Sorularla_Alevilik_Kitap

7/29/2019 Sorularla_Alevilik_Kitap

1/309


2/309

Sorularla Alevilik Remzi Kaptan

2

Remzi KAPTAN

Sorularla Alevilik


3/309


3

Remzi Kaptan, 1976 ylnda K. Mara'ta dnyaya geldi.Bir ok Maral Alevi gibi ocukluu Mara olaylarnnar etkisi altnda geti. Remzi Kaptan, kiilik bilincineulatktan sonra tercihini Alevilik yoluna hizmettenyana yapt. Bu tercihin gerei olarak Alevilik yolunahizmetini srdrmeye devam ediyor.

letiim iin:[email protected]
mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]


4/309


4

Sorularla Alevilikadl bu alma Remzi Kaptan'neitli zamanlarda yapt sohbetlerden ve yazdyazlardan derlenmitir.


5/309


5

GiriSorularla Alevilikadl bu almamz benzerlerindenfarkl bir anlama sahiptir. Farkll, kullanlan dilinsade, anlalr olmas ve sorularn-cevaplarn somut vederinlikli olmasdr. Konuyla ilgili insanlarnkafalarndaki elikilere zm niteliinde almlar

var.

Yine gnlk yaam ierisinde gelien diyaloglardaortaya kan sorular ve bu sorularamantksal, tarihsel,inansal, toplumsal faktrler ele alnarak verilenbtnlkl cevaplar var.

Baz ideolojik saplantlar olan, tarihsel ve toplumsalgerekliimizi kabul etmeyen, art niyetli, n yarglyaklamlarn sahibi olan kiilerce verdiimizcevaplarn anlalmayacak olmas bizler acsndananlalr bir durumdur. Bizlerin bu almaylaamalad inansal, tarihsel, siyasal, toplumsal etkileri

de hesaba katarak Alevilik ve Alevilerle ilgili temelsorulara verdiimiz cevaplarn bilinmesidir.

Bu cevaplarda inan gerekliimiz, felsefemiz,kltrmz, tarihimiz, yaam biimimiz, sorunlarazm nerilerimiz var. Yine bu cevaplarda yaamsalAleviliin nasl olmas gerektii ynnde iaretler var.


6/309


6

almamz n yargsz bir ekilde incelendiindeanlaml sonulara ulalaca kesindir.

almamz Hak Erenlerin yolunu laykyla srenlereithaf ediyoruz.

Erenlere ak ile.


7/309


7

Din nedir? Dinin amac nedir? Dinler hangi

ihtiyatan dolay ortaya kmtr? nsanlar inanmakzorunda mdr?

Din kavramnn genel tanmn yaptktan sonra bizlerinbunu alglay ve yaayndan bahsedeceiz.

Szlk anlamyla din; insanlarn doast glere,

kutsal saydklar trl varlklara, tanrlara ya daTanrya inanma, tapnma biiminde katldklargizemsel olgu. Bu nitelikteki inanlar; kurallar, treler,trenler, simgeler, kurumlar biiminde dzenleyenrgtlenme. Bu aklama din kavramnn szlkaklamasyd. Bu aklamay biraz daha

somutlatrarak yle de tanmlayabiliriz: din,insanlar kendi istekleri ile dnyada ve ahirette iyilieve mutlulua ulatran ilh bir kanundur. Ayrca dinkelimesi Arapa olup, usul, adet ve tutulan yolanlamna gelmektedir.

Yukarda din kavramnn genel bir tanmn yaptk.

phesiz bu kavramlar eitli anlaylar erevesindegeniletebiliriz. Ancak bizlerin amac eitli inangruplarnn din kavramna ilikin dncelerindenziyade, bizlerin dine ilikin dnceleridir. Nitekim dinkonusuyla ilgilenenler dini eitli ekillerde tarifetmilerdir. Bizlerse u anlayn takipisiyiz; din,


8/309


8

insanlar doruya, iyiye, dnya ve ahiret mutluluunaynlendirmek iin Allahn peygamberler araclylabildirdii ilh kanunlardr.

nsanolu belli bir yatan sonra bir takm sorular sorar.Ben kimim, yaamn amac nedir, lmden sonrayaam var mdr, nereden geldim, nereye gideceim,beni kim yaratt ve niin yaratt...?Akla bir rpda

gelen ve gelmeyen ynla soru. Din, btn bu sorularacevaptr. Cevaplar insan mutlulua ve huzura gtrr.Ancak tarihin her dneminde olduu gibi -ve gelecektede olaca gibi- insanlarn din adna yaptklardayatmalarn, katliamlarn, yobazln din ile en kkbir alkas yoktur. Baz kimseler ya cahilliklerinden ya

da n yarglarndan dolay yaanan olumsuzluklar dinile ilikilendiriyor ve bylece dini karalam oluyor.

Dinin ayetlerini farkl yorumlayarak ve bununsonucunda baz neticelere ulaarak, o varlan neticelernda hareket ederek baz menfi davranlardabulunup bunu dinin gerekleri diye lanse etmenin din ile

en ufak bir alkas yoktur. Dinin temel gayesi insanlaradnyada ve ahirette mutluluun yolunu gstermektir.Fakat yukarda da izah etmeye altmz gibi temelamac insann huzuru ve mutluluu olan dini yanlyorumlayarak ya da baz dnyevi karlar iin tersyzederek insana zulm edenlerin din ile bir ilgileri yoktur.


9/309


9

Dinin temel amac insana mutlulua giden yolugstermektir. Dini kullananlarn temel amalar isekendi dnyevi karlardr. Nitekim tarih boyunca vegnmzde bu sakat zihniyetin eylemleri ok ktsonular yaratmtr. Ancak bilinmelidir ki; btn buolumsuz sonular dinin temel gayesinin inkr edilmesianlamna gelmiyor. Bu gaye insann huzuru vemutluluudur.

Alevi toplumu bu gayenin bilincindedir. Alevi toplumuyukarda nedenlerini akladmz olumsuzluklarbtn iddetiyle yaam ve ok bedel demitir. Bubedeller Alevi toplumunun inanc daha dasahiplenmesini salamtr. Amac insann huzuru ve

mutluluu olan dine inanmamann sebebini aklamakiin yzeysel gerekelerin arkasna saklanmamakgerekiyor. Kim mutlu ve huzurlu olmak istemez ki?

Kavram olarak Alevi kelimesi ne anlama ve ne zaman

ortaya kmtr?

Aleviler ve Alevilie ynelik olarak, tarihten gnmzeuzanan dmanca bir kartln olduu inkaredilemezbir gerekliktir. Bu kartlk baz dnemler barbarcakatliamlar uygulayarak, baz zamanlar farkl yntemler


10/309


10

kullanarak bu inanc ve bu inanca inanan toplumunvarln yok etmeyi hedefleyen bir kartlktr.Alevilere ve Alevilie sayg duyan, varlnahogryle yaklaan bir kartlk deildir. Byle olduuiin, ada dnyann deerlerinden, demokrasi veinan zgrl anlayndan ok ok uzak olan biranlay olduu iin, tek doru benim dorumdur,benden baka herkes yanltr dedii iin; Alevileri veAlevilii yok etmek, edemedii takdirde ise marjinalhale getirmek iin her trl yntemi, hayatn heralannda kullanan ve bunda okada baarl olan birkartlktr. te bundan dolaydr ki Alevi kelimesininkkeni ve anlam hakkndabile ok eitli tahrifatlar,gerek manasndan uzak sylemler var. En basit, yaln,

somut, anlalr bir kelime/kavram hakknda bile bukadar farkl sylem ve alglamalar varsa, dier konularhakkndaki arptmalarn, kafa karklnnboyutlarn dostlarn ve yolu anlayp srmek isteyencanlarn inisiyatifine brakyorum.

Varsn Alevi kartlar ha bire her tr yntemleamalar iin alsnlar. Bizlerde bu yola inanan ve buyolun srmesini isteyenler olarak elbette dorularmzdile getirmeye devam edelim. Bkmadan, yorulmadan,pheye dmeden, deerlerimizden zerre tavizvermeden yolumuzu srmeye devam edelim,


11/309


11

gereklerimizi herkese haykralm. te bu gereklerdenbiride, bin bir anlama gelecek ekilde sunumu yaplanAlevi kelimesinin Hz. Ali'ye mensubiyet anlamnageldii gereidir.

Birileri srarla ve sistematik bir ekilde Alevikavramnn Hz. Ali ile ilgili olmadn, abuk subukteoriler gelitirerek, zerre kadar tutarll olmayan

gerekeler sunarak, kavramlar tersyz ederek adetaAlevi toplumuna dayatyor. Btn bu tutarsz veelikili anlatmlara karn deerli aratrmac HamzaAkst unlar yazyor: Alevi terimi son yllardazellikle Trkiyede tartma konusu olmutur. Oysa,terimin anlam ve kkeni gayet aktr. Alevi, `Ali`ye

bal olan, Ali`yle ilgili` anlamnda bir terimdir.Konuyu baz rneklerle somutlatrmak gerekirse:Musevi; `Musaya bal olan, Musayla ilgilisevi; Isaya bal olan, sayla ilgiliBektai; Bekta'a bal olan, Bekta'la ilgili

Dnyevi; Dnyaya bal olan, Dnyayla ilgili

demektir. Szcn kknn Aliden Aleye dnmArapann bir gereidir. Ayn kural gerei, Musa,Museye; sa, seye; Dnya, Dnyeye dnr.

Aleden sonra gelen vi, aidiyet ekidir. Aslnda bu ekidir. Ali, Musa, sa, Dnya szckleri nl harflebittiinden v harfi kaynatrma olarak girmitir. Aile-


12/309


12

ailevi, Ahire-Uhrevi gibi terimlerde de ayn

kaynatrma vardr.Durum bu kadar ak olduu halde, bir okaratrmada Alevi teriminin kknn yalmanlamndaki alevolduu gibi bir takm grler

ortaya atlm ve ilgintir ki, bu grler bazokurlarda etkili olmutur. Bu gre gre Alevi,

alevci, alevli, alevden yana demektir, hatta Alevilere

Kzlba denmesi de alevin renginin kzlolmasndandr.*

Alevi kavramnn tarihi konusunda da nemlitespitlerde bulunan Akst, unlar belirtiyor:Trkiyede Alevi teriminin tarihi de tartma

konusudur. Aratrmaclarn bir ou, Alevilerintarihteki adnn Kzlba olduunu, Alevi adnn ise ondokuzuncu yzyl sonlarnda Suriyedeki ArapAlevilerden (Nusayrilerden) Anadoluya getiinisavunmaktadr. Bu gei konusunda herhangi bir

kaynak sunma gerei duymayan bu aratrmaclar,

Osmanl kaynaklarnda Kzlba szcnnkullanlmasn temel alarak Alevilerin de kendileriniiin bu terimi kullandn ne srmektedirler. Oysa,

Osmanllarn Alevileri gerek adyla anmas, Alininstnln artrmas ve bu ynyle Snniliiandrc bir etki yapmas nedeniyle mmkn deildir.


13/309


13

Alevi terimi, peygamberin lmnden hemen sonra ve

zellikle Osmanin ldrlmesi srasnda Aliyitutanlar iin kullanlmtr. Aliyi tutan topluluklarael-Aleviyye denmitir. mer ve Osmani tutanlara iseel-meriyye ve el-Osmaniyye denmitir. Grld

gibi, Alevi teriminin ortaya k, Ali soyundan olanlariin deil, Aliyi tutanlar , Aliye bal olanlaranlamndadr. iat Ali(Ali yandal) en ge

peygamberin lmnden beri var olmutur. lk Aliyandalar, Selman al-Farisi, Abuzer, ve Mikdad b. AlAsvadir.*

Bu somut, tutarl, kaynakl tespitlerden de anlaldgibi Alevi demek Hz. Alinin yolundan giden, Hz.

Aliye bal kimse demektir. Bunun oluum tarihideHz. Alinin yaad dneme kadar gidiyor. Bu somutgerekleri dahi inkar edip arptanlarn baka dahaneleri arptabileceklerini, bu yola bal ve yolusamimiyetle srdrmek isteyenlerin bir kez dahadnmeleri gerekiyor. Dnmekten de te, bu

gerekleri daha bir yksek sesle dile getirmelerigerekiyor.

* Hamza AkstAlevilerYurt Kitap-YaynSayfa 13, 20,21


14/309


14

Alevilikslamiyet iindeki bir mezhep midir?

Mezhep kelimesi Arapa bir kelime olup gidilen,tutulan yol anlamna gelmektedir. Herhangi bir dininfarkl anlaylarna, ekollerine mezhep deniliyor.rnein Hristiyanlk dininde tane ana mezhepvardr. BunlarKatolik, Protestan ve Ortodoks olarak

adlandrlyorlar.Gelelim sorunun asl cevabna.

Cevaba bir tespit ile balayalm. Eer Snnilik tekbana slamiyet ise Alevilik slami bir mezhepdeildir. Yok eer Snnilik eittir slamiyet deilseAlevilik slami bir mezheptir.

