1

BALANICLARIN BALANICINDA

Mqdds Kitabaaraq, birinci kitabn birincifslind, birinci stird grrk ki, burada n bizim gnahlarmz urunda ln Msih haqqnda, n d Onun llrdn dirilmsi v ya kinci Glii haqqnda bir sz deyilir.Burada llrin vziyyti v ya mhkm gn, htta yeddinci gn olan nb haqqnda da xatrladlmr.

Mqdds Kitabn ilk szlri btn yuxarda sadalananlar haqqnda he n demir, nki bu qidlr v onlarla bal olan hqiqtlr Mqdds Kitabn ilk szlrini haqqnda dandndan, mhz Balancda Allah gy v yeri yaratd szlrindn ayrca mna ksb etmzdi.

Yaradl Yazlarn sas hqiqtidir. Btn digr Mqdds kitab tlimlri tcssm, armx, kinci Gli v digr qidlr dnyamzn Rbb trfindn yaradlmas hqiqtin saslanr.

Buna gr d yaranma mvzusu yalnz Mqdds Kitabn ilk shiflrind deyil, hminin Musann be kitabnda, peymbrlrin kitablarnda, Mzmurlarda, Mjdlrd, Hvarilrin mktublarnda, Hvarilrin lrind v Vhyd tsvir edilmidir. Qeyd etmk lazmdr ki, demk olar btn hallarda teoloji kontekst bu hqiqtin hrfi mnada baa dlmsini tlb edir.

Ms, Paul yazrd ki, Lakin Admdn Musaya qdr lm hamya, htta Admin mri pozmasna bnzr bir gnah etmynlr d hkmranlq etdi. Adm o glck nsann vvlcdn gstriln tsviri idi (Rom.5:14). Paul hrfi mnada Admi hrfi mnada sa il el-bel balamr.

2

Romallara gndriin beinci fslinin kontekstinin z bu halqan hrfi mnada baa ddymz sas qid olan Xilas plan il birldirir: biz gnahkar varlqlarq ki, bizi ya bdi lm, yaxud da bdi hyat gzlyir szn sl mnasnda!

sa z Yaradl kitabnn birinci v ikinci fslindn sitat gtirirdi: sa cavab verib dedi: Oxumamsnz ki, Yaradan balancdan onlar kii v qadn olaraq yaratd v dedi: Buna gr d kii ata-anasn trk edib arvadna qovuacaq v ikisi bir bdn olacaq? Artq onlar iki deyil, bir bdndir (Mat.19:4-6). gr sa yaradl hrfi mnada qbul edirdis onu baqa cr qbul etmk bizim trfimizdn n qdr alszlq olard!

El bizim admz yeddinci gnn adventistlri bilavasit hrfi olaraq yeddi gnlk yaradla iar edir. Baxmayaraq ki, bzilri bizim ilahiyyata tkaml nzriyysini daxil etmk istyir, yeddinci gnn adventistlri bilir ki, bu mmkn deyil, nki bu, inandmz hr eyi mhv etmk demk olard. Yeddinci gnn darvinisti yeddinci gnn adventisti deyil v ola da bilmz.

Bu rbn drslri Yaradl kitabnn birinci v ikinci fsillrind tqdim edilmi yaranma haqqnda qidnin aradrlmasna, hminin bu qidnin xlaq, gnah, nigah, idaretm v s. daxil olmaqla bir sra digr fikirlrimizl qarlql laqsin hsr olunmudur. Yaradl haqqnda hekaytin hrfi mnada qbul edilmsini vurulamaqla yana, vsaitd bir daha Mqdds Kitabn sas mjdsinin yaranmas haqqnda tarixi hqiqt saslanmas gstrilck.

Ms, Mjdni gtrk. Tkaml modelin gr Rbbtbii seim adlanan dhtli, arl qtl siklinin nticsind yaranm,

3

inkiaf etmi insanabnzr meymun cildind zhur edir ki, sonuncu dmni, lm yox etsin (1-ci Kor 15:26-ya bax). Lakin gr lm insan yaratmas n Allahn sediyi sullardan biridirs, o nec dmn ola bilr? Ax gr Rbb tkamldn istifad etsydi, o zaman ne dz gzn insan, heydelberq insan v neandertaldan istifad etmli olard ki, nhayt Onun surtin uyun adam (urlu adam) alsn. gr dorudan da tkaml prosesi gedibs, onda sa glib ki, insaniyyti Allahn bizi yaratmaq n istifad etdiyi prosesdn xilas etsin.

Burda biz gr bilrik ki, Mqdds Kitabdak hqiqtlrin Mqdds Kitabdan olmayan baxlarla qardrlmas mntiqi cfngiyyat yaradr v smimi hqiqt axtarcsn bu msl narahat etmlidir. Bu rbn drslrini yrnrkn yaranmann hrfi mnada yeddi gn yaranmas haqqnda hqiqtin inandmz hr ey n vacib hmiyyt ksb etdiyini v bu msld gztin bizi biz elyn hr eyd gzt apardn grcyik.

L.Ceyms Qibson Yer haqqnda elmi tdqiqat institunun (www.grisda.org)direktoru (Loma Linda, Kaliforniya), yaranma v elm arasnda laq mvzusunda bir sra mqallrin mllifidir.

4

Drs 1 29 dekabr4 yanvar

SA GYN V YERIN YARADICISI

Tdqiqat n Mqdds Kitabaylri:Yar. 1:1; br. 11:3; Zb. 19:35; Yh1:13, 14; Kol. 1:15, 16; Yh.2:711.

Yadda saxlanacaq ay: Balancda Allah gylri v yeri yaratd (Yar. 1:1).

stniln ya onun zndn daha byk olan trfindn

yaradlmdr. Bellikl, yalnz Kainatdan daha byk olan xs Kainat yarada bilrdi. Bu xs Mqdds Kitabn shiflrind biz alan Allah, scd v xidmt etdiyimiz Allahdr, zira hr eydn d lav O bizim Yaradcmzdr.

Kainat yaradan v milyardlarla qalaktikalar btn kosmik fzada toxuyan Allah bizim aramzda insan kimi yaamaq v daha da tccbls odur ki, bizim gnahlarmza gr cza kmk n Yer zrin gln Allahdr.

Bzn n is doru olmas n hddn artq yax olan bir ey haqqnda eidirik. Lakin gnahkar, qddar dnyada yaayan, gnahkar insanlar olan bizlr n Yaradcmzn mhbbtinin o qdr byk olmasnn haqqnda mczli hqiqti drk etmkdn byk n ola bilr ki, O, Msihin xsind glib O

zn bizim hr birimizl qrlmaz tellrl balamdr?

5

Bu mczli hqiqtin cavabnda bizim hyatmz nec olmaldr?

Bazar gn 30 dekabr

BALANICDA

Balancda Allah gylri v yeri yaratd (Yar. 1:1). Bu sad ayd oxlu drin hqiqtlr vardr. Daha tannm

olanlardan biri odur ki, Kainatn balanc var. Bu ideya bu gn biz xsusil radikal grnms d, o, yaradlmlarn daima mvcud olmas haqqndak mhur fikr ziddir. XX sr qdr guya nticsind hyatn meydana xd byk partlay nzriyysi geni yaylana kimi Kainatn balanc olmas ideyas ham trfindn qbul edilmirdi. Buna qdr bir ox insanlar inanrdlar ki, o, hmi mvcud idi. Onlar Kainatn yaradlmas konsepsiyasn qbul etmirdilr, nki bu, Yaradc xsin mvcudluunu ehtimal edirdi. (Faktiki olaraq byk partlay ad Kainatn yaranmas haqqnda tsvvr tqlid etmk mqsdini dayrd). Lakin Kainatn balancnn olmasnn xeyrin hadt o qdr gcl oldu ki, demk olar ki, btn alimlr hr halda hal hazrda bununla razlablar (htta bir zamanlar dyimz hesab ediln elmi baxlar tez-tez dyiir v ya inkar edilirdi). br 11:3- oxuyun. Burada Allah v Kainatn yaranmas haqda n deyilir? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________

6

Yar 1:1-d olduu kimi, br 11:3-d d hazrda olan biliklrl izah ed bilmdiyimiz bir ox sirlr grrk. Bununla bel bu ay hqiqtn gstrir ki, Kainat vvllr mvcud olan madddn yaranmamdr. Kainat Allahn Sznn gc il yaranmdr; yni madd d, enerji d Allahn gc il mvcud olmudur.

He ndn yaranman latn termini ex nihilo (he ndn) il ifad edirlr. Biz deyirik ki, insanlar bir ox mxtlif eylr yaratmlar, lakin insanlar he ndn yarada bilmzlr. Biz vvllr mvcud olan nyins formasn dyi bilrik, lakin ex nihilo yaratmaa qadir deyilik. Yalnz Allahn ilahi qvvsi buna qadirdir. Bu, Allahla insanlar arasnda bizim mvcudluumuzun Yaradcdan asl olduunu xatrladan n hmiyytli frqlrdn biridir.

Faktiki olaraq Yar. 1:1-dki yaratd feli sasn Allahn yaradc faliyytin aid ttbiq ediln ibrani dilindki bir kkl szdn glir. Yalnz Allah bel yarada bilr, insanlarn is buna gc atmaz (hminin Rom. 4:17-y baxn).

N n z yaratdqlarndan lav (onun zrind v ondan xaricd) mvcud olan qeyri-tbii Yaradcnn varl yaradln yegan mntiqi izahdr? nb gn drsd cavabnz bln.

Bazar ertsi 31 dekabr

GYLR VZ EDIR

Gylr Allahn zmtini byan edir, Gy qbbsi llrinin iini elan edir. Hr gn ertsi gn nql edir,

7

Hr gec o biri gecy bilik verir. Onlarn n nitqi, n d szlri var, Onlarn sslri eidilmir (Mz19:35, hminin Rom.1:19, 20- baxn). Bu aylrin doruluuna min oldunuzmu? Masir elm Yaradc Allahn gcn v mdrikliyini daha da qiymtlndirmkd biz nec kmk edir?

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Hr bir tsis edilmi varlq hyat saxlamaq iqditarnda

deyil. Bundan da lav, grnr ki, dnya xsusi olaraq onda hyata uyunladrlmal idi. Birincisi, istniln maddnin tikinti krpiclri atomlar sx maddi obyektlrin yaradlmas n kifayt qdr davaml olmaldr. Atomlarn ball onun hissciklrini bir yerd saxlayan qvvdn asldr. Atomlarda bir-birini clb edn v itlyn ykl zrrciklr var. Clbetm v itlm qvvlri dqiq tarazladrlmaldr. Clbetm daha gcl olsayd, o zaman yalnz iri atomlar formalaard v hidrogen olmazd. Hidrogensiz su olmazd v demli hyat z d olmazd. tlmnin gc stnlk tkil etsydi, o zaman yalnz hidrogen kimi kiik atomlar formalaard v karbonla oksigen olmazd. Oksigensiz su olmazd v hyat olmazd. Karbon da biz mlum olduu kimi hyatn btn formalarnda ox vacibdir.

Atomlar yalnz mhkm olmal deyil, hminin bir-biri il qarlql laqy qadir olmaldr ki, oxlu sayda mxtlif kimyvi strukturlar formaladrsn. Hyat n vacib olan kimyvi reaksiyalarn getmsi n molekullar bir-biri il

8

balayan qvvlrl molekullar ayrmaa lazm olan vacib olan enerji arasnda balans saxlanmaldr.

Dnyamzn onda hyat n bu cr heyrtli hazrl alimlrin heyrtin sbb olur v onlarn oxunu dnyann urlu xs trfindn yaranmasn etiraf etmy mcbur edir.

Dnya hminin onda hyatn mvcudluu n mdrik hazrlanmal idi. Hrartlrin diapazonu hyatla uyunlamal idi, ona gr d Gn qdr msaf, dvretm srti v Yerin atmosferinin trkibi hr ey dqiq balansladrlmaldr. Bu dnyann bir ox baqa trkib hisslri d dqiq dnlmli idi. Hqiqtn d Allahn mdrikliyi yaratd hr eyd grnr.

rnb axam 1 yanvar

ONUN SZNN GC

Yer. 51:15, 16 v Mz. 33:6, 9-u oxuyun. Yaranma haqqnda bhs edn bu aylrd mdriklikdn baqa Allahn hans xsusiyyti xatrladlr? Bu keyfiyyt yaradlda nec ifad edilmidir? Bu hqiqtin bu gn bizim n hmiyyti nddir? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Allahn mhz nec yaratdn dqiq bilmsk d, biz

deyilmidir ki, O bunu z mhtm sz il etmidir. Kainatn btn enerjisi Allahn szndn ml glmidir. Bizim vsaitlrimizin btn enerjisi Allahn gcndn glmidir. Kainatdak cazibnin btn gc, z orbitind

9

hrkt edn hr bir ulduz v hr bir qara nqt Allahn gcnn nticsidir.

Ola bilr ki, byk miqdarda enerji atomun znd yerlir. Biz kiik miqdarda maddnin byk enerjiy evrildiyi atom bombasnn gcn heyrtlnirik . Eyni zamanda alimlr ahidlik edir ki, hr bir madd enerjiy malikdir. gr kiik miqdarda madd atom bombasna bu qdr enerji ver bilirs, btn Yerin materiyasnda n qdr enerjinin olmas haqda dnn! Lakin bu, Kainatn materiyasnda saxlanan enerji il mqayisd he ndir. ndi is Kainat yaradan Allahn gcnn byklyn tsvir edin.

Bir ox alimlr hesab edir ki, yaradlda Allah tbit qanunlarnn rcivsi il mhdudlar, lakin bel bax Mqdds Kitaba uyun deyil. Allah tbii qanunla mhdudlamr; ksin onu Allah qoymudur. Allahn gc hmi bizim tbit qanunlar adlandrdmz model uyun hrkt etmir.

Ms sas tbit qanunlarndan biri maddnin v enerjinin saxlanmas qanunudur. Bu qanun tsdiq edir ki, Kainatda maddnin v enerjinin miqdar dyimz qalr. Lakin gr bu qanun pozulmaz olsayd, kainat he ndn nec yarana bilrdi? Allahn yaradc sz elmin qanunlar il bal deyil. Allah btn yaratdqlar zrind padahlq edir v z iradsini yerin yetirmkd azaddr.

