Strategic Plan for Development of Border Cities of Iran

Journal of Border Scince and Technology

Vol. 10, No.2, Summer 2021

Strategic Plan for Development of Border Cities of Iran (Case Study:

Border city of Astara Port)

Ali Akbar Salaripour1, Assistant Professor in Urban Planning, University of

Guilan, Rasht, Iran– Farangis Alizadeh Jorkouyeh, MA in Urban Planning,

University of Guilan, Rasht, Iran. – Alieh Faridi Fashtami, MA in Urban Planning, University of Guilan, Rasht, Iran.– Hamidreza Yousefi Matek, MA

in Urban Planning, University of Guilan, Rasht, Iran. - Niloufar Abdollahi

Haki Garmroudi, MA in Urban Planning, University of Guilan, Rasht, Iran. -

Amir Hossein Hassanli, MA in Urban Planning, University of Guilan, Rasht, Iran.

Received: 27, March, 2021 Accepted: 07, July, 2021

Abstract

In the present era, the transition from the model of comprehensive urban plans to

strategic planning has been considered due to its combined nature, flexibility and

dynamism in order to solve future problems and developments. On the other

hand, border cities are one of the most sensitive points due to their proximity to

neighboring countries. Therefore, in this study, the border city of Astara port has

been selected as a case study due to its special location. The main purpose of this

study is to identify the capabilities and obstacles in the border city of Astara port

and analyze effective strategies in the development of this city. The present

study is quantitative. The statistical population in this study is the residents of

Astara and the samples were selected using simple random sampling method. To

collect the data, a semi-structured interview was conducted with 200 residents of

Astara. The SWOT matrix has been used to analyze internal and external factors

and the QSPM method has been used to prioritize the strategies. The results of

the research indicate that the outcome of the strategies developed for this border

city is in an aggressive position and the three strategies of using the strong edge

of the Caspian Sea in order to use the potential of attracting foreign tourists,

strengthening the coastal and border markets to increase tourism, and the

economy prosperity of the city by creating the platforms for holding events have

the highest score of attractiveness, respectively. This means that with proper and

principled planning and by taking advantage of the strengths and opportunities

of this city, we can take steps towards sustainable development and economic

prosperity of this city.

Keywords: Strategic plan, Border city, Astara city, SWOT, QSPM.

1 (Corresponding Author). Email: [email protected]

mailto:[email protected]

1400تابستان ،(37) ،2 شمارۀ ،همد دورۀ مرزی، فنون و علوم علمی فصلنامه/ 144

1400 تابستان ،2 شمارۀ دهم، دورۀ مرزی، فنون و علوم فصلنامه

143-174 صص

بندر مرزی شهر موردی؛ مطالعه ایران، مرزی شهرهای توسعه راهبردی برنامه

آستارا

، ایرانرشت استادیار شهرسازی، دانشگاه گیلان، -1اکبر سالاری پور علی

، ایرانرشت ی، دانشگاه گیلان،شهر یزیرشد برنامهکارشناس ار -فرنگیس علیزاده جورکویه

، ایرانرشت ی، دانشگاه گیلان،شهر یزیرکارشناس ارشد برنامه -ی فشتم یدیفر هیعال

، ایرانرشت ی، دانشگاه گیلان،شهر یزیرکارشناس ارشد برنامه -حمیدرضا یوسفی ماتک

، ایرانرشت نشگاه گیلان،ی، داشهر یزیرارشناس ارشد برنامهک -نیلوفر عبدالهی حاکی گرمرودی

، ایرانرشت ی، دانشگاه گیلان،شهر یزیرکارشناس ارشد برنامه -امیر حسین حسنلی

16/04/1400: پذیرش تاریخ 01/1399 /07 :دریافت تاریخ

چکیده

،یبیترک تیه خاصا توجه بب راهبردی یزیربرنامه به سمت یجامع شهر هایطرح یگذار از الگو در عصر حاضر،

یشهرها ،رفیطاز موردتوجه قرارگرفته است. ندهیآن در جهت حل مسائل و تحولات آ ییایو پوی ریپذانعطاف

لذا در این پژوهش، .هستند نقاط تریناسحس از یکی مجاور،های کشور به نزدیک بسیار همسایگی به توجه با مرزی

، هدف اصلی پژوهش حاضرشده است. عنوان مطالعه موردی انتخابویژه، به شهر مرزی بندر آستارا به دلیل موقعیت

ش رو هر است.شها و موانع موجود در شهر مرزی بندر آستارا و تحلیل راهبردهای مؤثر در توسعه این یتقابلشناخت

صادفی توع گیری از نتحقیق پژوهش حاضر کمی است. جامعه آماری در این پژوهش، ساکنین شهر آستارا و نمونه

گرفته است. شهر آستارا انجام نفر از ساکنین 200یمه ساختارمند با نها، مصاحبه آوری دادهباشد. برای جمعساده می

QSPMبندی راهبردها از روش و همچنین برای اولویت SWOT یسماترجهت تحلیل عوامل داخلی و خارجی از

، شده برای این شهر مرزین است که برآیند راهبردهای تدوینشده است. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آاستفاده

یل جذب گیری از لبه قوی دریای کاسپین در راستای استفاده از پتانسراهبرد بهرهدر موقعیت تهاجمی قرار دارد و سه

ر از های ساحلی و مرزی در راستای افزایش گردشگری و رونق اقتصادی شهگردشگران خارجی، تقویت بازارچه

ت که با باشند. این بدان معنی استرین نمره جذابیت میریق ایجاد بسترهای برگزاری رویدادها، به ترتیب دارای بیشط

دارتوان در جهت نیل به توسعه پایمی این شهر، یهاقوت و فرصت گیری از نقاطریزی صحیح و اصولی و با بهرهبرنامه

و رونق اقتصادی این شهر گام برداشت.

.SWOT، QSPMشهر مرزی، شهر آستارا، برنامه راهبردی، : یدیلواژگان ک

Email: [email protected] . نویسنده مسئول 1

پژوهشی مقاله

mailto:[email protected]

145 / …… مرزی شهرهای توسعه راهبردی برنامه /همکاران و پور سالاری

مقدمه

طبهق کههطوریبه است، جهان کشورهای در فراگیر ایپدیده شهرنشینی، و شهر به گرایش

شههری نواحی در جهان جمعیت درصد 60 از بیش 2030 سال تا ملل سازمان هایبینیپیش

منهاطق آمادگی عدم شهرنشینی، روند ازدیاد همچون عواملی روازاین. کرد خواهند زندگی

بهه منجر بخشی، ریزیبرنامه روندهای و دیدگاه جامعه، نیازهای به پاسخگویی برای شهری

در فیزیکهی و محیطیزیسهت اجتمهاعی، اقتصهادی، مختله ابعهاد در جدی مشکلات بروز

مختلفهی یکردههایرو و ابزارها رو،ازاین(. 108: 1391همکاران، و رهنما) است شده شهرها

کارآمدترین از یکی میان این در اند،کرده ظهور شهرها در مشکلات این با مقابله جهت در

شههری توسهعه هایبرنامهه و ههاطرح تهیه شهری، هایچالش و مشکلات با مقابله ابزارهای

و جهامع ههایطرح الگهوی صهورتبه اغلهب شهری توسعه هایطرح ایران کشور در. است

یهک تهثثیر تحهت پهیش قهرننیم حهدود ایهران در الگو این کهطوریبه دارند، رارق تفصیلی

کههرد پیههدا رواج کشههور در( جههامع ریزیبرنامههه و مههدرن شهرسههازی) جهههانی رویکههرد

در و بهوده سنتی و ایستا کالبدی، بیشتر کهاین دلیل به هاطرح این(. 439: 1395 زاده،مهدی)

پاسهخگوی تواننهدنمی اسهت، نشده لحاظ مدیریتی و صادیاقت اجتماعی، ابعاد هاآن تدوین

انعطههاف، غیرقابههل عمههل در مههذکور هههایطرح همچنههین. باشههند شهههرها فعلههی نیازهههای

شهدهبینیپیش اهداف تحقق میزان و ندارند، چندانی اجرای قابلیت درنهایت و مدتطولانی

سهویبه شههری جامع هایطرح الگوی از عبور حال، زمان در بنابراین. است ناچیز هاآن در

: 1398همکهاران، و سهلیمی) اسهت قرارگرفته موردتوجه( راهبردی) استراتژیک ریزیبرنامه

همسهایگی به توجه با مرزی شهرهای ایران، کشور المللیبین و ملّی عرصه در امروزه(. 428

شهورک مسهئولان دیهدگاه از نقهاط ترینحسهاس از یکی مجاور، کشورهای به نزدیک بسیار

در ههاآن مختله ابعهاد در توسهعه بایهد نواحی، این پایدار امنیت مقوله از جدای که هستند

و منهاطق این در مختل هایپتانسیل وجود(. 79: 1391همکاران، و زیبنده) شود گرفته نظر

سههکونت، ناپایههداری جغرافیههایی، انههزوای مرکههز، از دوری چههون هههاییویژگی همچنههین

در را ایویههژه اهمیههت ،...و مههرزی تبههادلات خههارجی، تهدیههدات فرهنگههی، هههایتفاوت

و مهرزی مناطق امروزه، ازآنجاکه لذا. است داده مناطق این به کشور توسعه هایریزیبرنامه


ایهن بهه بیشهتر توجه و شودمی تلقی فرصت، کشورها از بسیاری برای آن، در واقع شهرهای

بههه نیههل جهههت هههاآن تهدیههدهای و هافرصههت ضههع ، و قههوت نقههاط بررسههی و شهههرها

اسهت کهرده ایجهاد شههرها ایهن توسهعه برنامهه تهدوین بهرای اساسی ضرورتی ها،توانمندی

