Upload
indira-chan
View
265
Download
7
Embed Size (px)
DESCRIPTION
神聖詩節Teacings of God
Citation preview
(Bhaktivednta Giri Maharj)
Sri Slokamrtam Bindu
(r lokamtam Bindu)
(r lokamtam Bindu)
(r rmad Bhaktivednta Nryaa Gosvm Maharj)
--
(r lokamtam Bindu)
(Bhaktivednta Giri Maharj)
(r rmad Bhaktivednta Nryaa Gosvm Maharj)
,
Sri Krsna
-
(Sri Srimad Bhaktivedanta Narayana Gosvami Maharaja)
(Sri Guru-Parampara)
(Brahma)
(Madhvacarya)
(Sri Krsna) (Narada Muni)
Srila Vyasadeva
(Sri Madhavendra Puri).
(SriMadhavendraPuri)
(Sri Isvara Puri)
(Sri Caitanya mahaprabhu)
(Sri Sanatana Gosvamis)
(Sri Rupa Gosvamis )
(Sri Raghunatha dasa Gosvami)
(Sri Jiva Gosvami)
(Sri Krsnadasa Kaviraja)
Srila Narottama dasa Thakura
(Sri Visvanatha Cakravarti Thakura)
(Sri Baladeva Vidyabhusana)
(Srila Jagannatha dasa Babaji Maharaja)
(Sri Bhaktivinoda Thakura)
Srila Gaura-kisora dasa
(Srila Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura)
(Sri Bhakti Prajnana Kesava Gosvami)
(Srila Bhaktisiddhanta Swami Prabhupada)
(Sri Srimad Bhaktivedanta Vamana Gosvami Maharaja)
(Sri Srimad Bhaktivedanta Narayana Gosvami Maharaja)
(Magalcarana)..p.1 .p.9 (Guru-tattva)...p.36 (Dk)p.44 (Vaiava-tattva)p.49 (Sdhu-sanga)..p.66 (Bhgavata-tattva)..p.78 (Gaura-tattva)..p.93 (Ka-tattva)p.102 (Rdh-tattva)..p.116 (Rdh-dsyam)p.123 (akti-tattva).p.132 (Jva tattva)p.133 (Abhidheya-tattva).p.140 ..p.145 (raddh)/(aragati)p.150 ..p.156
(Bhakti-tattva)..p.157 (Bhakti)p.173 (ravaa). p.183 (Nma-sankrtana)..p.186 (Nma-tattva)..p.190 (Bhva-tattva).p.197 (Prema-tattva)..p.205 ..p.212
(r Girirja Govardhana).p.221 (r Rdh-Kua).p.223 (Siddhanta)(lokas)
..p.227
- 1 -
(Magalcarana)
(O) ajna-timirndhasya jnjana-alkay cakur unmlita yena tasmai r-gurave nama (Srila Narottama dasa Thakura)(Sri Prema-bhakti-candrika) (O)ajnatimiraandhasya jna-ajanaalkaycakuunmlitam yena tasmai r-guravenama (Gurudeva) gurave gauracandrya rdhikyai tadlaye kya ka-bhaktya tad-bhaktya namo nama gurave gauracandrya (Gauracandra)rdhikyai(rmat Rdhik)tad-laye(r Vndvana Dhma) kya (Ka) ka-bhaktya tad-bhaktyanama nama
- 2 -
nama o viu-pdya rdhiky priytmane r-rmad-bhaktivednta nryaa iti nmine namao viu-pdya(Viu)[(vyapnotti Viu)(Vaikuha Nryaa) ] rdhiky priytmaner-rmadbhaktivednta(bhakti)(Vedas) nryaa(nryana)(rla Bhaktivednta Nryaa Gosvm Mahrja)itinmine vch-kalpa-tarubhya ca kp-sindhubhya eva ca patitn pvanebhyo vaiavebhyo namo nama vch-kalpa-tarubhyacakp sindhubhyaevacapatitnmpvanebhyavaiavebhya(Vaiavas)nama nama
- 3 -
ya pravrajantam anupetam apeta-ktya dvaipyano viraha-ktara juhva putreti tan-mayatay taravo bhinedu ta sarva-bhta-hdaya munim nato smi (rmad Bhgavatam)1.2.2/SGG yampravrajantam()anupetamapeta ktyam dvaipyana (Vysadeva) viraha ktara juhvaputra ititat-mayataytaravaabhinedutamsarvabhtahdayammunimnata asmi (r ukadeva Gosvm) namo mah-vadnyya ka-prema-pradya te kya ka-caitanya-nmne gaura-tvie nama (Madhya) 19.53 namamah-vdanyyaka-premapradya te kya ka-caitanya-nmne(Ka Caitanya)gaura-tvienama
- 4 -
(krsna-prema)(tattva)(nama)(rupa)(guna)(lila)()(majar-bhva) aga-ymalima-chabhir, abhito mandktendvara jya jgua-roci vidadhata pambarasya riy vndraya-nivsina hdi lasad-dmbhir modara rdh-skandha-niveitojjvala-bhuja, dhyyema dmodaram (rla Rpa Gosvm)(Stava-ml)/SGG p. 12 aga ymalima chabhi abhitamand-kta indvaram jyam jgua rocimvidadhatampambarasya riyvndraya(Vndvana)nivsinamhdi lasatdmabhiamodaramrdh(Rdh)skandha niveita ujjvala bhujam dhyayemadmodaram() (vaijayanti)
- 5 -
bhakty vihn apardha-lakai kipt ca kmdi-taraga-madhye kpmayi tv araa prapann vnde numas te cararavindam (rla Vivantha Cakravart hkura) (r Vnd Devy-aakam)/SGG p. 185 bhakty vihn apardha lkaikiptcakmditaragamadhyekpmayitvar aaprapann vnde (Vnda Devi)numas tecaraa-aravindam ymasundara ikhaa-ekhara smera-hsa mural-manohara rdhik-rasika m kp-nidhe sva-priy-caraa-kikar kuru (r Vihalcrya) r Rdh-Prrthan 2, /SGG p. 167 ymasundara()ikhaa-ekharasmera-hsa mural-manohara(Mural)rdhik-rasikakp-nidhekurumsva-priy-caraa-kikar
- 6 -
(kinkari) bhajmi rdh aravinda-netr smarmi rdh madhura-smitsy vadmi rdh karu-bharrdr tato mamnysti gatir na kpi (Raghuntha dsa Gosvm)(r Stavvali/SGG p. 11 bhajmirdhmaravindanetrmsmarmirdhmmadhurasmitaasymvadmirdhmkarubharaardrm tatamamaanyastigatinak-api h devi kku-bhara-gadgadaydya vc yce nipatya bhuvi daavad udbharti asya prasdam abudhasya janasya ktv gndharvike nija-gae gaan vidhehi r Gndharv-samprrthanakam / (r Bhajana-rahasya)5.19/SGG p. 11, 164 h devikku-bhara
- 7 -
gadgaday dyavcyacenipatyabhuvidaavat udbhaa-rti asya prasdamabudhasyajanasyaktvgandharvike()nija-gaegaanm vidhehi() tavaivsmi tavaivsmi na jvmi tvay vin iti vijya radhe tva naya m carantikam Vilpa-kusumjali96, tavaevaasmi tavaevaasmi tnatjvmi tvay vin itivijyadevitvamnayammcarantikam () r-ka-caitanya prabhu-nitynanda r-advaita gaddhara rvsdi-gaura-bhakta-vnda (jaya)r ka caitanya()(cetana)(bhva)prabhu-nitynanda()-(Nitynanda-Rma)(Baladeva)r advaita(Advaita crya)[
- 8 -
(Sadiva)(Mah-Viu))]gaddhara()rvsa-di gaura-bhakta-vnda(r Gaurga) ()(Srivasa Thakura) hare ka hare ka ka ka hare hare hare rma hare rma rma rma hare hare -(Rdh-Ramaa) (Vabhnu-nandini)(mahbhva)(hara) (Vrajendra-nandana)(ka) -(mah-mantra) -(Rdh-Ka Yugala)
- 9 -
(japa)(kirtana)-
anybhilit-nya jna-karmdy-anvtam nuklyena knu-lana bhaktir uttam (r Bhakti-Rasmta-Sindhu)1.1.11/ 19.167/MS p. 32/ (Jaiva Dharma)/(BRSB)p. 3/ p. 364 anya-abhilit-nyamjnakarma()di anvtam nuklyenaka-anulanabhakti uttam(nunugatyanu) (Uttama-bhakti)(jna
- 10 -
)(karma) (anugatya may) // vco vega manasa krodha-vega jihv-vegam udaropastha-vegam etn vegn yo viaheta dhra sarvm apm pthiv sa iyt (Upademta)1/STB p. 111 vca vegam manasa krodhavegamjihvvegamudara-upasthavegametnvegnyaviahetadhrasarvmapiimmpthivmsaiyt tat te nukamp su-samkamo bhujna evtma-kta vipkam hd-vg-vapurbhir vidadhan namas te jveta yo mukti-pade sa dya-bhk (SB)10.14.8/
- 11 -
6.261, 9.77/p. 87/5.3/PJ 3.9/STB p. 142 tat te anukampm su-samkamabhujnaevatma-ktamvipkamhtvkvapurbhividadhannamatejvetayamukti-padesadya-bhk ()() [ dukhev anudvigna-man ((Bhagavad Gita)2.56)] td api suncena taror api sahiun amnin mna-dena krtanya sad hari (ikaka)3/(di) 17.31//3.1 tt api suncena taro api sahiunamninmna-denakrtanyasadhari
- 12 -
()() 1. (vaco vegam) 2. ()(tat te nukampm) 3. (td api suncena - krtanya sad hari) (Gauya Vaiava) jvera svarpa haya - kera nitya-dsa kera taasth akti bhedbheda-praka 20.108/ p. 28, 289, 370/ jverasvarpa()hayakeranitya-dsakerataasthaktibheda-abhedapraka () (maya)(
- 13 -
(Acarya Kesari Sri Srimad Bhakti Prajnana Kesava Gosvami His Life and Teachings) p. 289 nha vipro na ca nara-patir npi vaiyo na dro nha var na ca gha-patir no vanastho yatir v kintu prodyan-nikhila-paramnanda-prmtbdher gop-bhartu pada-kamalayor dsa-dsnudsa (Padyval)74/6.6 naahamvipra(brhmaa)nacanara-pati(katriya)naapivaiyanadranaahamvar(brahmacr)nacagha-patinovana-stha(vnaprastha)yativkintuprodyannikhilaparama-nanda pra amta-abdhegop-bhartu(gops)pada-kamalayodsadsa-anudsa (vaiya)(dra) (ghastha) (vnaprastha)(sannys)-(r Rdh-vallabha)- (uttama)(Guru)
- 14 -
tasmd guru prapadyeta jijsu reya uttamam bde pare ca nita brahmay upaamrayam 11.3.21/p. 314/p. 38, 44/(Guru-Devattm)p. 11 tasmt gurumprapadyetajijsureya uttamambde(Vedas)pare() ca nitam brahmai()upaama-rayam ()(1) (abda-brahma)[](2) ()(3) yasya deve par bhaktir yath deve tath gurau tasyaite kathit hy arth prakante mahtmana (vetvatara Upaniad)6.23/p. 54//pp. 3, 377 yasyadeveparbhaktiyath-devetathgurautasyaetekathit hi arth praksante mahtmana
- 15 -
(par-bhakti) bhaya dvitybhiniveata syd d apetasya viparyayo smti tan-myayto budha bhajet ta bhaktyaikayea guru-devattm 11.2.37/ 20.119, 24.127, 25.138/2.13/p. 199, 371/ bhayamdvityaabhiniveatasyttapetasyaviparyayaasmtitatmyayatabudhabhajettambhaktyekayamguru-devattm tad viddhi praiptena paripranena sevay upadekyanti te jna jninas tattva-darina
- 16 -
4.34 tat ( ) viddhi praiptena( )()paripranenasevayupadekyantitejnamjninatattva-darina (jni)(tattva-dar) [(sddhna)(seva)] (Vandan) nma-retha manum api ac-ptram atra svarpa rpa tasygrajam uru-pri mthur gothavm rdh-kua giri-varam aho! rdhik-mdhav prpto yasya prathita-kpay r-guru ta natosmi (r Mukt-carita)/SGG p. 6 nma-retham (r-Nma) manum(r Gopla mantra)apiac-ptram (ac mt)atrasvarpam(r Svarpa Dmodara Gosvm)rpam(r Rpa Gosvm)tasyaagra-jam(
- 17 -
r Santana Gosvm)uru-purmmthurm (Mathur-maala) gohavm rdh-kuamgiri-varam- (r Giri-Govardhana)aho rdhik-mdhava-(r Rdh Mdhava)mprptayasyaprathita-kpayr-gurum tamnataasmi (rgnug-bhakti)(sambandha-jna)[ B.R.(Srila B.R. Sridhara Gosvami Maharaja)]()
- 18 -
labdhv su-durlabham ida bahu-sambhavnte mnuyam artha-dam anityam apha dhra tra yateta na pated anu-mtyu yvan nireyasya viaya khalu sarvata syt 11.9.29/p. 57,198 labdhv su-durlabham idam bahu sambhava antemnuyamartha-damanityamapiihadhratram yatetanapatetanu-mtyu yvat nireyasyaviayakhalusarvatasyt () (stras) n-deham dya su-labha su-durlabha plava su-kalpa guru-karadhram maynuklena nabhasvaterita
- 19 -
pumn bhavbdhi na taret sa tma-h 11.20.17/STB p. 23 ndehamdyasu-labhasu-durlabhaplavasu-kalpagurukaradhram()may anuklena nabhasvatairita pumn bhavabdhinataretsa tma-h ()(hari-katha)(sastra)() sdhu-saga sdhu-saga sarva-stre kaya lava-mtra sdhu-sage sarva-siddhi haya 22.54/p. 378/STB p. 29 sdhu-saga sdhu-saga sarva-strekayalava-mtrasdhu-sagesarva-siddhihaya ()
- 20 -
(Kesavaji Gaudiya Matha) Brhad-Bhagavatamrtam ka-bhakti-janma-mla haya sdhu-saga ka-prema janme, teho puna mukhya aga 22.83/p. 34 ka-bhaktijanma-mlahayasdhu-sagaka-premajanmeteho()punamukhya aga ka-bhakti-rasa-bhvit mati kryat yadi kuto pi labhyate tatra laulyam api mlyam ekala janma-koi-suktair na labhyate 14/ 8.70/MS 4, p.55/(Veu-gta) ka-bhakti-rasa-bhvitmatikryatm()
- 21 -
yadikuta apilabhyatetatra laulyamapimlyamekalajanma-koisuktainalabhyate
()[(karma-misra-bhakti)(vaidhi-bhakti)] (Srila Bhaktivedanta Swami Prabhupada)(Sri Ramanada Raya)() (Rpnuga)(Mahprabhu) rdhyo bhagavn vrajea-tanayas tad-dhma vdvana ramy kcid upsan vraja-vadh-varge y kalpit rmad-bhgavata pramam amala prem pum-artho mahn r-caitanya-mahprabhor matam ida tatrdaro na para (rla Vivantha Cakravart hkura)Caitanya-manjusa/p. 347,400 /GV p. 26 rdhyo bhagavn vraja-a-tanaya(Nanda Mahrja)tat-dhmavdvanamramy