Mmkn drcd Kainatn llrini tsvvr etmy aln. Btn bunlarn yaranmas n lazm olan inanlmaz gc haqqnda dnn. Hminin fikirlin ki, bel qvvy malik olan Allah bizi sevir, htta bizim n lmdr. Bu byk hqiqtd sakitlik tapma nec yrn bilrik?

10

rnb 2 yanvar

SA - YARADICIDIR

Yh.1:13, 14; Kol. 1:15, 16; br. 1:1, 2-ni oxuyun. hdi Cdidin mlliflri kimi Yaradc kimi myynldirirlr? Bu sizin n n demkdir? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Yhya sa haqqnda Klam (Loqos) kimi danr v Onu

Allaha brabr hesab edir. sa vasitsil hr ey yaranmdr. Yhyann gnlrind adtn loqos sz yaradc prinsipi gstrmk n istifad edilirdi. Yhyann oxucular yaradc prinsip v ya yaradc kimi loqos sz il tan idilr. Yhya san hqiqi Yaradc kimi gstrrk onlara tan olan bu konsepsiyan saya ttbiq edir. nsan klin girmi, bizim aramzda yaam sa, Loqos yalnz balancda deyil, hminin Kainatn Yaradcs olub. Bu o demkdir ki, Yar. 1:1 aysini biz bel oxuya bilrik: Balancda sa gy v yeri yaratd.

Kolosselilr gndriin 1-ci fslind Paulun szlri sa Msihi Yaradc kimi qbul edrkn Yhyann szlri il tsdiqlnir. Hr ey Onun trfindn yaradlmdr. Paul sann daha iki xsusiyytini lav edir. Birincisi, O, grnmz Allahn surtidir. Gnahkar vziyytimizd biz Ata Allah gr bilmrik, lakin san gr bilrik. Allahn nec olduunu bilmk istyiriks, sann hyatn yrn bilrik (Yh.14:9).kincisi Pavel san btn yaradl zrind ilk doulan adlandrr (Kol. 1:15).Bu

11

kontekstd doulan sz mnni deyil, statusu gstrir. lkin doulan ailnin byy v mlakn varisidir. sa o mnada ilkin idi ki, hm Yaradc kimi, hm d insan cildin girmsin gr insan ailsinin qanuni Basdr. sa yaranmamd, bdiyytdn, O, Ata il bir idi.

br 1:1,2 aylri Kolosselilr gndridn olan hissdki fikri tkrar edir. sa hr eyin Varisidir, dnya Onun trfindn yaradlmdr. Bundan baqa, O, Atann tbitini dqiq ar ki, bu da bir daha sann Allahn surti olmasna hadt edir.

Allahn nec olmas sualna n cavab verrdiniz? Cavabnz ny saslanacaq?

Cm axam 3 yanvar

YARADICI ARAMIZDADIR

Yh. 2:711; 6:813; 9:134- oxuyun. Bu aylr Allahn yaradclq gc haqqnda n deyir? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Bu mczlrdn hr biri Allahn yaratd maddi dnyadan

stn olan gcn grmy kmk edir. Ms. suyu drhal raba evirmk n hans kimyvi

reaksiya tlb olunard? Biz mlum olanlardan he biri. Dorudan da Allahn bel mllri hr halda biz mlum olan tbit qanunlarndan knara xr.

Balq v rkl olan mczd sa be rk v iki kiik balq gtrb onlar o qdr artrd ki, oxlu sayda insann yeyib doymas n bs etdi v htta qalqlardan 12 sbt

12

doldurdular. Btn yemk atom v molekullardan ibart idi. Axrda sa xalq yedirmy balayandan daha ox atom v molekullar qalmd.gr Allahn qeyri-tbii mdaxilsi nticsind deyildis, onda lav molekullar haradan meydana xd?

Daha sonra kor insan fa tapanda onda hans fiziki dyiikliklr getdi? Gnc kor doulmudu, ona gr d onun beyni he vaxt gzl grm siniri vasitsil gndriln obrazlar formaladrmamd. Demli, daxil olan informasiyan ilmk, obrazlar formaladrmaq v onlarn mnasn interpretasiya etmk n beyni dyiilmli idi. Bundan lav onun gzlrind d n is atmamazlq var idi. Ola bilsin ki, onun DNT-sind olan dyiikliklr nticsind bzi fotoreseptor molekullar zdlnmidi. Yaxud da, ola bilsin ki, dou zaman gzn hisslrini tor qiasn, grm sinirini, blluru v s. idar edn genlrd bzi dyiikliklr getmidi. Blk d gzlr dzgn ilmy mane olan hanssa mexaniki zdlnm ba vermidi.

Bu gncin kor olmasnn sbblri hr n olsa da, sann szlri funksional reseptorlar, neyron laqlri v beyin hceyrlri yaradaraq lazmi yerlrd molekullar yaratd ki, gzdn ken iq obraz formaladrsn v insan vvl grmdiyi eylri tanya bilsin.

Mczlrin ba vermsi ladr, lakin inammz yalnz onlara saslandrsaq, thlk nd olar? nammz ny saslanmaldr?

13

Cm 4 yanvar GLCK ARADIRMALAR N:

Elm he vaxt yaradl izah ed bilmz. Hyat sirrini hans elm izah ed bilr? Allahn dnyan yaradarkn guya maddni yaratmad haqqnda nzriyy he bir sasa malik deyil. Dnyamz yaradarkn Allah vvllr mvcud olan madddn istifad etmdi. ksin, btn maddi v ruhi olanlar Allahn qarsnda Onun sz il mvcud oldu v Onun xsi mqsdi n yaradld. Gylr v onun btn ordusu, Yer v onda olan hr ey tkc Onun linin mhsulu deyil; tamamil hr ey Onun sz il mvcud oldu. (Yelena Uayt. badt n hadtcild 8, sh. 258, 259).

Allah yaradln mhz hans yolla hyata keirildiyini insanlara amayb. nsan elmi Ulu Tanrnn sirlrin daxil ola bilmz. Onun yaradc mhtmliyi Onun varl kimi latmazdr (Yelena Uayt Asaqallar v peymbrlr, sh. 113).

Mzakir n suallar:

Bazar gn n olan materialdak sonuncu sual drsd mzakir edin.

Elm antropoloji tsadf adlanan haldan danr (yunan dilind antropos insan demkdir). Shbt tbitd gclrin inanlmaz dqiq balansndan gedir ki, bu da insan hyatnn mvcudluunu mmkn edir. Lakin uyunglm szn mnasna diqqt yetirin. gr siz Allaha inanmrsnzsa, demk bu heyrtamiz uyunluqlar kor tsadf hesab edirsiniz. N n bu

14

uyunluqlarn Allahn yaradc gcnn nticsi olduuna inam sad tsadfdn daha dzgn izahdr?

Adm v Hvvan yaradan, z yaratdqlarnn lindn zab kib Qoltofada lcyini bil-bil onlar gzl bala hat edn Yaradcnn mhbbti haqqnda dnn. Onun he ny baxmadan yaratmaq qrar biz Onun mhbbti haqda n deyir?

Byk partlay nzriyysi il Yar. 1:1-d yazlm yaradln tarixini nec mqayis etmk olar? Allahn Sz il Kainatn meydana glmsini byk partlay kimi tsvir etmk olarm? Bu ideyada hans problem v ya tinliklri grrsnz? Xsusn d elmin n qdr dyikn olduu faktn nzr alaraq, bizim nzriyyni hanssa elmi nzriyy il balamaq n drcd dzgndr?

15

Drs 2 511 yanvar

DNYANIN YARANMASI

Tdqiqat n Mqdds Kitab aylri: Yar. 1:113; Ye. 45:18; 1 Yh.1:5; Vhy 22:5; 2 Kor 4:6; 2 Pet. 3:5; yyub 38:46. Yadda saxlanacaq ay: Gylri yaradan Rbb birc olan Allahdr! O, dnyan yaratd, ona qurulu verdi, Rbb dnyan qarmaqarq yaratmad, Onu yaamaq n qurdu. O deyir: Mn Rbbm, baqas yoxdur! (Ye. 45:18).

limlr dnyann onda canl varlqlarn yaamasna n qdr

uyun olmasna get ged daha da ox heyrtlnirlr. Bu tccbl deyil, nki niyyt v mqsd Yaradl 1-dn balayaraq Mqdds Kitabda z tsdiqini tapr. Qurulusuz v bo planetdn balayaraq, Allah ilk gnd yaamaq n dnyan yaratd, sonrak gnd is onu doldurdu. Bu hftnin drsi yaranma hftsinin ilk gn zrind cmlnmidir.

Bzi alimlr raz deyillr ki, Allah tbiti myyn mqsdl yaratmdr; onlar hesab edir ki, O, sadc maddi dnyaya z zlynd mvcud olmaa v onda olan tbii proseslr saysind inkiaf etmy imkan verdi. Bu, teistik tkamln mxtlif nvlrini tbli edn insanlar arasnda mumi qbul edilmi baxdr. Lakin bu cr ideyalar Yazlara

A

16

v bizim yaradl haqqndak anlaymza uyun deyil. Kainatn znn xsi iradsi yoxdur. Yaradl Allahdan ayr, srbst mvcud deyil, Allah onu seib ki, z mhbbtini onun zrin yadra bilsin.

BAZAR GN 6 yanvar

QURULUSUZ V BO

Balancda Allah gylri v yeri yaratd. Yer qurulusuz v bo idi. Drin sular zrind qaranlq var idi. Allahn Ruhu sularn zrind dolard (Yar. 1:1, 2). Bu aylr Rbb yerd hyat yaratmaa balayana qdr yer haqqnda n deyir? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Mqdds Kitab yaranmann tarixindn balayr, bu

hekayt is Allahn Yaradc olmasnn tsdiqindn balayr. Sonra Allahn hyat n hazrlamaa balad dnyann vziyytinin tsviri glir. Mqdds Kitabdak hekaytin balancnda planet artq mvcud idi, lakin o, qurulusuz, bo, qaranlq v su il rtlm idi. Sonrak aylr gstrir ki, Allah vvl dnyan yaamaq n yararl bir yer evirdi, sonra onu canl varlqlarla doldurdu. Burada yerin dalarnn v suyun n vaxt mvcud olmaa balad haqda danlmr, yalnz mlumat verilir ki, dnya vvlc hyat n yararl deyildi. Dnya yalnz Allahn faliyyti saysind yaamaa yararl oldu.

17

Ye. 45:18 biz Allahn yaranma zaman niyyti haqqnda biz n deyir? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Yer yeni yarananda hyat n yararsz idi. Mqdds Kitab dalarn, suyun yaranmas il traf mhitin, canl varlqlarn yaranmasl arasnda n qdr vaxt kediyini demir. Bzi tdqiqatlar hesab edir ki, bu drhal ba ver bilrdi; digrlri ehtimal edir ki, biri il o biri arasnda ox vaxt kemidi. Hqiqt bundadr ki, biz bunu bilmirik v bu mlumat bizim n o qdr d byk hmiyyt ksb etmir. Nec olsa da, Allah Yeri yaradb, sonra lazm bilnd yaay n lverili olan traf mhiti yaradb. Vacib olan odur ki, vvllr mvcud olan madddn asl olmayan Rbb bu madddn istifad etdi, baxmayaraq ki, z ilkin vziyytind toxu vavoxu (qurulusuz v bo) idi. Sonra z sznn gc il bizim yaayn yararl olan dnyamz yaratd.

BAZAR ERTSI 7 yanvar

QOY IIQ OLSUN

Allah dedi: Qoy iq olsun. q oldu.Allah grd ki, iq yaxdr. Sonra O, i qaranlqdan ayrd. Allah i gndz, qaranl is gec adlandrd. Axam oldu, shr ald; bu, birinci gn idi (Yar. 1:35). Bu aylr yaradln birinci gn haqqnda biz n deyir?

18

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Bu blmdn bir sra ntic xarmaq olar. Birincisi, iq Allahln mrin cavab olaraq yarand. Allah

z sz vasitsil yaranma prosesini smrli idar edir. kincisi, iq yax idi. Bel bir sual meydana xr ki,

ny gr burada Allahn i grmsi haqda mlumat verilir; mgr kims Allahn hr eyi grmsin bh edir? Burada qeyd edilir ki, Allahn yaratd iq htta Onun z gzlrind d yax idi. Biz bilirik ki, iq yaxdr, nki Allah onu mhz bel qiymtlndirib.

Sonra Allah i qaranlqdan ayrd. Allah iq v qaranl idar edir v onlar Onun faliyytin v idrakna tsir etmir (Zb. 139:12-y bax). Allah zamann iql v qaranlq ksiklrini uyun olaraq gndz v gec adlandrd. Onun zaman ksiklrin ad vermy hququ var, nki zaman z yaradb. Zamann Aas olaraq Allah onunla mhdudlamr.Hmin bu zaman Ondan asldr.

Bu blmdki daha bir fikir ondan ibartdir ki, qaranlq v iql dvrlr tsis edildi ki, bunlar ikisi bir yerd gn (sutkan) tkil edirdilr. Yaranmann tarixind gnn hmiyyti haqda ox yazlmdr. Sonra bu msly qaydacaq, amma hr halda qeyd edirik ki, birinci gn bu gnk kimi qaranlq v iql dvrlrdn ibart idi.

mumiyytl iq Allahn hzurunun vzedilmz atributudur. Ehtimal etmk lazm deyil ki, iq yaradln birinci gn yaranmdr, ax Allah Yerin yaranmasna qdr d mvcud idi, Onun hzuru is hmi iqla baldr

19

(1Yh.1:5; Vhy 22:5).Sadc olaraq yaradl zaman n vaxtsa qaranlq olan planet iq verilmidi.

Yaranma haqqnda hekaytd Gn meydana xana qdr gndz v gec nec mvcud ola bilrdi? Musa gn v gn i arasndak qarlql laqni dqiq bilirdi. Lakin bu akar biliy baxmayaraq, o, birinci gn iq v qaranlq haqqnda bel yazmd. Grnr ki, Allah ona indi biz aydn olmayan yaradl haqqnda xsusi bilik vermidi ki,bu biliyi tbiti yrnrkn ld etmk mmkn deyil. N n yaradln bzi aspektlrinin sirr kimi qalmasna tccblnmli deyilik?

RNB AXAMI 8 yanvar

GYN YARADILMASI

Sonra Allah dedi: Qoy sularn arasnda bir qbb olsun v sular bir-birindn ayrsn. Allah qbbni dzltdi v qbbnin altndak sular onun stndki sulardan ayrd. Bel d oldu. Allah qbbni gy adlandrd. Axam oldu, shr ald; bu, ikinci gn idi (Yar. 1:68).