هایپتانسهیل بهه توجهه بها مهرزی شههرهای توسهعه ریزیبرنامه بنابراین(. 774: 1398نجفی،)

در پایهداری موجهب هها،آن سهاکنین زنهدگی کیفیهت افهزایش بر علاوه شهرها، این درونی

.شد خواهد نیز ملی و ایمنطقه سطوح

ههایطرح مقابهل در راهبردی توسعه ریزیبرنامه حاضر عصر در مذکور، مطالب به توجه با

و ههاچالش بها مقابلهه جهت ابزارها کارآمدترین از یکی تفصیلی، و جامع روحبی و خشک

بهه مرزی شهرهای طرفی از است، شهرها کیفیت سطح افزایش همچنین و شهری مشکلات

ریزیبرنامهه یک تدوین لزوم خود، درونی هایپتانسیل همچنین و استراتژیک موقعیت دلیل

کشور، شمالی بخش مرزی شهرهای از یکی پژوهش این در لذا. کنندمی طلب را راهبردی

و محیطیزیسهت اجتمهاعی، اقتصهادی، بهالای ههایظرفیت سهبب به آستارا بندر مرزی شهر

.است شدهانتخاب موردی مطالعه عنوانبه ملی، و اینطقهم سطح در آن اهمیت

ایهران و آذربایجهان جمهوری مرزی نقطه در گیلان استان شمال در آستارا بندر مرزی شهر

اقتصههادی، مختلهه هایزمینههه در فراوانههی هههایقابلیت و هاپتانسههیل دارای کههه دارد قههرار

راه: دارد قهرار راهسهه سهر بهر غرافیهاییج ازنظهر شههر ایهن. باشهدمی... و فرهنگی اجتماعی،

بهه دریها همهین کنهاره از آن شهمالی راه و انزلهی بنهدر بهه کاسپین دریای کنار از آن جنوبی

اردبیهل بهه گهذرد،می حیهران از کههآن غربهی راه. اسهت شهده کشیده آذربایجان جمهوری

کههطوریبه دارد؛ ایکنندهتعیین نقش کشور و استان در اقتصادی، ازلحاظ آستارا. رسدمی

واردات، و صهادرات زمینهه در کشهور فعال مرز سومین ایران، پذیر گردش شهر 30 از یکی

پرترددتهرین و ترینامن از کشور، شمال زمینی گمرک ترینبزرگ و صادرات نخست رتبه

ارزشهی سههم بیشهترین دارای و گهیلان اسهتان درآمهد منبهع دومهین کشهور، زمینی مرزهای

کشهور خصوصی بندر نخستین آستارا بندر این، بر علاوه. است کشور در دانیچم صادرات

امها(. 6: 1398همکهاران، و نهژاد طولابی) باشدمی کشور شمال ترانزیتی فعال بندر پنجمین و

هایپتانسهیل از نتوانسهته هنهوز آسهتارا شههر هایی،توانمنهدی چنین وجود رغمعلی متثسفانه


ایهن از حهاکی امهر ایهن و بهردارد توسعه جهت در را هاییگام و کرده استفاده خود موجود

در امهر متهولی هایسهازمان و مدیران توسط نگریآینده با توأم و اصولی مدیریت که است

توسهعه بهه رسیدن راه در بزرگ ضع و اساسی مانع دیگر، سوی از. ندارد وجود شهر این

عهدم و زیربنهایی مشهارکت عهدم ،هازیرسهاخت در ضهع و مهدیریتی مسهائل به شهر، این

اهمیهت بهه توجهه با(. 14: 1398همکاران، و نژاد طولابی) گرددبازمی سرمایه مناسب جذب

جههت بهه شههر ایهن یافتگیتوسهعه آسهتارا، شهر در موجود هایظرفیت و هاپتانسیل وجود

تهیهه لهزوم بنهابراین. گردد شهر این پایداری ارتقای باعث تواندمی آن استراتژیک موقعیت

سهو آن ابعهاد همهه در پایهدار توسهعه سویبه را آن شهر، این برای راهبردی توسعه برنامه

زنهدگی کیفیهت سطح افزایش باعث که کرد خواهد هدایت مسیری در را آن و داد خواهد

تهیهه فراینهد در پذیریمشهارکت اهمیهت به توجه با که است ذکر به لازم. شود آن ساکنین

تهدوین بهه شههر سهاکنین مشهارکت بها کهه اسهت آن پهی در حاضر تحقیق دی،راهبر برنامه

حاضهر، پهژوهش اصهلی ههدف روازاین. بردارد گام آستارا شهر توسعه در مؤثر راهبردهای

تحلیههل و آسههتارا بنههدر مههرزی شهههر توسههعه مسههیر در موجههود موانههع و هههاقابلیت شههناخت

دنبهال بهه تحقیهق ایهن اصهلی، ههدف یراسهتا در. است شهر این توسعه در مؤثر راهبردهای

است؛ زیر سؤالات به پاسخ

اند؟کدام آستارا بندی مرزی شهر در تهدید و فرصت ضع ، و قوت نقاط( 1

کند؟می هدایت پایدار توسعه سویبه را آستارا بندری شهر راهبردهایی چه( 2

پژوهش پیشینه

توسهعه راهبردههای تحلیهل" عنهوان بها پژوهشهی در 1394 سهال در همکارانش و زادههادی

ضهع ، قهوت، نقاط شناسایی و بررسی به "SWOT مدل از استفاده با آستارا مرزی منطقه

و ههاظرفیت اسهاس بهر توسهعه راهبردههای ارائه و آستارا مرزی منطقه تهدیدهای و فرصت

توسعه جهت منطقه این استراتژیک اهمیت بررسی همچنین و منطقه در موجود هایپتانسیل

داشته تحلیل -توصیفی ماهیت پژوهش، این در شده کاربردهبه تحقیق روش. پرداختند تیآ

کهه دههدمی نشان آن از مستخرج نتایج و هاتحلیل. است بوده میدانی هایبررسی با همراه و

بایسهتمی و اسهت تههاجمی راهبرد یک آستارا شهرستان پایدار توسعه برای مناسب راهبرد


. شهود حاصهل منطقهه ایهن بهرای واقعی توسعه تا کرد آن ضمیمه را بالا هب پائین از مشارکت

شههر در گردشگری توسعه راهبردهای " مقاله در ،1398 سال در همکارانش و نژادطولابی

گردشهگری توسهعه در مؤثر راهبردهای تدوین جهت SWOT ماتریس از "آستارا ساحلی

در بهزرگ ضهع و اساسهی مانع که یافتند تدس نتیجه این به هاآن. بردند بهره آستارا شهر

بخههش گذاریسههرمایه و بودجههه مههدیریتی، مسههائل بههه منطقههه، ایههن توسههعه بههه رسههیدن راه

با پژوهشی همکارانش و شکوهی. گرددبازمی هازیرساخت در ضع و دولتی و خصوصی

بها شههر توسعه راهبرد رویکرد اساس بر بیرجند شهر توسعه استراتژیک ریزیبرنامه" عنوان

دهندهنشهان ههاآن کهار نتهایج کهه دادنهد انجهام 1395 سهال در "QSPM و SWOT مدل

هایشهاخص از برخهورداری لحهاظ بهه بیرجنهد شههر نامناسهب وضهعیت و تدافعی موقعیت

توسعه بررسی" عنوان با ایمقاله در 2018 سال در همکارانش و اکبری. است CDS راهبرد

ناحیهه) پایهدار شههری توسهعه هایشهاخص از استفاده با نکردستا مرزی شهرهای ایمنطقه

نتههایج. نمودنههد اسههتفاده تحلیلههی-توصههیفی روش از ،"(کردسههتان اسههتان: موردمطالعههه

توسهعه هایشهاخص لحهاظ بهه کردسهتان اسهتان شههرهای کهه دههدمی نشهان آمدهدستبه

زیربنهایی، تصهادی،اق ابعهاد در شههرها ایهن در زیهادی هاینابرابری و ندارند خوبی وضعیت

بها پژوهشهی در 1398 سهال در زاده صهفر. دارد وجهود رفاه و فرهنگی بهداشتی، آموزشی،

: موردمطالعهه) مهرزی شههرهای در شهری توسعه راهبرد هایشاخص جایگاه تحلیل" عنوان

شههر کهه یافتنهد دست نتایج این به تحلیلی -توصیفی روش از استفاده با "(قاین مرزی شهر

صههدر در و داشههته قههرار رقههابتی وضههعیت در CDS مههدل هایشههاخص لحههاظ بههه قههاین

،2005 سهال در 1اسهچایلدکنیپ. دارد قهرار صنعتی و بنیاندانش شهر به دستیابی هایاولویت

در اسهتراتژیک شههری توسهعه بهرای فرامهرزی همکهاری هایپتانسیل" عنوان با ایمقاله در

بها توانندمی بهتر مرزی مناطق در شهرها چگونه که پردازدمی موضوع این به "مرزی مناطق

خهود همسهایه کشورهای با فرامرزی استراتژیک رقابت و بیایند کنار خود آینده هایچالش

مرزی مناطق در رقابت برای لازم شرط که دهدمی نشان آمدهدستبه نتایج. بخشند بهبود را

هایسیاسهت صهرفاً از فراتهر ینهدهآ هایچالش و است ادارات با پیوسته همکاری شهرها، و 1. Knippschild


و بررسی" عنوان با پژوهشی در 1398 سال در همکارانش و پورمجیدی. بود خواهد نمادین

و ایهران کشهور شههرهای: مهوردی مطالعهه) مهرزی شهرهای در توسعه هایاستراتژی تحلیل

امتیهاز ابه )2SO (رقهابتی -تههاجمی راهبرد ، 1AHP مدل و دلفی روش از استفاده با "(ترکیه

