Upload
mariano-sciaroni
View
241
Download
5
Embed Size (px)
Citation preview
8/4/2019 Soviticos en Malvinas (publicado en el BCN n 830)
1/8
137
La guerra fra puede entenderse como un con-
ico ciero ere as dos superpoecias (a
Ui de Repbicas Sociaisas Soviicas y
Esados Uidos de Amrica) que se exeriorizaba
e campos de baaa secudarios, o como a eera pre-
paraci para a gra coagraci, a cua, feizmee,
jams se produjo.
E odos os casos, a bipoaridad de mudo impoa ua
cosae diigecia e a vigiacia de as acividades de
eemigo, cuyo obeido poda acercarse a os aiados /
saies o, como suceda e a mayor pare de os casos, ser
asimiado como eseaza para u coico bico fuuro.
Siguiedo esa gica, a moviizaci de a oa brii-
ca y, ueriormee, a guerra aeroava que se suscie e Aico Sur de abri a uio de 1982 diero ua
imperdibe oporuidad a a Ui Soviica para raar de
Mariano Sciaroni
Soviticos en Malvinas
me gustara que ellos (los soviticos) dejen de entrometerse en el conflicto Malvinas
Ronald Reagan, presidente de los Estados Unidos, 14 de abril de 1982
Submarino nuclear cdigo OTAN Oscar I(Foto Armada Sovitica)
Publicado en www.elsnorkel.com
8/4/2019 Soviticos en Malvinas (publicado en el BCN n 830)
2/8
138 EStElAS AjEnAS
eeder cmo peeaba as fuerzas
armadas de a Gra Breaa y, por
exesi, odas as adscripas a a
Orgaizaci de traado de Aico
nore (OtAn).
As as cosas, a Ui Soviica
moviiz diversos medios de espioae
areo, ava y espacia, os cuaes,
adems de os beecios esperados, e
permiiero eer u seguimieo casi
e iempo rea de os acoecimieos
e Mavias.
Veamos e deae cu fue a pari-
cipaci de os medios soviicos e
Mavias, y dearemos para oro momeo e raar de es-
abecer si a iformaci coecada fue pasada de aguaforma a as fuerzas argeias.
La Aviacin Naval Sovitica. Los Tu-95 Bear D
Desde e ao 1977, e 392 Regimieo Areo Idepe-
diee de Recoocimieo a larga Disacia de a Armada
Soviica despegaba ua secci de avioes tU-95Rts
(Cdigo OtAn Bear D) a aeropuero de luada, Agoa.
Esos grades avioes cuarimoores, derivacioes de
recoocimieo marimo de u modeo ya veuso debombardeo esragico, coaba co exceees radares
y equipos eecricos. Sus ripuacioes, asimismo,
esaba acosumbradas a ieracuar co buques de su-
percie y submarios, e ao uo de sus propsios era
e de buscar bacos para os misies ai-avo de argo
acace que esos poraba.
Su misi desde Agoa era meramee a de esabecer
presecia soviica e e Aico Sur, as como moi-
orear e rco mercae que, habiedo pasado por e
Cabo de Buea Esperaza, se diriga a hemisferio ore.
Ecordose fuera de rea habiua de operacioes
de as marias occideaes, as ripuacioes ea
ua vida reaivamee apacibe, voado meos de 200
horas auaes.
E coico Mavias hizo que e desacameo, que
operaba a 10.950 km de su base habiua e e aer-
dromo de Fedoovo (ore de Rusia), se voviera espe-
ciamee acivo. Especcamee, se e orde seguir
a evouci de a oa briica, ver su composici y
formaci, omar foografas de os buques y recoger
ieigecia eecrica.
los cuarimoores Bear voaro ms de 100 horas soo
e abri, e misioes que duraba hasa 15 horas, si
aerdromos de aeraiva y muchas veces habiedo per-
dido a comuicaci radia co su base, que ermiabausuamee a mi pies o meos casi sobre a verica de
cuaquiera de os dos poraavioes briicos.
