STRATEGIA ROZWOJU GMINY MIEJSKIEJ LEGIONOWOstara.legionowo.pl › upload › projekt_strategia.pdf · Dokument Strategii Rozwoju Gminy Miejskiej Legionowo został opracowany przez

STRATEGIA ROZWOJUGMINY MIEJSKIEJ LEGIONOWOdo roku 2030

Spis treści1. Wstęp ...............................................................................................................................................................................................................................................................................2. Ocena sytuacji społeczno-gospodarczej Miasta Legionowa ........................................................................................................................................................................

2.1. Analiza SWOT 2.2. Demografia2.3. Usługi i infrastruktura2.4. Gospodarka 2.5. Finanse gminy

3. Kluczowy problem Miasta Legionowa .................................................................................................................................................................................................................3.1. Założenia3.2. Kluczowy problem Miasta Legionowa

4. Kluczowe produkty Miasta Legionowa ...............................................................................................................................................................................................................4.1. Kluczowe produkty miasta – proces wyboru produktów o charakterze strategicznym

5. Wizja rozwoju Miasta Legionowa ..........................................................................................................................................................................................................................6. Zdefiniowanie celu głównego, celów strategicznych i operacyjnych .....................................................................................................................................................

6.1. Atrakcyjne warunki rozwoju działalności gospodarczej 6.2. Kształtowanie przestrzeni przyjaznej mieszkańcom6.3. Nowoczesny system edukacji6.4. Wzmocnienie integracji społecznej6.5. Rozwój sieci infrastrukturalnych usprawniających powiązania wewnątrzmiejskie i metropolitalne 6.6. Poprawa stanu środowiska naturalnego6.7. Spójność celów z innymi dokumentami strategicznymi

7. Kierunki działań w realizacji strategii ...................................................................................................................................................................................................................8. System realizacji i monitoringu Strategii ............................................................................................................................................................................................................

8.1. Proces przygotowania strategii8.2. Realizacja i finansowanie Strategii8.3. Procedura monitorowania i aktualizacji strategii8.4. Monitoring - narzędzia8.5. Obszary monitorowania

46

20

23

2729

4650

Spis tabelTabela 1 Wskaźniki bazowe syntetycznego wskaźnika potencjału rozwoju – Miasta Legionowa ...........................................................................................................Tabela 2 Legionowo wskaźniki bazowe syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze demografia – Miasto Legionowa ..........................................................Tabela 3 Wskaźniki bazowe syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze usługi i infrastruktura – Miasta Legionowa ..............................................................Tabela 4 Wskaźniki bazowe syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze gospodarka – Miasta Legionowa ...............................................................................Tabela 5 Wskaźniki bazowe syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze finanse – Miasto Legionowa ......................................................................................

Spis wykresówWykres 1 Rozrzut syntetycznego wskaźnika rozwoju Miasta Legionowa ......................................................................................................................................................Wykres 2 Rozrzut wskaźników bazowych syntetycznego wskaźnika potencjału rozwoju – Miasta Legionowa .................................................................................Wykres 3 Rozrzut syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze demografia – Miast Legionowa ...................................................................................................Wykres 4 Rozrzut wskaźników bazowych syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze demografia – Miasta Legionowa .....................................................Wykres 5 Rozrzut syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze usługi i infrastruktura – Miasta Legionowa .................................................................................Wykres 6 Rozrzut wskaźników bazowych syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze usługi i infrastruktura – Miasta Legionowowa ..........................Wykres 7 Rozrzut syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze gospodarka – Miasta Legionowa ...............................................................................................Wykres 8 Rozrzut wskaźników bazowych syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze gospodarka – Miasta Legionowa .................................................Wykres 9 Rozrzut syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze finanse – Miasta Legionowa .......................................................................................................Wykres 10 Rozrzut wskaźników bazowych syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze finanse – Miasta Legionowa ........................................................

Wykaz skrótówCIT – Corporate Income Tax – podatek dochodowy od osób prawnychPIT – Personal Income Tax – podatek dochodowy od osób fizycznychBG – budżet gminyPCC – podatek od czynności cywilno-prawnychPN – podatek od nieruchomościJST – jednostka samorządu terytorialnegoPUP – Powiatowy Urząd PracyOPS – Ośrodek Pomocy SpołecznejCIS – Centrum Integracji SpołecznejPCPR – Powiatowe Centrum Pomocy RodzinieKIS – Klub Integracji SpołecznejMON – Ministerstwo Obrony NarodowejPAN – Polska Akademia NaukIT – technologia informacyjnaOZE – Odnawialne Źródła EnergiiGUS – Główny Urząd Statystyczny

1012141719

99

1111131316161818

Wstęp

5STRATEGIA ROZWOJU GMINY MIEJSKIEJ LEGIONOWO do roku 2030

Punktem wyjścia do aktualizacji strategii Legionowa jest kompleksowe podejście do rozwoju integrujące wszystkie dostępne lokalnie zasoby. Strategie pojedynczych samorządów często uzależnione są od środków, które są bezpośrednio w ich dyspozycji, specyficznych kompetencji i właściwego im terytorium administracyjnego. Wiele kluczowych dla rozwoju lokalnego procesów rozgrywa się na obszarach przekraczających granice administracyjne i kompetencyjne. Rynek pracy, rynek edukacyjny, rynek usług dla ludności i firm to tylko część takich przykładów. Dla potrzeb opracowania Strategii Legionowa przyjęto zasadę wykorzystania potencjału miasta i otoczenia, które Legionowo obsługuje jako centrum usług. Strategia służyć ma wzrostowi:

• atrakcyjności miasta dla mieszkańców;• atrakcyjności miasta dla aktywności ekonomicznej;• atrakcyjności miasta dla przyjezdnych korzystających z dostępnych w mieście usług.

Potencjał ludzki, konkurencyjność lokalnej gospodarki i atrakcyjność usług dla mieszkańców miasta i otoczenia to główne czynniki, które wyznaczają możliwości rozwoju całego obszaru niezależnie czy patrzymy z punktu widzenia jednej z gmin obszaru czy powiatu.

Zwiększanie zakresu zadań samorządów, dalsze zmiany strukturalne w gospodarce, starzenie się społeczności lokalnych i spadek liczby mieszkańców to perspektywa z jaką muszą się zmierzyć polskie samorządy w najbliższej przyszłości.

Zmiany demograficzne wynikające ze spadku przyrostu naturalnego i niekorzystnych tendencji migracyjnych są z jednej strony przyczyną, a z drugiej skutkiem zmian kulturowych, ustrojowych i zmian strukturalnych w gospodarce. Potencjał ludzki staje się coraz bardziej kluczowym czynnikiem rozwoju. Młodzi, dobrze wykształceni mieszkańcy to nie tylko gwarancja bieżącego popytu na usługi (publiczne i rynkowe) i atrakcyjna oferta dla przedsiębiorców, to również gwarancja stabilnej przyszłości dla miast. Pozyskiwanie i zatrzymanie atrakcyjną ofertą ludzi wchodzących w dorosłe życie to perspektywa nowych gospodarstw domowych, inwestowania w nieruchomości, popytu na usługi publiczne i rynkowe, dzieci w szkołach i w konsekwencji stabilnej przyszłości miasta.

Przyszłe dochody podatkowe, dochody ze sprzedaży usług publicznych, dochody z różnych subwencji i dotacji zależne są coraz bardziej od ilościowego i jakościowego czynnika ludzkiego. Co ważniejsze, warunkują one nie tylko możliwość utrzymywania w przyszłości rozbudowywanej coraz bardziej oraz kosztownej w utrzymaniu infrastruktury technicznej, ale przede wszystkim są źródłem finansowania dalszego rozwoju. By zrównoważyć tendencje zachodzące w demografii potrzebne są jakościowe zmiany konkurencyjności gospodarki, tak aby w jak najmniejszym stopniu poprzez wzrost podatków gwarantować finansowanie potrzeb samorządów.

Dokument Strategii Rozwoju Gminy Miejskiej Legionowo został opracowany przez zespół ds. Strategii z udziałem kluczowych specjalistów reprezentujących wszystkie sfery funkcjonowania miasta. W pracach nad projektem strategii brali też udział przedstawiciele instytucji i stowarzyszeń funkcjonujących w mieście. Analizy i warsztaty prowadzili specjaliści Stowarzyszenia Rozwoju Gospodarczego Gmin (SRGG), którzy udostępnili metody i narzędzia programowania rozwoju wypracowane w projektach stowarzyszenia.

1. Wstęp

Ocena sytuacji społeczno-gospodarczej

Miasta Legionowa


Dla oceny sytuacji dokonano analizy zmian kluczowych dla rozwoju zasobów społecznoekonomicznych i porównania Legionowa z podobny-mi ośrodkami miejskimi w otoczeniu Warszawy. Analiza konkurencyjno-ści miasta w relacji do porównywalnych miast dokonywana jest w oparciu o wskaźniki w czterech kluczowych dla rozwoju obszarach:

• demografia;• usługi i infrastruktura;• gospodarka;• finanse.Wybór grupy porównawczej związany jest z kluczowymi funkcjami

Legionowa i głównymi osiami jego rozwoju. Jeżeli Legionowo postrzegane jest jako dobre miejsce do zamieszkania i „centrum usług” dla mieszkańców okolicznych gmin to grupę porównawczą stanowią podobne podwarszawskie miasta powiatowe. Wszystkie te miasta przechodzą proces transformacji po-legający na coraz większym zespoleniu z Warszawą, a równocześnie nadal będą stanowić centrum obsługi swojego otoczenia. W analizie poddano oce-nie zmiany sytuacji społeczno-ekonomicznej Legionowa na tle następujących miast stanowiących grupę porównawczą:

• Legionowo;• Nowy Dwór Mazowiecki;• Ożarów Mazowiecki;• Pruszków;• Grodzisk Mazowiecki;• Żyrardów;• Piaseczno;• Otwock;• Mińsk Mazowiecki;• Wołomin.

2.1. Analiza SWOT

Dla oceny konkurencyjności gminy zidentyfikowano zestawy kluczowych czynników społeczno-ekonomicznych. W każdym z czterech analizowanych

obszarów zdefiniowano zestaw wskaźników obrazujących sytuację w danym obszarze (wskaźniki bazowe). Wskaźnik syntetyczny potencjału rozwoju gmin jest sumą/wypadkową kilku wskaźników bazowych przyjętych jako jego pod-stawa. Standaryzacja wskaźników o różnych nominałach została przeprowa-dzona w oparciu o odchylenie standardowe tych wskaźników. Wartości wskaź-nika w poszczególnych latach są sumą odchyleń standardowych wskaźników bazowych danej gminy. Wartości dodatnie wskaźnika oznaczają, że w danym roku jego wartość dla gminy kształtowała się powyżej średniej porównywanych gmin, a wartości ujemne wskaźnika oznaczają, że dany samorząd uplasował się poniżej średniej. Analizie poddano lata 2010, 2013. Wartości syntetyczne potencjału gminy w poszczególnych obszarach wyliczono jako sumę odchyleń standardowych poszczególnych wskaźników bazowych w danym roku dla Le-gionowa na tle innych podobnych gmin podwarszawskich.

W większości przypadków wskaźniki bazowe mają charakter stymulują-cy, ale są też wskaźniki, które odgrywają role destymulant.

Takim przykładami mogą być wskaźniki obrazujące poziom bezrobocia, wskaźniki obciążenia demograficznego. Do wyliczenia wartości wskaźnika syntetycznego dla wskaźników bazowych, które mają charakter niekorzystny dla miasta przyjęto wartości odwrotne. Dla czytelności zestawienia wszystkie wskaźniki bazowe potraktowano jednakowo, nie nadając im wag odzwiercie-dlających ewentualne różnice w ich sile oddziaływania.

W oparciu o poziom wskaźników bazowych dla lat 2010 i 2013 dla każde-go z czterech obszarów zdefiniowany jest potencjał rozwoju gminy. Wartość wskaźników dla roku 2013 jest podstawą do oceny pozycji gminy w grupie porównawczej i jest prezentowana na osi X.

Wartości dodatnie wystandaryzowanego wskaźnika oznaczają, że wskaź-nik plasuje się powyżej średniej w grupie porównawczej gmin. Wartości ujemne wystandaryzowanego wskaźnika oznaczają, że wskaźnik plasuje się poniżej średniej dla danego wskaźnika w grupie porównawczej gmin. Odchy-lenie standardowe wartości wskaźników dla porównywanych gmin w roku 2013 jest wyznacznikiem pozycji na osi Słabe-Mocne (oś X).

Różnica wartości wskaźnika syntetycznego pomiędzy rokiem 2013 i 2010 jest wyznacznikiem położenia gmin na osi Spadek-Wzrost (oś Y) i ob-razuje zmianę pozycji gminy w grupie porównawczej gmin w ostatnich latach.

2. Ocena sytuacji społeczno-gospodarczej Miasta Legionowa


Dodatnia wartość różnicy wartości wskaźnika w okresie 2013-2010 oznacza poprawę pozycji gminy w relacji do innych gmin w grupie porównawczej, a ujemna obniżenie pozycji.

Analizując zmiany wartości wskaźnika w czasie należy pamiętać, że od-chylenie standardowe jest odzwierciedleniem relacji względnych pomiędzy badanymi w danym momencie wielkościami. Wzrost lub spadek wartości syntetycznego wskaźnika rozwoju w kolejnych latach oznacza, że zmieni-ła się pozycja gminy w relacji do średniej dla wszystkich gmin w porów-nywanych latach. Dla przykładu wzrost wartości wskaźnika w czasie może oznaczać:

• wartość wskaźnika dla danej gminy wzrosła więcej niż średnia dla porównywanych gmin;

• wartość wskaźnika nie zmieniła się, ale średnia wartość wszystkich gmin spadła;

• wartość wskaźnika spadła, ale średnia wartość wskaźnika pozosta-łych gmin spadła jeszcze bardziej.

Na wykresach prezentowane są sumaryczne rozkłady wartości odchy-leń standardowych dla syntetycznych wskaźników rozwoju porównywa-nych gmin i rozkłady wskaźników bazowych Legionowa na tle tych samych wskaźników innych gmin porównawczych. W tabelach prezentowane są war-tości wskaźników bazowych przyjętych do analizy. Umożliwia to identyfika-cję procesów, które przyczyniły się do wzmocnienia lub osłabienia wartości wskaźnika syntetycznego w każdym z analizowanych obszarów.

Wartość odchylenia standardowego wskazuje jak dana wartość odchyla się od średniej wartości dla grupy porównawczej. Wysokie dodatnie wartości na osi X wskazują mocne strony gminy w porównaniu z innymi porównywa-nymi gminami. Ujemne wartości wskaźnika na osi X wskazują te procesy, które osłabiają pozycję gminy. Dodatnie wartości na osi Y wskazują, które czynniki poprawiły swoje pozycje w grupie porównawczej gmin w okresie 2010-2013, a ujemne wartości na osi Y wskazują czynniki, które osłabiły po-zycję gminy w grupie porównawczej gmin w okresie ostatnich trzech lat.

Wyniki prezentowane w matrycy Monitor Rozwoju obejmującej cztery kwarty:

• pole stron mocnych i wzrostowych;• pole stron mocnych i spadkowych;• pole stron słabych i wzrostowych;• pole stron słabych i spadkowych.

Dla oceny konkurencyjności gminy na poziomie syntetycznym i w każ-dym z czterech analizowanych obszarów prezentowane są dwa zestawienia wyników:

• pozycja sumaryczna gminy na tle gmin grupy porównawczej;• pozycje wskaźników bazowych dla gminy w każdym z analizowa-

nych obszarów.Dla oceny sumarycznej pozycji gminy w każdym analizowanym obszarze

przyjmuje się sumę (na osi Słabe-Mocne) odchyleń standardowych dla wszystkich wskaźników bazowych w roku 2013 i różnicę sum (na osi Spadek-Wzrost) odchy-leń standardowych dla wszystkich wskaźników bazowych w latach 2013 i 2010. Na wykresie prezentowane są pozycje wszystkich gmin przyjętych do grupy po-równawczej. Dla oceny tego jakie czynniki miały pozytywny, a jakie negatywny wpływ na pozycję gminy w danym obszarze prezentowane są pozycje wystanda-ryzowanych wskaźników bazowych analizowanej gminy w każdym z obszarów.

POLESTRON

SŁABYCHI

WZROSTOWYCH

POLESTRON

SŁABYCHI

SPADKOWYCH

POLESTRON

MOCNYCHI

WZROSTOWYCH

POLESTRON

MOCNYCHI

SPADKOWYCH


W oparciu o współczynniki uznane za kluczowe dla potencjału rozwoju gminy definiowana jest syntetyczna ocena potencjału rozwoju:1. CIT w BG na mieszkańca (zł),2. Liczba mieszkańców w wieku 25-34 na tysiąc mieszkańców,3. PCC w BG na mieszkańca (zł),4. PIT w BG na mieszkańca (zł),5. PN w BG na mieszkańca (zł),6. Udział bezrobotnych w liczbie mieszkańców w wieku produkcyjnym (%),7. Udział mieszkańców w wieku poprodukcyjnym w liczbie mieszkańców ogółem (%).

Wskaźniki 1, 2, 3, 4 i 5 mają charakter stymulujący, a wskaźniki 6 i 7 odgrywają role destymulant. Im wyższa wartość tych wskaźników tym sytuacja gminy mniej korzystna. W związku z tym do analizy przyjęto odwrotne wartości tych wskaźników. Dla prostoty zestawienia wszystkie wskaźniki cząstkowe potraktowa-no jednakowo, nie nadając im żadnych wag odzwierciedlających ewentualne różnice w ich sile oddziaływania.

