Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/18/2019 Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

    1/18

    I. JUDUL

    "PEMODELAN INJEKSI AIR BERPOLA PADA LAPANGAN XUNTUK PERENCANAAN OPTIMASI PENDESAKAN"

    II. LATAR BELAKANG

    Waterflood mer!aa# $ala% $at metode !rod$& 'a#( mm d&(#aa#

     !ada !ro$e$ $e)o#dar' re)o*er'+ are#a $ela ,a%a# -e$& 'a#( ter$ed&a dalam

     -mla% 'a#( ,e$ar+ .aterflood mem!#'a& ef&$&e#$& !e#de$aa# 'a#( le,&% ,e$ar 

     -&a d&,a#d(a# de#(a# $e)o#dar' re)o*er' !ro)e$$ 'a#( la /&mm&)&,le (a$

    -e)t&o#01 Sala% $at !a'a 'a#( da!at d&laa# #t me#(ata# fator 

     !erole%a# m'a adala% de#(a# mem,at !ola $mr -e$&2!rod$& /!atter#

    .aterflood0+ 'a#( ,ert-a# #t me#da!ata# !ola !e#'a!a# 'a#( $eef&$&e#

    m#( Pada o!era$& !atter# .aterflood+ $mr2$mr -e$& da# !rod$&

    mm#'a d&,e#t dalam $at !ola terte#t 'a#( ,eratra#+ m&$al#'a !ola t&(a

    t&t&+ l&ma t&t&+ t-% t&t&+ da# $e,a(a'a+ ,a& #ormal /re(lar0 ma!# ter,al& 

    /*erted01

    O!t&ma$& !atter# .aterflood ,&a$a#'a d&laa# $etela% !rod$& m'a 

    'a#( d&%a$&la# $da% t&da o!t&mal+ 'a#( d&ta#da& de#(a# ,e$ar#'a .ater )t1

    O!t&ma$& !ola !e#de$aa# !ada -e$& a&r ,er!ola da!at d&laa# de#(a# 3

     !e#(atra# !ola ,ar dar& !ola 'a#( $da% ada /!atter# re2al&(#me#t0

     !e#e#ta# metode !e#(-e$&a# a&r -e$& /-e)t&o# $trate('0

     !er,a%a# !erfora$& da# a)re2$!a)(+

     !er,a%a# $mr -e$& me#-ad& $mr !rod$&1

    Se,elm !e#e#ta# da# !ere#)a#aa# -e#&$ o!t&ma$& 'a#( aa# d&tera!a#+

    terle,&% dl %ar$ d&laa# $td& 'a#( ,er%,#(a# de#(a# er-a 'a#( aa#

    d&%a$&la# dar& ma$(2ma$( -e#&$ o!t&ma$& $erta !e#(ar%2!e#(ar%#'a1 Std&

    & da!at d&laa# de#(a# !em,ata# model matemat&$ dar& $&$tem 'a#( aa#

    d&!ela-ar&1 4al&da$& data 'a#( arat !ada !ro$e$ $&mla$&+ d&%ara!a# da!at

    me#(%a$&la# (am,ara# 'a#( -ela$ da# me.a&l& e#'ataa# me#(e#a& er-a

    $&$tem1

  • 8/18/2019 Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

    2/18

    II. MAKSUD DAN TUJUAN

    T-a# dar& !e#l&$a# T(a$ A%&r & adala% #t mere#)a#aa# $at

     !ro(ram o!t&ma$& !atter# .aterflood 'a#( $da% ada da# $eda#( ,er-ala#+ 'a#(

    d&da$ara# !ada %a$&l !ro$e$ $&mla$&1 Pro(ram o!t&ma$& & d&%ara!a# da!at

    me#(ata# !erole%a# m'a da# mem!er!a#-a#( $&a !rod$&1

    III. TEORI DASAR 

    4.1. Konsep Dasar Pendesakan Minak o!e" Air

    Ko#$e! !e#de$aa# fl&da re$er*o&r ,er%,#(a# de#(a# arater&$t& 

     ,ata# re$er*o&r1 Se)ara (ar&$ ,e$ar arater&$t& ,ata# re$er*o&r da!at

    d&elom!oa# me#-ad& da ma)am+ 'a&t $&fat da$ar ,ata# &t $e#d&r&+ $e!ert&

     !oro$&ta$+ !ermea,&l&ta$ da# d&$tr&,$& ra# !or&+ $erta $&fat 'a#( ter,e#t 

    de#(a# ada#'a tera$& a#tara ,ata# de#(a# fl&da+ $e!ert& .etta,&l&ta$+ tea#a#

    a!&ler+ da# d&$tr&,$& $atra$& fl&da1

    Z    

    a  

    o  

    r   

    n   

    a     T   n    

    s      i         s         

    i                  

    Z  o  n  a    M   i  n   y   a      

    k          

    F      l      u    

    i     d     a   

     j    I    n   e  k   s    

    i      

    A r a h P e n d e s a k a n

    Ga#$ar 4.1.Proses Pendesakan Minak 50

    Pada !ro$e$ !e#de$aa# m'a ole% a&r aa# terda!at $at 6o#a tra#$&$&

    d&a#tara eda#'a1 7o#a ter$e,t mem!#'a& !er,a%a# $atra$& dar& m'a da#

    a&r de#(a# -ara 'a#( d&!e#(ar%& ole% $&fat f&$& fl&da da# ,ata#+ t(at

    m&$&,&l&ta$ a#tara fl&da -e$& da# fl&da 'a#( d&-e$&1 7o#a tra#$&$&

    mem!#'a& !er,a%a# $atra$& fl&da de#(a# *ar&a$& 899: m'a $am!a& 899:

