Strategia Rozwoju Gminy Głuchów na lata 2014 - 2022 · Web viewzasada koncentracji na realnych siłach Gminy Głuchów – największą siłę stanowią zasoby lokalne, historyczne,

STRATEGIA ROZWOJU

GMINY GŁUCHÓW

na lata

2014 – 2022

2Strategia Rozwoju Gminy Głuchów na lata 2014 - 2022

SPIS TREŚCI

1. Wstęp.................................................................................................................................4

2. Obszar i czas realizacji Strategii........................................................................................6

3. Aktualna sytuacja społeczno – gospodarcza na obszarze objętym Strategią...................6

3.1. Podstawowe dane dotyczące obszaru.......................................................................6

3.1.1. Położenie.............................................................................................................6

3.1.2. Powierzchnia.....................................................................................................10

3.1.3. Ludność.............................................................................................................10

3.1.4. Środowisko przyrodnicze..................................................................................11

3.1.5. Rys historyczny.................................................................................................16

3.1.6. Rys kulturowy....................................................................................................18

3.2. Zagospodarowanie przestrzenne.............................................................................21

3.2.1. Infrastruktura techniczna...................................................................................21

3.2.2. Własność nieruchomości...................................................................................27

3.2.3. Stan obiektów dziedzictwa kulturowego............................................................28

3.2.4. Uwarunkowania ochrony środowiska................................................................30

3.3. Sfera społeczna........................................................................................................31

3.3.1. Sytuacja demograficzna i społeczna na danym obszarze................................31

3.3.2. Warunki i jakość życia mieszkańców................................................................37

3.3.3. Oświata i edukacja............................................................................................40

3.3.4. Opieka zdrowotna.............................................................................................49

3.3.5. Określenie grup społecznych wymagających wsparcia....................................49

3.3.6. Rynek pracy......................................................................................................53

3.4. Sfera ekonomiczna...................................................................................................56

3.4.1. Gospodarka.......................................................................................................56

3.4.2. Turystyka...........................................................................................................63

3.5. Analiza SWOT..........................................................................................................67

3.6. Identyfikacja najważniejszych problemów występujących na danym obszarze.......72

4. Prognoza rozwoju gminy do roku 2030...........................................................................77

5. Cele ogólne i szczegółowe rozwoju danego obszaru......................................................80

6. Zadania zmierzające do poprawy sytuacji na danym obszarze......................................85

6.1. Zmiany w strukturze gospodarczej obszaru.............................................................86

6.2. Zmiany w sposobie użytkowania terenu...................................................................86

6.3. Rozwój systemu komunikacji i infrastruktury............................................................86

6.4. Poprawa stanu środowiska.......................................................................................87


6.5. Poprawa stanu środowiska kulturowego..................................................................87

6.6. Poprawa warunków i jakości życia mieszkańców....................................................87

7. Realizacja zadań.............................................................................................................88

7.1. Planowane zadania inwestycyjne w okresie 2014 – 2022.......................................88

7.2. Zadania planowane do realizacji po roku 2022........................................................98

7.3. Powiązania realizowanych zadań z innymi działaniami realizowanymi na terenie

powiatu/województwa..........................................................................................................99

8. Oczekiwane wskaźniki efektów realizacji Strategii........................................................111

9. Plan finansowy...............................................................................................................113

10. System wdrażania Strategii........................................................................................116

11. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej Strategii...........................118

11.1. System monitorowania........................................................................................118

11.2. Sposób oceny.....................................................................................................119

11.3. Sposób inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym

i organizacjami pozarządowymi........................................................................................120

11.4. Działania informacyjne i promocja Strategii........................................................124


1. WstępRozwój jednostek samorządu terytorialnego to długofalowy proces, którego celem jest

wprowadzenie planowanych zmian, zmierzających do poprawy sytuacji. Samorząd terytorialny

uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej, jest wyrazem decentralizacji państwa o charakterze

terytorialnym. W szczególności realizuje on zadania własne oparte o ustawę. Celem nadrzędnym jego

działalności jest jak najlepsze zaspokojenie potrzeb indywidualnych i zbiorowych mieszkańców,

a także zapewnienie im jak najwyższego standardu życia. Samorząd stanowi prawo lokalne, zatem

ma ogromny wpływ na obrane kierunki działania i efekty ich realizacji.

Dokumentem, który umożliwia spójne i przemyślane prowadzenie polityki rozwoju społeczno-

gospodarczego jest strategia rozwoju. Strategia powinna zawierać w sobie działania o charakterze

długookresowym, wytypowane w oparciu o przeprowadzoną analizę społeczno-gospodarczą gminy,

z uwzględnieniem czynników zewnętrznych, które mogą stanowić zarówno szanse jak i zagrożenia

dla obszaru. Szczegółowa analiza pozwala na wyodrębnienie zadań najważniejszych, mających

priorytet. Uporządkowanie w jednym dokumencie wszystkich czynników wpływających na wzrost

gospodarczy oraz rozwój społeczeństwa, z poszanowaniem ładu przestrzennego i dziedzictwa kultury,

pozwala na stworzenie celów i zadań komplementarnych wobec siebie, co z kolei warunkuje

wytworzenie wartości dodatniej podejmowanych działań. W ten sposób strategia sprzyja

maksymalizacji efektów, przy optymalnym wykorzystaniu zasobów.

Postępujący rozwój społeczno-gospodarczy, uwarunkowania endo- i egzogeniczne oraz integracja

Polski z Unią Europejską niemalże wymuszają na władzach samorządowych właśnie takiego

przemyślanego długofalowego podejścia. Jest ono podstawą do prowadzenia stabilnej polityki wzrostu

gospodarczego.

Strategia rozwoju gminy jest dokumentem poprzedzającym podejmowanie działań, stanowi koncepcję

ich realizacji, przy jednoczesnym uwzględnieniu szans i zagrożeń wynikających ze zmiennego

otoczenia i działań innych podmiotów, ukierunkowanym przez wartości i opcje uznane przez

społeczność lokalną, bazującym na wewnętrznym potencjale sił i uwzględniającym wewnętrzne

słabości.

Strategia jest instrumentem stymulowania procesów społeczno-gospodarczych zachodzących

na terenie gminy, a w szczególności:

dyktuje główne kierunki rozwoju gminy,

stanowi plan będący podstawą do podejmowania decyzji rozwojowych,

zwiększa spójność decyzji podejmowanych przez władze samorządowe,

pozwala na lepsze zagospodarowanie zasobów gminy,

stanowi podstawę do ubiegania się o środki finansowe z krajowych i zagranicznych funduszy

pomocowych,

informuje mieszkańców i inwestorów o spodziewanych kierunkach rozwoju gminy.


Strategia rozwoju spełnia zatem funkcję:

materiału informacyjnego, określającego aktualny potencjał społeczny, ekonomiczny

i gospodarczy gminy,

programu działania dla władz lokalnych,

formalnej podstawy umożliwiającej ubieganie się o środki wsparcia z budżetu państwa

oraz o środki z funduszy pomocowych Unii Europejskiej,

materiału promocyjnego.

Prace nad strategią Gminy Głuchów toczyły się z uwzględnieniem następujących zasad:

zasada koncentracji na realnych siłach Gminy Głuchów – największą siłę stanowią zasoby

lokalne, historyczne, przyrodnicze, kapitał ludzki oraz wszelkie cenne cechy świadczące

o odmienności obszaru. Strategia ma za zadanie wykorzystać je w sposób optymalny, stąd

konieczność zebrania pomysłów wszystkich grup społecznych, począwszy od władz samorządowych,

mieszkańców oraz organizacji działających na terenie Gminy. To właśnie te grupy posiadają

największą wiedzę na temat atutów obszaru, a także możliwość, by je wykorzystać.

zasada koncentracji na zagadnieniach najistotniejszych dla przyszłości – przyjęto, że każdy

potencjalny cel strategiczny powinien być rozpatrywany w kontekście jego doniosłości dla przyszłości

Gminy. Dokonano zatem selekcji i wyodrębniono cele o najwyższym priorytecie.

zasada koncentracji tematycznej – wychodzi naprzeciw tendencjom obserwowanym w całej

Unii Europejskiej. Wiele dotychczasowych dokumentów miało liczne cele, które dawały poczucie

iluzorycznego bezpieczeństwa, iż w ramach strategii zostanie zrealizowane wszystko. Strategia

Rozwoju Gminy Głuchów na najbliższe lata będzie koncentrowała się na niewielu, ale najważniejszych

zagadnieniach.

Realizacja zadań określonych w Strategii przypada na okres programowania Unii Europejskiej

i zawiera się w latach 2014 – 2022. Rezultaty i oddziaływania niektórych zadań, szczególnie

tych rozpoczętych w latach 2019 – 2020 obejmą także następny okres programowania.


2. Obszar i czas realizacji StrategiiREALIZACJA STRATEGII

OBSZAR CZAS

gmina wiejska Głuchów,

położona w obrębie

administracyjnym powiatu

skierniewickiego

lata 2014 – 2022 – czas ten pokrywa się z okresem

programowania Unii Europejskiej;

rezultaty i oddziaływania poszczególnych zadań,

w szczególności tych realizowanych w latach 2019 – 2020

będą się zawierać w kolejnym okresie programowania

3. Aktualna sytuacja społeczno-

gospodarcza na obszarze objętym

Strategią

3.1. Podstawowe dane dotyczące obszaru

3.1.1. Położenie

Gmina wiejska Głuchów

położona jest w powiecie

skierniewickim, na obszarze

województwa łódzkiego.

Położenie powiatu skierniewickiego na mapie województwa łódzkiego

powiat skierniewicki


Gmina położona jest w południowej części powiatu skierniewickiego, graniczy z gminami powiatu

skierniewickiego: Słupia, Godzianów oraz Skierniewice; w powiecie Rawskim z Rawą Mazowiecką;

w powiecie tomaszowskim z Żelechlinkiem oraz w powiecie brzezińskim z Jeżowem.

Siedzibą Gminy jest miejscowość Głuchów. Jest to gmina w przeważającej części rolnicza.

Gminy powiatu skierniewickiego

Odległość Gminy Głuchów od wybranych miast wynosi:

- miasto na prawach powiatu Skierniewice – ok. 20 km

- Rawa Mazowiecka – ok. 12 km

- Mszczonów – ok. 50 km

- miasto na prawach powiatu Warszawa – ok. 95 km

- miasto na prawach powiatu Łódź – ok. 60 km

Jednym z elementów oceny stopnia rozwoju infrastruktury technicznej gminy, oprócz stanu gospodarki

wodno-ściekowej, telekomunikacji, rozwoju sieci energetycznej jest długość, gęstość oraz stan

techniczny dróg na jej obszarze.

Sieć drogowa Gminy Głuchów.

Przez obszar Gminy przebiega droga krajowa nr 72 relacji Łódź – Rawa Mazowiecka o długości

w granicach gminy 13,96 km oraz siedem odcinków dróg powiatowych o nawierzchni bitumicznej

i łącznej długości 37,73 km. Drogi gminne to sieć dróg o długości 25,9 km.


Na północ od gminy znajduje się:

- autostrada A2 będąca częścią drogi krajowej E30, łącząca wschód z zachodem Polski;

- droga krajowa nr 70 łącząca Łowicz z drogą ekspresową S8 w Zawadach.

Na wschód od Gminy przebiega droga ekspresowa S8 będąca częścią drogi krajowej E67 – jest

to trasa europejska łącząca Europę Środkową z Finlandią.

Fot. Karczma przy drodze krajowej (Miłochniewice – Stacja Paliw BP)

Droga krajowa to dobre miejsce do prowadzenia działalności gospodarczej. Powstaje tu dużo firm

z różnych branż. Kilka z nich wykorzystuje znakomite położenie w pobliżu drogi S8 i zajmuje się m.in.

produkcją kombajnów do zbioru owoców miękkich, obsługą, serwisem i remontem samochodów

ciężarowych lub działalnością transportową. Udając się z Głuchowa do Rawy Mazowieckiej

znajdziemy restaurację i stację benzynową. W ostatnim czasie zauważono zmniejszenie obrotów

w wielu firmach, co spowodowane jest przeniesieniem części ruchu do Warszawy na autostradę A1.

Z jednej strony droga krajowa została odciążona z ruchu, a z drugiej zmniejszyła się liczba

potencjalnych klientów dla usług gastronomicznych i innych.

Przez teren Gminy przebiegają następujące drogi powiatowe, które stanowią system łączący obszar

gminy z siecią dróg krajowych oraz stanowią korytarze tranzytowe:

1303E Skierniewice – Głuchów – Żelechlinek – Lubochnia, o długości: 11,451 km

1315E Wysokienice – Rawa Mazowiecka, o długości: 4,068 km

1316E Pod Borem – Wilkowice – Kwasowiec – Raducz – Jeruzal - gr.woj. maz. (Wola Polska),

o długości: 4,162 km

1317E Michowice – Wysokienice – Złota, o długości: 6,775 km


1320E Borysław – Słupia – Krosnowa, o długości: 5,175 km

1329E Głuchów - Kochanów, o długości: 5,791 km

5103E Niesułków – Kołacin – Jeżów – Byczki –Maków – Mokra Lewa., o dł. 0,308 km

Łączna długość dróg powiatowych to 37,730 km (wszystkie o nawierzchni bitumicznej).

Gmina Głuchów na mapie drogowej

Pozostała część dróg to drogi gminne, które zapewniają komunikację pomiędzy poszczególnymi

miejscowościami Gminy, a zarazem stanowią rolę ciągów komunikacyjnych integrujących układ

terytorialny gminy w ramach powiatu oraz decydujących o jej funkcjonowaniu i otwartości na zewnątrz.

Drogi gminne poprzez zapewnienie komunikacji wewnątrz gminy znacząco wpływają na warunki

bytowe ludności. Ich długość to 25,9 km. Oprócz dróg publicznych na terenie gminy występują również

drogi dojazdowe do poszczególnych gospodarstw, czy pól.

Położenie Gminy sprawia, iż znajduje się ona w bliskim obszarze oddziaływania miasta Skierniewice

oraz aglomeracji łódzkiej i warszawskiej.


3.1.2. PowierzchniaGmina Głuchów jest gminą wiejską. Jej powierzchnia zajmuje 11 073 ha, co stanowi ok. 14,7%

obszaru powiatu skierniewickiego. Gmina jest trzecią z kolei największą jednostką terytorialną

wchodzącą w skład powiatu. Gęstość zaludnienia Gminy kształtuje się na poziomie 53 os/km2.

Powierzchnia jednostek terytorialnych wchodzących w skład powiatu skierniewickiego

jednostka terytorialna powierzchnia (w ha)

udział % w powierzchni powiatu

Bolimów 11 171 14,82%

Głuchów 11 073 14,69%

Godzianów 4 406 5,85%

Kowiesy 8 583 11,39%

Lipce Reymontowskie 4 291 5,69%

Maków 8 153 10,82%

Nowy Kawęczyn 10 422 13,83%

Skierniewice 13 149 17,45%

Słupia 4 109 5,45%Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych

W Gminie Głuchów wydzielono 15 sołectw, należą do nich: Głuchów, Białynin, Białynin Południe,

Celigów, Borysław, Janisławice, Jasień, Kochanów, Michowice, Miłochniewice, Prusy, Wysokienice,

Skoczykłody, Reczul oraz Złota.

3.1.3. LudnośćLiczba ludności na obszarze Gminy ulega zmniejszeniu, w 2012 roku w Gminie zamieszkiwało 5 921

osób, z nieznaczną przewagą kobiet (50,5%). W 2012 roku, po raz pierwszy od 9 lat, odnotowano

dodatnią wartość przyrostu naturalnego (3 osoby). W latach wcześniejszych były to wartości ujemne,

np. w 2010 roku (-20 osób). Liczba osób w wieku produkcyjnym kształtuje się na poziomie około 60%.

Niekorzystnym zjawiskiem występującym w Gminie jest ujemne saldo migracji wewnętrznych, które

świadczy o niesprzyjających warunkach życia i pracy. Zwykle Gminę opuszczają niestety ludzie młodzi

i wykształceni.


3.1.4. Środowisko przyrodnicze1

Obszar gminy Głuchów położony jest w obrębie makroregionu Wzniesień Południowomazowieckich,

na granicy dwóch mezoregionów:

- Wzniesień Łódzkich w części centralnej i zachodniej,

- Wysoczyzny Rawskiej w części wschodniej.

Klimat w Gminie Głuchów nie odbiega od typowego klimatu Polski środkowej. Warunki klimatyczne

na obszarze Gminy można uznać za korzystne. Większość obszaru posiada bardzo dobre warunki

termiczne, wilgotnościowe i wietrzne, z małą częstotliwością zalegania mgieł. Na obszarze Gminy

przeważają wiatry z kierunków zachodnich, szczególnie z zachodu i południowego zachodu. Notuje

się również duży udział wiatrów z południa. Średnia roczna temperatura wynosi w tym rejonie 10,80 C.

Ilość opadów jest niewielka i wynosi w skali rocznej 514 mm. Na terenie Gminy można zaobserwować

pewne zróżnicowanie warunków klimatycznych. Dotyczy to przede wszystkim insolacji związanej

z nachyleniem stoków w obrębie wysoczyzn oraz dolin cieków. Na terenach sąsiadujących z dolinkami

cieków, jak również w zagłębieniach dolinnych, warunki termiczne charakteryzują się zwiększonymi

amplitudami temperatury w przygruntowej warstwie powietrza. W obrębie samych dolin rzecznych

występuje zwiększona wilgotność powietrza, szczególnie w warstwie przygruntowej, często zalegają

mgły i opary oraz występują tendencje do inwersji termicznych.

Wody powierzchniowe

Wody powierzchniowe płynące i stojące mają duże znaczenie jako źródła zaopatrzenia rolnictwa

w wodę użytkową. Są one również wykorzystywane do celów rekreacyjnych. Wody powierzchniowe są

szczególnie wrażliwe na zanieczyszczenia antropogeniczne, których przyczyną może być działalność

rolnicza, osadnictwo oraz przemysł. Do sieci hydrograficznej Gminy Głuchów należą rzeki Rawka,

Łupia - Skierniewka, Jasienica, a także mniejsze cieki bezimienne. Na obszarze Gminy brak jest

większych naturalnych zbiorników wodnych – jezior. Występujące naturalne zbiorniki mają niewielką

powierzchnię i pojemność oraz charakter niedużych stawów, oczek wodnych i starorzeczy,

jak np. zbiorniki w miejscowościach Rechul (o pow. 1,00 ha), czy Borysław (pow. 1,70 ha). Obszar

Gminy hydrograficznie wchodzi w obręb zlewni Bzury – lewobrzeżnego dopływu Wisły.

o Rzeka Rawka

Rzeka Rawka jest największym prawostronnym dopływem Bzury, uchodzącym na 43,0 km jej biegu.

Całkowita długość rzeki wynosi 89,8 km. Rawka wraz z dolnymi odcinkami dopływów: Korabiewki,

Grabinki i Krzemionki jest rezerwatem przyrody.

o Rzeka Łupia - Skierniewka

Łupia – Skierniewka jest jednym z większych dopływów Bzury, uchodzącym na 52,6 km w okolicach

Łowicza. Długość Skierniewki wynosi 61,2 km.

1 Program Ochrony Środowiska i Plan Gospodarki Odpadami na lata 2009 – 2012 oraz GUS (Bank Danych Lokalnych)


Wody podziemne

Obszar Gminy Głuchów położony jest w kutnowskim (VIII) regionie hydrogeologicznym. Występują

tu trzy poziomy wodonośne w utworach:

- jury,

- trzeciorzędu,

- czwartorzędu.

Jurajskie piętro wodonośne tworzą utwory węglanowe i piaskowce. Strop warstwy znajduje się

na głębokości ok. 100 m i zasila ujęcie wody w Wysokienicach. Wody jurajskie występują

pod wysokim ciśnieniem hydrostatycznym oraz wymagają uzdatniania ze względu na zawartość

związków żelaza. Wschodnia część Gminy leży w obrębie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych

(GZWP nr 404, zbiornik Koluszki - Tomaszów), w którym ujmowana jest woda z utworów jury górnej.

Charakteryzuje się on dużą zasobnością i małą podatnością na zanieczyszczenie wód pierwszego

poziomu użytkowego.

W 2007 roku wody jakość wód podziemnych pozwoliła zakwalifikować je do klasy II2, III3 i IV4

Klasyfikacja jakości wód podziemnych w punktach sieci monitoringu regionalnego na terenie powiatu skierniewickiego w roku 2007 – ostatnie ogólnodostępne dane

Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi Delegatura w Skierniewicach „Informacja o stanie środowiska w powiecie skierniewickim w 2007 roku”

2 Wody dobrej jakości; wartości wskaźników jakości wody nie wskazują na oddziaływania antropogeniczne; wskaźniki jakości wody, z wyjątkiem żelaza i manganu, nie przekraczają wartości dopuszczalnych jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.3 Wody zadawalającej jakości; wartości wskaźników jakości wody są podwyższone w wyniku naturalnych procesów lub słabego oddziaływania antropogenicznego; mniejsza część wskaźników jakości wody przekracza wartości dopuszczalne jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.4 Wody niezadowalającej jakości; wartości wskaźników jakości wody są podwyższone w wyniku naturalnych procesów oraz słabego oddziaływania antropogenicznego; większość wskaźników jakości wody przekracza wartości dopuszczalne jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.


Mapa Gminy Głuchów

Źródło: Program Ochrony Środowiska i Plan Gospodarki Odpadami na lata 2009 – 2012

Lasy na terenie Gminy pełnią funkcje gospodarcze i ochronne (przeważnie glebochronne,

wodochronne). Tereny leśne w gminie Głuchów skoncentrowane są w jej południowej części (lasy

doświadczalne SGGW), pozostałe skupiska leśne występują w obrębie wsi Prusy, Miłochniewice,

Janisławice, Reczul, Michowice oraz w dolinach rzek. Na terenie Gminy występują typy siedliskowe

w postaci boru świeżego oraz boru mieszanego świeżego, tworzone głównie przez sosny pospolite,

dęby szypułkowe, modrzewie z domieszką brzozy. Drugim typem siedliska są łęgi olchowo-jesionowe

lub wierzbowe towarzyszące obniżeniom terenu lub ciekom wodnym. Lasy olsowe to cenne

przyrodniczo lasy wodochronne, charakteryzujące się wysokim stopniem naturalności.


W roku 2012 lesistość w Gminie Głuchów wynosiła 13,1% - jest to jeden z niższych wskaźników

w gminach powiatu. Lasy w Gminie zajmowały ogółem 1 488,6 ha, w tym grunty leśne publiczne

978,6 ha.

Tereny zieleni na obszarze Gminy stanowią zieleńce (0,6 ha), cmentarze (3,5 ha) oraz lasy gminne

(1,6 ha).

Zanieczyszczenie powietrza

Na stan czystości powietrza w Gminie Głuchów wpływa emisja niska, pochodząca z lokalnych kotłowni

i pieców węglowych używanych w indywidualnych gospodarstwach domowych. W wielu

gospodarstwach spala się w nich także różnego rodzaju materiały odpadowe, w tym odpady

komunalne, które mogą być źródłem emisji dioksyn, ponieważ proces spalania jest niepełny i zachodzi

w niższych temperaturach. Głównym paliwem jest węgiel o różnej jakości i różnym stopniu

zasiarczenia. Lokalne systemy grzewcze i piece domowe praktycznie nie posiadają jakichkolwiek

urządzeń ochrony powietrza. Wielkość emisji z tych źródeł jest trudna do oszacowania i wykazuje

zmienność sezonową (związaną z okresem grzewczym). Na terenie Gminy największym zakładem

przemysłowym emitującym substancje szkodliwe do atmosfery jest Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska

w Głuchowie, stanowiąca największe źródło emisji zorganizowanej na terenie Gminy i całego powiatu

skierniewickiego. Na jakość powietrza wpływa również emisja, której źródło stanowią środki

transportu. Emisja komunikacyjna stwarza zagrożenie zwłaszcza w pobliżu dróg o dużym natężeniu

ruchu kołowego i ma niekorzystny wpływ na uprawy polowe. Zanieczyszczenia komunikacyjne (tlenek

i dwutlenek węgla, tlenki azotu, węglowodory, pyły z metalami ciężkimi) pogarszają jakość powietrza

atmosferycznego, a także wpływają na wzrost poziomu stężenia ozonu w troposferze.

Dążąc do ograniczenia emisji zanieczyszczeń Gmina oraz poszczególne podmioty organizacyjne

podejmują różnego rodzaju działania. Stosowane metody to: budowa i eksploatacja urządzeń ochrony

powietrza, stosowanie paliw o większej wartości opałowej i niższej zawartości siarki i popiołu,

modernizacje kotłowni polegające na zastąpieniu źródeł opalanych węglem na źródła opalane olejem

czy gazem płynnym.

Oprócz źródeł lokalnych znaczący wpływ na jakość powietrza atmosferycznego w Gminie mają także

ponadregionalne zanieczyszczenia gazowe i pyłowe pochodzące z dużych ośrodków przemysłowych

(głównie z aglomeracji łódzkiej i warszawskiej).

Gleby

Gleby na obszarze Gminy Głuchów charakteryzują się dobrą jakością. Na większości terenów

występują gleby wysokich klas bonitacji, wykształcone na glinach zwałowych. Dominującym typem są

kompleksy gleb pseudobielicowych i brunatnych właściwych. Występowanie gleb gorszych klas

związane jest z powierzchniowym występowaniem utworów piaszczystych. Ma to miejsce głównie

w południowej i środkowej części Gminy. W dolinach cieków powszechnie występują użytki zielone

klasy V i VI na glebach pochodzenia organicznego – płytkie mady, murszowo-torfowe, mułowo-torfowe

oraz torfowe. Udział gleb dobrej jakości obejmujących III i IV klasę bonitacyjną wynosi blisko 63%


ogółu gleb użytkowanych rolniczo, natomiast gleby klas V i VI zajmują ok. 37% powierzchni użytków

rolnych. Miarą przydatności gleb do produkcji rolnej są kompleksy glebowo-rolnicze. Obejmują

one różne zespoły gleb, które wykazują zbliżone właściwości i mogą być podobnie użytkowane.

Na obszarze Gminy Głuchów występują kompleksy żytnie - żytnie bardzo dobre i dobre.

Podstawowym kierunkiem w produkcji rolnej jest uprawa zbóż (przede wszystkim żyta) i ziemniaków.

W produkcji zwierzęcej głównym kierunkiem jest chów trzody chlewnej, bydła i drobiu.

Obszary chronione

Prawnie chroniony obszar o szczególnych walorach przyrodniczych na terenie Gminy Głuchów

stanowi łącznie 2000 ha (wg GUS Bank Danych Regionalnych z 2013 roku). Dotyczy to południowej

części Gminy, będącej w zasięgu obszarów chronionego krajobrazu, stanowiącego otulinę

dla rezerwatu rzecznego Rawka i Lasów Doświadczalnych SGGW. Dolina Rawki została włączona

do sieci ekologicznej ECONET - POLSKA i stanowi korytarz ekologiczny o znaczeniu krajowym.

Została także wytypowana jako ostoja przyrodnicza, czyli teren ważny z punktu widzenia ochrony

dziedzictwa przyrodniczego Europy. Zgodnie z europejską strategią tereny takie włączane

są do wdrażanego programu Sieci Ekologicznej NATURA 2000.

Na terenie Gminy znajdują się następujące obiekty przyrodnicze objęte prawną ochroną:

o Rezerwat „Rawka”

Ustanowiony został Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego w dniu 24.11.1983 r.

Rezerwat wodno-krajobrazowy, o łącznej powierzchni wynoszącej 487 ha. Rozciąga się na terenie

gmin: Żelechlinek, Koluszki, Jeżów, Głuchów, Rawa Mazowiecka, Nowy Kawęczyn, Skierniewice,

Bolimów i Nieborów. Powierzchnia rezerwatu mieszcząca się w obrębie Gminy Głuchów wynosi

47,5 ha. Głównym przedmiotem ochrony jest rzeka Rawka (od źródeł do ujścia) o długości 97 km,

wraz z rozgałęzieniami koryta rzeki, starorzeczami, dolnymi odcinkami prawobrzeżnych dopływów;

Krzemionki, Korabiewki, Rokity i Grabinki oraz przybrzeżnymi pasami terenu o szerokości

10 m. Celem ochrony jest zachowanie w naturalnym stanie typowej rzeki nizinnej średniej wielkości

wraz z krajobrazem jej doliny oraz środowiska życia wielu rzadkich i chronionych roślin i zwierząt.

Wzdłuż całej długości rzeki obserwuje się występowanie chronionych zwierząt: bobra i wydry. Puszcza

Bolimowska wraz z doliną Rawki stanowi ważny węzeł ekologiczny mający znaczenie krajowe w sieci

ECONET – POLSKA, jak również jest obszarem wskazanym do objęcia ochroną w ramach programu

NATURA 2000.

o Obszar Chronionego Krajobrazu Górnej Rawki

Wprowadzony został Rozporządzeniem Wojewody Skierniewickiego nr 36 z dnia 28.07.1997 r.

w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Górnej Rawki. Jest to teren o urozmaiconej

rzeźbie, położony w całości w dorzeczu Rawki i obejmuje jej tereny źródliskowe na obszarze

Wzniesień Łódzkich. O walorach krajobrazowych stanowi tu zróżnicowanie rzeźby, korzystna mozaika

niewielkich terenów leśnych, łąk i gruntów rolnych. Największe kompleksy leśne występują

w okolicach Głuchowa. W dolinach rzecznych znajdują się duże kompleksy stawów rybnych.


W ramach programu NATURA 2000 postulowane jest utworzenie Obszaru Chronionego Doliny Rawki,

który powstałby z połączenia istniejących Obszarów Chronionego Krajobrazu Górnej Rawki,

Środkowej Rawki i fragmentu Piliczańsko-Radomszczańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.

W obrębie Gminy Głuchów granice obszarów chronionych nie ulegną zmianie.

3.1.5. Rys historyczny„Według Jana Warężaka historyka, autora Słownika Historyczno-Geograficznego Księstwa

Łowickiego Głuchów jest wsią bardzo dawną, która ma swoje początki jeszcze przed rokiem 1300.

Być może późniejszy Głuchów to Słuchowo, Suchowo znane w 1136 r. z bulli papieża Innocentego II

datowanej na 7 lipca. Wymieniony przez Jana Długosza w swoich kronikach. Pierwsza

udokumentowana adnotacja dotycząca Głuchowa pochodzi z roku 1338. Wtedy to arcybiskup

Janisław dla powiększenia zysków z majątków ziemskich przydzielił braciom Witowi i Witosławowi

do wykarczowania i uprawy dąbrowę Jawórzec usytuowaną między Głuchowem i Białyninem,

w zamian za lokowanie Głuchowa na prawie zachodnim (średzkim), co nastąpiło w tymże roku,

12 września w dokumencie wystawionym w Słupi w obecności sześciu świadków. Natomiast

w dokumencie wystawionym w Gnieźnie dnia 26 kwietnia 1341 roku arcybiskup Janisław w celu

zagospodarowania dóbr kościelnych, za zgodą kapituły gnieźnieńskiej sprzedał sołectwo Paszkowi

synowcowi Wacława rządcy rawskiego.

Ten sam arcybiskup ufundował także modrzewiowy kościół. W 1351 odwiedził go król

Kazimierz Wielki zdążając do Krakowa. Dnia 17 maja 1359 roku wystawiono dokument, w którym

Ziemowit III książę Mazowsza uznaje prawa arcybiskupa Jarosława do wsi Głuchów. Owy dokument

zawiera także spis osad i wiosek leżących w kasztelanii. Pod koniec czerwca 1410 r. przez Głuchów

i Miłochniewice przeszło wojsko króla Władysława Jagiełły kierujące się ku Państwu Zakonnemu.

Przypuszcza się, że parafia w Głuchowie mogła powstać na przełomie XIV/XV wieku, bowiem

kościół parafialny jest już wspomniany w 1419 r. Kolejna wiarygodna adnotacja, odnosi się do fundacji

późniejszego, drewnianego kościoła z 1499 r. (proboszcz ksiądz Trojan), której dokonał prymas

Fryderyk Jagiellończyk, gdyż poprzedni uległ spaleniu. Około 1512 r. w Głuchowie znajdował się

kościół pod wezwaniem, św. Wacława. Ziemia, na której był wybudowany należała do dóbr

arcybiskupich, zatem kolatorem jego, czyli właścicielem był prymas i to właśnie on mianował

tutejszych plebanów. W tym właśnie czasie kapłanem w miejscowym kościele był Maciej ze Stachlewa

z nominacji arcybiskupa Jana Łaskiego. Miał on do pomocy jednego kapelana, który był utrzymywany

z proboszczowskich dochodów. Terytorialnie była to bardzo mała parafia. Początkowo należały do niej

tylko dwie wsie mianowicie Głuchów i Miłochniewice.

U schyłku XV wieku wieś wchodziła w skład województwa rawskiego, prokuracji michowickiej.

W czerwcu 1513 roku przez wieś przejeżdżał Zygmunt I, który dalej podążył ku Rawie.

20 kwietnia 1656 przez Głuchów przechodzi Karol Gustaw na czele kilkutysięcznego wojska. Wieś

za stawianie oporu najeźdźcy zostaje spalona, pola uprawne zostają wyniszczone szczególnie


na południowych krańcach. (…) W 1656 r. oraz 28 czerwca 1666 r. przez Głuchów przechodzi

ze swoją świtą Jan Kazimierz.

Według lustracji (spisu) z 1685 r. we wsi Głuchów były 24 gospodarstwa, 23 włóki i 40 zagonów,

wójtowskich uprzywilejowanych włók. (…)

W okresie Wojny Północnej przez Głuchów przejeżdżał sam król szwedzki Karol XII (1704).

Kolejna Lustracja z 1739 wspomina tylko o 9 gospodarstwach, pusto leży natomiast wł.16.

Lustracje z 1749 i 1767 roku potwierdzają stan poprzednich - 23 włók, 40 zagonów. Ugorem leży

odpowiednio:13 włók i 14 włók i 40 zagonów.

W czasie Konfederacji Barskiej w kwietniu 1769 r. przemaszerowały przez Głuchów wojska rosyjskie.