Wykres 1. Rozrzut syntetycznego wskaźnika rozwoju Miasta Legionowa Wykres 2. Rozrzut syntetycznego wskaźnika rozwoju Miasta Legionowa

Źródło: Obliczenia własne SRGG Źródło: Obliczenia własne SRGG

ŻYRARDÓWOTWOCK

WOŁOMIN

LEGIONOWO

N. DWÓR MAZ.MIŃSK MAZ.

GRODZISK MAZ.

OŻARÓW MAZ.

PIASECZNO

PRUSZKÓW

15

76

2

3

4


WSKAźNIK SYNTETYCZNY POTENCJAŁU ROZWOJU - PODSUMOWANIE

Wartość wskaźnika syntetycznego i potencjału rozwoju Legionowa w 2013 roku kształtowała się nieznacznie poniżej średniej dla grupy porównawczej, a w okresie 2010-2013 miał wyraźnie tendencję spadkową. Pozytywny wpływ na wartość wskaźnika potencjału rozwoju w roku 2013 miała wielkość podatku PCC na mieszkańca i liczba mieszkańców w wieku 25-34 lata na 1000 mieszkańców.

Negatywny wpływ na wartość wskaźnika syntetycznego potencjału rozwoju w roku 2013 miał poziom dochodów budżetu z tytułu CIT i PN na mieszkańca i udział mieszkańców w wieku poprodukcyjnym w ogólnej liczbie mieszkańców. Najbardziej do obniżenia wartości wskaźnika syntetycznego potencjału w latach 2010-2013 przyczyniły się spadki wartości porównywalnych wskaźników udziału mieszkańców w wieku 25-34 lata w populacji, udziału liczby bezrobotnych w liczbie mieszkańców w wieku produkcyjnym i udziału liczby mieszkańców w wieku poprodukcyjnym w liczbie mieszkańców ogółem.

Nadmienić należy, że tendencje spadkowe we wskaźnikach rozwoju są trendem dotyczącym znaczącej większości polskich miast.

Tabela 1 . Wskaźniki bazowe syntetycznego wskaźnika potencjału rozwoju – Miasta Legionowa

Rok 2010

1 CIT w BG na mieszkańca (zł) 19,72 23,65 119,95

2 Liczba mieszkańców w wieku 25-34 na tysiąc mieszkańców 192,35 169,57 88,16

3 PCC w BG na mieszkańca (zł) 62,64 70,86 113,12

4 PIT w BG na mieszkańca (zł) 861,92 988,35 114,67

5 PN w BG na mieszkańca (zł) 222,75 302,80 135,94

6 Udział bezrobotnych w liczbie mieszkańców w wieku produkcyjnym (%) 4,91 7,53 153,28

7 Udział mieszkańców w wieku poprodukcyjnym w liczbie mieszkańców ogółem (%) 16,16 19,04 117,83

2013Dynamika2013/2010

Źródło: Obliczenia własne SRGG


2.2. Demografia

Potencjał demograficzny lokalnej społeczności definiowany jest poprzez następujące wskaźniki:1. liczby mieszkańców w wieku 25-34 lata w liczbie mieszkańców ogółem (wskaźnik potencjału demograficznego) obrazuje przyszły potencjał i atrakcyjność

miasta dla młodych mieszkańców, którzy są w wieku najbardziej rozwojowym pod względem demograficznym, społecznym i gospodarczym,2. liczby mieszkańców w wieku poprodukcyjnym do liczby mieszkańców ogółem (%),3. przyrostu naturalnego na 1 000 mieszkańców obrazuje zmiany liczby mieszkańców wynikające z urodzeń i zgonów,4. salda migracji na 1 000 mieszkańców obrazuje zmiany liczby mieszkańców wynikające z migracji,5. współczynnika dzietności.

Do analizy przyjęto odwrotne wartości tego wskaźnika. Dla prostoty zestawienia wszystkie wskaźniki cząstkowe potraktowano jednakowo, nie nadając im żadnych wag odzwierciedlających ewentualne różnice w ich sile oddziaływania.

Wykres 3. Rozrzut syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze demografia – Miast Legionowa

Wykres 4. Rozrzut wskaźników bazowych syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze demografia – Miasta Legionowa



ŻYRARDÓW

OTWOCK WOŁOMIN

LEGIONOWO

N. DWÓR MAZ.

MIŃSK MAZ.

GRODZISK MAZ.

OŻARÓW MAZ.

PIASECZNO

PRUSZKÓW

15

2

3

4


WSKAźNIK SYNTETYCZNY POTENCJAŁU DEMOGRAFICZNEGO - PODSUMOWANIE

Wskaźnik syntetyczny potencjału demograficznego Legionowa w 2013 roku kształtował się poniżej średniej dla grupy porównawczej i w okresie 2010-2013 miał najwyższą w grupie tendencję spadkową. Pozytywny wpływ na wartość wskaźnika potencjału demograficznego w roku 2013 miała liczba mieszkańców w wieku 25-34 lata w ogólnej liczbie mieszkańców Legionowa, który pomimo dużego spadku kształtował się wciąż powyżej średniej dla grupy porównawczej.

Pozostałe wskaźniki bazowe kształtowały się poniżej poziomu średniego dla gmin porównawczych.Negatywne zmiany wszystkich analizowanych wskaźników bazowych przyczyniły się do pogorszenia pozycji Legionowa w grupie

porównawczej.Najbardziej do obniżenia wartości wskaźnika syntetycznego potencjału demograficznego w latach 2010-2013 przyczyniły się spadki

wartości porównywalnych wskaźników salda migracji, udziału mieszkańców w wieku 25-34 lata w ogólnej liczbie mieszkańców i wskaźnika dzietności. Podkreślić należy, że w 2010 roku wartość wskaźnika udziału mieszkańców w wieku 25-34 lata w ogólnej liczbie mieszkańców była w Legionowie najwyższa w grupie porównywanych gmin.

Podsumowując można zauważyć, że w ostatnich latach następuje zasadnicza dla Legionowa zmiana. Legionowo dotychczas uchodziło za miasto ludzi młodych i było napędzane napływem młodych mieszkańców. Spadające wskaźniki dzietności, przyrostu naturalnego, salda migracji i wzrastający poziom udziału osób starszych będzie zmieniał oblicze społeczności Legionowa w kolejnych latach.

Tabela 2 . Legionowo wskaźniki bazowe syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze demografia – Miasto Legionowa

Rok 2010


2 Liczba mieszkańców w wieku 25-34 na tysiąc mieszkańców 192,35 169,57 88,16

3 PCC w BG na mieszkańca (zł) 62,64 70,86 113,12

4 PIT w BG na mieszkańca (zł) 861,92 988,35 114,67

5 PN w BG na mieszkańca (zł) 222,75 302,80 135,94

2013Dynamika2013/2010



2.3. Usługi i infrastruktura

Dostępność usług i infrastruktury definiowane są poprzez następujące wskaźniki:

1. Liczba oddanych mieszkań na 1 000 mieszkańców,2. Liczba podmiotów usługowych razem na 1 000 mieszkańców,3. Liczba udzielonych porad lekarskich na 1 000 mieszkańców,4. Liczba widzów na spektaklach kinowych, teatralnych oraz

zwiedzających w obiektach muzealnych i wystawienniczych na 1 000 mieszkańców,

5. Liczba zarejestrowanych czytelników bibliotek na 1 000 mieszkańców,6. Liczba zarejestrowanych organizacji pozarządowych na 1 000

mieszkańców,7. Noclegi udzielone przyjezdnym (hotele, motele, pensjonaty) na 1 000

mieszkańców (liczba),8. Odsetek dzieci w wieku 3-5 lat objętych wychowaniem przedszkolnym (%),9. Odsetek miejsc w żłobkach do liczby dzieci w wieku 0-3 lata,10. Powierzchnia parków zieleńców i terenów zieleni osiedlowej

na mieszkańca (ha/mieszkańca),11. Powierzchnia użytkowa mieszkań na mieszkańca,12. Udział dzieci (do 17 lat), na które rodzice otrzymują zasiłki rodzinne

w ogólnej liczbie dzieci w tym wieku,13. Udział osób w gospodarstwach domowych korzystających ze

środowiskowej pomocy społecznej w ludności ogółem (%),14. Wskaźnik liczby mieszkańców korzystających z instalacji

wodociągowych (%),15. Wskaźnik liczby mieszkańców podłączonych do sieci kanalizacyjnej (%),16. Wskaźnik skolaryzacji brutto dla szkół podstawowych,17. Wskaźnik skolaryzacji brutto gimnazja,18. Wydatki z budżetu gminy na kulturę i ochronę dziedzictwa

narodowego na mieszkańca (zł).

Wykres 5. Rozrzut syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze usługi i infrastruktura – Miasta Legionowa

Wykres 6. Rozrzut wskaźników bazowych syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze usługi i infrastruktura – Miasta Legionowa



1

18

161512

17

13

1110

14

2

3

9

8

76

5

4

OTWOCK

ŻYRARDÓW

PRUSZKÓW

PIASECZNO

LEGIONOWON. DWÓR MAZ.

GRODZISK MAZ.

WOŁOMIN

MIŃSK MAZ.OŻARÓW MAZ.


Tabela 3 . Wskaźniki bazowe syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze usługi i infrastruktura – Miasta Legionowa

Rok 2010

1 Liczba oddanych mieszkań na 1000 mieszkańców 11,0 3,9 35,6

2 Liczba podmiotów usługowych razem na 1000 mieszkańców 110,6 110,1 99,5

3 Liczba udzielonych porad lekarskich na 1000 mieszkańców 4411,3 4851,3 110,0

4Liczba widzów na spektaklach kinowych, teatralnych oraz zwiedzających w obiektach muzealnych i wystawienniczych na 1000 mieszkańców 66,3 305,6 460,5

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

Liczba zarejestrowanych czytelników bibliotek na 1000 mieszkańców

Liczba zarejestrowanych organizacji pozarządowych na 1000 mieszkańców

Noclegi udzielone przyjezdnym (hotele, motele, pensjonaty) na 1000 mieszkańców (liczba)

Odsetek dzieci w wieku 3-5 lat objętych wychowaniem przedszkolnym (%)

Odsetek miejsc w żłobkach do liczby dzieci w wieku 0-3 lata

Powierzchnia parków zieleńców i terenów zieleni osiedlowej na mieszkańca (ha/mieszkańca)

Powierzchnia użytkowa mieszkań na mieszkańca

Udział dzieci (do 17 lat), na które rodzice otrzymują zasiłki rodzinne w ogólnej liczbie dzieci w tym wieku

Udział osób w gospodarstwach domowych korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej w ludności ogółem (%)

Wskaźnik liczby mieszkańców korzystających z instalacji wodociągowych (%)

Wskaźnik liczby mieszkańców podłączonych do sieci kanalizacyjnej (%)

Wskaźnik skolaryzacji brutto dla szkół podstawowych

Wskaźnik skolaryzacji brutto gimnazja

Wydatki z budżetu gminy na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego na mieszkańca (zł)

153,0

1,8

0,0

79,9

6,9

0,0

24,5

17,2

8,8

81,5

84,5

110,3

116,3

135,1

192,0

2,2

0,0

98,6

9,4

0,1

25,4

13,1

5,6

83,5

88,5

115,1

114,0

89,1

125,5

120,9

-

123,4

136,0

1026,1

103,4

76,2

63,6

102,5

104,4

104,4

98,0

66,0

2013Dynamika2013/2010



WSKAźNIK SYNTETYCZNY DOSTęPNOśCI USŁUG I INFRASTRUKTURY - PODSUMOWANIE

Wartość wskaźnika syntetycznego dostępności usług i infrastruktury Legionowa w 2013 roku kształtowała się w czołówce grupy porównawczej, ale w okresie 2010-2013 miała nieznaczną tendencję spadkową.

Pozytywny wpływ na wartość syntetycznego wskaźnika potencjału w sferze usług i infrastruktury w roku 2013 miał poziom wskaźnika skolaryzacji w szkołach podstawowych, poziom miejsc w żłobkach i przedszkolach, liczba mieszkańców podłączonych do sieci kanalizacyjnej oraz ilość porad lekarskich na 1 000 mieszkańców.

Negatywny wpływ na wartość wskaźnika syntetycznego dostępności usług i infrastruktury w roku 2013 miała liczba udzielonych noclegów w hotelach, motelach i pensjonatach, liczba oddanych nowych mieszkań na 1 000 mieszkańców i liczba zarejestrowanych organizacji pozarządowych na 1 000 mieszkańców.

Do obniżenia wartości wskaźnika syntetycznego dostępności usług i infrastruktury w latach 2010-2013 przyczyniły się spadki wartości porównywalnych liczby nowo oddanych mieszkań na tysiąc mieszkańców i poziomu wydatków z budżetu gminy na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego. Wzmocnienie pozycji Legionowa w okresie 2010-2013 umożliwił wzrost odsetka dzieci objętych opieką przedszkolną.


Wykres 7. Rozrzut syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze gospodarka – Miasta Legionowa

Wykres 8. Rozrzut wskaźników bazowych syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze gospodarka – Miasta Legionowa

Źródło: Obliczenia własne SRGGŹródło: Obliczenia własne SRGG

18

76

2

3

4

910

5

OTWOCK

ŻYRARDÓW

PRUSZKÓW

PIASECZNO

LEGIONOWO

N. DWÓR MAZ.GRODZISK

MAZ.

WOŁOMIN

MIŃSK MAZ.

OŻARÓW MAZ.

2.4. Gospodarka

Potencjał lokalnej gospodarki definiowany jest poprzez następujące wskaźniki:1. CIT w BG na mieszkańca (zł),2. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej na 1 000 mieszkańców,3. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej sekcji J,K,M, na 1 000 mieszkańców,4. Nowo zarejestrowane podmioty gospodarki narodowej na 1 000 mieszkańców (liczba),5. PCC w BG na mieszkańca (zł),6. PIT w BG na mieszkańca (zł),7. PN w BG na mieszkańca (zł),8. Pracujący w głównym miejscu pracy na 1 000 mieszkańców w wieku produkcyjnym (liczba),9. Udział zarejestrowanych bezrobotnych kobiet w liczbie kobiet w wieku produkcyjnym (%),10. Udział zarejestrowanych bezrobotnych mężczyzn w liczbie mężczyzn w wieku produkcyjnym (%).


WSKAźNIK SYNTETYCZNY POTENCJAŁU ROZWOJU - PODSUMOWANIE

Wartość wskaźnika syntetycznego potencjału gospodarczego Legionowa w 2013 roku kształtowała się poniżej średniej dla grupy porównawczej i w okresie 2010-2013 miała tendencję spadkową. Pozytywny wpływ na wartość wskaźnika potencjału gospodarczego w roku 2013 miała wielkość podatku PCC na mieszkańca i liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych na 1 000 mieszkańców.

Negatywny wpływ na wartość wskaźnika w syntetycznego potencjału gospodarczego w roku 2013 miała liczba pracujących w głównym miejscu pracy na 1 000 mieszkańców, wielkość podatku CIT oraz podatku PN na mieszkańca i liczba nowo rejestrowanych podmiotów gospodarczych na 1 000 mieszkańców.

Najbardziej do obniżenia wartości wskaźnika syntetycznego potencjału gospodarczego w latach 2010-2013 przyczyniły się spadki wartości porównywalnych wskaźników udziału zarejestrowanych bezrobotnych mężczyzn i kobiet oraz nowo rejestrowanych podmiotów gospodarczych.

Tabela 4 . Wskaźniki bazowe syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze gospodarka – Miasta Legionowa


Rok 2010


2 Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej na 1 000 mieszkańców 142,41 139,96 98,28

3 Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej sekcji J,K,M, na 1 000 mieszkańców

Nowo zarejestrowane podmioty gospodarki narodowej na 1 000 mieszkańców (liczba)

21,92 23,40 106,77

4 13,44 10,31 76,71

5

6

7

8

9

10

PCC w BG na mieszkańca (zł)

PIT w BG na mieszkańca (zł)

PN w BG na mieszkańca (zł)

Pracujący w głównym miejscu pracy na 1 000 mieszkańców w wieku produkcyjnym (liczba)

Udział zarejestrowanych bezrobotnych kobiet w liczbie kobiet w wieku produkcyjnym (%)

Udział zarejestrowanych bezrobotnych mężczyzn w liczbie mężczyzn w wieku produkcyjnym (%)

62,64

861,92

222,75

20,29

4,90

4,92

70,86

988,35

302,80

22,43

7,20

7,83

113,12

114,67

135,94

110,54

146,90

159,20

2013Dynamika2013/2010


2.5. Finanse gminy

Potencjał finansowy samorządu definiowany jest poprzez następujące wskaźniki :1. Dochody budżetu gminy z tytułu podatków pobieranych przez gminę na mieszkańca (zł)2. Dochody budżetu gminy z tytułu udziałów w podatkach stanowiących dochody budżetu państwa na mieszkańca (zł)3. Dochody majątkowe budżetu gminy na mieszkańca (zł)4. Nadwyżka operacyjna na mieszkańca (zł)5. Obciążenie dochodów ogółem długiem (%)6. Obciążenie dochodów wydatkami na obsługę i spłatę zadłużenia (%)

Wykres 9. Rozrzut syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze finanse – Miasta Legionowa

Wykres 10. Rozrzut wskaźników bazowych syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze finanse – Miasta Legionowa



ŻYRARDÓW

OTWOCK

WOŁOMIN LEGIONOWO

N. DWÓR MAZ.

MIŃSK MAZ.