Ancak hemen belirtelim kiAlevi inancna darmezhepsel bir tanm Alevililerce asla kabulgrmemitir.Sorma be birader mezhebimizi/Bizmezhep bilmeyiz yolumuz vardr rneinde olduugibi.

slamiyet salt Snnilik veya Snni ibadet ve itikatanlay tek bana slam dini deildir. Snnilik birslam anlaydr ancak tek bana slamiyetin kendisideildir. Ne yazk ki byle bir alg var. Snnilik eittirslamiyet algs. Bu yanl alg sonucu Snni ibadet veitikadndan farkl olan her anlay slam d damgas


15/309


15

yemektedir. Bu doru bir yaklam deildir. slamdininin Snnilikten farkl ibadet ve itikat anlayndaolan akmlar da vardr. Gnmz iilii buna en iyirnektir.

Alevilik, dar mezhep tanmlamasna uymayan, butanmlamay aan Snnilikten ve gnmz iiliindenfarkl bir slam anlaydr.

Aleviler Allaha inanrlar m?

Aslnda sorulmamas gereken bir soru bir soru ancak artniyetli kimselerin bulandrd kafalar/bilinler

netlemek zorunda.Her eyden nce Alevilik bir inantr. Bundan hareketleAllaha inanan, Allah n birliini kabul eden birtopluluktur Aleviler. Cem trenine katlanlar budurumu aka grebilirler. Yine binlerce Alevideyiinde, iirinde bu aka grlr.

Aleviler Allaha inanrlar, hem de btn benlikleriyleAllahin varlna, birliine baldrlar. Ancak kimseAlevilerin Allaha inanlarn Snni ve ya bakainantan insannkiyle kyaslamaya ve bylece yanlsonulara ulamaya kalkmasn.


16/309


16

Alevilerin Allah'n varlna ve birliine inandnbelirttiniz. Bu konuyu, Alevilerin Allah'a inanlarn,ibadet sebeplerini biraz daha aklar msnz?

Bizlerin hayattaki btn abas, almas, hedefianlamna uygun bir yaamn sahibi olmak iindir. Yceyaratcnn sonsuz gzellikler btn olarak bizlere

unmu olduu bu yaam, bu gzelliklere uygunekilde yaamaktr.

Yaam; sevgi zerine ekillenmitir, sevgiden zuhuretmitir. Sevgi, bizleri anlamaya, anlamna uygun biryaama gtren anahtar niteliindedir.

Sevgiden dolay olumu olanyaam ne yazk kiounlukla adeta oluum gerekesine zt bir ekildeyaanlyor/yaatlyor.

Neden bu byle?

Bunun birden fazla nedeni var. Konumuz nedeninsanlar sevgiden olumu yaam zne aykr birekilde yayorlar? deil.

Asl konumuz inandmz Allah'n esas itibariyle balbana sevgi olduudur.

Bizlerin inand, baland, tabii olduu, laykolmaya alt Yaratcnn, insan aklnn alamayaca


17/309


17

kadar sonsuz ve snrsz bir sevgisi ve merhametivardr. Merhameti, af edicilii, ycelii, sevgisi insanikriterlerle kyaslanmayacak kadar byk, sonsuz vesnrszdr. Bu noktada insan aklnn bu sevgiyiaklamaya gc yetmez. Gc ancak onunkavranmayacak kadar sonsuzlukta, snrszlktaolduunu aklamaya yeter.

Eer insanda bu sevgi olumusa cennetin, cehenneminbir anlam kalmyor. Yunus Emre'nin de belirttii gibi;

Cennet cennet dedikleriBirka kkle birka huristeyene ver sen onuBana seni gerek seni.

Bizlerin inand Allah, sava kullarna telkin eden,korkutucu, cezalandrc bir Allah deildir.

Bizlerin inand Allah, dili, cinsiyeti, rengi, dini,kavmi farkl diye insanlar ayrt edip srf buzelliklerinden dolay baz insanlar cezalandran ve yamkafatlandran bir Allah deildir.

Bizlerin inand Allah, insanlarn kendisi iin savapkavga etmelerini isteyen bir Allah deildir.

Bizlerin inand Allah, merhameti/sevgisi/efkatisonsuz ve de snrsz olandr.


18/309


18

Bizlerin inand Allah, doutan gelen bir zellik olankavim, irk, dil, cinsiyet gibi nedenlerden dolay insanlararasnda ayrm yapmayandr. Adaleti gerek adaletolandr.

Cehennemden korktuumuz iin Allah'a inanmyoruz.Cenneti hedeflediimiz iin, cennete ok gitmekistediimiz iinde Allah'a inanp ibadet etmiyoruz.

Bunlar bizlerin inanmas ve ibadet etmesi iin basitgerekeleridir.

Bizlerin inanmas ve ibadet etmesi cennet sevgisi,cehennem korkusu iin deildir. krden, yaamnvar olmann- gzelliinden dolaydr.

Allah sevgisi, Allah'n sonsuz gzellikleri karsndakrdr inanmak ve ibadet.

Bal bana var olmak, yayor olmak, nefes alpvermeyi bile soylu bir olay olarak alglamak bileyeterlidir inan ve ibadet iin.

Aleviler peygamber olarak kimi kabul ederler?

Aleviler Hz. Muhammedi son peygamber olarak kabulederler.

Aleviler btn peygamberler baldrlar.


19/309


19

Son peygamber olan Hz. Muhammedin ahsndacmle peygamberlereballklar ve inanlarsonsuzdur.

Hz. Muhammed, Alevilerin inandklar,balandklar peygamberdir.

Ehlibeyt ne anlama geliyor ve kimlerden oluuyor?

Anlam olarak Ehlibeyt Hz. Muhammedin ailesidemek. Bu aile Hz. Muhammed, Hz. Ali, Hz. Fatma,Hz. Hasan ve Hz. Hseyinden olumaktadr.

Alevi inancnn temelini Ehlibeyt sevgisi ve balloluturuyor. Ehlibeytin kutsall ve masumluuKuranda yle geiyor:

Ahzap suresi 33. Ayet

"Ey Ehlibeyt, Tanr sizi her trl kirden arndrd ve

sizin tertemiz kalmanz diler".Yine sevgili Peygamberin Ehlibeyt iin sylediihadisler var. te bu hadislerden bir ka:

Kuran ve Ehlibeyt ikizdir.


20/309


20

Ey halk, biliniz ki bende insanm. Allahndaveti bana yaknda gelecektir. Bende onu kabul

edeceim. te bensize iki mhim veen deerli emanetimirasbrakyorum.Bunlardan

birincisi Kuran,ikincisi benimEhlibeytimi.Allahnhuzurunda sizeEhlibeytimi

tavsiye ediyorum.Allahnhuzurunda sizeEhlibeytimitavsiye ediyorum.Allahn

huzurunda size ehlibeytimi tavsiye ediyorum.

Bana ve Ehlibeytime Selat selamgetirmeyenin duas kabul olmaz.

Benim efaatim, mmetimden Ehlibeytimisevenleredir.


21/309


21

Ehlibeytim Nuh un gemisine benzer, ona sarlanebedi kurtulua erer. Kim binmezse helk olur.

Ey insanlar, Allah kendi nimeti ile sizibesledii iin seviniz. Beni de Allaha olanmuhabbetinizle seviniz. Ehlibeytimi de bana olanmuhabbetle seviniz.

Her eyin bir esas, bir temeli vardr. Dinin esasda Ehlibeytimdir ve onlara muhabbettir.

Ehlibeytime eziyet eden, Allaha eziyet eder.Btn bu hadislerden anlalaca zere Hz. Peygambermmetine Ehlibeytine uymay emretmitir. Amamaalesef mmetinden bazlar dnya malna tamah

gsterip Ehlibeyte her trl dmanl yaptlar. Hz.Hasan zehirlediler, Hz. Hseyini Kerbelada ehitettiler. Ama sevgili peygamber olacaklar grm vemmetine yle seslenmitir:

"Yahudiler 71 frkaya blndler, Hristiyanlar 72frkaya blndler, sizlerse (Mslmanlar) 73 frkaya

blneceksiniz. Ama bu 73 frkann iinde sadece birtanesi doru yolu bulacaktr. O da benim Ehlibeytimeuyanlar olacaktr."

Fazla sze gerek yok. Her ey ortada. Ehlibeytemuhabbet ve ballk ibadettir.


22/309


22

Alevilerin inandklar, balandklar Hz. Muhammedhakknda biraz bilgi verebilirmisiniz? Ne zamannerede domutur, ne tr zorluklarla mcadele etti,Ona ilk inanlar kimlerdi? Hz. Ali ve Ehlibeyt iin

neler syledi?

Hz. Muhammed, 570 ylnda Mekkede dodu. Ailesi

Kurey kabilesindendi. Hz. Muhammedin babasAbdullah o henz domadan lmt. Annesi Amine(Emine) de alt yandayken lnce ocukluu dedesiAbdlmuttalib sonra da amcas Ebu Talipin yanndageti. (Bu arada belirtmek gerekir ki; Ebu Talip Hz.Alinin babasdr.)

Hz. Muhammed ticaretle uraan Ebu Talip ile beraberSuriye ve Yemen de dahil olmak zere bir ok yeregitti. Bu arada kervanlar sahibi olan Hz. Hatice ileevlendi. Bu evlilikte Hz. Fatma dodu. Bilindii gibiHz. Fatma, Hz. Ali ile evlendi ve bylece peygamberinsoyu srd.

Hz. Muhammed ticaret yaamnda bir ok yeri gezipgrm ve Arap yarmadasnn toplumsal yapsnyakndan tanmt. Hz. Muhammed ticaretlezenginleen Mekkede grd adaletsizliklerdenbunalm ve ticaretten uzaklamt. 605 ylnda ve


23/309


23

izleyen yllarda sk sk toplumdan uzaklap Nur danakp Hra maarasnda tek bana kalmaya, dnmeyebalamt. Bu durum yaklak 5 yl kadar srd. Vegnlerden bir gn Tanrnn meleklerinden Cebrail Hz.Muhammede ilk ayetleri bildirdi. Hz. Muhammedbunlarn ne anlama geldiini bilmiyordu. Dahasonralar bunlarn Vahiy olduunu rendi. Cebrail birsre grnmedi. 613 ylnda yeniden gelmeye balayan

ayetler peygamberliini insanlara duyurmasnbuyuruyordu. Hz. Muhammede ilk inananlar Hz. Alive ei Hz. Hatice`ydi. Ama putlara tapan MekkelilerHz. Muhammede inanmadlar. Hz. Muhammedeinananlarn says hzla artmaktayd. Bu durum zenginMekkelileri tedirgin etmeye balamt. nk Hz.

Muhammed ok tanrcl (putperestlii) ve onunetrafnda gelien adaletsizlii reddediyordu. VeMslmanlk btn ktlklere kar en gzelseenekti. Mekkenin ileri gelenleri Hz. Muhammedipeygamberliinden vazgeirmeye altlar.Vazgeiremeyince de baskya ve iddete bavurdular.

Bunun zerine Hz. Muhammed Mslmanlarn dahagvenlikli yerlere g etmelerine izin verdi. 615te birblm Mslman Habeistana (Etiyopya) gittiler. Hz.Muhammed ve yakn evresi mcadelelerini Mekkedesrdrmeye devam ettiler. 619da Hz. Muhammedinen byk destekileri Ebu Talip (Hz. Alinin babas) ve


24/309


24

ei Hz. Hatice vefat edince basklar artmaya balad.Hz. Muhammed Medine halkndan gelen davet zerineMedineye Hicret (g) etti. Hicret (g) denilen buolay slam takvimi olan Hicri takviminin debalangcdr.

Ama Mekkeliler gelien slamiyetten honut deillerdi.Bu yzden de Hz. Muhammede kar baz Arap

kabillerini kkrtyorlar ve onlarn Hz. Muhammedesaldrmalarn rgtlyorlard. Buna karn Hz.Muhammedde Mslmanlar rgtleyerek onlarsavaa hazrlyordu.

Bu savalarn en nemlileri unlardr:

Bedir 624, Uhud 625, Hendek 627, Hz Muhammedbtn bu savalardan zaferle kt.

630 ylnn ocak aynda Hz. Muhammed Mekkeyegirdi. Kentteki btn putlar yok etti. Mekkeliler iin afiln etti. Hz. Muhammed bundan sonra Mslmanlaradirenen kabilelere kar harekete geti. Bundan sonra

Arabistan yarmadasnda yaayanlarn ou Mslmanoldular. Hz. Muhammed 632de ilk ve son kez hacziyaretinde bulunduktan sonra (ki buna veda hacc dadenilir) Medinede hakka yrd.

Baz Alevi dmanlar, Alevilerin Hz. Muhammedipeygamber olarak kabul etmediklerini propaganda


25/309


25

ettiler. Oysaki gerek bunun ztt dr. Aleviler tarihboyunca ve gnmzde Hz. Muhammedi peygamberolarak kabul ettiler. Alevilerde Hz. Muhammedeballk tartlmaz. Aleviler Hz. Muhammedi slamnpeygamberi olarak kabul ederler ve ona inanrlar.Aleviler peygamberin soyuna yaplanlar her ibadetedilerinde lnetlerler. Ve bu anlamyla peygambereballklarn dile getirirler. Ama bazlar

peygamberden efaat umarken onun biricik torunlarnave Ehlibeytine yaplanlar grmezlikten gelirler. Bu dabir ikiyzlln, sahtekrln Emevilerdenbalayarak gnmze geldiini gsteriyor.

