1. Predmet sociologijePredmet sociologije predstavljaja veliki broj drutvenih pojava. Osnovni predmet prouavanja drutvenih nauka su svjesna bia koja posjeduju sposobnos percepcije i koaj djeluku po sopstvenom izbotu. U najkraem ljudi imaju sposobnost izbora, te oblici ljudskog ponaanja, odnosno drutvenog ponaanja nisu unaprijed determinirani, te se mogu u svakom trenutnku promjeniti, i u tome lei osnovna razlika izmeu prirodnih i drutvenih nauka meu kojima sociologija zauzima osnovno mjesto. Sociologija se u toku svog razvoja specijalizirala na posebna arina podruja, te pored ope sociologije imamo i veliki broj posebnih i primjenjenih sociologija. Specifinost sociologije je u tome da su predmet istraivanja i sam isrtaiva dio istog drutva koje se istraije. Judsko ponaanje, odnosno drutveno ponaanje je promjenljivo te je i predmet sociologije promjenljiv. Predmet socilogije se izlae u razliitim teorijama ( npr. Pozitivistiko, hermeneutiko poimanje drutva ). Naime postoje razliita poimanja drutva, neka govore da je drutvo imaginaran vjetai pojam, te se pojavljuju problemi kod prouavanja drutva iz razloga to da bismo mogli prouavati drutvo moramo ga prvo stavljati u odnos sa drugim pojmovima i znaenjima. Konkretno u ekonomiji se drutvo asocira sa drutvenim okruenjem, a pojedinac ( homo economicus ) tei maksimizirati svoje dobitke. Pojam i predmet sociologije je mogue predstaviti i iz perspektive razliitih klasifilkacija znanosti ( npr. Drutvene i humanistike znanosti ) ali javlja se problem jer svaka od pojedinanih znanosti ( humanistikih i drutvenih ) je manje egzaktna disciplina te obuhvata i istrauje promjene koje su rasporeene vremenski disharmonijski, odnosno faktor vremena u ovom sluaju predstavlja problem.2.Kvantificiranje kvalitetaKvantitativna istraivanja oslonjena su na pozitivizam. Pozitivizam je jedan od pristupa u filozofiji i znanosti koga obiljeava zahtjev da predmet znanosti mogu biti objekti koje se moe opaati, te o kojima se saznaje neposrednim iskustvom. Sa druge strane kvalitativnim istraivanjima ne moemo pristupiti polazei od kvantitativnih metoda i tehnika. Naime kvalitativna istraivanja ukljuuju naturalistiki i interpertativni pristup istraivanjima. Kvalitativna istraivanja nastoje interpertirati subjekta, objasniti znaenje njegovih radnji, doivljaja i svakodnevnog iskustva. Meutim ova istraivanja nailaze na otpore jer nemaju mogunost izvoenja eksperimenata kao prirodne nauke. Upuuju im se prigovori da su proeta subjektivizmom, dok je objektivizam osnova dananjih istraivanja. Kvalitativna i Kvantitativna istraivanja su meusobno suprostavljena, kvalitativna nemaju mogunost eksperimenta i subjektivna su, dok kvantitativna su objektivna neutralna i koriste se tvrdim jezikom pozitivistike znanosti. Kvalitativna se metoda suprostavlja samo primjeni jedne metode i tehnike, i uvia ogranienost kvantitativnih metoda. Ali problem je u tome da kvantifikacija ide toliko daleko da se kvantificira i sam pojam kvalitet.

