StavovigrađanaCrne’ Goreojavnim nabavkama’’

1 © 2015 Ipsos. 1

Stavovi građana Crne Gore o javnim nabavkama

© 2015 Ipsos. All rights reserved. Contains Ipsos' Confiden;al and Proprietary informa;on and may not be disclosed or reproduced without the prior wriDen consent of Ipsos.

2 © 2015 Ipsos.

METODOLOGIJA

3 © 2015 Ipsos.

Realizacija: Terensko istraživanje sprovedeno u periodu od 08. – 17.07. 2015. godine

Uzorački okvir: Populacija Crne Gore 18+

Veličina uzorka: 1035 ispitanika

Tip uzorka:

Troetapni slučajan reprezentaTvni straTfikovani uzorak

Jedinica prve etape: Teritorija biračkih mjesta

Jedinica druge etape: Domaćinstva (SRSWoR – slučajnim korakom)

Jedinica treće etape: Ispitanici u okviru domaćinstva (Kish tablice)

Tip istraživanja: Omnibus, terenski upitnik prosječne dužine 45 minuta

Mjesta istraživanja: 17 gradova u Crnoj Gori, 130 teritorija biračkih mjesta, gradske, prigradske i seoske životne sredine

PoststraTfikacija Po polu, godinama i regionu

Greška: ±1.33% za pojave sa incidencom od 5% ±2.64% za pojave sa incidencom od 25% ±3.05% za pojave sa incidencom od 50% (marginalna greška)

METODOLOŠKE NAPOMENE

4 © 2015 Ipsos.

Uzorak 48.4

51.6

22.126.8 28.6

22.618.1

61.4

20.5

46.0

30.1

4.3

11.78.0

28.3

47.3

24.4

64.8

35.2

Muški

Ženski

18 -‐ 29

30 -‐ 44

45 -‐ 60 >60

Osnovna i nize

Sred

nja

Visa i visoka

Crno

gorci

Srbi

Albanci

Muslim

ani/Bo

snjaci

Ostalo

Sjever

Centar Jug

Urban

Rural

Pol Godine Obrazovanje Nacionalnost Region Tip

UZORAK JUL 2015.

N = 1035

∑ = 100% po obilježju

5 © 2015 Ipsos.

STAVOVI O JAVNIM NABAVKAMA

6 © 2015 Ipsos.

ŠTA SU JAVNE NABAVKE? Po Vašem mišljenju, šta su javne nabavke? Kako biste opisali javne nabavke u svega par riječi?

Spontani odgovrori; Baza:Ukupna populacija

15

7 16

21

8 16

22

19 9

13

9 13

16

14 13

12

15 10

8

7 8

8

12 7

6

9 5

7

2 8

9

2 8

12

8 6

6

8 5

8

7 7

5

7 6

6

2 5

11

1 8

8

7 4

8

5 7

12

5 10

4

9 5

36

60 37

16

52 30 31

27 55

TOTAL

OSNOVNO I NIŽE

SREDNJE

VIŠE I VISOKA

SEVER

CENTAR

JUG

URBAN

RURAL

Državne nabavke/ nabavke za javne organe i insTtucije Bogaćenje pojedinaca/ legalizovana korupcija Kupovina robe i usluga sredstvima iz budžeta Javna kupovina robe / Kupovina robe javnim oglašavanjem Nabavke/ invesTcije od javnog interesa za gra?ane Tender Drugo Ne zna

7 © 2015 Ipsos.

13%

8%

7%

6%

6%

3%

2%

3%

37%

21%

5%

19%

9%

3%

5%

15%

39%

Državne nabavke/nabavke za državne organe i institucije

Bogaćenje pojedinca / legalizovana korupcija

Kupovina robe i usluga sredstvima iz budžeta

Javna kupovina robe/ kupovina robe javnim oglašavanjem

Nabavke / Investicije od javnog interesa za građane

Tender

Nabavka potrebne robe/ roba za široku potrošnju / uvoz

Prikupljanje finansijskih sredstava / investicije

Ostali odgovori

Ne zna

2015

2012

Spontani odgovrori; Baza:Ukupna populacija

ŠTA SU JAVNE NABAVKE? Po Vašem mišljenju, šta su javne nabavke? Kako biste opisali javne nabavke u svega par riječi?

StaBsBčki značajna razlika na nivou 0.05 u odnosu na 2012. godinu.

8 © 2015 Ipsos.

