Upload
vantu
View
223
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Serviks Kanserinde Tarama Nasıl Yapılmalıdır ?
Murat Gultekin, MD, Assoc. Prof. Hacettepe University, Gyn Oncol Divison
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Global Olarak Serviks Kanseri
✓500.000 Yeni Vaka
✓50% Mortalite
✓>90-99.7 % HPV ile İlişkili
✓Önlenebilir Kanser
✓HPV Aşılaması, Sigara Bırakma
✓Erken Teşhis Mümkün
✓VIA-VILI / Smear / HPV / Kombine / Diğer
✓DSÖ
✓Eradike Edilebilecek Bir Kanser
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Serviks Kanseri Son Yüzyıl
✓Sitoloji Programları dünya genelinde 50 yıldan uzun süredir kullanımda
✓Pap-Smear programları ile servikskanserlerinin insidans ve mortalitesinde %75 düşme sağlanabilir
✓Ancak Avrupa Birliğinde bile etkin Pap-Smear Programı sadece 12 ülkede mevcut (2017)
✓En gelişmiş programlarda bile servikal kanser mortalitesinde daha fazla düşme olmuyor.
İngiltere Ulusal Tarama Programı
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Sitoloji Programları: Sorunlar
✓ Bilimsel Problemler
• Tek bir pap-smearin CIN2+ lezyonlar için sensitivitesi düşük
• Pap-smearin yüksek yanlış negatifliği var
• Pap-Smear testlerinin tekrarlanabilirliliğidüşük
• Pap-Smear servikal adenokanseryakalamada etkinliği düşük
• Sıvı bazlı teknolojilerinde ek bir faydası yok
✓ Organizasyonel Problemler
• Kurulması ve idamesi oldukça zor ve kompleks bir sistem
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
• Tek bir Pap-Smear CIN2+ lezyonlar için %50-60.
Nanda K, et al, systematic review, Ann Intern Med. 2000;132(10):810-819
• Sık aralıklar ile tekrarlanmalı.
• İlk smear taramasında 3 yıl üst üste negatif tarama sonucu yoksa servikal kanser riski üç misli artıyor.
Kitchener HC, Castle PE, Cox JT. Chapter 7: Achievements and limitations of cervical cytology screening. Vaccine 2006;24:S63-70
Pap-Smear Sensitivitesi Düşük
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Pap-Smear Yanlış Negatiflik Oranı Daha Yüksek✓2275 Servikal Kanser Olgusu
Tarama Öyküsü (%) İtalya Verisi₁Kaiser-ABD
Verisi₂İsviçre Verisi₃
Taranmamış %62 %56 %64
Normal Sitoloji %14 %32 %24
Anormal Sitoloji & Yetersiz Takip
%24 %13 %7
n=262 n=833 n=1180
1 Amadori A, et al. Int J Gyn Can 1998, 8; 251-256 2 Leyden WA, et al. J NatCan Ins 2005, 97; 675-683 3 Andrae B, et al. JNCI 2008, 100; 622-629
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Pap-Smear Tekrarlanabilirliği Düşük
Lab A Lab B Lab C Lab D
Normal 96,2 94,6 91,8 90,1
Abnormal 3,8 5,2 8,1 9,9
ASC-US/LSIL 2,1 1,1 1,2 2,3
Sensitivity of Cytology For CIN2+ Lesions
42,0 51,0 60,5 73,0
Wright TC et al. Insights from ATHENA. 2013
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Pap-Smear Daha Az Adenokanser Yakalar
• Etkin smear programlarına rağmen servikaladenokanser insidansı giderek artıyor.
Ault KA et al. 2011 Int J Can. 128, 1344-1353
Saslow D et al. 2012 CA Can J Clin. 62(3):147-172
• HPV 16-18, Skuamoz Kanserlerin %70 inden, adenokanserlerin ise %85-90 ından sorumludur.