Obecny późnobarokowy, murowany kościół w Głuchowie ukończono dnia 16 kwietnia.1786

roku. Wybudowany został w wyniku zabiegów ówczesnego proboszcza Wawrzyńca Grocholewskiego,

który zastąpił na tym stanowisku w 1754 roku Jana Nowomiejskiego. Niestety Wawrzyniec

Grocholewski nie ukończył rozpoczętej przez siebie budowli z powodu śmierci. Uczynił to jego

następca ks. Franciszek Salezy Czajkowski. To on za rządów prymasa Poniatowskiego przeniósł

nabożeństwa ze starego kościoła do nowego. Tuż obok kościoła w północno-zachodniej części

cmentarza przykościelnego znajduje się neogotycka dzwonnica z 1821 r.. Za nią w 1824 roku

wybudowano murowaną klasycystyczną plebanię z tarasem od strony północnej. W Głuchowie

zachowały się dwie kapliczki, obydwie murowane. Jedna św. Jana Nepomucena znajduje się

przed kościołem od strony południowej i pochodzi z końca XVIII w., druga starsza datowana jest

na początek wieku XIX. Na uwagę zasługuje również murowany parterowy dworek. Wybudowany

został w latach 1793-1794 przez dzierżawcę pruskiego Leibzigera na miejscu starego drewnianego.

W 1934 roku został dostosowany do wymagań szkolnych. W latach 1936-1954 mieścił się w nim

Uniwersytet Ludowy.

W 1796 r. rząd pruski w specjalnym dekrecie z dnia 28 lipca ogłosił, że ziemie, które dawniej

wchodziły w skład arcybiskupstwa, a obecnie znalazły się na obszarze zaboru pruskiego stają się

własnością skarbu pruskiego. Od tego wydarzenia Głuchowem oraz folwarkiem zarządzał oficer wojsk

pruskich Leipziger.

Po powołaniu w 1807 r. Księstwa Warszawskiego Głuchowem oraz dobrami zarządzał

na mocy dekretu cesarza Napoleona marszałek Ludwik Davoust, który później je wydzierżawił.

W 1812 roku przechodzą przez Głuchów wojska napoleońskie. W roku następnym ziemie te zajmują

Rosjanie, przejmują także wszystkie dobra, które wcześniej należały do Francuzów. Z ziem, które

przeszły na skarb państwa, utworzono majątek Głuchów w skład którego weszły również okoliczne

wsie. Później Rząd Królestwa nadał te tereny w dzierżawę. W latach dwudziestych XIX wieku car

Aleksander I nadał dobra łowickie swemu bratu, wielkorządcy Królestwa Polskiego księciu

Konstantemu. Później właścicielką owych ziem została druga żona Księcia Konstantego Joanna

Grudzińska, która po ślubie otrzymała tytuł Księżnej Łowickiej. Po jej śmierci dobra przeszły

we władanie króla. W 1829 roku wieś liczy około 400 osób.

Podczas powstania listopadowego w Głuchowie stacjonuje wojsko polskie. Aktywny udział

w walkach bierze ksiądz Polkowski, który następnie musi uchodzić z Głuchowa.


W drugiej połowie XIX w. przez Głuchów przejeżdżają trzej cesarze: Aleksander III,

Franciszek Józef, Wilhelm I oraz ich urzędnicy państwowi.

W 1815 roku powstaje poczta i szkoła elementarna. W 1820 roku liczy ona 27 uczniów.

W 1906 powołano chór parafialny, cztery lata później Spółdzielnię Spożywców. W 1917 zawiązano

Straż Ogniową a dziewięć lat później powstała Orkiestra Strażacka. Później założono Spółdzielnię

Mleczarską i Kasę Spółdzielczą. Mazowiecki Uniwersytet Wiejski to kolejna instytucja, jaką powołano

w Głuchowie w 1936 roku. W kilka lat po zakończeniu wojny został zamknięty przez władze.

W latach pięćdziesiątych powstały następujące instytucje: ośrodek zdrowia, izba porodowa, zespół

teatralny, Kasa Spółdzielcza czyli późniejszy Bank.

Obecny Głuchów to wieś rolnicza. (…)”5

3.1.6. Rys kulturowyCharakterystyczne dla Gminy Głuchów są silnie zakorzenione tradycje ludowe kultywowane

przez mieszkańców do dnia dzisiejszego. Mieszkańcy dbają o swój dorobek kulturowy i historyczny,

pielęgnują pamięć o nim i krzewią tradycje w kolejnych pokoleniach. Strój ludowy to świętość i wyraz

szacunku dla historii. Swoiste dla Gminy wydarzenia, będące niejako jej wizytówką to kościelne

procesje, zwłaszcza te organizowane w Wielkanoc i Boże Ciało. Biorą w nich udział zarówno

dziewczynki, jak i starsze kobiety ubrane w kolorowe „wełniaki”. Procesje te przykuwają uwagę nie

tylko mieszkańców Gminy, ale również przyjeżdżających na jej teren turystów.

Fotografia: Zbyszek Gradowski – ESTET, źródło: oficjalna strona internetowa Gminy Głuchów www.gluchow.pl

5 Oficjalna strona internetowa Gminy Głuchów www.gluchow.pl


Na terenie Gminy działają zespoły artystyczne:

Chór parafialny „Głuchów”,

Orkiestra Dęta Ochotniczej Straży Pożarnej w Głuchowie,

Zespół Rodziny Kacprzyków „Legato” z Głuchowa,

Zespół Śpiewaczy „Relaks” z Białynina,

Zespół Regionalny „Głuchowiacy”,

Kapela ludowa.

„Zespół Regionalny „Głuchowiacy” powstał w 1966 r. z inicjatywy Heleny i Edwarda Majchrów i był

zespołem autentycznym, wiernie przedstawiającym obrzędy i tradycje ziemi głuchowskiej. Zespół obok

regionalnych tańców i pieśni przedstawiał na scenie obrzędy, m.in. „Wesele Głuchowskie”, „Wigilię

Głuchowską” i zwyczaje jak: „Chrzciny”, „Pierzaczka”, „Kądzielaczka”. Te dwie ostatnie inscenizacje

dotyczyły zabawy przy dawnych zajęciach wiejskich kobiet – wspólnym darciu pierza, czy obróbce

lnianej przędzy”6. Zespół w dawnym składzie zakończył swoją działalność. Obecnie po reaktywacji

Zespół Regionalny „Głuchowiacy” tworzy młodzież szkolna. Ustalany jest nowy repertuar, próbuje się

nowe piosenki i przygotowuje nowe inscenizacje.

Inicjatorem działań o charakterze kulturalnym na terenie Gminy jest Gminna Biblioteka Publiczna

w Głuchowie, która posiada Filie Biblioteczne w Białyninie, Janisławicach, Michowicach oraz

Wysokienicach (działalność w filiach rozszerzona jest o funkcjonowanie świetlic

socjoterapeutycznych).

Działania te obejmują:

zajęcia plastyczne,

zajęcia szachowe,

lekcje etnograficzne,

lekcje biblioteczne.

Młodzieży udostępniony jest klub „Piwnica”, w którym można spędzać czas w siłowni, oglądać

telewizję, korzystać z komputera a także grać w tenisa stołowego lub bilard.

Wg danych GUS, na koniec 2012 roku biblioteki posiadały 1015 czytelników, księgozbiór opiewał

na 31 861 woluminów, a średnio na jednego czytelnika przypadało 10,5 woluminu.

Od stycznia 2002 roku na bazie filii realizowany jest również pilotaż innowacyjnego programu

edukacyjnego „Tam gdzie nie ma przedszkoli”. Dzięki współpracy z Polską Fundacją Dzieci

i Młodzieży z Warszawy, Gmina Głuchów jest jedną z ośmiu gmin wiejskich w Polsce, mających

możliwość objęcia edukacją przedszkolną dzieci w wieku 3-5 lat z miejscowości oddalonych

od siedziby Gminy i jedynego przedszkola. Program spotkał się z ogromnym zainteresowaniem

ze strony rodziców, a dzieci chętnie przebywają w Ośrodkach Przedszkolnych. Realizacja programu

to możliwość wyrównania szans edukacyjnych dzieci wiejskich przy umiarkowanych nakładach

finansowych.

6 „Krajobrazy reymontowskie – Przewodnik turystyczny po ziemi skierniewickiej”


W Gminie Głuchów odbywają się coroczne imprezy kulturalne i sportowe:

Impreza plenerowa pod hasłem „Niedziela na przydrożu”,

Spotkanie bożonarodzeniowe pod hasłem „Z kolędą i dobrym słowem”,

Pikniki i Festyny Rodzinne,

Gminny Dzień Latawca,

Rajdy Rowerowe,

Wędkowanie,

Turnieje sportowe,

Konkursy wiedzy czytelniczej,

Konkursy wiedzy pożarniczej,

Konkursy recytatorskie,

Dni Sportu,

Udział w ogólnopolskiej akcji „Polska biega”,

Konkursy plastyczne / październik, grudzień.

W Gminie działają także trzy kluby sportowe. Kluby piłkarskie: GKS Głuchów, LKS „Juvenia”

Wysokienice posiadają drużyny seniorów i juniorów a także prowadzą zajęcia pozalekcyjne

dla młodzieży szkolnej. Uczniowski Klub Sportowy „Futrzaki” popularyzuje wśród młodzieży sporty

obronne oraz strzelectwo sportowe, bierze także udział w rozgrywkach piłki halowej.

W Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Głuchowie swoją siedzibę ma Towarzystwo Uniwersytetów

Ludowych oddział regionalny w Skierniewicach.

Twórcą Towarzystwa jest Ignacy Solarz, który „(…) chciał uwolnić młodzież od kompleksów niższości,

od przekonania, że jest skazana na swój biedniacki los. U podstaw jego koncepcji uniwersytetu

ludowego leżała zatem idea dezalienacji człowieka, wyzwolenia go z tych ograniczeń i uwarunkowań,

które hamują możliwości jego rozwoju, twórczego działania i aktywności społecznej. Uniwersytet

ludowy według koncepcji Solarza, miał stać się instytucją oświatową i wychowawczą przygotowującą

młodzież do wejścia do kultury narodowej w charakterze czynnika ożywiającego jej rozwój. Solarz

chętnie i często odwoływał się do "honornej ambicji twórczej" chłopa, do jego głębokiego pragnienia

wejścia do kultury narodowej i ogólnoludzkiej w charakterze pełnowartościowego partnera, do jego

umiłowania prawdy, dobra i piękna. Był głęboko przeświadczony, że czasy w których żył, wzmagały

w ludziach chęci otworzenia nowych, lepszych warunków życia, odrzucenia przestarzałych struktur

i ideę wyzwolenia się z okowów konserwatywnych wyobrażeń i doświadczeń. W związku z tym głosił

potrzebę wprowadzenia młodzieży wiejskiej w świat kultury, postępu i rozwoju życia społecznego.”7

Oddział regionalny TUL realizuje warsztaty twórcze, podczas których można się zapoznać z kulturą

oraz tradycją regionu głuchowskiego. Warsztaty realizują następujące bloki tematyczne: teatralno

-obrzędowy, bukieciarski, rzeźbiarski, hafciarski, śpiewaczy, plecionkarski oraz wikliniarski. Oddział

TUL organizuje kursy: kombajnistów, kroju i szycia, kulinarne oraz języków obcych.

7 zspgluchow.internetdsl.pl


Gmina Głuchów przynależy do Lokalnej Grupy Działania „Gniazdo”. Celami Stowarzyszenia są:

realizacja Lokalnej Strategii Rozwoju obszaru gmin wchodzących w skład Stowarzyszenia,

działanie na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich,

aktywizowanie ludności wiejskiej,

działania mające na celu rozwój turystyki, ochronę i promocję środowiska naturalnego,

krajobrazu i zasobów historyczno-kulturowych, popularyzację i rozwój produkcji wyrobów

regionalnych,

wspieranie rozwoju edukacji,

wspieranie rozwoju przedsiębiorczości oraz inicjatyw lokalnych,

rozwój społeczeństwa obywatelskiego i aktywności społecznej obywateli,

działania na rzecz promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej,

działania służące upowszechnianiu kultury fizycznej i sportu.

W Gminie brakuje niestety miejsc, w których mogłaby spotykać się młodzież, dzieci, również dorośli.

Ograniczona jest w ten sposób sfera nawiązywania więzi społecznych, a także możliwości

propagowania dziedzictwa historycznego i kulturalnego Gminy.

3.2. Zagospodarowanie przestrzenne

3.2.1. Infrastruktura technicznaTermin infrastruktura wywodzi się z łaciny i składa się z dwóch członów: „infra” - pod, poniżej

i „struktura”- budowa, organizacja wewnętrzna, układ lub współzależność składników. Biorąc zatem

pod uwagę etymologię wyrazu, infrastrukturę można zdefiniować jako podbudowę lub podstrukturę

na której opiera się określony układ nadrzędny.

Wg Prof. Dziembowskiego, istotnym czynnikiem wpływającym na organizację jednostki samorządu

terytorialnego oraz jej rozwój przestrzenny jest właśnie infrastruktura.

Najczęściej infrastrukturę definiuje się jako zespół urządzeń i instytucji umożliwiających prawidłowe

funkcjonowanie gospodarki i organizację życia ludności na danym terenie.

W sensie planistycznym infrastruktura umożliwia zagospodarowanie terenu, tzn. wyposażenie

go w zespół urządzeń technicznych i socjalno-kulturalnych.

Najbardziej popularnym i przyjętym w polskiej literaturze jest podział infrastruktury związany

z określeniem jej zakresu rzeczowego. Dzieli on infrastrukturę w sposób dwudzielny na: infrastrukturę

gospodarczą/techniczną (urządzenia) oraz infrastrukturę społeczną (człowiek).


W rozdziale tym analizie zostanie poddana infrastruktura techniczna Gminy Głuchów, w podziale

na infrastrukturę: transportu, wodnokanalizacyjną, związaną z gospodarką odpadami, energetyczną,

oraz infrastrukturę łączności.

Infrastruktura transportu

Przez obszar Gminy przebiega droga krajowa nr 72 łącząca Konin z Rawą Mazowiecką.

Na północ od gminy znajduje się:

- autostrada A2 będąca częścią drogi krajowej E30, łącząca wschód z zachodem Polski;

- droga krajowa nr 70 łącząca Łowicz z drogą ekspresową S8 w Zawadach.

Na wschód od Gminy przebiega droga ekspresowa S8 będąca częścią drogi krajowej E67 – jest

to trasa europejska łącząca Europę Środkową z Finlandią.

Głuchów posiada bardzo dobre i szybkie połączenie z drogą S8, brak jest natomiast dobrego

połączenia z autostradą A2. Najszybsze połączenie z autostradą, stanowi droga powiatowa

w kierunku Miasta Skierniewice, która pozostaje w bardzo złym stanie technicznym.

Mieszkańcy Głuchowa korzystają z transportu autobusowego na liniach:

Głuchów – Łódź – Brzeziny;

Głuchów – Brzeziny;

Głuchów – Domaniewice – Nowe Miasto;

Głuchów – Sadkowice – Nowe Miasto;

Głuchów – Jankowice – Nowe Miasto;

Głuchów – Wilkowice – Rawa Mazowiecka;

Głuchów – Złota – Rawa Mazowiecka;

Głuchów – Michowice – Skierniewice;

Głuchów – Jasień – Skierniewice;

Głuchów – Żelechlinek – Tomaszów Mazowiecki

Głuchów – Brzeziny – Łódź;

Głuchów – Rawa Mazowiecka – Głuchów – Skierniewice.

Znacznym problemem Gminy jest jej obciążenie ruchem samochodowym, w tym pojazdów

ciężarowych, co przedstawia zdjęcie poniżej.


Fot. Ruch pojazdów ciężarowych w centrum miejscowości Głuchów

fot. Miejscowość Białynin

Przez Gminę przebiega droga krajowa nr 72. Ma ona długość 170 km i przebiega po obszarze

województwa wielkopolskiego i łódzkiego. W roku 2007 przeprowadzono modernizację trasy między

Brzezinami a Rawą Mazowiecką (również na odcinku przez Gminę Głuchów). Przez wiele lat droga

stanowiła najkrótsze połączenie Łodzi z Warszawą. Natężenie ruchu było więc olbrzymie. Dzisiaj ruch

wyraźnie zmalał, co jest spowodowane przejęciem ruchu z Łodzi przez autostradę A2. W Gminie


istnieje jednak kilka odcinków szczególnie niebezpiecznych. Jednym z nich są zakręty w miejscowości

Białynin. Choć istnieje ograniczenie prędkości do 40 km/h to wielu kierowców się do niego nie stosuje.

W 2012 roku wydatki z budżetu Gminy na transport i łączność wyniosły 507 962,01, co stanowiło

ok. 3,5% wydatków ogółem. Nie są to znaczne nakłady w porównaniu do potrzeb. Drogi lokalne

posiadają liczne spękania i dziury w nawierzchni, brakuje chodników i ścieżek rowerowych. Znaczna

część dróg wymaga remontów lub przebudowy.

Infrastruktura wodnokanalizacyjna

Na koniec 2012 roku w Gminie było 82,9 km czynnej sieci rozdzielczej wodociągowej, korzystało z niej

5 130 osób. Długość czynnej sieci kanalizacyjnej wynosiła 13,2 km, korzystało z niej 1 357 osób.

Poniżej przedstawiono dane statystyczne dotyczące udziału procentowego osób korzystających

z instalacji w gminach powiatu skierniewickiego.

Korzystający z instalacji w % ogółu ludności w 2012 rokuJednostka terytorialna wodociąg kanalizacjaPowiat skierniewicki 80,9 10,6

Gmina Bolimów 86,7 30,5

Gmina Głuchów 86,6 22,9

Gmina Godzianów 85,6 0,0

Gmina Kowiesy 34,8 0,0

Gmina Lipce Reymontowskie 88,1 28,0

Gmina Maków 86,5 0,0

Gmina Nowy Kawęczyn 80,2 8,4

Gmina Skierniewice 79,2 0,0

Gmina Słupia 90,6 8,4Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych

W Gminie Głuchów z wodociągów korzystało 86,6% ludności, natomiast z kanalizacji 22,9%.

W porównaniu do pozostałych gmin powiatu, w zakresie sieci wodociągowej jest to wskaźnik

przeciętny, natomiast pod względem sieci kanalizacyjnej Gmina jest jedną z przodujących

w wykorzystaniu tejże infrastruktury.

Biorąc jednak pod uwagę stan techniczny istniejącej sieci oraz jej ilość, niezbędne staje się w Gminie

przeprowadzenie inwestycji polegających na remoncie już funkcjonującej oraz budowie nowej

infrastruktury wodno-kanalizacyjnej.

W Głuchowie znajduje się oczyszczalnia ścieków, która umożliwia zainteresowanym podmiotom

podłączenie się do sieci kanalizacyjnej. Konieczna jest jednak budowa kolejnej, nowoczesnej

oczyszczalni ścieków w miejscowości Michowice. Niewielki odsetek gospodarstw w Gminie korzysta

z przydomowych oczyszczalni ścieków, generalnie jednak ścieki pochodzące z zabudowy

mieszkaniowej, jak i z obiektów użyteczności publicznej odprowadzane są do zbiorników

bezodpływowych, w których są czasowo gromadzone. Usługi asenizacyjne świadczą firmy

posiadające stosowne zezwolenia.


Poniżej przedstawiono wykaz wodociągów dostarczających wodę do spożycia.

Wykaz wodociągów dostarczających wodę do spożycia, oraz podstawowe zasady prowadzenia jej monitoringu na terenie Gminy Głuchów

Nazwa wodociągu Liczba zaopatrywanych miejscowości

Woda jest uzdatniana: tak/nie

Liczba punktów kontroli jakości wody

Białynin 4 tak 4

Głuchów 2 tak 5

Janisławice 3 tak 4

Wysokienice 9 tak 4

Źródło: Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Skierniewicach www.psse.skierniewice.com.pl

Infrastruktura związana z gospodarką odpadami

Od 1 lipca 2013 roku zaczęły obowiązywać nowe zasady gospodarki odpadami komunalnymi.

Zgodnie z nowymi regulacjami prawnymi wywozem odpadów i ich prawidłowym zagospodarowaniem

zajmuje się gmina. Mieszkańcy nie muszą zawierać indywidualnych umów z firmą wywożącą odpady.

Za odbiór odpadów komunalnych właściciele nieruchomości uiszczają do Urzędu Gminy opłatę,

ustaloną przez Radę Gminy. Odpady od mieszkańców odbierają wyłonieni w drodze przetargu

przedsiębiorcy wpisani do gminnego rejestru. Na terenie Gminy Głuchów za odbiór

i zagospodarowanie stałych odpadów komunalnych z terenu Gminy odpowiedzialna jest firma Veolia

Usługi dla Środowiska S.A. Oddział w Tomaszowie Mazowieckim. Zbiórka odpadów komunalnych

przebiega zgodnie z harmonogramem wg podziału na odpady zmieszane, zebrane selektywnie,

wielkogabarytowe, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny.

Wykaz przedsiębiorców posiadających zezwolenie Wójta Gminy Głuchów na opróżnienie zbiorników

bezodpływowych i transport nieczystości ciekłych:

- Usługi Asenizacyjne i Wywóz Nieczystości – Krzysztof Aleksandrzak, Rawa Mazowiecka

- P.H.U. Agnieszka Papiewska, Jeżów

- Dyśko Sylwester – Firma Transportowo-Usługowa, Żelechlinek

- P.H.U. „AGA” Agnieszka Rymarczyk, Michowice

Na obszarze Gminy Głuchów nie funkcjonuje składowisko odpadów komunalnych.

Na terenie powiatu skierniewickiego jest eksploatowane jedno składowisko odpadów innych niż

niebezpieczne i obojętne, które zlokalizowane jest w miejscowości Julków, ok. 8 – 9 km na południe

od miasta Skierniewice. Właścicielem składowiska jest Gmina Skierniewice, natomiast zarządzającym

- „EKO-REGION” Sp. z o.o. w Bełchatowie.


Infrastruktura energetyczna

Gmina jest dobrze zelektryfikowana. Zapotrzebowanie na energię elektryczną jednak wciąż wzrasta,

w związku z tym pożądane jest wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Wśród źródeł tych

wymienia się:

- energię słoneczną, którą można wykorzystywać dla celów ogrzewania budynków oraz podgrzewania

wody;

- energię wodną;

- siłę wiatru – do produkcji energii elektrycznej;

- biomasę – do produkcji energii elektrycznej i cieplnej;

- energię geotermalną.

Fot. Farma wiatrowa w Gminie Głuchów

W Gminie Głuchów powstaje jeden z największych projektów polegających na wykorzystaniu siły

wiatru do produkcji energii elektrycznej. W dniu 23 lutego 2012 r. została podpisana umowa

o dofinansowanie nr POIS.09.04.00-00-132/10-00 dla projektu pn. Budowa farmy Wiatrowej w Gminie

Głuchów Etap I – 20MW. Umowa została podpisana w ramach konkursu 2/POIiŚ/9.4/2010

dla działania 9.4 Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych Programu Operacyjnego Infrastruktura

Środowisko. Planowany całkowity koszt realizacji Projektu wynosi 145 709 734,84 PLN, w tym wartość

dofinansowania ze środków Funduszu Spójności wynosi 22 412 318,53 PLN, co stanowi 19,36 %

kwoty wydatków kwalifikowalnych.


Sieć ciepłownicza

W gminie Głuchów około 80% zagród posiada kotłownie węglowe. Pozostałe budynki ogrzewane

są z kuchni i piecyków węglowych. Szkoły Podstawowe w Wysokienicach i Michowicach, Gminne

Przedszkole oraz NZOZ „Dobrego Zdrowia” w Głuchowie posiadają ogrzewanie olejowe, Gimnazjum

w Głuchowie, remiza OSP w Głuchowie oraz budynek zaplecza sportowego w Wysokienicach

posiadają kotły c.o. na ekogroszek.

Sieć ciepłownicza ma ogromny wpływ na stan i jakość środowiska przyrodniczego, stąd konieczna jest

jej modernizacja oraz używanie na opał produktów o wysokiej jakości. Niezbędna staje się również

termomodernizacja obiektów.

Infrastruktura łączności

Na terenie Gminy jest rozmieszczona sieć przekaźnikowa telefonii komórkowej zapewniająca dobry

standard rozmów telefonicznych. Znaczna część mieszkańców posiada telefon stacjonarny.

Gmina nie posiada systemu e-usług publicznych, co może zniechęcać inwestorów do rozwoju nowych

przedsiębiorstw. Problemem jest też bardzo mała dostępności Internetu w niektórych miejscowościach

Gminy (Janisławice i okolice).

Gmina w miarę możliwości stara się inwestować i wprowadzać nowoczesne rozwiązania w zakresie

infrastruktury łączności, i tak w 2013 roku wprowadzono w życie projekt „Szkoła przyszłości

– e-kształcenie szansą na rozwój Gminy Głuchów”. Projekt uzyskał dofinansowanie z Regionalnego

Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007 – 2013 i polegał na zbudowaniu

w Publicznym Gimnazjum w Głuchowie bezprzewodowej sieci komputerowej WiFi, zakupieniu

projektorów multimedialnych z ekranami oraz wyposażeniu uczniów w tablety i przeprowadzeniu

szkolenia dla nauczycieli. Dzięki realizacji projektu uczniowie mają stały dostęp do sieci Internet

w szkole, co umożliwia im wykorzystywanie dodatkowych informacji na lekcjach, pogłębianie wiedzy

oraz swoich zainteresowań. Tablety wykorzystywane są do prowadzenia przez nauczycieli ciekawych

zajęć w oparciu o tablice multimedialne.

3.2.2. Własność nieruchomościGmina Głuchów jest właścicielem wszystkich obiektów użyteczności publicznej, gdzie prowadzi

działalność publiczną.


3.2.3. Stan obiektów dziedzictwa

kulturowego„Do rejestru zabytków wpisuje się zabytek nieruchomy na podstawie decyzji wydanej

przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z urzędu bądź na wniosek właściciela zabytku

nieruchomego lub użytkownika wieczystego gruntu, na którym znajduje się zabytek nieruchomy.

Do rejestru może być również wpisane otoczenie zabytku wpisanego do rejestru zabytków, a także

jego nazwa geograficzna, historyczna lub tradycyjna (art. 8, 9 pkt. 1, 2).”8

Poniżej wymieniono zabytki na obszarze Gminy Głuchów zgodnie z „Wykazem zabytków wpisanych

do rejestru zabytków nieruchomych woj. łódzkiego (stan na 31.12.2012 r.)”:

Białynin zespół kościoła św. Wawrzyńca, pocz. XX:kościół, nr rej.: 510/A z 08.11.1978,

- plebania, nr rej.: j.w.,

- cmentarz przykościelny, nr rej.: 955/A z 02.02.1994,

- ogrodzenie, nr rej.: j.w.,

- kaplica cmentarna, drewn., XIX, nr rej.: 12/11/ z 27.05.1946 oraz 273/203 z 29.12.1967.

Celigów park dworski, nr rej.: 500 z 16.09.1978.

Głuchów

zespół kościoła par. p.w. św. Wacława, 1786,

1824:

- kościół, nr rej.: 275/205 z 29.12.1967,

- dzwonnica, nr rej.: 886/254 z 29.12.1967,

- plebania, nr rej.: 12/12 z 27.05.1946 oraz

276/206 z 29.12.1967,

- cmentarz przykościelny, nr rej.: 12/13

z 27.05.1946 oraz 902 A z 21.12.1992,

Fot. Dzwonnica przy kościele w Głuchowie

cmentarz rzym.-kat., 2 poł. XIX, nr rej.: 801-A z 20.11.1991,

8 Narodowy Instytut Dziedzictwa www.nid.pl


cmentarz wojenny z I wojny światowej (żołnierzy niemieckich) - przy drodze do Prus,

nr rej.: 900 z 21.12.1992,

mogiła zbiorowa z okresu II wojny światowej - przy drodze do Złotej, nr rej.: 901 z 21.12.1992,

aleja klonowo-jesionowa - wzdłuż drogi do Prus, nr rej.: 541 z 05.05.1980

Aleja klonowo - jesionowa w Głuchowie znajduje się przy drodze powiatowej nr 1303E

Głuchów – Prusy na odcinku o długości 2.400 mb (Rozporządzenie Nr 25 Wojewody

Skierniewickiego z 17 lipca 1997 roku – w sprawie uznania za pomnik przyrody).

Aleja klonowo - jesionowa jest przykładem dawnych wielogatunkowych nasadzeń przydrożnych,

kształtowanych w XIX wieku.

Aleję stanowi ponad 300 sztuk drzew z przewagą jesionu wyniosłego i lipy drobnolistnej. Wiek

drzewostanu szacuje się na około 140 lat. Trzon alei stanowi starodrzew klonowo – jesionowo –

lipowy, z przewagą klonów pospolitych, jesionów wyniosłych, klonów srebrzystych.

Janisławice kościół, drewn., p.w. św. Małgorzaty, z pocz. XVI w.: nr rej.: 887/255 z 29.12.1967,

- dzwonnica, drewn., nr rej.: 888/256 z 29.12.1967,

- cmentarz rzym.-kat. przykościelny, nr rej.: 953 z 02.02.1994,

ogrodzenie, nr rej.: j.w.,

cmentarz rzym.-kat., nr rej.: 876 z 20.03.1992.

Prusy zespół dworski, pocz. XIX, XX: dwór, drewn., nr rej.: 785 z 16.02.1988, park, nr rej.: 501

z 16.09.1978, spichrz, nr rej.: 891/259 z 29.12.1967.

Wysokienice dzwonnica, drewn., nr rej.: 918/286,z 29.12.1967,

cmentarz, nr rej.: 990 A z 01.03.1995,

ogrodzenie z bramą, nr rej.: j.w.,

mogiła lotników z 1939 r., 1939, nr rej.: 903 z 21.12.1992.

Ważnym elementem krajobrazu, tradycji i architektury Gminy Głuchów są przydrożne kapliczki, które

upamiętniają ważne wydarzenia w życiu społeczności lokalnych bądź są wotami dziękczynnymi.

Jest ich ponad trzydzieści, są kolorowe i strojne, a każda jest inna. W maju przy kapliczkach zbierają

się mieszkańcy na „majówki”.

Jak większość zabytków na obszarze województwa łódzkiego, zabytki na terenie Gminy Głuchów

wymagają napraw lub remontu.


3.2.4. Uwarunkowania ochrony

środowiskaGmina Głuchów posiada opracowany Program Ochrony Środowiska, podaje jako cel nadrzędny:

„Zapewnienie mieszkańcom wysokiego standardu życia oraz harmonijny rozwój Gminy

przy racjonalnym wykorzystaniu zasobów przyrody, które równocześnie wspierają rozwój gospodarczy

i społeczny”.

Plan podaje następujące cele:

kontynuowanie edukowania ekologicznego mieszkańców gminy,

dalsza organizacja i doskonalenie systemów gospodarki odpadami komunalnymi,

usprawnianie selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych,

rozwijanie systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych i wielkogabarytowych,

realizacja gminnego programu usuwania wyrobów zawierających azbest,

minimalizowanie ilości wytwarzanych odpadów w sektorze gospodarczym.

W Gminie funkcjonuje także Program Usuwania Wyrobów Zawierających Azbest z trenu Gminy

Głuchów pow. skierniewicki, woj. łódzkie na lata 2010 – 2013 (z uwzględnieniem perspektywy

do 2032) [Zawiera plan ochrony zdrowia mieszkańców gminy przed szkodliwością azbestu]. Celem

Programu jest bezpieczne usunięcie azbestu9 i wyrobów zawierających azbest z obszaru Gminy

Głuchów.

Wszelkie działania związane z ochroną środowiska, w tym gospodarki odpadami muszą być

realizowane zgodnie z obowiązującymi zapisami prawnymi.

9 „W toku badań lekarskich oraz wieloletnich obserwacji stwierdzono kancerogenność azbestu oraz wzmożone występowanie kilku chorób na skutek kontaktu z azbestem. Stwierdzono również występowanie jednej odmiany nowotworu złośliwego - międzybłoniaka opłucnej, który wywoływany jest tylko przez mikrowłókna azbestowe, które dostawszy się do układu oddechowego człowieka lokują się w nim na zawsze, przyczyniając się (przy skłonności organizmu) do powstania tego niezwykle groźnego nowotworu.”„Udowodnione jest, że nieprawidłowe i niekontrolowane usuwanie powoduje zagrożenie dla środowiska pracy i naturalnego. Raz uwolnione włókna azbestowe pozostają w powietrzu na zawsze i cyrkulując w nim wywołują stan podwyższonego zagrożenia na zawsze. Należy, więc zadbać o ograniczenie emisji, czy wręcz jej wyeliminowanie.”


3.3. Sfera społeczna

3.3.1. Sytuacja demograficzna i społeczna

na danym obszarzeLiczba ludności na terenie Gminy Głuchów w kolejnych latach przedstawiała się następująco:

Ludność wg. płci w Gminie Głuchów w latach 2000 - 2012

rok ogółem mężczyźni kobiety udział kobiet

2000 6 230 3 137 3 093 49,65%

2001 6 210 3 121 3 089 49,74%

2002 6 171 3 104 3 067 49,70%

2003 6 135 3 077 3 058 49,85%

2004 6 052 3 035 3 017 49,85%

2005 6 028 3 021 3 007 49,88%

2006 6 000 2 994 3 006 50,10%

2007 5 969 2 963 3 006 50,36%

2008 5 922 2 927 2 995 50,57%

2009 5 896 2 926 2 970 50,37%

2010 5 946 2 935 3 011 50,64%

2011 5 926 2 914 3 012 50,83%

2012 5 921 2 930 2 991 50,52%Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych

Do roku 2005 w podziale na płeć dominowali mężczyźni, od roku 2006 nieznaczną przewagę stanowią

kobiety.

Liczba ludności w Gminie Głuchów ogółem

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 20125700

5800

5900

6000

6100

6200

6300

Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych


Liczba ludności w Gminie począwszy od 2000 roku ulega zmniejszeniu. Od 2009 roku widoczne jest

wyhamowanie tego procesu, ulega on pewnej stabilizacji, nie wskazuje jednak na pozytywną zmianę

dotychczasowego trendu.

Poniżej przedstawiono dane statystyczne dotyczące ruchu naturalnego ludności w Gminie Głuchów

w latach 2000 – 2012, są to podstawowe dane zawierające liczby urodzeń żywych, zgonów ogółem

oraz przyrostu naturalnego, który stanowi różnicę pomiędzy urodzeniami a zgonami.

Ruch naturalny ludności w Gminie Głuchów w latach 2000 – 2012

rok urodzenia żywe

zgony ogółem

przyrost naturaln

y2000 69 75 -6

2001 81 74 7

2002 77 68 9

2003 58 70 -12

2004 68 97 -29

2005 75 87 -12

2006 63 71 -8

2007 63 90 -27

2008 66 74 -8

2009 74 84 -10

2010 73 93 -20

2011 70 78 -8

2012 65 62 3Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych

Przyrost naturalny w Gminie Głuchów w latach 2000 - 2012

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

-35-30-25-20-15-10-505

1015


Przyrost naturalny w Gminie Głuchów w większości lat wykazywał wartości ujemne, w 2012 roku

osiągnął wartość dodatnią (3). Biorąc jednak pod uwagę kształtowanie się liczby ludności w Gminie,

wartości te w kolejnych latach prawdopodobnie nie będą znacznie wyższe, o ile nie będą

odnotowywane wartości ujemne.