عنوانبه 0.65 امتیاز با )3WO (بازنگری راهبرد و اصلی راهبرد عنوانبه 0.839 وزنی

عنهوان بها ایمقالهه در 1397 سال در همکارانش و مشکینی. شدند انتخاب جایگزین راهبرد

بررسهی بهه "(بانهه شههر: موردمطالعهه) مهرزی شههرهای آینهده توسعه بر مؤثر عوامل تبیین"

یمایشههیپ روش از اسههتفاده بهها شهههری ریزیبرنامههه زمینههه در نههوین تفکههرات و رویکردههها

میهزان کالا، ورود نمیزا ملی، تولید که است آن از حاکی هاآن تحقیقات نتایج. اندپرداخته

تثثیرگهذار لیهدیک متغیرههای گذاری،سرمایه و استانی و شهری ونقلحمل گردشگر، ورود

.هستند بانه شهر آتی توسعه بر

در مهرزی یشهرها توسعه چگونگی" عنوان با ایمقاله در 1391 سال در همکاران و زیبنده

. انهدرداختهپ 1404 افق در مرزی شهرهای توسعه چگونگی بررسی به "1404 اندازچشم افق

اسهت آن از حهاکی آمدهدستبه نتایج و بوده تحلیلی -توصیفی صورتبه آن تحقیق روش

و تصهادیاق رویکهرد بهه کههآن از بهیش ساحلی -مرزی شهرهای هتوسع به رسیدن برای که

.شود توجه فرهنگی توسعه به نسبت آن موازاتبه باید شود، توجه اجتماعی

نظری مبانی

راهبردی ریزیبرنامهی المللنیبعنوان عامل قطعی آینده اقتصادی کشورها در سطح شهرها خیلی سریع خود را به

و سیاسهی اقتصهادی، جغرافیهایی، واقعیتهی عنوانبه (. شهر89: 1388معرفی کردند )اشرفی،

بخشیدن سازمان. است عوامل این از خود متثثر تکامل و رشد از دوره هر در شناختیجامعه

و شههری مسهائل شههر و موضهوع شناسهی نیازمنهد آن تحهول و رشهد چگهونگی و شههر به

نیازمنههد شهههری سهائل، مههدیریتم ایههن بههه توجههه بها. اسههت آن بههرای ریزیبرنامههه درنهایهت

و آینده شههروندان و حال احتیاجات یهکل تهیه جهت یاهوشمندانه و بلندمدت ریزیبرنامه

1. Analytic Hierarchy Process

2. Strengths-Opportunities

3. Weaknesses- Opportunities


بها کهه کنهدیارائهه م یروشه راهبردی یزیربرنامه(. 83: 1398است )صفر زاده، شهرنشینان

از . ایههن نههوع کننههد ییخههود را شناسهها نقههاط قههوت و ضههع تواننههد میشهههرها کمههک آن،

(. Cities et al., 2010) کننهدیم یرا تعر یتوسعه محل یاصل یهایاستراتژ ریزی،برنامه

ریزی فرایندی است. دلیل فرآیندی بودن ریزی راهبردی یک نوع برنامهبه بیانی دیگر برنامه

ریزی صهورت هها برنامهههایی است که بهرای آنپدیده گونهریزی راهبردی در نوع و برنامه

در حهال تغییهر هسهتند، بایهد ها ازآنجاکه دائماً ریزی این پدیده. در برخورد و برنامهگیردمی

هها ریزی انجام گیهرد کهه قابلیهت بهازخورد و تطبیهق شهرایط جدیهد در آنای از برنامهگونه

گونهه بیهان کهرد کهه تهوان اینرو می(. ازایهن90: 1387وجود داشته باشد )بهزادفر، زمانیان،

راهبردی، رویکردی است که بر تهیه و اجرای سند راهبهرد توسهعه شههر تثکیهد ریزی برنامه

گیههرد انداز سههازی و مشههارکت شهههروندان صههورت میداشههته و تههدوین آن بههر پایههه چشههم

(.69: 1390آبادی، )خلیل

شهر مرزی

: 1398دارد )نجفی، وجود هم سیاسی مرز شده،نهادینه سیاسی واحد که جا هر ذاتی، طوربه

هر کشور و نقطه عطفی در ایجاد تحولات بنیادی گلوگاهعنوان . مرزهای کشورها، به(775

(. امهروزه، توسهعه 289: 1398در اعصار مختله تهاریخ کشهور هسهتند )پیهری و همکهاران،

یران است. اویژه توسعه بهکالبدی شهرها یکی از مباحث اساسی شهرهای کشورهای درحال

هها، دلیل دور بودن از شهرهای مرکزی و مرزی بهودن آناین موضوع در شهرهای مرزی به

: 1395)سلمانی مقدم و همکهاران، ابدییمنظر به ممانعت از مهاجرت مردم، اهمیت بیشتری

یروههایو ههم ن یجهان یروهایو عملکردشان، هم ن تی، با توجه به موقع(. در این شهرها19

در . (Mokhtari Malek-Abadi et al,2016:625) گذارنهدریها تثثآن یداریبر پا یمحل

یشههرها داریهدر جهت توسعه پا یاتیمسئله ح کیها به ملت انیم یهمکار ،ریاخ یهاسال

شههرهای .(Kurowska-Pysz et al,2018:1) شهده اسهتتبدیل یدر مناطق مرز هیهمسا

و منفهرد صهورتبهها اسهتان یها کشهورها کنهار در موقعیت ویژه خهود کهه به توجه مرزی با

و مرزههای ملهی زیرا بود خواهند شکننده و ضعی اقتصادی اند، به لحاظقرارگرفته منزوی

ههایفعالیت رونهق و رشد البته. بود وابسته خواهند مناطق حذف و شدن قطع سبب کشوری


خواهنههد داشههت )محمههودی و منههاطق ایههن توسههعه در مثبتههی تههثثیرات در مرزههها تجههاری

(.42: 1393زیاری،

توسعه شهرهای ساحلیراهکارهای

رشهد بها کهه اسهت جههان در گردشهگری ههایفعالیت نیتهربزرگ از سهاحلی گردشگری

و توسهعه گردشهگری کههطوریبه. اسهت گشهته مبهدل چنهدمنظوره فعالیتی به خود شتابنده

و بهوده سهاحلی نهواحی توسهعه الگوی دهیشکل در مؤثر عوامل از آن به مربوط تفریحات

بسهیاری محیطهی و فرهنگهی اجتمهاعی، اقتصهادی، غیرمسهتقیم و مستقیم مزایای کنندهتثمین

محصهور میهدان از گردشهگری، دامنهه نیهز اخیهر یهاسهالطهی . اسهت میزبهان جامعهه برای

یکی عنوانبه سواحل بین نقشدراین است، شده کشانیده طبیعی محیط به باستانی یهامکان

نهواحی در واقهع سهواحلت. اسه یافتهه روزافهزون اهمیتهی گردشهگری، مقاصدترین مهماز

شههرهای در را محیطیزیسهت و اجتمهاعی، اقتصادی، توسعه جهت مناسبی شهری، فرصت

بهه تاریخ طول در ساحلی . مناطق(50: 1397)جمالی و همکاران، دکنیم فراهم دریا حاشیه

کوسیسهتمی،ا و های حیهاتیگونهه تنوع حیث از تنهانه فردمنحصربه بااهمیت و پویا محیطی

و اجتماعی فرایندهای از ایعمده اند. بخششدهتبدیل نیز جامعه بشری توسعه لحاظ به بلکه

: 1397)دیوسهالار و همکهاران، پهذیردتهثثیر می آن از و دادهرخ ساحلی نواحی در اقتصادی

تثثیرگههذار دو راهبههرد شهههری سهاحلی گردشههگری نظههری مبههانی خصهو . در(185-184

دارد: وجود

گردشهگری رویکهرد ایهن در: توسعه شههری برای راهبردی عنوانبه ساحلی گردشگری. 1

شده است:معرفی توسعه زیر، موتور به دلایل ساحلی،

از یارهیهزنج گردشهگری نهوع این است، ب( درآمد و شغل منبع ساحلی گردشگری ال (

در موجههود محیطههی منههابع از ، ج(آوردیمهه بههه وجههود را و خههدماتی اقتصههادی هههایفعالیت

هنرهای دستی،صنایع تقاضای شهری شود و د( گردشگریبرداری میبهره ساحلی شهرهای

.بردیم بالا بیشتری دارند، کار نیروی به نیاز که را هاییفعالیت و سنتی

ایهن در: طبیعهی منابع از حفاظت پایدار و توسعه برای ابزاری عنوانبه ساحلی . گردشگری2

صنعت گردشهگری و میهمان جامعه آن، سرزمین میزبان، جامعه میان نهگاسه رابطه رویکرد


پایهدار توسهعه اقتصهادی متنهوع سهازی سهمی در تواندیم ساحلی گردشگری. است برقرار

)حسهینی و نیافته گهردد توسهعه منهاطق توسعه موجب درآمد و اشتغال با ایجاد و داشته باشد

.(116: 1392همکاران،

ایدارای پتوسعه منطقه

یپه در. (Heydari & Bakhtar,2018:799) مهدت اسهت، ثمره تحهولات طولانیتوسعه

ویژهبهه و های اقتصهادیفعالیت رویهبی رشد از ناشی محیطیزیست مسائل و مشکلات بروز

)طالشهی و اسهت ساخته مطرح ازپیشبیش را پایدار توسعه مفهوم ریزیطرح موجب صنایع

وسهعه ت تهوان که است امروزی توسعه از شکلی پایدار شهری، ه(. توسع382: 1397گلچینی،

آبههاد و )کلانتههری خلیل کنههد را تضههمین آینههده هاینسههل شهههری جوامههع و شهههرها مههداوم