21%

3%

3%

3%

3%

2%

2%

2%

4%

15%

28%

34%

13%

2%

4%

5%

3%

4%

6%

32%

22%Državni organi / državne institucije

Vlada

Lokalna samouprava

Nadležna ministarstva

Nadležne službe

Ministarstvo finansija

Direkcija za javne nabavke

Skupština

Javna preduzeća

Ostali odgovori

Svi

Ne zna

20152012

Višestruki odgovori; Baza:Ukupna populacija

KO JE OBAVEZAN DA POSTUPA U SKLADU SA ZAKONOM O JAVNIM NABAVKAMA?


9 © 2015 Ipsos.

KAKO SE ODVIJAJU JAVNE NABAVKE? U kojoj mjeri se po Vašem mišljenju proces javnih nabavki odvija na sljedeći način?

Jedan odgovor po stavci; Baza:Ukupna populacija

19

48

48

51

54

49

49

49

21

20

17

17

17

15

U skladu sa stranačkim interesima

U skladu sa javnim interesom

Po zakonu

Transparentno

Pošteno

Prema objektivnim kriterijumima

Nepristrasno

Minimalno + Nimalo Prilično + U potpunosti

10 © 2015 Ipsos.

21%

20%

17%

17%

17%

15%

39%

21%

21%

21%

20%

23%

23%

49%U skladu sa političkim interesima


Po zakonu

Transparentno

Pošteno


Nepistrasno

2015

2012


KAKO SE ODVIJAJU JAVNE NABAVKE -‐ POREĐENJE U kojoj mjeri se prema Vašem mišljenju proces javnih nabavki odvija na sljedeći način?


PRILIČNO + U POTPUNOSTI

11 © 2015 Ipsos.

51%

49%

49%

48%

48%

19%

47%

43%

41%

43%

40%

42%

27%

54%Pošteno

Transparentno


Nepristrasno

Po zakonu


U skladu sa stranačkim interesima

2015

2012


KAKO SE ODVIJAJU JAVNE NABAVKE -‐ POREĐENJE U kojoj mjeri se prema Vašem mišljenju proces javnih nabavki odvija na sljedeći način?


MINIMALNO + NIMALO

12 © 2015 Ipsos.

16%

23%

62%

32%

31%

15%

7%

21%

27%

59%

34%

25%

13%

6%Veoma rijetke

Uglavnom rijetke

Rijetke (veoma + uglavnom)

Česte (veoma + uglavnom)

Uglavnom česte

Veoma česte

Ne zna

2015

2012

Baza:Ukupna populacija

UČESTALOST ZLOUPOTREBA I MALVERZACIJA TOKOM JAVNIH NABAVKI Da li biste rekli da su zloupotrebe i malverzacije prilikom sprovođenja javnih nabavki u Crnoj Gori ...

Na ovom pitanju nisu dobijene staBsBčki značajne razlike u odgovorima u odnosu na prethodni talas iz 2012. godine

13 © 2015 Ipsos.

17%

22%

67%

34%

33%

10%

7%

22%

28%

63%

37%

26%

9%

6%Veoma rijetke

Uglavnom rijetke



Uglavnom česte

Veoma česte

Ne zna

2015

2012

Baza: Oni koji su rekli šta su javne nabavke, 63% populacije



14 © 2015 Ipsos.

19%

28%

60%

36%

24%

12%

16%

20%

36%

56%

25%

31%

8%

9%Veoma rijetke

Uglavnom rijetke



Uglavnom česte

Veoma česte

Ne zna

2015

2012

Baza: zaposleni u javnom sektoru, 13% populacije



15 © 2015 Ipsos. Jedan odgovor po stavci; Baza:Ukupna populacija

ZLOUPOTREBE I MALVERZACIJE PRILIKOM SPROVOĐENJA JAVNIH NABAVKI MALE VRIJEDNOSTI A šta mislite o tome, da li su zloupotrebe i malverzacije u Crnoj Gori češće prilikom sprovođenja javnih nabavki male vrijednosB ili ipak mislite da su malverzacije i javne nabavke češće prilikom velikih javnih nabavki, ili mislite da nema razlike?