Przyrost naturalny w całym omawianym okresie w powiecie skierniewickim wykazywał ujemne

wartości, co oznacza, że liczba zgonów ogółem przewyższała liczbę urodzeń żywych.


Przyrost naturalny w gminach powiatu i powiecie skierniewickim w latach 2000 - 2012gminy powiatu skierniewickiego 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Bolimów 7 -17 -25 -5 -21 5 -24 -8 -10 -4 -6 -1 -8

Głuchów -6 7 9 -12 -29 -12 -8 -27 -8 -10 -20 -8 3

Godzianów 2 -4 -15 -4 4 4 -11 -1 -5 -24 -19 -10 6

Kowiesy -12 -7 -20 -20 -23 -28 -2 -10 -19 -5 7 -19 0Lipce Reymontowskie -10 0 -22 2 -30 2 9 -14 -18 -5 -9 -2 -4

Maków 9 -22 -10 -28 -19 -3 -25 16 10 -9 -9 -5 -2

Nowy Kawęczyn -20 -19 -16 -16 -16 -19 -23 -5 -16 -21 -13 -37 -13

Skierniewice -40 0 -28 -6 -7 -19 1 4 10 -6 16 2 -18

Słupia -5 7 -3 -3 3 4 0 5 2 -8 7 -7 7

///////////////

Powiat skierniewicki -75 -55 -130 -92 -138 -66 -83 -40 -54 -92 -46 -87 -29


Ruch naturalny ludności powiatu skierniewickiego wynika z kształtowania się zmiennych składowych

poszczególnych gmin wchodzących w skład jednostki terytorialnej. Biorąc pod uwagę pozostałe gminy

powiatu, Głuchów nie odbiega znacząco od trendów w nich panujących, można jednak powiedzieć,

że zalicza się do jednostek w tej trochę lepszej sytuacji.

Poniżej przedstawiono dane dotyczące struktury wieku ludności w powiecie skierniewickim.

Wyróżniono trzy podstawowe kategorie, które są istotne z punktu widzenia rynku pracy i zasobów siły

roboczej:

ludność w wieku przedprodukcyjnym tj. w wieku od 0 do 17 lat,

ludność w wieku produkcyjnym, w tym: kobiety od 18 do 59 lat, a mężczyźni od 18 do 64 lat,

ludność w wieku poprodukcyjnym, w tym: kobiety od 60 lat i więcej, a mężczyźni od 65 lat

i więcej.

Ludność wg ekonomicznych grup wieku w Gminie Głuchów w latach 2000 - 2012

rok ogółem w wieku przedprodukcyjnym

w wieku produkcyjnym

w wieku poprodukcyjnym

2000 6 230 1 561 3 400 1 269

2001 6 210 1 534 3 405 1 271

2002 6 171 1 502 3 399 1 270

2003 6 135 1 464 3 417 1 254

2004 6 052 1 424 3 400 1 228

2005 6 028 1 433 3 395 1 200

2006 6 000 1 383 3 423 1 194

2007 5 969 1 351 3 439 1 179

2008 5 922 1 311 3 436 1 175

2009 5 896 1 286 3 454 1 156


2010 5 946 1 299 3 495 1 152

2011 5 926 1 280 3 490 1 156

2012 5 921 1 250 3 499 1 172Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych

Dane statystyczne powyżej wskazują, że:

liczba osób w wieku przedprodukcyjnym ma tendencję malejącą i w porównaniu do 2000 roku

w roku 2012 zmniejszyła się o 309 osób;

liczba osób w wieku produkcyjnym ma nieznaczną tendencję wzrostową, w porównaniu

do 2000 roku w roku 2012 zwiększyła się o 99 osób, przy czym należy mieć na uwadze,

że wraz ze zmniejszającą się liczbą osób w wieku przedprodukcyjnym, zmniejszeniu ulegać

będzie również liczba osób w wieku produkcyjnym;

liczba osób w wieku poprodukcyjnym ulega wahaniom, generalnie wykazuje tendencję

malejącą, w porównaniu do 2000 roku w roku 2012 zmniejszyła się o 97 osób.

Dane dla Gminy Głuchów porównano z danymi statystycznymi dla pozostałych gmin powiatu

skierniewickiego – tabela poniżej:

Ludność w wieku przedprodukcyjnym (17 lat i mniej), produkcyjnym i poprodukcyjnym w gminach powiatu skierniewickiego i w powiecie na dzień 31 grudnia 2012 roku

gminy powiatu skierniewickiego ogółem

w wieku przedprodukcyjnym

w wieku produkcyjnym

w wieku poprodukcyjnym

liczba udział % liczba udział % Liczba udział %

Bolimów 4 114 805 19,57% 2 522 61,30% 787 19,13%

Głuchów 5 921 1 250 21,11% 3 499 59,09% 1 172 19,79%

Godzianów 2 625 542 20,65% 1 628 62,02% 455 17,33%

Kowiesy 2 993 551 18,41% 1 832 61,21% 610 20,38%

Lipce Reymontowskie 3 303 636 19,26% 2 013 60,94% 654 19,80%

Maków 6 010 1 190 19,80% 3 666 61,00% 1 154 19,20%

Nowy Kawęczyn 3 340 617 18,47% 2 065 61,83% 658 19,70%

Skierniewice 7 290 1 445 19,82% 4 557 62,51% 1 288 17,67%

Słupia 2 717 568 20,91% 1 631 60,03% 518 19,07%

///////////////

Powiat skierniewicki 38 313 7 604 19,85% 23 413 61,11% 7 296 19,04%


Jednostką samorządu terytorialnego o największej liczbie ludności ogółem w 2012 roku była gmina

Skierniewice, a następnie Maków i Głuchów. Analizując poszczególne grupy wiekowe stwierdza się,

że w powiecie skierniewickim społeczeństwo w wieku:

- przedprodukcyjnym stanowiło ok. 20% ogółu, najwyższy odsetek odnotowano w gminie Głuchów,

najniższy w gminie Kowiesy

- produkcyjnym stanowiło ok 61% ogółu, najwyższy odsetek tej grupy odnotowano w gminie

Skierniewice, najniższy w gminie Głuchów


- poprodukcyjnym stanowiło ok. 19% ogółu, najwyższy odsetek tej grupy odnotowano w gminie

Kowiesy, najniższy w gminie Godzianów.

Z analizy tej wynika, że w Gminie Głuchów w porównaniu do pozostałych jest najwięcej osób w wieku

przedprodukcyjnym oraz najmniej w wieku produkcyjnym. Oznacza to, że Gmina posiada najmniejsze

zasoby ludzkie, które mogą w tym momencie podjąć pracę.

Migracje ludności są bardzo istotnym czynnikiem wpływającym na liczbę i strukturę ludności danego

regionu. „Migracjami (lub wędrówkami) ludności nazywamy całokształt przemieszczeń prowadzących

do stałej lub okresowej zmiany miejsca zamieszkania osób. Migracje uważa się za najważniejszy

przejaw przestrzennej mobilności ludności.”10

Tabele poniżej przedstawiają saldo migracji11 wewnętrznych oraz zagranicznych w latach 2002

– 2012.

Saldo migracji wewnętrznych w Gminie Głuchów, pozostałych gminach powiatu skierniewickiego oraz w powiecie w latach 2000 - 2012

gminy powiatu skierniewickiego

saldo migracji wewnętrznych12

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012Bolimów -1 -17 -17 -5 7 0 -1 1 11 16 -13 3 2Głuchów -3 -39 -35 -1 -45 -11 -21 3 -34 -10 -3 -12 -20Godzianów -20 4 15 -15 -21 -3 -30 -6 7 -8 -6 2 -30Kowiesy 16 -7 -13 0 2 -5 8 -7 -21 -4 -8 25 9Lipce Reymontowskie -10 -4 -10 17 -20 -8 -15 9 -8 3 8 6 -13

Maków 6 -25 -20 6 -28 5 12 -5 25 1 16 -11 54Nowy Kawęczyn -15 -26 -7 7 17 5 4 18 24 -2 45 10 14Skierniewice -4 -26 0 -28 -13 5 48 44 48 86 58 19 15Słupia -17 -23 -40 -12 -24 -18 -16 -22 -9 6 -18 2 6//////////////////powiat skierniewicki

-48 -163 -127 -31 -125 -30 -11 35 43 88 79 44 37


W ramach powiatu skierniewickiego najniższą wartość salda migracji wewnętrznych odnotowano

w 2001 roku (-163), natomiast od roku 2007 wartość ta jest dodatnia. Zgodnie z definicją GUS podaną

wyżej oznacza to, że od roku 2007 mamy do czynienia z pozytywnym trendem: liczba osób

osiedlających się w powiecie przewyższa liczbę osób opuszczających go. Jest to znakomita

informacja dla regionu, która jednak wiąże się z pewnymi wyzwaniami.

Spośród badanych gmin najwyższe ujemne saldo migracji odnotowywano w Godzianowie, Głuchowie

i Słupii. Najwyższe dodatnie wartości salda charakteryzują gminy Skierniewice, Nowy Kawęczyn

i Maków.

10 Definicja zaczerpnięta z „Materiałów dydaktycznych Zakładu Demografii i Gerontologii Społecznej UŁ” www.demografia.uni.lodz.pl 11 „Saldo migracji to różnica między napływem i odpływem migracyjnym.” Definicja zaczerpnięta ze strony Głównego Urzędu Statystycznego www.stat.gov.pl12 ”Migracje wewnętrzne to przemieszczenia ludności w granicach państwa, czyli zmiana gminy zamieszkania lub w przypadku gminy miejsko-wiejskiej przeniesienie się z terenów miejskich do wiejskich tej gminy lub odwrotnie.” Definicja zaczerpnięta ze strony Głównego Urzędu Statystycznego www.stat.gov.pl


Bol

imów

Głu

chów

God

zian

ów

Kow

iesy

Lipc

e R

eym

ont..

.

Mak

ów

Now

y K

awęc

zyn

Ski

erni

ewic

e

Słu

pia

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

50

60

Saldo migracji wewnętrznych w gminach powiatu skierniewickiego w roku 2012


Tak znaczne ujemne wartości salda migracji w Gminie Głuchów znajdują swoją odzwierciedlenie

w liczbie osób w wieku produkcyjnym. Istnieje kilka czynników determinujących ruch migracyjny

społeczeństwa, zalicza się do nich:13

- czynniki demograficzne, takie jak wiek, płeć i stan cywilny

- czynniki pozademograficzne: ekonomiczne, polityczne, etniczne, społeczne i kulturowe.

Saldo migracji zagranicznych w Gminie Głuchów, pozostałych gminach powiatu skierniewickiego oraz w powiecie w latach 2000 - 2012


saldo migracji zagranicznych14

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Bolimów 0 0 0 0 0 0 0 1 -1 3 0 0 0

Głuchów 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Godzianów 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1

Kowiesy 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 2 0 0

Lipce Reymontowskie 0 0 0 0 0 0 0 2 0 -1 0 0 2

Maków -1 0 0 0 0 0 1 -1 0 0 0 0 0

Nowy Kawęczyn 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0

Skierniewice 0 0 -1 0 0 2 0 0 1 0 0 1 1

Słupia 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -1

///////////////////

powiat skierniewicki

-1 0 -1 0 0 3 2 3 0 2 2 1 3


13 „Materiały dydaktyczne Zakładu Demografii i Gerontologii Społecznej UŁ” www.demografia.uni.lodz.pl14 „Migracje zagraniczne to wyjazdy z kraju stałego zamieszkania (emigracja) lub przyjazdy do kraju (imigracja) w celu zamieszkania na stałe lub na pobyt czasowy.” Definicja zaczerpnięta ze strony Głównego Urzędu Statystycznego www.stat.gov.pl


W podanych latach od roku 2003 na terenie powiatu skierniewickiego odnotowywano zerowy

lub dodatni poziom salda migracji zagranicznych. To kolejna dobra informacja, która świadczy o tym,

że część osób, które zamieszkiwały powiat i postanowiły wyprowadzić się poza granice kraju, podjęła

decyzję o powrocie do stron rodzinnych. Dla badanej cechy we wskazanym okresie czasu zagraniczny

ruch migracyjny na poziomie zerowym charakteryzował Głuchów. Generalnie w każdej z gmin

odnotowywano maksymalnie 3 okresy wykazujące napływ lub odpływ ludności. Największy napływ

nastąpił w 2009 roku w Bolimowie.

Społeczeństwo zamieszkujące powiat podczas omawianych 13 lat wykazywało się małą mobilnością

w kierunkach zagranicznych, z Gminy Głuchów, klika osób wyjechało, założyło rodziny i przebywa

do dzisiaj poza granicami kraju.

3.3.2. Warunki i jakość życia mieszkańcówW 2012 roku zasoby mieszkaniowe w Gminie Głuchów kształtowały się na poziomie przeciętnym

w stosunku do tych dla całego powiatu skierniewickiego. W Gminie odnotowano 269,2 mieszkania

na 1000 mieszkańców, podczas gdy dla powiatu 312,5. Przeciętna powierzchnia użytkowa

1 mieszkania w Gminie była wyższa niż dla powiatu o 13,2 m2, natomiast przeciętna powierzchnia

użytkowa mieszkania na 1 osobę o 0,3 m2 mniejsza, niż średnia dla powiatu.

Zasoby mieszkaniowe w Gminie Głuchów oraz w powiecie skierniewickim w 2012 roku

Jednostka terytorialnaprzeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania

przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na 1 osobę

mieszkania na 1000

mieszkańcówm2 m2 mieszk.

powiat skierniewicki 89,2 27,9 312,5gmina Głuchów 102,4 27,6 269,2


Z roku na rok w Gminie wzrasta ilość mieszkań mających dostęp do wodociągu, centralnego

ogrzewania oraz wyposażonych w łazienkę – dane przedstawia tabela poniżej.

Mieszkania wyposażone w instalacje w Gminie Głuchów w % ogółu mieszkańrok wodociąg łazienka centralne ogrzewanie

2003 87,1 74,0 67,62004 87,1 74,1 67,72005 87,2 74,1 67,82006 87,2 74,1 67,82007 87,2 74,2 67,92008 87,2 74,3 67,92009 87,5 74,4 68,12010 90,6 80,5 71,62011 90,7 80,6 71,72012 90,7 80,6 71,8



W porównaniu do pozostałych gmin powiatu skierniewickiego, Głuchów należy do tych lepiej

zwodociągowanych, należy również do grupy gmin o stosunkowo wyższym wyposażeniu w centralne

ogrzewanie, a wraz z gminą Godzianów posiada najwięcej mieszkań z dostępem do łazienki.

Mieszkania wyposażone w instalacje w gminach powiatu skierniewickiego w % ogółu mieszkań w 2012 roku

jednostka terytorialna wodociąg łazienka centralne ogrzewanieBolimów 88,3 71,1 55,7

Głuchów 90,7 80,6 71,8

Godzianów 91,9 80,6 74,0

Kowiesy 75,3 67,5 53,0

Lipce Reymontowskie 94,3 74,0 69,4

Maków 91,1 79,9 76,7

Nowy Kawęczyn 74,9 60,3 49,6

Skierniewice 85,3 75,2 71,7

Słupia 91,3 75,5 75,1Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych

Dane te świadczą o dość dobrym rozwoju Gminy pod względem mieszkaniowym, w szczególności

pod kątem wyposażenia w poszczególne rodzaje instalacji – w porównaniu do pozostałych gmin

powiatu.

Inną kwestią jest natomiast stan instalacji oraz jej użyteczność. Kwestię tę omówiono jednak

w rozdziale 3.2.1 Infrastruktura techniczna.

Fot. Dawna zabudowa miejscowości Białynin


W miejscowościach Gminy występuje przede wszystkim zabudowa zagrodowa. Dominują tradycyjne

domy jednokondygnacyjne ze spadzistymi dachami, z kalenicą równoległą do drogi oraz obiekty

jednopiętrowe z płaskim dachem typu „piętrówka”. Budowane są nowe domy, jednak większość

zabudowy stanowią budynki kilkunasto bądź kilkudziesięcioletnie. Wielu mieszkańców nie stać

na dobre warunki zamieszkania. Stare domy są pozostałością dawnej, tradycyjnej zabudowy tworząc

przepiękny obraz wsi głuchowskich.

Fot. Dawny budynek Nowoczesnej Gospodyni w centrum miejscowości Głuchów

Choć przestrzeń miejscowości Głuchów jest zagospodarowana poprawnie, to problemem są obiekty

dysfunkcyjne. Jeden z nich zlokalizowany jest w centrum miejscowości. Psuje on ogólny wizerunek

centrum i powoduje osłabienie wizerunku Głuchowa.

Najbliższe otoczenie mieszkańców Gminy, choć charakteryzuje się zachowaniem ładu

przestrzennego, to zawiera jednak pewne niedociągnięcia. Brak chodników, ławek, czy nawet koszy

na śmieci albo oświetlenia ulicznego, czyni miejscowości mniej atrakcyjnymi dla codziennego życia

ludności.


3.3.3. Oświata i edukacjaOŚWIATA I EDUKACJANa koniec 2012 roku w Gminie Głuchów do przedszkola uczęszczało 50 dzieci, do oddziałów

przedszkolnych przy szkołach podstawowych 83 dzieci, oraz 79 dzieci do punków przedszkolnych

i 11 do zespołu wychowania przedszkolnego.

W szkołach podstawowych naukę pobierało 423 uczniów, a w gimnazjum 215 uczniów.

Obecnie w Gminie Głuchów funkcjonują następujące jednostki edukacji i oświaty:

Żłobek w Głuchowie zapewniający opiekę najmłodszym mieszkańcom gminy,

Gminne Przedszkole w Głuchowie,

Szkoła Podstawowa w Głuchowie,

Szkoła podstawowa w Białyninie,

Szkoła Podstawowa w Michowicach,

Publiczna Szkoła Podstawowa w Janisławicach,

Szkoła Podstawowa w Wysokienicach,

Szkoła Podstawowa w Białyninie.

W roku szkolnym 2012/2013 Szkoła w Białyninie prowadziła program edukacji ekologicznej „Nasze

podróże do krainy przyrody”, współfinansowany przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska

i Gospodarki Wodnej w Łodzi. Głównym celem programu było wzbogacenie uczniów w wiedzę

o otaczającej ich przyrodzie oraz kształtowanie u uczniów poczucia odpowiedzialności za otaczające

środowisko. W ramach Programu szkoła organizowała konkursy, wycieczki oraz zajęcia ekologiczne.

Programy edukacyjne współfinansowane przez WFOŚiGW z Łodzi prowadziły także szkoły

podstawowe z Michowic, Wysokienic i Janisławic.

Wszystkie szkoły podstawowe realizowały program „Z małej szkoły w wielki świat”.

Publiczne Gimnazjum w Głuchowie w ramach edukacji ekologicznej wdrożyło program „Moja

wymarzona ekopracownia”.

Szkoły podstawowe posiadają pracownie informatyczne, a gimnazjum wyposażone jest

w nowoczesną pracownię komputerową. Gimnazjum posiada salę gimnastyczną oraz zespół boisk

sportowych z pełnowymiarową bieżnią i boiskami do piłki nożnej, koszykówki, siatkówki oraz do tenisa

ziemnego. Uczniowie uczą się dwóch języków obcych (angielskiego i niemieckiego). Szkoła posiada

multimedialne centrum biblioteczne do dyspozycji uczniów i nauczycieli.

Szkoły Podstawowe jak i Gimnazjum poszczycić się mogą licznymi osiągnięciami zarówno

w konkursach przedmiotowych jak i turniejach sportowych. Uczniowie biorą udział w konkursach

przedmiotowych, konkursach i zawodach o zasięgu szkolnym i ponadszkolnym - gminnym,

powiatowym, wojewódzkim, krajowym i międzynarodowym, które w większości wypadków były

poprzedzane eliminacjami szkolnymi i powiatowymi. Młodzież zdobywa nagrody również

w konkursach tematycznych, fotograficznych organizowanych przez różne instytucje (w tym Urząd

Gminy w Głuchowie, czy Muzeum Ziemi Rawskiej w Rawie Mazowieckiej).

W 2013 roku wprowadzono w życie projekt „Szkoła przyszłości – e-kształcenie szansą na rozwój

Gminy Głuchów”. Projekt uzyskał dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego


Województwa Łódzkiego na lata 2007 – 2013 i polegał na zbudowaniu w Gimnazjum bezprzewodowej

sieci komputerowej WiFi, zakupieniu projektorów multimedialnych z ekranami oraz wyposażeniu

uczniów w tablety i przeprowadzeniu szkolenia dla nauczycieli. Dzięki realizacji projektu uczniowie

mają stały dostęp do sieci Internet w szkole, co umożliwia im wykorzystywanie dodatkowych informacji

na lekcjach, pogłębianie wiedzy oraz swoich zainteresowań.

Oprócz gminnych placówek oświatowych na terenie Gminy – w Głuchowie znajduje się Zespół Szkół

Ponadgimnazjalnych obejmujący:

Liceum Ogólnokształcące o profilu bezpieczeństwa i ochrony mienia,

Technikum zawodowe kształcące w zawodach: technik rolnik oraz technik żywienia usług

gastronomicznych.

Fot. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Głuchowie

Uczniowie liceum ogólnokształcącego mogą kształcić się w następujących specjalnościach:

zagadnienia prawne,

etyka zawodowa funkcjonariuszy,

podstawowa terminologia,

awans zawodowy,

współpraca służb mundurowych,

spotkania z przedstawicielami służb mundurowych,

spotkania z przedstawicielami służb cywilnych,

zajęcia tematyczne w jednostkach służb mundurowych,

zajęcia tematyczne w jednostkach administracji publicznej,

kurs pierwszej pomocy,


techniki interwencyjne,

kurs samoobrony,

zajęcia sprawnościowe,

musztra,

wyszkolenie strzeleckie.

W technikum ciekawym kierunkiem jest technik rolnik. W programie nauczania dla zawodu technik

rolnik uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: biologia i matematyka, których nauka odbywać się

będzie na poziomie rozszerzonym oraz uwzględniono przedmiot historia i społeczeństwo jako

przedmiot uzupełniający. Jest to ważny zawód, który pomoże stworzyć na terenie Gminy

gospodarstwa innowacyjne.

Technik rolnik nabyć może w szkole m.in. następujących umiejętności:

prowadzenie produkcji roślinnej i zwierzęcej,

stosowanie zasad bhp w rolnictwie,

obsługiwanie i właściwie eksploatowanie maszyn i sprzętu rolniczego w gospodarstwie,

wykorzystywanie metod ekologicznych,

korzystanie ze środków Unii Europejskiej.

Innym kierunkiem jest technologia żywienia i usług gastronomicznych. Technik żywienia i usług

gastronomicznych to nowy zawód, który powstał z połączenia trzech zawodów na poziomie technika:

technika żywienia i gospodarstwa domowego, technika organizacji usług gastronomicznych oraz

kucharza. Dynamiczne zmiany zachodzące na rynku pracy wymusiły konieczność połączenia tych

zawodów tak, aby absolwent tego kierunku kształcenia był bardziej wszechstronny.

Technik żywienia i gospodarstwa domowego kształci się w specjalnościach:

technik żywienia i gospodarstwa domowego,

technik organizacji usług gastronomicznych,

kucharz.

W Zespole Szkół swoją siedzibę ma Towarzystwo Uniwersytetów Ludowych oddział

regionalny w Skierniewicach.

Twórcą Towarzystwa jest Ignacy Solarz, który „(…) chciał uwolnić młodzież od kompleksów niższości,

od przekonania, że jest skazana na swój biedniacki los. U podstaw jego koncepcji uniwersytetu

ludowego leżała zatem idea dezalienacji człowieka, wyzwolenia go z tych ograniczeń i uwarunkowań,

które hamują możliwości jego rozwoju, twórczego działania i aktywności społecznej. Uniwersytet

ludowy według koncepcji Solarza, miał stać się instytucją oświatową i wychowawczą przygotowującą

młodzież do wejścia do kultury narodowej w charakterze czynnika ożywiającego jej rozwój. Solarz

chętnie i często odwoływał się do "honornej ambicji twórczej" chłopa, do jego głębokiego pragnienia

wejścia do kultury narodowej i ogólnoludzkiej w charakterze pełnowartościowego partnera, do jego

umiłowania prawdy, dobra i piękna. Był głęboko przeświadczony, że czasy w których żył, wzmagały

w ludziach chęci otworzenia nowych, lepszych warunków życia, odrzucenia przestarzałych struktur

i ideę wyzwolenia się z okowów konserwatywnych wyobrażeń i doświadczeń. W związku z tym głosił


potrzebę wprowadzenia młodzieży wiejskiej w świat kultury, postępu i rozwoju życia społecznego.”15

Oddział regionalny TUL realizuje warsztaty twórcze, podczas których można się zapoznać z kulturą

oraz tradycją regionu głuchowskiego. Warsztaty realizują następujące bloki tematyczne: teatralno-

obrzędowy, bukieciarski, rzeźbiarski, hafciarski, śpiewaczy, plecionkarski oraz wikliniarski. Oddział

TUL organizuje kursy: kombajnistów, kroju i szycia, kulinarne oraz języków obcych.

Inicjatorem działań o charakterze kulturalnym na terenie Gminy jest Gminna Biblioteka

Publiczna w Głuchowie, która posiada Filie Biblioteczne w Białyninie, Janisławicach, Michowicach

oraz Wysokienicach (działalność w filiach rozszerzona jest o funkcjonowanie świetlic

socjoterapeutycznych). Działania te obejmują: zajęcia plastyczne, zajęcia szachowe, lekcje

etnograficzne oraz lekcje biblioteczne.

Zadanie własne gminy dotyczące edukacji publicznej realizują także Stowarzyszenia

oświatowo-wychowawcze działające w oparciu o przepisy ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie

oświaty oraz Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 sierpnia 2010 r. (Dz.U. 2010

nr 161 poz. 1080 z późn. zm.) w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego,

warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania.

1. Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Janisławic i Okolicy – prowadzi Publiczną Szkołę

Podstawową, Punkt Przedszkolny oraz „zerówkę”. Stowarzyszenie wdrożyło także program

dotyczący budowy ścieżek dydaktycznych;

2. Stowarzyszenie na rzecz Upowszechniania Wychowania Przedszkolnego "Dziecięcy Raj" - prowadzi Punkt Przedszkolny w Białyninie a także plac zabaw;

3. Stowarzyszenie ,,Razem dla Złotej” na rzecz Rozwoju Złotej i Okolicy – prowadzi Punkt

Przedszkolny w Złotej;

4. Stowarzyszenie Oświatowo- Edukacyjno- Wychowawcze "Sowa" – prowadzi Zespół

Wychowania Przedszkolnego w Michowicach;

5. Stowarzyszenie ,,Małe Pociechy” – prowadzi Punkt Przedszkolny w Wysokienicach oraz

plac zabaw).

Na terenie Gminy Głuchów działają także:

1. Gminna Rada Kobiet zrzeszająca Koła Gospodyń Wiejskich z poszczególnych wsi, które

prowadzą działalność kulturalną i integracyjną, biorą udział w różnych imprezach organizowanych

na ternie gminy jak i poza nią.

2. Ochotnicze Straże Pożarne zajmujące się działalnością mającą na celu zapobieganie

pożarom oraz współdziałanie w tym zakresie z Państwową Strażą Pożarną, organami samorządowymi

i innymi podmiotami.

3. Stowarzyszenia sportowe: Głuchowski Klub Sportowy "Głuchów", Klub Sportowy ,,Juvenia”

Wysokienice, UKS „Futrzaki” z Głuchowa, zajmujące się popularyzacją, wspieraniem oraz

upowszechnianiem kultury fizycznej i sportu.

15 zspgluchow.internetdsl.pl


4. Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych „Sprawni inaczej”. Koło w Głuchowie zajmujące się

działalnością na rzecz osób niepełnosprawnych.

Na terenie Gminy odczuwalny jest - przede wszystkim przez uczące się dzieci i młodzież – brak

dobrze wyposażonych obiektów sportowych w postaci hali sportowej oraz wymiarowych boisk. Ruch

i ogólnorozwojowe zajęcia sportowe są tak samo ważne w życiu młodych ludzi jak i zajęcia lekcyjne.

WYKSZTAŁCENIEPoniżej zaprezentowano dane statystyczne dotyczące poziomu wykształcenia ludności w Gminie

Głuchów. Dane prezentują obraz za 2002 rok – są to najbardziej aktualne dostępne statystyki. Biorąc

pod uwagę wykształcenie ogółem można zauważyć, że najwięcej osób uzyskało wykształcenie

podstawowe ukończone (w tym 55,01 kobiet), kolejno zasadnicze zawodowe (w tym 34,24% kobiet).

Wykształcenie średnie odebrało 964 osób, w tym większość średnie zawodowe (50,95% kobiet).

Najwyższa różnica w podziale na płeć (większa ilość kobiet) została odnotowana na poziomie

wykształcenia policealnego (84,27% kobiet), średniego ogólnokształcącego (74,29% kobiet) oraz

wyższego (62,35% kobiet).

Ludność wg. poziomu wykształcenia i płci– ostatnie dostępne dane statystyczne podane są dla 2002 roku16

Poziom wykształcenia ogółem mężczyźni kobiety Udział kobiet

wyższe 204 77 127 62,25%

policealne 89 14 75 84,27%

średnie razem 964 432 532 55,19%

średnie ogólnokształcące 175 45 130 74,29%

średnie zawodowe 789 387 402 50,95%

zasadnicze zawodowe 1548 1018 530 34,24%

podstawowe ukończone 2027 912 1115 55,01%

podstawowe nieukończone i bez wykształcenia 316 133 183 57,91%

Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych – Narodowy Spis Powszechny, Ludność 2002

Tabela poniżej prezentuje poziom wykształcenia społeczeństwa w sześciu powiatach województwa

łódzkiego zgodnie z Narodowym Spisem Powszechnym 2011. W powiecie skierniewickim, do którego

należy Gmina Głuchów, najniższy odsetek stanowiły osoby o wykształceniu podstawowym

nieukończonym i bez wykształcenia szkolnego, a najwięcej osób odebrało wykształcenie średnie

i policealne ogółem.

Poziom wykształcenia w poszczególnych powiatach woj. łódzkiego w roku 201116 Ostatnie dane


Poziom wykształcenia Powiat kutnowski Powiat łęczycki Powiat łowickiosoba udział % osoba udział % osoba udział %

wyższe 11 441 12,98% 4 840 10,69% 9 049 13,01%średnie i policealne – ogółem 28 829 32,72% 12 689 28,02% 21 496 30,90%średnie i policealne - średnie zawodowe 15 764 17,89% 7 106 15,69% 13 978 20,09%

średnie i policealne - średnie ogólnokształcące 10 470 11,88% 4 586 10,13% 5 860 8,42%

zasadnicze zawodowe 19 819 22,49% 9 737 21,50% 16 290 23,41%gimnazjalne 4 795 5,44% 2 631 5,81% 3 824 5,50%podstawowe ukończone 21 879 24,83% 14 268 31,50% 17 646 25,36%podstawowe nieukończonei bez wykształcenia szkolnego

1 353 1,54% 1 127 2,49% 1 267 1,82%

Poziom wykształceniaPowiat rawski Powiat

skierniewickiPowiat miasto Skierniewice

osoba udział % osoba udział % osoba udział %wyższe 5 095 11,99% 3 156 9,67% 9 887 24,01%średnie i policealne – ogółem 13 041 30,68% 9 141 28,01% 16 297 39,58%średnie i policealne - średnie zawodowe 7 912 18,61% 5 413 16,58% 9 389 22,80%

średnie i policealne - średnie ogólnokształcące 4 230 9,95% 3 288 10,07% 5 680 13,79%

zasadnicze zawodowe 10 035 23,61% 8 999 27,57% 7 003 17,01%gimnazjalne 2 328 5,48% 2 022 6,19% 2 102 5,10%podstawowe ukończone 11 053 26,00% 8 734 26,76% 5 559 13,50%podstawowe nieukończone i bez wykształcenia szkolnego

957 2,25% 588 1,80% 329 0,80%

Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych, Narodowy Spis Powszechny 2011

W porównaniu do innych obszarów, w powiecie skierniewickim było najmniej osób legitymujących się

wykształceniem wyższym, natomiast najwięcej z wykształceniem zasadniczym zawodowym

i gimnazjalnym.

Poniżej przedstawiono wskaźniki komputeryzacji w szkołach Gminy Głuchów i porównano

je do wskaźników w pozostałych gminach powiatu skierniewickiego. W 2012 roku szkoły podstawowe

we wszystkich Gminach za wyjątkiem Słupi, były wyposażone w komputery przeznaczone do użytku

uczniów, posiadające dostęp do Internetu. W gimnazjach sytuacja przedstawiała się podobnie.

Udział % szkół wyposażonych w komputery przeznaczone do użytku uczniów z dostępem do Internetu


szkoły podstawowe dla dzieci i młodzieży bez specjalnych2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Bolimów 66,67 66,67 66,67 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00

Głuchów 0,00 50,00 83,33 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00

Godzianów 50,00 50,00 50,00 100,00 50,00 100,00 100,00 100,00 100,00


Kowiesy 100,00 100,00 66,67 66,67 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00

Lipce Reymontowskie 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00

Maków 83,33 83,33 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00

Nowy Kawęczyn 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00

Skierniewice 40,00 60,00 80,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00

Słupia 25,00 25,00 50,00 50,00 66,67 66,67 66,67 66,67 66,67

/////////////////

powiat skierniewicki 55,88 66,67 79,41 91,18 93,75 96,88 96,88 96,88 96,88


gimnazja dla dzieci i młodzieży bez specjalnych2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Bolimów 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00

Głuchów 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00

Godzianów 100,00 100,00 100,00 100,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

Kowiesy 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00


Maków 0,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00

Nowy Kawęczyn 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00

Skierniewice 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00

Słupia 50,00 50,00 50,00 100,00 100,00 50,00 0,00 50,00 50,00

/////////////////



Poniżej przedstawiono statystyki dotyczące ilości uczniów przypadających na 1 komputer z dostępem

do Internetu do użytku uczniów. Szkoły w gminie Nowy Kawęczyn są najlepiej przystosowane

pod tym kątem do nauki. Najwyższa ilość uczniów w szkołach podstawowych pojawia się w Gminie

Słupia, natomiast wśród gimnazjów w Gminie Maków (aż 16,71 osoby). W rankingu dla szkół

podstawowych Gmina Głuchów znajdowała się na drugim miejscu z wynikiem 5,16 ucznia

na 1 komputer z dostępem do Internetu; w gimnazjach natomiast w 2012 roku zajmowała

przedostatnie miejsce, należy mieć jednak na względzie, iż w 2013 roku zrealizowano projekt, dzięki

któremu wszyscy uczniowie Gimnazjum w Głuchowie otrzymali tablety, a tym samym została

im otwarta droga do e-kształcenia.

