HÜSEYİN ve EMRE

SESİN MADDEYLE ETKİLEŞİMİ

1ŞEHİT POLİS İSMAİL ÖZBEK ORTAOKULU

http://www.google.com.tr/url?q=http://www.gokgunce.org/2008_05_01_archive.html&sa=U&ei=rDUhVOG9JaLY7AaC4IDwCg&ved=0CBwQ9QEwBA&usg=AFQjCNEgecCCNCd_HNnI2RvLfBIPgO9o6A

Atmosferde canlıların işitme organları tarafından

algılanabilen periyodik basınç değişimleridir.

Fiziksel boyutta ses, hava katı sıvı veya gaz

ortamlarda oluşan basit bir mekanik düzensizliktir.

Bir maddedeki moleküllerin titreşmesi sonucunda

oluşur. Ses bir enerji türüdür.

SES NEDİR ?

2

Ses kaynağından çıkan ses dalgaları bir engele

çarptığında yani madde ile karşılaştığında ışıkta

olduğu gibi maddeden yansıyabilir, madde

tarafından soğrulabilir veya maddeden

geçebilir.

SESİN MADDEYLE ETKİLEŞİMİ

3

Ses dalgaları madde ile farklı şekillerde etkileşir. Bir engelle

karşılaşan ses farklı oranlarda hem geçirilir gem soğurulur

hem de yansıtılır. Bu nedenle odaların ses geçirmesini

engellemek için sesi yansıtma oranı düşük, soğurma oranı

yüksek cam yünü ve strafor gibi maddeler tercih edilmelidir.

Ayrıca duvarların ortasına da ses iletimini azaltmak için ses

geçirme özelliği düşük olan hava boşluğu koyulmalıdır.

4

http://www.google.com.tr/url?q=http://fenfkb.blogcu.com/ses-dalgalarinin-yayilmasi/12463066&sa=U&ei=IFIhVIS-G83Y7Aaz9IGIAg&ved=0CBQQ9QEwAA&usg=AFQjCNHTsSRn-OHVU78_JDHFTkCS46YUww

Sesin yayılması bazı yönlerden su dalgalarının yayılmasına

benzer. Bazı yönleri ise benzemez. Örnek verecek olursak; ses

dalgaları da su dalgaları gibi bir noktadan başka bir noktaya

doğru dalgalı şeklinde yayılır, kaynaktan uzaklaştıkça zayıflar ve

söner. Su dalgaları su yüzeyinde yayılırken, ses dalgaları bir

balonun genişlemesi gibi kaynaktan itibaren her doğrultuda

yayılır.

5

Ses dalgaları yayılırken ortamdaki madde ile etkileşerek enerjisini

kaybeder. Bu nedenle ses dalgalarının şiddeti kaynaktan

uzaklaştıkça azalır. Kaynağa en yakın ses en şiddetli sestir. Sesin

yayılması için maddesel ortamın olması gerekir.

6

Madde olmayan yerde ses dalgası oluşmaz ve yayılmaz.

Bir ses kaynağından çıkan ses dalgaları hava taneciklerinin sıkışıp

seyrekleşmesine neden olur.

7

Ses dalgalarının sert bir yüzeye çarptıktan sonra yansıyıp geri

dönmesi olayına yankı denir. Bir mağaraya girip bağırınca, bir süre

sonra sesimiz bize geri döner. İşte buna yankı denir. Ses dalgalarının

yansıdığı yüzey ses kaynağına çok yakın olursa kaynaktan çıkan ses

ile yansıyan ses ayırt edilemez. Bu nedenle yankı olabilmesi için ses

kaynağı ile engel arasında en az 17 metre mesafe olması gerekir.

YANSIMA

8

Ses Ses veren her madde bir ses kaynağıdır. Sesler

kaynaktan aldığı enerjilerle titreşerek yayılırlar.

