Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
Internal Control Institute /Türkiye
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER ................................................................................................................................................ 1
KISALTMALAR ............................................................................................................................................. 2
GİRİŞ ............................................................................................................................................................ 3
1. SERTİFİKASYONA GENEL BAKIŞ ..................................................................................................... 4
1.1. ICI SERTİFİKA PROGRAMLARI ................................................................................................ 4
1.2. NEDEN SERTİFİKA SAHİBİ OLMALIYIM? ................................................................................ 4
1.3. MESLEKİ SERTİFİKASYONUN FAYDALARI .............................................................................. 5
1.4. CICS SERTİFİKASININ KAZANIMLARI ..................................................................................... 6
1.5. CICS/CICP’NİN DENETİM SERTİFİKASYONLARINDAN FARKI ................................................ 8
2. SERTİFİKASYON İÇİN GEREKLİ KOŞULLAR ..................................................................................... 9
2.1. MESLEKİ VE AKADEMİK GEREKLİLİKLER................................................................................ 9
2.1.1. Sertifikalı İç Kontrol Uzmanı (CICS)............................................................................... 9
2.1.2. Sertifikalı İç Kontrol Profesyoneli (CICP) .................................................................... 10
2.2. İŞ DENEYİMİN BELGELENDİRİLMESİNDE ARANACAK KOŞULLAR ...................................... 11
2.3. CICS / CICP ŞARTLARININ KARŞILAŞTIRMASI ...................................................................... 12
3. SERTİFİKALI İÇ KONTROL UZMANLIĞI (CICS) SINAVI .................................................................. 13
3.1. CICS’TEN BEKLENTİLER ........................................................................................................ 13
3.1.1. Mesleki Beceri Yetkinliği Sorumlulukları .................................................................... 14
3.1.2. Hayatboyu Öğrenme Alışkanlığı Kazanılması ............................................................. 14
3.1.3. Etik Kodu ...................................................................................................................... 14
3.1.4. Amaç ............................................................................................................................ 15
3.1.5. Sorumluluk .................................................................................................................. 15
3.2. MESLEKİ DAVRANIŞ KODU .................................................................................................. 15
3.3. İLK BAŞVURUYU GERÇEKLEŞTİRME .................................................................................... 16
1
Internal Control Institute /Türkiye
3.4. BAŞVURU HATALARININ DÜZELTİLMESİ ............................................................................ 17
3.5. BAŞVURU DEĞİŞİKLİKLERİNİN YAPILMASI .......................................................................... 18
3.6. SINAV ŞARTLARI ................................................................................................................... 18
3.7. YENİDEN BAŞVURUNUN İBRAZ EDİLMESİ .......................................................................... 19
3.8. SINAVA GİRİŞ ....................................................................................................................... 19
3.9. SÜREKLİ MESLEKİ EĞİTİM .................................................................................................... 19
3.10. SERTİFİKASYON İPTAL GEREKÇELERİ .............................................................................. 19
3.11. CICS SINAVINA HAZIRLIK ................................................................................................. 20
3.12. CICS CBOK YETKİNLİĞİNİZİ DEĞERLENDİRME ................................................................ 20
3.13. SERTİFİKASYON SINAVI GENEL ÇERÇEVESİ ..................................................................... 21
3.13.1. Beceri Kategorileri ....................................................................................................... 21
4. SINAV SÜRECİ ............................................................................................................................... 23
4.1. ICI - CICS SERTİFİKASYON VE SINAV SÜRECİ ....................................................................... 23
4.2. YENİLEME SINAVLARI .......................................................................................................... 23
2
Internal Control Institute /Türkiye
KISALTMALAR
ICI Internal Control Institute / İç Kontrol Enstitüsü
ICI Türkiye Internal Control Institute Türkiye / İç Kontrol Enstitüsü Türkiye
CICS Certified Internal Control Specialists / Sertifikalı İç Kontrol Uzmanı
CICP Certified Internal Control Professional / Sertifikalı İç Kontrol Profesyoneli
CBOK Common Body of Knowledge /Global İç Kontrol Mesleki Bilgi Tabanı
CPE Continuing Professional Education / Sürekli Mesleki Gelişim
3
Internal Control Institute /Türkiye
GİRİŞ
ICI iç kontrol faaliyetini temsil etmek amacıyla mesleki bir kuruluş olarak kurulmuştur. Bugün itibarıyla,
ICI ve St. Petersburg Koleji Mükemmeliyet Merkezi tarafından yürütülen İç Kontrol Sertifikasyonları
küresel ölçekte varlığını sürdürmektedir.