Uczniowie przypadający na 1 komputer z dostępem do Internetu przeznaczony do użytku uczniów (osoby)


szkoły podstawowe dla dzieci i młodzieży bez specjalnych2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Bolimów 31,50 30,70 28,50 9,13 6,90 6,45 5,33 5,56 5,35

Głuchów 0,00 20,35 10,60 8,00 5,18 5,22 5,12 5,10 5,16


Godzianów 29,67 24,40 21,70 19,82 17,14 9,21 7,45 7,34 6,63

Kowiesy 16,33 20,70 6,90 6,31 7,79 7,04 7,25 6,71 6,38


Maków 16,03 14,28 11,71 9,18 6,24 6,23 5,36 5,19 5,88

Nowy Kawęczyn 10,07 8,80 6,41 5,55 4,25 3,31 3,19 3,27 3,10

Skierniewice 23,53 21,25 10,02 7,12 6,56 6,40 6,23 6,52 5,89

Słupia 21,80 19,60 6,10 8,95 7,45 5,80 4,09 6,52 7,14

/////////////////



gimnazja dla dzieci i młodzieży bez specjalnych2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Bolimów 19,22 18,56 19,11 16,44 16,89 16,33 15,56 13,44 8,43

Głuchów 20,21 19,14 15,00 18,64 17,64 16,71 15,93 16,36 11,32

Godzianów 14,22 14,40 15,00 13,50 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

Kowiesy 13,40 13,20 12,20 12,30 4,26 6,71 3,86 3,76 5,15


Maków 0,00 24,69 25,38 23,08 12,83 12,38 11,79 9,23 16,71

Nowy Kawęczyn 14,50 15,60 6,75 6,92 5,92 4,84 4,19 4,39 3,97

Skierniewice 15,56 15,11 13,22 11,33 4,28 3,47 4,06 3,81 3,75

Słupia 10,58 10,58 10,92 5,40 4,50 8,20 0,00 7,20 7,30

/////////////////



Dokonano także analizy dzieci w wieku od 3 do 6 lat, które są objęte wychowaniem przedszkolnym.

Liczba dzieci ogółem w Gminie Głuchów ulega wahaniom i w podanym przedziale czasu zmniejszyła

się o 27 dzieci. W 2012 roku najwięcej dzieci we wskazanej grupie wiekowej zarejestrowano w gminie

Skierniewice, kolejno w Makowie i Głuchowie.

Dzieci w wieku 3 - 6 lat objęte wychowaniem przedszkolnym w gminach powiatu skierniewickiego oraz w powiecie skierniewickim

gminy powiatu skierniewickiegodzieci ogółem (osoby)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012Bolimów 176 175 155 151 131 137 141 156 173 188

Głuchów 284 284 291 273 287 272 255 272 262 257


Godzianów 123 121 118 114 108 117 121 121 122 115

Kowiesy 108 118 113 116 105 96 109 118 120 134

Lipce Reymontowskie 150 135 128 129 132 132 150 141 141 140

Maków 259 248 247 234 205 224 198 247 262 276

Nowy Kawęczyn 134 131 115 122 120 110 120 119 123 129

Skierniewice 269 250 232 218 234 231 274 314 329 364

Słupia 123 122 132 132 124 118 118 115 121 115

//////////

powiat skierniewicki 1 626 1 584 1 531 1

489 1 446 1 437

1 486

1 603

1 653

1 718


odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym (%)2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Bolimów 41,5 38,9 41,9 53,6 49,6 48,2 51,8 62,2 62,4 59,6

Głuchów 35,6 35,6 32,3 39,6 42,5 40,4 41,2 39,7 56,1 85,6

Godzianów 72,4 66,1 89,0 82,5 82,4 82,1 87,6 93,4 92,6 93,9

Kowiesy 23,1 24,6 30,1 21,6 27,6 62,5 62,4 59,3 73,3 76,9

Lipce Reymontowskie 55,3 55,6 59,4 57,4 66,7 78,8 72,7 82,3 85,1 83,6

Maków 47,5 45,2 41,7 40,6 45,9 58,5 76,3 76,1 66,0 69,6

Nowy Kawęczyn 29,1 27,5 20,0 29,5 45,8 61,8 62,5 62,2 61,8 62,8

Skierniewice 29,0 29,6 31,5 28,9 35,9 53,7 52,9 58,6 56,2 56,6

Słupia 43,9 32,8 42,4 48,5 18,5 16,9 64,4 69,6 82,6 86,1

//////////

powiat skierniewicki 40,9 38,8 41,1 43,0 44,9 54,2 61,1 64,3 67,2 72,1Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych

W danych powyżej nie ujęto punktów przedszkolnych prowadzonych przez rodziców.

Największy odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w 2012 roku odnotowano

w gminie Godzianów (93,9%), gmina Głuchów zajmuje 3 miejsce (85,6%); najniższy odsetek

odnotowano zaś w gminie Skierniewice (56,6%). Porównując rok 2003 oraz 2012, największy postęp

nastąpił w gminie Kowiesy (wzrost o 53,8 punktu procentowego) oraz Głuchów (wzrost o 50 punktów

procentowych).

3.3.4. Opieka zdrowotna


W Gminie Głuchów funkcjonuje Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Dobrego Zdrowia"

w Głuchowie. Zakład świadczy podstawowe usługi w zakresie opieki zdrowotnej, należą do nich:

Choroby wewnętrzne (leczenie w ramach podstawowej opieki zdrowotnej oraz w domu

pacjenta);

Pediatria (leczenie w ramach podstawowej opieki zdrowotnej oraz w domu pacjenta);

Medycyna rodzinna (pozostała opieka ambulatoryjna, opieka nad zdrowym dzieckiem

oraz oświata i promocja zdrowia)

Położnictwo rodzinne;

Medycyna rodzinna.

Bezpieczeństwo przeciwpożarowe w Gminie zabezpieczają jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej:

3 jednostki należące do Krajowego Systemu Ratownictwa Gaśniczego w: Głuchowie,

Wysokienicach i Janisławicach;

7 jednostek typu „S” (z samochodem ratowniczo – gaśniczym) w: Białyninie, Michowicach,

Celigowie, Złotej, Skoczykłodach, Borysławiu i Miłochniewicach, Jasieniu.

1 jednostka typu „M” (bez samochodu) - Kochanów.

W 2011 roku OSP w Głuchowie pozyskała samochód ratowniczy. W 2013 roku OSP w Wysokienicach

pozyskała fabrycznie nowy samochód specjalny pożarniczy ratowniczo – gaśniczy. Jednostki OSP

potrzebują specjalistycznego sprzętu na wypadek nieprzewidzianych zagrożeń.

3.3.5. Określenie grup społecznych

wymagających wsparciaW 2012 roku wydatki z budżetu Gminy Głuchów ogółem wynosiły 14 587 732,66 zł, w tym poniesione

na pomoc społeczną 2 375 474,44 zł, czyli stanowiły one ok. 16,3% wydatków ogółem.

Na świadczenia rodzinne przeznaczono 1 806 563,04 zł, w tym najwięcej na zasiłki rodzinne

wraz z dodatkami; na zasiłki i pomoc w naturze dla potrzebujących (zasiłki okresowe, celowe

i specjalne) przeznaczono 77 806,79 zł; zasiłki stałe 19 980,00 zł; GOPS – działalność: 236 849,74 zł

oraz pozostała działalność: 231 353, 47 zł ( w tym najwięcej na zasiłki). Są to tylko przykładowe

kierunki pomocy społecznej.

Na obszarze Gminy Głuchów działają dwie instytucje o charakterze społecznym, tj. Gminny Ośrodek

Pomocy Społecznej oraz Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej


Do zadań własnych gminy z zakresu pomocy społecznej realizowanych przez ośrodek pomocy

społecznej o charakterze obowiązkowym należy:

opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych

ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania

problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup

szczególnego ryzyka;

sporządzanie bilansu potrzeb gminy w zakresie pomocy społecznej;

udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego

pozbawionym;

przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych;

przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych;

przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku

zdarzenia losowego;

przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia

zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom niemającym dochodu i możliwości

uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym

Funduszu Zdrowia;

przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego;

opłacanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę, która zrezygnuje

z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki

nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi

matką, ojcem lub rodzeństwem;

praca socjalna;

organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu

zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami

psychicznymi;

prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych wsparcia

dziennego lub mieszkaniach chronionych;

tworzenie gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną;

dożywianie dzieci;

sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym;

kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy

w tym domu;

pomoc osobom mającym trudności w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu z zakładu

karnego;

sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie, również

w formie dokumentu elektronicznego, z zastosowaniem systemu informatycznego;

utworzenie i utrzymywanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie środków

na wynagrodzenia pracowników;

przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych;


opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o powszechnym

ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia dla osób otrzymujących zasiłki stałe.

Ponadto do zadań własnych gminy realizowanych przez ośrodek pomocy społecznej należy również:

przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych;

przyznawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie w formie zasiłków,

pożyczek oraz pomocy w naturze;

prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia

o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających opieki;

podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych

potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych;

współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy

oraz informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechniania informacji o usługa poradnictwa

zawodowego i o szkoleniach.

Zadania zlecone z zakresu administracji rządowej realizowane przez ośrodek pomocy społecznej

obejmują:

organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania

dla osób z zaburzeniami psychicznymi;

przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków związanych z klęską

żywiołową lub ekologiczną;

prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób

z zaburzeniami psychicznymi;

realizacja zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej, mających na celu

ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego

wsparcia;

przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych, a także udzielanie schronienia, posiłku

oraz niezbędnego ubrania cudzoziemcom, o których mowa w art. 5a ustawy o pomocy

społecznej;

przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych, a także udzielanie schronienia, posiłku

i niezbędnego ubrania cudzoziemcom, którzy uzyskali zgodę na pobyt tolerowany

na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

wypłacanie wynagrodzenia za sprawowanie opieki nad osobami ubezwłasnowolnionymi,

w oparciu o postanowienie sądowe.

W ramach swojej działalności GOPS realizuje projekt systemowy „Lepsze życie”,

w ramach którego organizowano warsztaty motywacyjne, przeprowadzano indywidualne porady

psychologiczne, prowadzono warsztaty aktywnego poszukiwania pracy z doradcą zawodowym

oraz przeprowadzono szkolenia zawodowe.


W ramach Programu Aktywności Lokalnej wsparto 15 osobową grupę osób niepełnosprawnych,

wzmacniając ich integrację ze środowiskiem poprzez udział w warsztatach, zajęciach

oraz spotkaniach z doradcą zawodowym.

Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

- zajmuje się prowadzeniem działań związanych z: profilaktyką, rozwiązywaniem problemów

alkoholowych, integracją społeczną osób uzależnionych od alkoholu oraz przeciwdziałaniem

narkomanii.

Na koniec 2011 roku na obszarze Gminy Głuchów aż 21,6% ludności ogółem było beneficjentami

pomocy społecznej.

Udział beneficjentów pomocy społecznej w ludności ogółem w 2011 roku w Gminie GłuchówGmina Głuchów

Gospodarstwa domowe korzystające z pomocy społecznej 129

Osoby w gospodarstwach domowych korzystających z pomocy społecznej 485

Rodziny otrzymujące zasiłki rodzinne na dzieci 360

Dzieci, na które rodzice otrzymują zasiłek rodzinny 795

Łączna liczba osób korzystających z pomocy społecznej 1 280

Udział beneficjentów pomocy społecznej w liczbie ludności ogółem 21,6%Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych

Głównym problemem mieszkańców jest problem alkoholizmu. Problem z narkotykami lub innymi

używkami pojawia się sporadycznie. Po alkohol – niestety coraz częściej – sięgają ludzie młodzi,

wśród dorosłych raczej częściej obserwowane są te nadużycia w grupie mężczyzn. Alkoholizm jest

problemem bardzo złożonym, a jako uzależnienie jest niestety bardzo trudne do zwalczenia. Ludzie

młodzi sięgają po alkohol z ciekawości, aby zaimponować kolegom, albo naśladując zachowania osób

starszych – często rodziców. Używka ta pozwala im uciec od problemów, odstresować się,

zapomnieć… Gdy problemy się nawarstwiają, a ludzie nie mają pomysłu ani środków (najczęściej

finansowych), jak sobie z nimi radzić, próbują zwalczać ten stan smutku, poczucia bezradności

i odrzucenia właśnie poprzez stosowanie używek. Alkohol niejednokrotnie towarzyszy w życiu osobom

bezrobotnym, samotnym. Jest często powodem rozpadu rodziny, albo przemocy – niestety najczęściej

cierpią tutaj dzieci, które jako osoby dorosłe, nie potrafiąc poradzić sobie z tym psychologicznym

ciężarem, powielają błędy opiekunów.

Grupami wymagającymi wsparcia w Gminie są zatem z pewnością osoby nadużywające wszelkiego

rodzaju środków odurzających, alkoholu. To także osoby bezrobotne i ubogie, które czują się

odrzucone przez społeczeństwo i pozostają na marginesie społecznym, nie posiadając środków

na godne i ciekawe życie. W myśl zasady „lepiej zapobiegać, niż leczyć” – szczególną uwagę należy

również poświęcić dzieciom i młodzieży – zapewniając im ciekawe formy nauki i rozrywki,

tak aby będąc dziećmi nie spędzały czasu wolnego tylko przed komputerem i telewizorem, a będąc już

nastolatkami – nie odnajdywały radości i nie szukały zrozumienia i szacunku wśród osób

korzystających z używek. Problemem w Gminie jest dziedziczenia biedy oraz niezaradność życiowa.


3.3.6. Rynek pracyPoniżej przedstawiono liczbę bezrobotnych zarejestrowanych w Gminie Głuchów oraz w pozostałych

gminach powiatu skierniewickiego.

We wszystkich gminach proces kształtowania się liczby osób bezrobotnych w podanych latach

przebiegał podobnie. Na koniec 2012 roku w Gminie Głuchów zarejestrowano 144 osoby bezrobotne,

w porównaniu do 2003 roku liczba ta zmniejszyła się o 124 osoby.

Bezrobotni zarejestrowani ogółem w Gminie Głuchów oraz pozostałych gminach powiatu skierniewickiego (osoby)

gminy powiatu skierniewickiego 2003 2004 2005 2006 200

7200

8200

9 2010 2011 2012

Bolimów 216 228 170 141 101 64 81 135 119 128

Głuchów 268 240 216 172 117 79 115 127 129 144

Godzianów 117 110 86 62 44 32 55 70 80 110

Kowiesy 127 136 113 77 68 55 57 71 68 97


Maków 322 260 261 185 125 116 183 205 237 246

Nowy Kawęczyn 176 188 159 136 113 84 110 93 112 126

Skierniewice 366 346 308 243 229 158 249 282 308 337

Słupia 159 154 122 89 67 48 58 84 99 114Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych

Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych w Gminie Głuchów w latach 2003 - 2012

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 20120

50

100

150

200

250

300


Przedstawiony powyżej wykres wskazuje, że do roku 2008 liczba bezrobotnych w Gminie zmniejszała

się, a od 2009 roku wzrasta. Jest to zjawisko powiązane z kształtowaniem się liczby ludności

w Gminie w tych latach.


Bezrobotni zarejestrowani wg płci w Gminie Głuchówrok ogółem mężczyźni kobiety udział kobiet2003 268 156 112 41,79%2004 240 140 100 41,67%2005 216 110 106 49,07%2006 172 94 78 45,35%2007 117 59 58 49,57%2008 79 36 43 54,43%2009 115 60 55 47,83%2010 127 60 67 52,76%2011 129 61 68 52,71%2012 144 77 67 46,53%


W podziale na płeć w 2012 roku więcej zarejestrowanych było mężczyzn, tylko w latach 2008, 2010

i 2011 przewagę stanowiły kobiety. Należy jednak mieć tutaj na uwadze podejmowanie pracy

w tzw. szarej strefie, w której to właśnie mężczyźni szybciej znajdą pracę np. na placach

budowlanych. Praca w tej nierejestrowanej przecież strefie znacznie przeinacza oficjalne dane

statystyczne.

W odniesieniu do poszczególnych gmin powiatu skierniewickiego, w gminie Głuchów w 2012 roku

odnotowano najmniejszy udział bezrobotnych zrejestrowanych w liczbie ludności w wieku

produkcyjnym, najwyższa wartość wskaźnika wystąpiła natomiast w gminie Skierniewice. Stosunkowo

niski udział w badanych latach (do 3%) odnotowywano również w gminach: Bolimów, Godzianów

oraz Lipce Reymontowskie. Do obszarów z najwyższymi wskaźnikami (od 9%) kwalifikują się gminy:

Bolimów, Maków, Nowy Kawęczyn, Skierniewice i Słupia (w latach, kiedy bezrobocie było najwyższe

w całym powiecie).

Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym ogółemw latach 2003 – 2012


udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym (w %)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012Bolimów 8,9 9,4 6,9 5,7 4,1 2,6 3,2 5,3 4,7 5,1

Głuchów 7,8 7,1 6,4 5,0 3,4 2,3 3,3 3,6 3,7 4,1

Godzianów 7,6 7,1 5,5 4,0 2,8 2,0 3,5 4,3 4,9 6,8

Kowiesy 7,3 7,7 6,4 4,3 3,8 3,1 3,2 3,9 3,7 5,3

Lipce Reymontowskie 8,9 7,7 6,6 4,7 3,7 3,0 4,5 5,5 4,9 5,9

Maków 9,3 7,5 7,5 5,3 3,5 3,2 5,1 5,6 6,5 6,7

Nowy Kawęczyn 9,5 10,0 8,4 7,2 5,9 4,4 5,6 4,6 5,5 6,1

Skierniewice 9,4 8,8 7,8 6,1 5,7 3,8 6,0 6,3 6,9 7,4

Słupia 10,2 9,9 7,8 5,8 4,3 3,1 3,7 5,2 6,1 7,0

////////////////////////////////

powiat skierniewicki 8,8 8,3 7,1 5,4 4,2 3,1 4,4 5,1 5,4 6,1Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych


Biorąc pod uwagę obszar całego powiatu największy odsetek osób bezrobotnych w ogóle

zarejestrowanych stanowią te, które nie posiadają wykształcenia średniego (50,6%), zaś najmniejszy

kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka (5,4%). Znacznym problemem powiatu,

zaraz po braku wykształcenia średniego wśród bezrobotnych jest ich długotrwałe bezrobocie, które

najwyższe odnotowano w gminie Skierniewice (41,5%), a najmniejsze w gminie Godzianów

(30% - jest to jednak prawie 1/3 ogółu zarejestrowanych bezrobotnych). W tabeli poniżej,

w poszczególnych kategoriach osób bezrobotnych zaznaczono kolorem jasnym żółtym gminy

o najniższym udziale procentowym, a jasnym niebieskim, te o najwyższym udziale osób bezrobotnych.

Gmina Głuchów charakteryzuje się najmniejszym udziałem osób bezrobotnych w grupach

„bez wykształcenia średniego” oraz „samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 roku

życia”. W pozostałych grupach dane te kształtują się już bardziej różnorodnie.

Udział wybranych kategorii osób bezrobotnych w poszczególnych gminach powiatu skierniewickiego w ogóle zarejestrowanych osób bezrobotnych w roku 2012

Wybrane kategorie osób bezrobotnych

Gm

ina

Bol

imów

Gm

ina

Głu

chów

Gm

ina

God

zian

ów

Gm

ina

Kow

iesy

Gm

ina

Lipc

e R

eym

onto

wsk

ie

Gm

ina

Mak

ów

Gm

ina

Now

y K

awęc

zyn

Gm

ina

Skie

rnie

wic

e

Gm

ina

Słup

ia

Pow

iat

skie

rnie

wic

ki

Do 25 roku życia 21,3 36,1 42,7 42,3 35,6 26,3 21,4 22,8 38,6 29,7

Powyżej 50 roku życia 30,7 13,2 14,5 18,6 12,7 21,5 23,0 22,3 10,5 19,4

Długotrwale bezrobotni 34,6 38,2 30,0 37,1 40,7 33,6 38,1 41,5 36,0 37,2

Bez kwalifikacji zawodowych 31,5 18,8 21,8 32,0 18,6 23,9 30,2 25,2 21,1 24,7

Bez doświadczenia zawodowego 23,6 38,9 31,8 42,3 38,1 25,1 25,4 19,9 26,3 28,1

Bez wykształcenia średniego 56,7 37,5 39,1 47,4 41,5 53,4 66,7 55,8 43,0 50,6

Samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia

7,9 2,8 5,5 9,3 7,6 4,9 10,3 6,2 4,4 6,3

Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka

7,1 4,2 1,8 6,2 6,8 3,2 5,6 5,9 8,8 5,4

Źródło: Badania lokalnego rynku pracy w mieście Skierniewice i powiecie skierniewickim – analiza sytuacji osób bezrobotnych do 30 roku życia, Kraków 2013


3.4. Sfera ekonomiczna

3.4.1. GospodarkaW 2013 roku na terenie Gminy Głuchów funkcjonowało 338 jednostek gospodarczych. W porównaniu

do roku 2002 liczba ta zwiększyła się o 24 podmioty.

Podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru REGON2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Głuchów 314 327 334 328 318 319 334 311 327 321 328 338Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych

Podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru REGON w Gminie Głuchów

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013295

300

305

310

315

320

325

330

335

340

345


Przedstawiony powyżej wykres wskazuje na zróżnicowanie i wahania ilości podmiotów gospodarczych

w podanym okresie czasu. W 2013 roku odnotowano największą ich ilość od 12 lat, jednak biorąc

pod uwagę wartości liczb można zauważyć, że są to zmiany o kilka/ kilkanaście jednostek. Najmniej

firm było prowadzonych w 2009 roku, w porównaniu do roku 2013 odnotowano ich o 27 mniej.

Pod względem prowadzonej działalności najwięcej jednostek odnotowano w sekcji G: handel hurtowy

i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle (24,09%), następnie w sekcji

F: budownictwo (17,68%), sekcji C: przetwórstwo przemysłowe (11,89%) oraz sekcji H: transport

i gospodarka magazynowa (10,06%).


Liczba podmiotów gospodarczych wpisanych do rejestru REGONw roku 2012 w powiecie skierniewickim

Nazwa Sekcji

jedn gosp

udział procentowy

w ogóle

Sekcja A: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 30 9,15%

Sekcja B: górnictwo i wydobywanie 1 0,30%

Sekcja C: przetwórstwo przemysłowe 39 11,89%

Sekcja D: wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych

0 0,00%

Sekcja E: dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją

0 0,00%

Sekcja F: budownictwo 58 17,68%

Sekcja G: handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle

79 24,09%

Sekcja H: transport i gospodarka magazynowa 33 10,06%

Sekcja I: działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi

5 1,52%

Sekcja J: informacja i komunikacja 1 0,30%

Sekcja K: działalność finansowa i ubezpieczeniowa 3 0,91%

Sekcja L: działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 0 0,00%

Sekcja M: działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 10 3,05%

Sekcja N: działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca

4 1,22%

Sekcja O: administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne

14 4,27%

Sekcja P: edukacja 23 7,01%

Sekcja Q: opieka zdrowotna i pomoc społeczna 5 1,52%

Sekcja R: działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 7 2,13%

Sekcje S i T: m.in. działalność organizacji członkowskich, naprawa i konserwacja komputerów i artykułów użytku osobistego i domowego

16 4,88%

Sekcja U: organizacje i zespoły eksterytorialne 0 0,00%

Ogółem 328 100%Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych


Liczba podmiotów gospodarczych wpisanych do rejestru REGONw roku 2012 w powiecie skierniewickim

A9.15%

B0.30%

C11.89%

F17.68%

G24.09%H

10.06%

I1.52%

J0.30%

K0.91%

M3.05%

N1.22%

O4.27%

P7.01% Q

1.52%

R2.13%

S i T4.88%


Fot. Drobny handel w centrum miejscowości Głuchów

W centrum miejscowości Głuchów prowadzony jest drobny handel. Dobrze to świadczy

o przedsiębiorczości mieszkańców. Sprzedaje się tu warzywa, kwiaty, sadzonki. Dobrze

ukształtowana przestrzeń w Głuchowie powoduje, że handel nie powoduje trudności dla ruchu

pieszego czy kołowego.


Do najważniejszych instytucji i podmiotów gospodarczych znajdujących na terenie Gminy należą:

Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Głuchowie;

Gminna Spółdzielnia „ Samopomoc Chłopska” w Głuchowie;

Bank Spółdzielczy w Skierniewicach, Oddział w Głuchowie;

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „ Dobrego Zdrowia” Janina Sydor w Głuchowie;

Poczta Polska, Urząd Pocztowy w Głuchowie;

INSAD Sp. z o.o. w Prusach – Gospodarstwo Sadowniczo-Szkółkarskie;

Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach, Ośrodek Elitarnego Materiału Szkółkarskiego

w Prusach;

Wojciech Rochalski Michowice 73: wypiek pieczywa grubego i drobnego, handel obwoźny,

sprzedaż pieczywa, skup, sprzedaż i przemiał zboża, produkcja i sprzedaż pasz, eksport

i import;

Kwalifikowana Szkółka Krzewów Jagodowych „ZŁOTA JAGODA” Renata i Krzysztof Botul;

Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowe „Joanna” Joanna Rosa – produkcja odzieży;

P.P.H.U. „Bogusławski” Zbigniew Bogusławski – transport drogowy towarów;

Firma „AGRO-JANEX” Zofia Dyśko – produkcja maszyn dla rolnictwa;

Zakład Odlewniczy Tadeusz Urbanek – produkcja odlewów żeliwnych.

- „Rolbud” Pędziwiatr, Adam Pędziwiatr – sprzedaż maszyn rolniczych

Fot. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Głuchowie

Jednym z największych i najstarszych pracodawców jest tu Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska.

Historia spółdzielczości mleczarskiej w Gminie sięga 1911 roku, kiedy powstała Spółdzielnia

działająca przez długie lata pod nazwą Ziemiańska Spółdzielnia Mleczarska w Głuchowie. Działalność


szybko się rozwijała i skupiała coraz większą liczbą dostawców mleka. Po kilku latach Spółdzielnia

stała się ośrodkiem życia gospodarczego ludności Głuchowa. Mleczarnia w Głuchowie w latach 1928

– 29, w sezonie letnim przerabiała dziennie około 7 tys. litrów mleka. Druga wojna światowa przerwała

rozwój Spółdzielni. Dopiero w 1956 roku udało się osiągnąć poziom produkcji mleka z 1939 roku.

Dzisiaj Spółdzielnia prowadzi skup mleka od rolników z terenu 11 gmin (od ponad 300 dostawców).

Oprócz skupu prowadzi się doradztwo i szkolenia dla dostawców. Dzisiaj największy procent produkcji

stanowi twaróg i masło17.

Pod względem sektorów własnościowych w Gminie Głuchów przeważają podmioty prywatne,

stanowią 94,97% wszystkich jednostek gospodarczych – zjawisko typowe dla polskiej gospodarki.

Wśród podmiotów z sektora prywatnego dominują osoby fizyczne prowadzące działalność

gospodarczą – stanowią 80,37%. Na obszarze Gminy występuje znaczna ilość stowarzyszeń

i organizacji społecznych (23 jednostki).

Podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru REGON wg sektorów własnościowychw roku 2013

podmioty gospodarki narodowej ogółem 338sektor publiczny - ogółem 17

państwowe i samorządowe jednostki prawa budżetowego 15

przedsiębiorstwa państwowe 0

spółki handlowe 0

spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego 0

sektor prywatny - ogółem 321

osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 258

spółki handlowe 5

spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego 0

spółdzielnie 4

fundacje 0

stowarzyszenia i organizacje społeczne 23Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych

Jednym z podstawowych wskaźników najlepiej ilustrujących stan lokalnej gospodarki jest poziom

aktywizacji gospodarczej liczony jako ilość zarejestrowanych podmiotów gospodarczych na 10 tys.

mieszkańców. Wyraża on skłonność danej populacji do podejmowania działalności gospodarczej,

jak również zaufanie do sytuacji na rynku.

Poziom aktywizacji gospodarczej na przykładzie gmin w powiecie skierniewickim, stan na 31XII

17 Korzystano z: http://www.osmgluchow.com.pl/historia/


gminy wiejskie 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012Bolimów 565 589 590 577 580 592 590 645 582 610

Głuchów 525 542 534 521 524 553 516 545 542 554

Godzianów 553 578 600 572 573 591 572 611 615 638

Kowiesy 543 567 559 552 581 6121 584 594 613 618


Maków 416 424 414 418 434 440 434 458 460 481

Nowy Kawęczyn 535 486 500 478 489 500 473 520 510 533

Skierniewice 600 612 618 594 643 691 705 758 738 756

Słupia 443 384 438 481 521 567 583 611 605 618Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych GUS, Bank Danych Lokalnych

W 2012 roku wskaźnik osiągał najwyższą wartość w Skierniewicach. Następnie na podobnym

poziomie kształtował się w gminach: Słupia, Kowiesy, Godzianów i Bolimów. We wszystkich gminach

za wyjątkiem Nowego Kawęczyna odnotowano zwiększenie się wskaźnika w roku 2012 w stosunku

do 2003. Najwyższy przyrost wystąpił w Gminie Słupia o 175,34 punktu.

Przez cały wskazany okres Gmina Głuchów charakteryzowała się niewielkimi zmianami poziomu

aktywizacji gospodarczej, w roku 2012 w porównaniu do 2003 wskaźnik uległ zwiększeniu

o 29 punktów.

Poziom aktywizacji gospodarczej na przykładzie gmin w powiecie skierniewickim,stan na 31 XII 2012 roku

Bolimów

Głuchó

w

Godzia

nów

Kowies

y

Lipce

Rey

montow

skie

Maków

Nowy K

awęc

zyn

Skiern

iewice

Słupia

0

100

200

300

400

500

600

700

800

610554

638 618593

481533

756

618

Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych GUS, Bank Danych Lokalnych


W porównaniu do pozostałych gmin, na koniec 2012 roku gmina Głuchów była 7 z kolei pod względem

wysokości wskaźnika (na 9 poddanych analizie). Trudno zatem mówić w tej sytuacji o rozwoju

gospodarczym jednostki.

Jednak poziom aktywizacji gospodarczej jest tylko jednym ze wskaźników obrazujących aktywność

biznesową populacji. Ważnym wskaźnikiem dodatkowym jest tzw. indeks PEAI (Present Economic

Activity Index – wskaźnik aktualnej aktywności gospodarczej), obliczamy jako procentową zmianę

ilości firm na 10 tys. mieszkańców w ostatnich trzech latach. PEAI powyżej 9% oznacza pomyślną

koniunkturę, a powyżej 15% gwałtowny rozwój. Okres od roku 2004 jest okresem bardzo dużego

wzrostu gospodarczego w całym kraju. W gminach wiejskich wskaźnik PEAI bardzo często jest

większy niż 4% a gminach wiejsko – miejskich często przekracza 9%.

Warto zauważyć, że nie ma prostej korelacji między poziomem aktywizacji gospodarczej

a indeksem PEAI. Należy to interpretować następująco: poziom aktywizacji to skumulowany przez

wiele lat dorobek aktywności lokalnego sektora gospodarczego, natomiast PEAI obrazuje aktualną

dynamikę.

Saldo ilości firm w ostatnich 3 latach na analizowanym obszarzegminy powiatu skierniewickiego

Saldo ilości firm w ostatnich trzech latachIlość nowych firm Przyrost procentowy PEAI

Bolimów 11 2,70Głuchów 17 5,02Godzianów 8 10,48

Kowiesy 10 4,62Lipce Reymontowskie 4 2,42Maków 27 9,61Nowy Kawęczyn 23 12,98Skierniewice 61 5,86Słupia 12 3,85

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, Bank Danych Lokalnych

Dla analizowanych gmin pomyślna koniunktura w 2012 roku występowała w Godzianowie, Makowie

oraz w Nowym Kawęczynie. Najsłabsza dynamika charakteryzowała Lipce Reymontowskie i Bolimów.

Gmina Głuchów wykazuje natomiast przyrost procentowy PEAI na poziomie 5,02, co wskazuje

na względnie dobrą sytuację na rynku gospodarczym, jednak nie prognozuje rozwoju.


3.4.2. TurystykaGmina Głuchów nie należy do obszarów o bogato rozwiniętej ofercie turystycznej. Poniżej

przedstawiono dane statystyczne dotyczące Gminy w porównaniu do powiatu skierniewickiego.

Na ich podstawie stwierdza się, że nie można mówić o rozwoju turystycznym Gminy w ogóle.

Turystyczne obiekty noclegowe na obszarze powiatu skierniewickiego

Jednostka terytorialna

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012obiekty ogółem

Powiat skierniewicki 2 8 4 4 3 4 4 4 2 1 2 2 2

Głuchów 0 1 1 1 0 1 1 1 0 0 0 0 0/////////////// miejsca noclegowe ogółemPowiat skierniewicki 243 331 324 339 262 244 296 317 135 39 135 135 106

Głuchów 0 22 22 22 0 22 22 22 0 0 0 0 0/////////////// korzystający z noclegów ogółem (osoby)Powiat skierniewicki 3107 2628 2205 3230 3069 2768 3405 3246 3411 171 2362 2392 2352

Głuchów 0 32 20 2 0 46 64 61 0 0 0 0 0Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych

Wśród wyznaczonych na terenie powiatu skierniewickiego szlaków turystycznych, przez Głuchów

przebiega tylko szlak rowerowy: Żelazna - Słupia (36 km) – podróżując szlakiem prowadzącym

przez Żelazną, Głuchów, Białynin i Słupię można obejrzeć m.in. kościoły, kaplice oraz stację

zabytkowej Rogowskiej Kolei Wąskotorowej.

Do walorów turystycznych Gminy Głuchów zalicza się:18

Ze względu na położenie przy kompleksie leśnym o powierzchni 1000 ha i rezerwacie rzecznym

„Rawka”, Głuchów posiada ciekawe walory krajobrazowe. Przez wieś biegnie linia kolei wąskotorowej.