    a&r1

  • 8/18/2019 Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

    3/18

    %e&&a$i!i&as

    Pada tera$& o#ta !ermaa# a#tara fl&da da# ,ata#+ ter-ad& (a'a

    tar&2me#ar& a#tara )a&ra# de#(a# ,e#da !adat /(a'a ad%e$&0+ 'a#( mer!aa#

    fator dar& te(a#(a# !ermaa# a#tara fl&da da# ,ata#1 

    Sat )a&ra# da!at d&ataa# mem,a$a%& 6at !adat -&a te(a#(a# ad%e$'a

     !o$&t&! /θ  ; 89=o0+ ,erart& ,ata# ,er$&fat oil wet 1

    Gam,ara# te#ta#( water wet da# oil wet d&t#-a# !ada Ga#$ar 4.'.+

    'a&t !em,a$a%a# fl&da dalam !or&2!or& ,ata#1 ?l&da 'a#( mem,a$a%& aa#

    )e#der#( me#em!at& !or&2!or& ,ata# 'a#( le,&% e)&l+ $eda#(a# fl&da t&da 

    mem,a$a%& )e#der#( me#em!at& !or&2!or& ,ata# 'a#( le,&% ,e$ar1

    a . O i l W e t b . W a te r W e t

    P o r e s p a c e o c c u p i e d b y H OR o c k a t r i !P o r e s p a c e o c c u p i e d b y O i l

    Ga#$ar 4.'.

    Pe#$asa"an (!)ida da!a# Pori*pori Ba&)an

    @0

    Pada mm#'a re$er*o&r ,er$&fat water wet + $e%((a a&r )e#der#( #t 

    meleat !ada !ermaa# ,ata# $eda#(a# m'a aa# terleta d&a#tara fa$a a&r1

    Jad& m'a t&da mem!#'a& (a'a tar&2me#ar& de#(a# ,ata# da# aa# le,&%

    mda% me#(al&r1 ar(a .eta,&l&ta$ da# $dt o#ta #'ata da!at d&te#ta#

     ,erda$ara# arater&$t& !em,a$a%a#+ 'a#( mer!aa# f#($& dar& t%re$%old

     !re$$re /Pt01

  • 8/18/2019 Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

    4/18

    Tekanan Kapi!er

    Tea#a# a!&ler /P)0 d&def&$&a# $e,a(a& !er,edaa# tea#a# 'a#( ada

    a#tara !ermaa# da fl&da 'a#( t&da ter)am!r /)a&ra#2)a&ra# ata )a&ra#2(a$0

    $e,a(a& a&,at dar& ter-ad'a !ertema# !ermaa# 'a#( mem&$a%a# eda

    fl&da ter$e,t1

    Sa&)rasi (!)ida

    Be$ar#'a a#d#(a# fl&da 'a#( me#(&$& !or&2!or& ,ata# re$er*o&r 

    d'ataa# de#(a# $atra$&+ 'a&t !er,a#d(a# a#tara *olme fl&da ter$e,tde#(a# *olme !or&2!or'a1 Pada !or& ,ata# 'a#( ,er&$& fl&da (a$2m'a2a&r+

    maa -mla% et&(a $atra$'a adala% $at+ $eda#(a# !ada !or& ,ata# 'a#(

    %a#'a ,er&$& (a$ da# m'a+ ata!# a&r da# m'a+ -mla% eda $atra$'a

    teta! $at1

    Satra$& m'a+ (a$ da# a&r 'a#( terda!at $e,elm -e$& d&mla&

    d&$e,t $atra$& a.al /initial saturation01 Be$ar#'a %ar(a $atra$& a.al &

    ter(a#t#( dar& ta%a! !rod$'a1 A!a,&la dalam re$er*o&r tela% d&laa# ta%a!

