SLU@BI ZA MEDICINA NA TRUDOT - REFORMI,

PROCENA NA RIZIK NA RABOTNO MESTO

Prim. D-r Stefan TodorovInstitut za medicina na trudot,SZO Kolaborativen centarSkopje, Republika Makedonija

Promeni i predizviciPromeni i predizvici

Proces na tranzicija (dramati~ni Proces na tranzicija (dramati~ni promeni vo op{testvoto od politi~ki, promeni vo op{testvoto od politi~ki, socio-ekonomski i demografski aspekt)socio-ekonomski i demografski aspekt)

Reformi vo zdravstveniot sektorReformi vo zdravstveniot sektor

EU integraciiEU integracii Humani resursiHumani resursi InfrastrukturaInfrastruktura LegislativaLegislativa Iskustvo, Iskustvo, tradicijatradicija MotivMotiv

Kriti~ni to~kiKriti~ni to~ki vo procesot na vo procesot na reformireformi Trend na namaluvawe na aktivnostite na Trend na namaluvawe na aktivnostite na

specifi~nata zdravstvena za{titaspecifi~nata zdravstvena za{tita

Redukcija na brojot na SMT, zatvorawe na Redukcija na brojot na SMT, zatvorawe na dispanzeri po medicina na trudotdispanzeri po medicina na trudot

Proces na privatizacija vo PZZ (transformacija Proces na privatizacija vo PZZ (transformacija na d-r spec po MT vo mati~en lekar vo PZZ)na d-r spec po MT vo mati~en lekar vo PZZ)

Profiliran i educiran kadar -Profiliran i educiran kadar -120 ~lenovi vo Zdru`enieto za 120 ~lenovi vo Zdru`enieto za

MT pri MLDMT pri MLD

Stari i novi problemi - Stari i novi problemi - Re{enijaRe{enija

Specifi~ni profesionalni riziciSpecifi~ni profesionalni rizici Funkcionirawe na SMT Funkcionirawe na SMT Trudova inspekcijaTrudova inspekcija Informativen sistem vo oblasta na Informativen sistem vo oblasta na

zdravjeto i bezbednosta na rabotazdravjeto i bezbednosta na rabota

novi principi vo rakovodeweto so novi principi vo rakovodeweto so zdravjeto i bezbednosta na rabotazdravjeto i bezbednosta na rabotanovi mehanizmi za socijalen dijalognovi mehanizmi za socijalen dijalog

SZO aktivnosti - prvi ~ekoriSZO aktivnosti - prvi ~ekori

Promocija na SZO HESME programaPromocija na SZO HESME programa((Health, Environment and Safety in EnterprisesHealth, Environment and Safety in Enterprises))

Nov koncept za razvojNov koncept za razvoj

Intersektorski pristapIntersektorski pristap Klu~ni partneri (Institut za medicina Klu~ni partneri (Institut za medicina

na trudot, MZ, MTSP, SMT, na trudot, MZ, MTSP, SMT, Makedonsko zdru`enie na doktori po Makedonsko zdru`enie na doktori po medicina na trudot, Zdru`enie na medicina na trudot, Zdru`enie na rabotodavci, Zdru`enija na rabotnici)rabotodavci, Zdru`enija na rabotnici)

2001 2001 godina godina

Kontinuirani aktivnosti - efektiKontinuirani aktivnosti - efekti

Nacionalna konferencija za medicina na trud:Nacionalna konferencija za medicina na trud: Nacionalna strategija Nacionalna strategija Nacionalna programa SMTNacionalna programa SMT

Izmeni i dopolnuvawa na ZZZ, del od SMT se Izmeni i dopolnuvawa na ZZZ, del od SMT se izzema od privatizacija po sopstven izborizzema od privatizacija po sopstven izbor

SEE Sub-Regional Consultation on Developing Project for SEE Sub-Regional Consultation on Developing Project for Occupational Health for South East Europe under the Occupational Health for South East Europe under the Initiative for Social Cohesion of the Stability PactInitiative for Social Cohesion of the Stability Pactpromocija na makedonskite aktivnosti vo promocija na makedonskite aktivnosti vo SZOSZO

