FONOSTILISTIKAOsniva N. F. Trubeckoj fonologiju dijeli na tri dijela: Reprezentativna prouava foneme kao objektivne elemente Apelativna prouava fonetske varijante s obzirom na utisak koji one trebaju ostaviti na sluatelja Ekspresivna promatra nain izgovora, intonaciju, pauze i sl. sa gledita govornikaPodruja kojima se posveuje panja u fonostilistici: 1) Pitanja razliitih stilova izgovora (fonostil. raslojavanje jezika), ukljuujui i prozodijske elemente 2) glasovni simbolizam i poetska funkcija glasovaGrupni stilovi slubeni (odlikuje se po pravilu punim izgovorom, sporijim tempom) i neslubeni (bri tempo, nepotpuni izgovor sa veom redukcijom samoglasnika, gubljenjem pojedinih fonema i sl.)4 tipa glasovnog simbolizma:1) Tjelesni upotreba glasovnih ili prozodijskih elemenata za izraavanje unutarnjeg emocionalnog ili fizkog stanja govornog lica2) Imitativni odnosi se na onomatopejske rijei 3) Sinestezijski akustika simbolizacija neakustikih fenomena4) Konvencionalni (asocijativni) podrazumijeva konvencionalno povezivanje nekih glasova i njihovih kombinacija sa odreenim znaenjimaImitativi onomatopeje u stripovima, najee dolaze u poziciji imena, ideofona, grafikih ideofona, adverba ili glagolauniverzalni simbolizam promatra glasove u opozicijama, a ne svaki glas i njegovo znaenjeSekundarni simbolizam proizlazi iz znaenja nekih rijei i njihovog zvuanja u tome jezikuGlasovni simbolizam u knjievnoumj. stilu, naroito poeziji, ima za cilj ili stvaranje zvune slike koja odgovara sadraju stihova ili da ponavljanjem glasova koji dominiraju u kljunoj i tematskim rijeima stihova stalno potencira vanost tih rijeiFonostilistika analiza - prozodijske osobine govora, intonacija, tempo, ritam i sl.

GRAFOSTILISTIKA Promatra stilogene jedinice, grafostileme, na grafostil. planu Razliiti tipovi tekstova pokuavaju zabiljeiti osobine govora ili pomou grafikih sredstava nadoknaditi odsustvo fonetsko fonolokih obiljeja Stripovi, neki tipovi poezije, reklame, naslovi u novinskim tekstovimaMORFOSTILISTIKA Prouava funkcionalno stilsku markiranost morfolokih kategorija i ekspresivne vrijednosti tih kategorija, tekao posebno vaan problem morfoloku sinonimiju kao dio gramatike sinonimije Najznaajniji problemi: a) zastupljenost tvorbenih elemenata i morfolokih kategorija u funkc. stilovima b) ekspresivna vrijednost pojedinih morfolokih kategorija c) morfoloka sinonimija i transpozicija formi Nominalni stilovi, apstraktni znanstveni, administrativni, publicistiki Verbalni, konkretni razgovorni i beletristiki Ekspresivnost augmentativi i deminutivi, uvoenje osobnih zamjenica Gramatika sinonimija - jedno znaenje izraava se pomou vie nastavaka (isto znai, razliito zvui) npr. D jd. prvom/ prvome/ prvomu Gramatika metafora upotreba jedne forme u svom perifernom znaenju Sinonimija lica, vremena, odnosno naina, sinonimija roda i broja Sinonimija vremena aorist i imperfekt posjeduju ekspresivnu markiranost, dok je perfekt nemarkiran, neutralan (izuzetak krnji perfekt); povijesni ili pripovjedaki prezent slui za izraavanje radnje koja se dogodila u prolosti, ini radnju iz prolosti dinaminom, ekspresivnom, bliskom sluateljima; prijelaz iz neutralnog oblika u stilski markirani pojaava efektnost cijeloga postupka, ini ga uoljivim Sinonimija lica povezana sa poiljateljem i primateljem informacije; budui da svaki iskaz potjee od govornika, najvie je mogunosti za zamjenu prvog lica sa drugim formama