Na ovom pitanju nisu dobijene staBsBčki značajne razlike u odgovorima u odnosu na prethodni talas iz 2012. godine 7%

34%

45%

14%

9%

30%

47%

15%

Malverzacije i zloupotrebe su češće prilikom malihjavnih nabavki

Malverzacije i zloupotrebe su češće prilikom velikihjavnih nabavki

Nema razlike, malverzacije i zloupotrebe sujednako rasprostranjene

Ne zna-‐odbija

2015

2012

16 © 2015 Ipsos. Baza: zaposleni u javnom sektoru, 13% populacije

ZLOUPOTREBE I MALVERZACIJE PRILIKOM SPROVOĐENJA JAVNIH NABAVKI MALE VRIJEDNOSTI A šta mislite o tome, da li su zloupotrebe i malverzacije u Crnoj Gori češće prilikom sprovođenja javnih nabavki male vrijednosB ili ipak mislite da su malverzacije i javne nabavke češće prilikom velikih javnih nabavki, ili mislite da nema razlike?

7%

40%

40%

13%

12%

42%

31%

14%

Malverzacije i zloupotrebe su češće prilikom malihjavnih nabavki

Malverzacije i zloupotrebe su češće prilikom velikihjavnih nabavki

Nema razlike, malverzacije i zloupotrebe sujednako rasprostranjene

Ne zna-‐odbija

2015

2012


17 © 2015 Ipsos.

Stavovi o javnim nabavkama (1) •  Više od trećine građana Crne Gore (36%) ne zna šta su javne nabavke, a češće od prosjeka to su

oni koji žive na sjeveru Crne Gore, oni koji žive u u ruralnim predjelima, kao i oni nižeg obrazovnog statusa. Pored toga, važno je napomenu; da se u odnosu na 2012. godinu sada registruje značajno više građana koji is;ču da javne nabavke služe za bogaćenje pojedinaca i legalizaciju korupcije. Istovremeno, u odnosu na ranijii period, veći procenat građana smatra da je Vlada Crne Gore u obavezi da postupa u skladu sa zakonom o javnim nabavkama, dok opada procenat građana koji navodi državne organe i ins;tucije kao odgovorne u ovom procesu.

•  Kao i u prethodnom periodu, građani Crne Gore u velikoj mjeri is;ču da se proces javnih nabavki odvija pod poli;čkim u;cajem. Tako, svaki drugi građanin Crne Gore (49%) is;če da se proces javnih nabavki odvija u skladu sa stranačkim interesima – što je značajno više u odnosu na 2012. godinu (34%). Takođe, u odnosu na raniji period raste procenat građana koji smatra da se proces javnih nabavki ne odvija nepristrasno i prema objek;vnim kriterijumima, dok se istovremeno smanjuje procenat građana koji navodi da se proces javnih nabavki odvija prema zakonu i transparentno.

18 © 2015 Ipsos.

Stavovi o javnim nabavkama (2) •  Dvije trećine građana Crne Gore is;če da su malverzacije i zloupotrebe prilikom sprovođenja

javnih nabavki česta pojava u Crnoj Gori, što su rezulta; saglasni onima iz 2012. godine. Posebno, u odnosu prethodni period, raste procenat građana zaposlenih u javnom sektoru koji smatraju da su zloupotrebe i malverzacije česta pojava tokom javnih nabavki.

•  Skoro polovina građana Crne Gore smatra da su malverzacije i zloupotrebe podjednako rasprostranjene i kod velikih i kod malih nabavki i ovako stanovište je rasporstranjenije među građanima sa sjevera, a u odnosu na prosjek. Trećina građana ipak is;če da malverzacije preovladavaju kod velikih javnih nabavki, dok najmanji procenat građana is;če da su malverzacije rasprostranjenije kod malih javnih nabavki, što su rezulta; koji su u saglasnos; sa rezulta;ma iz 2012. godine.

•  Kada je reč o građanima zaposlenima u javnom sektoru, a u odnosu na prethodni period, raste procenat građana koji navode da su malverzacije i zloupotrebe jednako rasprostranjene kod malih i velikih javnih nabavki, dok opada procenat onih koji smatraju da su malverzacije rasprostranjenije kod malih javnih nabavki.

19 © 2015 Ipsos.

KONTROLA JAVNIH NABAVKI

20 © 2015 Ipsos. Baza:Ukupna populacija

ZADOVOLJSTVO KONTROLOM JAVNIH NABAVKI U CRNOJ GORI Generalno gledano, u kojoj mjeri ste zadovoljni kontrolom javnih nabavki u Crnoj Gori?