OŻARÓW MAZ.

GRODZISK MAZ.

PIASECZNO

PRUSZKÓW 5

3

6

12

4


WSKAźNIK SYNTETYCZNY POTENCJAŁU FINANSOWEGO - PODSUMOWANIEWartość wskaźnika syntetycznego potencjału finansowego Legionowa w 2013 roku nie odbiegała znacząco od średniej dla grupy porównawczej,

w okresie 2010-2013 miała jednak niską tendencję wzrostową w grupie porównawczej. Na poziomie średnim dla grupy porównawczej kształtowały się w 2013 roku dochody majątkowe budżetu gminy na mieszkańca i nadwyżka operacyjna budżetu gminy na mieszkańca.

Negatywny wpływ na wartość wskaźnika syntetycznego potencjału finansowego w roku 2013 miało stosunkowo wysokie w relacji do innych gmin obciążenie dochodów budżetu gminy długiem i niższy poziom dochodów budżetu z tytułu podatków pobieranych przez gminę na mieszkańca.

Do niskiej dynamiki wzrostu wartości wskaźnika syntetycznego potencjału finansowego w latach 2010-2013 przyczyniły się spadki wartości porównywalnych wskaźników dochody budżetu gminy z tytułu udziałów w podatkach stanowiących dochody budżetu państwa na mieszkańca (zł) oraz dochodów majątkowych budżetu gminy na mieszkańca (zł). Na wartość syntetycznego wskaźnika potencjału finansowego zasadniczy wpływ miał też ambitny program inwestycyjny realizowany w tym okresie przez Miasto Legionowo. Szansa wykorzystania dodatkowych funduszy unijnych sprawiła, że przygotowano do realizacji szereg ważnych dla miasta inwestycji. W całym okresie programowania 2007-2013 wyższą od Legionowa wartość zrealizowanych inwestycji zanotowały tylko Grodzisk Mazowiecki i Piaseczno. Porównywalną wartość inwestycji zrealizował Pruszków. Dla realizacji tych inwestycji Legionowo pozyskało znaczące środki unijne. Większość programu inwestycyjnego udało się przygotować do realizacji w początkowej fazie poprzedniego okresu programowania. Kulminacja realizacji programu inwestycyjnego przypadła na rok 2010 i 2011, kiedy program inwestycyjny Legionowa i pozyskane środki unijne były najwyższe w całej grupie porównawczej, co wpłynęło na wysoką wartość wskaźnika potencjału finansowego Legionowa w 2010 roku. Realizacja planowanych inwestycji sprawiła, że w roku 2013 zmniejszyły się wydatki inwestycyjne i pozyskane środki unijne.

Tabela 5 . Wskaźniki bazowe syntetycznego wskaźnika potencjału w obszarze finanse – Miasta Legionowa


Rok 2010

1

2

Dochody budżetu gminy z tytułu podatków pobieranych przez gminę na mieszkańca (zł) 504,63 474,53 94,04

3

Dochody budżetu gminy z tytułu udziałów w podatkach stanowiących dochody budżetu państwa na mieszkańca (zł)

Dochody majątkowe budżetu gminy na mieszkańca (zł)

881,64 1012,00 114,79

4

423,95 179,50 42,34

5

6

Nadwyżka operacyjna na mieszkańca (zł)

Obciążenie dochodów ogółem długiem (%)

Obciążenie dochodów wydatkami na obsługę i spłatę zadłużenia (%)

170,38

41,50

0,03

305,50

43,59

0,07

179,31

105,05

233,33

2013 Dynamika2013/2010

Kluczowy problemMiasta Legionowa


3. Kluczowy problem Miasta Legionowa

3.1. Założenia

Skutki globalizacji niezależne od woli lokalnych społeczności w ostat-nich dwóch dekadach odczuwa coraz większa liczba regionów i miast świata. W różnych częściach naszego globu zachodzą podobne procesy dynamicz-nych przemian zmieniające uwarunkowania funkcjonowania i rozwoju obsza-rów wiejskich, miast oraz regionów. Proces ten obejmuje przede wszystkim:

• strukturalne zmiany gospodarki,• dynamiczne zmiany demograficzne,• przemiany kulturowe zmieniające priorytety społeczności i mieszkańców,• wchodzenie do życia codziennego i gospodarki nowych technologii,• zmiany ustrojowe idące w kierunku swobodnego przepływu między

miastami i regionami świata dóbr i usług oraz ludzi i idei.W efekcie tego procesu gminy, miasta, powiaty i regiony Polski coraz

silniej odczuwają narastanie konkurencji z miastami i regionami Europy oraz innych części świata o:

• zatrzymanie obecnych i pozyskanie nowych mieszkańców i wzrost potencjału siły roboczej,

• wzrost konkurencyjności gospodarki i atrakcyjne miejsca pracy,• pozyskanie przyjezdnych powiększających popyt na dobra i usługi

regionalnego i lokalnego rynku,• wzrost wartości kapitału regionalnego i lokalnego.Punktem wyjścia strategii Legionowa jest zdefiniowanie na nowo kluczowych

problemów i wyzwań z jakimi miasto musi się zmierzyć w nadchodzących latach:• przechodzenie tradycyjnej gospodarki do gospodarki opartej na wiedzy,• odpływ najzdolniejszych mieszkańców do innych miast i regionów,• odpływ bogatych mieszkańców na obszary podmiejskie,• potrzeba utworzenia nowego systemu edukacji przez całe życie

dla ciągłego dopasowywania potencjału siły roboczej do zmian strukturalnych rynku pracy,

• narastanie procesu rozwarstwienia społecznego, które jest efektem wykluczenia technologicznego, ekonomicznego i kulturowego dużych części społeczności regionów,

• potrzeba poprawy jakości życia mieszkańców nie tylko poprzez

rozbudowę infrastruktury technicznej, ale przede wszystkim poprzez wzrost oferty i jakości dostępnych usług,

• potrzeba współdziałania w wymiarze regionalnym pomiędzy wszystkimi poziomami samorządów oraz partnerów społecznych i przedsiębiorców.

3.2. Kluczowy problem Miasta Legionowa

Uwarunkowania w oparciu, o które oparty był rozwój Legionowa w ostatnich kilkudziesięciu latach uległy wyczerpaniu. Intensywny rozwój zasobów mieszkaniowych był podstawą ciągłego wzrostu:

• liczby mieszkańców;• popytu na usługi publiczne i rynkowe;• dochodów budżetu miasta z tytułu transferów z budżetu centralnego

i dochodów własnych;• rozwoju infrastruktury oraz jakości i dostępności usług publicznych

dla mieszkańców;W efekcie tych procesów:• gęstość zaludnienia Legionowa osiągnęła najwyższy poziom wśród

miast w Polsce;• coraz trudniej dostępne są tereny możliwe do nowej zabudowy miesz-

kaniowej;• następują niekorzystne zmiany struktury wieku lokalnej społeczności;• miasto oferuje szeroki wachlarz wysokiej jakości usług dla mieszkańców;W sytuacji gdy dalszy wzrost ilościowy nie będzie możliwy w kolejnych

latach wzrastać będzie rola czynników jakościowych:• wzrost aktywności społecznej i ekonomicznej mieszkańców;• dopasowanie do potrzeb zmieniającego się rynku pracy kwalifikacji

zawodowych mieszkańców;• wykorzystanie potencjału miasta jako centrum usług publicznych

i rynkowych dla mieszkańców sąsiednich gmin;W trakcie prac nad strategią w efekcie dyskusji zespół zidentyfikował i do-

konał rankingu kluczowych problemów dla rozwoju Legionowa. Rozwiązanie tych problemów otwiera nowe możliwości rozwoju miasta w kolejnych latach.


Kluczowy problem - proces definiowaniaPRIORYTETU ROZWOJU

poziom przedsiębiorczości (w powiązaniu z produktami miejskimi)brak przestrzeni i infrastruktury

dla działalności gospodarczej

słabość edukacji zawodowej/kształcenia ustawicznego (w powiązaniu z produktami miejskimi)

słaba oferta kulturalna dla młodzieży i słaba oferta czasu wolnego

niski poziom wiedzy ekonomicznej i słabe rozumienie procesów społecznogospodarczych

brak miejsc pracy w sektoracho najwyższej wartości dodanej

skutki wykluczenia społecznego

słabość lokalnego rynku pracy

niemeldujący się mieszkańcy

brak kapitału (zarówno sektora NGO, jak i biznesowego)

konieczność pozyskania popytu zewnętrznego na utrzymanie płynności finansowej miasta

brak oferty mieszkaniowej dla młodych

brak szpitala

3 pkt

3 pkt

3 pkt

2 pkt

2 pkt

2 pkt

2 pkt

1 pkt

1 pkt

5 pkt

6 pkt

10 pkt

Członkowie zespołu opracowującego projekt Strategii po dyskusji większością swoich głosów wskazali na obszar rozwoju przedsiębiorczości w sektorach o najwyższej wartości dodanej, kształcenia zawodowego i kreowania rozwoju infrastruktury dla działalności gospodarczej za kluczowy dla rozwoju miasta w kolejnych latach. Rozwój oferty czasu wolnego ma utrzymać pozycje Legionowa jako atrakcyjnego miejsca zamieszkania i centrum usług.

Kluczowe produkty miasta – proces wyboru produktów ocharakterze strategicznym


W trakcie prac nad programem rozwoju miasta należy sobie odpowiedzieć na pytanie co wyróżnia nasze miasto na tle innych miast. Co jest produktem miasta, jaki rodzaj aktywności ekonomicznej tworzy wizerunek miasta, zapewnia stabilność ekonomiczną dużej części mieszkańców i kreuje dochody pozwalające na utrzymanie i rozwój dostępnych w mieście usług i infrastruktury. Produkt miasta może być efektem trwania w naszym mieście jakiegoś rodzaju aktywności, która historycznie i w przyszłości może być podstawą utrzymania mieszkańców i generować dochody budżetu miasta. Tradycyjnie produkt miasta przyjmował często postać fizycznego produktu wytwarzanego przez zakłady przemysłowe jak na przykład samochody z Żerania, silniki z Cegielskiego. Innym rodzajem produktu jest produkt miasta oparty na dostępnych w mieście usługach. Przykładem takiego rodzaju produktu może być produkt turystyczny Zakopanego, operacje serca w Zabrzu, kształcenie pilotów z Dęblinie. Produkt miasta to taki rodzaj aktywności ekonomicznej, który:

• poprzez działalność związaną z wytworzeniem produktu generuje dochody przedsiębiorców i budżetu miasta z tytułu podatków PIT, CIT, PN, PCC;• poprzez miejsca pracy generuje dochody mieszkańców i dochody budżetu miasta z tytułu podatku PIT;• dzięki zapotrzebowaniu na media generuje popyt na usługi komunalne i dochody jednostek miejskich;• poprzez więzi kooperacyjne generuje dodatkowy popyt na rynku pracy, nieruchomości, usług rynkowych i komunalnych;• poprzez przyciąganie ludzi z zewnątrz miasta (pracownicy, turyści, kooperanci, specjaliści) generuje wzrost liczby mieszkańców i przyjezdnych.

Legionowo przez lata oferowało miejsce zamieszkania dla pracowników warszawskich zakładów pracy. Funkcja mieszkaniowa była dominującym czynni-kiem przyczyniającym się do wzrostu liczby mieszkańców ogółem, wzrostu liczby uczniów w szkołach, wzrostu dochodów miasta z tytułu podatku PIT, subwencji oświatowej, wzrostu popytu na usługi komunalne. Obecnie Legionowo osiągnęło najwyższy poziom gęstości zaludnienia wśród polskich miast i dalszy rozwój w tym kierunku będzie coraz bardziej utrudniony. Należy przeprowadzić ocenę pozostałych produktów miejskich i dokonać identyfikacji potencjalnych nowych produktów, które mogą być osnową rozwoju miasta na przyszłość.

W związku z bliskością Warszawy i poprawą dostępności transportowej nadal utrzymuje się pozycja Legionowa jako satelity Warszawy, a rozwój zabudowy terenów wokół Legionowa wzmacnia rolę Legionowa jako centrum usług dla przyległych gmin. Główną rolę dla konkurencyjności Legionowa jako centrum usług będą odgrywać:

• centrum przesiadkowe;• oferta handlowa (sklepy, targ miejski);• centrum usług medycznych;• oferta rekreacyjna.

Centrum Szkolenia Policji i Narodowe Centrum Kryptologii MON to kolejne bardzo ważne dla rozwoju miasta czynniki. Legionowo nie dysponuje prze-strzenią pod rozwój działalności przemysłowej, ale stworzenie przestrzeni dla działalności usługowej wzmacnia pozycję miasta jako centrum usług i tworzy nowe strumienie dochodów mieszkańców i budżetu.

Członkowie zespołu ds. Strategii po dyskusji zidentyfikowali i dokonali gradacji kluczowych produktów Miasta Legionowa.

4. Kluczowe produkty miasta – proces wyboru produktów o charakterze strategicznym


Oferta handlowa sklepów i targu 110 6,0%

Oferta rekreacyjna (sportowa i kulturalna) 112 6,1%

Oferta kulinarna (bary i restauracje)

Miejsce zamieszkania dla młodych rodzin migrujących z regionu

Miejsce zamieszkania dla mieszkańców opuszczających Warszawę

Centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego

Edukacja podstawowa i gimnazjalna

Edukacja pozaszkolna

Centrum administracyjne

Centrum koncertowe i wystawiennicze

Oferta powierzchni biurowej dla firm usługowych, projektowych i informatycznych

Centrum usług społecznych

Centrum organizacji pozarządowych

87

89

79

61

109

87

88

72

104

90

96

4,7%

4,8%

4,3%

3,3%

5,9%

7,7%

4,8%

3,9%

5,6%

4,9%

5,2%

%PKTPRODUKTY MIASTA O CHARAKTERZE STRATEGICZNYM149 8,1%

129 7,0%

131

127

7,1%

6,9%

121 6,6%

Centrum przesiadkowe dla mieszkańców Legionowa i okolic

Centrum usług medycznych

Oferta aktywności seniorów

Centrum Szkolenia Policji

Narodowe Centrum Kryptologii MON


Oferta handlowa sklepów i targu 11,11%

Oferta kulinarna (bary i restauracje)

Centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego

Edukacja podstawowa i gimnazjalna

Edukacja pozaszkolna

Centrum administracyjne

Centrum koncertowe i wystawiennicze

Oferta powierzchni biurowej dla firm usługowych, projektowych i informatycznych

Centrum usług społecznych

Centrum organizacji pozarządowych

Inne, podaj jakie...

3,97%

8,73%

2,38%

2,38%

9,52%

2,38%

1,59%

20,63%

11,11%

Liczba głosówankietowanych

Liczba głosówankietowanych w %

46,03%

26,98%

15,08%

2,38%

1,59%

Centrum przesiadkowe dla mieszkańców Legionowa i okolic

Centrum usług medycznych

Oferta aktywności seniorów

Centrum Szkolenia Policji

Narodowe Centrum Kryptologii MON

Wygodne miejsce zamieszkania 40,48%

28,57%

Oferta rekreacyjna (sportowa i kulturalna) 43,65%

14

5

11

3

3

12

3

2

26

14

58

34

19

3

2

51

36

55

PRODUKT

W celu uspołecznienia procesu powstawania Strategii i lepszego zidentyfikowania produktów Miasta przeprowadzone zostały konsultacje społeczne (za pośrednictwem platformy internetowej). W głosowaniu na produkty Miasta wzięło udział 126 respondentów, każdy z nich mógł wybrać trzy z proponowanych produktów lub podać własny. Wyniki prezentuje poniższa tabela:

Na podstawie zidentyfikowanych produktów Miasta sformułowano wizję rozwoju Miasta Legionowo.

Wizja rozwoju Miasta Legionowa

Legionowo to nowoczesne miasto będące atrakcyjnym miejscem zamieszkania,

aktywności społecznej i ekonomicznej, a także rozwoju osobistego

dla wszystkich grup wiekowych mieszkańców, stanowiące ponadlokalne centrum

usług w Obszarze Metropolitalnym Warszawy.

Zdefiniowanie celu głównego,

celów strategicznych i operacyjnych


W oparciu o identyfikację kluczowych problemów i wizję rozwoju Legionowa zidentyfikowano cel główny i cele strategiczne rozwoju Miasta w kolejnych latach.

Wzrostowi znaczenia Legionowa w Obszarze Metropolitalnym Warszawy, a także lokalnemu wzrostowi gospodarczemu musi towarzyszyć polepszanie się jakości życia mieszkańców. Działania mające na celu stymulację lokalnej przedsiębiorczości powinny być skoordynowane z działaniami na rzecz lokalnej społeczności, ze szczególnym uwzględnieniem jej potrzeb. Kluczowa zasadą w działaniach powinno być zachowanie zrównoważonego rozwoju.

6. Zdefiniowanie celu głównego, celów strategicznych i operacyjnych

CELGŁÓWNYStworzenie warunków

dla dynamicznego,przyjaznego mieszkańcom

rozwoju lokalnego.


