဘ အပကသေဘာေဆာငသည ထတေဖာေျပာဆခကမားက ေတာငးဆပါ ဥပမာ။ ။ လမးမားက ညဖငးစြာ ထနးသမးထားသည (မန) ၊ လမးထနးသမးမႈစနစမရ (မား) ။အဆင ၆ - ဖြ႔ၿဖးမႈျပနာက ပ႔ပးရန သ႔မဟတ ဆန႔ကငရနအတြကအပစတစခမ စေဆာငးႏငေသာ စြမးရညမား ႏင အရငးအျမစမားက ေဆြးေႏြးပါ။ ဘ႑ာေရးဆငရာႏင ဘ႑ာေရးႏင မဆငေသာ အရငးအျမစမားက ထညသြငးစဥးစားပါ။ ပစတကအဖြ႔အစညးမားတြင ဘ႑ာေရးဆငရာႏင ဘ႑ာေရးႏင မဆငေသာအရငးအျမစမားရေသာလညး လအပစမားႏင အလြတသေဘာ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမားတြင အဓကအားျဖင ဘ႑ာေရးႏငမဆငေသာ အရငးအျမစမားရသည။ ယငးတြင လပအား၊ ႏငငေရးအရ လႊမးမးႏငမႈ၊ ေစတနာဝနထမးမား၊ မမား၊ သပတေမာကျခငးမား ႏင ျပညသ႔ဖအား တ႕ပါဝငႏငသည (တင ၄) ။အဆင ၇- သးျခားတာဝနတစခအတြကစမကနးႏငဆကစပသမားတြငရေသာ လပပငခြင သ႕မဟတ တရားဝငအာဏာမားက စာရငးျပစပါ။ ေယဘယအားျဖင ဝငေငြနညးေသာအပစမား၊ လယသမားမား ႏင အမးသမးမား ကသ႕ေသာ လတနးစား အပစမားတြင လပပငခြငမား မရေပ (တင ၅) ။အဆင ၈ - အလပ႐ေဆြးေႏြးပြသည အဆျပထားၿပးမဝါဒ သ႕မဟတ စမကနးတစခက အေသးစတအခကအလကမားျဖင ေဆြးေႏြးရန ဆကလကကငးပႏငသည သ႕မဟတ ေနာကဆကတြ ေဆြးေႏြးတငပငျခငးက အသးျပႏငသည။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၄၈

စမကနးႏငဆကစပသမားကခြျခမးစတျဖာေလလာျခငးႏငေဆြးေႏြးတငပငျခငး ဥပမာမား

ေအာကပါဇယားသည လပေဆာငေနဆ စမကနးႏငဆကစပသမားကခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးသည Dhaka သန႕ရငးေသာေလာငစာစမကနး ေအာငျမငမႈအတြက မညကသ႕ အေရးပါသညက ျပသသည။

Dhaka ရ ညစညမးမႈေလာချခငးစမကနးတြင စမကနးႏငဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငးႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး

• ေနာကခ - Dhaka ရ “အငားယာဥငယ” မားသည တစေနရာမတစေနရာသ႕ သယယပ႕ေဆာငျခငးတြင လြယကသကသာၿပး ေစးခေသာလညး ဆးရြားေသာ ကနးမာေရး အကးသကေရာကမႈမားရၿပး ညစညမးမႈ၏ ျဖစေစေသာ အေၾကာငးရငးတစချဖစေနသည။

• အဓက စမကနးႏငဆကစပသမား - ယငးတ႕တြင အငားယာဥငယ ခရးသညမား၊ အငားယာဥငယ ပငဆငသမား၊ ေလာငစာဆဆငပငရငမား၊ အစးရမဟတေသာ အဖြ႔အစညးမား (NGOမား) ႏင အစးရႏင ႏငငတကာ အလရငမား ပါဝငသည။

• ရညမနးခကမား -ပထမဥးစြာ ျပနာက နားလညေအာငျပလပၿပး လအပခက၊ တတႏငစြမး၊ စမကနးလအပခကမား ႏင အကးသကေရာကမႈအေပၚ ပတသကဆကႏြယသမား၏ အျမငမားက စးစမးပါ။ ဒတယအားျဖင လကရအငားယာဥငယမားက သန႕ရငးေသာယာဥမားျဖင အစားထးျခငး အတြက အမားျပညသဆငရာႏင အဓက ပတသကဆကႏြယသမား၏ ေထာကခမႈက ရယပါ။

• နညးစနစ - အဓက စမကနးႏငဆကစပသမားက ခြျခားသတမတ၊ ေတြ႔ဆၿပး ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးမႈက ဆကလကလပကငပါ။ ဥပမာအားျဖင ထတလပသမား၊ အသးျပသမားႏင ေတြ႔ဆရန ေလလာေရးခရးတစခ စစဥပါ။ မဒယာမားႏင ဆကလက ထေတြ႔ၿပး ပငဆငသမား၊ ယာဥေမာငးမား၊ မသားစမား အစရသညတ႕အလက ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးမႈကျပလပပါ (ညစညမးမႈ၏ သကေရာကမႈမားက မတတမးတငရန အငားယာဥငယ ယာဥေမာငးမားျဖင ေဆြးေႏြးၿပး ျဖစႏငေသာ ေျဖရငးမႈမားက ေဆြးေႏြးပါ) ။ ေလာကသြားေသာ ေလထညစညမးမႈႏင ပမေကာငးမြနေသာ ကနးမာေရးအပါအဝင ဖအားျမင သဘာဝ ဓာတေငြ႕ကအသးျပျခငး၏ အကးေကးဇးမား အေၾကာငး အမားျပညသ အသပညာေပး စညး႐းလႈ႕ေဆာမႈ ျပလပပါ။

• ရလဒ -စမကနးႏငဆကစပသမားေဆြးေႏြးတငပငျခငးမတဆင ေန႕ခငးညခငး အသးျပျခငးရပဆငးရနအတြက ကယျပန႕ေသာ ေထာကခမႈကရရသည။

အကးအကား - ADB၊ ၂ဝဝ၁၊ Dhaka သန႕စငေသာ ေလာငစာ စမကနးအတြက ဘဂၤလားေဒရသ႕ ေခးေငြ၊ မနလာ။

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၄၉

စမကနးႏင ဆကစပသအပစ

စမကနးႏင ဆကစပသ၏ စတဝငစားမႈ

ျပနာက ရႈျမငပ အရငးအျမစမား လပပငခြင

အစးရ

ဘ႑ာေရး ဝနႀကးဌာန ADB ေခးေငြ လကခရယသ၊ ျပနလည ေပးဆပရန တာဝနရသ

ျပညပမ တငသြငးေသာ ေလာငစာရည အေပၚ ကနက စရတ မားျပားစြာ မခေနရမႈ၊ 2-stroke အငဂငမားေၾကာင ေလ အရညအေသြး ည႔ဖငးျခငး၊ ကနမာေရး ထခကျခငး

ADB ေခးေငြ (ေဒၚလာ သနး၈၀)

အစးရ ဘတဂကက စမခန႔ခြရနႏင ႀကးၾကပ ကြပကရန

စြမးအငႏင တြငးထြက အရငးအျမစမား ဝနႀကးဌာန

ႏငငေတာ ေရနကမၸဏက ပငဆငၿပး ႀကးၾကပသည။

ျပညပမ တငသြငးေသာ ေလာငစာရည အေပၚ ကနကစရတ မားျပားစြာ မခ ေနရမႈ၊ ျပညတြငး ထြက သဘာဝ ဓါတေငြ႕က ျမငတငရန လအပ။

စြမးအင ဝနႀကးဌာန ဘတဂကႏင ဝနထမး

စြမးအင က႑တြင အစးရ၏ လပေဆာငမႈမားက စမခန႔ခြရန ႏင ႀကးၾကပ ကြပကရန

ဆကသြယေရး ဝနႀကးဌာန

ၿမ႕တြငး သယယ ပ႔ေဆာငေရး အတြက တာဝနရသည။

ၿမ႕တြငး သယယ ပ႔ေဆာငေရး အတြက တာဝန ရသည။ အငား ယာဥငယမားရ 2-stroke အငဂငမားသည ေလထ ညစညမးမႈက ျဖစေစေသာလညး ေစးခ ၿပး လြယက သကသာေသာ သယယ ပ႔ေဆာငနညး တစခ ျဖစသည။

ဝနႀကးဌာန ဘတဂကႏင ဝနထမး

သယယ ပ႔ေဆာငေရး က႑တြင အစးရ၏ လပေဆာငမႈမားက စမခန႔ခြရန ႏင ႀကးၾကပ ကြပကရန

ေလာငစာဆ ကမၸဏ တာဝနယ လပေဆာငေသာ ဌာန၊ ADB ေခးေငြက ထပမ ထတေခးရာတြင လကခ ရရသ

4-stroke အငဂငမား အသးျပမႈ အပါအဝင ျပညတြငး ေလာငစာဆ အတြက အေျခခ အေဆာက အအမားသည ဖြ႔ၿဖးမႈ နညးပါး ေနသည။

အေမရကန ေဒၚလာ သနး ၈၀ ႏင ဝနထမးမား

ကမၸဏသည ဖအားျမင သဘာဝ ဓါတေငြ႔က ကငတြယၿပး ႏငငေတာ ေရနကမၸဏက ပငဆငသည။

စမကနးႏငဆကစပသမားကခြျခမးစတျဖာေလလာျခငးႏငေဆြးေႏြးတငပငျခငး

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၅၀

စမကနးႏင ဆကစပသအပစ

စမကနးႏင ဆကစပသ၏ စတဝငစားမႈ

ျပနာက ရႈျမငပ အရငးအျမစမား လပပငခြင

အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညး

အငား ယာဥေမာငးမား အသငး

2-stroke အငဂငျဖင ေမာငးႏငေသာ အငားယာဥမား သးစြမႈက ပတပငရန စမကနးက ရညရြယသည။

2-stroke အငဂင အသးျပမႈက ပတပငျခငးသည အငားယာဥေမာငးမား၏ အသကေမြး ဝမးေကာငးမႈက ပကစးေစသည။ ေရ႕ဆက လပေဆာငမည ဆပါက 4-stroke အငဂငမားႏင လလယရန ေထာကပ႔မႈမားက အငားယာဥေမာငးမား လအပလမ႔မည။

အသငးဝငေၾကး၊ ယာဥေမာငးမား

အငား ယာဥေမာငးမား၏ အကးစးပြားက ကယစားျပသည။

အငားယာဥ အသးျပသမား

စမကနးသည အလြန အေရးပါေသာ သယယ ပ႔ေဆာငေရး ဝနေဆာငမႈက ပတပငရန စစဥသည။

2-stroke အငဂင အသးျပမႈက ပတပငျခငးသည ၿမ႕တြငး သယယ ပ႔ေဆာငေရးက ပကစးေစလမ႔မည။

အမား ျပညသထမ ဖအား

မမတ႔ လအပခကမားက ကယစားျပသည။

Greenpeace In-ternational (အစးရ မဟတေသာ အဖြ႔အစညး [NGO])

ပတဝနးကင ညစညမးမႈက ေလာ႔ခရနႏင သဘာဝ ပတဝနးကင ပမ ေကာငးမြနေစရန အတြက စမကနး၏ ရညမနးခကမားက သေဘာတသည။

2-stroke အငဂငမားသည သဘာဝ ပတဝနးကငက ဆးရြားစြာ ထခကေစေသာေၾကာင အသးျပခြင ပတပငသငသည။

အလႈေငြမား / အေထာကအပ႔မား ေငြေၾကးပ႔ပးမႈ၊ အမား ျပညသထမ ဖအား၊ ႏငငေရး အရ လႊမးမးႏငမႈ။

သဘာဝ ပတဝနးကငက ကာကြယရန အမား ျပညသ စညး႐း လႈ႕ေဆာမႈမား၊ တကၾကြ လႈပရားမႈမား ျပလပႏငသည။

စမကနးႏငဆကစပသမားကခြျခမးစတျဖာေလလာျခငးႏငေဆြးေႏြးတငပငျခငး

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၅၁

စမကနးႏင ဆကစပသအပစ

စမကနးႏင ဆကစပသ၏ စတဝငစားမႈ

ျပနာက ရႈျမငပ အရငးအျမစမား လပပငခြင

အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညး

Community Life In-ternational (NGO)

ပတဝနးကင ညစညမးမႈက ေလာ႔ခရန ဟေသာ စမကနး၏ ရညမနးခကက သေဘာတသည၊ လ႔ဘဝ အရညအေသြးက ထခက ႏငေသာ အျခား အရာမားက ေရာငရားရန။

2-stroke အငဂငမားသည သဘာဝ ပတဝနးကငက ဆးရြားစြာ ထခကေစၿပး ၿမ႕ေတာ ေနသမား အတြက ကနးမာေရး ျပနာမား ျဖစေစသည။ သ႔ေသာ ေစးခၿပး လြယက သကသာသည။

အလႈေငြမား / အေထာကအပ မားမား ေငြေၾကးပ႔ပးမႈ၊ ဝနထမးမား၊ ေစတနာ ဝနထမးမား

ေနထငသမားက ပ႔ပးရန အတြက မဝါဒဆငရာ တကတြနးမႈႏင ရပရြာလထ ဖြ႔ၿဖးေရး စမကနးမား ေဆာငရြကျခငး

ဆရာဝနမား သမဂၢ ကနးမာေရးက ျမငတငရန ဟေသာ စမကနး ရညမနးခကက သေဘာတသည။ 4-stroke အငဂင၏ အကးေကးဇးမားက အမားျပညသ သရေစရန ေသခာ လပေဆာငရမည။

အငားယာဥမားရ 2-stroke အငဂငမားသည ၿမ႕ေတာ အတြငး အသကရႈ လမးေၾကာငး ေရာဂါမား တး၍ ျဖစေပၚေစသည။

အသငးဝငေၾကးမား၊ ကၽြမးကငသ အဆငအတနး / လႊမးမးႏငမႈ

ယငးတ႔ လနာမား၏ ခမးသာ သခႏင ကနးမာေရးက ေစာငေရာကရန

ပဂၢလကက႑

အငားယာဥ ထတလပသမား

2-stroke အငဂင တပဆငထားေသာ အငားယာဥမားက စမကနးက ပတပငျခငးသည ယငးတ႔၏ စးပြားေရးက ပကစးေစလမ႔မည။

2-stroke အငဂငမားက ပတပငျခငးသည မလအပ။ အငားယာဥမားက လႀကကမားေနသည။

စးပြားေရး အကး အျမတ၊ ဝနထမး

အငားယာဥမားက ထတလပျခငးျဖင အကးအျမတ ျဖစထြနးေသာ စးပြားေရး လပငနး တစခ လညပတေနသည။

စမကနးႏငဆကစပသမားကခြျခမးစတျဖာေလလာျခငးႏငေဆြးေႏြးတငပငျခငး

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၅၂

စမကနးႏင ဆကစပသအပစ

စမကနးႏင ဆကစပသ၏ စတဝငစားမႈ

ျပနာက ရႈျမငပ အရငးအျမစမား လပပငခြင

ပဂၢလကက႑

ေလာငစာဆ ဆငပငရငမား

2-stroke အငဂင တပဆငထားေသာ အငားယာဥမားက စမကနးက ပတပငျခငးသည ယငးတ႔၏ စးပြားေရးက ပကစးေစလမ႔မည။

2-stroke အငဂငမားက ပတပငျခငးသည မလအပ။ အငားယာဥမားက လႀကကမားေနသည။

စးပြားေရး အကးအျမတ၊ ဝနထမး

ေလာငစာရညႏင အျခားအသး အေဆာငမား၊ ဝနေဆာငမႈမား ေရာငးချခငးျဖင အကးအျမတ ျဖစထြနးေသာ စးပြားေရး လပငနး တစခ လညပတေနသည။

ႏငငတကာအလရငမား

ကမာၻ႔ဘဏ စမကနးသည ယငးတ႔ အလပ၏ ရညမနးခကမားက ေထာကပ႔သည။

2-stroke အငဂငမားက ပတပငျခငးသည သဘာဝ ပတဝနးကင ကနးမာေရးႏင ဆကစပေသာ ယငးတ႔၏ လပငနးမားက ပပးလမ႔မည။

အဖြ႔ဝင အစးရမား၏ ထညဝငမႈမား

ဖြ႔ၿဖးဆ အဖြ႔ဝငႏငငမားတြင ဖြ႔ၿဖးေရး လပငနးမားက ေထာကပျခငး

စမကနးႏငဆကစပသမားကခြျခမးစတျဖာေလလာျခငးႏငေဆြးေႏြးတငပငျခငး

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၅၃

နညးလမး (၂) ပစႏငေစာငၾကညျခငးမေဘာငတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာင႐ြကျခငးက အျမငဆးျဖစေအာင ျပလပျခငး

ဖြ႕ၿဖးမႈအေထာကအပစမကနးမားပစေရးဆြရာတြငစမကနးႏငဆကစပသမား ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးသညအကအညမားပမထေရာကေအာငျပလပျခငး ႏငရညမနးခကမားကရရရနကညျခငးတြငအေရးႀကးသည။အမနစငစစ ရညမနးခကမားကရရျခငးသညစမကနးႏငဆကစပသမားပါဝငပတသကျခငး၊ ပးေပါငးပါဝငျခငးႏငအားလးသေဘာတညမႈေပၚတြငကယျပန႔စြာမခသည။ယငးတ႔သညပစကခငမာေစျခငး၊ပငဆငမႈကတညေဆာကျခငး၊စမအပခပမႈက တးတကေစျခငး၊ေရရညတညတႏငမႈကတးျမႇငျခငးတ႔ကျဖစေစသည။ထ႔ေၾကာင စမကနးအားလးသညပစႏငေစာငၾကညျခငးမေဘာငဖနတးရာတြငပးေပါငး ပါဝငေဆာင႐ြကျခငးဆငရာခဥးကပမႈအေပၚအေျခခရမည။

အကးအကား။ ADB ၂၀၀၇၊ ပစ ႏင ေစာငၾကညျခငး မေဘာငတစခ ျပငဆငရာတြင လမးၫႊနခကမား၊ မနလာ။

နဒါနး

DMF တစချပငဆငျခငးအတြက ADB လမးၫႊနခကမား (၂ဝဝ၇) တြင ေအာကပါ အဓက အဆင ၅ ဆငကလကနာသည ပေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးဆငရာလပငနးစဥတစခက ေဖာျပသည။ DMF ပစႏင စမခန႔ခြမႈ နညးလမးသည စမကနးႏငဆကစပသမားႏင အားလး သေဘာတညမႈ တညေဆာကၿပး စမကနးပငဆငမႈကဖနတးသည။ စမကနးႏငဆကစပသမားသည အလပ႐ ေဆြးေႏြးပြမား၊ သးသန႔ ေရြးခယသည အပစမား၊ အၾကဥာဏ ထတသည အစညးအေဝးမား အစရသညမ တဆင ကြျပားျခားနားေသာ အေျဖရာျခငးမား (ဥပမာ။ စမကနးႏင ဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး၊ ျပနာက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး) တြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကသည။ ေနာကဆးပစႏင အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငး ျဖစႏငေျခမ တဆင ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငးႏင အယအဆဖနတးျခငး အဆငအားလးတြင ပါဝငလပေဆာငမႈမားရသည။

အဆင ၁။ အေျခအေနက ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငး(၁) စမကနးႏငဆကစပသမားခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငး

• အေရးႀကးေသာစမကနးႏငဆကစပသမား၏ အခနးက႑မားက ခြျခားသတမတၿပး တတကကေဖာျပပါ။ ဥပမာ။ ဖြ႔ၿဖးမႈ ျပနာ သ႕မဟတ က႑တစခ အတြက

(၂) ျပနာခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငး• အစပးသညျပနာ တစခက ရာေဖြပါ။ ေျဖရငးရမည ကနဥး ကစၥရပ• အစပးသညျပနာ ႏင ေနာကခအေၾကာငးတရားမားက အဓပၸါယ ဖြငဆပါ။• ျပနာ၏ သကေရာကမႈမားက ရငးလငးပါ။

အဆင ၂။ စမကနး သတမတျခငး(၃) ရညမနးခကမား ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငး

• ျပနာတစခခငးစကစမကနးႏငဆကစပသမားႏငအတ ရညမနးခကအျဖစ ေျပာငးလပါ - ျပနာအတြက အနာဂတ အေျဖ

၅၄

(၄) ရလဒမား-ကြငးဆက ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငး• ရလဒမား ကြငးဆကမားက စမကနးႏငဆကစပသမားကသတမတသည။• စမကနးႏငဆကစပသပငရငမားသည ယငးတ႕၏ ရလဒကြငးဆကမားက ရရရန

လပေဆာငႏငမႈက ဆနးစစၿပး စမကနးပစတြင အားလးပါဝငျခငးက ဆးျဖတသည။ အဆင ၃။ DMF က အၿပးသတျခငး

(၅) DMF ဇယား• စမကနးႏငဆကစပသမားသည ယငးတ႕ မညသညရလဒကြငးဆကမားတြင

လပကငႏငသညက ေၾကညာသည။• ရလဒမား ကြငးဆကမားက စေပါငးၿပး စမကနးရလဒတစခ (အကးသကေရာကမႈက

ျဖစေစေသာ) က စမကနးႏငဆကစပသမားႏင သေဘာတညမႈရယသည။• လမးၫႊနခကမားတြင ေဖာျပထားသကသ႕ DMF ဇယားက ျပညစေအာင ျပလပပါ။• စမကနးနယပယ သ႔မဟတ ျပနာ အသစမား ေပၚေပါကျခငး သ႔မဟတ စမကနးႏင

ဆကစပသမား၏ ေျပာငးလမႈမားက ထငဟပေစရန DMF က ပမန ျပနလည ဆနးစစပါ။

လမးၫႊနခကမားသည မတညေသာ အေျဖရာသညနညးလမးမား (ဥပမာ။ စမကနးႏင ဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး၊ ျပနာက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး) က အလပ႐ ေဆြးေႏြးပြမား၊ သးသန႔ ေရြးခယသည အပစမား၊ အၾကဥာဏ ထတသည အစညးအေဝးမား အစရသညတ႔မ တဆင စမကနးႏင ဆကစပသမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးျဖင အသးျပရန အၾကျပသည။အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငးအခနတြင မတညေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ျပနာမား ေပၚေပါကလာႏငသည။ အေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငး အဆငတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာလပငနးစဥက ပစေရးဆြၿပးဆကလကလပေဆာငပါ။

DMF တြင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး

DMF တြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးတြင အစတအပငး ႏစခ ရသည။ ပထမ တစခက ထေရာကစြာ စမခန႔ခြျခငးသည ဒတယတစခက ျဖစႏငေျခ ပမားေစသည။ ၁။ ပစေရးဆြျခငး လပငနးစဥတြင စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ထေတြ႔ ဆကဆျခငးႏင၂။ DMF အစစအမနတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ အစတအပငးမား (လႈပရားမႈမား၊ ရလဒမား အစရသည) ေပါငးစပထညသြငးျခငး

ေအာကပါ နညးလမးမားသည လမးၫႊနခကမားက ျဖညစြကၿပး DMF ပစတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အတြက ယငးတ႔၏ အၾကျပျခငးမားႏင ကကညေစရန ကညသည။

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးကအျမငဆးျဖစေစမညအၾကျပခကမား

• အထကမေအာကသ႔ ထနးခပၫႊနၾကားသည နညးလမးက ေရာငကဥပါ။ တငကး မနးဆ ထားေသာ ျပနာမား သ႔မဟတ ေျဖရငးခကမားသည ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး အေပၚ လႊမးမးျခငး မရေၾကာငးႏင စမကနး အဖြ႔သည အၾကဥာဏ အသစမားက လကခေၾကာငး ေသခာပါေစ။ ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငးတြင ရပရြာလထ အဖြ႔အဝငမား၊ အရပဘက လမႈ အဖြ႔အစညးမားႏင ေဒသဆငရာလကေတြ႔ ျဖစရပမားက ကယေတြ႔ အေတြ႔အၾကရေသာ အျခားဆကႏြယသမား၏ အျမငမား ပါဝငရမည။ ပစက အၿပးမသတမ သသာထငရားေသာ မညသည အျမငျခားနားျခငးမားက မဆ ေျဖရငးပါ။ စမကနးပစ အေပၚ အားလး သေဘာတညမႈ ရရေအာင ျပလပရာတြင စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၅၅

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးကအျမငဆးျဖစေစမညအၾကျပခကမား

ပသ႑ာနအမးမး၊ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာအစအစဥေရးဆြသညအလပ႐ေဆြးေႏြးပြမားႏင အၾကဥာဏထတေသာအစညးအေဝးမား ပါဝငရမည။ တစၾကမတညးျပလပေသာအစအစဥေရးဆြသည အလပ႐ေဆြးေႏြးပြမားသည ထေရာကမႈနညးပါးသည။

• စမကနးႏငဆကစပသမား၊ ျပနာႏင ရညမနးခကမားကခြျခမးစတျဖာေလ႔လာရာတြငစမကနးႏင ဆကစပသမားႏငထေတြ႔လပေဆာငပါ။အလပ႐ေဆြးေႏြးပြမား၊ သးသန႕ေရြးခယသညအပစမား၊ အၾကဥာဏထတေဖာသညအစညးအေဝးမားႏင အျခားနညးလမးမားက အသးျပပါ။ ကၽြမးကငေသာ ေထာကကသမားႏငျပလပေသာအတြလကေဆြးေႏြးတငပငျခငးမားသည ယငး အဆငမားအားလးက ကာမလမမညျဖစၿပး အသးျပေသာနညးလမးမားသည မတညေသာ အပစမား၏ ဘာသာစကား၊ စာတတေျမာကမႈ၊ အေတြ႔အၾကတ႔ႏင ကကညေၾကာငး ေသခာေစလမမည။

• စမကနးႏငဆကစပသမား၊ ျပနာႏင ရညမနးခကမားက ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးမားမ ရလဒမားက ျပနလညေလ႔လာသးသပပါ။ ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာစဥအတြငး ေယဘယအားျဖင ကစၥရပအသစမားက ေဖာထတျခငးသည အျခားစမကနးႏငဆကစပသမား သ႕မဟတ နညးပညာဆငရာ ကၽြမးကငသမားႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး လအပေလရသည။ ျပနာမားသည အတညျပရန လအပႏငသည။ ကြျပားျခားနားေသာ ရညမနးခကမား၏ ျဖစႏငေျခက စမကနးႏငဆကစပသမားအၾကားတြင ရငးလငးရန သ႕မဟတ ေျဖရငးရန လအပလမမည။ ျပနာ ႏင ရညမနးခက ဆကစပျခငးျပပမားက မၾကာခဏ ျပနလညသးသပရေလရသည။ ေျပာငးလြယျပငလြယေသာပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး လပငနးစဥသည လအပေသာလပေဆာငမႈမား၊ အစအစဥႏင လလားေသာရလဒမားက ေနာကဆးတြင ရငးလငးစြာ အတတကြနားလညသေဘာေပါကေစသည။ ယငးသည ပငရငစတဓါတႏင တညေသာ ေမာမနးခကတစခက ခငမာေစသည။

• အျခား ေရြးခယစရာ တစခခငးစ (ရလဒမား ကြငးဆက) က သငေလာေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ေဆြးေႏြးပါ။ ရလဒမား၏ကြငးဆကတစခသည ယငးတ႔က အေကာငးအားျဖင သ႔မဟတ အဆးအားျဖငမညကသ႔ သကေရာကမညကစမကနးႏငဆကစပသအပစ၊ တာဝနယ လပေဆာငေသာ ဌာနႏင စမကနးအဖြ႔တစခခငးစသည နားလညရနလသည။ ယငးသည ေဒသဆငရာ အေျခအေနမားႏင မဆေလာ၊ စမကနးႏငဆကစပသမား၏ လလားအပေသာစႏႈနးမား ႏင မကကညေသာလညး အဖြ႔ဝငမားလလားသညသ႔မဟတ ရငးႏးသညအေျဖမားေရြးခယျခငးက ေရာငကဥႏငေစသည။ သေဘာတညခက ရရရန ျပနာသ႕မဟတ ရညမနးခက ဆကစပျခငးျပပထသ႔ ျပနသြားျခငး ႏင ျပနလညစဥးစားျခငး လအပႏငသည။

• ပစႏင ေစာငၾကညျခငးမေဘာင (DMF) ႏင ဆကလကလပကငရမညအဆငမားက ပးတြ သေဘာတညမႈရယပါ။ စမကနးပစထတသမား၊အေကာငအထညေဖာေဆာငသမားႏင အကး ေကးဇးခစားရရသမားအၾကားတြင အၫႊနးကနးမား၊ ရညမနးခကမားအေပၚ သေဘာတညမႈ ရရျခငးသည ပြငလငးျမငသာမႈႏင ပငရငစတဓါတက ျမငမားေစသည။ DMF ဖနတးျခငးတြင စမကနးႏင ဆကစပသမားပါဝငျခငးသည ပေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး ဆငရာအစတအပငးမား ထညသြငးျခငးကပပးၿပး ယငးတ႔၏ ပါဝငလပေဆာငရနဆႏၵမားကလညးအားေကာငးေစသည။ ယငးတြင စမကနး လႈပရားမႈမားအတြငး အခ႕ေသာအပစမား ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး၊ရပရြာလထကစညး႐း လႈ႕ေဆာသမားႏင ထေတြ႔လပကငျခငး၊ ေဖာကသည/အကးေကးဇးရရခစားသမား၏ကယစားလယမားက စမကနး ျပနလညသးသပျခငး မစရငႏင အလပ႐ေဆြးေႏြးပြမားတြင ပါဝငေစျခငး၊ စမကနး အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငးကဆနးစစရနျပညသမား၏အမတေပးကဒျပားမားအသးျပျခငးႏင စမကနးက လြတလပစြာ ေစာငၾကညရန ေဒသခအရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမားက ထေတြ႔ဆကဆျခငးတ႔အတြက ရညမနးခကမားထားရျခငးတ႔ ပါဝငသည။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၅၆

ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကေသာ DMF တစခ၏ ဥပမာ

ေအာကပါဥပမာသည ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ လမးစမကနးတစခအတြက DMF တစခသည မညသညအသြငသ႑ာနရသညက ေဖာျပသည။

ပစ အကဥးခပလပေဆာငမႈ အတြက

ဥးတညခကမား / အၫႊနးကနးမား

အခကအလက အရငးအျမစမား / အစရငခ

တငျပျခငး စနစ

ယဆခကမား / အဆးၾကႏငေျခမား

သကေရာကမႈ - လမးကြနရက ဖြ႔ၿဖးမႈ စမကနး တစေလာကရ ေရြးခယထားေသာ ေဒသရပရြာ လထမား အတြငး ပညာေရးႏင ကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈမား တးတကလာျခငး

စမကနး နယေျမမားတြင ပညာေရး ရရမႈႏႈနး (ေယာကားေလး၊ မနးကေလး ႏစမးလး အတြက) ၂၀၀၇ ခႏစတြင အေျခခမဥး “x” ထားရရာမ ၂၀၂၀ ခႏစတြင ၅% တးတကလာရန

စမကနး နယေျမမားတြင ကယဝနေဆာငစဥ ေစာငေရာကမႈႏင မးဖြားစဥ အတြငး အေထာကအပ ၂၀၀၇ ခႏစတြင အေျခခမဥး “x” ထားရရာမ ၂၀၂၀ ခႏစတြင ၁၀% တးတကလာရန

ပညာေရးဌာန ႏစပတလည အစရငခစာ

လေနမႈ အဆင စစတမးႏင လဥးေရ ဖြ႕စညးပ အရ ကနးမာေရး စစတမး

ေထာငစႏစ ဖြ႔ၿဖးေရး ရညမနးခက အၫႊနးကနး ျပနလည သးသပျခငးႏင ဆနးစစခက

ယဆခက - မဝါဒ ဆငရာ ျပျပင ေျပာငးလမႈမား အတြက အစးရ၊ ေဒသ အာဏာပငမားႏင ရပရြာ လထမားက အေလးအနက ထားရသည။

အဆးၾကႏငေျခ - ႏငငေရး မတညၿငမမႈႏင လျခေရး အေျခအေန

ရလဒ - ေဒသ “x” ရ ရပရြာ လထမား အတြက လမႈေရး ဝနေဆာငမႈမား တးတက ရရေစျခငး

စမကနး နယေျမမားတြင ေကာငး၊ ေဆးခနးမားသ႔ သြားရန ၾကာခန၂၀၀၇ ခႏစတြင အေျခခမဥး “x” ထားရရာမ ၂၀၁၅ ခႏစတြင ၁၀% ေလာ႔ကသြားရန

ကနးမာေရး ေစာငေရာကမႈ ရရမႈ ၂၀၀၇ အေျခခမဥး “x” မ ၂၀၁၅ ခႏစတြင “y” သ႔ တးတက လာေစရန

ပညာေရးဌာန ႏစပတလည အစရငခစာ

ကနးမာေရးဌာန ႏစပတလည အစရငခစာ

ယဆခက - စမကနးတြင လပကငရန အစးရ မဟတေသာ အဖြ႔အစညးမားႏင အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမားက အခနေပးႏငသည။

အဆးၾကႏငေျခ - လကရ လပေဆာငေနေသာ ဗဟခပကငမႈ ေလာ႔ခေရး လပငနးစဥ အရန ေလာ႔က သြားျခငး

ပစႏင ေစာငၾကညျခငးမေဘာင - လမႈေရးဆငရာဖြ႕ၿဖးမႈဦးတညခကျဖင ေကးလက အေျခခ အေဆာကအအ စမကနး

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၅၇

ပစ အကဥးခပလပေဆာငမႈ အတြက

ဥးတညခကမား / အၫႊနးကနးမား

အခကအလက အရငးအျမစမား / အစရငခ

တငျပျခငး စနစ

ယဆခကမား / အဆးၾကႏငေျခမား

ရလဒမား - ရပရြာလထ လပသားမား ျပနလည မြမးမ ထနးသမးထားေသာ လမးႏင အေသးစား အေျခခ အေဆာကအအမား

၉၀ ကလမတာ ရညလားေသာ ေကးလက ဆကစပလမးမား

ကနးမာေရးႏင ပညာေရး အေသးစား အေျခခ အေဆာကအအမား ၂၀၁၅ အေရာကတြင ျပနလည မြမးမ ၿပးစးျခငး

၂၀၁၅ အေရာကတြင အေသးစား အေျခခ အေဆာကအအမား ထမးသမးျခငးတြင ေကးလကေန ႏြမးပါးသမားႏင ထခကလြယသ ၈၀၀ (ယငးတ႔အနက အနညးဆး ၃၀%သည အမးသမးမား) ပးေပါငး ပါဝင ေဆာငရြကျခငး

လမး အာဏာပင အဖြ႔ ႏစစဥ လမးကြနရက အစရငခစာ

ခရင ကနးမာေရးႏင ပညာေရး အာဏာပင အဖြ႔ သးလပတ အစရငခစာ

ခရင / ေဒသႏရ အာဏာပငအဖြ႔ လမးထနးသမးမႈ အစရငခစာမား

ယဆခက - ေကးလကလမး ျပနလညမြမးမျခငးႏင ထနးသမးျခငးအတြက ခြေဝ သတမတထားေသာ ခရငရနပေငြမား

အဆးၾကႏငေျခ - အေကာငအထည ေဖာေဆာငေသာ ဝနႀကးဌာနမား အၾကား ညႏႈငး ေဆာငရြကမႈ မရျခငး

မတတငစကထထားေသာ လပေဆာငမႈမား

ရလဒ ၁• ျပနလညမြမးမျခငးႏင ထနးသမးျခငးေဆာငရြကရန ေကးလကလမးလပငနးခြငမား

ေရြးခယသည။ (တတယသးလပတ ၂၀၁၁)• ရပရြာလမးအေျခအေန အလငအျမနဆနးစစမႈမားက ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ

ရပရြာလထမားက ျပငဆငလပေဆာငၾကသည။ (စတတသးလပတ ၂၀၁၁)• လမးလပငနးႏင အေျခခအေဆာကအအမားအတြက လမးျပနလညမြမးမျခငးႏင

ထနးသမးျခငးေဆာငရြကရန ရပရြာလထအေျချပကနထရကစာခပမားက ရပရြာလထမားက ဖနတးၾကသည။ (ပထမသးလပတ ၂၀၁၂)

• ဆကအႀကးအကမား၊ ခရငအပခပေရးအဖြ႔ႏင ရပရြာလထဖြ႔ၿဖးမႈ ကၽြမးကငသမား၏ ႀကးၾကပမႈေအာကတြင ရပရြာလထလပသားမား (အနညးဆး ၃၀%သည အမးသမးမား)က ေရြးခယသည။ ေရြးခယရာတြငသးေသာစႏႈနးမားတြင ထခကလြယမႈႏင ကား/မဆငရာ ထညသြငးစဥးစားမႈမား ပါရသည။ (ပထမသးလပတ ၂၀၁၂)

• ေဆာကလပေရးလပငနးမားက ရပရြာလထမားက အေကာငအထညေဖာသည။ (စတတသးလပတ ၂၀၁၃)

ေပးသြငးမႈမား

ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာ႔ခေရး အတြက ဂပနႏငင၏ ရနပေငြ - အေမရကန ေဒၚလာ ၃ သနး

အစးရ - အေမရကန ေဒၚလာ ၄၅၆,၀၀၀

ရပရြာလထမား - အေမရကန ေဒၚလာ ၁၄,၄၀၀

ပစႏငေစာငၾကညျခငးမေဘာင - လမႈေရးဆငရာဖြ႕ၿဖးမႈဦးတညခကျဖင ေကးလက အေျခခ အေဆာကအအ စမကနး

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၅၈

မတတငစကထထားေသာ လပေဆာငမႈမား

ရလဒ ၁• ေကးလကရပရြာလထအေျခခအေဆာကအအလပငနးမားက

အေကာငအထညေဖာေဆာငျခငးႏင ေစာငၾကညျခငးမားအတြက ခရငအပခပေရးအဖြ႔မားက သေဘာတညသည။ (စတတသးလပတ ၂၀၁၃)

• အလပ႐ေဆြးေႏြးပြမားႏင စာရြကစာတမးထတေဝျခငးမားမတဆင တငျပ မေဝေသာ ရပရြာလထ အေသးစား အေျခခ အေဆာကအအ လပငနးမားက ေဒသႏရ အစးရ အဖြ႔အစညးမား၏ ဗဟခပကငမႈ ေလာ႔ခေသာ စမခန႔ခြမႈ အစမး လပေဆာငျခငးမ သငခနးစာမား။ (စတတသးလပတ ၂၀၁၄)

ေပးသြငးမႈမား

ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာ႔ခေရး အတြက ဂပနႏငင၏ ရနပေငြ - အေမရကန ေဒၚလာ ၃ သနး

အစးရ - အေမရကန ေဒၚလာ ၄၅၆,၀၀၀

ရပရြာလထမား - အေမရကန ေဒၚလာ ၁၄,၄၀၀

ပစႏငေစာငၾကညျခငးမေဘာင - လမႈေရးဆငရာဖြ႕ၿဖးမႈဦးတညခကျဖင ေကးလက အေျခခ အေဆာကအအ စမကနး

မတခက။ ရလဒ တစခတညးကသာ ဥပမာ အျဖစ ေပးထားသည။ ျပညစေသာ DMF တစခတြင ပမျပညစစြာ ပါဝငလမမည။

ျဖစႏငေျခရသညမားတြင ေအာကပါတ႔ပါဝငသည

ရလဒ ၂။ ေရြးခယထားေသာ ရပရြာလထမားသည လမးအႏရာယကငးရငးေရး၊ အေျခခကနးမာေရးႏင ပညာေရးဆငရာသျမငနားလညမႈမား

တးတကလာသည။

ရလဒ ၃။ စမကနးက အခြငသာေသာ အခနတြင ထေရာကမႈရစြာ စမခန႕ခြသည။

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၅၉

နညးလမး (၃) ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငး

ဖြ႕ၿဖးမႈအေထာကအပစမကနးမား ပစေရးဆြရာတြင စမကနးႏငဆကစပသမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာင႐ြကျခငးသည အကအညမား ပမထေရာကေအာင ျပလပျခငးႏင ရညမနးခကမားကရရရန ကညျခငးတြင အေရးႀကးသည။ အမနစငစစရညမနးခကမားက ရရျခငးသည စမကနးႏငဆကစပသမား ပါဝငပတသကျခငး၊ ပးေပါငးပါဝငျခငးႏင အားလးသေဘာတညမႈေပၚတြင ကယျပန႔စြာ မခသည။ ယငးတ႔သည ပစကခငမာေစျခငး၊ပငဆငမႈကတညေဆာက ျခငး၊ စမအပခပမႈကတးတကေစျခငး၊ ေရရညတညတႏငမႈက တးျမႇငျခငးတ႔က ျဖစေစသည။ထ႔ေၾကာင စမကနးအားလးသညပစႏင ေစာငၾကညျခငးမေဘာင ဖနတးရာတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးဆငရာခဥးကပမႈအေပၚ အေျခခရမည။

အကးအကား။ ADB ၂၀၀၇၊ ပစ ႏင ေစာငၾကညျခငး မေဘာငတစခ ျပငဆငရာတြင လမးၫႊနခကမား၊ မနလာ။

နဒါနး

ဖြ႔ၿဖးမႈ၏ လမႈေရးႏင ယဥေကးမႈ ဆငရာ အေျခအေနမားက ပမေကာငးမြနစြာ နားလညရနႏင ေဒသဆငရာ အေျခအေနမား အတြက သငေလာေသာ လပေဆာငေပးျခငးမားက ပစေရးဆြရန ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငးနညးလမးမားႏင ခဥးကပမႈမားက ဖနတးခသည။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည ဆနးစစေလ႔လာျခငးအတြကအဓကကေသာ အစတအပငးအျဖစ ပမအသအမတျပလာၾကသည။ အစအစဥမား သ႔မဟတ စမကနးမားသည ပတသက ဆကႏြယသမား၏ လအပခကမားႏင ကကညမႈရေၾကာငး ေသခာေစရန ယငးတ႔ႏင နးကပစြာ လပေဆာငသည အစတအပငးလညး ပါဝငသည။၃၀ ျပနာမားက မညသ႔ေျဖရငးမညဟ ျပညသမား အတတကြ ဆးျဖတၾကေသာ အခါ ေပၚေပါကလာေသာ ပငရငစတဓါတသည လပငနးလညပတမႈမားထေရာကမႈႏင ေရရညတညတႏငမႈတ႔က တးတကေစသည။

ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငးအတြကအဓကအေျခခသေဘာတရားမား

• စမကနးႏငဆကစပသမားက အသက မဝငေသာ သတငးအခကအလက အရငးအျမစမား အျဖစ သာမက တကကြေသာ ပးေပါငးပါဝင လႈပရားသမား အျဖစ ပါဝငပါေစ။

• ADB/လကခရရသ / ေဖာကသညႏင စမကနးႏင ဆကစပသမား အၾကား အဆင အမးမးတြင ေလလာသငယျခငးက ျမငတငပါ။

• ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး၊ သးသပျခငးႏင လပေဆာငျခငးတ႔ အတြကေဒသခ ျပညသမား၏ စြမးရညမားက တညေဆာကပါ။

• ကတကဝတမားက လပေဆာငခကမား အျဖစသ႔ အသြငေျပာငးရာတြင ေထာကကပါ။

၆၀

ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငးက ADB ၏ စမကနးစကဝနးတြင မညသညအခန အသးျပမလ။

ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငး နညးလမးမားျဖင အခကအလက စေဆာငးျခငးသည စမကနး ပစက အေထာကအကျပႏငၿပး ဆငးရႏြမးပါးမႈႏငလမႈေရးဆငရာတြငပမကယျပန႔စြာ ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငးက ပ႔ပးသည။ ႏငငအစအစဥေရးဆြျခငး (CPS ဖနတးျခငး) ႏင စမကနးစကဝနးရ စမကနး ျပငဆငျခငးအဆငမားတြင ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငးအတြက အခ႕ေသာ အခြငအလမးမား တညရသည။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အဆငသည စမကနး အမးအစားႏင အဆငခြျခားမႈ အေပၚမတညသည။၃၁

• ႏငငအစအစဥေရးဆြျခငး - ႏငငဆငးရႏြမးပါးမႈ ခြျခမးစတျဖာေလလာျခငး၊ ႏငင ကား/မ ဆငရာ ဆနးစစျခငးမား၊ အပခပမႈတြင အဆးၾကႏငေျခ ဆနးစစျခငးမား၊ ႏင က႑လမးျပေျမပမားတြင ပးေပါငးပါဝငဆနးစစမႈမား ပါဝငသငသည (ဥပမာ။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာဆငးရႏြမးပါးမႈဆနးစစျခငး)

• စမကနးျပငဆငျခငး - IPSA တစခက ျပငဆငရာတြင NGOမား၊ သေတသမား၊ ႏင အျခား စမကနးႏင ဆကစပသမားထမ အသးဝငေသာ တဆငခ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ အခကအလကႏင အရငးအျမစမားက အသးျပႏငသည။ အမေထာငစမား သ႕မဟတ တစဥးခငးစက ဥးတညသညစမကနးမားတြငအဓကအခကအလက ေကာကယရန ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး နညးလမးမားက အကန႕အသတျဖငအသးျပရန ျဖစႏငသည။ ဥပမာ။ အမားျပညသအပစမား၊ရပရြာလထေခါငးေဆာငမား၊ NGOမား ႏင CBOမား ပါဝငေသာ သးသန႕ေရြးခယသညအပစမား။၃၂ SPRSS၊ ကား/မဆငရာ၊ လမႈေရးဆငရာ၊ ဆငးရႏြမးပါးမႈႏင အျခားဆနးစစမႈမား (စမကနး အဆငခြျခားျခငးေပၚတြင မတည၍)က ျပငဆငရာတြင ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစမႈမားထညသြငးရနအတြက ေနာကထပအခြငအလမးမား ရသည။၃၃ ဥပမာအားျဖင လမႈစးပြားေရးဆငရာ သ႕မဟတ အကးေကးဇးရရခစားသ ႏင/သ႕မဟတ ေဖာကသညမား အေၾကာငး အကဥးခပေဖာျပခကက ဖနတးထားၿပး အကးေကးဇး ရရခစားရသမားက ဆနးစစျခငးမ တဆင အကးေကးဇး ရရခစားရသမား၏ အျမငမားက ရရသည။

ေအာငျမငေသာ ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငး၊ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငးအတြက အၾကျပခကမား (နညးလမး ၇ ကၾကညပါ)

• အထးကၽြမးကငမႈမား - စမကနးျပငဆငလပကငရာတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး အေတြ႔အၾကရသည ဝနထမး၊ အတငပငခ သ႔မဟတ ရပရြာလထအေျချပအဖြ႔အစညး တစခ ပါဝငပါေစ။ ထ႕ေနာက ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစမႈ ႏင/သ႔မဟတ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး (M&E) လပငနးစဥက ကၽြမးကငသ ပညာရငမားကျမငတငသည။ အစးရမဟတေသာ အဖြ႔အစညးအမားအျပားသည အဆပါ နညးလမးမားတြငအေတြ႔အၾကရသည။ ပးေပါငးပါဝငေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး အတငပငခမားအပါအဝင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ လပေဆာငမႈမားအတြက အကးအကားအခကအလကနမနာမား (TORမား) က ADB ၏ အငတာနကစာမကႏာတြင ရရႏငသည။

• အရငးအျမစမား - ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငးႏင M&E လပေဆာငရနအထးတလည သတမတထားသည အခနႏင ရနပေငြမား လေလာကစြာ လအပသည။ ယငးတ႔သည သမားရးကလပေဆငမႈမားထက အခနပၾကာ ေသာလညးပမထေရာကေခာေမြ႕ေသာ အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငးက ျဖစေစသည။ ရပရြာလထမား၏ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးဆငရာကၽြမးကငမႈမားကထေထာငေပးၿပး တာဝနခမႈက နားလညသေဘာေပါကေစသည။

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၆၁

• ေျပာငးလြယျပငလြယႏငမႈႏင အထးဂရျပလပေဆာငမႈ - ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငးႏင M&E သည အလရငမားႏင တာဝနယေဆာငရြကေသာဌာနမားက ေျပာငးလြယျပငလြယရေစရန၊ ယငးတ႕၏ တငကးမနးဆထားေသာ အၾကဥာဏမားႏင ယဆခကမားကစမးသပထားၿပးျဖစရန၊ မညသညက တးတကမႈကျဖစေစေၾကာငး ျပနလညစစေဆးရနႏင ထငရားေသာျပနာမားက ရငဆငရန အတြက စနေခၚႏငသည။ အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကသမား၏ မမကယတငျပနလည သးသပမႈ၊ အဆကမျပတေလလာသငယမႈႏင ယဥေကးမႈဆငရာ အထးဂရျပလပေဆာငမႈတ႔အေပၚ မားစြာမတညသည။

• စမကနးႏငဆကစပသမားပါဝငပတသကမႈကဆးျဖတရန စမကနးႏငဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငး - ဤခြျခမးစတျဖာေလ႔လာမႈသည စမကနးႏငဆကစပသမား၏ လအပခကမား၊ စတဝငစားမႈမား ႏင စြမးရညမားက ခြျခားသတမတၿပး မညသသည မညသ႕ ပါဝငပတသကသညစသည အခကအလကမားကေပးသည။

• ရငးလငးေသာ ရညမနးခကမားႏင အစအစဥေရးဆြျခငး - အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကသည ဌာနမားသည ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငးႏင M&E ၏ရညမနးခကမားကရငးလငးေအာငျပလပရမည၊ ဂရတစကစစဥရမညျဖစၿပး အကးေကးဇးရရခစားသမားထတြင လကေတြ႔မဆနေသာ ေမာမနးခကမားမျဖစေပၚေစရန ေသခာလပေဆာငရမည။ ျဖစႏငေျခရေသာ ရညမနးခကမားတြင စမကနးပစႏင ေစာငၾကညျခငး၊ ထေရာကမႈကတးတကေစျခငး၊ သ႔မဟတ စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ စြမးရည တညေဆာကျခငးတ႔က တရားဝငခြငျပခကေပးျခငး ပါဝငသည။

• ေနာကဆကတြ လပငနးစဥ- ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငးႏင M&E မ ရာေဖြေတြ႔ရခကမားႏင လပေဆာငေနဆ လပငနးတးတကေစရန ယငးတ႕၏ အေထာကအပမား အေပၚ ေနာကဆကတြ လပေဆာငေၾကာငး ေသခာေစရန လပငနးစဥတစခ လအပသည။

ADB၊ ၂ဝဝ၇၊ လမႈေရးဆငရာ ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးအတြက လကစြ ၊စာမကႏာ ၆၇ (IPSA အတြက TOR နမနာ) ႏင

စာမကႏာ ၆၉ (စမကနးပစတြင လမႈေရးဆငရာခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးအတြက နမနာ TOR; ေဆြးေႏြးတငပငျခငး/

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး အထးကၽြမးကငသမားအတြက TOR: www.adb.org/participation/toolkit-term-reference.

asp)

နညးလမးမားႏငကရယာမား

အကးေကးဇးရရ ခစားရသမားသည ယငးတ႔၏ ျပနာမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငးႏင အေျဖရာျခငးတ႔တြင ထနးခပမႈ တစစတစရာ ရရေစရန ကညရာတြင ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငး နညးလမးမားသည သမားရးက သေတသန နညးလမးမား (ဥပမာ၊ ကယစားျပမႈက အသးျပေသာ စစတမးမား) မ ကြာျခားသည။၃၄ ဤနညးလမးမားက ျခငႏငရန ADB သည “ပးေပါငးပါဝင အလငအျမန ဆနးစစျခငး (PRA)” ဟေသာ အသးအႏႈနးက အသးျပသည။

ပးေပါငးပါဝင အလငအျမန ဆနးစစျခငးသည စမကနးႏင ဆကစပသမား ယငးတ႔၏ ကယပင ျပနာမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလလာႏငရနႏင အစအစဥ ေရးဆြျခငး၊ အေကာငအထည ေဖာေဆာငရြကျခငးႏင သေဘာတညထားသည ေျဖရငးခကမားက အကျဖတျခငးတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကႏငရန ရညရြယသည။ နညးစနစမားသည အခကအလက စေဆာငးျခငးႏင ေဆြးေႏြးျခငး လပငနးစဥမားသည အမားျပညသ ပါဝငႏငေၾကာငး၊ ပြငလငးျမငသာေၾကာငးႏင အပစလက လပကငျခငးက ဥးတညေၾကာငး ေသခာေစရန အျမငႏင ႏႈတထြက ေျပာၾကားမႈမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငးက အထးျပသည။

အကးအကား။ ADB၊ ၂ဝဝ၇၊ လမႈေရးဆငရာ ခြျခမးစတျဖာေလလာျခငး လကစြစာအပ၊ မနလာ။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၆၂

ေအာကပါ ဇယားသည အသးမားေသာ PRA နညးလမးမားက ေရြးခယ ေဖာျပထားသည။ ဆနးစစျခငး အမးအစားႏင ယငး၏ ရညမနးခကမားက အေကာငးဆး နညးလမးမားက ဆးျဖတလမမည။ အရငးအျမစမား၏ စာရငး၊ လမႈေရးဆငရာ ခြျခမးစတျဖာ ေလလာျခငး လကစြစာအပႏင ADB ၏ အငတာနက စာမကႏာတြင ေနာကထပ သတငး အခက အလကမား ရရႏငသည။၃၅ ေအာကတြင ရငးျပထားသည နညးလမး အမားအျပားသည ျမငလြယ၍ အျပနအလန သကေရာကမႈ ရၿပး ထညဝင လပကငရန၊ ထေတြ႔ ေဆာငရြကရန အတြက ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကသမားတြင စာတတေျမာကရန မလအပေပ။ ယငးတ႔က ပညာ ေကာငးမြနစြာ တတေျမာကသမား အတြကလညး ေျပာငးလ ကငသးႏငၿပး အျခား ထးတမးစဥလာ သေတသန နညးလမးမားႏငလညး ေပါငးစပႏငသည။

နညးလမး ေဖာျပခက

ျပကၡဒန ေန႔တစေန႔အတြငး သ႔မဟတ ရာသမား တေလာကတြင လပကင ေဆာငရြကမႈမား မညသ႔ ေျပာငးလသြားသည ဆသည သတငး အခကအလကမားက စေဆာငးပါ။

အေရးပါသည ျဖစစဥမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလလာျခငး ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကသမားက ဇာတလမး ေျပာျပျခငးမ တဆင အလြန အေရးပါသည ျဖစစဥမားက (အေပါငးသေဘာ ေဆာငသညျဖစေစ၊ အႏတသေဘာ ေဆာငသညျဖစေစ) စေဆာငးပါ။ ေနာကထပ အခကမားက စေဆာငးၿပး ေျဖရငးရန ကစၥရပမားက ရာေဖြ သတမတပါ။ ထ႕ေနာကမ ျဖစႏငေျခရသည အမးမးေသာ အေျဖမားက အေျချပ၍ ကစၥရပမားက မညသ႔ ေျဖရငးမညက ဆးျဖတၿပး ဇစျမစက ကငတြယ ေျဖရငးရာတြင ယငးတ႕၏ ေအာငျမငႏငေျခက အကျဖတသည။

ဆးျဖတခက သစပင (ဆကစပမႈျပပ) ဆကစပမႈမားက ျမငသာေစရနႏင ဆးျဖတခကျပျခငးက ပ႔ပးရန သစပငပစ (ဆကစပမႈျပပ) မားက အသးျပပါ။ ဥပမာ။ ျပနာ ဆကစပမႈျပပ မားသည ေဖာျပထားေသာ ျပနာ တစခ၏ အေၾကာငးရငးမားႏင အကးမားက ေဖာျပသည။ ရညမနးခက ဆကစပမႈျပပမားသည ျပနာမားက ရညမနးခကမား အျဖစ ေျပာငးလၿပး နညးလမးမား-ပနးတင ဆကစပမႈ တစခက ဖနတးသည (နညးလမး ၂က ၾကညပါ) ။

လပငနးခြငႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကသ စးစမးေလလာျခငး ျပညသမားႏင ယငးတ႔၏ သဘာဝ ပတဝနးကငတြင နးကပစြာ ကယကယျပန႔ျပန႔ ပါဝင ပတသကျခငး၊ ယငးတ႔၏ အေလ႔အထမားက စးစမး ေလလာျခငးသည နကရႈငးစြာ နားလည သေဘာေပါကျခငးက တးတကေစသည။ ယငးသည ေတြ႔ဆ ေမးျမနးျခငးမားႏင အပစ ေဆြးေႏြးပြမား ကသ႔ အျခား အရညအေသြး ဥးစားေပး နညးလမးမားက အသးျပႏငသည။

ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငးနညးလမးမား

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၆၃

နညးလမး ေဖာျပခက

နကရႈငးစြာ ေတြ႔ဆ ေမးျမနးျခငးႏင သးသန႔ ေရြးခယသည အပစ ေဆြးေႏြးပြမား

အေသးစတ ေဖာျပခကမား အတြက နညးလမး ၁ - စမကနးႏင ဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငးႏင ေဆြးေႏြး တငပငျခငး၊ ေဆြးေႏြး တငပငျခငး နညးလမးမား ဇယားက ၾကညပါ။

ေျမပေရးဆြျခငး သ႔မဟတ ပစေရးဆြျခငး မားေသာအားျဖင သးသန႕ေရြးခယသညအပစ သ႔မဟတ ပမကယျပန႕သည အပစအေျခအေနရ ေဒသခေနထငသမားသည ေဒသဆငရာ နယပယတစခ၏ ရပပမားျဖငေဖာျပခကတစခက ဖနတးသည။ ယငးတ႔သည လကျဖင ေရးဆြႏငသညသ႔မဟတ အဆငသင ျပငဆငၿပးသား ေျမပတစခတြင အမတအသားမားျပႏငသည။ အသးမားေသာ ေျမပအမးအစားမားတြင အရငးအျမစျပေျမပမား၊ ကနးမာေရးျပေျမပမားႏင အဖြ႔အစညးဆငရာ ေျမပမား ပါဝငသည။ ေျမပမားသည ကစၥရပမားက စးစမးရန၊ စးရမပပနသည နယပယမားကေဖာျပရနႏင ျဖစႏငေျခရေသာ ေျဖရငးခကမားကစးစမးရန ေနာကထပ ပးေပါငးပါဝင စစစေလလာျခငးအတြက အေျခခ အခကအလကမားေပးသည။

ႏႈတ သမငး/ ကာလမဥး အခနႏငအမ ေျပာငးလမႈမား၊ သမငးဝင ျဖစရပမားတြင ပဂၢလတစဥးခငးသ႔မဟတ အဓက အရငးအျမစပဂၢလမား (ဘရားေကာငး ေခါငးေဆာငမား၊ ေကးရြာအႀကးအကမား၊ ရပမရပဖမား အစရသည) ၏ ကယပင အေတြ႔အၾကမားႏင အျမငမားက မတတမးတင၊ ထနးသမးၿပး အဓပၸါယေဖာပါ။

အဆငခြျခားျခငး/ အမတေပးျခငး သးသန႔ ေရြးခယသည အပစ သ႔မဟတ ပမႀကးမားေသာ အပစ အေျခအေနတြင အဆငခြျခားျခငး သ႔မဟတ အမတေပးျခငး ေလကငခနးမား လပေဆာငပါ။ ပမ ႏစသကမႈ အဆင ခြျခားျခငးတြင ျပညသမားသည ကနပစၥညးမား၊ ဝနေဆာငမႈမား သ႔မဟတ လႈပရားမႈမားတြင ယငးတ႔ မညသညက ၾကကသည / မႀကကသညက ခြျခားသတမတၾကသည။ ယငးတ႔က အဆငခြၿပး ေဒသတြငး ပမႏစသကမႈမား အတြက အေၾကာငးရငးမားက စးစမးပါ။ ၾကြယဝမႈ အဆငခြျခားျခငးတြင ၾကြယဝမႈ/ဆငးရႏြမးပါးမႈ (ဥပမာ။ ။ အမအမးအစား၊ ပငဆငမႈမား၊ လ႕အဖြ႔အစညး အတြငးရ အဆငအတနး၊ ေၾကြးတငျခငး) က တငးတာရနအတြက သငေလာေသာ ေဒသဆငရာ စႏႈနးမား သတမတျခငး ပါဝငသည။ ထ႕ေနာကတြင ယငးစႏႈနးမားကအသးျပ၍ တစဥးခငးစမားႏင အမေထာငစမားက အဆငခြျခားသည။ ျပနာ စစတမး ေကာကယမႈ တစခတြင အပစမားသည ျပနာမားက ခြျခားသတမတ၊ စစစေလလာ၊ အဆငခြျခားၿပး ျဖစႏငေျခရေသာ ေျဖရငးခကမားက အၾကေပးသည။

ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငးနညးလမးမား

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၆၄

နညးလမး ေဖာျပခက

ဇာတလမးေျပာျပျခငး ပဂၢလကတစဥးခငးစမားႏင အပစမားသည ယငးတ႔၏ ဇာတလမးမားကတကရကျဖစေစ ျပဇာတ ႏင အခနးလက သရပေဆာငျခငးျဖငျဖစေစ ေျပာဆၾကသည။ ဇာတလမးေျပာျပျခငးသည ကြျပားျခားနားေသာ ပတသကဆကႏြယသမား ပါဝငသညပမကယျပန႕ေသာ ပရတသတမားျဖင စတဝငစားဖြယေကာငးေသာ ေဆြးေႏြးျခငးက ႏႈးဆြေပးႏငသည။ ယငးတ႔၏ ေန႔စဥဘဝႏင ရပရြာလထအတြငးတြင ျဖစပကေနသညမားအား လအမားမညသ႔ရႈျမငၿပး အဓပၸါယဖြငဆၾကသညက ရပရငရကကးရာတြင အသးျပသည ရပပအစဥ မတဆင ေျပာငးလမႈမားက ေဖာျပရန ဗဒယႏင ဓါတပမားကလညး အသးျပႏငသည။

ေျမျပငအေျခအေနအရငးအျမစျဖန႔ေဝထားပမားက လညပတၾကညရႈျခငး၊

ေဒသသဘာဝ ပတဝနးကင၊ အရငးအျမစမား တညရရာေနရာ၊ ေျမအသးခမႈ အေျခအေနႏင အျခားအစတအပငးမားက နားလညသေဘာ ေပါကႏငရန သေတသတစဥး ေရြးခယထားေသာ ေဒသတြငး နယေျမတစခတြင သတမတထားေသာ လမးေၾကာငး တစေလာက တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပေသာ သတငးအခကအလက ေပးႏငသည အမးသား၊ အမးသမးမားႏငအတ ေျခလင ေလာကသြားပါ။ တကရကေလ႔လာမႈ၊ သတငးအခကအလက ေပးသမားက ေမးျမနးျခငး၊ လမးတစေလာက ေတြ႔ၾကရေသာသမားႏင လကတနး ေတြ႔ဆေမးျမနးျခငးမားမ တဆင သတငးအခကအလကႏင အထငအျမငမားက စေဆာငးရရသည။

အလားအလာ ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငး အစြနးတစခမ အစြနးေနာကတစခသ႔ ျဖန႔ကကမႈတစေလာကတြင အေျခခအခကအလကမား မေဝ စေဆာငးသည။ တနညးအားျဖင ကစၥရပတစခ၏ အတငးအတာတစခ (ဒဂရ၊ တစစတစခ၏ ပမာဏ)ႏင ပတသက၍ အၾကဥာဏမားမေဝသည။ အလားအလာခြျခမး စတျဖာေလ႔လာျခငးသည ဓမၼဓဌာနကျခငးႏင ပဂၢလဓဌာနကျခငး အစြနးႏစခလးကလညး ၾကညႏငသည။ (ကၽြႏပသည အနးဆးကနးမာေရးဌာမ “x” ကလမတာအကြာတြင ေနထငသည ။ ကၽြႏပသည အနးဆးကနးမာေရးဌာနႏင အလြနေဝးကြာရာတြင ေနထငသည စသည ေဖာျပခကႏစခက ႏႈငးယဥၾကညပါ)

အကးအကား။ ADB အငတာနကစာမကႏာ -www.adb.org/participation/toolkit-methods-approaches.asp; United Nations ၏

အစားအေသာကႏင လယယာစကပးေရး အဖြ႔အစညး၊ ၁၉၉ဝ။ လ႕အဖြ႔အစညးအတြက နညးလမးမား၊ လ႕အဖြ႔အစညး သစေတာေရးရာတြင

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ အကျဖတျခငး၊ ေစာငၾကညျခငး ႏင တနဖးျဖတျခငးအတြက အၾကဥာဏ၊ နညးလမးမားႏင ကရယာမား၊ ေရာမ၊

ကမာၻ႕ဘဏ။ ၁၉ ၉ ၆၊ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးႏင လမႈေရးဆငရာအကျဖတျခငး၊ ကရယာမားႏင နညးစနစမား၊ ဝါရငတန ဒစ။

ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငးနညးလမးမား

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၆၅

အခ႕ေသာပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးဆငရာနညးလမးမားက စနစတက ေပါငးစပျခငးျဖင ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငးအတြက ပစတက တညေဆာကထားေသာ ခဥးကပမႈမားႏင နညးလမးမားကရရေစသည (ဥပမာ။ ပးေပါငးပါဝငေလလာျခငးႏင လပေဆာငျခငး၊ ပးေပါငးပါဝင ေကးလကဆနးစစမႈ၊ အကးေကးဇးခစားရသမား ဆနးစစျခငး) (အကးအကား၃၄)။ ရပရြာလထက စညး႐းလႈပရားမႈမားသည ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအျဖစဆးအစြနးတြငရသည။ ေအာကတြင ADB အသးျပေသာ နညးလမးမားက ေဖာျပထားၿပး ေနာကထပ သတငး အခကအလကမားက ကးကား ထားသည။

• ဆငးရႏြမးပါးမႈကပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငး (PPA)- PPA သည ဆငးရႏြမးပါးမႈက ျပညသ႕မဝါဒမ တဆငေလာခရနအတြက ဆငးရႏြမးပါးမႈက ခြျခမးစတျဖာ ေလလာျခငးႏင ဗဟာမားေရးဆြရာတြင ဆငးရႏြမးပါးသမား၏အျမငမားက ထညသြငးေရးအတြက အသးျပသည နညးလမးတစချဖစသည။၃၆ ၂ဝဝ၄-၂ဝဝ၅ တြင ဆငးရႏြမးပါးမႈႏင ယငး၏ လမးေၾကာငးမားက နကရႈငးစြာ နားလည သေဘာေပါကေစရန PPA တစခလပေဆာငျခငးအတြက ADB ႏင ကမာၻ႕ဘဏသည မြနဂးလးယားႏငင အမးသားစာရငးအငးဆငရာ႐းက ေထာကပေပးခသည။ အမးသားမား၊ အမးသမးမား၊ လငယမား၊ လႀကးမား၊ ထခကလြယေသာ အပစမားႏင ေဆြးေႏြးပြမားက ကငးပခသည။ ရပရြာလထအပစမားႏင အဓကကေသာရပရြာလထ ေခါငးေဆာငမား (ဥပမာ။လမႈေရးဆငရာ ဝနထမးမား၊ ဆရာဝနမား) ႏင ေဆြးေႏြးတငပငခသည။ ကေမာၻဒးယားႏင လာအ ျပညသ႕ ဒမကရကတစသမၼတႏငင (Lao PDR) တ႔တြငလညး ဆနးစစျခငးမားက ပပးခသည။၃၇

• အကးေကးဇးရရခစားရသမားဆနးစစျခငး (BA)- BA သည စစဥထားေသာ သ႔မဟတ လကရ လပေဆာငမႈမားတြင ရညရြယေသာ အကးေကးဇးခစားရသမား၏ အျမငမား ရရျခငးမ တဆင ဖြ႔ၿဖးေရး လႈပရားမႈမား၏ အကးသကေရာကမႈက တးတကေစသည အရညအေသြးဥးစားေပး ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး နညးလမးတစချဖစသည။ ယငးသည ရညမနးထားေသာအပစ၏ လမႈယဥေကးမႈဆငရာ အေျခအေနမားႏင အျမငမားအေပၚ စတခယၾကညရသည အရညအေသြးဥးစားေပး နကရႈငးေသာ အခကအလကမားေပးျခငးျဖင အေရအတြက တငးတာမႈ နညးလမး မားက ျဖညစြကသည။ ယငးက သးသန႕ေရြးခယသညအပစမား၊ ေတြ႔ဆေမးျမနးျခငးမားႏင အျခားနညးလမးမား မတဆငေဆာငရြကသည။၃၈ BA ကတရတျပညသ႕သမၼတႏငင Shandong စရငစရ သန႕ရငးမႈျမငတငေရး စမကနး တစခတြင ADB ၏ ရပရြာလထလပေဆာငမႈအတြက ပးေပါငးပါဝင စမကနးအကျဖတျခငး၏ အစတအပငးအေနျဖင အသးျပခသည။ ဆနးစစခကတြင စမကနး အကးေကးဇး ခစားရသမားႏင အျခားစမကနးႏငဆကစပသမားအေနျဖင ျပနာမားက ယငးတ႔၏ ရႈေထာငမ အဓပၸါယ သတမတရန၊ စမကနး လႈပရားမႈမားက ပစေရးဆြရနႏင လကရ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ ဖြ႔ၿဖးမႈ လပငနး အေျခတညရနအတြက တငပင ေဆြးေႏြးျခငးမား ပါဝငသည။၃၉

• ရပရြာလထ စညး႐းလႈပရားျခငးက ေလ႔လာမႈ စကဝနးခဥးကပပ-ရပရြာလထ စညး႐း လႈပရားျခငး ခဥးကပမႈသည စမကနးစကဝနးတစေလာက ဆကလကလပေဆာငေနသည ပးေပါငးပါဝင အစအစဥေရးဆြျခငး၊ လပေဆာငျခငး၊ ေလလာၾကညရႈျခငး ႏင အကျဖတျခငးတ႔၏ ထပတလလ လပေဆာငမႈပစကအသးျပသည။ Live & Learn Environmental Education (LLEE) သည ADB TA-6123 ၏ အစတအပငးအျဖစ ထေရာကေသာ ေရ စမခန႕ခြမႈ မဝါဒမား ႏင ကငသးမႈမားကျမငတငၿပး ေလလာမႈစကဝနးခဥးကပပက ဖနတးခသည။၄၀

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၆၆

နညးလမး ၇။ ပးေပါငးပါဝငေစာငၾကညျခငးႏငအကျဖတျခငး၊ စာမကႏာ ၉၁ တြင ေဖာျပထားသကသ႔ ေနာကထပ အရငးအျမစမားက စာရငးမားတြင စစဥ ေဖာျပထားသည။ စမကနး အေကာငအထည ေဖာျခငးမ တဆင ေဆာငရြကလင ဆနးစစျခငး နညးလမးမားသည ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး နညးလမးမား အျဖစပါ အသြငႏစမးျဖင သကေရာကသည။

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၆၇

နညးလမး (၄) ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး အစအစဥတစခဖနတးျခငး

ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအစအစဥတစခသညသးျခားအေနႏငျဖစေစအျခားစမကနး စာ႐ြကစာတမးမားအတြငးသ႔ေပါငးစပထားျခငးျဖငျဖစေစစမကနးစကဝနးတေလၽာကတြင စမကနးႏငဆကစပသမားပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးကလမးျပသည။ယငးအစအစဥ သညလႈပရားမႈမားကရယၿပးယငးတ႔ကမတတမးတငျခငးႏငအကျဖတျခငးတ႔က လပေဆာငေစသည။

နဒါနး

ADB တြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည သတငးအခကအလက ထတျပနျခငးႏင မေဝျခငး၊ ေဆြးေႏြး တငပငျခငး၊ ပးေပါငးပါဝငျခငးႏင စပတလပေဆာငျခငး စသည အဓက ခဥးကပမႈ ေလးခက ျခငမသည။ ယငးတ႔သည ကြျပားျခားနားေသာ အပစမား၏ ပဏာမေျခလမးႏင လႈပရားမႈအဆင အမးမး ပါဝငသည ဆကဆေရးမားက လႊမးျခသည။

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥ တစခ (ယခင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥ တစခ) တြင စမကနးစကဝနး တေလာက မညသည စမကနးႏင ဆကစပသမားက မညသညအခနတြင မညသ႔ထေတြ႔ဆကဆမညက စနစတက ဆးျဖတျခငး ပါဝငသည။

ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအစအစဥမားသည ADB ၏ စမကနးစကဝနးတြငမညကသ႔ အဝငခြငကျဖစပါသနညး။

အယအဆ အဆငတြင အဆးသတသည IPSA သည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥ တစခက ဖနတးျခငး ျပမည မျပမညက ေဖာျပသည။ စမကနး အမားစတြင ယငးအစအစဥက ထညသြငးရန အတြက အသြငသ႑ာန တစခ႕ျဖင အားေကာငးစြာ အဆျပႏငသည။ IPSA ပစ လမးၫႊနမႈအရ “လမႈေရးဆငရာ ကာကြယေစာငေရာကမႈ ကစၥရပမားသည အေရးပါသညဟ သတမတေသာ အခါမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥ လအပသည။ တစဥးခငးႏင အပစမား၏ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည အေရးပါသညဟ သတမတေသာအခါ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ အစအစဥတစခက အသးျပရန အထးတကတြနးသည” ဟဆသည။ စမကနး ျပငဆငရာတြင SPRSS သည အေကာငအထည ေဖာျခငးအတြက စစဥထားေသာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အဆငႏင စပလဥးသည သတငးအခကအလကမား၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥ တစခက ပစထတၿပးမၿပးႏင ယငး၏ အဓက အဂၤါရပမားႏင ပတသကသည သတငးအခကအလကမား လအပသည။ Tab ၃ ကၾကညပါ - IPSA ႏင SPRSS ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး ပစက႑မားအတြက စမကနးစကဝနးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး။

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥမားသည လႈပရားေျပာငးလမႈ ဆကလကရေနရမည။

၆၈

အစအစဥ၏ ပထမအဆငသည စမကနးပစ ေရးဆြစဥ အတြငး ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက လမးၫႊနလမမည။ ထ႔ေနာက ပမ၍ အေသးစတ ေဖာျပထားေသာ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငး အဆင တစခ ရၿပး စမကနး ျပငဆငစဥ အတြငး တစျဖညးျဖညး တးတက ေျပာငးလလာမည။

အစအစဥမားသည သးျခား ရပတညႏငသည သ႔မဟတ ကား/မ လပေဆာငမႈ အစအစဥ၊ လမႈဖြ႔ၿဖးေရး ဆငရာ လပေဆာငမႈ အစအစဥ၊ ျပနလည ေနရာခထားျခငး အစအစဥ၊ အျခား ကာကြယ ေစာငေရာကမႈႏင ေလာပါးသကသာေစျခငး အစအစဥမား အတြငးသ႔ ေပါငးစပႏငသည။ လာအႏငငရ Nam Theun ၂ ေရအားလပစစဖြ႔ၿဖးေရး စမကနး၏ လမႈဖြ႔ၿဖးေရးဆငရာ အစအစဥသည အသးဝငေသာ ဥပမာ တစခ ျဖစသည။ ယငးတြင အမားျပညသႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးႏင အခကအလက ထတျပနျခငးအတြက အေသးစတက႑ တစခ ထညသြငးထားသည။၄၁

ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး အစအစဥတစခ ဖနတးျခငး

လပေဆာငခက တစခခငးစက အကဥးခပ ေဖာျပထားသည အခနအလက ျဖစစဥမားက ေဖာျပသညပစတစချဖင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥ အကဥးခပဇယား တစခက လမႈေရးဆငရာ ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး လကစြ စာအပတြင ေဖာျပထားသည။၄၂

စမကနးႏင

ဆကစပသ

အပစ

ဝငေရာက

လပေဆာင

ရသည ရညမနး

ခကမား

(သတငး

အခက အလက

ထတလပ

ျခင း / မေဝျခငး ၊

တငပင ေဆြးေႏြး

ျခငး၊ ပးေပါငး

ေဆာငရြကျခငး၊

သ႔မဟတ စပတ

လပေဆာငျခငး)

ႏင နကရႈငးမႈ

အတငး အတာ

(နမ႔၊ အလယ

အလတ၊ျမငမား)

ပးေပါငး ပါဝင ေဆာငရြက သည

နညးလမးမား (ဥပမာ - အလပ႐

ေဆြးေႏြးပြမား၊ ပးေပါငး ပါဝင

ဆနးစစျခငး၊ စစတမး ေကာကယျခငး၊

ရပရြာ လထ စညး႐း လႈ႕ေဆာျခငး

သ႔မဟတ CSO မားမ ဝနေဆာငမႈမား

ေပးျခငး၊ ပးေပါငး ပါဝင

ေဆာငရြကေသာ M&E)

အခနကာလမဥး ခန႔မနး

ကနကစရတ

ပးေပါငး ပါဝင

ေဆာငရြက

ျခငး အတြက

ခဥးကပပ

နညးလမး တာ၀နရသ စတငသည

ရကစြ

ၿပးစးသည

ရကစြ

အစးရ

အရပဘက

လမႈအဖြ႔အစညး

ပဂၢလက႑

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအစအစဥမားသည ထေတြ႔ဆကဆရမညအပစမား၏ ေရြးခယမႈကလမးၫႊနေသာ စမကနးႏငဆကစပသမားခြျခမးစတျဖာေလလာျခငးမားအေပၚ အေျခခသည။ ထ႕ေနာကတးတကမႈမားက စမကနးႏငဆကစပသမားကယတင ျဖစေစသည။ ယငးတြင စမကနးပစအတြငးပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးက အၾကမးဖငးေဖာျပရန ကနဥး အလပ႐ေဆြးေႏြးပြတစခႏင အေကာငအထညေဖာေရးအစအစဥမားကေရးဆြရန ေနာကထပအစညးအေဝးမား ပါဝငႏငသည။ ဤလမးၫႊနရ စမကနးစကဝနးတြငအသးျပေသာအျခားနညးလမးမားသည စမကနးႏငဆကစပသမားက ကြျပားျခားနားေသာနညးလမးမား

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၆၉

ျဖင ထေတြ႔ဆကဆျခငး (ဥပမာ။CSOမားက အသးျပျခငးမတဆင [နညးလမး ၆] သ႕မဟတ ပးေပါငးပါဝင ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငးက အေကာငအထညေဖာျခငး [နညးလမး ၇]) တြင အကအညေပးသည။

ေနာကဆးတြင အဓက စမကနးႏငဆကစပသမား၊ ယငးတ႕ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး၏ ရညမနးခကမားႏင ယငး၏ အတငးအတာမား (ခဥးကပမႈ/နညးလမးမား၏ နကရႈငးမႈ) တ႔သည အခနကာလမဥးႏင အရငးအျမစခန႕မနးေျခမားျဖင ေျပာငးလေနေသာအစအစဥတစခက သေဘာတညျခငးႏင ရယျခငးျပရနလအပသည။ စမကနးႏငဆကစပသမားဟဆရာတြင ပမနအားျဖင ပါဝငေဆာငရြကျခငးဆငရာ လႈပရားမႈမားအေကာငအထညေဖာရာတြင ဥးေဆာငသည DMC လကခရရသ ႏင/သ႕မဟတ ေဖာကသည ပါဝငသည။ အခါမားစြာတ႔တြင ယငးသည ရပရြာလထအဆငႏငျပညသမားကယတငတ႔ျဖင အနးကပဆးျဖစေသာ ေဒသႏရအစးရပငျဖစသည။ စမကနးႏငဆကစပသမားတြငေဆြးေႏြးတငပငခရေသာ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမားလညး ပါဝငႏငၿပး ယငးတ႔ကယတင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ လပေဆာငခကမားက အေကာငအထည ေဖာေဆာငႏငၾကသည။ တစခါတစရတြင ပဂၢလကက႑ အဖြ႔အစညးမားက ထေတြ႔ဆကဆသည။

ေအာကပါ စစေဆးရမည စာရငးသည အဓက ကစၥရပမားႏင အစတအပငးမားက အစအစဥတြင ထညသြငးထားေၾကာငး ေသခာေစသည။

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး အစအစဥတစခဖနတးရာတြင စစေဆးရနစာရငး

• ကနဥးစမကနးႏင ဆကစပသမား ခြျခမးစတျဖာ ေလလာျခငးေပၚတြင အေျခခေသာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ လပငနးစဥမားတြင မညသညစမကနးႏင ဆကစပသ အပစမားသည ထေတြ႔ဆကဆေနသနညး။

• ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးမတဆင မညသညဆးျဖတခကမားကမညသ႔ျပလပေနသနညး။ • စမကနးစကဝနး၏ အဆငတစခစရစမကနးႏငဆကစပသမား ထေတြ႔ဆကဆျခငး၏

ၾကတငခန႕မနးထားေသာ ကယျပန႕မႈ ႏင နကရႈငးမႈသည မညမရပါသနညး။ • ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးက ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာချခငး၊ လမႈေရးဆငရာဗဟာႏင ကာကြယ

ေစာငေရာကမႈလအပခကမား အကဥးခပတ႔ႏင မညကသ႔ ခတဆကမညနညး။• အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငးကာလတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးက မညကသ႕

အသးျပမညနညး။• ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးဆငရာလႈပရားမႈမားအတြက အခနကာလအပငးအျခားမာ အဘယနညး။• ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးနညးလမးမားက မညသ႔ အစဥသတမတပါမညလ။ • ဌာေန႐း၊ တာဝနယေဆာငရြကေသာဌာန၊အတငပငခမား၊ အစးရမဟတေသာအဖြ႔အစညးမား

ႏင အျခားသမား အၾကားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈ အေကာငအထညေဖာျခငးအတြက အခနးက႑မားႏင တာဝနမားကမညသ႔ ျဖန႔ေဝထားပါသလ။

• ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအတြကေထာကကသမား လအပပါသလား။ • ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအစအစဥကအေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရနမညမကနကၿပးမညသည

အသးစရတေအာကတြင ရပါသလ။

စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရးဗဟာ (SCS) ဖနတးျခငးက ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥက ဝငေရာက ပ႔ပးသငသည။ စမကနး အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငးက လမးၫႊနေသာ PAM တြင စမကနး အားလးအတြက SCS ဖနတးျခငး ပါဝငသည

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၇၀

(နညးလမး ၅ - စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရးဗဟာတစခ ဖနတးျခငး၊ စာမကႏာ ၇၇ ကၾကညပါ) ။

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငးတြင မညသညက လပေဆာငၿပးျဖစသည၊ လကရ လပငနးက စမခန႔ခြရာတြင မညကသ႔ ေအာငျမငစြာ ေထာကကခသည စသညျဖင အစအစဥက ပမနျပနလည ဆနးစစျခငးျပသည (အကးအကား ၄၂) ။ စမကနး ေစာငၾကညျခငးသည ျပနလညဆနးစစသည မစရငမား၊ EA ၏ သးလတစၾကမ အစရငခစာမားႏင အျခားယႏရားမားမ တဆင တးတက ေျပာငးလမႈက သတငးေပးပ႔သငသည။

ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအစအစဥ ဥပမာတစခ

ေအာကပါပစသည ADB နေပါ ရပရြာလထဆညေရေပးေဝျခငးစမကနးအတြက အစအစဥက အကဥးခပ ေဖာျပထားသည။၄၃

စမကနးႏငဆကစပသမားႏင လမႈေရးဆငရာခြျခမးစတျဖာေလလာျခငးမ အဓက စမကနးႏငဆကစပသမား

ဗဟအစးရ ဝနႀကးဌာနမား/ ေဒသႏရအစးရအရာရမား

ခရငအဆင အရာရမား ေဒသအေျခခအေဆာကအအဖြ႔ၿဖးေရး၊ လယယာစကပးေရးႏင လမးမားဌာန (DOLIDAR) ( တာဝနယေဆာငရြကေသာ ဌာန) မ အရာရမား

ကယစားျပအဖြ႔အစညးႏငေကာမတမား

ခရငအဆင အႀကးအကမား

ခရငအတြငးမ ခ႕င႔ေသာအပစ (DAG) ကယစားလယမား

ေကးရြာဖြ႔ၿဖးေရးေကာမတ (VDC) ေခါငးေဆာငမား

ရပကြကႏင ခ႕င႔ေသာအပစ ကယစားလယမား

ခရငအဆင ဖြ႔ၿဖးတးတကေရးေကာမတ (DDCs) (ဖြ႔ၿဖးေရးဝနႀကးဌာန၏ အစတအပငး)မ ကယစားလယမား

DDCs DAG အပစ ကယစားလယမား

VDC နေပါႏငင၏ ေဒသႏရဖြ႔ၿဖးေရးဝနႀကးဌာန၏ အနမ႔ဆး အပခပေရးအဆင- ခရငတစခခငးတြင အစးရ-အမားျပညသဆကဆေရးတြင တာဝနရေသာ VDCs အခ႕ရသည ။

DAG ကယစားလယမား ႏင VDC မားရ ရပကြကအပစမား ( VDC တစခခငးက ရပကြကမားအျဖစ ပငးျခားထားသည )

အကးေကးဇး ခစားရသ / ႏြမးပါးသႏင ထခကလြယသအပစမား

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၇၁

စမကနးႏငဆကစပသမားႏင လမႈေရးဆငရာခြျခမးစတျဖာေလလာျခငးမ အဓက စမကနးႏငဆကစပသမား

တငးရငးသား လမးစ / ဇာတ / ဘာသာေရး အပစမား

Brahmin-Chhetri ၊ အားသာခကမားရေသာ ဌာေနတငးရငးသားမား (IP) (Newar ၊ Thakali) ၊ Terai အလယအလတဇာတ ။

Hill ႏင Terai Dalit ၊ ခ႕င႔ေသာ IP (Sherpa ၊ Rai ၊Gurung ၊Magar)၊ ဖယခနထားျခငး ခရေသာ IP (Tamang ၊ Kumal ၊ Tharu)၊ မးတးမည အႏရာယၾကေနရၿပး အလြနအမငး ဖယခနထားျခငးခရေသာ IP (Majhi ၊ Rajbanshi)၊ ဘာသာေရးအရ လနညးစမား (မစလငမား)

အဓကအပစမားသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကရန အတြက ပ႔ပးမႈမား မလအပပါ။

ဖယခနထားျခငး ခရေသာ ဌာေန အပစမားသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကရနအတြက ပ႔ပးမႈမား လအပသည။

စပြားေရးဆငရာ အဆငအတနး

အဓက အကးေကးဇးခစားရမညလအပစမား၊ စားနပရကၡာဖလမႈရသည အမေထာငစမား

အလြနအမငး ႏြမးပါးေသာ (ဆငးရႏြမးပါးမႈ သတမတမဥးေအာက) ၊ ေျမပငဆငမႈ မရသမား (သ႔မဟတ ေျမအနညးငယသာ ပငသမား) စနစကငသးသမား၊ ေၾကြးၿမ အေႏာငအဖြ႔မ လြတေျမာကလာေသာလပသားမား။

အဓက အပစမားသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကရန အတြက ပ႔ပးမႈမား မလအပပါ။

စးပြားေရးဆငရာ အဆငအတနး နမ႔ပါးသမားသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကရနအတြက ပ႔ပးမႈမား လအပသည။

ကား/ မ ဆငရာ

အမးသားမား

အမးသမးမား၊ အမးသမးဥးေဆာငေသာ အမေထာငစမား၊ ရာသအလက/လကေတြ႔အားျဖင အမးသမး ဥးေဆာငေသာ အမေထာငစမား

ပပးမႈမလအပပါ

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကရန အတြက ပ႔ပးမႈမား လအပသည။

အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမား (CSOs)

CSOs CSO မားသည စမကနးနယေျမရ ခရငအဆငတြင အလပလပကငၾကသည။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၇၂

အဓကစမကနးႏငဆကစပသအပစမား - ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကရန အဓကစမကနးႏင ဆကစပသမားတြင အစးရအရာရမား၊ ကယစားျပ အဖြ႔အစညးမားမ အဖြ႔ဝငမား၊ အဓက အကးေကးဇး ရရခစားသမား၊ ခ႕တသည အပစမားႏင CSOမား ပါဝငသည။

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး၏ ရညမနးခကမား -စမကနးက ျမငမားစြာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အယအဆျဖင ဖနတးထားသည။ လပငနးလညပတမႈမားႏင ထနးသမးမႈမား၏ အစတအပငး အားလးက ေနာကဆးတြင ပငဆငၿပး တာဝနယရန အတြက အသးျပသမား၏ စြမးရညမားက တညေဆာကရန ရညမနးသည။ ကယျပန႔ေသာ ရညမနးခကမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငသည• ေဒသဆငရာ ပငဆငမႈက ေသခာေစျခငး• ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကသည လပငနးစဥမားႏင အကးေကးဇး ျဖန႔ေဝျခငးတြင အသးျပသ

စမကနးႏင ဆကစပသ အပစ အမးအစားမား အားလး ထညသြငးထားျခငးႏင• သငယထားေသာ ရလဒမားႏင သငခနးစာမားက အစးရႏင CSOမား အပါအဝင

ပမကယျပန႕ေသာ လ႔အဖြ႔အစညးသ႔ ျဖန႔ေဝျခငး

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး၏ အတငးအတာမား - ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးတြင ေအာကပါတ႔တြင ေလကင သငတနးေပးျခငး၊ တညေဆာကျခငး ႏင ပးေပါငးပါဝင ဆးျဖတျခငး တ႔ပါဝငသည။

• ခရငအဆငမ အဓက စမကနးႏင ဆကစပသမားက llakas ေရြးခယျခငး (ခရငမားက llakas မားအျဖစ ခြထားသည)

• VDC အဆင စမကနးႏင ဆကစပသမားက စမကနးခြမားက ေရြးခယျခငး• စနစပစက ဆးျဖတျခငး• လပငနးလညပတမႈမားႏင ထနးသမးမႈစနစ၊ ဘ႑ာေရးဆငရာ ထညဝငျခငးမား အဆငက

ဆးျဖတျခငး• တညေဆာကျခငး အမးအစားႏင စမခန႔ခြမႈက ဆးျဖတျခငး• ေရ အသးျပသမား အသငး(WUA) ႏင ေရ အသးျပသ အပစမား (WUG) တြင ပးေပါငးပါဝင

ေဆာငရြကျခငးက ဆးျဖတျခငး• WUA တြင ခ႕င႔ေသာ အပစခြမားမ ကယစားျပျခငး၊ ေလကင

သငတနးေပးျခငးကဆးျဖတျခငး ႏင• အစညးအေဝးမား၊ အပစမားႏင အထကပါလႈပရားမႈမားအားလးတြင အဓပၸါယျပညဝေသာ

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးက ေသခာေစျခငး

ေကးရြာအေျချပ လပငနးခြငအဖြ႔မား (VBFT) သည ပစေရးဆြျခငး၊ အေကာငအထည ေဖာျခငးအတြက အသးျပသမား၏ စြမးရညက တညေဆာကရန၊ စမကနး လႈပရားမႈမား အေၾကာငး အသပညာ တးျမငရနအတြက ရပရြာလထက စညး႐းလႈပရားသမား ႏင ေထာကကသမား အျဖစ လပေဆာငသည။

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၇၃

ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအစအစဥ - နေပါ ရပ႐ြာလထဆညေရေပးေဝျခငးစမကနး

စမကနးႏင ဆကစပသအပစ

ဝငေရာက လပေဆာငရသည ရညမနးခကမား

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အတြက

ခဥးကပပ(သတငး အခက အလက ထတလပျခငး / မေဝျခငး၊

တငပင ေဆြးေႏြးျခငး၊ ပးေပါငး ေဆာငရြက

ျခငး၊ သ႔မဟတ စပတ လပေဆာင ျခငး) ႏင

နကရႈငးမႈ အတငး အတာ (နမ႔၊ အလယ အလတ၊

ျမငမား)

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကသည နညးလမးမား (ဥပမာ-အလပ႐ေဆြးေႏြးပြမား၊ ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငး၊

စစတမးေကာကယျခငး၊ ရပရြာလထစညး႐းလႈ႕ေဆာျခငး သ႔မဟတ CSO မားမ ဝနေဆာငမႈမားေပးျခငး၊ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ

M&E )

အခန ကာလမဥး

ခန႔မနး ကနကစရတ

ထညသြငးရသည အေၾကာငးရငး

နညးလမး တာ၀နရသစတင သညရကစြ

ၿပးဆး သညရကစြ

ေဒသႏရ အစးရ အရာရမား၊ ခရငအဆင အႀကးအကမား၊ ကယစားလယမား

စမကနး အေကာင အထည ေဖာေဆာငျခငး အတြက တာဝန ရေသာ အစးရ တာဝနယ ေဆာငရြက ေသာ ဌာန (EA:DOLIDAR) ၏ ကယစား လယမားႏင ခရင၏ အကး စးပြားမား က ကယစား ျပေသာ ေဒသခ အဆး အျဖတ ျပသမား

စပတ လပေဆာငျခငး (ျမငမား)

- llakas မား ေရြးခယျခငး - အရာရမား၊ ေခါငးေဆာငမားႏင ခ႕ငေသာ အပစ (DAG) ကယစားလယမားသည စမကနးတြင ထညသြငးရန အတြက အခ႕ငဆး llakas ေလးခက ေရြးခယရန ခရငဖြ႔ၿဖးေရး ေကာမတမား (DDCs) က ေထာကက သည။ - ေစာငၾကညျခငး - DOLIDAR သည လပတ အစရငခစာ ၃ ေစာငက တငျပသည (ေဆာငရြကထားေသာ စမကနး စစတမးမားႏင ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစခက)- ႏစပတလညခရငျပနလည သးသပခက / အစအစဥ - ခရင / ေကးရြာ ဖြ႔ၿဖးေရး ေကာမတ (VDC) စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ျပလပေသာ ျပနလည သးသပျခငးႏင ၾကတငျပငဆငျခငး ဆငရာ အစညးအေဝး

ခရငအဆင အရာရမား

ခရငအဆင အႀကးအကမား

ခရငအဆင DAG ကယစားလယမား

ေကးရြာ ဖြ႔ၿဖးမႈ ေကာမတမား (ႏင ေကးရြာ အေျချပ လပငနးခြင အဖြ႔မား)

ေဒသႏရ ဖြ႔ၿဖးမႈတြင အစးရ - အမားျပညသ ဆကဆေရး အတြက တာဝနရေသာ VDC အဖြ႔ဝငမား

စပတ လပေဆာငျခငး (ျမငမား)

- စမကနးခြမား ေရြးခယျခငး - ေကးရြာအေျချပ လပငနးခြင အဖြ႔မား(VBFTs) သည ရပကြကအဆငတြင အမားျပညသ စညးေဝးပြမား ကငးပၿပး စမကနး၊ ယငး၏ ပးေပါငးပါဝငေ ဆာငရြကေသာ ခဥးကပပ၊ စမကနးခြ ေရြးခယသည စႏႈနးမားက ရငးလငး တငျပသည။ အဆျပလႊာမား တငျပရန ရပကြက ျပညသ႔ အဖြ႔မား၊ ေရ အသးျပသ အဖြ႔မား(WUAs) မားက ဖတေခၚသည။ စမကနးမားက VDC က ေရြးခယၿပး DDC ၏ ေထာကခမႈက ရယသည။ - ေစာငၾကညျခငး - VDC မားသည တးတကမႈ အစရငခစာမားက ပ႔ပး လပေဆာငေပးသည။ - ႏစပတလည VDC ျပနလည သးသပျခငး အစညးအေဝး - WUA မား အပါအဝင VDC စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင အတ ျပနလည သးသပသည အစညးအေဝးမား- ႏစပတလည ခရငအဆင ျပနလည သးသပျခငး / အစအစဥ - အထကက ၾကညပါ။

- VDC အႀကးအကမား

- VDC ရပကြကႏင DAG ကယစားလယမား

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၇၄

ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအစအစဥ - နေပါ ရပ႐ြာလထဆညေရေပးေဝျခငးစမကနး

စမကနးႏင ဆကစပသအပစ

ဝငေရာက လပေဆာငရသည ရညမနးခကမား

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အတြက

ခဥးကပပ(သတငး အခက အလက ထတလပျခငး / မေဝျခငး၊

တငပင ေဆြးေႏြးျခငး၊ ပးေပါငး ေဆာငရြက

ျခငး၊ သ႔မဟတ စပတ လပေဆာင ျခငး) ႏင

နကရႈငးမႈ အတငး အတာ (နမ႔၊ အလယ အလတ၊

ျမငမား)

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကသည နညးလမးမား (ဥပမာ-အလပ႐ေဆြးေႏြးပြမား၊ ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငး၊

စစတမးေကာကယျခငး၊ ရပရြာလထစညး႐းလႈ႕ေဆာျခငး သ႔မဟတ CSO မားမ ဝနေဆာငမႈမားေပးျခငး၊ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ

M&E)

အခန ကာလမဥး

ခန႔မနး ကနကစရတ

ထညသြငးရသည အေၾကာငးရငး

နညးလမး တာ၀နရသစတင သညရကစြ

ၿပးဆး သညရကစြ

အကးေကးဇး ခစားရေသာ / ႏြမးပါးၿပး ထခကလြယေသာ အပစမား

အကးေကးဇး ခစားရသမားႏင အဆးစြနတြင စမကနး၏ ပငရငမား

စပတ လပေဆာငျခငး (ျမငမား)

- WUA မားႏင ေရ အသးျပသ အပစမား (WUG) တြင ပးေပါငး ပါဝင ေဆာငရြကျခငး အတြက အဆး အျဖတမား- VBFT မားထမ ပ႔ပးမႈျဖင ရပရြာလထမားသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ဆးျဖတသည။ ယငးတ႔တြင အားလး ပါဝငေၾကာငးႏင ခ႕င႔ေသာ အပစခြမားက ကယစားျပေၾကာငး ေသခာေစသည။ - စနစပစ၊ လပေဆာငမႈႏင တညေဆာကျခငး အမးအစား အတြက ဆးျဖတခကမား - ဆည ေရေပးေဝေရး စမကနးခြ အဆျပခကမားက VBFT ႏင နညးပညာ အေထာကအက အဖြ႔ (TST) တ႔၏ ပ႔ပးမႈျဖင WUA က ဖနတးသည။ - WUA ၏ စြမးရည တညေဆာကျခငး - VBFT သည တညေဆာကျခငးက ေစာငၾကညျခငးႏင ႀကးၾကပျခငးအတြက သငတနးမား ေပးသည။ နေပါႏငင၏ ဆည ေရေပးေဝေရး ေရအသးျပသမားအသငး အမးသား ဖကဒေရးရငးသည စမခန႔ခြမႈ သငတနးမား ေပးသည။ - ေစာငၾကညျခငး - WUA မားသည တညေဆာကျခငးက ေစာငၾကညေရး ေကာမတက ထေထာငသည။ - လယယာ စကပးေရးႏင အသကေမြး ဝမးေကာငးမႈ သငတနး - ရပရြာလထသည အမးသမးမား ႏင DAG မား၏ လအပခကမားက ျပညမ ေစေရး အတြက အထး စးစကမႈျဖင လယယာ စကပးေရးႏင အေသးစား ေခးေငြ ဆငရာ သငတနးမား ရရၾကသည။ - ႏစပတလည VDC ျပနလညသးသပသည အစညးအေဝးမား - အထကက ၾကညပါ။

- WUA / WUG- ဆညေရေပးေဝေရး စမကနးခြ (ISP) အဓက အသးျပသမား- ISP DAG- ISP အမးသမးမား

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၇၅

ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအစအစဥ - နေပါ ရပ႐ြာလထဆညေရေပးေဝျခငးစမကနး

စမကနးႏင ဆကစပသအပစ

ဝငေရာက လပေဆာငရသည ရညမနးခကမား

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အတြက

ခဥးကပပ(သတငး အခက အလက ထတလပျခငး / မေဝျခငး၊

တငပင ေဆြးေႏြးျခငး၊ ပးေပါငး ေဆာငရြက

ျခငး၊ သ႔မဟတ စပတ လပေဆာင ျခငး) ႏင

နကရႈငးမႈ အတငး အတာ (နမ႔၊ အလယ အလတ၊

ျမငမား)

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကသည နညးလမးမား (ဥပမာ-အလပ႐ေဆြးေႏြးပြမား၊ ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငး၊

စစတမးေကာကယျခငး၊ ရပရြာလထစညး႐းလႈ႕ေဆာျခငး သ႔မဟတ CSO မားမ ဝနေဆာငမႈမားေပးျခငး၊ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ

M&E)

အခန ကာလမဥး

ခန႔မနး ကနကစရတ

ထညသြငးရသည အေၾကာငးရငး

နညးလမး တာ၀နရသစတင သညရကစြ

ၿပးဆး သညရကစြ

အရပဘကလမႈ အဖြ႔အစညးမား (ဥပမာ - အစးရ မဟတေသာ အဖြ႔အစညးမား [NGOs] ၊ သမဂၢမား စသည)

အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညး ကယစားလယမား

ရပရြာလထ အသငးဝငး ဖြ႔ၿဖးမႈဆငရာ ကၽြမးကငမႈ

ပးေပါငး ေဆာငရြကျခငး (ျမငမား)

ပးေပါငး ေဆာငရြကျခငး (အလယအလတ)

- DDC မားရ CSO ကယစားလယမား

- စမကနး စမခန႔ခြမႈႏင အေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငး

- DOLIDAR ႏင DDC က ပပးရန ငားရမးျခငး ခရေသာ NGO မား၊ ဝနေဆာငမႈမားတြင အလားအလာ ရေသာ စမကနးခြမားက ရာေဖြ သတမတျခငးႏင ဆနးစစျခငး၊ WUA မားက ၾက႕ခငေစျခငးႏင စမကနးခြမား အတြက ျဖစႏငေျခက ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငးတ႔ ပါဝငသည။

- ခရငအဆင CSO မား

- NGO

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၇၆

နညးလမး (၅) စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရးဗဟာတစခဖနတးျခငး

စမကနးႏငဆကစပသမားႏငဆကသြယေရးဗဟာတစခသည ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး အစအစဥမားေပၚတြင တညေဆာကကာ ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး အစအစဥမားက ကယျပန႔ေစၿပး သတငးအခကအလကမၽေဝျခငးႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးတြင အာ႐စးစကသည။ ယငးသည စမကနးအေကာငအထညေဖာေဆာင႐ြကစဥတြင စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ဆကသြယျခငးမားက လမးၫႊနသည။

နဒါနး

စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ဆကသြယျခငးတြင ဖြ႔ၿဖးေရး စမကနးမား အတြငးသ႔ ဗဟာေျမာက ေျပာဆ ဆကဆျခငးက ေပါငးစပျခငး ပါဝငသည။ ယငးတြင သတငးအခကအလက ျဖန႔ေ၀ျခငး၊ ပညာေရး ႏင အသပညာ ျမငတငျခငးတ႔ ပါဝငသည။ ထ႔ျပင ေျပာဆ ေဆြးေႏြးမႈက အားေပးရန၊ အမအကင ေျပာငးလမႈက တကတြနး ျမငတငရနႏင အဆးၾကႏငေျခမားက ေလာ႔ခရနတ႔လညး ပါဝငသည။ ယငးတြင သးျခား ပရတသတမား (ရပရြာလထမား၊ အစးရအရာရမား၊ CSOမား၊ ပဂၢလကက႑ အစရသည)ထ သတငးအခကအလကေရာကရျခငး၊ ယငးတ႕၏တ႔ျပနမႈက နားေထာငျခငးႏင တ႔ျပနျခငး တ႔လညး ပါဝငသည။

ဆကသြယမႈျပျခငးသည ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးႏင နးကပစြာ ခတဆကေနၿပး ADB ၏ ခဥးကပမႈေလးခ (နဒါနးက ၾကညပါ) တြင သတငးအခကအလက ထတျပနျခငး/မေဝျခငး ႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငးတြင အၾကးဝငသည။ ဗဟာေျမာက ဆကသြယျခငးသည စမကနးလပငနး လညပတျခငးမားက ေထာကပၿပး ေအာငျမငမႈ အခြငအလမးမားကတးျမငသည အစြမးထကေသာ နညးလမးတစချဖစသည။ မညသည က႑ သ႔မဟတ စမကနးအမးအစားျဖစေစ ရညမနးခကသည အမားျပညသ နားလည သေဘာေပါကျခငးႏင စမကနးႏင ဆကစပသမား အၾကားတြင သတငးအခကအလကျပညစစြာျဖင ေဆြးေႏြးမႈမား ျဖစေစျခငးမ တဆင တညတညြတ သေဘာတညမႈ တညေဆာကရန အာ႐စးစကသည။၄၄

စမကနးႏငဆကစပသမားႏငဆကသြယျခငးသည ADB ၏စမကနးစကဝနးတြငမညကသ႔ အဝငခြငကျဖစပါသနညး။

စမကနး အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငးအစအစဥမားက အၾကမးဖငးေဖာျပသည PAM တြငစမကနးႏငဆကစပသမားႏငဆကသြယျခငးဗဟာ (SCS) တစခ ဖနတးျခငး ပါဝငသည။ ယငးတြင စမကနးအရာရမားအေနျဖင အဓကေျပာဆဆကဆျခငး ရညမနးခကမားႏင အဆးၾကႏငေျခမားက ခြျခားသတမတရန၊ အဓကသတငးစကားက ဖနတးရနႏင အဓကပရတသတမားကထေတြ႔ ဆကဆရန ထေရာကေသာ ေျပာဆဆကသြယျခငး လမးေၾကာငးမား ခြျခားသတမတရန လအပသည။ ဤဗဟာသည ပမကယျပန႔ေသာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစအစဥမား ေပၚတြင တညေဆာကၿပး ပပးမႈျပသည (နညးလမး ၄ ကၾကညပါ၊ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး

၇၇

အစအစဥတစခ ဖနတးျခငး)။ ADB ျပညသ႕ဆကဆေရးမဝါဒ ၂ဝ၁၁ သည ယငး၏ အေရးပါမႈက ထငရားျပဆရနႏင စမကနး သ႔မဟတ အစအစဥေျပာဆဆကသြယျခငးဗဟာဖနတးရာတြင DMC အစးရမား ႏင ပဂၢလကက႑ ေဖာကသညမားကပပးရန လပေဆာငသည။ ယငးဗဟာသည သကေရာကခရေသာျပညသမား ႏင အျခားစတဝငစားေသာစမကနးႏငဆကစပသမား ပးေပါငး ပါဝငေဆာငရြကျခငးအတြက အဓကကေသာအစတအပငးျဖစသည။၄၅ SPS အရ DMC မားသည စမကနး ၏ထခကမႈခရေသာ ျပညသမားႏင ဆကသြယမႈျပရနလအပသည (ကာကြယ ေစာငေရာကမႈ မားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး လမးၫႊနက႑၊ စာမကႏာ ၁၀၁ ကၾကညပါ)။

SCS ရ အစတအပငးမားသည အမးမးကြျပားေသာ ရညရြယခကမားကထမးေဆာငသည။ မဒယာ၊ အျခားျပငပမစမကနးႏငဆကစပသမားႏငေျပာဆဆကသြယျခငး၊ ရပရြာလထမားႏင ထေတြ႔ဆကဆျခငး၊ ရပရြာလထဖြ႔ၿဖးမႈကေထာကပ႔ျခငးႏင သဘာဝပတဝနးကငႏငလမႈေရးဆငရာ သကေရာကမႈ(ဥပမာ။ျပနလညေနရာခထားျခငး) အဖြ႔မားႏင ညႏႈငးေဆာငရြကျခငးမား ပါဝငႏငသည။

စမကနးႏငဆကစပသမားႏငဆကသြယေရးဗဟာတစခဖနတးျခငး

PAM တြင စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရးဗဟာတစခ ဖနတးျခငး အတြက အဆငသင ပစတစခ ပါဝငသည (ေအာကတြင ၾကညပါ) ။

ရညမနးခက (မား)

အဓက အဆး ၾကႏငေျခ / စနေခၚမႈမား

ပရသတ / အဓက

စမကနးႏင ဆကစပသမား

သတငးစကား (ဆကသြယ

ေျပာၾကားမည သတငး

အခကအလက)

ဆကသြယမည နညးလမး

(လမးေၾကာငးမား / ဘာသာ

စကားမား / လပေဆာငမႈမား)

ကာလ အပငးအျခား /

ႀကမႏႈနးတာဝနရမႈ

အရငးအျမစမား (လသား / ေငြေၾကး)

ဆကသြယေရးအစအစဥေရးဆြျခငး လပငနးစဥတြင ေအာကပါ အဆငမား ပါသည။

အဆင (၁) ရညမနးခက

ဆကသြယေရးအတြက အဓကရညမနးခက ၂ ခ သ႔မဟတ ၃ ခရာေဖြသတမတပါ။ စမကနးေအာငျမငမႈအတြက မညသညရႈေထာငမား/လပေဆာငမႈမား/ေျပာငးလမားက ျမငတငရမညနညး။ အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငးအေပၚ စမကနးႏငဆကစပသမား၏ တ႔ျပနမႈပမေကာငးမြနေအာငေဆာငရြကရမညလား။ စမကနးႏငဆကစပသမား၏ေထာကခမႈက တးခ႔ရမညလား။ စမကနးႏငဆကစပသမား၏ အမအကင (ဥပမာ။ ။ေရမ ေပါကပြားသည ကးစကေရာဂါမား ျပန႔ပြားျခငးႏင ကာကြယျခငးကပမနားလညသေဘာေပါကျခငးမ တဆင လကေဆးျခငးအေလ႔အထက တးျမငျခငး) က ေျပာငးလရမညလား။

ဥပမာ- စမကနးသကေရာကႏငမည ရပရြာလထမားႏင သတငးအခကအလက မေဝၿပး ေဆြးေႏြးတငပငပါ။ အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငးတြင ရညရြယမထားေသာ အပက သေဘာေဆာငသည ေနာကဆကတြရလဒမားကေရာငရားႏငရန ယငးတ႔၏ အျမငမားက ပမန ရယပါ။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၇၈

အဆင (၂) အဓက အဆးႀကႏငေျခမား။ စနေခၚမႈမား

ရညမနးခကမား ရရေရးတြင ေတြ႔ၾကရမည အဓက အတားအဆးမားက ရာေဖြ သတမတပါ။ စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ အျမငမား၊ ႏငင၏ အေျခအေန(လမႈေရးဆငရာ၊ စးပြားေရးဆငရာ၊ ယဥေကးမႈဆငရာ အဆးၾကနငေျခမား)၊ စမကနး အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငး (အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငး စြမးရည၊ အားနညးေသာ စမအပခပမႈ) ႏင အျခား စမကနး ဆငရာ စးရမပပနမႈမား (ဥပမာ။ စမကနးပစ၊ ကာကြယေစာငေရာကမႈမား) မ အဆးၾကနငေျခမား ေပၚထြကလာႏငသည။ ရပရြာလထမား၏ အဓကစးရမပပနမႈမားက ဘာေတြလ။ မညသည ေမာမနးခကမားက ထနးေကာငးရန လအပသလ။

ဥပမာ - ရပရြာ လထမားသည ယငးတ႔၏ေျမမားက သမးဆညး ရယသြားမညက စးရမသည။ ယငးတ႔၏ စးရမမႈမားက နားေထာငပါ၊သကေရာကမႈကအနညးဆးျဖစေအာင ျပလပႏငျခငးရမရ ဆနးစစၿပးနစနာေၾကးအတြက မညသညရပငခြငအခြငအေရးကမဆ ရငးလငးစြာ အသေပးေျပာၾကားပါ။

အဆင (၃) အဓကစမကနးႏငဆကစပသမား

အဓကရညမနးခကမားကရရရနႏင အဆးၾကႏငေျခမားကေလာ႔ပါးေစရန မျဖစမေန ထေတြ႔ဆကဆရမည စမကနးႏငဆကစပသမားသည မညသမားျဖစသနညး။ ယငးတ႔သည ပမနအားျဖင ADB သ႔မဟတ အစးရ ထေတြ႔ရမညအစးရမဟတေသာ စမကနးႏငဆကစပသမား ျဖစၾကသည။

ဥပမာ - ကယျပန႕စြာယၾကညေလးစားျခငးခရေသာ ရးရာရပရြာလထေခါငးေဆာငမားသည မရမျဖစပရတသတတစချဖစသည။ ပမကယျပန႕ေသာ ရပရြာလထကသတငးအခကအလက ျဖန႕ေဝရနႏငအျမငမားက စေဆာငးရန ယငးတ႔ကအသးျပပါ။

အဆင (၄) သတငးစကားမား

စမကနးႏငဆကစပသအပစတစစခငးစအတြက သတငးစကားမားက ၿပးျပညစေအာင ျပလပပါ။ သတငးစကားမားသည တက၊ တသမတတညးရ၊ ရငးလငး၊ ဆေလာၿပး ယဥေကးမႈ ထးတမးစဥလာ မားကအထးဂရျပရမည။ သတငးစကားမားက ႀကတငစမးသပစစေဆးပါ။

ဥပမာ - ရပရြာလထနားလညရမည အဓက သတငးစကားမာ မမတ႔၏ ေျမယာမားမ ေရႊ႕ေျပာငးရမည မသားစမား အားလးက ရပရြာ အတြငးတြင အရြယအစား တည သ႔မဟတ ပမေသာ အရြယအစား/အရညအေသြးရသည ေျမကြကမား ျပနလညေပးအပမညျဖစသည။

အဆင (၅) ေျပာဆဆကဆျခငးနညးလမးမား (လမးေၾကာငးမား။ ဘာသာစကားမား။ လႈပရားမႈမား)

အဓကစမကနးႏငဆကစပသမား (မတညေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမားထ ေရာကရရန မတညေသာ လမးေၾကာငးမား လအပလမမည) ထ ေရာကရရန မညသည ဆကသြယေရး လမးေၾကာငးမားသည အေကာငးဆး ျဖစပါသနညး။ သတမတထားေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ဆကသြယရန မညသည ဘာသာစကားမား လအပသနညး။ မညသည

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၇၉

လပေဆာငမႈမားသည အဓကစမကနးႏင ဆကစပသမားက အထးသျဖင စမကနး၏ ထခကျခငး ခစားရသမားက လြယကစြာ နားလညသေဘာေပါကႏငၿပး လကလမးမေသာ သတငးအခကအလကမား အေကာငးဆး ေပးႏငမညနညး။ မညသည လပေဆာငမႈႈမားသည အဓက စမကနးႏင ဆကစပသမား စမကနး အစအစဥ ေရးဆြျခငးႏင အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငးအေပၚ အဓပၸါယ ျပညဝေသာ တ႔ျပနမႈေပးႏငေစရန အေကာငးဆး ေသခာေစမညနညး။

နညးလမး ၁ ရဇယားတြငပါဝငေသာ ေဆြးေႏြးတငပငျခငးနညးလမးမား သ႔မဟတ လႈပရားမႈ အမားအျပားသည ဆကသြယျခငးကလညး ျဖစေစသည။ ကမာၻ႕ဘဏ၏ ဖြ႔ၿဖးမႈ ဆငရာဆကသြယ ေရးအရငးအျမစစာအပသည အလကထရြနနစ မဒယာ (ဥပမာ။ ေရဒယ၊ ရပျမငသၾကား)၊ပႏပမဒယာ (ဥပမာ။ သတငးစာမား၊ လကကမးစာေစာငမား)၊ အစဥအလာလမးေၾကာငးမား (ဥပမာ။ ျပဇာတ၊ ဇာတလမးေျပာျပျခငး) ႏင တစဥးခငးအျမင ေခါငးေဆာငမားကသ႔ေသာ လမးေၾကာငးမားက ထပေဆာငး စာရငးျပစထားသည။၄၆

ဥပမာ-ရပရြာလထအေၾကာငး ဗဟသတရသည ေဒသခစမကနးဝနထမးသည အစဥအလာအရ အႀကးအကမားႏင မကႏာခငးဆင ေျပာဆဆကသြယႏငသည။ ထ႔ေနာက အႀကးအကမားသည ေကးရြာအစညးအေဝးမားႏင ထေထာငထားေသာ တညေဆာကပမား(ဥပမာ။ လယသမားအပစမား၊ အမးသမးအပစမား၊ ေရအသးျပသ အပစမား) မတဆင ယငးတ႔၏ ရပရြာလထအဖြ႔ဝငမားက သတငးအခကအလက မေဝသည။

အဆင (၆) ကာလအပငးအျခား

လႈပရားမႈတစခခငးစက မညသညအခန၊ မညသညကာလႏင မညမ မၾကာခဏ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကမညနညး။

ဥပမာ- ကနဥး ထေတြ႔ၿပးေနာက သတငးအခကအလကမေဝရနႏင တ႔ျပနမႈရယရန အတြက ေနာကဆကတြ သြားေရာကျခငးမားက သးလတစႀကမ စစဥပါ။

အဆင (၇) တာဝနရမႈ

လပေဆာငမႈ တစခခငးစက ဥးေဆာငျခငးႏင အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငး အတြက မညသတြင တာဝနရမညနညး။ သတမတထားေသာ အပစသည ဆကသြယေရးဗဟာက ထေရာကစြာ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကရန စြမးရညရပါသလား။

ဥပမာ- ယငး လပေဆာငမႈမားအတြက စမကနး အေကာငအထညေဖာေရးအဖြ႔၏ ေဒသ အဆင အဖြ႔ဝငမားတြင တာဝနရသည။

အဆင (၈) လအပသည အရငးအျမစမား

အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငးအတြက မညသည လသားႏင ဘ႑ာေရးဆငရာ အရငးအျမစမား လအပသညက သတမတပါ။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၈၀

စမကနးႏငဆကစပသမားႏငဆကသြယေရးဗဟာ နမနာ တစခ

ေအာကပါသည ပမန ADB စမကနး တစခ အတြက စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရး ဗဟာတစခ ျဖစသည။

စမကနးႏငဆကစပသမားႏငဆကသြယေရးဗဟာနမနာ

ရညမနးခက (မား)

အဓက အဆး ၾကႏငေျခ / စနေခၚမႈမား

အဓက စမကနးႏင

ဆကစပသမား

သတငးစကား (ဆကသြယ

ေျပာၾကားမည သတငး

အခကအလက)

ဆကသြယမည နညးလမး

(လမးေၾကာငးမား / ဘာသာ

စကားမား / လပေဆာငမႈမား)

ကာလ အပငးအျခား /

ႀကမႏႈနးတာဝနရမႈ

အရငးအျမစမား (လသား / ေငြေၾကး)

စတခ ယၾကညရေသာ စမကနး သတငး အခက အလကမား ပမန စးဆငး ေနပါေစ

- သတငး အရငးအျမစ အေပၚ ယၾကညရမႈ

- ဘာသာ စကား / ယဥေကးမႈ

- စာတတ ေျမာကမႈ

- ေမာမနး ခကမားက ထနးသမးျခငး

- စမကနး ထခက ခရေသာ သမား

- ရပရြာ လထ အဖြ႔ဝငမား

- အရပဘက လမႈ အဖြ႔ အစညးမား (CSOs) ဥပမာ - အစးရ မဟတေသာ အဖြ႔ အစညးမား (NGOs)၊ အမး သမး အပစမား စသည။

- ေဒသခ ပဂၢလက က႑

- ေဒသႏရ အစးရ

- ေဒသခ မဒယာ

- စမကနး၏ အဓက အကး ေကးဇးမား

- အဓက သကေရာက မႈမား (အေကာငး၊ အဆး)

- စမကနး အေကာင အထည ေဖာေဆာငေရး လပငနးစဥ

- ရပင ခြငမား

- စးရမပပနမႈမား / ျပနာမားက မေဝသည နညးလမးမားမတညေသာ စမကနးႏငဆကစပသမားအတြကလကေလာ ညေထြ ျဖစေအာင ေျပာငးလပါ။

- အပစငယမား- ရပရြာ လထ ဖရမမား- မဒယာမ တဆင ထေတြ႔မႈမား (ေရဒယ၊ သတငးစာ၊ အငတာနက စသည)- ေဒသခ အႀကးအကမား- ဘာသာေရး ကြနရကမား- ပႏပ စာရြက စာတမးမား (လကကမး စာေစာငမား စသည)- သတငး အခကအလက /တ႔ျပနမႈ ျဖစေစသည အလပ႐ ေဆြးေႏြးပြမား- ယဥေကးမႈ / ဘာသာေရး ဆငရာ အခမး အနားမားအခ႕ေသာ စမကနးႏင ဆကစပ သမားထ ေရာကရ ႏငရန အခ႕ေသာ လမးေၾကာငးမား / လပေဆာင မႈမားက စးစက သည။

- စမကနး စတငစဥက အစျပ၍

- တးတက မႈမား အေၾကာငး အခက အလက ေပးႏငရန အခမး အနားမားက ပမန စစဥျခငး (၂လတစႀကမ)

- စမကနး အေကာင အထည ေဖာေဆာငေရး အဖြ႔

- စမကနးခြ မနေနဂာမား

- အႏစသာရ ျပငဆငေရးႏင ထတေဝျခငး / ျဖန႔ချခငးစရတ

- ရပရြာ လထ ဆကဆေရး အရာရမားႏင စမကနးခြ ဆကသြယေရး မနေနဂာမား အတြက စရတ

- ေထာကပ ပ႔ေဆာငေရး စရတ

- အခမး အနား စရတမား

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၈၁

စမကနးႏငဆကစပသမားႏငဆကသြယေရးဗဟာနမနာ

ရညမနးခက (မား)

အဓက အဆး ၾကႏငေျခ / စနေခၚမႈမား

အဓက စမကနးႏင

ဆကစပသမား

သတငးစကား (ဆကသြယ

ေျပာၾကားမည သတငး

အခကအလက)

ဆကသြယမည နညးလမး

(လမးေၾကာငးမား / ဘာသာ

စကားမား / လပေဆာငမႈမား)

ကာလ အပငးအျခား /

ႀကမႏႈနးတာဝနရမႈ

အရငးအျမစမား (လသား / ေငြေၾကး)

- အျပန အလန သတငး အခက အလက မေဝျခငး / ေဆြးေႏြးျခငး အတြက စနစမား ထေထာငျခငး

- တရား ဝငေသာ ရပရြာ လထ ကယစား လယမား သတမတျခငး

- အခနကက လပေဆာငမႈ- ဘာသာစကား / ယဥေကးမႈ

- စးရမ ေၾကာငၾကမႈ မားက တ႔ျပနရန အဆငသင ျဖစေသာ စနစမား

- စမကနး ထခက ခရေသာ သမား

- ရပရြာ လထ အဖြ႔ဝငမား

- အရပဘက လမႈ အဖြ႔ အစညးမား (CSOs) ဥပမာ - အစးရ မဟတေသာ အဖြ႔ အစညးမား (NGOs)၊ အမး သမး အပစမား စသည။

- ေဒသခ ပဂၢလက က႑

- ေဒသႏရ အစးရ

- ေဒသခ မဒယာ

- ေဆြးေႏြး ျခငး၏ အေရး ပါပ၊ စမကနးႏင ဆကစပ သမား၏ အျမငမားက စမကနး အတြငး ထညသြငး ေပါငးစပျခငး

- တ႔ျပနမႈ လပငနးစဥႏင တ႔ျပနမႈမားက မညသ႔ အသးျပသညက ရငးလငးျခငး

- ေဆြးေႏြးရနအဓကအေၾကာငးအရာမားက သတမတျခငးမတညေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမား အတြက လကေလာ ညေထြ ျဖစေအာင ေျပာငးလပါ။

- လကရ CSO မား (NGO၊ အမးသမး အပစမား၊ ေရ အသးျပသ အပစမား စသည)- ေဒသႏရ အစးရ ယႏရားမား- ေဒသခ မဒယာ- စမကနးႏင ဆကစပသ မးစ ပါဝငေသာ အၾကေပး အဖြ႔ / ေကာမတ- ေဒသခ စမကနးႏင ဆကစပသမား အလပ႐ ေဆြးေႏြးပြမား- ေဒသခ ထေတြ႔မႈ ျပေသာ လပသားမားအခ႕ေသာ စမကနးႏင ဆကစပ သမား ထ ေရာကရ ႏငရန အခ႕ေသာ လမးေၾကာငး မား / လပေဆာင မႈမားက စးစကသည။

- စမကနး စတင စဥက အစျပ၍

- တးတကမႈမား အေၾကာငး အခက အလက ေပးႏငရန အခမး အနားမား က ပမန စစဥျခငး (၂ လ တစႀကမ)

- စမကနး အေကာင အထည ေဖာေဆာငေရး အဖြ႔

- စမကနးခြ မနေနဂာမား

- ရပရြာလထ အဆင အဖြ႔အစညးမား

- အႏစသာရ ျပငဆငေရးႏင ထတေဝျခငး / ျဖန႔ချခငး စရတ

- ရပရြာလထ ဆကဆေရး အရာရမားႏင စမကနးခြ ဆကသြယေရး မနေနဂာမား အတြက စရတ

- ေထာကပ ပ႔ေဆာငေရး စရတ

- အခမး အနား စရတမား

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၈၂

နညးလမး (၆) အရပဘကလမႈအဖြ႕အစညးမားႏင လကတြလပေဆာငျခငး

အရပဘကလမႈအဖြ႕အစညးမားသည ADB ႏင ဖြ႕ၿဖးဆအဖြ႕ဝငႏငငမားအတ ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလၽာ႔ခရန ရညမနးခကက တညစြာထားရသည။ ယငးတ႔၏ ဗဟသတ ႏင ကၽြမးကငမႈသည ဖြ႕ၿဖးမႈစမကနးမားတြင ယငးတ႔ကအဖးမျဖတႏငေသာ မတဖကမား ျဖစေစသည။

နဒါနး

CSO မားသည အရြယအစား၊ စတဝငစားမႈနယပယႏင လပေဆာငခကမားအရ ကြာျခားသည။ ယငးတ႔သည အစးရႏင ပဂၢလကက႑မ ကြျပားျခားနားၿပး လပငနးလညပတရာတြင တညေသာ စတဝငစားမႈမား၊ ရညရြယခကမား ႏင တနဖးမားျဖင ေဆာငရြကၾကသည။

အရပဘကလမႈအဖြ႕အစညးမား (CSO မား) က အမးအစားခြျခားပတစမး

အမးအစား အဓပၸါယဖြငဆခက

ႏငငေတာအဆင/ေဒသအဆင သ႔မဟတ ႏငငတကာ အစးရမဟတေသာအဖြ႔အစညးမား (LNGOs/INGOs)

ဤ ကၽြမးကငမႈအလက ၾကားခေဆာငရြကေသာအကးအျမတအတြကမဟတေသာ အဖြ႔အစညးမားသည စးပြားေရး ႏင လမႈေရးဆငရာ ဖြ႔ၿဖးမႈ၊ လ႕အခြငအေရးမား၊ အမားျပညသသာယာဝေျပာေရး သ႔မဟတ အေရးေပၚကယဆယေရးမားအတြက ဝနေဆာငမႈလပငနးမား ေပးျခငးက ေထာကပ သ႔မဟတ စညး႐းလႈ႕ေဆာသည။ ယငးတ႔၏ အမးမး ကြျပားေသာ အမညမားတြင အမားျပညသပါဝငေသာ အဖြ႔အစညးမား (တရတျပညသ႕ သမၼတႏငင ႏင ယခင ဆဗယက ယနယတြင) ႏင ပဂၢလက ေစတနာဝနထမး အဖြ႔အစညးမား ပါဝငသည။ ႏငငတကာ NGO မားသည ႏငငတကာ စာခပတစချဖင တညေထာငထားျခငးမဟတေသာ ႏငငတကာ အဖြ႔အစညးမားျဖစသည။ ယငးတ႔သည ပမနအားျဖင ဖြ႔ၿဖးၿပးႏငငတစခတြင ဌာနခပထားရသည။ ဥပမာ။ ။ ၾကကေျခနအဖြ႔အစညးမား၊ ႏငငလးဆငရာအမးသမးမားအဖြ႔ခပ (LNGO)၊ WWF၊ Oxfam International (INGO)

ရပရြာလထအေျချပ အဖြ႔အစညးမား (CBOမား) ဤရပရြာလထအေျချပအဖြ႔အစညးမားသည ယငးတ႔ အဖြ႔ဝငမား၏ စးရမပပနမႈမားက တကရကေျဖရငးရနႏင ယငးတ႔အဖြ႔ဝငမား၏ သာယာဝေျပာေရးက တးျမငရန လပေဆာငသည။ ယငးတ႔၏ လပေဆာငခကမားသည စးပြားေရး၊ လမႈေရး၊ ဘာသာေရးႏင အပနးေျဖစရာ ကစၥရပမားတြင လပေဆာငမႈမား ပါဝငသည။ ဥပမာ။ ေရ အသးျပသအပစမား၊ အေသးစား ေခးေငြ အဖြ႔အစညးမား

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

၈၃

အမးအစား အဓပၸါယဖြငဆခက

အလြတသေဘာ သ႔မဟတ ေသခာစြာစစညးထားျခငးမရေသာ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးအပစမား

ဤအရပဘကလမႈအဖြ႔အစညး အပစမားသည တစစတစခေသာ ကစၥရပ သ႔မဟတ လအပခကရေသာအခါတြင ေအာကေျခမအထကသ႔ဆနေသာ တ႕ျပနမႈမားျဖင အလအေလာက ေပၚထြကလာသည။ ယငးတ႔သည ဥပေဒႏငအည မတပတငထားျခငးမရသျဖင စညးမဥးစညးကမးဆငရာ ယႏရားအတငး လပေဆာငရန မလေပ။ ဥပမာ။ အလြတသေဘာဆနေသာ လ႕အဖြ႔အစညး ကြနရကမား

ေဖာငေဒးရငးမား အကးအျမတအတြက မဟတေသာ ေကာပေရးရငးမား သ႔မဟတ ကသလျဖစ အဖြ႔အစညးမား အျဖစ တညရေသာ ယငးအစးရ မဟတေသာ အဖြ႔အစညးမားသည မမႏငဆကႏြယျခငး မရေသာ အဖြ႔အစညးမား၊ အငစတကးရငးမား သ႔မဟတ ပဂၢလမားက သပၸပညာဆငရာ၊ ပညာေရးဆငရာ၊ ယဥေကးမႈဆငရာ၊ ဘာသာေရးဆငရာ သ႔မဟတ အျခား ကသလျဖစ ရညရြယခကမားအတြက အေထာကအပမား ေပးအပသည။ ဥပမာ။ ။ ဖ႕ဒေဖာငေဒးရငး၊ အာဂါခန ေဖာငေဒးရငး

ကၽြမးကငပညာရင အဖြ႔အစညးမား ဤအဖြ႔အစညးမားသည အခ႕ေသာ အလပအကင သ႔မဟတ အသကေမြး ဝမးေကာငးလပငနးမားတြင လပကငေနသည ယငးတ႔ အဖြ႔ဝငမား၏ အကးစးပြားမားက ကယစားျပသည။ ယငးတ႔သည အဖြ႔ဝငမား၏ အသကေမြးဝမးေကာငးလပငနးတြင စႏႈနးမားကလညး ျပဌာနးႏငသည။ ဥပမာ။ ။ အငဂငနယာမားအသငး၊ ကနသညႀကးမားအသငး။

လြတလပေသာ သေတသန အဖြ႔အစညးမား / ပညာရငမား အဖြ႔အစညး

ဤလြတလပေသာ၊ အကးအျမတအတြကမဟတေသာ အဖြ႔အစညးမားသည သေတသနႏင ခြျခမးစတျဖာေလလာျခငး လပေဆာငၿပး ယငးတ႔၏ ေတြ႔ရခကမား ႏင အၾကျပခကမားက ျဖန႕ျဖးသည။ ဥပမာ။ ။ အမားျပညသဆငရာ လပငနးမား သေတသန အဖြ႔အစညး

အလပသမား သမဂၢမား ဤ မၾကာခဏဆသလ လပငနးအလက၊ အလပအကငအလက တရားဝင ဖြ႕စညးထားေသာ အလပသမားအစညးအ႐းမားသည အလပႏင သကဆငသညကစၥရပမားအေပၚ ယငးတ႔၏ စေပါငးအျမငမားက ျပန႔ပြားေစရန ညညြတလပေဆာငၾကသည။ ယငးတ႔သည မမတ႔ကယကလႊမးျခေသာ အဖြ႔ခပမား၊ ကြနဂရကမား၊ ကြနရကမားႏင မၾကာခဏ တြဖကေလရၾကသည။ ဥပမာ။ ။ ဖလစပင၏ ကနသြယေရး သမဂၢ ကြနဂရက

