Upload
wwwtipfakultesi-org
View
8.218
Download
12
Embed Size (px)
Citation preview
SOLUNUM SİSTEMİ MUAYENESİ
Öykü Solunum
sistemine ait semptomlar
Fizik muayene
Öykü Alma
Esas semptom Eşlik eden diğer semptomlar-
Sistem sorgusu Öz geçmiş Çevre öyküsü Aile öyküsü
?????
Ne? Nasıl? Ne zaman? Neyle birlikte ? Ne aralıklarla?
YAKINMA Akut, kronik, tekrarlayan özellikte mi? Ne zaman başladı? Hastalığın seyri? Belirti ve bulguların tanımlanması Daha önce yapılan tetkikler? Daha önce uygulanan tedaviler? Tedaviye alınan yanıt? Tetiği çeken faktörler?
Solunum Yolu Hastalıklarında Belirti ve Bulgular
Öksürük Gürültülü solunum Solunum paterni Hemoptizi Ses kısıklığı Solunum güçlüğü Parmaklarda çomaklaşma
ÖKSÜRÜK Solunum Yollarının En Önemli
Koruyucu Reflekslerinden Biridir. İnhale edilen yabancı cisimlerin ,
besinlerin atılması; Artmış mukus ve eksüdasyonun
çıkarılması en önemli görevlerindendir Öksürük;
akut (<3hafta) subakut (3-8 hafta) kronik ( > 8 hafta)
Yenidoğanda öksürük
Bu dönemde öksürük daima çok ciddi hastalıklara işaret eder.
Kistik fibrosis Solunum yolları enfeksiyonları Aspirasyonlar
(GÖR,Fistül,yutma anom. Primer silyer diskinezi Ödem (kalp yetmezliği)
ÖKSÜRÜK TİPLERİ Pürülan balgamlı ısrarcı ve süregen öksürük Kistik fibrosis Bronşektazi Akciğer absesi Kuru öksürük Viral ajanlarla oluşan ÜSYE, ASYE Aşırı duyarlı solunum yolu, astma Yabancı cisim aspirasyonları İlaçlar Hava kirliliği, sigara ile karşılaşma
ÖKSÜRÜK TİPLERİ Ses kısıklığı ve stridorla birlikte olan öksürük Krup( allerjik, infeksiyona bağlı) Laringomalazi Laringotrakeobronşit Gece Öksürüğü Astma Sinüzit GÖR Beslenme esnasında ortaya çıkan öksürük
Fistül,GÖR,SSS hastalıkları,yutma bozukluğu
HEMOPTİZİ
Öksürükle ağızdan kan gelmesi Parlak kırmızı kan-çizgi şeklinde
balgama bulaşmış, Köpüklü olabilir. pH alkali özellikte olduğu için
hematemezden ayırdedilebilir.
HEMOPTİZİ Bronşektazi Kistik fibrozis Tuberküloz Travma Hidatik kist hastalığı Yabancı cisim aspirasyonları Konjenital anomaliler (A-V fistül) Pulmoner hemosiderozis Kalp hastalıkları,kanama diyatezleri
SES KISIKLIĞI Yeni Doğan ve bebeklik döneminde ise
daha çok doğuştan anomaliler Web,kist,laringosel,fissür,yarık Tek taraflı cord paralizisi,hipotroidi, ÜSYE,krup,TB,AIDS,sifilis Yabancı cisim aspirasyonları GÖR Allerji,anjionörotik ödem Tümör,travma,nörojenik
GÜRÜLTÜLÜ SOLUNUM
HORLAMA; adenoid vejetasyon,ÜSYE, koanal atrezi,hipertrofik tonsil
İNLEME; yenidoğan sepsisi, pnömoni, RDS (rezidüel volümü artırmak için)
STRİDOR WEEZİNG
Akciğer dokusu ve visseral plevra Akciğer dokusu ve visseral plevra ağrısızdır.ağrısızdır.
Ağrı; parietal plevra, büyük hava Ağrı; parietal plevra, büyük hava yolları, göğüs duvarı diafragma ve yolları, göğüs duvarı diafragma ve mediastinal yapılar etkilendiğinde mediastinal yapılar etkilendiğinde oluşur oluşur
Göğüs ağrısıGöğüs ağrısı
GÖĞÜS AĞRISI Pnömoni Plevral effüzyon Pnömotoraks Travma Astma İnhale edilen gazlar Akciğer dışı nedenler; özafajit,GÖR, mitral
valv prolapsusu, jinekomasti, kostokondrit
özgeçmiş Doğum öncesi Doğum öyküsü
Asfiktik doğum Doğum sonrası
Prematürelik ve oksijen tedavi öyküsü
Diğer hastalık öyküsü?
