Sinaunang Kabihasnan saSinaunang Kabihasnan sa

Silangang AsyaSilangang Asya

Tsina o ChinaTsina o China

• Ang pangalang “China” ay hinalaw sa Ang pangalang “China” ay hinalaw sa apelyidong “Chin” na isa sa naging apelyidong “Chin” na isa sa naging makapangyarihang pamilya na makapangyarihang pamilya na namuno sa bansang ito.namuno sa bansang ito.

•Katulad ng ibang kabihasnan, ang Katulad ng ibang kabihasnan, ang kabihasnang ito ay nagsimula rin kabihasnang ito ay nagsimula rin sa lambak-ilog ng Huang Ho at sa lambak-ilog ng Huang Ho at Yangtze.Yangtze.

•Ang sinaunang kabihasnan ng Ang sinaunang kabihasnan ng bansang ito ay pinamunuan bansang ito ay pinamunuan ng ibat-ibang dinastiya.ng ibat-ibang dinastiya.

•Bawat dinastiya ay may Bawat dinastiya ay may kanya-kanyang kontribusyon kanya-kanyang kontribusyon sa naging pag-unlad at sa naging pag-unlad at pagbuo ng bansang itopagbuo ng bansang ito

Hsia: “maalamat naHsia: “maalamat na dinastiyadinastiya””•Ito ay pinamunuan ni Yu.Ito ay pinamunuan ni Yu.•Sinasabing ang naging sentro Sinasabing ang naging sentro

ng kanyang pamamahala ay ng kanyang pamamahala ay nakatuon sa pangkaluluwa.nakatuon sa pangkaluluwa.

•Ang layunin ng bawat lider ay Ang layunin ng bawat lider ay ipagpatuloy ang dinastiya.ipagpatuloy ang dinastiya.

•Sinasabing sila ay nakagawa Sinasabing sila ay nakagawa ng ng isang sistema ng ng ng isang sistema ng kalendaryokalendaryo..

Shang: “ma-aliping Shang: “ma-aliping dinastiya”dinastiya”•Unang dinastiya sa Tsina na Unang dinastiya sa Tsina na

may sapat na ebidensya o may sapat na ebidensya o mga tala dahil sa natagpuan mga tala dahil sa natagpuan na oracle bone.na oracle bone.

•Nagsimula sa ilog Huang Ho Nagsimula sa ilog Huang Ho sa may bandang Silangang sa may bandang Silangang bahagi ng Asyabahagi ng Asya

•Sinasabing ang kabisera nito Sinasabing ang kabisera nito ay nasa Henan.ay nasa Henan.

•Sinasamba nila si Shang Ti Sinasamba nila si Shang Ti ngunit sila ay naniniwala pa ngunit sila ay naniniwala pa sa pagsamba sa kalikasan.sa pagsamba sa kalikasan.

•Sanay sa paggamit ng Sanay sa paggamit ng bronse.bronse.

Sinasabi ring ito ay isang Sinasabi ring ito ay isang pansakahang dinastiya.pansakahang dinastiya.

Chou: “Ginintuang Panahon ng Chou: “Ginintuang Panahon ng Tsina”Tsina”

•Pinamunuan ni Wu at siya ang Pinamunuan ni Wu at siya ang nakalupig sa dinastiyang Shangnakalupig sa dinastiyang Shang

•Ang kanilang pinuno ay tinuring Ang kanilang pinuno ay tinuring nilang “Anak ng Langit” at ang nilang “Anak ng Langit” at ang pagkatalo nila sa naunang pagkatalo nila sa naunang dinastiya ay tinuring nilang dinastiya ay tinuring nilang “Kalooban ng Langit”“Kalooban ng Langit”

•Ang naging sistema ng Ang naging sistema ng pamumuhay ay hinalaw sa pamumuhay ay hinalaw sa dinastiyang Shangdinastiyang Shang

•Nagsimula ang sistemang Nagsimula ang sistemang piyudal o feudal.piyudal o feudal.

•Pinagbawal ang pag-aalay ng Pinagbawal ang pag-aalay ng tao bilang ritwal panrelihiyontao bilang ritwal panrelihiyon

•Namuno sa loob ng 900 na Namuno sa loob ng 900 na taontaon

•Naniniwala na ang araw at Naniniwala na ang araw at bituin ay mga diyosbituin ay mga diyos

•Nahati ang dinastiyang ito sa Nahati ang dinastiyang ito sa 2 panahon2 panahona. Kanluran (771 B.C) ang a. Kanluran (771 B.C) ang pagkapanalo sa dinastiyang pagkapanalo sa dinastiyang Shang at sakupin ng mga Shang at sakupin ng mga barbaro at napilitang umatras barbaro at napilitang umatras patungong Hilaga.patungong Hilaga.b.Silangan- nang ilipat ang b.Silangan- nang ilipat ang kapital sa Loyang dahil kapital sa Loyang dahil napatay ang hari at ang napatay ang hari at ang namuno ay ang anak.namuno ay ang anak.