Aada Hz. Muhammedin Hz. Ali ve Ehlibeyt iin

sylediklerinden bir kan yazacaz. Ama ne acdr ki;Yezitler, Muaviyeler ve onlarn gnmzdekitemsilcileri bunlar yok saymaya devam ediyor. OnlarHz. Ali ve Ehlibeyt gereini, haklln inkra devamediyorlar.

H z. Peygamberin eitli zamanlarda ve eitli

vesilelerle syledii bir ka hadis:

Ya Ali, benim Ehlibeytim Nuh un gemisine benzer. O

gemiye binen kurtulur. Ve kim Ehlibeytime buz edersehelak olur.


26/309


26

Ben ilmin ehriyim, Ali kapsdr. lmi isteyen kapyagelsin.

Ya Ali, mmin sana buz etmez, mnafk ise seni hisevmez.

Ali, mminlerin diledii ve uyduu kiidir. Mal isemnafklarn diledii ey.

Ey Allahn kullar, bu Alinin kan benim kanmdr,teni benim tenimdir ve can benim canmdr. Her kimbuAliyi severse, beni sever beni seven de Allahsevmi olur. Aliye kim dmanlk ederse banadmanlk etmi olur.

Kuran ve Ehlibeyt ikizdir.

Hayatm gibi yaamak isteyen Ali Veli edinsin.

Ya Ali, sen benim dnyada ve ahrette sancaktarmsn.

Aliyi anmak ibadettir.

Ey halk! Biliniz ki; ben de insanm. Allahn davetibana yaknda gelecektir. Ben de onu kabul edeceim.

te size ben iki mhim ve en deerli emaneti mirasbrakyorum. Bunlardan birincisi Kuran, ikincisi benim

Ehlibeytim. Allahn huzurunda size Ehlibeytimi tavsiyeediyorum. Allahn huzurunda size Ehlibeytimi tavsiyeediyorum. Allahn huzurunda size Ehlibeytimi tavsiyeediyorum,buyurdu. Bu yazdklarmz sevgili


27/309


27

peygamber tarafndan sylenmi olan hadislerdensadece bir ka. BunlarHz. Ali gerekliini ve Ehlibeythaklln gsteren en byk kantlardr.

Hz. Alinin Alevi inancndaki yeri nedir?

Alevi demek; Hz. Ali yanls, taraftar, seveni demektir.

Bundan da anlalaca zere Hz. Alinin Aleviinancndaki nemini, yerini anlatmaya gerek yok.Ancak ne var ki baz kimseler tarih boyunca vegnmzde de Hz. Ali sevgisini, balln ya yanlanlad veya hi anlamad. Alevilerin Hz. Aliye olansevgileri, ballklar onun peygamber olduu

anlamnda deildir. Aleviler iin peygamber sonpeygamber Hz. Muhammeddir.

Hz. Alinin Alevi inancndaki yeri nedir? diyesormak her ne kadar abes gelse de anlalr birdurumdur. nk Hz. Alinin adndan gelen Alevikavram ile kendisini ifade eden bu topluma ok eitli

tahribatlar yaatlyor. te bunun iindir ki Hz. Alitaraftarlar Alevilere inancnzda Alinin yerineresidir diye soruluyor. Bize den usanmadandorularmz anlatmaktr


28/309


28

Hz. Alinin hayat hakknda biraz bilgi verebilirmisiniz?

Hz. Ali, milditakvime gre 21 mart598'de domutur. 24.01. 661 tarihinde ise,bn Mlcem adl hain

tarafndan zehirli birklla ehit edilmitir.

Hz. Ali, slamPeygamberi Hz.Muhammed'inamcasnn oludur.

Hz. peygamberinyannda, onun eitimiile bymtr. ilkslamiyeti kabul edenkiidir. Ayrca Hz.

Peygamberin damaddr da, dolaysyla Peygamber

soyunun srdrcsdr.Hz. Ali, Mslmanl ilk kabul eden erkek kii olarakson nefesine kadar da slamiyet iin almtr. Savameydann da hi yenilmemitir. Bilgelikte, yiitlikte,cesurlukta, fedakarlkta stne insan yoktur. Hz. Ali,sadece yaad sre ierisin de deil, onu takip eden


29/309


29

yzyllarda da zalimin korkusu, mazlumun dostuolmay srdrmtr. Hz. Ali'ye kinli haydutlar veslam dman putperestler, Hz. Ali'ye yapamadklarnevlatlarna yapmaya altlar. O zamann Ebusfyan'lar, sonra Muaviye, Mervan, Yezit olarak Hz.Ali'nin soyunu kurutmak istediler. Nitekim Hz. Ali'dedahil, (mam Mehdinin dnda) mamlarn hepsi ehitedilmitir. Hi birisi vadesiyle hakka yrmemitir. Hz.

Ali'ye ve soyuna yaplan hakszlklar, katliamlardolaysyla Hz. Peygambere yaplyordu. Cahilliyedneminde Arap toplumunun bana bela olan putperestkleci bezirganlar, grnrde Mslman olup z olarakbezirganl srdren bu kiiler, Hz. Peygamberdneminde yapamadklarnn adeta acsn kartyordu.

Ebubekir'le balayan sre Yezit'e kadar uzanyor,oradan da Yavuz Selim'e kadar gidiyordu. Bu sretengnmze kadar saysz aclar yaand. insanlktarihinde grlmedik vahi katliamlar yapld. Busrece dair anlatlacak ok ey var ve bunlar dn olmugibi gncelliini koruyor. nk gnmzde de bu

misyon en inceltilmi haliyle sryor. Bu misyon kirli,ikiyzl bir misyondur. Hz. Muhammed'in torunlarnkatletmek ve ondan sonra da ona salavat etmekikiyzllk deil de nedir? Maalesef slam tarihindebunlar yaand ve gnmze dek etki brakacak kadargl yaand.


30/309


30

slamiyet, bata Hz. Ali'nin soylu mcadelesi olmakzere gelimeye devam ediyordu. Bu gelimeberaberinde bir ok sorunu da getiriyordu. Busorunlarn banda da eski putperest bezirganlarnMslmanl kabul etmesiydi. Bunlar slamiyet'izmsedikleri iin Mslman olmuyordular. Bunlarntek gayesi gelien slamiyetin kazand deerlerinzerine konmakt.

Nitekim daha Hz. Peygamber hakka yrmeden, bubezirganlar fitne fesada balamlard. Hz. Peygamberinhakka yrmesinden sonra ise saldrlarn aleniletiripsklatrmaya baladlar. Bu saldrlarn hedefi Hz.Ali'ydi, dolaysyla Hz. Peygamberdi.

slamiyet gelien ve glenen bir din olarak kendikurumlarn da yaratyordu. Bu kurumlarn en nemliside halifeliktir. Halife olan kii slam toplumunu dini vesiyasi olarak ynetmekle grevli olan kiidir. Buanlamda halifelik nemlidir. Hz. Peygamberinkendisinden sonra halifenin kim olmas gerektii

konusunda hadisleri vardr. Hz. Peygamber bir oksohbetinde kendisinden sonra Hz. Ali'yi halife olaraktantmtr. Ve o zaman herkes bu halifeliionaylamtr. Ne var ki Hz. Peygamberin vefatndanksa birsre sonra, -ki bu sre daha Hz. Peygamberdefin edilmeden ncedir- eski putperest bezirganlar


31/309


31

kendi halifelerini semilerdi. Hz. Ali, Hz.Peygamberin defin ileriyle urarken onlar kendihalifelerini seiyorlard. Hz. Ali, sadece bir ynyledeil, btn zellikleriyle halifelii hak eden kiidir.Bu zellikleri; ilk Mslman olan erkek kiidir, btnmr slamiyet iin almakla gemitir, bilgelikte,cesurlukta, fedakrlkta stne yoktur. Ayrca Hz.Peygamberin soyunu srdrendir. Btn bunlara ek

olarak Hz. Peygamberin hadisleri var. rneklersek:"Ben ilmin ehriyim, Ali onun kapsdr. Ali'yisevmeyen beni de sevmiyordur. Bir kimse Ali'yesaygszlk etti mi ban saygszlk etmitir." Bunlarabenzer onlarca rnek. Btn bunlar dnya insanlnnkabul ettii genel gereklerdir. Bu gerekleri

gnmzn Snni din bilginleri de kabul etmektedir.Ne yazk karlar el vermedii iin ikiy zllkyapmaktalar.

Hz. Ali gc olmasna, hakk olmasna ramen halifelikiin kavgaya girimedi. slamiyetin zarar grmemesi

iin Ebubekir'in halifeliine ses karmad.Taraftarlarna dnya malnn geici olduunu telkinedip onlar kavgadan uzaklatrd. Ne var ki bu eskiputperest bezirganlar sadece dnya mal ileyetinmediler. Bu putperest bezirganlar insanla umutolan slam dinini de kendi karlar dorultusunda


32/309


32

kullanmaya baladlar. Cahilliye dnemindeki eskigelenekleri tekrar yaamaya/yaatmaya baladlar. Amabu sefer aralarnda bir fark vard. Bu fark da, cahilliyednemindeki gerici geleneklerin slam ad altndayaatlmaya balanmasyd. Halbuki Hz. Peygambersadece putlar ykmam, ayn zamanda bu gericigelenekleri de ykmt. Hz. Ali burada nemli bir roloynuyordu. Bu rol de btn bu gerilikleri tehir

etmekti. Hz. Ali grevini laykyla yerine getirip, dahaocukken putlara att talar sze dntrp buputperest bezirganlara frlatyordu. Eskinin bykputperest bezirganlar, nlerine kan bu engeli amakiin olmadk hilelere ba vuruyorlard. Hz. Ali btnsorunlar teker teker ayordu.

Hz. Ali sabrlyd, bu sabr kimse gsterememitir. Hz.Ali mcadelesini daha bir azimle srdrdke buputperest bezirganlar ldryorlard.

Ebubekir'in lmnden sonra putperest bezirganlaryerine mer'i halife olarak setiler. Tekrar tekrar

belirtmekte yarar var, Hz. Ali'yi sava meydanndayenen olmamtr. Hz. Ali hi bir savatan kamamtr,bu anlamda gc, yiitlii tartlmazdr. Ama btn buyiitlie ramen Hz. Ali, halifelik kavgasnagirmemitir. Btn hakszlklara, kkrtmalara,tahriklere ramen. Hz. Ali bunu yaparken bir tek gayesi


33/309


33

vard. O da; slamiyet zarar grmesin. Nitekim mer'inlmnden sonra bu sefer Osman' halife ettiler bubezirganlar. Hz. Ali sabrlyd, sabr en byk silaht.Bu putperest bezirganlar sadece Hz. Ali'ylesavamyorlard, ayn zamanda kendi ilerinde debyk anlamazlklar, elikiler vard. Bu elikilersonucunda Osman ldrld. Osmann lmndensonra, nihayet Hz. Ali halife oldu. Batan beri olmas

gereken imdi oluyordu. Bu putperest bezirganlartayfas bu halifelii mecburen de olsa kabullenmekzorunda kalyordu.

Bu dneme dair ciltler dolusu deerlendirilme yaplabilinir. nk bu dnem slam tarihinin en belirleyici

dnemidir.Hz. Ali halife olmutu olmasna ama bu putperestbezirganlar bo durmuyordu. Hz. Ali bu putperestbezirgan tayfasnn yapt tahribatlar onarmaklamegulken, onlar Hz. Ali'yi ortadan kaldrmannplanlarn yapmaktaydlar. Bu planlarn sonucu, Hz. Ali

24. 01. 661 tarihinde ibn mlcem adndaki katiltarafndan zehirli bir klla ehit edilmitir.

Hz. Ali'nin ahadeti slam tarihinde kanl bir dneminbalangc olmutur. O tarihten bu yana, bata Hz.Ali'nin soyu olmak zere, Hz. Ali'yi sevenler onunyolunda yrmek isteyenler insanlk tarihinde


34/309


34

rastlanmam katliamlara, basklara maruz kaldlar. Bukatliamlar ve basklar gnmze kadar da geliyor. Vearadan 1400 yl gemesine ramen, hl Hz. Ali'ninyolunu tutanlara, yani Alevilere basklar devam ediyor.

Hz. Ali'nin kiiliini, mcadelesini, olgular ve olaylarele al tarzn, insan ve doa ilikilerini anlatmakyzlerce cildi kapsayacak bir almadr. Biliyoruz ki

Hz. Ali slamiyetin, Hz. Peygamberden sonra enbyk temsilcisidir. Bu anlamda tarih boyunca insanlaren zor dnemlerinde Hz. Ali'yi armlardr

Hz. Fatmann hayat hakknda biraz bilgi verebilir

misiniz?

Hz. Fatmay tanmlarken u belirtilenler az gelir. Hz.Fatma, hayrl bir evlat, sadk bir e, mkemmel biranne ve iyi bir mmin. Btn bu sfatlar; hayrl, iyi,mkemmel, sadk Hz. Fatmay anlatmaya, tantmaya,tanmlamaya yetmez. Hz. Fatma slam tarihinde nemi

yadsnamayacak bir kiidir. O her zaman iyi rneklerleanld.


35/309


35

Hz. Fatma, Hz. Peygamberin kzdr (doumu 609,hakka yrmesi 633). Hz. Alinin eidir ve Hasan ileHseyinin annesidir.