3. Pokuat cu nai vcrs

4.Uloga ekonomije u sociologijiSocioloki i ekonomski problemi drutva su meusobno povezani. Odnos izmeu ekonomije i sociologije mogue je analizirati u okviru ekonomske sociologije. Kada govorimo o ekonomskoj sociologiji moramo napomenuti da ona ima iste ciljeve kao i ekonomska nauka. Sutina jeste u tome da ekonomska sociologija nastoji prevazii neka bitna ogranienja obje discipline kominacijom razliitih primjenjenih sociolokih teorija i empirijskih istraivanja, ekonomska analiza povezuje ekonomsku i druge vrste analize koje su vane za savremeni drutveni ivot. Zadnjih godina ekonomska socilogija opisuje i analizira uspjehe i neuspjehe globalizacije. Naime u vremenu globalizacije ekonomski problemi se ne tiu samo ekonomije nego i cijelog drutva, ovdje uviamo ponovo znaaj ekonomske sociologije koja povezuje pojam ekonomije i drutva. Ranije se ekonomiji prigovaralo to u svojim istraivanjima zanemaruje drutvo i sociologiju ali to je otklonjeno ekonomskom socilogijom. Te ovdje vidimo da su sve nauke meusobno povezane.5.Predmeti ostalih znanostiSve nauke moemo podjeliti na prirodne i drutvene nauke. Sociologija je drutvena nauka. Sve nauke i prirodne i drutvene imaju odreeni predmet prouavanja. Sociologija je integralna nauka, zbog irine i obuhvatnosti predmeta moemo rei da je sociologija temeljna nauka. Pored sociologije i druge drutvene nauke se bave prouavanjem drutva kao to su ekonomija, politika itd. Odnos izmeu sociologije i drugih nauka je predmet mnogih diskusija. U toku obrazovanja izuavamo pored socilogije i druge znanosti te usporeujemo ih sa sociologijom, a to su:Sociologija i ekonomija povezuje pojam sociologije i ekonomske nauke, te ekonomska sociologija ima iste ciljeve kao i ekonomija ali u svojim istraivanjima uzima u obzir i pojam drutvo.Sociologija i psihologija Socijalna psihologija je grana psihologije koja, empirijska disciplina koja prouava ponaanje pojedinanih ljudskih bia u drutvenom kontekstu sa naglaskom na psiholoke procese koji se odvijaju u njihovim srcima.Sociologija i filozofija Sociologija se razvila iz bogatog naslijea koje joj je ostavila filozofija. Ove dvije nauke su meusobno povezane. Stalna tema i filozofa i sociologa je sudbina ovjeka i drutva. Karakteristika filozofije od poetka je bila u tome to je nastojala odgonetnuti poloaj ovjeka u tom svijetu, drutvu.Sociologija i antropologija Sociologija je blisko povezana sa antropologijom jer su sva antropoloka istraivanja usmjerena na spoznaju ovjeka. Budui da se sociologija bavi izuavanjem drutva koje ine ljudska bia, a ne recimo mravi, veza je, bar to se tie predmeta istraivanja vie nego oita.6. NeizvjesnostModerna socioloka misao je opsjednuta stalnom napetou izmeu nasljea klasine sociologije i potreba svijeta ranog 21. stoljea, gdje su neizvjesnost, fluidnost i fleksibilnost zamijenili pouzdanost i izvjesnost KST. Neizvjesnost moemo definisati kao jednaku mogunost nastanka jednog ili vie odreenog dogaaja. Pojam neizvjesnost se povezuje i sa pojmom rizik, gdje i neizvjesnost i rizik zajedno predstavljaju mogunost nastanka raznih povoljnih i nepovoljnih dogaaja koji e uticati na drutvo i pojedince. Pojam neizvjesnosti i rizika je udomaen u ekonomiji gdje je poslovanje u turbulentnom okrueno isprepleteno neizvjesnou i rizikom.

RELIGIJA I SEKULARIZACIJA( Poznati socioolog Bebrger,koji je veinu svoga znanstvenog rada posvetio razvijanju teorije sekularizacije relativno nedavno je odstupio od veine svojih predhodnih stavova.Osnovni argument bio je da sekularizacije i modernitet idu ruku pod ruku.Sa vie modernizma dolazi vie sekularizacije. To nije besmislena teorija,postoje neki dokazi za tu tvrdnju.Vei dio svijeta danas nije sekularan nego religijski).