Como recuerda uo de os comadaes de as aeroaves:
Se nos orden que siguiramos a los britnicos hasta
el Atlntico Sur desde la Baha de Vizcaya, tan pronto
como la armada zarp rumbo a las Malvinas. Volando
desde Angola, los seguimos todo el camino. Podamos
ver claramente, colocados sobre cubierta de los portaa-
viones, los cazas Harrier.
Ms tarde, una vez que regresaron, otra vez fue
necesario examinar al Hermes, ya que las comunica-
ciones interceptadas mencionaban que el portavio-
nes haba sido daado por misiles argentinos y era
probable que tuviese que sufrir reparaciones exten-
sas. (Coronel Gueorguiy Bulbnkov, Aviacin Naval
de la Armada Sovitica).
Es ieresae comear que e vueo de observaci de
poraavioes briico HMS Hermes que mecioa e Co-
roe Bubkov, ocurrido e da 11 de uio, fue iercep-
ado por u avi Phaom FRG.2 de Escuadr 29 de a
RAF, que despeg desde e aeropuero Wideawake, e a
isa de Ascesi.
E avi e a foografa es e Phaom XV484, a coma-
do de Sqd ldr More (foo Armada Soviica)
Esas iercepacioes o deaba de ser habiuaes pero,
eos de o que muesra as pecuas, os avioes o se
apuaba sus armas uos a oros (e Bear D posee
armameo e su coa) i se acercaba e demasa.
Fiaizada a coieda, os Osos voviero a sus areas
habiuaes y, aos despus, dearo de voar desde Agoa.
TU-95RT en el aeropuerto de Luanda, Angola ao 1978(autor desconocido)
8/4/2019 Soviticos en Malvinas (publicado en el BCN n 830)
3/8
BCn 830 139
Buques espa
la presecia de buques espas de a Ui Soviica fue
com e cada despiegue miiar de a OtAn e a guerra
fra. Co eos, a Armada Roa miigaba a ausecia de
esacioes erresres que pudiera capar iformaci
eecrica de os buques eemigos.
Esos buques fuero, e u comiezo, pesqueros de
arrasre coveridos pero, a a argo de os aos y a
medida que e uso de especro eecromagico se fue
haciedo ms asiduo y compicado, aciero diversos
ipos especiaizados, co sosicados equipos de guerra
eecrica, iercepaci de comuicacioes, descifra-do de daos y oros simiares.
E coocimieo que bridaba esos buques para e ao
mado serva para eeder qu preeda as mari-
as eemigas y, sobre odo, para saber cmo debera
efrearas e e mar.
E e coico Mavias iervio u soo buque de ipo
amado por os soviicos SSV (Sudo Svyazyy, que se
puede raducir como Buque de Comuicacioes), pero
oros, pesqueros o buques facora, ambi esuviero
reaizado ieigecia e as aguas de Aico Sur.
Se debe eer e cuea, especiamee, que a oa mer-
cae y pesquera de a URSS era coroada por e esado
(como odo e u rgime comuisa), y que muchas
veces embarcaba e sus buques persoa miiar. no era
de exraar, por eo, que muchas veces se susciara
probemas, que haca que uviera que aracar e u
puero o a amigo, saiedo su ripuaci a omar foo -
grafas ursicas de isaacioes de iers miiar.
Dero de a primera caegora, cabe cosiderar a Zaporo-
zhye (CER-501), e cua, a es de marzo de 1982, se eco-raba regisrado eecricamee ciera acividad aisub-
maria de a OtAn e e Mar de as Hbridas, a oroese de
Escocia. E buque seg cosacias de a poca, operaba
couamee co u submario ipo Proyeco 671 (Cdigo
OtAn, Vicor): mieras e submario eseaba as defesas,
e buque espa cosaaba as reaccioes.