     !rod$& !r&mer+ maa $atra$& m'a 'a#( d&t((ala# mer!aa# $atra$&

    m'a a.al !rod$& ta%a! eda /$e)o#dar' re)o*er'01

    Dis&ri$)si Sa&)rasi se$e!)# In+eksi (!)ida

    ?l&da 'a#( me#(&$& re$er*o&r ,&a$a#'a t&da terd&$tr&,$& $e)ara merata+

    melaa# ,er*ar&a$&1 Pada $aat !rod$& !r&mer+ ter-ad& !e#(ra#(a# $atra$&

    fl&da d& $e&tar $mr !rod$&+ $e%((a aa# mem!e#(ar%& $atra$& fl&da

    $e)ara e$elr%a#1

    4ar&a$& $atra$& fl&da re$er*o&r d&!e#(ar%& ole% arater&$t& ,ata#

    re$er*o&r+ a#tara la 3

    l&tolo(& ,ata#+

    d&$tr&,$& ra# !or& da# d&$tr&,$'a+

    dera-at e,a$a%a# ,ata# re$er*o&r+ da#

     !o$&$& $trtr1

  • 8/18/2019 Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

    5/18

    Be$ar#'a l,a#( !or&2!or& adala% ,er*ar&a$& #t $et&a! re$er*o&r+

    ter(a#t#( -e#&$ ,ata##'a1 Se)ara mm d&,a(& me#-ad& !or&2!or& e)&l+ $eda#(+

    da# ,e$ar+ ter(a#t#( -ar&2-ar& l,a#( !or&2!or& ter$e,t1 Jar&2-ar& !or& 'a#( e)&l

    )e#der#( #t d&&$& ole% fl&da 'a#( mem,a$a%&+ $eda#(a# #t -ar&2-ar& !or&

    'a#( ,e$ar )e#der#( d&&$& ole% fl&da 'a#( t&da mem,a$a%&1 ?l&da 'a#(

    mem,a$a%& %a#'a mem,e#t $at f&lm 'a#( t&!&$ !ada dd( !or&2!or'a+

    da# a!a,&la -mla% fl&da 'a#( mem,a$a%& %a#'a $ed&&t+ maa fl&da ter$e,t

    aa# ,er$a%a #t me#em!at& !or&2!or& 'a#( e)&l1

    Dis&ri$)si Sa&)rasi pada saa& Pendesakan

    Pada $aat -e$& fl&da mla& d&la$a#aa# melal& $at $mr -e$&+

    maa fl&da -e$& ter$e,t aa# me#(&$& !or&2!or& 'a#( $emla d&tem!at& ole%

    fl&da 'a#( d&de$a#'a1 ?l&da 'a#( d&de$a ter$e,t aa# ,er$a%a me#-

    $mr !rod$& de#(a# me#de$a fl&da 'a#( terde$a d&de!a##'a1

    Pada 6o#a tra#$&$& aa# terda!at $at !erem,a#(a# $atra$&+ dar& $atra$&

    fl&da !e#de$a d& ,elaa#( da# $atra$& fl&da 'a#( d&de$a d& ,a(&a# de!a##'a1

    A!a,&la fl&da 'a#( terda!at d& ma fro#t le,&% dar& $at $e!ert& m'a da# (a$+

    maa d&$tr&,$& $atra$& 'a#( ,erada d& de!a# fro#t aa# le,&% om!le$1

    Co#to%#'a adala% !ro$e$ !e#de$aa# a&r !ada re$er*o&r  solution gas drive1

    M'a da# (a$ 'a#( ada dalam re$er*o&r+ eda#'a da!at ,er(era1 Ga$

    mm#'a mem!#'a& *&$o$&ta$ 'a#( le,&% e)&l da# mo,&l&ta$ 'a#( le,&% ,e$ar 

    dar& m'a+ $e%((a (a$ aa# le,&% )e!at ,er(era me#((ala# m'a1

    Per,edaa# mo,&l&ta$ & mem,e#t 6o#a terte#t d&de!a# fro#t 'a#( mem!#'a&

    $atra$& m'a 'a#( le,&% ,e$ar1 7o#a & d&$e,t 6o#a oil bank 1

    Dalam 6o#a tra#$&$& fl&da !e#de$a da# fl&da 'a#( d&de$a+ $atra$& da#

    fra$& al&ra# fl&da !e#de$a aa# ,ertam,a% ,e$ar e ara% $mr -e$&+

    emd&a# $atra$& da# fra$& al&ra# fl&da 'a#( d&de$a aa# ,ertam,a% ,e$ar e

    ara% $mr !rod$&1 Pada ,e,era!a !ro$e$ -e$&+ fl&da 'a#( d&-e$&a# aa#

    me#(&$& $ema ra#(a# !or&2!or& d& daera% re$er*o&r 'a#( ter$a!1 Ada -(a

    em#(a# ,a%.a fl&da 'a#( d&-e$&a# t&da da!at me#(&$& $ema !or&2

  • 8/18/2019 Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

    6/18

     !or'a+ are#a !or&2!or& ter$e,t d&tem!at& ole% m'a+ a&r ata (a$ 'a#(

    mer!aa# $at $atra$& re$&d1

    Mo$i!i&as (!)ida

    Mo,&l&ta$ fl&da adala% $at ra# 'a#( me##-a# emda%a# $at

    fl&da #t me#(al&r melal& med&a ,er!or& de#(a# $at (rad&e# tea#a#

    terte#t1 Mo,&l&ta$ ?l&da d&def&$&a# $e,a(a& !er,a#d(a# a#tara !ermea,&l&ta$

    efet&f fl&da ter$e,t ter%ada! *&$o$&ta$#'a !ada o#d&$& re$er*o&r+ $e$a&

    de#(a# Persa#aan ,4*1-+ $e,a(a& ,er&t 3

    f f " 

    µ=λ   1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 /280

    Mo,&l&ta$ mer!aa# f#($& dar& $&fat fl&da ,ata#+ d&ma#a %ar(a#'a

     ,er*ar&a$& $e$a& de#(a# $atra$&+ tea#a# da# tem!eratr#'a1 Mo,&l&ta$ fl&da

    aa# ,er,eda2,eda ter(a#t#( !ada tem!at fl&da &t ,erada da# .at

     !ela$a#aa# -e$& fl&da#'a1

    Mo,&l&ta$ ra$&o d&def&$&a# $e,a(a& !er,a#d(a# mo,&l&ta$ m'a 

    de#(a# mo,&l&ta$ fl&da !e#de$a1 Mo,&l&ta$ ra$&o a&r ter%ada! m'a d'ataa#

    de#(a# !er$amaa# $e,a(a& ,er&t 3

    .