- 22 -
kcitupsanvraja-vadhvargeykalpitrmad-bhgavatampramamamalamprempum-artha mahn r-caitanyamahprabhomah(mahbhva)prabhu (rasarja mahbhva ) matam idam tatra dara napara ()(abda-prama)()(gaura-v)(siddhnta) (r Bhaktivinoda hkura)(Daa-mla tattva) mnya prha tattva harim iha parama sarva-akti rasbdhi tad-bhinn ca jvn prakti-kavalitn tad-vimukt ca bhvd bhedbheda-praka sakalam api hare sdhana uddha-bhakti sdhya tat-prtim evety upadiati jann gaura-candra svaya
- 23 -
sa //p. 350/GV p. 40 mnyaprha tattvamharim ihaparamamsarva-aktimrasa-abdhimtad-bhinna-a ca jvnpraktikavalitn tad-vimuktn cabhvdbheda-abhedaprakam sakalam api hare sdhanam uddha-bhaktim sdhyamtat-prtimeva itiupadiatijanngaura-candra(-)svayamsa 1. (Prama)(Guru-parampar) mnya(smti-stras)(tattvas) (Sambandha) 2. (Parama-tattva)3. (Sarva-aktimn)()4. Akhila-rasmta-sindhu5. Vibhinna-tattva(mukta)(baddha)6. (Baddha-jvas)7. (Mukta-jvas)8. (Acintya-Bhedbheda-tattva)
- 24 -
(cit)(acit) (Abhidheya)9. (uddha-bhakti)(sdhya) (Prayojana)10. (Ka-prti)(sdhya-vastu)(r Gaurgadeva) (acnandana)(ri Gaurahari) anarpita-car cirt karuayvatra kalau samarpayitum unnatojjvala-ras sva-bhakti-riyam hari puraa-sundara-dyuti-kadamba-sandpita sad hdaya-kandare sphuratu va ac-nandana ri Vidagdha-mdhava/ 1.4//GKH (P) anarpita carm cirtkaruayavatrakalau(Kali) samarpayitum unnataujjvala-rasm(mdhurya-rasa mdankhya mahbhva) sva-bhakti [(majar-bhva)(rdh-dsyam)]riyamharipuraasundaradyutikadambasandpita sadhdaya-kandare
- 25 -
sphuratuvaac-nandana (rmat ac-dev) (Vraja-bhva) (rasika)(Bhajana) tan-nma-rpa-caritdi-sukrtannu- smtyo kramea rasan-manas niyojya tihan vraje tad-anurgi-jannugm kla nayed akhilam ity upadea-sram 8/8.6/MS p. 14/p. 477/STB p. 65/GKH (P) tihan vrajeanugmanurgi-jana(rgtmika)(-)tad-klam nayet niyojyarasan manas kramea sukrtana-anu-smtyonma-rpa-carita ditad-[(Vabhnu-nandin) ) iti sram akhilamupadea ()
- 26 -
(ll-kath) vikrita vraja-vadhbhir ida ca vio raddhnvito nuuyd atha varayed ya bhakti par bhagavati pratilabhya kma hd-rogam v apahinoty acirea dhra 10.33.39/(Antya) 5.48/STB p. 34/Prabandha Pacakam p. 100 vikritam ( ) vraja-vadhbhiidamcavioraddh-anvitaanuuytatha varayet ya bhaktim parmbhagavatipratilabhya kmamht-rogamuapahinotiacireadhra (par-bhakti) (prema-bhakti) anugrahya bhaktn mnua deham sthita bhajate td kr y rutv tat-paro bhavet 10.33.36/
- 27 -
4.34//PP p. 95/ORY p. 232/GG Intro/GKH (P) anugrahya bhaktnm mnuamdehamsthitabhajatetdkryrutvtat-parabhavet () sat prasagn mama vrya-savido bhavanti ht-kara-rasyan kath taj-joad v apavarga-vartmani raddh ratir bhaktir anukramiyati 3.25.25/ 1.60, 22.86/1.3.12/p. 36//p. 380/STB p. 29 satm prasagt mamavryasavidabhavantihtkararasa-ayankathtatjoatuapavargavartmaniraddh()ratibhaktianukramiyati
- 28 -
(sdhana-bhakti)(bhva bhakti)() yha bhgavata paa vaiavera sthne eknta raya kara caitanya-carae /
5.131/GKH 2.28 yhabhgavatapaavaiavera sthneeknta raya karacaitanya-carae [] (paramahasa) vadanti tat tattva-vidas tattva yaj jnam advayam brahmeti paramtmeti bhagavn iti abdyate 1.2.11/ 2.11, 2.63/p. 348,353 /
- 29 -
vadanti tat tattva-vidatattvamyatjnamadvayambrahma itiparamtm iti(Paramtm) bhagavn iti (Bhagavn) abdyate (svayam Bhagavn) man-man bhava mad-bhakto mad-yj m namaskuru mm evaiyasi satya te pratijne priyo si me 18.65/ 22.58/(The Essence of Bhagavad-Gta)/(Nectar of Govinda-ll) mat-man bhavamat-bhaktamat-yjmmnamaskurummevaeyasisatyamtepratijnepriyaasime jayati jana-nivso devak-janma-vdo yadu-vara-pariat svair dorbhir asyann adharmam sthira-cara-vjina-ghna su-smita-r-mukhena vraja-pura-vanitn vardhayan kma-devam 10.90.48/
- 30 -
13.79/Bhad-bhgavatmtam 2.7.154/p. 107/ORY p. 99 jayatijana-nivsa(Yadu)devak-janma-vda (Devak) yadu-vara-pariatsvai dorbhi(Arjuna)asyanadharmamsthira-cara-vjina-ghna()su-smitar-mukhenavraja-pura-vanitnmvardhayankma-devam jana-nivsa ()(Devak-nandana)(Yaod-nandana)[(vda)](Pavas) (r Ka Sakrtana) ceto-darpaa-mrjana bhava-mah-dvgni-nirvpaa reya-kairava-candrik-vitaraa vidy-vadh-jvanam nandmbudhi-vardhana prati-pada prmtsvdana sarvtma-snapana para vijayate r-ka-sakrtanam
- 31 -
1/1.11/p. 295 cetadarpaamrjanambhava mah-dva-agni nirvpaam reyakairavacandrikvitaraamvidy-vadh (Divya-Sarasvat) jvanam nanda ambudhi vardhanamprati-padam pra-amta svdanam sarva tma-snapanamparamvijayater-ka-sakrtanam (tm) kti-sdhy bhavet sdhya-bhv s sdhanbhidh nitya-siddhasya bhvasya prkaya hdi sdhyat 1.2.2/ 22.105/p. 23// p. 391/GKH (P) kti-sdhybhavet ( )sdhya-bhvas(
- 32 -
) sdhana-abhidh (sdhana-bhakti)nitya-siddhasyabhvasya(sthy-bhva)[(rasas)(snta)(dsya)(sakhya)(vtsalya)(mdhurya)]prkayam()hdisdhyat() ((uddha-sattva)) (Ka-prema) nitya-siddha ka-prema sdhya kabhu naya ravadi-uddha-citte karaye udaya 22.107/p. 27 ka-premanitya-siddha()()nayasdhyakabhucitteuddharavaa-dikaraye udaya (ravaa)(krtana)()
- 33 -
uddha-sattva-vietm prema-sryu-smya-bhk rucibhi citta-masya-kd asau bhva ucyate 1.3.1/p.136/ 23.5 /p. 397/6.2 pt uddha-sattva()vieatmpremasryaau smya-bhk rucibhicittamasyaktasaubhvaucyate (Bhava-bhakti) (1) (viuddha-sattva)(2) (3) (abhila) ( Bhava)(1) (2) ()(rati)(p. 526-7) bhakty sajtay bhakty (Mdhurya-Kdambin)(11.3.31) (Bhakti)()
- 34 -
()(akti)(hldin)(samvit)()[(Harinma-cintmai)]
jne praysam udapsya namanta eva jvanti san-mukharit bhavadya-vrtm sthne sthit ruti-gat tanu-v-manobhir ye pryao jita jito py asi tais tri-lokym 10.14.3/ 8.67/p. 83 jnepraysamudapsyanamantaeva jvantisat-mukharitmbhavadya-vrtmsthnesthitruti-gatmtanuvkmanobhiyepryaaajitajitaapiasitaitri-lokym []()
- 35 -
(rla Jva Gosvm)(p. 83) - gurau gohe gohlayiu sujane bhsura-gae sva-mantre r-nmni vraja-nava-yuva-dvandva-arae sad dambha hitv kuru ratim aprvm atitar aye svntar bhrta caubhir abhiyce dhta-pada (r Mana-ik)1 guraugohegoha-layiu(Vrajavss)sujanebhsura-gae sva-mantre(dk-mantras) r-nmnivraja nava yuva dvandva arae sad dambham hitvkururatimaprvmatitarmayesvntarbhrtacaubhiabhiycedhta-pada (Kiora-Kior)-
- 36 -
na dharma ndharma ruti-gaa-nirukta kila kuru vraje rdh-ka-pracura-paricarym iha tanu ac-snu nandvara-pati-sutatve guru-vara mukunda-prehatve smara param ajasra nanu mana 2/8.3/ nadharmamnaadharmamruti-gaaniruktamkilakuruvrajerdh-ka-pracuraparicarymihatanuac-snumnandvara-pati-sutatveguru-varam[(siksa)]mukunda-prehatve (Mukunda) smaraparam ajasramnanumana (dharma )(adharma)-()
(Guru-tattva)
- 37 -
tasmd guru prapadyeta, yasya deve par bhaktir, bhaya dvitybhiniveata syd, tad viddhi praiptena vco vega manasa krodha-vega crya m vijnyn nvamanyeta karhicit na martya-buddhysyeta sarva-deva-mayo uru 11.17.27/ 1.46 cryam()vijnytnvamanyetakarhicitnamartya-buddhyasyeta sarva-devamayaguru (Uddhava)(crya)(svarpa) tad-vijnrtha sa gurum evbhigacchet samit-pi rotriya brahma-niha (Mundaka Upanisad)1.2.12//p. 313 tad-vijnrthasagurum eva bhigacchet samit-pi()rotriyabrahma-niha
- 38 -
(yaja)[] kib vipra, kib nysi, dra kene naya yei ka-tattva-vett, sei guru haya 8.128/p. 38/ / (Arcana Dipika)p. 118 kibviprakibnysidrakenenayayeika-tattva-vett seiguruhaya (ka-tattva) vande gurn a-bhaktn am vatrakn tat-prak ca tac-chakt ka caitanya sajakam 1.1 vande gurn a-bhaktn am -vatrakntatprakn()catat aktka-caitanyasajakam (avatara)(prakasa)
- 39 -
(ka-rpa) guru ka-rpa hana strera prame guru-rpe ka-kp karena bhakta-gae 1.45/p. 40/ p. 232 guruka-rpahanastreraprameguru-rpe ka kp karenabhakta-gae (ka-svarpa) ik-guruke ta jni kera svarpa antarym, bhakta-reha, ei dui rpa 1.47/p. 40/ p. 232 ik-guruketajnikera sva-rpaantarymbhakta-reha(mah-bhagavata)eiduirpa [(caitya-guru)](bhakta-reharaya-bhagavn)
- 40 -
jve skt nhi tte guru caittya-rpe ik-guru haya ka-mahnta-svarpe 1.58 jvesktnhittegurucaittya-rpeik-guruhayakamahntasva-rpe guru-pdraya, dk, gurur sevana sad-dharma-ik-pcch, sdhu-mrgnugamana 22.115 guru-pda-rayadkgurur sevanasat-dharma-ikpcch sdhu-mrg anugamana (1) ()(2) (3) (4) (5) (pj)(nugatya)
- 41 -
(svatantra) (guru-pj)[(Guru-Purima)] brahma bhramite kona bhgyavn jva guru-ka-prasde pya bhakti-lat-bja 19.151/p. 34/p. 396 brahma bhramite kona bhgyavn jvagurukaprasdepyabhakti-latbja prathaman tu guru pjy tata caiva mamrcanam kurvan siddhim avpnoti hy anyath niphala bhavet (Hari-bhakti-vilsa)4.344/2pt/GKH (P) prathaman tu guru pjyca evatatamamrcanamhikurvan
- 42 -
avpnotisiddhimanyathbhavet()niphala ()(Upamanyu)(Aruni)(Sudm)() guravo bagava santi iya-vittpahrak durlabha sad-gurur devi iya-santpahraka (Pura-vkya)/GKH 1.48 [(iva)(Prvat)] gurur na sa syt sva-jano na sa syt pita na sa syj janan na s syt daiva na tat syn na pati ca sa syn na mocayed ya samupeta-mtyum 5.5.18/STB p. 19 gurunasasytsva-jananasasyt
- 43 -
pitanasasytjanannassytdaivanatatsytnapati ca sa syt na mocayetyasamupeta-mtyum(sasra) guror apy avaliptasya krykryam ajnata utpatha-pratipannasya parityago vidhyate (Mahbhrata)Udyoga Parva 179.25/p. 47//GKH 1.49 api guro( )avaliptasya ( ) ajnatakrya-kryamutpatha-pratipannasyavidhyateparityago []guror apy avaliptasya
- 44 -
[(Bhakti-Sandarbha) 238] guru-uray bhaktya, nham ijy-prajtibhyam, nyam tma pravacanena labhyo, cintmanir jayati somagirir gurur me
(Dk)
divya jna yato dadyt kuryt ppasya sakayam tasmt dketi s prokt deikais tattva-kovidai Viu-ymala/2.9/ 15.108 pt/5 pt/p. 48 divyamjnamyatadadytkurytppasyasakayamtasmtdk iti sproktdeikai ( )tattva-kovidai
- 45 -
(di-divyam jnam)(ks) divya jna hy atra mantre bhagavat-svarpa-jnam, tena bhagavat sambandha-viea-jna ca Bhakti-sandarbha, Anuccheda 283/p. 47 divyam jnam()(sambandha) (sevya)(sevaka)svarpa-gata-bhva(()() yo mantra sa guru skt yo guru sa hari svayam gurur yasya bhavet tuas tasya tuo hari svayam Vmana-kalpa /4.353/p. 41//GKH (P) ()
- 46 -
() dk-kle bhakta kare tma-samarpaa
sei-kle ka are kare tma-sama 4.192-3/GKH 13.147/(Art of Sdhana) prabhu kahevaiava dehaprktakabhu nayaaprktadehabhakteracit-nanda-mayadk-kle bhakta kare tma-samarpaasei-klekatrekaretma-sama sei deha kare tra cit-nanda-mayaaprkta-dehetracaraabhajaya
[]
- 47 -
(rla Bhakti Pramoda Pur Mahrja)(svarpa) yath kcanat yti ksya rasa-vidhnata tath dk-vidhnena dvijatva jyate nm 2.12/p. 48 (dvi-ja) guru-dk vihinasya na siddhim na sad-gatim