HMS Hermes y RFA Tidespring desde el TU-95 del CoronelBulbnkov
Cazador Cazado. El Zaporozhye(CER-501), desde la cmara de un avin de la US Navy(foto US NAVY)
8/4/2019 Soviticos en Malvinas (publicado en el BCN n 830)
4/8
140 EStElAS AjEnAS
E 501 era u buque de 4.500 oeadas de despaza-
mieo, de a case Primorye (Proyeco 394B) que evabaa 160 hombres a cargo de Capi de Primera Case
P. Zyryaov. U buque reaivamee modero, pero de
diseo vieo (sus primos era buques facora), co ua
ripuaci bie ereada para as esioes de a guerra
fra e e mar.
la presecia de buque e a zoa o deaba de ser
habiua, e ao a exisecia de diversas bases de a
Roya navy y de a US navy, pero resua (viso reros-
pecivamee) ua idudabe coicidecia co os
eveos que sucedera das despus e e Aico
Sur, eiedo e cuea que desde a podra moi-
orear a parida de submarios uceares hacia as
zoas de coico.
Ua vez recuperadas as Isas Mavias, e 501 se mau-
vo e su esaci y, despegada a oa briica hacia e
sur, comez a seguir su derroero hasa acazar a Isa
de Ascesi.
la oa briica se deuvo e ese imporasimo puo
ogsico, quedado e buque espa a ua disacia ere
3 y 15 mias de a isa, dode podra ao reaizar obser-vacioes a rco mercae y areo, como dedicarse a su
fuci de ieigecia eecrica especca.
E Zaporozhye era cosaemee observado por avioes
de parua nimrod, as como os Phaom FRG.2 yHarrier Gr.3 de a RAF esacioados e a isa pracica-
ba aaques aeroavaes cora e mismo.
Como recuerda u radiooperador de buque:
Escuchamos por la radio Blanco primario, distancia
tanto direccin otro tanto. Nos quedamos pensando
Qu es eso del blanco primario? Entonces, de vuelta
Distancia 500, luego 300 , por ltimo estoy sobre el
blanco e inmediatamente notamos un sonido de un jet
sobre el buque.
no era esos os icos favores de a guarici de a
isa, e ao se programaro muchos vueos de hei-
cperos Chiook, os cuaes iearo provocar u
dao accidea a aeas y msies de buque espa,
uiizado como arma e feroz orado que provocaba
sus roores. niguo de eos uvo, hasa o que se sabe,
e resuado esperado y ampoco provoc reaccioes de
as defesas aiareas de 501.
Es bueo recordar que e pea guerra fra os coe-
diees era suies e sus accioes y reaccioes, amboseiedo e caro que cuaquier icidee a meor
poda eer cosecuecias iimagiabes.
Isla de Ascensin desde el CER-501. El buque de la foto posiblemente sea el CS Iris(foto Armada Sovitica).
8/4/2019 Soviticos en Malvinas (publicado en el BCN n 830)
5/8
BCn 830 141
E Zaporozhye esuvo amee 153 das oaes e e
mar, avegado 19.000 mias uicas si mayores
compicacioes.
Mucho ms a sur, oros buques soviicos cumpa,
ecubieros, su ro de ieigecia. Uo de eos habra
sido e Akademik Kipovich, u buque de ivesigaci
arica soviico que e da 15 de abri de 1982 er
a puero de Ushuaia. Oro habra sido u buque facora,
que avegaba disimuado ere 25 pesqueros poacos
y soviicos, e cua sera cofudido eecricamee
por u avi S-2E tracker (se crey que era ua fragaa
briica) e da 2 de mayo.
Es dudoso si e pesquero soviico Beokamesk, queparicip (previa auorizaci expresa de Miiserio de
Reacioes Exeriores de a URSS) de rescae de res
cadveres de Crucero ARA Geera Begrao, esuvo
reaizado areas de espioae.
lo ciero es que e buque abado sus faeas y se
ecami a reaizar areas de savaae, a si muchas
esperazas de poder ecorar sobreviviees.