Allah gy qbbsini yaratd, ona mxtlif funksiyalar verdi v onu gy adlandrd. Gy aada olan suyu yuxarda olan sudan ayrmal idi. Bu gn gy szn tlffz edrkn biz slind bu anlay altnda bizim traf mhitin bir hisssi olan atmosferi v bizim atmosferdn knarda olan Gnin, Ayn v ulduzlarn yerldiyi fzan nzrd tuturuq.

Bel mlum olur ki,atmosfer yaradln ikinci gn yaranan gyn bir hisssidir. Atmosfer suya yuxar qalxmaq imkan verir; su buxarlanb, atmosfer daxil olub v bellikl

20

d Yerd istniln yer ged bilir. Sonra o yenidn ya Yar. 2:6-da tsvir edildiyi kimi buxar, yaxud da ya klind Yerin sthin qayda bilr.

Gylr ad verrk Allah onlar zrind aaln qeyd etdi. Ad vermsi gstrir ki, Allah btn bu mkann Aasdr. Mkan he cr Allahn faliyytini mhdudladrmr, nki onu Allah yaradb v idar edir. Birinci gn dnyann iqlandrlmasnda olduu kimi gyn yaranmas da ikinci gnn nvbti gec qaranl v shr i dvrnn baa atmasna kimi qurtard.

Gy qbbsi sznn trafnda ox mzakir gedir. brani sz olan rakiya bzn nazik dylm metal listi tsvir etmk n ildilir, buradan da qbb sz glir. Tnqidilr tsdiq edir ki, qdim ibranilr inanrd ki, Yerin zrind mohkm sth var, bu bel olmad n Mqdds Kitabdak hekayt shvdir. Lakin bel fikir shvdir. Bu kontekstd qbb sz gy atmosfer v mkann z kimi gstrir. Ndn shbt getdiyini bilmk n biz yalnz bilavasit kontekst baxmalyq. Yaradl kitabnda yazlb ki, qular gy qbbsind uurlar (Yar. 1:20),digr yerd gstrilir ki, gy qbbsind raqlar vardr (Yar. 1:14). lbtt, qular rakiyann raqlar olan hisssind umurlar.

Yaradl haqqnda hekaytin hans tapmacalar olsa da, bir ey aydn tsvir edilir he n tsadfi deyil. Xsusn oxlar mhz tsadfin bizim yaranmamzda sas rol oynadna inananda n n bunu bilmk bizim n vacibdir?

21

RNB 9 yanvar

HYAT N MKAN

Yar. 1:913- oxuyun. Blmd haqqnda danlanlar hyata keirn Allahn byk yaradc gcn tsvir etmy aln. Bu hekayt Toyuq vvl yaranmdr, yoxsa yumurta? sualna nec mntiqi cavab verir? __________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Bu vaxta qdr Yer su il rtl idi. Allah yaratma

planladrd insanlarn yaamana yer hazrlamaq n znd sular saxlayaraq dnizlri ml gtirn hovuzlar formaladraraq Yerin sthini dyidirdi. Bunun saysind qitlr meydana gldi. Bu, Yerin fiziki xsusiyytlrinin nc ayrlmas idi. (Birinci ayrlma iq v qaranlq arasnda; ikinci yuxardak sularla aadak sular arasnda; nc quru v dnizlr arasnda).

Elc d nc df Allah ayrdna ad verir. Quru yer adn alr, sularn toplants is dnizlr. Bu bir daha qeyd edir ki, Allah btn mkann Aasdr. O, quruya v dniz baxb elan edir ki, bu yaxdr.

nc gn daha bir yaranma hadissi qeyd edilir. Quru sonradan meydana gln varlqlar n qida becrilmsi n yer evrildi. Allah qurudan (yerdn) bitkilri yetirdi. Gyrti, otlar v bar gtirn aaclar sonradan xatrladlr. Onlar Yerin sakinlri n qida mnbyi olmal idilr. Ayd ne cr bitki yaradld gstrilmir, lakin balancdan bitki alminin mxtlifliyi qeyd olunur. Bu gn grdklrimizi nzr alaraq

22

ehtimal etmk olar ki, ox mxtlif canl formalar yaranmd. Yazlar hm d aydn hadt verir ki, Yerd bir dn d olsa kk(mn) yox idi ki, bundan btn bitkilr inkiaf etsin, ksin n balancdan bitki almi btn rngarngliyi il mvcud idi. Tkaml biologiyasnn bir bitkinin btn bitkilrin kk olmas haqda sas konsepsiyas Allahn Szn ziddir.

Meyv, trvz v digr yeyiln bitkilrin ox byk rngarngliyin baxn. Bu bizim qayke Allahmz haqda nec ahidlik edir? N n btn bunlarn tkamllrin tsdiq etdiyi kimi tsadf nticsind yarandn hesab etmk mntiqsizdir?

CM AXAMI 10 yanvar

ALLAHIN ZMTL SZ

Aadak aylr Allahn sznn gc haqqnda biz n deyir? 2 Kor. 4:6 ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Ye. 55:11 ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 2 Pet 3:5 _________________________________________________

23

__________________________________________________________________________________________________ Mqdds Kitab yrdir ki, Allah he ndn (ibranic

bara Yar. 1:1) z sznn gc il, ziddiyytsiz v mnaqisiz yaratd. Qdim dnyada yaradl yalnz ibranilr bel baa drdlr. Dnyann yaranmas haqqnda Mqdds Kitabdan baqa hekaytlrin ksriyyti yaradl zaman zoraklq v ziddiyyt haqqnda nql edir. Ms.,Yaradl haqqnda qdim Babil hekaytind dnyaya sonradan mhv etmy aldqlar allahlar nslini gtirmi jdaha Apsu v onun arvad Tiamat haqqnda danlr. Lakin bu mharibd Tiamat hlak oldu, onun bdni iki hissy paraland v onlardan biri gy, o biri is yer oldu.

Masir insanlar da zoraklq yolu il yaradla aid hekayt uydurublar. Bu hekayt gr Allah qsdn dnyan mhdud vsaitlrl yaradb ki, bu da canl varlqlar mhitind qardurmaya gtirib xartd v bunun nticsind d daha zif varlqlar daha gcllr trfindn aradan gtrlrd. Bu masir hekayt gr zaman kedikc orqanizmlr daha da mrkkblib v nhayt n sonda mumi bir cdaddan insanlar v canllar ml glib.

Lakin tkaml nzriyysinin (tsadfi mutasiya v tbii seim) allahlar Mqdds Kitabdak Allah kimi deyillr. Mqdds Kitabdak Allah btn yaradln qaysna qalan,ziflri mdafi edn, sxavtl vern Allahdr. lm, zab v digr r Allahdan deyil, ksin onlar Onun xeyirxah idarsin qar qiyamn nticsidir. Tkaml nzriyysinin allahlar yaradl zaman rqabt v ziflrin aradan

24

gtrlmsindn istifad edir. Mhz lm v zab onlarn yaratma vasitlridir.

Bellikl, Yaradl 1 v 2 he cr mzin gr Mqdds Kitabdak yaradl haqqnda hekayt zidd olan masir tkaml nzriyysi il ahngdarlqda ola bilmz.

CM 11 yanvar

GLCK TDQQATLAR N:

Yazlar aq-aydn bu haqda danmasa da, bizim Kainatn Yerd hyatn meydana glmsindn ox-ox vvl mvcud olduuna inanmaa etibarl Mqdds Kitabdan olan sasmz var. Birincisi, yyub 38:6,7-d Allah tsdiq edir ki, dnyan yaradarkn canl mxluqlar sevincdn nida etdilr. Bu o demkdir ki, Yer yaranmazdan vvl Kainat dolduran varlqlar var idi. 1 Kor. 4:9-a sasn biz baxan dnya da hmin varlqlar qrupuna aid edil bilr. kincisi, ilan Adm v Hvva gnah etmmidn Eden banda idi. Vhy 12:9-da bu ilan Gylrdn yer endirilmi eytan adlandrlr. sa deyir ki, O, bunun nec ba verdiyini grb (Luka 10:18). Yez. 28:14, 15-d vvl mkmml olan, zaman kedikc is Allaha qar qiyam edn msh edilmi keruv tsvir edilir. Bu o demkdir ki, qiyam edn qdr eytan bir mddt Kainatda yaamd. Bellikl, Mqdds Kitab hadt edir ki, Adm v Hvva ilk yaradlm mxluqlar deyildilr.

Yer, Yaradan trfindn xlq olunanda, o qeyri-adi drcd gzl idi. Onu dalar, tplr v dzlr, sakit axan aylar, qng gllr bzyirdi;bizim gnlrd olduu

25

kimi,dalar keilmz sldrmlar v dhtli uurumlar il qorxutmurdu. i qayalar srarngiz bitkilrl rtlm mhsuldar torpaq qatnn altnda rahatca uyuyurdular. N ikrah douran bataqlqlar vard, n d bhrsiz shralar, lakin hr yerd bsatl kolluqlar v zrif gl-iklr gz oxayrd. Bizim gnlrimizdkindn daha zmtli olan aaclar tplrin zirvlrini bzyirdi. Zrrli buxarlarla zhrlnmyn hava tmiz v saf idi. n mhtm saraylarn balar ilkin yaranan yerin gzlliyi il mqayisd ox snk grsnrdi. Sma ordular Allah ilrinin gzl surtlrin heyrtl tamaa edirdilr (Yelena. Uayt Asaqqallar v Peymbrlr, 2-ci fsil, 2-ci abzas sh17).

Mzakir n suallar:

Dnyann myyn planla yaradlmasnn xeyrin mmkn qdr ox sbutlar gtirin.

Tkaml nzriyysinin Mqdds Kitabdak yaradl haqqnda tlimin uyun glmdiyin aid hans dlillri gtir bilrsiniz?

bhsiz, yaradl haqqnda Mqdds Kitabdak hekaytd hr eyi izah ed bilmirik. Lakin n n bu, Allahn bizim dnyamz yaratmas haqqndak hekaytin hrfi olduunu inkar etmy sbb ola bilmz?

26

Drs 3 1218 yanvar

YARADILI BAA ATMIDIR

Tdqiqat n Mqdds Kitab aylri: Yar. 1;Zb. 8:3;Rom. 8:1922;Lev. 11:1422;Yar. 2:13;Mark 2:28.

Yadda saxlanacaq ay: Allah yeddinci gn qdr grdy ilri qurtard v yeddinci gn grdy ilrdn ayrlb istiraht etdi (Yar. 2:2).

Bu hftnin drsi yaranmann axrnc gn v nb istirahti haqqnda Mqdds Kitabdak hekaytin qsa xlassini verir. Bu hekayt Yar. 1:142:3-ddir, lakin Allahn Sznn digr yerlrind d ondan sitatlar var. Yaradl haqqnda hekaytin daha parlaq xsusiyytlrindn biri d onun yaranma gnlrin uyun olaraq blnmsidir.

N n Allah bizim hft adlandrdmz yeddi gnlk zaman dvr yaratmaq qrarna gldi? Yazlar bu haqda bilavasit danmr, lakin biz zmz cavab axtara bilrik. Ola bilsin ki, n sas cavab Allahla insann xsusi nsiyyt vaxt olan nbdir. Ola bilsin, Allah hftni tsis etdi ki, adi i n yararl olan v mntzm olaraq biz bizim Allahla qarlql mnasibtlrimiz haqqnda xatrladan ayrca zaman ksiyi il nvbln zaman dvrn tmin etsin(Mark 2:28- bax). Bel dvretm insanlara Allahn btn yaxlqlar vern

27

yegan xs olduunu v bizim tamamil Ondan asl olduumuzu xatrlatmaa kmk etmli idi.

Sbblr hr n olsa da, bir ey bhsizdir: Yaradl Kitabnn birinci fslind yazlanlar ahidlik edir ki, yaradl hddn artq qay il hyata kemidi v myyn mqsd malik idi. He n tsadfn ixtiyarna buraxlmamd.

BAZAR GN 13 yanvar

GN, AY V ULDUZLAR

Yar. 1:1419-u oxuyun. Yaradln drdnc gnnd n yaranmd? Fiziki dnyann bu gn mlum olan qanunlarna zidd getmdn bu mlumat nec baa d bilrik? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Yqin ki, drdnc gn digr alt yaradl gnndn daha

ox mzakir edilir. gr Gn drdnc gn yaranmdsa, onda ilk gnd gnn dvrlri nec tyin edilirdi? Digr trfdn, gr Gn artq mvcud idis, onda drdnc gn n ba vermidi?

Yaradln drdnc gnndki hadislr dair qeyri-myynlik mntiqi ziddiyyt zndn deyil, ehtimallarn oxluu zndndir. Ehtimallarn biri bu ola bilr ki, Gn drdnc gn yaranmd, ilk gn is Allahn hzuru il iqlanmd, v ya iq baqa mnbdn glirdi. Vhy 21:23aysi Allah orada olduu n hrin Gn ehtiyac olmadn deynd bu ideyan dstklyir. kinci ehtimal

28

ondan ibartdir ki, bu gn Allah Gni, Ay v ulduzlar onlarn funksiyalar il tmin etdi. Bu bax Zbur 8:3 il uyundur. brani alimi K. Con Kollinz yazr ki, Yar. 1:14-n ibranic variant bu hr iki ehtimaln mmknlyn qeyd edir ( C. John Collins, Genesis. 14: A Linguistic, Literary, and Theological Commentary [Phillipsburg, New Jersey: P&R Publishing Co., 2006], sh. 57.).

nc ehtimal ondan ibartdir ki, Gn ola bilsin, o zamana kimi mvcud idi, lakin buludlarla v ya vulkan tozu il rtlmd, ona gr d yaradln drdnc gnn kimi grnmrd v ya z funksiyalarn tam yerin yetirmirdi. Venera planetini yadnza salsanz, ndn shbt getdiyini baa d bilrsiniz, bu gn orada eyni proseslr gedir.