tasmat sarva-prayatnena guru dkita bhavet
(sukrti) ka-mantra haite habe sasra-mocana ka-nma haite pbe kera caraa 17.31 ka-mantra( ) (gopla-mantra kli kaya )haitehabesasra
- 48 -
mocanaka-nma() haitepbe keracaraa () sampradya vihin ye mantras te niphal mat r-brahm-rudra-sanak vaiav kiti-pvan (Padma Pura)/(Prameya-ratnavali)1.5 //p. 62 sampradya-vihin (sampradya)(guru-varga) ye mantras te niphalmat r-brahm-rudra-sanak vaiavkiti-pvan (r-sampradya)(Ramnujcrya)(Brahma-sampradya)(Madhvcrya) (Rudra-sampradya) (Viusvm)(Catusana-sampradya)(Nimbdiyta)
- 49 -
(Vaiava-tattva)
ghta-viu-dkko viu-pj-paro nara vaiavo bhihito bhijnair itaro smd avaiava 1.55/ ghta-viu dkkoviu-pj-para naravaiava abhihitaabhijnair itara asmd avaiava (bhakta) aha bhakta-pardhno hy asvatantra iva dvija sdhubhir grasta-hdayo bhaktair bhakta-jana-priya 9.4.63 [r-bhagavn uvca ]aham bhakta-pardhna hi asvatantraivadvijasdhubhigrasta-hdayabhaktai
- 50 -
bhakta-jana-priya() [(Durvs Muni)] sdhavo hdaya mahya sdhn hdaya tv aham
mad-anyat en a jnanti nha tebhyo mang api 9.4.68/1.62 sdhava hdayam mahyam sdhnm hdayam tu ahammat-anyattenajnantina aham tebhyamank api
rdhann sarve vior rdhana param tasmt paratara devi tadyn samarcanam / 11.31 rdhannm sarvem viordhanamparamtasmtparataram
- 51 -
devitadynmsamarcanam [(Durga)]() mad-bhakta-pjbhyadhik mayi sajyate bhakti 11.19.21 matbhaktapjabhyadhikmayisajyatebhakti [] ye me bhakta-jan prtha na me bhakt ca te jan mad-bhaktn ca ye bhakts te me bhaktatam mat (di Purana)/ 11.28/Laghu-bhg. 2.6/p. 94 yeme bhakta-janprtha (Prtha) na me bhaktca te janmat-bhaktnmcaye bhakt temebhaktatammat [(Arjuna)]
- 52 -
na tath me priyatama tma-yonir na akara na ca sakarao na rr naivtm ca yath bhavn 11.14.15/p. 140 natathmepriya-tamatma-yoni(Brahm)nasakaranacasakaraa(Sakaraa)narnaevatmcayathbhavn (akara)(Balarma)(Lakm) (Devarsi Narada)(Maharaja Yudhisthira) yya n-loke bata bhri-bhg loka punn munayo bhiynti ye ghn vasatti skd gha para brahma manuya-ligam Sri Brhad Bhagavatamrtam1.5.7/p. 139 yya()n-lokebatabhri-bhglokapunnmunayaabhiyntiyeghnvasatti
- 53 -
tisktghapara brahma manuya-ligam () bhavad-vidh bhgavats trtha-bht svaya vibho trth-kurvanti trthni svnta-sthena gadbht 1.13.10/ 1.63 bhavatvidhbhgavattrthabht svayavibho trth-kurvanti trthni svnta-sthena gadbht () [] mahad-vicalana ghia dna-cetas
- 54 -
nireyasya bhagavan kalpate nnyath kvacit 10.8.4/ 8.40 mahad-vicalana nnm ghia dna-cetas nireyasya bhagavan nnyathkalpatekvacit bahn janmanm jnavn m prapadyate vsudeva sarvam iti sa mahtm su-durlabha 7.19 bahnjanmanmante jna-vn m prapadyate vsudeva sarvam itisamah-tmsu-durlabha () manuy sahasreu kacid yatati siddhaye yatatm api siddhn kacin m vetti tattvata 7.3
- 55 -
manuysahasreu()kacityatati siddhayeyatatmapisiddhnkacitmvettitattvata muktnm api siddhn nryaa-paryaa sudurlabha pranttm koiv api mah-mune 6.14.5/ 19.50/ muktnmapisiddhnnryaa(i Nryana)paryaasu-durlabhaprant-tmkoiu()apimah-mune yo m payati sarvatra sarva ca mayi payati tasyha na praaymi sa ca me na praayati 6.30 yampayatisarvatrasarvacamayipayatitasyaahanapraaymi
- 56 -
sa ca me na praayati () mac-citt mad-gata-prn bodhayanta parasparam kathayanta ca m nitya tuyanti ca ramanti ca 10.9/ GKH 12.54 mac-cittmad-gata-prnbodhayantaparasparamkathayantacamnityatuyanticaramantica te satata-yuktn bhajat prti-prvakam dadmi buddhi-yoga ta yena mm upaynti te 10.10/ 1.49, 24.173, 24.192 tesatata-yuktnbhajatprti-prvakamdadmibuddhi-yoga tayenammupaynti te
- 57 -
te evnukamprtham aham ajna-ja tama naymy tma-bhva-stho jna-dpena bhsvat 10.11 teevanukamp-arthamahamajna-jatamanaymitma-bhvasthajnadpenabhsvat bhakta-pada-dhli ra bhakta-pada-jala bhakta-bhukta-avaea-ei tina mah-bala 16.60/p. 68/MS 7pt/STB p. 27 bhakta-pada-dhlirabhakta-pada-jalabhakta-bhukta-avaeatinamah-bala [(hari-kath)(prasdam)]
- 58 -
(Vaiava-sev)(caraa) prabhu kahe vaiava-sev, nma-sakrtana dui kara, ghra pbe r-ka-caraa 16.70 prabhu kahevaiava-sevnma-sakrtanadui kara ghra pbe r-ka-caraa keti yasya giri ta manasdriyeta dksti cet praatibhi ca bhajantam am uray bhajana-vijam ananyam anya- ninddi-nya-hdam psita-saga-labdhy 5/2.37/p. 325 kaiti()yasyagiri tam ( )manasdriyetadkasticetpraatibhicabhajantamamuray[(daavat-prama)]bhajana-vijam-ananyam
- 59 -
anya-nind-di-nya-hdam psita-sagalabdhy (kaniha-adhikr) (madhyama-adhikr)(mnasa-sev) -(aa-kalya-ll)-(praipta)(pariprana)(sev) (Uttama-adhikr) sarva-bhteu ya payed bhagavad-bhavam tmana bhtni bhagavaty tmany ea bhgavatottama 11.2.45/ 22.72/ sarva-bhteu ya payet bhagavad-bhavamtmanabhtni bhagavati tmani eabhgavata-uttama
- 60 -
(Sri Krsnacandra)() (Madhyama- adhikr) svare tad-adhneu blieu dviatsu ca prema-maitr-kpopek ya karoti sa madhyama 11.2.46/ 22.73/ madhyamasayakarotipremasvare()maitrtad-adhneu( ) kp blieu caupekdviatsu (Kanistha- adhikr) arcym eva haraye pj ya raddhayehate na tad-bhakteu cnyeu sa bhakta prkta smta 11.2.47/ 22.74/ prktabhaktaevasmta sa ya hate raddhayepjharayearcymcnatad-bhakteunyeu
- 61 -
[] raddhavn jana haya bhakti-adhikr uttama, madhyama, kaniha, raddh-anusr 22.64 raddhavn jana haya bhakti-adhikruttamamadhyamakaniharaddh-anusr stra-yuktye sunipua, dha-raddh ynra uttama-adhikr sei traye sasra 22.65 stra-yuktyesu-nipuadha-raddhynrauttama-adhikrseitraye sasra stra-yukti nhi jne dha, raddhvn
- 62 -
madhyama-adhikr sei mah-bhgyavn 22.67 stra-yuktinhijnedha raddhvnmadhyama-adhikrseimah-bhgyavn yhra komala raddh, se kaha, jana krame krame teho bhakta ha-ibe uttama 22.69 yhrakomala raddhsekaha janakrame krametehobhaktaha-ibeuttama dai svabhva-janitair vapua ca doair na prktatvam iha bhakta-janasya payet gagmbhas na khalu budbuda-phena-pakair brahma-dravatvam apagacchati nra-dharmai 6/2.20 dai prktatvamsvabhva-janitai vapua cadoaiihabhakta-janasyana payetgag-ambhasm na khalu apagacchati budbuda-phena-pakaibrahma-dravatvam()nra-dharmai
- 63 -
viprd dvi-a-gua-yutd aravinda-nbha- pdravinda-vimukht vapaca variham manye tad-arpita-mano vacanehitrtha- pra punti sa kula na tu bhrimna 7.9.10/ 20.59, 4.69/ viprtdvi-a-gua-yuttaravinda-nbhapdravindavimukhtva-pacavariham manye tad-arpita mana vacana hitaarthaprapuntisa( ) kula na tu bhrimna
- 64 -
na me bhakta caturved mad-bhakta vapaca priya tasmai deya tato grhya sa ca pjyo yath hy aham 10.127 / 20.58 na me abhaktacaturvedmad-bhaktava-paca priyatasmai()deyatatogrhya()sacapjyayathhiaham (calas) () api cet su-durcro bhajate mm ananya-bhk sdhur eva sa mantavya samyag vyavasito hi sa kipra bhavati dharmtm avac-chnti nigacchati kaunteya pratijnhi na me bhakta praayati 9.30-31/6/ apicetsu-durcrbhajatemmananya-bhk
- 65 -
sdhur eva sa mantavya samyakvyavasitohisakiprabhavatidharmtm avac-nti nigacchatikaunteyapratijnhinamebhaktapraayati (Vaiava-apardha) hanti nindati vai dvei vaiavn nbhinandati krudhyate yti no hara darane patanni a 10.312/p. 68/ apagata-rdho yasmt iti apardha (Mahjana vkya) apagata rdhoyasmt itiapardha
- 66 -
() satatam krtayanto mm, yasysti bhaktir bhagavaty akican, ako phalam tvda-daranam hi, om tad vio paramam padam, aho bata va-paco to garyn, viu-bhakti vihn ye, mahjano yena gata sa panth
(Sdhu-sanga)
sdhu-saga sdhu-saga sarva-stre kaya, ka-bhakti-janma-mla haya sdhu-saga, sat prasagn mama vrya-savido, bhakty sajtay bhakty tulayma lavenpi na svarga npunar-bhavam bhagavat-sagi-sagasya martyn kim utia 1.18.13/4.30.34/ 22.55/1.2.228/PJ 3.10 tulayma lavenaapinasvargamnaapuna bhavambhagavat-sagisagasyamartynmkimutaia
- 67 -
mahat-sagama-mhtmyam evaitat paramdbhutam ktrtho yena vipro sau sadyo bht tat-svarpavat Bhad Bhagavtmta2.7.14/17 mahatsagamamhtmyamevaetatparamdbhutamkta-rthayenavipraasausadyaabhttat-svarpavat (mahat-saga)(Janasarma) (Sri SvarupaGopa Kumara) nai matis tvad urukramghri spaty anarthpagamo yad-artha mahyas pda-rajo-bhieka nikicann na vta yvat 7.5.32/ 22.53/ naem()mati()tvaturukrama-aghrispatianarthaapagama()yatarthamahyasmpda-rajaabhiekamnikicannmna vta()yvat
- 68 -
-(Sri Urukrama-Krsna) rahgaaitat tapas na yti na cejyay nirvapad ghd v na cchandas naiva jalgni-sryair vin mahat-pda-rajo-bhiekam 5.12.12/ 22.52 rahgaa(Rahgaa)etat()na yti tapasnacaijyaynanirvapatvghtna evachandas jala-agni-sryaivinabhiekampda-rajamahat nirapeka muni nta nirvaira sama-daranam anuvrajmy aha nitya pyeyety aghri-reubhi 11.14.16
- 69 -
nirapekamunintanirvaira sama-daranam anuvrajmiahanityapyeya iti aghri reubhi (smara garala kandanam)()
ata tyantika kema pcchmo bhavato nagh sasre smin kardho pi sat-saga evadhir nm 11.2.30/ ata tyantikam kemam pcchmabhavataanagh sasre asmin kaa-ardhaapisat-saga evadhinm
- 70 -
ka, tomra haa - yadi bale eka-bra my-bandha haite ka tre kare pra 22.33/p. 378 katomra haayadibaleeka-bramy-bandha haitekatrekare pra bhaktis tu bhagavad-bhakta-sagena parijyate sat-saga prpyate pubhi suktai prva-sacitai --(Bhan-Nradya-Pura)4.33/10.279//p. 379/p. 32 bhaktitubhagavat-bhakta sagena parijyate sat-sagaprpyatepubhisuktaiprva-sacitai (bhakty-unmukh sukti)
- 71 -
mahat-kp vin kona karme bhakti naya ka-bhakti dre rahu, sasra nahe kaya 22.51/p. 35 mahat-kp()vinkona karmebhakti nayaka-bhaktidre rahusasra nahe kaya (guru-niha)(ruci)(sakti) yasya yat-sagati puso maivat syt sa tad-gua sva-kula-rddhyai tato dhmn sva-ythn eva sarayet Hari-bhakti-sudhodaya8.51/1.2.229/p. 98/MS 5pt/2.41 maivatyat-sagatiyasyapusosasyttad-gua sva-kula-rddhyai tatodhmn sva-ythnevasarayet
- 72 -
(vairgya) sdhu-sage ka-bhaktye raddh yadi haya bhakti-phala prema haya, sasra yya kaya 22.49/p. 35 sdhu-sageka-bhaktyeraddhyadihayabhakti-phalapremahayasasrayya kaya (paramrthika) () dadti pratigti guhyam khyti pcchati bhukte bhojayate caiva a-vidha prti-lakaam 4/2.18/STB p. 4 dadtipratighnti guhyam khytipcchatibhuktecabhojayate
- 73 -
caa-vidham evaprti-lakaam rmad-bhgavatrthnm svdo rasikai saha sajtyaye snigdhe sdhau saga svato vare 22.131/STB /GKH (P) rmad-bhgavatarthnmsvdarasikai sahasa-jtyaayesnigdhe sdhau sagasvata vare (sajtya)(snigdha)
asat-saga-tyga, ei vaiava-cra str-sag eka asdhu, kbhakta ra 22.87/p. 264 asat-saga-tygaeivaiava-
- 74 -
crastr-sag eka asdhu ka-abhaktara ()() ()(nirviea-jna) tato dusagam utsjya satsu sajjeta buddhimn santa evsya chindanti mano-vysagam uktibhi 11.26.26/ 1.59 tata dusagam utsjya satsusajjetabuddhimnsantaevasyachindantimanavysagamuktibhi sdhu-sage ka-nma ei mtra ci sasra jinite ra kauna vastu ni (Prema-vivarta)/