Hz. Fatma babasnnvefatndan ksa bir sre(75 gn) sonra vefatetmitir. ok gen

yanda hakkayrmesine ramen, ohep saygyla anld.Anlmaya devamediliyor. Hz. Fatmanngen yata vefat

etmesinin sebebi,kendisine ve ailesineyaplan hakszlklardr.Fedek hurmal olay,

Hz. Fatmay bsbtn ykmtr. Hz. Muhammedinsalnda Hz. Fatmaya ve ailesine gsterilen sayg ve

hrmet, peygamberin vefatndan sonra kine dnt.Hz. Fatma masumdu. Gerek anlamyla kutsald.

Hz. Fatmaya yaplan hakszlklar tarih boyunca onunsoyuna kar srdrld. Hz. Fatma, Aleviler asndankutsal bir insandr. Her eyden nce anadr. Alevilikte


36/309


36

"Ana" kavram saygy, saygnl ifade ediyor.Dolaysyla da Fatma Anay temsil ediyor

mam Hseyin kimdir? Nezaman nerede domutur?mam Hseyin neyin

semboldr? mamHseyinin Kerbeladaki

tavrn nasl alglamakgerekiyor?

mam Hseyin, mildtakvime gre, 625 (626)Medinede domutur. 10ekim 680de Kerbelda ehitedilmitir. mam Hseyin,slm peygamberi Hz.Muhammedin torunudur.Birinci imam Hz. Alininolu ve ayn zamanda nc imamdr.

mam Hseyin, yaantsyla, davranlaryla, cesaretiylesadece slm leminde deil, btn insanlk iingrkemli bir abidedir. mam Hseyinin yaaddnemde zalim Emevi egemenlii hkm sryordu.


37/309


37

Emevi iktidarn kurumlatran Muaviye, mamHseyinin babas Hz. Aliyi ve abisi ikinci mamHasan kendi iktidar iin tehlikeli grm ve binbirentrikayla onlar ehit etmiti. Muaviye lnce yerineolu Yezidi tayin etmiti. Oul Yezidte babasnnkanl iktidarn korumak istiyordu. Muaviye, Hz.Peygamberle yllarca savam olan, Mekkelimriklerin nderi olan bir ailedendi. Hz. Peygamberin

hicretinden sonraki dnemde slmiyetin gelimesi ileberaber bu aile artk Mslmanlar yenemeyeceinigrnce takkiye yaparak slamiyeti semilerdi. Oysabilinir ki; bu ve benzer ailelerin amac gelienslmiyetin deerlerine sahip olmakt. Bunlar buamala slmiyeti benimsiyorlard. Dolaysyla

slmiyetin ilk temsilcileri olanlar, yani gerekMslmanlar saf d brakyorlard. Bu mriklergnmze dein srecek bir atmann tohumlarn ozaman baaryla ektiler. te sevgili mam Hseyin,bylesi bir ada ya dedesinin, babasnn ve abisininyolunda gidecekti, yani Hak yolunu btn zorluklarna

ramen taviz vermeden savunacakt, ya da mriklerintemsilcisi Yezide boyun eip, biat edecekti.

mam Hseyin, Emevi iktidarnn halk bask ve zulmaltnda inlettii bu dnemde Kfe kentindeki halktanbir davet ald. Bu davette Kfeliler artk Yezidin


38/309


38

zulmnden bktklarn ve kendisini nder (Halife)olarak kabul ettiklerini belirtiyorlard. mam Hseyininsanlar dolaysyla Kfelileri iyi tanyordu. Ve gidersebana neler geleceini biliyordu. Btn bunlararamen mam Hseyin kendisine bal ailesi ve birgrupla Kfe ehrine doru yola kt. mam Hseyin`inyola ktn haber alr almaz hemen planlara balayanYezid, onu durdurmann ve kendisine biat ettirmenin

yollarn arad. Yezid binlerce kiilik bir orduylaKerbel lnde mam Hseyine pusu kurdu. Ordununkomutanlar, mam Hseyine Yezide biat ettiinibeyan etmesini istediler. mam Hseyin Yezide boyunemekten ve onun kanl zulm iktidarn tanmaktansaehit olmay yelediini kararllkla Yezidin gzlerini

para hrs brm askerlerine ve korkup szlerininarkasnda durmayan Kfelilere haykrd. Bundansonras dnyann grd en haksz savalardanbiriydi. Bir tarafta slmn peygamberinin torunu, diertarafta kanl iktidarn temsilcileri. mam Hseyiningc 72 kiiydi. Yezidin askerleri ise binlerce. mam

Hseyin ve arkadalar erefli bir ekilde Yezidinaskerlerine kar direndiler.

mam Hseyin ald onlarca kl ve ok darbesi sonucuyaral dt. Yezidin askerleri vahete doymuyordu.Ve Yezidin komutanlarndan imr mam Hseyin`in


39/309


39

mbarek ban keserek bir tepsi iinde amdakisaraynda Yezide sundu. Daha sonra sevgili imamnba am sokaklarnda gezdirildi.

mam Hseyin sadece yaantsyla deil, ahadetiylebtn insanla bir mesaj vermitir. mam Hseyin birsemboldr. Yiitliin, fedakrln, mazlum olmannsembol. mam Hseyin, verdii mesajda sonu ne

olursa olsun asla ama asla Yezide, dolaysyla zalimeve onun zulmne boyun emeyeceini btn dnyayaahadetiyle kantlamtr. nsanlk var olduka mamHseyin var olacaktr.

mam Hasann hayat hakknda biraz bilgi

verebilirmisiniz?

kinci imam olan mam Hasan, 624 ylnda Medinededodu. mam Hasan ve mam Hseyini Hz.Peygamber ok severdi. Onlar iin bir ok hadissylemitir. Ne acdr ki, Hz. Peygamberin bu sevgilitorunlarnn balarna gelmedik kalmad. Hz.Muhammede iten ie duyulan fke onun hakkayrmesinden sonra onun Ehlibeytine yneldi. mamHasan da bu mnafklarn, eskinin putperestbezirganlarnn dmanln kazand. Bu dmanln


40/309


40

sonunda da ei Cude eliyle trajik bir ekilde ehit edildi(670 ylnda).

mam Hasan ehadete gtren sre daha Hz.Peygamber hayattayken balamt. Bilindii zereslamiyet, Hz. Muhammedin ve Hz. Alinin soylumcadeleleri sonucu kendisini topluma kabl ettirmiti.Hz. Peygamberin adaleti, doruyu temsil etmesi, Hak

kelamn, gerei dile getirmesi ile bir ok bo inanyklyordu. Putperestlerin ouda karlar gereiMslman oluyorlard. Ama bunlarn Mslmanlklarszde idi. Kalplerinde eski putperestlikleri devamediyordu. Hz. Peygamber bunun bilincindeydi.Bunlarn sonunda doruyu greceklerine inanyordu.

Ama bu putperestler doruyu grmek urada kalsn,Hz. Peygamberin vefatndan sonra kendi eski cahiliyedneminde kalma gereklerini dayatyorlard. Bunuslamiyet adna dayatyorlard. Bata Hz. Ali olmakzere Ehlibeyt ve evresi bunlar gryor ve buolumsuzluklara kar mcadele ediyorlard. Bu

putperestlerin gz ylesine kararmt ki; Ehlibeyteyaplan onca hakszlk ve zulm yetmemi, sra onlaryok etmeye gelmiti. Bunun sonucunda Hz. Ali ehitediliyordu. Hz. Alinin ehadetinden sonra Ehlibeyttaraftarlar mam Hasan etrafnda birleiyorlard. Budurum Muaviye lnetlisinin houna gitmiyordu. Burada


41/309


41

bu Muaviye denilen melnun asln anlatmak gerek.Muaviye Mekke zenginlerinden Ebu Sfyann oludur.Bu Ebu Sfyan ki, Hz. Peygambere kar en oksavaan kiilerden biridir. Hz. Muhammedin

kazandn grd andada hemen tvbe edip,Mslman olmutu.imdi inanl her insana

sormak gerekir. EbuSfyan m daha ok hakktemsil ediyor yoksa Hz.Ali mi? Muaviye midoruyu temsil ediyoryoksa mam Hasan mi?

Asrlardr insanlar bugerei dile getirmektenkorkuyorlar. Korktuklariin de hakszlk bir trlgiderilmiyor. Biziminancmz odur ki, eninde

sonunda insanlk gerei grecek.

te bylesi koullarn ortasnda, mam Hasan,bilincinde olduu ar sorumluluunun gereini yerinegetiriyor, insanlar aydnlatmaya devam ediyordu.Gnn, dnya malna tamah gstermez, kendi nefsini


42/309


42

terbiye ve eitimle geiren mam Hasann varlMuaviye iin tehlikeydi. mam Hasan insanla Hakyolunu gstermek/retmek ile megulken, Muaviyeonu ortadan kaldrmann planlarn yapyordu. Muaviyeylesine sinsi, kurnazd ki; mam Hasan kendi eieliyle ldrtmeyi baard. Muaviyenin sadkhizmetkrlarndan Mervan, bu plann uygulaycsyd.Mervan, mam Hasann ei Cudeyi eitli vaatler

vererek - ki bunlar arasnda onu Muaviyenin saraynagelin edeceini - yani yeridesylyordu.- Bununsonucunda Cude haini mam Hasann yemeine zehirkoymak suretiyle onu ehit etti. mam Hasan gibi birahsiyetin, bylesi bir ihanetin sonucu ehit edilmesinintakdiri ilahiden baka manas olamaz. nk mam

Hasan, dedesi Hz. Muhammedin, babas Hz. Alininve annesi Hz. Fatmann bir ok zelliini tayordu.Bylesine gzel bir kiilik, masum bir insankatlediliyordu. Cudenin bana gelenlerde dersvericidir. Rivayet edilir ki, Muaviye Cude iin yledemitir: "kendi eini, mam Hasan gibi munis bir

adam ldren birisinin bize gerei yok." Bununsonucunda Cude, Mervan tarafndan boularakldrlyordu.


43/309


43

12 mamlar kimlerdir? Aleviler iin ne anlamageliyorlar?

Aleviler olarak Hz. Muhammedin hakka yrmesindensonra Mslmanlara nderlik etmesi gereken kiilerinEhlibeyt soyundan olmalar gerektiine inanyoruz.Kuran- Kerimin Azhap Suresi 33. Ayeti buna delildir.Bu Ayet yle: Ey Ehlibeyt Allah sizden her trl

pislii, suu gidermek ve sizi tertemiz bir hale getirmekdiler. Bu Ayetinanlam, Ehlibeytindoutan ar olduu buanlamda da imamlnEhlibeytin soyundan

gelen kiilerin hakkolduudur. Bilindiigibi Ehlibeyt,Peygamberin ailesidir,soyudur. Peygamberinsoyu da, yani Ehlibeyt

Hz. Ali kanalyladevam etmektedir.Dolaysyla nderlik(halifelik) Hz. Ali ve

ocuklarnn hakkyd. Ama maalesef braknEhlibeytin imamln, ortada mthi bir Ehlibeyt


44/309


44

dmanl vard. Bu dmanlk aslnda biimdeEhlibeyteydi. Bu dmanln asl hedefi slamd.nk bu dmanl gelitirenler Cahilliye dnemininazl putperestleriydiler. Bu dmanln sonulargnmze kadar da devam etmektedir. Bu dmanlkyle bir hal ald ki, bata Hz. Ali olmak zere btnsoyu byk zulmler grd. Ve on ikinci mamMehdinin dnda dierleri genellikle zehirlenerekehit edildiler. Hi biri vadesiyle hakka yrmemitir.

On iki mamlarn Alevilikte ok byk bir anlamvardr ve Aleviler olarak ibadetlerimizde her zaman oniki mamlara ballmz dile getiririz. Ksacabelirtmek gerekirse; on iki mamlar bir btn olarak-

Aleviliin temel yap talarndadr.On iki mamlarn isimleri:

1. Hz.Ali

2. mam Hasan

3. mam Hseyin

4. Zeynel Abidin

5. Muhammed Bakr

6. Caf er Sadk

7. Musai Kazm


45/309


45

8. Ali Rza

9. Muhammed Taki10. Ali Naki

11. Hasan Askeri

12. Muhammed Mehdi

Kerbela ne anlama geliyor?

Kerbela gnmzde Irak snrlar iinde yer alan birblgenin/kentin addr.

Kerbelay nemli klan; Hz. Muhammedin torunu,Hz. Alinin olu nc mam, mam Hseyinin

680de Emevi halifesi Muaviye olu Yezidin askerleritarafndan Kerbelada ehit edilmesidir. Bu insanlk dkatliam tarihe "Kerbela Olay" olarak gemitir.

Kerbela Olaynn Aleviler iin nemi nedir ve KerbelaOlay nasl geliti?

Kerbela olay aradan asrlar da gese unutulmayacakkadar derin, anlaml, reticidir.

Kerbela, iyi ile ktnn, zalim ile mazlumun, lanetli ilekutsaln, karanlk ile aydnln hesaplamasdr. mam


46/309


46

Hseyin burada kutsall, mazlumu, aydnl temsiletmektedir.