U igeiero de buque e Dr. Vasii tereyev, recuerda:
No tenamos esperanza, ya que la temperatura del
agua no sube de los 7 C, nadie puede sobrevivir a la
demora en el rescate. Se pudo rescatar a tres argenti-
nos en sus salvavidas naranjas, todos sin signos de vida.
Los cuerpos haban sido atacados por las gaviotas. Se
dejaron en el freezer y se sigui buscando, pero lleg
la orden de Mosc de frenar la bsqueda y dirigirse al
puerto ms cercano en Argentina, donde se orden no
desembarcar
los cuerpos fuero cargados e u boe que se acerc
a buque y os ripuaes miraro por sus biocuaresmieras e e puero esaba muchos de os habiaes
de Ro Gaegos.
Vae aqu agregar que a presecia de buques soviicos
e e rescae de ufragos de Begrao geer, uego de
a guerra, rumores que persoas e e buque faecidas
se ecoraba viviedo e a Ui Soviica. Icusive,
dichos comearios fuero veiados e e parameo
briico, si egarse a ada cocreo.
La Flota de Mar Sovitica
los avos de guerra de a orguosa Armada Roa uvie-
ro ua paricipaci secudaria e a recoecci deieigecia de coico Mavias, ago que resua gico,
eiedo e cuea que o resua paaformas especia-
Un Chinook demasiado cerca, tomada desde el CER-501.(Autor desconocido)
El Akademik Knipovichen las Georgias del Sur, ao 1974(foto Michael Telnov) y el Belokamensk, tambin en las Georgias,ao 1980 (foto Natalya Sydorenko)
8/4/2019 Soviticos en Malvinas (publicado en el BCN n 830)
6/8
142 EStElAS AjEnAS
izadas, as como su presecia resua o sucieemee
amedreadora como para hacer que cese as operacio-
es habiuaes de as fuerzas e puga.
A mediados de abri, exisa soamee cico buques
de guerra soviicos e e Aico Sur, ere eos u
grupo de baaa cerado e e crucero pora heicpe-
ros Moskva (Proyeco 1123).
Ese buque, especiaizado e guerra aisubmaria,
posea u grupo areo embarcado de 14 heicperos
Ka-25 (e versioes OtAn Hormoe-A y Hormoe-B)
y, couamee co su escoa y u buque ogsico,
oc os pueros de Africa Occidea de lagos (nigeria),
luada (Agoa) y Poi noire (Cogo).
Ese grupo de supercie se habra maeido e aguas
africaas, reaizado posibemee areas de escucha,
a cuado cieras versioes que circua e pgias
de Iere rusas idica que se ea paeado que
pasara a a caza de submarios briicos e caso
de que se azara u aaque ucear cora a Arge-
ia. Dicho rascedido idica que a ieigecia so-
viica haba deecado a u submario de bombardeo
esragico posiciodose para aacar a Argeia y,
por ao, se habra omado medidas para preveir o
sacioar su acividad.
Am de esos rumores icormados (ya que posibe-
mee e grupo de areas soviico esaba haciedo a-
reas habiuaes de mosrar de a badera cuado esa-
a guerra), vae seaar que e oro buque soviico que
uvo agua acividad durae e coico Mavias fue e
crucero Marisca timosheko (Proyeco 1134A, Kresa II),
e cua se acerc a HMS Hermes ere a Isa Ascesi y
as Azores e da 16 de uio, habiedo despegado u da
aes u heicpero para ivesigaro de muy cerca.
Si embargo, como queda dicho, a acividad de a Foa de
Mar Soviica fue puramee circusacia e e coico.
Submarinos
E submario es quiz e meor medio para reaizar
ieigecia, y por eso o es de exraar a presecia de
submarios soviicos e as aguas de operacioes.
Debo aqu decir que, e o que respeca a fuees co -rmadas, ya he raado e ema e tras os Submarios
Igeses (Isiuo de Pubicacioes navaes, 2010).