Nad Głuchowem górują wieże późnobarokowego, orientowanego kościoła pw. św. Wacława,

wybudowanego w 1786 r. W jego wnętrzu znajduje się cenny zabytek - krucyfiks, umieszczony

w kaplicy Jezusa Ukrzyżowanego. Na placu kościelnym stoi murowana neogotycka dzwonnica z 1821

roku, obok plebania z 1824 roku. Przed murowanym dworem z lat 1793 - 1794 (przebudowanym

w 1934 r.) znajduje się pomnik Tadeusza Kościuszki wzniesiony w 1917 roku. W skład zespołu

dworskiego wchodzi dworska rządówka ( XIX w) i drewniana oficyna ( XIX w.).

Historia obiektów związana z religijnym kultem to nie tylko kościoły. Nie można zapomnieć o małej

architekturze sakralnej, czyli figurach przydrożnych, kapliczkach i krzyżach, które swoją malowniczą

obecnością wkomponowują się w wiejski krajobraz, stanowiąc jego prawdziwą ozdobę. W Gminie

Głuchów stoją więc nadal zadbane i przystrojone małe budyneczki ze świętymi figurami wewnątrz,

drewniane kapliczki wiszące na drzewach, różne Matki Boskie, postawne figury Chrystusa. Figury,

18 Oficjalna strona internetowa gminy Głuchów www.gluchow.pl

http://powiat-skierniewice.pl/sciezki/r_zelazna_slupia.pdf


kapliczki i krzyże mają swoją historię. Wznoszono je w określonych miejscach, a ich położenie

podyktowane było potrzebami duchowymi mieszkańców. Spotykamy więc powszechnie kapliczki

przydomowe, inne stoją na rozwidleniach starych dróg, na granicach dawnej zabudowy, na krańcach

między siedliskami ludzkimi, a przestrzenią pól i lasów, w pobliżu rzek i stawów, kościołów.

Mieszkańcy Gminy stawiali kapliczki i krzyże nie tylko w rozmaitych miejscach ale także

z różnorodnych pobudek. W obliczu nieszczęść i kataklizmów powstawały kapliczki o charakterze

błagalnym. Lokalni katolicy myśleli wówczas o ratunku i pomocy, apelowali do Boga z konkretną

inicjatywą budowy kapliczki, bądź postawienia krzyża. Z kolei w chwilach radosnych budowano

kapliczki dziękczynne. Innym ciekawym i ważnym powodem wznoszenia kapliczek bywały przesądy

wrosłe w chrześcijańską kulturę, ale wywodzące się z czasów pogańskich. W każdej wsi istniały

miejsca, w których, jak wierzono, straszyło. Miejsca te z oczywistych względów wymagały postawienia

krzyża lub kapliczki i dodawały otuchy mijającym je ludziom.

Fot. Kapliczka w Gminie Głuchów

Opis kapliczek wraz z dokumentacją zdjęciową przygotowali uczniowie Publicznego Gimnazjum

w Głuchowie, a powstały w ten sposób zbiór zatytułowany „Śladami wiary ojców naszych… czyli spis

kapliczek z terenu gminy Głuchów” opracowała Zofia Madej. Poniżej przedstawiono 3 wybrane

ze Zbioru kapliczki wraz z ich opisami.


„Na zakręcie po lewej stronie trasy Głuchów -

Białynin we wsi Białynin została zbudowana

w 1922 roku kapliczka upamiętniająca zakończenie

I wojny światowej. Jak twierdzą najstarsi

mieszkańcy pochowani są tam prawdopodobnie

żołnierze, którzy polegli w walce. Na kapliczce

znajduje się napis „Boże błogosław nam 1922” oraz

„Na pamiątkę ukończenia wojny wszechświatowej”.

Niestety kapliczką tą nikt się nie opiekuje.”19

„Fot.18 W Kochanowie, przy skrzyżowaniu drogi

biegnącej do Kochanowa z drogą do Gutkowic

znajduje się kapliczka pod wezwaniem

św. Sebastiana. Została ona wybudowana

10-07-1975 roku przez mieszkańców części wsi

od jej początku do kościoła. W trzy godziny

od rozpoczęcia prac na miejsce budowy

przybyły ówczesne władze usiłując zmusić

fundatorów do zaniechania budowy. Nie

przyniosło to jednak oczekiwanego przez nie

efektu. Kapliczka została wybudowana i jeszcze

tej samej nocy poświęcona. Niektórzy

mieszkańcy wsi, za udział przy budowie

kapliczki otrzymali nakazy karne. Argumentem

ich nałożenia był brak pozwolenia na budowę.”20

19 „Śladami wiary ojców naszych… czyli spis kapliczek z terenu gminy Głuchów” opracowała Zofia Madej.20 „Śladami wiary ojców naszych… czyli spis kapliczek z terenu gminy Głuchów” opracowała Zofia Madej.


„Fot. 37 i 38 Przy drodze prowadzącej od wsi Złota

do Wysokienic wśród pól stoją dwie kapliczki jedna

niemalże naprzeciwko drugiej. Obie powstały

w 1926 roku. Jedna z nich przedstawia figurę Matki

Boskiej na niewysokim podwyższeniu. Najstarsi

mieszkańcy opowiadają, iż pobudowano

ją, ponieważ miały tu miejsce niewyjaśnione

zdarzenia. Widywano ponoć postać kobiecą, która

idąc drogą nagle w tym miejscu znikała.”21

W Gminie Głuchów organizowane są następujące imprezy, które wpisały się na stałe w kalendarz

imprez w powiecie skierniewickim:

„Z kolędą i dobrym słowem” – styczeń;

„Ogólnopolskie spotkania wsi głuchowskich” – maj;

„Niedziela na przydrożku” – lipiec.

Choć Gmina nie posiada opracowanej oferty turystycznej znajdują się tu miejsca o bogatej historii,

które z pewnością warto zobaczyć.

3.5. Analiza SWOT

SPOŁECZEŃSTWO, SYTUACJA SPOŁECZNA

o mocne strony

pielęgnowanie tradycji, zwyczajów;

bogata historia i dziedzictwo kulturowe;

dość dobre warunki mieszkaniowe;

21 „Śladami wiary ojców naszych… czyli spis kapliczek z terenu gminy Głuchów” opracowała Zofia Madej.


położenie pomiędzy Łodzią a Warszawą;

uczestnictwo w Lokalnej Grupie Działania „Gniazdo”;

aktywne społeczeństwo,

sieć szkół,

o słabe strony

peryferyjne położenie Gminy;

zmniejszająca się liczba ludności;

ujemne saldo migracji wewnętrznych;

wzrastający problem spożywania alkoholu wśród młodzieży;

wzrastająca liczba osób bezrobotnych;

znaczny udział osób długotrwale bezrobotnych w ogóle zarejestrowanych;

zbyt mała ilość miejsc spotkań i zabawy;

znaczna ilość osób korzystających z pomocy społecznej;

niezadawalający poziom bezpieczeństwa na drogach, występowanie ruchu pojazdów

ciężarowych w centrach miejscowości;

niski przyrost naturalny;

ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE

o mocne strony

dobra jakość wód podziemnych;

istnienie rzek i mniejszych cieków wodnych;

udział gleb dobrej jakości obejmujących III i IV klasę bonitacyjną wynosi blisko 63%;

występowanie obszarów chronionych;

usuwanie azbestu z obszaru Gminy;

prowadzenie edukacji ekologicznej wśród uczniów;

o słabe strony

brak większych naturalnych zbiorników wodnych – jezior;

niska lesistość;

niska świadomość ekologiczna społeczeństwa;

mała liczba terenów zielonych;

TURYSTYKA, SPORT, REKREACJA

o mocne strony


występowanie przyrodniczych obszarów chronionych;

występowanie zabytków;

bogata historia i głęboko zakorzeniona kultura;

o słabe strony

brak większych naturalnych zbiorników wodnych – jezior;

brak turystycznej bazy noclegowej;

brak oferty turystycznej i dobrze zorganizowanej promocji Gminy;

w zasadzie brak szlaków turystycznych;

brak rozwoju agroturystyki;

mała liczba turystów;

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I ROLNICTWO

o mocne strony

wzrastający poziom wiedzy przedsiębiorców na temat dotacji z funduszy europejskich,

korzystanie z funduszy europejskich;

tradycje dobrej wytwórczości i przetwórstwa rolnego;

gospodarstwa rolne nastawione na sprzedaż rynkową;

dobre warunki dla rozwoju przemysłu przetwórczego na bazie rodzimych produktów rolnych;

o słabe strony

bardzo niska innowacyjność przedsiębiorstw;

brak oferty inwestycyjnej oraz dobrze przygotowanych terenów pod inwestycje;

brak podstawowej infrastruktury dla rozwoju przedsiębiorstw;

rozdrobnienie gospodarstw rolnych;

niewykorzystywanie lokalnych przewag gminy;

zahamowanie w procesie powstawania nowych podmiotów gospodarczych;

stały odpływ z terenu gminy wykfalifikowanej siły roboczej do większych miast regionu;

zła sytuacja dochodowa mieszkańców;

niedostosowanie wykształcenia do potrzeb rynku;

zły stan infrastruktury technicznej i komunikacyjnej – niewystarczająca ilość środków

na jej modernizację;

INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

o mocne strony


dobre zwodociągowanie Gminy;

dobrze zorganizowana infrastruktura łączności telefonicznej;

dobre zelektryfikowanie Gminy;

dość dobre położenie na mapie drogowej;

o słabe strony

zły stan dróg lokalnych, brak chodników, ścieżek rowerowych;

gospodarka wodno-ściekowa wymagająca uporządkowania;

brak dostępu do Internetu we wszystkich miejscowościach Gminy;

niewystarczające wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w produkcji energii elektrycznej

i cieplnej;

obiekty użyteczności publicznej wymagają modernizacji, w tym termomodernizacji;

EDUKACJA I SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE

o mocne strony

prowadzenie edukacji ekologicznej wśród uczniów;

Gimnazjum wyposażone w tablety dla uczniów;

powstanie kierunków w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych, które pozwalają wykształcić

przedsiębiorczych rolników;

dobre wskaźniki komputeryzacji w szkołach;

dostęp do bibliotek prowadzących oprócz czytelnictwa także działalność kulturalną oraz

działalność jednostek kultury i oświaty;

brak boisk, placów zabaw;

o słabe strony

niski poziom wykształcenia mieszkańców;

szerzenie się patologii wśród młodzieży – głównie alkoholizm;

POMOC SPOŁECZNA I OCHRONA ZDROWIA

o mocne strony

dobrze rozwinięta podstawowa opieka zdrowotna;

działalność Ochotniczych Straży Pożarnych;

działalność Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz Gminnej Komisji Rozwiązywania

Problemów Alkoholowych;

o słabe strony

niewystarczające wyposażenie jednostek OSP w sprzęt umożliwiający profesjonalną

i bardziej efektywną pomoc w stanach zagrożenia;


ponoszenie przez Gminę znacznych wydatków na pomoc społeczną;

niewystarczająca promocja zdrowia;

brak miejsc, w których mieszkańcy mogliby wzmacniać swoją kondycję fizyczną;

SZANSE: możliwość wykorzystania funduszy unijnych;

wsparcie przedsięwzięć innowacyjnych;

nacisk na kształcenie społeczeństwa;

dobre połączenia drogowe;

dobrze uzbrojone tereny inwestycyjne;

promocja gminy;

wykorzystanie dziedzictwa historycznego i kulturowego i budowanie w oparciu o nie

konkurencyjności Gminy;

możliwość kształcenia na odległość;

wyrównywanie szans w dostępie do edukacji;

wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii;

bliskość ośrodków akademickich w Łodzi i w Warszawie, a także w Skierniewicach;

utrzymujący się w kraju wzrost gospodarczy;

korzystne położenie – bliskość Łodzi i Warszawy;

prowadzenie działań zapobiegających szerzeniu się patologii wśród młodzieży;

zwiększenie oferty zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży;

zwiększenie bezpieczeństwa publicznego wśród mieszkańców;

ZAGROŻENIA: postępujące zjawisko globalizacji i ujednolicania;

niekorzystna i niepewna sytuacja polityczna za granicami kraju;

duża konkurencyjność w pozyskiwaniu funduszy europejskich wśród gmin;

zmieniające się warunki pogodowe, coraz częstsze występowanie podtopień, silnych wiatrów;

migracje społeczeństwa do większych miast, albo poza granice kraju;

niskie zainteresowanie terenami inwestycyjnymi;

słaby rozwój małych i średnich firm spowodowany dużymi kosztami pracy – podatki, ZUS;

brak środków finansowych na rozwój przedsiębiorstw;

skomplikowane procedury i wysokie wymagania instytucji pomocowych udzielających

wsparcia finansowego;

niska opłacalność produkcji rolnej;

bardzo duża dostępność produktów w korzystnych cenach za pośrednictwem zakupów przez

Internet;


GŁÓWNE PROBLEMY DO ROZWIĄZANIA: niewystarczająca sieć połączeń drogowych;

peryferyjne położenie względem głównych ośrodków miejskich;

zły stan dróg lokalnych;

słabe zagospodarowanie centrów miejscowości;

brak podstawowej infrastruktury służącej mieszkańcom;

występowanie niebezpieczeństw dla środowiska i ludzi;

brak podstawowej infrastruktury dla rozwoju;

brak firm o potencjale innowacyjnym;

niskie kwalifikacje ludności;

brak rozwiniętych e-usług publicznych;

rozdrobnienie gospodarstw rolnych;

wyludnianie się terenu Gminy;

patologie społeczne z przewagą alkoholizmu;

brak dostatecznej oferty kulturalnej;

bezrobocie;

3.6. Identyfikacja najważniejszych

problemów występujących na danym

obszarzePoniżej przedstawiono główne problemy Gminy Głuchów w poszczególnych sferach:

SFERA PRZESTRZENNA


- połączenia drogowe – o ile Głuchów posiada bardzo dobre i szybkie połączenie z ciągiem drogowym

S8, to występują problemy z połączeniem z autostradą A2, która położona jest na północy powiatu

skierniewickiego. Jest to o tyle kluczowe, że autostrada A2 stanowi w tym momencie najważniejszy

ciąg drogowy łączący Polskę z zachodem Europy. Ważne jest również połączenie ze Strykowem,

gdzie krzyżują się ciągi drogowe biegnące na północ Polski. Najszybsze połączenie z autostradą,

to droga powiatowa w kierunku Miasta Skierniewice. W tym momencie jej stan jest bardzo zły. Droga

ta ma priorytetowe znacznie dla powiązań ponadregionalnych Gminy Głuchów. Połączenie

stworzyłoby w Głuchowie dobre warunki do inwestowania.

- peryferyjne położenie względem głównych ośrodków miejskich – Głuchów położony jest w znacznej

odległości od Miasta wojewódzkiego, jakim jest Łódź. Dojazd do tego miasta zajmuje ponad godzinę.

Powoduje to peryferyzację Gminy. Dostęp do uczelni, infrastruktury kultury jest dla mieszkańców

bardzo trudny. Głuchów oddalony jest również o pół godziny jazdy od Skierniewic (siedziba powiatu

ziemskiego). To wszystko powoduje, że dostęp do usług publicznych na wysokim poziomie

dla mieszkańców Głuchowa jest niemożliwy. Dlatego też w Gminie należy stworzyć dobrą ofertę

sportową, kulturalną, edukacyjną, aby zapewnić wszystkim mieszkańcom dobre warunki do życia

i rozwoju.

SFERA PRZESTRZENNA

połączenia drogowe

peryferyjne położenie względem głównych ośrodków miejskich

zły stan dróg lokalnych

słabe zagospodarowanie

centrów miejscowości

wystepowanie zagrożeń

dla środowiska

i ludzi

brak podstawowej infrastruktury

służącej mieszkańcom


- zły stan dróg lokalnych – w niektórych miejscowościach drogi lokalne wymagają szybkich prac

dostosowawczych lub przebudowy. Standard zamieszkania jest zależny w znacznym stopniu

od dogodnych połączeń drogowych. W wielu miejscach konieczne jest dostosowanie profilu drogi

do zmieniającego się potoku ruchu pojazdów i jego charakteru. Brakuje chodników, bezpiecznych

przejeść dla pieszych, wydzielonych dróg rowerowych. Szczególnie ważne jest zwiększenie

bezpieczeństwa osób poruszających się po Gminie rowerami. Nie chodzi jedynie o wydzielone ciągi

rowerowe, ale zniwelowanie problemu dziur i spękań nawierzchni. Poprawy wymaga również kultura

jazdy kierowców. W miejscowościach nie stosują się oni do znaków drogowych. Chodzi szczególnie

o nadmierną prędkość na terenach zabudowanych. Większość kluczowych dróg na terenie Gminy

należy do Powiatu Skierniewickiego.

Fot. Mieszkańcy miejscowości Wysokienice udają się do pracy

Mimo szybko zwiększającej się liczby samochodów, mieszkańcy Gminy w dalszym ciągu korzystają

z rowerów (szczególnie w dni suche). Problemem jest jednak bardzo zły stan dróg na terenie Gminy.

Liczne spękania i bruzdy powodują, że jazda na rowerze staje się niebezpieczna. Rowery muszą

omijać dziury wjeżdżając na środek jezdni. Kierujący samochodami muszą zachować szczególną

ostrożność. Kluczowa jest poprawa nawierzchni dróg powiatowych ponieważ stanowią one trzon sieci

drogowej Gminy.

- słabe zagospodarowanie centrów miejscowości – problemem staje się słabe zagospodarowanie

przestrzeni w poszczególnych miejscowościach Gminy. Brakuje chodników, miejsc parkingowych,

zieleńców itp. W niektórych miejscach niezbędna staje się budowa dodatkowych punktów

oświetleniowych. Przestrzeń musi stać się przyjazna dla mieszkańców i atrakcyjna

dla przyjeżdżających do Gminy.

- brak podstawowej infrastruktury służącej mieszkańcom – w poszczególnych miejscowościach nie

rozwiązano problemu gospodarki wodno-ściekowej. Braki w tym zakresie są odczuwalne

przez wszystkich mieszkańców. Problem ten dotyka również sfery gospodarczej, ponieważ

bez rozwiązania problemu gospodarki ściekowej, rozwój większych przedsiębiorstw na terenie Gminy


jest niemożliwy. Spada konkurencyjność Gminy kosztem np. Rawy Mazowieckiej. Konieczna jest

budowa kolejnej, nowoczesnej oczyszczalni ścieków w miejscowości Michowice.

- występowanie niebezpieczeństw dla środowiska i ludzi – droga krajowa przebiegająca przez Gminę

Głuchów powoduje liczne niebezpieczeństwa dla ludzi i środowiska naturalnego. W Ochotniczych

Strażach Pożarnych brakuje nowoczesnego sprzętu, który mógłby być użyty w sytuacjach

nadzwyczajnych. Chodzi również o skuteczną reakcję w nadzwyczajnych stanach pogodowych.

SFERA GOSPODARCZA


- brak podstawowej infrastruktury dla rozwoju przedsiębiorstw – jak już zaznaczono w sferze

przestrzennej, brak rozwiniętej sieci kanalizacji powoduje, że rozwój nowych, dużych przedsiębiorstw

jest niemożliwy.

- brak firm o potencjale innowacyjnym – brakuje firm innowacyjnych z rodzimym kapitałem. Gmina

ma charakter typowo wiejski, co powoduje, że gospodarka jest całkowicie uzależniona od popytu

na owoce i warzywa. Zamknięcie rynków wschodnich, czy inne zmiany na rynkach światowych

(np. zmniejszenie dopłat dla produkcji rolnej) spowoduje całkowity upadek lokalnej gospodarki.

Pojawią się problemy z miejscami pracy w dziedzinach nierolniczych. Firmy o potencjale

innowacyjnym łatwo dostosowują się do rynku i są mniej wrażliwe na zmiany koniunktury na rynkach

światowych.

- niskie kwalifikacje ludności – niski wskaźnik osób z wykształceniem średnim i wyższym powoduje,

że ludność podejmuje prace w zawodach niewymagających wysokich kwalifikacji. Niestety są to nisko

płatne miejsca pracy i również bardzo wrażliwe na zmianę koniunktury. Problemem jest także brak

chęci do dokształcania się przez osoby dorosłe. Dlatego też należy upowszechniać naukę przez całe

życie we wszystkich grupach wiekowych.

- brak rozwiniętych e-usług publicznych – Gmina nie posiada systemu e-usług publicznych, co może

zniechęcać inwestorów do rozwoju nowych przedsiębiorstw. Problemem jest też bardzo mała

dostępności Internetu w niektórych miejscowościach Gminy (Janisławice i okolice).

SFERA GOSPODARCZA

brak podstawowej infrastruktury dla rozwoju

przedsiębiorstw

brak firm o potencjale

innowacyjnym

niskie kwalifikacje

ludności

brak rozwiniętych

e-usług publicznych

rozdrobnienie gospodarstw

rolnych


- rozdrobnienie gospodarstw rolnych – wiele gospodarstw rolnych z terenu Gminy to gospodarstwa

małe o braku specjalizacji. Będą one traciły na znaczeniu, a ludność będzie poszukiwała pracy poza

rolnictwem. Konieczne staje się unowocześnienie lokalnych gospodarstw lub kreowanie nisz

rynkowych w obszarze rolnictwa czy ogrodnictwa.

SFERA SPOŁECZNA

- wyludnianie się terenu Gminy – problemem staje się migracja osób młodych oraz starszych (głównie

do 40 roku życia) z Gminy. Osoby te poszukują lepszych warunków życia i pracy w większych

miastach regionu (głównie w Łodzi i w Warszawie). Bardzo często mieszkańcy opuszczają Gminę

i udają się poza granice Polski. Wyróżniamy dwa rodzaje migracji. Pierwsza z nich to migracja typowo

zarobkowa. Wyjeżdża jeden z członków rodziny pozostawiając dzieci i małżonka. W tym przypadku

często dochodzi do załamania funkcji rodziny i problemów na tym tle. Cierpią głównie dzieci,

dla których rozwoju bardzo ważna jest obecność obojga rodziców. Drugi typ migracji to migracja

na stałe. Gminę opuszczają całe rodziny lub osoby młode, które nie założyły jeszcze rodziny.

Problemem w tym przypadku jest osłabienie potencjału rozwojowego Gminy. Jako powód migracji

w każdym przypadku podawany jest brak pracy i możliwości rozwoju.

SFERA SPOŁECZNA

wyludnianie się terenu

Gminy

patologie społeczne z przewagą alkoholizmu

brak dostatecznej

oferty kulturalnej

bezrobocie


- patologie społeczne z przewagą alkoholizmu – głównym problemem mieszkańców jest problem

alkoholizmu. Problem z narkotykami lub innymi używkami pojawia się sporadycznie. Po alkohol

sięgają coraz młodsi mieszkańcy Gminy, kopiując w większości przypadków zachowania starszych.

Wśród osób starszych nie sposób nakreślić konkretnej grupy, która miałaby szczególny problem

z alkoholem. Raczej częściej są to mężczyźni. W Gminie brakuje infrastruktury kultury, sportowej,

rekreacyjnej, która mogłaby stać się konkurencją dla nadmiernego spożywania tej używki.

- brak dostatecznej oferty kulturalnej –Konieczna jest odnowa typowej kultury regionu i popularyzacja

jej wśród osób młodych. Przekazywanie tradycji jest bardzo ważnym elementem kształtowania

lokalnej świadomości

i dumy.

- bezrobocie – jednym z podstawowych problemów lokalnych jest bezrobocie. W Gminie Głuchów

dotyczy ono głównie kobiet. Bardzo często posiadają one niskie kwalifikacje, co uniemożliwia

im znalezienie pracy. Łatwiej jest mężczyznom, którzy to szybciej podejmą prace w sektorach takich

jak budownictwo, czy rolnictwo. Zaznaczyć należy również, że w Gminie istnieje rozwinięta szara

strefa, co nieco zaciemnia statystykę. Wiele osób podejmuje prace sezonowe. Pracodawcy

nie rejestrują pracowników, nie opłacają im należnych składek ZUS.

4. Prognoza rozwoju gminy do roku 2030Prognoza rozwoju jest ważnym elementem każdej Strategii. Na podstawie danych z otoczenia

pozwala przewidzieć zmiany w bliskiej i odległej przyszłości. Stanowi ważną funkcję poznawczą, która

ma poprawić jakość programowania rozwoju. Kraje na świecie używają prognoz często i stworzyły

własny warsztat w tym zakresie. Prognoza jest oparta na danych i opinii wielu ekspertów. Dlatego

też prognozy w większej części są trafne i należy zwracać uwagę na ich tezy.

Największym problemem Europy i świata do roku 2030 będzie energia. Spowodować to może

problemy gospodarcze, które bezpośrednio dotkną Gminę. Głównym zagrożeniem są niekontrolowane

wahania cen energii, które destabilizować mogą prowadzenie małej działalności gospodarczej.

Problemem jest niestabilność polityczna wschodniej części naszego kontynentu, a szczególnie

wprowadzanie autorytarnych rządów w Rosji. Uzależnienie Polski od źródeł energii z Rosji powoduje,

że kraj ten może sterować cenami i dostawami energii, kierując się przesłankami politycznymi.

Dlatego też Gmina musi w okresie do 2022 roku zoptymalizować efektywność energetyczną obiektów

publicznych oraz przekonać do tego również swoich mieszkańców. Dobrym pomysłem jest

zastosowanie odnawialnych źródeł energii, czy innych instalacji wykorzystujących odnawialne źródła

energii. Ceny tych instalacji spadają, a ich efektywność rośnie. Do tego dochodzi możliwość

dotowania takich rozwiązań przez Unię Europejską i fundusze krajowe. Najbardziej perspektywicznym


rynkiem jest fotowoltaika. Produkcja prądu z energii słońca może stać się tanim i efektywnym

sposobem niezależności energetycznej. Zapewnienie budynkom publicznym pełnej efektywności

energetycznej pozwoli Gminie na oszczędności i stabilizację budżetową w kolejnych latach. Władze

Gminy muszą jednak również przekonać mieszkańców do zasadności takich inwestycji. Dlatego

potrzebne są akcje promocyjne, tłumaczące znaczenie problemu i oszczędności dla gospodarstw

domowych.

Wielkie przeobrażania nastąpią w edukacji. Do roku 2030 książki i podręczniki dostępne będą w wersji

elektronicznej na urządzenia typu tablet lub czytnik e-ink. W Stanach Zjednoczonych 90% książek

sprzedaje się tylko w wersji elektronicznej na te urządzenia. To samo czeka nasz kraj i uczniów

lokalnych szkół, którzy jak najszybciej muszą poznać zalety takich rozwiązań. Z rynku znikną

tradycyjne księgarnie. Większość książek, czasopism będzie wydawanych tylko w wersji

elektronicznej. Reorganizację czekają więc biblioteki szkolne. Większość lektur już dzisiaj jest

dostępnych bez opłat w wersji elektronicznej. Biblioteki staną się bardziej wirtualne, co pomoże

w dostępie do treści. Zoptymalizowany zostanie również proces edukacji z naciskiem

na ukierunkowanie w danych dziedzinach. Gmina już dzisiaj musi przygotować się na te zmiany.

Chodzi szczególnie o doskonalenie umiejętności nauczycieli w kierunku zmieniającego się świata.

To od nauczycieli zależy, jak uczniowie będą korzystać z wytworów społeczeństwa informacyjnego.

W dalszym ciągu problemem będzie zbyt mała ilość osób z wykształceniem technicznym i rolniczym.

Może to powodować zastój w gospodarce i utratę konkurencyjności lokalnych przedsiębiorstw. Gmina

powinna więc zintensyfikować współpracę z Zespołem Szkół Ponadgimnazjalnych w Głuchowie.

U dzieci i młodzieży rosnąć będzie problem chorób kręgosłupa i wad postawy. Zmienia się styl życia,

a ciało człowieka nie jest do niego przystosowane. Konieczna jest więc ciekawa baza sportowo-

rekreacyjna i bogactwo zajęć pozalekcyjnych dla dzieci.

Pogłębiać się będzie problem dysproporcji w dostępie do edukacji na wszystkich poziomach. Dzieci

osób o wyższych dochodach będą uczęszczać na zajęcia pozalekcyjne, korzystać z bogatej oferty

kulturalnej i rozrywkowej. Będą mogły również kontynuować edukację na studiach wyższych. Dzieci

osób mniej zamożnych nie będą mogły uczęszczać na zajęcia dodatkowe, a koszty utrzymania

podczas studiów w mieście mogą przerosnąć możliwości rodzin. Aby przeciwdziałać tym tendencjom,

należy zaoferować w Gminie ciekawą i urozmaiconą ofertę zajęć pozalekcyjnych dla dzieci

i młodzieży. Przemyśleć należy również program pomocy biednej młodzieży w kontynuowaniu

edukacji na poziomie wyższym.

Fundusze Unii Europejskiej mogą prowadzić do powstania nowych, małych i średnich przedsiębiorstw

na terenie Gminy. Proces ten będzie jednak miał charakter powolny i nie należy się liczyć z silnym

wzrostem ilości firm na terenie Gminy Głuchów. Problemem cały czas jest silna migracja osób

z wyższym wykształceniem. To zahamuje proces.


Gospodarka po roku 2014 wykazywać będzie ciągły wzrost, co spowodowane będzie m.in. dopływem

nowych funduszy unijnych do naszego kraju. Jednak lata 2023 – 2027 mogą przynieść recesję.

Fundusze unijne, poza pozytywnymi aspektami ich wykorzystania, mają również wady. Firmy

dostosowują się do potrzeb rynku. Inwestują w nowy sprzęt, ludzi. Jednak koniec dotacji UE oznaczać

będzie spadek inwestycji, głównie komunalnych. Firmy uzależniają się od dopływu funduszy unijnych

i bez nich trudno im będzie funkcjonować. Problem odczują głównie przedsiębiorstwa budowalne,

których wiele zlokalizowanych jest na terenie Gminy Głuchów. To tutaj spadek ilości miejsc pracy

będzie najbardziej dotkliwy. Wiele osób o niższym wykształceniu znajduje pracę właśnie

w tym sektorze. Po roku 2023 wzrośnie bezrobocie wśród osób o najniższych kwalifikacjach. Dlatego

należy podjąć środki, aby uniknąć negatywnych skutków procesu. Osoby takie już dzisiaj powinny

wziąć udział w kursach dokształcających. Osobom o najniższych kwalifikacjach bardzo trudno będzie

również znaleźć pracę w modernizujących się przedsiębiorstwach. Wzrastać będzie innowacyjność

polskich firm, co spowoduje zmniejszenie zapotrzebowania na pracowników. Optymalizacja procesów,

komputeryzacja oraz wprowadzenie inteligentnych urządzeń pozwoli zaoszczędzić koszty – głównie

pracownicze. Pracę zdobędą głównie pracownicy z dobrymi kwalifikacjami.

Należy zwrócić szczególną uwagę na rynek żywności ekologicznej. Rynek ten, dotychczas niszowy

i ekskluzywny, charakteryzuje się wyjątkowo dynamicznym wzrostem, zwłaszcza na tle innych

segmentów spożywczych. To właśnie wzrost sprzedaży żywności ekologicznej oraz poziom rozwoju

tego segmentu w Polsce powodują, że zainteresowali się nim zarówno mali detaliści, jak również sieci

marketów. Wszystko wskazuje na to, że wzrost sprzedaży zostanie utrzymany przez najbliższe kilka

lat, a niewykluczone są także wzrosty o ponad 50%, co pokazują zagraniczne przykłady. W Polsce

na 1 milion mieszkańców przypada 13 sklepów z żywnością ekologiczną. W Niemczech ten wskaźnik

wynosi 194, a w Czechach 46. W Polsce funkcjonują 3 istotne kanały sprzedaży żywności

ekologicznej: tradycyjne eko sklepy i sklepy z tzw. „zdrową żywnością”, supermarkety wydzielające

tzw. „eko wyspy” oraz handel internetowy. Gmina i producenci mogą wykorzystać tę szansę.

Produkcja niszowych produktów tradycyjnych może pomóc Gminie w rozwoju małej

przedsiębiorczości. Już dzisiaj w Gminie wyrabia się tradycyjną i ekologiczną żywność.

Turystyka w Gminie nie będzie gałęzią gospodarki generującą miejsca pracy i dochody dla ludności.

Gmina nie jest miejscem o dużych walorach turystycznych. Istnieją ciekawe miejsca, krajobrazy,

zabytki, jednak nie przyciągną one znacznej ilości turystów. Szansą mogą być tylko małe

gospodarstwa rolne, które poza miejscami noclegowymi zapewnią dobre, tradycyjne jedzenie

lub uzupełnią ofertę o sprzedaż lokalnych produktów. W kolejnych latach wyjazdy Polaków staną się

bardziej intensywne, lecz będą oni wybierać raczej kierunki zagraniczne. Turystyka weekendowa nie

będzie się rozwijać. Całości dopełnia bardzo słaba oferta turystyczna województwa łódzkiego w ogóle.

W ostatnich latach obserwujemy intensywne i groźne zjawiska pogodowe, które są spowodowane

zmianami klimatu. Naukowcy osiągnęli konsensus, że ocieplenie jest wynikiem wzrastającego

poziomu gazów cieplarnianych, emitowanych do atmosfery w wyniku niekontrolowanej działalności


ludzkiej. Te nieoczekiwane fluktuacje aury oraz siła działających żywiołów zaczynają zagrażać

lub w znaczny sposób wpływać na różne sfery rozwoju regionalnego oraz wręcz rozwoju

gospodarczego. W sprawozdaniu „Climate change, impacts and vulnerability in Europe 2012”

(„Zmiany klimatu, ich skutki i podatność na nie w Europie 2012”) stwierdzono, że w całej Europie

obserwuje się podwyższenie średnich temperatur, a także zmniejszenie ilości opadów w regionach

południowych i zwiększenie ilości opadów w Europie Północnej.

Choć dostępność wody dla rolnictwa może się zmniejszyć w Europie Południowej, warunki uprawy

mogą się polepszyć na innych obszarach (m.in. w Polsce). Okresy wegetacji niektórych upraw

w Europie uległy wydłużeniu i przewiduje się, że ta tendencja się utrzyma, wraz z ekspansją upraw

ciepłolubnych w wyższych szerokościach geograficznych. Jednak wydajność w przypadku niektórych

upraw ma się zmniejszyć z powodu upałów i susz. Wzrost średniej temperatury powoduje

zmniejszenie zapotrzebowania na energię w celach grzewczych, co skutkuje oszczędnością energii.

Jednak należy to rozważać w kontekście większego zapotrzebowania na energię niezbędną

do chłodzenia podczas cieplejszych okresów letnich.

W Gminie Głuchów należy przygotować się na nagłe zjawiska pogodowe takie jak burza, porywisty

wiatr. W tym celu przeorganizować należy działanie służb ratowniczych. Wystąpią częstsze pożary

lasów, domostw. Więcej akcji dotyczyć będzie likwidacji skutków nagłych zjawisk meteorologicznych.

