Spis treściWszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli.

Autorzy oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autorzy oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.

Redaktor prowadzący: Joanna ŁotockaProjekt okładki: Urszula BuczkowskaSkład: Ewa Galczak

Fotografia na okładce została wykorzystana za zgodą Shutterstock.

Wydawnictwo HELION ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63 e-mail: helion@helion.pl WWW: http://helion.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)

Drogi Czytelniku! Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres http://helion.pl/user/opinie?ieipgpMożesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.

ISBN: 978-83-246-3017-2

Copyright © Helion 2012

Printed in Poland.

3Spis treści

Spis treści

Od autora 10

Etap 1. Dzielimy się informacją 11Spotkanie 1. Źródła informacji 11Jak powstawała informatyka 12Czym zajmuje się informatyka 12Czym zajmuje się technologia informacyjna 13Dokąd zmierza technologia informacyjna 14Jak zastosować komputer w rozwiązywaniu problemów 15Czy to koniec ery peceta 16Skąd się bierze informacja 17Co się dzieje z informacją 19Jakie są konsekwencje łatwego dostępu do informacji 20Jak dziś docierają do nas informacje 22Jak rozpoznać wiarygodne źródło informacji 25Odpowiedz na pytania 27Wykonaj ćwiczenia 27Pracuj samodzielnie 27

Spotkanie 2. Usługi internetowe — WWW 28Czym jest internet 28Kto zarządza internetem 30Jakie korzyści daje nam dostęp do internetu 31Na co warto uważać w internecie 31Jak działa usługa udostępniania stron internetowych 34Jak działa przeglądarka internetowa 35Odpowiedz na pytania 39Wykonaj ćwiczenia 40Pracuj samodzielnie 40

Spotkanie 3. Wyszukiwanie informacji 41Jak sprytnie „guglać” 41Czym są katalogi tematyczne 43Czy można się cofnąć w czasie 44Odpowiedz na pytania 44Wykonaj ćwiczenia 44Pracuj samodzielnie 45

Spotkanie 4. Rozwiązywanie problemów 45Czy zauważasz algorytmy wokół siebie 46Jak metodycznie szukać rozwiązania 47Jak działać metodycznie 48Kiedy możesz nazwać swoje rozwiązanie algorytmem 49Jakich określeń używać w opisie schematu postępowania 49Jak wydać resztę 50Jak spakować plecak 50Czy w algorytmach jest dopuszczalna losowość 51

4 Spis treści

Czym jest rekurencja 51Jaki problem ma akwizytor 52Czy heurystyka daje gwarancję 52Jak przeprowadzić burzę mózgów 52Jak dyskutować 53Opis i analiza problemu 55Generowanie możliwych rozwiązań 56Ocena zaproponowanych rozwiązań 57Wybór najlepszej propozycji 57Realizacja wybranego rozwiązania 58Kiedy nie działamy schematycznie 58Jak dzielić się wynikami swoich badań 58Odpowiedz na pytania 59Wykonaj ćwiczenia 59Pracuj w grupie 60Pracuj samodzielnie 60

Spotkanie 5. Korespondencja elektroniczna 60Jak zdobyć własny adres pocztowy 61Jak odebrać pocztę w miejscu publicznym 64Jak wygodnie korzystać z poczty w domu 65Jak napisać list 67Jak się bronić przed spamem 68Czy elektroniczny list można wydrukować 69Jak poprawnie redagować listy 69Czym ozdobić list 70Czy wszystkie listy są takie same 71Jak stworzyć wirtualną pieczątkę 72Jak wysłać list do kilku adresatów jednocześnie 73Czy można czytać listy bez połączenia z internetem 74Jak elektroniczna książka adresowa ułatwia pracę 74Czy kilka osób może korzystać z poczty na jednym komputerze 74Jak usunąć konto pocztowe 75Czy poczta elektroniczna ma wady 75Odpowiedz na pytania 76Wykonaj ćwiczenia 76Pracuj samodzielnie 77

Spotkanie 6. Sposoby komunikowania się 77Czy znasz wszystkie oblicza esemesa 77Jak rozmawiać na odległość za pomocą komputera 79Jak zorganizować wideokonferencję bez programu 83Gdzie można podyskutować 84Odpowiedz na pytania 88Wykonaj ćwiczenia 88Pracuj samodzielnie 89

Spotkanie 7. Usługi z literką „e” 89Jak działa e-nauka 91Jak działa e-praca 92

5Spis treści

Jak bezpiecznie korzystać z e-banku 94Jak bezpiecznie robić e-zakupy 98Jak działa e-czytelnia 102Odpowiedz na pytania 104Wykonaj ćwiczenia 104Pracuj samodzielnie 105

Spotkanie 8. Na straży prawa 105Odpowiedz na pytania 115Wykonaj ćwiczenia 115Pracuj samodzielnie 115

Etap 2. Bezpiecznie używamy sprawnego komputera 116Spotkanie 9. Komputer i spółka 116Z czego się składa zestaw komputerowy 117Co znajduje się na płycie głównej 118Jak ulepszyć komputer 120Gdzie gromadzić dane 122Co gdzie wetknąć 126Kto tu rządzi 131Odpowiedz na pytania 132Wykonaj ćwiczenia 133Pracuj samodzielnie 134