မဟာမတမား/ CSOကြနရကမား/ လႊမးျခေသာအဖြ႔အစညးမား

ဤ CSO မားသည ဘ တညေနရာ၊ အဖြ႔ဝငျဖစမႈ၊ ရညမနးခကအစမား သ႔မဟတ လပေဆာငမႈနယပယ အားျဖင ေပါငးစညးၾကသည။ ဥပမာ။ ။ ကေမာၻဒးယား NGO ဖရမ

အရပဘကလမႈအဖြ႕အစညးမား (CSO မား) က အမးအစားခြျခားပတစမး

ADB တြင UNESCO အဓပၸါယသတမတခက၊ ၂ဝဝ၈။ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညး အရငးအျမစစာအပ - အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမား ႏင

ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးအတြက ဝနထမး လမးၫႊန။ မနလာ။

မတခက။ ေနာကထပအေသးစတအခကအလကမားအတြက ADB အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညး အရငးအျမစ စာအပ က ၾကညပါ။

ဤ နညးလမးကရယာသည CSO မား၏ စြမးရညက မညသ႔သတမတရန ႏင အကျဖတရန အၾကမးဖငးေဖာျပထားၿပး၊ ယငးတ႔၏ ကြျပားျခားနားေသာ အခနးက႑မားကထငရားစြာ ျပသထားသည။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၈၄

အရပဘကလမႈအဖြ႕အစညးမားသညမညသညအခါတြငတနဖးထပတးေပါငးစပႏငသနညး။

ADB ႏင DMC လပငနးလညပတမႈမားတြင မတညေသာ CSOမားသည မတညေသာ လပေဆာငခကမား အတြက သငေတာၾကသည။ ေဒသဆငရာ ကၽြမးကငမႈ ရေသာ၊ ဘာသာစကား စြမးရညရေသာ၊ အစးရ အကးစးပြားမားမ လြတလပေသာ CSOမား ကယစားျပ ပါဝငျခငးသည အေရးႀကးသည။

အစးရ အရာရမားျဖင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးဆငရာသငတနး၊ ဖႏြမးပင၊ ကေမာၻဒးယား၊ မတလ ၂ဝ၁၁။

• ေဆြးေႏြးတငပငျခငးႏင အၾကျပျခငး- CSO မားသည ေဒသဖြ႔ၿဖးမႈဆငရာ ကစၥရပမားက နကရႈငးစြာ နားလညသေဘာေပါကၿပးလကေတြ႔ျပနာမားအတြကကယေတြ႔အေတြ႔အၾကမား ရၾကသည။ ယငးတ႔သည စမကနးပစႏင အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငးအတြက ေဆြးေႏြးတငပငရာတြင တနဖးရေသာ အၾကဥာဏမားေပးၾကသည။ • ႏငငတကာ NGOမား (INGOမား) သည ႏငငတကာ အေတြ႔အၾကႏင

အေလ႔အကငေကာငးမားက ယေဆာငလာၾကၿပး ႏငငတြငးမ NGOမား ႏင CBO မားသည ေဒသတြငး အျမငမားက ေပးအပႏငၾကသည။

• ကၽြမးကငပညာရင အဖြ႔အစညးမားသည ယငးတ႔၏ နယပယ အထးျပသည နညးပညာဆငရာ ကၽြမးကငမႈက ေပးသည။

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၈၅

Kyrgyz သမၼတႏငငရ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးသည အထးလအပခကမားရသည ကေလးငယမားအတြက ပညာေရးတြင အၾကေပးသည ။

Kyrgyz သမၼတႏငငတြင အထးလအပခကမားရသည ကေလးငယမားအတြက အရညအေသြးျပညမေသာ ပညာေရးက ရယ အသးျပႏငမႈတးတကေစရန ေပါငးစပထားေသာခဥးကပပတစခက အစမးေဆာငရြကရာတြင ကညရန ADB သည အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးအမားအျပားႏင လပကငေနသည။ မသနစြမး ကေလးငယမား၏ မဘမားအသငးသည မသနစြမးကေလးငယမား၏ လအပခကမားႏငပတသက၍ ကၽြမးကငမႈမား ပ႔ပးေပးၿပး အၾကေပးအျဖစ လပေဆာငသည။ ေကးလက ရပရြာလထအေျချပ အဖြ႔အစညးမားသည စားပြဝငးေဆြးေႏြးပြမားႏင အစညးအေဝးမားမ တဆင မသနစြမး ကေလးငယမား၏ မဘမားႏင ပမန ေဆြးေႏြးတငပငသည။

အကးအကား၊ ADB။ ၂ဝဝ၇။ အထးလအပခကမားရေသာ ကေလးငယမားအတြက အရညအေသြးျပညမေသာ အေျခခ ပညာေရး

ရယအသးျပႏငမႈတးတကေစရန Kyrgyz သမၼတႏငငသ႔ JFPR အေထာကအပ။ မနလာ။

• ADB၊ အစးရမားႏင ရပရြာလထမားက ခတဆကျခငး - ခတဆကမႈမား အားနညးေနေသာ အခါ CSO မားသည ျပညသမား ႏင ရပရြာလထမား၊ အစးရမား၊ ဖြ႔ၿဖးေရးအဖြ႔အစညးမားႏင အလရငမား အၾကားတြင ေပါငးကးေပးႏငသည။• INGO မား၊ ႀကးမားေသာ ႏငငတြငး NGO မား၊ အလပသမားသမဂၢမားႏင

လႊမးျခေသာအဖြ႔အစညးမားသည ယငးတ႔၏ အဖြ႔ဝငမားကႏငငေတာ အစးရမားႏင ခတဆကေပးႏငသည။ ယငးတ႔အနက အမားအျပားသည လကရ ဆကဆေရးမား တညေထာငၿပးျဖစသည။ ပ၍ေသးငယေသာ NGO မား ႏင CBO မားသည ရပရြာအတြငးသ႔မဟတ ေဒသတြငးအဆငမားတြင ခတဆကလပေဆာငမႈမား ပမလပေဆာငၾကသည။

• ရပရြာလထ စညး႐းလႈ႕ေဆာျခငး - အေရးႀကးေသာ ဖြ႔ၿဖးမႈရလဒမား ရရရနအတြက ေဒသတြငးရပရြာလထက စညး႐းလႈ႕ေဆာရာတြငကညရန CSO မားတြင ဗဟာအေတြ႔အၾက မားစြာရသည။• INGO မား ႏင LNGO အမားအျပားသည စညး႐းလႈ႕ေဆာရာတြင ႀကးမားေသာ

ေအာငျမငမႈမား ရရခဖးသည။ အခ႕ INGO မားသည ႏငငတကာတြင အသးျပသည ေနာကဆးေပၚဗဟာမားအေၾကာငး ပမသရၾကၿပး LNGO မားသည ေဒသဆငရာယဥေကးမႈကပမေကာငးမြနစြာ နားလညသေဘာေပါကသည။ CBO မား ဖြ႕စညးျခငးတြင အကအညေပးရန ႏစမးစလးကစာခပခပဆႏငသည။

• အလပသမားသမဂၢမားသညလညး အထးသျဖင ယငးတ႔တြင အဖြ႔ဝင မားျပားစြာရၿပး အလပသမားထတြင အေရးပါေသာက႑တစခကကယစားျပလင စညး႐းလႈ႔ေဆာမႈမား ျပလပႏငသည။

ဘဂၤလားေဒရရ အစးရမဟတေသာအဖြ႔အစညးမားသည လ႕အဖြ႔အစညးမားက စညး႐းလႈ႕ေဆာရာတြင ကညသည။

ဘဂၤလားေဒရတြင ADB သည ေသးငယေသာ စမခကမား (ဥပမာ။ ရပရြာလထဖြ႔ၿဖးေရး၊ ဆညေရေပးျခငး)၊ အေသးစား ေငြေခးလပငနးမားႏင စစတေကာငး ေတာငကနးမားရ နယေျမ (CHT) တြင အကးေကးဇး ရရခစားရသမားအား သငတနးေပးျခငးတ႔က သတမတျခငးႏင အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငးတြင ေကးလကရပရြာလထကစညး႐းရနအတြက ဌာေနတငးရငးသားမားဖြ႔ၿဖးမႈဗဟဌာန (CIPD)၊ Assistance for the livelihood of the Origins (ALO) ႏင အျခား ေဒသဆငရာ အစးရမဟတေသာ အဖြ႔အစညးမားႏင မတဖကထားသည။

အကးအကား ။ ADB။ ၂ဝဝဝ။ စစတေကာငးေတာငကနး နယေျမမား ေကးလကေဒသ ဖြ႔ၿဖးမႈ စမကနးအတြက ဘဂၤလားေဒရသ႔ ေခးေငြ။ မနလာ။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၈၆

• ဆနးသစမႈ - ေျပာငးလြယျပငလြယမႈ၊ တ႔ျပနႏငမႈ သ႔မဟတ ဆနးသစမႈတ႔ လအပေသာ အခါတြင CSO မားသည ေျပာငးလေနေသာ အေျခအေနမားက လငျမနစြာ တ႔ျပနႏငၿပး ခဥးကပမႈ ပစအသစမားက ေလလာစမးသပရန စတအားထကသနၾကသည။• INGO မား ႏင LNGO မားသည ရပရြာလထ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ျမငတငသည

အစမးအစအစဥမားတြင ထေရာကစြာလပကငႏငခၾကသည။• အခ႕ေသာ သေတသန အဖြ႔အစညးမားသည ေျဖရငးရန နညးလမးအသစမား ဆနးသစ တထြငႏငမႈႏင

ဖြ႔ၿဖးေစႏငမႈတ႔အတြက မမကယက ဂဏယၾကသည။• ဝနေဆာငမႈေပးျခငး - CSO မားသည အဆငအမးမးတြင ဝနေဆာငမႈေပးသမား ျဖစႏငၾကသည။

အစးရဝနေဆာငမႈလပငနးမား မရရႏငေသာအခါႏင တစခါတစရ ယငးတ႔က အစးရက စာခပခပဆဌားရမးသညအခါတြင ယငးတ႔သည လအပခကမားက ျဖညဆညးေလ႔ရသည။ • INGO မားႏင LNGO မားသည ေဒသတြငးသ႔မဟတ ႏငငေတာအဆငတြင ဝနေဆာငမႈေပးသမား

ျဖစႏငၾကသည။ (ဥပမာ။ အေျခခ လမႈေရးဝနေဆာငမႈမား)• CBOမားသည ရပရြာလထအဆငတြင ပါဝငပတသကၾကၿပး မၾကာခဏဆသလ ေဒသဆငရာ ေရေပးေဝမႈ၊

အေသးစားေငြေခးလပငနးအပစမားႏင အျခားရပရြာလထ အဆင ဝနေဆာငမႈလပငနးမားက စမခန႕ခြသည။

ပစဖတေဒသ စမးသပမတဆကသည အစအစဥမားတြင အစးရမဟတေသာ အဖြ႔အစညးမား

ပစဖတေဒသအတြငး ကမာၻလးဆငရာ စးပြားေရးအကပအတညးႏင လကတေလာ သဘာဝေဘးအႏရာယမား၏ သကေရာကမႈမား ေလာပါးသကသာေစရာတြင ကညရန အစးရမဟတေသာအဖြ႔အစညးမားႏင ဘရားေကာငးအပစမားသည အလပအကင မရေသာလငယမားႏင အမးသမးမား အပါအဝင ထခကလြယေသာ အပစမားက ဥးတညၿပး လမႈေရး ဝနေဆာငမႈလပငနး စမးသပအစအစဥမား လပေဆာငေပးသည။အကးအကား ADB။ ၂ဝဝ၉။ စးပြားေရးပပးမႈအစအစဥအတြက တြနဂါသ႔ အေထာကအပ။ မနလာ၊ ADB။ ၂ဝ၁ဝ။ ပစဖတေဒသရ

ထခကလြယသမားအတြက လမႈေရးဆငရာ အကာအကြယ။ မနလာ။

• ဆနးစစျခငး၊ ေစာငၾကညျခငး ႏင အကျဖတျခငး - အခ႕ CSOမားသည စမကနးပစ ႏင လြတလပေသာ M&E တြင ပးေပါငးပါဝငဆနးစစမႈမား လပေဆာငႏငသည။ သ႔ရာတြင အေကာငအထည ေဖာေဆာငေသာမတဖကမားႏင လြတလပေသာအကျဖတသမားအျဖစ တညေသာ အဖြ႔အစညးမားက အသး မျပရပါ။ အရပဘကလမႈ အဖြ႔အစညး ေစာငၾကညသမားသည ေကာငးမြနေသာ စမအပခပမႈကျမငတငရာတြင အေရးပါသည (ေကာငးမြနေသာ စမအပခပမႈႏင စြမးရညဖြ႔ၿဖးမႈ အတြက လမးၫႊနက႑က ၾကညပါ၊ စာမကႏာ ၁၁၃)။• အခ႕ေသာ INGO မား၊ LNGO မားႏင သေတသန အဖြ႔အစညးမားသည အလငအျမန ပးေပါငးပါဝင

သေတသနျပ နညးစနစမားတြင အထးျပထားၿပး ဆနးစစမႈမား၊ M&E အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကျခငးမားတ႔တြင အေတြ႔အၾက မားျပားစြာရသည။

Kyrgyz သမၼတႏငငရ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမားသည ရပရြာလထအဆငတြင ဝနေဆာငမႈမားျဖန႔ေဝျခငးႏငေစာငၾကညျခငးက ေထာကပေပးသည။

ADB သည Kyrgyz သမၼတႏငင၏ ေကးလကေဒသမားတြင ျပညသ ၃ဝဝ,ဝဝဝရေသာ ေကးရြာ ၂ဝဝတြင အေရးႀကးေသာ ေရေပးေဝမႈႏင မလာစနစဝနေဆာငမႈမားေပးျခငးက ကညရန ေဒသခ ကယပငအပခပခြငရသညအဖြ႔မား၊ရပရြာလထ အေျချပ အဖြ႔အစညးမားႏင လကတြလပကငေနသည။ ေဒသခ အစးရမဟတေသာအဖြ႔အစညးတစချဖစေသာ Taza Tabigat သည လြတလပေသာ ေစာငၾကညျခငးလပငနးက လပေဆာငေနသည။

အကးအကား၊ ADB။ ၂ဝဝ၈။ ရပရြာလထအေျချပ အေျခခအေဆာကအအ ဝနေဆာငမႈလပငနးက႑စမကနးအတြက Kyrgyz သမၼတႏငငသ႔

အေထာကအပ။ မနလာ။

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၈၇

အရပဘကလမႈအဖြ႕အစညးမားက ခြျခားသတမတျခငး

ႏ႔စပေသာ စမကနးႏငဆကစပသမားခြျခမးစတျဖာေလလာျခငးတစခသည သးျခားလႈပရားမႈ တစခတြင စတပါဝငစားသည CSO မားက ထငရားစြာျပသရမညျဖစၿပး စမကနးပစ ေရးဆြစဥအတြငးႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးအစအစဥမား ဖနတးျခငးတ႔တြင ယငးတ႔က ပါဝငပတသကေစရမညျဖစသည။ CSO ၏ အခနးက႑တစခက ထေထာငၿပးသညႏင ေနာကထပ အလားအလာရေသာ မတဖကမားက ခြျခားသတမတရန ေအာကပါ လမးေၾကာငးမားက ေပါငးစပလပေဆာငပါ။

၁။ အသအမတျပသညအဖြ႔အစညးမား - ယငးတ႔သညႏငငတကာႏင အခ႕တငးျပညမားတြင တညရၿပး ကယတင သ႔မဟတ လြတလပေသာ အသအမတျပမႈက ေပးႏငသည။ ဥပမာအားျဖင ကေမာၻဒးယားတြင ကေမာၻဒးယားပးေပါငးေဆာငရြကေရးေကာမတသည မမဆႏၵအေလာက လပေဆာငႏငေသာ NGO အသအမတျပျခငးစနစတစခက ထေထာငခသည။ ဖလစပငႏငငတြင NGO အသအမတျပျခငးဆငရာဖလစပငေကာငစသည ဘ႑ာေရးဆငရာစမခန႕ခြမႈႏင တာဝနခမႈတ႔အတြက သတမတထားေသာ အနမဆးစမားႏင ကကညသည CSOမားက သကေသခလကမတထတေပးသည။ ပါကစၥတနႏငငတြင ပါကစၥတနပရဟတဗဟဌာနသည စသတမတထားေသာ အပခပစမမႈ၊ အစအစဥျဖန႔ေဝမႈႏင ဘ႑ာေရးစမခန႕ခြမႈအတငး အတာမားႏင ကကညေသာ အကးအျမတအတြကမဟတေသာအဖြ႔အစညးမား စာရငးတစခက ထနးသမးထားသည။၄၇ ၂။ လႊမးျခေသာအဖြ႔အစညးမား - ႏငငအမားအျပားတြင ယငးတ႔အဖြ႔ဝငမား၏ စြမးရညမားအေၾကာငး နကနကနနသရေသာ လႊမးျခသညအဖြ႔အစညးမားရသည။ အမားျပညသၾကညရႈႏငေသာ လမးၫႊနမားတြင ယငးတ႔က ေတြ႔ရႏငသည။ က႑အလက ကြနရကမား ႏင လပငနးအဖြ႔မားလညးရႏငေသးသည (ဥပမာ။ ကား/မဆငရာ ၊ HIV)၃။ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးေျမပမားႏငအစရငခစာမား - ႏငငအမားအျပားတြင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးေျမပျပလပရန သ႔မဟတ က႑၏အဆငက အစအရငခရန လပကငေဆာငရြကထားသည။ ယငးတ႔က အငတာနကကြနရကတြင ရယႏငသည။ ၄။ ႏငငတကာ NGOမား - INGOအမားအျပားသည ႏငငေတာအဆင၊ ေဒသဆငရာ အဆငႏင အေျခခအဆငတြင မတဖက CSOမားႏင နးကပစြာလပကငၿပး ႏငငတြငးမ ယၾကညရေသာအဖြ႔အစညးမား၏ သတငးအခကအလကမားက ရယထနးသမးထားသည။ CIVICUS အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညး အၫႊနးကနးသည ႏငငတစႏငငရ အရပဘကလမႈ အဖြ႔အစညးကဆနးစစအကျဖတသည။ ယငးတ႔၏ အစရငခစာမားကယငးတ႔၏ အငတာနကစာမကႏာမားမ တဆင ရယနငသည။၄၈ ၅။ ADB ဝနထမးႏင မတဖကမား - ဌာေန႐းမားသည ႏငငတြငးလပကငေနသည CSO မားႏငပတသကေသာဗဟသတ အထးသျဖငယခငစမကနးမားတြင ပါဝင ပတသကခသမား၏ မတတမးမား ရေလရသည။ အခ႕တြင အလားအလာရေသာ မတဖကမား၏ စာရငးရသည။ ဌာနခပရ ကၽြမးကငသမား၊ အျခား ဖြ႔ၿဖးမႈမတဖကမားအထးသျဖင ႏစႏငငအလရငမား အတြက လပကငေနေသာ လပေဖာကငဖကမားသညလညး ယငးတ႔၏ နယပယတြင လပကငေနေသာ ယၾကညလကခႏငေသာ CSOမားအေၾကာငးက သႏငသည။ NGO ႏင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးဗဟဌာန (NGOC) သညလညး ႏငငအလက အရပဘက လမႈအဖြ႔ အစညးအကဥးခပမားကျပစၿပး NGO အဖြ႔အစညးမားအေၾကာငး အခကအလကမားပါဝငသည NGO Link က ထနးသမးထားသည။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးဆငရာခဥးကပမႈမားမ ရယခသည သငခနးစာမားက IED အကျဖတျခငးဆငရာ သတငးအခကအလကစနစ ေဒတာေဘ႔စတြငလညး ရရႏငသည။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၈၈

၆။ အစးရ အရငးအျမစမား - အခ႕ဝနထမးမားသည ကြျပားျခားနားေသာက႑မားတြင လပကငေနေသာ CSOမား၏ ဂဏသတငး ႏင စြမးရညတ႔က သသည။

အရပဘကလမႈအဖြ႕အစညးမားကဆနးစစျခငး

ADB သ႔မဟတ DMC တစခႏင ပးေပါငးေဆာငရြကရန သ႕မဟတ မတဖကလပေဆာငရန CSO မား၏ စြမးရညမားက ဆနးစစျခငးတြင ေအာကပါေမးခြနးမားသည အေထာကအပ႔ေပးသည။ ယငးသည စစေဆးရမည စာရငးတစခ အျဖစထက လမးၫႊနအျဖစ ပမေဆာငရြကသည။ အရပဘကလမႈ အဖြ႔အစညး မဖြ႔ၿဖးသညအခါတြငယငးစမားက ျပညဝေစသည အဖြ႔အစညး အခ႕သာရသည။ မညသညက ျခြငးခကျပမညႏင က႑တးတကဖြ႔ၿဖးေရးကအေထာကအပေပးျခငးအတြက စြမးရည တညေဆာကရန လအပျခငးရမရ ဆးျဖတရန ဆငျခငဆးျဖတႏငမႈလအပသည။ ထ႔အျပင စသတမတခကသည ဖယကဥခရသမား၊ အဆငးရအႏြမးပါးဆးသမားက ခနလပထားချခငး သ႔မဟတ ပစတက မဟတဘ ဖြ႕စညးထားေသာ အပစမားက ထညသြငးျခငးမား မျဖစေစရ။

တစစတစခေသာ အခနးက႑ (ဥပမာ။ သေတသန သ႔မဟတ အကျဖတျခငး) က အေကာငအထည ေဖာရန အဖြ႔အစညးတစခ၏ စြမးရညကအကျဖတရန ေနာကထပ စစမး စစေဆးျခငးမား လအပႏငသည။၄၉ အငတာနကတြင ရာေဖြမႈမား (CSO ၏ အငတာနကစာမကႏာ)၊ ဝနထမးမားႏင ေတြ႔ဆေမးျမနးျခငး၊ အစးရသ႔ေျပာဆျခငး၊ အျခား ဖြ႔ၿဖးမႈမတဖကမားႏင CSOမားအပါအဝင သတငးအခကအလက အရငးအျမစမား အမားအျပား တညရသည။ ေနာကထပ စြမးရညက နကရႈငးစြာ ဆနးစစျခငးအတြက အရငးအျမစမားက စာရငးတြင ေဖာျပထားသည။

ပါဝငေဆာငရြကျခငး သ႔မဟတ မတဖကလပေဆာငမႈအတြက အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညး၏ စြမးရညဆနးစစျခငးက လမးၫႊနရန ေမးခြနးမား

• ဥပေဒဆငရာ အဆငအတနး - CSO သည တရားဝင ထေထာငထားၿပး မတပတငထားသလား။• ယၾကညစတခႏငမႈ - CSO သည အသအမတျပခရပါသလား (စမကနးမားျဖင ႏငငမားတြင)၊ CSO လမးၫႊနမားတြင

စာရငးေပါကပါသလား၊ ယငး၏ ရနပေငြ အရငးအျမစမား ႏင လႈပရားမႈမားအေၾကာငး ပြငလငးျမငသာမႈရပါသလား။• တာဝနႏင စမအပခပမႈ - CSO သည ယငး၏ အနာဂါတေမာမနးခက၊ ရညမနးခကႏင အခနးက႑အေၾကာငးက

ရငးလငးစြာနားလညမႈရပါသလား။ ယငးသည ယငး၏ အဖြ႔အစညးဆငရာႏင စမအပခပမႈတညေဆာကပအေၾကာငး ပြငလငးျမငသာမႈရပါသလား။

• မဆႏၵနယႏငအေထာကအပ - CSO၏နယပယတြင ပါဝငသမားသည သတငးအခကအလက ျပညစစြာရရၿပး ေထာကခအားေပးမႈရပါသလား။ ယငးသည က႑/အေၾကာငးအရာအလကသ႔မဟတ လႊမးျခေသာအပစမား၏ အဖြ႔ဝငတစချဖစပါသလား။ ယငးသည အျခား ဂဏသတငးရေသာ ဖြ႔ၿဖးမႈအဖြ႔အစညးမားႏင မတဖကေဆာငရြကမႈမားရပါသလား။

• နညးပညာဆငရာ စြမးရည - CSO သည ယငး၏ ရညမနးခကကေရာကရရန ထေရာကေသာ ခဥးကပမႈမားကကငသးၿပး လပငနးနယပယတြင ထေရာကစြာ တညရပါသလား။

• စမခန႕ခြမႈစြမးရည - CSO မတတမးသည ေကာငးစြာပစေရးဆြထားေသာစမကနးမားႏင အကျဖတျခငးမားအျဖစ ေပၚေပါကလာမည ခငမာသညဗဟာေျမာကအစအစဥတစခက ျပသပါသလား။

• စမအပခပေရးစြမးရည - CSO တြင ရပပငးဆငရာႏင ေထာကပပ႕ေဆာငေရး အေျခခအေဆာကအအ၊ ဝယယေရး စြမးရည လေလာကစြာ ရပါသလား။

• ဘ႑ာေရးစြမးရည - CSO တြင လအပေသာေငြပမာဏကစမခန႕ခြရန လပထးလပနညးမားရပါသလား။ ယငးက ေအာငျမငစြာ ေဆာငရြကခေသာ မတတမးရပါသလား။ ယငးသည ေကာငးစြာ စစဥထားေသာ၊ တကၿပး သတငးအခကအ လကေပးေသာ စာရငးမား ထနးသမးထားပါသလား။

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၈၉

အလားအလာရေသာ ကစၥရပမားက ေရာငရားျခငး

CSOမားႏင လပကငရန ဆးျဖတသည ကနဥးအဆငမ စမကနး အမနတကယ အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကသညအထ စမကနးစကဝနးတစေလာကတြင အခ႕ အလားအလာရေသာ ကစၥရပမား ေပၚေပါကလာႏငသည။ ေကာငးမြနေသာ အစအစဥေရးဆြျခငးႏင စမကနး စမခန႔ ခြမႈတ႔ျဖင အမားစက ေကာလႊားႏငသည။

အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမားႏင ေကာငးမြနေသာ ဆကဆေရးမားအတြက နညးလမးမား

• ပစေရးဆြသညအဆငတြင ေစာစးစြာ CSOမားႏင ေျပာဆေဆြးေႏြးျခငးမား ျပလပပါ။ အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကျခငးတြငပါဝငေသာစးပြားျဖစကနထရကမားအျဖစ သကသကသာ ယငးတ႔က ဆကဆျခငးသည တငးမာမႈမားကျဖစလာေစႏငသည။ NGOမားသည ပမနအားျဖင ယငးတ႔၏အလရငမားက မတဖကမားအျဖစရႈျမငၿပး စာခပခပဆလပကငရာတြင ADB ႏင မတညေသာ ေမာမနးခကမားျဖင ဝငေရာကလာႏငသည။ ျဖစႏငလငအျပနအလနနားလညမႈက တညေဆာကျခငးႏငပဋပကၡမားေရာငကဥျခငးက အေထာကအပ႔ျဖစရန လပငနးလညပတမႈမားတြင အတအကြဆးျဖတခကျပျခငးက လပေဆာငပါ။

• ကနထရကေပးေသာ ဝနေဆာငမႈလပငနးမားအတြက ပြငလငးျမငသာေသာ ေလလဆြျခငးက အေသအခာေဆာငရြကပါ။• CSOမား၏ လႈပရားမႈမားက ေစာငၾကညျခငးအတြက ရငးလငးေသာ အၫႊနးကနးမားႏင မတတငမား ထားရပါ။

CSOမားသည ကာလတတြင ရလဒမားထက လပငနးစဥက ပမ ဂရစကေလရသည။• အခ႕ေသာ CSOမားသည ဝနထမးမားအလပေျပာငးျခငးဒဏက မားစြာခစားေနရသညက ဂရျပပါ။ ယငးက

အႏရာယျဖစႏငေျခတစခအျဖစ သျမငၿပး ဆကဆေရးမားသည အဓကအဆကအသြယ တစခ သ႔မဟတ ႏစခတြငသာ မခမေနေစရန အေသအခာလပေဆာငျခငးျဖင ျပငဆငထားပါ။ အလားတပင အခ႕ေသာ CSOမားတြင ေရရညလပကငေသာ ဆႏၵျပငးျပသအခ႕ကသာ ေမာငးႏငေနသည။

• CSOမားတြင အသးစရတမားသည အကန႔အသတျဖငသာရေသာေၾကာင ေငြေၾကးမားက အခနမ ထတေပးရန လအပေၾကာငး ဂရျပပါ။

• စြမးရညႏင ပတသက၍ လကေတြ႔ကပါ။ CSOမားကမားမၾကာမကစတင ဖြ႕စညးထားသည ပဋပကၡလြန သ႔မဟတ အေျခအေနမားတြင ကနထရကမေပးမ စမကနး ပစေရးဆြျခငးတြင စြမးရည တညေဆာကျခငးမားက ထညသြငးထားရန လအပႏငသည။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၉၀

နညးလမး (၇) ပးေပါငးပါဝင ေစာငၾကညျခငးႏငအကျဖတျခငး

ပးေပါငးပါ၀င ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး (PM&E) သည စမကနး၊ အစအစဥ သ႔မဟတ မ၀ါဒ တစခက ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး၊ အေၾကာငးအရာ၊ လပငနးစဥ၊ ရလဒမားေပၚတြင မေ၀ထနးခပျခငးႏင ျပနလညျပငဆင လပေဆာငျခငးမားက သတမတျခငး သ႔မဟတ လပေဆာငျခငးတြင ကညျခငးတ႔မ တစဆင စမကနးႏင ဆကစပသမား ထေတြ႔ ဆကဆသည လပငနးစဥ တစခ ျဖစသည။ ျပငပမ ကၽြမးကငသမား အေပၚ လး၀ အားထားျခငးထက စမကနး၏ သကေရာကမ ခရသည ေဒသခ ျပညသမားက ပါ၀ငေစျခငးျဖင PM&E သည စမကနးႏင ဆကစပသမးစတ႔ထသ႔ စမကနး အေကာငအထညေဖာေဆာငျခငးႏင ဆကစပသည သငခနးစာမားက ေပးႏငသည။ ထ႔အျပင ဖြ႔ၿဖးေရး လပေဆာငမႈမားတြင ျပညသမား၏ ပါ၀ငမႈႏင မမလပေဆာငမႈ ခယခကမားက တးတကေစသည။

နဒါနး

ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး လပငနးစဥတြင စမကနး၏ သကေရာကျခငး ခရသမားႏင တကၾကြစြာ ထေတြ႔ဆကဆမႈျပရန PM&E က ေဖာေဆာငထားသည။ ယငးသည စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ လအပခကမားႏင ေမာမနးခကမားက တ႔ျပနေဖာေဆာင ေပးႏငေသာ၊ အမား ပါဝငႏငေစေသာ ေျပာငးလမႈမားက ဆနးစစႏငရန၊ သငယေလ႔လာ ႏငရန နညးလမးသစမား ေပးသည။ ယငးသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဆနးစစမႈ ျပလပရသည အေၾကာငးရငးကလညး ထငဟပေစသည။ ယငးတ႔ ႏစခလးသည အဓကမမား၊ နညးလမးမားစြာတ႔တြငလညး တညၾကသည။ ( နညးလမး ၃။ ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငး၊ စာမကႏာ ၅၉ တြင ၾကညပါ။ ) နညးလမး ၃ တြင ေဖာျပထားေသာ အၾကျပခကမားက PM&E တြငလညး အသးျပႏငသည။

သမား႐းက နညးလမးႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကေသာ ေစာငၾကညျခငး၊ အကျဖတျခငး တ႔အၾကား အဓက ျခားနားခကမား

ျခားနားခကမားသမားရးကေစာငၾကညျခငးႏင

အကျဖတျခငးပးေပါငးပါဝင

ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး

လပငနးစဥက မညသက အစအစဥဆြၿပး စမခန႔ခြပါသလ။

အစဥအလာအားျဖင ADB ဝနထမး၊ တာဝနယလပေဆာငသညဌာနမ ဝနထမး၊ အတငပငခမား

အကးအကားျပရမည အခကမားက စအားျဖင ရပရြာကယစားလယမားႏငအတ ADB ဝနထမးက ေရးသားပါသည။ အတငပငခအရာရမားသည ေထာကကသမားအျဖစေဆာငရြကပါသည။ ေဒသခမား၊ စမကနးဝနထမးမား၊ (ဆကလကဖတရႈရန)

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

၉၁

သမား႐းက နညးလမးႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကေသာ ေစာငၾကညျခငး၊ အကျဖတျခငး တ႔အၾကား အဓက ျခားနားခကမား

ျခားနားခကမားသမားရးကေစာငၾကညျခငးႏင

အကျဖတျခငးပးေပါငးပါဝင

ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး

လပငနးစဥက မညသက အစအစဥဆြၿပး စမခန႔ခြပါသလ။

အစဥအလာအားျဖင ADB ဝနထမး၊ တာဝနယလပေဆာငသညဌာနမ ဝနထမး၊ အတငပငခမား

ေဒသႏရအစးရအရာရမားႏင အျခား စမကနးႏငဆကစပသမားသည လပငနးစဥ၏ အစတအပငးမားက စမခန႔ခြရာတြင အဓကကသည အပငးမ ပါဝငၾကပါသည။

စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ အခနးက႑

သတငးအခကအလကမား ေပးသည။

ပးေပါငးပါဝငေစာငၾကညျခငး၊ အကျဖတျခငး (PM&E) လပငနးအေျခခအခကမားက ပစချခငး၊ သတငးအခကအလကမားက စေဆာငးျခငးႏင ခြျခမးစတျဖာသးသပျခငး၊ ေတြ႔ရခကမားက မေဝျခငး၊ အနာဂါတအတြက အဆျပေသာ လပေဆာငခကမားက ေဖာေဆာငျခငး စသညတ႔တြင ပါဝငကညသည။

အတငပငခအရာရမား၏ အခနးက႑

လပကငေဆာငရြကမႈမားက စျပထားေသာ နညးလမးမား/ကရယာမား အသးျပ၍ ရညမနးခကမားႏင ခနထး တငးတာရာတြင ကၽြမးကငမႈပပးေပးျခငး

စမကနးႏငဆကစပသမား ပါဝငေသာအဖြ႔က PM&E ေဆာငရြကရန အကအညေပးရာတြင ေကာငးမြနေသာ ဆကသြယေရး၊ အဆငေျပေခာေမြ႕ေအာင ေဆာငရြကမႈႏင ခြျခမးစတျဖာသးသပေသာ ကၽြမးကငမႈမား လအပပါသည။

ေအာငျမငမႈက တငးတာျခငး

ျပငပမ သတမတ/အကျဖတ။ မားေသာအားျဖင အစအစဥ ကနဥး ယဆခကမားျဖင ခနထး ဆးျဖတသည။

အတြငးမ သတမတ။ မားျပားေသာ အျမငမား၊ သေဘာထားကြလြမႈမားက ရာေဖြသည။ အကးေကးဇးခစားရသမား ေျပာၾကားလသညမား ေျပာၾကားႏငရနႏင ယငးတ႔၏ အသမားက ရငးလငးစြာ ၾကားႏငရန ေသခာေစသည။

ခဥးကပပ ႀကတင ဆးျဖတထားၿပး ေျပာငးလမႈ မျပႏငပါ။

အညႊ႔နးသေဘာေဆာငၿပး ျပျပငေျပာငးလႏငသည။ သငယေလ႔လာမႈက အထးျပသည။

အကးအကား။ NZAID ၂၀၀၆၊ ပးေပါငးပါဝငအကျဖတျခငးအတြကလမးၫႊနမား၊ Aukland

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၉၂

ADB ၏ စမကနး စကဝနးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကေသာ ေစာငၾကညျခငး၊ အကျဖတျခငးက မညသည အခနတြင အသးျပရမညနညး။

စမကနးျပငဆငျခငးကာလတြင အတငပငခအရာရသည အလားအလာရေသာ အၫႊနးကနးမား၊ ဥးတညခကမားႏင ပတသကေသာ သတငးအခကအလကမားက စေဆာငးသည။ အတငပငခအရာရသည လကရ သတငးအခကအလကစနစမားက ေလ႔လာၿပး လအပလင သ႔အေနျဖင ဆကလကေလ႔လာမည အခကအလကမားက ထပမစေဆာငးသည။

(၁) သတငးအခကအလကမားက မညသ႔ စေဆာငးမည- ဥပမာ- နမနာယျခငး သ႔မဟတ စစတမးအျပညအဝေကာကယျခငး၊ စမကနးမတတမးမား၊ ေကးလကေဒသ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာအကျဖတျခငးနညးစနစမား၊ သးသန႔ေရြးခယထားေသာ အဖြ႔မားႏင ေဆြးေႏြးျခငးမား၊ သ႔မဟတ ကြငးဆငးေလ႔လာျခငးမား။(၂) အခကအလကမားက မညသက ေကာကယမည -ဥပမာ- စမကနးဝနထမး၊ အျခား အစးရဌာနမား၊ အကးေကးဇးခစားရမည ရပရြာအသငးအဝငး၊ လပငနးကနထရကရထားေသာ အဖြ႔အစညးမား၊ NGO မား၊ သ႔မဟတ အတငပငခမား။

ယခအဆငတြင M&E ေဆာငရြကရာတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈနညးလမးက အသးျပမည မျပမညက ဆးျဖတပါ။ ကနဥး စမကနးေရးဆြရာတြင စမကနးႏင ဆကစပသမား ပါဝငခြငရေသာ စမကနးမားတြင PM&E အေကာငအထညေဖာေဆာငျခငး သည သငေလာပါသည။ ျပညသမား အေနျဖင စမကနးအေပၚ မမကယပငလပေဆာငခကျဖစသညဟသည ခစားခက ပမျဖစေပၚေစၿပး အေကာငအထညေဖာေဆာငျခငးလပငနးမားက ေစာငၾကညျခငးႏင စမကနး၏ တနဖးက ဆငျခငျခငးတ႔ျပရနအတြက အခနေပး ေဆာငရြကရန ပမလလားၾကပါမည။ PM&E သည စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငး၊ ပးေပါငးပါဝင အကျဖတျခငးတ႔ အေပၚ အေျခတညထားၿပး အေကာငအထညေဖာေဆာငျခငးလပငနးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈက တးတကေစပါသည။ စဥဆကမျပတ ထေတြ႔ဆကဆမႈမရပါလင ယငးတ႔၏ အၾကဥာဏမားက အမနတကယ တနဖးထားေၾကာငး ျပညသမားအေနျဖင မယၾကညဘ ျဖစလာႏငပါသည။

PM&E လပငနးစဥတငးသည တစခႏငတစခ ျခားနားၾကေသာလညး ေအာကတြင ေဖာျပထားေသာအခကမားမာ စျဖစေသာ PM&E လပငနးစဥတစခအတြက အဓက အဆင အခ႕ျဖစပါသည။၅၀

စမကနးက ျပငဆငေနစဥကာလအတြငး

၁။ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငးက စမကနးေနရာတြငျပလပျခငး။ M&E လပေဆာငရာတြင စမကနးႏင ဆကစပသမားအေနျဖင အဘယေၾကာင ပါဝငေဆာငရြကသငေၾကာငး ရငးျပပါ။ PM&E အဖြ႔တြင မညသပါဝငေဆာငရြကမညက ဆးျဖတပါ။ ကား/မ မတစြာ ပါရရနႏင အကးစးပြားအမးမးက ကယစားျပေသာအဖြ႔မားအနကမ မညသည အဖြ႔မား ပါဝငသငသညက ေဆြးေႏြးပါ။ ၂။ အကျဖတျခငးတြင အသးျပမည အဓကေမးခြနးမားႏင နညးစနစမားက ဆးျဖတပါ။ အဓက ဥးတညခကမား၊ အၫႊနးမားႏင နညးစနစမားက ဆးျဖတရန PM&E အဖြ႔ႏင ကနဥး အလပ႐ ေဆြးေႏြးပြတစခ လပေဆာငပါ။

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၉၃

၃။ DMF ႏင စမကနး ေဆာငရြကမႈ စမခန႔ခြေရး စနစ (PAM စသည) တစခ ထေထာငပါ။ စမကနးအကးေကးဇး ခစားရသမားႏင စမကနးေၾကာင ထခကရေသာ အပစမား အေနျဖင PM&E တြင မညသ႔ ပါဝငေဆာငရြကႏငမညက စမကနး ေဆာငရြကမႈ စမခန႔ခြေရးစနစတြင အၾကမးအားျဖင ေဖာျပပါ။ စမကနး (သ႔မဟတ စမကနး အစတအပငးတစခက- ဥပမာအားျဖင ျပနလညေနရာခထားေရးအစအစဥ စသည) က သးျခားလြတလပစြာ ေစာငၾကညႏငရနအတြက ေဒသခ သေတသနအဖြ႔အစညးမား သ႔မဟတ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမားက ထေတြ႔ဆကဆပါ။

စမကနး လပငနးလညပတေဆာင႐ြကမႈအတြက ျပငဆငေနစဥကာလအတြငး

၄။ ေလ႔ကငသငၾကားေပးျခငး / ေဆြးေႏြး တငပငျခငး။ ကယျပန႔စြာ ပးေပါငးပါဝငေသာ M&E အဖြ႔က ပးေပါငး ပါဝငေဆာငရြကမႈဆငရာ ကရယာမားႏင နညးစနစမားႏင ပတသကၿပး ေလ႔ကင သငၾကားေပးပါ။ စတေနသေဘာထား၊ အမအကင စသညတ႔ႏင ပတသကေသာ လမးၫႊနမမားက ေဆြးေႏြးပါ။ ၅။ အေသးစတ အေကာငအထညေဖာေဆာငေရး အစအစဥက ထေထာငပါ။ မညသက မညသညက ေဆာငရြကမည။ မညသညေနရာ၊ မညသည နမနာ၊ မညသည ပါဝငစြကဖကမႈက သြားေရာကေလ႔လာမည၊ မညသညအခနတြင မညသ႔ ေဆာငရြကမည စသညတ႔က ဆးျဖတပါ။

စမကနး အေကာငအထညေဖာေဆာငေနစဥ ကာလအတြငး

၆။ ေစာငၾကညျခငး၊ ခြျခမးစတျဖာသးသပျခငး၊ တန႔ျပနေျပာၾကားေပးျခငး။ PM&E အဖြ႔သည ေစာငၾကညျခငး၊ လပေဆာငမႈမားက မတတမးတငျခငးႏင သတငးအခကအလကမားက မေဝျခငးတ႔က လပေဆာငပါသည။ ကနဥး ရညမနးခကမားႏင ခနထးၿပး လပငနးထေရာကမႈမားက အခါအားေလာစြာ ခြျခမးစတျဖာသးသပျခငး၊ အကျဖတျခငးတ႔ကလညး လပေဆာငပါသည။ ေတြ႔ရခကမားက ခငမာေအာငစစေဆးျခငး၊ စမကနးႏင ဆကစပသအမားအျပားထသ႔ အခကအလကမားက တန႔ျပနေပးအပျခငးမား လပေဆာငပါသည။၇။ စမကနး တးတကမႈမား ေတြ႔ရခကမားအေပၚအေျခခ၍ စမကနးဆငရာ ျပျပငေျပာငးလမႈမားက ေဆြးေႏြးအေကာငအထညေဖာပါ။၈။ အကျဖတျခငးလပငနးစဥ အေပၚ ေဆြးေႏြးျခငး/သငယေလ႔လာျခငး - နညးစနစမား ႏင ျခငသးသပခကမားက စမကနးႏင ဆကစပသအမားအျပား ပါဝငေသာ အဖြ႔ႏင ေဆြးေႏြးပါ။ အစရငခစာမားက မေဝပါ။

ကရယာမားႏင နညးလမးမား

PM&E လပငနးက ကရယာမးစ၊ နညးလမးမးစတ႔က ပပးေပးၿပး ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈ အဆငမးစ ျဖစေပၚေစပါသည။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈအမားဆးအဆငတြင စမကနးႏင ဆကစပသမားက PM&E လပငနးက စမခန႔ခြၿပး အရငးအျမစမားက ခြေဝခထားေပးသည။ ယငးလပငနးစဥသည စမကနး၏ ထေရာကမႈက တငးတာရန၊ အကးေကးဇးခစားရသမား၏ စြမးေဆာငရညဖြ႔ၿဖးေစရန၊ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ တးတကလာေစရန ရညရြယသည။ PM&E ပစတစမးသည ျပညသ႔ဝနေဆာငမႈလပငနးလပေဆာငသမား၏ အဖြ႔အစညးဆငရာတာဝနခမႈက မညသ႔မညပ တးတကေစေၾကာငး ေအာကတြင ေဖာျပထားေသာ CRC ႏင CBM ကရယာမားက

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၉၄

ေဖာျပသည။ ေမာလင မထားေသာ ရလဒမားႏင ပတသက၍ ေလ႔လာရန open-ended qualitative analysis က အသးျပျခငး၊ သ႔မဟတ စမခန႔ခြမႈက လႊေျပာငးေပးျခငးမျပေသာလညး အျမငမးစက သျမငရယႏငရန ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈ ခဥးကပပမားက အသးျပျခငးတ႔ျဖင သမားရးက အကျဖတျခငးလပငနးတြငလညး ပမ၍ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈရလာႏငသည။

နညးလမး ၃။ ပးေပါငးပါဝငအကျဖတျခငးတြင အဓက ပးေပါငးပါဝငအကျဖတျခငးနညးစနစမားက ေဖာျပေသာ ဇယားတစခပါရပါသည(ဥပမာ- သးသန႔ေရြးခယထားေသာအဖြ႔မားႏင ေဆြးေႏြးျခငး၊ စမကနးဧရယာက ေဒသခမားႏငအတ လညပတၾကညရႈျခငး၊ ေျမပဆြျခငး၊ အဆငခြျခငး)။ ယငးတ႔က PM&E တြငလညး အမားအားျဖင အသးျပေလ႔ရပါသည။ သ႔ေသာ အေရးအႀကးဆးမာ သးစြေသာ နညးစနစမဟတဘ ျပညသမား၏ လေနမႈဘဝ အေပၚ စမကနး၏ သကေရာကမႈမားက ရးသားစြာမေဝ အသေပးေသာ နယပယတစခ ဖနတးေပးထားရနသာ ျဖစပါသည။၅၁

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးဆငရာ သးျခားနညးလမးမားက ေပါငးစညးထားျခငးျဖင PM&E အတြက ပစတက ခဥးကပပမားက ျဖစေပၚေစပါသည။ ADB လပငနးမားတြင အသးျပေနေသာ အခ႕ေသာခဥးကပပမားက ေအာကတြင အၾကမးအားျဖင ေဖာျပထားပါသည။ ကရယာ ၃- ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ အကျဖတျခငးတြင ေလ႔လာခေသာ အကးေကးဇးခစားရသမားက အကျဖတျခငးႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ႏြမးပါးမႈအကျဖတခကမားက PM&E အတြကလညး အသးျပႏငပါသည။ စာရငးထတြင အျခား အရငးအျမစမားကလညး ေဖာျပထားပါသည။

အေရးအပါဆးေသာ ေျပာငးလျခငးဆငရာ နညးစနစ

အေရးအပါဆးေသာ ေျပာငးလျခငးဆငရာ နညးစနစ (MSC) မာ အရညအေသြးဥးစားေပး PM&E ခဥးကပပျဖစပါသည။ ယငးတြင မတတမးတငရမည အေျပာငးအလမားက ဆးျဖတရာႏင အခကအလကမားက ခြျခမးစတျဖာ သးသပရာတ႔တြင စမကနးႏင ဆကစပသမားက ပါဝငေစပါသည။ ယငးလပငနးစဥတြင လပငနးခြင အတြငးမ အေရးပါေသာ ေျပာငးလျခငးဆငရာ (SC)ျဖစစဥ ဇာတလမးမားက စေဆာငးျခငးပါဝငၿပး ယငးတ႔အနက အေရးအပါဆးက သးျခား သတမတထားေသာ စမကနးႏင ပတသကသမား၊ ဝနထမးမားပါဝငေသာ အဖြ႔မ စနစတက ေရြးခယသည။၅၂ ဗယကနမ ႏငငတြင ျပလပခေသာ ADB သေတသနစမကနး ႏြမးပါးသမားအတြက ေစးကြကမားက ပမအသးဝငေစျခငး (MMWB4P) တြင MSC က အသးျပခပါသည။ ရနပေငြေထာကပ႔ထားေသာ သေတသနျပသမား ႏင ျဖန႔ေဝေရးအလပရေဆြးေႏြးပြမားတြင ပါဝငတကေရာကသမားထမ SC ျဖစစဥဇာတလမးမားကစမကနးဝနထမးမားက စေဆာငးပါသည။ ဆေလာေသာ မဝါဒျပျခငးဆငရာလပငနးစဥ (ယငးသည MSC နယပယျဖစၿပး) က ယငးျဖစစဥ ဇာတလမးမားက ရငးလငးေပးၿပး မဝါဒျပသႏင စမကနးအၾကားရ ကြနယကက သတမတပါသည။၅၃

ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈျဖငသကေရာကမႈလမးေၾကာငး ခြျခမးစတျဖာသးသပျခငး

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈျဖငသကေရာကမႈလမးေၾကာငး ခြျခမးစတျဖာသးသပျခငး (PIPA) သည စမကနး၊ အစအစဥ သ႔မဟတ အဖြ႔အစညးတစခတြင ပါဝငေသာသမားအေနျဖင ယငးတ႔၏ ေျပာငးလမႈဆငရာသအရမား (ယငးတ႔၏ ရညမနးခကမားက ရယၿပး အကး သကေရာကမႈျဖစေစရာတြင မမကယက မညသ႔ျမငေၾကာငး) က ရငးလငး တငျပရာတြင ပ႔ပးကညေပးရန ပစခထားေသာ PM&E ခဥးကပနညးတစခ ျဖစသည။၅၄ စမကနးတစခသည

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၉၅

ယငး၏ အသပညာဆငရာထတကနမားက မညသ႔ဖနတးမည၊ သငခနးစာမားက မညသ႔ ျဖန႔ျဖးမည၊ ဖြ႔ၿဖးမႈ ဆငရာသကေရာကမႈမားရေစရန စမကနးျပငပရ မညသက ယငးအခကအလကမားက အသးျပရန လအပမည စသညတ႔က စမကနးတစခ၏ သကေရာကမႈလမးေၾကာငးမားတြင ေဖာျပသည။ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏငကငးပေသာ ပးေပါငးပါဝငမႈဆငရာအလပ႐ ေဆြးေႏြးပြတြင ယငးတ႔၏ ဖြ႔ၿဖးမႈ ျဖစေပၚသည (ဥပမာ- ျပသနာအရငးအျမစျပပမား ေရးဆြျခငး၊ အနာဂါတကပေဖာရႈျမငသည ေလ႔ကငခနးမားျပလပျခငး)။ ထ႔ေနာက ယငးလမးေၾကာငးမားက ယတေဗဒပစႏစမးျဖင ေဖာျပသည။ ရလဒဆငရာယတေဗဒပစတြင စမကနး၏ ကာလလတရညမနးခကမားက အယအဆမားအျဖစ -ယငးအေျပာငးအလမားက ေဖာေဆာငႏငရန မညသည ပါဝငလပေဆာငသမားက ေျပာငးလရနလအပသည၊ မညသည ေျပာငးလမႈမား လပေဆာငရနလအပသည၊ မညသည ဗဟာမားက လအပသည စသည- ေဖာျပသည။ သကေရာကမႈဆငရာ ယတေဗဒပစတြင ေမာလငထားေသာ ရလဒကရရရနကညျခငးျဖင စမကနးသည အမားျပညသမား၏ အသကေမြးမႈဘဝအေပၚ မညသ႔ သကေရာကမႈရမညက ေဖာျပသည။ စမကနး M&E ၏ တစစတတစပငးအျဖစ ပမန ျပနလညဆနးစစလကရေသာ ရလဒရညမနးခကမားႏင မတတငမားက ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကသမား ရရၾကသည။၅၅ ဗယကနမႏငငတြင ADB ပပးေဆာငရြကေသာ ရတသမးခနလြနစပါး စမကနးတစခတြင PIPA က အသးျပခသည။ စမကနး၏ သကေရာကမႈလမးေၾကာငးမားက စမကနးႏငဆကစပသမားပါဝငေသာ အလပ႐ေဆြးေႏြးပြတြင ရာေဖြသတမတခၿပး သကေရာကမႈအကျဖတေရးအစအစဥကလညး ဖနတးခသည။၅၆

ျပညသမား၏ အစရငခစာ မတတမးမား

ျပညသ႔အစရငခစာမတတမး (CRC) တစခတြင အစးရဝနေဆာငမႈဆငရာ ေဆာငရြကခကမားအေပၚျပညသကယတင ဖနတးထားေသာ အရညအေသြးအရ တငးတာေသာ စစတမး သ႔မဟတ အစရငခစာမတတမး ပါဝငသည။ ယငးတ႔သည အမေထာငစ ႏင/သ႔မဟတ ပဂၢလက အဆငတြင ေမးခြနးမားေမးျမနးျခငးမတဆင သတငးအခကအလကမားက စေဆာငးသည။ ပမနအားျဖင ၃ လ မ ၆လ ကာလအတြငး ေကာကယထားေသာ စစတမးမားျဖင လပေဆာငမႈမားက မကခရအဆငတြင ေလ႔လာသည။ ျပညသ႔အေပၚတာဝနခမႈက ေတာငးဆရယရာတြင ရးရငးေသာလညး အစြမးထကေသာ ကရယာတစချဖစသည။ လ႔အဖြ႔အစညးမား၊ CSO မား၊ ေဒသႏရအစးရမားသည ဝနေဆာငမႈေပးအပသမားႏင ေတြ႔ဆ ေဆြးေႏြးမႈမား ျဖစေပၚေစရနႏင ယငးတ႔က ျပညသ႔ဝနေဆာငမႈမား၏ အရညအေသြး၊ လေလာကမႈစသညတ႔ႏင စပလဥး၍ စနစတက တန႔ျပနေျပာၾကားေပးမႈမား ျပႏငေစရန တငၾကေဆာငရြကေသာ အစအစဥကလညး CRC မားက ဖနတးေပးသည။ မဒယာမားက ကယျပန႔စြာေဖာျပမႈ ႏင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမား၏ မဝါဒဆငရာတကတြနးမႈတ႔သည ရာေဖြေတြ႔ရခကမားက ျဖန႔ေဝရာတြင အကအညျပသည။ ADB သည ယငးနညးစနစက အသးခ၍ သးစြႏငေသာနညးလမးကရယာမားက ဖနတးထားသည။ (သတငးအခကအလကပမရယလလင အပခပမႈပငးဆငရာအတြက လမးၫႊနက႑၊ စာမကႏာ ၁၁၃ က ၾကညပါ)။၅၇

လထအေျချပ ေစာငၾကညေလလာျခငး

လထအေျချပ ေစာငၾကညေလ႔လာျခငး (CBM) တြင စတပါဝငစားေသာလထအေျချပ ေစာငၾကညေလ႔လာျခငးႏင လထဖြ႔ၿဖးမႈေရ႕ေဆာငလႈပရားမႈမားက အကျဖတျခငးတ႔ ပါဝငပါသည။ ယငးတြင စစတမးမား၊ ေျမပမား၊ စးစကေရြးခယေသာအဖြ႔မား၊ ၿမ႕ ႏင/သ႔မဟတ

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၉၆

ေကးရြာအစညးအေဝးမား စသည ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈဆငရာ နညးလမးမးစက အသးျပသည။၅၈

အကယ၍ ေစာငၾကညျခငးသည ျပညသ႕ဝနေဆာငမႈလပငနးမားအေပၚ အာ႐စကသည ဆပါက လပကငေဆာငရြကမႈအရညအေသြးက လထအမတေပးကဒျပားက ေဖာျပ ေပးႏငပါသည။ ဝနေဆာငမႈေပးအပသမားထမ တာဝနခမႈႏင တန႔ျပနလပေဆာငေပးမႈမား က ေတာငးဆရယရာတြင ယငးသည CRC ႏင တနးတ စြမးေဆာငႏငပါသည။ သ႔ေသာ ေကာကယထားေသာ အခကအလကမားမာ အရညအေသြးဥးစားေပး (စးစကေရြးခယေသာ အဖြ႔မားမတဆင) ျဖစျခငး၊ ေဒသတြငး အတငးအတာျဖစျခငး၊ ဝနေဆာငမႈေပးသမားႏင လထအၾကား တကရကထေတြ႔မႈ ပါဝငျခငး (ထေတြ႔မႈျပႏငေသာ အစညးအေဝးမားမတဆင) တ႔ရၿပး ရတခညး တန႔ျပန ေျပာၾကားျခငးမား ျပလပႏငသည အခြငအလမးက ေပးသည။

ADB ၏ ဗယကနမႏငငရ ေကးလကကနးမာေရးစမကနးသည CBM တြင ကနးမာေရး ဝနႀကးဌာန၏ ဥးေဆာင လႈပရားမႈက ပပးေပးသည။ ရပရြာအဆင ဝနေဆာငမႈမား တးတကေအာင ေဆာငရြကျခငးႏင စမကနးမားေရးဆြျခငးတ႔တြင လထပါဝငႏငေစရန ကရယာတစခအျဖစ ေဆာငရြကသည။၅၉ ဖလစပငႏငင ေကာငးစြာဖြ႔ၿဖးၿပးျဖစေသာ CBM စနစတစခ နယပယမားစြာတြင ရၿပး ႏငင တစဝနးလး အတငးအတာျဖင အသကဝငလကရသည။ လထမားက အခကအလကမားက စေဆာငးၿပး လမႈေရးဆငရာကစၥရပမားႏင ေျဖရငးဖြယနညးလမးမားက ရာေဖြၾကသည။ ယငးလပငနးစဥသည ခစခငရငးႏးမႈက ေပးစြမးႏငၿပး လထလႈပရားမႈကလညး အားေပးသည။၆၀

ADB စမကနးစကဝနးတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - လမးၫႊနႏငနညးလမးမား ၉၇

ADB လပငနးမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာင႐ြကျခငး - အေတြ႕အႀကမားႏင အရငးအျမစမား

(၄) ADB လပငနးမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာင႐ြကျခငး - အေတြ႕အႀကမားႏင အရငးအျမစမား

ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးသည ADB တစဖြ႕လးတြင ႏင သ႔မဟတ ဖြ႕ၿဖးဆအဖြ႕ဝင ႏငငမားရ လပငနးမားတြင အေရးပါပါသည။ မဟာဗဟာ ၂၀၂၀ တြင အဓကနယပယ ငါးခ (ထပတး နယပယသးခ) ႏင လပေဆာငမႈမားက စးစကရန ေျပာငးလမႈက ေမာငးႏငသညအရာ ငါးခတ႔က ေဖာျပထားပါသည။ ADB သည ေျပာငးလမႈက ေမာငးႏငသညအရာမား၊ ကား၊မ ဆငရာမၽတမႈ၊ ေကာငးမြနေသာအပခပမႈ ႏင အဓက အေျခခအေဆာကအအ က႑တ႔တြင နက႐ႈငးေသာ ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈရသည ခဥးကပပမားက အေကာငအထညေဖာေဆာငရာတြင အထးတလည အေတြ႕အႀကမားစြာ ရပါသည။

နဒါနး

ဤအခနးသည မဟာဗဟာ ၂ဝ၂ဝ မ ေအာကပါ အေရးႀကးနယပယ ငါးခတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈက ပ႔ပးေသာ ခဥးကပပမားႏင ကရယာမားက ေလ႔လာ စးစမးပါသည။ အေျခခ အေဆာကအအဆငရာက အဓက လပငနးနယပယ အျဖစ သတမတၿပး ကား/မ ဆငရာ မတမႈႏင ေကာငးမြနေသာအပခပမႈ တ႔က ေျပာငးလမႈက ေမာငးႏငသည အရာမား အျဖစ အထးျပ ေဖာျပပါသည။

၁။ ကာကြယေစာငေရာကမႈမား၂။ ကား/မ ဆငရာ မတမႈ၃။ ေကာငးမြနေသာ အပခပမႈ ႏင စြမးေဆာငရညဖြ႔ၿဖးမႈ၄။ အေျခခအေဆာကအအ - HIV ကာကြယတားဆးေရး၅။ အေျခခအေဆာကအအ - ေရႏင မလာစနစ

ယငးနယပယမားတြင ပးေပါငးလပေဆာငျခငးေၾကာင အကးပမျဖစထြနးဖြယ မားစြာရေနပါသည။ ထေရာကေသာ စမကနးမားက ပစေရးဆြႏငရနႏင အေကာငအထည ေဖာေဆာငႏငရန နယပယတငးတြင အားလးပါဝငႏငေသာ ေဆြးေႏြးတငပငမႈမား လအပပါသည။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကႏငေသာ ခြျခမးစတျဖာ ဆနးစစမႈမား ႏင အကျဖတျခငး နညးစနစမားမ အားလး အကးေကးဇး ျဖစထြနးႏငပါသည။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကႏငေသာ စမကနး အစတအပငးမားက အေကာငအထညေဖာရန CSO မားက အားလးအေနျဖင ထေတြ႔ႏငပါသည။ ဤလမးၫႊနတြင ပါဝငေသာ စမကနးစကဝနးကရယာသည ယငးက႑မားစြာႏင သကဆငေသာ ခဥးကပပ နညးလမးမားက ေလ႔လာစးစမးပါသည။ ယခ အခနးတြငမ အဆပါ နယပယငါးခတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက အထးတလည ပ႔ပးေပးရနႏင အေလ႔အထေကာငးမားက သငေတာသလ ျပငဆင ေျပာငးလ အသးချခငးက ျမငတငရန အၾကေပးခကမားႏင အသးျပဖြယ ကရယာမားက အထး ေဖာျပထားပါသည။

၉၉

မတရန။ ဤက႑ရ အၾကေပးခကမားသည SPS တြငပါရေသာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ လအပခကမားက ျဖညဆညးႏငရန အတြက ျဖစႏငေသာ နညးလမးမားက ADB ႏင DMC မား အတြက အၾကျပထားျခငး ျဖစပါသည။ မဝါဒအရ လအပခကမားက အေသးစတ သရႏငရန အတြက SPS က ဖတရႈပါ။

ေခးေငြဆငရာ လပငနးမားက အထးျပ ေဖာျပသညအတြက SPS တြင ေဖာျပထားသည အတငး လကခရရသ ဆသည အေခၚအေဝၚအစား ေငြေခးသ ဆသည အေခၚအေဝၚက သးႏႈနးထားပါသည။

၁။ ကာကြယေစာငေရာကမႈမား

တငပငေဆြးေႏြးျခငးႏငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး အထးသျဖင တငပငေဆြးေႏြးျခငးသည ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာမဝါဒ ရညမနးခကမားက ရရႏငေစရန အဓကကသညဟ ADB ၏ ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာမဝါဒ ထတျပနေၾကညာခကတြင အထးျပေဖာျပထားသည။ ေငြေခးယသမားအေနျဖင အဆျပထားေသာ စမကနး၏ ထခကမႈခစားရေသာ ရပ႐ြာလထ၊ အစအဖြ႕မား၊ လပဂၢလမား၊ အရပဘက လမႈအဖြ႕အစညးမားတ႔ႏင သတငးအခကအလက ထတျပနျခငး၊ တငပငေဆြးေႏြးျခငး၊ တငႀကအေၾကာငးၾကားထားေသာ ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး တ႔မတဆင ထခကခရေသာ လ႕အဖြ႕အစညးမားအေပၚကေရာကေသာ ဆးကးျဖစႏငေျခ၊ ထခကမႈတ႔ႏင လကေလာညေထြျဖစေသာ ထေတြ႕ဆကဆမႈမား ျပလပရန လအပေၾကာငး ADB က သတမတထားပါသည။

အကးအကား။ ADB ၂၀၀၉၊ ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာမဝါဒထတျပနေၾကညာခက၊ မနလာ။

နဒါနး

အာရႏင ပစဖတေဒသတြင လမႈေရးႏင သဘာဝပတဝနးကငအရ ေရရညပမတညတ႔ႏငေသာဖြ႔ၿဖးမႈႏင ဆသ႔ ဥးတညေသာ အေပါငးသေဘာေဆာငသည လမးေၾကာငးတစခ ရလာပါသည။ တာဝနခမႈ၊ ပြငလငးျမငသာမႈႏင ျပညသအမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈအတြက ျမငမားေသာေမာလငခကမားလညးထားရလာၾကပါသည။ ADB ၏ ၂ဝဝ၉ ခႏစ ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာမဝါဒထတျပန ေၾကညာခက (SPS) သည ဖြ႔ၿဖးေရးစမကနးမားက ျပညသမားအေပၚတြင သကေရာကသည ဆးကးမားက ေရာငၾကဥျခငး၊ ေလာ႔ချခငး သ႔မဟတ သကသာေစျခငးတ႔အေပၚ အာ႐စးစကပါသည။ (အကးအကား ၈)။၆၂ ADB စမကနးမား၏ အမားအစ (အၾကမးဖငးအားျဖင ၇ဝ% မ ၈ဝ%) တြင အခ႕ေသာ ကာကြယေစာငေရာကမႈပငးဆငရာ ဂယကရကခတမႈမားရသည။

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးသည SPS အတြက ဗဟကၿပး အဓက နယပယ သးချဖစေသာ သဘာဝပတဝနးကင၊ ေရႊ႕ေျပာငးေနရာခထားျခငးႏင ဌာေနတငးရငးသားမား(IPs) တ႔တြင

၆၁

၁၀၀

တငပငေဆြးေႏြးျခငးႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးက တျဖညးျဖညး အဆငျမငတင သြားရန လအပသည။ EA မားသည ျပညသလထႏင ဆကဆမႈျပရာတြင စမကနးက မညသညတ႔က ေဆာငရြကမည၊ ယငးတ႔အေပၚမညသ႔ သကေရာကမႈမးရမညဟ ေမာလငရသည စသညတ႔က ေျပာၾကားရမည။ ထ႔ထကပ၍လညး ဆကသြယမႈမား ျပလပရနလသည။ EA မားသည ဆးကးသကေရာကမႈမားက မညသ႔မညပ ေလာ႔ခမည၊ အခ႕ေသာ စမကနးမား အတြက IP မား၏ သေဘာတညခကက မညသ႔ရယမည စသညတ႔က ေလ႔လာစးစမးရန အတြက ထခကမႈ ခရေသာသမားႏင တငပင ေဆြးေႏြးျခငးမား ျပရမည။ ထခကမႈ ခရေသာသမားသည နစနာေၾကးမားက ခစားခြငရသည။ ဖြ႔ၿဖးမႈအစအစဥမားမ အကးေကးဇးမားက မတေသာ ျဖန႔ေဝမႈ ျပျခငးက ျမငတငရန တထြငဆနးသစေသာဥာဏလအပသည။ ယငးတ႔အားလး အေသအခာ ျဖစေစရန သးျခား လြတလပေသာ ေစာငၾကညျခငးမားႏင ယၾကညဖြယ ရေသာ မေကနပမႈမားက ကငတြယ ေျဖရငးသညစနစတ႔က ကညေပးလမ႔မည။