Rosnąć będzie również ruch pojazdów, co doprowadzi do większych zagrożeń dla środowiska. Służby

ratownicze Gminy muszą więc posiadać sprawne pojazdy ratunkowe o wielu zastosowaniach.

5. Cele ogólne i szczegółowe rozwoju

danego obszaruGłównym celem rozwoju Gminy Głuchów, jest:

Zapewnienie mieszkańcom wysokiego poziomu życia poprzez wpływ na rozwój przedsiębiorstw,

zapobieganie bezrobociu, tworzenie przyjaznych warunków zamieszkania, ochronę zdrowia

i bezpieczeństwa oraz zwiększenie dostępu do infrastruktury publicznej.

Cel główny przekłada się na cele strategiczne, a te na cele cząstkowe:

Cel strategiczny I


Wspieranie i rozwój przedsiębiorczości przy wykorzystaniu lokalnych specjalizacji i tradycji.

Cel strategiczny będzie osiągnięty m.in. poprzez

a. inwestycje w infrastrukturę techniczną (głównie poprzez budowę nowoczesnej oczyszczalni

ścieków wraz z siecią kanalizacji sanitarnej, infrastrukturę drogową),

b. wsparcie dla rozwoju elektrowni wykorzystujących odnawialne źródła energii,

c. pobudzenie przedsiębiorczości wśród mieszkańców Gminy,

d. wsparcie rozwoju rolnictwa opartego o innowacje,

e. tworzenie dogodnych warunków i wsparcie dla nowopowstających przedsiębiorstw,

f. pozyskanie nowych, zewnętrznych inwestycji poprzez budowę dobrego wizerunku Gminy,

g. rozwój rynku produktów regionalnych wytworzonych na terenie Gminy we współpracy

z organizacjami pozarządowymi (m.in. z Lokalną Grupa Działania „Gniazdo”),

h. promocję wykształcenia technicznego pośród dzieci i młodzieży,

i. rozwój infrastruktury informatycznej (niwelowania tzw. „białych plam” w dostępie do Internetu)

oraz e-usług publicznych,

j. dywersyfikację działalności gospodarczej opartej na rolnictwie.

Bardzo ważnym elementem rozwoju jest rozwój infrastruktury technicznej, w tym głównie drogowej

i kanalizacyjno-wodociągowej. Gmina powinna zadbać o stworzenie sieci dróg, które połączą

ją z siecią dróg wojewódzkich i krajowych. Sprawna sieć drogowa to magnes dla inwestorów. Drugim

takim magnesem jest sprawna sieć kanalizacyjno-wodociągowa. A trzecim posiadanie terenów

uzbrojonych pod inwestycje.

Dla Gminy Głuchów kluczowe jest udrożnienie przepływu towarów pomiędzy dwoma kluczowymi

ciągami drogowymi – S8 a autostradą A2. Ciągami kluczowymi są więc w tym przypadku drogi

powiatowe, których przebudowa jest konieczna. W bardzo złym stanie znajduje się droga powiatowa

łącząca Głuchów ze Skierniewicami. Powoduje to, że dogodniejszym połączeniem jest to do Rawy

Mazowieckiej i ciągu drogi S8. Dlatego też należy podjąć działania we współpracy ze Starostwem

Powiatowym w Skierniewicach, w celu udrożnienia przypływu towarów i osób drogą powiatową

do Skierniewic. Wsparcia wymagają również poszczególne ciągi drogowe łączące miejscowości

wiejskie z centrum Gminy – miejscowością Głuchów. W tym przypadku kluczowa staje się również

przebudowa dróg powiatowych. Podczas przebudowy dróg należy szczególną uwagę zwrócić na ruch

rowerowy, który w Gminie jest duży. Zapewnienie bezpieczeństwa wszystkim użytkownikom ruchu

musi być wzięte pod uwagę już na etapie projektowania.

Dla rozwoju przedsiębiorczości bardzo ważna jest budowa sprawnej sieci wodno–kanalizacyjnej.

Dlatego też priorytetem staje się budowa oczyszczalni ścieków wraz z siecią kanalizacji sanitarnej.

Podczas projektowania należy bardzo skrupulatnie przeprowadzić analizę wariantów oraz

ekonomicznego uzasadnienia budowy poszczególnych odcinków. Do sieci kanalizacji sanitarnej

podłączone będą miejscowości o ścisłej zabudowie. Gospodarstwa rozproszone muszą być wspierane


poprzez pomoc w uzyskaniu dofinansowania na przydomowe oczyszczalnie ścieków. Budowa nitek

kanalizacyjnych do pojedynczych domów będzie nieuzasadniona ekonomicznie i technologicznie.

Podstawą tworzenia innowacyjnej gospodarki jest jednak wykształcenie. W gminie brakuje osób

z wykształceniem technicznym. Dlatego też nie jest możliwy rozwój działów gospodarki opartych

na wiedzy. Gmina przeprowadzi program zachęcający do nauki w zawodach technicznych. Bardzo

ważna jest również zdolność do samokształcenia. W działaniach rozwojowych, Gmina będzie kreować

postawy edukacyjne wśród młodszych i starszych jej mieszkańców.

W ten sposób wsparte zostaną również gospodarstwa rolne, sadownicze. Dopływ młodych,

nowoczesnych rolników jest koniecznością, aby zachować pożądaną dochodowość tych gospodarstw.

Liczyć się jednak należy, że nastąpi dalszy odpływ osób zatrudnionych w rolnictwie. Rozwój

przedsiębiorczości ma im zapewnić nowe miejsca pracy.

Aby rozwój gospodarki był możliwy konieczny staje się rozwój technik społeczeństwa informacyjnego.

W wyniku realizacji Strategii wszyscy mieszkańcy Gminy muszą uzyskać pełny dostęp do Internetu.

W tym samym czasie konieczny staje się rozwój e-usług publicznych. Każdy mieszkaniec Gminy

będzie mógł załatwić wszystkie formalności w Urzędzie bez wychodzenia z domu. Nie można

zapomnieć o szkoleniu osób w obsłudze e-urzędu.

Dopływ nowych firm do Gminy będzie możliwy pod warunkiem zbudowania spójnej polityki informacji

i promocji. Gmina znajduje się w otoczeniu konkurencyjnym, gdzie inne gminy również szukają

rozwiązań jak przyciągnąć nowe inwestycje. Konieczna jest budowa przyjaznego wizerunku Gminy

Głuchów.

Cel strategiczny II

Poprawa warunków życia mieszkańców Gminy Głuchów poprzez ochronę zdrowia, zapewnienie

bezpieczeństwa publicznego, socjalnego, edukację, oświatę i sport

w szczególności poprzez:

a. rozwój innowacyjnych form edukacji,

b. promocję edukacji przez całe życie,

c. wsparcie dla edukacji przedszkolnej,

d. ochronę zdrowia i bezpieczeństwa mieszkańców, w tym bezpieczeństwa socjalnego,

e. kreowanie rozwoju organizacji pozarządowych,

f. zapewnienie mieszkańcom dostępu do nowoczesnych form przekazu informacji

w szczególności do Internetu,

g. pomoc specjalistów (psycholog, logopeda, szkolne ośrodki kwariery),

h. rozwój nowoczesnej bazy ratownictwa w OSP.


Najważniejszym elementem rozwoju Gminy jest edukacja. Gwałtowny rozwój cywilizacji obliguje

do poszukiwania nowych ścieżek edukacyjnych, które mają ułatwić mieszkańcom funkcjonowanie

w zmieniającej się rzeczywistości. Wymaga to kompleksowego i rzetelnego przyjrzenia się obecnemu

systemowi nauczania, modyfikowania go, dodawania nowatorskich pomysłów i rozpatrywania

napotykanych problemów. Umożliwi to uczniom lepszy start na rynku pracy i osiągnięcie zawodowych

sukcesów. Konieczne jest zatem przygotowanie człowieka już w okresie edukacji szkolnej do życia

w zmieniającym się środowisku. Wymaga to wyposażenia go w uniwersalne i zarazem elastyczne

kompetencje cywilizacyjne, takie jak: zdolność do przyjmowania nowości, do innowacyjności,

otwartość. Obecnie promuje się pogląd o konieczności edukacji nowoczesnej, odrzucającej stare,

skostniałe sposoby nauczania. Nauka stała się stymulatorem wzrostu gospodarczego, przeobrażeń

społecznych, kulturowych, światopoglądowych itp. Wraz z powstaniem społeczeństwa informacyjnego,

zadaniem edukacji szkolnej stało się przygotowanie uczniów do kreatywnego uczestnictwa w kulturze

oraz wartościowego wykorzystywania nowych możliwości nauki, pracy i życia w cywilizacji

informacyjnej. Placówki oświatowe w Głuchowie mają nie tylko przekazywać wiedzę i umiejętności,

ale także inspirować postawę twórczą, uczyć samodzielnego działania, zachęcać do samokształcenia.

System edukacji w Głuchowie ma kształcić ludzi zaradnych, prężnych, inteligentnych, odpornych

na stres, mobilnych, elastycznych, otwartych, kreatywnych, nastawionych na odnoszenie sukcesów.

Szczególnym wsparciem powinna zostać objęta edukacja przedszkolna. Nikt już dziś nie ma

wątpliwości, że dzieci, które uczęszczały do przedszkola, są lepiej przygotowane do szkolnych

wyzwań. Osiągają wyższe wyniki w nauce i szybciej adaptują się do nowych warunków. Z badań

prowadzonych od kilkudziesięciu lat w krajach wysoko rozwiniętych wynika, że pozytywne efekty

wczesnej edukacji przynoszą nie tylko bezpośrednie korzyści dziecku i jego rodzicom, ale mają

również charakter długoterminowy, cenny społecznie i ekonomicznie. Okres od urodzenia do szóstego

roku życia jest kluczowy dla ludzkiego mózgu, który rozwija się szybciej niż pozostałe części

organizmu. W tym czasie kształtują się główne kompetencje poznawcze i podstawy prawidłowego

rozwoju osobowości.

Realizacja Strategii ma przyczynić się do wspierania przemian demokratycznych w Gminie poprzez

wskazanie roli i znaczenia władz samorządowych, organizacji pozarządowych i przedsiębiorców

w kształtowaniu rozwoju lokalnego i regionalnego. Długofalowym efektem będzie zwiększenie

poziomu współpracy między podmiotami sektora publicznego i prywatnego, wzrost przedsiębiorczości,

jak również umocnienie potencjału instytucjonalnego organizacji partnerskiej w Gminie.

Elementem Strategii jest też zapewnienie bezpieczeństwa wszystkim mieszkańcom Gminy Głuchów.

Coraz częściej zdarzają się sytuacje pogodowe, które zagrażają życiu i zdrowiu ludzi. Na drogach

Gminy dochodzi do wypadków. Dlatego koniecznością jest unowocześnienie bazy Ochotniczych

Straży Pożarnych.

Cel strategiczny III


Ochrona środowiska przyrodniczego i kształtowanie ładu przestrzennego

poprzez:

a. poprawę stanu otaczającego środowiska naturalnego,

b. wykorzystanie odnawialnych źródeł energii,

c. zwiększenie efektywności energetycznej obiektów budowlanych,

d. zachowanie walorów środowiska naturalnego,

e. dbanie o ład przestrzenny i jego funkcjonalność dla wszystkich mieszkańców gminy,

f. poprawę zdrowotności mieszkańców.

W ramach celu operacyjnego wspierane będą przede wszystkim przedsięwzięcia infrastrukturalne

w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami komunalnymi, ochrony przyrody,

ochrony przeciwpowodziowej oraz nadzwyczajnych zagrożeń środowiska. Wspierane będą również

działania w zakresie ochrony powietrza, w szczególności na obszarach przekroczeń dopuszczalnych

stężeń zanieczyszczeń oraz działania dostosowujące małe i średnie przedsiębiorstwa do wymogów

ochrony środowiska.

Ważnym elementem rozwoju jest pełne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE). Chodzi

zarówno o obiekty publiczne jak i mieszkańców prywatnych. Poprawiona zostanie ogólna efektywność

energetyczna obiektów publicznych. Objęte zostaną one pracami termomodernizacyjnymi,

wymienione zostanie źródło ciepła na wysokosprawne. Gmina promować będzie wykorzystanie OZE

oraz efektywność energetyczną wśród mieszkańców. Nastąpi poprawa jakości powietrza poprzez

zmniejszenie emisji zanieczyszczeń oraz gazów cieplarnianych do powietrza, pochodzących

z indywidualnego ogrzewania mieszkań, procesów przemysłowych i energetyki.

Ochrona środowiska, w tym w szczególności zasobów wodnych, ma kluczowe znaczenie

dla zachowania możliwości prowadzenia produkcji rolniczej oraz dla poprawy jakości życia

na obszarze Gminy. Ekstensywne metody produkcji stosowane przez większość gospodarstw

indywidualnych warunkują zachowanie wielu gatunków roślin i zwierząt oraz specyficznych siedlisk,

które stały się rzadkie lub przestały istnieć w krajach o intensywnym rolnictwie. Promowane będzie

rolnictwo ekologiczne.


Cel strategiczny IV

Odnowa wsi - pielęgnacja kultury i dziedzictwa historycznego

poprzez:

a. zachowanie stanu dziedzictwa kulturalnego oraz jego promocja w skali ponadlokalnej

i międzynarodowej,

b. podjęcie działań na rzecz podniesienia świadomości kulturalnej mieszkańców,

c. podniesienie jakości życia i pracy na wsi.

Efektem Strategii ma być uruchomienie trwałego i samopodtrzymującego się rozwoju społeczności

wiejskich na obszarze Gminy, z założeniem oddziaływania na bliższe i dalsze obszary wiejskie,

poprzez promieniowanie najlepszych wzorców odnowy wsi. Założeniem jest położenie nacisku

na jakość procesu odnowy wsi i jego wsparcia tak, aby modelowe wzorce odnowy wsi i najlepsze

sołectwa mogły skutecznie oddziaływać na sąsiednie i dalsze obszary wiejskie Gminy i powiatu.

Zakładane przedsięwzięcia z zakresu odnowy wsi można podzielić na dwie grupy

- tzw. przedsięwzięcia nieinwestycyjne i inwestycyjne. Pierwsza grupa polega na realizacji niezbyt

na ogół kosztownych projektów, których celem jest integracja społeczności wiejskiej, przywrócenie

zapomnianych świąt oraz tradycji, promocja wsi, spotkania mieszkańców oraz organizowanie różnego

rodzaju imprez na wsi. Grupa druga koncentruje się na realizacji projektów inwestycyjnych.

Przykładem drugiego rodzaju przedsięwzięć będzie tworzenie muzeów wiejskich, odnowa centrów wsi

czy organizacja miejsc spotkań dla mieszkańców.

Efektem jest rozwój życia społecznego i kulturalnego wsi w oparciu o powiększaną i waloryzowaną

infrastrukturę społeczną, wzrost poczucia tożsamości i pielęgnowanie dziedzictwa kulturowego,

poprawa i nowe kształtowanie warunków życia również w sferze infrastruktury technicznej.

6. Zadania zmierzające do poprawy

sytuacji na danym obszarzeZadania zmierzające do poprawy sytuacji na danym obszarze wymieniono w podrozdziałach poniżej.

Opis zadań znajduje się w rozdziale 7. Realizacja zadań.


6.1. Zmiany w strukturze gospodarczej

obszaru Budowa hali sportowej w Głuchowie

Stworzenie przyjaznej przestrzeni inwestycyjnej między Łodzią a Warszawą poprzez

przebudowę układu komunikacyjnego w powiecie rawskim, skierniewickim i tomaszowskim

Przebudowa dróg na terenie Gminy Głuchów

E - urząd

6.2. Zmiany w sposobie użytkowania

terenu Zagospodarowanie przestrzeni publicznej wokół szkół

Budowa hali sportowej w Głuchowie

6.3. Rozwój systemu komunikacji

i infrastruktury Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie Gminy Głuchów poprzez budowę

oczyszczalni ścieków w Michowicach oraz sieci kanalizacji sanitarnej

Adaptacja budynku po szkole rolniczej na cele kulturalne i edukacyjne

Zagospodarowanie przestrzeni publicznej wokół szkół

Zwiększenie efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej

Niwelowanie różnic w dostępie do Internetu





E - urząd

Unowocześnienie bazy ratownictwa w Gminie Głuchów

Urządzenie centrów miejscowości

Wymiana sieci wodociągowej w Głuchowie


6.4. Poprawa stanu środowiska Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie Gminy Głuchów poprzez budowę








6.5. Poprawa stanu środowiska

kulturowego Adaptacja budynku po szkole rolniczej na cele kulturalne i edukacyjne




Promocja Gminy Głuchów

6.6. Poprawa warunków i jakości życia

mieszkańców Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie Gminy Głuchów poprzez budowę


Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii – budowa farm wiatrowych.

Zastosowanie kolektorów słonecznych i ogniw fotowoltaicznych do ogrzewania oraz

wytwarzania energii elektrycznej w budynkach użyteczności publicznej oraz budynkach

mieszkalnych. .



Modernizacja budynków szkolnych w celu podniesienia standardu nauczania a także ich

dostosowania do nowych wymagań i potrzeb edukacyjnych.








E - urząd





7. Realizacja zadań

7.1. Planowane zadania inwestycyjne

w okresie 2014 – 2022

Nazwa projektu

Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie Gminy Głuchów poprzez budowę


Opis projektu

Przewiduje się budowę nowoczesnej oczyszczalni ścieków w Michowicach wraz z siecią kanalizacji

sanitarnej obejmującą nieskanalizowane dotychczas miejscowości. Docelowo oczyszczalnia

obsługiwać ma teren całej Gminy Głuchów.

Kanalizacja sanitarna będzie wybudowana w miejscach ścisłej zabudowy. Dokładny zasięg sieci

kanalizacji sanitarnej będzie zweryfikowany podczas analizy finansowo-ekonomicznej. Tereny

rozproszone, gdzie budowa kanalizacji będzie niezasadna, zostaną w miarę możliwości objęte

programem budowy oczyszczalni przydomowych.

Szacowane koszty

Szacowany koszt projektu to 40 mln PLN.

Planuje się pozyskanie dotacji z EFRR w wysokości 85% kosztów projektu

Wkład EFRR – 34 000 000,00 PLN

Wkład własny Gminy Głuchów – 6 000 000,00 PLN


Szacowana data realizacji

Planuje się realizację projektu w latach 2016 - 2020.

Wpływ na realizację Strategii

Projekt pozwoli zwiększyć liczbę przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie Gminy Głuchów.

Zwiększy się tym samym liczba miejsc pracy. Polepszą się warunki życia w obszarze realizacji

projektu. Projekt wpłynie również na zmniejszenie ilości ścieków uwalnianych do środowiska w

sposób niekontrolowany.

Wskaźniki osiągnięcia celów

- liczba przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie Gminy,

- spadek bezrobocia,

- wzrost cen działek na terenie Gminy,

- wzrost średnich dochodów gospodarstw domowych,

- zwiększenie jakości środowiska naturalnego.

Projekty uzupełniające

Aby osiągnąć cele projektu konieczna jest realizacja projektów komplementarnych realizowanych

m.in. ze środków EFRR i EFS:

1. Edukacja ekologiczna – projekt ma ukazać mieszkańcom wagę problemu ochrony

środowiska.

2. Rozwój sieci dróg zapewniających rozwój przedsiębiorczości.

Nazwa projektu


Opis projektu

Gmina Głuchów posiada unikalną w skali kraju kulturę i obrzędy. Dlatego też przewiduje się odnowę

i promocję tej tradycji. Konieczne jest stworzenie miejsca spotkań, gdzie mieszkańcy i turyści

poznawać będą piękno tutejszej kultury. Dlatego zaadaptowany zostanie na te cele budynek po

byłej szkole rolniczej.

Szacowane koszty

Szacowany koszt projektu to 1,5 mln PLN.



Wkład własny Gminy Głuchów – 225 000,00 PLN


Planuje się realizację projektu w roku 2017


Dzięki realizacji projektu nastąpi odnowa lokalnej tradycji i kultury. Mieszkańcy chętniej będą

uczestniczyli w zajęciach kulturalnych. Gmina stanie się przyjazna i ciekawa dla turystów

zainteresowanych lokalnymi tradycjami. Odnowa tradycji ma również duży wpływ na promocję


lokalnych przedsiębiorstw, które opierają swoją działalność o lokalne wyroby.



- odnowa kultury lokalnej,

- większy udział mieszkańców korzystających z kultury.




1. Promocja Gminy i jej kultury

2. Współpraca z Lokalną Grupa Działania „Gniazdo”

Nazwa projektu


Opis projektu

W poszczególnych miejscowościach Gminy brakuje przestrzeni publicznej przeznaczonej na sport

i rekreację. Planuje się zatem odnowę przestrzeni w celu utworzenia boisk przy szkołach.

Szacowane koszty

Szacowany koszt projektu to około 1 mln PLN.


Wkład EFRR 850 000,00 PLN



Planuje się realizację projektu w latach 2015 – 2016


Projekt upowszechni w Gminie sport i rekreację. Mają one się stać zabawą i formą spędzenia

wolnego czasu dla wszystkich jej mieszkańców. Projekt wpłynie więc na zwiększenie się liczby osób

na co dzień uprawiających sport. Poprawi się tym samym jakość zdrowia mieszkańców.


- spadek ilości zachorowalności mieszkańców,


- poprawa wizerunku Gminy,

- poprawa jakości życia mieszkańców,

- wzrost poziomu wykształcenia mieszkańców Gminy.


Aby osiągnąć cele projektu niezbędna będzie realizacja projektów komplementarnych

realizowanych m.in. ze środków EFRR, EFS, PROW:

1. Profilaktyka statyki ciała – planowana jest realizacja w ramach EFS projektu, którego celem

będzie poprawa zdrowia mieszkańców Gminy Głuchów. Projekt przewiduje organizację


zajęć sportowo-rekreacyjnych. Grupę docelową projektu stanowić będą zarówno osoby

młodsze

jak i starsze.

2. Badania profilaktyczne – przewiduje się stałe projekty z zakresu profilaktyki zdrowia.

Badania mammograficzne, dentystyczne, czy kręgosłupa mają pomóc w utrzymaniu

zdrowia.

Tym samym zwiększy się liczba osób zdolnych do pracy.

3. Projekty kulturalne w ramach osi LEADER i EFS – projekty będą miały na celu

kultywowanie lokalnej tradycji i kultury. Planowane są zajęcia uczące lokalnego rękodzieła,

sztuki kulinarnej, tańca.

4. Współpraca z Lokalną Grupa Działania „Gniazdo”.

Nazwa projektu


Opis projektu

Niezwykle ważnym elementem rozwoju Gminy jest zapewnienie efektywności energetycznej

we wszystkich obiektach użyteczności publicznej. W związku z tym planowana jest

termomodernizacja m.in. obiektów szkolnych wraz z wymianą źródła ciepła. Pozwoli to na znaczną

oszczędność środków niezbędnych do utrzymania obiektów. Spadnie tym samym ilość substancji

niebezpiecznych emitowanych do powietrza.

Szacowane koszty


Planuje się pozyskanie dotacji z EFRR w wysokości 85% kosztów projektu.



W miarę możliwości planowany jest udział innych środków krajowych w realizacji przedsięwzięcia.


Planuje się realizację projektu w roku 2015 - 2018


Projekt ma na celu racjonalizację gospodarki zasobami na terenie Gminy. Efektywność

energetyczna ma doprowadzić do zmniejszenia zużycia energii elektrycznej i pozwolić na stopniową

dywersyfikację źródeł energii.


- spadek ilości substancji niebezpiecznych uwalnianych do powietrza,

- poprawa bezpieczeństwa,

- poprawa zdrowotności mieszkańców.


1. Działania promujące efektywność energetyczną oraz odnawialne źródła energii – planuje


się realizację działań promocyjnych, które finansowane będą z EFS, środków krajowych.

Będą one miały na celu promowanie postaw ekologicznych wśród mieszkańców.

Szczególny nacisk położony zostanie na promowanie efektywności energetycznej w

budynkach prywatnych

i przedsiębiorstwach.

Nazwa projektu


Opis projektu

Niektóre z miejscowości gminy (np. Janisławice) nie mają dobrej jakości połączeń internetowych.

Występują „białe plamy” w dostępie do sieci, co skazuje część mieszkańców na peryferyzację.

Dostęp do sieci internetowej stał się jednym z podstawowych atrybutów życia społecznego i

gospodarczego. Dlatego obserwując na bieżąco sytuację na rynku usług internetowych planuje się

budowę sieci szkieletowej w wybranych częściach gminy

Szacowane koszty






Planuje się realizację projektu w roku 2018 - 2019


Dzięki realizacji projektu w Gminie nie będą występować tzw. „białe plamy” w dostępie do Internetu.


- wzrost liczby osób korzystających z sieci internetowych,

- zwiększenie liczby osób korzystających z e-usług publicznych.


1. Szkolenia dla mieszkańców Gminy z zakresu wykorzystania technologii ICT – planuje się

organizację szkoleń dla mieszkańców Gminy. Dostępność do platformy jest uzależniona

od chęci i umiejętności mieszkańców. Głównie mieszkańcy starsi obawiają się użycia

nowych technologii. Projekt ma pokazać, że jest to łatwe, pomaga w życiu codziennym i w

pracy. Planuje się sfinansowanie projektu ze środków EFS.

Nazwa projektu


Opis projektu

Choć przy szkołach znajdują się małe sale gimnastyczna to braku dużej, pełnowymiarowej hali

sportowej, gdzie można by było organizować zawody sportowe czy imprezy kulturalne. Dlatego

zapadła decyzja o budowie pełnowymiarowej hali sportowej, która na co dzień użytkowana będzie


przez uczniów ze szkół w Głuchowie.

Szacowane koszty



Wkład EFRR 3 400 000,00 PLN





Projekt upowszechni w Gminie sport i rekreację. Mają one się stać zabawą i formą spędzenia

wolnego czasu dla wszystkich jej mieszkańców. Projekt wpłynie więc na zwiększenie się liczby osób

na co dzień uprawiających sport.

Poprawi się tym samym jakość zdrowia mieszkańców.


- spadek ilości zachorowalności mieszkańców,



- poprawa jakości życia mieszkańców,

- wzrost poziomu wykształcenia mieszkańców Gminy.


Aby osiągnąć cele projektu niezbędna będzie realizacja projektów komplementarnych

realizowanych m.in. ze środków EFRR, EFS, PROW:

1. Profilaktyka statyki ciała – planowana jest realizacja w ramach EFS projektu, którego celem

będzie poprawa zdrowia mieszkańców Gminy Głuchów. Projekt przewiduje organizację

zajęć sportowo-rekreacyjnych. Grupę docelową projektu stanowić będą zarówno osoby

młodsze

jak i starsze.

2. Badania profilaktyczne – przewiduje się stałe projekty z zakresu profilaktyki zdrowia.

Badania mammograficzne, dentystyczne, czy kręgosłupa mają pomóc w utrzymaniu

zdrowia.

Tym samym zwiększy się liczba osób zdolnych do pracy.

Nazwa projektu

Stworzenie przyjaznej przestrzeni inwestycyjnej między Łodzią a Warszawą poprzez przebudowę

układu komunikacyjnego w powiecie rawskim, skierniewickim i tomaszowskim

Opis projektu

Projekt przewiduje przebudowę dróg powiatu skierniewickiego, które mają kluczowe znaczenie

dla połączenia z ciągiem drogowym S8. Projekt realizowany będzie w partnerstwie z


poszczególnymi gminami i powiatami tomaszowskim i rawski. Celem projektu jest stworzenie

dobrych połączeń drogowych, które mają wpłynąć na wzrost atrakcyjności inwestycyjnej rejonu

powiatów.

Szacowane koszty








Projekt pozwoli zwiększyć liczbę przedsiębiorstw zlokalizowanych w południowej i wschodniej

części powiatu skierniewickiego poprzez udrożnienie ruchu na drogach powiatowych.


- liczba przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie gminy,


- wzrost cen działek na terenie gminy,

- wzrost średnich dochodów gospodarstw domowych.




1. Kursy doszkalające dla mieszkańców gminy – planuje się organizację szkoleń

podnoszących kompetencje dla mieszkańców.

Nazwa projektu


Opis projektu

Projekt ma na celu uwolnienie terenów inwestycyjnych oraz rozwój przedsiębiorczości w Gminie

Głuchów. Poza tym, zwiększona ma zostać jakość życia mieszkańców terenów wiejskich.

Przebudowa dróg będzie więc uzależniona od analizy przeprowadzonej w dokumentacjach

technicznych

i aktualnych potrzeb.

Szacowane koszty



Wkład EFRR (lub PROW) – 2 550 000,00 PLN






Projekt ma zapewnić spójność społeczno-gospodarczą obszaru Gminy Głuchów. Tereny wiejskie

muszą mieć łatwy dostęp do miast i głównych ciągów drogowych.




- wzrost cen działek na terenie Gminy.




1. Kursy doszkalające dla mieszkańców gminy – planuje się organizację szkoleń

podnoszących kompetencje dla mieszkańców.

Nazwa projektu

E - urząd

Opis projektu

Obecny rozwój cywilizacyjny wymusza wykorzystanie w coraz większym stopniu narzędzi ICT

w przestrzeni publicznej i prywatnej. Dużego znaczenia nabiera zwłaszcza wykorzystanie

nowoczesnych dróg przekazu informacji w świadczeniu usług. Planuje się integrację usług

publicznych na platformie dostępnej on-line. Większość spraw mieszkańcy Gminy będą mogli

załatwić w domu

bez konieczności dojazdu do Urzędu.

Internetowa platforma gminna będzie również obejmowała szkoły, przedszkola. Rodzice będą mogli

kontrolować postępy dzieci w nauce, dowiadywać się o imprezach, zajęciach pozalekcyjnych.

Szacowane koszty

Szacowany koszt projektu to około 1 mln. PLN.


Wkład EFRR – 850 000,00 PLN




Wpływ na realizację StrategiiEfektem wdrażania nowoczesnych technologii jest likwidacja nierówności w dostępie do informacji. Upowszechnienie

systemów informatycznych pozwoli na szybką i sprawną wymianę danych pomiędzy różnymi podmiotami publicznymi i

prywatnymi, co w znacznym stopniu poprawi efektywność zarządzania.


- poprawa jakości świadczenia usług publicznych.



1. Szkolenia dla mieszkańców Gminy z zakresu wykorzystania technologii ICT – planuje się

organizację szkoleń dla mieszkańców Gminy Głuchów. Dostępność do platformy jest

uzależniona od chęci i umiejętności mieszkańców. Głównie mieszkańcy starsi obawiają się

użycia nowych technologii. Projekt ma pokazać, że jest to łatwe, pomaga w życiu

codziennym i w pracy. Planuje się sfinansowanie projektu ze środków EFS.

Nazwa projektu


Opis projektuW Polsce zmiany klimatu powodują sytuacje niebezpieczne dla życia i zdrowia ludzi. Widoczne jest zwiększenie liczby silnych wiatrów, burz, suszy, gwałtownych opadów. Celem projektu będzie poprawa zdolności do adaptacji do zmian klimatu poprzez wzmocnienie odporności na zagrożenia związane ze zmianami klimatu (główne powodzie i susze), a w przypadku ich wystąpienia zminimalizowanie ich skutków poprzez poprawę systemowego zarządzania ryzykiem. System wymaga również gotowości do zagrożeń płynących z dróg krajowych. Przez Gminę prowadzony jest przewóz towarów niebezpiecznych. Dlatego też przewiduje się wzmocnienie bazy OSP poprzez m.in. zakup nowoczesnego pojazdu ratowniczego.

Szacowane koszty



Wkład EFRR – 850 000,00 PLN



Planuje się realizację projektu na rok 2017

Wpływ na realizację StrategiiW wyniku realizacji projektu nastąpi poprawa w zakresie gospodarowania zasobami wodnymi, zapobiegania powodziom

oraz przeciwdziałania skutkom suszy, co przyczyni się do poprawy jakości bezpieczeństwa ludności Gminy w sytuacji

nagłego wystąpienia zjawisk katastrofalnych lub ekstremalnych oraz podniesienia sprawności służb ratowniczych.


- poprawa jakości świadczenia usług publicznych,

- zmniejszenie zagrożeń dla życia i zdrowia ludzkiego.


Nie przewidziano.

Nazwa projektu


Opis projektuW ramach projektu planowane jest urządzenie centrów miejscowości w poszczególnych miejscowościach Gminy.

Przebudowa zostanie uzależniona od konsultacji z mieszkańcami oraz indywidualnych uwarunkowań. Potrzebna jest

m.in. przebudowa chodników, drobna infrastruktura (ławki, ogrodzenia, place zabaw), miejsca parkingowe. Stworzone


zostaną również miejsca spotkań dla dzieci, młodzieży i osób starszych.

Szacowane koszty






Planuje się realizację projektu na lata 2015 - 2019

Wpływ na realizację StrategiiMiejscowości Gminy staną się bardziej funkcjonalne dla mieszkańców i przyjezdnych. Poprawi się jakość zamieszkania

oraz bezpieczeństwo ruchu. Odnowiony zostanie wizerunek poszczególnych miejscowości.


- poprawa jakości świadczenia usług publicznych,


- poprawa bezpieczeństwa.


1. Projekty kulturalne w ramach osi LEADER i EFS – projekty będą miały na celu

kultywowanie lokalnej tradycji i kultury. Planowane są zajęcia uczące lokalnego rękodzieła,

sztuki kulinarnej, tańca.

2. Współpraca z Lokalną Grupa Działania „Gniazdo”.

Nazwa projektu


Opis projektu

W ramach projektu przewiduje się wymianę żeliwnej sieci wodociągowej na terenie miejscowości.

Wymiana sieci jest konieczna, aby zapewnić wysoką jakość wody dla wszystkich gospodarstw

domowych . Poza tym wymiana zapewni pełne bezpieczeństwo dostaw.

Szacowane koszty


Planuje się pozyskanie dotacji z EFRR (lub PROW) w wysokości 85% kosztów projektu.

Wkład EFRR (lub PROW) – 850 000,00 PLN





Rozwój strefy odnowy oraz poprawa jakości życia mieszkańców Głuchowa nie mogą odbywać się

bez podstawowych inwestycji w infrastrukturę wodną. Zwiększy się bezpieczeństwo dostaw wody

oraz podniesie się jakość podstawowych usług świadczonych dla mieszkańców Gminy.



- poprawa jakości środowiska naturalnego,

- poprawa jakości zamieszkania,

- rozwój przedsiębiorczości,

- wzrost jakości wody pitnej,

- wzrost liczby nowych mieszkańców Gminy.


Nie planuje się w tym zakresie działań uzupełniających.