ای اصهطلاحی اسهت کهه در ادبیهات توسهعه اغلهب بها (. توسعه منطقه208: 1391همکاران،

هتوسهع بهه (. رسیدن156: 1389 ای همراه است )رهنما و توانگر،ریزی منطقهاصطلاح برنامه

وجهود کنهار در ییو فضها کالبهدی محیطی،زیست اجتماعی، اقتصادی، هایینهزم در پایدار

نطقههم یهک در شکوفایی رونق و که زمانی. است مرزی مناطق رونق اصلی عامل دو امنیت

قهوت قاطن کارآیی عدم سبب نتایج حاصل باشد، نداشته وجود امنیت اما باشد داشته وجود

توسهعه هایقابلیت آن خود نتیجه در و خواهد شد مختل ابعاد در منطقه آن هایفرصت و

لهب مهذکور، (. با توجه به مطا70: 1394شد )هادی زاده و همکاران، خواهد مواجه تهدید با

، مدل مفهومی پژوهش ارائه گردیده است.1در تصویر شماره

پژوهش یمدل مفهوم .1شماره شکل


روش پژوهش

. بر اساس هدف، از نهوع تحقیهق کهاربردی اسهت پژوهش حاضر کمی بوده و روش تحقیق

ههای توسهعه در ای با سؤالات بهاز در ارتبهاط باقابلیتها، پرسشنامهآوری دادهمنظور جمعبه

رتبهاط بها ههای موجهود در احلشهر آستارا، مسائل و مشکلات موجهود در شههر و ارائهه راه

مسههائل و مشههکلات موجههود تههدوین شههد و روایههی سههؤالات پرسشههنامه توسههط مسههئولین و

کارشناسان شهرداری بندر آستارا تائید گردید. جامعه آماری در این پژوهش، تمام سهاکنین

گیری صههورت نمونهههگیری در ایههن پههژوهش بهاند. نمونهههشههدهشهههر آسههتارا در نظههر گرفته

نفر 200ساختارمند از طریق سؤالات باز پرسشنامه، با مصاحبه نیمه تصادفی ساده بوده است.

شوندگان، ساکنین شههر از ساکنین شهر آستارا انجام گرفت. لازم به ذکر است که مصاحبه

های مختل اند. توجه به گروهآستارا اعم از شهروندان، کسبه و مسئولین و کارشناسان بوده

ای از ساکنان شهر پوشش داده شود. لازم ت طی گستردهدر شهر به آن دلیل بوده که نظرا

مصاحبه، اشباع 150دقیقه به طول انجامید، بعد از 30به ذکر است که هر مصاحبه در حدود

حال مصاحبه تها پس اطلاعات جدیدی دریافت نشد ولی باایننظری صورت گرفت و ازاین

ههای دریهافتی صهورت پهذیرد. از دادهمورد دیگر ادامه پیدا کرد تها پایهایی و اطمینهان 200

EXCEL در صورت کیفهی و بها ارائهه نمودارههاییها بههای حاصل از مصاحبهسپس داده

آمده در ایهن بخهش، بهرای دسهتوتحلیل قهرار گرفهت و از اطلاعهات کیفهی بهمورد تجزیه

و یعوامههل داخلهه لیههتحلاسههتفاده شههد. در گههام بعههدی، جهههت SWOT یسمههاترتشههکیل

تشهکیل ( SPACE MATRIX) اتژیکماتریس ارزیهابی موقعیهت و اقهدام اسهتری، خارج

گرفته است.انجام QSPMروش نیز با استفاده از راهبردها یبندتیو اولوگردید

SWOT ماتریس

انتخهاب برجسهته شههرها و یههایژگیو شناسایی برای را سیستماتیک تحلیلی سوات مدل

ایهن دیهدگاه از .دهدیم ارائه نماید،می ایجاد را هاآن بین تطابق بهترین که هایییاستراتژ

به را تهدیدها و هاضع و حداکثر به را هافرصت و هاقوت مناسب، استراتژی یک مدل،

(.40: 1392)ضرابی و محبوب فر، رساندیم ممکن حداقل


QSPM روش

و مشهخص اسهتراتژیک هایینههو ابزارههای بسهیار شهایع در ارزیهابی گز هایکیکی از تکن

گیهرد، گیری مورداسهتفاده قهرار میکه در مرحله تصمیم هاییینمودن جذابیت بین استراتژ

که کدام یک از نمایدیریزی استراتژیک کمی است. این تکنیک مشخص مماتریس برنامه

را هایاسههت و در واقههع ایههن اسههتراتژ ریپههذشههده، امکاناسههتراتژیک انتخاب هایینهههگز

(.43: 1392)ضرابی و محبوب فر، مایدنمی بندییتاولو

محدوده موردمطالعه

نقطهه اسهتان نیتریشهمال ی در مرکز شهرستانی به همین نام و درمرز-یبندر یآستارا شهر

از جهان،یآذربا ی، از شهمال بهه آسهتاراکاسهپین یایهآستارا از شر بهه درقرار دارد. لانیگ

محدودشهده اسهت. لانیلش در اسهتان گهو از جنوب به شهرسهتان تها لیغرب به استان اردب

)طولابی نهژاد و سازدیجدا م جانیآذربا یرا از آستارا رانیا یآستارا ،یآستاراچارودخانه

کیلومتر است 35(. مرز ایران و آذربایجان در طول رودخانه آستاراچای 6: 1398همکاران،

« گهدوک»ی بهه نهام ههای مهرز اسهتان گهیلان و آذربایجهان شهرقو آب این رودخانه از کوه

(. شههر48: 1394ریزد )صهلاح کهار و زیبنهده کپتهه،سرچشمه گرفته و به دریای کاسپین می

. شهر داردقرار از رشت یلومتریک 172کیلومترمربع بافاصله 15.03بر بالغ یآستارا با مساحت

ح متهر از سهط 28سطح آن در حهدود یقرارگرفته و بلند یهموار ساحل یهانیآستارا در زم

مرکز آمار 1395طبق سرشماری سال ازنظر جمعیتی، . شهر آستارا تر استنئیآزاد پا یایدر

نفهر 25706نفهر مهرد و 25873که از این تعداد، استنفر 51579 ایران، دارای جمعیت کل

.اسهتنفهر 3.09، در این شهر نفر و متوسط بعد خانوار 16696. تعداد کل خانوار هستندزن

مشاهده است.قابل 1ائی این شهر مرزی در تصویر شماره موقعیت جغرافی


بندر آستارا یشهر مرز تیموقع. 2شماره شکل

هابحث و یافته

کهه در ایهن پهژوهش شوندگانپرسششناسی های جمعیتاطلاعات دموگرافیک یا ویژگی

باشد.می 1صورت جدول شماره د، بهنفر از ساکنین شهر مرزی بندر آستارا هستن 200

شوندگانشناسی پرسشاطلاعات جمعیت یدرصد فراوان -1جدول شماره

درصههههههد هاجزئیات دسته هادسته

فراوانی

یتیجنس عیتوز 83/7 مرد

16/3 زن

توزیع گروه سنی

<20 3/5

20- 29 17/3

30- 39 33/9

40- 49 23

50- 59 9/6

60 =< 10/4

تحصیلات 19 زیر دیپلم

26/5 دیپلم


8/2 دیپلمفو

25/2 لیسانس

لیسههههانس و فو

بالاتر

21/1

مهههدت سهههکونت در

شهر )سال(

1-5 3/7

6-10 5/8

11-15 8/3

16-20 17/3

21-25 6/4

25< 58/5

های توسعه شهرقابلیت

اند از: دریها، ر آستارا ازنظر ساکنین شهر، عبارتشهر مرزی بندهای توسعه ترین قابلیتمهم

ه ساحل، بندر، گمهرک، گردشهگری )تهالاب اسهتیل، آبشهار لاتهون، آبشهار زمهرد و گردنه

بازارچهه سهاحلی. ایهن و های آب گهرم و...(حیران(، عوامل طبیعی )جنگهل، کهوه، چشهمه

ههای بهالقوه متعهددی جههت هر مهرزی دارای قابلیتشهدهنده آن است کهه ایهن بخش نشان

شده است.های توسعه شهر آستارا نشان داده، قابلیت3توسعه است. در شکل شماره

توسعه شهر آستارا یهاتیقابل. 3شماره شکل

مسائل و مشکلات شهر آستارا

انهد از: ترین مسائل و مشهکلات شههر مهرزی بنهدر آسهتارا ازنظهر سهاکنین شههر عبارتمهم

معابر نامناسب ازنظر عرض نامناسب و آسفالت نامطلوب(، عهدم وجهود سیسهتم ونقل )حمل

گرفتگههی معههابر، کمبههود مراکههز تفریحههی و کمبههود آوری و هههدایت فاضههلاب و آبجمههع

۰۵۰

درصد کل

گمرک دریا و ساحل و بندر عوامل کالبدی

بازارچه ساحلی عوامل طبیعی گردشگری

عوامل اقتصادی عوامل اجتماعی فرهنگی عدم وجود قابلیت


های اشتغال. با توجه به مسائل و مشکلات ذکرشده، راهبردههای مهرتبط بها نوسهازی و زمینه

های شههری نیهز توجهه دارنهد، ت زیرسهاختکه به تقویبهسازی فضاهای شهری به دلیل آن

ونقل و فاضهلاب شههر را تها حهدودی بهبهود بخشهند. از توانند مشکلات مربوط به حملمی

توان موجب تقویت مراکهز تفریحهی و جهذب طرفی با تمرکز بر راهبردهای گردشگری می

ادی گردشگران و در نتیجه رونق اقتصادی شهر شد. مورد مهم دیگری که در توسهعه اقتصه

های مهرزی تقویت بازارچهه شهر مرزی بندر آستارا ازنظر ساکنین این شهر موردتوجه بوده،