Spotkanie 10. Konserwacja komputera i systemu 134Jak dbać o hardware 134Jak dbać o software 136Jak się bronić przed wirusami 142Jak sprzątać komputer 145Odpowiedz na pytania 148Wykonaj ćwiczenia 149Pracuj samodzielnie 149

Spotkanie 11. Wewnątrz sieci 150Jak wymieniać pliki w sieci lokalnej 151Jak się nazywają komputery w sieci 153Jak się połączyć z internetem 154Jak skonfi gurować komputer 159Jak korzystać z usługi FTP 160Jak pracować na odległym superkomputerze 161Jak korzystać z usługi VNC 163Odpowiedz na pytania 163Wykonaj ćwiczenia 164Pracuj samodzielnie 164

Etap 3. Edytujemy teksty 165Spotkanie 12. Praca z edytorem tekstu 165Jaki edytor wybrać 165Czy wiesz wszystko o czcionkach 167

6 Spis treści

Czy wiesz wszystko o akapitach 167Odpowiedz na pytania 169Wykonaj ćwiczenia 170Pracuj samodzielnie 171

Spotkanie 13. Edytor do zadań specjalnych 171Jak wstawić znaki, których nie ma na klawiaturze 171Jak wstawiać znaki specyficzne dla języków innych narodów 173Jak wstawiać wzory matematyczne i chemiczne 174Jak wstawić wyliczankę 175Jak powiązać dwa dokumenty 176Jak usprawnić pracę z takimi aplikacjami jak edytor tekstu 178Odpowiedz na pytania 180Wykonaj ćwiczenia 180Pracuj samodzielnie 182

Spotkanie 14. Tekst w tabeli, tabela w tekście 182Jak wstawić tabelę do tekstu 182Jak dostosować wygląd tabeli 183Jak formatować tekst w tabeli 185Odpowiedz na pytania 185Wykonaj ćwiczenia 185Pracuj samodzielnie 187

Spotkanie 15. Multimedia w tekście 187Czy edytor tekstu potrafi rysować 187Co zrobić, gdy potrzebny jest skomplikowany rysunek 189Co zrobić, gdy nie potrafisz rysować 192Czy można umieścić tekst w tekście 194Jak osadzić obiekt 194Jak zapanować nad obiektami w tekście 196Odpowiedz na pytania 197Wykonaj ćwiczenia 197Pracuj samodzielnie 198

Spotkanie 16. Studio wydawnicze w domu 198Jak podzielić tekst na kolumny 198Jak złamać stronę 198Jak napisać stylowy tekst 200Czy utworzenie spisu treści można zlecić edytorowi 201Jak stworzyć automatyczny spis rysunków lub tabel 202Jak automatycznie dzielić i przenosić wyrazy 202Jak wstawić przypis 203Jak drukować na kopertach 203Jak przygotować prosty formularz 204Jak zdefiniować ustawienia strony 206Dlaczego czasem warto być szablonowym 208Jak podzielić się pracą 209Odpowiedz na pytania 210

7Spis treści

Wykonaj ćwiczenia 211Pracuj samodzielnie 211

Etap 4. Przetwarzamy serie danych 212Spotkanie 17. Arkusz, czyli kartka w kratkę 212Jak sformatować komórki arkusza 212Jak sformatować tabelę w arkuszu 213Czy komórka może mieć imię 215Jak zbudować formułę 215Czy wszystkie adresy są takie same 216Czy można automatycznie wypełniać komórki 217Czy arkusz potrafi robić porządki 218Jak zablokować komórki 218Odpowiedz na pytania 219Wykonaj ćwiczenia 220Pracuj samodzielnie 221

Spotkanie 18. Funkcjonalny arkusz 222Jak nie zgubić się w gąszczu funkcji 222Które funkcje warto zapamiętać 223Czy arkusz może być przypadkowy 224Jak napisać serię jednobrzmiących listów do stu osób 224Odpowiedz na pytania 226Wykonaj ćwiczenia 226Pracuj samodzielnie 227

Spotkanie 19. Arkusz na wykresie 228Jak wstawić wykres 228Jaki typ wykresu wybrać 229Jak dopasować wygląd wykresu 229Jak wstawić wykres do referatu 230Odpowiedz na pytania 232Wykonaj ćwiczenia 232Pracuj samodzielnie 233

Etap 5. Bazujemy na informacji 234Spotkanie 20. Relacyjne bazy danych 234Na czym polega przetwarzanie informacji w bazie 235Jak założyć bazę danych 236Jaki charakter mogą mieć pola 238Do czego służą relacje 239Odpowiedz na pytania 240Wykonaj ćwiczenia 240Pracuj samodzielnie 241

Spotkanie 21. Zapytania, czyli kwerendy 241Jak wyszukać informacje zapisane w rekordach 241Jak posortować rekordy 242