CELE STRATEGICZNE

CELE OPERACYJNE

Atrakcyjnewarunki rozwoju

działalnościgospodarczej

Kształtowanieprzestrzeniprzyjaznej

mieszkańcom

Nowoczesnysystem edukacji

Wzmocnienieintegracji społecznej

Poprawa stanuśrodowiskanaturalnego

Usprawnienie powiązań i systemów komunikacji

wewnątrzmiejskich i metropolitalnych

1. Integracja oferty usługowej i handlowej

wokół węzła komunikacyjnego

2. Rozwój przestrzeni wraz z obsługą dla ożywienia działalności

gospodarczej

3. Poprawa rozpoznawalności

Legionowa w oparciu o produkty

miejskie

1. Profilowana ofertamieszkaniowa

dla wybranych grup mieszkańców

2. Rewitalizacja miejskichobszarów

kryzysowych

3. Zrównoważone gospodarowanie

przestrzenią miasta z zachowaniem

ładu urbanistycznego

1. Integracja ofertyedukacyjnej i możliwości

rozwoju osobistego

2. Zwiększenie zdolności

do zatrudnienia uczniów

3. Upowszechnianie kompetencji

kluczowych wśródosób dorosłych

1. Działania na rzecz rozwiązań

alternatywnych dla indywidualnego

transportusamochodowego

2. Poprawa jakości miejskichszlaków

komunikacyjnych oraz usprawnienie

powiązańdrogowych miasta

z otoczeniem

1. Redukcja emisjizanieczyszczeń do środowiska

2. Zwiększenie efektywnościenergetycznej

w sektorzemieszkaniowym

i budynkach użyteczności

publicznej oraz zwiększenie

udziału odnawialnych źródeł energii

w ogólnejprodukcji energii

1. Zwiększenie partycypacji

społeczeństwa w życiu gminy

2. Zwiększenie wykorzystania e-usług

publicznych w Legionowie

3. Zwiększona dostępność oraz rozwój zasobów

kultury miasta i powiatu legionowskiego

4. Wspieranie włączenia społecznego

i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu

5. Aktywizacja zawodowa osób bezrobotnych

oraz osób nieaktywnych zawodowo


6.1. Atrakcyjne warunki rozwoju działalności gospodarczej

Legionowska baza gospodarcza przyczynia się do rozwoju lokalnego po-przez zapewnianie miejsc pracy mieszkańcom, a także zasilenie budżetu mia-sta podatkami, m.in. podatkiem od nieruchomości i podatkiem dochodowym od osób prawnych. Będąc miastem powiatowym oraz stanowiąc ponadlokal-ny węzeł komunikacyjny w Obszarze Metropolitalnym Warszawy, Legiono-wo staje się centrum usług dla mieszkańców okolicznych gmin. Ważnym ele-mentem działań jest skupienie na maksymalnym spożytkowaniu strumienia pasażerów korzystających z węzła przesiadkowego, tak aby robiąc zakupy i korzystając z legionowskich usług jak najwięcej środków pozostało w ka-sach lokalnych przedsiębiorców.

Celem miasta powinno być jak najlepsze przygotowanie oferty dla no-wych inwestorów oraz zadbanie o wysokiej jakości obsługę podmiotów już działających na jego terenie. Jednym z elementów działań jest zapewnienie odpowiedniej jakości infrastruktury technicznej – twardego czynnika loka-lizacyjnego. Miasto będzie stymulować również miękkie czynniki lokaliza-cyjne, zachęcające do osiedlania się w mieście osób stanowiących wysokiej jakości kapitał ludzki. Komplementarnym działaniem będzie kreowanie wi-zerunku miasta, mające na celu poprawę rozpoznawalności Legionowa w ca-łym kraju. Poprawa rozwoju sektora MŚP w Legionowie osiągana będzie po-przez wsparcie dostępu przedsiębiorstw do informacji, doradztwa i zaplecza technicznego, a także poprzez rozwój i umożliwienie dostępu do instytucji otoczenia biznesu.

Integracja oferty usługowej i handlowej wokół węzła komunikacyjnego

Modernizacja linii kolejowej przechodzącej przez miasto i budowa Centrum Komunikacyjnego podnosi atrakcyjność Legionowa jako miejsca zamieszkania i centrum usług. Linia obsługiwana jest przez kluczowych przewoźników kolejowych. Legionowo jest przystankiem w połączeniach dalekobieżnych, regionalnych i metropolitalnych. Połączenia umożliwiają bezpośredni dostęp do stacji kolejowych wewnątrz Warszawy i obu między-narodowych lotnisk Okęcie i Modlin. Centrum przesiadkowe z parkingami i usługami dla podróżujących podnosi atrakcyjność Legionowa dla miesz-kańców okolicznych gmin pracujących w Warszawie. Istotą celu jest wyko-

rzystanie strumienia pasażerskiego jako potencjalnego dodatkowego popytu na usługi oferowane w Legionowie. Chodzi o to, by podróżujący skorzystali z oferty handlowej i usługowej oferowanej w centrum Legionowa. Integracja systemu transportu publicznego i oferty usług może sprawić, że przyjezdni mogą uzyskać dostęp do dodatkowych usług dostępnych w mieście. Dodatko-wy popyt dla przedsiębiorców funkcjonujących w bezpośrednim sąsiedztwie centrum przesiadkowego i wzdłuż ulic Piłsudskiego i Sobieskiego oraz na tar-gowisku miejskim może być podstawą dodatkowych dochodów i zwiększenia liczby dostępnych w mieście miejsc pracy. Duży potencjał dla realizacji celu mają już dostępne w mieście atrakcyjne usługi publiczne, oferta usług me-dycznych, oferta handlowa i oferta usług czasu wolnego.

Rozwój przestrzeni wraz z obsługą dla ożywienia działalności gospodarczej

Mieszkańcy Legionowa korzystają w większości z warszawskiego rynku pracy. Lokalny rynek oferuje miejsca pracy tylko dla mniej niż niż połowy mieszkańców w wieku produkcyjnym. Dominująca funkcja mieszkaniowa i brak dużych przestrzeni dla działalności przemysłowej ukształtowała struk-turę lokalnej gospodarki. Na terenie miasta nie funkcjonują duże zakłady pro-dukcyjne, a większość miejsc pracy związana jest z usługami publicznymi i rynkowymi. Zmiany strukturalne w gospodarce tworzą nowe uwarunkowa-nia dla rozwoju nowoczesnej gospodarki. Coraz większa część aktywności gospodarczej związana jest z gospodarką opartą na wiedzy i nie wymaga du-żych terenów ani nie generuje uciążliwości typowych dla tradycyjnej dzia-łalności przemysłowej. Możliwość podejmowania działalności gospodarczej na terenie miasta pomoże zatrzymać aktywnych mieszkańców i przyczyni się do wzrostu dochodów gospodarstw domowych i budżetu miasta. Dochody z działalności gospodarczej w porównaniu do dochodów z pracy najemnej generują dużo większe dochody dla prowadzących działalność gospodarczą i budżetu miasta. Średni dochód budżetu miasta z tytułu udziału w podatku PIT od działalności gospodarczej (PIT 36) jest kilkakrotnie wyższy od analogicz-nego podatku z tytułu pracy najemnej (PIT 37). W sytuacji gdy coraz większa część mieszkańców miasta to ludzie w wieku poprodukcyjnym maleją do-chody budżetu z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych. Średni dochód miasta z tytułu udziału w podatku dochodowym od emerytur (PIT 40) jest dwukrotnie mniejszy od średniego PIT z tytułu pracy (PIT 37).


Wzrost liczby podatników odprowadzających PIT od działalności gospodar-czej (PIT 36) może przyczynić się poprawy struktury dochodów z tytułu PIT i jego wzrostu ogólnej kwoty dochodów z tytułu PIT. Duże możliwości reali-zacji tego celu może dać wsparcie rozwoju działalności gospodarczej związa-nych z istniejącymi w mieście i powiecie potencjałami:

• centrum usług medycznych;• Narodowe Centrum Kryptologii MON;• Centrum Szkolenia Policji;• Centrum Badawcze „Konwersja Energii i Źródła Odnawialne” PAN.

Kreowanie przestrzeni z obsługą do działalności gospodarczej wykorzy-stujących technologie i potencjał specjalistów w tych obszarach może być podstawą rozwoju już istniejących i tworzenia nowych firm. Usługi związane z ochroną zdrowia, szeroko rozumianym bezpieczeństwem, zaawansowanymi technologiami informatycznymi czy wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii to sektory o dużej dynamice wzrostowej i innowacyjności, tworzące bardzo atrakcyjne miejsca pracy i wytwarzające wysoki poziom wartości do-danej. Istnienie w mieście centrów zatrudniających wysokiej klasy specjali-stów daje możliwość włączenia w proces edukacji i rozwoju uczniów ścieżek karier zawodowych w tych kierunkach w całym procesie edukacji począwszy od wychowania przedszkolnego. Rozwijanie zainteresowań i stymulowanie podejmowania działalności gospodarczej w tych obszarach przez młodych mieszkańców przyczyni się do podniesienia dochodów miasta i wzrostu atrak-cyjności Legionowa jako miejsca zamieszkania i pracy. Nowe technologie w sferze ochrony zdrowia, bezpieczeństwa, cyberprzestrzeni i energoefektyw-ności oferują miejsca pracy nie tylko dla wysokiej klasy specjalistów wdra-żających innowacyjne rozwiązania, ale również dla techników stosujących te rozwiązania w rożnych sferach życia. Przykładem może być wykorzysta-nie nowych energoefektywnych rozwiązań w nowym budownictwie i mo-dernizacji starych zasobów mieszkaniowych. Deficyt specjalistów zdolnych do wykorzystania nowych technologi izolacyjnych, wymiany tradycyjnych instalacji na bardziej energoefektywne lub wykorzystujące alternatywne źró-dła energii tworzy przestrzeń atrakcyjnej aktywności zawodowej dla mło-dzieży w oparciu o nowoczesne kształcenie zawodowe. Taka polityka tworzy równe szanse udziału w życiu gospodarczym dla wszystkich grup mieszkań-ców i eliminuje zagrożenie biedy i wykluczenia społecznego wszystkich grup mieszkańców.

Poprawa rozpoznawalności Legionowa w oparciu o produkty miejskie

Zmiany sytuacji społeczno-ekonomicznej Legionowa powodują koniecz-ność podjęcia działań wzmacniających rozpoznawalność miasta w Polsce. Nowe uwarunkowania rozwoju będą w pełni wykorzystane, gdy tożsamość Legionowa będzie właściwie odczytywana przez jego mieszkańców, a wize-runek miasta w kraju będzie odbierany pozytywnie. Nowe czynniki rozwoju, a równocześnie wyznaczniki tożsamości miasta miasta będą związane z:

• wysoką jakością życia w mieście w oparciu o usługi dostępne dla mieszkańców;

• centrum usług dla mieszkańców okolicznych gmin.Wykorzystanie dla rozwoju oferty edukacji, rozwoju działalności

gospodarczej i rozwoju rynku pracy potencjału nowoczesnych centrów kształ-cenia i nowych technologii zlokalizowanych w Legionowie i bezpośrednim otoczeniu:

• Centrum Szkolenia Policji;• Narodowe centrum Kryptologii MON.Centrum Badawcze „Konwersja Energii i Źródła Odnawialne” PAN.

może również przełożyć się na zmianę rozpoznawalności miasta, które z ty-powej sypialni podwarszawskiej przekształca się w ośrodek nowoczesnej go-spodarki opartej na wiedzy.

Nowoczesne technologie zapewniające szeroko pojęte bezpieczeństwo w mieście, nowoczesne technologie informatyczne i bezpieczeństwo w cy-berprzestrzeni, a także nowe technologie energoelektryczne i wykorzystują-ce odnawialne źródła energii są podstawą rozwoju wielu nowych rodzajów aktywności gospodarczych. Rynki wykorzystujące te technologie charak-teryzują się stałą dynamiką wzrostową i oferują atrakcyjne miejsca pracy oraz generują wysoką wartość dodaną. Związanie wizerunku Legionowa z tymi rodzajami działalności buduje wizerunek atrakcyjnego miasta ofe-rującego duże możliwości rozwojowe swoim mieszkańcom. Pozwoli to też na pozyskanie nowych mieszkańców, którzy podejmą decyzje osiedlenia się w mieście ze względu na lokalizację tych rodzajów działalności. Identyfika-cja mieszkańców miasta z tymi kluczowymi dla rozwoju aspektami przyczyni się do wzmocnienia legionowskiej tożsamości.

Wzrost potencjału firm oferujących usługi medyczne już dziś przycią-ga do miasta klientów spoza Legionowa. Poprawa rozpoznawalności miasta


i dalszy rozwój potencjału tego sektora i firm wykorzystujących potencjał zlo-kalizowanych w mieście centrów nowych technologii przyniesie wymiernie korzyści dla Legionowa:

• rozwój firm oferujących usługi w sektorach nowoczesnych technologii;

• wzrost liczby atrakcyjnych miejsc pracy;• wzrost dochodów specjalistów i firm;• rozwój rynku nieruchomości;• poprawa konkurencyjności miasta ze względu na dostępność atrak-

cyjnych usług;• dochody miasta z tytułu podatków.Organizacja cyklicznych lub okolicznościowych targów i festynów oraz

przygotowanie z udziałem działających w mieście firm zintegrowanych pa-kietów ofert handlowo-usługowych przyczyni się do pozyskania dodatko-wych klientów z terenów ościennych.

6.2. Kształtowanie przestrzeni przyjaznej mieszkańcom

Istotą niniejszego celu jest kształtowanie przestrzeni miasta, tak aby była ona przyjazna mieszkańcom i oferowała dedykowane miejsce każdej grupie wiekowej i społecznej. Wysokiej jakości przestrzeń publiczna stanowić bę-dzie także ważny element w konkurencji o nowych, pożądanych mieszkań-ców oraz inwestorów.

Negatywne trendy demograficzne przyczyniają się do starzenia się spo-łeczeństwa Legionowa. Proces ten wiąże się z konsekwencjami w sferze społecznej, finansowej i przestrzennej. Konieczne jest dostosowanie infra-struktury i przestrzeni miejskich do potrzeb starszej części społeczeństwa, tak aby nie doprowadzić do jej wykluczenia. Jedną z przykładowych inwesty-cji służących w znacznej mierze legionowskim seniorom jest powstały Park Zdrowia, gdzie odbywają się cykliczne wydarzenia poświęcone właśnie tej grupie wiekowej. Oferta aktywności seniorów została wymieniona jako jeden z głównych produktów miasta.

W celu zachęcenia do zamieszkania w Legionowie osób w wieku pro-dukcyjnym i przedprodukcyjnym, stanowiących motor napędowy lokalnej gospodarki (co w efekcie przełoży się na zwiększone dochody budżetowe miasta) niezbędne jest dalsze rozwijanie oferty przestrzennej umożliwiają-cej im spędzanie wolnego czasu. Wszystkie inwestycje podnoszące jakość

przestrzeni publicznej (pod kątem funkcjonalnym czy też wizualnym) przy-czyniają się do zwiększenia atrakcyjności miasta jako miejsca zamieszkania.

W zakres interwencji w przestrzeń publiczną włączyć można również in-westycje w budynki użyteczności publicznej i mieszkaniowy zasób gminy. Przede wszystkim będą to działania polegające na modernizacji i zwiększeniu dostępności budynków (w tym dla osób niepełnosprawnych), co przełoży się na niższe koszty funkcjonowania, związane np. z niższymi kosztami ogrze-wania i mniejszą presję wywieraną na środowisko przyrodnicze (niższa emi-sja gazów cieplarnianych).

Niezwykle ważnym aspektem podnoszącym jakość życia w Legionowie będzie rewitalizacja obszarów kryzysowych, zmierzająca do odnowy prze-strzeni publicznych i wzmocnienia lokalnej społeczności.

Cel jest zgodny z założeniami Strategii Marki Miasta Legionowo na lata 2011-2016 – bazowym kapitałem kreacji marki - „Miasto przyjazne dla Mieszkańców”.

Profilowana oferta mieszkaniowa dla wybranych grup mieszkańców

Większość substancji mieszkaniowej Legionowa to budynki wieloro-dzinne budowane w technologii wielkiej płyty. Poprawa atrakcyjności tych mieszkań jest możliwa poprzez modernizację budynków, i poprawę jakości przestrzeni publicznej w osiedlach mieszkaniowych. Ocieplenie budynków, poprawa estetyki wymiana instalacji to zadanie właścicieli, wspólnot i za-rządców. Poprawa estetyki, funkcjonalności przestrzeni publicznych wokół budynków to działania, które mogą być realizowane z udziałem miasta. In-tensywny rozwój budownictwa mieszkaniowego w Legionowie w ostatnich dekadach poprzedniego stulecia wykreował silny napływ młodych miesz-kańców. Po upływie ponad trzydziestu lat większość osiedli w mieście jest zamieszkała przez coraz większą liczbę emerytów. Coraz liczniejsza grupa starszych mieszkańców oczekuje dostosowania przestrzeni publicznej i do-stępnych w miejscu zamieszkania usług dopasowanych do jej potrzeb. Wtór-ny rynek mieszkaniowy i mieszkania oferowane na wynajem przyciągają młodych mieszkańców. By podnieść atrakcyjność zamieszkania w budyn-kach z „wielkiej płyty”, zwłaszcza dla młodych rodzin, miasto powinno pod-nieść atrakcyjność przestrzeni publicznej i dostępność usług oczekiwanych również przez tę grupę wiekową mieszkańców. Atutem Legionowa jest już


dziś szeroki zakres i wysoka jakość dostępnych w mieście usług publicznych. Opieka przedszkolna, oferta kulturalna, różnorodne propozycje zajęć poza-lekcyjnych dla dzieci i młodzieży oraz oferta dla seniorów wyróżnia Legio-nowo wśród innych podwarszawskich miejscowości. Przy wyborze miejsca zamieszkania coraz większego znaczenia nabiera zakres i jakość dostępnych w bezpośredniej bliskości miejsca zamieszkania usług publicznych i ryn-kowych oraz jakość przestrzeni publicznej. Kreowanie miejsc spotkań dla mieszkańców, realizacja nowoczesnych funkcjonalnych rozwiązań w prze-strzeni publicznej dla rodzin z dziećmi, seniorów, młodzieży, dostęp do ocze-kiwanych przez różne grupy wiekowe mieszkańców usług – to działania, które mogą z powodzeniem pozwolić konkurować z ofertą mieszkaniową w nowo budowanych osiedlach. Ciągły rozwój tej oferty jest szansą na utrzy-manie konkurencyjności Legionowa jako miejsca zamieszkania pomimo tego, że inne konkurencyjne miejscowości oferują tereny dla nowej zabudowy wie-lorodzinnej i indywidualnej. Legionowo może dzięki temu utrzymać pozycję atrakcyjnego miejsca zamieszkania dla różnych grup wiekowych. Specjalna oferta mieszkaniowa dla studentów może przyczynić się do pozostania tych mieszkańców na stałe w Legionowie.