- 75 -
reyo-madhye kona reya jvera haya sra? ka-bhakta-saga vin reya nhi ra 8.251 reya-madhyekonareya jverahaya sraka-bhakta-saga vinreyanhi ra yasytma-buddhi kuape tri-dhtuke sva-dh kalatrdiu bhauma ijya-dh yat-trtha-buddhi salile na karhicij janev abijeu sa eva go-khara 10.84.13/ yasya tma buddhikuapetri-dhtuke svadhkalatra-diu bhauma ijyadhyattrthabuddhisalilena karhicijjaneuabijeusaevagakhara()
- 76 -
(vata)(pitta)(kapha) bhavpavargo bhramato yad bhavej janasya tarhy acyuta sat-samgama sat-sagamo yarhi tadaiva sad-gatau parvaree tvayi jyate rati 10.51.53/22.46//p. 380 bhava apavargo bhramata yadbhavetjanasyaacyutatarhi sat samgama sat-sagamayarhitadevasatgataupar-avara etvayi jyaterati
- 77 -
(Acyuta) tat sdhu manye sura-varya dehin sad samudvigna-dhiym asad-graht hitvtma-pta gham andha-kpa vana gato yad dharim rayeta 7.5.5 [r-prahlda uvca]tatsdhumanyeasura-varya dehinsadsamudvignadhiymasat-grahthitv tma-ptaghamandha-kpa[()]vana()gatayaddharimrayeta [](asura)[ ]()()
- 78 -
sago ya saster hetur, prasagam ajara pam, mahat-kp vin kona karme bhakti naya, mah-prasde govinde, yasya yat-sagati puso
(Bhgavata-tattva)
(Satya para dhmahi) janmdy asya yato nvayd itarata crthev abhija svar tene brahma hd ya di-kavaye muhyanti yat sraya tejo-vri-md yath vinimayo yatra tri-sargo m dhmn svena sad nirasta-kuhaka satya para dhmahi 1.1.1/ 8.266, 20.359, 25.148/(Secret Truths of the Bhgavtam)p. 4 janma-di asya ( )yataanvayt()itarata()caartheuabhijasva-rtenebrahmahdyadi-kavaye[]muhyantiyatsrayateja-vri-mdm yath vinimayayatratri-sargaamdhmnsvenasadnirasta kuhakamsatyam-param()dhmahi
- 79 -
dharma projjhita-kaitavo tra paramo nirmatsar sat vedya vstavam atra vastu ivada tpa-trayonmlanam rmad-bhgavate mah-muni-kte ki v parair vara sadyo hdy avarudhyate tra ktibhi urubhis tat-kat 1.1.2/ 1.91, 24.100, 25.149/STB p. 17/p. 454 dharmaprojjhitakaitavaatraparamanirmatsarmsatmvedyamvstavamatravastu()iva-damtpa-trayaunmlanamrmatbhgavatemah-muni()ktekim
- 80 -
vparai varasadyahdiavarudhyateatraktibhiurubhitat-kat ()() nigama-kalpa-taror galita phala uka-mukhd amta-drava-sayutam pibata bhgavata rasam laya muhur aho rasik bhuvi bhvuk 1.1.3/25.151/STB p. 20 nigamakalpa-tarogalitamphalamukamukhtamtadrava sayutam pibatabhgavatam()rasam()layam
- 81 -
muhurahorasikbhuvibhvuk (gyatr) artho ya brahma-str bhratrtha-viniraya gyatr-bhya-rpo sau vedrtha-paribhita (Garuda Purana)/ 25.143/p. 85, 191 artha ayambrahma-strm(Vednta-stra)bhrata-artha-vinirayagyatr-bhya-rpaasauveda-artha-paribhita bhya brahma-strnm(Tattva Sandarbha 21) bhyabrahma-strnm ()
- 82 -
(Vednta) sarva-vednta-sra hi rmad-bhgavatam iyate tad-rasmta-tptasy nnyatra syd rati kvacit 12.13.15/ 25.146/p. 93/p. 85 sarva-vednta-srahirmad-bhgavatamiyatetat-rasa-amtatptasynanyatrasytratikvacit () nivtta-tarair upagyamnd bhavauadhc chrotra-mano-bhirmt ka uttamaloka-gunuvdt pumn virajyeta vin paughnt 10.1.4/STB p. 27, 37 nivtta tarai upagyamntbhava-auadhtrotramanaabhirmtkauttamaloka(Uttamaloka)gu-anuvdtpumnvirajyetavinpau-ghnt
- 83 -
[] anarthopaama skd bhakti-yogam adhokaje lokasyjnato vidv cakre stvata-sahitm 1.7.6 anarthaupaamasktbhakti-yogamadhokajelokasyajnatavidvncakrestvatasahitm yasy vai ryamy ke parama-prue bhaktir utpadyate pusa oka-moha-bhaypah 1.7.7/p. 85 yasyvairyamy ke paramapruebhaktiutpadyate pusa oka moha bhayapah
- 84 -
[] tad-vg-visargo janatgha-viplavo yasmin prati-lokam abaddhavaty api nmny anantasya yao kitni yat vanti gyanti ganti sdhava 1.5.11 tadvkvisargajanatagha viplava yasmin prati-lokamabaddhavatiapinmnianantasyayaaakitniyatvanti gyanti ganti sdhava nryaa namasktya nara caiva narottamam dev saravat vysa tato jayam udrayet 1.2.4 nryaanamas-ktyanara ca evanara-uttamamdevsaravatvysa
- 85 -
tata jayamudrayet -(Nara-Narayana Rsis)(Sarasvati) naa-pryev abhadreu nitya bhgavata-sevay bhagavaty uttama-loke bhaktir bhavati naihik 1.5.18/5.2 naapryevabhadreunityabhgavatasevaybhagavatiuttamalokebhaktirbhavatinaihik avaiava-mukhodgra pta hari-kathmtam ravaa naiva kartavya sarpocchia yath paya //GKH 2.39 avaiava mukha-udgraptaharikath-amtamravaanaevakartavya sarpa ucchia yath paya
- 86 -
eka bhgavata baa bhgavata-stra ra bhgavata bhakta bhakti-rasa-ptra 1.99 ekabhgavatabaabhgavata-stra ra bhgavatabhaktabhakti-rasaptra dui bhgavata dvr diy bhakti-rasa tohra hdaye tore preme haya vaa 1.100 duibhgavatadvrdiy bhakti-rasa tnhrahdayetnrapremehayavaa
- 87 -
yha bhgavata paa vaiavera sthne eknta raya kara caitanya-carae /
5.131/GKH 2.28 yhabhgavatapaavaiavera sthneeknta raya karacaitanya-carae [] aha vedmi uko vetti vyso vetti na vetti v bhakty bhgavata grhya na buddhy na ca kay 24.313/STB p. 33/GKH 2.27 aha()vedmiukavettivysavettina vetti v bhakty bhgavata(Bhgavata Pura)grhyanabuddhynacakay []
- 88 -
(Catu lok) jna parama-guhya me yad vijna-samanvitam sa-rahasya tad-aga ca gha gadita may 2.9.31/ 1.51, 25.105/ jnamparamaguhyammeyatvijnasamanvitamsa-rahasyamtatagamcaghagaditammay [] (jna) (vijna)(rahasya)(tad-aga)()(pradhna my)(Bhgavatrka-marici-ml)
()(Sambandha-jna) aham evsam evgre nnyad yat sad-asat param
pacd aha yad etac ca yo vaiyeta so smy aham
- 89 -
2.9.33/1.53, 25.113/2.28 ahamevasamevaagrenaanyatyatsatasatparampactahamyatetat()cayaavaiyetasaasmiaham
(sat)(asat) () te rtha yat pratyeta na pratyeta ctmani tad vidyd tmano my yathbhso yath tama 2.9.34/ 1.54, 25.119/2.29 tearthamyatpratyetanapratyetacatmani tat vidyt tmana mymyathbhsayathtama (parama-tattva svarpa-tattva)(my)
- 90 -
(jva-akti)(my-akti) ()(prayojana)(Acintya-bhedbheda-tattva) yath mahnti bhtni bhteccvacev anu
praviny apravini tath teu na tev aham 2.9.35/1.55, 25.126/2.30 yathmahntibhtnibhteu ucca-avaceu anu praviniapravinitathteuna teuaham
()
()(abhidheya-tattva) etvad eva jijsya tattva-jijsuntmana anvaya-vyatirekbhy yat syt sarvatra sarvad 2.9.36/ 1.56, 25.123/2.15 etvatevajijsyamtattva jijsun tmana anvayavyatirekbhymyatsytsarvatrasarvad
- 91 -
(tma-tattva)(anvaya)(vyatireka) athto brahma-jijs 1.1.1/p. 217 athaatabrahma-jijs () janmdy asya yata 1.1.2/p. 217,282 janma-diasya()yata () stra-yonitvt 1.1.3/p. 217 strayonitvt ()(
- 92 -
(vedai ca sarvair aham eva vedyo) nanda-mayo bhyst 1.1.3/p. 4785195 nandamayaabhyst tarkpratihnt 2.1.11/ jagad-vypra-varjya prakarad asannihitatvt 4.4.17/p. 367 jagad vypra varjya prakaradasannihitatvt() () anvtti abdd anvtti abdt 4.4.22/p. 4885
- 93 -
(sabda)[(sabda-brahma) (paramananda-svarupa)]
(Gaura tattva)
rdhyo bhagavn vrajea-tanayas, anarpita-car cirt
karuayvatra kalau, mnya prha tattva harim
r-ka-caitanya, rdh-ka nahe anya (Caitanya Bhgavata)/(ri Guru-Parampara)(6)SGG p. 18 r-ka-caitanyardh-kanahe anya ka-vara tvika sgopgstra-pradam yajai sakrtana-pryair yajanti hi su-medhasa (or) bhajmi kali-pvanam 11.5.32/ 5.32/p. 253/1.1 ka-varam(k)(a)tvi
- 94 -
akam()sa-agaupa-aga astra pradam yajaisakrtana-pryaiyajantihisu-medhasa[bhajamikali-pvanam] (aka)()(r-nma-sakrtana-yaja)(kali-pvanam)(agas)(upgas)(pradas)(astra) anta ka bahir gaura daritgdi-vaibhavam kalau sakrtandyai sma ka-caitanyam rit Tattva-sandarbha2/ 3.81/p. 510/1.1 pt antakabahirgaura darit aga di vaibhavamkalausakrtans-dyaismaka-caitanyamrit
- 95 -
rdh ka-praaya-viktir hldin aktir asmd ektmnv api bhuvi pur deha-bheda gatau tau caitanykhya prakaam adhun tad-dvaya caikyam pta rdh-bhva-dyuti-suvalita naumi ka-svarpam 1.5 ()//p. 505,510/GKH (P) rdh(rmat Rdhr)ka praaya vikti hldin-aktiasmteka-tmnauapibhuvipurdeha-bhedamgatautaucaitanya-khyamprakaamadhuntat-dvayamcaaikyamptamrdhbhvadyutisu-valitamnaumika-svarpam (hldin-akti)(praaya)(eka-tma-svarpa)(sevya)(sevaka)(viaya-tattva)(raya-tattva)
- 96 -
prema-rasa-nirysa karite svdana rga-mrga bhakti loke karite pracraa rasika-ekhara ka parama-karua ei dui hetu haite icchra udgama 4.15-16/GV p. 63/ prema-rasanirysakaritesvdanarga-mrgabhaktilokekaritepracraarasika-ekharakaparama-karuaeiduihetuhaite icchraudgama r-rdhy praaya-mahim kdo vnayaiv svdyo yendbhuta-madhurim kdo v madya saukhya csy mad-anubhavata kda veti lobht tad-bhvhya samajani ac-garbha-sindhau harndu 1.6/GKH (P) r-rdhypraaya-mahim( prema-vaicittya)kda
- 97 -
v anay ( ) eva svdyayenaadbhuta-madhurimkdavmadyasaukhyam ca asy mat-anubhavatakdamv iti lobht tatbhva-hyasamajaniac-garbha-(rmat ac-dev)sindhauhariindu (mahim)(madhurim)(saukhyam) - rdhita nava-vana vraja-knana te
nrdhita nava-vana vraja eva dre rdhito dvija-suto vraja-ngaras te nrdhito dvija-suto na taveha ka (Prabodhnanda Sarasvat)Navadvpa ataka78 rdhitam nava-vana vraja-knanam te na rdhitamnava-vanam vraja eva dre rdhitadvija-sut()vraja-ngara()tenardhita dvija-sutana tavaihaka
- 98 -
yath yath gaura-padravinde vindeta bhakti kta-puya-ri tath tathotsarpati hdy akasmd rdh-padmbhoja-sudhmbu-ri r Caitanya Candrmta88/(Sermons) kta-puya-riyath yath() vindeta bhaktim pada-aravindegauratath tath sudh-ambu-ri rdh-padmbhoja akasmd utsarpatihdi
dhyeya sad paribhava-ghnam abha-doha tthspada iva-virici-nuta arayam bhtyrti-ha praata-pla bhavbdhi-pota vande mah-purua te caranravindam 11.5.33/8.342/PJ 2.30/GKH (P)
- 99 -
dhyeyasadparibhava-ghnamabha-doha ttha-spada iva-virici-nutaarayamrti-habhtyapraata-plapota() bhava-abdhi vande mah-puruatecaran-aravindam ()[(Virinci)(Sri Advaita Acarya)(Sadasiva)(Haridasa Thakura)] Tyaktv su-dustyaja-surepsita-rjya-lakm dharmia rya-vacas yad agd arayam my-mga dayitayepsitam anvadhvad vande mah-purua te cararavindam 11.5.34/8.343/GKH (P) tyaktvsu-dustyajasura-psita rjya-lakm dharmihayatrya-vacasagtarayammy-mga dayitaya
- 100 -
psitamanvadhvatvandemah-puruatecara-aravindam suvara-varo hemgo varga candangad sannysa-kc chama nto ni-nti-paryaa / 3.49/1.1 pt suvaravarahemgavar-aga candana-agadsannysa-ktamantani()ntiparyaa () (r Caitanya-candra)(Prama) nanda-ll-maya-vigrahya hembha-divyac-chavi-sundarya
- 101 -
tasmai mah-prema-rasa-pradya caitanya-candrya namo namas te /BTV (Magalcarana) nanda-ll-mayavigrahya hembha divyat chavi-sundaryatasmaimah-prema-rasapradyacaitanya-candryanama namate vairgya-vidy-nija-bhakti-yoga- ikrtham eka purua pura r-ka-caitanya-arra-dhr kpmbudhir yas tam aha prapadye Caitanya-candrodaya-naka6.74/ 6.254 vairgyavidynijabhakti-yogaik-arthamekapuruapurar-ka-caitanyaarra-dhrkp-ambudhiyatamahamprapadye