•Ang Panahon ng Silangan ay Ang Panahon ng Silangan ay nahahati din sa dalawa:nahahati din sa dalawa:

a. Spring and Autumn a. Spring and Autumn Period(770-476B.C) ang pinuno Period(770-476B.C) ang pinuno ng Chou ay wala nang ng Chou ay wala nang kapangyarihan dahil sa nakita ng kapangyarihan dahil sa nakita ng mga mayayamang pamilya na mga mayayamang pamilya na siya ay natatalo rin.siya ay natatalo rin.

b. Warring States: Pag-aaway b. Warring States: Pag-aaway ng bawat estado na makuha ang ng bawat estado na makuha ang kontrol at pamamahala sa buong kontrol at pamamahala sa buong Tsina. Tsina.

Ang panahong ito ay tinawag din Ang panahong ito ay tinawag din na Panahong Klasikal at na Panahong Klasikal at umusbong ang ibat-ibang umusbong ang ibat-ibang dakilang pilosopo tulad nina dakilang pilosopo tulad nina Confucius (Confucianismo), Lao Confucius (Confucianismo), Lao Tze, (Taoismo) at Han Fei- Tzu Tze, (Taoismo) at Han Fei- Tzu (Legalismo).(Legalismo).

Confucianismo: (Confucius)Confucianismo: (Confucius)

•Great TeacherGreat Teacher•Tinaguriang ang “Haring Tinaguriang ang “Haring

walang Korona”walang Korona”•Tamang Relasyon sa bawat Tamang Relasyon sa bawat

kapwa:kapwa:

1. 1. Ama sa Anak; 2.Pinuno sa Ama sa Anak; 2.Pinuno sa nasasakupan; 3.asawa sa nasasakupan; 3.asawa sa asawa; 4.nakakatandang asawa; 4.nakakatandang kapatid at nakababatang kapatid at nakababatang kapatid; 5. kaibigan at kaibigankapatid; 5. kaibigan at kaibigan

Civil service examinationCivil service examination

Taoism (Dowism)Taoism (Dowism)•Sinimulan ni Lao TseSinimulan ni Lao Tse

•Naniniwala na ang mundo ay may Naniniwala na ang mundo ay may masama at may mabutimasama at may mabuti

•Bawat isa ay kinakailangan upang Bawat isa ay kinakailangan upang magpatuloy ang ikot ng mundomagpatuloy ang ikot ng mundo

•Konsepto ng yin(Masama) yang Konsepto ng yin(Masama) yang (mabuti)(mabuti)

•Feng sui, acupunctureFeng sui, acupuncture

http://en.wikipedia.org/wiki/Image:Yin_yang.svg

LegalismoLegalismo•Naniniwala na ang tao ang Naniniwala na ang tao ang

nararapat na sumunod sa batasnararapat na sumunod sa batas

•Ang tao ay nabubuhay para sa Ang tao ay nabubuhay para sa estado.estado.

•Kadalasang sinusunod ng mga Kadalasang sinusunod ng mga totalitaryan na mga pinuno.totalitaryan na mga pinuno.

•Nahing basehan ng pamamahala Nahing basehan ng pamamahala ng dinastiyang Chin ng dinastiyang Chin

Chin: “Ang Unang Dinastiyang Chin: “Ang Unang Dinastiyang Imperyo”Imperyo”

•Napag-isa ang China at Napag-isa ang China at nakapagpatayo ng isang Imperyo nakapagpatayo ng isang Imperyo sa pamumuno ni Shih Huang Tisa pamumuno ni Shih Huang Ti

•Hinati ang China sa ibat-ibang Hinati ang China sa ibat-ibang lalawiganlalawigan

•Militaristiko ang naging Militaristiko ang naging pamamahalapamamahala

•Pinasunog lahat ng aklat na Pinasunog lahat ng aklat na naisulat tungkol sa Chinanaisulat tungkol sa China

•Ninais na magsimula ang Ninais na magsimula ang nasusulat na kasaysayan ng nasusulat na kasaysayan ng China sa kanyang pamumunoChina sa kanyang pamumuno

•Nagpatayo ng Great WallNagpatayo ng Great Wall

•Yumabong ang sistema ng Yumabong ang sistema ng pagsulat, sistema ng pagsukat at pagsulat, sistema ng pagsukat at timbangtimbang

•Namuno sa loob ng mahigit 12 Namuno sa loob ng mahigit 12 taon lamangtaon lamang

Great wall of China

2, 400 kms long5-15 meters high5-8 meters wide

Han: (Umabot ng 400 taon)Han: (Umabot ng 400 taon)•Pinamunuan ni Liu BangPinamunuan ni Liu Bang