Rewitalizacja miejskich obszarów kryzysowych

Celem rewitalizacji jest ożywienie obszarów zmarginalizowanych po-przez przywrócenie lub nadanie im nowych funkcji społeczno-gospodar-czych. Istotą procesu jest przeciwdziałanie marginalizacji obszarów kryzyso-wych, na których nasilają się niepożądane zjawiska społeczne i ekonomiczne, a degradacji ulega stan infrastruktury i ład przestrzenny. Interwencja zwią-zana z rewitalizacją odnosi się przede wszystkim do sfery społecznej, ale powinna zawierać także działania „twarde” ukierunkowane na infrastruktu-rę i przestrzeń publiczną. Pożądanym aspektem jest zaangażowanie lokalnej społeczności w cały proces rewitalizacji – od planowania po realizację pro-jektów. Efektami przedsięwziętych działań będą podniesienie jakości życia, integracja lokalnego społeczeństwa, zapobieganie wykluczeniu społecznemu oraz polepszenie warunków mieszkaniowych (zarówno w odniesieniu do za-sobu mieszkaniowego, jak i przestrzeni publicznych). Zintegrowane działania „twarde” i „miękkie” zapewnią efekt synergii i przyczynią się do skutecznego i trwałego osiągnięcia założonych efektów.

Obszary wymagające rewitalizacji zdiagnozowane zostaną w programie rewitalizacji, który jednocześnie zdefiniuje rodzaj i skalę koniecznych działań interwencyjnych i naprawczych.

Zrównoważone gospodarowanie przestrzenią z zachowaniem ładu urbanistycznego

Zasada zrównoważonego rozwoju zakłada zaspokajanie potrzeb obecne-go pokolenia w sposób nieumniejszający szans przyszłych pokoleń na za-spokajanie ich potrzeb. Obranie ścieżki rozwoju zrównoważonego oznacza uwzględnianie uwarunkowań i potrzeb gospodarczych, społecznych i środo-wiskowych jako równoważnych.

Istotą celu jest kształtowanie przestrzeni w zgodzie ze zrównoważonym rozwojem, co doprowadzi do powstania i zachowania ładu przestrzennego. Koniecznym działaniem jest równoważenie funkcji i przeciwdziałanie kulmi-nacji negatywnych zjawisk w przestrzeni miasta. Niezbędne jest również sto-sowanie zasady dobrego sąsiedztwa w przypadku nowo powstających obiek-tów. Dodatkowym wyzwaniem będzie poprawa estetyki miasta, zwłaszcza przestrzeni publicznych i budynków użyteczności publicznej. Zasady gospo-darowania przestrzenią zapisane są w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego oraz miejscowych planach zagospodaro-wania przestrzennego.

Uporządkowana przestrzeń publiczna sprzyjać będzie przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu, zwłaszcza osób starszych i niepełnosprawnych i integracji legionowskiego społeczeństwa.

6.3. Nowoczesny system edukacji

Wysoki poziom dostępności miejsc w żłobkach i przedszkolach, oraz wskaźniki skolaryzacji pokazujące, że w szkołach podstawowych i gimnazjal-nych w Legionowie uczą się również dzieci spoza miasta potwierdza wysoką atrakcyjność oferty edukacyjnej Legionowa. Jest to efekt rozbudowy i mo-dernizacji infrastruktury oraz rozwijania programów edukacyjnych. Jakość i zakres dostępnej w mieście oferty edukacyjnej jest coraz ważniejszym czyn-nikiem decydującym o wyborze miejsca zamieszkania przez młode rodziny z dziećmi. W efekcie spadku liczby dzieci w mieście tworzy się przestrzeń dla nowych uczniów i nowych form edukacji.


Umożliwia to przyciągnięcie poprzez usługi edukacyjne do Legionowa nowych mieszkańców i dzieci z otaczających miasto terenów oraz rozszerze-nia oferty edukacyjnej o dodatkowe formy zajęć pozalekcyjnych oraz objęcie działaniami edukacyjnymi pozaszkolne grupy wiekowe mieszkańców.

Oferta edukacyjna powinna również uwzględniać edukacje lokalną – nakierowaną na tworzenie wspólnoty mieszkańców i przyczyniającą się do tworzenia kapitału społecznego. Młodzież już od najmłodszych klas powinna być uczona współdziałania, co będzie stanowić podstawę do wykształcenia i umacniania społeczeństwa obywatelskiego. Kompleksowa realizacja plano-wanych działań przyniesie korzyści mieszkańcom uczestniczącym w ofero-wanych działaniach edukacyjnych i równocześnie przyczyni się do podniesie-nia potencjału rozwoju i wprost dochodów budżetu miasta.

Efektem działań realizowanych w ramach tego celu będzie:• stworzenie możliwości rozwoju osobistego wszystkim mieszkańcom

niezależnie od wieku i statusu społecznego;• stymulowanie przedsiębiorczości i aktywności społecznej na wszyst-

kich etapach procesu edukacyjnego;• kreowanie rozwoju ścieżek karier zawodowych w kierunkach związa-

nych z lokalnym rynkiem pracy;• upowszechnianie wiedzy umożliwiającej aktywny udział mieszkań-

ców w życiu społecznym i gospodarczym miasta;• stworzenie kierunków kształcenia zawodowego związanych ze zdro-

wiem, bezpieczeństwem, IT i OZE.

Integracja oferty edukacyjnej i możliwości rozwoju osobistego

Podnoszenie poziomu kształceniach w naukach matematycznych pozwo-li budować markę szkół legionowskich i przygotowywać do wejścia na ścież-ki karier zawodowych związanych z informatyką. Różnorodna oferta zajęć pozalekcyjnych, sportowych, kulturalnych i społecznych wspierać będzie wielowymiarowy rozwój uczniów. Rozwijanie przedsiębiorczości i aktywno-ści społecznej pomoże rozwijać potencjał indywidualny uczniów oraz będzie sprzyjać rozwijaniu więzi lokalnych. Szeroki wachlarz działań wspomaga-jących podstawowy program kształcenia przyczyni się do indywidualnego rozwoju każdego ucznia uwzględniając jego silne strony i ukierunkowując potencjał rozwojowy.

Wykorzystany zostanie potencjał nauczycieli i infrastruktury edukacyjnej jako miejsca spotkań i programów edukacyjnych dla członków coraz dyna-miczniej rozwijających się organizacji pozarządowych. Dynamiczne zmiany organizacyjne, technologiczne zachodzące w otaczającej nas rzeczywistości powiększają zapotrzebowanie na nowe formy działalności edukacyjnej adre-sowane do dorosłych mieszkańców. Nowe technologie informacyjne są co-raz bardziej niezbędne do posługiwania się urządzeniami umożliwiającymi normalne funkcjonowanie we współczesnym świecie. Konieczne jest więc zaopatrzenie szkół w niezbędne wyposażenie umożliwiające edukację infor-matyczną.

Zwiększenie zdolności do zatrudnienia uczniów

Współczesny rynek pracy stawia przed młodymi ludźmi wysokie wy-magania. W dobie gospodarki opartej na wiedzy pracodawcy oczekują od potencjalnych pracowników wysokich kwalifikacji i specjalistycznych umiejętności. Zadaniem instytucji publicznych każdego szczebla będzie ułatwienie szybkiego i sprawnego odnalezienia się absolwentów w nowej sytuacji życiowej – u progu kariery zawodowej. Niezbędnym jest, już od wczesnych lat szkolnych, kształtowanie u uczniów umiejętności i postaw potrzebnych do efektywnego funkcjonowania na rynku pracy. Zapewnienie znajomości podstaw wiedzy ekonomicznej wspomagać będzie podejmo-wanie korzystnych decyzji w relacjach z firmami oferującymi coraz bar-dziej skomplikowane umowy handlowe. Działania mają również na celu wykształcenie nawyku ciągłego podnoszenia kwalifikacji i uczenia się przez całe życie. Szczególny nacisk powinien zostać położony na rozwój kompetencji kluczowych u uczniów. Rozwój osobisty uczniów zostanie wsparty i ukierunkowany fachową wiedzą z zakresu doradztwa zawodo-wego zapewnionego przez szkoły i inne podmioty. Dodatkowym efektem prowadzonych działań będzie zapewnienie wykwalifikowanej siły robo-czej odpowiadającej zapotrzebowaniom lokalnego rynku pracy, tak aby jak najwięcej wykształconych młodych ludzi znalazło pracę w mieście i przyczyniało się do rozwoju lokalnego. Promowanie ścieżek karier za-wodowych począwszy od wczesnych form wychowania przedszkolnego w kierunkach związanych ze zdrowiem, IT, bezpieczeństwem i OZE będzie nakierowywać uczniów na zawody związane z lokalnym rynkiem pracy.


Rozwijanie różnych form kształcenia zawodowego związanego z tymi ob-szarami domknie kompleksowy system kształcenia zawodowego w mieście.

Upowszechnianie kompetencji kluczowych wśród osób dorosłych

Wspieranie osób dorosłych w uczeniu się przez całe życie poprzez na-bywanie i podwyższanie kwalifikacji stanowi jedno z ważnych zadań władz lokalnych z zakresu edukacji i kształcenia ustawicznego. Wsparcie ma na celu zwiększenie szans osób dorosłych na rynku pracy, a także wykształcenie nawyku uczenia się przez całe życie. Dla mieszkańców, którzy edukację za-kończyli wiele lat temu należy stworzyć ofertę, w ramach której będą mogli uzupełnić wiedzę, pozyskać nowe umiejętności i podnieść swoje kwalifika-cje. Przedsięwzięte działania przeciwdziałać będą poczuciu marginalizacji wynikającemu z braku kwalifikacji czy kompetencji. Jedną z możliwych form wsparcia będzie pomoc w zdobywaniu nowych, praktycznych umiejętności (np. poprzez kursy specjalistyczne), które sprzyjać będą przebranżowieniu i lepszemu dostosowaniu do potrzeb rynku pracy. Głównym efektem będzie zmniejszenie poziomu lokalnie występującego bezrobocia i stymulacja lokal-nego wzrostu gospodarczego. Zadaniem samorządu lokalnego będzie wspie-ranie instytucji odpowiedzialnych m.in. za aktywizację zawodową (np. PUP i OPS).

6.4. Wzmocnienie integracji społecznej

Atrakcyjność i potencjał rozwoju miasta w coraz większym stopniu zale-ży od aktywności partnerów społecznych. Stowarzyszenia i fundacje realizu-ją szeroki wachlarz działań w sferze integracji społecznej, edukacji, kultury, profilaktyki i ochrony zdrowia, pomocy społecznej, rozwijania szczególnych umiejętności swoich członków i klientów. Sprzyja to rozszerzaniu oferty do-stępnych usług i podnoszeniu jakości życia w mieście. Wszystkie te obszary działania przyczyniają się do:

• wzmacniania więzi społecznych;• budowania tożsamości lokalnej wspólnoty;• stymulowania aktywności społecznej i poszerzanie dialogu społecz-

nego z udziałem samorządu i mieszkańców;

• wzmacniania udziału mieszkańców w procesie podejmowania klu-czowych decyzji przez samorząd.

Równocześnie wzrost potencjału instytucjonalnego i profesjonalnego działających w mieście organizacji przekłada się na:

• kreowanie nowych miejsc pracy i poprawy sytuacji materialnej mieszkańców;

• pozyskanie zewnętrznego finansowania dla realizacji celów wspólno-ty lokalnej;

• rozwój infrastruktury związanej z realizowanymi działaniami.Silne organizacje pozarządowe aktywnie uczestniczą nie tylko w progra-

mach lokalnych, ale wychodzą ze swoją działalnością poza teren gminy i za-granicę. Nie tylko rozszerza to jeszcze bardziej możliwości rozwoju samych organizacji, ale ma też wpływ na potencjał miasta. Silne organizacje pozarzą-dowe podobnie jak korporacje gospodarcze wzmacniają rynek pracy, przy-ciągają kapitał i wysokiej klasy specjalistów, kreują pozytywny wizerunek miasta. Bardzo często organizacje pozarządowe realizują w ramach działań statutowych zadania własne samorządu. Kompleksowy program wsparcia dla organizacji pozarządowych powinien zawierać: granty, kontraktowanie zadań i instrumenty wsparcia technicznego i finansowego. Możliwość pozyskania przez organizacje pozarządowe środków finansowych na realizację swoich działań z zewnętrznych w stosunku do budżetu miasta środków publicznych i prywatnych ma istotny wpływ na sytuację samorządu. Pozwala to na:

• rozszerzenie oferty usług dostępnych w mieście;• podniesienie jakości dostępnych w mieście usług;• zmniejszenie środków finansowych na finansowanie realizowanych

we współpracy z organizacjami pozarządowi zadań ze środków własnych.

Zmiany demograficzne są przyczyną wzrostu liczby mieszkańców w wieku poprodukcyjnym. Powoduje to nie tylko wzrost zapotrzebowania na usługi oczekiwane przez tę grupę mieszkańców, ale jednocześnie wzrost liczby aktywnych członków organizacji pozarządowych. Aktywność społecz-na, doświadczenie życiowe i potencjał rosnącej grupy emerytów jest podsta-wą rozwoju aktywności wielu organizacji pozarządowych. Tworzenie miejsc spotkań i pomoc techniczna ze strony samorządu dla rozwijających się orga-nizacji skupiających osoby starsze będzie jednym z priorytetów samorządu w kolejnych latach. Cel wpisuje się w Strategię działań miasta Legionowo na rzecz seniorów 60+ na lata 2015-2020.


Szczególnym zadaniem dla organizacji pozarządowych i samorządu jest przekonanie mieszkańców Legionowa, którzy są równocześnie podat-nikami podatku PIT o przeznaczeniu 1% na wsparcie lokalnie działających organizacji.

Stymulantem integracji społecznej będzie również system edukacji poru-szający kwestie lokalne, nakierowany na wspieranie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Integracji sprzyjać będzie także odpowiednio dostosowana przestrzeń społeczna z miejscami, gdzie mieszkańcy z wszystkich grup wie-kowych będą mogli spędzać wolny czas, a także się spotykać.

Dodatkowym wsparciem dla lokalnej społeczności będą działania nakiero-wane na aktywizację zawodową i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu.

Zwiększenie partycypacji społeczeństwa w życiu gminy

Legionowo od kilku lat stosuje mechanizmy włączające społeczeństwo w życie gminy. Jednym z nich jest inicjatywa lokalna, czyli dofinansowanie projektów zgłaszanych przez mieszkańców, które są realizowane przy współ-udziale lokalnej społeczności. Do innych działań należą m.in. współpraca z organizacjami pozarządowymi – wspieranie poprzez zlecanie lub dofinan-sowanie, zadań w trybie otwartych konkursów ofert lub małych grantów, Miejska Rada Seniorów, czy Gminna Rada Działalności Pożytku Publiczne-go. Wszystkie te działania mają na celu aktywizację lokalnej społeczności i wykreowanie społeczeństwa obywatelskiego. Wspólne aktywności miesz-kańców przyczyniają się do wzmacniania integracji społecznej i wzmacniania tożsamości Legionowa.

Oferta polegająca na aktywizowaniu społeczności przez miasto tak-że może przyczynić się do napływu nowych pożądanych mieszkańców, dla których miękkie czynniki lokalizacji odgrywają dużą rolę. Efektem działań będzie m.in. poprawa sytuacji demograficznej miasta, podniesienie jakości lokalnego kapitału ludzkiego oraz wzrost dochodów miasta (poprzez większe wpływów z tytułu udziału w PIT).

Zachęcanie do aktywności prospołecznej powinno odbywać się już od najmłodszych lat. Projekty edukacyjne angażujące młodzież i kształtujące postawy proobywatelskie powinny uzupełniać lokalny system edukacji. Do-brym przykładem jest legionowska Młodzieżowa Rada Miasta.