25.pitanje.STARA I NOVA ZNANOST(Za razliku od stare znanosti ije su sastavnice bile odvojenost, ralanjivanje, redukcija, za novu znanost karakteristina je ukljuenost, obnovljivosst, integracija i interdisciplinarnost.)

7. Pluralistika teorija?Politiki ivot utoliko je takmienje suparnikih interesa, a izbori su najznaajnije oitovanje tog takmienja. Dravom, prema pluralistima ne dominira neki pojedinani interes, nego se oan prema interesima odnosi neutralno. Iako su ove teorije naelno optimistine neki autori smatraju da je moderna pluralisitka drava preoptereena ili da njome nije mogue vladati.

12. Globalizacija?Globalizacija je razotkrila ogranienja tradicionalnih teorija koje su drustvo izjednacavale sa nacionalnom drzavom. Kako bi izbjegli tu poteskocu, neki su marksisti zamijenili termin drustvo terminom drustvena formacija. Korisnije je sociologiju tumaiti kao analizu drustvenog, koje moze biti obraeno na bilo kojoj razini (npr. na razini dva pojedinca, drustvene supine i sl.).

14. Rizicno drustvo?Urlich Beck pokazuje da je konfrontiranje prirode i drustva epistemoloski konstrukt XIX stoljeca. To konfrontiraje sluzilo je dvostrukoj namjeni: da ovlada prirodomi je ignorira. Priroda je podrustvljena, potinjena i iskoristena. Vlada oskudica u izobilju. Unitavanje prirode drustveno je uslovljeno. Rizicno drustvo donosi nove forme zivota koje se preplicu sa novi posljedicama razbuktale modernosti. Te posljedice pogaaju sve ljude.

20. Fundamentalna istrazivanja i distinkcija?Fundamentalna istrazivanja su ona koja poveavaju opi fond znanstvenih inejnica i znanja, koja definiraju nove oblasti ljudskih interesovanja i saznanja, ali kja nemaju ili ne moraju imati neposrednig praktinih odmah primjenjivih rezultata. Fundamentalna distinkcija u metodologiji je ona izmeu kvantitativnih i kvalitativnih istrazivanja. Obje metode nastoje opisati, objasniti, analizirati interpretirati kompleksnu stvarnost, u sluaju drutvenih znanosti, socijalnu stvarnost. Radi se o dva pristupa koji su komplementarni.

21. Kvantitativna i kvalitativna istraivanja?Kvantitativna istraivanja oslonejna su na pozitivizam. Pozitivizam je jedan od pristupa i filozofiji i znanostima kojeg obiljezava zahtjev da predmet znanosti mogu biti smao objekti koje se moe opaati o kojima se doznaje neposrednim iskustvom. Kvalitativnim straivanjima ne mozemo pristupiti polazeci od kvalitativnih istrazivackih metoda i tehnika. Kvalitativna istraivanja ukljucuju subjekte u svom povijesnom i socijalnom kontekstu nastojeci razumjeti i interpretirati smisao ili znaenje njihovih radnji, dozivljaja i svakodnevnog iskustva. Kvalitativna istraivake studije ukljuuju razlicite teorijske strategije istrazivanja kao i metode prikupljanja i analize empirijskog materijala .

22. Homogenizacija kulture?Kulturna homogenizacija ima dva oblika:- homogeniziranje kulture (razina drutva)- homogeniziranje kulture (globalna razina). Edward Said kulturu razumije u veoma sirokom smislu, ali je ipak moguce prepoznati jednu glavnu liniju njegove argumentacije. On svoje glediste obrazlaze tako sto povezuje kulturu, moc i hegemoniju.