Erar aqu e u erreo resbaadizo, cua es e de
opiar acerca de operacioes de submarios recurriedo
a fuees periodsicas y oros.
Adeao que mi opii o ha cambiado respeco de
o que idiqu e e ibro preciado (que es probabe a
exisecia de u submario soviico, pero a a fecha o
ha sido cormada).
Ahora bie, a bibiografa dispoibe hace meci adiversos ipos de submarios soviicos ivoucrados, a
saber:
* Submarino nuclear clase Vctor.E mismo habra operado e Ascesi co e mismo
par que se uiiz para e CCB-501 e e Mar de as
Hbridas. la idea que subyace esa esis es que e buque
espa o via soo, sio que fue acompaado, e forma
subrepicia, por ese submario.
* Submarino nuclear clase Echo II, re-desplegado
desde el Ocano ndico.Se iea co eo maeer e hoor de os comados
aisubmarios de a US navy y Roya navy, os cuaes
idicaba que ig submario se haba perdido e
e Aico nore y, por ora pare, usicar muchos
avisamieos e e Aico Sur (y co eo, maeer
e hoor de os capiaes de os buques como a HMS
Yarmouhque idicaba que haba aacado submarios
descoocidos).
* Submarino convencional clase Kilo, desde Kola.Siedo improbabe que u submario covecioa pue-
da seguir a a oa, eiedo e cuea su aa veocidad
de rsio. E orige de a versi me es descoocido.
* Submarino nuclear clase Oscar I, numeral K-525 Ar-cngel (Comandante en Abril de 1982, AP Ilyushkin).Es e presee u caso ieresae. U persoae reacio-
ado co e mudio submariisa ruso, me idic que
exise iformaci acerca que ese submario sigui a a
oa briica desde e 5 de abri a 21 de mayo de 1982.
la hisoria ocia de submario idica que esaba hacie-
do ess de orpedos de 650 / 533 mm y de misies Gra-i / SS-n-19 (orma, ya que fue comisioado e 21 de
eero de 1981), pero reamee se come se habra
Crucero cdigo OTAN Kresta IIy porta-helicpteros sovitico(autor desconocido)
8/4/2019 Soviticos en Malvinas (publicado en el BCN n 830)
7/8
BCn 830 143
orieado hacia e Aico Sur, co isruccioes (a
hoy secreas) de hudir a ambos poraavioes briicos
si e fuera ordeado.
nuevamee, a Ui Soviica ema a uiizaci de ar-
mas uceares sobre Argeia, siedo (seg esa versi)ese submario su reaseguro. Por ao, abor su misi
cuado se eedi que as mismas o sera azadas.
Durae su parua, a misma fuee iforma, habra
sido aacado por fuerzas argeias, que o habra
ogrado u impaco.
Si bie es a versi que parece ms descabeada, dos
daos e paricuar dea oado e e aire ua idea
de reaidad.
E primero es que e eoces Presidee leoado F.Gaieri iform a Geera Haig (e mediador esado-
uidese) que os soviicos e haba ofrecido hudir a
u poraavioes y que a Argeia ome e crdio; por o
que puede eederse que exisa u submario co esa
misi. Obviamee, pudo raarse de ua esraagema
de argeio o, cuado o y como se dice, de ua cover-
saci e ua oche co copas de ms.
E segudo iee reaci co e sisema de armas que
uiizaba e submario, cosisee e os misies ai-
buque de argo acace SS-n-19. Dichos misies, e o
que hace a su adquisici de bacos, se ecueraasociados a a coseaci de saies leyeda. Debe
seaarse que esos saies se uiizaro por primera
vez para observar as maiobras de Mavias, ufado-
se e Miiserio de Defesa Soviico de que permii
esabecer co aeaci ugar y fecha de desembarco
briico (e Sa Caros, e 21 de Mayo). Si se piesa e
a asociaci submario-saie como u sisema para
favorecer a os misies, sera igico pesar que uo pudo
ser uiizado si e oro (ver fotografa de portada de este artculo).