Ay z gstriln rhlri tam tsdiq v ya inkar etmir, buna gr d insanlarda bu msly dair mxtlif fikirlr formalab. Burada yax bir qaydan yada salmaq yerin drdi ki, msly Mqdds Kitabn verdiyindn daha ox hmiyyt vermyk v bizim anlaymzn mhdud olduunu etiraf edk. Xsusn d yaradl mslsind bu cr etiraf bizim trfimizdn n is bir tin ey kimi qbul edilmli deyil. Fikirlin, bu gn n qdr elmi sirlr var; empirik elmionlarla drindn tan olur, lakin onlar yen d sirr olaraq qalr. Uzaq kemid gizlnmi olan n qdr ox sirlidir?

29

BAZAR ERTS 14 yanvar

QANADLILARIN V SUDA YAAYANLARIN YARADILMASI

Yar. 1:2023- oxuyun. Bu aylrd tsadfiliyi gstrn bir ey varm? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Sular v atmosfer yaradln 5-ci gn mskunladlar.

oxlar yaradln ikinci v beinci gnlri arasnda laq grrlr. Sular ikinci gn atmosferl ayrldlar, beinci gn is sular v atmosfer canl mxluqlarla doldu. Yaradl hadislri dnlm modeli xatrladan myyn ardcllqla gedir, bununla da Allahn faliyytind qay v qayda-qanun haqqnda ahidlik edir. Baqa szl, hekaytd tsadf yer yoxdur.

Diqqt yetirin: hm suda yaayanlar, hm d qular cm klind xatrlanr. Bu da ahidlik edir ki, beinci gn rngarng oxsayl orqanizmlr yaranmd. Hr bir varlq oxalmaq xsusiyyti il tmin edilmidi. Rngarnglik lap balancdan var idi. Btn qalan nvlrin ml gldiyi mumi bir cdad yox idi, lakin hr bir nv mxtlif, zn bnzr olan varlqlar meydana gtirmk qabiliyytin malik idi. Msadi gyrindn bu quun 400-dn artq nv meydana glib; hminin qzl baln n az 27 nv var. Allah yaratd hr bir mxluqa yaradln rngarngliyini tamamlayan, oxsayl, mxtlif nvl nsil meydana gtirmk potensial vermidi.

30

21-ci ayd deyilir: Allah grd ki, yaratd hr ey yaxd. Bu o demkdir ki, btn yaratd varlqlar Onun niyytin uyun, gz xo gln idi, he bir qsuru yox idi v yaradln mqsdin ahngl uyun glirdi.

Qular kimi bizd bu qdr ox emosiya v heyranlq yaradan canl varlqlar azdr. Bunlar dorudan da heyrtamiz drcd gzl varlqlardr. Onlarn yngl, eyni zamanda mhkm, srt v elastik llklri var. alnan qanadlarn hisslri kiik bcqlar kimi mrkkb qurulula birlmidir ki, bu da etibarl, eyni zamanda yngl ktl yaradr. Qularn aciyrlri el qurulmudur ki, hm nfs alanda, hm d nfs vernd oksigenl znginlir, bununla da fal uu n vacib olan yksk oksigen sviyysini tmin edir. Bundan lav qularn bzi smklrind hava kislri vardr ki, bunlar oksigenin hrktini tmin edir v qularn bdnini ynglldirir, bununla da daha yngl v manevrli uua imkan verir. Qular mczli varlqlardr.

Qularn quruluunu yadda saxlayaraq Mat. 10:2931-i oxuyun. Bu szlrd hans tsllini taprsnz?

RNB AXAMI 15 yanvar

YER HEYVANLARININ YARANMASI

Yar. 1:2431-d oxuyuruq ki, yer heyvanlar v insanlar altnc gn yaranmdlar. nc gnl altnc gn arasnda, ikinci gnl beinci gn arasnda olan qarlql laq var nc gn quru il dnizlrin ayrlmas v altnc gn yerin doldurulmas arasnda. Bir daha biz yaradl zaman olan hadislrd qayda-qanun Allahna mxsus olan qayda il,

31

mqsdynl kild gedn ardcllq grrk. (1 Kor. 14:33- bax).

Beinci gnd olduu kimi altnc gnd d oxlu sayda varlqlar yaranmd. Mxtlif heyvanlar, mal-qara v srnnlr yaranmd.

Yer heyvanlarnn yegan cdad yoxdur. Allah oxlu sayda nvbnv canl varlqlar yaratmd.

Yar. 1:11, 21, 24, 25-d nvn gr v ya digr buna oxar ifadlr diqqt yetirin. Bzilri daimi nvlr ideyasn tsdiq etmk n bu ifadlrdn istifad etmy alr. Bu ideya yunan flsfsindn gtrlmdr. Qdim yunanlar hesab edirdi ki, hr bir frd nv kimi mlum olan dyimz idealn kamil olmayan ksidir. Lakin nvlrin dyiilmzliyi Mqdds Kitabdak btn tbitin gnahn lntindn zab kcyi haqda tlim ziddir (Rom. 8:1922).Biz bilirik ki, nvlr dyiilmidir, nec ki, bu bard Yar. 3-d deyilir. (Y. Uayt Yerin stnd qat lnt ilk df gnaha batmadan, sonra Qabilin gnahndan sonra v tufandan sonra haqqnda danr.Asaqqallar v Peymbrlr s.90). Bunun tsdiqini n qdr zab-ziyyt v zoraklq gtirn parazitlrd v vhi heyvanlarda grrk. Nvn gr ifadsinin mnasna mumi kontekstd baxlsa daha yax olar.

Yar. 6:20; 7:14; Lev. 11:1422-ni oxuyun. Nvn gr v ya digr buna bnzr ifadlr Yar. 1-dki bu cr ifadlri baa dmkd biz nec kmk edir? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________

32

Nvn gr ifadsini v ya onun ekvivalentlrini oxalmann hanssa bir qaydas kimi qbul etmk lazm deyil.Daha dorusu o, shbtin canl varlqlarn mxtlif nvlrindn getmsini gstrir.Mqdds Kitabn bzi trcmlrind kontekst daha ox uyun glmk n mxtlif nvlr ifadsindn istifad edilir. Veriln ifad nvlrin dyiilmz olduuna aid deyil, altnc gn yaranm varlqlarn mxtlifliyini gstrir. Yaradln balancndan oxlu n mxtlif bitki v heyvanlar yaranmd.

RNB 16 yanvar

YARADILI BAA ATMIDIR

Alt gndn sonra yaradl baa atdqda (insann yaranmasna sonra baxacaq) Mqdds Kitabda ilk df yeddinci gn rast glirik.

Yar. 2:13- oxuyun.Allahn iinin bitmsini qeyd edn birinci ayy xsusi diqqt yetirin. Yeddinci gnn hmiyytini baa ddymz kontekstd bu n n bel vacibdir? __________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Bu ayd istiraht ideyasn vern ibrani sz avat (istiraht

etmk, dinclmk) szdr. O, nb (ibrani dilind abbat) sz il sx laqlidir v layihni baa atdrarkn iin dayandrlmasn gstrir. Allah yorulmamd v istiraht ehtiyac yox idi (Ye. 40:28- bax). O, yaradl iini bitirdi v

33

buna gr d dayand. Yeddinci gnd Allahn xsusi xeyir-duas qalr. Bu gn nyinki sadc xeyir-dualanb, hminin tqdis edilmidir, bu da onun frqliliyini, Allaha xsusi hsr olunmasn gstrir. Bellikl, Allah Onunla insanlar arasnda olan mnasibtlr kontekstind nby xsusi hmiyyt vermidi.

Mark 2:27, 28-i oxuyun. sann szlrin gr nbnin mqsdi ndir? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Fikir verin: nb ona gr verilmmidi ki, Allahn ona

ehtiyac var idi, ona gr verilmidi ki, insann buna ehtiyac var idi v Allah onun ehtiyacnn qaysna qald. Birinci hftnin sonunda Allah z ilrindn istiraht etdi v z vaxtn yaratdqlar il nsiyyt hsr etdi. nsanlarn Kainatda z yerlrini drk etmsi n Yaradc il nsiyyt ehtiyaclar var idi. Allahla nsiyytd olarkn v Onun yaratd dnyaya baxarkn Adm v Hvvann yaad sevinc v tccb tsvvr edin. stiraht haqda bu qaydann mdrikliyi gnaha batmadan sonra daha aydn grnd. Biz Allah nzrdn qarmamaq, fanilikd v maddilikd itib-batmamaq n nb istirahtin ehtiyac duyuruq.

Allah biz mr edir ki, vaxtmzn yeddinci hisssini yaradl haqqnda dnclr hsr edk. Veriln tlimin vacibliyi haqqnda bu biz n demlidir? Onun znn etdiyi kimi nb gn istiraht edrk Rbbl, daha drin v zngin nsiyyt tcrbsini nec yrn bilrsiniz?

34

CM AXAMI 17 yanvar

HRF GN

Yar. 1:5, 8, 31-i oxuyun. Yaradl gn ndn ibart idi? Gstriln aylrd n is bunlarn hrfi mnada 24 saatdan ibart olan sutka olmadn gstrirmi? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Yaradl gnlrinin tbiti byk mzakir mvzusudur.

Bzilri soruurlar, bunlar adi gnlr idilr yoxsa daha uzun zaman dvr idilr? Ayd yaradl gnlrinin, tsviri verilmi suala cavab verir. Bu gnlr axamdan (qaranlq dvrdn) v shrdn (iql dvrdn) ibart idi, hm d onlar ardcl olaraq nmrlnmidi. Baqa szl, burada gnlr indiki gnlrl ox aydn olaraq uyun glir: axam v shr, qaranlq v iql dvrlr. Hftnin gnlrinin daha aydn v ifadli tsvirini tapmaq tindir. Tkrarlanan axam oldu, shr oldu ifadsi hr gnn hrfi xarakterini gstrir.

Lev. 23:3-n oxuyun. Bu aydki hans gstri yaradln btn yeddi gnnn indiki gnlr kimi olduunu tsdiq edir? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Qdim ibranilr nb gnnn tbitin bh etmirdilr.

Onlar n bu, adi uzunluqda, lakin Allahdan xsusi xeyir-duas olan gn idi. Allahn alt i gn olan hftsi il bizim alt i gn olan hftmizl aydn ifad olunan mqayisy diqqt

35

yetirin ( hminin x 20:9,11- baxn).Htta yaradl gnlrinin hrfiliyini inkar edn bir ox tdqiqatlar ox vaxt etiraf edir ki, Mqdds Kitabdak mlliflr yaradl gnlrini hrfi mnada qbul edirdilr.

Bizim Allahla qarlql laqlrimiz n Ona v Onun Szn etibar etmk ox vacibdir. gr Yaradl kitabnda tsvir edilmi hrfi mnada alt gnd ba vern yaradl kimi bel sas v bu qdr aydn msld Allahn Szn etibar ed bilmiriks, onda bizim etibarmz nd ifad oluna bilr?

CM 18 yanvar

GLCK TDQQATLAR N:

Artq deyildiyi kimi, Mqdds Kitabdak yaradl haqqnda hekaytd hftnin gnlri nmrlnmidir v iki hissdn ibart kimi tsvir edilmidir qaranlq dvr (axam) v iql dvr (shr). Bu gnlrin n alabatan izah yalnz onlarn indiki kimi gnlr olmasnn baa dlmsi ola bilr. Bzilri yaradln hr gnnn slind 1000 il olduunu sbut etmk n Zb.90:4 v 2 Pet. 3:8 kimi aylri sitat gtirirlr. Bel ntic ay il tsdiq olunmur v bu gnlrin milyard illrl davam etdiyini ehtimal ednlrin yaratd problemi he cr hll etmir.

Hminin, gr Yaradl kitabnda haqqnda danlan gnlr btv dvrlr olsayd, onda dalam qalqlarn da ardcl alt yaradl gnnd yaranan canl varlqlarn ardcllna uyun olduunu gzlmk olar. Bellikl, ilk qalqlar nc gn yaranm bitkilr olmal idi. Sonra

36

balqlar v qular glmli idi. Yalnz ondan sonra biz ilk yer heyvanlarn grmliyik. Lakin qazntlar zaman taplan qalqlar bu ardclla uyun glmir. Su heyvanlar bitkilrdn vvl glir, yer heyvanlar is qulardan vvl. lk dalam mhsul aaclar v digr ikli bitkilr btn bu qruplardan sonra glir. Yegan mumi uyun gln odur ki, hr ikisind insanlar n axrda glir.

Yaradln hr yeni gn haqqnda Mqdds Yaz deyir ki, o, btn sonraklar kimi gecdn v gndzdn ibart olmudur (Y. Uayt. Asaqqallar v Peymbrlr, sh. 112).

Lakin birinci hftnin hadislrinin baa atmas n yeddi byk, qeyri-myyn dvr tlb etmsi kimi shv ehtimal drdnc qanunun, nbnin sasna birbaa zrb vurur. O, Allahn akar etdiyini qeyri-myyn v drkedilmz edir. namszln n pis nv budur, nki yaranma haqqnda yazlanlara inandqlarn tsdiq ednlrin oxu n bu, maskalanm inamszlqdr (Y. Uayt. Ruhun namlar, cild. 3, sh. 91).

Mzakir n suallar:

Yaradl kitabnda tsvir edilni hrfi mnada izah etmsk d, iki trf aydndr: yaradlda he bir tsadf v btn nvlrin meydana gldiyi he bir vahid cdad olmamdr. Lakin Darvinin tkaml nzriyysi z mxtlif formalarnda mhz bu iki frziyy yrdir: tsadf v btn nvlrin meydana gldiyi vahid bir cdad. Bel halda bzilri Yaradl kitabna zidd gedn nzriyynin kmkliyi il Yaradl nec izah ed bilr?

37

Elmin btn faydasna baxmayaraq, onun hdudsuzluu fth etmk kimi yalnz zif insan chdlri olduunu baa dmk n n vacibdir?

Elmin yrn bilcyi ey yalnz ilk yaradldan ox frqlnn dkn dnyadr. Bunu hmi yadda saxlamaq n n vacibdir?

Drs 4 1925 yanvar

MQDDS KTABDA TQDM OLUNMU YARADILI

Tdqiqat n Mqdds Kitab aylri: Yar. 2; Mat. 19:46; Zb.8;yyub 38:121; 42:16; Ye. 45:18;Hv. ilri 17:2231.

Yadda saxlanacaq ay: Mn gyn ortasnda uan baqa bir mlk grdm. O, yer znd yaayanlara hr millt, hr tayfaya, hr dil v hr xalqa yaymaq n bdi bir Mjd gtirirdi. Mlk uca ssl deyirdi: Allahdan qorxun, Ona izzt verin! nki Onun mhakim edcyi vaxt gldi. Gy, yeri, dnizi v su qaynaqlarn Yaradana scd edin! (Vhy 14:6, 7).