    o

    ro

    r.

    o

    .o.+

    F

    " M   =

    λ

    λ=   111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 /2@0

    A$m$&2a$m$& 'a#( d&(#aa# dalam Persa#aan ,4*'- d&ata$ adala% 3

    Pe#de$aa##'a $e!ert& !e#de$aa# !&$to# / piston like displacement 0+ 'a&t

    $atra$& fl&da 'a#( d&de$a ,erra#( de#(a# ta-am dar& $atra$& a.al

    $am!a& de#(a# e $atra$& re$&d#'a $etela% d&lal& ,&da#( front 1

    Pada daera% 'a#( ,elm ter$a! ole% fl&da !e#de$a %a#'a terda!at $at

    al&ra# fl&da $a-a 'a&t fl&da 'a#( d&de$a+ $eda#(a# !ada daera% 'a#(

    ter$a! -(a terda!at al&ra# $at ma)am fl&da 'a&t fl&da 'a#( mer!aa#

    fl&da !e#de$a1

    Selr% ,ata# re$er*o&r mem!#'a& $!e$&f& !ermea,&l&ta$ 'a#( $ama

    /re$er*o&r %omo(e# &$otro!&0

  • 8/18/2019 Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

    7/18

    4&$o$&ta$+ !ermea,&l&ta$ efet&f+ mo,&l&ta$ fl&da !e#de$a da# fl&da

    'a#( d&de$a d&a#((a! teta! $elama !e#de$aa# ,erla#($#(1A!a,&la !ro$e$ !e#de$aa##'a ole% fl&da 'a#( ter)am!r+ maa

     !ermea,&l&ta$ efet&f fl&da !e#de$a da# fl&da 'a#( d&de$a adala% $ama1

    De#(a# dem&&a# mo,&l&ta$ ra$&o#'a da!at d&$eder%a#aa# me#-ad& !er,a#d(a#

    *&$o$&ta#'a $a-a1

    4.1.1. Eisiensi Pendesakan

    Ef&$&e#$& !e#de$aa# d&def&$&a# $e,a(a& !er,a#d(a# a#tara *olme

    %&droar,o# 'a#( da!at d&de$a dar& !or&2!or& de#(a# *olme %&droar,o# total

    dalam !or&2!or& ter$e,t1

    Pada a$$ !e#de$aa# l&er+ )o#to%#'a med&a ,er!or& ,er,e#t $&lder 

    da# $ema !or&2!or& d& ,elaa#( fro#t da!at d&&$& ole% fl&da !e#de$a#'a+ maa

    ef&$&e#$& *olmetr& aa# me#)a!a& 899: da# %,#(a# mm 'a#(

    me##-a# ef&$&e#$& !e#de$aa# adala% $e,a(a& ,er&t 3

    o&

    or o&

    d S

    SS

    E

      −

    = 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 /20

    Pada $aat da# $e,elm ,reatro(% ter-ad&+ ef&$&e#$& !e#de$aa#

    d&t#-a# ole% Per$amaa# 3

     o&

    BTor o&BTd

    S

    0/SS0/E

      −=   1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 /20

    ar(a Sor  aa# ,erra#( da# Ed aa# ,ertam,a% de#(a# ter$ ,erlal#'a

    6o#a tra#$&$& melal& $mr !rod$&+ $e%((a $etela% 6o#a tra#$&$& & ,erlal

    aa# d&!erole% %ar(a Sor   m&mm 'a#( mer!aa# %ar(a $atra$& m'a 

    irreducible da# ef&$&e#$& !e#de$aa# me#)a!a& %ar(a ma$&mm+ $e$a& de#(a#

    Per$amaa# 3

    o&

    mor o&maFd

    S

    0/SS0/E

      −=  11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 /2=0

  • 8/18/2019 Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

    8/18

    Pendesakan Tak Ter/a#p)r

    Ko#d&$& !e#de$aa# ta ter)am!r ter-ad& !ada fl&da !e#de$a 'a#(

    mem!#'a& $&fat t&da me#)am!r /immicible0 de#(a# fl&da !e#de$a1 A!a,&la

    fl&da !e#de$a ,er$&fat t&da mem,a$a%&+ maa aa# ter,e#t $at ,&da#( a#tar 

     !ermaa#+ a#tara fl&da 'a#( mem,a$a%& da# fl&da 'a#( ,er$&fat t&da 

    mem,a$a%&1

    Pro$e$ !e#de$aa# !ada .aterflood( da!at d&ate(or&a# $e,a(a& !ro$e$

     !e#de$aa# ta ter)am!r1 A&r 'a#( ,er$&fat t&da mem,a$a%& aa# ,er$a%a

    me#em!at& !or&2!or& 'a#( ,e$ar 'a#( $emla d&&$& ole% m'a+ da# ,er$a%ame#ero,o$ m'a e ara% $mr !rod$&1 Jad& dalam !e#de$aa# & t&da 