زایی ساکنین شهر آستارا نیز نقش به سزایی است که علاوه بر جذب گردشگران، در اشتغال

، درصد مسائل و مشکلات شهر آسهتارا ازنظهر سهاکنین 4توانند ایفا کند. شکل شماره را می

دهد.شان میاین شهر را ن

مسائل و مشکلات شهر آستارا. 4 شماره شکل

های پیشنهادی ساکنان جهت حل مسائل و مشکلات شهرحلراه

در ارتبهاط بها مسهائل و ههای پیشهنهادی سهاکنین شههر مهرزی بنهدر آسهتاراحلترین راهمهم

)همبسهتگی، های مرتبط با بخش مدیریتی و اجراییحلاند از راهمشکلات این شهر، عبارت

ههای طبیعهی ماننهد نظارت و رسیدگی مسئولین(، گردشگری با تکیهه بهر اسهتفاده از ظرفیت

های مرتبط با بخش اقتصادی حلوجود دریای کاسپین و سایر مراکز تفریحی و همچنین راه

، 5باشند. در شکل شماره های صنعتی و تولیدی میزایی از طریق ایجاد شهرکمانند اشتغال

۰۵۱۰۱۵۲۰۲۵

درصد کل مسائل

تفریحی حمل و نقل درمانی ورزشی

آموزشی-فرهنگی بهداشتی آب و فاضلاب امنیت

اجرایی رفاهی کالبدی اقتصادی


ازنظهر سهاکنین ایهن حل مسائل و مشکلات شههر آسهتارا یبرا یشنهادیپ یهاحلراهدرصد

مشاهده است.شهر، قابل

آستاراحل مسائل و مشکلات شهر یبرا یشنهادیپ یهاحلراه. 5 شماره شکل

مشهاهده اسهت. قابل 2ماتریس عوامل داخلی و خارجی شهر بندر آستارا در جهدول شهماره

هههای وتحلیل دادهصههت و تهدیههد جههدول مههذکور حاصههل تجزیهههنقههاط قههوت، ضههع ، فر

باشد.شده در سطح شهر میهای توزیعپرسشنامه بندر آستارا یشهر مرز یو خارج یعوامل داخل سیماتر. 2دول شماره ج

عوامل داخلی و خارجی

(S)ها قوت

1Sجههواری بهها سههاحل دریههای : هم

عنوان لبه قویکاسپین به

2S سههاحلی در : وجههود بازارچههه

عنوان قلب اقتصادی شهرآستارا به

3Sگری از : عبور رودخانه خواجه

میانه شهر

4S انتفهههاع از رودخانهههه مهههرزی :

آسههتارا چههای واقههع در مههرز میههان

ایران و آذربایجان

5Sامنیت بالای شهر :

6S موقعیههت جغرافیههایی مناسههب :

شهههر جهههت جههذب گردشههگر و

(W)ها ضع

1W پوش نامناسب معابر: ک

2Wعدم تفکیک پسماند :

3W عدم وجود هتل و مسافرخانه :

مناسب در سطح شهر

4W عههدم صههلاحیت و تخصههص :

مسئولین

5W عهههدم وجهههود شهههفافیت و :

رسانیاطلاع

6Wبرنامه و امکانهات : عدم وجود

گردشههههگری مناسههههب جههههذب

گردشگر

7Wفرسودگی بافت شهر :

۰

۱۰

۲۰

۳۰

درصد راه حل کل

مدیریتی و اجرایی اقتصادی کالبدی آب و فاضلاب

زیست محیطی حمل و نقل گردشگری ورزشی


گذران اوقات فراغت

7S: های متعهدد و وجهود بازارچهه

ایهن بازارههها در سههطح معروفیهت

کشور

8Sهای آیینههی و : وجههود مراسههم

بومی

8Wسهههازی بافهههت : عهههدم مقاوم

قدیمی شهر نسبت به زلزله

(O)ها فرصت

1Oههای : ورود گردشگران خارجی از طریق راه

مرزی به آستارا

2Oبههرداری بهتههر از تههالاب اسههتیل : فرصههت بهره

جهت جذب بیشتر گردشگر

3Oهای موجههود در فاده از رودخانهه: امکهان اسههت

شهر جهت جذب گردشگر

4Oهای تفریحی و فرهنگهی : فرصت ایجاد مکان

های بایردر زمین

5Oفرصت استفاده از مشارکت مردم :

6O اسههتفاده از راهکههار توانمندسههازی جهههت :

زایی بانواناشتغال

7Oگردیهای مختل گردشگری و بوم: فرصت

8Oهای ارتباطیراه : فرصت استفاده از تنوع

9Oبنیهان و های دانش: استفاده از ظرفیت شرکت

هااستارتاپ

(SO)ستراتژی تهاجمی ا

1O1S :گیهههری از لبهههه قهههوی بهره

دریای کاسپین در راستای استفاده

از پتانسهههیل جهههذب گردشهههگران

خارجی

7O2Sهای : تقویهههههت بازارچهههههه

در راسهههتای و مهههرزی سهههاحلی

افزایش گردشگری آستارا

7O6S : اسههههههتفاده از موقعیههههههت

گیهههری از جغرافیهههایی بهههرای بهره

فرصههت گردشههگری سههلامت و

تقویت مراکز بهداشتی شهر آستارا

2O8S : رونههق اقتصههادی شهههر از

طریهق ایجههاد بسهترهای برگههزاری

رویدادها

6O7Sگیههههری از فرصههههت : بهره

رای بههانوان در بههاشههتغال خههانگی

دستی استانجهت ساخت صنایع

8O7Sهای شهههگاه: برگهههزاری نمای

عرضه مستقیم محصولات

3O3,4S : ایجهههاد فضهههای مناسهههب

های برداری از رودخانهجهت بهره

سطح شهر

کارانهمحافظه ای یاستراتژی انطباق

(WO)

9O2W حهههل فناورانهههه معضهههل :

پسماند شهر با اسهتفاده از ظرفیهت

بنیههههههان و های دانششههههههرکت


7O3Wهای : بهبهههود زیرسهههاخت

اسههتای افههزایش گردشههگری در ر

ظرفیت مسافرپذیری شهر

4O4W توجهههه ویهههژه مسهههئولین :

شهههری بههه نوسههازی و بهسههازی

فضای شهری

5O6Wسازی طرح پارادایم : پیاده

داده باز جهت افهزایش مشهارکت

بین شهروندان


(T)تهدیدها

1Tاز بین رفتن کیفیت فضای شهری :

2T مهاجرت جوانان از شهر به دلیل کمبود شغل :

اناتو امک

3Tهای مرزی: تعطیلی بازارچه

4T احتمال قطعی بهر در زمهان وقهوع حهواد :

غیرمترقبه

(ST) رقابتی ای یاستراتژی اقتضائ

2T5Sبخش : افهههههزایش انگیهههههزه

خصوصههههههی بههههههرای انجههههههام

های فیزیکی و کالبدی زیرساخت

در راستای توسعه گردشگری

(WT) یدفاع ای یاستراتژی تدافع

3T6Wبازارچههه : بهبههود عملکههرد

مرزی آسهتارا و اسهتفاده بیشهتر از

تجاری آن یهاتیقابل

1T1W بهبود وضعیت معابر شههر :

در راستای بهبهود کیفیهت فضهای

شهههری و ایجههاد جههذابیت بههرای

گردشگران

4T8, 7W توسههههعه و تقویههههت :

امکانهههات حیهههاتی شههههر جههههت

مدیریت صحیح در زمهان حهاد

شدن بحران

(IFE) ماتریس ارزیابی عوامل داخلی

دهیم. ابتهدا بهر قهرار مهی 3ها را در جهدول شهماره پس از شناسایی نقاط قوت و ضع ، آن

، عهددی 1-5ها از بین اعهداد اساس اهمیتی که هرکدام از نقاط قوت و ضع دارند، به آن

بها ههم را شده به نقاط قهوت و ضهع های اختصا دادهسپس نمره .دهیمرا اختصا می

کنیم تها ضهریب اهمیهت بر جمهع نمهرات مهیهرکدام از موارد را تقسهیمجمع نموده و نمره

را بهه 4یا 3نسبی هرکدام از نقاط قوت و ضع سنجیده شوند. در گام بعدی نمره واکنش

دهیم. در گام آخر، ضریب را به نقاط ضع اختصا می 2یا 1نقاط قوت و نمره واکنش

شود.دین ترتیب نمره نهایی حاصل میگردد و باهمیت نسبی در نمره واکنش ضرب می

(IFE) یعوامل داخل یابیارز سیماتر.2جدول شماره

نمره نهایی نمره واکنش ضریب اهمیت نسبی نمره قوت ردی

1 جههواری بهها سههاحل دریههای هم

عنوان لبه قویکاسپین به4 0/06 4 0/25

2

وجههود بازارچههه سههاحلی در

عنوان قلب اقتصهادی به آستارا

شهر

4 0/06 4 0/25

3 گری از عبور رودخانه خواجهه

میانه شهر3 05/0 3 0/14


4

انتفاع از رودخانه مرزی آستارا

چههای واقههع در مههرز ایههران و

آذربایجان

3 05/0 4 0/19

0/14 3 05/0 3 امنیت بالای شهر 5

6 موقعیههت جغرافیههایی مناسههب

شهر جهت جذب گردشگر4 0/06 4 0/25

7

های متعههدد و وجههود بازارچههه

ایهههن بازارهههها در معروفیهههت

سطح کشور

4 0/06 4 0/25

8 های آیینههی و وجههود مراسههم

بومی4 0/06 3 0/19

نمره نهایی نمره واکنش ضریب اهمیت نسبی نمره ضع ردی

0/13 2 0/06 4 پوش نامناسب معابرک 1

0/13 2 0/06 4 عدم تفکیک پسماند 2

3 عدم وجود هتهل و مسهافرخانه

مناسب در سطح شهر5 0/08 2 0/16

4 عههدم صههلاحیت و تخصههص

مسئولین5 0/08 2 0/16

5 عههههدم وجههههود شههههفافیت و

رسانیاطلاع5 0/08 2 0/16

6

عدم وجود برنامهه و امکانهات

گردشههگری مناسههب جههذب

گردشگر

5 0/08 2 0/16

0/09 2 0/05 3 فرسودگی بافت شهر 7

8 سازی بافت قهدیمی مقاوم عدم

شهر نسبت به زلزله4 0/06 2 0/13

75/2 00/1 64 جمع کل

(EFE) ماتریس ارزیابی عوامل خارجی

دهیم. ابتهدا بهر قهرار مهی 4ها را در جدول شهماره ها و تهدیدها، آنپس از شناسایی فرصت