Zwiększenie wykorzystania e-usług publicznych w Legionowie

Nowoczesne technologie ułatwiają codzienne funkcjonowanie w każdej dziedzinie życia. Jedną z najważniejszych zalet nowoczesnego, zinforma-tyzowanego świata jest szybki i łatwy dostęp do informacji. Coraz większa sfera życia prywatnego i zawodowego odbywa się w przestrzeni cyfrowej. Samorząd lokalny powinien sprostać wyzwaniom nowoczesnego świata i wykorzystać szanse jakie stwarzają dzisiejsze technologie, tak aby dotrzeć do jak najszerszej liczby odbiorców informacji. Udostępnienie możliwości załatwiania jak najszerszego zakresu czynności i spraw urzędowych poprzez wykorzystanie nowoczesnych możliwości jakie daje Internet będzie stanowić duże ułatwienie dla mieszkańców i sprawi, że urząd i inne instytucje publicz-ne okażą się o wiele sprawniejsze, jak i przyjaźniejsze umożliwiając maksy-malnie wygodny i jednoznaczny kontakt.

Kolejną możliwością wykorzystania nowoczesnych technologii jest użycie urządzeń mobilnych, z którymi zwykle ludzie nie rozstają się przez większość dnia. Coraz więcej osób posiada smartfony umożliwiające obsługę aplikacji mobilnych, stanowiących szybkie i intuicyjne źródło pożądanych in-formacji. Potencjał jaki stwarzają aplikacje mobilne może być wykorzystany przykładowo do akcji informacyjnych i promocyjnych, usprawnienia funk-cjonowania systemu parkowania i sieci komunikacyjnej. Wszystkie działa-nia samorządu przyczyniać się będą do wspierania powstania społeczeństwa informacyjnego. Kluczowym aspektem przy podjętych działaniach powinno być przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu niektórych grup społecznych (zwłaszcza osób starszych).

Zwiększona dostępność oraz rozwój zasobów kultury miasta i powiatu legionowskiego

Kultura stanowi istotny aspekt w życiu zarówno człowieka, jak i całego społeczeństwa. Rozwój zasobów kultury przyczynia się do podniesienia jako-ści życia i zwiększenia atrakcyjności miasta. Poszerzenie zakresu oferty kul-turalnej ma na celu zachęcenie mieszkańców do bardziej aktywnego uczestni-czenia w życiu miasta. Możliwość spędzania wolnego czasu jest tylko jedną z korzyści płynących z proponowanej oferty kulturalnej. Kultura pełni rów-nież bardzo ważną funkcję edukacyjną. Miasto dostarczając ofertę musi kie-


rować ją do wszystkich grup mieszkańców (wiekowych i społecznych, a także osób niepełnosprawnych), tak aby przeciwdziałać ich wykluczeniu i margina-lizacji. Walory kulturalne mają swoje przełożenie na atrakcyjność Legionowa i całego powiatu w oczach turystów i potencjalnych nowych mieszkańców. Rozwój lokalny wymaga ciągłego podnoszenia atrakcyjności miasta, a więc inwestowania zarówno w kulturę, rekreację, jak i infrastrukturę sportową.

Do ważnych zadań kultury należy budowanie tożsamości mieszkańców. Umacnianie więzi lokalnych poprzez odpowiednio dobraną ofertę kultural-ną i działania edukacyjne prowadzi do wykształcenia lokalnego patriotyzmu i większego utożsamiania się Legionowian ze swoją małą ojczyzną. Efektem podjętych działań będzie wspieranie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego.

Wspieranie włączenia społecznego i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu

Do zadań administracji publicznej należy niesienie pomocy społecznej osobom potrzebującym. Wiele rodzin, często ze względów od nich niezależ-nych, takich jak niepełnosprawność, nie jest w stanie samodzielnie radzić sobie w codziennym życiu. Ośrodek Pomocy Społecznej w Legionowie, ale także podmioty ekonomii społecznej oraz organizacje pozarządowe re-alizują działania wspierające i komplementarne, zapobiegające wyklucze-niu społecznemu. Konieczność podejmowania działania spowodowana jest utrzymywaniem się w Legionowie dużej liczby osób korzystających z pomo-cy społecznej, przede wszystkim z powodu bezrobocia, niepełnosprawności i problemów opiekuńczo-wychowawczych.

Wszystkie grupy społeczne (m.in. osoby starsze, niepełnosprawne lub o niskim statusie majątkowym) powinny mieć zapewnione jednakowe szanse w dostępie do usług społecznych, infrastruktury społecznej i przestrzeni pu-blicznych. Konieczna jest realizacja wsparcia na rzecz aktywizacji społecznej i zawodowej osób wykluczonych, lub zagrożonych wykluczeniem społecz-nym, ułatwienie dostępu do usług społecznych i zdrowotnych, a także inter-wencja z zakresu rozwoju środowiskowych form pomocy dzieciom i mło-dzieży, osobom z niepełnosprawnościami i osobom starszym. Starzenie się legionowskiego społeczeństwa (będące wynikiem cywilizacyjnych procesów dotyczących nie tylko Polski, ale całej Europy) zmusza lokalną administrację do przykładania większej uwagi do grupy seniorów – poprzez dostarczanie odpowiednio dostosowanego zakresu usług publicznych.

Wsparcie osób i rodzin zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem spo-łecznym realizowane będzie z wykorzystaniem usług aktywnej integracji o charakterze społecznym, zawodowym, edukacyjnym i zdrowotnym. Wyko-nanie zadań z tego zakresu wymaga ścisłej współpracy jednostek organiza-cyjnych pomocy społecznej miasta i powiatu, a także podmiotów ekonomii społecznej i organizacji pozarządowych.

Wszelkie działania służące realizacji powyższego celu powinny przyczy-niać się do integracji całego lokalnego społeczeństwa.

Aktywizacja zawodowa osób bezrobotnych oraz osób nieaktywnych zawodowo

Podejmowanie działań zwiększających szansę na uzyskanie zatrudnienia stanowi najskuteczniejszą formę walki z ubóstwem i wykluczeniem społecz-nym. Dlatego należy wzmocnić współpracę jednostek organizacyjnych po-mocy i integracji społecznej miasta Legionowo, powiatu i instytucji rynku pracy. Efektem podejmowanych działań ma być wzrost samodzielności osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz przede wszyst-kim wzrost zatrudnienia. Interwencja ukierunkowana powinna być na wspar-cie przejścia od bezrobotnego do zatrudnienia dla osób należących do grup defaworyzowanych tj. osób powyżej 50 roku życia, osób z niepełnosprawno-ściami, osób długotrwale bezrobotnych, osób o niskich kwalifikacjach zawo-dowych. Działania wspierające powinny być również skierowane na pomoc w powrocie na rynek pracy osobom sprawującym opiekę nad dziećmi do lat 3 i ograniczenie tym samym zjawiska wychodzenia z rynku pracy. W realiza-cji celu aktywizacji zawodowej bezrobotnych oraz nieaktywnych zawodowo mieszkańców Legionowa istnieje konieczność wzmocnienia i podniesienia jakości efektów podjętej w latach ubiegłych współpracy służb powiatu i gmi-ny, w tym w szczególności ich jednostek organizacyjnych (OPS, PUP, PCPR) oraz podmiotów ekonomii społecznej (CIS, KIS, spółdzielnie socjalne) i organizacji pozarządowych.

W ramach realizacji celu przewidziane są do wykonania zadania z za-kresu pomocy bezrobotnym lub osobom nieaktywnym zawodowo poprzez podnoszenie lub zmianę kwalifikacji zawodowych dostosowanych do potrzeb zmieniającego się rynku pracy, umożliwienie zdobycia doświadczenia zawo-dowego oraz poprzez wspieranie samozatrudnienia i powstawania nowych miejsc pracy.


Zapewnienie sprawnego rozwoju lokalnego wymaga odpowiednie-go zaplecza infrastrukturalnego. Sieć dróg i ich stan oraz infrastruktura towarzysząca są ważnym czynnikiem branym pod uwagę przy wyborze miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Wydajne połączenia we-wnątrzmiejskie są niezwykle ważne nie tylko dla podmiotów gospodar-czych, ale także dla mieszkańców miasta. Przy dużej gęstości zaludnienia i wysokiej liczbie samochodów sprawna organizacja ruchu staje się kwe-stią priorytetową. Prowadzone na terenie miasta inwestycje w infrastruk-turę drogową i kolejową oraz towarzyszącą (m.in. parkingi P+R) miały na celu udrożnienie centrum Legionowa oraz najbardziej newralgicznych ciągów komunikacyjnych w mieście. Dalsze działania powinny zmierzać w kierunku ciągłego ulepszania połączeń wewnątrzmiejskich i zarazem metropolitalnych, wpisując się w sieć komunikacyjną Obszaru Metro-politalnego Warszawy. Inwestycje w infrastrukturę drogową przyczynią się do polepszenia parametrów technicznych dróg zwiększając m.in. ich nośność i przepustowość, a także do poprawy bezpieczeństwa ruchu dro-gowego oraz stanu środowiska naturalnego (w tym poprzez rozwój ka-nalizacji deszczowej). Poprawa dostępności zewnętrznej i wewnętrznej miasta przełoży się na zwiększenie mobilności mieszkańców oraz rozwój społeczny i gospodarczy miasta.

W zakres połączeń infrastrukturalnych wpisują się również sieci me-diów, sieć internetowa oraz sieć ścieżek rowerowych. Inwestycje w ni-skoemisyjne środki transportu – poprzez rozbudowę i zagęszczanie sieci ścieżek rowerowych przyczynią się nie tylko do zmniejszenia natężenia ruchu samochodowego, ale także zachęcą społeczność do aktywniejszego trybu życia oraz zmniejszą negatywne oddziaływanie na lokalne środowi-sko. Zapisy zawarte w powyższym celu są zgodne z zapisami Planu Zrów-noważonego Rozwoju Transportu Zbiorowego dla Miasta Legionowo.

Działania na rzecz rozwiązań alternatywnych dla indywidualnego transportu samochodowego

Legionowo od kilku lat mierzy się z problemem zatłoczonych ulic, spowodowanym dużą liczbą samochodów w mieście. Stworzenie alter-

natywy dla indywidualnego transportu samochodowego przyczyni się nie tylko do zmniejszenia zatorów na legionowskich ulicach, ale także do udrożnienia miejskich parkingów. Ciągłe rozwijanie i promowa-nie oferty zbiorowej komunikacji ma na celu przekonanie mieszkańców do pozostawienia własnych samochodów i skorzystania z transportu publicznego. Niezbędnym zadaniem jest integracja różnych form środ-ków komunikacji (autobusowej, kolejowej, indywidualnej samochodowej i rowerowej). Działaniem znacząco ułatwiającym osiąganie postawionego celu będzie tworzenie węzłów przesiadkowych z komunikacji indywidual-nej do zbiorowej m.in. poprzez budowę parkingów typu Parkuj i Jedź oraz miejsc postojowych dla rowerów.

Kolejnym możliwym substytutem dla transportu indywidualnego jest komunikacja rowerowa. W celu zachęcenia mieszkańców do wyboru tej formy transportu konieczne jest zapewnienie integralnej sieci dróg rowe-rowych umożliwiających sprawne poruszenie się po Legionowie i łączą-cych miasto z otaczającymi gminami. Do zalet komunikacji rowerowej na-leżą jej niewielkie oddziaływanie na środowisko oraz pozytywny wpływ na zdrowie mieszkańców.

Poprawa jakości miejskich szlaków komunikacyjnych oraz usprawnienie powiązań

drogowych miasta z otoczeniem

Do jednego z podstawowych zadań samorządu gminnego należy dba-nie o drogi lokalne. Utrzymanie odpowiedniego stanu infrastruktury drogo-wej przyczynia się do wzrostu bezpieczeństwa ruchu, zmniejszenia emisji spalin, podniesienia jakości życia, poprawy wizerunku miasta i zwiększe-nia atrakcyjności inwestycyjnej. Budowa nowych dróg miejskich przy-czyni się do usprawnienia połączeń pomiędzy różnymi częściami miasta i zapewni integrację peryferyjnych obszarów Legionowa z jego centrum. Efektywne szlaki komunikacyjne przyczynią się ponadto do zwiększenia spójności przestrzennej Obszaru Metropolitalnego Warszawy i Warszaw-skiego Obszaru Funkcjonalnego.

6.5. Usprawnienie powiązań i systemów komunikacji wewnątrzmiejskich i metropolitalnych


6.6. Poprawa stanu środowiska naturalnego

Jednym z dużych problemów Legionowa jest powierzchniowa emisja zanieczyszczeń – tzw. niska emisja pochodząca z indywidualnych pale-nisk domowych i lokalnych kotłowni. Ponadto znaczący wpływ na jakość powietrza mają liniowe źródła zanieczyszczeń (związane z ruchem dro-gowym) – głównie są to droga krajowa nr 61 i droga wojewódzka nr 632. Istotą celu będzie zapobieganie emisji szkodliwych związków do środo-wiska poprzez eliminację ich źródeł bądź działania niwelujące negatyw-ne skutki zanieczyszczenia. Działania będą skupione na promowaniu ko-rzystania z mało uciążliwych dla środowiska źródeł ogrzewania (w tym OZE), bądź też korzystaniu z miejskiej sieci ciepłowniczej. Kolejnym za-daniem będzie eliminacja strat ciepła poprzez zwiększanie efektywności cieplnej budynków – termomodernizację. Dla poprawy stanu powietrza istotnym aspektem będzie również promowanie przyjaznych środowisku środków transportu.

Redukcja emisji zanieczyszczeń do środowiska

Środowisko naturalne jest bardzo istotnym czynnikiem wpływającym na zdrowie i jakość życia mieszkańców Legionowa. Władze lokalne powin-ny podejmować szereg działań mających na celu ograniczanie źródeł emisji zanieczyszczeń. Dotyczy to zarówno źródeł emisji punktowych i liniowych. Wiele indywidualnych gospodarstw domowych wciąż stosuje przestarzałe, uciążliwe dla środowiska źródła ogrzewania, przykładowo piece węglowe, w których w skrajnych przypadkach niekiedy spalane są nawet odpady komunalne. Od kilku lat władze Legionowa prowadzą akcję propagującą zamianę czynników grzewczych na bardziej ekologiczne. Zadanie to po-winno być kontynuowane do czasu wyeliminowania wspomnianych źródeł zanieczyszczeń.

Działaniem nakierowanym na niwelowanie emisji liniowej jest zapew-nianie i promowanie środków transportu alternatywnych do indywidual-nej komunikacji samochodowej. W zadanie to wpisuje się rozwój sieci dróg rowerowych, zagęszczanie sieci zbiorowej komunikacji publicznej, tworzenie łatwo dostępnych węzłów przesiadkowych. Oprócz rozwoju in-frastruktury konieczne jest przekonanie użytkowników ruchu do zmiany

nawyków komunikacyjnych. Odpowiednie akcje promocyjne i edukacyj-ne ukazujące pozytywne aspekty korzystania z komunikacji zbiorowej (nie tylko środowiskowe, ale również finansowe) mogą się przyczynić do wykształcenia świadomości ekologicznej Legionowian i bardziej przyja-znego podejścia do środowiska.

Działania eliminujące potencjalne źródła zanieczyszczeń obejmują również przyłączanie kolejnych użytkowników (zwłaszcza gospodarstw domowych) do miejskich sieci mediów. Miejska sieć wodociągowa, kana-lizacyjna i ciepłownicza ulegają rozbudowie i obejmują coraz większe ob-szary Legionowa, przez co dostępne są dla coraz liczniejszych mieszkań-ców miasta i przyczyniają się do zbilansowanego korzystania z zasobów.

Pozytywnym wpływem na środowisko wykaże się także modernizacja oświetlenia ulic, placów i parków – poprzez zastosowanie nowoczesnego oświetlenia oraz inteligentnego systemu sterowania oświetleniem obniży się ich zapotrzebowanie na energię elektryczną.

Zwiększenie efektywności energetycznej w sektorze mieszkaniowym

i budynkach użyteczności publicznej oraz zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii

w ogólnej produkcji energii

Sposobem na bardziej efektywne wykorzystanie pobieranej energii jest proces termomodernizacji budynków. Zmniejszanie strat ciepła w bu-dynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej przyczynia się do mniej-szej presji wywieranej na środowisko (w tym mniejszej emisji gazów cie-plarnianych). Termomodernizacja stanowi kompleksowy proces, na który składają się m.in. docieplenie ścian budynku, poprawa funkcjonowania wentylacji, wymiana czynnika grzewczego czy instalacja systemu odzy-skiwania ciepła. Działania te wspólnie przyczyniają się do podniesienia efektywności energetycznej budynku.

Następną możliwością poprawy efektywności energetycznej jest zwiększenie udziału OZE w produkcji energii. Odnawialne źródła energii mogą być wykorzystywane zarówno w budynkach użyteczności publicz-nej, jak i indywidualnych gospodarstwach domowych, które mogłyby pro-dukować energię nie tylko na własne potrzeby, ale także odsprzedawać ją do sieci publicznej.


WiR.2. Poprawa sprawnościadministracji i lepsze dostosowaniedo potrzeb mieszkańców i przedsiębiorców.RG.1. Mieszkańcy realizują swoje aspiracje zawodowe dzięki funkcjonowaniuinnowacyjnych przedsiębiorstw.