Song Bung 4 ေရအားလပစစစမကနး၊ ဗယကနမ တြင စမကနးေၾကာင ထခကခရသမား (တငးရငးသား Co Tu လမးမား) က ေရႊ႕ေျပာငး

ေနရာခထားေရး အတြက ADB ၏ တငပငေဆြးေႏြးမႈ လပငနးစဥ

ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာ ဝတရားမားသည ADB ႏင ယငးထမ ေငြေခးယသမားတ႔တြင တြဖကတာဝနရသညဟ၍ SPS တြင ရငးလငးစြာ ေဖာျပထားသည။

ADB ၏လပငနးမားတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - အေတြ႕အႀကႏငအရငးအျမစမား ၁၀၁

ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာဝတရားမား

ေငြေခးယသ လပေဆာငရမညမား ADB လပေဆာငရမညမား

• လမႈေရးဆငရာႏင သဘာဝပတဝနးကင ဆငရာ ဆနးစစမႈမားက လပေဆာငရမည။

• ထခကခရေသာလပဂၢလမား၊ လမႈအသငးအဝနးမားႏင တငပငေဆြးေႏြးမႈမား လပေဆာငရမည။

• ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာ အစအစဥမားက ျပငဆငၿပး အေကာငအထညေဖာရမည။

• ယငးအစအစဥမား အေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငးက ေစာငၾကညရမည။

• ေစာငၾကညေလ႔လာမႈအစရငခစာက ျပငဆငၿပး တငျပရမည။

• စြမးေဆာငရည ျမငတငျခငး အစအစဥမားက ပ႔ပးေဖာေဆာငေပးရမည။

• တငႀကလ႔လျပကာ စစမးျခငးမား၊ ျပနလညသးသပျခငးမား ေသခာစြာ ေဆာငရြကရမည။

• ေစာငၾကညေလ႔လာျခငးႏင ကြပကျခငးတ႔က ပ႔ပးေဖာေဆာငေပးရမည။

အကးအကား။ ADB ၂၀၀၉၊ ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာမဝါဒထတျပနေၾကညာခက၊ မနလာ။

စမကနးစကဝနးအဆငရ ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာမားက ADB စမကနးစကဝနးတြင ပးေပါငး ပါဝင ေဆာငရြကျခငးအတြက လမးၫႊနအခနးတြင ေပါငးစပထညသြငးထားပါသည။ ေအာကပါ အၾကျပခကမားသည သတငးအခကအလက ထတျပနေၾကညာျခငး၊ တငပငေဆြးေႏြးျခငး၊ သေဘာတညခက၊ အသကေမြး ဝမးေကာငးမႈ၊ ေစာငၾကညျခငး၊ အစရငချခငးႏင မေကနပမႈမားက ကငတြယ ေျဖရငးသညစနစ တ႔အတြက အေထြေထြ လအပခကမားက ျပညမေအာင ပပးေပးပါသည။

ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာမားတြင ပးေပါငးပါဝငမႈ ျမငတငေရး ေဆာငရြကရန အၾကျပခကမား

• ဂရတစကျပငဆငပါ - အရငးအျမစမား လေလာကေစရန၊ ရငးလငးေသာ ရညမနးခကမားရရန၊ နညးစနစက မနကနစြာ ေရြးခယမႈျပရန၊ ေဆြးေႏြး တငပငမႈက ေစာစးစြာစတငရန၊ ပါဝငေဆာငရြကသမားက တန႔ျပနမႈမား ျပလပရန စသညတ႔ ေသခာေစၿပး အဓပၸါယျပညဝေသာ ေဆြးေႏြးတငပငမႈမား ျဖစေစရန ဂရတစကျပငဆငမႈမားလအပပါသည။ (ကရယာ ၁။ စမကနးႏငဆကစပသမား စစစေလလာျခငး ႏင တငပငျခငး၊ စာမကႏာ ၃၉ က ၾကညပါ)။ ယငးသည ထရလြယေသာကစၥရပမား (ေျမယာဆးရႈးမႈ၊ ေရႊ႕ေျပာငးေနရာခထားျခငးစသည) ဆငရာ ကာကြယ ေစာငေရာကျခငးမားအတြက အထးအေရးႀကးပါသည။ စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရးဗဟာက စမကနး စမခန႔ခြမႈလကစြတြင ထညသြငးထားၿပး စမကနးႏင ပတသကသမားႏင ဆကသြယျခငးႏင သတငးအခက အလကထတျပနျခငးမားအတြက အစအစဥမားက ရငးလငးစြာ ခမတထားရပါမည။ (ကရယာ ၅။ စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရးဗဟာတစခ ေဖာေဆာငျခငး၊ စာမကႏာ ၇၇ က ၾကညပါ)။

• ထခကခစားရေသာ လမႈအသငးအဝငးမားႏင တငပငေဆြးေႏြးမႈက စစဥရန ေဒသခပဂၢလ တစဥး သ႔မဟတ အဖြ႔အစညးတစခႏင လပေဆာငပါ - အႀကးအကတစဥး ( ဥပမာ- ေကးရြာ ရပမရပဖ၊ ေကာငးအပဆရာႀကး/ဆရာမႀကး)၊ လ႔အဖြ႔အစညးအကးလပေဆာငသ၊ သ႔မဟတ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညး (CSO) (ဥပမာ- ရပရြာအေျချပအဖြ႔အစညး [ေရသးစြသအပစ၊ အမးသမးအပစ] သ႔မဟတ လကရဆကဆေရးထေထာငထားေသာ အငဂအ) တ႔သည ယဥေကးမႈအရ အထးဂရစကရနလအပေသာ တငပငေဆြးေႏြးမႈမားက ထေရာကစြာ ပပးေပးႏငပါသည။

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၀၂

ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာမားတြင ပးေပါငးပါဝငမႈ ျမငတငေရး ေဆာငရြကရန အၾကျပခကမား

• မကႏာခငးဆင တငပငေဆြးေႏြးျခငးဆငရာ အရညအေသြးဥးစားေပး နညးလမးမားက သးပါ - ေဆြးေႏြးတငပငျခငး၏ လကလမးမမႈကျမငတငရာတြင မဒယာအသးျပျခငးက ျဖညစြကသည အေနျဖင ရပရြာအေျချပအမားျပညသေတြ႔ဆေဆြးေႏြးပြမား၊ အထးေရြးခယေလ႔လာေသာ အစအဖြ႔မားႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ နညးလမးမားက အသးျပပါ။ ယငးနညးလမးမားက အသးျပသည အခါ အဓပၸါယပမျပညဝေသာ ဖလယမႈမားျဖစလာႏငပါသည။ ခကခေသာကစၥမားက ကငတြယေျဖရငး တ႔ျပနရာတြငလညး ပမလြယကေစပါသည။

• CSO မား၏ ကၽြမးကငမႈႏင အေတြ႔အၾကမားက ရယအသးခပါ - အသကေမြးဝမးေကာငးမႈဆငရာႏင ဝငေငြရလမးမားျပနလညထေထာငေရးအစအစဥမား အေကာငအထညေဖာရာတြင အဖြ႔မားစြာတ႔တြင သသာထငရားေသာ အေတြ႔အၾကမားရၾကပါသည။ ယငးတ႔သည အေကာငအထညေဖာေဆာငေရးကာလအတြငး ADB၊ တာဝနယေဆာငရြကေသာ ေအဂငစမားႏင လ႔မႈအသငးအဝနးမားအၾကား ဆကသြယေရးဆမတမားအျဖစ ေကာငးစြာေဆာငရြကႏငၾကပါသည (ဥပမာ- ထခကခစားရသမားအား ေျပာငးေရႊ႕ေနရာခထားရာတြင ယငးတ႔၏ ရပငခြငမားက အသေပးျခငး)။ သးျခားလြတလပေသာ ေစာငၾကညျခငးျပရနႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈရေသာ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငးက ျမငတငရနအတြက ဆေလာေသာ ေဒသေနာကခ အေၾကာငးအရာ က နကနကရႈငးရႈငးနားလညမႈႏင ကၽြမးဝငမႈမားလညး ရၾကပါသည(နညးလမး ၇။ ပးေပါငးပါဝငေစာငၾကညျခငး ႏင အကျဖတျခငး၊ စာမကႏာ ၉၁ က ၾကညပါ)။

• မေကနပမႈမားက ကငတြယေျဖရငးရာတြင ေဒသတြငးရ အဖြ႔အစညး တညေဆာကပမားႏင ဗဟသတမားက အသးျပပါ - မေကနပမႈမားက ကငတြယေျဖရငးေသာစနစသည ေဒသဆငရာအႀကးအကမားႏင ရပရြာအေျချပအဖြ႔အစညးမား တ႔ႏင လကတြလပေဆာငရန အေရးႀကးေသာ အခြငအလမးတစချဖစပါသည။ ေဒသခအဖြ႔အစညးမား၊ အဆးအျဖတျပႏငေသာ အဖြ႔မား (ဥပမာ- panchayats၊ ေရသးစြသအသငးအဖြ႔မား) က ထေတြ႔ျခငး ယငးတ႔၏ ဗဟသတမားက ရယအသးျပျခငး မရဘ စနစတစခက ထေထာငရန ခကခပါလမ႔မည။

သတငးအခကအလက ထတျပနျခငးႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငး

အဓပၸါယျပည၀ေသာ တငပငေဆြးေႏြးျခငးဆသညမာ လပငနးစဥ တစချဖစၿပး (၁) စမကနးျပငဆငသည အဆငတြင ေစာစးစြာစတငၿပး စမကနးသကတမးတစေလာကလးတြင ဆကလကအေကာငအထည ေဖာေဆာငရမည အရာျဖစသည။ (၂) ဆေလာၿပး လေလာကေသာ သတငးအခကအလကမားက ထခကခစားရသမား နားလညလြယေသာ၊ အလြယတကရယရနျဖစႏငေသာအသြငျဖင အခနကက ထတျပနေပးရမည။ (၃) ၿခမးေျခာကျခငး၊ အႏငအထကျပျခငးကငးေသာ ပတဝနးကငအေနအထားတြင ေဆာင႐ြကရမည။ (၄) ကား။မ ဆငရာအခကမားက ထညသြငးထားျခငးႏင တ႔ျပနမႈရျခငး၊ ခ႕ငေနေသာ၊ ထခကလြယေသာ အပစမား၏ လအပခကမားႏင ကကညေအာငျပလပထားျခငး (၅) စမကနးပစ၊ သကသာေအာငလပေဆာငမႈမား၊ ဖြ႕ၿဖးမႈအကးေကးဇးမား အခြငအလမးမားက မၽေဝျခငးႏင အေကာငအထညေဖာေဆာငေရးဆငရာ ကစၥရပမားႏငဆကစပေသာ ဆးျဖတခကခသည လပငနးစဥတြင ထခကခရေသာသမားႏင အျခားေသာ စမကနးႏငဆကစပသမားတ႔၏ ဆေလာေသာ အျမငအားလးက ေပါငးစပထညသြငးျခငးက ျဖစေစသည။

အကးအကား။ ADB ၂၀၀၉ ၊ ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာမဝါဒထတျပနေၾကညာခက၊ မနလာ။

ADB ၏လပငနးမားတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - အေတြ႕အႀကႏငအရငးအျမစမား ၁၀၃

ADB သည အဓပၸါယျပညဝေသာ တငပငေဆြးေႏြးမႈမားျဖစေပၚေစရန အေလးအနကထားရပါသည။ ယငးတြင စမကနးႏင ဆကစပသမားအား သတငးအခကအလက မေဝျခငး၊ စမကနးပစႏင ကာကြယ ေစာငေရာကမႈအစအစဥမားတြင ယငးတ႔ ပါဝငကညႏငေစျခငး စသညတ႔ပါဝငပါသည။ ဆလသညမာ လအပသညဟ ျပဌာနးထားေသာ စာရြကစာတမးမားက အငတာနကေပၚတြင ေဖာျပထားျခငးထက ပလြနေဆာငရြကရန လအပၿပး ရပရြာလထအသငးအဝငးႏင ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးျခငး၊ သတငးအခက အလကစာရြကစာတမးမားဖနတးျခငး၊ သတငးအခကအလကေပးႏငေသာ စမကနး ဝနထမးမား ရေနမည ႐းမားထေထာငျခငး စသညတ႔ လပေဆာငရန လပါသည။ လမးၫႊနမႈ ထပမရယလပါက နညးလမး ၁။စမကနးႏငဆကစပသမားကခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငး ႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး ႏင နညးလမး ၅။ စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ဆကသြယေရးဗဟာတစခ ေဖာေဆာငျခငးတ႔က ၾကညပါ။ တငပငေဆြးေႏြးျခငးသည အနမ႔ဆးအားျဖင မျဖစမေန လပေဆာငရမညအရာ ျဖစၿပး ေနာကပငး ကာလ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးမားကလညး သတမတ ဆးျဖတသြားမည အရာျဖစသည။

Padama တတားစမကနး၊ ဘဂၤလားေဒ႔ရ

ေလာေၾကးေငြႏင ေရႊ႕ေျပာငးျခငးဆငရာ ခစားခြငမားအေၾကာငး သတငးအခကအလကမား ပါဝငသည ဘဂၤလားဘာသာစကားျဖင ေရးသားထားေသာ ေရႊ႕ေျပာငးေနရာခထားျခငး ဆငရာ စာအပငယက ထခကခစားရသမားအၾကား ျဖန႔ေဝခပါသည။ သတငးအခကအလကမားက ရပရြာလထအစညးအေဝးမားတြင ျဖန႔ေဝခပါသည။

အကးအကား။ ADB ၂ဝ၁ဝ၊ Padama ဘကစသး တတားစမကနးအတြက ဘဂၤလားေဒ႔ရသ႔ ေခးေငြ၊ မနလာ။

Guangxi Wuzhou ၿမ႕ျပဖြ႔ၿဖးေရးစမကနး၊ တရတျပညသ႔သမၼတႏငင

ထခကခစားရသမားသ႔ စမကနးႏင ပတသကေသာ သတငးအခကအလကမား၊ ေရႊ႕ေျပာငးေနရာခထားျခငး အစအစဥမၾကမးတ႔က ရပရြာလထအစညးအေဝးမား၊ အထးေရြးခယေလ႔လာေသာ အစအဖြ႔မားႏင ေဆြးေႏြးပြမားမ တဆင ေပးအပခပါသည။ ယငးတ႔ထမ တ႔ျပနေျပာၾကားခကမားကလညး ရယခပါသည။ ျပညသမားအား ယငးတ႔၏ ခစားပငခြငမားႏင ေပးအပမညရကစြမားက ယငးအမားျပညသေတြ႔ဆ ေဆြးေႏြးပြမားတြင ေျပာၾကားေပးပါသည။ ျပညသမားအေနျဖင အခကအလကမားက ေသေသခာခာ နားလညျခငးရမရ စစေဆးရနအတြက ခစားပငခြငႏင သကဆငေသာ ေမးခြနးကလညး ဖနတးထားပါသည။

အကးအကား။ ADB ၂ဝဝ၈၊ Guangxi Wuzhou ၿမ႕ျပဖြ႔ၿဖးေရးစမကနး - Pingminchong ဘမေဗဒဆငရာအႏရာယႏင

ဆကစပ၍ ေရႊ႕ေျပာငးေနရာခထားျခငး ႏင ကာကြယတားဆးျခငး စမကနးေရႊ႕ေျပာငးေနရာခထားျခငး အစအစဥ၊ မနလာ။

ခြငျပခက

တငႀကခြငျပခက ရယျခငး ဆငရာမသည ဌာေနတငးရငးသားမား(IPs)ႏင အသကဆငဆး ျဖစပါသည။ ၂ဝဝ၇ ခႏစ စကတငဘာလတြင ကမၻာ႔ကလသမဂၢ ၆၁ ၾကမေျမာက အေထြေထြ ညလာခသည အာရႏင ပစဖတေဒသတြငး ႏငငမားစြာက လကမတေရးထးခေသာ ဌာေန တငးရငးသားမား အခြငအေရးဆငရာ ကလသမဂၢ ေၾကညာစာတမး (UNDRIP) က အတညျပခပါသည။ ယငးသည ဌာေနတငးရငးသား အစအဖြ႔မားက သကေရာကမႈရမည မညသည စမကနး မဆ အတညမျပမ လြတလပစြာ ႀကတင အသေပး တငပငမႈျပၿပး ခြငျပခက ရယျခငးက ရညၫႊနးပါသည။ အထးသျဖင စမကနး အမးအစား သးမးတြငထခကမႈ ခရေသာ ဌာေနတငးရငးသား အစအဖြ႔မား၏ ခြငျပခကက ရယရန SPS အရ လအပပါသည။ ခြငျပခကဆသညမာ ယငးစမကနး

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၀၄

လပေဆာငမႈမားအတြက လ႔အဖြ႔အစညး၏ ကယျပန႔ေသာေထာကခမႈက တစဥးခငး ႏင/သ႔မဟတ ယငးတ႔ အသအမတျပေသာ ကယစားလယမားမ တဆင ထခကမႈခရေသာ ဌာေနတငးရငးသား အစအဖြ႔မား၏ စေပါငးေဖာျပခကျဖစပါသည။

ခြငျပခကအတြက ဆးျဖတရာတြင အဓပၸါယျပညဝေသာ တငပငေဆြးေႏြးျခငးပါဝငသည ပြငလငးျမငသာေသာ လပငနးစဥလအပပါသည။ ယငးတြင သတငးအခကအလကမားက IP မားႏင ပြငလငးျမငသာစြာ မေဝျခငး၊ ေမးခြနးမား စးရမပပနမႈမားက ရငးလငးရန အခြငအေရး၊ ျခမးေျခာကျခငး အတငးအၾကပျပျခငးကငးသည အေျခအေနက ထနးသမးထားျခငး စသညတ႔လညး ပါဝငပါသည။ လ႔အဖြ႔အစညးထမ ကယျပန႔ေသာ ေထာကခမႈ ရမရ ဆးျဖတရာတြင ထေတြ႔ဆကဆမႈမားသည အစဥအလာ လ႔အဖြ႔အစညးေခါငးေဆာငမား၊ အာဏာရေသာ အပစမားက ေကာလြနေၾကာငး၊ လနညးစ ဖယၾကဥခထားရေသာအပစမားအသက လေလာကစြာ နားေထာငခေၾကာငး ADB အေနျဖင ေကနပရနလအပပါသည။ အကယ၍ EA စာရြကစာတမးမားသည လေလာကမႈ မရပါက အေသးစတ အခကအလကမား ထပမေတာငးဆျခငးႏင စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင တကရကဆကသြယျခငးမား လပေဆာငရန လအပပါမည။

အသကေမြးဝမးေကာငးလပငနးမား

ဤကစၥသည မမဆႏၵအေလာကမဟတဘေနရာေရႊ႕ေျပာငးရျခငးႏင အထးသကဆငပါသည။ ADB ထမ ေခးေငြ အေထာကအပ႔ရယသအဖြ႔အစညးသည ေရႊ႕ေျပာငးခရသမား ေလာေၾကးအျပညအဝ မရရေသးသမ၊ ယငးတ႔၏ ဝငေငြမားႏင အသကေမြးဝမးေကာငးမႈမားက ပမေကာငးမြနလာေအာင သ႔မဟတ အနညးဆး နဂမလ ရရငးစြ အေနအထားသ႔ျပနေရာကေအာင ကညေပးမည ဝငေငြႏင အသကေမြးဝမးေကာငးမႈဆငရာ ျပညစေသာ အစအစဥမား မရေသးသမ ကာလပတလး ရပပငးဆငရာႏင စးပြားေရးပငးဆငရာ ေနရာေရႊ႕ေျပာငးရမႈမား မျဖစေပၚေစရန အေသအခာ ေဆာငရြကရပါမည။ ADB ထမ ေခးေငြရယသမားသည စမကနးအကးေကးဇး ခစားရသမားႏင ထေတြ႔သညနညးတ ထခကခစားရသမားႏငလညး တတႏငသမ ကယကယျပန႔ျပန႔ ထေတြ႔ရန တကတြနးပါသည။ လမႈေရးအရ ထခကမႈ အကျဖတခကသည အခးအစား မမတစြာ ထခကမႈ ခစားရေသာ လပဂၢလမား၊ အစအဖြ႔မားက ရာေဖြ သတမတရန လအပပါသည။ ထ႔အျပင ယငးပဂၢလ၊ အစအဖြ႔မားအေနျဖင ဖြ႔ၿဖးမႈမ အသးအပြငမားက ခြေဝၾကရာတြင အခြငအေရး မနညးပါးေစေရး ဥးတညလပေဆာငရန လအပသညမားကလညး အဆျပရပါမည။

ဝငေငြ ျပနလညထေထာငေရးအတြက စြမးရညဖြ႔ၿဖးမႈအစအစဥ၊ ကေမၻာဒးယား

ဝငေငြျပနလညထေထာငေရးဆငရာ နညးပညာအေထာကအပ႔ စမကနး၏ တစစတတစပငးအျဖစ ရပရြာ အေျချပ ဖြ႔ၿဖးေရးဥးေဆာငလႈပရားမႈမားက ပစထတရနႏင အေကာငအထည ေဖာေဆာငရနအတြက အငဂအတစခက ဌားရမးခပါသည။ ယငးတြင ျပညသ႕အဖြ႔အစညးမား ထေထာငျခငး၊ အေသးစားေငြေခးလပငနး၊ အရြယေရာကၿပးသမား အတြက ရပရြာအေျချပ ပညာေရး စသညျဖင အသကေမြး ဝမးေကာငးမႈ ဖြ႔ၿဖးေရး ဥးေဆာငလႈပရားမႈမားက ပစထတျခငးတ႔ ပါဝငပါသည။

အကးအကား။ ADB ၂ဝဝ၉၊ ဝငေငြ ျပနလညထေထာငျခငးအစအစဥ အတြက ကေမၻာဒးယားႏငငသ႔ ေပးအပေသာ နညးပညာအေထာကအပ႔ ၊ မနလာ။

ADB ၏လပငနးမားတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - အေတြ႕အႀကႏငအရငးအျမစမား ၁၀၅

ခရးသြားလပငနးအတြက အေျခခအေဆာကအအဖြ႔ၿဖးမႈ ရငးႏးျမပႏမႈအစအစဥ၊ အႏၵယ။

ရပငခြငဆငရာ ေဖာျပေသာဇယားက ျပဌာနးရာတြင ထခကမႈ ခရသမားသည အဓပၸါယျပညဝစြာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကခၾကပါသည။ ယငးတြင စးပြားေရးဆငရာအကးေကးဇးမားက ပတဝနးကငရ လ႕အဖြ႔အစညးမား အတြငးသ႔ တကရက စးဆငးေအာင လမးေၾကာငး ေပးနငရနအတြက ေလ႔ကငသငၾကားေပးျခငး၊ ေဒသခစြန႔ဥး တထြငမႈမားက ပပးေပးျခငး စသညတ႔ ပါဝငပါသည။

အကးအကား။ ADB ၂ဝ၁ဝ၊ ခရးသြားလပငနး အေျခခအေဆာကအအဖြ႔ၿဖးမႈ ရငးႏးျမပႏမႈ အစအစဥအတြက အႏၵယႏငငသ႔ ေခးေငြ၊ မနလာ။

ေစာငၾကညျခငးႏင အစရငချခငး

ေငြေခးယသႏင ADB တ႔တြင သးျခားစျဖစေသာ ေစာငၾကညေရးဆငရာ တာဝနမား ရၾကပါသည။ ADB ၏ လအပခကအရ ေငြေခးယသသည ကာကြယေစာငေရာကေရးဆငရာ အစအစဥမား အေကာငအထည ေဖာေဆာငေရး တးတကမႈက ေစာငၾကညရန လပငနးစဥမား ထေထာင ထနးသမးထားရန လအပပါသည။ ယငးတြင သသာ ထငရားေသာ သကေရာကမႈမားႏင အဆး ျဖစႏငေျခမားပါရသည စမကနးမားအတြက အခကအလကမား ေစာငၾကညျခငးက အတညျပေပးရန အရညအခငး ျပညဝၿပး အေတြ႔အၾကရေသာ ျပငပမ ကၽြမးကငသမား သ႔မဟတ အရညအခငး ျပညဝေသာ အငဂအမားတ႔က ထနးသမးထားရနလအပပါသည။ လြနစြာ ရႈပေထြးၿပး ထရလြယေသာ စမကနးမား အေကာငအထည ေဖာေဆာငေရးက ေစာငၾကညရန အတြက သးျခားလြတလပေသာ အၾကေပးအဖြ႔မားက သးစြပါသည။ ADB ၏ ေစာငၾကညျခငးႏင ႀကးၾကပျခငးဆငရာ လပေဆာငမႈမားတြင အခါအားေလာစြာ လပငနးခြငသ႔ ႀကးၾကပမႈျပလပရန သြားေရာကျခငး၊ ေငြေခးယသက တငျပလာေသာ ေစာငၾကညေရးဆငရာ အစရငခစာမားက ျပနလညသးသပျခငး၊ ျပသနာမားက ေျဖရငးရနအတြက ယငးတ႔ႏင လကတြလပကငျခငးမား ပါဝငပါသည။

ေတာငပငးေဒသ သယယပ႔ေဆာငေရး ဖြ႔ၿဖးမႈစမကနး ေျပာငးေရႊ႕ေနရာခထားျခငး လပငနးမား၊ သရလကၤာ။

ADB စညးမဥးမားလကနာျခငးဆငရာျပနလညသးသပသညအဖြ႔ထသ႕ ထခကခစားရသမားအစအဖြ႔မ တငျပလာသည ေတာငးဆမႈက တ႔ျပနမႈျပလပပါသည။ ယငးတြငခကခငးလကငငးျပငဆငမႈမား အတြက ေျပာငးေရႊ႕ေနရာခထားျခငးလပငနးတးတကမႈမားက သးသပရနႏင အားနညးခကမားက ရာေဖြရန သးျခားလြတလပေသာ အဖြ႔အစညးတစခက အသးျပရန အၾကျပထားပါသည။ အငဂအတစဖြ႕က ေစာငၾကညသအျဖစလညးေကာငး၊ အျခားတစဖြ႕က ဝငေငြ ျပနလည ထေထာငေရးအစအစဥ ျပငဆငေရးႏင အေကာငအထညေဖာေဆာငေရးအတြကလညးေကာငး ငားရမးခပါသည။ ယခအခါ ထခကခစားရသမားသည မေကနပမႈမားက ထေရာကစြာ ကငတြယေျဖရငးသညစနစက ရယသးစြႏငၾကၿပျဖစသည။

အကးအကား။ ADB ၂ဝဝ၅၊ ေတာငပငးေဒသ သယယပ႔ေဆာငေရး ဖြ႔ၿဖးမႈစမကနး ေျပာငးေရႊ႕ ေနရာခထားျခငး လပငနးမားက လြတလပစြာ ျပငပမ ေစာငၾကညျခငး အတြက သရလကၤာႏငငသ႔ ေပးအပေသာ နညးပညာ အေထာကအပ႔၊ မနလာ။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၀၆

ေျမငလငႏင ဆနာမ အေရးေပၚ ပ႔ပးမႈ စမကနး

မေကနပမႈမားက ကငတြယေျဖရငးသညစနစတြင ေကးရြာအဆင အစတအပငးမားလညး ပါဝငပါသည။ ပဂၢလက၊ လ႔အဖြ႔အစညး၊ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမား စသညတ႔ထမ မေကနပမႈမား၊ မတခကမား၊ ေမးျမနးစစမးမႈမားက တကရကေသာလညးေကာငး ဘာသာေရးေခါငးေဆာငမား၊ ေကးရြာအႀကးအကမား၊ ခရငခြအႀကးအကမားစသည လကရ ရပရြာလထ ေခါငးေဆာငမား သ႔မဟတ လကတြလပေဆာငဖက အငဂအမား မတဆငေသာလညးေကာငး သတမတထားေသာဆမတျဖစသည ေကးရြာအဆင လပငနးအဆငေျပေခာေမြ႕ေအာင ေဆာငရြကသမား ထသ႔ ပ႔ေဆာငေပးသည။

အကးအကား။ ငလငႏင ဆနာမ အေရးေပၚပ႔ပးမႈစမကနး လကေအာကရ မေကနပမႈ ကငတြယေျဖရငးသညစနစ - www.

adb.org/Documents/Books/Complaint-Handling-Rehabilitation/Smidt.pdf

ေဒသတြငးမေကနပမႈမားက ကငတြယေျဖရငးသည စနစ

ေငြေခးယသ၏ လမႈေရးႏင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ လပေဆာငမႈမားႏင ပတသက၍ ထခကခစားရသမား၏ စးရမပပနမႈမားႏင မေကနပမႈမားက လကခကည ေျဖရငးရန အတြက ေငြေခးယသသည မေကနပမႈမားက ကငတြယေျဖရငးသည စနစတစခက ထေထာင ထနးသမး ထားရန ADB ၏ မဝါဒအရ လအပပါသည။ ယငးစနစသည စမကနးတြင ပါဝငေသာ အဆးၾကႏငေျခမားႏင ထခကႏငမႈမားကလညး ထငဟပေစပါသည။ ယငးစနစသည ထခကခစားရသမား၏ စးရမမႈမားက ေလာ႔ပါးေစၿပး တငၾကားမႈမားက ခကခငး ကငတြယ ႏငေစသငပါသည။ ယငးသညကား/မ ဆငရာ ကစၥရပမားက ထညသြငး စဥးစားေသာ၊ ယဥေကးမႈ အရ သငေလာေသာ၊ ကနကစရတမရ ျပစဒဏမရဘ ထခကခစားရေသာသမား အားလး အလြယတက ရယအသးခႏငေသာ နားလညလြယၿပး ပြငလငးျမငသာသည လပငနးစဥ ျဖစရပါမည။ ထခကခစားရသမားက ယငးစနစ အေၾကာငး သငေလာေသာနညးျဖင အေၾကာငးၾကားရပါမည။ ထခကနစနာ ခစားရသမားသည ADB ၏ တာဝနခမႈစနစ ထသ႔လညး တငၾကားစာမား တငျပႏငပါသည။၆၃

အရငးအျမစမား

သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ၊ မမဆႏၵအေလာကမဟတဘ ေနရာေရႊ႕ေျပာငးရမႈဆငရာ၊ ဌာေနတငးရငးသားမားဆငရာတ႔အတြက SPS အေကာငအထညေဖာေဆာငေရးက ပ႔ပးေပးေသာ လကစြစာအပမား ADB ၏ အငတာနကစာမကႏာတြင ရပါသည။ အဆပါ အသးဝငေသာ အရငးအျမစမားတြင နယပယတစခခငးစအတြက ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈ လအပခကမားက အေသးစတေဖာျပထားပါသည။

SPS တငပငေဆြးေႏြးမႈမားတြင Oxfam Australia က ပ႔ပးကညေပးထားပါသည။ ယငးတ႔၏ Understanding the Asian Development Bank’s Safeguard Policy စာအပသည အထးသျဖင SPS အေကာငအထညေဖာေဆာငမႈမားက အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမား၏ ေစာငၾကညမႈႏင စပလဥး၍ အသးဝငေသာ အရငးအျမစတစခ ျဖစပါသည။၆၄

ADB ၏လပငနးမားတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - အေတြ႕အႀကႏငအရငးအျမစမား ၁၀၇

၂။ ကားမဆငရာမတမႈ

ကားမ ဆငရာႏင ပးေပါငးပါဝငလပေဆာငျခငး

ကားမဆငရာ မတမႈသည မဟာဗဟာ ၂ဝ၂ဝ တြင ေျပာငးလမႈက ေမာငးႏငသည အရာတစခ အျဖစ ပါရၿပး အားလးပါဝငႏငေသာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈအတြက အေရးပါပါသည။ ADB ၏ ကားမဆငရာႏင ဖြ႔ၿဖးေရးမဝါဒသည ကားမဆငရာမတမႈက ျမငတငရာတြင ေခတေရစးေၾကာငး ျဖစေအာငျပလပျခငး (mainstreaming) က ေသာ႔ခကကေသာ ဗဟာတစခ အျဖစ သးစြထားပါသည။၆၅ မဝါဒ အေကာငအထည ေဖာေဆာငေရးတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈက ကား/မ ဆငရာႏင ဖြ႔ၿဖးမႈ လပေဆာငေရးအစအစဥ ၂ဝဝ၈-၂ဝ၁ဝ က ေထာကခထားပါသည။၆၆

စမကနးမားတြင အမးသမးမား ထေရာကစြာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေစရန အတြက ADB သည ကား/မ ဆငရာ လပေဆာငမႈအစအစဥ (GAPs) က အသးျပပါသည။၆၇ ကားမဆငရာ စဥးစားဖြယမားက ေခတေရစးေၾကာငးတြင ပါဝငရနအတြက GAP သည လႊမးျခ သကေရာကေသာ ကရယာ တစချဖစသည။ အထးသျဖင CBO မားမ တဆင ေခးေငြျဖင ေဆာငရြကေသာ လပငနးမားတြင အမးသမးမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ျမငမားလာေစသည။ ေအာကပါ ဇယားတြင ယငးက ေဖာျပထားသည။ စမကနးမားတြင ကားမဆငရာ ကစၥရပမားက ေျဖရငးသည အခါ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈက ျမငတငရနအတြက အသးျပႏငေသာ အၾကျပခကမားကလညး ေဖာျပထားသည။

စမကနးမားတြင ကားမ ဆငရာ ကစၥရပမားက ေျဖရငးသညအခါ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈက ျမငတငရနအတြက အသးျပႏငေသာ အၾကျပခကမား

စမကနးပစ• ကား/မ ဆငရာခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈရပါေစ- ေမးခြနးမားသည ပးေပါငးပါဝင

ေဆာငရြကျခငးဆငရာကစၥမားက အလးစလႊြမးျခႏငေစရမည။ (ဥပမာ- စမကနးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ အမးသမးမားအတြက တရားဥပေဒဆငရာ၊ ယဥေကးမႈဆငရာ၊ သ႔မဟတ ဘာသာေရးဆငရာ အတားအဆးမားက ရာေဖြေဖာထတပါ။) လမႈေရးဆငရာခြျခမးစတျဖာေလ႔လာမႈႏင က႑အလက ကား/မဆငရာ စစေဆးရနစာရငး လကစြစာအပ က ၾကညပါ။က ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာရာတြင စာတတေျမာကမႈ၊ ဘာသာစကား ႏင နညးပညာဆငရာ အတားအဆးမားေၾကာင ထေတြ႔ဆကဆျခငး မျပႏငေသာ စမကနးႏငဆကစပသမားထမ တ႔ျပနေျပာၾကားမႈမား ရရရန ပးေပါငးပါဝင ခြျခမးစတျဖာသးသပေသာ နညးလ မးမားက ထညသြငးထားသည။ ယငးတ႔သည အမးသမးမားထသ႔ လကလမးမေရာကရရန လြနစြာ အသးဝငသည။ (နညးလမး ၃။ ပးေပါငးပါဝငအကျဖတျခငး၊ စာမကႏာ ၅၉ က ၾကညပါ။)

• တငပငေဆြးေႏြးမႈမားျပရာတြင ကား/မ ဆငရာထညသြငးစဥးစားေသာ ခဥးကပပက အသးျပပါ - အမးသား၊ အမးသမးမားႏင အဓပၸါယျပညဝစြာ တငပငေဆြးေႏြးပါ။ ယဥေကးမႈဆငရာ အေၾကာငးအရာမားအရ သးျခားစ ခြျခားတငပငေဆြးေႏြးရန လအပႏငပါသည။ မသားစ ႏင အလပအတြက အခနေပးထားရသညကလညး ထညသြငး စဥးစားၿပး ေဆြးေႏြးမညအခနကလညး ဂရတစကေရြးခယရနလအပပါသည။ ရပရြာလ႔အဖြ႔အစညးအတြငး အမးသမးမားႏင တငပငေဆြးေႏြးမႈျပရန ေဒသခ အမးသမးအဖြ႔မားက ကညႏငပါလမ႔မည။ ( နညးလမး ၁။ စမကနးႏငဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငး ႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး၊ စာမကႏာ ၃၉ က ၾကညပါ။)

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

၁၀၈

စမကနးမားတြင ကားမ ဆငရာ ကစၥရပမားက ေျဖရငးသညအခါ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈက ျမငတငရနအတြက အသးျပႏငေသာ အၾကျပခကမား

စမကနးပစ• ကား/မ ဆငရာ လပေဆာငမႈအစအစဥက ထေထာငပါ - အစအစဥတစခ ေရးဆြရာတြင စမကနးႏင ဆကစပသမား

(အမးသားမား ႏင အမးသမးမား) က ပါဝငေစျခငးသည မရမျဖစလအပပါသည။ စမကနးတြင ကား/မ ဆငရာစဥးစားခကမားပါဝငၿပး အမးသမးမားက တကရကအကးေကးဇး ျဖစထြနးေစႏငမည အစတအပငးမား အေသအခာပါဝငေစရပါမည။ ADB အစညးအေဝးမတစ- စမကနး ကား/မ ဆငရာလပေဆာငမႈ အစအစဥက ၾကညပါ။ခ

စမကနးအေကာငအထညေဖာေဆာငျခငး• အေကာငအထည ေဖာေဆာငရာတြင ကား/မ ဆငရာကစၥရပမားက ကငတြယပါ - ယငးတြင ပစမးစ ျဖစႏငပါသည။

ဥပမာအားျဖင အမးသမးအပစမားႏင လကရတငပငမႈမား၊ ရပရြာလ႔အဖြ႔အစညးက လႈပရားသကဝငေစေသာ လပေဆာငမႈမား၊ ေလ႔ကငသငၾကားေပးမႈမား၊ အမးသမးမားအတြက အသကေမြးဝမးေကာငးမႈဖြ႔ၿဖးေရးအစအစဥမား ေဆာငရြကျခငး၊ အမးသမးမားအတြက ကနးမာေရး ဝနေဆာငမႈမားေပးအပျခငး စသညတ႔ ျဖစပါသည။ ကား/မဆငရာကစၥရပမားတြင အေတြ႔အၾကရေသာ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား (CSOs)သည စမကနး၏ အစတအပငးမားက ေဖာေဆာငေပးႏငပါသည။ဂ

• ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငးတြင ကား/မ ဆငရာထညသြငးစဥးစားေသာ ခဥးကပပက သးပါ - စမကနးပစ၊ ေစာငၾကညေရးမေဘာင၊ ကား/မ ဆငရာလပေဆာငမႈအစအစဥ (GAP) တ႔တြင အမးသမးမား ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး၊ စမကနး အကးေကးဇးမားက ရယခစားႏငျခငးတ႔အတြက ဥးတညခကမား၊ အၫႊနးမား ထညသြငးပါ။ဥပမာ - အမးသမးျဖစေသာ အကးေကးဇးခစားရရသမား ႏင အေကာငအထညေဖာေဆာငသမား (ရပရြာလထအတြငးလႈပရားသ၊ အငဂအဆကဆေရးမႈးမား စသည) (နညးလမး ၇။ ပးေပါငးပါဝငေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငးက ၾကညပါ)။ စမကနး၏ ကား/မဆငရာသကေရာကမႈမားက CSO မား၏ သးျခားလြတလပစြာ ေစာငၾကညေလ႔လာေနမႈမား နညးတ အမးသမးမားပါဝငေသာ ပးေပါငးပါဝငေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငးသည တနဖးရပါသည။

အေထြေထြ• ကား/မဆငရာ ႏင ပးေပါငးပါဝငမႈဆငရာကၽြမးကငသမားက ခန႔ထားပါ - ကား/မ ဆငရာခြျခမးစတျဖာေလ႔လာမႈ

မားျပရန၊ GAPs ဖနတးရန၊ သ႔မဟတ စမကနးအစတအပငးမားက အေကာငအထညေဖာရန ေရြးခယထားေသာ ပဂၢလ၊ အဖြ႔အစညးမားတ႔သည ကား/မ ဆငရာႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈမားတြင အထးကၽြမးကငမႈ အရညအေသြးမားရရန လအပပါသည။ဃ CSO မားသည အထးထေရာကေသာ လကတြလပေဆာငဘကမား ျဖစႏငပါသည။ အဖြ႔မားစြာတ႔သည အမးသမးႏင ကား/မ ေရးရာတ႔တြင အထးျပလပေဆာငေနၾကၿပး ရပရြာလထႏင ဆကဆေရး၊ ကာလၾကာရညအေတြ႔အၾကမား ရၾကပါသည။

• ကား/မ ဆငရာႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက လေလာကေသာ အခနႏင အရငးအျမစမား သတမတေပးပါ - အကယ၍ စမကနးပစ ေရးဆြျခငးႏင အေကာငအထညေဖာေဆာငျခငးတ႔တြင ကား/မ ဆငရာႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေရးတ႔က ထေရာကစြာ စမခန႔ခြလလင သးျခား သတမတေပးထားေသာ အရငးအျမစမား လအပပါသည။ ADB စမကနးအဖြ႔တြင ကား/မဆငရာ ကၽြမးကငသတစဥးအေသအခာပါဝငေစရနလအပပါသည။ ျဖစႏငေျခအားျဖင ထပဆငကၽြမးကငမႈမားက ငားရမးၿပး အမးသမးမား ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကႏငေစရန အရငးအျမစမားက ခြေဝျဖန႔ျဖးေပးရပါမည။ လမႈေရးဆငရာခြျခမးစတျဖာေလ႔လာမႈႏင က႑အလက ကား/မဆငရာ စစေဆးရနစာရငး လကစြစာအပ (“အမးသမးမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကႏငမႈက ကယျပန႔ေစရန ဘတဂကသးျခား သတမတဖယခနထားၿပးပါၿပလား”) ႏင က႑အလကစစေဆးရနစာရငးမားက ၾကညပါ။က

က ADB ၂၀၀၇၊ လမႈေရးဆငရာခြျခမးစတျဖာေလ႔လာမႈ ၊ မနလာ။ စာမကႏာ ၁၂၃-၁၂၇၊ ADB၊ က႑အလက ကား/မဆငရာစစေဆးရနစာရငး၊ http://beta.adb.org/themes/gender/checklists-

toolkitsခ ADB ၂၀၀၉၊ အစညးအေဝးမတစ- စမကနး ကား/မ ဆငရာလပေဆာငမႈအစအစဥ ၊ မနလာ၊ www.adb.org/Documents/Brochures/Project-Gender-Action-Plans/gender-briefing-note.pdfဂ ကား/မ ဆငရာ စးရမပပနမႈမားက ကငတြယေျဖရငးေသာ ADB စမကနး ဥပမာမား။ http://beta.adb.org/themes/gender/checklists-toolkitsဃ ADB ၂၀၀၇၊ လမႈေရးဆငရာခြျခမးစတျဖာေလ႔လာမႈ ၊ မနလာ။ စာမကႏာ ၆၇-၇၂ (IPSA ႏင စမကနးပစတြင လမႈေရးဆငရာခြျခမးစတျဖာသးသပရာတြင ကား/မဆငရာႏင ပးေပါငးပါဝင

ေဆာငရြကျခငးဆငရာ ကၽြမးကငေသာ အတငပငခမားက ငားရမးျခငးအတြက အကးအကားစာတမးနမနာမား)

ADB ၏လပငနးမားတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - အေတြ႕အႀကႏငအရငးအျမစမား ၁၀၉

ေအာကပါ ဇယားကြကမားတြင ကားမဆငရာ မတမႈ အေၾကာငးအရာျဖင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈ ျမငမားစြာ ပါရေသာ ဥပမာမားက အၾကမး ေဖာျပထားပါသည။

အမးသမးမားစးပြားေရးဆငရာစြမးေဆာငႏငေစျခငးအစမးစမကနး၊တရတျပညသ႔သမၼတႏငင(ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာခဥးကပပ - ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈ ၊ နကရႈငးမႈ - ျမငမား)

ယငးစမကနးသည အမးသမးမား၏ အမေထာငစဝငေငြ ႏင ဥးတညေသာနယပယမားတြင ဆးျဖတခကျပႏငစြမး တးတကလာေစရန ရညရြယသည။ ယငးတြင အေသးစားေခးေငြျဖငလညပတၿပး လကရ လယယာစကပးသမားအသငး ႏင ခတဆကမႈရေသာအမးသမးမား၏ စကပးေရး ကနထတလပမႈ အသငးအဖြ႔မား ထေထာငျခငး၊ မမတ႔ကယတငပငဆငၿပး စမခန႔ခြေသာ အမးသမးမား၏ အေသးစားေငြစေငြေခးအသငးမား ထေထာငျခငး၊ စကပးေရးဆငရာ ကၽြမးကငမႈမား၊ အျခားဝငေငြရလမးမား၊ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ ခဥးကပပမား၊ ဆးျဖတခကချခငးတ႔အတြက ဝယလအားေမာငးႏငေသာ သငတနးမားက အမးသမးမားအတြက ပ႔ခေပးျခငး တ႔ပါဝငသည။ ထ႔အျပင ရပရြာလမႈအဖြ႔အစညး တးတကဖြ႔ၿဖးမႈအတြက ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ ခဥးကပပက ေလ႔ကငသငၾကားေပးျခငးသည ႏြမးပါးေသာ အမးသမးမားက ပ႔ပးေပးရနႏင လပပငခြငမားပမေပးရန အတြက ေဒသႏရအစးရအဖြ႔မား၏ စြမးေဆာငရညက တးတကေစပါလမ႔မည။

အကးအကား။ ADB ၂ဝဝ၉၊ အမးသမးမား စးပြားေရးဆငရာ စြမးေဆာငႏငေစျခငး အစမးစမကနးအတြက တရတျပညသ႔

သမၼတႏငငသ႔ ေပးေသာ အေထာကအပ႔၊ မနလာ။

ရပရြာေကာငစဖြ႔ၿဖးေရးစမကနး၊ ကေမၻာဒးယား (ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ ခဥးကပပ -တြဘကေဆာငရြကျခငး ၊ နကရႈငးမႈ- အလယအလတ)

ဥးတညေသာ ရပရြာေကာငစမား ယငးတ႔က တာဝနေပးထားေသာ အမားျပညသဝနေဆာငမႈ အခနးက႑မားတြင ပမေကာငးမြနစြာ ေဆာငရြကႏငေစရန ဤစမကနးက ပ႔ပးေပးသည။ လပေဆာငမႈမားတြင အမားျပညသ ဒမကေရစအခြငအေရးမား၊ တာဝနခမႈမား၊ တရားမတမႈက ရယခြငမားစသညတ႔က သနားလညမႈတးပြားလာေစရနႏင ေရြးေကာကတငေျမာကခထားရေသာ ေကာငစဝင အမးသမးမား၏ ထေရာကစြာလပကငႏငမႈတးတကလာေစရန၊ ခရငႏင ရပရြာအဆငတြင အမးသမးကြနယကခတဆကမႈဖရမမား စတငျဖစေပၚလာေစရနတ႔ ပါဝငသည။

အကးအကား။ ADB ၂ဝဝ၆၊ ရပရြာေကာငစဖြ႔ၿဖးေရးစမကနး အဆင ၂ အတြက ကေမၻာဒးယားႏငငသ႔ အေထာကအပ႔၊ မနလာ။

ကားမဆငရာႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးဆငရာ ကရယာမား

ကားမဆငရာထညသြငးစဥးစားမႈမားက ေခတေရစးေၾကာငးတြင ပါဝငေစရနအတြက ပပးရန ADB တြင နညးလမးကရယာမားရပါသည။ ယငးတ႔သည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ ကစၥကလညး ထညသြငးစဥးစားပါသည။

ရယသးစြႏငေသာ ADB ၏ နညးလမးကရယာမားအျပင မားစြာေသာ ျပငပအရငးအျမစမားသည ကားမဆငရာ ထညသြငးစဥးစားမႈမားက ေခတေရစးေၾကာငးတြင ပါဝငေစရနအတြက ပပးေပးၿပး ကားမဆငရာႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ အစတအပငးမား တြဖကျခငးျဖင အငအား ပမျဖစထြနးေစရန တကတြနးပါသည။ ဤလမးၫႊနတြင ADB ႏင အဆေလာဆးမားက စာရငးျပစထားပါသည။ ကားမဆငရာ အထးဂရျပေသာ အၫႊနးကနးမားဖနတးျခငး၊ ပးေပါငးပါဝငမႈ

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၁၀

ရေသာ ကားမဆငရာ အကျဖတခက၊ ကားမဆငရာ အထးဂရျပေသာ ဘတဂကခြျခမး စတျဖာသးသပမႈ စသည မားျပားေသာ ကၽြမးကငမႈ အရညအေသြးမား ပါဝငပါသည။

နညးလမးကရယာ ေဖာျပခက

ADB လပငနးမားရ - ကားမဆငရာ၊ ဥပေဒႏငမဝါဒ နညးလမးကရယာမားက

နညးလမးကရယာမားတြင ဥပေဒႏင မဝါဒေရးရာ ဖြ႔ၿဖးမႈရ ကားမဆငရာ ကစၥရပမား၊ ကားမဆငရာ ကြာျခားမႈမားႏင ခြျခားဆကဆမႈမား ေလာ႔နညးေစရန အထးအေရးယမႈမားလပေဆာငရသည အေၾကာငးရငးမားက ေဖာျပထားသည။ ယငးသည ႏငငေတာအဆင ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးမဟာဗဟာ ႏင ADB လပငနးမားရ ကားမ ဆငရာမားက ေလ႔လာသည။ (ႏငငအလကေဆာငရြကမႈ အကျဖတခက၊ ႏငငအလက ကားမဆငရာ အကျဖတခက၊ ႏငငအလက ကားမဆငရာ ဗဟာမားႏင က႑အလကလမးျပေျမပမား အတြက ကားမ ဆငရာ အဆငသတမတခကမား)

လမႈေရးဆငရာ ခြျခမးစတျဖာ သးသပခက လကစြစာအပ (HSA)ခ

HSA တြင ႏြမးပါးမႈႏင လမႈေရးဆငရာ ကနဥးဆနးစစခက၊ စမကနးပစ၊ စမကနးအခကအလကရာေဖြျခငး သ႔မဟတ အကျဖတျခငး စသညတ႔အတြက စစေဆးရနစာရငးႏင ကား/မ ဆငရာ အစအစဥမား ဖနတးျခငးအတြက လမးၫႊနမား ပါဝငသည။ ယငးတ႔သည ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးႏင သကဆငၿပး စမကနးပစဆြရာႏင အေကာငအထညေဖာေဆာငရာတြင လေလာကေသာ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈ အေသအခာရရေစရနအတြက က႑အလက စစေဆးရနစာရငးမားႏငအတ လကနာေဆာငရြကသငေသာ အရာမားျဖစသည။

က႑အလက ကားမဆငရာ စစေဆးရန စာရငးမားဂ

စစေဆးရနစာရငးမားတြငပါဝငသညမားမာ စကပးေရး၊ ပညာေရး၊ ကနးမာေရး၊ ေရႊ႕ေျပာငးေနရာခထားျခငး၊ ၿမ႕ျပဖြ႔ၿဖးမႈႏင အးအမ၊ ေရႏငမလာ စမကနးမား တ႔တြင ကားမႏင ဆကစပေသာ ထညသြငးစဥးစားဖြယရာမား (အမးသမးမား ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး အပါအဝင) ျဖစၾကသည။ ထညသြငးစဥးစားရန ေမးခြနးမားမာ “စမကနးပစႏင ေစာငၾကညေရး မေဘာင (DMF) တြင အမးသမးမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အတြက ဗဟာမားႏင ရညမနးခကမား ထညသြငးထားပါသလား”၊ “အမးသမးမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈက အာမခထားသည မညသညမဝါဒမားႏင အစအစဥမားသည (အစးရဌာနမား၊ တာဝနယေဆာငရြကေသာ ေအဂငစ၊ အငဂအမား စသညတ႔၏) စမကနးအေပၚ သကေရာကမႈရႏငပါသနညး” စသညတ႔ျဖစၾကသည။

အစညးအေဝး မတတမး - စမကနး ကားမဆငရာ လပေဆာငမႈအစအစဥ (GAPs)ဃ

ရပရြာလထက တကရကအကးေကးဇးျဖစထြနးေစေသာ ထေရာကေသာ စမကနးဆငရာ GAP မားေပၚေပါကလာေစေရး သငခနးစာမားပ႔ပးေပးရန စမကနးအားလးက ပစေရးဆြခန အတြငးတြငစမကနး GAP မားက ေရးဆြသငသညဟ အစညးအေဝးမတတမးတြင အထးေဖာျပထားသည။ ယငးတြင GAP ေရးဆြျခငးက စမကနးျပငဆငျခငးအတြငးသ႔ ေပါငးစပထညသြငးရန လမးၫႊနထားသည။ President ၏ အစရငခစာႏင အၾကျပခကမား (ယငးတြင အမးသမးပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေရး အတြက ဥးတညခကမား၊ ခြတမးမား ေသခာေစျခငး၊ စမကနး GAP မ အကးေကးဇးမားက DMF တြင ထညသြငးထားျခငး တ႔ပါဝငသည) က ေခးေငြအစပးမႈ (စမကနးပစ GAP က GAP အေသးစတ အေကာငအထညေဖာေဆာငျခငးသ႔ ေျပာငးလျခငး) ႏင ေခးေငြ အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကမႈ၊ ေစာငၾကညျခငး ၊ ျပနလညသးသပျခငး (GAP ကအေကာငအထညေဖာေဆာငရြကထားေၾကာငးႏင ျပသနာမားက ေျဖရငးၿပးေၾကာငး ေသခာေစရန ေနာကဆကတြေဆာငရြကျခငး) တ႔တြင ေပါငးစပထညသြငးထားရနလညး လမးၫႊနထားသည။

ADB ကားမဆငရာႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈဆငရာ နညးလမးကရယာမား

က ADB ၂၀၀၆. ADB လပေဆာငမႈမားရ ကား/မဆငရာ၊ ဥပေဒႏင မဝါဒမား -နညးလမးအစအေဝး၊ မနလာ။ www.adb.org/Documents/Manuals/Gender-Toolkit/Gender-law-Policy-Toolkit.aspခ ADB၂၀၀၇၊ လမႈေရးဆငရာခြျခမးစတျဖာေလ႔လာမႈလကစြစာအပ၊ မနလာ။ စာမကႏာ ၁၂၃-၁၂၇၊ (ေနာကဆကတြ ၆၊ ကား/မဆငရာႏင ဖြ႔ၿဖးမႈ)ဂ ADB ၊ က႑အလက ကား/မ ဆငရာ စစေဆးရနစာရငး (စကပးေရး၊ ပညာေရး၊ ကနးမာေရး၊ ျပနလညေနရာခထားေရး၊ ၿမ႕ျပဖြ႔ၿဖးေရးႏင အးအမထေထာငေရး၊ ေရေပးေဝေရးႏင မလာစနစ) http://beta.adb.org/themes/gender/checklists-toolkitsဃ ADB ၊ ၂၀၀၉၊ အစညးအေဝးမတစ- စမကနး ကား/မ ဆငရာလပေဆာငမႈအစအစဥ ၊ မနလာ၊ www.adb.org/Documents/Brochures/Project-Gender-Action-Plans/gender-briefing-note.pdf

ADB ၏လပငနးမားတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - အေတြ႕အႀကႏငအရငးအျမစမား ၁၁၁

၃။ ေကာငးမြနေသာအပခပမႈႏငစြမးရညဖြ႔ၿဖးမႈ

ေကာငးမြနေသာအပခပမႈႏငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈ

ေကာငးမြနေသာ အပခပမႈႏင စြမးရညဖြ႔ၿဖးမႈတ႔သည ဗဟာ ၂ဝ၂ဝ တြင ေျပာငးလမႈက ေမာငးႏငေသာ အရာမား အျဖစပါရၿပး ဤ လမးၫႊနစာအပ တစေလာကတြင ေဖာျပထားသည အတငး ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈႏငလညး နးကပစြာ ခတဆကလကရပါသည။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးသည ADB ၏ အပခပမႈဆငရာ မဝါဒတြင အျပနအလနေထာကပ႔လကရေသာ လပေဆာငမႈနယပယ ေလးခအနက တစခ အပါအဝငျဖစပါသည။၆၈ မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညမာ ျပညသမားသည ဖြ႔ၿဖးေရး လပေဆာငမႈမား၏ ႏလးသပြတ ေနရာတြင ရသည ဆျခငးက လကချခငးမ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အယအဆ ဆငးသကလာပါသည။ ျပညသမားသည အဆးစြန အကး ေကးဇးခစားရမညသမား ျဖစ႐သာမက ဖြ႔ၿဖးမႈက ေဆာငကဥးရမည ကယစားလယမားလညးျဖစပါသည။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးတြင အကးေကးဇး ခစားရမညသမားႏင ထခကခစားရမည အပစမား ပးေပါငးပါဝငျခငး၊ အမားျပညသက႑/ပဂၢလကက႑ မကႏာစာ၊ အမားျပညသ ဝနေဆာငမႈ ေပးအပသည လပငနးတာဝနမားက ဗဟခပကငမႈေလာ႔ချခငး ( ေဒသႏရအစးရမားက လပပငခြငပမေပးအပျခငး) ႏင အငဂအမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးတ႔ ပါဝငပါသည။

အပခပမႈႏင အကငပကျခစားမႈ တကဖကေရး လပေဆာငမႈ ဒတယအစအစဥ (GACAP II) တြင ADB အတြက ဥးစားေပးနယပယသးခက ေဖာျပထားပါသည။ ယငးတ႔အားလးသည အမားျပညသ ဆငရာဘ႑ာေရးစမခန႔ခြမႈ၊ ဝယယေရး၊ အကငပကျခစားမႈေၾကာင ထခကႏငေျခ စသညျဖင မညသည က႑အတြက မဆ အေရးပါပါသည။၆၉ ဤလပေဆာငမႈ အစအစဥက အေကာငအထည ေဖာေဆာငရာတြင ADB သည အပခပမႈဆငရာ ဆးရႈးမႈ ၾကႏငေျခ အကျဖတျခငး ႏင ဆးရႈးမႈ ၾကႏငေျခ စမခန႔ခြျခငး အစအစဥ (RAMPs) မားက အဆင သးဆင - ႏငငေတာအဆင၊ က႑အဆင၊ အစအစဥ/စမကနး အဆငတ႔တြင ေဆာငရြကသည။ အကျဖတျခငးသည တရားဝင အဖြ႔အစညးမား( အစးရ) ႏင အလြတသေဘာ အဖြ႔အစညးမား၏ အားသာခကမား၊ လပငနးစဥမား၊ နယပယသးခရ စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ဆကဆေရးမားက ၾကညရႈၿပး ယငးတ႔သည မညသည အတငးအတာအထ ADB အတြက ဆးရႈးႏငေျခ ျဖစေစသညက အကျဖတသည။

အပခပမႈႏင အကငပကျခစားမႈတကဖကေရးလပေဆာငမႈ ဒတယအစအစဥ (GACAP II) က အထးအေလးထားသညမာ ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈ အားေကာငးေစရနႏင တာဝနခမႈ ပမေကာငးမြနလာေစရန ဖြ႕ၿဖးဆအဖြ႕ဝငႏငငမားရ အစးရမားႏင ျပညသမားအၾကား ခတဆကမႈ ျမႇငတငရာတြင အရပဘကလမႈအဖြ႕အစညးမားက ပါဝငေစျခငး ျဖစပါသည။ ယငးသည အရပဘကလမႈအဖြ႕အစညးမားတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကလညး ျမႇငတငေပးပါသည။

အကးအကား။ ADB ၂၀၀၆ ၊ အပခပမႈႏင အကငပကျခစားမႈတကဖကေရးလပေဆာငမႈ ဒတယအစအစဥ (GACAP II) ၊မနလာ။

၁၁၂

စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ အမအကငမားက ထေရာကစြာ ေျပာငးလရန အတြက အဆးၾကႏငေျခ ေလာ႔ချခငးက အဓပၸါယ ဖြငဆရာတြင ႏငငႏင/သ႔မဟတ က႑ အတြငးရ ဆြေဆာငမႈစနစမား တညေဆာကထားပက နကနကနန နားလညရန လအပပါသည။၇၀ အဆးၾကႏငေျခမားက ေလာ႔ခရာတြင ADB သည အစးရ စြမးရညဖြ႔ၿဖးေရး လပေဆာငမႈမားႏင အတ ေပးသြငးသညဘကမ လပေဆာငလကရပါသည။ ေတာငးဆ လလားသညဘကတြင ADB သည အရပဘက လမႈ အဖြ႔အစညးမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးႏင လမႈေရးဆငရာ တာဝနခမႈ တ႔က မတဆက ထားပါသည။

အကျဖတျခငးႏင အပခပမႈဆငရာကစၥရပမားကငတြယေျဖရငးရာတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈက ျမငတငျခငးအတြက အၾကျပခကမား

အပခပမႈဆငရာ ဆးရႈးမႈၾကႏငေျခအကျဖတျခငး• အကျဖတျခငးမားတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈရၿပး တရားဝင ႏင အလြတသေဘာေဆာငေသာ

တညေဆာကပမားကပါ ထညသြငးစဥးစားရန - စမကနးႏငဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာဆနးစစရာတြင စမကနးႏငဆကစပသမား (ဥပမာ- အငဂအမား၊ အလပသမားသမဂၢမား၊ လပငနးဆငရာအသငးမား၊ မဒယာမား) အၾကားရ ဆကဆေရးက ၾကညရႈေလ႔လာပါသည။ ယငးတြင မညသညေနရာတြင ဆးရႈးမႈၾကႏငေျခရသည၊ မညသညေနရာတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈ တးျမငႏငသည အခြငအလမးမားရသညက ရာေဖြသတမတႏငရန စမကနးႏင ဆကစပသမားကယတင အငတာဗးမား၊ အထးေရြးခယေသာ အပစေဆြးေႏြးပြမား သ႔မဟတ အေျဖရာ အၾကထတေသာ အစအစဥမား ျပလပျခငးတ႔ပါဝငပါသည။ (ကရယာ၁။ စမကနးႏငဆကစပသမား စစစေလလာျခငး ႏင ေဆြးေႏြးတငပငျခငး၊ စာမကႏာ ၃၉ ကၾကညပါ)။ စမကနးႏင ဆကစပသမား စစစေလလာျခငးသည (၁) တာဝနခမႈက စမကနးႏငဆကစပသမားက ေတာငးဆျခငး (၂)အပခပေရးဘကမ ေပးအပျခငး ( အာဏာရပဂၢလမားမ သတငးအခကအလကမေဝျခငး၊ ရငးလငးစြာ ျပဌာနးထားေသာ မေဘာငမားအတြငးမ ဆးျဖတခကမားျပျခငး၊ အရငးအျမစမားက သတမတေပးအပရာတြင ပြငလငးျမငသာစြာ ေဆာငရြကျခငး၊ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကႏငရန အခြငအလမး ဖနတးေပးျခငး၊ မမတ႔လပေဆာငခကမားအတြက တာဝနချခငး) တ႔က ျမငတငေပးပါသည။က

• အေတြ႔အၾကရ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမား(CSOs) ႏင မတဖြ႔ျခငး - အဆးၾကႏငေျခက ပးေပါငးပါဝငအကျဖတျခငးဆငရာကၽြမးကငေသာ CSO တစဖြ႕သည လပငနးစဥက ေထာကခအားေပးမႈပမရရေစၿပး ဆြေဆာငမႈတညေဆာကပမား၊ စမကနးႏငဆကစပသမားႏင ဆကဆေရးမားတ႔က ပမနားလညႏငေစသည။ အပခပမႈဆငရာ ဆးရႈးမႈၾကႏငေျခစမခန႔ခြျခငးအစအစဥ ႏင ဆးရႈးမႈၾကႏငေျခ အကျဖတျခငး ေဆာငရြကရာတြင ADB သညေကာငးမြနစြာထေထာငထားေသာ ႏငငတကာ အငဂအတစခႏင မြနဂလးယားႏငငတြင ပးေပါငးေဆာငရြကခရာ ယငးက႔သ႔ ေတြ႔ရခရသည။ခ

အပခပမႈဆငရာကစၥရပမားက ကငတြယေျဖရငးျခငး• အစးရ စြမးရညဖြ႔ၿဖးေရး လပေဆာငမႈမားႏင လမႈေရးဆငရာ တာဝနခမႈစနစမား ျမငတငျခငးတ႔က ေပါငးစပျခငး -

ပမပးေပါငး ပါဝငႏငေသာ ဆးျဖတခကျပသညျဖစစဥမားအား အာမခရန ၊ အစးရပငး ေလ႔ကငသငၾကားေပးျခငးက အရပဘကလမႈ အဖြ႔အစညးမား၏ ေစာငၾကညျခငးမားျဖင ျဖညစြကရန တကေသာ စနစမား ထေထာငျခငး။ ယငးသည အလြတသေဘာ သာမက တရားဝငဖြ႔စညး တညေဆာကပမားအေပၚ သကေရာကမႈရသည ( ေကာငးမြနေသာအပခပမႈႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈ က ၾကညပါ)။

က ADB က႑အလကအဆးၾကႏငေျခဆနးစစျခငးလမးၫႊနမတစမား - ပညာေရးဆငရာလမးၫႊနမတစ - www.adb.org/Documents/Guidelines/Education-Sector-Risk-Assessment/Guidance-Note-Education-Sector-Risk-Assessment.pdf ကနးလမးပ႔ေဆာငေရး - www.adb.org/Docu-ments/Guidelines/Road-Transport-Subsector-Risk-Assessment/default.asp ၿမ႕ျပေရ - www.adb.org/Documents/Guidelines/Urban-water-Sector-Risk-Assessment/Guidance-Note-Urban-water-Supply-Sector-Risk-Assessment.pdf လပစစ - www.adb.org/Documents/Guidelines/Electricity-Sector-Risk-Assessment/Guidance-Note-Electricity-Sector-Risk-Assessment.pdfခ ADB ၂၀၀၉၊The Governance Brief. Risk-Based Governance Assessment အပခပမႈဆငရာအကဥးခပ၊ အဆးၾကႏငေျခအေျချပအပခပေရးဆနးစစခက - အပခပမႈက ေခတမေစျခငး အေထာကအကျပရန ခဥးကပမႈ ၊ မနလာ။