* Submarino convencional clase Foxtrot, operandodesde Angola.Ese es e ico submario cuya presecia fue corma-
da por a US navy, a cuado es descoocido cuo
se acerc a rea Mavias o a a de rsio de a oa
briica.
Por imo, vae seaar que a mayora de as fuees
coicide e que fuero o ms de dos os submarios
soviicos afecados a as operacioes de Mavias a,
como hice ver, o se poe de acuerdo e cu de eos
se raaba.
E suma, posibemee haya exisido ag submario
soviico rodado as aguas de Aico Sur. A a fecha,
si embargo, o exise cerezas sio soo rascedidos
y comearios aguos, como die, ms que ieresaes.
Satlites
De os 101 azamieos a espacio durae 1982, a
Ui Soviica, si embargo, apic soo u mero imi-
ado de saies a coico de Aico Sur.
Cabe seaar que a imesa mayora de os igeios
especiaes soviicos de recoocimieo espacia de ese
momeo impicaba e uso de cmaras foogrcas co
m, e cua era azado ua vez que e saie pasaba
por erriorio coiea soviico. Eo haca que o
fuera apos para seguir os movimieos de u earo
aeroava, am que o era ayudados por a siempre
ubosa meeorooga maviese.
Asimismo, os saies soviicos posea ua duraci
e e espacio icrebemee imiada, e aguos casos
de soo uas semaas, por o que o poda coarse co
eemeos e rbia para obeer ya iformaci.
Puede eederse que os saies Kosmos-1368 (de reco-
ocimieo foogrco, que pas a 240 km de aura sobre
Mavias odos os das de mayo y uio a as 11:00 am),
Kosmos-1455, de ieigecia eecrica y Kosmos 1365
y 1372, de recoocimieo radar, fuero os que aporaro
a iformaci ms imporae acerca de o que esaba su-cediedo e as isas
y sus arededores.
Asimismo, como se
idic ms arriba,
se uiizaro oros
sisemas saeiaes,
como e leyeda
de bsqueda de ad-
quisici de bacos
para misies crucero.
Conclusin
la Ui Soviica se
beeci eormeme-
e co a iformaci obeida durae a Guerra de Mavias,
ao por os medios aes reseados como por oros
(espas, ieigecia reaizada e oros earos y demases).
Por eempo, os eercicios de a oa soviica durae
os aos 1983 y 1984 reea a preocupaci co que
observaro as debiidades de a Roya navy e o quehace a defesas aimisi, debiidades que se repicaba
ambi e a armada soviica.
Cpsula de reentrada de satlitesKosmos (Foto Maryanna Resina)
8/4/2019 Soviticos en Malvinas (publicado en el BCN n 830)
8/8
144 EStElAS AjEnAS
Asimismo, fuero moivo de esudio as formacioes de a
oa, a ubicaci de piquees radar y aisubmario, a
seguridad e as comuicacioes y oros picos, capiai-
zado a experiecia aea.
Vae agregar que o sucedido e e ao 1982 oorg u
crdio muy imporae a as fuerzas armadas argeias,
e que se sigue maeiedo a a fecha, seg o que
puede eerse de a bibiografa rusa acua.
Como se dio, a Ui Soviica obuvo mucha ifor-
maci e ua guerra que fue bisagra para e coico
aeroava, a cua uiiz e su provecho. E oro mo-
meo, aaizaremos cuo de eo eg o podra haber
egado a a Argeia. Por ahora, soo cocuyamos que
poseyero iformaci oporua y ms que ieresaepara comparir. n
Crucero Mariscal Timoshenko, sobrevolado por un avin IL-38. Foto US Navy (1.2.1985)
HMS Glasgowvolviendo a casa condaos. Foto tomada
desde el CCB-501.(Foto Armada Sovitica)
TU-95 soviticofotografiado en el
Atlntico Sur desdeel HMS Antrim.(Autor desconocido)
Harrier & Phantoms en Ascension. (Foto por Bob Shackleton)