Sertifikalı İç Kontrol Uzmanı (CICS) ve Sertifikalı İç Kontrol Profesyoneli (CICP) programları; önde gelen
iç kontrol profesyonelleri tarafından, önceden tanımlanmış seviyede iç kontrol yetkinliği gösteren
kişilerin, bu yetkinliklerinin onaylanması amacıyla geliştirilmiştir. CICS / CICP programları bağımsız bir
Sertifikasyon Kurulu tarafından yönlendirilmekte ve İç Kontrol Enstitüsü (ICI) tarafından yönetilmektedir.
Program mesleğe, kişiye ve işverene değer kazandırmak amacıyla geliştirilmiştir.
CICS ve CICP sertifikaları, kamu ve özel sektördeki iç kontrol ilkeleri ve uygulamaları konusunda görev
yapan kişilerin, yetkinlik düzeyini belgelendirmek üzere hazırlanmıştır. CICP mesleki tecrübe, CICS ise
mesleki tecrübe, sertifikasyon hazırlık, sertifika sınavı ve sürekli mesleki gelişim sürecini zorunlu
kılmaktadır. Söz konusu ilke ve uygulamalar Sertifikasyon Kurulu tarafından Global İç Kontrol Mesleki
Bilgi Tabanında (Common Body of Knowledge – CBOK) tanımlanmış olup, CBOK, Sertifikasyon Kurulu
tarafından iç kontrol alanında ortaya çıkan değişiklikleri yansıtmak amacıyla periyodik olarak
güncellenmektedir.
4
Internal Control Institute /Türkiye
SERTİFİKASYONA GENEL BAKIŞ
1.1. ICI SERTİFİKA PROGRAMLARI
ICI tarafından yönetilmekte olan İç Kontrol Sertifikasyonu iç
kontrol profesyonelleri için dünya çapında bir standart olarak
onaylanmıştır. Sertifikasyon mesleki bilgi ve becerinin
belgelendirilmesi açısından önemli bir adımdır. Sertifikasyon
kişiyi bir alanında lider olarak tanımlamakta ve adaya mesleki
çevresinde ve yöneticileri arasında saygınlık
kazandırmaktadır. CICS ve CICP programları, mesleki yetkinliği
belgelendirmekte ve sürekli mesleki gelişime (CPE) yönelik
standartları oluşturmaktadır.
CICS ve CICP programlarına ilişkin olarak adayların sahip olması gereken asgari bilgi çerçevesi CBOK ile
belirlenmektedir. CBOK iç kontrol disiplini açısıdan meslek profesyonellerinin yetiştirilmesi konusunda
bir bilgi bankası niteliği taşımakta, İç Kontrol Uzmanlarının yetiştirilmesi ve sürekli mesleki gelişimin
sağlanması için temel ilkeleri içermektedir.
ICI sertifikasyon programları;
1. Beceri üstünlüklerini değerlendirmek amacıyla iç kontrol görevleri ile ilişkili bilgi ve yetkinliklerin
tanımlanmasına,
2. Kişinin mesleki olarak ilerlemeye yönelik istekliliğinin ortaya konmasına,
3. Mesleki yetkinlik için kabul edilebilir bir standardın elde edilmesine,
4. Organizasyonlara nitelikli kişilerin seçimi ve geliştirilmesinde destek sağlanmasına,
5. İç kontrol sorumlulukları olan personelin mesleki yetkinliğini sürdürmesi için motive edilmesine,
Kişilere kurumlarının iç kontrol sistemini geliştirmeleri ve ilerletmelerinde destek sağlanmasına
yardımcı olmaktadır.