ADB ၏လပငနးမားတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - အေတြ႕အႀကႏငအရငးအျမစမား ၁၁၃

ေအာကပါတ႔သညလမႈေရးဆငရာ တာဝနခမႈနင အရပဘကလမႈ အဖြ႔အစညးမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အစတအပငးမား ပါဝငေသာ ADB ဆးရႈးႏငေျခ စမခန႔ခြမႈဆငရာ လပေဆာငမႈ ဥပမာမား ျဖစၾကသည။

လမႈေရးဆငရာ တာဝနခမႈ ေစာငၾကညေရးစနစမား

နေပါ - အမားျပညသဘ႑ာေရးစမခန႔ခြမႈ၊ ဝယယေရး ႏင အကငပကျခစားမႈတ႔တြင အဓက အဆးၾက ႏငေျခမား ရေနေၾကာငး ၿမ႕ျပဖြ႔ၿဖးေရးက႑ အဆးၾကႏငေျခအကျဖတမႈက ေတြ႔ရ သတမတခသည။ ADB ၏ သကသာေအာငျပျခငးႏင စမခန႔ခြမႈအစအစဥသည အာဏာအလြသးစားျပလပမႈစစမးစစေဆးေရးေကာမရငသ႔ပ႔ပးမႈမား၊ အကငပကျခစားမႈ တကဖကေရး အဖြ႔အစညးမားႏင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမားသ႔ ပ႔ပးမႈမား ပါဝငသည အစးရစြမးရညဖြ႔ၿဖးမႈအစအစဥႏင ေပါငးစပခသည။

ပစဖတ - ႏစစဥ ဘတဂကေရးဆြျခငးမတဆင အရငးအျမစမားခြေဝသတမတေပးျခငး လပငနးစဥတြင အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက အားေပးေသာ စနစအခ႕ တညရေနသညဟ ႏငငအဆင အဆးၾကႏငေျခအကျဖတခကမားက ေဖာျပသည။ ပမနအားျဖင အျပသေဘာေဆာငေသာ ဆကဆမႈ မရပါ။ ေဆြးေႏြးျငငးချခငး၊ ခြျခမးစတျဖာသးသပျခငး၊ ဥးစားေပးအဆငသတမတျခငး၊ အမားျပညသဆငရာ အသးစရတမားႏင ရငးႏးျမပႏမႈမားဆငရာအဆးအျဖတမားက ေစာငၾကညျခငး မားတြင စမကနးႏင ဆကစပသမား ပါဝငလပေဆာငလာေအာင တကတြနးရန ေဒသတြငး နညးပညာဆငရာ အေထာကအပ႔က စစဥခသည။

အကးအကား။ ဖလစပင အကးအကား - ADB ၂၀၀၉၊ နေပါ - ၿမ႕ျပက႑တြင အမားျပညသဘ႑ာေရးစမခန႔ခြမႈ၊

ဝယယေရးႏင အကငပကျခစားမႈဆငရာ အဆးၾကႏငေျခမားက ဆနးစစရနအတြက က႑အဆင အဆးၾကႏငေျခဆနးစစမႈ

ႏင အဆးၾကႏငေျခစမခန႔ခြမႈအစအစဥ၊ အတငပငခပဂၢလ၏ အစရငခစာ၊ မနလာ၊ ADB ၂၀၀၃။ ပစဖတေဒသတြငး

ဘကဂကေရးဆြျခငးတြင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးပးေပါငးပါဝငျခငးအတြက နညးပညာအေထာကအပ႔၊ မနလာ။

အပခပမႈႏင ကားမ ဆငရာ က႑မားႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအၾကား ခတဆကမႈမားလညး ရပါသည။ ဥပမာအားျဖင ပါကစၥတနႏငငတြင ADB နညးပညာအေထာကအပ အစအစဥ တစခသည ဆငးရႏြမးပါးမႈေလာ႔ခေရးႏင အပခပမႈ ျပျပငေျပာငးလေရး အစအစဥမားတြင ကားမဆငရာ မဝါဒ ကတကဝတမားက အေကာငအထညေဖာေဆာငျခငးက အားေကာငးေစရန ပပးမႈမားျပခ႕သည။ လပေဆာငမႈမားတြင စမကနးႏင ဆကစပသမားစြာတ႔ႏင မဝါဒဆငရာ ေဆြးေႏြးမႈမား၊ ႏငငေရးႏင စမအပခပေရး တညေဆာကပမားတြင အမးသမးမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ျမငတငျခငး၊ ကားမဆငရာ ျပျပငေျပာငးလေရး လပေဆာငမႈ အစအစဥ၏ အစတအပငးမားက အေကာငအထည ေဖာေဆာငရန အစးရႏင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမားအတြက ရနပေငြ စသညတ႔ပါဝငသည။၇၁

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၁၄

ေကာငးမြနေသာအပခပမႈႏငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအတြကအသးျပဖြယနညးလမးကရယာမား

ADB သည ေကာငးမြနေသာအပခပမႈတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈ ကျမငတငရနနညးလမးကရယာမား ဖနတးျခငးက ပပးေပးလကရပါသည။

နညးလမးကရယာ ေဖာျပခက

ျပညသ႔အစရငခစာမတတမး (CRC) နညးလမးကရယာက

CRC နညးလမးကရယာသည အသးျပသမားအား CRC လပငနးစဥရ ေအာကပါ ေသာ႔ခကကေသာ အဆငမားမတဆင လမးၫႊနသည။ - အဆင ၁ ေဒသအေျခအေနမားက အကျဖတပါ ။ CRC က အေကာငအထညေဖာရန သငေတာျခငးရ မရ ဆးျဖတပါ။ - အဆင ၂ စစတမးမေကာကယမ အေျခခလပငနးမားက ေသခာစြာလပပါ။ CRC ၏ နယပယက သတမတပါ။ အေကာငအထညေဖာေဆာငရန ျပငဆငပါ။ - အဆင ၃ စစတမးေကာကယျခငး ေဆာငရြကပါ။ စစမးစစေဆးသမား၊ အငတာဗးေျဖဆမညသမားက ေလ႔ကငေပးပါ။ အခကအလကမားက မတတမးတငပါ။ - အဆင ၄ စစတမးေကာကယၿပးေနာကပငး ခြျခမးစတျဖာသးသပမႈျပလပပါ။ ရယႏငျခငး၊ သးစြမႈ၊ ေကနပႏစသမ႔မႈ စသညတ႔တြင အဓက ရာေဖြေတြ႔ရခကမားက သတမတပါ။ - အဆင ၅ ရာေဖြေတြ႔ရခကမားက ျဖန႔ေဝပါ။ စမကနးႏင အဓက ဆကစပသမားႏင မေဝပါ။ (သတငးဌာနမား၊ ျပညသမား၊ ပ႔ပးေပးသမား)- အဆင ၆ ဝနေဆာငမႈမားက အဆငျမငတငပါ။ ဝနေဆာငမႈမား (ဥပမာ- အေလ႔အထေကာငးမားဖလယရန၊ ျပညသ႔ဖရမမားကငးပျခငး၊ ျပျပငေျပာငးလမႈ အသစမားက စမးသပျခငးတ႔အတြက ဝနေဆာငမႈေပးသမား အလပ႐ ေဆြးေႏြးပြ) က အဆငျမငတငရန CRC ရာေဖြေတြ႔ရခကမားက အသးျပပါ။

က႑အလကအဆးၾကႏငေျခ အကျဖတျခငးလမးၫႊန မတစမားခ

ဥးစားေပးက႑မားျဖစေသာ စြမးအင၊ ၿမ႕ျပေရေပးေဝေရး၊ ပညာေရးႏင ကနးလမးပ႕ေဆာငေရး တ႔အတြက က႑အလက သးသန႔ လမးၫႊနမတစမားက အၾကမး ေရးသားထား ပါသည။ ယငးသည က႑တစခခငး၏ ထးျခားေသာ လကၡဏာမားက ရငးလငးေစၿပး အဆးၾကႏငေျခအကျဖတျခငးလပငနးစဥတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအတြက အခြငအလမးမားက ထးျခားေပၚလြငေစပါသည။ ယငးတ႔အားလးတြငအဆးၾကႏငေျခမား မညသညေနရာတြငရႏငသည၊ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးတးျမငရနအတြက အခြငအလမးမား မညသညေနရာတြင ရႏငသညက ကညရာေဖြရန ဆကစပသမားအၾကား ဆကဆေရးမားက ေလ႔လာေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမား ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငး ပါဝငသည။ - ပညာေရးက႑တြင “သငၾကားေရးဝနထမးမား၊ ေကာငးသား/သမား၊ မဘမား၊ အျခား အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးကယစားလယမား ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈ မရျခငးသည တာဝနခမႈက အားနညးေစၿပး ရနပေငြမားက အလြသးစားျပလပျခငးမားျဖစေစႏငသည” ဟ လမးၫႊနမတစက အသအမတျပထားသည။ - ၿမ႕ျပေရေပးေဝေရးႏင လပစစက႑တြင “သးစြသအပစမား၊ လပငနးဆငရာႏင ကၽြမးကငမႈဆငရာအလက အသငး အဖြ႔မား၊ အျခား အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမားအေနျဖင က႑အလက အစအစဥေရးဆြျခငးလပငနးစဥတြင သတငးအခကအလက ျပညစစြာျဖင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကရန အကန႔အသတျဖစေနျခငးသည အစအစဥမား၏ တ႔ျပနမႈအားနညးျခငးက ျဖစေစသည” ဟ အလားတ သတမတထားသည။

ေကာငးမြနေသာအပခပမႈႏငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအတြကအသးျပဖြယနညးလမးကရယာမား

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ADB ၏လပငနးမားတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - အေတြ႕အႀကႏငအရငးအျမစမား ၁၁၅

နညးလမးကရယာ ေဖာျပခက

ဝယယေရးဆငရာ စြမးရည အကျဖတခက အတြက တာဝနယလပေဆာငေသာ ေအဂငစ (EA) လမးၫႊနဂ

ဝယယေရးဆငရာ အရငးအျမစမားႏင EA ဖြ႔စညးတညေဆာကပႏင လပငနးစဥမားအတြက တညရေနေသာ မညသည အေကာငအထညေဖာေဆာငေရးဆငရာ အဆးၾကႏငေျခကမဆ ရာေဖြသတမတႏငရန ဤနညးလမးကရယာက ပ႔ပးေပးသည။

ထေရာကေသာ အေကာငအထည ေဖာေဆာငေရးအတြက ဝယယေရးဆငရာ ျပနလညသးသပခက (PREI)ဃ

PREI သည ADB နညးစနစတစချဖစၿပး ဝယယေရး လပထးလပနညးမား၊ လပေဆာငမႈမား၊ စနစမားႏင အဖြ႔အစညး ဆငရာ အစအမမားအတြက EA သ႔မဟတ အေကာငအထည ေဖာေသာ ေအဂငစ (IA) က အကျဖတရန ေစာငၾကညရနအတြက အၫႊနးကနးမားက အသးျပသည။

ေကာငးမြနေသာအပခပမႈႏငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအတြကအသးျပဖြယနညးလမးကရယာမား

က ျပညသ႔အစရငခစာမတတမးနညးလမးမား - www.citizenreportcard.com/index.htmlခ ADB ၊ က႑အလကအဆးၾကနငေျခဆနးစစမႈလမးၫႊနမတစမား - ပညာေရးလမးၫႊနမတစ -www.adb.org/Documents/Guidelines/Educa-tion-Sector-Risk-Assessment/Guidance-Note-Education-Sector-Risk-Assessment.pdf; ကနးလမးသယယပ႔ေဆာငေရး-www.adb.org/Docu-ments/Guidelines/Road-Transport-Subsector-Risk-Assessment/default.asp; ၿမ႕ျပေရေပးေဝေရး-www.adb.org/Documents/Guidelines/Urban-water-Sector-Risk-Assessment/Guidance-Note-Urban-water-Supply-Sector-Risk-Assessment.pdf: လပစစ -www.adb.org/Docu-ments/Guidelines/Electricity-Sector-Risk-Assessment/Guidance-Note-Electricity-Sector-Risk-Assessment.pdfဂ ADB ၊ ADB ဝယယေရးဆငရာ စြမးရညဆနးစစခကအတြက လမးၫႊန၊ မနလာ။ (My ADB cosopedia မတဆင ရယႏငသည)ဃ ADB ၊ ထေရာကေသာ အေကာငအထညေဖာေဆာငေရးအတြက ဝယယေရးျပနလညသးသပခက အသးျပသလမးၫႊနႏင လကစြစာအပ။ မနလာ။

ဤလမးၫႊန၏ စာရငးတြင ADB လပငနးမားတြင လမႈေရးဆငရာ တာဝနခမႈမား ျမငတငရန အတြက ျပငပအဖြ႔အစညးမားမ ဖနတးထားေသာ အသးဝငေသာ အရငးအျမစမားက တစခခငး ေဖာျပထားသည။ အပခပမႈဆငရာႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးတ႔၏ နးကပေသာ ဆကစပမႈက ထငဟပေစေသာ ဤလမးၫႊနရ စမကနး စကဝနးဆငရာ နညးလမးကရယာမားတြင ေဖာျပထားေသာနညးစနစမားႏငလညး သသာထငရားစြာ တစစတတစပငး ထပတညေနျခငးရသည။

ေဒသတြငး အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညး ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး၊ အပခပမႈ စသညတ႔ႏင ဆကစပ လပကငေနေသာ အဖြ႔အစညး ဥပမာမားမာ လမႈေရးဆငရာ တာဝနခမႈ အေလ႔အထက ျမငတငေသာ ေဒသတြငး ကြနယကတစချဖစသည Affiliated Network for Social Accountabil-ity in East Asia and Pacific (ANSA-EAP) ႏင ေကာငးမြနေသာ အပခပေရးက ျမငတငရာတြင လမႈေရးဆငရာ တာဝနခမႈ နညးလမးမား အသးျပမႈအေၾကာငး အစးရႏင CSO မားအၾကား ပမကယျပန႔ေသာ နားလညမႈထေထာငရန ကမၻာ႔ဘဏ၏ ေရ႕ေဆာငလႈပရားမႈတစချဖစသည ေတာငအာရ လမႈေရးဆငရာ တာဝနခမႈကြနယကတ႔ ျဖစၾကပါသည။၇၂

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၁၆

၄။ အေျခခအေဆာကအအ - HIV ႏင AIDS ကာကြယျခငး

HIV ႏင AIDS ကာကြယျခငး ႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး

အေျခခအေဆာကအအမားသည ADB လပေဆာငေသာ အဓက က႑တစချဖစပါသည။ စးပြားေရးဆငရာ အကးေကးဇးမားမာ ရငးလငးျမငသာသညႏင တျပငတညးမာပင လပငနးမားထမ မရညရြယေသာ ဆးကးမားက ေလာ႔ပါးသကသာေစရနႏင အႏရာယျဖစေစျခငး မရေစရန လအပခကက ပမသတျပမလာၾကပါသည။ ၂ဝဝ၅ ခႏစတြင ADB သည ျပန႔ပြားလာေနေသာ HIV ႏင AIDS ကပေရာဂါသ႔ ယငး၏ ဗဟာေျမာကတ႔ျပနမႈ က ခမတခပါသည။ ယငးက ဗဟာ ၂ဝ၂ဝ တြင ပါရေသာ ကနးမာေရးအတြက လပေဆာငမႈအစအစဥ ၂ဝဝ၈ ကလညးေထာကခ ပပးေပးပါသည။ ထ႔အျပင ၂ဝ၁ဝ ခႏစတြင စတငခေသာ ေရရညတညတ႔ႏငေသာ သယယပ႔ေဆာငေရးဆငရာ ေရ႕ေဆာငလႈပရားမႈ ကလညး အေျခခအေဆာကအအမားတညေထာငမႈ ႏင HIV/AIDS တ႔ႏင တြဘကေနေသာ ဆးကးသကေရာကမႈမနသမက ေလာ႔ပါးသကသာေအာငျပလပရန လအပခကက အသအမတျပထားပါသည။ အေျခခအေဆာကအအလပငနးမားမတဆငကနးမာေရးဆငရာ ရလဒမား ထြကေပၚလာေစရနလပငနးေဆာငရြကမႈအစအစဥက ဥးစားေပးသတမတထားပါသည။ အေျခခအေဆာကအအစမကနးမား အထးသျဖင လမးစမကနးမားတြင HIV ကာကြယျခငးက ထညသြငးေပါငးစပရန အထးအၾကျပထားသည။၇၃

HIV AIDS ျပန႔ပြားမႈက ေလာပါးသကသာေအာင အေျခခအေဆာကအအက႑မားတြင ေဆာင႐ြကရန ဖြ႕ၿဖးေရးေအဂငစမား၏ တြဖကေရ႕ေဆာငလႈပရားမႈက ADB က ၂၀၀၆ ခႏစတြင လကမတေရးထးခပါသည။ ADB သည လကမတေရးထးထားေသာ အျခားဖြ႕ၿဖးေရး လပေဆာငဘကမား၊ အစးရမား၊ ပဂၢလက႑ စသညတ႔ႏငအတ ႏငငေတာအဆငႏင ေဒသတြငးအဆငမားတြင ယငး ေရ႕ေဆာငလႈပရားမႈက အေကာငအထညေဖာေဆာငခပါသည။

အကးအကား။အာရဖြ႕ၿဖးေရးဘဏ၊ အာဖရကဖြ႕ၿဖးေရးဘဏ၊ ႏငငတကာဖြ႕ၿဖးေရးဌာန (DFID)၊ ကမၻာဘဏ၊ ႏငငတကာ ပးေပါငးေဆာင႐ြကေရးဆငရာ ဂပနဘဏ၊ KfW. ၂၀၀၆။ HIဠ။ဗႈS ျပန႔ပြားမႈက ေလာပါးသကသာေအာင အေျခခ အေဆာကအအက႑မားတြင ေဆာင႐ြကရန ဖြ႕ၿဖးေရးေအဂငစမား၏ တြဖကေရ႕ေဆာငလႈပရားမႈ ၂၀၀၆၊ တ႐ြနတ။

ADB သည တထြငဖနတးမႈမားပါဝငေသာ လကတြေဆာငရြကမႈမားျပရန အေလးအနက ထားရပါသည။ ယငးတြင ထခကလြယၿပး ဖယခနထားျခငးခရေသာ အပစမားက အေထာကအပ ျဖစေစရန ပမထေရာကေသာ အေျခခနညးစနစမား ပပးေပးရန ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ခဥးကပပမား အသးျပျခငး၊ CSO မား ရပရြာလထမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကျခငး စသညတ႔ ပါဝငပါသည။၇၄

၁၁၇

HIV တားဆးကာကြယေရးစမကနးမား အေကာငအထညေဖာေဆာငရာတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးကျမငတငရနအၾကျပခကမား

• စမကနးကာလတစေလာကလးရ အဆငတငးတြင ရပရြာလထ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈ အေသအခာပါရေစရနက

• မဝါဒဆငရာ တကတြနးျခငးႏင စြမးရညတညေဆာကျခငး - လပေဆာငဖြယမားက ပစဆြျခငးႏင HIV ပညာေပးအစအစဥမား လပကငရာတြင အမးသမးမား၊ ေရႊ႕ေျပာငးေနထငသမား၊ HIV/AIDS ကးစကခထားရသမား အပါအဝင စမကနးႏင ဆကစပသအားလး အဓပၸါယျပညဝစြာ အေသအခာပါဝငႏငေစရန ေဆာငရြကပါ။

• အဓက HIV ႏင AIDS ဝနေဆာငမႈမား - သတငးအခကအလကမား၊ ပညာေပး ႏင ဆကသြယေရး အေထာကအကျပပစၥညးမားက စမကနးႏငဆကစပသမားကယတင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးမတဆင ဖနတးၿပး စမးသပရပါမည။ အမအကင ေျပာငးလေစေရးအတြက ဆကသြယေရးလပေဆာငခကမားက ရပရြာလထပါဝငေသာ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကသည ခဥးကပပက အသးျပျပး အေကာငအထညေဖာေဆာငရန ေသခာေစရပါမည။

• သေတသနျပျခငး၊ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး - ေဒသခရပရြာလထေခါငးေဆာငမား ပါဝငေသာ ပးေပါငးပါဝင ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး ဆငရာ ဥးေဆာငေကာမတ တစခက ထေထာငပါ။ ေရြးခယထားေသာ ရပရြာလထ ေခါငးေဆာငမားႏင ေဒသႏရအစးရဝနထမးမားက ပးေပါငးပါဝင ေလ႔လာျခငး ႏင လပငနးကၽြမးကငမႈမားက ေလ႔ကငသငၾကားေပးပါ။ အဓကကေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင စမကနးၾကားကာလ ႏင စမကနးအၿပး အလပ႐ေဆြးေႏြးပြမား ကငးပပါ။

• (အစးရမဟတေသာ အဖြ႔အစညးမား အပါအဝင) အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမား၏ ကၽြမးကငမႈမားက အသးျပပါ။ - ကမၻာအႏ႔တြင AIDS ကပေရာဂါက တ႔ျပနေဆာငရြကၾကရာတြင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမားသည အဓကကေသာ အခနးက႑မ ပါဝငပါသည။ ႏငငမားစြာတ႔တြင CSO မားသည အဓက ဝနေဆာငမႈေပးသမားျဖစၾကသည။ ယငးတ႔၏ ကယျပန႔ေသာ ကၽြမးကငမႈမားသည ယငးတ႔က အလြနအေရးပါေသာလပေဆာငဘကမားျဖစလာေစသည။ ယငးတ႔၏ တညရမႈ၊ အဓကအားသာခကမား၊ လပငနးေဆာငရြကေနေသာ ပထဝေဒသစသညတ႔က သရထားျခငးသည အဓပၸါယျပညဝေသာ ထေတြ႔ဆကဆမႈမား ျပလပရနအတြက လအပခကမားျဖစသည။ခ

• HIV ကာကြယတားဆးျခငးတြင ကား/မဆငရာ အခကအလကမားႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးတ႔က ထညသြငးစဥးစားျခငး - အေျခခအေဆာကအအမားတညေဆာကျခငးကာလတြင HIV ကးစကမႈအတြက ထခကအလြယဆးသမားမာ လပငနးခြင ကၽြမးကငမႈရေသာ၊ ကၽြမးကငမႈတခ႕တစဝကရေသာ အမးသား အလပသမားမားႏင လငေပာပါးမႈက ေရာငးခရနအလ႔ငာ ေဆာကလပေရးလပငနးခြငသ႔ ေျပာငးေရႊ႕လာေသာ ေကးလကမ ငယရြယ၊ ပညာခ႕တ႔ေသာ အမးသမးမားျဖစၾကသည။ ကား/ဆငရာ ရႈေထာငမားက နားလညသေဘာေပါက ကငတြယေျဖရငးျခငး ႏင စမကနးပစေရးဆြျခငး၊ အေကာငအထညေဖာျခငးတ႔တြင အႏရာယျဖစႏငေျခအမားဆးေသာ အပစမား အေသအခာ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကႏငရန မျဖစမေနလအပပါသည။ဂ

က ADB ၊ ၂၀၁၀၊ အေျခခအေဆာကအအက႑တြငး HIV ကာကြယတားဆးေရးလႈပရားမႈမားက သဟဇာတျဖစေစေရး

လကေတြ႔ကငသးမႈလမးၫႊန၊ မနလာ။ စာ- ၄၂၊ ေနာကဆကတြ၊ 3.www.adb.org/documents/guidelines/harmonizing-hiv-prevention-gms/

harmonizing-hiv-prevention-gms.pdfခ UNAIDS ၊ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမတဖကေဆာငရြကမႈ ၊ www.unaids.org/en/Partnerships/Civil+society/default.aspဂ ADB ၊ ၂၀၀၉၊ ဆမတမား၊ ကား/မဆငရာ၊ HIV၊ အေျခခအေဆာကအအလပငနးမား၊ ေရြးခယထားေသာ ADB ရနပေငြပ႔ပးမႈျဖငေဆာငရြကေသာ

သယယပ႔ေဆာငေရးစမကနးမားမ သငခနးစာမား၊ မနလာ။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၁၈

HIV ႏင AIDS က ကငတြယရာတြင ADB ၏ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ လပငနးမားက သရပေဖာျပသေသာ ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငး ျဖစပါသည။

HIV ႏင AIDS ကကငတြယရာတြငအရပဘကလမႈအဖြ႕အစညးမားႏငလပေဆာငေသာ ADB လပငနးမားဥပမာအခ႕

အခနးက႑ ဥပမာ

သေတသန ဗယကနမႏငငတြင ADB မ ရနပေငြ ပ႔ပးထားေသာ ပဂၢလက သေတသန အငတကတစခသည HIV ႏင ဆပကမးလပသားမား၊ ေရလပသားမား၊ လမးႏင တတားေဆာကလပေရးလပသားမား၏ လငမတဆင ကးစကေသာ ေရာဂါမား ႏင ပတသကေသာ အသ၊ စတထား ၊ အေလ႔အထမားက စစတမး ေကာကယခပါသည။ ယငးစစတမးသည သယယပ႔ေဆာငေရးဝနႀကးဌာန၏ HIV ဆငရာ လပေဆာငမႈအစအစဥက အခကအလကေပးႏငခပါသည။က

HIV AIDS ဆငရာ သငတနးေပးျခငးႏင ဝနေဆာငမႈေပးျခငး

မြနဂးလးယားႏငငတြင ႏငငတကာ အငဂအႀကးတစချဖစသည Marie Stopes International က ျပညနယ တစခတြင ကြနဒးမားက လမႈေရး ေစးကြကတငျခငး လပေဆာငေပးေနခနတြငADB သည ေလ႔ကငသငတနးေပးျခငးမား ေဖာေဆာငရန ေဒသခ အငဂအတစခ ျဖစေသာ ႏငငလးဆငရာ AIDS ေဖာငေဒးရငးႏင လကတြ လပေဆာငခပါသည။ခ

အသအျမငတးတကလာေစျခငးႏင လႈပရားမႈျဖစေစျခငး

တရတျပညသ႔သမၼတႏငင၊ ယနနျပညနယတြင ႏငငတကာ အငဂအတစချဖစေသာ Humana People-to-People (HPP) သည အထးၾကပမတ၍ မကႏာခငးဆင ပညာေရးႏင အၾကေပးျခငး၊ အသအျမငေပးျခငး၊ HIV အျဖစမားေသာ နယေျမမားတြင ယငးေရာဂါက တကဖကရနအတြက ေဒသခ ရြပရြပခၽြခၽြေဆာငရြကမညသမား ႏင ရပရြာလထတစခလးက လႈပရားေစျခငးမား ေဆာငရြကရနအတြက ေဒသခငယရြယေသာ ကြငးဆငးအရာရမားက ေလ႔ကငသငတနးေပးခပါသည။ဂ

က ADB၊ ၂၀၀၈၊ မေခါငစမကနးတြင HIV ကာကြယတားဆးျခငးႏင အေျခခ အေဆာကအအမား အတြက ေဒသတြငး နညးပညာ အေထာကအပ႔၊

မနလာ။ခ ADB၊ ၂၀၀၄၊ ေဒသတြငး လမးဖြ႔ၿဖးမႈ စမကနးအတြက မြနဂလးယားသ႔ ေခးေငြ၊ မနလာ။ ဂ ADB ၊ ၂၀၀၆၊ HIV/AIDS တကဖကျခငး အာရႏင ပစဖတ ေဒသတြငး စမကနးခြ၊ တရတျပညသ႕သမၼတႏငငရ ေဒသတြငး HIV/AIDS ကာကြယ

တားဆးျခငးဆငရာ ေရရည တညတေသာ ကြနရက၊ မနလာ။

ADB ၏လပငနးမားတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - အေတြ႕အႀကႏငအရငးအျမစမား ၁၁၉

HIV / AIDS ႏငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးဆငရာနညးလမးမား

ADB သညယငး၏ စမကနးေဆာငရြကဖကမားႏင အတ နညးလမးမားစြာက ေဖာထတခပါသည။ အဆေလာဆးနညးလမးမားက ဤေနရာတြင အထးေဖာျပထားၿပး အားလးက အငတာနကေပၚတြင ရယႏငပါသည။

• ADB အငတာနကစာမကႏာwww.adb.org/gms/HIV-Prevention-Infrastructure-Sector/default.asp

• Greater Mekong Subregion HIV & Infrastructure website (ADB and IOM)www.hivinfrastructure.info/index.php

• HIV and AIDS Data Hub for Asia-Pacific (UNAIDS, UNICEF, WHO, and ADB)www.aidsdatahub.org/

• UNAIDS (with whom ADB collaborates closely through an MOU)www.unaids.org and http://unaidstoday.org/?tag=civil-soc

ဤလမးၫႊနစာအပ၏ စာရငးတြင ပါဝငေသာ အျခားနညးလမးမားစြာတ႔က ျပငပအဖြ႔အစညးမားက ေဖာထတထားပါသည။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၂၀

HIV / AIDS ႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအတြက ADB ၏ နညးလမးမားနညးလမးမား ေဖာျပခက

အေျခခအေဆာကအအက႑တြင HIV တားဆးကာကြယေရး ေရ႔ေဆာငလႈပရားမႈမားက သဟဇာတျဖစေစရနအတြက ေလ႔ကငမႈလမးၫႊနမားက

လမးၫႊနမားတြင အဓက ဖြ႔ၿဖးေရးလပေဆာငဖကမား ေဖာေဆာငသည HIV တားဆးကာကြယျခငးႏင အေျခခအေဆာကအအမားတြင အားလးသးစြၾကေသာ ခဥးကပပ နညးလမးတစခက အၾကမးအားျဖင ေဖာျပထားသည။ ယငးတြင “အထးသျဖင အမးသမးမား၊ ေရႊ႕ေျပာငးအေျခခေနထငသမား၊ (သငေတာသည ေနရာtတြင) HIV ကးစကခထားရသမား အၾကား စမကနးအဆငအားလး (ပစေရးဆြျခငး၊ အေကာငအထညေဖာျခငး၊ ေစာငၾကညျခငး၊ အကျဖတျခငးႏင ေဆာကလပၿပးေနာကပငး) တြင လထပါဝငေဆာငရြကျခငးက အေသအခာ ေဆာငရြကရန” အဓကမမားပါရသည။ ယငးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကသည ခဥးကပပက အသးျပေသာ HIV တားဆးကာကြယေရးအစအမ၏ အေျခခအစတအပငးမားကလညး ေဖာျပထားသည။

ဘဝအတြက၊ ခစျခငးေမတာမားျဖင - HIV တားဆးကာကြယျခငး၊ လမးေဆာကလပေရးလပငနးခြငႏင ထခကခစားရေသာ ရပရြာလထမားတြင အႏရာယကငးေသာ ေရြႊ႕ေျပာငးေနထငမႈအတြက ေလ႔ကငသငၾကားေပးျခငး နညးလမးခ

ဤနညးလမးတြင ဥးတညထားေသာ အပစတစခခငး (ေဆာကလပေရးလပသားမား၊ ေဒသခရပရြာလထမား၊ ေျဖေဖာေရးေနရာမား) အတြက အျပနအလနထေတြ႔ျခငးျဖင ေလ႔ကငသငၾကား ေပးေသာ အစတအပငး ၅ ခ ပါဝငပါသည။ ပါဝငေသာ ေခါငးစဥမားမာ မးဆကပြားကနးမာေရးဆငရာအေျခခအခကအလကမား၊ HIVႏငAIDS အပါအဝင လငမတဆငကးစကေသာ ေရာဂါမားအေၾကာငး အခကအလကမား၊ ဆကသြယေရး၊ အႏရာယရေသာ အမအကငမားကေလာ႔ခႏငရန ဆကဆေရးမားက ကငတြယျခငး၊ HIV ကးစကခထားရသမားႏင ေနထငျခငး စသညတ႔ျဖစၾကသည။ သငတနးကာလအတြက ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး နညးလမးမားလညး ယငးတြင ပါဝငသည။

ADB၊ လမး ႏင HIV/AIDS - သယယပ႔ေဆာငေရး က႑အတြက အကးအကားစာအပဂ

ဤအရငးအျမစသည ADB ဝနထမးမားႏင အျခားသမားက သယယပ႔ေဆာငေရးက႑တြင ပမထေရာကေသာ HIV အစအစဥမားအတြက ပစေရးဆြႏငရန ပ႔ပးေပးပါသည။ ယငးတြင အဓကကစၥရပမားအေၾကာငးအၾကမးဖဥးေဖာျပခကမား၊ ADB စမကနးစကဝနးအတြငး HIV ႏင AIDS ကစၥရပမားက ေပါငးစပထညသြငးရန လမးၫႊနမား (ဥပမာ- အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမားႏင ပးေပါငးလပကငရန အခြငအလမးမား ရာေဖြျခငး)၊ ပစႏင ေစာငၾကညေရးမေဘာင နမနာမား၊ ADB စမကနးမားမ စမကနးအစတအပငးမား စသညတ႔က ေဖာျပထားသည။

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ADB ၏လပငနးမားတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - အေတြ႕အႀကႏငအရငးအျမစမား ၁၂၁

နညးလမးမား ေဖာျပခက

ပမေဘးကငးလျခစတခရမႈ - အေျခခ အေဆာကအအ က႑တြင ကနးမာေရးႏင ေဘးကငး လျခမႈအတြက အကးအကား လကစြ ဃ

ဤလကစြစာအပ စမကနးမနေနဂာမား၊ လပငနးဆငရာ ကနးမာေရးႏင ေဘးအႏရာယ ကငးရငးေရး အရာရမား၊ လပငနးခြင ကနးမာေရးလပသားမား၊ လပငနးခြငရ လပသားမား၏ ကနးမာေရးႏင ေကာငးကးခမးသာအတြက တာဝနရေသာ အျခားမနေနဂာမားတ႔အတြက HIV တားဆးကာကြယေရးနညးလမးမား ႏင ကၽြမးကငမႈဆငရာမားက ေဖာျပေပးထားပါသည။ ယငးတြင HIV ႏင ပတသကေသာ အေျခခအခကအလကမား၊ လပငနးခြငတြင HIV ႏင AIDS တားဆးကာကြယျခငးအတြက အဆငမား (စဖြ႕ျခငး၊ အလငအျမနအကျဖတျခငးႏင စစဥျခငး၊ HIV တားဆးကာကြယရန လပငနးခြငလပေဆာငမႈမား၊ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး) တ႔ ပါဝငပါသည။

ရပရြာလထဘဝ လပပငခြင လပငနးစဥ နညးလမးမား။ AIDS ဆငရာ လပပငခြငမားအတြက ေဆာငရြကသ အစအေဝး (Con-stellation)င

ေဆာငရြကသအစအေဝး (Constellation) ဆသညမာ လပငနးအဆငေျပေခာေမြ႕ေအာငေဆာငရြကသမား အစအဖြ႔ျဖစပါသည။ ယငးတ႔သည ေဒသခမားအေနျဖင စမကနးအေပၚ ကယပငအျဖစ ခစားသတမတမႈျဖစေစၿပး ရပရြာလထ၏ အားသာခကမားက အသးခေသာ ခဥးကပ လပေဆာငပတစခမတဆင ရပရြာလထက တကၾကြလာေအာင လပေဆာငၾကပါသည။ ယငးက ရပရြာလထဘဝလပပငခြင လပငနးစဥဟ ေခၚတြငေသာ စကဝနး၏ တစစတတစပငး အျဖစ အသးခပါသည။ လပငနးေခာေမြ႕ေစရန ေဆာငရြကေသာ အဖြ႔သည သေဘာေပါကနားလညလကခေသာ လပနညးလပဟနမားႏင နညးလမးမားစြာတ႔ျဖင ရပရြာလထက အဆငတစဆငခငးစတြင ပပးေပးပါသည။အဆင ငါးဆငမာ-၁။ သငမညသည ေနရာတြင ရေနခငပါသနညး။ (နညးလမး- ရညမနးခက)၂။ ယခ သငမညသည ေနရာတြင ရေနပါသနညး။ (နညးလမး- မမကယတင အကျဖတျခငး)၃။ ယငးေနရာသ႔ မညသညနညးျဖင ေရာကရႏငမညနညး။ (နညးလမး-လပေဆာငရန ျပငဆငျခငး)၄။ ကၽြႏပတ႔ တးတကမႈရေနပါသလား။ (နညးလမး- ေျပာငးလမႈက မမကယတငတငးတာျခငး)၅။ ကၽြႏပတ႔ ေလ႔လာၿပး မေဝၾကသည။ (နညးလမး- အခငးခငးကညျခငး၊ ဗဟသတမေဝပြမား စသည)Constellation သည ကေမၻာဒးယား၊ အႏၵယ၊ အငဒနးရား၊ ဖလစပင၊ ပါပဝါနယးဂန ႏင ထငးႏငငတ႔တြင ADB ရနပေငြျဖင အငဂအမားႏငအတလပကငလကရပါသည။ ယငးတ႔သည ဝနထမးမားက AIDS ဆငရာလပပငခြင လပငနးစဥအေၾကာငးႏင ရပရြာလထမားႏင အလပလပရာတြင ယငးလပငနးစဥက မညသ႔ ျပျပငေျပာငးလ အသးခရမညက သငၾကားေပးပါသည။

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရနတစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

HIV / AIDS ႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအတြက ADB ၏ နညးလမးမား

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၂၂

နညးလမးမား ေဖာျပခက

ဆခကမား - ကား/မ ဆငရာ၊ HIV၊ အေျခခ အေဆာကအအ ဆငရာလပငနးမား။

ADB ရနပေငြျဖငေဆာငရြကေသာ သယယပ႔ေဆာငေရး စမကနးအခ႕မ သငခနးစာမားစ

စမကနးပစေရးဆြျခငးတြင ကား/မဆငရာမားက ထညသြငးစဥးစားျခငး ၊ စမကနးနယပယတြငး လပေဆာငဖကမားပးေပါငးျခငး၊ အရညအေသြးျမင ေဆာငရြကျခငးမား၊ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး က ပမေကာငးမြနေစျခငး တ႔က ဤ စာအပတြင လမးၫႊနထားပါသည။ ေဆာကလပေရးလပငနးမျပမ၊ လပေနစဥႏင ေဆာကလပၿပး ကာလမားအတြကလညး အၾကျပခကမား ေပးထားပါသည။

က ADB ၊ ၂၀၁၀၊ အေျခခအေဆာကအအက႑တြငး HIV ကာကြယတားဆးေရးလႈပရားမႈမားက သဟဇာတျဖစေစေရး လကေတြ႔ကငသးမႈလမးၫႊန၊

မနလာ။ (developed in collaboration with AusAID, FHI, ILO, IOM,JICA, JUNIMA, Sida, UNESCO, USAID, the World Bank တ႔ႏင ပးေပါငး

ေရးသားသည။)ခ ADB ႏင International organization for Migration (IOM) ၊ ၂၀၀၉၊ ဘဝအတြက ခစျခငးေမတာျဖင - လမးေဖာကလပျခငးလပငနး

ခြငအေျခအေနႏင ထခကခစားရေသာ ရပရြာလထမားအတြက HIV ကာကြယတားဆးျခငး၊ ေဘးကငးစြာ ေရႊ႕ေျပာငးသြားလာျခငးဆငရာ

သငတနးသးနညးလမးကရယာ၊ မနလာ။ ဂ ADB ၊ ၂၀၀၈၊ ADB၊ လမးမား ႏင HIV/AIDS၊ သယယပ႔ေဆာငေရးက႑အတြက အရငးအျမစစာအပ၊ မနလာ။ ဃ ADB, MSI, and Baalong ကနးမာေရးႏင ေဘးကငးေရးလပေဆာငခကစမကနး၊ ၂၀၀၈၊ ပမေဘးကငးလျချခငး၊ အေျခခအေဆာကအအက႑တြင

ကနးမာေရးႏင ေဘးကငးလျခေရးအတြက အရငးအျမစလကစြ။ င AIDS လပပငခြငမားအတြက အစအေဝး။ Competence. www.communitylifecompetence.org/en/94-resourcesစ ADB ၊ ၂၀၀၉၊ ဆမတမား၊ ကား/မဆငရာ၊ HIV၊ အေျခခအေဆာကအအလပငနးမား၊ ေရြးခယထားေသာ ADB ရနပေငြပ႔ပးမႈျဖငေဆာငရြကေသာ

သယယပ႔ေဆာငေရးစမကနးမားမ သငခနးစာမား၊ မနလာ။

HIV / AIDS ႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအတြက ADB ၏ နညးလမးမား

ADB ၏လပငနးမားတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - အေတြ႕အႀကႏငအရငးအျမစမား ၁၂၃

၅။ အေျခခအေဆာကအအ - ေရႏငမလာ

ေရႏငမလာႏငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး

ေရႏငမလာသည မဟာဗဟာ ၂ဝ၂ဝ ၏ အဓကလပငနးနယပယတစချဖစေသာ အေျခခ အေဆာကအအက႑တြင ပါဝငပါသည။ ADB ၏ “အားလးအတြက ေရ- မဝါဒ”သည ေရအရငးအျမစမား စမခန႔ခြေရး၊ အဆငအားလးတြင ေရဝနေဆာငမႈမားေပးေဝျခငး ႏင အစးရ၊ ပဂၢလက အဖြ႔အစညးမား၊ အငဂအမားႏင ရပရြာလထမားအၾကား လကတြေဆာငရြကမႈ အသြငသ႑ာနမား ပေဖာျခငးတ႔တြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈမားက တကၾကြစြာ ျမငတငေပးလက ရပါသည။၇၅ ယငးကတကဝတက မဟာဗဟာ ၂ဝ၂ဝ ေအာကတြငရသည ကနးမာေရးဆငရာ ရယသးစြႏငမႈ ႏင ရလဒမားအတြက လပငနးအစအစဥ ၂ဝဝ၈ က ပပးေပးပါသည။ ယငးသည လကတြ ေဆာငရြကျခငး ႏင အေျခခ အေဆာကအအ လပငနးမား (အထးသျဖင ေရႏငမလာ) မ တဆင ကနးမာေရး ရလဒမား အတြက ပ႔ပးမႈမားေဆာငရြကေပးရန ျဖစပါသည။၇၆ ေအာကပါ အၾကျပခကမားသည ၿမ႕ျပႏင ေကးလက ေဒသမားအတြက အၾကးဝငပါသည။ သ႔ေသာယခက႑သည ၿမ႕ျပႏငေကးလက ေရ ႏင ဆကစပေသာ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈက သးျခားေလ႔လာၿပး က႑တစခခငးစတြင မတညေသာ ခဥးကပပမားရသည အတြက မလာအပငးက အနညးငယမသာ ေလ႔လာပါမည။

ေကးလကႏငၿမ႕ျပေရႏင မလာစမကနးမားတြငပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈကျမငတငျခငး

စမကနးပစ• ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈရေသာတငပငေဆြးေႏြးျခငးႏငအကျဖတျခငးမားေဆာငရြကျခငး - ရပရြာလထရ စမက

နးႏငဆကစပသမားအားလးႏင အဓပၸါယျပညဝေသာ တငပငေဆြးေႏြးျခငးမား ၊ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈရေသာ အကျဖတနညးစနစမား အသးျပျခငးသည ၊ အေကာငအထညေဖာေဆာငရာတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈရေစျခငးၿပး လပေဆာငမႈမားသည အကးေကးဇးခစားရမညသမား၏ လအပခကမားႏင ကကညေၾကာငးေသခာေစသည (နညးလမး ၁ ႏင ၃ ကၾကညပါ)။ ျမ႕ျပေဒသမားအတြက ADB သည ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကအေျဖရာသည ျမ႕ျပေရ အကျဖတမႈအတြက စအကးအကားအခကအလကမားက ေရးသားခပါသည။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ အကျဖတခက နညးစနစ (MPA) သည ေကးလကႏင ျမ႕ျပေဒသမားအတြက အသဝငေသာ နညးလမးတစချဖစပါသည။ (ရပရြာလထေရဝနေဆာငမႈမားႏငကနးမာေရးကကငတြယေျဖရငးျခငး၊ အငဒနးရားက ၾကညပါ)။

စမကနးအေကာငအထညေဖာေဆာငျခငး• ေဒသခရပရြာလထအေျချပအဖြ႔အစညးမား (CBOs) ဥပမာ - ေရအသးျပသအသငးအဖြ႔မား - ထေထာငျခငး၊

ပ႔ပးေပးျခငးမားျပလပပါ။ ရပရြာလထ၏ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈ ႏင ပငရငစတဓါတ အေသအခာ ျဖစထြနးလာေစရန CBO မားက ပါဝငပါေစ။ ယငးတ႔သည ရပရြာလထလအပခကမားက ကယစားျပျခငးမသည ဝနေဆာငမႈေပးအပသမား၊ ဝနေဆာငမႈမား၏ အရညအေသြးက ေစာငၾကညျခငး၊ သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈမားက ယငးတ႔ကယတင စမခန႔ခြျခငး၊ လညပတလပေဆာငျခငး စသညျဖင အခနးက႑အမးမးမ ျဖစႏငပါသည။

• တစကယေရသန႔ရငးေရးႏင မလာ၊ ရပရြာလထ လႈပရားသကဝငေစျခငးႏင ပညာေရးလပေဆာငမႈမား ထညသြငးပါ။ ယငးတ႔၏ ထေရာကမႈက ျမငတငရန အမသာမားႏင မလာစနစမားစသည “အမာထည” မားက “အေပာ႔ထည” အစတအပငးမားျဖစေသာ ပညာေရးႏင ေတာငးဆမႈျပလပျခငးတ႔ႏင ေပါငးစပပါ။ ရပရြာလထမားသည

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

၁၂၄

ေကးလကႏငၿမ႕ျပေရႏင မလာစမကနးမားတြငပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈကျမငတငျခငး

စမကနးအေကာငအထညေဖာေဆာငျခငး• အေဆာကအအမား၏ ရညရြယခက၊ သးစြနညးႏင လကေဆးျခငး၊ ေရက သငတငေလာကပတစြာသေလာငျခငးႏင

သးစြျခငး၊ ေရဆးက ေကာငးမြနစြာစြန႔ပစျခငး စသည တစကယေရသန႔ရငးမႈဆငရာအမအကငမား၏ အေရးႀကးပတ႔က နားလညသေဘာေပါကရနလအပသည။ လပေဆာငမႈမားတြင ေကာငးမားတြင သငတနးအစအစဥမား ထညသြငးျခငး၊ အမးသမးမား၊ အမးသားမား၊ ကေလးငယမားအတြက ေကးရြာ အလပ႐ေဆြးေႏြးပြမားကငးပျခငး၊ ပစတာႏင အျခားစာေစာငမား ဖနတးျခငး စသညတ႔ ပါဝငသည။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကႏငေသာ တစကယေရ သန႔ရငးေရးႏင မလာစနစျပျပငေျပာငးလျခငး (PHAST) သည အသးဝငေသာ နညးစနစတစချဖစသည (ရပရြာလထေရဝနေဆာငမႈမားႏင ကနးမာေရးက ကငတြယေျဖရငးျခငး၊ အငဒနးရား က ၾကညပါ)။

အကးအကား။ ADB. စအကးအကားအခကအလကမား။ ျမ႕ျပေရအေျဖရာ အကျဖတျခငး။ www.adb.org/ Water/tools/City-Water-Assess-

ments.asp

ေကးလကေရ (ႏင မလာစနစ)

ADB သည ေကးလကေရေပးေဝေရးႏင မလာစနစ အတြက ေအာငျမငေသာ ရပရြာလထဗဟျပ ခဥးကပပက ဖနတးထားပါသည။ ယငးသည လအပခကမားမတြနးအားေပးၿပး ရညရြယေသာ အကးေကးဇးခစားရမညသမား၏ ရာေဖြသတမတထားေသာ လအပခကမားက ျပညမေစေရးက အေျခခထားပါသည။ ခဥးကပပတြငပစေရးဆြျခငးမ အေကာငအထညေဖာေဆာငျခငးႏင အကျဖတျခငးအထ စမကနးအဆငမးစမ အကးေကးဇးခစားရမညသမား ပါဝငပါသည။ ၿမ႕ျပမားတြငက႔သ႔ ပမန ဝနေဆာငမႈေပးသမရသညအတြက ေကးလကေဒသမားမ ရပရြာ လထမားက စနစက လညပတထနးသမးၾကပါသည။ အကးေကးဇးခစားရေသာ အမေထာငစတငးက ကယစားျပေသာသမားပါဝငသညပ အဖြ႔မားျဖစေသာ CBO မား (မားေသာအားျဖင ယငးတ႔က အကးေကးဇး ခစားရေသာသအဖြ႔အစညးမား၊ ေကးလကလပငနးမားႏင သန႔ရငးေရး အသငးအဖြ႔မား သ႔မဟတ ေရသးစြသအသငးအဖြ႔မား ဟ ေခၚၾကသည) ထေထာငျခငးျဖင ရပရြာလထ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ပစတကျဖစေစပါသည။၇၇

အကးေကးဇးခစားရမညသမားသည ယငး CBO မားမတဆင • ယငးတ႔ လလားေသာ ေရေပးေဝေရႏင မလာနညးစနစ က ေရြးခယႏငပါသည။

(အမအလကသြယတနးျခငး၊ အမားသး ေရတငမား၊ ေရတကငမားစသည)• ယငးတ႔ လလားေသာ၊ ကနကစရတေပးႏငစြမးေသာ ဝနေဆာငမႈအဆင က

ဆကသြယေျပာၾကားႏငပါသည။ • စမကနး ၾကတငျပငဆငျခငးႏင ပစေရးဆြျခငးတြင သကဝငလႈပရားေသာ အခနးက႑မ

ပါဝငႏငပါသည။• စမကနးသ႔ အခန၊ လပအား၊ ပစၥညးမားမား ထညဝငေပးႏငပါသည။• ေရရညတညတ႔မႈျဖစေစရန စနစက လညပတျခငးႏင ထနးသမးျခငးမား လပေဆာငႏငပါသည။• တစကယေရသန႔ရငးေရးႏင မလာစနစမားႏင ပတသကေသာ အမအကငေျပာငးလေရးအတြက

ဝငေရာကလပေဆာငမႈမားက ဖနတးႏငပါသည။

ADB ၏လပငနးမားတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - အေတြ႕အႀကႏငအရငးအျမစမား ၁၂၅

ေကးလကေရေပးေဝေရးႏင မလာစနစ အတြက ရပရြာလထဗဟျပ ခဥးကပပ ၊ သရလကၤာ။ (ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ ခဥးကပပ -တြဘကေဆာငရြကျခငး ၊ နကရႈငးမႈ- ျမငမား)

သရလကၤာႏငငတြငကယျပန႔ေသာအတငးအတာျဖငလပေဆာငေသာ ေပးသြငးျခငးအျခမးက စးစကသည ADB ေရေပးေဝေရးစမကနးက ၁၉၈ဝ ခႏစမစ၍ လပေဆာငေနခၿပး ေအာငျမငမႈအနညးငယသာ ရရခသည။ ၁၉၉၉ ခႏစတြင စတငခေသာ တတယစမကနးသည ရပရြာလထဗဟျပခဥးကပပ အသစက မတဆကခသည။ ယငးသည သငေလာျခငးမရေသာ ဝငေရာကလပေဆာငမႈမားက ေရာငရားႏငရနႏင ပငရငစတဓါတ၊ ေရရညတညတ႔မႈက ျမငတငရန အတြက ေဒသတြငးထေတြ႔ဆကဆမႈ ႏင ဗဟသတမားက စးစကသည။ အစးရသည အေကာငအထညေဖာေဆာငသ ေနရာမ အဆငေျပ ေခာေမြ႕ေအာငေဆာငရြကသေနရာသ႔ ေျပာငးလတာဝနယၿပး ရပရြာလထ၏ အခနးက႑သည သကဝငလႈပရားမႈမရေသာ အကးေကးဇးခဘဝမ တကၾကြလႈပရားေသာ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကသအျဖစ ေျပာငးလခသည။ ေရသးစြသအဖြ႔မား (WUGs) မားကလညး အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးလကတြေဖာမား အကအညျဖင ထေထာငခသည။ ယငးတ႔သည အခြနအခမား၊ မညသည ဝနေဆာငမႈမားက ရပရြာလထက လလားသညက ဆးျဖတရန၊ ကနထရကတာမားငားရမးျခငးႏင ႀကးၾကပျခငး အပါအဝင တညေဆာကေရးႏင လညပတေရးက စမခန႔ခြရန တငပငေဆြးေႏြးမႈမားကလညး လပေဆာငခသည။ ေဒသႏရအစးရမားက ေကာေထာကေနာကချပၿပး နညးပညာပ႔ပးမႈမားျပခသည။ WUG မားသည ရပရြာလထ၏ ထညဝငမႈမား (ေငြေၾကး၊ လပအားျဖင ကနကစရတ၏ ၂ဝ%) ကလညး စစညးခသည။ ႏြမးပါးသမား ဝငေငြရာေဖြႏငေစရန ဝငေငြေဖာေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားအတြက ရနပေငြအေသးစားတစခက စမခန႔ခြျခငးလညးျပခသည။ ေရခပျခငးသည အမးသမးမား၏ အဓက တာဝနျဖစေသာေၾကာင စမကနး ေအာငျမငမႈအတြက အမးသမးမား၏ ထေတြ႔လပေဆာငမႈႏင အဆးအျဖတမားသည အခရာကသည။ အမးသမးမားသည အထးသျဖင တစကယေရသန႔ရငးေရးဆငရာ ပညာေပးလပေဆာငမႈမားက ေထာကခအားေပးၾကသည။ မၾကႏင မလတနးေကာငးစာသငခနးမားတြင အေထာကအကျပသမားပပးမႈျဖင အခနပငးအစအစဥမားက ျပလပခသည။ ျဖညဆညးေထာကပ႔ထားေသာ အမသာမားသညလညး ရပရြာလထ၏ တညေဆာကေရးလပငနးမားက အားျဖစေစခသည။ ယငးအလပမားက မၾကာခနဆသလ အမးသမးမားက ဥးေဆာငခသည။

အကးအကား။ ADB ၊ ၁၉၉၉၊ ေရေပးေဝေရးႏင မလာက႑ တတယ စမကနး အတြက သရလကၤာႏငငသ႔ ေခးေငြ၊ မနလာ ။ http://www.adb.org/water/actions/SRI/third-water-supply.asp and http://www.adb.org/participation/toolkit-water-sanitation-project.asp

ရပရြာလထေရဝနေဆာငမႈမားႏင ကနးမာေရးက ကငတြယေျဖရငးျခငး၊ အငဒနးရား (ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ ခဥးကပပ -တြဘကေဆာငရြကျခငး ၊ နကရႈငးမႈ- ျမငမား)

အငဒနးရားႏငငတြင ရပရြာလထဗဟျပခဥးကပပသည ေကးလကစမကနးနယပယမားတြင ရပရြာလထတြနးအားျဖင ေဆာငရြကေသာ ေရႏင မလာ အေျခခအေဆာကအအမား ဖြ႔ၿဖးတးတကေစရန တစကယေရသန႔ရငးမႈတးတကေရးမေဘာငက ျပျပငေျပာငးလအသးျပခသည။ ယငးစစညးထားေသာခဥးကပပသည ကယျပန႔ေသာရယသးစြႏငမႈက တစကယေရသန႔ရငးမႈ ျမငတငေရး၊ ဝမးပကဝမးေလာ ေရာဂါ ေလာ႔နညးေစေရးအတြက လပခြငသာေစေသာ အဖြ႔အစညးဆငရာမေဘာငက ပပးေပးေရး တ႔ပါဝငသည အမာထညမားႏင ေပါငးစပသည။ ယငးသည မလာစနစႏင တစကယေရသန႔ရငးမႈဆငရာအမအကငမား ေျပာငးလေရးအတြက ကနးမာေရးဆငရာလႈပရားမႈမားက အေကာငအထညေဖာၿပး ေရႏငဆကစပေသာ ေရာဂါမားျဖစပြားမႈကလညး ေလာ႔ကေစသည။ ယငးစမကနးသည ေရႏင မလာ အစအစဥ မ ဖနတးထားေသာ ပးေပါငးပါဝငအကျဖတျခငးနညးစနစ (MPA)၊ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကႏငေသာ တစကယေရသန႔ရငးေရးႏင မလာစနစျပျပငေျပာငးလျခငး (PHAST) နညးစနစတ႔က အသးျပသည။ ထ႔အျပင ကလသမဂၢကေလးမားရနပေငြအဖြ႔ (UNICEF) ၏ အေျခခမလာစနစ ေပၚတြင ထပဆငတညေဆာကလပကငသည (ေရႏင မလာဆငရာ ပးေပါငးပါဝငလပေဆာငျခငးနညးလမးမားက ၾကညပါ)။ အမအကငေျပာငးလေရးလပေဆာငမႈမားတြင စာသငေကာငး ကနးမာေရးႏင သန႔ရငးေရး အစအစဥ၊ ဘာသာေရးဆငရာ အေဆာကအအမားတြင တစကယေရသန႔ရငးေရး ျမငတငေရး၊ ရပရြာလထသန႔ရငးေရး အစအစဥ၊ ေနအမ ေရသန႔စငမႈႏင သေလာငမႈ အစအစဥ စသညတ႔ ပါဝငသည။ လပေဆာငမႈမားတြင ကား/မဆငရာမားသာမက ဌာေနတငးရငးသားမား၏ ယဥေကးမႈႏင ဘာသာစကားမားကပါ ထညသြငးစဥးစားလပေဆာငသည။

အကးအကား။ ADB ၂ဝဝ၅၊ ရပရြာလထ ေရဝနေဆာငမႈမားႏင ကနးမာေရးစမကနးအတြက အငဒနးရားႏငငသ႔ ေပးအပေသာ ေခးေငြႏင အေထာကအပ႔၊ မနလာ။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၂၆

အဓပၸါယျပညဝစြာ ရပရြာလထက ထေတြ႔ဆကဆမႈ ျပလပရန ပမ အသးျပရေသာ အခနသည ေရရည တညတေရးႏင ထေရာကမႈတြင ထကတနစြာ အကးေကးဇး ျဖစထြနးေစေၾကာငး ရပရြာလထ ဗဟျပ ခဥးကပပက ျပသပါသည။ ရပရြာလထမားသည ယငးတ႔၏ ကယပငအစအစဥမားက ေအာငျမငစြာ လညပတေဆာငရြကႏငျခငးက ဂဏယၾကပါသည။ ေရႏငသန႔ရငးမႈစနစမားက ရယသးစြႏငျခငးကလညး ကနးမာေရးက တးတက ေကာငးမြနေစၿပး ဝငေငြရာေဖြျခငး၊ ကေလးေစာငေရာကျခငးႏင အျခားလပေဆာငဖြယမားအတြက အခနပရလာေစသည။ အခ႕ ရပရြာလထမားသည ယငးတ႔၏ ေရေပးေဝေရး စနစမားက အဆငျမငတငရနပင ႀကးစားလာၾကသည။

ၿမ႕ျပေရေပးေဝေရး (ႏင မလာစနစ)

ၿမ႕ျပေဒသမားတြင အမားအားျဖင တရားဝင ေရေပးေဝေသာဝနေဆာငမႈရသည။ ေရေပးေဝေရး ဝနေဆာငမႈ ေပးသ ဥပမာ အခ႕မာ ဖလစပငတြင မနလာ ေရေပးေဝေရး လပငနးႏင အႏၵယတြင ဘနဂေလာ ေရေပးေဝေရးႏင မလာစနစဘတအဖြ႔ (BWSSB) တ႔ျဖစၾကသည။ ယငးသ႔ ေရဝနေဆာငမႈေပးျခငးက တစဥးတစဖြ႕တညးကသာ လပကငခြငရထားေသာ အေျခအေနမာပင အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား အေနျဖင ပးေပါငးပါဝငလပေဆာငႏငေသာ အခြငအလမးမားရပါသည။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးသည အကျဖတျခငးျဖင စတငပါသည။ ၿမ႕ေတာေရေပးေဝေရးဆငရာ အေျဖရာအကျဖတျခငးအတြက ADB ၏ စအျဖစသးေသာ အကးအကားျပရနအခကအလကမား(TOR)သည ေရေပးေဝေရးတြင ရငးႏးျမပႏမႈျပႏငရန အလားအလာမားအတြက အခကအလကရရႏငရန တရားဝငႏင အလြတသေဘာ ေစးကြကမား (ေရေရာငးသမား၊ ပလငးသြတေရျဖန႔ခေရာငးခသမား၊ စားသးသမား) အား ေလ႔လာရာတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈျဖင ခဥးကပပါသည။၇၈ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငးသည အလြနအေရးပါၿပး ခဥးကပရာတြင အထးအားျဖင ၿမ႕ျပေနႏြမးပါးသမား၏ လအပခကမား၊ ဝနေဆာငမႈရရခစားရျခငးမရဘ ခ႕င႕ေနေသာသမားအား စမကနးက မညသ႔ ပပးေပးႏငမညက ထငရားေပၚလြငေစသည။

ယငးတြင ဥပမာအားျဖင ေအာကပါတ႔ပါဝငသည။ • ပစမတထားေသာ ေထာကပ႔မႈမား (ဥပမာ- ဆငးရေသာစားသးသမားက ခမးသာေသာ

စားသးသမားမ ေထာကပ႔မႈျဖစေစေသာ မဝါဒမား)• သတမတထားေသာ ဝငေငြနညးသည နယေျမမားတြင ဝနေဆာငမႈေပးအပရန အတအကေဖာျပ

ထားေသာကနထရကစာခပမား

အခြနအခမားသတမတျခငး၊ အခြနအခမား ေျပာငးလျခငး၊ လကဝါးႀကးအပေဆာငရြကခြင ရထားေသာ ေရေပးေဝေရး ဝနေဆာငမႈလပငနးမားက ေစာငၾကညရနအတြက ကြပကေသာ အဖြ႔မား ထေထာငရာတြငစမကနးႏင ဆကစပသမားသည အေရးပါပါသည။ ထ႔အျပင ေဆြးေႏြးျခငး၊ အဓကကေသာ လပေဆာငမႈ အၫႊနးကနးမား အေပၚ သေဘာတညမႈ ရယျခငးမားမ တဆင စားသးသမား၊ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား ႏင ဝနေဆာငမႈေပးသမား အၾကား လပငနး တြငကယေသာ ပးေပါငးလပေဆာငမႈ ထေထာငျခငးက အားေပးပါသည။ ယငးသည ဝနေဆာငမႈမား အတြက လပေဆာငရန တာဝနရသညမား( ဥပမာ- ရယသးစြႏငခြင၊ တတစြမးႏငမႈ)ႏင စားသးသမားႏင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမား လပေဆာငရန တာဝနရသညမား (ဥပမာ- သေဘာတထားေသာ အခြနအခမားေပးျခငး၊ အခနမနေပးျခငး၊ ဝနေဆာငမႈက ေစာငၾကညျခငး) က ပမသျမငလာေစပါသည။

ADB ၏လပငနးမားတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - အေတြ႕အႀကႏငအရငးအျမစမား ၁၂၇

ႏြမးပါးေသာ ၿမ႕ျပလထမားသည ပကျဖင ေရေပးေဝေရးစနစက ရယ အသးျပႏငျခငး မရသညအခါ ပကငယမားျဖင သြယတနးေသာ ေရကြနယကမား (SPWNs) သည ယငးအမေထာငစမားက ေရသြယေပးရန စမကနးမား ျဖစလာပါသည။ ယငးတ႔သည တခါတရ ေကးလကေဒသမားတြငလညး အလပျဖစႏငပါသည။ သ႔ေသာ အမားအားျဖင ဝနေဆာငမႈေပးသမရျခငး၊ အမေျခကပါးျခငး (ဆလသညမာ အမမားအၾကားေရသြယေပးရန စးပြားေရး ရႈေထာငအရ မျဖစႏင) တ႔သည အထကတြင ေဖာျပခေသာ ရပရြာလထအေျချပခဥးကပပက ပမဆေလာလာေစပါသည။ ေအာကတြင ေဖာျပထားသညအတငး SPWN ၏ အဓကအဆငတငးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကရန အခြငအလမးမား ရပါသည။ ယငးအစအစဥမား အေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငးက အေထာကအပ႔ျပရနအတြက ADB တြင နညးလမးရပါသည။