- 102 -
sei dvre cale krtana sacre, cird adatta nija-gupta-vitta, caitanya-candra mama ht-kumuda vikya
(Ka-tattva)
vadanti tat tattva-vidas
(Parama-tattva) ete ca-kal pusa kas tu bhagavn svayam 1.3.28/2.67,5.79, 9.143, 20.156//STB p. 52/p. 355 etecaaakalpusakatubhagavn() svayam (Nsiha) vara parama ka sac-cid-nanda-vigraha andir dir govinda sarva-kraa-kraam BS 5.1/ 2.107, 8.137, 20.154, 21.35/STB p. 51, 84/
- 103 -
p. 215, 230 parama varaka()sac-cid-nanda-vigraha(sandhinsavit hldin)andidigovinda()(abhidheya-tattva)sarva-kraa-kraam aivaryasya samagrasya vryasya yaasa riya jna-vairgyayo caiva a bhagam itgan (Vinu Purana)6.5.47/, p. 310/BB 2.4.186/p. 409 aivaryasyasamagrasyavryasyayaasariyajnavairgyayocaevaambhaga()itiiga
- 104 -
haris tv eka tattva vidhi-iva-surea-praamita yad eveda brahma prakti-rahita tat tv anumaha partm tasyo jagad-au-gato viva-janaka sa vai rdh-knto nava-jalada-knti cid-udaya 2/ hari tveka tattvavidhiivasura-apraamitayateveidabrahmapraktirahita tat tvanumahapara-tmtasyaajagadau-gataviva janakasa vai rdh kntanavajaladaknticid-udaya (Nirviea-brahma)(Paramtm)(Mah-Viu)(r Rdh-kntha) matta paratara nnyat kicid asti dhanajaya mayi sarvam ida prota stre mai-ga iva 7.7//p. 215, 355, 456
- 105 -
dhanajayana astikicit anyat paratarammattasarvamidamprotam mayi iva mai-ga stre()
aha sarvasya prabhavo matta sarva pravartate iti matv bhajante m budh bhva-samanvit 10.8/ 24.189/p. 283 ahamsarvasyaprabhavamattasarvampravartateitimatvbhajantemmbudhbhva-samanvit
bhoktra yaja-tapas sarva-loka-mahevaram
suhda sarva-bhtn jtv m ntim cchati 5.29 bhoktramyajatapasmsarva-loka mah-varam su-hdam
- 106 -
sarvabhtnm jtvmm ntimcchati
[ B.R. ]() ekale vara ka, ra saba bhtya yre yaiche ncya, se taiche kare ntya 5.142 ekalevarakarasababhtyayreyaichencyasetaichekare ntya aha hi sarva-yajn bhokt ca prabhur eva ca na tu mm abhijnanti tattventa cyavanti te 9.24
- 107 -
ahahisarvayajnbhoktcaprabhurevacanatummabhijnantitattvenatacyavanti te janma karma ca me divyam eva yo vetti tattvata tyaktv deha punar janma naiti mm eti so rjuna 4.9 janma karma ca me divyamevayavettitattvatatyaktvdehapunarjanmanaetimmeti saarjuna nityo nityn cetana cetannm eko bahn yo vidadhti kmn (Kaha Upaniad)2.2.13/p. 406/ nityanitynmcetanacetannmeka
- 108 -
bahnm yavidadhatikmn sarvasya cha hdi sannivio matta smtir jnam apohana ca vedai ca sarvair aham eva vedyo vednta-kd veda-vid eva cham 15.15 sarvasyacaahahdisannivio matta smtir jnamapohanamcavedaicasarvaiahamevavedyavednta-ktveda-vitevacaaha brahmaa hi pratihham amtasyvyayasya ca vatasya ca dharmasya sukhasyaikntikasya ca 14.27/p. 27, 357, 450 brahmaahipratihahamamtasyavyayasya
- 109 -
cavatasyacadharmasyasukhasyaikntikasyaca (nirvisesa-brahma) naumya te bhra-vapue taid-ambarya gujvatasa-paripiccha-lasan-mukhya vanya-sraje kavala-vetra-via-veu- lakma-riye mdu-pade paupgajya 10.14.1/ 2.271/5 pt/BMP p. 324/GKH (P) r-brahm uvcanaumiyateabhravapuetaitambaryaguj [ ] avatasa ( ) paripicchalasatmukhyavanya-srajekavalavetraviaveulakmariyemdupadepau-paaga-jya
- 110 -
(Dvija-patns) yma hiraya-paridhi vanamlya-barha- dhtu-pravla-naa-veam anuvratse vinyasta-hastam itarea dhunnam abja karotpallaka-kapola-mukhbja-hsam 10.23.22/ 1.299/5 pt/BMP p. 374/6.15/GKH (P) ymamhirayaparidhimvana-mlyabarhadhtupravlanaaveamanuvrataasevinyastahastamitareadhunnamabjamkarautpalaalaka-kapolamukha-abjahsam
[]
barhpa naa-vara-vapu karayo karikra bibhrad vsa kanaka-kapia vaijayant ca mlm randhrn veor adhara-sudhayprayan gopa-vndair
- 111 -
vndraya sva-pada ramaa prviad gta-krti 10.21.5()/ 4.8/6.16/GKH (P) barhapamnaa-vara()vapukarayokarikram(kanera)bibhratvsakanakakapiamvaijayantm(Vaijayant)camlmrandhrnveoadhara sudhayprayan gopa-vndai vnd-arayam()sva-padaramaamprviatgtakrti
tsm virabhc chauri smayamna-mukhmbuja ptmbara-dhara sragv skn manmatha-manmatha 10.32.2/ 5.214, 8.81, 8.140/7.17
- 112 -
tsmvirabhtaurismayamnamukhaambujaptaambaradharasrak-vsktman-matha()manmatha (ptmbara)(Kmadeva) aho bak ya stana-kla-ka jighsaypyayad apy asdhv lebhe gati dhtry-ucit tato nya ka v daylu araa vrajema 3.2.23/ 7.76/ 22.98/PJ 5.9/STB p. 39 ahobak(Ptan)(Baksura)yam stanakla-kamjighsayapyayatapiasdhvlebhegatimdhtrucitmtata anyam kam v daylumaraamvrajema
- 113 -
aho bhgyam aho bhgya nanda-gopa-vrajaukasm yan-mitra paramnanda pra brahma santanam 10.14.32/6.149/p. 123, 215,509 aho bhgyam aho bhgyamnandagopavraja-okasm(Vrajabhmi)yat mitram parama-nandam prambrahmasantanam
nanda kim akarod brahman reya eva mahodayam yaod ca mah-bhg papau yasy stana hari 10.8.46/ 8.77 r-rj uvca()nandakimakarotbrahmanreyaevammah-udayamyaodcamah-bhgpapau yasy stanamhari []
- 114 -
rutim apare smtim itare bhratam anye bhajantu bhava-bht aham iha nanda vande yasylinde para brahma 19.96/126/BMP p. 247 rutimaparesmtimitarebhratamanyebhajantubhava-bhtahamihanandamvande yasya alinde param brahma [(Raghupati Upadhyaya)] vndvanam parityajya padam ekam na gacchati athpi te deva padmbuja-dvaya- prasda-lenughta eva hi jnti tattva bhagavan-mahimno na cnya eko pi cira vicinvan 10.14.29/6.84/
- 115 -
athaapitedevapada-ambuja-dvayaprasdaleaanughtaevahijntitattvabhagavat-mahimnanacaanyaekaapiciravicinvan [] avajnanti m mh mnu tanum ritam para bhvam ajnanto mama bhta-mahevaram 9.11 avajnanti m mha mnu tanumritampara bhvam ajnanta mamabhtamah-varam nha praka sarvasya yoga-my-samvta mho ya nbhijnti loko mm ajam avyayam 7.25 n ahapraka sarvasya yoga-my samvta mhaayanbhijnti
- 116 -
lokammajamavyayam
o pram ada pram ida, ymc chabala prapadye abalc chyma prapadye, pracnn bhajanam atula, yasyham anughmi
(Rdh-tattva)
rdh ka-praaya-viktir govindnandin rdh, govinda-mohin govinda-sarvasva, sarva-knt-iromai 4.82 govinda-nandinrdhgovinda-mohingovinda-sarvasvasarva-kntiro-mai jagat-mohana ka, thra mohin ataeva samastera par hkur 4.95/7, pt
- 117 -
jagat-mohanakathramohinataevasamasteraparhkur dev ka-may prokt rdhik para-devat sarva-lakmmay sarva-knti sammohin par Bhad-gautamya-tantra /4.83/BS p. 49 devka-mayproktrdhik(rdhadhika)para-devat(raya-Bhagavn)sarva-lakm-may sarva-knti sammohinpar (para-devat)(dev)(Mah-Lakm)
- 118 -
anayrdhito nna bhagavn harir vara yan no vihya govinda prto ym anayad raha 10.30.28/4.88/ p. 128/5.10 pt anay rdhita nnam bhagavnharivara yat na vihya govindaprtaymanayatraha [] rdhita yath rdh priy vios tasy kua priya tath sarva-gopu saivaik vior atyanta-vallabh /Laghu-bhg.2.1.45/ 4.215, 8.99, 18.8/9 pt/BMP p. 99 yathrdhpriyviotasykuam
- 119 -
priyamtathsarva-gopu s eva ek vioatyanta-vallabh
rdhikra premaguru, miiya naa sad m nn ntye ncya udbhaa 4.124 rdhikrapremaGurumi iya naa sad mnnntyencyaudbhaa nanda-cinmaya-rasa-pratibhvitbhis tbhir ya eva nija-rpatay kalbhi goloka eva nivasaty akhiltma-bhto govindam di-purua tam aha bhajmi (Brahma-sahit)5.37/ 4.72, 8.163/ nandacitmayarasaprati bhvitbhi ( )tbhiyaevanija-rpataykalbhigolokeevanivasati
- 120 -
akhila-tmabhtagovindamdi-puruamtamahambhajmi hldinra sra prema, prema-sra bhava bhvera parama-kh, nmamah-bhva 4.68 hldinrasrapremaprema-srabhavabhvera parama-kh nma mah-bhva mahbhva-svarp r-rdh-hkur sarva-gua-khani ka-knt-iromai 4.69 mah-bhvasvarpr-rdh-hkursarva-guakhanika-kntiromai
- 121 -
(r-rdh-hkur) smara-garala-khaana mama irasi maanam dehi pada-pallavam udra (r Gta-Govinda)10.8/ -(r Rpa-Santana) (Seva-kuja) dehimaanampallavam pada udram( ) mama irasi khaanam garala smara [] ratim gaur-lle api tapat saundarya-kiraai ac-lakm-saty paribhavati saubhgya-valanai va-krai candrval-mukha-navna-vraja-sat
- 122 -
kipaty rd y t hari-dayita-rdh bhaja mana 10 ratim(Rati dev)gaur(Gauri dev)lle(Ll dev)apitapatisaundaryakiraaiac(ac dev)(Indra)lakmsaty(Satyabhm)(Dvrak)paribhavatisaubhgyavalanaiva-kraicandrval-mukha(Candrval)navna-vraja-satkipatirtytmhar-dayita-rdhmbhajamana ()
- 123 -
(Rdh-dsyam)
ymasundara ikhaa-ekhara, bhajmi rdh aravinda-netr, h devi kku-bhara-gadgadaydya vc, tavaivsmi tavaivsmi yat-kikaru bahua khalu kku-v nitya parasya puruasya ikhaa-maule tasy kad rasa-nidher vabhnu-jys tat-keli-kuja-bhavangana-marjan sym r Rdh-rasa-sudh-nidhi8 yat-kikarubahuakhalukku-vnityamparasyapuruasyaikhaa-mauletasykadrasa-nidhevabhnujytat-kelikujabhavanaganamarjansym ()
- 124 -
veu karn nipatita skhalita ikhaa bhraa ca pta-vasana vraja-rja-sno yasy kaka-ara-ghta-vimrcchitasya t rdhik paricarmi kad rasena RRSN 39/5.20/BMP p. 87/ORY p. 29/GV p. 44 veum kart nipatitam skhalitaikaambhraamcapta-vasanamvraja-rja-snoyasykaa-aka araghta vimrcchitasya tm rdhikmparicarmikadrasena (Srimati Kisoriji) (Rdh-dsyam) pdbjayos tava vin vara-dsyam eva nnyat kadpi samaye kila devi yce sakhyya te mama namo stu namo stu nitya dsyya te mama raso stu raso stu satyam r Vilpa-kusumjali16/p. 137/5.18/p. 502/GV p. 103 pda-abjayotavavinvaradsyamevanaanyatkad apisamayekiladevi
- 125 -
yce skhyya temamanamaastunamaastunityamdsyyatemama rasaastu rasaastusatyam (sakhtva)(dstva)[] palya-dasi- yasy kadp vasancala-khelanottha- dhanyti-dhanya-pavanena ktrtha-mn yogndra-durgama-gatir madhusdano pi tasy namo stu vabhnu-bhuvo die pi r Rdh-rasa-sudh-nidhi2/BMP p. 87 yasykadpivasanacala()khelanautthadhanyt-dhanyapavanenaktrtha-mnyogndra-durgama-gatimadhu-sdanaapitasynama
- 126 -
astuvabhnu-bhuvadieapi yo brahma-rudra-uka-nrada-bhma-mukhyair lakito na sahas puruasya tasya sadyo va-karaa-cram ananta-akti ta rdhik-caraa-reum anusmarmi r Rdh-rasa-sudh-nidhi4/ORY p. 168 ya brahma-rudra-uka-nrada-bhma-mukhyai (Bhm)lakitanasahaspuruasyatasyasadyava-karaacramananta-aktimtam rdhik-caraa-reumanusmarmi
- 127 -
anrdhya rdh-padmbhoja-reum anritya vndav tat-padkm asambhya-tad-bhva-gambhra-cittn kuta yma-sindho rasasyvagha Sva-sakalpa-praka stotra1/p. 135/5.10 anrdhyardh-padmbhojarenumanrityavndav tat-pada-akam asambhya tad-bhvagambhra-cittnkuta yma-sindho (yma-rasa)(gra-rasa)rasasyavagha () r-rpa-majari-karrcita-pda-padma- gohendra-nandana-bhujrpita-mastaky h modata kanaka-gauri-padravinda- samvhanni anakais tava ki kariye Vilpa-Kusumjali72/MS p. 15/STB p. 97 r-rpa-majari - (r Rpa-majar) karaarcitapdapadmagohendranandanabhuja arpita mastaky h modata kanaka gauri