، عهددی 1-5ین اعداد ها از بها و تهدیدها دارند، به آناساس اهمیتی که هرکدام از فرصت


ها و تهدیهدها را بها ههم شده به فرصهتهای اختصا دادهدهیم سپس نمرهرا اختصا می

کنیم تها ضهریب اهمیهت بر جمهع نمهرات مهیجمع نموده و نمره هرکدام از موارد را تقسهیم

بهه 4یها 3ها و تهدیدها سنجیده شوند. در گام بعدی نمهره واکهنش نسبی هرکدام از فرصت

دهیم. در گهام آخهر، ضهریب را به تهدیهدها اختصها مهی 2یا 1ها و نمره واکنش فرصت

شود.گردد و بدین ترتیب نمره نهایی حاصل میاهمیت نسبی در نمره واکنش ضرب می

(EFE). ماتریس ارزیابی عوامل خارجی 4جدول شماره

نمره نهایی نمره واکنش ضریب اهمیت نسبی نمره فرصت ردی

های شگران خارجی از طریق راهورود گرد 1

مرزی به آستارا

5 0/10 4 0/39

بهرداری بهتهر از تهالاب اسهتیل فرصت بهره 2

جهت جذب گردشگر

5 0/10 4 0/39

های موجهود در امکان اسهتفاده از رودخانهه 3

شهر جهت جذب گردشگر

4 0/08 3 0/24

های تفریحی و فرهنگی فرصت ایجاد مکان 4

های بایردر زمین

3 0/06 4 0/24

0/18 3 0/06 3 فرصت استفاده از مشارکت مردم 5

اسههتفاده از راهکههار توانمندسههازی جهههت 6

زایی بانواناشتغال

4 0/08 4 0/31

های مختلههههه گردشهههههگری و فرصهههههت 7

گردیبوم

5 0/10 4 0/39

0/31 4 0/08 4 های ارتباطیفرصت استفاده از تنوع راه 8

بنیان و های دانشکتاستفاده از ظرفیت شر 9


4 0/08 4 0/31

نمره نهایی نمره واکنش ضریب اهمیت نسبی نمره تهدید ردی

0/16 2 0/08 4 کیفیت فضای شهری از بین رفتن 1

مهاجرت جوانهان از شههر بهه دلیهل کمبهود 2

شغل و امکانات

4 0/08 2 0/16

0/12 2 0/06 3 های مرزیتعطیلی بازارچه 3

احتمال قطعی بر در زمان وقهوع حهواد 4

غیرمترقبه

3 0/06 2 0/12

3/31 42 0/27 51 جمع کل


(SPACE MATRIX) ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک

بهه مهاتریس عوامهل (SPACE MATRIX) ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام اسهتراتژیک

ماتریس ارزیابی عوامل داخلهی ساسنیز معروف است. این ماتریس بر ا IEخارجی -داخلی

(IFE) یعوامل خارج یابیارز و ماتریس (EFE) ههای گردد. بهدین ترتیهب نمرهتشکیل می

را در 31/3یعنههی عههدد 5و جههدول 75/2یعنهی عههدد 4های جههدول نههایی حاصههل از یافتههه

نشهان 6ای کهه محهل تلاقهی دو خهط را در شهکل شهماره دهیم. ناحیههقرار می IEماتریس

در حالهت شههر مهرزی آسهتارا شهده بهرایتعیین یکهه راهبردهها دهد، بیهانگر آن اسهتمی

.تهاجمی و قوی قرار دارند

ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک .6شکل شماره

ریزی مشهاهده اسهت، مهاتریس برنامههقابل 5گونه که در جهدول شهماره در گام بعدی همان

نمره جذابیت جزئهی شده است.تدوینمرزی بندر آستارا ( شهر QSPM) استراتژیک کمی

هر راهبرد متناسب با هرکدام از نقاط قوت، ضع ، فرصت و تهدید تعیهین گشهته و سهپس


شماره که از جداول (EFE) یو خارج (IFE) یعوامل داخل یابیارز سیماتر یینمره نهادر

و درنهایت شدهذابیت مشخصگردد. بدین ترتیب نمره جضرب می اند،شدهاستخراج 4و 3

شوند.محاسبه می 5شده و مطابق جدول شماره های جذابیت هر استراتژی جمع بستهنمره

بندر آستارا یمرز شهر (QSPM) یکم کیاستراتژ یزیربرنامه سیماتر. 3جدول شماره

یدهدو تت رص، ف ضعت،

قوط نقا

عوامل داخلی و خارجی

راهبردها

رهبه

ن سپیکای ریای د

قولبهاز ی گیر

یلنسپتااز ده تفا اسایست رادر

ب جذ

جیخارن گرادشگر

چهزارت با

قویت

در ی رزو می حلسای ها

ریشگرد گشزایی اف

ستارا

اد یجق اطریاز هر ی ش

صاد اقتنقرو

دهادارویی زاررگی برهاستب

از ده تفا اسر باشهد مانپسل ض معحل

ترکت ش

رفیظ

ی ها

شدان

و انبنی

پرتاستاا

ها

ی ساز نو بهریشهن ولیسئه مویژجه تو

ریشهی ضای فساز بهو

نهاره نم

ییاترم

ی س

رزا

یابیخل داملعوا

ی

(IF

E)

رجخاو

) یE

FE

)