2005 2005 godinagodina

Rezultati vo 2006 Rezultati vo 2006 godinagodina

Strategija za zdravje, zdrava `ivotna i Strategija za zdravje, zdrava `ivotna i rabotna sredina i bezbednost pri rabota rabotna sredina i bezbednost pri rabota vo RMvo RM (usvoena od Vladata na RM)(usvoena od Vladata na RM)

Osovremenuvawe na regulativata, EU Osovremenuvawe na regulativata, EU harmonizacija, Reformski procesi, Sledewe i harmonizacija, Reformski procesi, Sledewe i unapreduvawe na zdravjeto i bezbednosta na unapreduvawe na zdravjeto i bezbednosta na rabota, organizacija i funkcija na SMTrabota, organizacija i funkcija na SMT

Zaedni~ki nastap so MZ i MTSP, kontinuirana Zaedni~ki nastap so MZ i MTSP, kontinuirana podr{kapodr{ka

2006 2006 godinagodina

VODE^KI DOKUMENTI ZA STRATEGIJATA

STRATEGIJA NA SZO ZDRAVJE ZA SITE VO 21 VEK

GLOBALNA STRATEGIJA ZA MEDICINA NA TRUDOTZA SITE, SZO 1996

ZDRAVSTVENA POLITIKA NA EU (DIREKTIVA 391/89)

PROGRAMA ZA JAVNO ZDRAVSTVO NA EU 2001-2006

PROGRAMA ZA AKCIJA NA EU VO OBLASTA NAJAVNOTO ZDRAVSTVO 2003-2008

PROGRAMA ZA BEZBEDNA RABOTA NA MOT(KONVENCII 155, 161, 164 I 171)

STRATEGIJA ZA PO^ISTO PROIZVODSTVO, UNEP

MILENIUMSKA DEKLARACIJA NA ON (2000)

NACIONALNA STRATEGIJA

ODGOVOR NA OPREDELBATA NAR. MAKEDONIJA ZA VKLU^UVAWE VO

EVROPSKITE INTEGRACIIVO OBLASTA NA

ZDRAVJE I BEZBEDNOST NA RABOTA

OPERACIONALIZACIJA NAIZRAZENATA POLITI^KA OPREDELBA

ZA PREZEMAWE NAKONKRETNI AKTIVNOSTI I MERKI

IMPLEMENTACIJA NA NACIONALNATA STRATEGIJA

EFEKTI

OVOZMO@UVAWE NA BEZBEDNA I ZDRAVA @IVOTNA I RABOTNA SREDINA

NAMALUVAWE NA BROJOT NA ZABOLUVAWATA I POVREDITE NA VRABOTENITE PREDIZVIKANI ILI USLOVENI OD RABOTATA, OKOLINATA, NA^INOT NA @IVEEWE I SOCIJALNITE FAKTORI