Titreşen cisimler esnek olup sesi oluşturur. Esnek

olan cisimler ses dalgaları meydana getirebilir ve

ses dalgalarını iletebilir.

SES KAYNAKLARI

9

Ses mekanik dalga olduğu için yayılması için bir

ortama ihtiyaç duymaktadır. Ses dalgaları

ortamlarda sıkışma ve genleşme şeklinde boyuna

ilerleyen dalgalardır. Ses dalgalarının basıncı olup

girişim sunucu vuru oluştururlar.

10

Doğal Ses Kaynakları

Doğal sesleri üreten varlıklara doğal ses kaynakları

denir. İnsan, hayvan, su, rüzgâr, gök gürültüsü doğal

ses kaynaklarıdır.

11

Yapay Ses Kaynakları

İnsanların yaptığı ses kaynaklarına yapay ses

kaynakları denir. Müzik aletlerinden çıkan sesler,

taşıtların çıkardığı sesler, hoparlörün, radyonun ve

televizyonun çıkardığı sesler yapay seslerdir. Piyano,

araba, Mp3 player, radyo, bağlama, gitar , keman ve

flüt yapay ses kaynaklarına örnek gösterilebilir.

12

Ses Kirliliği

Ses kirliliği diğer adıyla gürültü kirliliği; İnsanların işitme

sağlığını ve algılama gücünü olumsuz yönde etkileyen,

kişinin psikolojik ve fiziksel dengesini bozabilen, iş

verimini düşüren, çevrenin doğallığını bozan, sanayileşme

ve modern teknolojinin gelişmesiyle ortaya çıkmış bir

çevre sorunudur.

13

• Düğün, sünnet, v.b. toplu merasimlerde, çevrede

bulunabilecek yaşlı, hasta ve bebekleri düşünerek ,

aşırı gürültülü müzik çalınmamalı ya da kapalı ve ses

yalıtımlı mekanları seçilmelidir.

• İşyerlerindeki gürültünün dışarı taşmasını önleyecek

ses yalıtımlarını yapılmalıdır.

• Evlerde kullandığımız TV ve müzik aletlerinin sesini

sadece kendi duyabileceğimiz kadar açılmalıdır.

• Çevremizdeki insanları rahatsız edecek gereksiz

gürültülerden kaçınılmalıdır.

SES KİRLİLİĞİNİ ÖNLEMEK İÇİN;

14

• Gereksiz yere korna çalınmamalıdır.

• Toplumun huzurunu bozacak

davranışlardan kaçınılmalı ve insanca

yaşamak için herkesin hakkına

gösterilmelidir.

• Bina içerisindeki ayak sesleri ve benzer

gürültüleri önlemek için gerekli tedbirler

alınmalıdır.

• Gürültünün strese ve de birçok hastalıklara

sebep olduğu unutulmamalıdır.

15

SORULAR

1) Aşağıdakilerden hangisi sesin özelliklerinden değildir ?

A) YANKI YAPMA

B) DOĞRUSAL YAYILMA

C) YANSIMA

D) BOŞLUKTA YAYILMA

2) Aşağıdakilerden hangisi doğal ses kaynağıdır ?

A) AY B)RADYO C)GÜNEŞ D)GÖK GÜRÜLTÜSÜ

3) Ses kirliliğini önlemek için ne yapılmamalıdır ?

A) AŞIRI GÜRÜLTÜLÜ MÜZİK DİNLEMEK

B) GEREKSİZ YERE KORNA ÇALMAMAK

C) KAPALI VE SES YALITIMI OLAN MEKANLAR SEÇMEK

D) GEREKSİZ GÜRÜLTÜLERDEN KAÇILMAK

4) Ses dalgalarının bir engele çarparak tekrar kaynağına dönmesine ….…..… denir ?

A)YANSIMA B)DAİRESEL YAYILMA C)YANKI D) BOŞLUKTA YAYILMA

1)B 2)D 3)A 4)C16

SON17