Cerrahi girişim öyküsü?
Aşı öyküsü? (BCG…)
ÇEVRE VE AİLE ÖYKÜSÜ
Ev içi şartlar-Sigara Isınma
Sosyoekonomik durum Hava kirliliği Allerjenler Ailede benzer yakınmalar Astma-tüberküloz
Fizik muayene
Gözlem_inspeksiyon Elle inceleme-palpasyon Vurma-perküsyon Dinleme-oskültasyon
İnspeksiyon Solunum sayısı Solunum ritmi, şekli Göğüs ön arka çapı-duvarı özellikleri Cilt rengi (siyanoz..), döküntü Solunum iş yükü artışı
bulguları(burun kanadı solunumu-retraksiyonlar-inleme-baş sallama )
Parmaklarda çomaklaşma
Solunum Sayıları
Solunum Sayıları
SOLUNUM SAYISININ YAŞA GÖRE KABUL EDİLEBİLİR ÜST SINIRI
YAŞ SOL.SAYISI /DK
YD 60
1-3 AY 50
3-12 AY 40
1-3 YAŞ 30
3-12 YAŞ 25
>12 YAŞ 20
SOLUNUM RİTMİNDE GÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER
TAKİPNE: solunum sayısının o yaşın normaline göre artması
BRADİPNE: Solunm sayısının normalin altında olması
Hipopne: solunum eforunun az olması
SOLUNUM RİTMİNDE GÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER
Apne; solunumun 20 saniyeden daha uzun süreli durmasıdır.
Prematürite apnesi bronşiolit Pnömoni GÖR menenjit aritmi Nörolojik Hipoglisemi hipokalsemi
Periodik Solunum; solunumun 3-5 saniye aralarla, 3-5 epizodda bir 20 saniyeden daha kısa durmasıdır.
Değişik Solunum Paternleri
Cheyne-Stokes solunumu; Tidal volumde artış ve giderek azalış epizodlerı arasında apne görülür kalp yetmezliği merkezi sinir sistemi hastalık
Biot solunumu; Solunum irregüler ritm gösterir. ağır beyin zedelenmesi
Pradoksal solunum; İnspiriumda göğüs içeri çöker. kas hastalıkları, solunum yetmezliği
Kusmaul solunum - asidotik solunum: Derin ve hızlı solunum
DİSPNE- zorlu solunum Artmış solunum iş yükü Solunum sayısında artış, takipne Başta nefes alırken sallanma İnleme Burun kanatlarının solunuma katılması Yardımcı solunum kaslarının katılımı Siyanoz Paradoksal solunum Apne Gasping
Solunum yetmezliği
Solunum etmezliğinde klinik bulguar hipoksemi, hiperkarbi veya pH değişikliklerinin akciğerler, kalp, böbrekler ve beyine olan etkilerine bağlı olarak ortaya çıkar
Dispne, takipne-bradipne, taşikardi- bradikardi, siyanoz, hiperkarbi…
SİYANOZ
Cilt ve mukozanın mavimsi renk değişikliği Kapiller kanda redükte hemoglobin
miktarındaki artışa bağlı olarak ortaya çıkar Hastanın gün ışığı alan bir odada muayenesi tanınmasını kolaylaştırır.
Santral siyanoz da mukoza ve dilde; Periferik siyanoz da ise ekstremitelerde
görülen mavimsi renk değişikliği belirgindir
STRİDOR NEDENLERİ Üst hava yollarında tıkanıklığı gösterir
ve inspiratuardır Enfeksiyöz: akut laringotrakeit,epiglotit
Yabancı cisim aspirasyonları Doğumsal anomaliler: laringomalazi,
stenoz, vasküler ring, hemanjioma Entübaston sonrası fibrozis Metabolik hastalıklar; hipokalsemi,
biotidinaz eksikliği
WHEEZİNG NEDENLERİ Alt hava yollarında tıkanıklığı gösterir ve
ekspiratuar fazda duyulur Bronşiolit Astma Yabancı cisim aspirasyonu GÖR Kistik fibrozis Trakeomalazi/bronkomalazi Vasküler ring Primer silyer disknezi
Göğüs deformitesi
Kunduracı göğsüPectus excavatum
Güvercin göğüsPectus carinatum
Çomak parmak Çomak parmak ilk
olarak MÖ 400 yılında Hipokrat tarafından tarif edilmiştir.