38

Yaradl 1:12:3 Mqdds Kitabdak yaradl haqqnda bir ox aylrin sasdr. Yar. 1-dn olan bzi sitatlar aydndr, digrlri is dolaydr. Dolay sitatlar ox vaxt bilavasit aydn sitat gtirmyrk bzi szlri v fikirlri tkrarlayr, ms 2 Kor. 4:6: nki zlmtdn iq parlayacaq deyn Allah ryimiz nur sad ki, sa Msihin zndn saan z ehtiamn tanmamzdan doan nuru biz versin.Burada is bilavasit sitat var: br. 4:4: nki bir yerd yeddinci gn barsind bel deyib: Allah btn grdy ilrdn ayrlb yeddinci gn istiraht etdi (Yar. 2:2-dn sitat gtirilir).

Bu hft Mqdds Kitabda Yaradl kitabndan mxtlif sitatlara baxacaq v Mqdds Kitabdak digr mlliflrin onu insann yaranmasnn hrfi tsviri kimi qbul etdiklrini gstrcyik.

BAZAR GN 20 yanvar

YARADILI 2-D YARANMA

Rbb Allahn gylri v yeri yaratmasnn hekayti beldir: Rbb Allah gylri v yeri yaradanda(Yar. 2:4).

Yar. 12:3-d Allahn bizim dnyamz nec yaratmasnn hekaytini grrk. O, bir msihi kimi bizim inandmz btn digr hqiqtlrin sasn formaladrr.

Lakin yaradl haqqnda hekayt bununla bitmir. Yar. 2:3-dn balayaraq bu fslin sonuna kimi, xsusn d Adm v Hvvann yaranmasnda lav detallar grrk. Bellikl Yar. 2:4- Yar. 1:26-29-da qsaca xlassi veriln Adm v

39

Hvvann yaranmas hekaytinin daha trafl izahna giri kimi baa dmliyik. Bzi masir tdqiqatlar hesab edir ki, Yaradl kitabnn birinci v ikinci fsillri bir-birin ziddir, lakin Musa v Mqdds Kitabdak digr mlliflr n bu, srpriz olard. gr bu hekaytlrin biri digrin zidd olsayd, Musa he vaxt onlar yazmazd, xsusn d bel bir-birinyaxn. Bu aylrd ziddiyyt yoxdur, onlara ziddiyyti oxucular lav edir.

Mat. 19:46-n oxuyun. saYar. 1 v 2-nin tarixi etibarlln nec tsdiq edir? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Friseylrin boanma haqqndak sualnn cavabnda

saYar. 1:27 v 2:24-dn sitat gtirir, bununla da gstrir ki, O, hr iki hqiqt eyni bir tarixi hadisnin dnyann v insann yaranmasnn kontekstind baxmdr.Yar. 1 v 2-nin bizim mvcudluumuzun v tyinatmzn sasn formaladran yaradl, qidvtlim haqqnda ahngdar hekayt olmasna daha n qdr sbut lazmdr? Biz Yerd tsadfi deyilik, burda bizim bxtimiz gtirdiyi n deyilik; biz Allahn surtind yaranm varlqlarq, Yar. 1 v 2-d verilmi yaradl haqqnda hekayt is bizim mnyimiz haqqnda Allahn xsusi aqlamasdr.

Yar. 2-ni oxuyun. Bu fsil Allahn surtind yaranm v azad irady malik olan insan olman n demk olduunu daha yax baa dmkd biz nec kmk edir?

40

BAZAR ERTS 21 yanvar ZBURLARDA YARADILI

Zbur 8-i oxuyun. Bu Zburla Yar. 1 arasnda hans laqni grrsnz? _____________________________________ Zb104- oxuyun. Bu Zburun Allah Onun yaradl zaman gstrdiyi yaxlq v uzaqgrnliyin gr nec izztlndirdiyin fikir verin. Zb 104-dn aada tqdim ediln aylrd Yar. 1 il qarlql laqni tapn: Ay2______________________________________________________________________________________________ Ay 57__________________________________________ _________________________________________________ Ay 79__________________________________________________________________________________________________ Ay14_____________________________________________________________________________________________ Ay19_____________________________________________________________________________________________ Ay25_____________________________________________________________________________________________ Veriln Zburda mvzu ardcllnn nec d Yar. 1-dki

mvzu ardcll il eyni olmasna fikir verin. Poetik surtlrin

41

cmi aylrd aydn tsvir edilmidir v bu xbrd Allahn gc, mdrikliyi v yaxl, hminin btn varlqlarn Yaradcdan asl olduu aydn verilir. Zburlarda he bir sz Yaradl kitabnn hrfi mnada qbul edilmmsinigstrmir.

Yar.1 il uyun gln Zburlardan olan aadak nmunlr diqqt yetirin. Zbur 24:1, 2__________________________________________________________________________________________________ Zbur 33:6__________________________________________________________________________________________________ Zbur 74:16, 17__________________________________________________________________________________________________ Zbur 89:11__________________________________________________________________________________________________ Zburlar Yaradcnn izztlndirilmsi il doludur. Bzn

bu hmd Yar. 1-i xatrladan dill ifad olunur, digr yerlrd daha mumi frazalara rast glinir; lakin btn hallarda yaradln tsviri Yar.1 il uyun glir v Yaradl kitabnn bizim Allahn oullar v qzlar kimi mnyimizi baa dmyimizd sas rolu haqqnda xatrladr.

42

RNB AXAMI 22 yanvar YYUBUN KTABINDA YARADILI

yyub 38:121-i oxuyun. Aada veriln aylrd yaradl mvzusuna diqqt yetirin. Ay47__________________________________________________________________________________________________ Ay 811__________________________________________________________________________________________________ Ay12 __________________________________________________________________________________________________ Ay 16__________________________________________________________________________________________________ Ay19 __________________________________________________________________________________________________ yyubun hyat raiti haqqnda xatrlamaq vacibdir . Bu

asaqqaln bana byk faci gldi v o baa dmy alrd ki, bu cr faci onun kimi Allahn sadiq ardclnn bana nec gl bilrdi. 38-ci fsildn 41-ci fsl kimi yyubu narahat edn suallarn cavabnda Rbb z yaradc gc haqqnda danr.

43

yyub 42:16-da yyubun Rbb cavabn diqqtl oxuyun. N n yyub mhz bel cavab verdi? Onun cavabndan hans drsi gtr bilrik ki, z xsi facimizd biz Allaha etibar etmkd kmk etsin? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Btn ba vernlr baxmayaraq,yyubun yaradl

sirlrini izah ed bilmmsi onuAllahn byklyn etiraf etmy v Ona etibar etmsin gtirdi. Biz d baa drk ki, yaradla dair bir ox suallara cavab vermk qabiliyytind deyilik, buna gr d yyubun nmunsi bizi btn raitlrd Allaha etibar etmy svq etmlidir. Bir ox hyat suallarna biz bu Yerd cavab tapa bilmycyik, lakin bizi bdiyyt gzlyir v o zaman biz indi izah edilmz olanlarn izahn eidcyik.

Bu gn insanlarn yyubun baa d bilcyindn daha yax baa ddklri yaradl mczlri saysind biz Allahn byk mhbbtin v gcn etibar etmyi yrnmliyik.

Bu gn sa Msihin armxa kilmsindn sonra yaayan bizlr Yaradcn hm d bizim armxa kilmi Xilaskarmz kimi tanyrq. yyubun hr halda bizim kimi aydn biliyi yox idi. Onun bizim n nlr etdiyini bilrk, Allahn biz qar yaxlna n qdr ox etibar etmliyik?

44

RNB 23 yanvar

PEYMBRLRD YARADILI

Gylri yaradan Rbb birc olan Allahdr! O, dnyan yaratd, ona qurulu verdi, Rbb dnyan qarmaqarq yaratmad, Onu yaamaq n qurdu. O deyir: Mn Rbbm, baqas yoxdur! (Ye. 45:18).

Ye. 45:18 Allahn insann yaranmas n yer hazrlamaq niyytini ar; bellikl Yerin hyat n yararl olmas tsadf deyil.

Gn sistemindki digr planetlrdn frqli olaraq Yeri insann hyat n uyun bir yer edn bzi xsusiyytlr baxn. Birincisi, suyun bol olmas. Marsda suyun fallnn myyn lamtlri mahid olunur, lakin n bu, n d digr biz mlum olan planetlrd Yerdki kimi daimi su anbarlar yoxdur. Yerin digr nadir xsusiyyti 21% oksigendn v 78% azotdan ibart olan atmosferin trkibidir. Digr planetlrin atmosferind ya karbon qaz, ya helium stnlk tkil edir v yalnz yerin atmosferi hyat n yararldr. Gn sisteminin digr planetlrindn frqli olaraq Yerd temperaturun dyimsi hddi hyat n yararldr. Yerl Gn arasnda msaf, atmosferin trkibi, yerin ktlsi, gndzn v gecnin uzunluunu myyn edn yerin frlanma srti btn bu v bir ox baqa faktorlar Yeri biz mlum olan planetlr arasnda yaay n yararl yegan planet edir.

Aada gstriln aylr Yar. 1-d tsvir ediln hadislri nec tsdiq edir?

45

Ye. 44:24_________________________________________________ _________________________________________________ Ye. 45:12 __________________________________________________________________________________________________ Yer. 51:15, 16_________________________________________________ _________________________________________________ Am. 4:13__________________________________________________________________________________________________ Yunus 1:9__________________________________________________________________________________________________ Zk. 12:1__________________________________________________________________________________________________ Bizim mnyimiz haqda dnn. gr kim olduumuzu, n n burada olduumuzu v he bir mid yeri qoymayan dnyada ny mid ed bilcyimizi bilmk istyiriks, bu sual dzgn baa dmk n n lazmdr?

46

CM AXAMI 24 yanvar

YARADILI HD CDDD

Hv. ilri 17:2231-i oxuyun. Paulun vzi hans raitd sslnmidi? Bu thsilli insanlara z tutaraq, o, ilk nvbd n haqda danmaa balad? (24, 25-ci aylr). Yaradc Allahla insanlar arasndak qarlql laqlr haqqnda Paul n dedi? (2628-ci aylr).___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ bhsiz, bu auditoriyada iki qrup filosof var idi stoistlr

v epikrlr. Stoistlr tbitd plann reallna inanrdlar, epikrlr is bunu rdd edirdilr. He birinin sl Allah haqqnda biliklri yox idi, lakin onlarn tbitd planlamaya dair fikirlri bir ox masir fikirlrl oxardr.

Burada onu qeyd etmk vacibdir ki, Paul btprst mtfkkirlr hadtind vurunu Rbbin hr eyin Yaradcs, briyytin Yaradcs olmas haqda hqiqtin zrin qoyur. Paulun dinlyicilri il arasnda mumi olan ox ey yox idi, ona gr d o, drhal onlar n mumi olana, - onlarn mvcud olmas faktnn znkedi v bu mbahissiz reallqdan glrk z dlillrini qurmaa ald. Bellikl, biz yenidn grrk ki, yaradl Yazlarn n vacib mvzularndan biridir.

Aadak aylri oxuyun:Mat. 19:46; Mark 2:27; Luka 3:38; Yhya 1:13; 2 Kor. 4:6; br. 4:4; Yaq. 3:9; 2 Pet. 3:5; Yhuda. 11, 14. Bu hdi Cdid mlliflrindn hr biri

47

bilavasit v ya dolays il Yaradl kitabnda yaradla aid olan hekaytdn sitat gtirir. Bu bir daha ahidlik edir ki, btn Mqdds Kitab yazlar n Yaradl kitabnda bizim mnyimiz haqqnda olan hekayt n drcd qbul ediln idi.

Vhy 4:11 v 10:5, 6-n oxuyun. Smavi varlqlar Allahn yaradc gc haqqnda n deyir? __________________________________________________________________________________________________ _________________________________________________ Yaradl tsadfi deyildi, Allahn iradsi il ba vermidi.

kinci hissd x 20:11-dn aydn sitat var. Bir daha (Yh 1:1-3-d olduu kimi) Yhya yaradln tarixindn mlumatl olduunu v ona inamn gstrir. Bizim trfimizdn baqa cr hrkt etmk alszlq olard.

CM 25 yanvar GLCK TDQQATLAR N:

Mqdds Kitab Allah v Onun insanlarla, bizim dnyamzla qarlql laqlri haqqnda olan kitabdr. Yaradl hftsinin hadislri nadir v qeyri-tbiidir. Onlar n azndan iki sbbdn elmi tdqiqat sferasna daxil deyillr. Birincisi, nadirdir. Bu hadislr yalnz bir df ba verib. Elm onlar aradrmaq ox tindir, nki tkrarlanaraq yoxlanla bilmir. kincisi, yaradl hadislri qeyri-tbiidir.

48

Onlar Allahn yaradla kmk etmsinin tbii nticlri deyil, Onun xsusi mqsdynl faliyytidir. Elm yalnz hazr materialla ilyir v Allahn bilavasit mdaxilsi il laqdar olan he bir izah qbul etmir (demk olar ki,hal hazrda vziyyt beldir). Yaradl hadislri nadir v qeyri-tbii olduqlarndan elm n latmazdr.

Bunu drk etmk vacibdir, insann z mnyini baa dmsi onun z tbitin v xsiyytin dair baxlarna tsir edir. Mnyimizi anlamaq o qdr vacibdir ki, Allah bu mvzunu Mqdds Kitabda birinci yer yerldirib v Mqdds Kitabdak mujdnin z d yaradl haqqnda hekaytin tarixiliyin saslanmdr. Elmin kmkliyi il dnyamzn tarixini yrn bilcyimizi demk bu hekayti Allahn birbaa mdaxilsini nzr almadan izah etmk olduunu demk kimi bir eydir; bu, daha byk yanlla aparan yanllqdr.

nsanlar Allahn he vaxt amad yaradl ilrini tbii sbblrl izah etmy alacaqlar. Lakin insan elmi Gylrin Allahnn sirlrini ab v hr ey qadir olan qvvnin mczsi olan byk yaradl iini Allahn mnyini izah etmzdn qabaq izah ed bilmz (Y. Uayt. Ruhun namlar,c.1, s. 89).