8. ParadigmaDefinicija pojma Paradigma glasi: Skup iskustava, informacija, uvjerenja i sistema koje posjeduje ovjek i koje imaju za cilj da nacrtaju smjernice kojima treba da se kree i odreuju njegov naina djelovanja u razliitim situacijama.9.Znanost naukaNauka oznacava organizacioni sistem ljudskog znanja steen i zabiljeen postepenim opaanjem procesa i pojava u prirodi i drutvu koji je obraen znanstveno prihvatljivim metodama10.Uloga teorijeUloga teorija je socioloka studija uloge razvoja, odnosi s objanjenjem koje sile uzrokuju ljudi da razviju oekivanja svojih vlastitih i tuih ponaanja.Prema sociologu Bruce Biddle (1986), pet glavnih modela ulogu teorije su:Funkcionalna ulogaSimboliki interakcionistStrukturne uloge teorijeOrganizacijska uloga teorijeKognitivna uloga teorije11.Ekonomski redukcionizam, funkcionizamRedukcionizam podrazumjeva smanjenje interakcije izmedju pojedninih pojava i elemenata. Ekonomski redukcionizam je smanjenje kompletne ekonomske aktivnosti.Funkcionalizam promatra drutvo kao jedan sustav, tj. kao niz meusobno povezanih dijelova koji zajedno tvore cjelinu. Ekonomski funkcionalizam predstavlja interakciju pojedinaca koji tvore ekonomski sistem i zadovoljavaju svoje potrebe na taj nacin.

13. TranzicijaTranzicija je prelaz iz tekuceg stanja u novo stanje. Tranzicije mogu biti razlicitog karaktera kao sto su politike, demografske, ekonomske itd. ali imaju za cilj odbacivanje starog i usvajanje novog sistema.15.Odrzivi razvojOdrzivi razvoj sadri ekonomske i drutvene komponente, i usko je povezan sa komponentom zatite okoline. Naime odrivi razvoj je dominantna filozofija koja zagovara zadovoljavanje potreba ljudi u sadanjosti ( ekonomska i drutvena komponenta ), s' tim da se ne ugrozi sposobnost buduih narataja da zadovolje svoje potrebe ( komponenta zatite okolia ).16.Industrijsko dobaIndustrijsko drutvo se pojavljuje tek sa razvojem modernog kapitalizma. Odnosi se na drutva u kojima je industrijski nacin proizvodnje-industrijalizacija-najznaajnije obiljeje. Industrijalizacija predstavlja pojavu mainske proizvodnje, koja se zasniva na upotrebi materijalnih ili neivih izvora energije sa visokom standardizacijom i specijalizacijom.17.Metode istraivanjaMetode istraivanja predstavljaju strukturirane i unaprijed osmiljene nacine kako doci do saznanja, odgovora i rjeenja za odreeno interesno podruje.Imamo sljedee metode istrazivanja:Metoda deskripcije / Metoda klasifikacije / Metoda kompilacije / metoda modeliranja / statistika metoda / metoda uzoraka / komparativna metoda / povjesna metoda / metoda idealnih tipova i mnoge druge metode18.Dvostruka hermeneutika GidensAntony Gidens tvrdi da postoje bitne razlike izmeu prirodnih i drutvenih nauka. Naime u prirodnim naukama nam je cilje da shvatimo neko kretanje u prirode i da to teoretiziramo i razumijemo, ali "priroda" ne zeli da razumije nas, te tu nastaje jednostruka hermeneutika ( jednostrano razumijevanje ). Sa druge strane imamo drutvene nauke u kome se proucavaju specifina kretanja u drutvu ( meu ljudima ) kako bi ih definisali i razumjeli, a buduci da su ljudi razumna bica oni ce nasa saznanja usvajati i pokusati da promjene svoje ponasanje te ovdje imao dvostruku hermeneutiku ( obostrano razumijevanje)19.Drutvo znanjaDrutvo znanja je ono drutvo koje stvara, iri i upotrebljava to znanje za dobrobit cjelokupnog drutva. Drutvo znanja moemo definisati kao drutvo koje se gradi na osnovu znanja koje se koristi za proizvodnju i upravljanje. Za drutvo znanja je veoma bitan postojanje intelektualnog kapitala, koji predstavlja ukupno znanje odreene teritorijalne,administrativne, poslovne jedinice, koje se koristi za postizanje odreenih ciljeva.