FIGURE I TROPIFigure su pjesniki izrazi kojima se mijenja znaenje rijei, koriste svojstva glasova, stvaraju posebni ukrasi kojima se odlikuje pjesniki, umjetniki stil u jeziku.Klasifikacija figura: a) fonetsko fonoloke b) leksiko sintaksike c) semantike Mikrostrukture stila po krebu: a) mikrostr. opozicije, opreke, kontrasta b) ponavljanja c) pojaavanja d) prenesenog slikovitog znaenja (trop)Fonetsko fonoloke:Asonanca ponavljanje istih vokala ili vokala istog tipaAliteracija ponavljanje istih ili istotipskih suglasnika u tekstu Onomatopeja sastoji se u oponaanju zvukova iz prirodeProteza dodavanje fonema na poetku rijei Epenteza ubacivanje fonema u sredinu rijeiParagoga dodavanje na kraju rijeiAfereza oduzimanje fonema na poetku rijeiSinkopa oduzimanje u sredini rijeiApokopa oduzimanje na kraju rijeiParonomasija - ponavljaju se iste rijei s istim korijenom, ali razliite vrsteLeksiko sintaksike:Figure dodavanjaKumulacija gomilanje elemenata koji se odlikuju istom sintaksiko pozicijomSinatrezam nabrajanje niza pojedinosti, niza novih elemenata Distribucija u prvom dijelu po pravilu dolazi kataforiki element dok se u drugom dijelu otvara pozicija tog kataforikog supstituenta i niu pojedini elementi u homofunkcionalnoj pozicijiGradacija - nastaje takvim izborom rijei, slika i misli kojima se izaziva postupno pojaavanje ili slabljenje od poetne predodbe ili misli, predstavlja figuru intenzifikacije; kod gradacije razlikujemo klimaks i antiklimaks, koji znae nizanje rijei od najslabije do najjae i obrnutoEpitet realizira se dodavanjem subordinacijom, sastoji se u dodavanju pridjeva koji poblie odreuje imenicu kojoj se dodajeFigure ponavljanjaAnafora ponavljanje iste rijei ili grupe rijei na poetku stihovaEpifora - ponavljanje iste rijei ili grupe rijei na kraju stihovaSimploka kombinacija anafore i epiforeOkruenje/ciklos ista se rije nalazi na poetku i na kraju stihaAnadiploza - jedna ili vie rijei s kraja stiha prenosi se na poetak slijedeeg Reduplikacija (geminacija) ponavljanje iste rijei ili grupe rijei u susjednoj poziciji, funkcija pojaavanja, amplifikacijePolisindeton iterativno ponavljanje istog veznika u jednom segmentu teksta Asindeton dokidanje veznika tamo gdje bi trebali bitiElipsa izostavljanje dijela iskaza koji je bitan za komunikaciju, tako da ga recipijent mora rekonstruiratiReticencija figura kod koje se operacijom oduzimanja dokida kraj reenice, stiha, iskaza

Figure zamjeneRetoriko pitanje pitanje na koje nema odgovora ili ga govornik i ne oekuje, a sa svim svojim podvrstama zamjenjuje izjavnu reenicuRetoriko obraanje i eksklamacija tvrdnja se potencira intonacijom uzvikaFigure permutacijeInverzija figurativna promjena reda rijei, neuobiajen poredak reeninih lanovaParalalizam u tekstu se ponavlja vie reenica iste reenike strukture i istog reeninog redaSemantike figure:Tropi figure nastale operacijom zamjene na semantikom planu, promjena osnovnog znaenja pojedinih rijeiMetafora - naziva se skraenom poredbom, tj. takvom poredbom u kojoj se ne kazuje to se sa ime usporeuje nego se jedino izrie drugi lan poredbe; znaenje jedne rijei prenosi se na drugu rije prema naelu slinostiPersonifikacija podvrsta metafore ili sinegdohe kod koje se neivim predmetima daju osobine ivih predmetaAlegorija - produena metafora, tj. upotreba rijei u prenesenom smislu s tim to se pravi smisao otkriva tek ako odreene pjesnike slike u cjelini zamijenimo pojmovima, ustanovivi tako na to se one zapravo odnoseMetonimija - figura kod koje se znaenje prenosi prema nekim stvarnim odnosima, umjesto jedne rijei koja oznaava odreeni pojam upotrebljava se druga rije koja je u nekoj stvarnoj vezi s prvim pojmomSinegdoha moe se shvatiti kao samostalan trop ili podvrsta metonimije; funkcionira na zamjeni cjeline dijelomPerifraza zamjena jedne rijei sintagmom ili izrazom istog referencijalnog znaenja, a razliitog smislaAntonomasija perifrastika zamjena vlastitog imenaHiperbola - figura preuveliavanja radi naglaavanja odreenog stava prema predmetima, pojavama ili radnjamaLitota - figura suprotna hiperboli; umjesto preuveliavanja, ona umanjuje i ublauje jer prvi izraz zamjenjuje slabijim i to negativnim i suprotnimIronija forma iskaza u suprotnosti sa sadrajem iskaza, te se znaenje moe shvatiti pomou neverbalnih sredstava ili intonacije, odnosno pomou kontekstaSemantike figure u uem smisluAntiteza navoenje suprotnih pojmova radi stvaranja kontekstaOksimoron konstrukcija u kojoj se spojeni semantiki nespojivi, proturjeni pojmoviAntimetabola vrsta dvolane antiteze u kojoj se oba njezina lana ponavljaju, potom zamjenjujui sintaktike funkcijeParadoks proireni oksimoron, oksimoron se relizira u sintagmi, a paradoks na reeninoj ili tekstualnoj razini; figura u kojoj se izrie neka misao naizgled u sebi protuslovna ili suprotna opem miljenju odnosno vjerovanjuSemantike figure poreenjaSimile ukazivanje na tertium comparationis kao onu karakteristiku koja zbliava dva razliita oznaenaComparatio poredba dva predmeta ili pojave, ali ukazujui na razliit stupanj iskazanosti neke njihove osobine, tj. svojstvaPrijelazni tipovi figura figure kod kojih je teko odrediti primarnost nivoa odstupanja, najee kombinacija sintaksikog i semantikog odstupanja, pa tu mogu doi razliite enlage (ili figure komutacije)