8

Jak odfiltrować rekordy 242Jak zapytać bazę danych 243Odpowiedz na pytania 245Wykonaj ćwiczenia 246Pracuj samodzielnie 246

Spotkanie 22. Formularze i raporty 246Do czego służy formularz 246Do czego służy raport 249Odpowiedz na pytania 250Wykonaj ćwiczenia 251Pracuj samodzielnie 251

Etap 6. Przetwarzamy multimedia 252Spotkanie 23. Multimedia z różnych źródeł 252Jak zeskanować dokument 252Jak uzyskać doskonałe skany 253Czym jest OCR 254Jak zrobić zrzut ekranu 255Jak nagrać ruchomy zrzut ekranu 256Jak pobrać pliki z internetu 256Jak nagrać dźwięk 257Jak poprawić zdjęcie 259Czy obraz obrazowi równy 260Jak przygotować animowaną grafikę 264Odpowiedz na pytania 267Wykonaj ćwiczenia 268Pracuj samodzielnie 268

Spotkanie 24. Amatorski stół montażowy 269Od czego zacząć 269Jak pociąć ujęcia 270Jak dodać przejścia między ujęciami 270Jak dostosować tło dźwiękowe filmu 271Jak dodać napisy do filmu 271Jak zapisać film 272Jak nagrać płytę z gotowym filmem 273Odpowiedz na pytania 274Wykonaj ćwiczenia 274Przygotuj samodzielnie 275

Spotkanie 25. Multimedialna rzeczywistość 275Jak umieścić film w sieci 275Jak słuchać radia bez radia 276Jak oglądać telewizję bez telewizora 278Odpowiedz na pytania 279Wykonaj ćwiczenia 280Pracuj samodzielnie 281

Spis treści

9Spis treści

Spotkanie 26. Prezentacje multimedialne 281Jak zrobić dobrą prezentację 281Co potrafi slajd 282Jak dostosować prezentację 288Jak pokazać prezentację światu 289Odpowiedz na pytania 292Wykonaj ćwiczenia 293Pracuj samodzielnie 294

Etap 7. Prezentujemy się w sieci 295Spotkanie 27. Internetowy język 295Jakie cechy powinna mieć dobrze zaprojektowana strona 295Czy strona to… strona 296Jak skomponować stronę internetową 297Jak zrobić stylową stronę 298Jak opracować arkusz stylów 299Czy selektor selektorowi równy 301Jak wydzielić blok z innym formatowaniem 302Odpowiedz na pytania 303Wykonaj ćwiczenia 303Opracuj samodzielnie 304

Spotkanie 28. Praca nad stroną 304Do czego służą szablony 304Jak zarządzać serwisem bez znajomości języka HTML 306Jak utworzyć dynamiczną stronę 307Jak wstawić skrypt na stronę 308Jak umieścić multimedia na stronie 311Jak podzielić stronę na ramki 313Odpowiedz na pytania 314Wykonaj ćwiczenia 315Pracuj samodzielnie 316

Spotkanie 29. Własna strona w sieci 316Czym jest hosting 316Płatny czy darmowy 317Jak wysłać stronę do sieci 318Jak kontrolować odwiedziny serwisu 318Jak promować stronę 319

Bibliografi a 320

Skorowidz 321

10

Od autoraPodręcznik ten powstał z myślą o osobach takich jak Ty — uczniach polskich szkół, ma-jących przyjemność korzystania na lekcjach informatyki z komputerów z oprogramo-waniem Windows 7.

W celu uporządkowania zagadnień niniejsza książka została podzielona na rozdziały, nazywane tu spotkaniami. Zawarte w nich treści omówiono etapami, tak aby były dla Ciebie bardziej zrozumiałe. Na końcu każdego rozdziału znajdziesz pytania oraz ćwi-czenia do samodzielnego wykonania. Nie ucz się niczego na pamięć, lecz zawsze staraj się zrozumieć zasadę działania.

Nie przyzwyczajaj się do konkretnych programów i ich „guziczkologii”. Porównuj różne aplikacje tego samego typu i dostępne w nich funkcje. Pamiętaj, że w e-świecie masz wolny wybór. Używaj tej aplikacji, która bardziej Ci odpowiada. Niewykluczone, że gdzieś tam w bezmiarze internetu czeka na Ciebie program, który potrafi to samo jeszcze le-piej i jeszcze łatwiej.

Płyta dołączona do podręcznika stanowi jego integralną część i zawiera obszerne roz-szerzenie treści zawartych w książce. Chciałem przekazać Ci wiedzę jak najszerszą i jak najbardziej uniwersalną, ale podręcznik nie jest przecież z gumy. Dlatego też na płycie znajdziesz także to, czego nie udało się zmieścić w podręczniku.

Świat komputerów jest fascynujący. Mam nadzieję, że jego poznawanie będzie dla Ciebie inspirującym doświadczeniem i że z rosnącą ciekawością będziesz odkrywać jego wir-tualne tajemnice. Życzę Ci wiele zadowolenia z pracy z komputerem i oczywiście oceny celującej z informatyki.

Autor

Od autora