✓ Katki HA et al. Lancet Oncol 2011;12:663-672
Histoloji (n)Sensitivite
Cytology HPV
CIN3 (254) %52 %92
AIS (16) %63* %88
Adenokanser (1) %100 %100
SCC (3) %100 %100
Castle PE et al. ATHENA study. 2011 Lancet Oncol 12:880-90
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Serviks Kanseri Taramasında HPV DNA20 Yıllık Araştırmalar Sonrası
✓Çalışmalarda 200 000 den fazla kişi randomize edilmiş✓8 Yıldan fazla takip ve 2 kez (round) tarama sonuçları
yayınlanmış ✓İsveç Swedescreen✓Hollanda POBASCAM✓İngiltere ARTISTIC✓İtalya NTCC✓Finlandiya Finish RCT✓Kanada Focal✓ABD ATHENA
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Serviks Kanseri Taramasında HPV DNA20 Yıllık Araştırmalar Sonrası: Sensitivite ve Spesifite
Sensitivite Spesifite
Smear 53% 97%
HPV DNA 96% 92%
✓ HPV DNA testleri daha sensitifdir (2006)✓ Düşük spesifite gereksiz kolposkopilere neden olabilir endişesi
▪ Tarama >30 yaşüzerinde yapılmalıdır▪ Tarama ek triaj testleri entegrasyonu ile yapılmalıdır
▪ HPV Genotiplendirmesi, refleks smear, sitolojik p16 ve veya K-67 boyamaları, met,lasyon profilleri
1) Mayrand MH et al. Int J Cancer 2006 119;615-623, 2) PALMS STUDY, Cancer Cytopathol, 2015 3) Ikenberg, JNCI, 2013 4) Cuzick, PVR 2016
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Serviks Kanseri Taramasında HPV DNA20 Yıllık Araştırmalar Sonrası: 2. Tur Tarama Sonuçları
✓Tüm çalışmalarda aynı sonuçlar bulunmuş▪ İlk turda daha fazla CIN2 ve CIN3
▪ İkinci turda daha az CIN2 ve CIN3
▪ Veriler ve çalışmalar arasında heterojenite yok (p=0.681)
Ronco et al, 94.370 RCT Kadın Hasta, Lancet, 2010
HPV PapCIN2 CIN3/AIS Cancer CIN2 CIN3/AIS Cancer
1. Tur 108 98 6 54 47 8
2. Tur 8 8 0 15 17 9
Toplam 116 106 6 69 64 15
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
3,5 yıl 5,5 yılNegatif sitoloji 15.4 / 10⁵ 36.0 / 10⁵Negatif HPV DNA 4.6 / 10⁵ 8.7 / 10⁵
Serviks Kanseri Taramasında HPV DNA20 Yıllık Araştırmalar Sonrası: Negatif PrediktiviteHPV DNA ile 3 yıl Yerine 6 Yılda Bir Tarama
✓Negatif sonuç sonrası kümülatif servikal kanser insidansı :
HPV DNA Sonrası 6 Yıllık CIN3+ Riski
(0.27%) Smear Sonrası 3 Yıllık CIN3+ Riski (0.51%)
Koruyuculuk adenokanserler
için skuamozkanserlere göre 2 misli daha fazla
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Serviks Kanseri Taramasında HPV DNA20 Yıllık Araştırmalar Sonrası: Hangi HPV Testi ?
9 KITS: HC2, GP5+/6+ PCR-EIA, Abbott RT hrHPV test, cobas 4800 HPV test, PapilloCheckHPV-Screening test, BD Onclarity HPV assay, the HPV-Risk assay, AnyPlex II HRHPV, XpertHPV
M. Arbyn, P. J. F. Snijders, C. J. L. M. Meijer, J. Berkhof, K. Cuschieri, B. J. Kocjan and M. Poljak; ClinMicrobiol Infect 2015
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Serviks Kanseri Taramasında HPV DNA20 Yıllık Araştırmalar Sonrası: Co-Test mi Tek Başına HPV DNA mı?
M. Arbyn et al. / Vaccine 30S (2012) F88–F99
HedefGörece Sensitivite
Görece Spesifite
Çalışma Sayısı
Sito + HPV vs. Sadece HPV CIN2+ 1,05 0,95 10
Sito + HPV vs. Sadece HPVCIN3+ 1,02 0,93 6
2012 den sonra tüm rehberler değişti
M. Arbyn et al. / Vaccine 30S (2012) F88–F99
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Serviks Kanseri Taramasında HPV DNA20 Yıllık Araştırmalar Sonrası: 2012 den Sonra Tüm Rehberler Değişti
✓AB 2008 Rehberleri▪ HPV DNA için daha fazla veri
gerekmekte
✓AB 2012 Rehberleri-Supplement▪ HPV DNA tek başına servikal
kanser taramasında kullanılabilir
✓2014-FDA, ASCCP, SGO
HPV DNA Primary ScreeningProgress Around the World
National Program GuidelinesRegional/Targeted Programs Pilot Study / Other
*
* USA has issued interim guidelines
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
HPV DNA’nın Organizasyonel Avantajları✓Objektif Testtir.