Mzakir n suallar: Yaradl Mqdds Kitabnn sas mvzularndan biridir.

Mqdds Kitabn yazlarnn yaradla mxtlif baxlar olmas v ya onlardan kimins Yaradl kitabnn hanssa hisssinin hqiqiliyin bhsi olmas

49

haqda hanssa bir ahidlik varm? N n bu suala cavab vermk vacibdir?

Tbitin znn Yaradcnn planna ahidlik etmsin n n inanmadn izah edrkn insanlar hans dlillri gtirirlr?

sa Musann yazlarnn (Luka 16:2931), eyni zamanda yaradl haqda hekaytin (Mark 2:27, 28; Matta 19:46) nfuzunu tsdiq etdi. Yuxarda deyilnlr saslanaraq v hminin sann nmunsind yaradln tarixin aid bizim mvqeyimiz nec olmaldr?

Drs 5 26 yanvar 1 fevral

YARADILI V MNVYYAT

Tdqiqat n Mqdds Kitab aylri: Yar. 2:16, 17;Yar. 1:2628; Yaq. 3:9;Hv.lri 17:26;Ms. 14:31; Mat. 5:4448;Vhy. 20:1113.

Yadda saxlanacaq ay: Rbb Allah insana mr edib dedi: Badak btn aaclarn bhrsindn istynd yey bilrsn. Ancaq xeyirl ri bilm aacnn meyvsindn yem, nki ondan yeyn gn hkmn lcksn (Yar. 2:16, 17).

50

nsanlarn insan hquqlar haqqnda danmaqdan xou glir. Byk nizamnam (1215-ci il), insann v vtndan hquqlar haqda fransz byannamsi (1789-cu il) yazlan vaxtdan BMT-nin sonuncu byannamlrin kimi insanlarn he ksin bizdn ala bilmycyi ayrlmaz hquqlara malik olduu ideyas inkiaf edir. Onlar bizim insan olmamza saslanr (demk olar ki, nzriyyd bel deyilir).

Lakin suallar qalr: bu n hquqlardr? Onlar nec myyn edirik? Bu hquqlar dyiil bilrmi v gr bilrs nec? N n biz insan kimi mtlq bu hquqlara malik olmalyq?

Ms. bzi lklrd qadnlara, htta XX sr qdr ss vermd itirak etmy icaz verilmirdi (bzi xalqlar hl d bu hququ rdd edir). Bel olan halda hkumt insanlara artq onlarn ayrlmaz hququ olan bir eyi hdiyy ed bilrmi?

Bunlar mrkkb suallardr ki, cavablar insann mnyi mslsi-bu hftnin drsi il baldr.

BAZAR GN 27 yanvar

BZM YARADICIDAN ASILILIIMIZ

Yar. 2:7-d Allahn Admi digr yaratdqlarndan ayr nec yaratmasndan danlr. Burada insan heyvan kimi deyil, intellektual mnvi bir varlq kimi tqdim olunur. Ayd trafl gstrilmir, lakin biz tsvvr ed bilrik ki, Allah fikirldiyi forman v ln vermk n yerin torpan nec lin gtrr. Kims fikirl bilr ki, Kainatn Rhbri insan yaratmaq n yilib llrini irklndirmz, lakin Mqdds

51

Kitab yaradl prosesin drindn clb olunan v z yaratdqlar il sx mnasibtd olan Yaradcn tsvir edir. Ax Yar. 2:7-d ilnn yaratmaq sz (ibr. yaar) hrfi mnada formaladrmaq, dzltmk demkdir. Yazlarda Allahn z yaratdqlar il hvsl qarlql mnasibtd olduu oxlu hadislr haqda yazlb. Nmun kimi bu blmlri misal gtirmk olar: x. 32:15, 16; Luka 4:40; Yh. 9:6. Hqiqtn d Msihin insan cildin girmsi v Onun yaratd dnyada praktiki olaraq bizimkin bnzyn gndlik hyat Allahn insana llrini batrmaq n yilmycyi anlayn rdd edir.

Yar. 2:16, 17-ni oxuyun. Allah Adm hans mri verdi? Bu mrin mzi ndir? _________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ Biz sorua bilrik ki, Allahn Adm v Hvva n

qaydalar qoymaa ixtiyar var idimi? Bu vziyyti krp uaql bir ail il mqayis edin. Valideynlr ua ev v hyat n lazm olan hr eyl tchiz edirlr. Onlar z vladn sevir v onun n n yax ndirs onun zrind diqqtlrini cmlyiblr. gr uaq z nvbsind itat ets, valideynlrin kiik olmayan tcrbsi v mdrikliyi, onu bir ox blalardan qurtarar. Bzi uaqlara valideynlrinin szn baxmaq tin glir, lakin mumi qbul olunmu qayda beldir ki, n qdr ki, vlad valideynlrindn asldr, onlarn qaydalarn qbul etmlidir. Eynil bu cr biz d hmi bizim hyatmz saxlayan v lazm olan hr eyi biz vern Smavi Atamzdan aslyq; buna gr d bizim n d Allahn

52

rhbrliyini qbul etmk dzgn olar. O, mhbbt Allah olduu n biz hmi Ona etibar ed bilrik ki, hmi bizim xeyrimiz hrkt edck.

Zb.95:6,7vZb.100-u oxuyun. Zburu bizim Allahdan asllmz nec ifad edir? Bu asllq, xsusn d digr insanlara qar bizim zrimiz hans vzifni qoyur?

BAZAR ERTSI 28 yanvar

ALLAHIN SURTND

Yar. 1:2628-i oxuyun. Allah insana heyvanlarda olmayan hans xsusiyyti verdi? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Allahn surtind n demkdir?? Bu sual saysz

mzakirlr v mxtlif fikirlr dourub. lakin Mqdds Kitabdak aylrin znd bu ifadni baa dmy aar tapa bilrik. Birincisi, diqqt yetirin ki, Allahn surtind yaranmaq o demkdir ki, biz Allahla myyn oxarla malik olmalyq. Allahn surtinin bir vacib aspekti odur ki, Allah insana qalan yarananlar zrind aalq etmk hququ verdi. Allah hr eyin Aas olduu n, O, insana balqlar, qular v heyvanlar zrind aalq etmk hququ verrk, hakimiyytin bir hisssini insana verdi.

53

Hminin diqqt verin ki, Allah insan Bizim surtimizd yaratma planladrd, yni surt lahinin cmd olduunu ks etdirir. Rbb insanlar kii v qadn yaratd. Allahn surti tam kild bir insanda deyil, mnasibtd ifad olunub. lahiliyin xsin qarlql mnasibtind z xmas kimi, Allahn surti d insanlarda kii v qadnn mnasibtind meydana xr. Qarlql mnasibtlr qurmaq qabiliyyti Allahn surtinin hisssidir. Qarlql mnasibtlr is z nvbsind cavabdehliyi nzr tutur ki, o da mnviyyatla qrlmaz laqlidir. Bellikl, biz burada grrk ki, mnviyyat yaradln tarixind z sasn tapr.

Yar.9:6 vYaq.3:9-u oxuyun. nsanlarn Allahn surtind yaradlmas ideyas mnviyyat konsepsiyas il nec laqlidir? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ nsanlar ne min ildir ki, mnviyyat mslsi zrind

vuruurlar. Lakin mnviyyatn nec olmal olduunu aydnladrmaa mvffq olana qdr mnviyyat ideyas btvlkd bir ox drin problemlri qaldrr. N n Yer zrind btn digr canl varlqlardan frqli olaraq, insanlar vicdan, dzgn v qeyri-dzgn olan ayrd etmk qabiliyytin malikdir? Mna etibaril mnviyyatdan uzaq olan maddlrdn (kvarklar, qlyuonlar, elektronlar v s.) yaranm varlqlar mnviyyat konsepsiyalar haqqnda nec, nyis bil bilrlrmi? Cavab insanlarn Allahn surtind

54

yaranm mnvi varlqlar olduunu aan Mqdds Kitabn ilk fsillrind tapmaq olar.

RNB AXAMI 29 yanvar

BR QANDAN

Yar. 2:23-d Adm z arvadn Hvva adlandrr (ibr. xava). Bu sz ibrani felixayail baldr ki, bu da yaamaq, canlandrmaq mnasn verir. Ona gr d Hvva ad hyatvern kimi trcm oluna bilr. Hvvann ad biz deyir ki, o, btn insanlarn ulu nnsidir. Biz hammz hrfi mnada bir ailyik.

Hv.lri 17:26-n oxuyun. Paul btn insaniyytin qardaln yaradlla il nec laqlndirir? Mat. 23:9 il mqayis edin. __________________________________________________________________________________________________ Biz onunla birlmiik ki, hammz bir qadndan Hvvadan

v bir kiidn Admdn trmiik. Lakin bizim hqiqi Atamz, Yaradcmz, Hyat Vernimiz Allahdr. Bu fakt insanlarn brabrliyinin sasdr. znz fikirlin, btn insanlar bu vacib hqiqti etiraf etsydilr, insanlarn qarlql mnasibti n qdr dyirdi. gr biz n qdr gnahkar olduumuzun, gnahn bizi n qdr thrif etdiyinin sbutu lazmdrsa, bunu insanlarn ox vaxt bir-birin heyvanlara olduundan daha pis yanamas faktnda gr bilrik.

Ms.14:31 v 22:2-ni oxuyun. Bu aylr mnviyyat v bizim Allah trfindn yaranmamz fakt arasndak

55

laqni baa dmy nec kmk edir?___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ nsaniyyt bir ox faktorlar bldrrlr: siyasi, milli,

etnik, iqtisadi. qtisadi faktor yqin ki, n gcllrindn biridir (baxmayaraq ki, Karl Marksn fikirldiyi qdr deyil: dnyann fhllri he vaxt birlmmilr, ksin milli v razi-iqtisadi sbblrdn bir-biri il vurumular). Bu gn hmi olduu kimi, kasblar v varllar bir-birlrin bh v hqartl baxrlar. Bu hisslr n qdr zorakla v htta mhariblr gtirirdi! Kasbln sbblri v bu problemin hlli bizi vvlki kimi xlmaz vziyyt salr (Mat. 26:11- bax), lakin Allahn Szndn bhsiz bel xr ki, varllar v kasblar biz hammz mnyimiz gr biz ken lyaqt malikik.

Darvinizmin mhurlamasndan sonra bzilri sosial darvinizm sasnda kasbalrn varllar trfindn istismarna brat qazandrmaa baladlar. Bu ideyann mnas beldir: gr tbitd gcllr ziflr qalib glir v onlar istismar edirs, n n eyni prinsip iqtisadiyyatda yer tuta bilmz? Bu ideyan da mnyimizin dzgn baa dlmsinin mnviyyat mslsini baa dmkd ox mhm olduunun daha bir nmunsi hesab ed bilrikmi?

56

RNB 30 yanvar

YARADICIMIZIN XARAKTER

Allah bizi z surtind yaratd; bu, o demkdir ki, biz Onun xarakterini amalyq. Yni insan n n qdr mmkndrs, biz Onun kimi olmalyq. Diqqt yetirin ki, Allah kimi olmaq (xarakterc Allaha bnzmk) chdi il Allah olmaq arzusu arasnda byk frq var. Lakin Allah kimi olmaq, yni Onun xarakterini ks etdirmk n biz bu xarakteri dzgn baa dmliyik.

Mat. 5:4448-i oxuyun. Bu aylr Allahn xarakteri v Onun xarakterini hyatmzda nec ks etdirmli olduumuz haqda n deyir? _________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________ Luka 10:2937-ni oxuyun. Yen d, burada Allahn xarakteri v Onun xarakterini hyatmzda nec ks etdirmli olduumuz haqda n deyilir? Fil.2:18- d baxn. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ sann dand hekayd iki barmaz qrupdan olan iki

adam tsvir edilir. Lakin sa gstrdi ki, onlar bir-birin yaxn idilr. Hr biri digri qarsnda cavabdehlik dayrd v onlarn frqliliklrinin knara qoyulmas v birinin digri il xeyirxahlq v mrhmtl davranmasn grmk Allaha xo idi. Allahn Padahlnn prinsiplri il eytann idaretm prinsiplri arasnda nec d ziddiyyt var! Allah gcllri

57

ziflrin qaysna qalmaa arr, eytann prinsiplri is ziflrin gcllr trfindn mhv edilmsini tlb edir. Allah xeyirxah mnasibtlr dnyasn yaratmdr, lakin eytan onu o qdr thrif edib ki, oxlar bu dnyada lmyib sa qalma daha urlu davran hesab edirlr. gr insan qddar tbii seim prosesi (gcllr ziflri sradan xarr) nticsind meydana glibs, n n o, baqa cr davranmaldr? gr biz bu nzr nqteyini qbul ediriks, o zaman tbii seimi kemynlrin hesabna, z maraqlarn itlmk bizim n ninki normaya evrilir, htta Allahn ardnca getmk v Onun qoyduu tbit tlblrinin yerin yetirilmsidir.

Baqa hans yolla mnyimizi baa dmk bizim mnviyyat haqqnda tsvvrlrimiz tsir ed bilr?

CM AXAMI 31 yanvar

MNVYYAT V CAVABDEHLK

vvlki drsd Paulun Afinada tbliin baxmdq(Hv.lri 17:1631). Tbliin sonuna diqqt yetirrk onun dlillrinin gediini izlyin. N n, xsusn d mn v mnviyyat msllrin glnd hvarinin gldiyi ntic bel vacibdir? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Paulun Afinallara tblii yaradl mvzusundan balayb

mhkm mvzusu il bitdi. Paula gr dnyan v onda olan hr eyi yaradan Allah dnyan mhakim etmk n gn

58

tyin edib. Mnviyyatl olmaq myyn bir cavabdehlik damaq demkdir v bizlrdn hr birimiz z hrktlrimiz v szlrimiz gr cavab vercyik (Vaiz 12:13, 14; Mat. 12:36, 37-y baxn).

Vhy. 20:1113 v Mat. 25:3140- oxuyun. Bu aylrd hans aydn tlim izah edilmidir v o, mnviyyatla n cr baldr? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ N vaxtsa Yer znd yaam insanlarn hams mhkm

gn Allahn hzurunda grcklr. sann mslindki iki qrup insan arasndak frq, onlarn ehtiyac olanlara nec yanamaqlarnda idi. Yaradc yaratd mxluqlarn bir-birin, xsusn d ehtiyac olanlara nec yanamasna bigan deyil. Gylrd tbii seim prosesin yer yoxdur, o, slh Allahnn xarakterin ziddir.