ပကလငးအတြငး - ႏြမးပါးသမား အတြက ေရ ၊ ADB အငတာနကစ ာမကႏာတြင ၾကညရႈႏငပါသည။၇၉

၁။ ကနဥးအဆင - ယငးတြင အကးေကးဇးခစားရေစရန ဥးတညထားေသာ အပစမားက သတမတျခငး ႏင စမကနးက ေထာကခရနႏင တာဝနယေဆာငရြကရန ဆႏၵရမႈမားက ဆးျဖတျခငးတ႔ပါဝငပါသည။ အစးရ သ႔မဟတ ရပရြာလထသည ယငးက အစျပႏငပါသည။ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးအပါအဝင စမကနးႏငဆကစပသမားအားလးထမ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈက ၾကဆသငပါသည။ အလားအလာမားက ေလ႔လာျခငးမစတငမ စမကနးႏင ဆကစပသမားအားလးထမ သေဘာတညခကရရရန လအပပါသည။ ၂။ စးပြားေရးလပေဆာငမႈပစမားႏငနညးလမးမား - စးပြားေရးလပေဆာငမႈပစမးစတြင CSO မား ပါဝငလပေဆာငႏငပါသည။ ကသငေငြစာရငးေပးပ႕ျခငးႏင သးစြခမားက အမေထာငစမားထမ ေကာကခရယျခငးတ႕က CBO က တာဝနယေဆာငရြကေစရန အဓက ဝနေဆာငမႈေပးသညအဖြ႔အစညးတစခသည CBO တစခႏင သေဘာတညမႈရယႏငပါသည။ သ႔မဟတ NGO/CBO (ဥပမာ- ေရေပးေဝေရးသမဝါယမအသငး၊ သ႔မဟတ ေရသးစြသမားအသငးမား) ကယတငသည အေသးစား ေရေပးေဝသမားျဖစႏငပါသည။ ၃။ ရနပေငြေထာကပျခငး - ဖလစပင၊ အႏၵယ ႏင အငဒနးရားရ အစမးစမကနးမားသည ပကျဖင ေရေပးေဝေသာ ဝနေဆာငမႈမားအတြက ႏြမးပါးေသာရပရြာလထ၏ အသးျပခေပးႏငစြမးအားႏင ေပးရနလလားမႈက သရပေဖာျပသခပါသည။ ၄။ ေရရညတညတမႈႏငလကခႏငမႈအတငးအတာမား - လပငနးတြငကယ ေအာငျမငၿပး ေရရညတညတ႔ေသာ စမကနးမားသည အစးရႏင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမားအၾကား ထေရာကေသာ လကတြလပေဆာငမႈမားမ ျဖစေပၚလာသည။ ေဒသခရပရြာလထမား မမတ႔ကယတငစစညးၿပး စမကနးမားတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကရန CBO မားသည တြနးအားေပး ကညႏငသည။ ႏြမးပါးသမား ဝနေဆာငမႈ ရရေစရနႏင ဝနေဆာငမႈမား အရညတညတ႔ေစရနလညး ေသခာေစသည။ နညးပညာဆငရာ လပေဆာငမႈမား၊ ထနးသမးမႈမား သ႔မဟတ စးပြားေရးဆငရာလပေဆာငမႈမားတြငလညး ယငးတ႔ ပါဝငႏငသည။ ယငးတ႔၏ တကေသာ အခနးက႑သည စးပြားေရးလပေဆာငမႈပစ သ႔မဟတ အေကာငအထညေဖာေဆာငေရး အစအစဥ အေပၚမတညသည။ ၅။ ကြပကမႈအတငးအတာမား - ဥပေဒအရ ကနးမာေရးဆငရာႏင လပငနးလညပတျခငးဆငရာ လအပခကမားက ျဖညဆညးလပေဆာငျခငး ေသခာေစရန တာဝနခမႈလပငနးစဥမား လအပသည။ CBO မားသည ရပရြာလထ၏ ကယစားလယအေနျဖင ေစာငၾကညသမားအျဖစလပေဆာငႏငသည။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၂၈

ပကျဖငေရသြယေသာကြနယကငယမားတြငပးေပါငးပါဝငလပေဆာငျခငး၊ မကထရမနလာ၊ ဖလစပင (ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ ခဥးကပပ -တြဘကေဆာငရြကျခငး ၊ နကရႈငးမႈ- ျမငမား)

ADB သည ဖလစပင၊ ဗယကနမႏင အႏၵယတ႔တြင ၂ဝဝ၅-၂ဝဝ၈ အတြငး ပကျဖငေရသြယေသာ ကြနယကငယမားက အစမးလပေဆာငခပါသည။ အေနာကဘကဇတြင အကးေကးဇးခစားရသမားမာ အမပငရငအသငးအဖြ႔ ေျခာကဖြ႕ျဖစပါသည။ ယငးတ႔တစဖြ႔ခငးသည ကယတင ရပရြာလထအေျချပအသငးအဖြ႔ (CBO) ထေထာငထားၿပး ယငး CBO ေျခာကဖြ႕ျဖင အားလးက ကယစားျပေသာ လႊမးျခသည အဖြ႔အစညးတစခက ထပမဖြ႔စညးထားပါသည။ SPWN က တာဝနယလညပတေဆာငရြကေနေသာ အငဂအက CBO က အဆျပချခငးျဖစပါသည။ အေရ႕ပငးဇတြင ဝနေဆာငမႈေပးအပေသာအဖြ႔အစညးသည SPWN က တာဝနယလညပတေဆာငရြကသျဖစၿပး အမပငရငမားအသငးအဖြ႔မားသည အမေထာငစမားထသ႔ ကသငေငြစာရငးေပးပ႕ျခငးႏင သးစြခေကာကယျခငးမားေဆာငရြကရန CBO တစခက ဖြ႔စညးခပါသည။ ယငးျဖစစဥႏစခလးတြင ရပရြာလထက လႈ႕ေဆာရနႏင အကးေကးဇးခစားရရမညသမား၊ ဝနေဆာငမႈေပးေသာအဖြ႔အစညးမား၊ ဘဏမား၊ စးပြားေရးဆငရာကြပကမႈ႐းတ႔ႏင ညႏႈငးမႈမားတြင ရပရြာလထအတြကႏင ရပရြာလထသ႔ ေျပာဆႏငေသာ ဥးေဆာငဥးရြကျပႏငသမားရရႏငေစရန CBO မားက အသးျပသည။

အကးအကား။ ADB ၂ဝဝ၅၊ ပကျဖငေရသြယေသာ ကြနယကငယမား အစမးစမကနးအေကာငအထညေဖာျခငးအတြက ေဒသတြငး နညးပညာအေထာကအပ႔၊ မနလာ။

ေရ၊ မလာႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးဆငရာနညးလမးမား

ေရႏငမလာက႑တြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးမားက ပပးေပးႏငရန အသးဝငေသာ နညးလမးမားက ADB စမကနးမားက ဖနတးထားသည။

ေရ၊မလာႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအတြက ADB ၏ နညးလမးမား

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

နညးလမးမား ေဖာျပခက

ပကလငးအတြငး၊ ႏြမးပါးသမားအတြကေရ၊ ပကျဖငေရသြယ ေသာကြနယကငယမားတြင ရငးႏးျမပႏျခငးက

ဤနညးလမးသည ပကျဖငေရသြယေသာ ကြနယကငယမားက အေကာငအထည ေဖာေဆာငေသာ အစးရမား၊ ဖြ႔ၿဖးေရးေအဂငစမား၊ ေရျဖန႔ျဖးေသာအဖြ႔အစညးမားႏင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမား အသးျပႏငရန ရညရြယပါသည။ ဤနညးလမးတြင စမကနး၏ အဓကအပငးမား(စမကနးေလ႔လာျခငး၊ စးပြားေရးလပေဆာငမႈပစ၊ ဘ႑ာေငြေထာကပ႔ျခငး၊ ေရရညတညတ႔မႈ၊ လကခႏငမႈအတငးအတာမား ႏင ထနးကြပမႈအတငးအတာမား) အျပင ျဖစစဥေလ႔လာမႈမား၊ နမနာ အကးအကားအခကအလကမား(TOR)၊ ကနထရကသေဘာတညခကမား၊ ထနးကြပမႈၫႊနၾကားခကမားက လႊမးျခေသာ အစတအပငးမား ပါဝငပါသည။ နညးလမးသည ရပရြာလထႏင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမား ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး၏ အေရးပါပ ႏင ယငးက အေသအခာလပေဆာငႏငေစရန အခြငအလမးမားက ထငရားျပဆထားပါသည။

ၿမ႕ျပေရေပးေဝေရးအေျဖရာအကျဖတမႈဆငရာ စအကးအကားအခကအလကမားခ

ၿမ႕ျပေဒသ နမနာ အကျဖတမႈအတြက မေဘာငက TOR တြင ေဖာျပထားပါသည။ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညး၏ ပါဝငလပေဆာငမႈက အထးသျဖင အားေပးထားၿပး အေရးပါေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငး၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးမားအတြက လမးၫႊနထားပါသည။

ADB ၏လပငနးမားတြငပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငး - အေတြ႕အႀကႏငအရငးအျမစမား ၁၂၉

နညးလမးမား ေဖာျပခက

စအကးအကားအခကအလကမား။ ပဂၢလကပင ပကျဖငေရေပးေဝေသာ အေသးစား ကြနယကထေထာငသမားက ပငမျဖစစဥတြင ေပါငးစပေစျခငး။ ဂ

အမားပငက႑ႏင ပဂၢလကက႑ေခးေငြမား၏ တညေဆာကပအတြငးသ႔ အေသးစားေဆာငရြကသမား( ရပရြာအေျချပအဖြ႔အစညးမားအပါအဝင) က ထညသြငးေပါငးစညးႏငရန မေဘာငတစခက TOR တြင ေဖာျပထားပါသည။ ကြနယကက လညပတလပေဆာငသတစဥးခန႔ထားရန အဆင ငါးဆင ရပါသည။ ယငးတ႔တြင စားသးသမားက အလငအျမန အေျဖရာ စစတမးေကာကယျခငး မတဆင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး၊ ဥးတညေသာ ရပရြာလထမား၊ ေရေပးေဝသညအဖြ႔အစညးမား၊ ေဒသႏရအစးရမား၊ အငဂအမား၊ အျခားအဖြ႔မားႏင စမကနးဆငရာ ဆကစပတငပငေဆြးေႏြးျခငးတ႔ ပါဝငသည။

ေလ႔လာမႈ စကဝနး။ Tonle Sap တြင ေရရညတညတ႔ေသာ ဖြ႔ၿဖးမႈက ျမငတငရန အေထာကအကျပသမားအတြက လမးၫႊနဃ

ေလ႔လာမႈစကဝနးဆသညမာ ယငးတ႔အတြက၊ ယငးတ႔၏ ရပရြာလထအတြက သ႔မဟတ ပမကယျပန႔ေသာ လ႔အသငးအဝငးအတြက အေရးပါေသာကစၥရပမားက ေလ႔လာ ေဆြးေႏြးရန ပမနေတြ႔ဆေလ႔ရေသာ ပဂၢလမားအစအဖြ႔ျဖစပါသည။ ယငးသည ေဆြးေႏြးထားေသာ စးရမပပနမႈမားက ေျဖရငးရနအတြက လပေဆာငမႈမားျမငတငရန အသးျပေသာ ရပရြာလထက လႈပရားသကဝငေစေသာ နညးစနစတစချဖစပါသည။ ယခ လမးၫႊနသည မညသည ေလ႔လာမႈစကဝနးႏငမဆ တြစပအသးျပရန ေယဘယဆနေသာ အရငးအျမစျဖစၿပး ယငးက ေရ၊ မလာ ႏင တစကယေရသန႔ရငးေရး၊ ကနးမာေရးခ႕တ႔မႈႏင ဆကစပေသာ ကစၥမားအတြက အလြယတက ျပျပငေျပာငးလ အသးခႏငပါသည။

ေရ၊မလာႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအတြက ADB ၏ နညးလမးမား

က ADB ၊ ၂၀၀၈၊ ပကလငးအတြငး၊ ႏြမးပါးသမားအတြကေရ၊ ပကျဖငေရသြယေသာကြနယကငယမားတြင ရငးႏးျမပႏျခငး၊ မနလာ။ www.adb.org/

Documents/Books/water-Pipeline/default.aspခ ADB၊ၿမ႕ျပေရေပးေဝေရးအေျဖရာအကျဖတမႈဆငရာ စအကးအကားအခကအလကမား- www.adb.org/water/tools/City-water-Assessments.

aspဂ ADB ၊ စအကးအကားအခကအလကမား။ ပဂၢလကပင ပကျဖငေရေပးေဝေသာ အေသးစား ကြနယကထေထာငသမားက ပငမျဖစစဥတြင

ေပါငးစပေစျခငး။ www.adb.org/water/tools/ToR-SSPWP.aspဃ Live & learn သဘာဝပတဝနးကငဆငရာပညာေရး၊ ၂၀၀၄။ (TA-6123 - ထေရာကေသာ ေရစမခန႔ခြမႈမဝါဒမားႏင ကငသးမႈမားက

ျမငတငျခငး၏ အစတအပငးတစခအျဖစ ADB အတြက ျပငဆငထားသည)။ Tonle Sap တြင ေရရညတညတ႔ေသာ ဖြ႔ၿဖးမႈက ျမငတငရန

အေထာကအကျပသမားအတြက လမးၫႊန၊ ဖႏြမးပင။ www.livelearn.org/resources/manuals/lC%20Facilitators%20Guide%20Tonle%20

Sap.pdf

ေရႏငမလာက႑တြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ပ႔ပးေပးရန အဖြ႔အစညး မားစြာတ႔သည ထပဆင အရငးအျမစ မားစြာက ဖနတးထားၾကပါသည။ ယခ လမးၫႊန၏ စာရငးတြင အခ႕က ေဖာျပထားပါသည။ အထးအသးဝငေသာ အရငးအျမစတစခမာ ေရႏင မလာအစအစဥ (WSP) ၏ အငတာနကစာမကႏာ ျဖစပါသည။ ယငးသည ႏြမးပါးသမား ေရႏငမလာစနစ ဝနေဆာငမႈမားက တတစြမးႏငေသာ ေစးႏႈနးျဖင အႏရာယကငးစြာ ေရရညရယ သးစြႏငေစရန ကမၻာ႔ဘဏက စမခန႔ခြၿပး အလရငမားစြာ စပတ ေဆာငရြကေသာ လပငနးတစခ ျဖစပါသည။၈၀

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၃၀

ေနာကဆကတြမား

ေနာကဆကတြမား

၁။ ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအတြက ADB ၏ လပပငခြင

နဒါနး

ADB ၏ လပငနးမားတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအတြက လပပငခြငမားမာ ရငးရငးလငးလငး ရပါသည။ ဗဟာ ၂ဝ၂ဝ တြင ADB စးစကလပေဆာငရနအတြက အဓက က႑ငါးခက ေဖာျပထားပါသည။ ယငးတ႔က ေျပာငးလမႈက တြနးအားေပးသညအရာ ငါးချဖင ျဖညစြကထားပါသည။ တြနးအားေပးသည အရာတစခခငးသည ဖြ႔ၿဖးမႈက လႈ႕ေဆာျခငး၊ ပမကယျပန႔ေသာ ဖြ႔ၿဖးမႈအေထာကအပ႔မားက ပးေပါငး၍ ပမ အားေကာငးေစျခငး တ႔ျဖင ေျပာငးလမႈက ေဆာငကဥးေပးသည အဖြ႔အစညးအျဖစ ADB က လပေဆာငေစသည။ ေရြ႕လားသညႏႈနးႏင ဖြ႔ၿဖးမႈအသြငသ႑ာနတ႔သည အေရးပါေၾကာငး ယခအခါတြင ထငရားလာသည။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး၊ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမားႏင လကတြေဆာငရြကျခငးတ႕က စပတလပေဆာငျခငး၏ အေရးပါေသာ အစတအပငးမားအျဖစ မတယသည။ (အကးအကား ၂)

ADB ဗဟာ ၂ဝ၂ဝ

အဓကက႑မား• အေျခခအေဆာကအအ• သဘာဝပတဝနးကင

(ရာသဥတေျပာငးလျခငးအပါအဝင)• ေဒသတြငးပးေပါငးေဆာငရြကျခငးႏင

ေပါငးစညးျခငး• ဘ႑ာေရးက႑ဖြ႔ၿဖးမႈ• ပညာေရး

အျခားက႑မား• ကနးမာေရး• စကပးေရး• ေဘးအႏရာယႏင အေရးေပၚ

အေထာကအပ

ေျပာငးလမႈက တြနးအားေပးေသာအရာမား• ပဂၢလကက႑ဖြ႔ၿဖးမႈ ႏင ပဂၢလကက႑

လပေဆာငမႈမား• ေကာငးမြနေသာ အပခပမႈႏင စြမးရညဖြ႔ၿဖးေရး

လပေဆာငမႈမား• ကားမ ဆငရာ မတမႈ• အသပညာဆငရာေျဖရငးမႈနညးလမးမား• စပတေဆာငရြကျခငး

အကးအကား။ ADB ၂ဝဝ၈၊ ဗဟာ ၂ဝ၂ဝ - အာရဖြ႔ၿဖးေရးဘဏ၏ ကာလရည ဗဟာမေဘာင၊ ၂ဝဝ၈-၂ဝ၂ဝ၊ မနလာ။

ဗဟာ ၂ဝ၂ဝ က ADB ၏ အဆငျမငတငထားေသာ ဆငးရႏြမးပါးမႈေလာ႔ချခငးဆငရာဗဟာ (၂ဝဝ၄) က ထပဆင အားျဖညထားပါသည။ “အမားျပညသဆငရာမဝါဒမားႏင အစအစဥမားက ပစခ ဖနတးရာတြင ျပညသလထအားလး အထးသျဖင ႏြမးပါးသမားႏင ဖယခနထားခရသမား ပါဝငေဆာငရြကရန အခြငအလမးရေသာအခါ လမႈေရးဆငရာ ဖြ႔ၿဖးမႈ၏ လကလမးမမႈႏင ေရရညတညတ႔မႈသည တးတကလာပါသည”ဟ ေဖာျပထားပါသည။

၁၃၂

ကယျပန႔စြာ ေျပာဆရလင အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးႏင အဓပၸါယျပညဝစြာ လကတြေဆာငရြကျခငး အပါအဝင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ခဥးကပပမားက အျခား မားစြာေသာ ADB ၏ မဝါဒမား၊ စးပြားေရးဆငရာ လပငနးစဥမား၊ ဝနထမးမားအတြက လမးၫႊနမားႏင ၫႊနၾကားခကမားက ေထာကပ႔ေပးေနပါသည။

"အမားျပညသဆငရာက႑၊ ပဂၢလကက႑ႏင အရပဘကလမႈအဖြ႕အစညးမား လပငနးနယပယအားလးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကႏငေစရန ျပစပးေထာငေပးျခငးသည အသကတမၽအေရးပါသညဟ ဗB က မတယထားပါသည။"

အကးအကား။ ADB ၊ ၂၀၀၃၊ အငဂအမားႏင ပးေပါငးေဆာင႐ြကျခငးက ျမႇငတငျခငး၊ လပငနးလကစြ၊ မနလာ။

ADB သည ၁၉၈၇ ခႏစမစတင၍ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးက ထငသာျမငသာရရ ျမငတငခပါသည။ ယငးက ထပမျဖညစြကထားေသာ ၁၉၉၈ အငဂအမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးဆငရာမဝါဒတြင ပမအားေကာငးလာေစပါသည။၈၁ အာရႏင ပစဖတေဒသတြင အမားျပညသ၏ လအပခကမားက ျပညဝေစရာတြင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမား၏ အေတြ႔အၾက၊ ဗဟသတ၊ ကၽြမးကငမႈတ႔က တနဖးရေသာအရာမားအျဖစ အသအမတျပထားပါသည။ ဝနထမးမားအတြက ၫႊနၾကားခကေပါငးခပ၏ အစတအပငး တစခအျဖစ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဖြ႔ၿဖးေရးလပငနးစဥမားက ADB လပငနးမားအတြငးသ႔ ပငမလပငနးအျဖစ သြတသြငးေပါငးစပရန မေဘာငတစခက ၁၉၉၆ ခႏစတြင ေဖာေဆာငခပါသည။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဖြ႔ၿဖးေရးလပငနးစဥမားသည ADB ၏ စးပြားေရးလပေဆာငမႈ အေလ႔အထမားတြင အဝငခြငကျဖစေၾကာငး ယငးက ေဖာျပေနပါသည။

ADB ၏ PCP ႏင SPS တ႔သည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးႏင ခတဆကေနၿပး ယငးကလညး ေထာကခပ႔ပးလကရပါသည။

ျပညသ႕ဆကဆေရးမဝါဒ (၂၀၁၁)သည ADB ႏင ထေတြ႕ဆကဆမႈျပရန စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ ယၾကညမႈႏင လပကငႏငစြမး က ျမႇငတငရန ရည႐ြယပါသည။ အဆပါမဝါဒသည ADB ၏ လပငနးမားအေၾကာငး သတငး အခကအလကမားက ရာေဖြရန၊ ရရႏငရန ျပညသမား၏ အခြငအေရးက အသအမတျပထားပါသည။ ယငးသည ဗဟသတမၽေဝျခငးက ပပးၿပး ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကေသာ ဖြ႕ၿဖးမႈ သ႔မဟတ စမကနးေၾကာင ထခကခစားရသမားႏင အျပနအလနဆကဆေရး တ႔က ျဖစထြနးေစပါသည။

ကာကြယေစာငေရာကမႈမဝါဒထတျပနေၾကညာခက (၂၀၀၉) အရ ေငြေခးယသမား။ဆကစပလပကငသမားသည သတငးအခကအလကထတျပနျခငး၊ တငပငေဆြးေႏြးျခငး၊ ထခကခစားရေသာ ရပ႐ြာလထအေပၚသကေရာကမႈမား၊ အဆးႀကႏငေျခမားႏင အခးညစြာစစဥထားေသာ သတငးအခကအလကျပညစစြာျဖင ပးေပါငးပါဝင ေဆာင႐ြကျခငးတ႔မ တဆင ရပ႐ြာလထ အဖြ႕အစညးမား၊ အဆျပထားေသာ စမကနးမားေၾကာင ထခကခစားရသမား၊ အရပဘကလမႈအဖြ႕အစညးမားႏင ထေတြ႕ဆကဆလပကငရန လအပပါသည။ (ပမသရလပါက စာမကႏာ ၆၃ ရ ကာကြယေစာငေရာကမႈက႑ ကၾကညပါ)

အကးအကား။ ADB ၂၀၁၁၊ ျပညသ႕ဆကဆေရးမဝါဒ ၂၀၁၁၊ မနလာ၊ ADB ၂၀၀၉ ကာကြယေစာငေရာကမႈမဝါဒထတျပနေၾက

ညာခက၊ မနလာ။

ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအတြက ADB ၏ လပပငခြင ၁၃၃

ADB ၏ က႑ႏင အေၾကာငးျခငးရာအလက မဝါဒမား၊ ဗဟာမား၊ လပငနးအစအစဥမားတ႔တြင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈက ေထာကခအားေပးထားပါသည။ အဓက အခကမားက ေအာကပါတ႔က ထငရားေစပါသည။

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈႏင ဆကစပေသာ ADB မဝါဒမား

ေရရညတညတ႔ေသာ သယယပ႔ေဆာငေရးဆငရာ ေရ႕ေဆာငလႈပရားမႈ လပငနးလညပတမႈအစအစဥ (၂ဝ၁ဝ) အရ သယယပ႔ေဆာငေရးတြင လမႈေရးဆငရာအတငးအတာမားက စမခန႔ခြေရးအတြက ပမထေရာကေသာ ခဥးကပလပ ေဆာငမႈမားလအပေၾကာငးအသအမတျပထားပါသည။ယငးတြင ရပရြာလထအေျချပထနးသမးေစာငေရာကျခငးစနစက ထညသြငးေပါငးစပျခငး၊ ထခကလြယေသာ အပစမား လကလမးမရယသးစြႏငမႈတးတကေစရနအတြက အခြနအေကာကႏင ေထာကပ႔ေပးျခငးနညးလမးမားက အသးျပျခငးတ႔ျဖင HIV/AIDS ႏင လကနကးမႈျဖစႏငေျခမား တားဆးကာကြယရန၊ စမကနး ေရးဆြျခငး ႏင စမကနး ဗဟာမားအတြက ပမပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကႏငေသာ ခဥးကပလပေဆာငပမားအသးျပျခငးတ႔ ပါဝငပါသည။

အာရႏင ပစဖတေဒသတြငး ေရရညတညတ႔ေသာ စားနပရကၡာဖလမႈအတြက လပငနးလညပတမႈအစအစဥ (၂ဝဝ၉) တြင ႏြမးပါးသမားႏင ထခကလြယေသာ အပစမား ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကႏငေရးအတြက အတားအဆးမားက ဖယရားျခငးျဖင ေကာငးမြနေသာ အပခပမႈနင စြမးရညတညေဆာကေရးက ေထာကပ႔အားေပးႏငေၾကာငး ေဖာျပထားပါသည။ ယငးတြင ကနပစၥညးထတလပေသာ အေသးစားလပငနးရငမားအား ေစးကြက၊ နညးပညာ၊ သတငးအခကအလကတ႔က လေလာက မတစြာ ရယသးစြႏငခြငေပးရန၊ အမးအစားမားျပားေသာ ဝငေငြႏင အလပအကင အခြငအလမးမား ပ႔ပးေဖာေဆာငေပးႏငရန အတြက စးပြားေရးဆငရာလပေဆာငမႈမားတြင ပမပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကႏငခြငမ ဖယခနထားျခငးခရသမားက အထးအေလးထားေဖာျပပါသည။

လပကငေဆာငရြကႏငမႈအားနညးေသာႏငငမားတြင ဖြ႔ၿဖးမႈထေရာကေစျခငး (လပကငေဆာငရြကႏငမႈအားနညးေသာႏငငမားႏင ထေတြ႔ဆကဆရာတြငADB ၏ ခဥးကပပ၊ ၂ဝဝ၇) တြင ရညရြယေသာ အစးရအေနျဖငလေလာကစြာလပကငေဆာငရြကမႈ မရသည အခါ အကးေကးဇးခမား၏ အခနးက႑က ျမငတငရန ADB သည စမကနးမား ၊ အစအစဥပစနညးလမးမားက တးျမင အသးျပသြားမညျဖစေၾကာငး ေဖာျပထားပါသည။

ေဘးအႏရာယႏင အေရးေပၚအေထာကအပ႔မဝါဒ (၂ဝဝ၄) တြငေဖာျပထားသညမာ လပေဆာငမႈနယပယ အားလးတြင အမားျပညသက႑၊ ပဂၢလကက႑ ႏင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမား ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးက ပးေထာငရန အလြနအေရးႀကးသညဟ ADB က မတယထားေၾကာငး၊ အေရးေပၚအေျခအေနအတြကျပငဆငျခငးႏင အႏရာယကာလ တ႔ျပနမႈမားတြင ယငးသ႔လပေဆာငရန ပမအေရးႀကးသည ဟ၍ျဖစပါသည။ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမားႏင ကယဆယေရး၊ လသားခငးစာနာေထာကပ႔ေရးေဆာငရြကေသာ အဖြ႔အစညးမားသည အေရးပါေသာ လကတြ ေဆာငရြကေဖာမားျဖစၾကပါသည။ ADB ၏ ရယယာရငမားစြာပါဝငေသာ တငပငေဆြးေႏြးမႈမား၊ အမားျပညသႏင တငပငေဆြးေႏြးမႈမား၊ ျပနလည တညေဆာကေရးႏင ဖြ႔ၿဖးေရးလပငနးစဥမားတြင ေဒသခမား ပငရငစတျဖင ပါဝငပတသကမႈတ႔သည မရမျဖစလအပသည။

တာဝနခမႈစနစ (၂ဝဝ၃) တြင သကဆငသအားလးပါဝငေသာ အလြတသေဘာ တညတညြတသေဘာတညမႈအေပၚအေျခခေသာ နညးလမးမားမ တဆင ADB ပ႔ပးမႈျဖငေဆာငရြကေသာစမကနးမားတြင ထခကမႈရေသာ ေဒသချပညသမား၏ တကေသာ ျပသနာမားက တ႔ျပနေဆာငရြကေပးရန တငပငေဆြးေႏြးေသာအဆငတစခ ႏင ADB ၏ လပငနးေဆာငရြကမႈဆငရာမဝါဒမားႏင လပငနးစဥမား ခးေဖာကမႈရသညဟ စြပစြခကမားက စစမးစစေဆးရန မဝါဒမားလကနာေဆာငရြကမႈက ျပနလညသးသပေသာအဆငတစခ ပါဝငပါသည။ ADB ၏ ဖြ႔ၿဖးမႈအကးသကေရာကမႈ ႏင စမကနးအရညအေသြး ျမငတငရန ရညရြယခကျဖင ယငးတ႔ႏစခသည ခတဆကလကရပါသည။

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၃၄

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈႏင ဆကစပေသာ ADB မဝါဒမား

ကား/မ ဆငရာႏင ဖြ႔ၿဖးေရးဆငရာ မဝါဒ (၁၉၉၈) တြင ေခတေရစးေၾကာငးအျဖစသြတသြငးျခငးက ေသာ႔ခကကေသာ ဗဟာအျဖစ ရယသးစြထားပါသည။ ယငးက “ဖြ႔ၿဖးေရးလပေဆာငမႈမား၏ ဆးျဖတခကျပေသာလပငနးစဥတြင အမးသမးမား ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးက အားေပးရန လပေဆာငမႈမား ႏင တြဖကလက ADB လပငနးမား၏ အစတအပငးအားလးတြင ကား/မ ဆငရာကစၥရပမားထညသြငးစဥးစားျခငး” ဟ၍ အဓပၸါယဖြငဆထားပါသည။

ပညာေရးဆငရာမဝါဒ (၂ဝဝ၂) တြငႏငငေတာအဆငႏင ရပရြာလထအဆငရ အစးရမဟတေသာအဖြ႔အစညးမား(NGOs) သည ပညာေရးတးတကဖြ႔ၿဖးမႈလပငနးစဥ၏ အဆငတငးတြင ပမတကၾကြစြာ ပါဝငေဆာငရြကသငေၾကာငး ေဖာျပထားပါသည။ ယငးတြင ေဒသခရပရြာလထသည ေရရညတညတ႔ ေအာငျမငေသာပညာေရးအတြက စမကနးပစေရးဆြျခငး ႏင အေကာငအထညေဖာေဆာငျခငးမားတြင ပမတကၾကြစြာ ပါဝငေဆာငရြကသငေၾကာငးလညး ေဖာျပထားပါသည။

အားလးအတြကေရ မဝါဒ (၂ဝဝ၁) တြင ေဖာျပထားသညမာ ADB သည ေရအရငးအျမစမားက စမခန႔ခြရာတြင အဆငအားလးတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး အစးရအဖြ႔အစညးမား၊ ပဂၢလကအဖြ႔အစညးမား၊ အငဂအမား၊ ရပရြာလထမားအၾကား စပတလပေဆာငျခငးပေဖာရာတြင ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးတ႔က ျမငတငမည ဟ၍ျဖစပါသည။ ပဋပကၡျဖစေနေသာအကးစးပြားမား က သဟဇာတျဖစေစရနႏင မညမမႈမားဖယရားႏငရန ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈ လအပပါသည။

အပခပမႈ - ေကာငးမြနေသာ ဖြ႔ၿဖးေရးစမခန႔ခြမႈ (၁၉၉၅) တြင အမားျပညသမားသည အဆးစြနတြင အကးေကးဇးခစားရသမား ႏင ဖြ႔ၿဖးမႈကျဖစေစသမား ျဖစၾကသညဟ ေဖာျပထားပါသည။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးသည အဓက လပေဆာငေသာ နယပယေလးခတြင တစခအပါအဝငျဖစပါသည။ ျပညသ႔ေရးရာမဝါဒမား၊ အစအစဥမား၊ စမကနးမား ပစေရးဆြျခငးႏင အေကာငအထညေဖာေဆာငျခငးက ပမေကာငးမြနေအာငေဆာငရြကႏငမည အခြငအလမးမား အကးေကးဇးခစားရမညသမားႏင အျခားထခကခစားရသမားက ေပးႏငရန အစးရအဖြ႔၏ ဖြ႔စညးတညေဆာကပသည ေျပာငးလြယျပငလြယရရန လအပပါသည။ ေတာငတငးခငမာေသာ အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးအတြငး လညပတလပကငရေသာအခါတြင အစးရမားသည အထေရာကဆးလပကငႏငသညဟ လမႈအသငးအဝငးအဆငတြင သေတသနမားကျပဆပါသည။ အစးရမားသည အငဂအမားႏင မဟာမတျပကာ ရပရြာလထအဆငတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးက အားေကာငးေစၿပး စးပြားေရးႏင လမႈေရးဖြ႔ၿဖးတးတကမႈေအာငေဆာငရြကရာတြင ေအာကေျခမ အေပၚသ႔ဆနေသာ ခဥးကပပက သးစြႏငသည။

ADB ၏ လပငနးလကစြတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအတြက အေရးႀကးေသာ အကးအကားမားစြာ ပါရပါသည (ေနာကဆကတြ အခနး ၂ ကၾကညပါ)။အငဂအမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးက ျမငတငျခငးအခနးတြင အငဂအမားကစမကနး သတမတျခငး၊ ပစဆြျခငး၊ အေကာငအထညေဖာျခငး၊ ေစာငၾကညျခငး ႏင အကျဖတျခငးတ႔တြင အသးဝငေသာ လကတြေဆာငရြကေဖာမား သ႔မဟတ စမကနးအတငပငခမားအျဖစ ထငရားစြာ ေဖာျပထားသည။

ယခလမးၫႊနစာအပက အားျဖညထားေသာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက လကေတြ႔ ကငသးႏငေသာ လကစြစာအပမားစြာ၊ လမးၫႊနမားစြာတ႕ကလညး ေထာကခပ႔ပးထားပါသည။ Hand-book on Social Analysis (၂ဝဝ၇) စာအပတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးက ADB ၏ မဝါဒမားႏင လပေဆာငမႈမားရ ကားမဆငရာႏင ဖြ႔ၿဖးေရး၊ လမႈေရးဆငရာ ကာကြယေစာငေရာကမႈမား၊ အျခားဆးရႈးႏငေျခႏင ထရႏငဖြယမား စမခန႔ခြမႈတ႔ႏငအတ အဓက လမႈေရးဆငရာ အတငးအတာ ေလးခအနက တစခအျဖစ ေဖာျပထားပါသည။ ႏငငအဆငပးေပါငး ေဆာငရြကျခငးဗဟာ (CPS) ႏင စမကနးပစႏင ေစာငၾကညျခငး မေဘာင (DMF) ျပငဆငလပကငျခငးအတြက

ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအတြက ADB ၏ လပပငခြင ၁၃၅

ဝနထမးလမးၫႊနခကမား တ႔ကလညး ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအတြက အခြငအလမးမားက ထငရားစြာေဖာျပထားၿပး အရပဘက လမႈ အဖြ႔အစညးမားအတြက အရငးအျမစစာအပ သည CSO မားႏင လကတြေဆာငရြကျခငးမားအတြက အသးဝငေသာ အကးအကားတစချဖစပါသည။၈၂

"ADB သည သတငးအခကအလကျဖန႔ချခငး ႏင ယငး၏ ႏငငအလက အစအစဥမား ဖနတးရာတြငလညးေကာငး၊ စမကနးအခ႕ အေကာငအထညေဖာေဆာငရာတြင လညးေကာငး စမကနးမားႏင ဆကစပသမားကယျပန႔စြာပါဝငေစေရး ၏ အေရးပါမႈက အသအမတျပပါသည။ ယငးအခကမားသည ဖြ႕ၿဖးေရးလပေဆာငမႈမား၏ ထေရာကမႈ၊ ဆေလာမႈ၊ ေရရညတညတမႈတ႔က တးတကေစၿပး ေကာငးမြနေသာအပခပေရး၊ ခ႕ငေသာအပစမားက လပပငခြငေပးျခငးႏင ျဖစစဥတြင ထညသြငးေပးျခငးတ႔ကျဖစေစပါသည။"

အကးအကား။ ADB ၂၀၀၇၊ လမႈေရးဆငရာခြျခမးစတျဖာသးသပျခငးလကစြစာအပ၊ ေရးသားဆစာတမး၊ မနလာ။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၃၆

၂။ ADB ၏ လပငနးလကစြတြငပါရေသာ ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးဥပမာမား

မဝါဒမားႏငယငးတ႔၏အသးခမႈမားအတြက ပမသရလပါက www.adb.org တြင ၾကညရႈႏငပါသည။ေအာကတြငေဖာျပထားေသာ စာပဒ အကးအကားမားသည ADB လပငနးလကစြ၏ ရညၫႊနးေသာက႑မားအတြက ျဖစေၾကာငးမတသားေစလပါသည။

တာဝနခမႈစနစ ၊ OM Section L1/BP

၃။ တငပင ေဆြးေႏြးေသာ အဆငသည သကဆငေသာသမား အားလး၏ သေဘာတညခကႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးျဖင အလြတသေဘာ၊ တညတညြတ သေဘာတျခငး အေျချပ နညးလမးမားမ တဆင ADB ၏ ပ႔ပးမႈျဖငေဆာငရြကေသာ စမကနးမားေၾကာင ျပသနာ တစစတစရာ ၾကေတြ႔ေနရေသာ စမကနး၏ ထခကမႈ ခစားရေသာသမားက ပ႔ပးေပးရန ျဖစပါသည […] စမကနး အေထာကအကျပ အထးအရာရ (Special Project Facilitator-SPF) သည စမကနးႏင ဆကစပသမးစတ႔ႏင အစညးအေဝးမား ကငးပျခငး၊ တငပငေဆြးေႏြးျခငး လပငနးစဥက စစညးျခငးႏင ေထာကကေပးျခငး၊ သ႔မဟတ အေျခအေနက အခကအလက ရာေဖြသးသပမႈက လပေဆာငျခငး စသညတ႔ အပါအဝင မတျခားနားေသာ ခဥးကပပမားက အၾကျပေကာငးျပႏငပါသည […]

၄။ SPF ႐း၏ တကေသာလပေဆာငမႈမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည […](၃) အမားျပညသထသ႔ လကလမးမ ေရာကရေစေသာ အစအစဥမား လပေဆာငပါ။ (၄) တငၾကားမႈမားက ျပနလညသးသပျခငး၊ အကျဖတျခငးမားျပလပပါ […](၆) တငပငေဆြးေႏြးမႈက ေထာကကပါ၊ ႐းခနးမားက အသးျပပါ၊ ႏင/သ႔မဟတ ဖနေျဖေရးစနစ တစခထေထာငျခငးက ေထာကကပါ။ (၇) ဘတအဖြ႔ႏင အျခားစမကနးႏင ဆကစပသမားက တငပင ေဆြးေႏြးမႈမားမ ရလဒမားက အေၾကာငးၾကားပါ […]

၇၁။ OCRP (မဝါဒဆငရာ လကနာမႈ သးသပျခငး အဆင ႐း) ၏ လပငနးတာဝနမားတြင ပါဝငသညမာ (၁)၊ သတငးအခကအလက ျဖန႔ချခငးႏင ADB ၏ တာဝနခမႈစနစႏင စပလဥး၍ အမားျပညသထသ႔ ဆကသြယသတငး အခကအလက ဝနေဆာငမႈမားေပးျခငး […]၈၃

၇၂။ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား အပါအဝင စမကနး အကးေကးဇး ခစားရသမား သ႔မဟတ စမကနးႏင ဆကစပသမားႏင အျပနအလန ထေတြ႔ဆကဆမႈက ျမငတငရန အတြက ပစထတထားေသာ ADB ၏ လပေဆာငမႈမားတြင ယငးသတငးအခကအလကျဖန႔ချခငးႏင အမားျပညသထသ႔ ဆကသြယ သတငး အခကအလက ဝနေဆာငမႈမား ေပးျခငးတ႔က အေသအခာ ေပါငးစပ ထညသြငးထားေစရန အတြက OCRP သည လပငနး လညပတ လပေဆာငေသာ ဌာနမား၊ အငဂအႏင အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညး ဗဟဌာန၊ DER တ႔က ခတဆကေပးပါသည။

၁၃၇

အငဂအအဖြ႕အစညးမားႏင ပးေပါငးေဆာင႐ြကျခငး၊ OM Section E4/OP

၉။ အငဂအမားႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငးသည ADB ၏ စမကနး သတမတျခငး ႏင ပစေရးဆြျခငး လပငနးမား အတြက စအစတအပငး တစခ ျဖစလာခပါသည။ သတငး အခကအလက အရငးအျမစမား အျဖစျဖစေစ၊ လကတြ လပေဆာငေဖာ သ႔မဟတ စမကနး အတငပငခ အျဖစျဖစေစ အငဂအမားသည အကးေကးဇး ခစားရရေစရန ရညရြယထားေသာ ရပရြာလထမား၏ လအပခကမား၊ လအငဆႏၵမား၊ အျမငမားစသည ဖြ႔ၿဖးေရး ကစၥရပမားအတြက မတညေသာ ရႈေထာငအျမငမားက ေပးစြမးႏငပါသည။ ထ႔အျပင ADB ရနပေငြျဖင လပေဆာငေသာ ေခးေငြ၊ နညးပညာ အေထာကအက လပငနးမား အေကာငအထည ေဖာေဆာငေရးပစမား အတြက ပပးကညမႈမား ေပးႏငၾကပါသည။

၁ဝ။ စမကနး သ႔မဟတ နညးပညာ အေထာကအက အစအစဥ အေကာငအထည ေဖာေဆာငေရး ကာလအတြငး လေလာကေသာ စြမးရညရေသာ အငဂအမားက သငေလာေသာအခါတြင အစးရ၏ သေဘာတညခကျဖင တာဝနယ ေဆာငရြကေသာ သ႔မဟတ အေကာငအထည ေဖာေဆာငေသာ အဖြ႔အစညးမား အျဖစေသာလညးေကာငး၊ ရပရြာလထက သကဝငလႈပရားေစျခငး၊ ေလ႔ကငသငၾကားေပးျခငး၊ သ႔မဟတ ေရြးခယထားေသာ လအပစမား၊ ရပရြာလထမားထသ႔ စမကနး ဝနေဆာငမႈမား ေဆာငကဥးေပးရန စသညျဖင စမကနး အစတအပငးအခ႕ သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈမား အတြက ဌားရမးျခငးျဖငလညးေကာငး ထေတြ႔ေဆာငရြကႏငပါသည။ အငဂအမားသည အစအစဥ/စမကနးမားက ေစာငၾကညျခငးႏင နညးပညာအေထာကအပ႔ အစအစဥ အေကာငအထညေဖာေဆာငျခငး၊ လကရ လပေဆာငခကမားႏင ရပရြာလထအတြက အေျခခ အေဆာကအအမားက ထနးသမးျခငးစသည စမကနး ေရရည တညတေရး ဆငရာ ကစၥမား ေဆာငရြကရာတြင ကညျခငး စသညတ႔တြငလညး အခနးက႑ တစခမ ပါဝငႏငပါသည။

ႏငငေတာအဆင ပးေပါငးေဆာင႐ြကျခငးဗဟာ ၊ OM Section A2/OP

၇။ ဗဟာဖနတးျခငးမစရငသည ပမနအားျဖင CPS ၏ ပထမ ၃ႏစ အတြက CPS မၾကမးႏင ႏငငအတြငး လပငနး ေဆာငရြကမႈ စးပြားေရး အစအစဥ (COBP) တ႔က DMC မားမ စမကနးႏင ဆကစပသမား၈၄ႏင ေဆြးေႏြးျခငးမား လပေဆာငခပါသည။ ယငးသည DMC ႏင ျပလပေသာ နားလညမႈ စာခၽြနလႊာက ၿပးျပတေစပါသည။ CPS ဖနတးျခငးမစရငသည အျခားဖြ႔ၿဖးေရး လပေဆာငဖကမားႏင ညႏႈငးခတဆကျခငးကလညး ေဆာငရြကပါသည။

ေဘးအႏရာယႏင အေရးေပၚအေျခအေနအေထာကအပ ၊ OM Section D7/OP

၂၅။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး လပငနးစဥသည စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ ပါဝငလပေဆာငမႈမား၊ မမတ႔၏ စမကနးျဖစသညဟေသာ ခယခကမားမ တဆင ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာ႔ချခငး ဥးတညခကျဖင လပေဆာငေသာ ADB လပငနးမား အတြက အဓကကေသာ အစတအပငး ျဖစပါသည။ ADB သည လပငနးနယပယ အားလးတြင အမားျပညသက႑၊ ပဂၢလကက႑ႏင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမား ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးက ပးေထာငေပးရန အလြနအေရးႀကးသည။ အထးသျဖင အေရးေပၚ အေျခအေန အတြက ျပငဆငျခငးႏင အႏရာယကာလ တ႔ျပနမႈမားတြင ယငးသ႔ လပေဆာငရန ပမအေရးႀကးသညဟ မတယပါသည။ အေရးေပၚ အေထာကအပ႔မားက အလငအျမန ေဆာငရြကရန လအပခကအရ ပမနအေျခအေနမားထက အခနရရမႈ နညးပါးေနႏငေသာလညး ADB သည တငပငေဆြးေႏြးျခငးႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၃၈

လပငနးစဥက စမကနးပစတြင တတစြမးသမ ဆကလကထညသြငး အသးျပသြားမညျဖစပါသည။ ယငးလပငနးစဥက ထေရာကေသာ ဆကသြယေရးက ေထာကကပါသည။

ကားမ ဆငရာ ႏင ဖြ႕ၿဖးေရး ၊ OM Section C2/OP

၆။ ကားမဆငရာ အတြက ဗဟာတြင မဝါဒပငးဆငရာ ေဆြးေႏြးမႈ၊ အထးေလ႔လာမႈမား၊ ကားမဆငရာ ကြာဟခကမားက ျပငဆငရန အတြက ဥးတညထားေသာ ရငးႏးျမပႏမႈမား၊ ဖြ႔ၿဖးေရးျဖစစဥတြင အမးသမးမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ျမငတငရန ဗဟာမား၊ ကားမဆငရာ မတမႈႏင အမးသမးမား လပပငခြင ပမရရေစေရး ျမငတငရနအတြက DMC သ႔ ေပးအပေသာ အေထာကအပ႔ စသညတ႔ ပါဝငပါသည […]

၁၁။ စမကနး တစခ၏ GAP […] တြငပါဝငသညမာ (၂) အမးသမးမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးႏင စမကနးမ ဆပကငႏငေသာ အကးေကးဇးမားက ေထာကက ျမငတငရနအတြက စမကနးပစတြင ကားမဆငရာ အားလး ပါဝငႏငေသာ ပစ အစတအပငးမား၊ စနစမား၊ ဥးတညခကမား၊ ေစာငၾကညေရးဆငရာ အၫႊနးကနးမား ထညသြငးျခငး […]

ေနာကဆကတြ (၁)

IPSA ၏ ကားမဆငရာႏင ဖြ႕ၿဖးေရးက႑ ကား/မဆငရာ ကစၥရပမားက ေအာကပါ အေျခအေနမားတြင ကငတြယေျဖရငးသငပါသည။• သကဆငေသာ ဝနေဆာငမႈမား၊ အရငးအျမစမား၊ ပငဆငမႈမား၊ အခြငအလမးမား၊

ဆးျဖတခကျပသည လပငနးစဥတြင ပါဝင ေဆာငရြကခြငမားက လကလမးမ ရယနငျခငးတြင အမးသားမားႏင အမးသမးမား အၾကား သသာထငရားေသာ ျခားနားခကမား၊ မညမမႈမား ရေနသညအခါ […]

ေနာကဆကတြ (၂)

စမကနးပစတြင ေသာခကကေသာ ကားမ ဆငရာ ထညသြငးစဥးစားမႈမားကား/မ ဆငရာ ခြျခမးစတျဖာသးသပခက• […] အမးသမးမား၊ အမးသားမား အားလးက တငပင ေဆြးေႏြးမႈျပၿပး စမကနး ပစတြင ပါဝငခြင

ရၿပးပါၿပလား။• ယဥေကးမႈ၊ လမႈေရး၊ ဥပေဒဆငရာ၊ စးပြားေရးဆငရာ ႏင အမးသမးမား ပးေပါငးပါဝင

ေဆာငရြကႏငရန အလားအလာ အတြက အျခားေသာ အတားအဆးမား ႏင ကားမ ဆငရာတြင တညေသာ အကးေကးဇးမားက ရာေဖြသတမတၿပပါၿပလား။

• ယငး အတားအဆးမားက ေျဖရငးရနအတြက ဗဟာမားက ဖနတးၿပးပါၿပလား။• ေဒသခ အမးသမး အဖြ႔အစညးမားက ေဆြးေႏြး တငပငၿပး ဝနေဆာငမႈေပးသမား အျဖစ

ေဆာငရြကရန ယငးတ႔၏ စြမးရညက အကျဖတၿပးပါၿပလား။• ကားမဆငရာ လပေဆာငမႈ အစအစဥႏင စမကနးပစႏင ေစာငၾကညေရးမေဘာငရ ကားမ

ဆငရာ ဥးတညခကမားက အခကအလက ပပးေပးႏငရန ကားမအရ ခြျခမးထားေသာ အေျခခ အခကအလက စာရငး (ဥပမာ- သငတနး၊ ဆးျဖတခကျပေသာ အဖြ႔မားတြင ကယစားျပမႈတ႔တြင အမးသမးမား၏ ရာခငႏႈနး) မားက ေကာကယၿပးပါၿပလား။

ADB ၏ လပငနးလကစြတြငပါရေသာ ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးဥပမာမား ၁၃၉

စမကနးပစ• […] စမကနးပစတြင ရလဒမား၊ ဗဟာမား၊ ပစအစတအပငးမား၊ သ႔မဟတ စမကနးတြင

အမးသမးမား တကၾကြစြာ ပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ေထာကကျမငတငေပးရန ဥးတညခကမား ပါဝငပါသလား။

• အမးသမးမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ေထာကကရနအတြက သးျခားဘတဂက ဖယခနထားၿပးပါၿပလား။

• စမကနး၏ပစႏင ေစာငၾကညေရး ဆငရာ မေဘာငတြင အမးသမးမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အတြက ဗဟာမားႏင ဥးတညခကမားက ထညသြငးထားပါသလား။ […]

ေနာကဆကတြ (၃)

စမကနးတြင ကားမဆငရာ လပေဆာငမႈအစအစဥပစ

စမကနးပစ […] ကား/မ ဆငရာလပေဆာငမႈအစအစဥတြင လအပပါသည။ အမးသမးမား၏ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈႏင စမကနးအကးေကးဇးမား ရယသးစြႏငျခငးက ေထာကကမႈျပႏငရန စမကနးရလဒ အမားစတြငတကေသာ ပစအစတအပငးမား ထညသြငးထားရနလအပပါသည။ ယငးရလဒ အမားစတြင အနညးဆး ကား/မ ဆငရာ ပစအစတအပငးသ႔မဟတ စနစ သးခ ပါဝငပါသည။ […] အမးသမးမားပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး သ႔မဟတ စမကနး အကးေကးဇးမားက ရယသးစြႏငျခငး အတြက ရညမနးခကမား - ဥပမာ - ေလ႔ကငသငၾကားေပးမည အမးသမး အေရအတြက၊ ေရသးစြသမား အသငးက႔သ႔ေသာ ဆးျဖတခကျပသည အသငးအဖြ႔မားတြင အမးသမးမား အတြက သးသန႔ ဖယခနထားေသာ ေနရာမား၊ အမးသမးငယမား အတြက ပညာသငဆ အေရအတြက၊ လပငနးလညပတ လပေဆာငျခငးႏင ထနးသမးေဆာငရြကမႈ၊ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငးမားတြင အမးသမးမား ပါဝငပတသကမႈ စသညတ႔က ဤေနရာတြင အထးေဖာျပသငပါသည။

၂။ အေကာငအထညေဖာေဆာငျခငး၊ […] ယခ အပငးတြင ေဖာျပသငသညမာ […] (၂) အမးသမးမား ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးက ေထာကကရန အငဂအမား ဆကစပလပကငျခငး […]၃။ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး၊ […] စမကနး ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး တ႔တြင အမးသမးမား ပါဝငရနအတြက ျပဌာနးခကမားက ေဖာျပသငသည။

အပခပမႈ၊ OM Section C4/BP

၉။ ျပညသမားသည ဖြ႔ၿဖးေရး လပေဆာငမႈမား၏ ႏလးသား ေနရာတြင ရသည ဟေသာ ခယခကမ တဆင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေရး ဆငရာမ ဆငးသကလာသည။ ျပညသမားသည အဆးစြန အကးေကးဇး ခစားရမညသမား၊ အစအလက သ႔မဟတ အသငးအဖြ႔အလက၊ ပဂၢလကတစဥးခငးအလက လပေဆာငျခငးမ တဆင ဖြ႔ၿဖးေရးက ေဆာငၾကဥးသမား ျဖစၾကသည။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ရညၫႊနးသညမာ ျပညသ႔ေရးရာ မဝါဒမား၊ အစအစဥမား၊ စမကနးမား ပစေရးဆြျခငးႏင အေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငးက ပမ ေကာငးမြနေအာင ေဆာငရြကႏငမည အခြငအလမးမား အကးေကးဇး ခစားရမညသမားႏင အျခားထခက ခစားရသမားက ေပးႏငရန အစးရအဖြ႔၏ ဖြ႔စညး တညေဆာကပသည ေျပာငးလြယျပငလြယရရန

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၄၀

လအပသညဟ၍ ျဖစပါသည။

၁ဝ။ စးပြားေရးဘဝတြင ႏငငေတာ မဟတဘ ကယစားလယမား ပါဝငေဆာငရြကျခငးတြင အစးရႏင လကတြလပကငရာတြင ပဂၢလကက႑၏အခနးက႑ႏင အစးရ မဟတေသာ အဖြ႔အစညးမား (NGOs) မား အပါအဝင အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား၏ လပေဆာငမႈမား ပါဝငပါသည။ ပဂၢလကျပညသမား၏ စြမးအားမားက ရယအသးခရာတြင NGO မားသည ထပဆင ျဖညစြကသည နညးလမးမား ေပးသည။ ျပညသမား၏ စတဝငစားမႈမားက ရာေဖြသတမတျခငး၊ ယငးစတဝငစားမႈမားက ပ႔ပးေပးရာတြင အမားျပညသ၏ အျမငမားက သကဝင လႈပရားေစျခငး ႏင လႈပရား ေဆာငရြကမႈမားက သငေလာစြာ စစညးရာတြင NGO မားသည အကအညျဖစေစသည။ ယငးတ႔သည ရပရြာလထ အဆငတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ပမေကာငးမြနေစျခငးႏင စးပြားေရး၊ လမႈေရး ဖြ႔ၿဖး တးတကမႈမားအတြက ေအာကေျခမ အေပၚသ႔ ဆနေသာ ခဥးကပပက အသးျပရာတြင အစးရမား အတြက အသးဝငေသာ မဟာမတအျဖစရေနၾကသည။

အပခပမႈ၊ OM Section C4/OP

၁၅။ တငပင ေဆြးေႏြးျခငး လပငနးစဥ ၊ အစးရႏင အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား အပါအဝင စမကနးမားႏင ဆကစပသမးစထမ အပခပမႈဆငရာ အဆးၾကႏငေျခ အကျဖတခက ရာေဖြ ေတြ႔ရခကမားက ေဆြးေႏြးရန သ႔မဟတ အျမငမား ရယရန ကငးပေသာ ဖရမမား အပါအဝင တငပင ေဆြးေႏြးျခငး လပငနးစဥမ တဆင အပခပမႈဆငရာ စမကနးမားႏင က႑အလက စမကနးမား၏ အပခပမႈဆငရာ အစတအပငးမားက ရာေဖြသတမတသြားမည ျဖစပါသည။

၁၆။ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား၏ ပါဝငပတသကမႈ၊ ေစာငၾကညမႈမား လပေဆာငရန၊ DMC အစးရမားႏင ျပညသမား အၾကား ခတဆကမႈမားက ျမငတငရနအတြက အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား ပါဝငပတသကရန လအပခကက GACAP II တြင အေလးထား ေဖာျပထားပါသည။ ယငးသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈ ျဖစစဥက အားေကာငးေစၿပး တာဝနခမႈက တးတကေကာငးမြနေစပါလမ႔မည။ CPS ေရးဆြေနစဥကာလအတြငး အဆးၾကနငေျခအကျဖတခကမား၊ အဆးၾကႏငေျခစမခန႔ခြျခငးအစအစဥမား ျပငဆငရာတြင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမားႏင တငပငေဆြးေႏြးသငပါသည။ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား၏ စြမးေဆာငရည အကျဖတခက(DMC အစးရမားႏင ပးတြေဆာငရြကလက) အေပၚ အေျခခ၍ ျဖစႏငေသာအခါတြင အစးရ စမကနးမားက အေကာငအထည ေဖာေဆာငစဥ ကာလအတြငး အေျခခကေသာ အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား ေစာငၾကညႏငရန လပေဆာငသငပါသည။

ADB ၏ လပငနးလကစြတြငပါရေသာ ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးဥပမာမား ၁၄၁

လပငနးမားတြင လမႈေရးဆငရာအတငးအတာမား ထညသြငးေပါငးစပျခငး၊ OM Section C3/BP

၄။ ႏငငေတာအဆင အစအစဥေရးဆြျခငး ႏင စမကနးမားျပငဆငျခငး အဆငမားမစ၍ ADB လပငနးမား အားလးတြင ထညသြငးစဥးစားရန လမႈေရးဆငရာအစတအပငးမား ပါရပါသည။ သတသတမတမတရေသာ ADB မဝါဒမား သ႔မဟတ ဗဟာမား၏ ေထာကခပ႔ပးျခငးခရေသာ ေသာ႔ခကကသည လမႈေရးဆငရာ အစတအပငးမားမာ (၁) ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး (၂) ကား/မ ဆငရာ ႏင ဖြ႔ၿဖးေရး (၃) လမႈေရးဆငရာကာကြယေစာငေရာကမႈမား ႏင (၄) အထးသျဖင ထခကလြယေသာအပစမားအၾကားလမႈေရးဆငရာ အဆးၾကႏငေျခမားစမခန႔ခြျခငး တ႔ျဖစၾကသည။

၅။ အထးသျဖင ႏြမးပါး ၊ ထခကလြယၿပး ဖယခနထားျခငးခရေသာ အပစမားအတြက ေအာကပါ လမႈေရးဖြ႔ၿဖးတးတကမႈရလဒမားအေသအခာရရႏငေစရန ADB လပငနးမားတြင လမႈေရးဆငရာ အစတအပငးမား ေပါငးစပထညသြငးထားပါသည။

(၁) ဝနေဆာငမႈမား၊ အရငးအျမစမား၊ အခြငအလမးမားက ရယသးစြရာတြင ပမ၍ အားလးပါဝငႏငမႈႏင မတမႈက အသအမတျပ ျမငတငေသာ မဝါဒမား ႏင အငစတကးရငးမား(၂) လမႈေရး၊ စးပြားေရး ႏင ႏငငေရးဘဝတြင ပါဝငေဆာငရြကႏငေစရန လပပငခြင ပမေပးအပျခငး (၃) စတပငးဆငရာ ပမလျခမႈ ႏင အဆးၾကႏငေျခမားက စမခန႔ခြရန စြမးရည

၆။ ယငး လမႈေရးဆငရာ ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ ရလဒမားက ရရေအာင ေဆာငရြကရာတြင ADB သည(၁) စမကနးႏင ဆကစပသမား (အစးရ၊ တာဝနယ လပေဆာငေသာ အဖြ႔အစညးမား၊ အေကာငအထညေ ဖာေဆာငေသာ အဖြ႔အစညးမား၊ မမ ဝနေဆာငမႈ ရယသမားႏင /သ႔မဟတ အကးေကးဇး ခစားရရသမား၊ ADB ပ႔ပးမႈျဖင ေဆာငရြကေသာ စမကနးမားေၾကာင ထခကခစားရေသာ ျပညသမား အပါအဝင)ႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငး၊ ယငးတ႔ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး မားက အားေပးပါသည။ ႏငငေတာအဆင အစအစဥေ ရးဆြျခငး ႏင စမကနးစကဝနးမားတ႔၏ အဓကအဆငမားတြင ထေတြ႔လပေဆာငႏငေစရန အခြငအလမးမားလညး ဖနတးေပးပါသည။ သငေလာသည အခါမားတြငလညး စမကနးမားက ဖနတးျခငး၊ ပစထတျခငး၊ အေကာငအထညေဖာျခငး၊ ေစာငၾကညျခငး၊ အကျဖတျခငး မားတြင အစးရ မဟတေသာ အဖြ႔အစညးမားႏင အျခား အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား ပးေပါငး ေဆာငရြကႏငခြငက ရရႏငေစရန ေဆာငရြကေပးပါသည […]

စမကနး လပေဆာငမႈမား စမခန႔ခြမႈ စနစ (PPMS) OM Section J1/BP

၃။ ADB ၏ PPMS သည စမကနးက ႀကတငျပငဆငျခငး၊ လပေဆာငမႈမားက ေစာငၾကညျခငးႏင ရလဒမားက အကျဖတျခငးအတြက ညညြတၿပး ရလဒ အေျချပေသာ ခဥးကပပ ျဖစပါသည။ ပစထတျခငး အဆငတြင PPMS သည စမကနးႏင ဆကစပသမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက အထး အေလးအနကထားပါသည […]

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၄၂

စမကနး လပေဆာငမႈမား စမခန႔ခြမႈ စနစ (PPMS) OM Section J1/BP

၄။ ပစ ႏင ေစာငၾကညျခငးမေဘာင သည စမကနး ျပငဆငေရးလပငနးစဥသ႔ တညေဆာကပ ပပးေပးသည ရလဒအေျချပ နညးလမးတစချဖစသည။ ယငးသည စမကနး ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငးအတြက အေျခခအျဖစ ေဆာငရြကစဥတြင ၾက႕ခင ထေရာကေသာ စမကနးပစႏင ေရြးခယမႈကလညး ျဖစေစသည။ စမကနးႏင ဆကစပသမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ႀကတင ေဆာငရြကထားျခငးျဖင ပစႏင ေစာငၾကညျခငး မေဘာငသည စမကနးႏင ဆကစပသမား စမကနး အေၾကာငး နားလညမႈႏင မမတ႔၏ စမကနးျဖစသညဟေသာ ခယခကမား တးတက ဖြ႔ၿဖးလာျခငးက ေထာကပ႔ကညသည။

အမားျပညသဆကဆေရး ၊ OM Section L3/OP

၁၆။ ထခကခစားရသမား၊ အျခားပဂၢလမား၊ အဖြ႔အစညးမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးမားက အေထာကအက ျဖစေစရန အတြက ျပငဆငေနဆျဖစေသာ အမားျပညသက႑ သ႔မဟတ ပဂၢလကက႑ စမကနး အေၾကာငး သတငး အခကအလကမား (လမႈေရးႏင သဘာဝ ပတဝနးကငဆငရာ ကစၥရပမား အပါအဝင) က ထခကခစားရသမား ရရႏငေစရန ျပလပရမည။ သတငး အခကအလကမားက ျဖန႔ေဝရနႏင အဆျပထားေသာ စမကနးပစ အတြက တ႔ျပန အၾကေပးခကမား ရယရန၊ ထခက ခစားရသမားႏင ပမနဆကသြယရနအတြက ဆခကပဂၢလ သတမတထားရန စသညတ႔က အေသအခာ လပေဆာငေစရနအတြက ADB သည ေငြေခးယသ သ႔မဟတ စမကနးက ေငြေၾကး ေထာကပ႔သႏင နးကပစြာလပကငမည။ ယငးသ႔ လပေဆာငျခငးမားသည စမကနး ျပငဆငျခငးတြင ေစာစးစြာ စတငသငသည။ သ႔မသာ ထခကခစားရသမား၏ အျမငမားက စမကနးပစတြင လေလာကစြာ ထညသြငး စဥးစားႏငၿပး စမကနး ျပငဆငျခငး၊ အေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငး အဆငတငးက ဆကလကလပေဆာငႏငမညျဖစသည။ အေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငး ကာလအတြငး စမကနးႏင ပတသကသမား တ႔ျပန အၾကေပးျခငးမား ျပလပႏငရန စမကနး၏ ပစပငးတြင စမထားရန ADB သည အေသအခာ ေဆာငရြကပါမည။ စမကနးနယပယအတြငး အဓကကေသာ ေျပာငးလမႈမား အေၾကာငး ဆေလာေသာ သတငး အခကအလကမားက ထခကခစားရသမား သရနငေစရန ADB အေနျဖင အေသအခာ လပေဆာငပါမည။

၁၇။ စာပဒ ၁၆ တြင ေဖာျပထားေသာ လအပခကမားက ပ႔ပးေပးရနအတြက အဖြ႔ဝငဖြ႔ၿဖးဆႏငငမားမအစးရမားႏင ADB သည အခ႕ေသာ စမကနးမား အစအစဥမားအထးသျဖင အမားျပညသစတဝငစားမႈ အျမငဆးရႏငေသာ ကစၥမားအတြက ဆကသြယေရးအစအစဥမားက ပးတြဖနတးပါမည။ ယငးအစအစဥမားသည ဥပမာအားျဖင ထခကခစားရသမားႏင မညသ႔ ထေတြ႔ေဆြးေႏြးမႈမားျပလပမည၊ စးပြားေရးႏင ဥပေဒဆငရာ ျပျပငေျပာငးလမႈမားႏင ပတသကေသာ သတငးအခကအလကမားက အမားျပညသသရႏငေရး မညသ႔ခ႕ထြငမည၊ အစးရႏင စမကနးက ေငြေၾကးေထာကပ႔သမားအေနျဖင ADB ပ႔ပးမႈျဖငလပေဆာငမႈမားတြင ထခကခစားရသမားက မညသ႔ ပါဝငေစမည၊ ဖြ႔ၿဖးမႈလပငနးစဥတြင အေျခခႏင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမား ပါဝငမႈက မညသ႔ျမငတငမညတ႔က အၾကျပႏငပါမည။

ADB ၏ လပငနးလကစြတြငပါရေသာ ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးဥပမာမား ၁၄၃

ကာကြယေစာငေရာကမႈ မဝါဒထတျပနေၾကျငာခက၊ OM Section F1/OP

၁၉။ စမကနးအဖြ႔သည ေခးေငြလကခရယသမားအေနျဖင ထခကခစားရေသာ ျပညသမားႏင အဓပၸါယျပညဝေသာ တငပငေဆြးေႏြးမႈမား ေဆာငရြကရန၊ တငပငေဆြးေႏြးမႈ လပငနးစဥက [သဘာဝပတဝနးကငထခကမႈအကျဖတခက] IEE ၊ ေျပာငးေရႊ႕ေနရာခထားျခငးအစအစဥ၊ [ဌာေနတငးရငးသားလမးမားအတြကအစအစဥ] IPP တ႔တြငသငေလာစြာ မတတမးတငထားရန အၾကျပပါသည။ ေခးေငြလကခရရသသည ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာ လအပခကမား ၁-၄ တြင ျပဆထားေသာ တငပငေဆြးေႏြးျခငးႏင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး လအပခကမားက မညသ႔ ျပညမေအာင ျဖညဆညးထားသညက တငႀကလ႔လ စကထတ စစမးျခငး ႏင ျပနလညသးသပျခငးတ႔မတဆင လပငနးေဆာငရြကမႈဌာနက ဆးျဖတပါသည။ ထခကလြယေသာအပစမားသည တငပငေဆြးေႏြးျခငးမားတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကရန လေလာကေသာ အခြငအလမးမား အေသအခာ ရရေစရန စမကနးအဖြ႔ကအထး ဂရစကပါသည။ သဘာဝ ပတဝနးကငဆငရာ၊ မမဆႏၵအေလာကမ ဟတဘ ေျပာငးေရႊ႕ ေနရာခထားျခငးဆငရာ၊ သ႔မဟတ ဌာေန တငးရငးသားမား ဆငရာ တြင အပစ(က) အျဖစ သတမတျခငးခရေသာ စမကနးမား အတြက စမကနးေၾကာင ထခကခစားရသမား၏ အဓက စးရမေၾကာငၾကမႈမားက နားလည သေဘာေပါကႏငရန စမကနးအဖြ႔သည တငပင ေဆြးေႏြးျခငးမားတြင ပါဝငေဆာငရြကပါသည။ သ႔မသာ ယငး စးရမ ေၾကာငၾကမႈမားႏင အၾကျပခကမားက စမကနးပစႏင ကာကြယ ေစာငေရာကေရး အစအစဥမားတြင လေလာကစြာ ေျဖရငးႏငမည ျဖစသည။