    terda!at $at fro#t 'a#( -ela$ a#tara fl&da !e#de$a de#(a# fl&da 'a#( d&de$a+

    me$&!# terda!at (rad&e# $atra$& a#tara $mr -e$& de#(a# $mr !rod$&+

    teta!& !e#de$aa# & mem!#'a& ef&$&e#$& !e#de$aa# 'a#( relat&f e)&l $e%((a

    ma$&% ,a#'a me#((ala# *olme m'a re$&d1 A!a,&la fl&da !e#de$a 

     ,er$&fat mem,a$a%&+ maa (rad&e# tea#a# !e#de$aa# t&da mtla d&!erla#1

    Pro$e$ !e#de$aa# aa# ter$ ,erla#($#( $elama fl&da 'a#( d&de$a ma$&% ter$

    me#(al&r %((a d&)a!a& $at eadaa# d&ma#a fl&da 'a#( d&de$a aa#

    mer!aa# fa$a t&da o#t' da# mem!#'a& %ar(a !ermea,&l&ta$ efet&f 

    me#deat& %ar(a #ol 'a#( $da% da!at me#(al&r la(&1

    Pro$e$ !e#de$aa# ole% fl&da mem,a$a%& le,&% ef&$&e# -&a d&,a#d(a#

    de#(a# !e#de$aa# ole% fl&da 'a#( t&da mem,a$a%&1 al & ter-ad& are#a

    ada#'a efe a!&ler+ (rad&e# $atra$& d& ,elaa#( fro#t+ 6o#a tra#$&$& 'a#( $em!&t

    da# $atra$& fl&da 'a#( d&-e$& le,&% $em!&t1 A!a,&la fl&da !e#de$a le,&%

    *&$)o$ dar&!ada fl&da 'a#( d&de$a /$e!ert& a&r me#de$a (a$ ata m'a 

    r(a#0 da# !er,edaa# !oro$&ta$ 'a#( terda!at !ada ,ata# re$er*o&r t&da ,e(&t

     ,a#'a+ maa ,&da#( fro#t aa# le,&% -ela$ #am!a1 Jad& $ema fl&da 'a#(

    d&de$a+ ,a& (a$ ata!# m'a aa# me#(al&r d& de!a# fro#t $eda#(a# d&

     ,elaa#( fro#t %a#'a terda!at $atra$& re$&d dar& fl&da2fl&da 'a#( d&de$a 

    ter$e,t1

  • 8/18/2019 Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

    9/18

    Per$amaa# 'a#( d&(#aa# #t me#(%&t#( ef&$&e#$& !e#de$aa#

    d&em,a#(a# !ertama al& ole%  Buckley-Leverret emd&a# d&em,a#(a# ole%

     ,e,era!a !e#l&$ la#'a1

    U#t !e#de$aa# $at d&me#$& d& dalam med&a ,er!or&+ fra$& al&ra#

    fl&da !e#de$a adala% 3

    M0 H/8

    PI 

    M0 H/8

    JK($LI 

    M8

    Mf    )888

    +

    ∇+

    +−

    +=   11111111111111111111111111111111111111111 /250

    8r@

    @r8

    @

    8

    I

    IM   ==   1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 /2

  • 8/18/2019 Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

    10/18

    " is p l a c i n # F lu i d $ a t u r a t i o n

    % & $ ' r$( 

    %$ % r

        F   r   a

       c

        t    i   o

       n

       a

        l

        F

        l   o

       )

    %

    * %

    # s in + *M , % - h i# h

    M + % - l o ) , *# s in

    Ga#$ar 4.0.

    Penen&)an Sa&)rasi Break&"ro)" 50

    I n l e t / n d O u t l e t / n d

    A t0 re a k th r o u # h

    A ( t e r0 r e a k t h r o u # h

    0 e ( o r e0 re a k th r o u # h

    *

    " is ta n c e ( r o I n j e c t i o n W e ll

        "

        i   s   p

        l   a

       c

        i   n

       #

         F

        l   u

        i    d

         $

       a

        t   u

       r   a

        t    i   o

       n

    1

    %

    F ro n t

    % & $ ' r

    $ ( %

    $ % r

    Ga#$ar 4.4.

    Proi! Sa&)rasi da!a# Pendesakan Tak Ter/a#p)r Sa&) Di#ensi 50

  • 8/18/2019 Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

    11/18

    Berda$ara# Per$amaa# fra$& al&ra#+ maa fator 'a#( mem!e#(ar%&

     !e#de$aa# ta ter)am!r adala% 3

    1. Mo$i!i&as rasio

    Pada $ !ertama dalam Persa#aan ,4*2-+ 'a#( me##-a# (a'a

    *&$)o$ mer!aa# fator 'a#( ,er!e#(ar% !ada fra$& al&ra#1 Pada %ar(a

    $atra$& terte#t+ fra$& al&ra# fl&da !e#de$a aa# me#(e)&l !ada

    mo,&l&ta$ ra$&o 'a#( e)&l1 A&,at#'a ter-ad& eterlam,ata# ,reat%ro(%

    da# me#(ata# ef&$&e#$& !e#de$aa# !ada *olme 'a#( d&-e$&a#1

    De#(a# ata la+ ef&$&e#$& !e#de$aa# !ada a,o#do#me#t aa# le,&%

    t((& !ada mo,&l&ta$ ra$&o 'a#( le,&% e)&l are#a ,erra#(#'a

     !rod)( )t dar& fl&da !e#de$a1

    '. Gaa Gra3i&asiona!