SO^UVUVAWE I UNAPREDUVAWE NA ZDRAVJETO I RABOTNATA SPOSOBNOST

OBEZBEDUVAWE NA OPTIMALNA RAMNOTE@A POME\U EKONOMSKIOT INTERES I RABOTOSPOSOBNOSTA I ZDRAVJETO NA RABOTNICITE

OBEZBEDUVAWE NA USLUGI I PROIZVODSTVO NA PRODUKTI KOI[TO NE SE [TETNI PO ZDRAVJETO NA LU\ETO I SREDINATA

SLEDEWE I PROCENKA VRZ OSNOVA NA INDIKATORSKI SISTEM

OSNOVNI PRINCIPI NA STRATEGIJATA

PRIMARNA PREVENCIJA I BEZBEDNA TEHNOLOGIJA

INOVACIJA I HARMONIZACIJA NAZAKONODAVSTVOTO I STANDARDITE OD OBLASTA

OPTIMALIZACIJA NA USLOVITE NA RABOTA

INTEGRACIJA NA SITE MERKI I AKTIVNOSTI

TRIPARTITNOST

KOOPERACIJA NA RABOTODAVA^ITE I VRABOTENITE

PRAVO NA VRABOTENITE NA TO^NO INFORMIRAWEI DONESUVAWE NA ODLUKI

RAZVOJ NA INFORMACISKI SISTEM

STRATE[KICELI

VA@NOST NA PRIMARNATA PREVENCIJA

PODDR[KA NA SZOVOSPOSTAVUVAWE NA NACIONALNA POLITIKA

I PROGRAMA

NEOPHODNA INFRASTRUKTURA I RESURSI

RAZVOJ NA NACIONALNIOT SISTEM ZAZDRAVJE I ZA[TITA NA RABOTA

AKCIONEN PLAN - OPERATIVEN DOKUMENTSO KONKRETNI MERKI, DINAMIKA I ROKOVI,

KAKO I NOSITELI NA AKTIVNOSTITE

PRISTAPMULTIDISCIPLINARENMULTIDISCIPLINAREN

MULTISEKTORSKIMULTISEKTORSKI

POVE]ESLOENPOVE]ESLOEN

SPROVEDUVAWE NA STRATEGIJATA

PARTNERSTVOPARTNERSTVO

SOCIJALEN DIJALOGSOCIJALEN DIJALOG

KOORDINACIJA NA KOORDINACIJA NA AKTIVNOSTITEAKTIVNOSTITE

INTERSEKTORSKI KOMITETINTERSEKTORSKI KOMITETII

INSTITUT ZA MEDICINA NA TRUDOTINSTITUT ZA MEDICINA NA TRUDOT

DOBROVOLNIDOBROVOLNIINICIJATIVIINICIJATIVI

DOGOVORDOGOVOR

NIVO NA DELUVAWE I PRIMENANIVO NA DELUVAWE I PRIMENA NA MERKITENA MERKITE

NACIONALNO NIVONACIONALNO NIVOZAEDNICAZAEDNICA

PRETPRIJATIEPRETPRIJATIEPOEDINECPOEDINEC

Globalna mre`a na SZO kolaborativni Globalna mre`a na SZO kolaborativni centri:centri:

Raboten plan 2006-2010 (Stresa, Italija, Raboten plan 2006-2010 (Stresa, Italija, 2006)2006)

• Development of innovative Development of innovative models of OHS in South models of OHS in South East EuropeEast Europe Lider na proektot: Lider na proektot: Institut za medicina Institut za medicina na trud, na trud, SZO Kolaborativen SZO Kolaborativen centar, centar, R. MakedonijaR. Makedonija

WHO SEE Network on Workers HealthWHO SEE Network on Workers Health

SZO ekspertska mre`a za MT vo JIESZO ekspertska mre`a za MT vo JIE- zaedni~ka akcija vo regionot -zaedni~ka akcija vo regionot -

(Albanija, BiH, Bugarija, Makedonija, (Albanija, BiH, Bugarija, Makedonija, Romanija, Srbija, Hrvatska, Crna Gora)Romanija, Srbija, Hrvatska, Crna Gora)

Novi SZO akciiNovi SZO akcii

• WHO Global Plan of Action on Workers’ Health 2008-WHO Global Plan of Action on Workers’ Health 2008-2017 (2017 (2007)2007)

Institut za MT, SZO Kolaborativen centar so Institut za MT, SZO Kolaborativen centar so konkretni zada~ikonkretni zada~i

Prioritet br.1: Razvoj na Nacionalnite politiki, Prioritet br.1: Razvoj na Nacionalnite politiki, Akcionite planovi i Programi vo MTAkcionite planovi i Programi vo MT

Prioritet br.3: Podobruvawe na organizacijata Prioritet br.3: Podobruvawe na organizacijata i funkcijata na SMTi funkcijata na SMT

2007 2007 godinagodina

Aktuelni prioriteti i idni ~ekori Aktuelni prioriteti i idni ~ekori

Razvoj na funkcionalni i efikasni SMT (model na Razvoj na funkcionalni i efikasni SMT (model na OSMT)OSMT)

Razvoj na javno-zdravstvena mre`a na SMTRazvoj na javno-zdravstvena mre`a na SMT

Osnovni principi:Osnovni principi:

Dostapnost na SMT za site rabotni lu|e Dostapnost na SMT za site rabotni lu|e Oddr`uvawe i promovirawe na zdravjeto na Oddr`uvawe i promovirawe na zdravjeto na

rabotnite lu|e rabotnite lu|e PodPodobruvawe na rabotnata sredina, zdravjeobruvawe na rabotnata sredina, zdravjetoto i i

bezbednostbezbednostaa na rabota na rabota Razvivawe na organizacii i kultura na rabota i Razvivawe na organizacii i kultura na rabota i

promovirawe na pozitivna socijalna klimapromovirawe na pozitivna socijalna klima Efikasni SMT vo pogled na zdravje, Efikasni SMT vo pogled na zdravje,

rabotosposobnost, pretprijatie i nacionalna rabotosposobnost, pretprijatie i nacionalna ekonomijaekonomija

Nov pristap - Nov pristap - prestrukturiraweprestrukturirawe

CELI:CELI:

Da se podobri davaweto i dostapnosta na uslugite Da se podobri davaweto i dostapnosta na uslugite na SMT na SMT

Da se razvie nov model na slu`bite, vklu~uvaj}i i Da se razvie nov model na slu`bite, vklu~uvaj}i i pristap na OSMT , osobeno za najvulnerabilnata pristap na OSMT , osobeno za najvulnerabilnata populacija i visoko rizi~nite sektori populacija i visoko rizi~nite sektori

Da se identifikuvaat soodvetnite mehanizmi Da se identifikuvaat soodvetnite mehanizmi koi }e obezbedat razvoj na kompetentni i koi }e obezbedat razvoj na kompetentni i relevantni SMT za site rabotni lu|erelevantni SMT za site rabotni lu|e

Da se realizira sodr`inata, kvalitetot, dostapnosta Da se realizira sodr`inata, kvalitetot, dostapnosta i distribucijata na uslugi koi se relevantni na i distribucijata na uslugi koi se relevantni na specifi~nite uslovi i vistinskite potrebi na specifi~nite uslovi i vistinskite potrebi na zaednicatazaednicata

Da se oformi i razvie Nacionalna javno-Da se oformi i razvie Nacionalna javno-zdravstvena mre`a za SMT so koja }e koordinira zdravstvena mre`a za SMT so koja }e koordinira IMT na nacionalno nivoIMT na nacionalno nivo

Mre`a na SMT na nacionalno Mre`a na SMT na nacionalno nivonivo

Zgolemena dostapnost do site rabotnici Zgolemena dostapnost do site rabotnici Zgolemena prisposoblivost i podobren odgovor Zgolemena prisposoblivost i podobren odgovor

na lokalnite potrebi i uslovi na lokalnite potrebi i uslovi Zgolemena efikasnost i stimulirawe na Zgolemena efikasnost i stimulirawe na

multidisciplinarniot pristap na SMT multidisciplinarniot pristap na SMT Poefikasno pru`awe na uslugi na vulnerabilnite Poefikasno pru`awe na uslugi na vulnerabilnite

populacioni grupi populacioni grupi Stimulirawe na javno-privatno partnerstvo na Stimulirawe na javno-privatno partnerstvo na

SMT preku mre`ata, so cel zajaknuvawe na SMT preku mre`ata, so cel zajaknuvawe na aktivnostite od oblasta na MT vo zemjataaktivnostite od oblasta na MT vo zemjata

Poddr{ka na intersektorskata sorabotkaPoddr{ka na intersektorskata sorabotka Sozdavawe na baza na podatoci za zdravje i Sozdavawe na baza na podatoci za zdravje i

bezbednost na rabota, podobrena komunikacija, bezbednost na rabota, podobrena komunikacija, razmena na informacii i znaewarazmena na informacii i znaewa

Podignuvawe na javnata svest za zdravjeto i Podignuvawe na javnata svest za zdravjeto i bezbednosta na rabota bezbednosta na rabota

PERSPEKTIVIPERSPEKTIVI

Nov Zakon za bezbednost i zdravje na rabota, Nov Zakon za bezbednost i zdravje na rabota, Juli 2007 god. Juli 2007 god.

Dava pogolemi mo`nostiDava pogolemi mo`nosti Gradewe i jaknewe na sopstveni kapacitetiGradewe i jaknewe na sopstveni kapaciteti Da rabotime zaedno za zdravjeto na Da rabotime zaedno za zdravjeto na

rabotniciterabotnicite

““Working together for Workers Health” Working together for Workers Health” SEE Network on Workers HealthSEE Network on Workers Health