- 128 -
padravindasamvhannianakaitavakimkariye
-- -bharair amta-sindhu-mayai kathacit klo maytigamita kila smprata hi tva cet kp mayi vidhsyasi naiva ki me prair vrajena ca varoru bakripi r Vilpa-kusumjali102/6.3 pt//MS 10 pt -bharairamta sindhumayaikathacitklamayatigamitakilasmpratahitvacetkpmayividhsyasinaevaki me prair vrajena ca vara uru bakripi r Vilpa-kusumjali tva rpa-majari sakh! Prathit pure smin pusa parasya vadana na hi payasti bimbdhare katam angata-bhartky
- 129 -
yat te vyadhyi kim u tac chuka-pugavena r Vilpa-kusumjali1/5.18 pt/MS P. 14 tvamrpa-majar-sakhiprathitpureasminpusaparasyavadanamnahipayasiitibimbaadharekatamangatabhartkyyattevyadhyikimutactchukapugavena
tmblrpaa-pda-mardana-payodnbhisrdibhir vndraya-mahevar priyatay ys toayanti priy pra-preha-sakh-kuld api kilsakocit bhmik kel-bhmiu rpa-majar-mukhs t dsik saraye (Vraja-vilsa-stava 38)//8.20 sarayet priy dsikrpa-majar-mukh - y toayantivndraya-mahevarmpriyatayabhisrapaya-dna()tmbla-arpaapda-mardana
- 130 -
dibhibhmikkilaapisakh-kultpra-preha(Lalit)(Vikh)api asakocit()kel-bhmiu
(pra-preha-sakhs) tva gopik va-raves tanayntike si sevdhikrii guro nija-pda-padme dsya pradya kuru m vraja-knane r- rdhghri-sevana-rase sukhin sukhbdhau Stava Kalpadruma tvagopikva-rave tanayantikeasisev-adhikriiguronija-pda-padmedsyapradyakurumvraja-knaner-rdh-aghrisevana-rase sukhinm sukhbdhau
- 131 -
(prana-natha) mad--nthatve vraja-vipina-candra vraja-vane var tan-nthatve tad-atula-sakhtve tu lalitm vikh ikl-vitaraa-gurutve priya-saro- girindrau tat-prek-lalita-rati-datve smara mana 9/GKH (P) mat ( ) nthatvevrajavipinacandram()vrajavanavarm()tatnthatvetatatulasakhtve tu lalitm vikhm ik l vitaraagurutvepriya-saragiriindrau()tatpreklalitaratidatvesmaramana ()- rdhe vndvandhe karumta-vhini kpay nija-pdbja-dsya mahya pradyatm
- 132 -
Arcana Paddhati ( )/ sakepa, vijpti-pacaka
(akti-tattva)
na tasya krya karaa ca vidyte na tat sama cbhyadhika ca dyte parsya aktir vividhaiva ryate svbhvik jna-bala-kriy ca (vetvatara Upaniad)6.8/ 13.65 pt/p. 28, 360, 405, 509/ natasyakryamkaraamcana vidytetat-samacabhyadhikacadyteparasyaaktivividhaevaryatesvbhvik()jnabalakriyca (para-sakti)
- 133 -
parkhyy akter apthag api sa sve mahimani sthito jvkhy svm acid-abhihit t tri-padikm sva-tantreccha akti sakala-viaye preraa-paro vikrdyai nya parama-puruo ya vijayate 3/ apiapthakparkhyyt svmtri-padikmakti()jva-khy()abhihit acitsaparama-puruasthitasvemahimanisvatantra-icchanyavikra-dyaiaya()preraa-parasakala-viayeasau vijayate (cit-akti) (jva-akti) (my-akti)
()(Jva tattva)
jvera svarpa haya kera nitya-dsa
- 134 -
sphulig ddhgner iva cid-aavo jva-nicay hare sryasyaivpthag api tu tad-bheda-viay vae my yasya prakti-patir evevara iha sa jvo mukto pi prakti-vaa-yogya sva-guata 5/ ivasphuligddha-gnejva-nicayiva()cid-aavsryasyahareapi pthak( ) tat-bheda-viay()eve ihasavaraprakti-pati()yasyamyvae() api mukta jva yogyavaapraktisvaguata() svarprthair hnn nija-sukha-parn ka-vimukhn harer my-dayn gua-nigaa-jlai kalayati tath sthlair ligair dvi-vidhvaraai klea-nikarair mah-karmlnair nayati patitn svarga-nirayau 6/ svarparthaihnnnija()sukha
- 135 -
parnkavimukhnharermydaynguanigaajlaikalayatitathsthlai ligai dvi-vidh varaai klea nikarair mah karma lnairnayatipatitnsvarganirayau mamaivo jva-loke jva-bhta santana mana-ahnndriyi prakti-sthni karati 15.7/p. 29, 123, 368 mamaevaaajva-lokejva-bhtasantanamanaahniindriyipraktisthnikarati (sarvevara)
- 136 -
ka bhuli sei jva andi-bahirmukha ataeva my tre deya sasra-dukha 20.117/ kabhuli sei jvaandibahir-mukhaataevamytredeyasasra-dukha () apareyam itas tv any prakti viddhi me parm jva-bht mah-bho yayeda dhryate jagat 7.5/ 7.118//p. 361/GKH (P) apariyamitatvanypraktividdhimeparmjva-bhtmah-bhoyayidadhryatejagat (jiva-svarupa)
- 137 -
-brahma-bhuvanl lok punar vartino rjuna mm upetya tu kaunteya punar janma na vidyate 8.16 -brahma-bhuvantlokpunavartinaarjunammupetyatukaunteyapunaa janmanavidyate ()(3.16.26 ) na tv evha jtu nsa na tva neme jandhip na caiva na bhaviyma sarve vayam ata param 2.12 natuevaahajtunasana tvanaimejan-adhipnacaevanabhaviymasarve vayamata param
- 138 -
dehino smin yath dehe kaumra yauvana jar tath dehntara-praptir dhras tatra na muhyati 2.13 dehinaasminyathdehe kaumrayauvana jartathdehntarapraptidhratatranamuhyati yathnalo druu bhinna yate yathnilo deha-gata pthak sthita yath nabha sarva-gata na sajjate tath pumn sarva-guraya para 7.2.43 yathanaladruubhinnayateyathaniladeha-gata pthak sthitayathnabha sarva-gatana sajjate tathpumnsarva-gua-rayapara
- 139 -
na jyate mriyate v kadcin nya bhtv bhavit v na bhya ajo nitya vato ya puro na hanyate hanyamne arre 2.20 najyatemriyatevkadcin ( )nayabhtvbhavitvnabhyaajanityavataayapuranahanyatehanyamnearre srya-kiraa yaiche agni-jvl-caya, dv supar sayuj sakhy, janma karma ca me divyam, mm upetya punar janma, yad gatv na nivartante, bhakta-deha pile haya guera smaraa, adhikra n labhiy siddha-deha-bhve
- 140 -
(Abhidheya-tattva)
matir na ke parata svato v mitho bhipadyeta gha-vratnm adnta-gobhir viat tamisra puna puna carvita-carvanm 7.5.30/1, pt matinakeparata svatovmitha abhipadyeta gha-vratnmadnta-gobhir viat tamisrapunapunacarvitacarvanm na te vidu svrtha-gati hi viu duray ye bahir-artha-mnina andh yathndhair upanyamns te pia-tantrym uru-dmni baddh 7.5.31 natevidusva-artha-gatihiviu
- 141 -
durayyebahiartha-mninaandhyathandhairupanyamnsteapiia-tantrym()urudmnibaddh kaumra caret prjo dharmn bhgavatn iha durlabha mnua janma tad apy adhruvam arthadam 7.6.1 ri-prahrda uvcakaumracaretprjadharmnbhgavatnihadurlabhamnua janmatadapiadhruvamarthadam
- 142 -
ye nye ravindka vimukta-mninas
tvayy asta-bhvd aviuddha-buddhaya ruhya kcchrea para pada tata patanty adho ndta-yumad-aghraya 10.2.32/ 22.30/ /BTV /p. 519 ye anyearavinda-akavimukta-mnina tvayiasta-bhvtaviuddha-buddhayaruhyakcchreaparam padam()tatapatantiadha()andta yumat aghraya
[] muktir hitvnyath rpa sva-rpea vyavasthiti
- 143 -
10.2.32//p. 430 muktirhitvanyathrpasva-rpeavyavasthiti slokya-sri-smpya-srpyaikatvam apy uta dyamna na ghanti vin mat-sevana jan 3.29.13/ 4.207, 3.189/ slokyasrismpyasrpyaekatvamapiutadyamnana ghanti vin mat sevanajan [(Kapiladeva)(Devahti)](syujya) man aeva manuy kraa bandha-mokayo bandhyago muktyai nirvi viay mana (Amta-bindu Upaniad)2
- 144 -
ka-bhakta nikma ataeva nta bhukti-mukti-siddhi-km sakali anta 19.149 ka-bhaktanikmaataevantabhuktimuktisiddhi(aa-yoga) km sakalianta ()(bhukti)(mukti)(siddhi) bhukti-mukti-sph yvat pic hdi vartate tvad bhakti-sukhasytra katham abhyudayo bhavet 1.2.22 / 19.176/MS 4.2 bhuktimukti sphyvatpichdivartatetvatbhaktisukhasyaatrakathamabhyudayabhavet
- 145 -
na dhana na jana na sundar kavit v jagad-a kmaye mama janmani janmanvare bhavatd bhaktir ahaituk tvayi 4/ 20.29 nadhanamnajanamnasundarmkavitmvjagat-akmayemamajanmanijanmanivarebhavattbhaktiahaituktvayi (GV p. 34) janmaivarya-ruta-rbhir edhamna-mada pumn naivrhaty abhidhtu vai tvm akicana-gocaram
- 146 -
1.8.26 janmaaivaryarutarbhiedhamnamadapumnnaevaarhatiabhidhtuvaitvmakicana-gocaram (Yamunacarya) yadvadhi mama ceta ka-padravinde nava-nava-rasa-dhmany udyata rantum st tadvadhi bata nri-sagame smaryamne bhavati mukha-vikra suu nihvana ca Yamun-stotram yad-avadhimama ceta ka-pada-ravindenava-nava rasa-dhmanyudyatarantumsttadvadhibata nri-sagame smaryamnebhavatimukha-vikrasuunihvanaca
- 147 -
- asad-vrt-vey visja mati-sarvasva-hara kath mukti-vyghry na u kila sarvtma-gila api tyaktv lakm-pati-ratim ito vyoma-nayan vraje rdh-kau sva-rati-mai-dau tva bhaja mana 4 asat-vrt-veyvisjamati sarvasva hara kathmuktivyghryna u kila sarva-tma-gilaapityaktvlakm-pati ratimitavyoma-nayanmvrajerdh-kau-sva-ratimai dau tvam bhaja mana
- asac-ce-kaa-prada-vikaa-plibhir iha prakma kmdi-prakaa-pathapti-vyatikarai gale baddhv hanye ham iti bak-bhid vartmapa-gae kuru tvam phutkrn avati sa yath tvam mana ita 5 asatcekaa-prada
- 148 -
vikaa-plibhi ihaprakmamkmdiprakaa-pathapti-vyatikaraigalebaddhvhanyeahamiti[]bakbhid(Baka)vartmapa-gaekurutvamphutkrnavati[]sayathtvammanaita [] are ceta prodyat-kapaa-kui-ni-bhara-khara- karan mtre sntv dahasi katham tmnam api mm sad tva gndharv-giridhara-pada-prema-vilasat- sudhmbhodhau sntv svam api nitar m ca sukhaya 6/2.22 arecetaprodyatkapaa kui-ni bhara khara karat mtre sntv dahasikathamtmnamapimm sadtvamgndharv-giridhara - (r Rdh-Giridhari)padapremavilasatsudh-ambhodhausntvsvam
- 149 -
api nitarm mm casukhaya ()-- pratih dh vapaca-rama me hdi naet katha sdhu-prem spati ucir etan nanu mana sad tva sevasva prabhu-dayita-smantam atula yath t nikya tvaritam iha ta veayati sa 7/2.21 pratih a dhvapaca-ramamehdinaetkatham( ) sdhu-premspatiucietatnanumanasadtvamsevasvaprabhudayitasmantam()atulamyathtm()nikyatvaritam iha tam ( )veayatisa ()
- 150 -
(raddh)/(aragati)
raddh abde vivsa kahe sudha nicaya ke bhakti kaile sarva-karma kta haya 22.62/p. 33 raddh-abdevivsakahesudha nicaya ke bhaktikailesarva-karmaktahaya
S ca arapatti lakaa mnya-stra 58/ scaarapattilakaa raddh tv anyopya varja bhakty-unmukh citta-vtti-viea mnya-stra57/p. 33/
- 151 -
raddhtuviea()citta-vtti bhakti-unmukh anya-upya-varjam [(ka-seva-vasana)] yama(nisanta-bhajana)(1.6, pt) BR nuklyasya sakalpa prtiklyasya varjanam rakiyatti vivso gopttve varaa tath tma-nikepa-krpaye a-vidh aragati 11.676/ 22.100//Bhakti-sandarbhaA 236 /9 pt/p. 92/3.2 nuklyasyaosakalpaprtiklyasyavarjanamrakiyati itivivsagopttvevaraam tath tma-nikepa krpayea-vidharaa-gati nuklyasya sakalpa prtiklyasya varjanam
- 152 -
(sakalpa pratij)(rakiyatti vivso)(vivsa)(gopttve varaam)(nirabharat)(tma-nikepa)(tma-nivedana)(krpaye)(krpanya dainya) atyhra praysa ca prajalpo niyamgraha jana-saga ca laulya ca abhir bhaktir vinayati 2 ati-hrapraysa ca prajalpa niyamgrahajana-sagacalaulyamcaabhibhaktivinayati (1) (2) (3) (4) (5) (6)
- 153 -
utshn nicayd dhairyt tat-tat-karma-pravartant saga-tygt sato vtte abhir bhakti prasidhyati 3 utshtnicaytdhairyttat-tat-karma-pravartantsaga-tygtsata-vtteabhibhaktiprasidhyati (1) (2) (3) (4) (5) (6) sarva-dharmn parityajya mm eka araa vraja aha tv sarva-ppebhyo mokayiymi m uca 18.66/ 8.63, 22.94/ /PJ 9.31/p. 458 sarva-dharmn parityajya