1.2. NEDEN SERTİFİKA SAHİBİ OLMALIYIM?
İş dünyası ve kurumlar daha rekabetçi hale geldikçe, yönetimler istihdam sürecinde iç kontrol alanında
daha donanımlı ve profesyonel kişileri ayırt edebilmek zorundadır. Sertifikasyon, çalışanın, yönetimin
bağlı olacağı iç kontrol ilkeleri ve uygulamalarının yürütülmesine yönelik belirli düzeyde bir yetkinliğe
sahip olduğunu gösterir. CICS ve CICP unvanlarına sahip olunması iç kontrol sistemine dair profesyonel
düzeyde bir yetkinliği göstermektedir. CICS ve CICP’ ler onaylanmış bir mesleki grubun üyeleri olurlar,
kurumların ve meslektaşlarının, iç kontrol konusundaki mesleki yetkinliklerine ilişkin onayını alırlar,
Sertifikasyon önemli bir adım;
önemli bir karardır.
5
Internal Control Institute /Türkiye
potansiyel olarak kariyerde daha hızlı ilerleme sağlayabilirler ve yönetime iç kontrol danışmanlığı
sağlama rollerinde daha fazla kabul görürler.
1.3. MESLEKİ SERTİFİKASYONUN FAYDALARI
Herhangi bir mesleki sertifikasyon programının, profesyonele olduğu kadar temsil ettiği kuruma da geri
dönecek olan önemli faydalar bulunmaktadır. Bireysel olarak en hızlı elde edilen avantaj, profesyonelin
akranları tarafından tanınan yetkinlik düzeyini elde etmesidir. Sertifikalı profesyonelin güvenilirlik
seviyesini artırmaktadır. Kurum açısından en hızlı elde edilen avantaj ise kurumdaki iç kontrol
personelinin CBOK ile tanımlanan temel bilgi ve beceri düzeyinin oluşturulmasıdır. Bu katkı kurumların
kalite ve üretkenlik beklentilerine yönelik önemli faydalar sağlamaktadır.
Saygın ve akreditedite edilmiş sertifikasyon programları üç çok önemli bileşene sahiptir.
1. Asgari bir bilgi, tecrübe ve beceri seviyesi,
2. Mesleki davranış kodu,
3. Bilgi, beceriler ve performansı artırmaya yönelik bir süreç.
1.3.1. Beceriler ve bilgi düzeyi
Sertifikasyon koşullarını içeren kriterler meslekte çalışan ve uygulamada aktif olarak görev alan, mesleğin
zorluklarını ve beceri ölçütlerini belirlemek konusunda en iyi niteliklere sahip deneyimli profesyoneller
tarafından belirlenmektedir.
1.3.2. Mesleki Davranış Kodu
Mesleki davranış kodları, mesleği ve meslek mensuplarının doğruluğunu tanımlamaktadır. Her mesleğin
bir mesleki etik koduna göre yürütülmesi zorunludur. Mesleki davranış kodları, mesleki saygınlık ve
doğruluğu güvence altına almak üzere, ihlal eden kişilerin sertifikalarını iptal edecek kadar katı olmak
zorundadır.
1.3.3. Sürekli Gelişme
6
Internal Control Institute /Türkiye
Sürekli gelişim ölçütleri, sertifikalı profesyonellerin güncel kalmasını ve bireysel kalite, üretkenlik
(productivity), beceri ve performansı sürdürmek üzere değişimlerin gerisinde kalmamalarını güvence
altına almak üzere tasarlanmıştır. CICS’nin çerçevesini oluşturan Global İç Kontrol Mesleki Bilgi Tabanının
(CBOK) değişiklikler ve geliştirmeler ortaya çıktıkça sürekli olarak güncellenmektedir. Ayrıca rogram
dahilinde periyodik olarak sertifikasyon yenileme gerekli koşuldur.
1.4. CICS SERTİFİKASININ KAZANIMLARI
Belirtildiği üzere, CICS programı mesleğe, kişiye, işverene ve meslektaşlarına değer kazandırmak
amacıyla geliştirilmiştir. Aşağıdaki bilgiler bir CICS olmak için çaba sarf etmenin faydaları ve nedenleri
üzerine gerçek bir referans olarak tanımlanmıştır.
