YER [li][siz]

2019 YTONG Mimari F i k i r Y a r ı ş m a s ı

YER [li][siz]

[li][siz]

YER [li][siz]

2019 YTONG Mimari F i k i r Y a r ı ş m a s ı

Okul, öğrencilerin ve öğretmenlerin bir araya geldiği ortamdır. Bu ortamın bir bina olma zorunluluğu yoktur. Özellikle İstanbul gibi büyük kentlerde kent merkezleri yapısal doygunluğa ulaştığı için yeni açılan üniversiteler ya kent merkezindeki okul olmaya uygun olmayan mevcut bir yapıyı okula dönüştürmekte ya da kentin çeperlerinde konumlanmayı tercih etmektedir. Her iki durum da mimarlık eğitim ortamı için uygun değildir.

Mimarlık eğitiminde karşılaşmalar çok önemlidir, çünkü her karşılaşma yaratıcı bir eylemdir. Mimarlık eğitimi alan öğrencinin kentle, kentliyle, doğayla, hayvanla, yapılı çevreyle, vb. karşılaşması gerekir. Bu karşılaşmalar öğrencinin kendisini keşfetmesini kolaylaştırır, gündelik hayat dinamiklerinin farkına varmasına, farklı sosyo-ekonomik ve kültürel yapıdaki insanları tanımasına yardımcı olur ve böylece

öğrenci öğretmen

------------------- --------------------------------------- -----

----------

-- - ----

--

----------------------

--------------------

--------------- - -

-----

---------

-----------------------------------------------------------

- -------------

------------- - - ---

---

-------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

------

------

-------

-------------- - -----

------

------

----------------------------------

------

------------------------------------

--------------------- ---

----

--

-------

---------------

-------

------

------

-------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

.......................................................................................... . . .................................................

...........................

....................................................................................................................................................... . . ...........................

.......................

.....................................................................................................................

........................................................

..........................

ötekileştirmenin önüne geçer, halihazırda yapılmış olanlardan öğrenme fırsatı verir, doğayı, insan dışındaki canlıları gözlemleme şansı vererek çeşitli döngüleri irdelemesini teşvik eder. Bütün bu karşılaşma-ları maksimum seviyeye taşımak için mimarlık öğrencisinin çokça gezmesi gerekir.

YER [li][siz]

2019 YTONG Mimari F i k i r Y a r ı ş m a s ı

Okulun, öğrencilerle öğretmenlerin bir araya gelme ortamı olduğu düşünüldüğünde, gezen bir okulun mimarlık eğitiminde kritik bir öneme sahip karşılaşmaların sayısını maksimuma çıkarabileceği düşünülmektedir. Yer[li] Yer[siz], her zaman bir yerde var olan ama o yere bağlı kalmayan bir mimarlık okuludur.

Kentler, kamusal mekanları aracılığıyla kentliye birçok imkan sunmak-tadır. Kentin sunduğu bu imkanlar Yer[li] Yer[siz]için çok önemlidir. O nedenle mimarlık okulunun kuruluş aşamasında Yer[li] Yer[siz] içinde yer alacağı kentin imkanlarını haritalayarak süreci başlatır. Kentin imkanları iki kategoride ele alınmaktadır:

1. Kentin mekansal imkanları2. Kentin tarihsel, kültürel, sosyolojik, doğal, vb. imkanları

Kentin mekânsal imkanları, sahip olduğu kamusal alanların mekânsal nitelikleriyle yakından ilişkilidir. Meydanlar, parklar geniş ve büyük düzlemler yaratarak bir araya gelmeyi olanaklı hale getirmektedir. Parklardaki am�ler, kentteki merdivenli sokaklar veya yamaçlar kes-itlerinin imkanları sayesinde kendiliğinden bir konferans salonuna dönüşmektedir. Sanat galerileri, müzeler ve kapalıçarşılar açık hava şartlarının zorlaştırdığı zamanlarda buluşmaya imkan vermektedir. Yer[li] Yer[siz] bütün bu mekanları okul mekanı olarak kullanmaktadır.

kentköy

kasaba

kır doğa

YER [li][siz]

...

--------

----

------------------------------------------------------------------

----------

----

-----

------------------------ - --------------

-------------- -------------------------

-------

----

----

----

---

---------

------------------------------------- - ------------------------------

----

---------------

Öğrenciler, öğretmenler, karşılaşılan durumlar, insanlar, canlılar, bulunulan yerler ve sahip olunan mobil otobüs arasındaki ilişkilerle tanımlanan bir okuldur.

YER [li][siz] :

YER [li][siz]

2019 YTONG Mimari F i k i r Y a r ı ş m a s ı

Bizans Yapıları

Müzeler

Parklar

Ermeni Mahalleleri

...

Kapalı Siteler

Kentin Sunduğu İmkanların Haritalaması: İstanbul Örneği

t3 t1

t2

t2

“Arkadaşlar bugünkü YER’imiz Sultanahmet Meydanı” ... “ Bizans, Osmanlı, Türkiye Cumhuriyeti katman-larını birarada görebili-yoruz.” ... “...bugün Dikilitaş’ın olduğu meydanda Bizans Döneminde hipodrom vardı. Buraya gelirken önünden geçtiğimiz Sultanahmet Meslek Lisesi, hipodromun spendonunun tam üzerinde yer alıyor.” ... “...sizce Ayasofya nasıl bir mekansal his yaratıyor?”