    S eda dalam Persa#aan ,4*2-  me#'a-&a# !er,a#d(a# a#tara

    (a'a (ra*&ta$&o#al da# (a'a *&$)o$1 al & da!at d&tl&$ la(& $e,a(a&

    B&la#(a# Gra*&ta$& /N(0+ adala% 3

    [ ]α−+

    =   $ N88M

    Mf 

    (8  111111111111111111111111111111111111111111111111111 /20

    JK(I N   @(  =   111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 /2890

    J&a %ar(a /N( $ α0 ,e$ar+ (a'a (ra*&ta$&o#al aa# ,er!e#(ar% ter%ada!

    r*a fra$& al&ra#1 ar(a !o$&t&f 'a#( le,&% t((& dar& N(  $ α

    me#r#a# fra$& al&ra# fl&da !e#de$a !ada $atra$'a1

    Pe#(ar% dar& mo,&l&ta$ ra$&o da# (a'a (ra*&ta$&o#al ter%ada! fra$& al&ra#

    da!at d&l&%at !ada Ga#$ar 4.5.

    0. Tekanan Kapi!er

    Pada $ et&(a Persa#aan ,4*2-1+ me##-a# !er,a#d(a# (a'a

    a!&ler da# (a'a *&$)o$1 Grad&e# tea#a# a!&ler dalam ara% al&ra# adala%

     !o$&t&f+ are#a (rad&e# $atra$& a&r da# tr#a# tea#a# a!&ler ,ere#aa#

    de#(a# $atra$& a&r adala% #e(at&f1 Pe#(ar% & aa# le,&% ,e$ar !ada

    (rad&e# $atra$& a&r 'a#( le,&% ,e$ar+ $e!ert& !ada daera% d&deat  flood 

     front + $e!ert& terl&%at !ada Ga#$ar 4.21

  • 8/18/2019 Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

    12/18

    " is p l a c i n # F lu i d $ a t u r a t io n

        F   r   a

       c

        t    i   o

       n

       a

        l

        F

        l   o

       )

    %

    * %

      s in , *o

    2 #

    M + %o

      s i n + *o

    2#

    M , %o

      s in 3 *o

    2 #

    M 3 %o

    Ga#$ar 4.5.

    Penar)" Mo$i!i&as Rasio dan Gaa Gra3i&asiona!

    &er"adap k)r3a (ra/&iona! (!o6 50

    I n l e t / n d O u t l e t / n d

    2 o 4 a p i l l a r y P r e s s u r e

    *" i s t a n c e ( r o I n j e c t i o n W e l l

        "

        i   s   p

        l   a

       c

        i   n

       #

         F

        l   u

        i    d

         $

       a

        t   u

       r   a

        t    i   o

       n

    1

    %

    % & $ ' r

    $% r

    *

    W i t h 4 a p i l l a r y P re s s u r e

    Ga#$ar 4.2.

    Penar)" Tekanan Kapi!er

    &er"adap Proi! Sa&)rasi da!a# Pendesakan Tak Ter/a#p)r 50

  • 8/18/2019 Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

    13/18

    4.1.'. Eisiensi Penap)an

    Ef&$&e#$& !e#'a!a# d&def&$&a# $e,a(a& !er,a#d(a# a#tara la$ daera%

    %&droar,o# 'a#( tela% d&de$a d& de!a# fro#t de#(a# la$ daera% %&droar,o#

    $elr% re$er*o&r ata de#(a# la$ daera% %&droar,o# 'a#( terda!at !ada $at

     !ola1

    4.1.'.1. Eisiensi Penap)an Area!

    Ef&$&e#$& !e#'a!a# areal d&def&$&a# $e,a(a& !er,a#d(a# a#tara

    la$a# re$er*o&r 'a#( o#ta de#(a# fl&da !e#de$a ter%ada! la$ areal total ata

    fra$&o#al dar& re$er*o&r 'a#( ter$a! ole% fl&da -e$&1

    (ak&or 7ak)pan ,7o3erae (a/&or-

    Pada !ola $mr 'a#( teratr+ ef&$&e#$& ter$e,t da!at d&!er&raa# $e,a(a&

    f#($& dar& ,e#t !ola+ *olme !or& 'a#( d&-e$&a# da# !er,a#d(a#

    mo,&l&ta$1 Ke(&ata# !erole%a# m'a ta%a! la#-t t&da $ema#'a me#((#aa#

     !ola $mr teratr+ $e%((a ef&$&e#$& !e#'a!a# areal aa# me#r# de#(a#

    ada#'a coverage factor 1

    Coverage factor /fator )a!a#0 adala% !er,a#d(a# $eder%a#a a#tara

    *olme re$er*o&r d&dalam !ola $mr 'a#( teratr de#(a# *olme re$er*o&r total

    0+ $e!ert& terl&%at !ada Ga#$ar 4.81 4olme re$er*o&r d&(#aa# $e,a(a&

     !e#((a#t& areal #t mema$a# *ar&a$& ete,ala# la!&$a#1

     

    Kore!asi Eisiensi Penap)an Area!