✓Otomatize ve merkezileştirebilir
✓İnsan kaynakları avantajı
✓Uzun tarama intervalleri
✓Kompleks kalite kriterleri yok
✓Self Test/İdrar/Anlık (Point of Care) Testler
✓Aşılama programlarının taramaya etkisi
✓Servikal kanser insidansında %40, mortalitesinde %50 düşme ve adenokanserlerde daha iyi koruma sağlıyor
✓Maliyet etkin
ASCO RECOMMENDATION
For all resource settings;
HPV DNA SHOULD BE CONSIDERED
Ronco G, Lancet 2014Sankar, NEJM 2009
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
HPV DNA’ da Gelecek✓ Point of care testler
▪ Cepheid (Xpert)▪ Qiagen Care HPV▪ Urine-Trovagen
✓ Onkoproteinler-E6/E7▪ Arbovita▪ Oncohealth
✓ Self HPV Örnekleri▪ Valide PCR kitleri ile doktorlar tarafınca
alınan örnekler ile kıyaslandığında benzer etkinlik gösterilmiştir.
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Tarama Sonrası HPV Pozitif Olguların Triajı
✓HPV 16 ve 18 Geno-Tiplendirmesi: ▪ Özellikle takip sorunu olan hastalarda bazal smear ile
✓Çift Sitoloji ile triaj:▪ Kabul edilebilir sevk oranı ve güvenlik aralığı
✓Tek Sitoloji triajı: ▪ Smear kalitesi önemli
✓P16/Ki-67 Boyamaları
✓Metilasyon markerları
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Tarama Sonrası HPV Pozitif Olguların Triajı
CIN2+ Riski
ASC-US+ 52.6%HPV16-18 51.8%Her ikisi 74.5%
ESGO META-ANALYSIS 2019 Ocak
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Yeni Tarama Programı
✓ 30-65 yaş arasında, her beş yılda bir, HPV + konvansiyonel Smear
▪ Aile hekimleri ve hemşireler (ASE)
▪ 5 yılda 500 hasta/ aile Hekimi ve hemşire (ayda 10 hasta)
✓ Örnekler Ankara ve İstanbul ‘daki Ulusal HPV Lab’na kargo ile gönderilir.
✓ Sonuçlar 10 günde internette
✓ HPV negatif ise 5 yıl sonra kontrol
✓ HPV pozitif ise genotiplendirme ve çift kör Smear bakılması
✓ Örnekler 5 yıl saklanıyor, smear dijital resimleri ile
✓ Kolposkopiye sevk
▪ HPV 16/ 18/ Smear’de hücresel bozukluğun eşlik ettiği diğer HPV’lerin
pozitifliği
▪ Diğer HPV, Smear normal ise 1 yıl sonra yeniden tarama
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Toplum Temelli Servikal Kanser Taramaları
214.803297.140
510.792
854.358
1.033.2791.038.091
0
200000
400000
600000
800000
1000000
1200000
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
HPV DNA Taramaları Global Sonuçlar (3.464.736)Pozitif % 4,22
Data Acces: 8. Nisan. 2018
95%
4%1%
Negatif (94,92) Pozitif (4,22) Yetersiz Materyal (0,85)
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Türkiye HPV Genotip Haritası (% 4,22)
✓ Toplamda 3,5 MilyonTarama
✓ 14.000’in üzerindesitolojik bozukluksaptandı (ASC-US Hariç)
✓ HPV Haritası
Data Acces: 8. Nisan. 2018
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Türkiye HPV Genotip Haritası (% 4,22)12 NUTS Bölgesi
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
HPV GenotipleriToplam (146.290)
HPV Tipleri N %Yalnız 16 20.079 14,01
Yalnız 18 3.376 2,36
16 ve 18 608 0,42
16 ve 18 ve Diğerleri 998 0,7
16 ve Diğerleri 15.909 11,10
18 ve Diğerleri 3.889 2,71
16 ve 18 Dışında Diğerleri 98.469 68,7
TOTAL 100.00
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Çoklu Enfeksiyon vs. Tekli Enfeksiyon
60%40%
Tek Bir HPV Enfeksiyonu
Çoklu HPV Enfeksiyonu
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Reflex Sitoloji Sonuçları (Pozitif 146.290)