“...ve kubbe kasnağında yer alan pencereler, yaklaşık 32 metre açıklığa sahip ağır kubbeyi ana kütleden kopar-arak uçuyormuş hissi yaratıyor. ”

Kentin tarihsel, kültürel, sosyolojik, doğal, vb. imkanları da mimarlık eğitiminin içeriğinde yer alan konuları yerinde konuş-ma fırsatı sunmaktadır. İstanbul örneğinde Bizans mimarlık tarihi dersini Ayasofya’da yapmak, modern Türk mimarlığı hakkında konuşmak için Florya köşküne gitmek, İMÇ’de bir araya gelmek, kent morfolojisi veya sosyolojisi dersini Karan�lköy’e taşımak, yapı teknolojisi dersinde uzay kafes kirişleri birebir deneyimle-mek için Deniz Müzesi’ne gitmek veya eski yapıya yeni ek, resto-rasyon meselelerini tartışmak için mimari koruma ve restorasyon dersini Ercüment Kalmık müzesinde yapmak, modern sanat üze-rine tartışmak için İstanbul Modern’de bir araya gelmek, bitki çeşitliliğini gözlemlemek için Belgrad ormanına veya Atatürk arboretumuna gitmek, kentsel dönüşüm ve azınlık meselesini irdelemek için dersi Sulukule’de ve Taşoluk’ta yapmak, kentin sunduğu imkanları mimarlık eğitimi müfredatına dahil etmemizi sağlar. Böylesi gezgin bir ortamda, çoklu karşılaşmalarla üretilen bilgiler, öğrencilerin kendi deneyimleri üzerinden üretilecekleri için çok daha zengin olacaktır.

mimarlar da ne tuhaf, burada ders mi olurmuş?!

YERYER [li]

[siz]

2019 YTONG Mimari F i k i r Y a r ı ş m a s ı

YER [li][siz]

2019 YTONG Mimari F i k i r Y a r ı ş m a s ı

Yer[li] Yer[siz] 4 yıllık mimarlık eğitimi sürecinde her yıl 15 öğrenci almaktadır. 20 kişilik öğret-men kadrosu ve 60 öğrencisiyle toplamda 80 kişilik bir okul olmaktadır. Mimarlık eğitiminin tek bir kente bağımlı olmasının önüne geçmek ve karşılaşmaların sayısını arttırmak için eğiti-min her yılına 1 adet tahsis edilecek, 20 kişi kapasiteli, mobil bir mimarlık okulu ortamı için özel tasarlanmış bir tür otobüs de Yer(li) Yer(siz)’in bir parçasıdır. Yer[li] Yer[siz]’in sabit mekan olarak kullanacağı tek yapı bu 4 otobüstür. Bu kompakt yapı, mimarlık okullarının kullandıkları binaları minimize ederek mekânsal tüketimi azaltmaktadır.

Yer[li] Yer[siz] otobüsü 15 öğrenciye çalışma masası ve dolabı, ufak mutfak ünitesi, wc, duş, yatma ve oturma birimleri, depolama, wi-�, 2 ve 3 boyutlu yazıcı, tarayıcı imkanları sunmakta, kendi atığını dönüştürüp ondan ürettiği kompostla kendi tarımını yapmakta ve kendi enerjisi-ni üretebilmektedir. Öğrenci ve öğretmenlerin sürekli bir arada oldukları bu ortamda yatay bir organizasyon vardır. Bu ortamın adının Yer[li] Yer[siz] olmasının nedeni hem yerle kurduğu çoklu ilişkidir hem de yataylığın kurulduğu ve çekinmeden üretilen, konuşulan, tartışılan bir ortam olmasıdır.

Dijital teknolojilerin gelişmesiyle birlikte Yer[li] Yer[siz]’de birçok işlem online yapılmaktadır. Öğrenci işleri ve diğer idari işlere ek olarak akademik kurul veya bölüm toplantıları görüntülü video görüşmeleriyle yapılmaktadır. Dolayısıyla okulu oluşturan bireylerin aynı �ziksel mekan içinde bulunma zorunlulukları yoktur. Dijital imza ve yazıcı sayesinde bir çok evrak da �ziksel mekanın sınırlarını aşarak ilgili kişiye bulunduğu yerde ulaştırılabilmektedir. Derslerde kullanılan görsel ve yazılı malzemeler de dijital ortamda depolanıp akıllı telefonlar aracılığıyla paylaşılarak bulunulan her ortamı bir dersliğe dönüştürebilmektedir.