Mqdds Kitab aydn yrdir ki, bir gn Allah z dnyada bu gn yeri atmayan dalti brpa edck. Bundan da lav mhkm ideyas mnvi Qanunun olmasn nzrd tutur; gr Allah vvldn insanlarn ml etmsi n mnvi standartlar vermsydi, mhakim edib czalandrardm? (Yaq. 2:12; 2 Kor. 5:10-a baxn).

Mhkmnin reall v qalmazl haqda dnn. Hans yolla mhkmd iimizin yax nticsin min ola bilrik? N n buna gr biz Xo Xbr v Msihd xilas hdi lazmdr?

59

CM 1 fevral

GLCK TDQQATLAR N:

Yazlara gr Adm Allahn yerin torpandan yaratd ilk insan idi. Bizim mnviyyatn kklri haqda anlaymz Admin mnyin saslanb. Mqdds Kitabdak mnviyyat konsepsiyas ondak yaradl tlimindn ayrlmazdr.

Admin ilk insan kimi qbul edilmsi hminin hanssa qazntlarn Admin v ya digr insanlarn cdadlar olmas ideyasn rdd edir. Bs bu fsillr v dalam qalqlar haradan ml glib? Mxtlif ehtimallar var. Birincisi, insanabnzr qalqlar ola bilsin ki, normal intellekt, lakin qeyri-standart bdn quruluuna malik olan insanlar idi. Digr ehtimal bundan ibartdir ki, insanlar hyat trzi, traf mhit v digr faktorlar zndn degenerasiyaya uraya bilrdilr. nc ehtimala gr,ola bilsin ki, taplan qalqlar eytann varlqlar biz namlum sulla thrif etmk n bilavasit chdinin nticsidir. Daha bir ehtimala gr, onlar he insan deyildilr, sadc insana bnzr varlqlar idi. Mxtlif insanlar mxtlif izahlara stnlk verir, lakin bu mslni balamaq n, bilavasit sbutlarmz olmad n, yaxs budur ki, bu mvzuda fikirlr doqmatik xarakter vermmk n bu sual balayaq. Qazntlar zaman taplanlarn zrind 500 milyon il bundan qabaq ind hazrlanmdr kimi lvhlr xarlmr. Bizim elmi dairlrd birmnal qarlanmayan yer krsinin tarixi haqqnda anlaymz biz sadc riv verir ki, onun sasnda dalam qalqlar izah edirik. Lakin bizim izahlarmzn sbutu yoxdur. Onlar olduu kimi, izah olunmam qalr.

60

Mzakir n suallar: nsana mnviyyat Qanununu vern Yaradc olmasayd, n

olaca haqda dnn. Mnvi prinsiplr haradan yaranard? Bir ox insanlar Allaha inanmasa da, myyn ciddi mnvi standartlara ml edir. Allahn Qanunundan savay, hans sasda insanlar mnvi normalar inkiaf etdir bilrlr? Btn bunlar txminn ny gtirib xarard? Nticni hans mtlq atmazlq xarakteriz edrdi?

Bizim yaradla mnasibtimiz evtanaziya, klonladrma, abort kimi problemlr aid fikirlrimizi nec formaladrr?

Yaxud da faist lm drgsind knll olaraq yol gstrn kimi ilmy gln yerli sakin ekskursiyan arlz Darvinin tkaml nzriyysi haqda shbtdn balayrd, nki o, ehtimal edirdi ki, mhz bu nzriyy Daxau v digr bu kimi yerlrin olmasna imkan vermidi. Bu cr fikirlr zncirinin aydn mntiqi ndn ibartdir? O nd shv ola bilr?

61

Drs 6 2-8 fevral

YARADILI V GNAHABATMA

Tdqiqat n Mqdds Kitab aylri: Yar. 3:115;Mat. 4:310;Kol. 2:2023; Yh.3:17; Vhy. 14:6, 7.

Yadda saxlanacaq ay: Mn sninl qadn arasna, Snin balanla onun vlad arasna dmnilik salram. Bu vlad snin bandan vuracaq, sn d onu dabanndan sancacaqsan (Yar. 3:15).

Bir komediya aktyoru tez-tez nazir arvad olan Ceraldina rolunu oynayrd. Bir df, o, yeni bahal paltarla il ev qaytd. Onun yolda (onun rolunu da eyni aktyor ifa edirdi) hirslndi. Ceraldina is cavabnda qqrr: eytan mni bu paltar almaa mcbur etdi! Mn onu almaq istmirdim, lakin eytan mn sakitlik vermdi.

Mllif ehtimal edirdi ki, bu, glmlidir. Lakin bizim dnyamz v onda padahlq edn r ahidlik edir ki, eytan zarafat deyil.

Bzi insanlar iblisin mvcud olmas ideyasn ciddi yanamaq lazm glmyn qdimin qal hesab edirlr. Lakin Yazlar deyir: eytan mlub olmu dmn olsa da (Vhy 12:12; 1 Yh.3:8), o, burada, Yer zrinddir v Allahn yaratdqlarna mmkn qdr ox ziyan v dant vurmaq istyir.

Bu hft eytann ilk hcumuna baxacaq v bu hadisdn myyn drslr gtrmy alacaq ki, onun hcumuna

62

mruz qalaraq, Msihin biz bx etdiyi qlby mid ed bilk.

BAZAR GN 3 fevral

LAN DAHA HYLGR D

Yar. 3:1-i oxuyun. lan simasna girmi eytan burada nec tqdim edilir? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ lann hiylgrliyi onun nec yoldan xarmasnda z xr.

O, aq hcuma kemir, qadn shbt clb etmy chd gstrir. Diqqt yetirin ki, ilann szlrind n azndan iki bh var. Birincisi, o soruur ki, hqiqtnmi Allah myyn bir byanat verib?. kincisi, o, z sualn el qoyur ki, Allahn alicnablna bh yaratsn. Faktiki olaraq, o soruur: Yni Allah dorudanm sizdn n is gizldir? Mgr badak istniln aacn meyvsindn yemk olmaz? Bilrkdn Allahn dediklrini thrif edrk, ilan qadn deyilnlri dzltmy svq edir v bellikl d uurla onunla shbt balayr. Onun strategiyas dorudan da thlklidir.

lbtt eytann taktikas bizi tccblndirmli deyil. sa onu yalan v yalann atas adlandrmd (Yh. 8:44).Vhy 12:9-da deyilir ki, iblisin mqsdi btn Kainat aldatmaq idi, bu is o demkdir ki, htta yeddinci gnn adventistlri-msihilr bel thlkdn sortalanmayblar. Tamamil aydndr ki, eytan z

63

hiylgrliyini v klkbazln bir damc da olsa itirmyib. O, vvlki kimi Hvvan uurla yoldan xartd strategiyadan istifad edir. O, bh toxumu sprk bizi dialoqa clb etmk midi il Allahn Szn v Onun niyytlrini sual altna qoyur. Onun adrmalarna qar durmaq n biz oyaq durmalyq (1 Pet.5:8).

Mat. 4:310 il Yar. 3:1-i mqayis edin. eytan hans yolla eyni sulu saya da ttbiq etmk istyirdi v bu n n ilmdi? sann shrada eytann hcumuna cavabndan hans drslri gtr bilrik? eytan eyni eylri bu gn biziml d etmy nec can atr?

BAZAR ERTSI 4 fevral

QADIN V LAN

Yar. 3:2, 3- oxuyun. Qadn ilana nec cavab verdi? O, hans shvlri buraxd? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Mlklr Hvvan xbrdar edirdi ki, badak gndlik muliyytlri zaman rindn ayrlmasn, nki Adml birlikd onu thlk az hdlyirdi. Lakin bir df o, xyal iind z d hiss etmdn Admdn ayr dd. Hvva tk qaldn grnd, onun qlbini hanssa yaxnlaan thlknin vahimsi brd, lakin o tezlikl bu qorxu hissini zndn uzaqladrd v qrara gldi ki, ri ayrmaq v ona qar durmaq n kifayt qdr all v gcldr. O, mlklrin xbrdarlqlarn unutdu v tezlikl qadaan olunmu aacn yannda olduunu grd, heyrt v maraq qarq hisslrl ona

64

tamaa etdi. Aacdan sallanan meyvlr ox gzl idilr v Hvva anlamrd ki, n n Allah onlar drmyi qadaan etmidir. Tamahlandrc n mnasib an atmd...lan deyirdi ki, bu aacn meyvsindn dadmaqla onlar varln ali sviyylrin ata bilrlr v daha ox biliklr ld ed bilrlr. Sonra, sanki z szlrini tsdiq edirmi kimi, qeyd etdi ki, o da qadaan olunmu meyvlrin dadna baxmdr v bunun saysind ona nitq bx edilmidir... Allah yalnz ona gr bu meyvlri ninki yemyi, htta onlara toxunma da onlara qadaan etmidi ki, bu meyvlr mdriklik v gc vermk kimi heyrtamiz xsusiyyt malikdirlr. ... (Y. Uayt. Asaqqallar v Peymbrlr,sh. 28,29).

Haqqnda xbrdarlq edildiyimiz bir eyi etmy nec yoldan xrq? Bel snamalara qar nec davam gtir bilrik?

RNB AXAMI 5 fevral

AKAR OLANLA ALDANANLAR

Yar. 3:46-n oxuyun. Hvvann hans nticy glmsi onu gnaha gtirdi? Bu tcrbdn yolumuzda olan istniln snaqlarla bacarmaqda biz kmk ed bilck hans drslri gtr bilrik? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ eytan mvffqiyytl Hvvan shbt clb etdi,Allahn

n dediyi v n n dediyin dair onda bh toxumunu spdi. Sonra, o, Hvvaya deyir ki, Allah btn hqiqti danmr v hminin meyvni yemk qadaasnn motivlrini izah edir.

65

eytann izahna gr Allah, Adm v Hvvaya onlarn tam potensialn amaa imkan vermyrk, onlardan n is yax bir eyi gizldir. Bu df eytan Allahn dorudan da onlara aaclardan meyv yemy imkan vermmsi haqqnda vvlki sualna saslanr.

Hvva ey saslanr ki, bu da onu bu nticy gtirir: meyvni yeyrk, o, xeyir grck. Birincisi, o grr ki, aac yemk n yaxdr. Baxmayaraq ki, Adm v Hvva bu meyvlrdn yemmk n xbrdarlq edilmidilr, qadn grr ki, aac yemk n yaxdr. Hisslrl, aydn kild Rbb bel deyir arasndak ziddiyyt haqqnda fikirlin.

Hvvan meyvni yemy min edn ikinci sbb o idi ki, o, gz xo grnrd. bhsiz, badak btn meyvlr gzl idi, lakin hanssa sbbdn eytann tklif etdiyi meyv Hvvan daha ox clb etdi.

Meyvnin mdriklik vermk xsusiyyti olmas ehtimal Hvvann meyvni yemk istmsi n nc sbb oldu. lan onu inandrd ki, meyvni yeyrk, o, daha ox bilik alaraq, Allaha bnzr olacaq. Kdrli olan budur ki, Hvva Allaha bnzr olduunu unutmudu (Yar. 1:27).

Biz deyilib ki, Adm yox Hvva aldadlmld.(1 Tim. 2:14).gr Adm aldadlmamdrsa, n n meyvni yedi? Adm bilrkdn Allahn ardnca deyil, Hvvann ardnca getmyi stn tutaraq Allahn szndn xd. Bu gn d bel davrana tez-tez rast glirikmi? Tamamil Allahn Szn zidd olsa da trafdaklarn szlrinin v ilrinin ardnca getmk snana nec asanlqla tabe oluruq? Adm Allahn vzin Hvvan eitdi, bu da insan tarixi kimi mlum olan dht qap ad (Rom. 5:1221- bax).

66

RNB 6 fevral

EDEND LTF V MHKM

Birinci hiss Yar. 3-d gnahdan sonra Rbb insanlara bu suallarla

mracit edir: Haradasan?.. Kim sn bildirdi ki, lpaqsan? Sn yemyi qadaan etdiyim aacn meyvsindn yemmisn ki?.. Sn niy bel etdin?(Yar. 3:9, 11, 13).

Bu suallardan sonra 3-c fsild Allahn ilk qti byanat, Onun ilk fakt tsdiq etmsi glir. Allah ilana mracit edrk n deyir v Onun szlrinin mnas ndir? Yar. 3:14, 15- baxn. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Ba vernlrin mnas v nticlri haqda dnn.

Allahn gnah etmi insana ilk deklarativ byanat faktiki olaraq insaniyytin deyil, eytann mhakimsindn ibartdir. Htta bu mhakimd d Allah insana mid v Mjd hdini verir (ay 15). eytana mhakim hkm xararaq, o, insaniyyt mid verir. Onlarn gnahna baxmayaraq, Rbb drhal Adm v Hvvaya xilas hdini ar. Hminin fikir verin ki, yalnz bu hddn sonra v yalnz 15-ci ayd verilmi ltf v xilas midindn sonra (hminin ilk mjd hdi kimi mlumdur) Rbb Adm v Hvva zrind hkmn oxuyur: Qadna dedi: Hamil olanda sn ox ziyyt vercym, uaqlarn ar iind doacaqsan Allah

67

Adm dedi: Arvadnn szn qulaq asdn n (Yar. 3:16, 17).

Bu an nzrdn qarmayn: vvl xilas vdi gedir, sonra is mhkm. Mhkm yalnz Mjd kontekstind gedir; baqa szl, mhkm mhakimni ehtimal edir, Yazlar is aydn deyir: Allah dnyan mhakim etmk n deyil, Olunun vasitsil xilas etmk n Onu dnyaya gndrdi (Yh. 3:17).

N n Allahln mqsdinin bizi mhakim etmk deyil, xilas etmk olduu haqda daim dnmk vacibdir? Hyatmzdak gnahbu vacib hqiqt nec klg salr? Baqa szl, gnah bizi Allahdan nec uzaqladrr?

CM AXAMI 7 fevral EDEND LTF V MHKM

kinci hiss Yar. 1 v 2-d Allah bu cr qti fikirlr (mrlr) verir: Qoy

gyn qbbsind raqlar olsun... Qoy torpaq hr nvn gr canllar trtsin... nsann tk olma yax deyil. Btn bu mrlr yaradla v bu yaradlanlarn arasnda insann mskunlamasna aiddir. Dnn grdymz kimi, Mqdds Kitabda yazlm sonrak qti fikir Yar. 3:14, 15-d rast glinir. Burada Allah insana Mjdni tklif edir.