- 154 -
mmekamaraamvrajaahamtvmsarvappebhyamokayiymimuca [](varrama)()( B.R. PJ)
daiv hy e gua-may mama my duratyay mm eva ye prapadyante mym et taranti te 7.14/ 22.23, 24.138/PJ 9.11 daivhiegua-maymamamyduratyaymm eva yeprapadyantemym etmtarantite
()
- 155 -
anany cintayanto m ye jan paryupsate te nitybhiyuktn yoga-kema vahmy aham 9.22/p. 87 ananycintayantammyejanparyupsatetemnityaabhiyuktnmyogakemamvahmiaham bhakti-yoga bhakti-yoga bhakti-yoga dhana bhakti ei ka nma smaraa krandana 24.72 bhakti-yogadhanabhaktiei ka nmasmaraakrandana
- 156 -
td api suncena na prema-gandho sti darpi me harau krandmi saubhgya-bhara prakitum va-vilsy-nana-lokana vin bibharmi yat pra-patagakn vth 2.45/PJ 8.31 naprema-gandhaastidar apimeharaukrandmisaubhgya-bharamprakitumva-vilsinanalokanamvinbibharmiyatpra-patagaknvth (8.4pt)
- 157 -
(Bhakti-tattva)
anybhilit-nya, nitya-siddha ka-prema, kti-sdhy bhavet sdhya, tan-nma-rpa-caritdi
sarvopdhi-vinirmukta tat-paratvena nirmalam hkea hkea-sevana bhaktir ucyate 1.1.12/Nrada-Pacartra/ 19.170/ p. 388 sarva-updhi-vinirmuktam(-)tat-paratvenanirmalamhkeahka-asevanambhaktiucyate (jiva)(Hkea) sa vai pus paro dharmo yato bhaktir adhokaje ahaituky apratihat yaytm suprasdati 1.2.6/1.4/RVC p. 111/p. 85, 198, 454/STB p. 25
- 158 -
savaipusmparadharmayatabhaktiadha-akajeahaitukapratihatyaytmsuprasdati ravaa krtana vio smaraa pda-sevanam arcana vandana dsya sakhyam tma-nivedanam iti pusrpit viau bhakti cen nava-laka kriyeta bhagavaty addh tan manye dhtam uttamam 7.5.23-24/p. 392/ [r-prahrda uvca]ravaamkrtanam vio ( ) smaraam pda-sevanam arcanamvandanamdsyamsakhyamtma-nivedanamitipus arpitviau()bhakticetnava-lakakriyeta
- 159 -
bhagavati addh tatmanyeadhtamuttamam []() iti pusrpit viau viau (visaya) (asraya-bhagavan)(Murwillambha 7.2.04) sdhu-saga, nma-krtana, bhgavata-ravaa, mathur-vsa, r-mrtira raddhya sevana 22.128/MS p. 11 sdhu-saganma-krtanabhgavata-ravaamathur-vsa ( ) r-mrtira raddhya sevana []
- 160 -
(Guru-pdraya) guru-pdrayas tasmt ka-dkdi-ikaam virambhea guro sev sdhu-vartmnu-vartanam 1.2.74 guru-pda-raya tasmtka-dk-diikaamsevgurovirambheaanu-vartanamvartmasdhu
[]()(/)() syt ka-nma-caritdi-sitpy avidy pittopatapta-rasanasya na rocik nu kintv dard anudina khalu saiva ju svdv kramd bhavati tad-gada-mla-hantr 7 sytkanmacarita-disitapiavidypittaupataptarasanasyanarociknukintudartanudinamkhalus()evaju svdvkramt
- 161 -
bhavati tat-gadamlahantr (avidy)[] ymam eva para rpa pur madhu-pur var vaya kaioraka dhyeyam dya eva paro rasa 19.106/Padyavali82 ymamevapararpapurmadhu-purvarvayakaiorakadhyeyamdyaevapararasa bhakti-yogena manasi samyak praihite male apayat purua pra my ca tad-aprayam 1.7.4 bhaktiyogenamanasisamyakpraihiteamale
- 162 -
apayat puruampram mym ca tat aprayam () apayat purua praSri Hari-kathamrta bhakty tv ananyay akya aham eva-vidho rjuna jtu drauca tattvena praveu ca parantapa 11.54 parantapaarjunatuananyaybhaktyahamakyajtucadrauca eva-vidha ( ) ca tattvenapraveum()
- 163 -
bhakty mm abhiljnti yvn ya csmi tattvata tato m tattvato jtv viate tad-anantaram 18.55 bhaktyabhiljntimmtattvatayvnca ya smitatajtvtattvatatad-anantaramviatem() bhaktyham ekay grhya raddhaytm priya satm bhakti punti man-nih va-pkn api sambhavt 11.14.21/p. 85, 378, 381, 450/33, pt bhaktyahamekaygrhya raddhaytmpriyasatmbhaktipuntiman-nihva-pknapisambhavt
- 164 -
() na sdhayati m yogo na skya dharma uddhava na svdhyyas tapas tygo yath bhaktir mamorjit 11.14.20/p. 457 na sdhayatimyoganaskyadharmauddhavanasvdhyyatapatygayathbhaktimamarjit (govindam di-purua) advaitam acyutam andim ananta-rpam dya pura-purua nava-yauvana ca vedeu durlabham adurlabham tma-bhaktau govindam di-purua tam aha bhajmi 33 aham bhajmitam di-puruam govindam advaitam acyutam andim ananta-rpam dyam pura-puruamnava-yauvanam ca
- 165 -
vedeu durlabhamadurlabhamtma-bhaktau patra pupa phala toya yo me bhakty prayacchati tad aha bhakty-upahtam anmi prayattmana 9.26/10.81.4/p. 60 patra()pupaphala toya ya mebhaktyprayacchatitadahabhakti-upahtamanmiprayata-tmana bhakti parenubhavo viraktir anyatra caia trika eka-kla prapadyamnasya yathnata syus tui pui kud-apyo nu-ghsam 11.2.42 bhaktipara-anubhavaviraktianyatraca
- 166 -
ea trika eka-kla prapadyamnasyayathanatasyutuipuikut-apyaanu-ghsam yath taror mla-niecanena tpyanti tat-skandha-bhujopakh propahrc ca yathendriy tathaiva sarvrhaam acyutejy 4.31.14/ 22.63/4.3 yathtaromlaniecanenatpyantitatskandhabhujapakhpraupahrtcayathindriytath evasarvaarhaamacyuta ijy
- 167 -
devari-bhtpta-n pit na kikaro nyam ca rjan sarvtman ya araa araya gato mukunda parihtya kartam 11.5.41/ 22.141/2.25/ devaribhtaptanpitnakikaranayamcarjansarva-tmanyaaraaaraya gata mukunda parihtyakartam pramaa(bhgavat-bhajana)(deva-bhajana)(rddha) ye py anya-devat-bhakt yajante raddhaynvit te pi mm eva kaunteya yajanty avidhi-prvakam 9.23 yeapianyadevatbhaktyajanteraddhay anvit te api mm eva
- 168 -
kaunteya yajanti avidhi-prvakam
dukhev anudvigna-man sukheu vigata-spha vta-rga-bhaya-krodha sthita-dhr munir ucyate 2.56 dukhevanudvigna-mansukheuvigata-spha vta( ) rga bhayakrodhasthita-dhrucyate [ (dhytmika) (dhibhautika)(dhidaivika)] pryelpyua sabhya kalv asmin yuge jan mand sumanda-matayo manda-bhgy hy upadrut 1.1.10 pryealpayuasabhyakalu( )asminyuge janmand sumanda-matayomanda-bhgyhiupadrut
- 169 -
vsudeve bhagavati bhakti-yoga prayojita janayaty u vairagya jna ca yad ahaitukam 1.2.7 vsudeve bhagavati bhakti-yogaprayojitajanayatiuvairagya jnacayatahaitukam dharma svanuhita pus vivaksena-kathsu ya notpdayed yadi rati rama eva hi kevalam 1.2.8 dharmasva-nuhitapusvivaksena()kathsuyanautpdayetyadiratiramaevahikevalam
- 170 -
bhidyate hdaya-granthi chidyante sarva-saay kyante csya karmi mayi dte khiltmani 11.20.30 (1.2.21)//PJ 9.46 bhidyate hdaya granthi chidyante sarva saay kyantecaasyakarmimayideakhila-tmani bhla n khibe ra bhla n paribe vraje rdh-ka-sev mnase karibe 6.236-7/p. 54,218
bhlan khiberabhlan paribevrajerdh-ka-sevmnase karibe viay vinivartante nirhrasya dehina rasa-varja raso py asya para dv nivartate 2.59
- 171 -
viay vinivartante nirhrasyadehinarasa-varjarasaapiasya para dv nivartate () klea-ghn ubhad moka-laghut-kt sudurlabh sndrnanda-vietm r-kkari ca s 1.1.17//p. 390/GKH (P) 1. klea-ghn(rmat Bhakti-dev)2. ubhad3. moka-laghut-kt4. sudurlabh5. sndrnanda-vietm6. r-ka-kari samam r-rpea smara-vivaa-rdh-giribhtor vraje skt-sev-labhana-vidhaye tad-gaa-yujo tad-ijykhy-dhyna-ravaa-nati-pacmtam ida dhayan nity govardhanam anudinam tvam bhaja mana
- 172 -
11 samamr-rpeasmara vivaardh-giribhto - (r r Rdha-Giridhr)vrajesktsevlabhanavidhayetad-gaa-yujotad-ijya() akhy dhynaravaanatipacaamtam idam dhayan nity govardhanamanudinamtvambhajamana
()-(pancamrta)(arcane) ( sankirtana) (dhyana)(sravana) nha vedair na tapas, akma sarva-kmo v, nya sukhpo bhagavn, samrit ye pada-pallava-plava, okmardibhir-bhvair, para-svabhva-karmi, ansaktasya viayn, tapas brahmacaryea, vsyam idam sarva, h yasya harer dsye, catur-vidh bhajante m, varramcravat
- 173 -
(Karma-mira-bhakti) yat karoi yad ansi yaj juhoi dadsi yat yat tapasyasi kaunteya tat kuruva mad-arpaam 9.27 yatkaroiyatansiyat juhoi dadsi yat tapasyasikaunteyatatkuruvamatarpaam (Jna-mira-bhakti) brahma-bhta prasanntm na ocati na kkati sama sarveu bhteu mad-bhakti labhate parm 18.54 brahma-bhta prasann-tm() na ocati na kkatisamasarveubhteu labhatemad-bhaktiparm (brahma-bhta)
- 174 -
(Vaidhi-bhakti) yatra rgnavptatvt pravttir upajyate sanenaiva strasya s vaidh bhaktir ucyate 1.2.6/p. 118/MS p. 42/p. 392 yatraanavptatvtrga()pravtti()eva upajyate sanena strasya s bhaktiucyatevaidh (Mukhya-lakaa)(gauna-lakaa) (Rgnuga-bhakti) virjantm abhivyakt vraja-vsi-jandiu
rgtmikm anust y sa rgnugocyate 1.2.270/ 22.154/MS p. 43 virjantmabhivyaktmrga-tmikmvraja-vsi-jana-diuanustysrga-anugucyate
(ragatmika-bhakti)()
- 175 -
(rgnuga-bhakti)- (Raga)(atmika) Anuga ragatmika - raganuga rgtmika-bhakti mukhy vraja-vsi-jane tra anugata bhaktira rgnug-nme 22.149/8, pt rgtmika-bhaktimukhyvraja-vsi-jane tra anugatabhaktirargnug-nme
(1) ka smaran jana csya preha nija-samhitam
tat-tat-kath-rata csau kuryd vsa vraje sad 1.2.294 /p. 121/ 22.160//MS p. 45/8 pt/
- 176 -
p. 393,462, 474/GKH (P) kamsmaranjanamcaasyaprehamnija-samhitamtat-tat-kathratacaasaukurydvsamvrajesad
(nava-kisora)() (2) sev sdhaka-rpea siddha-rpea ctra hi tad-bhva-lipsun kry vraja-loknusrata 1.2.295/p. 121/MS p.45/ 22.158//6.7/8 pt/p. 392/PP p. 86/KGH (P) sevsdhaka-rpeasiddha-rpeacaatrahitatbhvalipsunkry vraja-loka anusrata
- 177 -
(lobha)(sadhaka-rupa)(siddha-rupa)
nijbha-ka-preha pcheta lgiy
nirantara sev kare antarman ha 22.159/p. 128 nija-abhaka-prehapcheta lgiynirantara sevkareantarmanha
(ka-preha)(nijbha-ka-preha)- ravaotkrtandni vaidha-bhakty-uditni tu yny agni ca tny atra vijeyni manibhi 1.2.296//PP p. 86/p. 462, 474/GKH (P)
- 178 -
raga-pravrtti vaidhi-bhakti rgtmikaika-nih ye vrajavsi-jandaya
te bhvptaye lubdho bhaved atrdhikravn 1.2.291/MS p. 44 ye()rgtmika-eka-nih(Subala)vrajavsi-janadayaatratemlubdhabhva-ptaye-(rgtmika-jana) bhavet adhikravn
- (lobha) lobhe vraja-vsra bhve kare anugati stra-yukti nhi mne rgnugra prakti 22.153/8, p. 82 lobhevraja-vsra bhvekare anugatistra-yuktinhi mnergnugraprakti
- 179 -
() ie sv-rasik rga paramviat bhavet
tan-may y bhaved bhakti stra rgtmikodit 1.2.272/ 22.150//MS p. 43/8, pt bhavetrgaparama-viatsv-rasik()iesbhaktiytanmay()bhavetatrargtmik-udit
- 180 -
[](-)//() s kma-rp sambandha-rp ceti bhaved dvidh 1.2.273/MS p. 43 (kma-rpa-bhakti)(mdhurya-rasa)(sambandha-rpa)(vtsalya-rasa)(sakhya-rasa) sambhoga-icchmay()tat-tad bhva icchmay( ) tat-tad-bhva-icchmay Ujjvala-nlamai / ()(tat-tad-bhva)[]
- 181 -
yadccher vsa vraja-bhuvi sa-rga prati-janur
yuva-dvandva tac cet paricaritum rd abhilae svarpa r-rpa sa-gaam iha tasygrajam api sphua prem nitya smara nama tad tva u mana 3/ yadi icchevsamvraja-bhuvisa-rgamprati-januyuva-dvandvam tat cet[ ] paricaritumrtabhilaesvarpamr-rpamsa-gaamihatasyaagrajamapi sphuampremnityamsmaranamatadtvamumana