Kerbela Olaynn kkeni Hz. Peygamberin vedahacna ve yazlmayan vasiyetine kadar gider. Bilindiigibi Hz. Muhammed peygamberliini akladktansonra slamiyet hzla geliti. Bu gelime Mekkelimrikleri telalandrd. Onlar Hz. Muhammede

olmadk engeller kardlar. Hz. Muhammed btn bu

engelleri at. Hz. Muhammed btn bu mriklerin,putperestlerin kard sorunlar ve engellerlemcadelede en byk yardm Hz. Aliden gryordu.Hz. Ali Peygamberin yannda eitim alm, slamiyetiilk kabul etmi ve ayn zamanda Peygamberin kz Hz.Fatma ile evlenerek Peygamberin soyunun srdrcs


47/309


47

olmutur. Hz. Ali Kuranda geen ve onlarca hadistegeen Ehlibeyttendir. Ehlibeyt Hz. Muhammedinailesi demektir. Ehlibeyt Hz. Muhammed, Hz. Ali, Hz.Fatma, Hz. Hasan ve Hz. Hseyinden olumaktadr.

Hz. Muhammedin Medineye hicretinden sonra slamdini gelimeye devam etti. O kadar geliti ki, Mekkeliputperestler bile Mslman oldular. te bu

putperestlerin iinde Mekkenin en zengin kiilerindenbiri olan Ebu Sfyan da vard. Ebu Sfyan ve benzerlerislama ve Peygambere inandklar iin Mslmanolmadlar. Onlar gelien slamiyetin maddi deerlerinesahip olmak iin Mslman oluyorlard. Hz.Muhammed btn bunlar gryor ve ona gre de

nlem alyordu. Hz. Muhammed ok ak bir ekildekendisinden sonra Mslmanlarn nderinin(Halifesinin) Hz. Ali olmas gerektiini beyan etmitir.Ama btn bunlar hie sayld. Hz. Muhammedinvefatndan sonra bu eskinin putperest, mrikbezirganlar bir ara gei dnemi hazrladlar. Bu

dnemde srasyla Ebubekir, mer ve Osman halifeoldular. Daha sonraki dnemde ise Hz. Ali halife oldu.Hz. Alinin halifelii daha batan engellenmi ve onunaalanmas, yiitliinin, fedakrlnnbasitletirilmesi salanmt. Hz. Ali btn bu oyunlarakar doru bildii Hak yolundan amam, dnya


48/309


48

malna, paraya pula tamah gstermemiti. Hz. Alikendisine yaplan onca hakszla karn sabrgstermi, slam toplumunun iine nifak sokulmasndiye, kan dklmesin diye insanlar dorulua davetinisrdrmtr. Ama ne yazk ki, Hz. Alinin btn buabalarna karn dnya malna tamah gsterenler,gzn iktidar hrs brm olanlar bunu anlamyordu.Nitekim Ebu Sfyan olu Muaviye yapt bin bir

dalavere ve hakszlkla kendisini halife iln ediyordu.slamiyeti bir iktidar arac olarak gryordu. MuaviyeHilafeti de babadan oula geecek bir kurum olarakekillendiriyordu. Muaviye dnemindeki Emevisaltanat salt Hilafet iin deil, ayn zamanda kendiiktidarlarna hizmet edecek btn din d gelenekleri,

treleri, adetleri din adna kurallatryor,kurumlatryordu.

Hz. Ali ve Ehlibeyt var gcyle btn olumsuzluklargidermeye alyor, insanlar geree davete devamediyorlard. Ama Muaviye acmaszd. Hz. Ali ehit

ediliyor, ardndan ikinci imam Hasan zehirlettirilerekehit ediliyordu. Bu arada Muaviye lyor, yerine oluYezid geiyordu. Yezid kendi iktidar iin mamHseyini tehlikeli gryordu. nk mam HseyinEhlibeyttendir. Yani Hz. Peygamberin torunu, Hz.


49/309


49

Alinin oluydu. O, doruluun, hakkn, adaletin,gereklerin ylmaz savunucusuydu.

Bu arada Emevi saraylarnda din d ne varsa din adnameru gsteriliyordu. Halk isyan ediyor amaEmevilerin kurduu askeri tekilat halka gzatrmyordu. te Kfe halk da basklardan bkmt.Kfeliler her gn mam Hseyine davet stne davet

gnderip, kendisini halife olarak kabul ettiklerinibelirtiyorlard. mam Hseyin engin ngrsyleKfelilerin ihanet edebileceklerini biliyor buna karnkendi sorunluluunun gereini yerine getireceinisylyordu. Ve mam Hseyin yakn aile evresi ileKfeye varmak iin yola kyordu. Emevi saltanatnn

srdrcs lanetli Yezid bu durumu haber alyor venne engeller karyor, onu ldrmek iin planlarkuruyordu. Yezid ve taraftarlar Kfelilerden, Hz.Hseyin taraftarlarn bask altna aldlar. Bazlarn iservetle ve eitli vaatlerle mam Hseyindenballklarn vazgeirdiler. mam Hseyinin ailesi

yaklak 70 kiiden oluuyordu. Buna karn Yezidinordusu ise binlerce kiiden. Yezidin komutanlar,mam Hseyine Yezide biat etmesini ve bylelikleonu brakacaklarn sylediler. mam Hseyin aslazalime biat etmeyeceini, boyun emeyeceini ve


50/309


50

gerekirse bunun iin ehit olacan defalarcatekrarlad.

mam Hseyin dedii gibi yapt ve Yezide biatetmeyerek, onurlu bir ekilde direnerek ehit dt.

Kerbela Olay slamda saflar netletirmitir. Zalimeasla biat edilmeyeceini gstermitir. Alevilikinancnda Kerbela Olay byk bir neme haizdir.

Aleviler dnyann neresinde olurlarsa olsunlar, adlarne olursa olsunlar, Hz. Hseyine baldrlar. Onun iinoru tutarlar, yas tutarlar. Onun ektii aclar bir nebzede olsa hissetmek iin ile ekerler. Aleviler sadece yastutarak mam Hseyini anmazlar. Ayn zamandaondan her defasndan bir eyler renirler. Dnya

dndke Kerbela unutulmayacak.

badet nedir? nsan neden ibadet eder, ibadet etmekleinsan neyi amalyor?

nsanolu istedii kadar kendisini maddi hesaplar ile

avutsun. Bir noktadan sonra bu maddi hesaplarnyetmedii ortaya kar. Kii istedii kadar ve istediitonda madde ile kendisini donatsn. Bu donatma birsre sonra tkanr. Bu tkanma kanlmazdr. Fakatbaz insanlar bu tkanmann olmayacan ve maddeninher eye kadir olduu inancndalar. Bylesi bir inan


51/309


51

yanltr. Madde her derde deva deildir. Hi bir zamanda olmamtr ve hi bir zaman da olmayacaktr. Elbetteki, madde nemlidir. Maddenin yaamsalltartlmaz. Madde olmadan maneviyat olmaz. Ancakmadde her ey deildir. Madde ve maneviyat birbirinitamamlayan unsurlardr. Tpk oksijen ve hidrojen gibi.Oksijen ve hidrojenin birleiminde su meydanagelmekte. Bunlar tek bana asla suyu teekkl

ettiremezler. Oksijen ve hidrojen, su rneinde olduugibi birbirini tamamlayan unsurlardr. Ayn referansmadde ve maneviyat iin de geerlidir. Maddesiz biryaam imknszdr. Yine kstl maddi olanaklarlayaam olduka zordur. Fakat maneviyatta nemlidir.Madde ve maneviyat bir araya gelince insan tam

insan olur.

badet bu tam insan olma yolunda nemli bir aratr.Bazlar n yarglarndan veya art niyetlerinden dolaybu aratr kavramn tersyz anlayabilirler. Ancakdoru ve objektif bir ekilde paraya deilde btne

bakldnda grlecektir ki; ibadet bir aratr. Neyinarac? Tam insan olmann arac.

Szlk anlamyla ibadet; Tanrya kar kullukgrevlerini yerine getirme olarak tanmlanyor. Fakatbizce ibadet kavramnn muhtevas ok daha geni vederindir. Her eyden nce Allahn bizlerin ibadetine


52/309


52

ihtiyac yok. Bizlerin ibadete ihtiyac var. badet edeninsan i huzuru, munislii, paylamay yakalam;yzeysellii, yapmackl am kiidir. badet, insankendisiyle, evresiyle, doayla bark hle getirir.badetin gerek anlam ve amac budur. Fakat biliyoruzki; baz kimseler ibadeti yzeysel olarak alglyor vekendi iktidar, makam, mevki, hrs iin bir ara olarakuyguluyor. Grnrde ok ibadet eden bylesi insanlar,bu zde deil szde ibadetleri ile dier insanlarzerinde egemenlik kurmaktalar. Bizler tarih boyuncave gnmzde bu tr anlaylar red ve mahkmetmiiz. Bylesi kimseler en kutsal kavramlar dahikendi egolar iin kirletmekteler. Bizlerin ibadetanlayyla bu tr insanlarn ibadet anlaylar ve

uygulamalar birbirine zttr.

Yukarda izah etmeye altmz ibadet anlaymzve ibadeti pratikletirmemizi biraz daha aarsak ylebir formasyonla zetleyebiliriz:

badet, insann tam insan olmas yolunda,kendisiyle ve evresiyle bark bir ekilde yaamasyolunda bir aratr.

badet, insann yaratc Allah ile iliki iindeolmasdr.


53/309


53

badet eden insan i huzurunu bulur. badet, insann gnlk hayat karmaasndabilerek veya bilmeyerek yapt davranlarn

sorguland bir isel platformdur.

badet, insann gemite yaptylahesaplamas ve gelecekte yapacaklarnhesaplamasdr.

badetin biimi yoktur. Her ne kadar bazlaribadeti bir takm biimsel rituellerle snrlasa da, zdeibadetin biimi yoktur.

badet iin zamann ve meknn nemi yoktur.nsan istedii yerde, istedii zaman, istedii ekilde,

istedii dille ibadetini yapabilir. Bu noktada KuranKerimin Ali mran suresinin 191. ayeti olduka yolgstericidir. Bu ayet yledir: Onlar, ayakta iken,otururken, yan yatarken Allah zikrederler ve gklerinve yerin yaratl konusunda dnrler.

Dua nedir? Duann ilevi nedir? Dualarn kabulolmas iin illa belirli bir lisanlam yaplmasgerekiyor? nsann ana diliyle ettii dualar makbuldeilmi, kabul olmazlar m?


54/309


54

Dua nedir? sorusuna en iyi cevab Hz. Peygamberinszyle verebiliriz. yle diyor Hz. Peygamber: Dua,ibadetin zdr. Bundan daha aklayc ve tatminkrbir cevap dnlemez. Duann anlam, nemi ve ileviok byktr. Baz kimseler bunu yadsyor. Yine bazkimseler ibadet olarak bir takm biimsel, yzeyselhareketleri alglyorlar. Dolaysyla duann nemineehemmiyet vermiyorlar. Hlbuki Hz. Peygamberin

veciz ifadesiyle, dua ibadetin zdr.

Yaamn anlamn, nemini, gzelliini vb. baz maddiolgularla snrlamak ok dar bir yaklamdr. nsannbtn elikilerini, istemlerini, zlemlerini,beklentilerini maddiyatla gidereceini sanmas en hafif

deyimle safdilliktir. nsann yukarda saydmzgayelere ulamas iin maddiyat gereklidir. Ancak saltmaddiyat yeterli deildir. nsan maddiyatla snrlamakyanl ve eksik bir yaklamdr. nsan maddi-manevibir btn olarak deerlendirmek gerekiyor. Maneviyatda bir takm biimsel rituellerle snrlamak yanltr.

te duann anlam ve nemi burada ortaya kyor.Maddenin tkand, yetmedii yerde maneviyatdevreye giriyor. Maneviyatn temeli, z ise duadr.nk dua da insan, yaratc Allahla ryan-pryaniletiimdedir. Bu iliki srasnda insan Allahladertlemekte Allaha istemlerini, hayallerini,


55/309


55

beklentilerini vs. bildirmektedir. Bu iin zahiri,grnen yzdr. Bunun dnda insan dua ile Allahaballn, teslimiyetini dile getirmektedir. Yine duancesindeki, srasndaki ve sonrasndaki ruh hli oknemlidir. Bu ruh hli, insann isel hesaplamasnnda yansmasdr. Bu ruhet-i halliye iinde bulunaninsann baka insanlara zarar vermesi imknszayakndr.

nsann dua etmesi iin zamann, meknn nemiyoktur. Kii istedii yerde, istedii zamanda, istediiekilde, istedii dille, istedii kelimelerle dua edebilir.Elbette toplumsal manada ortak deerlerin olumasbakmndan bir takm ortak dualarn, ortak ibadet

anlaylarnn, kurallarnn olmas gerekiyor. Budorudurda. Fakat bizlerin anlatmaya gayret ettiiolayn bireysel boyutudur. Toplumsal ortak deerleridladmz, yok saydmz, nemsizletirdiimizmanas kmasn. Bizler ferdin gizli dnyasnda Allahile btnlemesinde duann nemini vurgulamaya

alyoruz.Dua ibadetin zdr. Gizli-ak, ferdi-toplumsal duaedilebilinir. Duann zel bir merasimi yoktur. nanmakyeterlidir. Dua, btn inanlarn ortak noktasdr. Dua,insann zayfln kabullenip Allaha snmasdr. Buanlamyla huzurdur dua. Duada zaman, mekn, ekil


56/309


56

sorunu olmadndan, yaratcyla srekli iletiimdemektir.