ئیجزت ذابی جرهنم

ژی راتستت ا

ذابی جرهنم



ذابی جرهنم



ذابی جرهنم

رهنم

ئیجزت ذابیج


ذابی جرهنم



ذابی جرهنم

1S جواری با ساحل دریای هم

عنوان لبه قویکاسپین به0/25 4 1/00 3 0/75 4 1/00 1 0/25 2 0/50

2S وجود بازارچه ساحلی در آستارا

عنوان قلب اقتصادی شهربه0/25 3 0/75 4 1/00 3 0/75 1 0/25 1 0/25

3S از گریعبور رودخانه خواجه

میانه شهر0/14 2 0/28 2 0/28 2 0/28 2 0/28 1 0/14

4S

انتفاع از رودخانه مرزی آستارا

چای واقع در مرز ایران و

آذربایجان

0/19 1 0/19 2 0/38 1 0/19 2 0/38 1 0/19

5S 0/28 2 0/14 1 0/42 3 0/42 3 0/42 3 0/14 امنیت بالای شهر

6S موقعیت جغرافیایی مناسب شهر

جهت جذب گردشگر0/25 3 0/75 3 0/75 3 0/75 1 0/25 1 0/25


7S

های متعدد و وجود بازارچه

معروفیت این بازارها در سطح

کشور

0/25 2 0/50 4 1/00 3 0/75 2 0/50 1 0/25

8S 0/38 2 0/19 1 0/75 4 0/38 2 0/38 2 0/19 های آیینی و بومیوجود مراسم

1W 0/50 4 0/25 2 0/25 2 0/13 1 0/13 1 0/13 پوش نامناسب معابرک

2W 0/25 2 0/50 4 0/13 1 0/13 1 0/13 1 0/13 عدم تفکیک پسماند

3W عدم وجود هتل و مسافرخانه

مناسب در سطح شهر0/16 3 0/47 2 0/31 3 0/47 1 0/16 3 0/47

4W عدم صلاحیت و تخصص

مسئولین0/16 1 0/16 1 0/16 1 0/16 3 0/47 3 0/47

5W عدم وجود شفافیت و

رسانیاطلاع0/16 2 0/31 2 0/31 2 0/31 2 0/31 3 0/47

6W

عدم وجود برنامه و امکانات

گردشگری مناسب جذب

گردشگر

0/16 4 0/63 3 0/47 3 0/47 2 0/31 3 0/47

7W 0/38 4 0/09 1 0/19 2 0/09 1 0/09 1 0/09 فرسودگی بافت شهر

8W سازی بافت قدیمی عدم مقاوم

شهر نسبت به زلزله0/13 1 0/13 1 0/13 1 0/13 2 0/25 4 0/50

1O ورود گردشگران خارجی از

های مرزی به آستاراطریق راه0/39 3 1/18 4 1/57 3 1/18 2 0/78 1 0/39

2O

برداری بهتر از فرصت بهره

تالاب استیل جهت جذب

گردشگر0/39 1 0/39 2 0/78 3 1/18 2 0/78 2 0/78

3O

های امکان استفاده از رودخانه

موجود در شهر جهت جذب

گردشگر

0/24 3 0/71 2 0/47 2 0/47 2 0/47 2 0/47

4O های تفریحی فرصت ایجاد مکان

های بایرو فرهنگی در زمین0/24 2 0/47 2 0/47 3 0/71 2 0/47 3 0/71

5O فرصت استفاده از مشارکت

مردم0/18 3 0/53 3 0/53 3 0/53 4 0/71 4 0/71

6O استفاده از راهکار توانمندسازی

زایی بانوانجهت اشتغال0/31 2/00 0/63 3 0/94 3 0/94 2 0/63 2 0/63


7O های مختل گردشگری فرصت

گردیو بوم0/39 3 1/18 3 1/18 3 1/18 1 0/39 1 0/39

8O های فرصت استفاده از تنوع راه

ارتباطی0/31 4 1/25 3 0/94 3 0/94 1 0/31 2 0/63

9O های استفاده از ظرفیت شرکت

هابنیان و استارتاپدانش0/31 2 0/63 2 0/63 2 0/63 4 1/25 3 0/94

1T کیفیت فضای از بین رفتن

شهری0/16 2 0/31 2 0/31 3 0/47 1 0/16 4 0/63

2T مهاجرت جوانان از شهر به دلیل

ناتکمبود شغل و امکا0/16 3 0/47 4 0/63 3 0/47 2 0/31 2 0/31

3T 0/12 1 0/12 1 0/24 2 0/47 4 0/24 2 0/12 های مرزیتعطیلی بازارچه

4T احتمال قطعی بر در زمان وقوع

حواد غیرمترقبه0/12 1 0/12 1 0/12 1 0/12 1 0/12 3 0/35

های جذابیت استراتژیجمع نمره

14/39

15/71

16/02

11/09

12/79

شهر مرزی بندر آستارابندی راهبردهای اولویت

شده در مرحله قبل، مورد ارزیهابی های شناساییهای مختل استراتژیدر این مرحله، گزینه

ها مطهابق گیرند و راهبردهای موردنظر بر اساس نمره جهذابیت اسهتراتژیو قضاوت قرار می

شوند.میبندی اولویت 6جدول شماره بندر آستارا یشهر مرز یراهبردها یبندتیاولو -4شماره جدول

نوع راهبرد راهبردنمره

جذابیت اولویت

لیدر راستای استفاده از پتانس نیکاسپ یایدر یاز لبه قو یریگبهره

یجذب گردشگران خارج 1 16/02 تهاجمی

2 15/71 تهاجمی یگردشگر شیافزا یادر راست یو مرز یهای ساحلبازارچه تیتقو

3 14/39 تهاجمی دادهایرو یبرگزار یبسترها جادیا قیشهر از طر یرونق اقتصاد

انیبندانش یهاشرکت تیحل معضل پسماند شهر با استفاده از ظرف

هاو استارتاپ

کارانه محافظه

)انطباقی(12/79 4

کارانه محافظه یشهر یافض یو بهساز یبه نوساز یشهر نیمسئول ژهیتوجه و

)انطباقی(11/09 5


گیرینتیجهها و موانع موجود در مسیر توسعه شههر مهرزی یتقابلهدف اصلی پژوهش حاضر، شناخت

شههر آسهتارا بهه توسعهبندر آستارا و تحلیل راهبردهای مؤثر در توسعه این شهر بوده است.

داری این شهر گردد. بنابراین لهزوم تواند باعث ارتقای پاییمجهت موقعیت استراتژیک آن

پایهدار در همهه ابعهاد آن توسعهسوی تهیه برنامه توسعه راهبردی برای شهر آستارا، آن را به

سو خواهد داد.

زاده و ههای )ههادیکهه موضهوع مقالهه حاضهر بها پژوهشرغم آنباید اذعان داشت که علی

هایی ازلحههاظ روش کلههی شههباهت( 1398ی نههژاد و همکههاران، طههولاب( و )1394همکههاران،

گیری تحقیههق و محههدوده موردمطالعههه دارد، ولههی ازلحههاظ جزئیههات روش تحقیههق و نتیجههه

کهه در رغم آنعلیهای مذکور، وجود دارد. های اساسی بین مقاله حاضر و پژوهشتفاوت

از ذکرشده که جهت توسعه واقعی شهر، باید (1394زاده و همکاران، )هادینتایج پژوهش

ین بهه بهالا ئاز پها بایهد و مشهارکت شهودصهرف پرهیهز یگراینگاه کارشناس محور و نخبهه

صورت گیرد، ولی در پژوهش مذکور، مشارکت شهروندان مورد غفلت قرارگرفتهه اسهت.

شهههر بهها اسههتفاده از SWOTکهه نههوآوری مقالههه حاضهر در آن اسههت کههه مهاتریس درحالی

های مشابه، در این ه عبارتی در مقایسه با پژوهشب شده است.مصاحبه با ساکنین شهر تشکیل

نفوذان شهر موردتوجه ویژه قرارگرفتهه و نفعان و ذیمقاله، رویکرد مشارکتی و تعامل با ذی

ههای اساسهی در تهدوین رویکرد از پائین به بالا مدنظر بوده است که این مههم یکهی از گام

ههای مقالهه حاضهر بها پهژوهش تفاوت همچنین یکی دیگهر ازباشد. برنامه راهبردی شهر می

ماتریس ارزیابی موقعیت و ( در این است که در مقاله حاضر، 1394زاده و همکاران، )هادی

شهده ( جهت شناسهایی موقعیهت راهبردهها، تشکیلSPACE MATRIX) اقدام استراتژیک

( ایهن مهاتریس تشهکیل نشهده 1394زاده و همکهاران، پژوهش )ههادیکه در است. درحالی

شهده و موقعیهت راهبهرد است و فقط امتیازات هرکدام از راهبردههای چهارگانهه جمهع بسته

مهاتریس همچنهین در مقالهه حاضهر عهلاوه بهر تشهکیل شده اسهت.اصلی از این طریق تعیین

نیهز QSPMبندی راهبردها با استفاده از روش ، اولویتارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک

گرفته است.انجام


(، برآینههد راهبردهههای 1394زاده و همکههاران، الههه حاضههر هماننههد پههژوهش )هههادیدر مق

شده برای این شهر مرزی، در موقعیت تهاجمی قرار دارد. این بدان معنی است که بها تدوین

بههره را حداکثر این شهر، یهاقوت و فرصت توان از نقاطریزی صحیح و اصولی میبرنامه

بها شههر یتیوضهع نیدر چنه هسهتند؛کنشگر هایحلراه یاجمته هایراهبرد به عبارتی. برد

گهام پایهدار ها در جهت نیل به توسهعهگیری از فرصتو بهره شیاستفاده از نقاط قوت خو

.داردیبرم

با توجه به نتایج حاصل از پژوهش حاضر، سه مورد از راهبردهای تهاجمی برای توسعه شهر

در نیکاسهپ یایدر یاز لبه قو یریگبهرهاند از: بارتمرزی بندر آستارا، به ترتیب اولویت ع

یو مهرز یهای ساحلبازارچه تیتقوی، جذب گردشگران خارج لیراستای استفاده از پتانس

یبرگهزار یبسهترها جهادیا قیهشههر از طر یرونق اقتصهادی و گردشگر شیافزا یدر راستا

ده برای این شههر، راهبردههای شگانه تعری . از طرفی دو مورد از راهبردهای پنجدادهایرو

گونهه راهبردهها انهد. اینهای آخر را به دست آوردهکارانه یا انطباقی هستند که رتبهمحافظه

را موجهود یهاها، حهداکثر اسهتفاده را از فرصهتکاستن از ضع درصدد آن هستند که با

یهاشهرکت تیهظرفحل معضل پسماند شهر با اسهتفاده از اند از این راهبردها عبارتد. نببر

ی.شهر یفضا یو بهساز یبه نوساز یشهر نیمسئول ژهیتوجه وو هاو استارتاپ انیبندانش

تشکر و قدردانی

است. نداشته مالی حامی مقاله این مسئول، نویسنده اظهار به بنا

نابعم

یکههردیدر رو یشهههر یزیردر برنامههه یههدجد یکههردیرو CDS( 1388) یوسهه ی،اشههرف (1

. 89-105، صص. 23شماره ، 7دوره ، یشهر یریتنامه مدفصل یلی،تحل

یههبها تک یتوسعه گردشگر یراهبرد یزیر( برنامه1387روزبه ) یان،و زمان یبهزاد فر، مصطف (2

و یعصهنا یمهندسه المللهیینب ریهنشه یشهابور،: شهرسهتان نیبر بخش محصهول نمونهه مهورد

-103، صهص. 6شهماره ، 19دوره (، یو شهرساز یمعمار یمهندس نامهیژه)و یدتول یریتمد

89 .