- mad--nthatve vraja-vipina-candra vraja-vane var tan-nthatve tad-atula-sakhtve tu lalitm vikh ikl-vitaraa-gurutve priya-saro- girindrau tat-prek-lalita-rati-datve smara mana 9/GKH (P) mat ( )
- 182 -
nthatvevrajavipinacandram()vrajavanavarm()tatnthatvetatatula sakhtve tu lalitmvikhm ik lvitaraagurutvepriya-saragiriindrau()tatpreklalitaratidatvesmaramana
()- () bhakti prvai rit tn tu rasa payed yad-tta-dhi
ta naumi satata rpa-nma-priya-jana hare 1.2
[(Dhruva)(Kumaras)]
- 183 -
- mana-ik-daikdaaka-varam etan madhuray gir gyaty uccai samadhi-gata-sarvrtha-tati ya sa-ytha r-rpnuga iha bhavan gokula-vane jano rdh-ktula-bhajana-ratna sa labhate 12 manaikdaekdaakavarametanmadhuray gir gyati uccai samadhigatasarvaartha-tatiyasa-ythar-rpa-anugaihabhavangokula-vane (Gokula) jana rdh-ka-atulabhajanaratnamsalabhate [(stotra)]()-
(ravanam)
sat prasagn mama vrya-savido, vikrita vraja-vadhbhir, anugrahya bhaktn
- 184 -
vat sva-kath ka puya-ravaa-krtana hdy anta stho hy abhadri vidhunoti suht satm 1.2.17//2.1.239/p. 86/5.2/GKH 13.24 vatmsva-kathkapuya ravaa krtana hdi anta sthahiabhadri()vidhunotisuhtsatm - pibanti ye bhagavata tmana sat kathmta ravaa-pueu sambhtam punanti te viaya-viditaya vrajanti tac-caraa-saroruhntikam 2.2.37/GKH (P) pibantiyebhagavata- tmana sat kath-amtaravaa-pueusambhtampunanti teviaya-vidita-ayavrajantitat-caraasaroruha-antikam
- 185 -
- sa uttamaloka mahan-mukha-cyuta bhavat-padmbhoja-sudh-kanila smti punar vismta-tattva-vartman kuyogin no vitaraty ala varai 4.20.25 sauttama-lokamahatmukha-cyutabhavatpada-ambhojasudhkaaanilasmtimpunavismtatattvavartmanmku-yoginm na vitarati alam varai [(Pthu Mahrja)] tasmin mahan-mukharit madhubhic-caritra- pya-ea-sarita parita sravanti
- 186 -
t ye pibanty avito npa gha-karais tn na spanty aana-t-bhaya-oka-moh 4.29.40/ tasminmahatmukharitmadhu-bhit(Madhu)caritrapya ea saritaparitasravantityepibantiavitanpaghakaraitnnaspantiaanatbhayaokamoh
(Nma-sankrtana)
(nma-krtana) harer nma harer nma harer nmaiva kevalam kalau nsty eva nsty eva nsty eva gatir anyath --38.126//p. 106/p. 199,217/ 17.21 hare nmahare nmahare nmaevakevalamkalau
- 187 -
na astievana astievana astievagatianyath kte yad dhyyato viu trety yajato makhai dvpare paricaryy kalau tad dhari-krtant 12.3.52 kte(Satya-yuga)yatdhyyata viu trety(Tret-yuga)yajatamakhaidvpare(Dvpara)paricaryykalautat()hari-krtant nma-ll-gudnm uccair bh tu krtana 1.2.145 nmallgudnmuccaibhtukrtana
- 188 -
sarvato bhvena krtana-sakrtana (Srila Bhaktisiddhanta Sarasvati)(1) sarvatobhvenakrtana sakrtana-sam []krtana/ japato hari-nmni sthne ata-gundhika tmna ca punty uccair japau rotn punti ca -/ 16.283/p. 108 bhrata-bhmite haila manuya janma yra janma srthaka kari kara para-upakra 9.41/p. 16 bhrata bhmite hailamanuyajanmayrajanma
- 189 -
srthakakarikaraparaupakra [Bhrata(Bh)]() (Gaurasundara) yre dekha, tre kaha ka-upadea mra jya guru ha tra ei dea 7.128 yredekhatrekahaka-upadeamra jyaguru hatraei dea pthivte che yata nagardi grma sarvatra pracra haibe mora nma 4.126 pthivte che yata nagara-di grma sarvatrapracra haibemora nma
- 190 -
pra che tra, se hetu pracra prati-hina ka gth saba Vaisnava Ke ()
(Nma-tattva)
nmnm akri bahudh nija-sarva-aktis tatrrpit niyamita smarae na kla etd tava kp bhagavan mampi durdaivam dam ihjani nnurga 2/ 20.16/2.1/ nmnmakribahudh nija-sarva-akti tatraarpitniyamitasmaraena kla etd tavakpbhagavanmamaapi
- 191 -
durdaivam dam iha ( )ajaninaanurga (sandhya-vandana) nma cintmai ka caitanya-rasa-vigraha pra uddho nitya-mukto bhinnatvn nma-nmino /1.2.233/ 17.133/p.102//2.31/p. 48,242 nmacint-maika( ) caitanya-rasa-vigraha prauddhanitya mukta abhinna-tvt nmanmino (cintmai)(nma)(nm)
- 192 -
(paramnanda-svarpa)(parama-pururtha)(caitanya-rasa-svarpa) () (sahajiys) ata r-ka-nmdi na bhaved grhyam indriyai sevonmukhe hi jihvdau svayam eva sphuraty ada /1.2.234/ 17.136/2.32/p. 242, 330 atar-ka-nma-di na bhavet grhyam indriyai sev-unmukhehi jihv-dausvayamevasphuratiada() (sevonmukha-sdhaka)
- 193 -
() etvn eva loke smin pus dharma para smta bhakti-yogo bhagavati tan-nma-grahadibhi 6.3.22/1.37/GKH (P) etvnvaloke asminpusmdharmaparasmtabhakti-yogabhagavatitatnmagrahaa-dibhi
tue tavin rati vitanute tuval-labdhaye kara-kroa-kaambin ghaayate karrbudebhya sphm ceta-prgaa-sagin vijayate sarvendriy kti no jne janit kiyadbhir amtai keti vara-dvay Vidagdha-mdhava 1.15/1.99/GV p. 34 tue tavin ratim vitanute tua-val-labdhaye kara kroa kaambin ghaayatekara-arbudebhya sphmceta-prgaasaginvijayate sarva-indriym ktim na u jne janitkiyadbhiamtaikaitivara-dvay
- 194 -
[]- madhura-madhuram etan magal magaln sakala-nigama-vall sat-phala cit-svarpam sakd api parigta raddhay helay v bhgu-vara! nara-mtra trayet kanma (Skana-Pura)/11.234/p. 24//1.18 madhuramadhurametatmangalammangalnmsakalanigamavallsatphalamcitsvarpam sakt api parigtam raddhayhelayvbhgu (Bhrgu) vara nara mtram tarayet ka nma (cit-akti)(hel)
- 195 -
(Japa) mano madhye sthito mantro mantra-madhye sthita mana mano mantro sama-yukta etad hi japa-lakaam Dhyana-candra Paddhati , 64 mana madhye sthita mantra mantra-madhye sthitam mana mana mantrasama-yuktametathijapa-lakaam kaler doa-nidhe rjann asti hy eko mahn gua krtand eva kasya mukta-saga para vrajet 12.3.51/20.344 kaledoa-nidherjanastihiekamahngua krtant eva kasyamukta-sagaparamvrajet
- 196 -
nha vasmi vaikuhe yogin hdayena ca mad-bhakt yatra gyanti tatra tihmi nrada /Nrada-bhakti-stra 3.37/Bhakti Sandarbha269/GKH (P) 17.24 naahamtihmi [vasmi]vaikuheyoginmhdayeuv[ca] yatragyantimat-bhakt tatra tihminrada bahu janma kare yadi ravaa, krtana tabu ta n pya ka-pade prema-dhana 8.16 /p. 20 /p. 49 bahu janma kare yadi ravaakrtanatabutanpyaka-padeprema-dhana ( )
- 197 -
aho bata va-paco to garyn yaj-jihvgre vartate nma tubhyam tepus tapas te juhuvu sasnur rya brahmncur nma ganti ye te 3.33.7/ 11.192, 19.72, 16.27//p. 327, 437/GKH (P) aho batava-pacaatagarynyatjihv-agrevartatenmatubhyamtepu tapatejuhuvusasnu ry brahma ancunmagantiyete
(Bhva-bhakti)
uddha-sattva-vietm yath duatvam me davayati ahasypi kpay yath mahyam premmtam api dadty ujjvalam asau
- 198 -
yath r-gndharv-bhajana-vidhaye prerayati m tath gohe kkv giridharam iha tvam bhaja mana 8 yathduatvammedavayatiahasypikpayyathmahyampremmtamapidadtiujjvalamasauyath r-gndharvbhajana-vidhayeprerayatimmtathgohekkvgiridharamihatvambhajamana () nayana galad-aru-dhray vadana gadgada-ruddhay gir pulakair nicita vapu kad tava nma-grahae bhaviyati 6/ 20.36/6.1/(Bhakti-rasyana)p. 74 nayanam galat-aru-dhray vadanam gadgada ruddhay girpulakainicitam
- 199 -
vapu kad tava nma-grahaebhaviyati kntir avyartha-klatva viraktir mna-nyat -bandha samutkah nma-gne sad ruci saktis tad-gukhyne prtis tad-vasati-sthale ity dayo nubhv syur jta-bhvkure jane 1.3.25-26/ 23.18-19/p. 139/6.3 knti avyartha-klatvam viraktimna-nyat-bandha samutkahnma-gnesadrucisaktitatgua-khyneprtitatvasati-sthale()itidayaanubhvsyu jtabhva-akurejane (1) knti - (2) avyartha-klatva - (3) virakti (4) mna-nyat (5) -bandha - (6) samutkah - (7) nma-gne sad ruci (8) tad-gukhyne sakti - (9) tad-vasati-sthale prti - (prti)
- 200 -
(Vtrsura)(samutkah) ajta-pak iva mtara khag stanya yath vatsatar kudhrt priya priyeva vyuita via mano ravindka didkate tvm 6.11.26/6.3 pt/GKH (P) ajta-pak ivamtaramkhagstanyamyathvatsatarkudha-rtpriyampriyivavyuitamviamanaaravinda-akadidkatetvm aha hare tava pdaika-mla- dsnudso bhavitsmi bhya mana smaretsu-pater gus te gta vk karma karotu kya 6.11.24/5.6/GKH (P) aha hare tava pda-eka-mlads-anudsa bhavitsmi bhya manasmaretasu-pateguntegtavk
- 201 -
karmakarotukya na nka-pa na ca pramehya na srva-bhauma na rasdhipatyam na yoga-siddh apunar-bhava v samajasa tv virahayya kke 6.11.25/4.18 nanka-panacapramehyana srva-bhaumanarasdhipatyamnayoga-siddh [ (anim) (laghim)(mahim)]apunar-bhavavsamajasatvvirahayyakke bhaktis tvayi sthiratar bhagavan yadi syd daivena na phalati divya-kiora-mrti
- 202 -
mukti svaya mukulitjali sevate smn dharmrtha-kma-gataya samaya-pratk Ka-karmta107/6.11/PJ 3.19 bhaktitvayisthiratarbhagavanyadisytdaivenanaphalatidivyakiora-mrti mukti svayam mukulita-ajali sevateasmndharmaarthakmagatayasamayapratk parasparnukathana pvana bhagavad-yaa mitho ratir mithas tuir nivttir mitha tmana smaranta smrayanta ca mitho ghaugha-hara harim bhakty sajtay bhakty bibhraty utpulak tanum 11.3.30-31/6.12 parasparaanukathanampvanambhagavat yaa mitha ratimithatuinivttimithatmanasmarantasmrayanta camithaagha-ogha-haram(Aghasura)harimbhakty
- 203 -
sajtaybhaktybibhratiutpulakmtanum (acintya)(ahaituk) kasynubhvo sya na deva vidmahe tavghri-reu-spardhikra yad-vchay rr lalancarat tapo vihya kmn su-cira dhta-vrat 10.16.36/9.114/BMP p. 391/6.22 kasyaanubhvaasya(Kliya)nadevavidmahetavaaghrireusparaaadhikrayatvchay r lalan carattapavihyakmnsu-ciramdhtavrat [(Ngapatns)]
- 204 -
sm aho caraa-reu-jum aha sy vndvane kim api gulma-latauadhnm y dustyaja sva-janam rya-patha ca hitv bhejur mukunda-padav rutibhir vimgym 10.47.61/ 7.47/p. 82/BMP p. 275/ORY p. 113/6.24 samahocaraa-reujumaham symvndvane kim apigulma-lat-auadhnmydustya-jam sva-janamrya-pathamcahitvbheju mukunda-padavm rutibhivimgym
[] vande nanda-vraja-str pda-reum abhkaa ys hari-kathodgta punti bhuvana-trayam 10.47.63/BMP p. 276/STB p. 34 vandenanda-vrajastrm pda reum abhkaaysmharikathudgtampuntibhuvana-trayam
- 205 -
[]
(Prema-bhakti)
(1) samya masita-svnto mamatvtiaykita bhva sa eva sndrtm budhai prem nigadyate 1.4.1/ 23.7/p. 145/MS p. 83/p. 397/GKH (P) samyak masita-sva-anta mamatvaatiaya-akitabhvasaevasndra-tmbudhaipremnigadyate (mamat) ( 2) sarvath dhvasa-rahita yadyapi dhvasa-krae yad bhva-bandhana yno sa prem parikrtita Ujjvala-nlmai/ 4.165 pt/10.60.51 pt/STB p. 54
- 206 -
sabhva-bandhanamynoyadyady apidhvasa-kraesarvathdhvasa-rahitamparikrtitaprem
(Mamat) ananya-mamat viau mamat prema-sagat bhaktir ity ucyate bhma-prahldoddhava-nradai 1.4.2/GKH (P) (Mamat) (kma prema) tmendriya-prti-vch - tre bali kma kendriya-prti-icch dhare prema nma 4.165/8.9 pt tma-indriya-prtivchtrebalikmaka-indriya-prti icchdharepremanma (kma)(prema)[
- 207 -
[] gop-gaera premera rha-bhva nma viuddha nirmala prema, kabhu nahe kma 4.162 gop-gaerapremerarha-bhvanma viuddha nirmala prema kabhunahekma
(rha-bhva) kma, prema - dohkra vibhinna