68,5816.437,286,370,470,310,320,040,00
100.328
24.029
10.647
9.312
689
777
451
55
4
0 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000 120.000
Normal
Yetersiz Örnek
LSIL
ASC-US
AGC
ASC-H
HSIL
Diğer
AIS
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
İlk 1 Milyon hastanın Kolposkopi ve Biopsi
Sonuçları
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
VERİ TAMLIĞI
• Birinci Basamak: 100%
• 2-3. Basamak: 35%
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Davetler, Kabul Etme, Tarama İçin Başvurma ve Tarama Oranları
✓Daveti Kabul Etme Oranı : ▪ %36.5
• %63.5 (30-45), %32.7(45-60), %13.5 (60 yaş ve üzeri)
✓Tarama İçin Başvurma Oranı : %82.8
✓Davetler:▪ Telefon (SMS Dahil) (%60) 80-90% Katılım Oranı
▪ Yüz Yüze Davet (%30) 80-90% Katılım Oranı
▪ Mektup/ Broşür/ Sosyal Medya 30-40% Katılım Oranı
✓Tarama Oranı :▪ %28.0 (30-34); %33.8 (35-39); %41.6 (40-44),
▪ %34.5 (45-49); %32.4 (50-54); %23.3 (55-59); %15.2 (60-65)
Int J Cancer. 2017 Dec 13
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
NUTS Bölgelerine Göre HPV Tipleri
Genotip En Düşük (%) En Yüksek (%)
HPV16 İstanbul (19.8) Ege (21.9)
HPV18 Doğu Karadeniz (3.7) Batı Marmara (5.7)
HPV31 Ortadoğu Anadolu (6.7) Batı Marmara (9.6)
HPV33 Batı Anadolu (1.6) Kuzey Doğu Anadolu (2.6)
HPV35 Güney Doğu Anadolu (3.6) Batı Marmara (5.5)
HPV39 Güney Doğu Anadolu (4.4) Batı Karadeniz (6.1)
HPV45 Batı Marmara (2.3) Ortadoğu Anadolu (4.1)
HPV51 Güney Doğu Anadolu (9.4) İstanbul (12.0)
HPV52 Kuzey Doğu Anadolu (6.1) İstanbul (7.8)
HPV56 Doğu Marmara (4.9) Batı Anadolu (6.6)
HPV58 Batı Marmara (4.3) Kuzey Doğu Anadolu (6.1)
HPV59 Batı Marmara (3.0) İstanbul (4.9)
HPV68 Ortadoğu Anadolu (4.1) Doğu Karadeniz (5.2)
Diğer İstanbul (11.1) Doğu Karadeniz (14.6)
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
DATA COMPLETENESS
• 100% at PrimaryLevel
• 35% Secondary –Tertiary Level
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Kolposkopide Son Durum
5.916 KolpokoiYapılması
Gerek Hasta Bilgisine Ulaşıldı
3.499 Kişiye
KolposkopiYapıldı
(59.1%)
3.190 En Azından
Punch BiopsiYapılmış (91.2%)
(Punch-LEEP-Kone-ECC)
2.417 (40.9%)Tekrar HPV ya da Smear ya
da Takip
309 (8,8%) Sadece
Kolposkopi
Normal 1.981 CIN 1 708CIN2 285CIN3 436Cancer 85
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
İlk 1 Milyon Hasta Nihai Sonuçlar✓ HPV Pozitifliği %3,87
✓ 500.000 Üzerinde Kadın HPV Taşıyıcısı
✓ Kolposkopi Sevk Oranı %1,6
✓ Gerçek Pozitiflik (CIN3+) %15
✓ Gerçek Pozitiflik (CIN2+) %23
✓ 30 yaş Üzeri Kanser İnsidansı
✓ 8,0/100.000 (normal populasyon)
✓ 24/100.000 (tarama populasyonunda)
✓ CIN3+Lezyon Yakalama Oranı
✓ Sadece Smear %52
✓ HPV DNA + 16/18 Genotiplendirmesi %88
✓ HPV Screening + Genotyping + Reflex Smear %100
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
Servikal Tarama: Unpublished DataColposcopy Referral, CIN2 Detection Rate, PPV of Colposcopy to DetectCIN2+
Colposcopy ReferralRates: EU : 2.1%Turkey : 1.6%
Cancer (CIN2+) DetectionRates Among ReferredEU : 4.0%Turkey : 23%0
2
4
6
8
10
12
14
PPV of Colposcopy toDetect (CIN2+)EU : 27.0%Turkey : 25.3%0
10
20
30
40
50
60
70
%
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]
4 March Dünya HPV Günü
#GiveLoveNotHPV
Hacettepe UniversityDivision of Gyn Oncol
Dr. Murat Gültekin [email protected]