24. Studentski pokreti 1968.godKrajem 60-ih godina, predstavnici kritike teorije drutva su kritizirali dominantne stilove ivota koje je stvorila kulturna industrija kapitalistikog drutva. Ta kritika je pojaana studentskim pokretima, demonstracijama i sukobima 1967. i '68. god. Studenti su protestirali zbog neiskrenog ivljenja, nedostatka slobode, nejednakosti izmeu razvijenih i nerazvijenih zemalja i mnogih dr stvari. Traili su vie slobode, jednakosti i demokratije.

25. Medicinska sociologijaPojava novih bolesti i pandemija, kao i opi porast zanimanja za ljudsko zdravlje, doveo je do novog vala u razvoju medicinske sociologije. I druge drutvene nauke, poput ekonomskih teorija odrivog razvoja, uvaavaju nove zdravstvene rizike. Nauke sve vie tretiraju nove rizike kao globalnu situaciju koja se tie svih ljudi. Sociologija analitiki i korektivno reaguje na nove globalne izazove u mnogim aspektima drutvenog ivota savremenog ovjeka.

25. Socijalna epistemologijaMoe se definirati kao konceptualnoo ili normativno istraivanje o drutvenim dimenzijama znajnja. Ona prouava utjecaj drutvenih odnosa, interesa, uloga i institucija to nazivamo socijalnim uslovima na konceptualne i normativne uslove znanja.26. Multikulturna epistomolgijaMultikulturizam je pojam koji nema jednoznano odreenje. Multikulturizam posjeduje osobine jednog snanog pokreta ideja utemeljenog na teorijskom skupu ideja koji mu slui kao konceptualna osnova i kao intelktualna legitimacija. Multikulturizam ilustrira duboke promjene koje s ezbivaju u postindustrijskom drutvu( vrijednost drutvenokulturinih inilaca znaaj koritenja termina u drutvenim okvirima dovod eu pitanje tradicionalne politike okvire javnog ivota i otvraaju put prema multikulturalnom prostoru.)27.Homo economicusuMetodoloki individualizam je uenej koje polazi od pretpostvake da se sva sociloka objanjenja mogu svesti na pojedinca. Metodoloki individualizam je najdue i najdosljednije prisutan u ekonomici gdje se itava teorijska zgrada zasniva na neoklasinom aksiomu o homo economicusu(racionalni pojedinac koji tei maksimizirati vlastite dobitke).28. Odnos znanja i informacijaInformacija je ono to se uzvisuje, informacija postaje predmet nae panje. Prema novom razmiljanju evolucija informacije jednaka je evoluciji ivota. S novim uzvienim statusom informacija ak i samo znanje gubi svoje znaenje i sve je vie sadrano u kategorji informacije. Dans biti obrazovan i biti informiran dobivaju prakitki isto znaenje. Promjenom znaenja znanja tako da znati postaje isto kao i informiran zasiujemo znanje privremenou biti informiran znai biti svjestan uvjeta koji se mijenjaju. Informiranost znai stalno auririanje. To je stalni proces predvianja promjena u okoliu i prilagodbe na njih.

29. Sociologija ishraneSociologija ishrane recimo prouava kkao je tokom povijesti ishrana bila razliita. ovjek je koristio oko 7 hiljada vrsta biljaka. Postoji prostorni i vremenski pristup hrani. Arhajski ovjek je poznavao samo sirovu hranu, s kontrolom vatre peenu, a s proizvodnjom posua kuihanu hranu. Sve do konstruiranja i upotrebe savremenih prijevoznih sredstava i komunikacije, dominirala je lokalna proizvedena hrana. Industrijalizacija a naroito globalizacija prekida prostornu i vremensku ovisnost i determiniranost hrane.