Nazwa projektu


Opis projektu

Projekt przewiduje wykreowanie marki Głuchów oraz jej promocję poza gminą. Zaprojektowane

zostanie logo, zbudowane witacze, ulotki i inne materiały promocyjne. Program promocji ma być

ściśle związany z planami promocji województwa, powiatu oraz działaniami realizowanymi we

współpracy

z Lokalną Grupą Działania „Gniazdo”.

Szacowane koszty


Planuje się pozyskanie dotacji z EFRR (lub PROW) w wysokości 85% kosztów projektu.

Wkład EFRR (lub PROW) – 850 000,00 PLN





Wzmocni się wizerunek Gminy, co może spowodować rozwój przedsiębiorczości. Gmina zostanie

również dostrzeżona przez inwestorów zewnętrznych.


- rozwój przedsiębiorczości,

- wzrost liczby turystów.


Nie planuje się w tym zakresie działań uzupełniających.

Wszystkie ww. projekty są zgodne z Miejscowymi Planami Zagospodarowania Przestrzennego.

Harmonogram ich realizacji został przedstawiony w rozdziale 9 Plan finansowy.


7.2. Zadania planowane do realizacji

po roku 2022Realizacja poszczególnych projektów jest uzależniona od otrzymania dofinansowania oraz dat

ogłaszania poszczególnych konkursów w ramach RPO WŁ lub PROW. Dlatego też harmonogram

ma charakter intencyjny i będzie w ramach potrzeb modyfikowany. Jeżeli na poszczególne projekty

Gmina nie uzyska dofinansowania, będzie je prawdopodobnie realizować w kolejnych latach,

w tym prawdopodobnie również po roku 2022.

7.3. Powiązania realizowanych zadań

z innymi działaniami realizowanymi

na terenie powiatu/województwa

I. Powiązania Strategii Rozwoju Gminy Głuchów na lata 2014 – 2022 z dokumentami

i programami planistycznymi stanowiącymi wykładnię polityki regionalnej na poziomach:

krajowym, wojewódzkim oraz powiatowym:

Strategia Rozwoju Kraju 2020„Strategia …” przedstawia Wizję Polski 2020 jako: „aktywne społeczeństwo, konkurencyjna

gospodarka i sprawne państwo”. W dokumencie przedstawiono główne obszary interwencji, cele

i priorytety rozwojowe. Niniejsza Strategia Rozwoju Gminy Głuchów wpisuje się w szczególności

w następujące dziedziny:

Obszar strategiczny I. Sprawne i efektywne państwo

Cel I.3. Wzmocnienie warunków sprzyjających realizacji indywidualnych potrzeb i aktywności

obywatela (rozwój kapitału społecznego; zwiększenie bezpieczeństwa obywatela).

Obszar strategiczny II. Konkurencyjna gospodarka

Cel II.2. Wzrost wydajności gospodarki (poprawa warunków ramowych dla prowadzenia działalności

gospodarczej);

Cel II.3. Zwiększenie innowacyjności gospodarki (zwiększenie wykorzystania rozwiązań

innowacyjnych);

Cel II.4. Rozwój kapitału ludzkiego (zwiększanie aktywności zawodowej; poprawa jakości kapitału

ludzkiego; zwiększanie mobilności zawodowej i przestrzennej);


Cel II.5. Zwiększenie wykorzystania technologii cyfrowych (zapewnienie powszechnego dostępu

do Internetu; upowszechnienie wykorzystania technologii cyfrowych; zapewnienie odpowiedniej

jakości treści i usług cyfrowych);

Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko (racjonalne gospodarowanie zasobami; poprawa

efektywności energetycznej; zwiększenie dywersyfikacji dostaw paliw i energii; poprawa stanu

środowiska; adaptacja do zmian klimatu);

Cel II.7. Zwiększenie efektywności transportu (modernizacja i rozbudowa połączeń transportowych).

Obszar strategiczny III. Spójność społeczna i terytorialna

Cel III.1. Integracja społeczna (zwiększenie aktywności osób wykluczonych i zagrożonych

wykluczeniem społecznym; zmniejszenie ubóstwa w grupach najbardziej nim zagrożonych);

Cel III.2. Zapewnienie dostępu i określonych standardów usług publicznych (podnoszenie jakości

i dostępności usług publicznych; zwiększenie efektywności systemu świadczenia usług publicznych).

Strategie są ze sobą spójne m. in. we wszystkich wyżej wymienionych obszarach aktywności.

Strategia Rozwoju Transportu do 2020 roku ( z perspektywą do 2030 roku)Zachodzi zgodność niniejszej strategii ze Strategią Rozwoju Transportu:

CEL GŁÓWNY: Zwiększenie dostępności transportowej oraz poprawa bezpieczeństwa uczestników

ruchu i efektywności sektora transportowego, przez tworzenie spójnego, zrównoważonego

i przyjaznego użytkownikowi systemu transportowego w wymiarze krajowym, europejskim i globalnym

CEL STRATEGICZNY 1: Stworzenie zintegrowanego systemu transportowego

Cele szczegółowe:

- Stworzenie nowoczesnej, spójnej sieci infrastruktury transportowej

- Poprawa sposobu organizacji i zarządzania systemem transportowym

- Bezpieczeństwo i niezawodność

- Ograniczanie negatywnego wpływu transportu na środowisko

- Zbudowanie racjonalnego modelu finansowania inwestycji infrastrukturalnych

Polityka Energetyczna Polski do roku 2030Strategia zgodna jest z Polityką w szczególności w zakresie rozwoju wykorzystania odnawialnych

źródeł energii, w tym biopaliw. Podkreślone jest w niej znaczenie energii słonecznej: „W znacznie

większym niż dotychczas stopniu zakłada się wykorzystanie energii promieniowania słonecznego

za pośrednictwem kolektorów słonecznych oraz innowacyjnych technologii fotowoltaicznych.”.

Zwrócono również uwagę na biomasę, energię geotermalną oraz wiatr. Polityka energetyczna zakłada

wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w finalnym zużyciu energii co najmniej do poziomu

15% w 2020 roku oraz dalszy wzrost tego wskaźnika w latach następnych.

Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 2014 - 2020Niniejsza Strategia pozostaje spójna z Programem Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój. Realizacja

większości inwestycji zaplanowana jest w układzie komplementarnym do projektów realizowanych


ze środków m.in. Europejskiego Funduszu Społecznego. Zaplanowane w ten sposób przedsięwzięcia

spowodują maksymalizację efektów interwencji, wpłyną na zwiększenie ich spójności

oraz efektywności.

W wyniku decentralizacji Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce w latach 2014-2020,

72% środków tego Funduszu zasili regionalne programy operacyjne, a 28% Program Operacyjny

Wiedza Edukacja Rozwój.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014 - 2020POIiŚ będzie kontynuacją Programu funkcjonującego w latach 2007 – 2013. Zgodność Strategii

z Programem przejawia się w następujących obszarach:

o PRIORYTET I (FS)

Promocja odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej:

- produkcja, dystrybucja oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE);

- poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym i mieszkaniowym;

- rozwój i wdrażanie inteligentnych systemów dystrybucji, np. budowa sieci dystrybucyjnych średniego

i niskiego napięcia.

o PRIORYTET II (FS)

Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu:

- rozwój infrastruktury środowiskowej (np. oczyszczalnie ścieków, sieć kanalizacyjna oraz

wodociągowa, instalacje do zagospodarowania odpadów komunalnych, w tym do ich termicznego

przetwarzania);

- ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, poprawa jakości środowiska miejskiego (np.

redukcja zanieczyszczenia powietrza i rekultywacja terenów zdegradowanych);

- dostosowanie do zmian klimatu, np. zabezpieczenie obszarów miejskich przed niekorzystnymi

zjawiskami pogodowymi, zarządzanie wodami opadowymi, projekty z zakresu małej retencji oraz

systemy zarządzania klęskami żywiołowymi.

o PRIORYTET III (FS)

Rozwój infrastruktury transportowej przyjaznej dla środowiska i ważnej w skali europejskiej:

- rozwój drogowej i kolejowej infrastruktury w sieci TEN-T, połączeń kolejowych poza tą siecią oraz

w aglomeracjach;

- niskoemisyjny transport miejski, transport śródlądowy, morski i intermodalny;

- poprawa bezpieczeństwa w ruchu lotniczym.

o PRIORYTET V (EFRR)

Rozwój infrastruktury bezpieczeństwa energetycznego:

- rozwój inteligentnych systemów dystrybucji, magazynowania i przesyłu gazu ziemnego i energii

elektrycznej, np. budowa sieci przesyłowych i dystrybucyjnych gazu ziemnego lub energii elektrycznej.

o PRIORYTET VI (EFRR)

Ochrona i rozwój dziedzictwa kulturowego:

- inwestycje w ochronę i rozwój dziedzictwa kulturowego oraz zasobów kultury, np. instytucji kultury,

czy też szkół artystycznych.


Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego 2020Jak czytamy w Strategii: „Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego 2020 przyjmuje następującą

wizję rozwoju regionu:

REGION SPÓJNY TERYTORIALNIE I WIZERUNKOWO, KREATYWNY I KONKURENCYJNY

W SKALI KRAJU I EUROPY, O NAJLEPSZEJ DOSTĘPNOŚCI KOMUNIKACYJNEJ,

WYRÓŻNIAJĄCY SIĘ ATRAKCYJNOŚCIĄ INWESTYCYJNĄ I WYSOKĄ JAKOŚCIĄ ŻYCIA.

Terytorium województwa łódzkiego cechować będą silne powiązania wewnętrzne i zewnętrzne oraz

atrakcyjne warunki zamieszkania i pracy. Promowane będą kreatywne postawy mieszkańców

i przedsiębiorców. Zagwarantowanie najlepszej dostępności komunikacyjnej przełoży się na wysoką

atrakcyjność inwestycyjną. Istotnym czynnikiem podnoszącym warunki i poziom życia mieszkańców

będzie wysoka jakość środowiska przyrodniczego osiągana dzięki racjonalnej gospodarce jego

zasobami. Województwo łódzkie będzie postrzegane jako region kreatywny i konkurencyjny,

wyróżniający się specyficznym potencjałem efektywnie wykorzystywanym na rzecz długookresowego

wzrostu oraz zrównoważonego i trwałego rozwoju.

Misja regionu łódzkiego zorientowana na:

PROWADZENIE ZINTEGROWANEJ I TERYTORIALNIE UKIERUNKOWANEJ POLITYKI

ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU, OPARTEJ NA WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ, BUDOWANIU

WIĘZI SPOŁECZNYCH ORAZ TOŻSAMOŚCI REGIONALNEJ.

Misja koncentruje strategiczne kierunki działań na:

- budowaniu przyszłości (dobrobytu) regionu dzięki wzmacnianiu endogenicznych potencjałów

Województwa oraz współpracy gospodarczej, zarówno w wymiarze regionalnym, krajowym

i międzynarodowym;

- budowaniu powiązań między mieszkańcami i społecznościami oraz sprzyjaniu kreowania tożsamości

Regionalnej z uwzględnieniem wielokulturowości i różnorodności regionalnej.”

Niniejsza Strategia Rozwoju Gminy Głuchów na lata 2014 – 2022 wpisuje się w swych założeniach

w wykładnię rozwoju województwa łódzkiego. Jej cele są spójne z celami strategicznymi dokumentu,

a więc także z celami operacyjnymi oraz strategicznymi kierunkami działań. Realizacja działań

zawartych w Strategii Głuchowa przyczynia się do realizacji założeń wskazanych w Strategii Rozwoju

Województwa Łódzkiego 2020.

Plan Przeciwdziałania Depopulacji w Województwie ŁódzkimCelem głównym Planu jest „Odbudowa kapitału ludzkiego poprzez tworzenie sprzyjających warunków

na rynku pracy, rozwój wykształcenia i kompetencji oraz poprawę jakości życia mieszkańców

województwa łódzkiego w perspektywie krótko i długookresowej.” Cel ten jest realizowany za pomocą

celów szczegółowych. Przedmiotowa Strategia jest zgodna w szczególności z celami o brzmieniu:

- Dostępność i atrakcyjność miejsc pracy w regionie, sprzyjające warunki dla napływu ludności

do województwa łódzkiego;


- Równe szanse edukacyjne w regionie, wysoka jakość usług świadczonych w systemie oświaty oraz

równy poziom kształcenia na obszarach miejskich i wiejskich, w tym wsparcie na rzecz

przeciwdziałania marginalizacji osób z obszarów wiejskich;

- Modernizacja szkolnictwa zawodowego oraz dostosowanie oferty edukacyjnej placówek kształcenia

ustawicznego i praktycznego do potrzeb regionalnego i lokalnego rynku pracy;

- Zdrowi i świadomi profilaktyki zdrowia mieszkańcy województwa;

- Aktywizacja zawodowa kobiet/osób powracających na rynek pracy po przerwie związanej

z wychowywaniem dzieci lub opieką nad osobami zależnymi;

- Wysoka atrakcyjność zatrudniania osób z grup defaworyzowanych (kobiety/młode matki/osoby

niepełnosprawne) dla potencjalnego pracodawcy.

Regionalna Strategia Innowacji dla Województwa Łódzkiego – „LORIS - 2030”Wizja Innowacyjnego Województwa Łódzkiego w roku 2030 brzmi: „Spójny terytorialnie

i wizerunkowo, kreatywny i konkurencyjny w skali kraju i Europy, o najlepszej dostępności

komunikacyjnej, wyróżniający się atrakcyjnością inwestycyjną i wysoką jakością życia.”.

Misją jest natomiast: „Prowadzenie aktywnej polityki innowacyjnej z wykorzystaniem potencjału

wewnętrznego regionu do pobudzania kreatywności i przedsiębiorczości mieszkańców w trosce

o zrównoważony rozwój.”

Województwo Łódzkie w 2030 to region:

- W którym siłą jest różnorodność.

- Który posiada tożsamość kulturową i gospodarczą.

- Który jest otwarty i przychylny dla przedsiębiorstw.

- Kreatywnych ludzi i przedsiębiorców.

- Silnego i konkurencyjnego lokalnego biznesu.

- Lokalnych patriotów.

Przekładając zapisy „LORIS – 2030” na rzeczywistość lokalną, widoczna jest zależność pomiędzy

niniejszą Strategią, a dokumentem wojewódzkim. Celem Strategii Głuchowa jest „Zapewnienie

mieszkańcom wysokiego poziomu życia poprzez wpływ na rozwój przedsiębiorstw, zapobieganie

bezrobociu, tworzenie przyjaznych warunków zamieszkania, ochronę zdrowia i bezpieczeństwa oraz

zwiększenie dostępu do infrastruktury publicznej”. Cel ten wpisuje się w przedstawioną powyżej Wizję

i Misję.

Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego na lata 2014 – 2020Stwierdza się zgodność strategii z Projektem RPO WŁ na lata 2014 – 2020, wersja 4.0 (w momencie

sporządzania Strategii była to najbardziej aktualna wersja dokumentu).

RPO WŁ na lata 2014 – 2020 składać się będzie z siedmiu osi priorytetowych:


Oś priorytetowa I – Innowacyjność i konkurencyjność

Oś priorytetowa II – Transport

Oś priorytetowa III – Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska

Oś priorytetowa IV – Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa

Oś Priorytetowa V – Zatrudnienie i włączenie społeczne

Oś Priorytetowa VI – Kompetencje i adaptacyjność

Oś Priorytetowa VII – Pomoc techniczna

Niniejsza Strategia zgodna jest w swych zapisach z działaniami w obrębie:

- Osi priorytetowej I – Innowacyjność i konkurencyjność, w szczególności w ramach wzmacniania

konkurencyjności MŚP, sektora rolnego - spójność polega m.in. na promowaniu przedsiębiorczości,

w szczególności poprzez ułatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz

sprzyjanie tworzeniu nowych firm; wspieranie zdolności MŚP do wzrostu na rynkach regionalnych,

krajowych i międzynarodowych oraz do angażowania się w procesy innowacji.

Osi priorytetowej II – Transport

Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu

najważniejszej infrastruktury sieciowej.

Osi priorytetowej III – Gospodarka niskoemisyjna i ochrona środowiska

Powiązanie jest widoczne w ramach wspierania przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich

sektorach, w szczególności wspierania wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł

odnawialnych; wspierania efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią

i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach

publicznych, i w sektorze mieszkaniowym. Spójność polega także na promowaniu dostosowania

do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem oraz zachowaniu i ochronie środowiska

naturalnego oraz wspieraniu efektywnego gospodarowania zasobami, m.in. poprzez inwestowanie

w sektor gospodarki odpadami/wodnej celem wypełnienia zobowiązań określonych w dorobku

prawnym Unii w zakresie środowiska oraz zaspokojenia wykraczających poza te zobowiązania

potrzeb inwestycyjnych określonych przez państwa członkowskie.

Osi priorytetowej IV – Rewitalizacja i usługi dla społeczeństwa

Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości TIK: wzmocnienie zastosowań TIK

dla e-administracji, e-uczenia się, e-włączenia społecznego, e-kultury i e-zdrowia. Powiązanie

widoczne jest także w działaniach ukierunkowanych na zachowanie i ochronę środowiska naturalnego

oraz wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami: zachowanie, ochronę, promowanie i rozwój

dziedzictwa naturalnego i kulturowego oraz podejmowanie przedsięwzięć mających na celu poprawę

stanu jakości środowiska miejskiego, rewitalizację miast, rekultywację i dekontaminację terenów

poprzemysłowych (w tym terenów powojskowych), zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza

i propagowanie działań służących zmniejszeniu hałasu). Bardzo istotne jest także promowanie

włączenia społecznego, walka z ubóstwem i wszelką dyskryminacją: inwestycje w infrastrukturę

zdrowotną i społeczną, które przyczyniają się do rozwoju krajowego, regionalnego i lokalnego,

zmniejszania nierówności w zakresie stanu zdrowia, promowanie włączenia społecznego poprzez


lepszy dostęp do usług społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych, oraz przejścia z usług

instytucjonalnych na usługi na poziomie społeczności lokalnych oraz wspieranie rewitalizacji fizycznej,

gospodarczej i społecznej ubogich społeczności na obszarach miejskich i wiejskich. Inwestowanie

w kształcenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się

przez całe życie poprzez rozwój infrastruktury edukacyjnej i szkoleniowej.

Osi priorytetowej V – Zatrudnienie i włączenie społeczne

Promowanie trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia oraz wsparcie mobilności pracowników: praca

na własny rachunek, przedsiębiorczość i tworzenie przedsiębiorstw, w tym innowacyjnych mikro-,

małych i średnich przedsiębiorstw. Promowanie włączenia społecznego, walka z ubóstwem i wszelką

dyskryminacją: aktywne włączenie, w tym z myślą o promowaniu równych szans oraz aktywnego

uczestnictwa i zwiększaniu szans na zatrudnienie.

Osi priorytetowej VI – Kompetencje i adaptacyjność

Promowanie trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia oraz wsparcie mobilności pracowników: równość

mężczyzn i kobiet we wszystkich dziedzinach, w tym dostęp do zatrudnienia, rozwój kariery, godzenie

życia zawodowego i prywatnego oraz promowanie równości wynagrodzeń za taką samą pracę;

przystosowanie pracowników, przedsiębiorstw i przedsiębiorców do zmian; aktywne i zdrowe starzenie

się. Inwestowanie w kształcenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania

umiejętności i uczenia się przez całe życie: ograniczenie i zapobieganie przedwczesnemu kończeniu

nauki szkolnej oraz zapewnianie równego dostępu do dobrej jakości wczesnej edukacji elementarnej

oraz kształcenia podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego, z uwzględnieniem formalnych,

nieformalnych i pozaformalnych ścieżek kształcenia umożliwiających ponowne podjęcie kształcenia

i szkolenia.

Strategia Rozwoju Gminy Głuchów jest spójna ze wszystkimi osiami priorytetowymi

wyszczególnionymi w Projekcie RPO WŁ na lata 2014 – 2020.

Wszelkie działania podejmowane w ramach realizacji założeń niniejszej Strategii są także

zgodne z założeniami Strategii Rozwoju Powiatu Skierniewickiego.

Program Ochrony Środowiska i Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Skierniewickiego na lata 2009 – 2012 z perspektywą na lata 2013 – 2016

- Program Ochrony Środowiska

Cel nadrzędny to: Poprawa warunków życia mieszkańców regionu poprzez poprawę jakości

środowiska, likwidację zaniedbań w jego ochronie i racjonalne gospodarowanie jego zasobami”.

Cel podstawowy to: OCHRONA I POPRAWA STANU ŚRODOWISKA

Priorytet I: Ochrona zasobów wód podziemnych i powierzchniowych wraz z poprawą ich jakości oraz

ochrona przed powodzią.

Priorytet II: Ochrona powierzchni ziemi i gleb przed degradacją.

Priorytet III: Ochrona i wzrost różnorodności biologicznej i krajobrazowej oraz wzrost lesistości.

Priorytet IV: Racjonalna gospodarka odpadami.


Priorytet V: Poprawa jakości powietrza.

Cel uzupełniający I: PRZECIWDZIAŁANIE POZOSTAŁYM ZAGROŻENIOM

POCHODZENIA ANTROPOGENICZNEGO

Priorytet VI: Redukcja emisji ponadnormatywnego hałasu.

Priorytet VII: Ograniczenie możliwości wystąpienia poważnych awarii.

Priorytet VIII: Utrzymanie obowiązujących standardów w zakresie promieniowania

elektromagnetycznego.

Priorytet IX: Racjonalizacja wykorzystania materiałów i surowców.

Cel uzupełniający II: PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ SPOŁECZEŃSTWA

Priorytet X: Kształtowanie postaw ekologicznych.

W Programie wskazano kierunki działań podporządkowane wyznaczonym celom i priorytetom.

Niniejsza Strategia jest zgodna w szczególności z następującymi kierunkami działań zmierzającymi

do realizacji założonych celów:

- Ochrona przed zanieczyszczeniami ze źródeł punktowych i obszarowych;

- Ograniczanie ilości wytwarzanych odpadów;

- Eliminowanie uciążliwości związanych z niewłaściwym postępowaniem z odpadami;

- Ograniczenie emisji zanieczyszczeń ze źródeł punktowych, liniowych i powierzchniowych;

- Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii;

- Ochrona przed hałasem komunikacyjnym;

- Edukacja ekologiczna;

- Upowszechnianie informacji o środowisku.

- Plan Gospodarki Odpadami

Niniejsza Strategia spójna jest w swoich zapisach z celami PGO. Cele nadrzędne Planu to:

- ochrona środowiska,

- zrównoważony rozwój powiatu,

- minimalizacja i eliminacja zagrożeń wynikających z gospodarowania odpadami.

Plan podaje cele długookresowe na lata 2013 – 2016:

- dalsze usprawnianie systemów gospodarki odpadami komunalnymi, obejmujące działania w zakresie

rozwoju selektywnego zbierania odpadów komunalnych (w tym odpadów ulegających biodegradacji

oraz odpadów niebezpiecznych występujących w masie odpadów komunalnych);

- rozbudowa systemu zbierania odpadów opakowaniowych z gospodarstw domowych;

- rozbudowa systemu zbierania olejów odpadowych ze źródeł rozproszonych (małe i średnie

przedsiębiorstwa, obiekty usługowe, gospodarstwa domowe);

- rozbudowa systemu zbierania zużytych opon;


- opracowanie i wdrożenie systemu zbierania zużytego sprzętu EE pochodzącego z gospodarstw

domowych;

- realizacja gminnych programów usuwania wyrobów zawierających azbest;

- kontrola spełniania wymogów zezwoleń w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli

nieruchomości;

- kontynuacja kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku

i unieszkodliwiania odpadów;

- wzmocnienie kontroli zbierania odpadów medycznych i weterynaryjnych;

- uwzględnianie metod termicznych do unieszkodliwiania osadów ściekowych w procesach

projektowania budowy/modernizacji oczyszczalni ścieków;

- kontynuacja likwidacji „dzikich wysypisk” odpadów;

- dalsza aktywizacja gmin w działaniach związanych z tworzeniem ponadgminnych jednostek

organizacyjnych, realizujących kompleksową gospodarkę odpadami komunalnymi;

- tworzenie zakładów zagospodarowania odpadów (ZZO) wyposażonych w infrastrukturę do odzysku,

recyklingu i unieszkodliwiania odpadów poza składowaniem;

- kontynuowanie działań informacyjno-edukacyjnych w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów

oraz właściwego postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów.

Strategia wpisuje się w założenia Planu i Programu. Wszelkie działania w niej zapisane będą

realizowane z respektowaniem obowiązujących zarządzeń prawnych oraz ustaleń dotyczących

ochrony środowiska oraz postępowania z odpadami.

Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Skierniewickiego na lata 2007 – 2015 pod hasłem „Powiat Skierniewicki – źródłem zielonej energii w Polsce”

Jak czytamy w Planie: „Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Skierniewickiego na lata 2007 – 2015

w założeniach jest kontynuacją Strategii Rozwoju Powiatu Skierniewickiego na lata 2000 - 2006,

uwzględniając w swej treści cel nadrzędny Strategii, czyli cyt: „Podnoszenie konkurencyjności Powiatu

Ziemskiego Skierniewickiego oraz tworzenie warunków dla stabilnego i dynamicznego rozwoju

społeczno-gospodarczego” oraz cele strategiczne tj.:

I. Rozwój infrastruktury technicznej;

II. Pozyskiwanie inwestorów zewnętrznych przy wykorzystaniu walorów położenia oraz

mobilizacji kapitału lokalnego;

III. Wykorzystanie czystego i atrakcyjnego środowiska naturalnego oraz lokalizacji w paśmie

Łódź – Warszawa dla rozwoju gospodarczego powiatu;

IV. Działania na rzecz restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa;

V. Poprawa ładu przestrzennego, funkcjonalności oraz stopnia zintegrowania wewnętrznego

i zewnętrznego powiatu;

VI. Podnoszenie jakości kapitału ludzkiego powiatu;

VII. Poprawa warunków życia mieszkańców powiatu;


VIII. Tworzenie pozytywnego wizerunku władz powiatu wśród społeczeństwa i na zewnątrz oraz

budowa integracji i samoidentyfikacji ludności władz samorządowych i ludności gmin

z powiatem.”

Niniejsza Strategia Rozwoju Gminy Głuchów na lata 2014 – 2022 wpisuje się w realizację ww. celów.

II. Zadania realizowane w ramach strategii rozwoju powinny być również komplementarne

z innymi dokumentami określającymi rozwój danego obszaru, stanowić ich uzupełnienie

i przyczyniać się do kompleksowego, zrównoważonego rozwoju danego obszaru. W związku

z tym, Strategia pozostaje w ścisłym powiązaniu z:

Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego

Gminy GłuchówNiniejsza Strategia wpisuje się w zapisy Studium. Dokument ten wskazuje kierunki zmian w strukturze

przestrzennej Gminy, w przeznaczeniu terenu - jak czytamy w dokumencie:

„Na podstawie przeprowadzonych analiz z różnego typu uwarunkowań, zakłada się następujące

główne zmiany w strukturze przestrzennej gminy, w przeznaczeniu terenów i standardach

cywilizacyjnych:

wykrystalizowanie układu funkcjonalno-przestrzennego ośrodka gminnego poprzez

wypełnienie zainwestowania terenów przeznaczonych na działalność przemysłowo-składową,

usługową,

lepsze wykorzystanie terenów nie zagospodarowanych,

uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej poprzez poprawę jakości wód

powierzchniowych, zabezpieczenie właściwego standardu zaopatrzenia mieszkańców w wodę

do picia i odprowadzanie oraz neutralizację ścieków,

realizacja zbiorników retencyjnych służących gospodarce wodnej i rekreacji,

urozmaicenie form wypoczynku dzieci i młodzieży poprzez place zabaw, zadrzewienia,

stworzenie prawidłowego systemu promocji i informacji o atrakcjach gminy i regionu,

kluczowym znaczeniem dla gminy będzie polityka rolna i restrukturyzacja terenów rolnych

nastawiona na ochronę gospodarstw rodzimych oraz środowiska wiejskiego i krajobrazu

kulturowego,

produkcja rolna będzie koncentrowała się jedynie na najlepszych gruntach z ukierunkowaniem

na specjalizację pod kątem zapotrzebowania przemysłu rolno – spożywczego,

włączanie gruntów marginalnych do obszarów aktywnych przyrodniczo poprzez ich zalesianie,

Gmina oferuje szerokie możliwości inwestowania w rozwój przemysłu rolno – spożywczego

i w produkcję zdrowej żywności.

Strategia Rozwoju Gminy Głuchów na lata 2014 – 2022 jest zgodna z Miejscowymi

Planami Zagospodarowania Przestrzennego.


Program Ochrony Środowiska dla Gminy GłuchówProgram Ochrony Środowiska wskazuje cel główny: „Zapewnienie mieszkańcom wysokiego standardu

życia oraz harmonijny rozwój gminy, przy racjonalnym wykorzystaniu zasobów przyrody, które

równocześnie wspierają rozwój gospodarczy i społeczny.”

Wskazano również 2 nadrzędne cele strategiczne:

I. Rozwój gospodarczy gminy wykorzystujący walory środowiska naturalnego

II. Czyste środowisko

Program Ochrony Środowiska ma także na celu:

- kontynuację edukacji ekologicznej mieszkańców gminy;

- minimalizację i eliminację zagrożeń wynikających z gospodarowania odpadami;

- realizację programu usuwania wyrobów zawierających azbest;

Działania realizowane w ramach niniejszej Strategii mają na celu głównie ochronę środowiska

przyrodniczego. Przeprowadzenie pewnych inwestycji wpisuje się bezpośrednio w wyżej wymienione

cele Programu. Wszelkie działania będą również przebiegać w zgodzie z obowiązującymi

uregulowaniami prawnymi.

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Głuchów na lata 2008 - 2015Celem głównym niniejszego Planu jest „Zapewnienie mieszkańcom gminy wysokiego poziomu życia

poprzez rozwój przedsiębiorczości, turystyki, a także tworzenie przyjaznych warunków zamieszkania.”

Cele strategiczne zaś, to:

I. Wspieranie rozwoju gospodarczego

a. bezpośrednie inwestycje w infrastrukturę techniczną,

b. budowę innowacyjnej oferty turystycznej,

c. kształtowanie w społeczności gminy postaw przedsiębiorczych,

d. tworzenie dogodnych warunków i wsparcie dla nowo powstających przedsiębiorstw,

e. kształcenie ustawiczne osób bezrobotnych, chcących podjąć pracę w nowym

zawodzie lub podjąć samodzielną działalność gospodarczą,

f. rozwój infrastruktury telefonicznej i informatycznej.

II. Rozbudowa infrastruktury społecznej i rozwój funkcji kulturalnych

a. rozwój funkcji edukacyjno-oświatowych w gminie,

b. ochronę zdrowia i bezpieczeństwa mieszkańców, w tym bezpieczeństwa socjalnego,

c. zapewnienie mieszkańcom dostępu do nowoczesnych form przekazu informacji

w szczególności do Internetu,

d. wsparcie bazy opieki zdrowotnej.

III. Poprawa stanu środowiska przyrodniczego


a. poprawę stanu otaczającego środowiska naturalnego,

b. zachowanie unikalnych walorów środowiska naturalnego,

c. dbanie o ład przestrzenny i jego funkcjonalność dla wszystkich mieszkańców gminy.

IV. Odnowa wsi - pielęgnacja kultury i tradycji

a. podjęcie działań na rzecz podniesienia świadomości kulturalnej mieszkańców,

b. wykorzystanie dziedzictwa kulturowego gminy i powiatu,

c. podniesienie jakości życia i pracy na wsi.

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Głuchów na lata 2014 - 2020

Celem głównym Strategii są działania zmierzające do integracji społecznej mieszkańców Gminy

Głuchów poprzez stwarzanie lepszych warunków rozwoju, wzmacnianie rodzin a także

przeciwdziałanie różnym formom wykluczenia społecznego oraz wspieranie grup marginalnych

Cel strategiczny 1:

Poprawa kondycji rodzin, zaspokajanie ich potrzeb oraz stwarzanie warunków do rozwoju, m.in. dzieci

i młodzieży.

Cel strategiczny 2:

Zwiększanie udziału osób starszych i niepełnosprawnych w życiu społeczności lokalnej.

Cel strategiczny 3:

Podniesienie poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego i publicznego.

Cel strategiczny 4:

Usprawnienie lokalnego systemu pomocy społecznej oraz rozwijanie partnerstwa z sektorem

obywatelskim.

Strategia rozwoju Gminy Głuchów na lata 2014 - 2022 realizuje w zasadzie wszystkie wyżej

wymienione cele cząstkowe. Niniejsza Strategia stanowi zatem kontynuację Planu na lata 2008 –

2015. Cele obydwu dokumentów są ze sobą spójne. Realizacja działań opisanych w Strategii umożliwi

zatem osiągnięcie pewnych wartości dodanych.

III. Inwestycje Gminy w latach 2007 – 2013:

Poniżej zaprezentowano przykładowe inwestycje ostatnio realizowane przez Gminę Głuchów,

komplementarne wobec niniejszej Strategii:

"Budowa sieci wodociągowej wraz z przyłączami w miejscowości Białynin - II etap"

zrealizowano z udziałem środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska

i Gospodarki Wodnej w Łodzi.


„Gminna zbiórka odpadów zawierających azbest z posesji osób fizycznych i z zasobów

własnych w Gminie Głuchów, pow. skierniewicki, woj. łódzkie" dofinansowano ze środków

Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi.

Budowa świetlicy wiejskiej w Prusach

Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w miejscowości Głuchów ul. Sportowa

Przebudowa drogi gminnej w miejscowości Głuchów ul. Leśna

Aktywizacja mieszkańców wsi Prusy poprzez budowę świetlicy wiejskiej

Budowa sieci wodociągowej w miejscowości Głuchów ul. Leśna i ul. Polesie – wykonanie map

projektowych, opracowanie projektu

Budowa sieci wodociągowej w miejscowości Prusy

Przebudowa i rozbudowa strażnicy OSP w Głuchowie na potrzeby społeczno-kulturalne

mieszkańców wsi Głuchów

Budowa kładki dla pieszych przy drodze Białynin – Celigów w Białyninie

Budowa wodociągu wraz z przyłączami w miejscowości Białynin

Odnowa wsi Wysokienice poprzez urządzenie miasteczka ruchu drogowego oraz budowę

infrastruktury sportowej

Projekt instalacji kolektorów słonecznych

Droga Gminna Miłochniewice – Jasień – Wysokienice

Droga Gminna Janisławice – Lnisno

Budowa studni głębinowej Nr 2A w Białyninie

8. Oczekiwane wskaźniki efektów realizacji

StrategiiStrategia Rozwoju Gminy Głuchów będzie monitorowana za pomocą zestawu wskaźników. Pomoże

to wyciągać wnioski i mierzyć skuteczność działań podejmowanych przez Gminę. Wskaźniki realizacji

Strategii nie są tożsame ze wskaźnikami poszczególnych projektów realizowanych w ramach

Programów Unijnych. Wskaźniki Strategii są bardziej ogólne i obrazują ogólne zmiany w Gminie,

w następstwie realizacji różnych powiązanych ze sobą projektów. Dołożono wszelkich starań,

aby poszczególne projekty wzajemnie na siebie oddziaływały tworząc efekt synergii. Np. działania

związane z zagospodarowaniem przestrzeni wokół szkół połączono z działaniami o charakterze

kulturalnym i związanymi z ochroną zdrowia, w ten sposób dąży się do poprawy wizerunku Gminy,

jakości życia mieszkańców, a także ich kondycji zdrowotnej. Strategia ocenia te działania spójnie.