၂ဝ။ ကာကြယေစာငေရာကမႈဆငရာလအပခကမား ၃ အရ အေျခအေနသးမးတြင ထခကခစားရေသာ ဌာေနတငးရငးသားလထမားထမ ကယျပန႔ေသာ လထေထာကခမႈရမရ အေသအခာသရရန ေခးေငြအေထာကအပ႔ရယသႏငADB တ႔ေဆာငရြကရန လအပပါသည။ ယငးကစၥမားတြင ထခကခစားရေသာ ဌာေနတငးရငးသားလထမားႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငး၊ ယငးတ႔၏ ပးေပါငး ပါဝင ေဆာငရြကျခငးလပငနးစဥႏင ရလဒမားက ေခးေငြ အေထာကအပ႔ရယသမားသည မတတမးတငထားရနလအပေၾကာငး ADB ကသတမတပါသည။ ယငးမတတမးမားက ျပနလညသးသပရနအတြက ADB ထသ႔ တငျပရပါသည။ ေခးေငြလကခရယသ မတတမး တငထားေသာ တငပင ေဆြးေႏြးျခငး လပငနးစဥက လပငနးဌာန သည ျပနလညသးသပျခငးျပပါသည။ အလားတ စမကနး လပေဆာငမႈမားအတြက ရပရြာလထ ကယကယျပန႔ျပန႔ ေထာကခမႈ ျပသျခငး ရမရကလညး ယငး၏ ကယတင စစမးစစေဆးျခငးမ တဆငၾကညရႈသည။ ထခကနစနာေသာ ဌာေန တငးရငးသား လထမား၏ ကယျပန႔ေသာ ေထာကခမႈ ရေၾကာငး မျပသႏငလင ADB သည စမကနးက ဆကလက ေဆာငရြကျခငး ျပမည မဟတပါ။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၄၄

၃။ မၾကာခဏေမးျမနးေလရေသာေမးခြနးမား

ေမးခြနး ၁။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈ၏ အကးေကးဇးမားက မညသ႔ တငးတာေလ႔ရပါသလ။

အေျဖ ၁။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈ၏ အကးေကးဇးမားက ေလ႔လာမႈမားစြာတ႔က ပမာဏအားျဖင သတမတေဖာျပခၾကပါသည။ လမႈေရးယဥေကးမႈဆငရာ အေျခအေနမားႏင ေကာငးစြာကကညေသာ စမကနးမားသည လမႈေရးအရကကညမႈမရဘ ည႔ဖငးစြာသးသပထားေသာ စမကနးမား၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈ အဆငနမ႔ပါးေသာ စမကနးမား ႏင ႏႈငးယဥလင ပမးမအားျဖင စးပြားေရးအရ အကးအျမတ ျပနလညရရမႈႏႈနး ႏစဆေကာရေၾကာငး ကမၻာ႔ဘဏ၏ စမကနး ၆၈ ခ တြင က႑မား အၾကား အျပနအလန ေလ႔လာခကက ျပသပါသည။၈၅ ေကးလကေဒသ ေရေပးေဝေရး စမကနး ၁၂၁ ခတြင ေအဂငစမားစြာတ႔၏ စာရငးအငးမားက ခြျခမးစတျဖာ သးသပခကတစခအရ လကေတြ႔ အေကာငအထည ေဖာေဆာငမႈ၏ အရညအေသြးက ျခငဆးျဖတရာတြင “အကးေကးဇးခစားရသမား ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး” သည အေရးအႀကးဆးအေၾကာငးအရာတစချဖစေၾကာငး ေတြ႔ရရသည။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး အဆငနမ႔ေသာ စမကနး ၄၉ ခအနက ၈ ရာခငႏႈနးသာလင ေအာငျမငခၿပး ၊ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး အဆငျမငမားေသာစမကနး ၄၂ ခအနက ၆၄ ရာခငႏႈနး ေအာငျမငခသည။၈၆

ေမးခြနး ၂။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအတြက ကနကစရတမားမာ အဘယတ႔နညး။

အေျဖ ၂။ အခန၊ ရငးႏးျမပႏမႈအရ ကနကစရတမားမာ ကြျပားမႈရႏငပါသည။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ စမကနးမားက ကမၻာ႔ဘဏ၏ ေလ႔လာခကတစခတြင ေတြ႔ရရသညမာ ႀကတငျပငဆငေရးႏင ႀကးၾကပေရးတ႔အတြက ပမကနကစရတ ၁ဝ% မ ၁၅% ထက ထနးသမး ေစာငေရာကထားေသာရနပေငြမား အသးချခငးျဖင အမားစ ေထမပါသည။၈၇ ကမၻာ႔ဘဏ၏ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေရး အကးအကားစာအပတြင အစးရႏင ကမၻာ႔ဘဏတ႔ ကနကစရတမားက မေဝကခေသာၿပး ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးေၾကာင ပမကနကစရတ ေဒၚလာ ၁ဝဝဝဝ မ ၃ဝဝဝဝ အထရ ျဖစစဥမားစြာက ေလ႔လာမႈမားေဖာျပထားပါသည။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈရေသာ စမကနးမားမာ ႀကတငျပငဆငရန ပမၾကာျမငေသာလညး ဘတအဖြ႔သ႔တငျပရနႏင ယငးစမကနးမားက ထေရာကမႈရေအာငေဆာငရြကရနအတြက အခနထပမလအပျခငး မရေၾကာငး ကမၻာ႔ဘဏ၏ အျခားေလ႔လာမႈမားမ ျပဆပါသည။၈၈ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈ အစအစဥအသငအတငရသည စမကနးမားတြင အခန သ႔မဟတ ေငြေၾကး အနညးငယထပမလအပတတပါသည။ အျခားစမကနးမား ဥပမာအားျဖင ဆညတမ စမကနးႀကးမားတြင တစႏစေကာ ၾကာျမငၿပး ေဒၚလာေငြ သနးခကနကေသာ ကယျပန႔ ရႈပေထြးသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေရး အစအစဥမား လအပႏငပါသည။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ အပစမားတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးေၾကာင အခြငအလမးစရတမား ရႏငပါသည။ ကနကစရတႏင အခနပလအပမႈ တ႔သည အလြနမားျပားႏငေသာလညး စမကနးအရာရမားသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ထညသြငး မထားလင ျဖစလာႏငေသာ အကးဆကမားႏင ခနထး စဥးစားသငသည။ စမကနးႏင ဆကစပသ အားလးက ထညသြငးမႈ မျပျခငးေၾကာင ျဖစေပၚလာေသာ ျပနာမားက ေနာကပငးမ ေျဖရငးရသည ကနကစရတသည မားေသာအားျဖင ႀကတင ရငးႏးျမပႏ လပေဆာငျခငးတြင ကနကသညထက ပမမားျပားေလ႔ရသည။ အဆးစြန ကစၥရပမားတြင စမကနးပစ

၁၄၅

ေျပာငးလရျခငးမား အထျဖစႏငသည။ အလားတပင ျပနာမားက ေျဖရငးရန သးစြရေသာ အခနသည စမကနးမားက တငပငေဆြးေႏြးသည ကနဥးအဆငမားတြင သးစြရသည အခနထက အလြနမားျပားစြာ လအပေလ႔ရသည။

ေမးခြနး ၃။ မညသည စမကနးအမးအစားမားတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးက အသးျပႏငပါသနညး။

အေျဖ ၃။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးနညးစနစမားကဆငးရႏြမးပါးမႈေလာ႔ချခငးႏင လမႈေရး ဆငရာစမကနးမားတြငသာမက မဝါဒအေျချပ ေငြေခးျခငး ႏင အႀကးစား အေျခခ အေဆာကအအ လပငနးမားအပါအဝင စမကနးအမးအစားအားလးတြင အသးျပႏငပါသည။ အနမ႔ဆး လအပခကအရ ADB၊ အစးရ ႏင အဓကစမကနးႏငဆကစပသမားသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး လပငနးစဥက အေကာငအထညေဖာေဆာငရန သေဘာတညရမည။ လမးၫႊနသည စမကနးစကဝနးမ တဆင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးက လမးၫႊနေပးသည (Tab - ၃ ၊ စာမကႏာ ၂၁ က ၾကညပါ)။ ထ႔အျပင အခ႕ေသာ က႑၊ အေၾကာငးအရာ အလက လမးၫႊနမားလညး ေပးသည ( Tab ၄၊ စာမကႏာ ၉၉ ကၾကညပါ)။

ေမးခြနး ၄။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး ေကာငးစြာအလပျဖစေသာ ေနရာမားရပါသလား။

အေျဖ ၄။ ရပါသည။ စမကနးႏငဆကစပသမားတြငပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကရန ဆႏၵရေသာအခါ၊ ရငးလငးျမငသာေသာ အကးေကးဇးမားရသညအခါ၊ ရညမနးခကမားႏင စပလဥးၿပး ပဋပကၡ မရသညအခါ၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈမ အေတြ႔အၾကေကာငးမား ရၿပးေသာအခါတ႔တြင ျဖစပါသည။

ေမးခြနး ၅။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးက အသးျပရန မသငေတာသည အေျခအေနမားရပါသလား။

အေျဖ ၅။ အလြနနညးပါသည။ အေရးေပၚ အေျခအေန တ႔ျပနေဆာငရြကမႈမား၏ ကနဥးအဆငမား၊ ပဋပကၡလြန အေျခအေနမား၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက အစးရက အျပငးအထန ဆန႔ကငသည အခါမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အနညးငယသာ ျဖစႏငပါလမ႔မည။ အဓကကေသာ အခကမာ အေျခအေန တစခအတြက သးသန႔ရေနေသာ အခြငအလမးမား၊ အတားအဆးမားႏင ကကညေအာင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈ ခဥးကပပမားက ဖနတးရနျဖစပါသည။

ေမးခြနး ၆။ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈပမာဏမညမသည လေလာကပါသနညး။

အေျဖ ၆။ လေလာကမႈက ခငမာေသာ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအစအစဥတစခ ဖနတးျခငး (နညးလမး ၄ အတြက စစေဆးရန စႏႈနးမားက ျပညမေအာငေဆာငရြကျခငး) ကအကျဖတပါသည။ အနမ႔ဆးအေနျဖင မဝါဒတစခ သ႔မဟတ စမကနးတစခသည အမားျပညသ၏ ဘဝမား သ႔မဟတ အဖြ႔အစညး တစခ၏ အဖြ႔ဝငမားက ထခကမႈရမညဆလင ယငးတသည ယငးတ႔၏အျမငမားက ထတေဖာ ေျပာဆရန အခြငအေရးရပါသည။ သ႔ေသာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈ လေလာကျခငးသည အျခား အေျခအေနမားမ ကငးလြတ၍ ျဖစေပၚႏငသည မဟတဘ လပေဆာငမႈမား၏ နယပယႏင ရညမနးခကမား၊ စမကနးႏင ဆကစပသမား၏ အကးစးပြား ရႈပေထြးမႈမား၊ အျခား လမႈေရးႏင ႏငငေရးဆငရာ အေၾကာငးအရာမား အေပၚတြင မတညေနပါသည။ လမႈေရး၊ စးပြားေရး၊ သဘာဝ ပတဝနးကငဆငရာ အဆးၾကနငေျခ ျမငမားေသာ သ႔မဟတ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးႏင

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၄၆

လပပငခြင ပမေပးအပျခငးက ျမငတငေသာ အဓက ရညမနးခကမား ရသည လပေဆာငမႈမားတြင စမကနးစကဝနး တစေလာက ပမနကရႈငးေသာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈမား လအပပါလမ႔မည။ အကးစးပြား ၿပငဆငမႈနညးေသာ စမကနးမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈလအပခကနညး နငပါသည။ ႏငငေရးအရ ရနလမႈျမငမားေသာ ပတဝနးကငရ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈမားသည ခကခႏငေသာလညး မျဖစႏငသညေတာ မဟတပါ။ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ADB သည ျပျပငေျပာငးလေရးက အားေပးရနႏင ေဒသခမား၏ စြမးရညက တညေဆာကရန အတြက ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးအတြက အရငးအျမစမားတြင မားျပားစြာရငးႏးျမပႏရန ေရြးခယေကာငး ေရြးခယပါလမ႔မည။

ေမးခြနး ၇။ အကယ၍ အပစတစခက ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကရန ျငငးဆခပါလင ကၽြႏပတ႔ ေရ႕ဆကမတးႏငျဖစရပါၿပလား။

အေျဖ ၇။ ပထမဥးစြာ ျငမးခမးစြာ ညႏႈငးျခငး ႏင ဆြေဆာငျခငးတ႔သည ယငးအပစက စားပြဝငးသ႔ ျပနလာၿပး လကတြ လပေဆာငရန အတြက တကတြနးမႈ ျဖစေစႏငပါသည။ ဘကႏစဘကလးတြင နားလညမႈမား ပမရရေအာင လပေဆာငရာတြင တတယအပစ ၾကားေနေစ႔စပသသညလညး အသးဝငႏငပါသည။ ေနာကဆးတြင ယငးအဖြ႔သည စမကနးအတြက အလြနအေရးပါၿပး ေဆြးေႏြးျခငးမားျဖင ထပခါထပခါ ႀကးစားၿပးသညေနာကတြငပင ပးေပါငးေဆာငရြကရနကလညး ျငငးပယေနပါလင နညးလမးတက ဖနေျဖျခငး၊ စမကနးပစက သသသာသာ ေျပာငးလျခငး၊ သ႔မဟတ အဆးသတအားျဖင စမကနးက စြန႔လႊတျခငးမားျပရန စဥးစားရပါမည။

ေမးခြနး ၈။ ADB ရနပေငြျဖငေဆာငရြကၿပး အစးရအခပအျခာအာဏာပငစမကနးမားတြင ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးမားအတြက မညသ႕တြင တာဝနရပါသနညး။

အေျဖ ၈။ ADB ႏင DMC တ႔သည ADB ရနပေငြျဖငေဆာငရြကေသာ စမကနးမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အေသအခာရေစရန တာဝနက မေဝယၾကပါသည။ စမကနး ႀကတင ျပငဆငျခငးကာလ ပစေရးဆြစဥတြင တငပငေဆြးေႏြးမႈမားျပလပရန ADB သည DMC မ တာဝနရသမားႏင ပးေပါငးလပေဆာငပါသည။ ယငးလပငနးစဥက အေထာကအပ႔ျပရန အတငပငခ ပဂၢလမားက ငားရမးေလ႔ရပါသည။ DMC မ တာဝနယ ေဆာငရြကေသာ ဌာနသည အစအစဥမားက အေကာငအထည ေဖာေဆာငေရးႏင လပငနးတးတကမႈ အစရငခစာမားက ADB သ႔တငျပရန အဓက တာဝနရၿပး ADB သည ရညမနးခကမား ျပညမေစရနအတြက လပငနးတးတကမႈမားက ျပနလညစစေဆးျခငး၊ အကျဖတသးသပျခငးမား ျပလပပါသည။

ေမးခြနး ၉။ ပဂၢလက႑မ ေခးေငြ အေထာကအပ႔ရယသမားသည ADB ပါဝင ပတသကျခငး မျပမတြင ျဖစေနေျခဆနးစစေလ႔လာမႈမား၊ ဆကစပေသာ သဘာဝ ပတဝနးကငႏင လမႈေရးဆငရာ အကျဖတခကမားက လပေဆာင ၿပးစးေနေသာ ပဂၢလကက႑ စမကနးမားအတြက ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက မညသ႔ေဆာငရြကပါမညနညး။

အေျဖ ၉။ သဘာဝ ပတဝနးကင ဆငရာႏင လမႈေရးဆငရာ ကာကြယေစာငေရာကမႈ ကစၥမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးအတြက ေခးေငြ အေထာကအပ႔ရယသသည ထခက ခစားရသမားႏင အဓပၸါယျပညဝေသာ တငပငေဆြးေႏြးမႈမားျပလပရန တာဝနရပါသည။ ADB ၏ ပါဝငပတသကမႈမတငမ ေခးေငြအေထာကအပ႔ရယသ၏ တငပငေဆြးေႏြးမႈလပေဆာငခကမား

မၾကာခဏေမးျမနးေလရေသာေမးခြနးမား ၁၄၇

လေလာကမႈက ဆးျဖတရနလပငနးေဆာငရြကမႈျပနလညသးသပခကကာလအတြငးADB သည တငႀကလ႔လ စကထတ စစမးေလ႔လာျခငးက ေဆာငရြကသည။ အကယ၍ ADB မဝါဒမားႏငအညလအပခကမားတြင မျပညမသညမား တငၾကလ႔လစကထတ စစမးေလ႔လာျခငးတြင ေတြ႔ရပါက ျပငဆငရန လပေဆာငရမည အတငးအတာမားက ရာေဖြသတမတၿပး ကာကြယေစာငေရာကျခငး အစအစဥႏင ျပနလညျပငဆငေရး လပေဆာငမႈအစအစဥ၏ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး က႑တြင ထညသြငး အသးျပမညျဖစသည။

ကမၸဏမားသည ယငးတ႔၏ လမႈေရးႏင သဘာဝ ပတဝနးကင ဆငရာ အေလ႔အထမားႏင စပလဥး၍ ယခအခါ ပမပြငလငးလာၾကပါသည။ ရပရြာလထမား၏ ေမာမနးခကမားက ထနးသမး ေဆာငရြကျခငး၊ တငပင ေဆြးေႏြးျခငးက ပဂၢလကက႑ အတြငးတြင ကကညေအာင ျပငဆငျခငး၊ စမကနး သကတမး တစေလာကတြင ကမၸဏမားႏင ယငးတ႔၏ ေဒသခ စမကနးမားႏင ဆကစပသမား အၾကား တငပငေဆြးေႏြးျခငးမားက အားေပးျခငး စသညတ႔ အတြက ႏငငတကာ ဘ႑ာေရး ေကာပေရးရငး (IFC) သည IFC ႏငဆကစပ လပကငသမား အတြက လကစြ (ထေရာကေသာ အမားျပညသ တငပငေဆြးေႏြးျခငးမားမ တဆင ပမေကာငးမြနေအာင လပငနး လပေဆာငျခငး) က ထတေဝထားပါသည။၈၉ ဇယား ၃၊ ADB ၏ စမကနးစကဝနး ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးတြင ပဂၢလကက႑ လပေဆာငခကမားအတြက ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ သးျခားက႑ တစခ ထညသြငး ထားပါသည။

ေမးခြနး ၁ဝ။ အကယ၍ လေလာကေသာ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကမႈ မရႏငခလင စမကနးမားက ဆကလကမလပေဆာငသငေသာအေျခအေနမးမားရပါသလား။

အေျဖ ၁ဝ။ အကယ၍ သငေလာေသာ စမကနးပစႏင ေနာကဆကတြ အေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငး ျဖစေစရန ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးသည မရမျဖစလအပၿပး ယငးသည မျဖစႏငေၾကာငးထငရားခလင စမကနးျပငဆငျခငးက ဆငးင႔ျခငး၊ သ႔မဟတ စမကနး ဖကသမးျခငးတ႔ လပႏငသည။ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကသည ခဥးကပပမားက အသးျပႏငျခငးမရေစေသာ ပတဝနးကင အေျခအေနသည အခ႕ေသာ စမကနးအမးအစားမားက ေဆာငရြကရန အခြငအလမးမားက ေလာ႔နညးေစသည။ သ႔ေသာလညး ရးရငးစြာျဖင ထပတကေတြ႔ဆျခငးက ေရာငရားသညထက အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား၏ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈက တးျမငေရးအတြက DMC မားက တကတြနးရန၊ ယငးက ေဆာငရြကရာတြင ပ႔ပးေပးရန မာ ADB ၏ လပေဆာငရမည အခနးက႑ျဖစသည။

ေမးခြနး ၁၁။ သငၾကားေလ႔ကငေပးမႈမားက မညသညေနရာတြင ရရႏငပါမညနညး။

အေျဖ ၁၁။ ဝနထမးမား အတြက CSO မားႏင ဆကဆေရး၊ DMF ဖြ႔ၿဖးေရး၊ ကာကြယ ေစာငေရာကေရး ဆငရာ မဝါဒမား အပါအဝင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အလပ႐ ေဆြးေႏြးပြမားက ADB သည စစဥေပးပါသည။ ထ႔အျပင ေဒသဆငရာ ေလကင သငၾကားေပးေရး အစအစဥမားစြာ၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ နညးစနစမားတြင ကၽြမးကငေသာ ဖလစပငႏငငရ ေကးလကေဒသ ျပနလည တညေဆာကေရး ႏငငတကာ အငစတကႏင အႏၵယႏငငရ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အေလ႔အထမား ဆငရာ အငစတက (PRAXIS) စသညျဖင အငစတက မားစြာ ရပါသည။

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၄၈

၄။ အရငးအျမစစာရငးမား

စမကနးႏင ဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငး ( နညးလမး ၁)

စမကနးႏင ဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး

စမကနးႏင ဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငးက မတဆကသည အေနျဖင အရငးအျမစတြင အဆငေလးဆငပါဝငေသာ လပငနးစဥက အၾကမးေဖာျပထားသည။ ယငးတ႔မာ- စမကနးႏငဆကစပသမားတြင အဓကကေသာသမားက ရာေဖြသတမတျခငး၊ စမကနးႏငဆကစပေသာသမား၏ အကးစးပြားမားကဆးျဖတျခငး၊ စမကနးႏငဆကစပေသာသမား၏ စြမးပကားႏင လႊမးမးႏငစြမးက ဆးျဖတျခငး၊ စမကနးႏငဆကစပေသာသမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဗဟာက ဖနတးျခငး တ႔ျဖစသည။

ကမၻာ႔ဘဏ. ဝကဘဆဒတြင ပါဝငသည- လမႈေရးဆငရာခြျခမးစတျဖာသးသပခက- နညးလမးမားႏင နညးစနစမား၊ စမကနးႏငဆကစပေသာသမားက ခြျခမးစတျဖာသးသပျခငး၊ ဝါရငတန ဒစ။

http://go.worldbank.org/ZV-LKD48760

အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမားႏင တငပင ေဆြးေႏြးျခငး- ကမၻာ႔ဘဏ ဝနထမးမား အတြက အေထြေထြ လမးၫႊနခကမား

ဤလမးၫႊနသည အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား (လပေဆာငမႈမားႏင အမးအစားမား) ႏင တငပင ေဆြးေႏြးျခငးႏင ယငး၏ ရညမနးခကမားက မတဆကေဖာျပထားသည။ တငပင ေဆြးေႏြးျခငးမားက ႀကတငစမျခငးႏင ေဆာငရြကျခငး၊ အလားအလာရေသာ ျပနာမားက ကငတြယေျဖရငးျခငး၊ တ႔ျပနမႈမားေပးျခငး ႏင ေနာကဆကတြ ဆကသြယလပေဆာငျခငး၊ ထေရာကေသာ တငပငေဆြးေႏြးမႈ ျဖစေစရန စသည တ႔အတြက အၾကေပးသည။

ကမၻာ႔ဘဏ-၂ဝဝဝ-အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမားႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငး၊ ကမၻာ႔ဘဏဝနထမးမားအတြက အေထြေထြလမးၫႊနခကမား၊ ဝါရငတန၊ ဒစ။

http://siteresources.worldbank.org/

INTRANETSOCIALDEVELOP-

MENT/873204111

1663470099/20489515/Consultation-

sWith

CSOsGuidelines.pdf

အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမားႏင တငပင ေဆြးေႏြးျခငး - အကးအကား စာအပ

အကးအကားစာအပတြင မညသည အေၾကာငးေၾကာင တငပငေဆြးေႏြးမႈျပရသည (အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမား [CSOs] က အဓပၸါယဖြငဆမႈ၊ စမကနးႏင ဆကစပသ အမးအစားမား၊ တငပငေဆြးေႏြးမႈ အမးအစားမား) ႏင မညသ႔မညပ တငပငေဆြးေႏြးရမည စသည အခကအလကမားက ျဖညစြက လမးၫႊနထားသည။ ယငးတြင တငပငေဆြးေႏြးမႈမားက ပစထတျခငး၊ အသြငသ႑ာန အမးအစားမား

ကမၻာ႔ဘဏ - ၂ဝဝ၇- အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမားႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငး၊ အကးအကားစာအပ၊ ဝါရငတန၊ ဒစ။ http://siteresources.worldbank.org/INTRANETSOCIALDEVELOPMENT/873204-111166340099/20489462/ConsultationsSourcebook.pdf

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

၁၄၉

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

စမကနးႏင ဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငး ( နညးလမး ၁)

အရပဘက လမႈအဖြ႔အစညးမားႏင တငပင ေဆြးေႏြးျခငး - အကးအကား စာအပ

ဖနတးျခငး၊ ပါဝင လပေဆာငမည သမားက ေရြးခယျခငး၊ ကၽြမးကငမႈမားျဖင ေထာကကျခငး၊ ေလ႔ကင သငၾကားေပးျခငး၊ တ႕ျပန ေျပာၾကားခကမားက ေတာငးယျခငး၊ အမား ျပညသထသ႔ ထတျပနေၾကညာျခငး၊ အထး စတဝငစားေသာ အပစမားက အငတာဗးျခငး၊ အလပ႐ ေဆြးေႏြးပြမား၊စားပြဝငး ေဆြးေႏြးပြမား၊ အမားျပညသ တ႔ျပန ေျပာၾကားႏငသည အစအစဥမား၊ အငတာနကမ တဆင ေဆြးေႏြးျခငးမား၊ အမားျပညသ စေဝးၾကားနာမႈမား၊ မတတမးတငျခငးမား၊ တ႔ျပနမႈေပးျခငးမား၊ လပငနးစဥက အကျဖတျခငးမား စသညတ႔က ျပလပျခငးတ႔ ပါဝငသည။ ေနာကဆကတြတြင ျဖစစဥ ေလ႔လာမႈမားက အၾကမး ေဖာျပထားသည။

ကမၻာ႔ဘဏ - ၂ဝဝ၇- အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမားႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငး၊ အကးအကားစာအပ၊ ဝါရငတန၊ ဒစ။ http://siteresources.worldbank.org/INTRANETSOCIALDEVELOPMENT/873204-111166340099/20489462/ConsultationsSourcebook.pdf

လကတြ လပေဆာငဖက အျဖစ ျပညသမား- သတငး အခကအလက၊ တငပင ေဆြးေႏြးျခငးႏင မဝါဒ ခမတရာတြင အမားျပညသ ပါဝငေဆာငရြကျခငး အတြက OECD လကစြစာအပ

ဤလကစြစာအပသည အစးရႏင ျပညသမား အၾကား ဆကဆေရးအားေကာငးေစေရး စမရာတြင အစးရအရာရမားက အေထာကအပ႔ျပသည။ ယငးတြက မေဘာငတစခတညေဆာကေရးႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငး၊တကၾကြစြာပါဝငေဆာငရြကျခငး၊ အကျဖတျခငး၊ နညးလမးမား လပေဆာငမႈမားေရြးခယျခငး၊ သတငးအခကအလကႏင ဆကသြယေရးနညးပညာမား အသးျပျခငး အပါအဝင အဓကအစတအပငးမားက အာ႐စကသည။ လကစြစာအပတြင လပေဆာငမႈအတြက အၾကျပခက ၁ဝ ခ (အေလးအနကထားပါ၊ ျပညသမား၏ ရႈေထာငမစတငပါ၊ မမ ေပးထားေသာ ကတက ျဖညဆညးပါ၊ အခနကက လပေဆာငပါ၊ တထြငဖနတးမႈရပါေစ၊ မတညေသာ အကးစးပြားမားက ဟနခကညေအာငျပပါ၊ ေဝဖနမႈမားအတြက အသငျပငထားပါ၊ မမဝနထမးမားပ ါဝငပတသကပါေစ၊ ညညြတေသာ ဗဟာတစခ ဖနတးထားပါ၊ ယခစလပပါ) ျဖ င အဆးသတထားသည။

OECD. ၂ဝဝ၁. လကတြ လပေဆာငဖက အျဖစ ျပညသမား -သတငး အခကအလက၊ တငပင ေဆြးေႏြးျခငးႏင မဝါဒ ခမတရာတြင အမားျပညသ ပါဝင ေဆာငရြကျခငး အတြက OECD လကစြစာအပ၊ ပရစၿမ႕။

www.oecdbookshop.org/oecd/display.asp?lang=EN&sf1=identifiers&st1=422001141p1

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၅၀

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

စမကနးႏင ဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငး ( နညးလမး ၁)

တငပငမႈႏင အျပနအလန ေဆြးေႏြးမႈ အတြက ပမၾကခငေသာ အစဥအလာထသ႔ - ေကာမရင အေနျဖင စတပါဝငစားေသာ အစအဖြ႔မားႏင တငပင ေဆြးေႏြးျခငး အတြက အေထြေထြ စညးမဥးမားႏင အနမ႔ဆးစမား

အဆပါ သေဘာ တညခကတြင အေထြေထြ စညးမဥးမား (ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး၊ ပြငလငးမႈႏင တာဝနခမႈ၊ ထေရာကမႈ၊ ညညြတမႈ) ႏင ေကာမရင၏ တငပင ေဆြးေႏြးမႈမား အတြက အနမ႔ဆးစမား ပါဝငပါသည။ ယငးတ႔သည အဆးအျဖတ ျပျခငး မတငမ မဝါဒ ပေဖာသည အဆငတြင သကေရာကမႈ ရပါသည။ (၁) တငပင ေဆြးေႏြးမႈ၏ အႏစအသားသည ရငးလငးမႈ ရရပါမည (၂) သကဆငေသာ အစ အဖြ႔မားသည ယငးတ႔၏ အျမငမားက ေဖာျပႏငရပါမည (၃) ေကာမရငသည ဥးတညထားေသာ ပရသတ အားလး ပါဝငႏငရန တငပင ေဆြးေႏြးမႈမားက ကယျပန႔စြာ ျပလပရပါမည (၄) တ႕ျပနမႈမား ျပလပႏငေစရန အတြက ပါဝငသမားက အခန လေလာကစြာ ေပးရပါမည (၅) အသအမတျပမႈႏင လေလာကေသာ တ႔ျပနမႈမား ျပလပရပါမည။

ဥေရာပ လထမား၏ ေကာမရင ၊ ၂ဝဝ၂၊ တငပငမႈႏင အျပနအလန ေဆြးေႏြးမႈ အတြက ပမၾကခငေသာ အစဥအလာထသ႔- ေကာမရင အေနျဖင စတပါဝငစားေသာ အစအဖြ႔မားႏင တငပင ေဆြးေႏြးျခငး အတြက အေထြေထြ စညးမဥးမားႏင အနမ႔ဆးစမား၊ ဘရပဆလ။http://ec.europa.eu/civil_society/consultation_standards/index_en.htm

အမားျပညသ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ ႏငငတကာ အသငး (IAP2) ၏ နညးလမးမား

ဤ နညးလမး အစအေဝးသည သတငး အခကအလကမား မေဝရန (ဥပမာ-အကဥးခပ ေျပာၾကားျခငး၊ ကၽြမးကငသ ပညာရငမား စေဝး ေဆြးေႏြး ေျပာၾကားျခငး၊ သတငး အခကအလက ေပးေသာ ႐းငယမား)၊ စစညးရနႏင တ႔ျပနမႈျပရန နညးစနစမား (ဥပမာ- ရပရြာ လထက ေထာကကသမား၊ အငတာနကမ တဆင/ လကယတင ျပလပေသာ စစတမးမား)၊ ျပညသမားက စစညးရန နညးစနစမား(ဥပမာ- ျပညသဂရမား၊ ပြလမး အခမးအနားမား၊ ဆကလက လပကငေနေသာ အၾကေပး အဖြ႔မား) စသညတ႔အတြက အလးစ ျခငေသာ နညးစနစ စာရငး ျဖစသည။

အမားျပညသ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ ႏငငတကာ အသငး (IAP2).IAP2 ၏ နညးလမးမား။ http://iap2.affiniscape.com/associations/4748/files/06Dec_Toolbox.pdf

အငတာနကမ တဆင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အတြက လမးၫႊန

ဤလမးၫႊနသည ကြနျပတာႏင အငတာနကမ တဆင ျပညသမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကရန အတြက လမးၫႊနေပးသည။ ဤလမးၫႊနတြင အေထာကအကျပသမား ႏငငတကာအသငး (IAF) အေထာကအကျပသမား၏ စြမးရညမားႏင IAF အစအဖြ႔ အေထာကအကျပသမား အတြက ကငဝတမား က ထညသြငး ေဖာျပထားသည။

နယးဇလန အစးရ ၂ဝဝ၇။ အငတာနကမ တဆင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး အတြက လမးၫႊန ၊ ေအာကလန။ www.e.govt.nz/library/guide-to-online-participation-2007.pdf

အရငးအျမစစာရငးမား ၁၅၁

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

စမကနးႏင ဆကစပသမားက ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငးႏင တငပငေဆြးေႏြးျခငး ( နညးလမး ၁)

မဝါဒဆငရာ သကေရာကမႈမား အတြက နညးလမးမား- သေတသမား အတြက လကစြစာအပ

ဤလကစြစာအပတြင သေတသနႏင မဝါဒအၾကား အခတအဆကက ေပါငးကးေပးေသာ နညးလမးမားက ေပးထားပါသည။ အေျခအေန အကျဖတေသာ နညးလမးမားသည စမကနးပစ ထတရာတြင လြနစြာ အသးဝငၿပး ႀကတင ျပငဆငေရး စကဝနး၊ ဆန႔ကငဘက တြနးအားမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး၊ ျပနာရငးျမစ ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး၊ စမကနးႏင ဆကစပသမား ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး၊ လႊမးမးသကေရာကမႈမား ခြျခမးစတျဖာေလ႔လာျခငး၊ လႊမးမးသကေရာကမႈမားက ခတဆက ေဖာျပျခငး၊ SWOT (အားသာခက၊ အားနညးခက၊ အခြငအလမး ႏင ၿခမးေျခာကမႈမား) ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး၊ ၾတဂပ ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငးတ႔ ပါဝငသည။

ႏငငရပျခား ဖြ႔ၿဖးတးတကေရး အငစတက၊ ၂ဝဝ၄၊ မဝါဒဆငရာ သကေရာကမႈမား အတြက နညးလမးမား- သေတသမား အတြက လကစြစာအပ၊ လနဒန။ www.odi.org.uk/Rapid/Tools/Toolkits/Policy_Impact/

အာဖရက ဖြ႔ၿဖးေရးဘဏ၏ လပငနးမားတြင စမကနးႏင ဆကစပသမား တငပင ေဆြးေႏြးျခငးႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး လကစြစာအပ

ဤ လကစြ စာအပသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး၏ အေျခခမမား ၊ စမကနး စကဝနးတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကရန အတြက အဓက ေနရာမားက အာ႐စကသည။ ယငးသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကႏငေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမား ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ အစညးအေဝးမားႏင အလပ႐ ေဆြးေႏြးပြမား၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ သေတသနႏင အခကအလက စေဆာငျခငးႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ အစအစဥ ေရးဆြျခငး စသညျဖင နညးလမးမား၊ နညးစနစမား အတြက လမၫႊနမႈျပသည။

အာဖရက ဖြ႔ၿဖးေရးဘဏ (AfDB). ၂ဝဝ၁၊ အာဖရက ဖြ႔ၿဖးေရးဘဏ၏ လပငနးမားတြင စမကနးႏင ဆကစပသမား တငပင ေဆြးေႏြးျခငးႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး လကစြစာအပ။ www.afdb.org/fileadmin/uploads/afdb/Documents/PolicyDocu-ments/handbook%20on%20Stakeholder%20Consultaion.pdf

အမးသား သစေတာ အစအစဥမားတြင စမကနးႏင ဆကစပသမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈက ပမ ေကာငးမြနေစျခငး - လကေတြ႔ ကငသးသမား အတြက နညးလမးမား

ဤ အရငးအျမစသည သစေတာ အစအစဥမားတြင စမကနးႏင ဆကစပသမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးက ေလ႔လာေသာလညး နညးလမးမားက အျခား က႑မားတြငလညး အသးျပႏငသည။ အထးသျဖင စမကနးပစ ေရးဆြျခငး အတြက မားစြာ ဆေလာသည။ နညးလမးမားတြင - စမကနးႏင ဆကစပသမား ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး၊ အနာဂါတ ရညမနးခက သတမတျခငး၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးျဖင (ဆကလကဖတရႈရန)

FAO၊ ၂ဝဝ၉၊ အမးသား သစေတာ အစအစဥမားတြင စမကနးႏင ဆကစပသမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈက ပမ ေကာငးမြနေစျခငး - လကေတြ႔ ကငသးသမား အတြက နညးလမးမား၊ ေရာမ။ ftp://ftp.fao.org/docrep/fao/012/i1037e/i1037e00.pdf

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၅၂

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရနတစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

စမကနးပစႏင DMF ေဖာေဆာငေရး (နညးလမး ၂)

အမးသား သစေတာ အစအစဥမားတြင စမကနးႏင ဆကစပသမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈက ပမ ေကာငးမြနေစျခငး - လကေတြ႔ ကငသးသမား အတြက နညးလမးမား

တြဆကျခငး၊ ဆကဆေရးမားက တြဆကျခငး၊ ျပနာက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး၊ ေျဖရငးရန နညးလမးမားက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး၊ SWOT ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး၊ ႏစမးစပ နညးလမး (အရညအေသြးပငး သာမက အေရအတြကပငး ဆငရာ အကျဖတခကမားက လႊမးျခႏငေစရန H-tool သည SWOT ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး၏ အရညအေသြးမားက အဆငခြ သတမတျခငး ေလ႔ကငမႈ၏ အရညအေသြးမားႏင ေပါငးစပထားသည) ႏင နညးလမး အစအေဝးႏင လပေဆာငရန အစအစဥမား ပါဝငသည။

FAO၊ ၂ဝဝ၉၊ အမးသား သစေတာ အစအစဥမားတြင စမကနးႏင ဆကစပသမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈက ပမ ေကာငးမြနေစျခငး - လကေတြ႔ ကငသးသမား အတြက နညးလမးမား၊ ေရာမ။ ftp://ftp.fao.org/docrep/fao/012/i1037e/i1037e00.pdf

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဖြ႔ၿဖးမႈ စမကနးေရးဆြျခငး နညးလမးမား

ဤအရငးအျမစတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဖြ႔ၿဖးမႈ စမကနး ေရးဆြျခငး အတြက ရယႏငေသာ မားျပားသည နညးလမးမားက အၾကမး ေဖာျပထားသည။ အမားအားျဖင အသးျပေလရေသာ နညးလမးမား အနကမ အခ႕မာ - သတငး အခကအလက မေဝေသာ နညးလမးမား (ဥပမာ- သတငးစာ၊ အစညးအေဝးမား၊ အငတာနက စာမကႏာ)၊ တငပင ေဆြးေႏြးျခငး နညးလမးမား (ဥပမာ-ရပရြာလထ အတြငး ေဆြးေႏြး ျငငးချခငးမား၊ အထး စတဝငစားေသာ အပစမား၊ သေဘာထား စစတမးမား) ႏင စမကနး ပးေပါငး ေရးဆြျခငး နညးလမးမား (ဥပမာ- ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ လပေဆာငမႈ သေတသနႏင ရပရြာလထ စမကနး ေရးဆြျခငး) တ႔ျဖစၾကသည။

CIVICUS& PG Exchange. ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဖြ႔ၿဖးမႈ စမကနး ေရးဆြျခငး နညးလမးမား www.pgexchange.org/images/toolkits/PGx_F_Participatory%20Development%20Planning.pdf

ပးေပါငးပါဝင အကျဖတျခငး (နညးလမး ၃)

အကးေကးဇး ခစားရသ မားအား ဆနးစစျခငး

ဤအရငးအျမစတြင အကးေကးဇး ခစားရသမား ဆနးစစျခငး (BA) က မညသ႔ ေဆာငရြကရမညက အၾကမးအားျဖင ေဖာျပထားသည။ BA သည စစဥထားေသာ သ႔မဟတ လကရ ျပျပင ေျပာငးလမႈမား အေပၚ ရညရြယထားေသာ အကးေကးဇး ခစားရမညသမား၏ အျမငမားက ရယျခငးျဖင ဖြ႔ၿဖးေရး လပငနးမား၏ ထေရာကမႈက ျမငတငရာတြင အသးျပေသာ အရညအေသြးပငး ဆငရာ သေတသန နညးလမးတစခ ျဖစသည။ ယငးသည လမႈေရးႏင ယဥေကးမႈ ဆငရာ

ကမၻာ႔ဘဏ၊ ၂ဝဝ၂၊ အကးေကးဇး ခစားရသမားအား ဆနးစစျခငး။ ဝါရငတန၊ ဒစ။ http://siteresources.worldbank.org/INTPSIA/Resources/490023-121114603600/beneficiary_assessment.pdf

အရငးအျမစစာရငးမား ၁၅၃

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရနတစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ပးေပါငးပါဝင အကျဖတျခငး (နညးလမး ၃)

အကးေကးဇး ခစားရသ မားအား ဆနးစစျခငး

အေျခအေနမား၊ အထး စတဝငစားေသာ အပစမား၏ အျမငမား ဆငရာ ယၾကည စတခရေသာ၊ အရညအေသြးပငး ဆငရာ၊ နကရႈငးေသာ အခကအလကမားက ေပးႏငရန ရညရြယသည။ အဆပါ ခဥးကပပသည အဓကအားျဖင အငတာဗးမား၊ အထး စတဝငစားေသာ အပစမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးမား၊ တကရကႏင ပါဝင ေဆာငရြကသမား ကယတင ေတြ႔ရ ေလ႔လာခကမား အေပၚတြင မတညသည။

ကမၻာ႔ဘဏ၊ ၂ဝဝ၂၊ အကးေကးဇး ခစားရသမားအား ဆနးစစျခငး။ ဝါရငတန၊ ဒစ။ http://siteresources.worldbank.org/INTPSIA/Resources/490023-121114603600/beneficiary_assessment.pdf

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးႏင လမႈေရးဆငရာ ဆနးစစခက - နညးလမး၊ နညးစနစမား

ဤလမးၫႊန၏ အပငး၁ တြင ဖြ႔ၿဖးေရး လပေဆာငမႈမားသည အဓက လမႈေရးဆငရာ ကစၥမားျဖစၿပး ယငးမ အခကအလကမား အေပၚ အေသအခာ အေျခခေစသည လပငနးစဥ တစခ အျဖစ လမႈေရးဆငရာ ဆနးစစခကက ေလ႔လာထားသည။ ပမ ကယျပန႔ေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမား ပါဝငႏငေရး အတြက ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေရး ဗဟာက ထညသြငးထားသည။ ယငးသည ထပတလလ ျပလပသည စကဝနးဆနေသာ လပငနးစဥ ျဖစသည။ ေနာကဆကတြ အပငးမားတြင မတညေသာ နညးလမးမားက ရငးလငးျပထားသည။ အပငး၂ သည စမကနးႏင ပတသကသမား ခြျခမးစတျဖာ သးသပျခငး၊ အပငး ၃ သည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ေကးလကေဒသ ဆနးစစျခငး၊ အပငး ၄ သည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး၊ အပငး ၅ သည အကးေကးဇး ခစားရမညသမား ဆနးစစျခငး၊ အပငး ၆ သည SARAR (မမကယက ေလးစားမႈ၊ တြဖကအားသာခကမား၊ အရငးအျမစ ၾကြယဝမႈ၊ လပေဆာငမႈ ႀကတင ျပငဆငျခငးႏင တာဝနယမႈ) တ႔က ေလလာသည။

ကမၻာ႔ဘဏ၊ ၁၉၉၈၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးႏင လမႈေရးဆငရာ ဆနးစစခက - နညးလမး၊ နညးစနစမား၊ ဝါရငတန၊ ဒစ။ http://gametlibrary.worldbank.org/FIlES/216_Guidelines%20for%20participation%20&%20social%20assessment%20-%20world%20Bank.pdf

PPA မား အတြက လမးၫႊနမၾကမး - ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဆငးရႏြမးပါးမႈ ဆနးစစခက - သအရႏင လကေတြ႔ မတဆက

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဆငးရႏြမးပါးမႈ ဆနးစစခက (PPA) သည ဆငးရႏြမးပါးမႈက ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး၊ ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာ႔ချခငး အတြက လပေဆာငမႈမား ဖနတးျခငး၊ (ဆကလကဖတရႈရန)

ႏငငရပျခား ဖြ႔ၿဖး တးတကေရး အငစတက၊ ၂ဝဝ၁၊၊ PPA မား အတြက လမးၫႊနမၾကမး- ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၅၄

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရနတစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ပးေပါငးပါဝင အကျဖတျခငး (နညးလမး ၃)

PPA မား အတြက လမးၫႊနမၾကမး - ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဆငးရႏြမးပါးမႈ ဆနးစစခက - သအရႏင လကေတြ႔ မတဆက

စမကနးႏင မဝါဒမား၏ အကး သကေရာကမႈက အကျဖတျခငး၊ ျပညသ႕ေရးရာ မဝါဒမားမ တဆင ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလာ႔ခရန ဗဟာမား ဖနတးျခငးတ႔တြင ႏြမးပါးသမား၏ အျမငမားက ထညသြငးရန အသးျပေသာ နညးလမးတစခ ျဖစပါသည။ ဤလမးၫႊနသည မညသည အခနတြင PPA တစခသည အသးဝငမည၊ အဖြ႔အစညး စနစအရ မညသည ေနရာတြင ထားရသငသည၊ လပငနးစဥက မညသ႔ ပစထတသငသည၊ လပငနးခြငႏင ခြျခမးစတျဖာ သးသပမႈ အတြက အရညအေသြးက မညသ႔ ဖနတးမည၊ မဝါဒအေပၚ လႊမးမးႏငေအာင မညသ႔လပေဆာငမည စသညတ႔က ဆနးစစရာတြင ကညပါသည။

ဆငးရႏြမးပါးမႈ ဆနးစစခက - သအရ ႏင လကေတြ႔ မတဆက၊ လနဒန။www.odi.org.uk/resources/details.asp?id=1747&title=rough-guide-ppas-participatory-poverty-assessmentintroduction-theory-practice

လပငနးမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဆနးစစခက အတြက နညးလမး

ဤနညးလမးတြင ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငးက လမးၫႊနရန အဆငမားက အၾကမး ေဖာျပထား ပါသည - လကရ သတငး အခကအလကမားက ျပနလည သးသပျခငး၊ ကြျပား ျခားနားမႈက တြဆကျခငး၊ ေလ႔လာစစမးမႈ နညးလမးမား အသးျပျခငး (ဥပမာ- ပးေပါငးပါဝင ေလ႔လာျခငး၊ တစစတတစပငး ပစကေသာ ေဆြးေႏြးျခငး၊ အထး စတဝငစားေသာ အပစမားႏင ေဆြးေႏြးျခငး)၊ အေၾကာငးအရာမား ေရြးခယျခငး၊ ေဆြးေႏြးမႈမားက ေထာကကျခငး၊ စစညးထားေသာ သတငး အခကအလကမား အတြက စနစဖနတးျခငး၊ ေနာကဆကတြ လပေဆာငမႈမား ျပျခငး၊ ၿပးျပညစေသာ ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာမႈက အသးျပျခငးႏင ဥးစားေပး သတမတျခငး၊ အစညးအေဝးမားက မတတမးတငျခငး၊ ပးေပါငးပါဝင ႀကတင ျပငဆငေရး အလပ႐ ေဆြးေႏြးပြမား ကငးပျခငးတ႔ ျဖစသည။

UNHCR၊ ၂ဝဝ၆၊ လပငနးမားတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဆနးစစခက အတြက နညးလမး။ http://www.unhcr.org/450e963f2.html

ရပရြာလထ အသးျပေသာ နညးလမးမား- ရပရြာလထ သစေတာမားႏင ဆကစပ၍ ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငး၊ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး အတြက အၾကဥာဏ၊ နညးစနစ၊ နညးလမးမား

ဤနညးလမးမားတြင ၿပးျပညစေသာ ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငးႏင ေစာငၾကညျခငး၊ အကျဖတျခငး နညးစနစမား၊ နညးလမးမား ( ရပရြာလထပင သစေတာစမကနးမား အတြက ပစ ထတထားေသာလညး က႑အားလး အတြက အသးျပနငသည) ပါဝငသည။ ယငးတြင ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငး၊ ေစာငၾကညျခငးႏင (ဆကလကဖတရႈရန)

FAO၊ ၁၉၉ဝ၊ ရပရြာလထ အသးျပေသာ နညးလမးမား- ရပရြာလထ သစေတာမားႏင ဆကစပ၍ ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငး၊ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငးအတြက အၾကဥာဏ၊ နညးစနစ၊ နညးလမးမား၊ ေရာမၿမ႕။

အရငးအျမစစာရငးမား ၁၅၅

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရနတစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ပးေပါငးပါဝင အကျဖတျခငး (နညးလမး ၃)

ရပရြာလထ အသးျပေသာ နညးလမးမား- ရပရြာလထ သစေတာမားႏင ဆကစပ၍ ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငး၊ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး အတြက အၾကဥာဏ၊ နညးစနစ၊ နညးလမးမား

အကျဖတျခငးတ႔အတြက လပငနးစဥ တစဆငခငးက အၾကမးဖငး ေဖာျပထားၿပး အပစလက အစညးအေဝးမား၊ ပဆြျခငးႏင ေဆြးေႏြးျခငး၊ သမငးဝင တြဆကျခငး၊ အဆငသတမတျခငး၊ အမတေပးျခငး၊ စဥျခငး၊ ရပရြာလထ သဘာဝပတဝနးကင အကျဖတျခငးႏင ပးေပါငးပါဝငေသာ လပေဆာငခကမား သေတသနျပျခငး အပါအဝင အသးဝငေသာ နညးလမး ၂၃ ခ က ေပၚလြငေအာင ေဖာျပထားသည။

www.fao.org/docrep/x5307e/x5307e00.htm

PISA လပေဆာငမႈ လမးၫႊန - အခကအလက စေဆာငးျခငးႏင ဆးျဖတခက ျပျခငး အတြက ရပရြာလထ ေမာငးႏငေသာ နညးလမးမား

ဤလမးညြႊနသည လပငနးစဥတြင အဓကကေသာ စမကနးႏင ဆကစပသမားက လပေဆာငခြင ေပးစဥတြင သတငး အခကအလက ျပညဝစြာ ရေသာ၊ အခကအလက အေျချပ ဆျဖတခကမား ျပရန အတြက အယအဆႏင ဗဟာမားက မတဆကၿပး ရငးလငး ေျပာၾကားပါသည။ ယငးသည ပးေပါငးပါဝငေသာ သတငး အခကအလကစနစ အကျဖတျခငး (PISA) ခဥးကပပက ျပျပငေျပာငးလ အသးခထားေသာ တညေထာငထားၿပး ျဖစေသာ ပးေပါငးပါဝင ေကးလက အကျဖတမႈ (PRA) နညးလမးမား မသားစက အၾကမးဖငး ေဖာျပထားၿပး ရႏငေသာ သတငး အခကအလက ဆကသြယေရး နညးပညာက အသးျပထားပါသည။

PACT၊ ၂ဝဝ၄၊ PISA လပေဆာငမႈ လမးၫႊန - အခကအလက စေဆာငးျခငးႏင ဆးျဖတခကျပျခငး အတြက ရပရြာလထ ေမာငးႏငေသာ နညးလမးမား၊ ဝါရငတန၊ ဒစ။ http://pactworld.org/galleries/ resource-center/pisa_action_guide.pdf

ပးေပါငးပါဝင လပေဆာငေသာ နညးလမးမား - လကေတြ႔ ကငသးသမား အတြက လကစြ

ဤလကစြသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ စမကနးမား အစျပျခငးႏင စမခန႔ခြျခငး အတြက လကငငး အသးျပႏငေသာ နညးလမး တစခ အျဖစ လပေဆာငပါသည။ ယငးတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ နညးလမးမား အေၾကာငး နကရႈငးစြာ ေဖာျပထားေသာ စာမကႏာ ၁၃ မကႏာ ႏင အျခား နညးလမး ၅ဝ ကလညး အၾကမးအားျဖင ေဖာျပထားပါသည။

King Baudouin Foundation and Flemish Institutefor Science and Technology As-sessment ၊ ၂ဝဝ၅။ပးေပါငးပါဝင လပေဆာငေသာ နညးလမးမား - လကေတြ႔ ကငသးသမား အတြက လကစြ

www.kbs-frb.be/uploadedFiles/kBS-FRB/Files/EN/PUB_1540_Par-ticipatoty_toolkit_New_edition.pdf

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၅၆

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရနတစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးအစအစဥ ဖနတးျခငး (နညးလမး ၄)

အထကပါ နညးလမးမားက ၾကညပါ။• အာဖရက ဖြ႔ၿဖးေရးဘဏ (AfDB)၊ ၂ဝဝ၁၊ စမကနးႏင ပတသကသမားႏင တငပင ေဆြးေႏြးျခငးႏင AfDB ၏ လပငနးမားတြင

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး လကစြစာအပ ၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး လပေဆာငမႈ အစအစဥ ဖနတးျခငး အတြက လမးၫႊန။ www.afdb.org/fileadmin/uploads/afdb/Documents/Policy-Documents/handbook% 20on%20 Stake-holder%20Consultaion.pdf

• FAO၊ ၂ဝဝ၉၊ အမးသား သစေတာ အစအစဥမားတြင စမကနးႏင ဆကစပသမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈ ျမငတငျခငး၊ လကေတြ႔ ကငသးသမား အတြက နညးလမးမား၊ လပေဆာငမႈ အစအစဥ ေရးဆြေရး အတြက လမးၫႊန ပါဝငသည။ www.fao.org/docrep/014/i1858e/i1858e00.pdf

စမကနးႏင ဆကစပသမား ႏင ဆကသြယျခငး (နညးလမး ၅)

ရပရြာလထ ပါဝင ပတသကေစျခငး - ပးေပါငး ပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဖြ႔ၿဖးေရး ဆငရာ ဆကသြယမႈ လမးၫႊန

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဖြ႔ၿဖးေရးဆငရာ ဆကသြယမႈသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဖြ႔ၿဖးမႈ လပငနးစဥက မညသ႔ ပ႔ပးေပးသညက ေလ႔လာၿပး ယငးက ရရႏငေစရန အဆင ၁ဝ ဆငက အၾကမးဖငး ေဖာျပထားသည။ အဆငမားတြင ေဒသခ ရပရြာလထႏင ဆကဆေရး ထေထာငျခငး၊ ရပရြာလထက ပါဝငေစျခငး ျပနာႏင ယငးအတြက ျဖစႏငေသာ အေျဖ နညးလမးမားက ရာေဖြျခငး၊ ဆကသြယေရး နညးလမးမားက သတမတျခငး၊ အေကာငအထည ေဖာေဆာငေရး အစအစဥက ဖနတးျခငး၊ ဆကသြယေရး ဗဟာက ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး၊ ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ သ႔မဟတ သေတသန လပငနးစဥက မတတမးတငျခငး စသညတ႔ ပါဝငသည။

IDRC၊ ၂ဝဝ၄၊ ရပရြာလထ ပါဝငပတသကေစျခငtး - ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဖြ႔ၿဖးေရးဆငရာ ဆကသြယမႈ လမးၫႊနwww.idrc.ca/openebooks/066-7/

ဖြ႔ၿဖးမႈဆငရာ ဆကသြယေရး အကးအကား စာအပ - ဆကသြယေရး၏ နယနမတမားက ခ႕ထြငျခငး

ဤ အကးအကား စာအပသည အျပနအလန ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေေသာ ဖြ႔ၿဖးေရးဆငရာ ဆကသြယမႈ အတြက ၿပးျပညစေသာ အရငးအျမစ တစခ ျဖစသည။ အပငး ၁ သည ဖြ႔ၿဖးမႈဆငရာ ဆကသြယေရး၏ တနဖး ထပဆင ေပါငးထညျခငးက ေလ႔လာသည။ အပငး ၂ သည ဖြ႔ၿဖးမႈဆငရာ ဆကသြယေရး၏ သအရႏင လကေတြ႔အပငးက သးသပသည။ အပငး ၃ သည ဖြ႔ၿဖးမႈဆငရာ ဆကသြယေရး၏ နညးစနစဆငရာ မေဘာငက ေလ႔လာၿပး အေကာငအထည ေဖာေဆာငျခငး၊ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငးတ႔က ထညသြငးထားသည။

ကမၻာ႔ဘဏ၊ ၂ဝဝ၈၊ ဖြ႔ၿဖးမႈဆငရာ ဆကသြယေရး အကးအကား စာအပ- ဆကသြယေရး၏ နယနမတမားက ခ႕ထြငျခငး၊ ဝါရငတန၊ ဒစ။

http://siteresources.worldbank.org/EXTDEVCOMMENG/Resources/DevelopmentCommSourcebook.pdf

အရငးအျမစစာရငးမား ၁၅၇

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရနတစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

စမကနးႏင ဆကစပသမား ႏင ဆကသြယျခငး (နညးလမး ၅)

ပးေပါငးပါဝင ဆကသြယျခငး - လကေတြ႔ လမးၫႊန စာအပ

ဖြ႔ၿဖးေရး စမကနးမားတြင ပးေပါငးပါဝင ဆကသြယျခငးက အသးျပပက ဤလမးၫႊနက ရငးျပထားသည။ ဆကသြယေရး အစအစဥ စကဝနး၏ အဆင ေလးဆင- ပးေပါငး ပါဝင၍ ဆကသြယေရးက ဆနးစစျခငး၊ ပးေပါငးပါဝငေသာ ဆကသြယေရး ဗဟာပစ၊ ဆကသြယေရး လပေဆာငမႈမားက အေကာငအထညေဖာျခငး၊ ေစာငၾကညျခငး ႏင အကျဖတျခငး - က အၾကမးအားျဖင ေဖာျပသည။

ကမၻာ႔ဘဏ၊ ၂ဝဝ၉၊ 2009. စာတမး မၾကမး နပါတ ၁၇ဝ။ပးေပါငးပါဝင ဆကသြယျခငး - လကေတြ႔ လမးၫႊန စာအပ။ဝါရငတန၊ ဒစ။http://siteresources.worldbank.org/EXTDEVCOMMENG/Resources/Participatorycommunication.pdf

ပးေပါငးပါဝင ဆကသြယျခငးဗဟာ ပစ - လကစြစာအပ

လကစြစာအပသည ဆကသြယေရး ဗဟာ ဖနတးျခငး အတြက လမးၫႊနေပးသည။ ယငးတြင ဆကသြယေရး အမးအစားမား၊ ခဥးကပပမား ေရြးခယျခငး၊ မမေပးလေသာ သတငးစကားက ဖနတးျခငး၊ မဒယာက ေရြးခယျခငးႏင ထေရာကမႈက ေစာငၾကညျခငးတ႔ ပါဝငသည။

FAO၊ ၂ဝဝ၄၊ ပးေပါငးပါဝင ဆကသြယျခငးဗဟာ ပစ - လကစြစာအပ၊ ေရာမၿမ႕။ www.fao.org/sd/dim_kn1/docs/y5794e00.pdf

CSO မားႏင လကတြေဆာငရြကျခငး (နညးလမး ၆)

အရငးအျမစ စာရငး - စြမးေဆာငရညက ဆနးစစရန နညးလမး ၂ဝ က အကဥးအားျဖင ျပနလည ေလ႔လာျခငး

ဤအရငးအျမစတြင အလရငမားႏင CSO မား တထြငထားေသာ စြမးေဆာငရည ဆနးစစမႈ နညးလမးမားက စစညးထားသည။ နညးလမးမားတြင ပးေပါငးေဆာငရြကျခငး ဇယား (SNV)၊ ပးေပါငးေဆာငရြကေသာ အဖြ႔အစညး အကျဖတျခငး နညးလမး (UNDP)၊ အငစတကးရငးမားက ဆနးစစျခငး (IDRC)၊ အစးရ မဟတေသာ အဖြ႔အစညးမား(NGO) စပတ ေဆာငရြကသ၏ စြမးေဆာငရည ဆနးစစျခငး (Care International) တ႔ ပါဝငသည။

UNDP၊ ၂ဝဝ၅၊ အရငးအျမစ စာရငး - စြမးေဆာငရညက ဆနးစစရန နညးလမး ၂ဝ က အကဥးအားျဖင ျပနလညေလ႔လာျခငး၊ နယးေယာက။ www.unpei.org/PDF/institutioncapacity/Brief-Review-20-Tools-to-Assess.pdf

အရပဘကလမႈ အဖြ႔အစညးမားက ဆနးစစျခငး အတြက လမးၫႊန

ဤလမးၫႊနတြင CSO မားက ဆနးစစျခငး၊ ရယသးစြႏငေသာ နညးလမးမား၊ ယငးတ႔က အေကာငအထညေဖာေဆာငျခငးႏင အတားအဆးမားက ေကာလႊားျခငး တ႕က မတဆကေဖာျပထားပါသည။

UNDP၊ ၂ဝ၁ဝ၊ အရပဘကလမႈ အဖြ႔အစညးမားက ဆနးစစျခငး အတြကလမးၫႊန။http://gaportal.org/sites/default/files/UNDP_Civil_Society_Guide.pdf

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၅၈

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရနတစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

CSO မားႏင လကတြေဆာငရြကျခငး (နညးလမး ၆)

အဖြ႔အစညးဆငရာ စြမးေဆာငရည ဖြ႔ၿဖးေရး အတြက မတဆက

ယခ သငတနး သငရးၫႊနးတမးသည Pact ၏ ကမၻာ တစဝနးလးရ ယငးတ႔၏ အစအစဥမားမ အဖြ႔အစညး ဖြ႔ၿဖးေရး နညးလမးမားက စစညးထားျခငး ျဖစပါသည။ ယငးသည စြမးေဆာငရည တညေဆာကျခငး၊ အရြယေရာကၿပး သမားရ အဓကကေသာ အယအဆမား၊ အဖြ႔အစညးဆငရာ သငယျခငးမား၊ အစမ အဆးအထ ပမန အဖြ႔အစညး ဖြ႔ၿဖးမႈဆငရာ လပေဆာငမႈမား၊ အဖြ႔အစညး ဖြ႔ၿဖးမႈ ဝနေဆာငမႈမား အတြက နညးလမးမးစတ႔က Pact ၏ ခဥးကပပ လႊမးျခ ေဖာျပသည။

Pact၊ ၂ဝဝ၅၊ အဖြ႔အစညး ဆငရာ စြမးေဆာငရည ဖြ႔ၿဖးေရး အတြက မတဆက။ဝါရငတန၊ ဒစ။ http://pactworld.org/galleries/resource-center/Intro%20to%20oD%20First%20Edition.pdf

အကးအျမတ အတြက မဟတေသာ အဖြ႔အစညးမားတြင ထေရာကေသာ စြမးေဆာငရည တညေဆာကျခငး

အကးအျမတ အတြက မဟတေသာ အဖြ႔အစညးမား သည ယငးတ႔၏ စြမးေဆာငရညက မညသ႔ တညေဆာကၿပး ပမၾကခင၊ ပမ၍ ေရရည တညတ႔ၿပး ယငးတ႔၏ ရပရြာလထ အကးက ပမ ေဆာငရြက ႏငလာသညက ဤအစရငခစာက သျမငနားလညေစသည။ အဖြ႔အစညးမား၏ စြမးေဆာငရညက တငးတာရန လကေတြ႔ ဆနးစစခက နညးလမးက ထညသြငးထားသည။

Mckinsey & Company၊ ၂ဝဝ၁၊ အကးအျမတ အတြက မဟတေသာ အဖြ႔အစညးမားတြင ထေရာကေသာ စြမးေဆာငရည တညေဆာကျခငးwww.vppartners.org/learning/reports/capacity/full_rpt.pdf

ပးေပါငးပါဝငေစာငၾကညျခငးႏငအကျဖတျခငး (နညးလမး ၇)

သသာ ထငရားမႈ အရဆး ေျပာငးလမႈ နညးစနစ - အသးျပပ လမးၫႊန

သသာ ထငရားမႈ အရဆး ေျပာငးလမႈ (MSC) နညးစနစ သည ပးေပါငးပါဝင ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး ပစတစမး ျဖစပါသည။ အခကအလကမား ခြျခမးစတျဖာ သးသပျခငးႏင မတတမး တငမည ေျပာငးလမႈ အမးအစားက ဆးျဖတျခငးတ႔တြင စမကနးႏင ဆကစပသမား ပါဝငၾကပါသည။ အစအစဥ သကတမး တစေလာကလးတြင ျဖစေပၚၿပး အစအစဥက ျပညသမား စမခန႔ခြျခငးက အေထာကအက ျဖစေစရန အခကအလကမား ပ႔ပးေပးပါသည။ ယငးသည အစအစဥ၏ လပေဆာငမႈက ဆနးစစရာတြင အေထာကအပ႔ ျဖစေစမည ထေရာကမႈႏင ရလဒမားႏင စပဆငေသာ အခကအလကမားက ေပးအပျခငးျဖင အကျဖတျခငးကလညး အကအညေပးပါသည။ ယခ လမးၫႊနသည MSC အတြက တစဆငခငး အလက ၫႊနျပမႈမား ေပးပါသည။

Rick Davies and jess Dart၊ ၂ဝဝ၅၊ သသာ ထငရားမႈ အရဆး ေျပာငးလမႈ နညးစနစ- အသးျပပ လမးၫႊနwww.mande.co.uk/docs/MSC-Guide.pdf

အရငးအျမစစာရငးမား ၁၅၉

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရနတစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ပးေပါငးပါဝငေစာငၾကညျခငးႏငအကျဖတျခငး (နညးလမး ၇)