Yer[li] Yer[siz]’de tasarım, tarih, teori, teknoloji, sanat, sosyoloji, psikoloji, felsefe, vb. derslerin hepsi tasarım stüdyosu etrafında şekillenmekte ve tasarımla ilişkisi bağlamında tartışılmak-tadır. Bu tartışmaların aktörleri sadece öğrenciler ve öğretmenler değildir, o anda bulunulan yerdeki diğer insanlar da bu eğitim sürecinin bir parçasıdır. Bu diğer aktörler bulunulan yere göre müze çalışanı, seyyar simitçi, garson, sokak çocuğu, evsiz veya mahalle sakini herhangi birisi olabilir. Bu aktörlerle kurulan diyaloglar da mimarlık eğitiminin önemli bir parçasıdır.

mimarlık okulu mobil araç/otobüs YER[siz] YER[siz]

otobüs + yaşamsal faaliyetler

YER [li][siz]

2019 YTONG Mimari F i k i r Y a r ı ş m a s ı

Yer[li] Yer[siz]’de öğrenciler ve öğretmenler derslerini kentin ve kentlinin ürettiği her türlü imkanın izin verdiği ölçüde organize edebilmektedir. Kentin öğrencinin ve öğretmenin tek başına var olmasına imkan ve mekan sağlamadığı çeper noktalarında ise YER[siz] devreye girmektedir. Kamusal yapısallıktan uzak, olan bu noktalarda, mevsim farketmeksizin okulun var olabilmesini sağlayan YER[siz], bir yolcu otobüsünün, mimari müdahaleler ile yeniden tanımlanmış halidir. YER[siz], öğrencilerin ve öğretmenlerin tüm yaşamsal faaliyetlerini de sağlayabilecekleri, genişley-en ve değişen mekanları ile sürekli adapte olabilecek şekilde programlan-mıştır. İçinde kurgulanacak olan sistemler ile, mevsim, iklim, coğrafya, enlem, boylam, rakım farketmeksizin “optimum” unu sürekli korur.

Başakşehir’in kuzey batısında yer alan Sazlıdere Barajı etrafında bir çok köy, kasaba ve kent dokusundan parçalar olan “kapalı siteler” yer almaktadır. Kent dokusu ile köy dokusunun birbiri içine karıştığı ancak yine de kontrastın-dan bir şey kaybetmediği bu birliktelik, kentlinin görmeye alışık olmadığı yaşam biçimlerini, “kentin köylüsü”nün ise bakmaya alışık olmadığı ağır kütleleri ve içinde var olan hayatları aynı kesitte okunabilir kılmaktadır. Çok katmanlı bir tartışma ortamı sunan bu biraraya geliş durumu, yerinde gözlemlemeye uygunluğu ve kullanıcı/müşteri ile birlikte üretmeye tanıdığı olanaklar ile okulun “kentin çeperinde” senaryosu için tartışılan ve öngörülen olasılıklardan biridir.

YER [li][siz]

2019 YTONG Mimari F i k i r Y a r ı ş m a s ı

YER[siz]-Türkiye rotaları ve t1 anında, herhangi bir dönemde, olası bir senaryoda okulun 4 sınıfınında bulunduğu YER’ler

Okulun herhangi bir döneminde her bir sınıf, gündeme getird-ikleri meseleler doğrultusunda İstanbul dışında çeşitli yerlere YER[siz] ile giderek, Yer[siz]’de kalabilmektedir Her bir rota ken-dine özgü karşılaşmalarla ürettiği bilgileri paylaşarak okul bütününde ve mimarlık alanında bilgi ağları oluşturmaktadır.

YER[siz] lerden biri İstanbul’da kalırken ikincisi Karadeniz yaylalarına, üçüncüsü Fethiye Kayaköy’e, dördüncüsü de Mardin’e gidiyor.

1’

3’ 4’

t1anı

t1anı

2’ Karadeniz’de bir yayla köyünde geçirilen bir ay... (serenderler, yayla evleri, ahşap yığma/geçme, taş yığma sistemler, yalıtım detayları, ağaç türleri, çay, mısır, fasulye, hayvancılık, dağcılık turizmi, ...)

3’ Fethiye Kayaköy’de geçirilen bir hafta... (rum köyleri, akdeniz mimarisi, topoğrafya, doğa, mekanın şiirselliği, rölöve, bedensel deneyim, zaman-mekan kavramı, ekoloji/kendine yetmek, kamusal/özel mekan, ...)

2’

Giza, Mısır

YER [li][siz]

2019 YTONG Mimari F i k i r Y a r ı ş m a s ı

Kendini her koşulda var edebilen YER[li]-YER[siz] ülke sınırları dışında da eği-time devam edebilir. Yaşama ve öğrenme döngüsü için gerekli olan ortamı sağlayan bu sistem olası yaşam senaryolarını çoğalt-ma potansiyeline sahiptir. Ülke sınırları dışına çıkarak farklı kültürler ve coğrafyalarla karşılaşma olanaklarını arttırıp, mimarlık okulunu ve yerini her defasında yeniden tarif etmektedir.

YER [li][siz]

YER [li][siz]

2019 YTONG Mimari F i k i r Y a r ı ş m a s ı

konfor zonundan çıkma cesareti gösterebilecek, bir binayla sınırlı olmayan, hatta bir binası bile olmayan, dolayısıyla her yerde olabilecek olan mimarlık eğitim or-tamında birlikte üretebilecek öğrencileri ve öğretmenleri bekliyor...