2. Rozwój sieci powiązańgospodarczych:2.2. Tereny inwestycyjne;2.1. Promocja gospodarcza;

4. Atrakcyjne warunki do rozwijania przedsiębiorczości oraz lokowania inwestycji w ramach sieci gospodarekmiejskich;

2. Ład przestrzenny, oparty na kompleksowym planowaniu,zapewniającym komplementarność funkcji, estetykę, wykorzystanieistniejących potencjałów, oraz uwzględniającym zrównoważony rozwój3. Zintegrowana, atrakcyjna oferta spędzania czasu wolnego,wykorzystująca potencjał przyrodniczy, kulturalny i historyczny OMW;

3. Poprawa jakości przestrzeni;

1. Zwiększenie dostępności usług publicznych:1.2. Usługi edukacyjne;

2. Rozwój sieci powiązańgospodarczych:2.3. Kapitał ludzki;

5. Wysoki poziom kapitału ludzkiego i społecznego, udział mieszkańcówOMW w kształtowaniu zrównoważonej metropolii opartej na idei społeczeństwa obywatelskiego;

Poprawa jakości życiaoraz wykorzystanie kapitału ludzkiego i społecznego do tworzenia nowoczesnej gospodarki:- Rozwój kapitału ludzkiego i społecznego,- Rozwój priorytetowych dla regionu dziedzin nauki;

Wzrost konkurencyjnościregionu poprzez rozwój działalności gospodarczej oraz transfer i wykorzystanie nowych technologii;

Poprawa jakości życiaoraz wykorzystaniekapitału ludzkiegoi społecznego do tworzenianowoczesnej gospodarki:- Podnoszenie standardów funkcjonowania infrastruktury społecznej oraz działania na rzecz ochrony zdrowia i bezpieczeństwa publicznego;

BKS.2. Mieszkańcy mają dostępdo szerokiej oferty kulturalnej,rekreacyjnej i sportowej.

BKS.1. Powiat zapewnia wysoką jakość kształcenia na każdym etapie życia

SPÓJNOść CELÓW STRATEGICZNYCH Z CELAMI POSZCZEGÓLNYCH DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH

Strategia Rozwoju PowiatuLegionowskiego na lata

2016-2025

Atrakcyjnewarunki rozwojudziałalnościgospodarczej

Kształtowanieprzestrzeniprzyjaznejmieszkańcom


Strategia ZintegrowanychInwestycji Terytorialnych

dla WarszawskiegoObszaru Funkcjonalnego

2014-2020+

Strategia Rozwoju Obszaru Metropolitalnego

Warszawydo roku 2030

Strategia Rozwoju Województwa

Mazowieckiego do 2030 roku

Innowacyjne Mazowsze

6.7. Spójność celów z innymi dokumentami strategicznymi

1

2

3


BKS.3. Powiat zapewnia pełną dostępność do usług zdrow-otnych i społecznych oraz gwarantuje wysoki poziom poczucia bezpieczeństwa

1. Zwiększenie dostępności usług publicznych:1.1. Usługi informacyjne;1.3. Usługi na rzecz aktywnościmieszkańców;

5. Wysoki poziom kapitału ludzkiego i społecznego, udział mieszkańców OMW w kształtowaniu zrównoważonej metropolii opartej na idei społeczeństwa obywatelskiego;

1. Inteligentna, zintegrowana siećtransportu publicznego dla OMW;

3. Poprawa jakości przestrzeni:3.1. Powiązania komunikacyjne;

3. Poprawa jakości przestrzeni:3.2. Środowisko przyrodnicze i kulturowe

2. Ład przestrzenny, oparty na kompleksowym planowaniu, zapewniającym komplementarność funkcji, estetykę, wykorzystanieistniejących potencjałów, oraz uwzględniającym zrównoważony rozwój;

Zapewnienie gospodarce regionu zdywersyfikowanego zaopatrzenia w energię przy zrównoważonymgospodarowaniu zasobami środowiska:- Wspieranie rozwoju przemysłu ekologicznego i eko-innowacji;- Produkcja energii ze źródeł odnawialnych;- Zapewnienie trwałego i zrównoważonego rozwoju oraz zachowanie wysokich walorów środowiska;- Dywersyfikacja źródeł energii i jej efektywne wykorzystanie;- Modernizacja i rozbudowa lokalnych sieci energetycznych oraz poprawa infrastruktury przesyłowej;- Poprawa jakości wód, odzysk /unieszkodliwianie odpadów, odnowa terenów skażonych oraz ograniczenieemisji zanieczyszczeń;

Poprawa jakości życia oraz wykorzystanie kapitału ludzkiego i społecznego do tworzenia nowoczesnej gospodarki:- Rozwój kapitału ludzkiego i społecznego,- Przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego, integracja społeczna;

Poprawa dostępności i spójności terytorialnej regionu oraz kształtowanie ładu przestrzennego:-Zwiększenie dostępności komunikacyjnej wewnątrz regionu;- Rozwój form transportu przyjaznych dla środowiska i mieszkańców;- Udrożnienie systemu tranzytowego;

IR.1. System transportowy na obszarze powiatu działaefektywnie i zapewniaoptymalną komunikacjęwewnętrzną i zewnętrznąpowiatu

IR.3. Środowisko naturalnepowiatu legionowskiegospełnia najwyższe standardyekologiczne i tworzy dogodnewarunki dla mieszkańcówi odwiedzających

SPÓJNOść CELÓW STRATEGICZNYCH Z CELAMI POSZCZEGÓLNYCH DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH

Strategia Rozwoju PowiatuLegionowskiego na lata

2016-2025

Wzmocnienieintegracji społecznej

Usprawnieniepowiązań i systemówkomunikacji wewnątrzmiejskich i metropolitalnych


Strategia ZintegrowanychInwestycji Terytorialnych

dla WarszawskiegoObszaru Funkcjonalnego

2014-2020+

Strategia Rozwoju Obszaru Metropolitalnego

Warszawydo roku 2030

Strategia Rozwoju Województwa

Mazowieckiego do 2030 roku

Innowacyjne Mazowsze

4

5

6


Poprawa konkurencyjności i zdolności głównych ośrodków miejskich do kreowania rozwoju, wzrostu i zatrudnienia;

Odbudowa zdolności do rozwojupoprzez rewitalizację zdegradowanychspołecznie, ekonomicznie i fizycznieobszarów miejskich;

Wspieranie zrównoważonego rozwojuośrodków miejskich, w tym przeciwdziałanienegatywnym zjawiskom niekontrolowanej suburbanizacji;

Poprawa konkurencyjności i zdolnościgłównych ośrodków miejskich do kreowania rozwoju, wzrostu i zatrudnienia;

Cel II.4. Rozwój kapitału ludzkiego;

II.4.2. Poprawa jakości kapitału ludzkiego;

Cel 10. Inwestowanie w kształcenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się przez całe życie;

Cel III.2. Zapewnienie dostępu i określonychstandardów usług publicznychIII.2.1. Podnoszenie jakości i dostępności usługpublicznych;

Cel I.1. Przejście od administrowania do zarządzania rozwojemI.1.5. Zapewnienie ładu przestrzennego;

Cel 6. Zachowanie i ochrona środowiska natural-nego oraz wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami;

Cel 3. Wzmacnianie konkurencyjności MŚP, sektora rolnego (w odniesieniu do EFRROW) oraz sektora rybołówstwa i akwakultury (w odniesieniu do EFMR);

Cel 11. Wzmacnianie potencjału instytucjonalnego i skuteczności administracji publicznej;

Cel II.2 Wzrost wydajności gospodarki;

SPÓJNOść CELÓW OPERACYJNYCH Z CELAMI POSZCZEGÓLNYCH DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH

Krajowa Polityka Miejska Strategia Rozwoju Kraju

Atrakcyjnewarunki rozwojudziałalnościgospodarczej

Kształtowanieprzestrzeniprzyjaznejmieszkańcom


Umowa Partnerstwa

1

2

3


Stworzenie warunków dla skutecznego,efektywnego i partnerskiegozarządzania rozwojem na obszarachmiejskich, w tym w szczególnościna obszarach metropolitalnych;

Wspieranie zrównoważonego rozwojuośrodków miejskich, w tym przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom niekontrolowanejsuburbanizacji;

Wspieranie zrównoważonego rozwojuośrodków miejskich, w tym przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom niekontrolowanejsuburbanizacji;

Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko;

Cel 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach;Cel 6. Zachowanie i ochrona środowiska naturalnego oraz wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami;

Cel II.7. Zwiększenie efektywności transportu;Cel 7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszej infrastruktury sieciowej;

Cel 9. Promowanie włączenia społecznego, walka z ubóstwem iwszelką dyskryminacją;

Cel I.3. Wzmocnienie warunków sprzyjającychrealizacji indywidualnych potrzeb i aktywnościobywatelaI.3.2. Rozwój kapitału społecznego;

Cel III.1. Integracja społecznaIII.1.1. Zwiększenie aktywności osóbwykluczonych i zagrożonych wykluczeniemspołecznym;

SPÓJNOść CELÓW OPERACYJNYCH Z CELAMI POSZCZEGÓLNYCH DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH

Krajowa Polityka Miejska Strategia Rozwoju Kraju

Wzmocnienieintegracjispołecznej

Usprawnieniepowiązań i systemówkomunikacjiwewnątrzmiejskichi metropolitalnych


Umowa Partnerstwa

4

5

6

Kierunki działań w realizacji strategii


7. Kierunki działań w realizacji strategii

W trakcie prac nad strategią zaproponowano podjęcie szeregu działań dla poszczególnych celów operacyjnych. Wymienione poniżej działania będą realizowane nie tylko przez gminę, ale także przez inne podmioty prowadzące działalność na terenie Legionowa.

7.1. Atrakcyjne warunki rozwoju działalności gospodarczej

Integracja oferty usługowej i handlowej wokół węzła komunikacyjnego:• rozwój i promocja oferty usługowej skupionej wokół Centrum Komu-

nikacyjnego,• integracja i promocja miejskiej oferty handlowej przy współdziałaniu

z lokalnymi przedsiębiorcami,• usprawnienie połączeń komunikacyjnych pomiędzy centrum a naj-

ważniejszymi obszarami handlowymi i usługowymi miasta.

Rozwój przestrzeni wraz z obsługą dla ożywienia działalności gospodarczej:• wsparcie rozwoju działalności gospodarczej sektora Małych i Śred-

nich Przedsiębiorstw,• budowa inkubatora przedsiębiorczości wspierającego start up’y wraz

z centrum biznesowym, outsourcing’iem usług dla biznesu i instytu-cjami otoczenia biznesu,

• podnoszenie standardów świadczenia usług targowych,• stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi specjalistycznych

usług medycznych,• wsparcie przedsiębiorstw poprzez informacje, doradztwo i zaplecze

techniczne,• wsparcie rozwoju instytucji otoczenia biznesu działających na rzecz MŚP,• opracowanie i wdrożenie kompleksowej oferty promocji gospodar-

czej Legionowa i powiatu legionowskiego,• wsparcie przedsiębiorstw nastawionych na wzrost eksportu i zdoby-

wanie nowych rynków zbytu, w tym nawiązywanie kontaktów z part-nerami zagranicznymi oraz uzyskiwanie informacji na temat rynków zagranicznych (poprzez udział w misjach gospodarczych, targach branżowych i inwestycyjnych, wizytach studyjnych).

Poprawa rozpoznawalności Legionowa w oparciu o produkty miejskie:• współpraca z podmiotami zewnętrznymi przy promocji Legionowa

i produktów miejskich,• stworzenie skutecznego systemu dotarcia z informacją do mieszkańców

i przyjezdnych.

7.2. Kształtowanie przestrzeni przyjaznej mieszkańcom

Profilowana oferta mieszkaniowa dla wybranych grup mieszkańców:• stworzenie atrakcyjnych warunków dla powstawania oferty mieszkaniowej,• podnoszenie jakości świadczonych usług oświatowych, komunika-

cyjnych, kulturalnych, sportowych i rekreacyjnych,

Rewitalizacja miejskich obszarów kryzysowych:• rozwój infrastruktury technicznej oraz odnowa tkanki mieszkaniowej

na obszarach rewitalizowanych w celu ich aktywizacji społecznej i gospodarczej,

• zorganizowanie lokalnych przestrzeni publicznych sprzyjających integracji społecznej.

Zrównoważone gospodarowanie przestrzenią z zachowaniem ładu urbanistycznego:

• poprawa estetyki miasta,• rozwój terenów zieleni miejskiej,• zabezpieczenie rezerwy terenów dla inwestycji celu publicznego,• dedykowanie przestrzeni publicznych różnym grupom społecznym,• przeciwdziałanie koncentracji w przestrzeni negatywnych zjawisk

(społecznych, gospodarczych, technicznych, środowiskowych).

7.3. Nowoczesny system edukacji

Integracja oferty edukacyjnej i możliwości rozwoju osobistego:• rozwój systemu edukacji na bazie istniejącej infrastruktury,• wzrost dostępności do wysokiej jakości edukacji przedszkolnej i szkolnej,


• wsparcie uczniów działaniami z zakresu wiedzy społecznej, psycho-logicznej i biznesowej,

• profilowanie klas matematycznych i sportowych od grup przedszkol-nych do szkoły średniej,

• realizacja dodatkowych zajęć dydaktyczno-wyrównawczych słu-żących wyrównaniu dysproporcji edukacyjnych w trakcie procesu kształcenia dla uczniów mających trudności w spełnianiu wymagań edukacyjnych,

• realizacja różnych form rozwijających uzdolnienia (organizacja kó-łek zainteresowań, warsztatów, laboratoriów dla uczniów, obozów naukowych) oraz realizacja zajęć organizowanych poza lekcjami lub poza szkołą, wdrażanie nowatorskich rozwiązań programowych,

• tworzenie warunków dla nauczania opartego na metodzie eksperymentu,• korzystanie z technologii informacyjno – komunikacyjnych oraz roz-

wijanie kompetencji informatycznych,• dostosowanie przedszkoli i szkół do potrzeb dzieci z niepełnospraw-

nościami,• doskonalenie umiejętności i kompetencji zawodowych nauczycieli,• doposażanie szkół w nowoczesny sprzęt i pomoce dydaktyczne.

Zwiększenie zdolności do zatrudnienia uczniów• wspieranie rozwoju szkolnictwa, w tym szkolnictwa zawodowego

dostosowanego do lokalnego rynku pracy,• rozwijanie postaw przedsiębiorczych u uczniów,• promowanie działań stymulujących lokalny rynek pracy, w tym nawią-

zywanie współpracy z otoczeniem zewnętrznym szkoły m.in.: przedsię-biorcami, organizacjami pracodawców, zrzeszeniami przedsiębiorców,

• system wspierania uczniów i absolwentów w postaci stypendiów, sta-żów, praktyk,

• objęcie wszystkich uczniów wsparciem z zakresu doradztwa edu-kacyjnozawodowego połączonego z indywidualnym podejściem do ucznia o określonych predyspozycjach,

• podnoszenie kwalifikacji doradców edukacyjno-zawodowych w szkołach.

Upowszechnianie kompetencji kluczowych wśród osób dorosłych• umożliwienie uczestnictwa osobom dorosłym w szkoleniach i kursach

podnoszących kwalifikacje i kompetencje,

• umożliwienie uczestnictwa osobom dorosłym w kształceniu i szkoleniu zawodowym,

• promowanie i wspieranie kształcenia ustawicznego.

7.4. Wzmocnienie integracji społecznej

Zwiększenie partycypacji społeczeństwa w życiu gminy:• wprowadzenie edukacji społecznej w szkołach,• współpraca i wzmocnienie potencjału lokalnego sektora pozarządowego,• tworzenie sieci miejsc integracji dla różnych grup mieszkańców.

Zwiększenie wykorzystania e-usług publicznych w Legionowie:• e-administracja – udostępnienie jak najszerszego zakresu usług

publicznych świadczonych elektroniczne,• e-kultura i e-turystyka – zwiększenie dostępności do zasobów kultury

oraz walorów i atrakcji turystycznych,• e-zdrowie – informatyzacja służby zdrowia oraz świadczenie usług

on-line,• e-transport – poprawienie komfortu i skrócenie czasu przejazdu użyt-

kowników transportu publicznego poprzez możliwość interaktywnego planowania podróży,

• rozwój społeczeństwa cyfrowego.

Zwiększona dostępność oraz rozwój zasobów kultury miasta i powiatu legionowskiego:

• rozwój infrastruktury kultury, sportowej, rekreacyjnej i turystycz-nej oraz usuwanie barier architektonicznych dla osób niepełno- sprawnych,

• inwestycje polegające na zapewnieniu wysokiej jakości trwałego wyposażenia oraz odpowiedniego zabezpieczenia zbiorów będących w posiadaniu instytucji kultury,

• tworzenie warunków do rozwoju oferty odpowiadającej na nowe potrzeby w obszarze działalności kulturalnej wynikające z roz-woju technicznego oraz przemian społecznych we współczesnej gospodarce,

• wzmocnienie poczucia tożsamości mieszkańców poprzez rozwój kultury i pobudzenie aktywności społecznej,


• opracowanie i wdrożenie oferty rekreacyjno-kulturalnej, angażującej w życie społeczne osoby zagrożone wykluczeniem (m.in. starsze, nie-pełnosprawne, niezamożne).

Wspieranie włączenia społecznego i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu:

• rozwój usług skierowanych do seniorów,• integracja osób i rodzin wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem

społecznym ukierunkowana na aktywizację społeczno-zawodową,• wsparcie rodzin wielodzietnych, ubogich rodzin z dziećmi (w tym

rodziców samotnie wychowujących dzieci), osób i rodzin z osobami starszymi, osób i rodzin z osobami niepełnosprawnymi oraz innych osób zależnych i rodzin z innymi osobami zależnymi,

• rozwój dziennych form wsparcia i usług społecznych dla osób potrze-bujących wsparcia,

• pomoc dla dzieci i młodzieży z rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym,

• tworzenie miejsc pracy w sektorze ekonomii społecznej dla osób wy-kluczonych lub osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz świadczenie usług wspierających rozwój ekonomii społecznej.