•Nagpalabas ng mga batas na Nagpalabas ng mga batas na nagpapagaan ng parusanagpapagaan ng parusa

•Sinunod ang pilosopiya ng Sinunod ang pilosopiya ng Confucianismo at LegalismoConfucianismo at Legalismo

•Binabaan ang buwisBinabaan ang buwis

•Nagkaroon ng serbisyo sibilNagkaroon ng serbisyo sibil

•Naimbento ang papel, porselana, Naimbento ang papel, porselana,

•Pangunahing layunin ay ang Pangunahing layunin ay ang pagpapalawak ng pagpapalawak ng nasasakupannasasakupan

•Nagsimula ang “silk route”Nagsimula ang “silk route”•Nagkaroon ng kompilasyon Nagkaroon ng kompilasyon

ng mga aklat at tinawag na ng mga aklat at tinawag na encyclopediaencyclopedia

•Nagsimulang isulat muli ang Nagsimulang isulat muli ang kasaysayan ng bansakasaysayan ng bansa

2 Bahagi ng Han Dynasty2 Bahagi ng Han Dynastya. Kanluran o Lumang a. Kanluran o Lumang Dinastiya- pinamunuan ng Dinastiya- pinamunuan ng ng orihinal na pamilya ng ng orihinal na pamilya ng HanHan

b. Silangan o Makabagong b. Silangan o Makabagong Dinastiya: pinamunuan pa Dinastiya: pinamunuan pa rin ng mula sa pamilyang rin ng mula sa pamilyang ito pagkatpos na mapatalsik ito pagkatpos na mapatalsik ang dating pinunoang dating pinuno ..

http://rds.yahoo.com/_ylt=A0Je5m2ldhZFWkMB77eJzbkF;_ylu=X3oDMTBjcXBoZjEwBHBvcwMzBHNlYwNzcg--/SIG=1j9utsok1/EXP=1159186469/**http%3A//images.search.yahoo.com/search/images/view%3Fback=http%253A%252F%252Fimages.search.yahoo.com%252Fsearch%252Fimages%253Fp%253Dhan%252Bdynasty%2526ei%253DUTF-8%2526fr%253Dyfp-t-500%2526x%253Dwrt%26w=1200%26h=1117%26imgurl=homepages.stmartin.edu%252FFac_Staff%252Frlangill%252FHIS%252520217%252520maps%252FHan%252520dynasty%252520map.JPG%26rurl=http%253A%252F%252Fhomepages.stmartin.edu%252FFac_Staff%252Frlangill%252FHIS%252520217%252FHIS%252520217%252520Maps.htm%26size=389.2kB%26name=Han%2Bdynasty%2Bmap.JPG%26p=han%2Bdynasty%26type=jpeg%26no=3%26tt=10,990%26oid=cb15de954e7ff392%26ei=UTF-8

Sui :Sui :•Pinamunuan ni Sui Wen TiPinamunuan ni Sui Wen Ti

•Muling pinag-isa ang watak-watak na Muling pinag-isa ang watak-watak na mga lungsod ng Tsina matapos mga lungsod ng Tsina matapos bumagsak ang Hanbumagsak ang Han

•Nang mamatay siya ay pinalitan ng Nang mamatay siya ay pinalitan ng kanyang anak.kanyang anak.

•Manapaunlad ang ekonomiya ng Manapaunlad ang ekonomiya ng Tsina.Tsina.

Tang: Ginintuang Panahon ng Tang: Ginintuang Panahon ng PanitikanPanitikan””

•Pinamunuan ni Gao- ZuPinamunuan ni Gao- Zu

•Ngunit sa pamumuno ni Tai- Ngunit sa pamumuno ni Tai- Tsung nakamit ng China ang Tsung nakamit ng China ang Panahon ng KasaganaanPanahon ng Kasaganaan

•Natuklasan ang pulbura, perang Natuklasan ang pulbura, perang papel at barahapapel at baraha

•Lumaganap ang Budismo sa TsinaLumaganap ang Budismo sa Tsina

http://rds.yahoo.com/_ylt=A0Je5m3sfBZFbEoBe.SJzbkF;_ylu=X3oDMTBjMHZkMjZyBHBvcwMxBHNlYwNzcg--/SIG=1jd5tn8lr/EXP=1159188076/**http%3A//images.search.yahoo.com/search/images/view%3Fback=http%253A%252F%252Fimages.search.yahoo.com%252Fsearch%252Fimages%253Fp%253Dtang%252Bdynasty%2526ei%253DUTF-8%2526fr%253Dyfp-t-500%2526x%253Dwrt%26w=1200%26h=1116%26imgurl=homepages.stmartin.edu%252FFac_Staff%252Frlangill%252FHIS%252520217%252520maps%252FTang%252520dynasty%252520map.JPG%26rurl=http%253A%252F%252Fhomepages.stmartin.edu%252FFac_Staff%252Frlangill%252FHIS%252520217%252FHIS%252520217%252520Maps.htm%26size=437.5kB%26name=Tang%2Bdynasty%2Bmap.JPG%26p=tang%2Bdynasty%26type=jpeg%26no=1%26tt=15,377%26oid=72ea273daa908ef8%26ei=UTF-8