မမတ႔ ကယပငဖာ ေပၚတြင အပစကျခငး - ရပရြာလထ အေျချပ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး အတြက လမးၫႊန နဒါနး

ဤလမးၫႊနတြင ရပရြာလထ အေျချပ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး လပေဆာငရသည အေၾကာငးရငးမားက ေဆြးေႏြးထားၿပး လပေဆာငမႈ သေတသနမားမ တဆင အျပနအလန သငယျခငး အတြက နညးစနစမားက မတဆကထားပါသည။ ေနာကဆကတြတြင နညးလမး ေျမာကမားစြာကလညး ထညသြငးထားပါသည (ဥပမာ- သခခမးသာ၏ လကၡဏာမား ဇယား၊ အတြငးႏင အျပင အဖြ႔အစညးမား၏ ဇယားမား၊ လပေဆာငမႈ ေစာငၾကညျခငး ဇယား၊ အစညးအေဝး ျပကၡဒန၊ ဝနေဆာငမႈ ေပးအပသမားႏင သေဘာတညခက) ။

မမတ႔ ကယပငဖာ ေပၚတြင အပစကျခငး - ရပရြာလထ အေျချပ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး အတြက လမးၫႊနနဒါနးhttp://siteresources.worldbank.org/INTCDD/Resources/sleepingg.pdf

ထေရာကမႈလမးေၾကာငးမား ပးေပါငးပါဝင ခြျခမးစတျဖာသးသပမႈ (PIPA)

ဤအရငးအျမစတြင စာဖတသက အဓကအဆင ၆ ဆင မ ေခၚေဆာငသြားေသာ အငတာနကေပၚရ လကစြစာအပတစခ ပါဝငသည။ (၁) ျပနာအရငးအျမစျပပဆြပါ (၂) စမကနးရလဒမားက ရရေအာငျပပါ (၃) အနာဂါတရညမနးခကက ဖနတးပါ (၄) ကြနရကေျမပမားဆြပါ (၅) ရလဒ ယတ ပစငယက ဖနတးပါ (၆) ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး အစအစဥက ဖနတးပါ။

ထေရာကမႈလမးေၾကာငးမား ပးေပါငးပါဝင ခြျခမးစတျဖာသးသပမႈ (PIPA)၊wiki.http://boru.pbworks.com/w/page/13774903/FrontPage

ပးေပါငးပါဝင အကျဖတျခငး အတြက လမးၫႊနခကမား

ဤလမးၫႊနတြင ပးေပါငးပါဝင အကျဖတျခငး ဆသညမာ အဘယက႔သ႔ ျဖစသည၊ ယငးသည သမားရးက အကျဖတျခငး လပငနးစဥႏင မညသ႔ျခားနားသည ဆသညက ရငးလငး ျပဆထားသည။ ယငးသည ပးေပါငးပါဝင အကျဖတျခငး လပငနးစဥ လပေဆာငရန တစဆငခငး လမးၫႊနမႈမား ႏင ျပနာမားက ကငတြယရန အၾကဥာဏမား ေပးထားသည။

NZAID၊ ၂ဝဝ၆၊ ပးေပါငးပါဝငအကျဖတျခငးအတြက လမးၫႊနခကမားhttp://nzaidtools.nzaid.govt.nz/participatoryevaluation

ကငသး လပေဆာငသမား အတြက နညးလမးမား - ေစးကြက ခတဆက လပေဆာငမႈမားတြင ကားမဆငရာႏင ဆငးရႏြမးပါးမႈက ဥးတည လပေဆာငျခငး

ဤနညးလမးတြင ဆငးရႏြမးပါးမႈႏင ကားမဆငရာ အထးဂရျပ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး အတြက က႑တစခ ပါဝငပါသည။ သကေရာကမႈ ဆငရာ အလငအျမန ဆနးစစမႈ နညးလမးမားတြင “မတငမ/ ၿပးေနာက”ႏင “စမကနးရျခငး/မရျခငး” ႏႈငးယဥခကမားက ျပဆေသာ ေျပာငးလမႈ (ဆကလကဖတရႈရန)

IFAD ၊ ၂ဝဝ၂။ ကငသး လပေဆာငသမား အတြက နညးလမးမား- ေစးကြကခတဆက လပေဆာငမႈမားတြင ကားမဆငရာႏင ဆငးရႏြမးပါးမႈက ဥးတညလပေဆာငျခငး၊ ေရာမၿမ႕။ www.ifad.org/gender/tools/gen-der/Toolkit.pdf

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၆၀

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရနတစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ပးေပါငးပါဝငေစာငၾကညျခငးႏငအကျဖတျခငး (နညးလမး ၇)

ကငသး လပေဆာငသမား အတြက နညးလမးမား - ေစးကြက ခတဆက လပေဆာငမႈမားတြင ကားမဆငရာႏင ဆငးရႏြမးပါးမႈက ဥးတည လပေဆာငျခငး

ဆကစပပျပဇယားႏင ၾကြယဝမႈ အဆငျပဇယားမား ပါရပါသည။ ယငးတ႔သည ေကးရြာမားတြင အမးသား၊ အမးသမး သးျခားအပစ ႏစစဖြ႔ၿပး ေဆာငရြကႏငေသာ ကားမဆငရာ အထးဂရျပသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးဆငရာ နညးစနစမား ျဖစပါသည။

IFAD ၊ ၂ဝဝ၂။ ကငသး လပေဆာငသမား အတြက နညးလမးမား- ေစးကြကခတဆက လပေဆာငမႈမားတြင ကားမဆငရာႏင ဆငးရႏြမးပါးမႈက ဥးတညလပေဆာငျခငး၊ ေရာမၿမ႕။ www.ifad.org/gender/tools/gen-der/Toolkit.pdf

မဝါဒအကဥးခပ - ပးေပါငးပါဝင ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး

အကဥးခပတြင ပးေပါငးပါဝင ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး (PM&E) ႏင ယငးက စတဝငစားရသည အေၾကာငးမားက ေဖာျပထားပါသည။ ယငးသည လကေတြ႔ အသးခမႈမား ႏင ပပးရန အမားအားျဖင သးစြေသာ နညးလမးမား (ဥပမာ- ေျမပမား၊ ဆကစပမႈျပပမား၊ ဒငယာရမား၊ ဇယား အမတေပးျခငးမား) က ေလ႔လာပါသည။ အကဥးခပတြင ဖြ႔ၿဖးမႈ ေအဂငစမား PM&E က ပမ စတဝငစားလာျခငး အၫႊနးကနးမား ေရြးခယျခငးႏင သကေရာကမႈမားကလညး ေလ႔လာပါသည။

ဖြ႔ၿဖး တးတကေရး ေလ႔လာမႈ အငစတက (IDS) ၁၉၉၈။ မဝါဒ အကဥးခပ - ပးေပါငးပါဝင ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး။ေျပာငးလျခငးမ တဆင ေလ႔လာျခငး။www.ids.ac.uk/index.cfm?objectid=01D512C5-5056-8171-7BA528050E140ED9

အထကပါနညးလမးမားက ၾကညပါ။• ကမၻာ႔ဘဏ၊ ၁၉၉၆၊ ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငးႏင လမႈေရးဆငရာဆနးစစျခငး- နညးလမးမား၊ နညးစနစမား။

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကေသာ M&E ဆငရာ အစတအပငးပါဝငပါသည။ http://gametlibrary.worldbank.org/FIlES/216_Guidelines%20for%20participation%20&%20social%20assessment%20-%20world%20Bank.pdf

• FAO၊ ၁၉၉ဝ၊ ရပရြာလထ၏ နညးလမးမား၊-ရပရြာလထပငသစေတာစနစတြင ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငး၊ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငးအတြက အၾကဥာဏ၊ နညးစနစမား၊ နညးလမးမား ၊ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး နညးလမးမား ပါဝငပါသည။ www.fao.org/docrep/x5307e/x5307e00.htm

ကားမဆငရာမတေရးနညးလမးမား

ကားမဆငရာႏင ဖြ႔ၿဖးေရးဆငရာ ေနာကဆးေပၚ နညးလမး အစအေဝး - အၾကမးဖငး အစရငခစာ

ဤနညးလမး အစအေဝးသည အထးသျဖင ကားမဆငရာႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ ခဥးကပမႈမား အၾကား ဆခကႏင ယငးတ႔က စမကနးမား၊ အစအစဥမား၊ မဝါဒမား၊ အငစတကးရငးမား အတြငးသ႔ အေပါငး သေဘာေဆာငကာ မညသ႔မညပ ေပါငးစပႏငမညက ေလ႔လာသည။ ယငးသည ကားမဆငရာ ဆကစပမႈ ကစၥမားက ေလ႔လာသညအခါ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး နညးစနစမားက ဂရတစက (ဆကလကဖတရႈရန)

Bridge. Institute of Development Studies၊ ၂ဝဝ၁။ကားမဆငရာႏင ဖြ႔ၿဖးေရးဆငရာ ေနာကဆးေပၚ နညးလမး အစအေဝး - အၾကမးဖငး အစရငခစာwww.bridge.ids.ac.uk/go/bridge-publications/cuttingedge-packs/gender-and-participation/

အရငးအျမစစာရငးမား ၁၆၁

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရနတစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ကားမဆငရာမတေရးနညးလမးမား

ကားမဆငရာႏင ဖြ႔ၿဖးေရးဆငရာ ေနာကဆးေပၚ နညးလမး အစအေဝး - အၾကမးဖငး အစရငခစာ

ေရြးခယမႈ လအပေၾကာငး အထးေဖာျပပါသည။ ဥပမာအားျဖင မယားၿပငကစၥႏင အျခား အမတြငး အၾကမးဖကမႈ ကစၥမားက အမးသမးမားသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဆကစပမႈျပပမား၊ ဇယားမား အသးျပျခငးျဖင ေဖာျပႏငျခငး မရဘ ယငးကစၥမား အတြက နကရႈငးေသာ ေဆြးေႏြးမႈမား လအပႏငပါသည။

Bridge. Institute of Development Studies၊ ၂ဝဝ၁။ကားမဆငရာႏင ဖြ႔ၿဖးေရးဆငရာ ေနာကဆးေပၚ နညးလမး အစအေဝး - အၾကမးဖငး အစရငခစာwww.bridge.ids.ac.uk/go/bridge-publications/cuttingedge-packs/gender-and-participation/

ကားမဆငရာ ခြျခမးစတျဖာသးသပမႈ နညးလမးမား

ဤနညးလမးမားတြင ကားမဆငရာ ခြျခမးစတျဖာ သးသပခကရ အဆင တစဆငခငး အတြက ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ နညးလမးမား အသးျပျခငးက လမးညြႊနေပးပါသည။ ယငးတ႔တြင လပေဆာငခက ျပကၡဒန၊ အထး စတဝငစားေသာ အပစမား ႏင အတြလက အဆင သတမတျခငးတ႔ ပါဝငပါသည။

ကေနဒါ အမးသမးမား၏ အဆငအတနး၊ ၂ဝဝ၄၊ ကားမဆငရာ ခြျခမးစတျဖာ သးသပခက နညးလမးမား၊ ကားမဆငရာႏင ဆငးရ ႏြမးပါးမႈ ဆငရာ စမကနး။www.crvawc.ca/documents/ARe-portontheGenderandPovertyPro-ject.pdf

ကားမဆငရာ ညမမႈက ျမငတငေရး အတြက ထေရာကေသာ ဗဟာမား - ေလ႔ကငခနး မတစမား

လပေဆာငမႈမား ပစထတျခငး၊ အေကာငအထည ေဖာျခငးႏင ေစာငၾကညျခငးတ႔တြင ကားမဆငရာ ညမမႈက ျမငတငရန ဤမတစမားက ၿပးျပညစစြာ လမးၫႊနထားပါသည။ ယငးတြင အမးသမးမားႏင ယငးတ႔၏ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈက ဥးတညေသာ ဗဟာမား၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငးတြင ကားမဆငရာ တ႔ျပနမႈရေသာ အၫႊနးကနးမား အသးျပျခငးျဖင အမးသမးမား၏ အျမငမားက ခနလပထားျခငး မျဖစေစရနႏင တငပင ေဆြးေႏြးျခငးမားတြင အမးသားႏင အမးသမး ႏစစလး ပါဝငရန ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဗဟာမား အသျပျခငးတ႔ ပါဝငပါသည။

Gendernet. ကားမဆငရာ ညမမႈက ျမငတငေရး အတြက ထေရာကေသာ ဗဟာမား - ေလ႔ကငခနး မတစမား

www.oecd.org/datao-ecd/20/16/44750309.pdf

ကားမဆငရာ စဥးစားခကမားက ေခတေရစးေၾကာငး ျဖစေစျခငး လကေတြ႔ကငသးမႈ - နညးလမးမား

ဤနညးလမးမားတြင ကားမဆငရာ စဥးစားခကမားက ေခတေရစးေၾကာငး ျဖစေစျခငး အတြက စမကနးႏင ဆကစပသမား ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး၊ ကားမဆငရာ ခြျခမးစတျဖာ ေလ႔လာျခငး၊ လပေဆာငဖြယမား၊ (ဆကလကဖတရႈရန)

UNDP ၊ ၂ဝဝ၇၊ ကားမဆငရ ာစဥးစားခကမားက ေခတေရစးေၾကာငး ျဖစေစျခငး လကေတြ႔ကငသးမႈ - နညးလမးမားhttp://europeandcis.undp.org/home/show/6D8DE77F-F203-1EE9-B2E5652990E8B4B9

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၆၂

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရနတစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ကားမဆငရာမတေရးနညးလမးမား

ကားမဆငရာ စဥးစားခကမားက ေခတေရစးေၾကာငး ျဖစေစျခငး လကေတြ႔ကငသးမႈ - နညးလမးမား

ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငးတ႔က ပစထတျခငး အပါအဝင အဆင ၁ဝ ဆင က အၾကမးအားျဖင ေဖာျပထားသည။ အထးသျဖင အပခပမႈဆငရာ ဖြ႔စညး တညေဆာကမႈမားတြင အမးသမးမား ပါဝငမႈ နညးပါးေနျခငး စသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေရးဆငရာ ကစၥမားက ေလ႔လာသည။

UNDP ၊ ၂ဝဝ၇၊ ကားမဆငရ ာစဥးစားခကမားက ေခတေရစးေၾကာငး ျဖစေစျခငး လကေတြ႔ကငသးမႈ - နညးလမးမားhttp://europeandcis.undp.org/home/show/6D8DE77F-F203-1EE9-B2E5652990E8B4B9

ကားမဆငရာ စဥးစားခကမားက ေခတေရစးေၾကာငး ျဖစေစျခငး နညးလမးမား ေစးကြက

ဤအရငးအျမစတြင အဖြ႔အစညးမားစြာမ နညးလမးမားက လပေဆာငမႈ အမးအစားအလက စစညးၿပး ေဖာျပထားသည (ဥပမာ- ကားမဆငရာ စဥးစားခကမားက ေခတေရစးေၾကာငး ျဖစေစျခငး ဗဟာနညးလမး၊ ကားမဆငရာ ခြျခမးစတျဖာ သးသပျခငး နညးလမး၊ ကြျပားျခားနားေသာ က႑မား အတြက နညးလမးမား)။ နညးလမး မားစြာတ႕သည အမးသမးမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ကစၥမားက ေလ႔လာသည။

UNDP ၊ ကားမဆငရာ စဥးစားခကမားက ေခတေရစးေၾကာငး ျဖစေစျခငး နညးလမးမား ေစးကြက၊ မတခကျပထားေသာ အရငးအျမစ လမးၫႊနစာအပ။

www.undp.org/women/tools_marketplace.pdf

ေကာငးမြနေသာအပခပမႈႏငစြမးေဆာငရညဖြ႔ၿဖးမႈနညးလမးမား

လမႈေရး တာဝနခမႈ အတြက သငတနး ဆရာမား လကစြ

ဤစာအပတြင ျပညသ႔နတ ႏင ျပညသလထႏင ထေတြ႔ဆကဆမႈ၊ အစးရဗဟ ခပကငမႈ ေလာ႔ချခငး၊ လမႈေရး တာဝနခမႈ၊ ျပညသ႔ ဘ႑ာေရး စမခန႔ခြမႈ၊ ပးေပါငးပါဝင အစအစဥ ေရးဆြျခငးမား၊ ဘကဂက ျပငဆငျခငး၊ အသးစရတ ေျခရာချခငးႏင ဝယယေရးဆငရာ ေစာငၾကညျခငးတ႔ အတြက သတငး အခကအလကမား၊ သငတနးအတြက အကးအကားမား ပါဝငသည။

ANSA-EAP ၊ ၂ဝ၁ဝ၊ လမႈေရးတာဝနခမႈအတြက သငတနးဆရာမား လကစြ

www.ansa-eap.net/learning-in-ac-tion/manual-fortrainers-on-social-accountability/

ေဒသႏရ အစးရ တာဝနခမႈ - အာဏာ နညးလမးမား

ဤအပငးတြင ေဒသႏရ အာဏာပငမား တာဝနခ ေဆာငရြကေရး အတြက ေကးလကျပညသမားက ကညရန နညးလမးမားက ေဖာျပထားသည။ ယငးသည ဝနေဆာငမႈ အရညအေသြး၊ အရငးအျမစ စမခန႔ခြမႈမား အတြက လထ ေမာမနးခကမားက ျမငမားေစၿပး အဆငျမငတငမႈမား လပေဆာငရန အတြက အဆငမားက ေဖာျပထားသည။ (၁) အရငးအျမစမားက ထနးခပမႈႏင အသးျပမႈႏင စပလဥး၍ သျမငမႈက ျဖစေစရန (၂) ပးေပါငးပါဝငၿပး အရငးအျမစမား ဆနးစစမႈ လပေဆာငရန (ဆကလကဖတရႈရန)

IIED ၊ ၂ဝဝ၅၊ ေဒသႏရ အစးရ တာဝနခမႈ - အာဏာ နညးလမးမား

www.policy-powertools.org/Tools/Ensuring/docs/local_government_accountability_tool_english.pdf

အရငးအျမစစာရငးမား ၁၆၃

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရနတစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ေကာငးမြနေသာအပခပမႈႏငစြမးေဆာငရညဖြ႔ၿဖးမႈနညးလမးမား

ေဒသႏရ အစးရ တာဝနခမႈ - အာဏာ နညးလမးမား

(၃) ယၾကညရေသာ ေကးရြာအဆင အဖြ႔အစညးမား ထေထာငရန (၄) ေခါငးေဆာငမႈႏင လပေဆာငမႈ (ဥပမာ- အစးရ လပေဆာငမႈမား ၊ ရညမနးခကမား၊ အစအစဥမားႏင ဘကဂကတ႔၏ ပြငလငးျမငသာမႈ၊ ၊ စမခန႔ခြမႈတြင ပမ၍ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး။)

IIED ၊ ၂ဝဝ၅၊ ေဒသႏရ အစးရ တာဝနခမႈ - အာဏာ နညးလမးမား www.policy-powertools.org/Tools/Ensuring/docs/local_government_accountability_tool_english.pdf

စကားသႏင တာဝနခမႈ လမးၫႊန ဤလမးၫႊနသည စကားသ၊ တာဝနခမႈ သ႔မဟတ ျပညသမားႏင ထေတြ႔ ဆကဆေရး (ဥပမာ - ျပညသ အမတေပးကဒျပားမား၊ အမားျပညသ စာရငးစစ၊ ဆြေဆာငမႈ အေျချပ ေပးေခမႈမား၊ စမခန႔ခြမႈ ေကာမတမားတြင အမားျပညသ ထေတြ႔ဆကဆမႈ၊ ဘတဂက ေစာငၾကညမႈ၊ ပးေပါငးပါဝင အစအစဥ ေရးဆြျခငး၊ ကားမဆငရာ ဘတဂက ေရးဆြျခငးႏင လမႈေရးဆငရာ စာရငးစစေဆးျခငး) တ႔ တးတကေစေရး အတြက နညးလမးမားႏင စနစမားက အကျဖတသည။ မညသညတ႔သည အလပျဖစသည၊ ေအာငျမငေသာ အစအစဥမားက မညသ႔ေသာ ေျပာငးလမႈမားက ျဖစေစသည စသညတ႔က ထငရားစြာ ေဖာျပသည။

DFID ၊ အပခပမႈႏင လမႈေရးဖြ႔ၿဖးမႈ အရငးအျမစ ဗဟဌာန၊ ၂ဝ၁ဝ၊စကားသႏင တာဝနခမႈလမးၫႊန

www.gsdrc.org/go/topic-guides/voice-andaccountability

ျပညသ႔အသႏင လပေဆာငမႈ လမးညြနမတစမား

ဤလမးၫႊနသည ျပညသ႔အသက ရရႏငရန အဆငမားက ေဖာျပသည။ ပထမဥးစြာ ျပညသမားက စညး႐းျခငး၊ အမတေပး ကဒျပားမား အသးျပျခငး၊ ေတြ႔ရခကမားက ခြျခမးစတျဖာ သးသပျခငးျဖင ျပညသမားက ပါဝငေစသည။ ယငးတြင လပငနး အစအစဥ ေရးဆြရနႏင ပမ ေကာငးမြနေသာ မဝါဒႏင ဝနေဆာငမႈမား အတြက တကတြနးရန အတြက ကြနရကမား၊ မတဖကမား ထေထာငရန လအပသည။

world vision International၊ ၂ဝဝ၉၊ ျပညသ႕ အသႏင လပေဆာငမႈ လမးညြန မတစမား

www.transformational-develop-ment.org/ministry/transdev2.nsf/QuickReferenceGuideforIPM.pdf

ကၽြႏပတ႔ တငးျပည ကၽြႏပတ႔ အနာဂါတ - အကငပက ျခစားမႈ တကဖကရန လကတြ လပေဆာငျခငး

ကေမၻာဒးယားတြင ေရြးေကာကပြ ဆငရာ႐းက တာဝန ေပးအပျခငး ခရေသာ အစးရ အရာရမားႏင ပဂၢလကမားအား အကငပက ျခစားမႈ အေၾကာငးႏင မညသ႔ တကဖကရမည ဆသညက ဤလကစြ စာအပတြင ပညာေပးသည။ ဤလကစြ စာအပတြင အမားျပညသ အတြက အသးဝငေသာ အခကအလကမား ပါဝငသည။ယငးက သန႔ရငးေသာ လကလႈပရားမႈ၏ တစစတတစပငး အျဖစ ေဆာငရြကၿပး ကေမၻာဒးယားတြင အကငပကျခစားမႈ ေလာ႔ခေရး အတြက သျမငနားလညမႈႏင ပညာေပး အစအစဥမား ေဆာငရြကသည။

Pact၊ ၂ဝဝ၆၊ ကၽြႏပတ႔ တငးျပည ကၽြႏပတ႔ အနာဂါတ - အကငပက ျခစားမႈ တကဖကရန လကတြ လပေဆာငျခငး။

http://pactworld.org/galleries/resource-center/our_country_our_future.pdf

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၆၄

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရနတစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

ေကာငးမြနေသာအပခပမႈႏငစြမးေဆာငရညဖြ႔ၿဖးမႈနညးလမးမား

အမား ျပညသ ဆငရာ ဘတဂကမားတြင ျပညသမား ပါဝငေစျခငး - ပြငလငးျမငသာၿပး ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကႏငေသာ ဘတဂက ေရးဆြျခငး အတြက စနစမား

ဤစာေစာငသည အမားျပညသဆငရာ ဘတဂက ေရးဆြျခငး လပငနးစဥက ျပညသမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကႏငေစရန လမးဖြငျခငးႏင ပမ ပြငလငးျမငသာေသာ ဘတဂက အတြက စနစမား ဖနတးရန ရညရြယလက တထြင ဆနးသစေသာ စမကနး အသစမား အေကာငအထည ေဖာရန လကတင အေမရကားရ CSO ၁ဝ ခႏင လပေဆာငခေသာ ျဖစစဥ ေလ႔လာမႈမားက စစညးထားပါသည။

USAID၊ အမား ျပညသ ဆငရာ ဘတဂကမားတြင ျပညသမား ပါဝငေစျခငး - ပြငလငးျမငသာၿပး ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကႏငေသာ ဘတဂက ေရးဆြျခငး အတြက စနစမား၊

www.partners.net/Images/part-ners/English.pdf

အေျခခအေဆာကအအ - HIV ႏင AIDS ကာကြယတားဆးေရး နညးလမးမား

HIV ႏင AIDS တ႔ျပနမႈမားအတြက ေဒသခ NGO မားႏင ထေတြ႔လပကငျခငး

ဤစာေစာငတြင ေဒသခလကတြ လပေဆာငဖကမားႏင ထေတြ႔မႈဆငရာ ေအာငျမငေသာ နညးစနစမားႏင စပစမား (ယဥၿပငေသာ လပငနးစဥမ တဆင ေဒသခ NGO မားက တကရက ရနပေငြ ပ႔ပးျခငး၊ ေဒသခ NGO မားႏင တြဖက လပကငေသာ အျပညျပညဆငရာႏင ျပညတြငး NGO မား၊ ရပရြာလထ အေျချပ အဖြ႔အစညးမား [CBOs] က ရနပေငြ ေထာကပျခငးႏင ပ႔ပးျခငး အပါအဝင) က ၿပးျပညစေသာ အကဥးခပ အျဖစ ေဖာျပသည။ ယငးသည ေဒသခ ပးေပါငး လပေဆာငသမားႏင ထေတြ႔ လပေဆာငရနႏင အလရငမား၊ ႏငငအတြငးမ ဆးျဖတခက ခမတေသာ အဖြ႔အစညးမားက လမးၫႊနမႈ ျပရနအတြက အျခား အဖြ႔အစညးမားက ေထာကပ ကညရန ရညရြယသည။

Pact၊ ၂ဝဝ၅၊ HIV ႏင AIDS တ႔ျပနမႈမားအတြက ေဒသခ NGO မားႏင ထေတြ႔လပကငျခငးPACT၊ ၂ဝဝ၅၊

http://pactworld.org/galleries/resource-center/engaging_web.pdf

ယခအခါ အားလး အတတကြ!

HIV/AIDS အတြက ရပရြာလထ စညး႐းျခငးႏင ယခအခါ နညးလမးမားႏင အတတကြ!

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး နညးလမး ၁ဝဝ

ဤနညးလမးမားသည ရပရြာလထအား အတတကြ စတငျခငး၊ အတတကြ ဆနးစစျခငးႏင အစအစဥ ေရးဆြျခငး၊ အတတကြ လပေဆာငျခငး၊ အတတကြ ေစာငၾကညျခငး အကျဖတျခငး ႏင သးသပျခငး၊ အတအကြ စမကနး ခ႕ထြငျခငးစသည လပငနးစဥမားႏင ေတြ႔ၾကေစသည။ ယငးတ႔က ရပရြာလထအား စညး႐း လႈပရားျခငးက ျမငတငရန အတြက ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ နညးလမးမား၏ ေထာကခမႈရသည။ (ဆကလကဖတရႈရန)

International HIV and AIDS Alli-ance. ယခအခါ အားလး အတတကြ!HIV/AIDS အတြက ရပရြာလထ စညး႐းျခငး ႏင ယခအခါ နညးလမးမားႏင အတတကြ!ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး နညးလမး ၁ဝဝwww.aidsalliance.org/Publication-sdetails.aspx?Id=228

အရငးအျမစစာရငးမား ၁၆၅

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရနတစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

အေျခခအေဆာကအအ - HIV ႏင AIDS ကာကြယတားဆးေရး နညးလမးမား

ယခအခါ အားလး အတတကြ!

HIV/AIDS အတြက ရပရြာလထ စညး႐းျခငးႏင ယခအခါ နညးလမးမားႏင အတတကြ!

ပးေပါငးပါဝငေဆာငရြကျခငး နညးလမး ၁ဝဝ

အတတကြ အသးချခငးျဖင ဤအရငးအျမစ ႏစခတ႔သည HIVႏငAIDS ကစၥမားက ကငတြယ ေျဖရငးရန အတြက ပမ ထေရာကစြာ လပကငႏငရန အဖြ႔အစညးမားႏင ရပရြာလထမားက ပ႔ပးမႈျဖစေစသည။

International HIV and AIDS Alli-ance. ယခအခါ အားလး အတတကြ!HIV/AIDS အတြက ရပရြာလထ စညး႐းျခငး ႏင ယခအခါ နညးလမးမားႏင အတတကြ!ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး နညးလမး ၁ဝဝwww.aidsalliance.org/Publication-sdetails.aspx?Id=228

ပညာရည နမ႔ပါးေသာ ပရသတ အတြက HIV/AIDS/STI ဆငရာ ပညာေပး အစအစဥမား ဖနတးျခငး

ဤလမးၫႊနသည ဗဟာေျမာက အမအကင ေျပာငးလေရး အစအစဥ၏ တစစတတစပငး အျဖစ ပညာရည နမ႔ပါးေသာ ပရသတ အတြက ပညာေပး အစအစဥမား ဖနတးျခငးအတြက ၿပးျပညစေသာ နညးစနစက ေပးသည။ အဓက အဆငမားမာ ပရသတက သေတသနျပျခငး၊ ေပးလေသာ သတငး အခကအလက ပစႏင ဖနတးျခငး၊ ပစၥညး ကရယာမား ထတလပျခငး၊ ႀကတင စမးသပျခငးႏင ျပနလန ေလ႔လာျခငးတ႔ ျဖစသည။

FHI ၊ ၂ဝဝ၂၊ ပညာရညနမ႔ပါးေသာ ပရသတအတြက HIV/AIDS/STI ဆငရာ ပညာေပးအစအစဥမား ဖနတးျခငး www.fhi.org/NR/rdonlyres/ebk5qlqqaplq6f6w-kiy2jtfx47bt2ytk7api7szj7zb-jqud7onk3nxjs335etjo542fv-vzkr3tmfqc/lowlitguide2enhv.pdf?bcsi_scan_7823DFCE46415F3E=0&bcsi_scan_filename=lowlitguide2enhv.pdf

HIV/AIDS အစအစဥမားက ေစာငၾကညျခငး - ေထာကကျပသ၏ သငတနးလမးၫႊန

ဤသငတနးအတြက အရငးအျမစသည အရညအေသြး ျမငမားေသာ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး (M&E) လပေဆာငမႈမား အတြက ကၽြမးကငမႈ တညေဆာကေပးသည။ ဤသငတနးသည M&E မတဆက၊ စေဆာငးျခငး၊ ခြျခမးစတျဖာ သးသပျခငး ႏင ေစာငၾကညေသာ အခကအလကမားက အသးျပျခငး၊ M&E လပငနး အစအစဥက ဖနတးျခငး စသည အဓက အစတအပငး သးခ အေပၚ အေျခခထားပါသည ။

FHI ၊ ၂ဝဝ၄၊ HIV/AIDS အစအစဥမားက ေစာငၾကညျခငး - ေထာကကျပသ၏ သငတနးလမးၫႊန

www.fhi.org/en/hIvAIDS/pub/guide/meprogramguide.htm#down

စမကနး စကဝနး စမခန႔ခြမႈ - CBO ေလ႔ကင သငၾကားျခငး နညးလမးမား

ဤနညးလမးမားသည စမကနး စကဝနး စမခန႔ခြမႈမ တဆင HIV/AIDS စမကနးမားက ပမ စနစကစြာ ဖြ႔ၿဖးေစၿပး စမခန႔ခြရန CBO မား လအပေသာ အရညအေသြးႏင မမကယက ယၾကညမႈတ႕က တညေဆာကေပးပါသည။ ယငးသည CBO မားက ေလ႔ကင သငၾကားေပးရာတြင ပါဝငေသာ အေထာကအကျပသမား အတြက ဖနတးထားျခငး ျဖစၿပး NGO မား CBO မားသညလညး မမတ႕ကယတင အတြက အသးျပႏငပါသည။

Care and the International HIV/AIDS Alliance၊ ၂ ဝဝ၆။စမကနးစကဝနး စမခန႔ခြမႈ - CBO ေလ႔ကငသငၾကားျခငး နညးလမးမား www.ngopulse.org/resource/project-cyclemanagement-toolkit

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၆၆

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရနတစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

အေျခခ - HIV ႏင AIDS ကာကြယတားဆးေရး နညးလမးမား

HIV/AIDS တ႔ျပနျခငး အတြက NGO မား၊ CBO မားႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ အလပရ ေဆြးေႏြးပြမား - အေထာကအကျပသ အတြက လမးၫႊန

ဤလမးညႊြနသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ အလပ႐ ေဆြးေႏြးပြမား၊ အစညးအေဝးမား၊ ဖြ႔ၿဖးဆ ႏငငမားတြင HIV/AIDS တ႔ျပနျခငး အတြက NGO မား CBO မားႏင စစဥေရး လပေဆာငမႈမား အတြက ေထာကကသမားက ပ႔ပးေပးရန မေဝထားေသာ အေတြ႔အၾကမားက စစညးထားေသာ “အၾကဥာဏစာအပ” အျဖစ ဖနတးထားပါသည။ Alliance၊ ယငးႏင ပးေပါငး လပေဆာငသမား၏ လကေတြ႔ အေတြ႔အၾကမားမ ရယထားၿပး ယငးသည ရပရြာလထ ေျမပမားႏင တကၾကြစြာ နားေထာငျခငး ေလ႔ကငခနးမား စသည ထေရာကေသာ အၾကဥာဏမားျဖင ျဖညဆညးထားပါသည။

International HIV/AIDS Alliance၊ ၂ဝဝဝ၊HIV/AIDS တ႔ျပနျခငး အတြက NGO မား၊ CBO မားႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ အလပ႐ ေဆြးေႏြးပြမား- အေထာကအကျပသ အတြက လမးၫႊန

www.aidsalliance.org/publication-sdetails.aspx?id=150

အေျခခအေဆာကအအ - ေရႏငမလာစနစနညးလမးမား

သငတနး လကစြ

မလတနးေကာငးမားအတြက ေကာငးမြနေသာေရ၊ မလာစနစႏင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ သန႔ရငးေရး အေလ႔အထမား

လကစြစာအပတြင တစကယရည သန႔ရငးေရး၊ ေရညစညမးမႈမားႏင သန႔စငျခငး၊ သဘာဝ ပတဝနးကင ဆငရာ သန႔ရငးေရး အေၾကာငး ကေလးငယမား ေလ႔လာသငယႏငေစရန အတြက ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈမားႏင နညးလမးမားက အကဥးအားျဖင ေဖာျပထားပါသည။

llEE& UNICEF၊ ၂ဝဝ၈၊ သငတနး လကစြ - မလတနးေကာငးမားအတြက ေကာငးမြနေသာ ေရ၊ မလာစနစ ႏင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ သန႔ရငးေရးအေလ႔အထမား www.livelearn.org/resources/manuals/waterSanitation.pdf

ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငး အတြက နညးစနစမား - ရပရြာလထမား၊ အငစတကးရငးမား၊ မဝါဒ ခမတသမားႏင အတ

ယခ စာတမးသည ရပရြာလထ၊ အငစတကးရငး၊ မဝါဒ အဆငမားတြင ပးေပါငးပါဝင ဆနးစစျခငးက လမးၫႊနပါသည။ ေနာကဆကတြတြင ေဖာျပထားေသာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး နညးလမးမားသည ၾကြယဝမႈ အဆငခြျခငး၊ ရပရြာလထ ေျမပဆြျခငး၊ ေျမျပင အေျခအေန အရငးအျမစ ျဖန႔ေဝထားပမားက လညပတ ၾကညရႈျခငး၊ ေလကားမား၊ ဇယားအလက မေပးျခငးႏင အျခားေသာ နညးလမးမားစြာတ႔က လႊမးျခသည။

WSP၊ ၂ဝဝ၃၊ပးေပါငးပါဝငဆနးစစျခငးအတြက နညးစနစမား- ရပရြာလထမား၊ အငစတကးရငးမား၊ မဝါဒခမတသမားႏင အတ

www.wsp.org/wsp/sites/wsp.org/files/publications/global_met-guideall.pdf

အရငးအျမစစာရငးမား ၁၆၇

တစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရနတစဘကပါ စာမကႏာတြင ဇယားက ဆကလက ဖတရႈပါရန

အေျခခအေဆာကအအ - ေရႏငမလာစနစနညးလမးမား

SaniFOAM မတဆကျခငး - ထေရာကေသာ မလာစနစ ပစထတရန အတြက မလာစနစ အမအကငမားက ခြျခမးစတျဖာ သးသပျခငး မေဘာင

ဤလမးၫႊနသည မလာစနစ အမအကငမားက ခြျခမးစတျဖာ သးသပရနအတြက မေဘာငတစခက အၾကမးအားျဖင ေဖာျပထားသည။ (အမအကငဆငရာ၊ အခြငအလမး၊ လပေဆာငႏငစြမး၊)

WSP၊ ၂ဝဝ၉၊SaniFOAM မတဆကျခငး - ထေရာကေသာ မလာစနစ ပစ ထတရန အတြက မလာစနစ အမအကငမားက ခြျခမးစတျဖာ သးသပျခငး မေဘာင www.wsp.org/wsp/sites/wsp.org/files/publica-tions/GSP_sanifoam.pdf

ရပရြာလထ ဥးေဆာငေသာ အလးစ မလာစနစႏင ေကးလက ေဒသမားတြင မလာစနစက လကခ သးစြေအာင ႀကးပမး (TSSM) ရန ေဒသႏရ အစးရ၏ စြမးေဆာငရည တညေဆာကျခငး

ဤစာတမးတြင မလာစနစ အဆငျမငတငရန အတြက ရပရြာလထ တစဝနး ေတာငးဆမႈမား ဖနတးရနအတြက ရပရြာလထ ဥးေဆာငေသာ မလာစနစ ခဥးကပပမား အပါအဝင TSSM ခဥးကပပက အကဥးအားျဖင ေဖာျပထားပါသည။ ယငးသည ေဒသႏရ အစးရမား၏ စြမးေဆာငရည တညေဆာကေရး အတြက လမးၫႊနႏင ေအာငျမငမႈ ဇာတလမးမားကလညး မေဝထားပါသည။

WSP၊ ၂ဝ၁ဝ၊ ရပရြာလထ ဥးေဆာငေသာ အလးစ မလာစနစႏင ေကးလက ေဒသမားတြင မလာစနစက လကခ သးစြေအာင ႀကးပမး (TSSM) ရန ေဒသႏရ အစးရ၏ စြမးေဆာငရည တညေဆာကျခငး www.wsp.org/wsp/sites/wsp.org/files/pub-lications/wSP_BuildingCapac-ity_TSSM.pdf

PHAST (ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ တစကယရည သန႔ရငးေရးႏင မလာစနစ ျပျပငေျပာငးလေရး) အဆငအလက လမးၫႊန - ဝမးပက ဝမးေလာေရာဂါ ထနးခပေရး အတြက ပးေပါငးပါဝငေသာ ခဥးကပပ

ဤလမးၫႊနတြင PHAST ၏ အကဥးခပ ေဖာျပခကႏင တစဆငခငး အတြက အခကအလကမား ပးေပါငးပါဝင လပေဆာငေသာ ခဥးကပပ ရပရြာလထ ယငးတ႔၏ သဘာဝပ တဝနးကငက အဆငျမငတငရန ၊ ယငးတ႔၏ ေရႏင မလာ အေဆာကအအမားက စမခန႔ခြရန၊ အထးသျဖင ဝမးပကဝ မးေလာေရာဂါက ကာကြယရန - အဆင ၁၊ ျပနာက ရာေဖြသတမတျခငး (ရပရြာလထထမ ဇာတလမးမား)၊ အဆင ၂၊ ျပနာက ဆနးစစျခငး (ေရ၊ မလာစနစက ဆကစပမႈျပပမား ေရးဆြျခငးႏင အေလ႔အထမားက ေလ႔လာစစမးျခငး)၊ အဆင ၃၊ ေျဖရငးရန နညးလမးမား အတြက အစအစဥဆြျခငး၊

WHO၊ ၁၉၉၈၊ PHAST (ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ တစကယရည သန႔ရငးေရးႏင မလာစနစ ျပျပငေျပာငးလေရး) အဆငအလက လမးၫႊန - ဝမးပက ဝမးေလာေရာဂါ ထနးခပေရး အတြက ပးေပါငးပါဝငေသာ ခဥးကပပ

www.who.int/water_sanitation_health/hygiene/envsan/phastep/en/

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၆၈

အျခားလပေဆာငသညနယပယမား

ေျမလႊာက ခြဖကျခငး - သယဇာတ ထတယေရးႏင အေျခခ အေဆာကအအ စမကနးမားတြင ရပရြာလထက ထေတြ႔ ဆကဆျခငး

ရပရြာလထက ပမေကာငးမြနေသာ လပငနးစဥက ေတာငးဆႏငေစရန လပေဆာငစဥ ရပရြာလထႏင ထေတြ႔ဆကဆသည အရညအေသြးက ျမငတငရနအတြက ကမၸဏမားႏင ဘ႑ာေရး အဖြ႔အစညးမား အတြက မ ၇ ခ ပါဝငသည မေဘာင တစခက ဤအစရငခစာတြင မတဆကထားပါသည။

World Resources Institute၊ ၂ဝဝ၉၊ ေျမလႊာက ခြဖကျခငး - သယဇာတ ထတယေရးႏင အေျခခ အေဆာကအအ စမကနးမားတြင ရပရြာလထက ထေတြ႔ ဆကဆျခငး၊ ဝါရငတန၊ ဒစ။ http://pdf.wri.org/break-ing_ground_engaging_com-munities.pdf?bcsi_scan_B90AE85AF6AB15C6=0&bcsi_scan_filename=breaking_ground_engaging_communities.pdf

ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဖြ႔ၿဖးမႈ - စကပးေရးႏင ေကးလကေဒသ ဖြ႔ၿဖးေရးတြင အကးေကးဇး ခစားရသမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး FAO လမးၫႊနမား

ယခ လမးၫႊနမားသည အပစအေျချပ၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈ အေျချပ ခဥးကပပမားက စကပးေရးႏင ေကးလကေဒသ ဖြ႔ၿဖးေရး ရငးႏးျမပႏမႈ အႀကးစား စမကနးမားတြင မညသ႔ ေပါငးစပ ထညသြငးရမညက မဝါဒ ခမတသမားႏင လကေတြ႔ ကငသးသမားအား လမးၫႊနေပးသည။ ယငးတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကမႈက ျမငတငရန ဗဟာမား၊ စမကနး ဖနတးျခငး၊ အဖြ႔ဖြ႔ျခငး၊ ဘ႑ာေရး အစအမမား၊ သငတနးေပးျခငး၊ ေစာငၾကညျခငးႏင အကျဖတျခငး စသညတ႔ အပါအဝင ေခါငးစဥမားစြာအတြက အၾကဥာဏမား ပါဝငသည။

FAO၊၂ဝဝ၃၊ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကေသာ ဖြ႔ၿဖးမႈ- စကပးေရးႏင ေကးလကေဒသ ဖြ႔ၿဖးေရးတြင အကးေကးဇး ခစားရသမား ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး FAO လမးၫႊနမား၊ ေရာမၿမ႕။www.fao.org/docrep/007/ad817e/ad817e00.htm

Eldis ဖြ႔ၿဖးေရးဆငရာ သတငး အခကအလကမားသ႔ Eldis မခဥး တြငပါရသည ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကျခငး ဆငရာ စာမကႏာမားတြင ဖြ႔ၿဖးေရး လပေဆာငေနသမား အတြက အငတာနကေပၚရ လကစြမားႏင လကေတြ႔နညးလမးမားက ေဖာျပထားသည။ ရယႏငေသာ စာတမးမားအနက ဆငးရႏြမးပါးမႈက ပးေပါငးပါဝင ေျမပေရးဆြျခငး၊ ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကႏငေသာ ဆကသြယေရး ဗဟာမား အတြက လကစြႏင ပးေပါငးပါဝင ေဆာငရြကႏငေသာ ေကးလကေဒသ ဆကသြယေရးစနစ အကျဖတခက အတြက လမးၫႊန စသညတ႔ ပါဝငသည။

Eldis အငတာနက စာမကႏာ www.eldis.org/go/topics/resourceguides/manuals-and-toolkits/participation-manuals-and-toolkits

အရငးအျမစစာရငးမား ၁၆၉

အကးအကား

1 The Guide updates and supersedes ADB. 2006. Strengthening Participation for Development Results. A Staff Guide to Consultation and Participation. Manila.

2 ADB. 2008. Strategy 2020: The Long-Term Strategic Framework of the Asian Development Bank 2008–2020. Manila.

3 ADB. 2007. Handbook on Social Analysis. Manila; ADB. 2007. Guidelines for Preparing a Design and Monitoring Framework. Manila; and ADB. 2009. Civil Society Organization Sourcebook: A Staff Guide to Cooperation with Civil Society Organizations. Manila.

4 Recipients of grants, loans, or technical assistance

5 OECD. 2005/2008. The Paris Declaration on Aid Effectiveness and the Accra Agenda for Action. OECD Publishing. www.oecd.org/dataoecd/11/41/34428351.pdf?bcsi_scan_7823DFCE46415F3E=QqkpJfKDPhj7U1lMihD1WBsAAAC40wFA&bcsi_scan_filename=34428351.pdf

6 ADB. 2009. Annual Report on Cooperation with Civil Society. Manila. p. 13; ADB. 2009. Civil Society Organization Sourcebook: A Staff Guide to Cooperation with Civil Society Organizations. Manila. pp. 6–8.

7 IED has published the following Special Evaluation Studies: ADB. 1999. The Role of NGOs and Community-Based Organizations in Asian Development Bank Projects. Manila; ADB. 2001. Participatory Development Processes in Selected Asian Development Projects in Agriculture, Natural Resources and Social Infrastructure Sectors. Manila; ADB. 2003. Participatory Approaches in Forest and Water Resource Operations in Selected Developing Member Countries. Manila; ADB. 2004. Special Evaluation Study: Effectiveness of Participatory Approaches: Do the New Approaches Offer an Effective Solution to the Conventional Problems in Rural Development Projects. Manila; ADB. 2006. Involvement of Civil Society Organizations in ADB’s Operations. Manila.

8 ADB. 2009. Safeguard Policy Statement. Manila.

9 ADB. 1996. Mainstreaming Participatory Development Processes. Manila. p. 8.

10 OECD DAC Expert Group on Aid Evaluation. 1997. Evaluation of Programs Promoting Participatory Development and Good Governance. Synthesis Report, 22. Paris.

11 ADB. 2007. The Cost of Incorporating Participation into ADB Projects. Consultant’s report. Manila.

12 ADB. 2009. Civil Society Organization Sourcebook: A Staff Guide to Cooperation with Civil Society Organizations. Manila. p. 38: CSO Contributions to ADB Policy Formulation.

13 ADB. 2006. Staff Instructions on Definition of Directional Documents and Processing of Policy and Strategy Papers. Manila (outlines the procedures for identifying, preparing, and processing policy and strategy papers); ADB. 2007. Country Partnership Strategy Guidelines. Manila.

၁၇၀

14 ADB. 2003. ADB-Government-NGO Cooperation: A Framework for Action, 2003-5. www.adb.org/NGO/Framework/framework_development.asp (prepared using the write shop methodology).

15 Endnote 12. pp. 39–40: Good Practice in Engaging CSOs in Policy Development.

16 ADB. 2006. Staff Instructions on Definition of Directional Documents and Processing of Policy and Strategy Papers. Manila. Appendix 4. p. 20.

17 ADB. 2007. Country Partnership Strategy Guidelines. Manila.

18 ADB. 2009. Better and Faster Loan Delivery: A Quick Guide. Manila (see for more information on the streamlined business processes).

19 ADB. 2011. Technical Assistance. Operations Manual. OM D12/BP. Manila.

20 ADB. Financial resources. www.adb.org/About/financial-resources.asp

21 ADB. Initial Poverty and Social Analysis (IPSA) Template. www.adb.org/Documents/Others/Social-Analysis-Toolkit/sat0700.asp

22 ADB. 2007. Guidelines for Preparing a Design and Monitoring Framework. Manila.

23 ADB. 2004. Sector Diagnosis in Education. Manila; ADB. 2005. Improving the Relevance and Feasibility of Agriculture and Rural Development Operations: How Economic Analyses Can Help. Manila.

24 ADB. Summary Poverty and Social Analysis (SPRSS) Template. www.adb.org/Documents/Others/Social-Analysis-Toolkit/sat0700.asp

25 ADB. 2007. Implementing Small Projects with Community Participation. Project Administration Instructions. PAI 5.10. Manila. www.adb.org/Documents/Manuals/PAI/PAI-5.10-2011Jan24.pdf

26 ADB. 2003. Promotion of Cooperation with NGO. Operations Manual. OM E4/BP. Manila (recognizes that “NGO knowledge and perspectives similarly can be applied to project benefit or impact monitoring and evaluation. Where appropriate, ADB review, monitoring, and evaluation missions may contact NGOs to gain their views and gather additional information”).

27 International Finance Corporation (IFC). 1998. Doing Better Business through Effective Public Consultation: A Good Practice Manual. Washington, DC. www.ifc.org/ifcext/sustainability.nsf/AttachmentsByTitle/p_pubconsult/$FILE/PublicConsultation.pdf; IFC. 2003. Good Practice Note on Addressing the Social Dimensions of Private Sector Projects. Washington, DC. www.ifc.org/ifcext/enviro.nsf/AttachmentsByTitle/p_socialGPN/$FILE/SocialGPN.pdf

28 ADB. 2007. Handbook on Social Analysis. Manila. pp. 103–105. www.adb.org/Documents/Handbooks/Social-Analysis/social-analysis-handbook.pdf

29 ADB. Participation. Resources for facilitating meetings and managing workshops. www.adb.org/participation/toolkit-facilitating-meeting.asp

အကးအကား ၁၇၁

30 ADB. 2007. Country Partnership Strategy Guidelines. Manila; ADB. 2007. Guidelines for Preparing a Design and Monitoring Framework. Manila.

31 ADB. 2006. Poverty Handbook. Analysis and Processes to Support ADB Operations: A Working Document. Manila. p. 100 (participatory living standards assessment), p. 101 (participatory poverty assessment), p. 102 (rapid rural appraisal and participatory rural appraisal); ADB. 2007. Handbook on Social Analysis. Manila. p. 21 (Figure 4: Project Preparation), p. 23 (Table 2: Poverty and/or Social Analysis Requirements by Project Classification), p. 27 (Table 3: IPSA Tools and Outputs), p. 34 (Table 4: Social Analysis during Project Design).

32 Primary data is collected directly or firsthand. Published data and data collected in the past or by other parties is called secondary data.

33 For more information on participatory analysis and safeguards see Guide section on safeguards. p. 53. For more information on participatory gender analysis see Guide section on gender equity. p. 57.

34 World Bank. 1996. Participation and Social Assessment. Tools and Techniques. Washington, DC. http://info.worldbank.org/etools/docs/library/238582/toolkit.pdf

35 ADB. 2007. Handbook on Social Analysis. Manila. pp. 82–90. ADB; ADB website. Participation Methods and Approaches. www.adb.org/participation/toolkit-methods-approaches.asp

36 Overseas Development Institute (ODI). 2001. A Rough Guide to PPA. Participatory Poverty Assessment. An introduction to theory and practice. London.

37 ADB and National Statistics Office Mongolia. 2006. Participatory Poverty Assessment in Mongolia. Manila; ADB. 2001. Participatory Poverty Assessment in Cambodia. Manila; ADB. 2006. Participatory Poverty Assessment in Lao People’s Democratic Republic. Manila.

38 ADB. 2007. Handbook on Social Analysis. Manila. pp. 173–176 (Risk and vulnerability profiles); World Bank. 2002. Beneficiary Assessment. Washington, DC. http://siteresources.worldbank.org/INTPSIA/Resources/ 490023-1121114603600/beneficiary_assessment.pdf

39 ADB. 2006. Loan to the People’s Republic of China for the Shandong Hai River Basin Pollution Control Project. Manila.

40 Live & Learn Environmental Education (LLEE). 2004. Learning Circle Facilitators’ Guide to Promote Sustainable Development in the Tonle Sap. Phnom Penh (See Guide section on participation in water and sanitation for more information, p. 56).

41 Nam Theun 2. Social Development Plan. www.namtheun2.com/index.php?option=com_content& view=article&id=86&Itemid=94

42 ADB. 2007. Handbook on Social Analysis. Manila. pp. 112–115 (Consultation and Participation Plans).

43 ADB. 2009. Report and Recommendation of the President to the Board of Directors: Proposed Technical Assistance for the Nepal Community Irrigation Project. Manila. www.adb.org/Documents/RRPs/NEP/38417/38417-02-nep-oth-01.pdf

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၇၂

44 World Bank. Development Communication. http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/TOPICS/EXTDEVCOMMENG/0,,contentMDK:21460410~menuPK:490442~pagePK:34000187~piPK:34000160~theSitePK:423815,00.html

45 ADB. 2011. Working Paper (W-paper) on the Review of ADB’s Public Communications Policy. Manila.

46 World Bank. 2008. Development Communication Sourcebook. Broadening the boundaries of communication. Washington, DC. http://siteresources.worldbank.org/EXTDEVCOMMENG/Resources/DevelopmentCommSourcebook.pdf?bcsi_scan_7823DFCE46415F3E=0&bcsi_scan _filename=DevelopmentCommSourcebook.pdf

47 Cooperation Committee for Cambodia. NGO Good Practice Project. www.ccc-cambodia.org/ccc-project/gppproject.html; Philippine Council for NGO Certification. www.pcnc.com.ph/; Pakistan Center for Philanthropy. www.pcp.org.pk/pcp/documents/G2G%202nd%20Volume.pdf?bcsi _scan_4A9F3C89B2667B28=0&bcsi_scan_filename=G2G%202nd%20Volume.pdf

48 CIVICUS. Civil Society Index. www.civicus.org/csi

49 ADB. 2008. Civil Society Organization Sourcebook. Manila, pp. 43–49 (section on “assessing a potential partner”).

50 World Bank. Participatory Monitoring and Evaluation. Tools and Methods. http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/TOPICS/EXTSOCIALDEVELOPMENT/EXTPCENG/0,,contentMDK:20509330 ~menuPK:1278210~pagePK:148956~piPK:216618~theSitePK:410306,00.html

51 New Zealand’s International Aid and Development Agency (NZAID). 2006. NZAID Guideline on Participatory Evaluation. Auckland.

52 Making Markets Work Better for the Poor. www.markets4poor.org/

53 R. Davies and J. Dart. 2005. The “Most Significant Change” (MSC) Technique. A Guide to Its Use. http://mande.co.uk/docs/MSCGuide.pdf

54 ADB. Participation. Methods and Approaches. www.adb.org/participation/toolkit-methods-approaches.asp

55 Participatory Impact Pathway Analysis. Wiki. http://boru.pbworks.com/

56 ADB. 2009. Technical Assistance Addressing the Pre- and Post Challenges of the Rice Supply Chain. Manila. www.adb.org/documents/tars/reg/43188-reg-tar.pdf (reports on Participatory Impact Pathway Analysis (PIPA) Workshop for Rice Postharvest Project in Viet Nam).

57 The Citizen Report Card Toolkit was developed by the Public Affairs Centre of Bangalore, India in 2006 (www.citizenreportcard.com/index.html) as part of the following technical assistance aimed at strengthening DMC knowledge in the use of tools for improving the delivery of transparent public services and preventing corruption. ADB. 2005. Regional Capacity Development Technical Assistance to Develop Pro-Poor Governance Capability and Knowledge. Manila.

အကးအကား ၁၇၃

58 World Bank. 2002. Sleeping on Our Own Mats: An Introductory Guide to Community-Based Monitoring and Evaluation. http://siteresources.worldbank.org/INTCDD/Resources/sleepingg.pdf

59 ADB. 2000. Loan to the Socialist Republic of Viet Nam for the Rural Health Project. Manila.

60 Poverty and Economic Policy Research Network. www.pep-net.org/programs/cbms/country-project-profiles/cbms-philippines/

61 The term “consultation and participation” (C&P) is used in this section in direct reference to the language in ADB’s 2009 Safeguard Policy Statement (SPS). The SPS also clearly defines the term meaningful consultation. This Guide clarifies the relationship (see introduction) between C&P explaining how consultation, along with information generation and sharing, collaboration and partnership, is one of four main approaches to participation used in ADB operations.

62 ADB. 2006. Special Evaluation Study on Environmental Safeguards. Manila; ADB. 2006. Special Evaluation Study on Involuntary Resettlement Safeguards. Manila; ADB. 2007. Special Evaluation Study on Indigenous Peoples Safeguards. Manila.

63 ADB. Accountability Mechanism. www.adb.org/accountability-mechanism/

64 J. Rosien. 2010. Understanding the Asian Development Bank’s Safeguard Policy. What protections does the Bank’s new Safeguard Policy provide for communities and the environment? Victoria: Oxfam Australia. www.oxfam.org.au/resources/filestore/originals/OAus-ADBSafeguards-0610.pdf

65 ADB. 2003. Policy on Gender and Development. Manila.

66 ADB. Gender and Development Plan of Action 2011–2012. Under development at time of publication.

67 ADB. Information on Gender Action Plans. http://beta.adb.org/themes/gender/checklists-toolkits

68 ADB. 1995. Governance: Sound Development Management. Manila.

69 ADB. 2006. Second Governance and Anticorruption Action Plan (GACAP II). Manila.

70 ADB. 2008. Guidelines for Implementing ADB’s Second Governance and Anticorruption Action Plan (GACAP II). Manila.

71 ADB. 2005. Proposed Technical Assistance to the Islamic Republic of Pakistan for Support to Implementation of Gender Reform Action Plans. Manila.

72 Affiliated Network for Social Accountability in East Asia and the Pacific (ANSA-EAP). www.ansa-eap .net/ and South Asia Social Accountability Network (SasaNet). www.sasanet.org

73 ADB. 2005. Development, Poverty, and HIV/AIDS: ADB’s Strategic Response to a Growing Epidemic. Manila; ADB. 2008. An Operational Plan for Improving Health Access and Outcomes under Strategy 2020. Manila; ADB. 2010. Sustainable Transport Initiative. An Overview. Manila.

74 ADB. 2009. Investing in Creative Partnerships Against HIV and AIDS. Manila.

75 ADB. 2001. Water For All. The Water Policy of the Asian Development Bank. Manila.

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြကပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈကအားေကာငးေစျခငး၁၇၄

76 ADB. 2008. An Operational Plan for Improving Health Access and Outcomes under Strategy 2020. Manila.

77 For examples of community-centered approaches see projects in Nepal. www.adb.org/water/actions/NEP/community-participation-case-study.asp; Pakistan. www.adb.org/water/actions/PAK/Ladies-First-case-study.asp; and the Philippines. www.adb.org/water/actions/PHI/RWSS-case-study.asp

78 ADB. Model Terms of Reference. Diagnostic City Water Assessments. www.adb.org/Water/tools/City-Water-Assessments.asp

79 ADB. 2008. In the Pipeline. Water for the Poor. Investing in Small Piped Water Networks. Manila. www.adb.org/Documents/Books/Water-Pipeline/Water-Pipelines.pdf

80 The Water and Sanitation Program. www.wsp.org

81 With particular reference to NGOs: ADB. 1987. The Bank’s Cooperation with Non-Governmental Organizations. Manila; ADB. 1998. Policy on Cooperation with NGOs. Manila.

82 ADB. 2007. Guidelines for Preparing a Design and Monitoring Framework. Manila; ADB. 2007. Country Partnership Strategy Guidelines. Manila; ADB. 2009. Civil Society Organization Sourcebook: A Staff Guide to Cooperation with Civil Society Organizations. Manila.

83 The Office of the Compliance Review Panel (OCRP) provides support to ADB’s independent Compliance Review Panel which, upon request by affected persons, investigates ADB’s compliance with its operational policies and procedures in the formulation, processing, or implementation of an ADB-financed project.

84 The mission holds in-depth discussions with the DMC government, development partners, and civil society, including nongovernment organizations and the private sector, as appropriate.

85 C.P. Kottak. 1991. When People Don’t Come First: Some Sociological Lessons from Completed Projects. In M.M. Cernea, ed. Putting People First: Sociological Variables in Rural Development. New York: Oxford University Press.

86 A. Rudqvist and P. Woodford-Berger. 1996. Evaluation and Participation: Some Lessons. In Sida. Studies in Evaluation 96/1. Stockholm: Sida.

87 B. Bhatnagar. 1992. Participatory Development and the World Bank: Opportunities and Concerns. In B. Bhatnagar and A.C. Williams, eds. Participatory Development and the World Bank: Potential Directions for Change, World Bank Discussion Paper 183. Washington, DC: The World Bank.

88 M. Karl. 2000. Monitoring and Evaluating Participation in Agriculture and Rural Development Projects: An Annotated Bibliography. FAO website, www.fao.org/sd/PPdirect/PPre0074b.htm

89 IFC. 1998. Doing Better Business through Effective Public Consultation: A Good Practice Manual. Washington, DC. www.ifc.org/ifcext/enviro.nsf/AttachmentsByTitle/p_pubconsult/$FILE/PublicConsultation.pdf

အကးအကား ၁၇၅

ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမားအတြက ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကမႈက အားေကာငးေစျခငး

ပးေပါငးပါဝငေဆာင႐ြကျခငးအတြက အာရဖြ႕ၿဖးေရးဘဏ၏လမးၫႊနစာအပ

ဤ ျပနလည တညးျဖတထားေသာ ဖြ႕ၿဖးမႈရလဒမား အတြက ပးေပါငးပါဝင ေဆာင႐ြကမႈက အားေကာငးေစျခငး - တငပင ေဆြးေႏြးျခငးႏင ပးေပါငးပါဝင

ေဆာင႐ြကျခငး အတြက ဝနထမး လမးၫႊနစာအပ (၂၀၀၆) တြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာင႐ြကေသာ ခဥးကပမႈမားက ထေရာကစြာ အေကာငအထည

ေဖာေဆာငရနအတြက ADB ဝနထမးမားႏင စမကနးႏင ဆကစပသမားက ပပးရန ထပမ ျဖညဆညးထားေသာ အခကအလကမား၊ ကယျပန႔ေသာ

နညးလမးမား ေပးအပထားပါသည။ ထပမ ျဖညဆညးထားေသာ အေၾကာငးအရာမားသည ADB ၏ စပြားေရးဆငရာ လပငနးစဥ အသစမားက

ထငဟပပါသည။ မဝါဒဆငရာ ေဆြးေႏြးမႈမားႏင စမကနးစကဝနး တစေလၽာကတြင ပးေပါငးပါဝင ေဆာင႐ြကရန အဓက အခြငအလမးမားက

ထငရားစြာ ေဖာျပထားပါသည။ နညးစနစမား ခဥးကပပမား အျပင ေရာငၾကဥရမည အႏရာယရဖြယမားကလညး ၫႊနျပထားပါသည။ ယခအႀကမတြင

ကာကြယ ေစာငေရာကမႈမား၊ ကားမဆငရာ၊ HIV / AIDS ႏင အေျခခအေဆာကအအ၊ ေရႏင မလာစနစ စသညတ႔က အထးတလည စးစက

ေလလာ ေဖာျပထားပါသည။ အဖြ႕အစညးမားစြာတ႔က ဖနတးထားေသာ မားျပားလစြာေသာ ပးေပါငးပါဝင ေဆာင႐ြကျခငးဆငရာ အရငးအျမစမားက

အငတာနကေပၚတြင ေတြ႕ရႏငပါသည။ ထပမ၍ အခကအလက အလရသမားအတြက အကးအကားစာရငးတစခက ယခ လမးၫႊနတြင ထညသြငး

ေပးထားပါသည။

အာရဖြ႕ၿဖးေရးဘဏအေၾကာငး

ADB ၏ ေမၽာမနးခကမာ ဆငးရႏြမးပါးမႈ ကငးစငေသာ အာရႏင ပစဖတေဒသ ျဖစေစေရး ျဖစပါသည။ ADB အေနျဖင လပေဆာငရန

ရည႐ြယထားသညမာ အဖြ႕ဝင ဖြ႕ၿဖးဆႏငငမား ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလၽာ႔ချခငးႏင ျပညသမား၏ ဘ၀ အရညအေသြးက ျမငမားေအာင

ႀကးစားျခငးတ႔တြင ပပးေပးရန ျဖစပါသည။ ေအာငျမငမႈ မားစြာ ရရခၿပး ျဖစေသာလညး ေဒသတြငးတြင ကမၻာ ဆငးရႏြမးပါးသ စစေပါငး၏ သးပႏစပခန႔

ရေနဆပငျဖစပါသည။ တစရကလၽင ၂ ေဒၚလာ ေအာကျဖင အသကရင ေနထငေနရသ ၁.၈ ဘလယ ႏင တစရကလၽင ၁.၂၅ ေဒၚလာေအာကျဖင

႐နးကန ရငသန ေနရသ ၉၀၃ သနးတ႔ ရေနပါသည။ ADB သည အားလးပါဝငေသာ စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ၊ သဘာ၀ ပတဝနးကင အရ ေရရည

တညတေသာ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ၊ ေဒသတြငး ေပါငးစညးေရးတ႔မ တဆင ဆငးရႏြမးပါးမႈ ေလၽာ႔ခရနက အေလးအနကထား လပေဆာငပါသည။

ADB သည မနလာတြင အေျခစကၿပး အဖြ႕ဝင ၆၇ ႏငငတ႔က စေပါငး ပငဆငပါသည။ ယငးတ႔အနက ၄၈ ႏငငသည ေဒသတြငးမ ျဖစပါသည။ အဖြ႕ဝင

ဖြ႕ၿဖးဆႏငငမားက ကညရာတြင အဓက အသးျပေသာ နညးလမးမားမာ မဝါဒဆငရာ ေဆြးေႏြးျခငး၊ ေခးေငြမား၊ ရယယာ ရငးႏးျမႇပႏမႈမား၊ အာမခမား၊

ေထာကပေငြမားႏင နညးပညာ အကအညတ႔ ျဖစပါသည။

အာရဖြ႕ၿဖးေရးဘဏ၆ ADB ရပသာလမး၊ မနဒလေယာငးၿမ႕ေတာ၁၅၅၀ မကထ႐မနလာ၊ ဖလစပငwww.adb.org

ISBN 978-92-9257-320-1 (Print), 978-92-9257-321-8 (e-ISBN)

Publication Stock No. TIM167943-2

ဖလစပငႏငငတြင ပႏပသည။စြန႔ပစစကက ျပနလညအသးျပထားေသာ စကျဖင ပႏပသည။