29%

30%

59%

27%

24%

4%

14%

23%

36%

59%

29%

25%

4%

12%

Uopšte nijesam zadovoljan

Uglavnom nijesam zadovoljan

NIJE ZADOVOLJAN (1+2)

ZADOVOLJAN (3+4)

Uglavnom sam zadovoljan

U potpunosti sam zadovoljan

Ne zna-‐odbija

2015

2012



ZADOVOLJSTVO KONTROLOM JAVNIH NABAVKI U CRNOJ GORI Generalno gledano, u kojoj mjeri ste zadovoljni kontrolom javnih nabavki u Crnoj Gori?

23%

34%

57%

38%

32%

6%

5%

14%

37%

51%

42%

30%

12%

7%

Uopšte nijesam zadovoljan

Uglavnom nijesam zadovoljan

NIJE ZADOVOLJAN (1+2)

ZADOVOLJAN (3+4)

Uglavnom sam zadovoljan

U potpunosti sam zadovoljan

Ne zna-‐odbija

2015

2012



UKLJUČENOST NEVLADINIH ORGANIZACIJA U RAD ORGANA NADLEŽNIH ZA KONTROLU JAVNIH NABAVKI Da li bi predstavnici nevladinih organizacija trebali da budu uključeni u rad organa nadležnih za kontrolu javnih nabavki kao što je Komisija za kontrolu postupaka javnih nabavki, Direkcija za javne nabavke…?

48%

25%

20%

7%

41%

26%

22%

11%

Da, predstavnici NVO bi trebali da budu punopravni članovitih organa

Predstavnicima NVO bi trebalo omogućiti da prisustvujusvim sjednicama tih organa ali bez prava odlučivanja

Ne, predstavnici NVO ne traba da budu uključeni u rad tihorgana

Ne zna-‐odbija

2015

2012



UKLJUČENOST NEVLADINIH ORGANIZACIJA U RAD ORGANA NADLEŽNIH ZA KONTROLU JAVNIH NABAVKI Da li bi predstavnici nevladinih organizacija trebali da budu uključeni u rad organa nadležnih za kontrolu javnih nabavki kao što je Komisija za kontrolu postupaka javnih nabavki, Direkcija za javne nabavke…?

41%

28%

27%

4%

34%

28%

31%

7%

Da, predstavnici NVO bi trebali da budu punopravničlanovi tih organa

Predstavnicima NVO bi trebalo omogućiti da prisustvujusvim sjednicama tih organa ali bez prava odlučivanja

Ne, predstavnici NVO ne traba da budu uključeni u rad tihorgana

Ne zna-‐odbija

2015

2012



MEDIJI I BORBA PROTIV MALVERZACIJA I ZLOUPOTREBA JAVNIH NABAVKI? Da li se u medijima dovoljno pažnje posvećuje značaju borbi proBv malverzacija i zloupotreba javnih nabavki?

24%

66%

11%

39%

53%

9%

Da, posvećuje sedovoljno pažnje

Ne, ne posvećuje sedovoljno pažnje

Ne zna

2015

2012


25 © 2015 Ipsos.

Kontrola javnih nabavki •  Više od polovine građana je nezadovoljno kontrolom javnih nabavki u Crnoj Gori (59%), a procenat građana koji

navodi da uopšte nije zadovoljan je značajno veći u odnosu na 2012. godinu. Veći stepen nezadovoljstva javnim nabavkama iskazuju građani uzrasta između 45 i 50 godina i srpske nacionalnos;, dok veći stepen zadovoljstva iskazuju građani uzrasta između 18 i 29 godina i crnogorske i alabanske nacionalnos;.

•  Posebno, kada je reč o građanima Crne Gore zaposlenim u javnom sektoru, više od polovine njih takođe iskazuje nezadovoljstvo kontrolom javnih nabavki (57% zaposlenih u javnom sektoru). Procenat građana koji navodi da uopšte nije zadovoljan kontrolom javnih nabavki je takođe veći u odnosu na 2012. godinu.

•  Preko dvije trećine građana Crne Gore is;če da je potrebno da se NVO organizacije uključe u rad nadležnih organa za kontrolu javnih nabavki, a procenat onih koji smatraju da bi NVO organizacije trebalo da postanu punopravni članovi ovih ins;tucija je porastao u odnosu na 2012.godinu, kako među članovima opšte populacije, tako i među građanima koji su zaposleni u javnom sektoru.

•  Većina građana Crne Gore navodi da se u medijima ne posvećuje dovoljno pažnje značaju borbi pro;v malverzacija i zloupotreba javnih nabavki, a procenat onih koji dele ovo mišljenje je značajno porastao u odnosu na prethodni period.

Documents

StavovigrađanaCrne’ Goreojavnim nabavkama’’