Yuan:Yuan: •Pinamahalaan ng mga Mongol sa Pinamahalaan ng mga Mongol sa

pamumuno ni Kublain Khan apo ni pamumuno ni Kublain Khan apo ni Genghis KhanGenghis Khan

•Pinaunlad ang kultura at edukasyonPinaunlad ang kultura at edukasyon

•Nagkaroon ng kalayaan sa relihiyonNagkaroon ng kalayaan sa relihiyon

•Namahala sa pamahalaan ay mga Namahala sa pamahalaan ay mga dayuhandayuhan

•Ang mga iskolar sa China ay di Ang mga iskolar sa China ay di pinagbigyan mamahala ng bansapinagbigyan mamahala ng bansa..

•Pinayagan na makapasok ang Pinayagan na makapasok ang mga dayuhan ngunit hindi mga dayuhan ngunit hindi pinayagan gaano ang mga Tsino pinayagan gaano ang mga Tsino na lumabas ng bansana lumabas ng bansa

•Nagsimulang makipaglaban sa Nagsimulang makipaglaban sa bansang Haponbansang Hapon

•Nakarating si Marco Polo sa TsinaNakarating si Marco Polo sa Tsina

•Bumagsak dahil sa hindi mahusay Bumagsak dahil sa hindi mahusay na pamamahala ng mga sumunod na pamamahala ng mga sumunod na lider ng Yuan.na lider ng Yuan.

Ming:Ming: •Pagbabalik ng kulturang TsinoPagbabalik ng kulturang Tsino

•Pinamunuan ng dating isang alipinPinamunuan ng dating isang alipin

•Pinamunuan ni Hong wu (vast military)Pinamunuan ni Hong wu (vast military)

•Naging makapangyarihan ang Naging makapangyarihan ang hukbong dagat ng Tsina at nagbantay hukbong dagat ng Tsina at nagbantay sa karagatang nakapalibot sa Asyasa karagatang nakapalibot sa Asya

•Pinaayos at pinaganda ang Great WallPinaayos at pinaganda ang Great Wall

Ching( Ikalawang Pamumuno Ching( Ikalawang Pamumuno sa ilalim ng mga Dayuhansa ilalim ng mga Dayuhan • Pinamunuan ng mga ManchuPinamunuan ng mga Manchu• Matagumpay na pinuno na mga Matagumpay na pinuno na mga

dayuhandayuhan• Pamahalaang MilitarPamahalaang Militar• Pinagbawal ang intermarriage ng Pinagbawal ang intermarriage ng

manchurian at Tsinomanchurian at Tsino• Naging maayos at pantay ang Naging maayos at pantay ang

paniningil ng buwis sa mga tao.paniningil ng buwis sa mga tao.

•Naganap ang Digmaang Opyo at Naganap ang Digmaang Opyo at Rebelyong BoxerRebelyong Boxer

•Nagsimulang mapasok ng mga Nagsimulang mapasok ng mga Kanluranin ang Tsina.Kanluranin ang Tsina.

•Pinamunuan ng mga mahihinang Pinamunuan ng mga mahihinang pinunopinuno

• Isa na dito ay si Empress Tzu His Isa na dito ay si Empress Tzu His o Empress Dowager na hindi o Empress Dowager na hindi pumapanig sa modernisayon ng pumapanig sa modernisayon ng TsinaTsina

•Noong siya ay nasa pamumuno, Noong siya ay nasa pamumuno, pinapatay niya ang mga taong pinapatay niya ang mga taong naniniwala na dapat naniniwala na dapat magbago magbago at makipagkalakalan sa ibang at makipagkalakalan sa ibang bansa.bansa.

•Pinapatay niya ang naunang Pinapatay niya ang naunang emperador sa kanya at namatay emperador sa kanya at namatay din siya kinabukasandin siya kinabukasan

•Ang nagmana ng trono niya ay Ang nagmana ng trono niya ay dalawang taon gulang na anak dalawang taon gulang na anak na lalaki na tagapagmana.na lalaki na tagapagmana.

•Humina ang imperyo at dito Humina ang imperyo at dito naitatag ang Republika ng Tsina naitatag ang Republika ng Tsina at bumagsak ang mga dinastiyaat bumagsak ang mga dinastiya