    U#t !ola2!ola $mr teratr d& dalam re$er*o&r 'a#( %omo(e#+

    d&!erla# orela$& ef&$&e#$& !e#'a!a# areal1 Korela$& & d&!er$&a!a# #t 

     !e#(-&a# !e#de$aa# da# d&,a#t de#(a# ,e,era!a !ert&m,a#(a# a#al&t&1

    Ef&$&e#$& !e#'a!a# areal !ada *olme !or& 'a#( tela% d&-e$&+ aa#

     ,erra#( de#(a# #a&#'a !er,a#d(a# mo,&l&ta$1 Per,a#d(a# mo,&l&ta$ aa#

    me#(at de#(a# #a&#'a *olme 'a#( tela% d&-e$&a#+ $e%((a %ar(a a%&r 

    #t ef&$&e#$& !e#'a!a# areal aa# d&am,&l !ada %ar(a *olme !or& 'a#( tela%

    d&-e$&a# d&%,#(a# de#(a# l&m&t( )t 'a#( d&te#ta# dalam !rod$&1

  • 8/18/2019 Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

    14/18

     To t a l A r e aR e s e r 5 o i r 6 o l u e

    - 6 t

    4 o n 7 n e d A re a

    R e s e r 5 o i r 6 o l u e- 6 c

    4 o 5 e r a # e F a c t o r 3 6 t 8 6 c

    Ga#$ar 4.8.

    (ak&or 7ak)pan ,Coverage Factor - 50

    ar(a ef&$&e#$& !e#'a!a# 'a#( d&te#ta# dar& orela$& t&da da!at

    me##-a# ,e,era!a anisotropi /*ar&a$& !ermea,&l&ta$ d&re)t&o#al0 ata

    %etero(e#&ta$1 U#t a$$ d&ma#a terda!at fator ter$e,t+ te#& $&mla$&

    re$er*o&r %ar$ d&!aa& #t me#da!ata# !eramala# ef&$&e#$& !e#'a!a# areal

    'a#( mem,er&a# %a$&l 'a#( le,&% ,a&1

    Pada e,a#'aa# orela$& !e#'a!a# areal+ !er,a#d(a# mo,&l&ta$

    d&%&t#( de#(a# memaa& !ermea,&l&ta$ relat&f end-point + ,&a$a#'a d&!aa&

    mo,&l&ta$ ra$&o rata2rata+ 'a#( d&rm$a# $e,a(a& ,er&t 3

    ar@r8

     ,r@r8

    0I/I

    0I/IM

    +

    +=   11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 /2880

    Penar)" 9is/o)s (inerin

    ?ro#t !e#de$aa# 'a#( t&da $ta,&l aa# me#'e,a,a# fl&da !e#de$a 

    ter$em,l d& dalam le,ar  finger   'a#( e)&l mele.at& fl&da terde$a1 Se,a(a&

    %a$&l#'a fl&da terde$a tert((al d& ,elaa#( fro#t !e#de$aa#1 Keadaa# $e!ert&

    & ter-ad& a&,at ada#'a !ro$e$ !e#de$aa# d& dalam re$er*o&r 'a#( %omo(e# da#

  • 8/18/2019 Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

    15/18

    terle,&% la(& !ada %etero(e#&ta$ re$er*o&r1 Viscous fingering  ,er%,#(a# de#(a#

     !er,edaa# *&$o$&ta$ a#tara fl&da !e#de$a de#(a# fl&da terde$a1

    Model o#$e!tal 'a#( d&(#aa# #t me#(%&t#( !e#(ar% viscous

     fingering   adala% de#(a# memod&f&a$& Per$amaa# al&ra# fra$&o#al+ de#(a#

    mema$a# tra#$fer ma$$a a#tara fl&da2fl&da d& $e!a#-a#(  finger +

    memod&f&a$& *&$o$&ta$ fl&da+ de#(a# mem!ert&m,a#(a# !e#)am!ra# fl&da

    da# me#(om,a$&a# !e#(ar% d&$!er$& de#(a#  fingering. Pe#(ar% viscous

     fingering  !ada !ro$e$ !e#de$aa# me#e#ta# ef&$&e#$& !e#de$a#1 Pada o#d&$&

    ter$e,t+ ef&$&e#$& !e#'a!a# *ert&al da# areal t&da mem,t%a# !e#'e$a&a#

    ter%ada! !e#(ar% viscous fingering 1

    J&a ef&$&e#$& !e#de$aa# t&da mema$a# !e#(ar% ter$e,t+ da#

    ter#'ata d&eta%& !e#(ar% ter$e,t ada+ maa %ar$ d&laa# ,e,era!a

     !e#'e$a&a# #t ef&$&e#$& !e#'a!a# *ert&al da# areal1 Per,edaa# a#tara da

    o#d&$& ter$e,t d&(am,ara# !ada Ga#$ar 4.:1 J&a !e#(ar% *&$)o$ f(er(

    d&ma$a# dalam ef&$&e#$& !e#de$aa#+ maa *olme 'a#( ter$a! $ama de#(a#

    daera% ter*a$& /invaded region01 J&a ef&$&e#$& !e#de$aa# t&da mema$a#

     !e#(ar% ter$e,t+ maa *olme !e#'a!a# %a#'a mer!aa# daera% 'a#(

    tere#a o#ta de#(a# fl&da !e#de$a1

        6

       e

       r    t    i   c

       a

        l

        4

       r   o

       s   s  &

        $

       e

       c

        t    i   o

       n

        A

       r   e

       a

        l

        6

        i   e

       )

     

       o

        (

        F

        l   o

       o

        d

         P

       a

        t    t   e

       r   n

    I n 5 a d e dR e # i o n

    4 o n t a c t e dR e # i o n

    Ga#$ar 4.:.