Teknoloji ne kadar geliirse gelisin, bu durum insannaciz bir varlk olduu gereini ortadan kaldrmyor. Bumanada insanolunun duaya her zaman ihtiyac vardr.Bazlar modern hayatn, teknolojinin, bilimselgelimelerin, duaya olan ihtiyac dolduracan

sanyorlar. Bu bir yanlgdr. nsanolunun zlemleri,ihtiraslar, hayalleri, zemedikleri... olduu mddeteduaya ihtiyac vardr.

Btn bunlardan yola karak szlerimizi birdua/glbank ile sonlandralm.

Bismillah, Bismisah.Allah Allah, Allah Allah.Vakitler hayr ola, hayrlar feth ola erler defola,hizmetleriniz kabul ola.Hazr gaip, zahir, batn cem erenlerinin nuru cemallarak ola.Yce Allah cmlemizi Ehlibeyte nail eyleye.Hizmet sahiplerinin hsn himmetleri zerimize hazrve nazr ola.Dilde dilekleriniz kabul, gnlde muratlarnz hasl ola.Allah, namerde muhta eylemeye.


57/309


57

Dertlerimize derman, hastalarmza ifa, borlarmzaeda nasip eyleye.Gkten hayrl rahmet, yerden hayrl bereket ihsaneyleye.On sekiz bin alemle mmin, Mslim cmlekardelerimizi Muhammed- Ali glbangndan mahrumeylemeye.Muhammed-Ali soyunun yardm zerimizden eksik

olmaya.Hakk Muhammed Ali, ler, Beler, Yediler, On kimamlar, On Drt Masumu Pak, On Yedi Kemerbest,Krklar, Kerbela ehitleri, Cmle Erenler katarlarndan,didarlarndan ayrmaya.Pirimiz, stadmz Hnkar Hac Bekta Veli

yardmcmz ve koruyucumuz ola, zerimize hazr venazr ola !Duas bizden, kabul Allah'tan ola.Gerekler demine, evliya keremine, gnller birliiyleH diyelim.

Cem nedir?

Cem Alevilerin toplu halde ettikleri ibadetin addr.

Kavram olarak Cem Arapa bir kelime olup toplanma,birikme,bir araya gelme manasna gelmektedir.


58/309


58

Cem'in kayna Krklar Cem'idir.

Cem ibadetini dier inanlardaki ibadetlerden farklklan en nemli unsur; Cem de bulunanlarn aynzamanda toplumda hesapvermekle ykmlolmalardr. Cem debulunanlar bir

birlerinden Raz Olmakzorundalar.

Cem de bulunan bir kiibaka bir kiiye dargnsa,bu iki kiinindargnlklar

giderilmeden,barmalar salanmadanCem'e balanmaz.

Alevilerin toplu anlamdatemel ibadeti olan Cem, bir DEDEnin gzetiminde,nderliinde yerine getirilir.

Cem ibadetine katil, hrsz, yolsuz, dkn kimselergiremez.

Cem ibadetini ksa bir ekilde tanmlamak mmkndeil. Bu anlamda Cem'in ne olduunu ve nasl


59/309


59

uygulandn tam manasyla kavramak iin enyakndaki Cem evine gidip bilgilenmek gerekiyor.

Cem hakknda genel bilgiler verdiniz. Cemin anlam veneminin kavranlmas iin bizleri biraz daha

bilgilendirir misiniz?

Son yz yldr kendinden mahrum kalan dimalarntekrar ze dnlerinin en esasl yolu cemlerden, cemolmaktan geer. Toplumsal dzenin ve bireysel ihuzurun yolu, yani kendisiyle, doayla ve evresi ilebark bir kiilik olabilmenin yolu; yz yllarntesinden szlp gelen deerlerle bulumaktan geer.

Belki tam manasyla gnmz cemleri o olmasgereken nurani atmosferlerin hakim olduu boyutlar,asrlardr cemlerden uzak kalanlara yanstmyordur. Birok ynylepratik manada- eksiklikler, yetmezlikler

olabilir. Btn bu eksiklikler, yetmezlikler, praktizeedenlerin ham ervahlklar, bilin bulankl cemlerigerek amacndan daha az ilevli hale getiriyor olabilir.Btn bu olumsuz diyebileceimiz pratik durumlarcemlerin anlam ve neminden bir eksilme meydanagetirmiyor.


60/309


60

Her eye ok abuk bir ekilde ulalp tketildii buzamanlarda, cemede ayn ekilde yaklaanlar bir menzilalmazlar.

Pratikte baz yetmezlikler yaanyor. Ancak btnolumsuzluklara ramen samimiyetle cem olmakisteyen, ikrarna sadk olanlarn ksa srede cemingerek mana ve anlamn kavrayacaklarna, daha

dorusu cemi yaayacaklarna phe yok. Ancak ihlaslolmayan, pheci yaklaan, cem meydanna btn ktduygu ve dncelerden arnmam olarak gelenler iincem meydan bir dar meydan olacaktr.

Cem girerken ilk samimiyet snav girite balar. Cemmeydannn kapsna niyaz edilir. Eie baslmadan

meydana varlr. Bunlardan nce ceme gelirken btnart niyet ve n yarglardan arnm olarak, sadece bilinyoluyla deil, ayn zamanda duygu yoluyla da, sezgiselolarak da cem yaanlmaya allr.

Cemden, semahtan, lokmadan, ferratan, glbanktan,gzcden, ikrardan, 4 kap 40 makamdan, deyi veduazdan, musahiplikten, eradan, dededen... ve dahanice sr iinde srdan, yol iinden yoldan bihaber olanbilin ve duygularn cemi basite almamalar gerekiyor.Eer ok ucuz ve basit ekilde bir yaklam gsterilirse,bir tiyatro seyreder gibi yaklalrsa; o vakit asrlardr


61/309


61

insanlar ve insanl cemden mahrum brakmak isteyenyezitlerin amalar gereklemi olur.

Cem; huzuru arayanlarn, dzeni mkemmelekilde kurup kurumlatrmak isteyenlerin, kendinibilmek isteyenlerin, arnp aklanmak isteyenlerin,lp yeniden domak isteyenlerin, srr hakikateermek isteyenlerin, var olmak iin yok olmay gze

alanlarn, semah dnp gkyzne aanlarn... dr.Cem, ikrar verip ikrarna sadik olanlarndr.

Dara durmaktr cem, Mansur misali.

Aknln, yceliin yaand, yaatld meydandrcem meydan. Erinin dz olduu, yalann yersiz

olduu, Hakkn ve can`n esas olduu, bir olduumeydandr cem meydan.

Cem; mkemmellie, insan, nsani Kamil olmayagtren yoldur.

Szlerimizi cem al glbank ile noktalayalm:

Bismiah, Allah Allah.Akamlar hayr ola, hayrlar feth ola, erler def ola,mminler bermurad ola, demler daim, Cemler kaim ola.

Hazr-gaip, zahir-batn cem erenlerinin nuru cemallarak ola.


62/309


62

Ehlibeytin, lerin, Belerin, Yedilerin, Onikimamlarn, Ondrt Masum Paklarn, OnyediKemerbestlerin, Krklarn, cmle erenlerin katarndan,didarndan ayrmaya.

Her dilde bir dilek, her gnlde bir murat vardr.nandmz, gvendiimiz yce Yaradan, dildedileklerimizi, gnlde muratlarmz vere.

Allah, namerde-merde muhta eylemeye.

Duvarmzdan ta, gzlerimizden ya dkmeye.

Gen yata lm, ihtiyarlkta zulm vermeye.

Hak evimizin, toplumumuzun az tatlln bozmaya.

Huzur vere, dertlerimize derman, hastalarmza ifa,borlarmza eda nasip eyleye.

Yolumuzu yolsuza, yzmz nursuza uratmaya.

Gkten hayrl rahmetler, yerden hayrl bereketler;ana-babasna, toplumuna hayrl evlatlar vere.

On sekiz bin alemle mmin, Mslim cmlekardelerimizi Muhammed- Ali glbangndan mahrumeylemeye.

ardmzda, bunaldmzda Hzr yoldamz; ah- Merdan Ali kardamz, Hnkar Hac Bekta Veli dehaldamz ola.


63/309


63

Duas bizden, kabul Allah'tan ola.

Gerekler demine, evliya keremine, gnller birliiylegeree H diyelim.

Muhabbet Cem'i nedir?

Muhabbet Cem'inin nemi, ilevi gnmzde ok

artmtr. z itibariyle Muhabbet Cemlerinin asl ilevigen insanlar Grg Cem'ine hazrlamaktr.Gnmzde ise Muhabbet Cemlerinin ilevi ok dahabyktr. Her tr yozluun dayatld, deerlerinanlamszlatrld, ilikilerin kar elikisi etrafndaekillendii gnmzde Muhabbet Cemleri adeta bir

insani olana dn programdr.

Adndan da anlalaca gibi Muhabbet Cemleri,muhabbetin olduu, insani duyarlln olduu, yaamnanlam ve deer kazand bir nurani iklim ortamdr. Buatmosferdeki enerji his edilir olmaktan kp insan

baka boyuta, baka alemlere gtrr. Gtrr ve tekrarzn bulan insan salamlatrm olarak geri getirir.nsann en ok da ihtiya duyduu bu deil mi? Yaniinsan sadece fiziki grntsyle deil, ruhuyla,duygularyla, dnceleriyle... yani bir btn halindeinsan olmaldr.


64/309


64

nsani olan ne varsa kirletiliyor, anlamszlatrlyor.Srekli yapay mutluluklar, gdlerin doymak bilmezdrtleri pompalanyor. Bylesi koullarn hakimolduu bir ortamda insani olann salam kalmasmmkn deil. Salam olmak isteyen ve hayatanlamlandrmak isteyenlerin sna MuhabbetCemleridir. Bu muhabbetler bir balangtr. Sonsuz,snrsz lezzetler,manzaralar diyarna yolculuun

balangc. Perembe'yi cuma'ya balayan gece bylesibir nurani atmosferin en ideal andr.

On ki Hizmet nedir?

On ki Hizmet, Cem ibadeti srasnda grevli on ikikiinin yerine getirdii hizmetin addr. On ki Hizmetolmazsa Cem de olmaz.

Cem de On ki Hizmet sahipleri tarafndan yerinegetirilen On ki Hizmet, sembolik olarak alglansa da

zde ok derin manalara ve gereklere iaret ediyor.Dolaysyla On ki Hizmet ok nemlidir. OnkiHizmeti biimsel baz kurallar alglamamak gerekiyor.Sembolize ettii hizmetlerin derin felsefi, toplumsal,inansal boyutlar vardr.

On ki Hizmetin dalm su ekildedir:


65/309


65

1. Dede(Mrid)

2. Rehber3. Gzc

4. erac(Delilci)

5. Zakir(Ak)

6. Ferra(Sprgeci)

7. Sakka(briktar)

8. Kurbanc(Sofrac)

9. Pervane

10. Peyik(Daveti)

11. zniki(Meydanc)

12. Beki

Oru nedir?Oru, insann bedenini disiplin ve denetim altna almak,ruhsal yapsn glendirmek iin yapt bir ibadettir.Oru ibadeti belirli zamanlarda yeme, ime ve cinsellikgibi istekleri/duygular terk ederek zihinsel/ruhsalyapya arlk vermektir. Baz inanlarda oru


66/309


66

tamamyla yeme-imeden uzak durmak seklindeolabilecei gibi, et ve dier hayvansal mamuller gibibelirli yiyecekleri yememek eklinde de olabilir.

Hemen hemen btn inanlarda oru ibadeti vardr.

Aleviler oru tutarlar m?

Hemen hemen btn inanlarda oru ibadeti vardr.Alevi inancnda da oru ibadeti vardr ve Alevilerdeoru tutarlar

Muharrem Orucu nedir? Bu oru neden tutulur?

Muharrem ay Hicri takvime gre (bu takvimin birdier ad da Kameri/Ay takvimidir) birinci aydr veMuharrem orucu da bu ayn ilk gnnden balar.

Muharrem orucunun tarihi Adem peygambere kadargider. Hz. Muhammed de Muharrem orucu tutmutur.

Muharrem orucu, insann kendi i benliine ynelmesi,yanllarn-dorularn, eksilerini-artlarn hesaplamasve btn bunlarn sonucunda daha iyiye, doruya,gzele ynelmesine davettir. Nefsini terbiyeye, Hac


67/309


67

BektaVelininde buyurduu gibi nefsini bilmeyevesiledir oru.

Muharrem orucu biz Aleviler iin Adem peygamberdenbalayarak btn peygamberlerin yerine getirdikleri biribadettir. Bunun yan sra bata Hz. Hseyin olmak

zere On ki mamlarn ahadetlerinden dolay aynzamanda bir yastr. Bundan dolaydr ki Muharremorucunun dier bir ad da Yass- Matemdir.


68/309


68

Aleviler olarak Muharrem orucu ile Hz. Ademdengnmze gelen bir ibadeti yerine getirirken aynzamanda Hz. Hseyin`in ahsnda Ehlibeyte,Ehlibeytte temsilini bulan insanlk deerlerineballmz yineliyoruz. Yezide ve yezittesembolleen btn ktlklere lanet ediyoruz.

Muharrem orucu, btn bu zellikleriyle biz Aleviler

iin nemli bir ibadettir.