یهلو تحل ی( بررسه1398) یمکهر یهر،زاده دل ینحسه یهار؛رضها؛ عهزت پنهاه، بخت یدی،پورمج (3

ترکیهه،و یهرانکشهور ا ی: شههرهایمطالعهه مهورد یمهرز یتوسعه در شهرها هاییاستراتژ

. 51-64 .، صص34 پیاپی، شماره 9سال ی،امنطقه یزیرفصلنامه برنامه

یمهرز یشهرها یتوسعه اقتصاد یاستراتژ ین( تدو1391) یدهسع یادت،و س یرضاعل یرعلی،پ (4

یمله یششهر کشهور، همها یمهرز ی: شههرهایمهورد همطالعه SWOTبا استفاده از مهدل

، دانشههگاه 1391 مههاهینفرورد 31و 30 ههها،یافتو ره هههاچالش یههت؛و امن یمههرز یشهههرها

. 597-604و بلوچستان، صص. یستانس

پژوهیینهده( آ1398شهراره؛ محمهودنژاد، رضها ) یدپور،محمهد؛ سهع ی،رسهول ؛یسیع یری،پ (5

و یها: شههر سردشهت(، جغرافی)مطالعهه مهورد یهدارتوسهعه پا یدر راسهتا یمرز یهابازارچه

. 288-304، صص. 4، شماره 1دوره ی،روابط انسان

ابییه( ارز1397) یرجههانگ یهدری،ح ی؛محمهدتق یان،رضهو یهلا؛ژ ی،سجاد ین؛حس ی،جمال (6

یسهاحل ی: شههرهایمطالعه مورد یاز مقاصد گردشگر یتمندیبر رضا یرگذارتثث یهامؤلفه

. 49-64 صص. ،3، شماره 5دوره ی،شهر یگردشگر ،استان بوشهر

یداردر توسعه پا یشهر یریت( نقش مد1392رضا ) یسی،و یم؛پورزال، مر یدعلی؛، سینیحس (7

،؛ موردمطالعههه: شهههر نوشههههر1368-1388 یهادر سههال یسههاحل یشهههرها یگردشههگر

. 113-124صص. (،8 یاپی)پ 2، شماره 4دوره ی،شهر یشناسبوم یهاپژوهش

بههر یههدبهها تثک یهها( کههاربرد مههدل در جغراف1396) یموسههو یرنجهه حسههن و م یهها،حکمههت ن (8

. یماچاپ پنجم، تهران: آزاد پ ای،یهو ناح یشهر یزیربرنامه

تهران: انتشارات مهکامه. ی،شهر توسعه ی( استراتژ1390حسن ) آبادی،یلخل (9

نقش رشد هوشمند در ی( بررس1397) یرام ی،بخش یل؛اسماع اکبری،یاسدالله؛ عل یوسالار،د (10

فضها، سهال یاییجغراف یش. موردمطالعه: شهر بابلسر. مجله آمایساحل شهرهای یدارتوسعه پا

. 181-200صص. ،29، شماره 8

و شدنیجهان ینددر فرا یمرز ی( نقش شهرها1389و توانگر، معصومه ) یمرهنما، محمدرح (11

فصهلنامه ی،اسهتان خراسهان رضهو یمهرز های: شههریمطالعهه مهورد یهرانا یاتوسعه منطقهه

. 152-185، صص. 3، شماره 6سال یتیک،ژئوپل


یگاهجا یل( تحل1391) یدوح یدآباد،س یجعفر ی؛غلامزاده خادر، مرتض یم؛رهنما، محمدرح (12

علهوم یکهاربرد یقهاتتحق یهدر شهر چناران، نشر CDSی ه شهرراهبرد توسع یهاشاخص

.107-125، صص. 26، شماره 12سال یایی،جغراف

یمرز یتوسعه شهرها ی( چگونگ1391محسن ) ی،شرف یه؛فرد، سم یوسفیعدالت؛ یبنده،ز (13

(، فصلنامه دانشکده علوم و فنون مهرز، یلان: استان گی)مطالعه مورد 1404انداز در افق چشم

. 77-106، صص. 2، شماره 3ل سا

یهین( تب1399آرمهان ) یهدی،بهرادران، آرش و حم ی؛حسهام، مههد اکبهر؛یپهور، عل یسالار (14

، 7دوره ی،شههر یخلا در شهر رشت، فصهلنامه گردشهگر یتوسعه گردشگر یراهبردها

. 127-142 .، صص3شماره

بر یبازارچه مرز یرحوه تثثن یابی( ارز1395الهام ) یری،الهه؛ م ی،مقدم، محمد؛ اکبر یسلمان (15

و یهاجغراف آبهاد،یدر شهر حاج یزدان ی: بازارچه مرزیشهر مورد شناس یروند توسعه کالبد

. 32-19، صص. 21شماره ،6ی، دوره امنطقه-یشهر یشآما

یهلو تحل ی( بررس1398کامران ) ی،منصور یسی؛ع زاده،یمسبحان، محمدرضا؛ ابراه یمی،سل (16

: شههر کهازرون، فصهلنامه مطالعهات یمطالعه مورد ،CDS یعه شهرراهبرد توس یهاشاخص

. 427-440(، صص. 47 یاپی)پ 2، شماره 14دوره ی،انسان یهاسکونتگاه یزیربرنامه

یزیر( برنامهه1395) ی، جهوادمحمهدآباد ی، محمهد؛ثهان یاسهکندر ؛محمد اجهزا ی،شکوه (17

و SWOTشههر بها مهدل عهتوسهراهبهرد یکهردبهر اسهاس رو یرجندتوسعه شهر ب یکاستراتژ

QSPM105-125، صص. 1، شماره 11خراسان، سال یاجتماع ی، مطالعات فرهنگ.

یدر شههرها شههریراهبهرد توسهعه یهاشاخص یگاهجا یل( تحل1398صفر زاده، سوسن ) (18

، شهماره 8سهال ی،خراسان جنوب یفصلنامه دانش انتظام ین،قا یموردمطالعه: شهر مرز یمرز

. 82-95ص. (، ص31 یاپی)پ 4

بها یمناطق مهرز یشآما یتیکیژئوپل یل( تحل1394کپته، عدالت ) یبندهصلاح کار، صابر و ز (19

فصهلنامه علهوم و فنهون ،آسهتارا( ی: شهرسهتان مهرزی)مطالعه مورد یرعاملبر پدافند غ یدتثک

. 39-62 صص. ،15، شماره4 ی، دورهمرز

یندر تهدو SWOT- QSPMل ( کاربرد مد1392اصغر و محبوب فر، محمدرضا ) ی،ضراب (20

4، شهماره 3(، سهال یها)جغراف ییفضها یزیرشهر کاشان، برنامه یتوسعه گردشگر یاستراتژ

. 37-58(، صص. 11 یاپی)پ


یالگهو یهرانغهرب ا یمهرز یهابازارچه یش( آما1397سحر ) ینی،و گلچ یمصطف ی،طالش (21

یرانبندسه یمهرز : )بازارچههیکوچهک نمونهه مهورد ایشهره یداریدر پا یکالبد-یاقتصاد

. 381-395، صص. 3، شماره 10سال ی،انسان یاینو در جغراف یهابانه(، فصلنامه نگرش

توسههعه ی( راهبردههها1398) ینههبز ی،و دولتشههاه ینههبز ی،دولتشههاه یههثم؛نههژاد، م یطههولاب (22

فرهنههو و توسههعه یسههم،اکوتور یملهه سآسههتارا، کنفههران یدر شهههر سههاحل یگردشههگر

. 78-95، صص. 1398ه آذرما 13مشهد، ی،گردشگر

یدی،سهع ی؛محمهدعل ی،رضها؛ پهورعل ی،طاهر؛ قهادر ی،ابوبکر ین؛حس آباد،یلخل یکلانتر (23

یدر منهاطق مهرز یشههر یدارتوسعه پا یهاشاخص یریپذتحقق یزانم یابی( ارز1391انور )

. 207-222، صص. 30شماره ،10ی، دوره شهر مدیریت(، یرانشهر: شهر پی)نمونه مورد

با استفاده از یافتگیتوسعه یابیو ارز ی( بررس1393) یعل یوس یاری،اصغر و ز ی،محمود (24

سهال یریت،فصلنامه مد ی،غرب یجاناستان آذربا یمرز یدر شهرها یعدد یروش تاکسونوم

. 35-48، صص. 34، شماره 11

و یجههان یهراخ یهات)تجرب یتوسهعه شههر یراهبهرد یزیر( برنامهه1395جهواد ) زاده،یمهد (25

(، چاپ چهارم، تهران: انتشارات آرمانشهر. یرانآن در ا اهیگجا

پژوهیینهدهآ یکهردبها رو یمهرز یعوامل مؤثر بر توسعه شهرها یل( تحل1398) یدسع ی،نجف (26

، 1398 ییزپا ی،انسان یهاسکونتگاه یزیربرنامه العات: شهر زابل(، فصلنامه مطی)نمونه مورد

. 773-789(، صص. 48 یاپی)پ 3، شماره 14دوره

توسعه منطقه یراهبردها یل( تحل1394عدالت؛ پژم، محمود رضا ) یبنده،ز ید؛سع زاده،یهاد (27

، 1، شهماره 6 لسها ی،، فصلنامه علهوم و فنهون مهرزSWOTآستارا با استفاده از مدل مرزی

.69-90صص.28) Cities, & United, & Local Governments. (2010) Policy paper on

urban strategic planning: Local leaders preparing for the future of

our cities, Mexico, United Cities and Local Governments

29) Heydari, Akbar. & Bakhtar, Soheila. (2018) Analyzing the

Regional Development of Kurdish Border Cities Of Iran Using

Sustainable Urban Development Indices (Study Area: Kurdistan

Province), GeoJournal of Tourism and Geosites, Vol 23, No 3,

pp.797-807.

30) Knippschild, Robert. (2005) Potentials of cross-border

cooperation for strategic urban development in border regions.


Designing and evaluating informal cooperation processes. [In:]

Giffinger, R. (ed.), Competition between cities in Central Europe:

opportunities and risks of cooperation. ROAD, Bratislava,

pp.173-183.

31) Kurowska-Pysz, Joanna. & Castanho, Rui Alexandre. & Loures,

Luís. (2018) Sustainable Planning of Cross-Border Cooperation:

A Strategy for Alliances in Border Cities, Sustainability, Vol 10,

No 5, pp.1-26.

32) Mokhtari Malek-Abadi, Reza Mokhtari. & Aliakbari, Esmaeel. &

Khosravi, Bakhtiar. (2016) Evaluating and Assessing

Sustainability of Border Cities (Case study: border city: Baneh),

International journal of humanities and cultural studies, pp. 624-

644.

33) Sohn, Christophe. & Stambolic, Nora. (2015) The urban

development of European border regions: a spatial typology,

Europa Regional, Vol 21, No 4, pp.177-189.

Documents

Strategic Plan for Development of Border Cities of Iran