Tırnak ile tırnak yatağı arasındaki, normalde 15° olan açının düzleşmesidir.
Çomak parmak El ve ayak parmaklarının terminal falankslarında; konnektif
doku artışına bağlı ortaya çıkan; lokal genişlemelerdir Pulmoner
Bronşektazi Kistik fibrozis Abse
Kardiyak Siyanotik konj. kalp hast Bakteriyal endokardit Kronik konj.kalp yetmez
Gastrointestinal; siroz inflamatuar barsak hastalığı lenfoma polip
Palpasyon
Trakeal pozisyon Kalp tepe atımı tayini Servikal-aksiller LAP palpasyonu Akciğer havalanmasının
değerlendirilmesi
Vibrasyon torasik
VURMA=Perküsyon
Perküsyon
Oskültasyon
Normal solunum sesleri Trakeal Bronşiyal Bronko-veziküler Veziküler
Anormal solunum sesleri
NORMAL (VEZİKÜLER) SOLUNUM SESLERİ
Göğüs steteskopla dinlenirken duyulan; havanın normal akciğer dokusundan geçerken oluşturduğu sese, veziküler (normal) akciğer sesleri denilmektedir.
Normal sesin yoğunluğu, inspirasyon esnasında düzenli artar, ekspirasyon esnasında üçte bire azalarak hemen biter.
Normal sesin kalitesinin ve yoğunluğunun bilinmesi ve tanınması çok önemlidir, böylece anormal sesler duyulduğunda daha kolay tanınacaktır.
Sesin duyulması azalabilir ancak yoğunluğu aynıdır, buna solunum seslerinin azalması denilmektedir.
Anormal Solunum Sesleri
Ekspiriyum uzaması Solunum seslerinin her iki
tarafda eşit olarak duyulamaması
Solunum seslerinde azalma Tuber sufl İlave solunum sesleri
İlave Solunum Sesleri
Raller İnce raller(ins.sonunda,öksürükle
kaybolmaz orta raller(ins.ortasında, yer değiştirir ) kaba raller(ins.başında,kaybolur)
Ronküsler Frotman; Sürtünme sesi-plevra
RAL Sınırlı, süreksiz çıtırtılar (veya sürekli oluşan
küçük patlamalardır; gazoz içine pipetle hava üflendiğinde benzer ses oluşur).
Genellikle inspirasyonda (veya bazı durumlarda soluk verirken) duyulan sestir.
Akciğerlere (alveollere, bronşiollere) havanın girişi ve çıkışı sırasında spazm nedeniyle sekresyonların yer değiştirmesinde veya birikmiş sıvıdan hava geçerken oluşan seslere RAL denilmektedir.
Konjestif kalp yetmezliği, bronşit, pnömoni ve pulmoner fibroziste duyulabilir.
Krepitan Ral: Çoğunlukla akciğer tabanında duyulan, eksüda (sıvı) ile dolu, kollaps halindeki veziküllere hava girişi esnasında (inspirasyonda da- hava çıkışı esnasında da) duyulur.
Kuru Ral: Genellikle bronş lümeninde, spazm nedeniyle oluşan daralma sonucu duyulan sestir.
Yaş Ral: Bronşlarda sıvı toplanması sonucu duyulan sestir.
Sibilan Ral: Sekresyonla dolu bronşlara hava girişi sırasında duyulan sestir.
RONKÜS (HIRILTI)
Bronş ve bronşiollerdeki sekresyonlar düşük frekanslı sese (hırıltıya) neden olurlar.
Süreklidir Soluk alışta, soluk verişte veya her
ikisinde birden duyulabilir.
PLEVRAL SÜRTÜNME
Solunum esnasında, inflamasyon nedeniyle plevral zarların birbirine
sürtünmesiyle oluşan çıtırtılı sestir. Çıtırtıların sıklığı nedeniyle sürekli ses izlenimi verirler. İnspirasyonda ( ekspirasyonda da)
duyulma olasılığı daha fazladır.