Muharrem Orucu nasl tutulur?

Kurban Bayramnn 1. gnnden balayarak 20 gn

saylr. 20. gnn akam Muharrem Orucu iin niyetedilir ve oru balar. Niyet edildikten sonra gndoumu ile gn batm arasndaki srede hi bir eyyenilmez ve iilmez. Gn batm ile iftar alr.

Oruc sresince (12 gn boyunca) dn,nian,snnet vebenzer trenler/etkinlikler yaplmaz, kurban kesilmez,

et yenilmez, Kerbela ehitleri'nin ektikleri susuzluuhissetmek iin su iilmez (Su saf olarak iilmemektedir.Vcudun su ihtiyac yenilen yemeklerden,ay,kahve,merubat,meyve suyu,ayran gibi svieceklerden karlanr).


69/309


69

Muharrem orucunun on ikinci gnnden sonra ise Oniki mamlar 'in ve bu yolda ehit olan btn canlarnansna on iki eit/veya daha fazla gdadan oluanAure orbas piirilerek o ylki Muharrem Orucunoktalanr.

Muharrem orucu hakknda genel bilgiler verdiniz. Bu

genel bilgilerin nda baz hususlarn daha iyibilinmesi iin biraz daha ayrntl bilgiler verebilirmisiniz?

Her eyden nce bizlerin inanc olan Aleviliktesamimiyet esastr. Muharrem orucuna da samimiyetilkesi erevesinde yaklamalyz.

Orucumuzu baz kar hesaplar ile tutmamalyz. Yinebiimsel bir kural yerine getiriyor olmak iintutmamalyz. Btn bunlardan te, ne yaptnnbilincinde ve neden oru tuttuunun ayrdn da olaraktutmalyz. Eer ortada belli bir inan, itikat, bilin,

hissedi, ballk yoksa tuttuumuz oru tam olarakamacna hizmet etmiyor demektir. Muharrem orucundagnlllk esastr. Kii kendi zgr iradesi ve bilinciyleoru tutmaldr. Baka inan mensuplarnn yaptklardayatma, bask, zorlama biz Alevilerin inancnaaykrdr.


70/309


70

Yukardaki satrlarda da iaret edildii zere Muharremorucu Adem peygamberden balayarak cmlepeygamberlerin ve onlar takip edenlerin tuttuklar birorutur. Bu orucun z bu balang ilkesine dayanyor.Ancak biz Aleviler iin anlam ve nemi Kerbelalnde susuz bir ekilde, insanln tank olduu endervahetlerden birisine maruz kalarak ahadet erbetiniien mam Hseyin'in ahadetiyle baka bir boyutalyor ve daha da yaamsal hale geliyor. Orucumuzu buz ve bu zn etrafnda gelien yol nderlerimizin(bata Oniki mamlar olmak zere) yoluna ve ilkelerineballn gerei olarak, onlarn ahsnda temsilinibulan ve insanl geree davet eden deerlerine,dorularna balln gerei olarak tutmalyz.

Bunlarn nda tekrar unlarn altn izebiliriz:

Orucumuzda samimiyet ve bu temsil olunan deerlereballk esastr.

Bu erevede orucumuzu tutarken kesin kessalmza zarar verecek ekilde tutmamalyz.

Hi bir cana kymamak maksadyla on iki gn boyunca-oru tutalm veya tutmayalm- kesinlikle et yememekgerekiyor.

Yaammzn btnnde kfr, iddet, nefret, fke,kskanlk, kin ve daha benzer olumsuz duygularn ve


71/309


71

bu duygularn davran halini almasna izinvermemeliyiz. Muharrem orucu bu kurallara daha birdikkat etmemiz gereken zel ve anlaml gnlerdir. Bugnlerde daha dikkatli olarak bu tr olumsuzluklarvarsa yaammzdan, kiiliimizden karp atmalyz.

Orularmz atktan sonra yine arya kamamamzgerekiyor. Mmkn olduunca, salmz ve

bnyemizi de dnerek az tketmeliyiz.Yine salmza dikkat ederek mmkn olduuncasade su imemeye zen gstermeliyiz. Bunun yerinemeyve suyu, ayran, ay ve benzer ieceklerle suihtiyacmz giderebiliriz.

Dn, nian ve daha baka elencelerden uzakdurmalyz. Muharrem orucu bizler iin ayn zamandabir yastr. mam Hseyin'in acsn yreindehissedenler, Celal Abbas'n kolundan akan kann kendiyreklerinde aktn hissedenler doal olarakelenemezler.

Bunlarn dnda temizlie byk nem vermeliyiz.Bizlerle ayn ortam paylaan farkl inantan insanlarnhassasiyetlerini dikkate almalyz. Bu noktada biryandan inancmz yaarken dier yandan baz biimselkurallar yznden insanlarn bize, dolaysylainancmza tepki duymalarn engellemeliyiz.


72/309


72

Bu samimi duygu ve dncelerle oru tutan cmlecanlarn orular kabul olsun.

Muharrem orucuna niyet edilirken okunan dua

Bismiah Allah, AllahHak Muhammed Ali aknaehitler serdar mam Hseyin aknaKerbela meydannda ehit den masumlarn aknaOniki mam, Ondrt Masumu-u Pak, OnyediKemerbest efendilerimizin hrmetineHz. Fatma Ana'nn efaatineHazr, gaip gerek erenlerine himmetine niyet ettimyarin matem orucunu tutmayaNiyetimiz kabul ve makbul olaHak dergahna yazlaEvliya kerimine, mam Hseyin demine Allah eyvallahGeree H.

Muharrem orucu alrken okunan duaBismiah Allah, AllahNiyetlerimiz kabul, lokmalarmz makbul, muratlarmzhasl ola


73/309


73

lerin, Belerin, Yedilerin, Krklarn, Onikimamlarn, Ondrt Masum-u Paklarn, OnyediKemerbestlerin dergahna yazlaKerbela ehitlerimizin, gelmi gemi cmleulularmzn, atalarmzn ruhu revanlar ad u handanolaAllah bizleri grnr grnmez kazalardan, belalardan,afetlerden, ve her trl ktlklerden koruyaBizleri Ehlibeytin katarndan, didarndan ayrmayaCmlemize salk, huzur, birlik, dirlik, hayrlkazanlar ve hayrl ksmetler nasip eyleyeGeree H.

Aurenin tarihi kime, kimleredayanr? Aure naslortaya kmtr? Aleviler iin aurenin anlam venemi nedir? Gnmzde aure nasl bir anlamieriyor?

Aure Arapa (branice) bir kelimedir (Orijinaltelaffuzu auradr) ve on (10) anlamna geliyor. Bakabir deyimle Hicri takvimin ilk ay olan Muharremaynn onuncu gndr.


74/309


74

Baz bilgilere gre, slamiyetten nce, batasrailoullar olmak zere bir ok halk bu gnde orututarlard.

Bu gnde nemli ve insanln kaderini etkileyen,geleceine yn veren olaylar gereklemitir. rnein;Adem peygamberin tvbesinin kabul edildii, Halilpeygamberin Nemrut'un ateinden kurtulduu, Hz.

Musa'nn kavmini Firavun'un zulmnden kurtard,Yunus peygamberin baln karnndan kurtulduu,Eyp peygamberin dertlerine ifa bulup yaralarnniyiletii, Hz. Yakub'un olu Hz. Yusuf'a kavutuu vegzlerinin ald, Nuh peygamberin gemisinin karayoturduu gndr.

Btn bu nemli tarihsel gelimelerin yannda aureyibizler iin daha da anlaml klan; imam Hseyin'in bugn ehit edilmesidir.

Kerbela ehidi Hz. Hseyin, on Muharremde ehitedilmitir. Dolaysyla Muharrem ay ve bu aydatutulan oru ve sonrasnda piirilen aure orbas bizleriin ok daha derin ve dier toplumlardan farklanlamlara sahiptir.

mam Hseyin'in Kerbela lnde ehit edilmesiyleMuharrem Orucu Aleviler iin ayn zamanda birMatem Orucu da olmutur. Bununla beraber aure


75/309


75

orbasnnda Aleviler iin anlam ve nemi diertoplumlardan farkl olmutur.

Hz. Hseyin, Kerbala da ehit edilmeden nceMuharrem aynda tutulan orutan sonra piirilen aureorbas bir enlik havasnda yaplp paylalyordu.mam Hseyin'in ahadetinden sonraki tarihlerdenitibaren ise, aure orbas enlik havasndan uzak bir

ekilde bata Kerbela ehitleri ve 12 imamlar olmakzere bu yolda canlarn veren btn ehitlerin anlarnaballn bir gerei olarak piirilip datld.Gnmzde de bu ekilde yerine getiriliyor.

Aure tatlsnn k noktas ile ilgili temel anlatmNuh peygamberle ilgili olan anlatmdr. Nuh

peygamberin gemisinin karaya oturmasndan sonragemide bulunan son yiyeceklerden bu tatl orbameydana gelmitir. Aurenin iinde en az 12 tane farklbileim olmaldr. Bunlar genelde fndk, kuru incir,kuru zm, ceviz, nohut, fasulye ve benzeryiyeceklerdir.

Tekrar altn izelim ki aure orbas, 12 gnlkMuharrem Orucu bitikten sonra Kerbela ve dier btnehitlerimizin ruhlar iin, yollarna balln,deerlerinin savunucusu olmann bir gerei olarakyaplp paylalmaldr. Birlik olarak, yolumuza


76/309


76

ball daha youn yaayarak, kardelik ve barduygusuyla yaplp paylalmaldr.

Dedelik nedir, Dedenin grevleri nelerdir.?

Dede, Alevi toplumunun inansal nderidir. Dedelik ise

kendine has bir is yaps/hiyerarisi bulunan birkurumdur.

Her Alevinin bir dedesi vardr. Her dedenin de birdedesi (mridi) vardr.

Talibin davranlarndan (inan anlamnda) dede

sorumludur.Dede talipleri eiten, yol gsterendir.

Dede taliplerin btn dnsel, manevi sorunlarnazm, sorularna cevap getiren kiidir.

Dedelik kurumunun kendisine zg bir yaplanmas

var. Bu yaplanma (mrit-rehber balamnda) gereiher dede aynzamanda baka bir dedenin talibidir.Nasl ki talip bir yanla dtnde yada hatayaptnda dedesine snyorsa, aynekilde dede detalibi olduu dedesine (mridine) snyor. Bylecemkemmel bir denetim mekanizmas kurulmu oluyor.


77/309


77

Bu mekanizma halkalar misali bir birine bal. Yani birdedenin grevini laykyla yapp yapmadn mriditarafndan denetlenir.

Herkes Dede olabilir mi?

Dedelik kurumu asrlardan beri var olmu birkurumdur. ok zorlu koullarda ar basklar grmtrdedeler. Buna ramen Alevi inancn bu gne deingelmesini salamlardr. Bu misyonlarn gelitirerekgnmzde de srdrmekle ykmldrler.

Gelelim cevaba: steyen herkes dede olamaz. zmanasyla dede olmak iin Evlad Resul olmak

gerekiyor. Yani soyunun Hz. Muhammed ve Hz.Aliden olmas gerekiyor. Ancak hemen belirtelim kiAlevi inancnda Yol, yolu kurannda stndedir. Eerbir blgede Evlad Resulden bir dede yoksa ve durumzamanla Yolun bozulmasna sebebiyet vereceksedurum deiiyor. Bu manada gerekli bilgi birikimine,

yolun edebine, ahlakna uygun olan bir kii Dergahtanicazet almak artyla dedelik yapabilir. Nitekim tarihtebylesi durumlar ok olmutur. Evlad Resuldenolmayan bir ok kii Dergahtan gerekli eitimi aldktansonra dedelik yapabilmilerdir.


78/309


78

Drt Kap Krk Makam hakknda bizibilgilendirirmisiniz?

nsan- Kamil Olmann Yolu Drt Kap KrkMakamdan Geer

Drt Kap ve bu kaplardaki Onar Makam kiiyi,insanlk bilincinin zirvesine ve onun tesine tayanaamalardr. Drt Kap Krk Makamla amalanan,

insann ham ervahlktan kp insan- kamil olmasdr.nsan- kamil, olgun insandr. Yaam, evreni, dnyayve btn bunlarla ilintili olarak ne varsa onlarnbilincine varm, srr hakikate ulam olan kiidir.

Drt Kap Krk Makam teorik bilgiler veya felsefi birtakm aklamalar olarak anlamak eksik bir alglamaolur. Yine bunlar ezberleyerek baz sonulara ulamayistemek yetersiz ve kaba bir yaklam olur.

Drt Kap Krk Makamla amalanana ulamak,teoriden ziyade pratikte younlaarak, hizmet ederek,yolun gereklerini yerine getirerek ksacas ruhen,

aklen, kalben, bedenen, btn duygu ve dncelerindeyaayarak, btn hcrelerinde an be an his ederek,kendini bir btn halinde adayarak ancak mmknolabilir.

Basit ve ucuz yaklamlar kiiyi deil yaamn srrna,hi bir yere gtrmez. Dolaysyla gnmz insan bir


79/309


79

ok eye olduu gibi Drt Kap Krk Makam retisinede sradan bir yaklam ierisinde. Hemen batasyleyelim ki bu hedeflenen menzile gtrmeyecekolan bir ekillenitir.