Aktywizacja zawodowa osób bezrobotnych oraz osób nieaktywnych zawodowo:

• podnoszenie lub zmiana kwalifikacji zawodowych oraz ich lepsze do-pasowanie do potrzeb rynku pracy,

• wspieranie samozatrudnienia i powstawania nowych miejsc pracy,• pomoc w zdobywaniu doświadczenia zawodowego.

7.5. Usprawnienie powiązań i systemów komunikacji wewnątrzmiejskich i metropolitalnych

Działania na rzecz rozwiązań alternatywnych dla indywidualnego trans-portu samochodowego:

• budowa parkingów typu Parkuj i Jedź,• poprawa jakości, wzrost dostępności oraz promocja usług zbiorowe-

go transportu publicznego,• rozbudowa sieci dróg rowerowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą.

Poprawa jakości miejskich szlaków komunikacyjnych oraz usprawnienie powiązań drogowych miasta z otoczeniem:

• modernizacja i budowa dróg gminnych wraz z infrastrukturą towa-rzyszącą służąca poprawieniu dostępności zewnętrznej i wewnętrznej miasta,

• współdziałanie z innymi podmiotami w celu usprawnienia funkcjo-nowania systemu transportowego Legionowa i Obszaru Metropolital-nego Warszawy.

7.6. Poprawa stanu środowiska naturalnego

Redukcja emisji zanieczyszczeń do środowiska:• zwiększenie liczby odbiorców miejskiej sieci ciepłowniczej,• kontynuacja budowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej,• popularyzacja środków transportu przyjaznych dla środowiska,• podniesienie efektywności energetycznej oświetlenia ulicznego.

Zwiększenie efektywności energetycznej w sektorze mieszkaniowym i budynkach użyteczności publicznej oraz zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w ogólnej produkcji energii:

• wymiana i modernizacja urządzeń grzewczych w gospodarstwach do-mowych i budynkach użyteczności publicznej,

• wzrost wykorzystania OZE w finalnym zużyciu energii,• termomodernizacja budynków użyteczności publicznej,• termomodernizacja budynków mieszkalnych.

System realizacji i monitoringu Strategii


8. System realizacji i monitoringu Strategii

8.1. Proces przygotowania strategii

Strategia Rozwoju stanowi najważniejszy dokument strategiczny gminy. Jej głównym zadaniem jest nadanie kierunku rozwoju, określonego wizją i celami rozwojowymi. Z tego powodu bardzo ważnym aspektem jest sam proces powsta-wania Strategii. Wypracowywanie kierunków rozwoju, wyznaczanie celów i naj-ważniejszych działań przy udziale wielu uczestników ma za zadanie uczynienie ze Strategii kompleksowego, przydatnego opracowania, a nie „martwego”, nie-użytecznego dokumentu. Równie ważnym procesem jest uspołecznienie Strate-gii, zapewniające szeroki udział lokalnej społeczności.

Prace nad stworzeniem Strategii prowadzone były w zespole, w skład któ-rego wchodzili przedstawiciele wydziałów i referatów Urzędu Miasta Legiono-wo, jednostek organizacyjnych miasta, spółek miejskich, a także innych urzędów i podmiotów działających na terenie gminy. Zespół wspólnie diagnozował proble-my dotyczące miasta oraz definiował produkty miejskie Legionowa. Następnie wypracowywane były cele rozwojowe, a do nich zgłaszane propozycje działań.

Kolejny etap prac stanowiły konsultacje społeczne umożliwiające wszystkim mieszkańcom zaangażowanie w tworzenie projektu Strategii i zgłaszanie korekt. Po procesie konsultacji w projekcie Strategii wprowadzone zostały niezbędne ko-rekty. Gotowy i zaakceptowany przez Prezydenta dokument został przedłożony Radzie Miasta Legionowo do uchwalenia.

8.2. Realizacja i finansowanie Strategii

Głównym podmiotem odpowiedzialnym za realizację Strategii będzie Urząd Miasta Legionowo. Rolę koordynatora prac wdrażających i aktualiza-cyjnych będzie pełnić komórka organizacyjna Urzędu odpowiedzialna za pla-nowanie strategiczne, zgodnie z Regulaminem Organizacyjnym Urzędu Miasta Legionowo. Partnerami Urzędu przy realizacji Strategii (zarówno pod wzglę-dem wykonawczym, jak i finansowym) będą miejskie jednostki organizacyj-ne, spółki miejskie, organizacje pozarządowe, partnerzy z sektora prywatnego (np. w formie partnerstwa publiczno-prywatnego) i mieszkańcy miasta. Udział w procesie różnorodnych partnerów i rozdzielenie ról pomiędzy specjalistów, partnerów społecznych i decydentów sprawia, że Strategia nie jest wyłącznie

procedurą urzędniczą, ale staje się płaszczyzną współpracy wszystkich środo-wisk społecznych odpowiedzialnych i zainteresowanych rozwojem miasta.

Zapewnienie sprawnego realizowania działań przyczyniających się do osiągania postawionych celów wymagać będzie pozyskiwania funduszy ze-wnętrznych. Możliwe do wykorzystania źródła to np. dotacje od innych jedno-stek administracyjnych, środki z Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej przekazywane m.in. poprzez Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego czy środki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Dokument wykonawczy dla Strategii stanowić będzie w szczególności Wykaz przedsięwzięć do Wieloletniej Prognozy Finansowej, który podlegać będzie corocznym aktualizacjom. Umieszczona we wspomnianych dokumen-tach lista przedsięwzięć zakwalifikowanych do realizacji będzie odzwiercie-dlać zapisane w Strategii cele i najważniejsze działania. Ściśle powiązane z dokumentem Strategii będą również budżet miasta i pozostałe dokumenty strategiczne, w tym np. Gminny Program Rewitalizacji.

8.3. Procedura monitorowania i aktualizacji strategii

Cykliczna ocena Strategii pozwala na systematyczną ocenę postępów i niezbędne działania korygujące, zależne od zmian w otoczeniu wewnętrz-nym i zewnętrznym miasta.

Raporty monitorujące będą sporządzane raz na dwa lata – w terminie do 15 września roku następnego po latach, których raport dotyczy (częściej w przypadkach potrzeby interwencji w politykę rozwojową lub reakcji na nie-korzystne zmiany społeczno-gospodarcze), w oparciu o dane pozyskiwane od wszystkich komórek organizacyjnych JST biorących udział w zarządzaniu i realizacji zapisów Strategii.

Nadzór nad monitoringiem i ewaluacją Strategii sprawuje komórka organizacyjna Urzędu Miasta odpowiedzialna za programy strategiczne gmi-ny (zgodnie z Regulaminem Organizacyjnym Urzędu Miasta Legionowo). Sprawuje ona nadzór nad realizacją Strategii i odpowiada za raportowanie oraz zgłaszanie wniosków dotyczących korekt i zmian do Prezydenta oraz Rady Miasta. Po pozytywnym zaopiniowaniu zmian, wprowadzane będą korekty


do dokumentu stosownie do właściwych uchwał Rady Miasta. Procedura monitorowania i oceny realizacji celów określonych w Strategii wygląda następująco:

1. Pracownicy Urzędu oraz pozostali uczestnicy tworzenia Strategii spo-rządzają informacje, materiały oraz wnioski do Strategii w terminie 3 miesięcy od daty zakończenia roku budżetowego, po którym nastę-puje monitorowanie strategii.

2. Po zebraniu informacji i danych oraz wniosków, odpowiedzialna ko-mórka opracowuje Raport i przedstawia go Prezydentowi. Raport obok analizy osiągnięć oraz stwierdzenia odchyleń od przyjętych celów i kierunków rozwoju, powinien zawierać propozycje działań korygują-cych lub zalecać zmiany w zapisach Strategii (jeżeli są one uzasadnione czynnikami, które uległy zmianie). Powinien zawierać również ocenę wartościową i ilościową z realizacji poszczególnych celów i działań.

3. Odpowiedzialna komórka organizacyjna rekomenduje propozycje działań korygujących lub ewentualnych zmian w Strategii Prezydentowi Miasta.

4. Prezydent na podstawie Raportu może rozpocząć procedurę zmiany uchwały w sprawie przyjęcia Strategii Rozwoju i poddać projekt zmian konsultacjom.

5. Rada Miasta na wniosek Prezydenta podejmuje uchwałę o przyjęciu lub odrzuceniu zgłoszonych korekt lub propozycji zmian w Strategii.

6. Zmiany i korekty są wprowadzane do dokumentu Strategii zgodnie z uchwałami Rady Miasta.

8.4. Monitoring - narzędzia

Monitoring zawsze powinien być dokonywany w sytuacji wprowadzania nowych zadań Strategii oraz w każdym przypadku, kiedy konieczne jest prze-prowadzanie kompleksowej aktualizacji wynikającej z daleko idących zmian (np. zmiana priorytetów polityki rozwoju regionu i kraju, kolejny okres pro-gramowania budżetu unijnego i możliwość pozyskania środków z funduszy strukturalnych w ramach wyznaczonych nowych priorytetów). Do prawidłowej oceny stopnia realizacji Strategii konieczne są nie tylko informacje opisowe odnoszące się do poszczególnych obszarów działania miasta i gminy, ale przede wszystkim dane o charakterze statystycznym, przedstawione w postaci kon-kretnych wskaźników i mierników. Pozwalają one bowiem na dokonywanie porównań analizowanych cech i określenie stanu w stosunku do poziomu wyj-ściowego, czy też zmian na przestrzeni lat w stosunku do pierwotnych założeń,

dając tym samym czytelny i jednoznaczny obraz sytuacji w danym obszarze. Aby obraz zmian w danym obszarze był prawdziwy, wskaźniki i mierniki należy interpretować łącznie. Istotnym narzędziem służącym ocenie efektów realizacji Strategii powinno być również porównywanie osiąganych wyników z innymi samorządami, gminami, powiatem, średnimi dla podregionu, województwa czy kraju. W ten sposób można będzie określić w jakim miejscu rozwoju znajduje się gmina, jakie wskaźniki wymagają poprawienia, aby mieszkańcom żyło się lepiej. Kontrola i ocena realizacji Strategii powinna być prowadzona w postaci:

• bieżącej kontroli realizowania strategii – raz na dwa lata,• monitoringu strategicznego – raz na cztery lata oraz• dwukrotnej ewaluacji (mid-term – po połowie okresu wdrażania

i ex-post – po zakończeniu kolejnego okresu realizacji),Bieżąca kontrola sprawowana będzie za pomocą wskaźników przypisa-

nych do celów strategicznych.Monitoring strategiczny prowadzony będzie w oparciu o system mierni-

ków odnoszących się do wskaźników bazowych (podlegającej również okre-sowej aktualizacji danych raz na cztery lata).

Zadaniem ewaluacji będzie nie tylko ocena ilościowa, ale także jakościo-wa zapisów Strategii. Celem będzie określenie czy zapisy Strategii przyczy-niły do rozwoju społecznogospodarczego Legionowa. Kryteria oceny powin-ny stanowić: skuteczność, efektywność, trafność, trwałość oraz użyteczność podjętych działań na podstawie Strategii.

8.5. Obszary monitorowania

Zasadniczym elementem procesu monitoringu i ewaluacji jest odpowiedni dobór wskaźników i mierników, które warunkują sprawne monitorowanie Strate-gii oraz umożliwiają sporządzanie analiz porównawczych, dostarczają wiarygod-nych informacji o poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego miasta. Podstawą dla opracowanego systemu wskaźników powinien być katalog oficjalnych danych statystycznych dostępnych na poziomie gminy i jego jednostek organizacyjnych i innych dostępnych źródeł. Ze względów praktycznych jest to tzw. otwarty zestaw wskaźników i mierników, co oznacza możliwość wprowadzania nowych lub po-szerzania zakresu już istniejących. W procesie monitoringu i ewaluacji wskaźniki powinny być dobierane odpowiednio do określonych celów Strategii, w taki spo-sób aby obrazowały wpływ realizacji Strategii na przeobrażanie obszaru JST oraz wskazywały konkretne rezultaty.


W procesie monitoringu strategicznego i ewaluacji dla określania zmian zachodzących w danym obszarze funkcjonowania JST w wyniku realizacji określonych działań Strategii będą wykorzystywane również wskaźniki kon-tekstowe, które pokazują dane zjawisko w szerszym kontekście (perspektywie), w odniesieniu do innych gmin, powiatu, średnich dla regionu, województwa czy kraju lub w odniesieniu do okresów czasu. W zależności od potrzeb zachodzące zjawiska mogą być opisywane w ujęciu statycznym np. poziom bezrobocia) lub dynamicznym (tempo zmian jakie miały miejsce na danym obszarze w okre-ślonym horyzoncie czasowym np. zmiana poziomu bezrobocia). W procesie monitoringu i ewaluacji uwzględniane będą również wskaźniki o charakterze finansowym (np. wydatki gminy na oświatę /1 mieszkańca).

Sprawny monitoring bieżący realizacji strategii zostanie zapewniony rów-nież przez wskaźniki odnoszące się do poszczególnych celów strategicznych:

CeL S1 Atrakcyjne warunki rozwoju działalności gospodarczej:• liczba podjętych działań wspierających działalność gospodarczą1,• liczba podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców,• dochody z tytułu udziału w CIT na 1 mieszkańca,• dochody z tytułu udziału w PIT-36 na 1 mieszkańca.

CeL S2 Kształtowanie przestrzeni przyjaznej mieszkańcom:• kwota w zł przeznaczona na inwestycje w przestrzeń publiczną2,• liczba mieszkańców w wieku produkcyjnym i przedprodukcyjnym

odniesiona do całości ludności miasta,• dochody z tytułu udziału w PIT na 1 mieszkańca.

CeL S3 Rozwój nowoczesnego systemu edukacji:• liczba podjętych inicjatyw związanych z edukacją3,• liczba uczniów objętych inicjatywami związanymi z edukacją,• średni wynik egzaminu po szkole podstawowej,• poziom bezrobocia wśród osób do 24 roku życia.

CeL S4 Wzmocnienie integracji społecznej:• kwota w zł przeznaczona na inicjatywę lokalną na zrealizowane inwestycje,• liczba odwiedzin Biuletynu Informacji Publicznej Miasta Legionowo,• liczba wydarzeń kulturalnych organizowanych w mieście4,• liczba osób pobierających zasiłki z pomocy społecznej,

• liczba osób objętych inicjatywami z zakresu aktywizacji społeczno--zawodowej5.

CeL S5 Usprawnienie powiązań i systemów komunikacji wewnątrz miejskich i metropolitalnych:

• liczba km nowo wybudowanych i zmodernizowanych dróg,• liczba km nowo wybudowanych i zmodernizowanych dróg rowerowych,• liczba osób korzystających z parkingów P+R.

CeL S6 Poprawa stanu środowiska naturalnego:• liczba wielorodzinnych budynków mieszkalnych i budynków użyteczności

publicznej poddanych termomodernizacji,• liczba wymienionych i/lub zmodernizowanych urządzeń grzewczych

w gospodarstwach domowych,• % mieszkańców miasta korzystających z miejskiej sieci wodociągowej,• % mieszkańców miasta korzystających z miejskiej sieci kanalizacyjnej.

Podczas opracowywania elementów systemu monitoringu strategicznego powinny zostać wykorzystywane wszystkie użyteczne informacje kształtują-ce poziom rozwoju lokalnego oraz stopień realizacji strategii rozwoju. Propo-nuje się cztery obszary systemu monitorowania strategicznego:

1. Demografia (Kapitał ludzki)2. Infrastruktura i usługi3. Konkurencyjność lokalnej gospodarki4. Finanse

Dane statystyczne wykorzystywane do obliczania wartości zmiennych (wskaźników) w poszczególnych obszarach mają charakter danych wtórnych, a ich podstawowymi źródłami są Urząd Statystyczny oraz wewnętrzna ewi-dencja miasta. Te dwa główne źródła danych statystycznych potraktowane zostały jako źródła w pełni komplementarne. Spełniony jest przy tym postulat porównywalności danych.

1) Wliczane są: szkolenia, konferencje, warsztaty i punkty doradcze.2) Liczona jako wartość wydatków majątkowych w roku poprzedzającym.3) Liczone są ponad programowe inicjatywy: koła naukowe i koła zainteresowań, projekty edukacyjne realizowane przez UM Legionowo, wymiany młodzieży, inicjatywy z zakresu doradztwa zawodowego.4) Wartość wskaźnika obliczana będzie na podst. danych Banku Danych Lokalnych GUS – zsumowanych 3 zmiennych z sekcji Kultura i sztuka: 1. Organizacja imprez masowych - Imprezy artystyczno - rozrywkowe, interdyscyplinarne i sportowe; 2. Muzea - Imprezy oświatowe w muzeach; 3. Działalność centrów, domów, ośrodków kultury, klubów i świetlic - Imprezy organizowane przez jednostkę i uczestnicy.5) Za inicjatywy uznawane są: szkolenia, staże i przygotowanie zawodowe dorosłych organizowane przez PUP.

www.legionowo.pl

Documents

STRATEGIA ROZWOJU GMINY MIEJSKIEJ LEGIONOWOstara.legionowo.pl › upload › projekt_strategia.pdf · Dokument Strategii Rozwoju Gminy Miejskiej Legionowo został opracowany przez