Bellikl, Allahn Yazlarnda ilk qti fikirlr yaradla, sonra is xilasa aiddir v bu xilas mhkm kontekstinin znd z xr. Bel d olmaldr. Mhkm olmasayd,

68

ondan xilas olmaq n mhakim olmasayd, mjdnin mqsdi n olard, Xo Xbr ndn ibart olard? Mjdnin konsepsiyas z mhakim ideyasn dayr, lakin bu mhakimni yaamal olmayacaq. Bu, Xo Xbrdir!

Allahn Qanununu pozmuuqsa da v Allah qanunu pozanlar mhakim edcks d, sa Msihin xilasedici qurbann qbul ednlrin hams Onda mhkmnin qalmaz olaraq gtirdiyi mhakimdn xilas olmular.

Yaradl, Mjd v mhkm - bu mvzulara yalnz Mqdds Kitabn ilk shiflrind deyil, son shiflrind d rast glinir. Vhy 14: 6, 7-ni oxuyun. Bu aylr Yaradl kitabnn ilk fsli il nec baldr? Bu aylrd hans paraleli grmk olar? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Vhy 14:6, 7-d Allah Yaradc kimi tsvir edilib, bu,

hminin Yaradl kitabnn ilk fsillrinin sas mvzusudur. Vhy 14 d Yar. 3-d olduu kimi vvl bdi Mjd, sonra is mhkm haqqnda xbr glir. Burada mhkm haqqnda danlr, lakin Mjddn vvl yox. Bellikl, bu gn bizim xbrimizin sas ltf, bu haqda xo xbr olmaldr: baxmayaraq ki, biz mhakim edilmy layiqik, lakin sa vasitsil brat qazanb, tmizln v balana bilrik. Mjdsiz bizim taleyimiz qadn v onun nslinin taleyi kimi deyil, ilan v onun toxumunun taleyi kimi olard. Heyrtamizdir ki, bu byk mjd artq Edend, Allahn gnah etmi dnyaya ilk szlrind sslnir.

69

CM 8 fevral

GLCK TDQQATLAR N:

Allah bizim ulularmza btn insan nsli n myyn etdiyi yemyi bx etmidi. Yaranm canllardan hanssa birinin hyatn almaq Onun planna zidd idi. Edend lm olmal deyildi (Y. Uayt. badt n mslhtlr, sh. 228).

eytan Allahn mhbbt Qanununu mnftprstlik qanunu kimi qlm verir. O, tsdiq edir ki, Qanunun mrlrin tabe olmaq mmkn deyil. nsanlar Allaha gnahlarnn, zab v lmlrinin gnahkar kimi baxmaa thrik edrk, o, cdadlarmzn gnah etmsin v gnahn btn ac nticlrin gr gnah Yaradcnn zrin qoyur. sa bu yalan ifa etmli idi (Y. Uayt. srlrin arzusu, sh. 24).

Lakin insan sediyi gnahn nticlri il tkbanabana qalmad. eytana xarlan hkmd xilasa mid var idi... lk insanlarn yannda sslnn bu hkm onlar n hd oldu. Onlarn qismti olacaq kollar v tikanlar, ar mk v zab, v ya qaydacaqlar torpaq haqqnda eitmzdn qabaq, Adm v Hvva onlara mid vern szlri eitdilr. eytana uyaraq itirdiklrinin hams Msihin qurban vasitsil onlara qaytarlacaq (Y. Uayt. Trbiy, sh. 27). Mzakir n suallar:

Btn sinifl birg birinci gn n olan drsdki son suallar mzakir edin. Snamalarla mbariz n gc harada axtara bilrik?

70

Hvva Allahn aydn mrin etinasz yanaaraq z hisslrin etibar etdi. N n biz d tez-tez eyni cr hrkt edirik?

Yaradln tarixi il tbitin qddarln Allahn ilk yaratma prosesinin bir hisssi kimi tsvir edn mxtlif tkaml ideyalar arasndak akar kontrast haqqnda dnn. N n Mqdds Kitabdak hqiqtlrin aydn mnasn thrif etmdn yaradl haqqnda bel ziddiyytli baxlar birldirmk olmaz? N n gnah dzgn baa dmk n yaradl mslsinin dzgn baa dlmsi vacibdir?

Bzi mdniyytlrd hrfi mnada iblisin mvcudluu ideyasn sfehlikdn baqa bir ey kimi qiymtlndirmirlr; baqalar, is ksin r qvvlr v ruhlara hddn artq ox diqqt ayrrlar. Sizin mdniyyt haqqnda n demk olar? Hans ideyalar var v apardmz qeyri-tbii mbariznin reallna dair dzgn balans saxlama nec yrn bilrsiniz?

Drs 7 915 fevral

TUTQUN DN

Tdqiqat n Mqdds Kitab aylri:yyub 12:10;1 Kor. 6:19, 20; Yar. 3:17;Yh.12:31;1 Kor. 1:1821.

Yadda saxlanacaq ay: nki bu dnyann mdrikliyi Allah qarsnda alszlqdr. Nec ki yazlb: O, mdriklri hiyl qurarkn yaxalayr (1 Kor. 3:19).

71

Teoloq Uilyam Paley 1802-ci ild Tbii teologiya kitabn yazmd v burada gstrmidi ki, insanlar tbiti mahid edrk, Allahn xarakterini daha yax baa d bilrlr. O, heyvanlara Allah trfindn onlara veriln qay v digr msbt keyfiyytlri gstrmk kimi xsusiyytin mxsus olmas bard ox yazmd. Ola bilsin ki, Paley heyvanlarn bzi xsusiyytlrini iirdirdi, nki o, gnahn tbit tsirini nzr almamd, lakin mumilikd, onun dlillri he vaxt tkzib edilmyib, oxsayl, ssli-kyl ks fikirlr haqqnda is bunu demk olmaz!

Uilyam Paleydn frqli olaraq arlz Darvin hesab edirdi ki, tbiti yaradan Allah yax v xeyirxah adlandrmaq olmaz. z fikrini sbut etmk n, o, iridn z sahibini yeyn paraziti v sianla oynayan piiyi misal gtirirdi. Onun n bu nmunlr mhbbtli Yaradc Allahn mvcud olmadna ahidlik edirdi.

Baxmayaraq ki, Paleyin Darvinnisbtn daha ox hqiqt yaxn olduu aydndr, bu hft biz Mqdds Kitabn tbitd Allah haqqnda aq olan v aq olmayana dair n dediyini grmy alacaq.

Bazar gn 10 fevral

RBBN DNYASI

Bir msld deyilir ki, bir alim qrara gldi ki, ona Allah lazm deyil. O rz etdi ki, Allah kimi z insan yarada bilr. Allah dedi: Yax, chd el. Alim torpa qazmaa balad,

72

lakin Allah onu dayandrd: Bir dqiq! vvl z torpan yarat!

Baxmayaraq ki, bu, sadc msldir, mnas aydndr: yalnz Allah he ndn yarada bilr. Allah bizim dnyamz, malik olduumuz hr ey v bizim zmz d daxil olmaqla Kainatn btn maddlrini yaratmdr. O, hr eyin Qanuni Sahibidir.

Aadak aylrd biz nvanlanm sas mjd hansdr? Bu mjd bizim dnyaya, bir-birimiz v Allaha nec yanamal olduumuz haqda n deyir? Zb.24:1, 2; Zb.50:10; Ye. 43:1, 2; 1 Kor. 6:19, 20. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Bir mhur msihi himni bu szlrl balayr: Bu,

mnim Atamn dnyasdr. Bu, dorudan da bizim Atamzn dnyasdr, nki O, onu yaratmdr.Sn zn yaratdnn qanuna gr sahibi saylrsan . Allah Kainat yaradb, ona gr d onun, gyn, yerin v onlarda olan hr eyin Sahibidir.

Allah sadc olaraq dnyaya rhbrlik etmir, O hm d Yer zrind olan hr bir canl varln zrind aala iddia edir. Baqa he kim hyat yaratmaq qabiliyytin malik deyil. Allah yegan Yaradc v btn yaradqlarn tamamil Aasdr. Bizim mvcudluumuz tamamil Allahdan asldr. Biz z sadiqliyimizdn baqa Allaha he n tklif ed bilmrik; Yer zrind olan qalan hr ey onsuz da Ona mxsusdur.

Bundan, lav biz Allaha yalnz bizi yaratd n deyil, daha vacib olan, bizi xilas etdiyi n malikik. Lakin Allahn mczli namna baxmayaraq, insann hyat gnahla ciddi

73

thrif edilmidir v lml baa atr ki, bu da hyat hr cr mna v mqsddn mhrum edn perspektivdir. Hyat hazrk formasnda o qdr d gzl deyil. Bizim yegan midimiz hr eyi yenidn dzgn ed bilck olan mczli xilas hdidir. Bellikl, biz yaradl v xilas olma hququ il Msih mxsusuq.

BAZAR ERTSI 11 fevral

GNAHA BATMI DNYA

Bir ey bhsizdir: bizim hazrda yaadmz dnya yaradl hftsinin sonunda Rbbin lindn xan dnyadan kskin frqlnir. lbtt mhtm gzllik v dizaynn ahidliyi hr yerd mvcuddur. Lakin biz gnahla thrif olunmu dnyada yaayan v onu baa dmy alan gnahla thrif olunmu varlqlarq. Hl tufana qdr gnah dnyaya z mhvedici tsirini gstrmidi. Nuhun gnlrind Yerin zrind Admin gnahnn v Kainin trtdiyi qtlin nticsi olan ikiqat lnt var idi (Y. Uayt. Mbariz v csurluq, sh. 32).

Dnya nec lntlnmidi v bu lntlrin nticsi n oldu? Yar.3:17; 4:11, 12; 5:29. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Admin gnah zndn Yerin lntlnmsi bitki

dnyasnn zrin dd,nticd tikanl bitkilr v alaq otlar bitmy balad. Btn yaranmlar gnahn lntini z zrind dayr. Yuxarda Y. Uaytdan sitat gtiriln szlr

74

birmnal olaraq tsdiqlyir ki, Qabilin lntlnmsi yalnz onunla mhdudlamad, btn dnyann zrin dd.

Tssf ki, gnahn lnti bununla qurtarmad, nki dnya onun zrin silinmz iz qoyan daha bir lnt dar oldu. Bu, lbtt dnyan basan tufan idi. Bundan Rbb xo tir qalxd v Rbb ryind dedi: Cavanlndan bri insan ryinin fikirlrinin hmi pis olmasna baxmayaraq, insanlara gr bir daha yer zn lntlmycym. ndi eldiyim kimi btn canllar bir daha mhv etmycym (Yar.8:21).

Tufan bzi yerlrdn torpa qoparb baqa yer apararaq, Allahn yaradl zaman qurduu suvarma sistemini pozdu. Htta indi d yalar torpa yumaqda davam edir v bununla da onu mhsuldarlqdan mhrum edir v dayanmadan mhsulu azaldr. Allah z mrhmti il sz verdi ki, bir d Yeri lntlmyck, lakin biz miras qalan torpaq balancdan Allahn yaratd zngin, mhsuldar torpaqdan frqlnir.

Rom. 8:19-22-ni oxuyun. Bu aylr bu gn grdymz nec aiddir? Onlardan nec mid gtr bilrik?

RNB AXAMI 12 fevral

BU DNYANIN RS

Rbb eytana dedi: Haradan glirsn? eytan cavabnda dnyan gzib-dolamaqdan dedi (yyub 1:7).

Ayq durun, oyaq olun. nki dmniniz olan iblis nrildyn v kimis armaq istyn aslan kimi dolar(1 Pet. 5:8).

Biz bilirik ki, dnya yaradlma v xilas olunma hququ il Allaha mxsusdur. Lakin biz hminin eytan haqqnda,

75

byk mbariz v iblisin mmkn olan hr eyi idar etmk arzusu haqqnda unutmamalyq. armxda onun zrind inkaredilmz qlb qazanlmasna baxmayaraq, o, sakit xb getmir. Allah trfindn tutub saxlanlsa da, onun qzb v dadc gcn lazmnca dyrlndirmmk olmaz. Hminin unutmaq olmaz ki, hans tinlik v ar anlar yaasaq da, sas dy iki xs Msih v eytann arasndadr. Neytral razi yoxdur. Bildiyimiz kimi, bu dnyada oxlar dmnin bayra altnda dayanaraq onun trfini tutublar, buna gr d bizim dnyamzn bel ikst vziyytd olma tccbl deyil.

Yh.12:31; 14:30; 16:11; f. 2:2; 6:12-ni oxuyun. Bu aylrd dmnin reall v gc haqqnda hans vacib hqiqt vardr? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ yyubun kitabnda byk mbariznin realln gizldn

v eytann dorudan da insana v tbit almin byk ziyan vurmaq iqtidarnda olduunu gstrn prd alr (yyub.1,2-y bax). Bu dnyann padah ifadsi il hr n nzrd tutulsa da, aydndr ki, bu rolda eytan vvlki kimi, Yer zrin byk mhvedici tsirini gstrir. Bu hqiqt biz tbit alminin srt kild thrif olunduunu v tbitdn Allah haqqnda drslr gtrrkn ox ehtiyatl olmaq lazm olduunu drk etmkd kmk edir. Nhayt baxn grk Darvin dnyann vziyytini nec shv rh etmidi.

76

Hyatnzn hans sferasnda eytann mhvedici tsirini aydn grrsnz? N n armx v Allahn Sznn hdi biz mid verir?

RNB 13 fevral

DNYANIN MDRKLY

Biz insanlar, xsusn d son iki yz ild inanlmaz bilik v sonsuz sayda mlumat ld etmiik. Lakin bilik v mlumat bu, mtlq mdriklik demk deyil. Bizdn vvl olanlardan frqli olaraq, biz hminin tbit almini daha geni baa drk. Lakin daha geni anlay da mdrikliyin sinonimi deyil.

1 Kor. 1:1821; 3:1821-i oxuyun. Bu aylrd olan v demk olar ki, iki min il bundan vvl yazlm byk hqiqtlr bizim dvrmzd v masir kontekstd zn nec gstrir? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ nsan z flsfi danqlarnda ox vaxt Allahn