Drt Kap ve her kapnn On Makam ilkokunduunda/duyulduunda belki ok sradan vealageldik, gnlk hayatta -sk sk olmazsa da-

kullanlan kavramlar olarak anlalr. yledir de. Ancakbelli bir sre ve zaman ierisinde bu kavramlar hayatauygulandnda, kiilie yedirilip zmsettirildiindeve bunun neticesinde duygulara, dncelere,davranlara yava yava yansdnda bunlarn pek deyle alageldik kavramlar olmad grlecektir.

Tekrar olmasna ramen yinede belirtmedengemeyelim. Burada anlatlanlar ancak hayata, pratieuygulandnda veya en azndan uygulanmayaalldnda bir anlam ifade eder. Bunun dnda bazteorik bilgiler olarak kalrlar.

Bu ksa giriten sonra Drt Kap Krk Makam birazdaha amaya ve detaylandrmaya alalm.

eriat Kaps ve Makamlar:

1. man etmek


80/309


80

2. lim renmek3. badet etmek4. Haramdan uzaklamak5. Ailesine faydal olmak6. evreye zarar vermemek7. Peygamberin emirlerine uymak8. efkatli olmak9. Temiz olmak10. Yaramaz ilerden saknmak

eriat kavram, Snni anlay andan genel olarakdogmatik dinsel yasa ve kurallar olarak anlalyor vebu erevede uygulanyor. Biimsel olann n plandaolduu, din ve inancn znden ziyade geleneklerin din

ve inan adna en kaba ekilde uygulanmasdr eriat.Bu anlamyla Snnilikteki eriat ile Alevilikinancndaki eriat algs ve uygulanmas kesinlikle birbirinden farkldr.Kavram ayn ama kavrama verilenanlam ve kavramn uygunlanmas neredeyse bir birinezt bir ekildedir.

Yukarda da izah etmeye altmz gibi Drt KapKrk Makamn ilk kaps olan eriat kapsnn Snnilikinancndaki eriat anlayyla bir balants yoktur.Alevi inancndaki eriat anlay, on makamda da


81/309


81

belirtildii gibi daha ok temel bilgilerin renilmesi veuygunlanmas olarak anlalabilinir.

eriat kapsnn makamlarnn aklamalar

1. man etmek

eriat kapsnn ilk makam iman etmektir. man etmekinanmaktr. Allah'a inanmaktr. Yce, snrsz, sonsuzvarln bir paras olduuna inanmaktr. Bata Hz.Peygamber olmak zere peygamberlere inanmaktr. Hz.Ali'ye, Ehlibeyt'e, 12 imamlara, Hac Bekta Veli'ye,Pir Sultan Abdal'a, cmle Kamil nsanlara inanmaktr.nanmak, gvenmektir. Varln inandyla hemhaledip buluturmaktr/buluturmak istemektir.

2. lim renmekkinci makam ilim renmektir. 'Bilimden gidilmeyenyolun sonunun karanlk olduu', bilimin -dieralanlarla beraber- esasnda kendini bilmek olduu,kendini bilmenin ise yaam, evreni, insan bilmekolduu gereidir.

3. badet etmek

badet etmek eriat kapsnn nc makamdr.Szlk anlamyla ibadet; Tanrya kar kullukgrevlerini yerine getirme olarak tanmlanyor. Fakatbizce ibadet kavramnn muhtevas ok daha geni ve


82/309


82

derindir. Her eyden nce Allahn bizlerin ibadetineihtiyac yok. Bizlerin ibadete ihtiyac var. badet edeninsan i huzuru, munislii, paylamay yakalam;yzeysellii, yapmackl am kiidir. badet, insankendisiyle, evresiyle, doayla bark hle getirir.badetin gerek anlam ve amac budur. Fakat biliyoruzki; baz kimseler ibadeti yzeysel olarak alglyor vekendi iktidar, makam, mevki, hrs iin bir ara olarak

uyguluyor. Grnrde ok ibadet eden bylesi insanlar,bu zde deil szde ibadetleri ile dier insanlarzerinde egemenlik kurmaktalar. Bizler tarih boyuncave gnmzde bu tr anlaylar red ve mahkmetmiiz. Bylesi kimseler en kutsal kavramlar dahikendi egolar iin kirletmekteler. Bizlerin ibadet

anlayyla bu tr insanlarn ibadet anlaylar veuygulamalar birbirine zttr.

4. Haramdan uzaklamak

Drdnc makam olan haramdan uzaklamak, her trlsmry red etmektir. Kendi emei ile geinmek,

baka insanlar smrmeden yaamaktr.5. Ailesine faydal olmak

Ailenin insana salad huzur ortam doru manadageliirse insan yaama daha farkl bakar ve bu bakinsann baarsn ve mutluluunu etkiler. Yine ayn


83/309


83

ekilde ailenin yaratt sorunlar da insann yaamabiimini etkiler. Dolaysyla beinci makam olanailesine faydal olmak aile kurumuna gereken nem vedeerin verilmesidir.

6. evreye zarar vermemek

evreye zarar vermemek iki ekilde okunmaldr.Altnc makam olan evreye zarar vermemek, hem

doaya zarar vermemek, onun bir paras olduununbilincinde olarak doay korumak, hem de beraberyaad insanlara zarar vermemek manasna geliyor.

7. Peygamberin emirlerine uymak

Ehlibeyt ve Hz. Muhammed bir btndr. Yedinci

makam olan peygamberin emirlerine uymak, aynzamanda Hz. peygamberinde dahil olduu Ehlibeytebal olmak ve onlarn yolunda gitmektir.

8. efkatli olmak

Btn insanlarn karde olduklar bilinciyle hareket

edip, btn insanlara, dini dili, rengi cinsiyeti ne olursaolsun kardee ve dosta yaklamaktr sekizinci makamolan efkatli olmak makam.

9. Temiz olmak


84/309


84

Dokuzuncu makam olan temiz olmak makam,bedensel temizlik ile beraber evresel dzen ve temizlikile beraber isel arnma ve temizlenme makamdr.

10. Yaramaz ilerden saknmak

Toplum ve kiinin aleyhinde olan btn olumsuzdavranlardan uzak durmay ve buna karn lehindeolan gzel davranlar neriyor onuncu makam olan

yaramaz ilerden saknmak makam.

Sonu olarak eriat kaps dier kaplarn ilki olmasbakmndan, insan daha ok dier kaplara hazrlamaaamasdr. nsann Drt Kap Krk Makam ileulaaca zirvelere hazrlama kapsdr. Elbette herinsan Drt Kap Krk Makamn amalad o soyluhedeflere ulamaz. eriat kaps bu manada insannkendisine, evresine, doaya zarar vermemesi ve enasgari dzeyde de olsa belli baz insani davran vednceleri almasnn kapsdr. eriat kapsnnmakamlarn her insan hi bir gerekenin arkasnasaklanmadan yaama uygulayabilir. Uygulamayaalabilir. Bu makamlarda belirtilenleri yerinegetirmek toplum yaamnn salkl olabilmesi iinzorunluluktur.

Tarikat Kaps ve Makamlar:


85/309


85

1. Tvbe etmek2. Mridin tlerine uymak3. Temiz giyinmek4. yilik yolunda savamak5. Hizmet etmeyi sevmek6. Hakszlktan korkmak7. mitsizlie dmemek8. bret almak9. Nimet datmak10. zn fakir grmek

eriat kapsndan ieri girip on makam aanlardanbazlar daha derin ve yorgunluklu olarak bir btn

halinde kendi varlklar ve cmle varlklar hakkndadnmeye balarlar. Dnmek yeni araylara vesileolur. Var olan eriat kapsndaki makamlar onlarndnsel sorularna cevap veremez hale gelir. Daha birst aamaya ulamann yollarn ararlar. te bu arayonlar Drt Kap Krk Makamn ikinci kaps olan

Tarikat kapsna gtrr.

Tarikat kelimesi szlklerde yle tanmlanyor: Ayndinin iinde birtakm yorum ve uygulama farkllklarnadayanan, baz ilkelerde birbirinden ayrlan Tanr'yaulama ve onu tanma yollarndan her biri.


86/309


86

Bir din iinde tasavvufa, gizemcilie dayanan, inantave kimi ilkelerde birbirinden ayrlan, Tanrya ulama,yollarndan her biri.

Tasavvufa dayal ve kimisi eski dinlerin kalntlarnyaatan, kimisi de eriatn pek sert ve bencil yarglarn

yumuatmak gerekesiyle oluan trl slamretilerine verilen ad.

Tarikat ve bu kavramn fiiliyattaki yansmasszlklerdeki anlamndan daha derin ve nemlidir.Tarikat bir anlamyla Tanr'ya ulama ve onu tanmayollarndan biridir, dieryandan kurumsallamadr.Belli bir dzen ve hiyerarisi olan kurumsallamadr.

Hemen bu konuda da ksaca belirtelim ki, Snnianlayn tarikat algs ve uygulan ile Aleviinancndaki tarikat anlay ve uygunlanmas, eriat vedier bir ok kavram ve konuda olduu gibi bir birindefarkl hattazt alg ve uygulamalar ieriyor. Dolaysylatekrar belirtelim ki sadece Snnilikte deil, dier inanve dinlerdeki tarikat yaps Alevilik inancyla kavrambenzerlii dnda-bir birine zttr. Kimse bu kavrambenzerliinden yola karak burada anlatlmayaalanlar deerlendirmesin. Drt Kap Krk Makamretisindeki kavramlar ve bu kavramlarn pratiklemihali ile baka inan ve gruplarn bu kavramlara


87/309


87

ykledikleri anlam temelden bir birinden farkldr. Eerbu yeteri kadar anlalmazsa, Alevi inancndaki DrtKap Krk Makam tam manasyla anlalmaz.

Bu ksa uyardan sonra gelelim tarikat kapsndakimakamlar biraz detaylandrmaya.

1. Tvbe etmek

eriat kapsnn makamlarn aan kiinin nnde yenibir kap ve bu kapnn makamlar vardr. Bu aamayagelmi olan kii artk baz eylerin ayrdndadr. Bubilin ile tarikat kapsna ynelmitir. Tarikat kapsnnilk makam olan tvbe etmek, alan bu kapnn artkgeriye, ktye geri dn olmayacan belirtiyor.Bununla beraber kiinin tvben etmi olarak yeni biryaama baladnn gvencesini veriyor.

2. Mridin tlerine uymak

Yukarda da belirttiimiz gibi tarikat bir yoldur.Bununla beraber ayn zamanda belli bir dzeni, ilkeleri,hiyerarik yaps olan bir kurumdur/rgttr. Kapnn

ikinci makam olan mridin tlerine uymak bugereklii bir kez daha aka belirtiyor. Yol alnmakisteniyorsa okul misali onun retmenlerine ve yoldakiiaretlere uymak arttr.

3. Temiz giyinmek


88/309


88

nc makam olan temiz giyinmek makam aynzamanda san giderme makam olarak da bilinir.Bunlarla kast edilen kadn erkek eitliininbenimsenmesi ve cmle kirli dnce ve eylemlerdenuzak durulmasdr.

4. yilik yolunda savamak

Drdnc makam olan iyilik yolunda savamaktan

kast nefis (kiiliinde tad kskanlk, kin, garez,cimrilik ve benzer olumsuzluklar) mcadelesidir.Bunun dnda bir dman yoktur ve eer kii iyilikyolunda savayorsa, ilk iyilii kendi nefsini yenerekyine kendisine vermi/yapm oluyor. Geici dnyamali, mevkisi iin yaplan bir sava deildir. Buradaki

sava kiinin kendi nefsi ile yapt savatr.

5. Hizmet etmeyi sevmek

Kendi toplumunun ahsnda, hi bir karlk, kar vebeklenti iinde olmadan cmle insanla hizmetetmektir beinci makam. Hizmet Hakk iindir.

Halka/topluma yaplan hizmetin Hakka yaplmolduunun bilinciyle, tam bir adanmlk vefedakarlkla, zerre kadar karlk beklemeyi bile aklnnen cra kesine tamadan hizmet etmektir.

6. Hakszlktan korkmak


89/309


89

Drt Kap Krk Makamla amalanan kiinin zbenliine, geldii kaynaa geri dnmesidir. Hakikatinsrrna vakf olmasdr. Bu soylu amalar iin hareketedenler phesiz en kk bir hakszlk karsnda biletyleri diken diken olmu durumda olurlar. Bir kkhakszlk bile onlar gitmek istedii yoldan alkoyacakbir nedendir. Bu sebepten altnc makam bu konuyadairdir. Bu bilinle davranan kimse, hakszlk yapmay

hayatndan geri gelmeyecek ekilde karmaklaykmldr.

7. mitsizlie dmemek

Umut, yaamn her annda her alannda hatta son nefesekadar olmaldr. Yedinci makam daima umutlu olmay

ve her zaman umudun korunmasn ieriyor. artlar nekadar kt ve kiinin aleyhinde olursa olsun asla umutetmekten vazgememek gerekiyor.

8. bret almak

Her zaman ve her yerde O yce yaratcnn varln

grerek bu varlktan gereken dersleri almaktr.Sekizinci makam olan ibret almak makam, her nefesal veriin dahi snrsz derslerle dolu olduu gereiniieriyor.

9. Nimet datmak


90/309


Documents

Sorularla_Alevilik_Kitap