Niezwykle ważnym i niezbędnym etapem jest wyciągnięcie wniosków z realizacji Strategii.

Poszczególne wskaźniki nie są również podporządkowane danym celom strategicznym. Ze względu

na efekt synergii należy je monitorować wspólnie.


Poniżej wskazano poszczególne wskaźniki efektów realizacji Strategii:

Liczba przedsiębiorstw funkcjonujących na terenie gminy Głuchów

Dane dotyczące liczby przedsiębiorstw na obszarze Gminy można uzyskać z Głównego Urzędu

Statystycznego (Bank Danych Lokalnych). Co więcej, na ich podstawie zweryfikować można, w jakich

branżach liczba przedsiębiorstw uległa zwiększeniu, a które z nich przestają się rozwijać. Dane

liczbowe dotyczące przedsiębiorstw można skorelować z danymi np. o wykształceniu społeczeństwa,

liczbie ludności, poziomie bezrobocia czy o średnich dochodach gospodarstw domowych. Pogłębiona

analiza wskaże wpływ, jaki mają na siebie poszczególne zjawiska.

Zmniejszenie się liczby osób bezrobotnych

Dane dotyczące poziomu bezrobocia w Gminie dostępne są w Głównym Urzędzie Statystycznym

(Bank Danych Lokalnych). Bardziej szczegółowe informacje dotyczące poszczególnych grup

zarejestrowanych osób bezrobotnych można uzyskać z Powiatowego Urzędu Pracy w Skierniewicach.

Tak jak w przypadku powyżej – informacje te należy skorelować z ww. wskaźnikami, w celu

wyciągnięcia wniosków, co do skuteczności podejmowanych działań.

Wzrost średnich dochodów gospodarstw domowych

Dane dotyczące dochodów gospodarstw domowych są również dostępne w GUS. Bezpośredni wpływ

na wartość tego wskaźnika ma poziom bezrobocia, który jest z kolei związany z liczbą nowych

przedsiębiorstw oraz wykształceniem społeczeństwa. Wzrost średnich dochodów gospodarstw

domowych znajdzie swoje odzwierciedlenie w rozwoju gospodarczym Gminy, bowiem prowadzi

on do zwiększenia siły nabywczej jednostek.

Zmniejszenie się liczby osób chorych

Dane można uzyskać w Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej. Jest to bardzo pożądany

kierunek zmian. Stan zdrowia mieszkańców Gminy determinuje ich aktywność na rynku pracy. Poza

tym, ma on bezpośredni wpływ na wysokość ponoszonych wydatków na służbę zdrowia.

Wzrost poziomu wykształcenia mieszkańców

Poziom wykształcenia mieszkańców wpływa na ich możliwości co do podjęcia pracy oraz jej rodzaju.

Lepsze wykształcenie koreluje zwykle z wyższymi zarobkami. Czym większa znajomość danej branży

i wyspecjalizowanie się w danej dziedzinie, tym większa możliwość i prawdopodobieństwo założenia

własnej działalności gospodarczej.

Dobrze wykształceni mieszkańcy są kluczem do rozwoju społecznego Gminy, ale także do rozwoju

gospodarczego.

Dane dotyczące poziomu wykształcenia można uzyskać z GUS.

Zmniejszenie się liczby wypadków drogowych w Gminie


Wskaźnik ten obrazuje poziom bezpieczeństwa na drogach w gminie Głuchów. Dane dotyczące

wypadków będzie można pozyskać z Policji. Zmniejszenie się liczby wypadków na drogach udowodni,

jak ważna jest jakość i stan dróg wraz z infrastrukturą im towarzyszącą.

Zwiększenie się liczby osób korzystających z sieci Internet

Wskaźnik jest niezwykle ważny z punktu widzenia rozwoju społeczeństwa informacyjnego

na obszarze Gminy. Korzystanie z sieci Internet to nie tylko „surfowanie” po portalach rozrywkowych,

ale przede wszystkim klucz do informacji. Dobrze wykorzystana możliwość dostępu do Internetu

to dla dzieci i młodzieży możliwość nabycia kolejnych umiejętności oraz poszerzania wiedzy

i rozwijania zainteresowań.

Wzrost bezpieczeństwa mieszkańców Gminy

Jest to wskaźnik, który determinuje poczucie bezpieczeństwa mieszkańców. Mowa tu zarówno

o wydarzeniach spowodowanych siłami przyrody np. podtopienia, wichury, ale również

o wykroczeniach na tle przestępczym. Zdarzenia takie są monitorowane w zależności od jednostek,

które biorą udział w akcji ratowniczej tudzież interwencji, zarówno przez Policję, jak i jednostki

Ochotniczej Straży Pożarnej.

Zwiększenie się liczby turystów

Dane dotyczące turystyki udostępnia Główny Urząd Statystyczny (Bank Danych Lokalnych).

Wysokość wskaźnika będzie świadczyła o tym, czy wzrosła atrakcyjność Gminy, czyli czy podjęte

działania promocyjne przyniosły zamierzone efekty. Nawe jeżeli zwiększenie się liczby turystów nie

będzie znaczne, to wskaźnik pokaże, że być może warto obrać inną formę działań promocyjnych.

Zmniejszenie się liczby emigrantów

Dane statystyczne również dostępne w GUS (Bank Danych Lokalnych). Zjawisko migracji świadczy

o atrakcyjności Gminy, jako miejsca życia i pracy dla jej mieszkańców. Należy liczyć się z tym,

że pomimo podjętych działań, wciąż będą odnotowywane osoby, które wyemigrują do większego

bardziej atrakcyjnego dla nich miasta, albo do innego kraju.

9. Plan finansowyPoniżej zamieszczono plan finansowy realizacji Strategii. Realizacja poszczególnych projektów jest

uzależniona od otrzymania dofinansowania oraz dat ogłaszania poszczególnych konkursów w ramach


RPO WŁ lub PROW. Dlatego też harmonogram ma charakter intencyjny i będzie w ramach potrzeb

modyfikowany.

Projekt rok 2014 rok 2015

Kwoty w tys. PLN ogółem Środki UE

Środki własne inne ogółem Środki

UEŚrodki własne inne

Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie Gminy Głuchów poprzez budowę oczyszczalni ścieków w Michowicach oraz sieci kanalizacji sanitarnej

0 0 0 0 0 0 0 0

Adaptacja budynku po szkole rolniczej na cele kulturalne i edukacyjne 0 0 0 0 0 0 0 0

Zagospodarowanie przestrzeni publicznej wokół szkół 0 0 0 0 500 425 75 0

Zwiększenie efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej 0 0 0 0 1000 850 150 0

Niwelowanie różnic w dostępie do Internetu 0 0 0 0 0 0 0 0

Budowa hali sportowej w Głuchowie 0 0 0 0 0 0 0 0

Stworzenie przyjaznej przestrzeni inwestycyjnej między Łodzią a Warszawą poprzez przebudowę układu komunikacyjnego w powiecie rawskim, skierniewickim i tomaszowskim

0 0 0 0 0 0 0 0

Przebudowa dróg na terenie Gminy Głuchów 0 0 0 0 500 425 75 0

E - urząd 0 0 0 0 0 0 0 0

Unowocześnienie bazy ratownictwa w Gminie Głuchów 0 0 0 0 0 0 0 0

Urządzenie centrów miejscowości 0 0 0 0 500 425 75 0

Wymiana sieci wodociągowej w Głuchowie 0 0 0 0 0 0 0 0

Promocja Gminy Głuchów 0 0 0 0 0 0 0 0

cd.






10000 8500 1500 0 10000 8500 1500 0







0 0 0 0 500 425 75 0



E - urząd 500 425 75 0 500 425 75 0





cd.






5000 4250 750 0 5000 4250 750 0







1000 850 150 0 1000 850 150 0


E - urząd 0 0 0 0 0 0 0 0





cd.

Projekt rok 2020


Środki własne inne


10000 8500 1500 0

Adaptacja budynku po szkole rolniczej na cele kulturalne i edukacyjne 0 0 0 0

Zagospodarowanie przestrzeni publicznej wokół szkół 0 0 0 0

Zwiększenie efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej 0 0 0 0


Niwelowanie różnic w dostępie do Internetu 0 0 0 0

Budowa hali sportowej w Głuchowie 2000 1700 300 0


500 425 75 0

Przebudowa dróg na terenie Gminy Głuchów 0 0 0 0

E - urząd 0 0 0 0

Unowocześnienie bazy ratownictwa w Gminie Głuchów 0 0 0 0

Urządzenie centrów miejscowości 0 0 0 0

Wymiana sieci wodociągowej w Głuchowie 0 0 0 0

Promocja Gminy Głuchów 0 0 0 0

10. System wdrażania StrategiiStrategia jest dokumentem ponadkadencyjnym, określającym cele i programy działań na kilka lat oraz

wymagającym ciągłej pracy nad podnoszeniem jego jakości. Proces jego wdrażania jest złożonym

przedsięwzięciem, wymagającym dobrego przygotowania informacyjnego i stałej komunikacji

z otoczeniem. Wdrożeniu Strategii towarzyszyć będzie jego ewaluacja, która będzie się opierać

na pozyskiwaniu obiektywnej informacji o jego przebiegu, skutkach i publicznym odbiorze.

Strategia gminy jest warunkiem koniecznym rozwoju danej jednostki terytorialnej. Sam dokument nie

jest jednak receptą na sukces. Aby mógł przynieść zaplanowane efekty, konieczne jest sukcesywne

jego wdrażanie, czuwanie nad jego realizacją i kontrolowanie przebiegu.

Właściwy proces wdrażania Strategii wymaga połączenia wysiłków wielu instytucji, organizacji

i osób. Przedkładana Strategia jest "własnością" społeczności lokalnej - dla niej przede wszystkim była

budowana. Udział lokalnych liderów i lokalnej społeczności będzie czynnikiem wspierającym procesy

implementacyjne. Niezwykle istotne jest partnerstwo ponadgminne. Wdrażanie wytyczonych planów

zakłada potrzebę animacji od podstaw, która wiąże się z głębszymi kwestiami, takimi jak: zmiana

mentalności, stosunki społeczne oraz kultura lokalna, których ewolucja jest procesem rozłożonym

na wiele lat.

Realizacja Strategii uzależniona jest od wysokości pozyskanych środków zarówno krajowych

jak i z funduszy strukturalnych. Biorąc pod uwagę prognozę dopuszczalnej wysokości zobowiązań

w poszczególnych latach i wysokość środków, jakie mogą być wydatkowane bezpośrednio z budżetu,


możliwości finansowe Gminy wskazują, że na realizację przyjętych celów Jednostka zabezpieczy 15%

wkładu w stosunku do uzyskanych środków wspólnotowych.

Za wdrażanie Strategii odpowiedzialny będzie Urząd Gminy Głuchów.

1. Zarządzanie

Funkcję Instytucji Zarządzającej i koordynującej realizację Strategii będzie pełnił specjalnie powołany

zespół pracowników. Zakres zadań Instytucji Zarządzającej obejmuje m.in.:

zapewnienia zgodności realizacji Strategii z poszczególnymi dokumentami programowymi

wyższego rzędu, w tym w szczególności w zakresie zamówień publicznych, zasad

konkurencji, ochrony środowiska, jak też zagwarantowanie przestrzegania zasad zawierania

kontraktów publicznych;

zbieranie danych statystycznych i finansowych na temat postępów wdrażania oraz przebiegu

realizacji projektów w ramach Strategii;

zapewnienie przygotowania i wdrożenia planu działań w zakresie informacji i promocji

Strategii;

przygotowanie rocznych raportów na temat wdrażania Strategii;

zbieranie informacji do rocznego raportu o nieprawidłowościach;

dokonanie oceny po zakończeniu realizacji Strategii.

2. Instytucja wdrażająca Strategię Gminy Głuchów.

Urząd Gminy, jako instytucja wdrażająca Strategię, odpowiedzialna będzie za:

opracowanie i składanie wniosków o finansowanie zewnętrzne;

bezpośrednią realizację działań przewidzianych w Strategii w zakresie przygotowania

przetargów, gromadzenia dokumentacji bieżącej, nadzoru nad wykonawcą pod kątem

terminowości i jakości wywiązania się z zobowiązania;

zapewnienie informowania o współfinansowaniu przez UE realizowanych projektów.

W przypadku Strategii, kluczową postacią w procesie jej realizacji i monitoringu jest Wójt. Kierując

bieżącą działalnością, ma największy wpływ zarówno na sam proces opracowywania Strategii,

jej wdrażania, jak również oceny jej realizacji. Do najważniejszych zadań Wójta w zakresie

zarządzania i monitoringu należałby bezpośredni nadzór nad wdrażaniem strategii oraz wyznaczenie

koordynatora jej realizacji.

Ważną rolę w procesach wdrożeniowych Strategii odgrywać powinien koordynator strategii jako osoba

zaangażowana bezpośrednio w realizację zadań wyznaczonych w Dokumencie i dobrze zorientowana

w istniejących realiach, mająca jednocześnie bezpośredni wpływ na procesy gospodarcze i społeczne

zachodzące w gminie.

Główne zadania koordynatora polegałyby na:

bieżącej analizie stanu realizacji Strategii;


obserwacji uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych wpływających lub mogących wpłynąć

na realizację strategii;

prowadzeniu bazy informacji;

wypracowaniu kryteriów oceny stanu realizacji Strategii;

aktywnym poszukiwaniu źródeł finansowania.

Wdrażanie na każdym etapie podlega weryfikacji i aktualizacji. Opierać powinno się ono

na odpowiednim rozdziale zadań realizacyjnych w ramach struktury organizacyjnej Urzędu. Pozwala

to na koncentrowanie się na konkretnym przedsięwzięciu, a tym samym zwiększa jego efektywność.

11. Sposoby monitorowania, oceny

i komunikacji społecznej Strategii

11.1. System monitorowaniaMonitorowanie jest procesem, który ma na celu analizowanie stanu zawansowania projektu,

czy strategii i jej zgodności z postawionymi celami. Istotą monitorowania jest wyciąganie wniosków

z tego, co zostało i nie zostało zrobione. Jest nią także modyfikowanie dalszych poczynań w taki

sposób, aby osiągnąć zakładany cel w przyszłości. Istotnym elementem monitorowania jest

wypracowanie technik zbierania informacji oraz opracowanie odpowiednich wskaźników, które będą

odzwierciedlały efektywność prowadzonych działań.

Monitorowania wdrażania Strategii oraz jej poszczególnych elementów dokonywać będzie Komitet

Monitorujący. Aby zachować ciągłość procesu przygotowania Strategii i jej realizacji, w skład Komitetu

Monitorującego wchodzić będą członkowie grupy roboczej, zaangażowanej w sporządzanie Strategii.

Skład Komitetu Monitorującego przedstawiać się będzie zatem następująco:

- Wójt Gminy Głuchów,

- Skarbnik Gminy

- Koordynator Zespołu

- Przedstawiciel Rady Gminy


Zebrania Komitetu Monitorującego odbywać się będą raz na pół roku. Istnieje możliwość częstszych

spotkań po uprzednim zawiadomieniu członków Komitetu przez Sekretariat Komitetu. Funkcję

Sekretariatu Komitetu Monitorującego pełnić będzie sekretariat Gminy Głuchów. Obowiązkiem

Sekretariatu będzie zawiadamianie członków Komitetu o terminach posiedzeń oraz przygotowywanie

na w/w posiedzenia szczegółowych informacji na temat postępów w realizacji Strategii w formie

standardowego raportu monitorującego. Obowiązkiem Sekretariatu będzie także przygotowywanie

protokołów z posiedzeń Komitetu Monitorującego, zawierających ustalenia w/w posiedzeń

i przesyłanie ich do członków Komitetu. Komitet Monitorujący analizować będzie ilościowe

i jakościowe informacje na temat wdrażanych projektów i całej Strategii w aspekcie finansowym

i rzeczowym. Celem takiej analizy jest zapewnienie zgodności realizacji projektów i Strategii

z wcześniej zatwierdzonymi założeniami i celami. Jeśli w raportach monitoringowych ujawnione

zostaną problemy związane z wdrażaniem Strategii, Komitet Monitorujący powinien podjąć działania

mające na celu wyeliminowanie pojawiających się trudności wdrożeniowych.

Na koniec każdego podokresu planowania (tzn. styczniu 2022 roku) Komitet Monitorujący sporządzi

raport końcowy, obrazujący faktycznie zrealizowane zadania w kontekście założeń Strategii. Wszelkie

rozbieżności pomiędzy ustaleniami Strategii, a jego rzeczywistym wykonaniem będą w w/w raporcie

szczegółowo wyjaśnione. Raport końcowy będzie dostępny do wglądu w Urzędzie Gminy Głuchów.

11.2. Sposób ocenyW procesie monitorowania Strategii przewidziano następujące fazy:

Ocenę wstępną

Rozpoczęcie każdego programu i wchodzących w jego skład projektów poprzedzone zostanie

ustaleniem wszelkich parametrów ilościowych i jakościowych (wskaźniki określające wyniki

realizowanych zadań). Zostaną również wyraźnie określone etapy cząstkowe realizacji

poszczególnych zadań (termin rozpoczęcia i zakończenia). Przyjęte raz parametry powinny być

stosowane przez cały czas realizacji programów i projektów.

Monitoring sterujący

Dotyczy całego okresu wdrażania projektu. Zadaniem prowadzonego monitorowania będzie wykrycie

wszelkich odchyleń, jakie mają miejsce w trakcie realizacji projektu.

Kontrolę końcową - ewaluację efektów.

Ewaluacja zaczyna się w już procesie planowania/programowania. Można powiedzieć, że planowanie

ukierunkowuje ewaluację i ewaluacja ukierunkowuje planowanie przyszłych działań. Jest to bardzo

ważna funkcja ewaluacji, gdyż pozwala na zbadanie wewnętrznej logiki programu/projektu. Logika

programu/projektu opisuje relacje pomiędzy wszystkimi jego elementami: potrzebami, strategią,

celami, nakładami, działaniami, produktami, rezultatami i wpływem. Ewaluacja, badając wewnętrzną

spójność programu/projektu, weryfikuje w jaki sposób nakłady programu przekształcane


są w produkty, jak produkty prowadzą do uzyskania rezultatów i oddziaływania, a więc i zaspokojenia

potrzeb grup docelowych.

Ogólnym celem ewaluacji jest podwyższanie stopnia adekwatności, efektywności i znaczenia

rezultatów wynikających z programów finansowanych przez Unię Europejską. Głównym zadaniem

jest, zatem dążenie do stałego ulepszania skuteczności i efektywności interwencji publicznej,

rozumiane nie tylko jako pozytywne efekty społeczne lub gospodarcze związane bezpośrednio

z programem, lecz także jako zwiększenie przejrzystości i promowania działań podejmowanych

przez władze publiczne.

Główne zastosowania ewaluacji:

identyfikacja słabych i mocnych stron;

oszacowanie możliwości i ograniczeń;

usprawnienie zarządzania;

wskazanie kierunków rozwoju i priorytetów działalności sektora publicznego;

poprawianie błędów dla celów odpowiedzialności;

wsparcie alokacji zasobów finansowych;

ulepszenie procesu decyzyjnego.

W szczególności zadaniem ewaluacji jest dostarczenie odpowiednim odbiorcom dokładnych ocen

stanu wdrożenia programów w zakresie:

działania programów;

wydajności i trwałości w stosunku do założonych celów;

wpływu na problemy, do których odnoszą się programy;

wyciągniętych wniosków w celu poprawy wdrożenia programów i projektowania nowych

programów;

identyfikacji dobrych praktyk o potencjalnym szerszym zastosowaniu.

Jednym z celów ewaluacji jest również zapewnienie przejrzystości wykorzystania środków publicznych

poprzez przekazywanie i upowszechnianie informacji o powodzeniu lub niepowodzeniu przedsięwzięć

finansowanych z programów pomocowych. Ewaluacja ma również wymiar edukacyjny. Uczy bowiem

rejestrować i stymulować zmianę, analizować i rozumieć złożoność zjawisk.

Ocena końcowa powinna określić na ile zakładane w Strategii cele zostały osiągnięte oraz ustalić

przyczyny wszelkich odchyleń w realizacji. Ewaluacja posłuży za podstawę sprawdzenia,

czy planowane efekty są zgodne z przyjętymi celami i ich miarami. W trakcie ewaluacji zostanie

również dokonana analiza podejmowanych działań korygujących. Wnioski z ewaluacji zostaną

wykorzystane w trakcie realizacji kolejnych, podobnych projektów w przyszłości.


11.3. Sposób inicjowania współpracy

pomiędzy sektorem publicznym,

prywatnym i organizacjami

pozarządowymi Uwarunkowania współpracy

Fundamentem ideowym wyznaczającym podstawy współpracy państwa, w tym samorządów

terytorialnych i organizacji pozarządowych jest zasada subsydiarności, zapisana w preambule

Konstytucji RP. Zakłada ona, że państwo bierze na siebie tylko te zadania, których nie są w stanie

rozwiązać obywatele i ich wspólnoty. Praktyczną konsekwencją przyjęcia tej zasady jest

decentralizacja państwa i przekazywanie władzy lokalnej wspólnotom samorządowym. Bardzo

ważnym krokiem na tej drodze jest przeniesienie znacznej części kompetencji rządu centralnego

samorządom: powiatom i województwom. Obok tego procesu powinien się dokonywać proces

przekazywania części kompetencji państwa obywatelom dobrowolnie zrzeszającym się

dla rozwiązywania zadań społecznych. Przemawiają za tym nie tylko względy ideowe,

ale i praktyczne. Nie chodzi tylko o to, że obywatele mają prawo sami definiować swoje problemy

i liczyć na pomoc państwa w ich rozwiązywaniu, ale także o to, iż w wielu dziedzinach organizacje

te szybciej i taniej potrafią rozwiązać problemy niż administracja rządowa i samorządowa.

Podstawowym faktem, który winni uświadamiać sobie wszyscy samorządowcy i pozarządowcy jest

to, że podmiotem ich działania są ludzie. Zarówno samorząd lokalny, jak i organizacje pozarządowe,

choć w oparciu o różne podstawy (samorząd z mocy prawa, organizacje dobrowolnie) są

reprezentantami społeczności. Obie te instytucje, znów w różny sposób i na różnych zasadach, dążą

do wspólnego celu. Jest nim zaspokajanie potrzeb społecznych, służenie ludziom, którzy wybrali

swoich przedstawicieli do tych instytucji. Zrozumienie tego, skądinąd oczywistego faktu, nie jest wcale

powszechne, a jest to przecież fundament współdziałania, w ramach wspólnej misji, jaką jest dobro

społeczności lokalnej. Organizacje pozarządowe z reguły są znaczniej bliżej ludzi, wyrastają

w odpowiedzi na ich konkretne potrzeby. Administracja natomiast często (na całym świecie zresztą)

zapomina o swojej misji, o tym, komu służy. Świadomość misji, nadanie podmiotowości ludziom

uruchamia proces uwłaszczenia obywateli, przywrócenia im podmiotowości poprzez tworzenie

możliwości wpływania na własne sprawy. Jednym z nurtów takiego procesu uwłaszczenia obywateli

jest budowanie współpracy władz lokalnych z organizacjami pozarządowymi, które pełnią funkcję

uspołeczniania życia zbiorowego.

Organizacje, o czym była już mowa, powstają tam, gdzie pojawiają się niezaspokojone potrzeby.

Najczęściej są odpowiedzią na problemy dnia codziennego, gdyż te właśnie są najbardziej istotne.

Część organizacji w sposób świadomy pozostaje na tym poziomie działania. To jest ich misja, tak

określiły swoją rolę i miejsce: pomagać wtedy, gdy pojawia się problem. Najczęściej zresztą


uzupełniają w ten sposób działania samorządu i państwa. Jednak inne organizacje starają się

poszukiwać przyczyn problemów, a nie tylko łagodzić ich skutki. To jest skuteczna metoda

rozwiązywania problemów, ale trudna, bo wymagająca umiejętności i wytrwałości w docieraniu

do rzeczywistych źródeł problemów, spojrzenia ponad codziennością. Wiele organizacji, które

w tym właśnie upatrują swoją rolę, stara się docierać do źródeł problemów i rozwiązywać

je, i to zarówno w skali lokalnej, jak i ogólnopolskiej.

Nie jest to również łatwe dla samorządowców, którzy bardzo często przygnieceni są problemami dnia

codziennego: dziurawymi jezdniami, czy brakiem pieniędzy na wypłatę zasiłków z pomocy społecznej.

Ale także wśród nich istnieje wiele przykładów starań o patrzenie na problemy w dłuższym horyzoncie

czasowym i określanie celów, które odnoszą się do źródeł problemów, a nie tylko do ich skutków

- w myśl twierdzenia, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Przykładem takiego podejścia do określania

celów działania są Strategie w wielu gminach w Polsce.

Świadomość tego, że w działaniu najważniejsze są rezultaty wiąże się ściśle ze świadomością misji,

celów. Myślenie w kontekście rezultatów podejmowanych działań wymaga planowania i to w dłuższym

horyzoncie czasowym. Finansować należy nie działania, ale ich rezultaty. Dobrze znane są sytuacje,

w których pewne rezultaty można osiągnąć bardzo prostymi, tanimi sposobami. Nie da się ich jednak

zastosować, trzeba wybrać sposób droższy i niekoniecznie gwarantujący osiągnięcie zakładanych

rezultatów, tylko dlatego, że tak mówią przepisy. To bardzo często problem administracji, którego

rozwiązaniem mogą być organizacje pozarządowe, elastyczne i - między innymi dzięki temu -

skuteczne w działaniu.

Władza samorządowa z mocy prawa jest gospodarzem w swojej gminie. Dobry gospodarz

to nie zawsze ten, który sam wszystko potrafi zrobić najlepiej, ale przede wszystkim ten, który potrafi

dobrze kierować innymi. Władze samorządowe powinny przede wszystkim tworzyć warunki

do współpracy, z wszystkimi tymi, którzy działają dla dobra społeczności lokalnej,

w tym z organizacjami pozarządowymi.

Organizacje potrafią osiągać założone rezultaty taniej i skuteczniej niż na przykład jednostki

budżetowe, obarczone administracją i skrępowane przepisami. Jest to również, a może nawet przede

wszystkim, ważne z jednego jeszcze powodu. Ludzie wtedy są szczęśliwi, gdy czują w pełni,

że ich potrzeby są zaspokajane, gdy się ich nie wyręcza, ale daje się możliwość decydowania

o zaspokajaniu własnych potrzeb. Jedną z form takiego uczestnictwa jest właśnie współpraca

z organizacjami pozarządowymi, które reprezentują interesy obywateli.

Innym elementem świadomości współpracy jest uświadomienie sobie ról jakie pełnią obaj partnerzy.

Oczywiste jest, że podstawą dla określania tych ról jest stan obecny, co nie oznacza,

że nie można dążyć - w ramach obowiązujących reguł - do jego zmiany. Władze lokalne, w ramach

bycia gospodarzem w swojej gminie, zobowiązane są do świadczenia określonego zakresu usług

o określonych standardach. W przeciwieństwie do nich, organizacje tworzone są dobrowolnie, same

określają to co robią. W określeniu ról pomaga zidentyfikowanie i przekonanie się nawzajem o swoich

atutach. Samorząd, na przykład ma możliwość kreowania warunków i regulacji dotyczących różnych

sfer życia publicznego, posiada zasoby i środki na prowadzenie działań na rzecz mieszkańców,

ma dostęp do różnych źródeł informacji. Organizacje natomiast są elastyczne, nie są bowiem


skrępowane tyloma przepisami co samorząd, mogą być zatem znacznie bardziej innowacyjne, mają

lepsze rozpoznanie potrzeb społecznych, mogą efektywniej świadczyć usługi na rzecz mieszkańców.

Dobre poznanie siebie nawzajem, określenie własnych atutów i słabości pozwala precyzyjnie określić

role obu partnerów. Różnice w ich możliwościach działania i w tym czym dysponują stanowią siłę

współpracy, w której obaj partnerzy mogą uzupełniać się, pomnażając efekty współdziałania.

Organizacje pozarządowe jako partner samorządu terytorialnego

Organizacje są reprezentantem społeczności lokalnej, wyrazicielem potrzeb, dążeń i oczekiwań

tej społeczności (lub jej grup). To powoduje, że dla samorządu organizacje stanowią znakomity “pas

transmisyjny”, którym przepływają informacje zarówno od ludzi do samorządu, jak i od samorządu

do społeczeństwa. Organizacje jako reprezentant społeczności powinny mieć zatem możliwość

wypowiadania się w sprawach ważnych dla społeczności i współuczestniczyć w podejmowaniu

istotnych dla mieszkańców decyzji. Główne formy współpracy to: stała współpraca informacyjna,

konsultacje, współudział w podejmowaniu decyzji przez władze samorządowe. Organizacje świadczą

również, o czym była już mowa, pomoc bezpośrednią na rzecz mieszkańców społeczności lokalnej.

Dysponują w tym zakresie potencjałem, wiedzą i doświadczeniami. Mogą być zatem znakomitym

wykonawcą zadań publicznych, których zakres i sposób realizacji określa samorząd.

Główna forma współpracy: kontraktowanie usług organizacjom przez samorząd. Organizacje obok

wykonywania zlecanych przez samorząd zadań publicznych, proponują zupełnie niekonwencjonalne,

nowatorskie sposoby rozwiązywania problemów. Pełnią funkcję innowacyjną i w tym zakresie

samorząd również powinien współpracować z nimi, przede wszystkim inspirując działania innowacyjne

i wspierając ich realizację.

Główne formy współpracy to: programy dotacji i inne formy wspierania organizacji.

Organizacje pozarządowe spośród innych partnerów samorządu terytorialnego wyróżniają

następujące cechy:

łączenie funkcji usługowej i reprezentacji,

bardzo dobre rozpoznanie potrzeb, dążeń i oczekiwań społecznych,

elastyczność podejmowanych działań, łatwość w dostosowaniu ich do potrzeb i preferencji

klientów/adresatów działań organizacji,

potencjał, przede wszystkim ludzki,

aktywizowanie i organizowanie wokół działań organizacji społeczności lokalnej,

możliwość pozyskiwania środków na realizację działań niedostępnych lub trudno dostępnych

dla samorządu i innych partnerów,

elastyczność w kalkulowaniu kosztów realizacji działań.

Programy współpracy najczęściej przewidują następujące formy współpracy pomiędzy samorządem

i organizacjami pozarządowymi:


konsultowanie decyzji podejmowanych przez władze samorządowe z organizacjami

pozarządowymi, najlepiej w ustalonym wspólnie trybie i formie,

zaproszenie organizacji pozarządowych do współtworzenia strategii rozwoju lokalnego,

szczególnego znaczenia nabiera w tworzeniu regionalnych planów rozwoju nowych

województw samorządowych,

określenie zasad i procedur ubiegania się przez organizacje pozarządowe o dotacje

z budżetu samorządowego na realizację innowacyjnych projektów służących mieszkańcom

danej społeczności lokalnej,

uwzględnianie organizacji pozarządowych w przetargach na wykonywanie zadań publicznych,

stanowienie prawa lokalnego (uchwały Rad Samorządów), które w sposób kompleksowy

określają cele, zasady, mechanizmy i formy współpracy samorządu i organizacji

pozarządowych.

Różne formy wspierania działań organizacji, na przykład:

możliwość korzystania z infrastruktury posiadanej przez samorząd; organizacje bezpłatnie

lub na zasadach preferencyjnych mogą korzystać z lokali, sal na szkolenia i konferencje,

środków transportu,

możliwość korzystania z informacji posiadanych przez samorząd,

możliwość korzystania z wiedzy i doświadczeń ekspertów samorządowych,

możliwość korzystania z kanałów promocyjnych gminy,

możliwość korzystania z kontaktów zagranicznych gminy,

możliwość udzielania przez gminę rekomendacji dla organizacji pozarządowych,

możliwość korzystania ze szkoleń i to zarówno w zakresie merytorycznych zagadnień,

jak i w zakresie rozwoju organizacyjnego, jak też dotyczących funkcjonowania władz

samorządowych, urzędu gminy, etc22.

11.4. Działania informacyjne i promocja

StrategiiGmina Głuchów będzie upowszechniać informacje o projektach i jego efektach przede wszystkim

na obszarze jego realizacji oraz na ogólnodostępnej stronie internetowej. Informacje o projektach

i Strategii będą również upowszechniane na terenie Polski. Celem takiego działania jest szeroka

promocja projektów oraz zachęcenie do współpracy na terenie Polski i Europy.

Działania promocyjne będą zgodne z wymogami Rozporządzenia w sprawie środków informacyjnych

i promocyjnych stosowanych przez Państwa Członkowskie odnośnie pomocy z funduszy

strukturalnych.

22 Wykorzystano: Tomasz Schimanek, „Organizacje pozarządowe w Polsce”


Zapewnienie informacji zwrotnej jest jednym z kluczowych elementów umożliwiających efektywne

wdrażanie Strategii oraz ocenę działań promocyjnych. Również systematyczne zbieranie danych

i gromadzenie ich w istniejących bazach danych jest elementem ułatwiającym późniejsze prace

i działania promocyjne. Celem ewaluacji działań promocyjnych jest odpowiedź na pytanie,

czy wszyscy mieszkańcy regionu mają wystarczającą wiedzę o działaniach realizowanych

przez Urząd Gminy? W przypadku problemów z promocją, działania powinny być korygowane w miarę

zapisów projektu. Innym celem jest zapewnienie efektywnej promocji przy jednoczesnym obniżeniu

jej kosztów.

W prasie lokalnej i regionalnej oraz w Internecie podawane będą systematycznie informacje

na temat zaangażowania finansowego UE w realizację projektów oraz stanie zaawansowania

realizacji zadań i ich efektów w ramach Strategii.

Documents

Strategia Rozwoju Gminy Głuchów na lata 2014 - 2022 · Web viewzasada koncentracji na realnych siłach Gminy Głuchów – największą siłę stanowią zasoby lokalne, historyczne,