    Per$edaan an&ara In3aded Reion dan 7on&a/&ed Reion

    50

  • 8/18/2019 Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

    16/18

    4.1.'.'. Eisiensi Penap)an 9er&ika!

    Ef&$&e#$& !e#'a!a# *ert&al adala% fra$& dar& ,a(&a# *ert&al !ada

    re$er*o&r 'a#( ter$a! ole% fl&da -e$&1 Ef&$&e#$& !e#'a!a# *ert&al

    d&!e#(ar%& ole% (ra*&ta$& da# %etero(e#&ta$ la!&$a# re$er*o&r1 Pe#(ar% (ra*&ta$&

    d&$e,a,a# ole% !er,edaa# de#$&ta$ a#tara fl&da !e#de$a de#(a# fl&da

    terde$a1 Jad& !e#(ar% (ra*&ta$& da!at ter-ad& d& $ema re$er*o&r /%omo(e# da#

    %etero(e#01 Ga$ aa# me#da%l& m'a le.at ,a(&a# ata$ /overrides0 da# a&r 

    aa# me#da%l& m'a !ada ,a(&a# ,a.a% /underruns0+ are#a &t ter-ad&

    breakthrough le,&% a.al d& ,a(&a# ata$ da# ,a.a% re$er*o&r1 Se)ara teor&+$ta,&l&ta$ fro#t !e#de$aa# da# $dt e ara% ma#a me#(%ada! /ter%ada! ara%

    al&ra#0 ,er%,#(a# de#(a# la- !e#(-e$&a#+ mo,&l&ta$ fl&da da# !er,edaa#

    de#$&ta$1 Ga#$ar 4.; me##-a# ef&$&e#$& !e#'a!a# *ert&al $e,a(a& f#($&

     !er,a#d(a# mo,&l&ta$ da# N(%L /!er,a#d(a# ,&la#(a# (ra*&ta$ d&al&a#

    ete,ala# ter%ada! !a#-a#(01 Per,a#d(a# mo,&l&ta$ 'a#( t((& da# ,&la#(a#

    (ra*&ta$& 'a#( ,e$ar me##-a# re#da%#'a ef&$&e#$& !e#'a!a# *ert&al !ada

    $aat breakthrough1

    %

    * . %

    '

    9

    9 *

    M o b i l i t y R a t i o

        6

       e

       r    t    i   c

       a

        l

        $

       )

       e

       e

       p

         /

        (    (    i

       c

        i   e

       n

       c

       y

        a

        t

        0

       r   e

       a

        k

        t    h

       r   o

       u

       #

        h

    2 h 8 1o#

    * . * * % * . % % % *

    % . *

    * . :

    * . ;

    * . <

    * . '

    *

    Ga#$ar 4.;.

    Penar)" Mo$i!i&as Rasio dan Gra3i&asi

    &er"adap Eisiensi Penap)an 9er&ika! 50

  • 8/18/2019 Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

    17/18

    J&a re$er*o&r me##-a# *ar&a$& !ermea,&l&ta$ da# !oro$&ta$ ter%ada!

    edalama#+ %etero(e#&ta$ la!&$a#+  flood front aa# ter!e#(ar% ole% *ar&a$&

    ter$e,t1 ?l&da !e#de$a aa# ,er(era le,&% )e!at d&la!&$a# de#(a#

     !ermea,&l&ta$ 'a#( t((& da# breakthrough  ter-ad& le,&% a.al dalam $mr 

     !rod$&1 Ga#$ar 4.1

  • 8/18/2019 Simulasi Reservoir Dalam Rangka Optimisasi Waterflooding

    18/18

    Pe#(ar% !er,a%a# $&fat ,ata# e ara% *ert&al d'ataa# de#(a#

    ada#'a !erla!&$a# dalam re$er*o&r 'a#( $&fat ,ata##'a ,er,eda tertama

     !ermea,&l&ta$#'a1 Pe#(ar% !erla!&$a# ter%ada! ,&da#(  front ata 6o#a tra#$&$&

    adala% ,&da#( fro#t aa# ,er(era le,&% )e!at !ada daera% de#(a# !ermea,&l&ta$

    'a#( t((&+ $e%((a ,reat%ro(% a&r aa# le,&% da%l ter-ad& !ada la!&$a# 'a#(

    le,&% !ermea,el1 Pe#(ar% !erla!&$a# ter%ada! !e#e#ta# ef&$&e#$& *a$&

    d&t#-a# !ada Ga#$ar 4.11.

    '= 

    >= 

    %=  Z o n a M i n y a k

    Z o n a Tr a n s is i

    '= %=  >= 

    - a Ta n p a = o u n i k a s i d a n 4 r o s s F lo )

    '= 

    >= 

    %=  Z o n a M i n y a k

    Z o n a Tr a n s is i

    - b " e n # a n = o u n i k a s i d a n 4 r o s s F lo )

    Ga#$ar 4.11.

    Penar)" Per!apisan dan Ko#)nikasi

    an&ar !apisan &er"adap Pendesakan !)ida 50