1.4.1. Mesleğe Kazandırılan Değer
Birçok kişinin iç kontrollerin çeşitli yönlerine ilişkin çalışarak önemli miktarda zaman harcamasına
rağmen, organizasyonun iç kontrol sistemi sıklıkla tepe Yönetimin işi olarak görülmektedir. CICS
programları İç Kontrol Uzmanlarının aşağıdakileri sağlayan profesyoneller olarak onaylanması amacıyla
tasarlanmıştır:
Global İç Kontrol Mesleki Bilgi Tabanı (CBOK)
Sertifikasyon Kurulu iç kontrol sertifikasyonunun üzerine inşa edilen becerileri CBOK’ta tanımlamaktadır.
Yetkinliği Değerlendirmeye Yönelik Sınav Süreci
Başarılı bir adayın CBOK’u temel alan bir sınavı geçmesi zorunludur. Sertifika almaya hak kazanmak için
100 üzerinden 75 puan almanız gerekmektedir.
Mesleki Etik Kodu
Başarılı adayın Sertifikasyon Kurulunca belirlenen Mesleki Etik Koduna riayet etmesi zorunludur.
1.4.2. Kişiye Kazandırılan Değer
CICS sertifikasyonunu elde eden kişi aşağıdaki değerleri kazanır:
Gelişmeye yönelik şahsi isteğin onaylanması
7
Internal Control Institute /Türkiye
Kendini geliştirme ve birlikte çalışılan kişilerce onaylanmaya yönelik şahsi istek CICS sertifikasyonunun
elde edilmesi için mükemmel bir sebeptir.
1. İş başvuru süreçlerinde tercih edilebilirliğin artması
İç kontrol uzmanları, profesyonelleri kurumların iç kontrol konusunda danışmanlık sağlamak için tercih
edecekleri adaylar olacaklardır.
2. Kişisel Kabiliyetlere Artan Güvenilirlik
CICS sertifikasyonu işinizi daha etkin bir şekilde gerçekleştirmeniz için güvenilirliğinizi artırmaktadır. Bu
güvenilirliğin büyük kısmı sınava hazırlanma sürecinden kaynaklanmaktadır.
3. Profesyonel Başarı İçin Yönetim tarafından Onaylanma
Yönetim kendini geliştirme için bireysel çaba ortaya koyan kişilere büyük saygı duymaktadır.
Organizasyonlar kendini geliştirme konusunda kişileri birçok yolla onaylamakta ve ödüllendirmektedir.
1.4.3. Kurumlara Kazandırılan Değer
İç kontrolün kalitesi ve güvenilirliğine artan ihtiyaç ile birlikte, CICS istihdam etmek aşağıdaki değerleri
kazandırır:
4. İç kontrol sistemlerini Oluşturmak/Elde etmek/Sürdürmek, Yürütmek ve Ölçmek için İyileştirilmiş
Süreçler
CICS’ler iş süreçlerini geliştirmek için bilgi ve becerilerini sürekli olarak kullanırlar. Neyi ölçmeleri
gerektiğini, nasıl ölçmeleri gerektiğini bilir ve ardından karar verme sürecine destek olmak için bir analiz
hazırlamak konusunda yetkin olurlar.
5. Yetkinliklerin Bağımsız Değerlendirmesi
Bağımsız iç kontrol uzmanlarından oluşan Sertifikasyon Kurulu iç kontrol yetkinliklerinin bağımsız olarak
değerlendirilmesini sağlamaktadır.
6. Sertifikasyon Yenileme İle İç Kontrol Yetkinliklerinin Korunması
CICS sertifikasyon yenileme, becerilerinin güncel kalmasını güvence altına almaya yardımcı olan bir
süreçtir. Sertifikasyon yenileme süreci CICS’nin Sertifikasyon Kurulunca belirlenen konularda yılda 40
saatlik iç kontrol eğitimi almasını gerektirmektedir.
8
Internal Control Institute /Türkiye
1.4.4. Meslektaşlara Kazandırılan Değer
CICS’ler kendini geliştirme konusundaki itici güçleri ile iç meslektaşlarına da katkı sağlarlar.
7. Yol Göstericilik Yapma
CICS’ler eğitimler düzenleyerek iş arkadaşlarına yol göstericilik yapar, böylelikle iç kontrol bilgi kaynakları
açısından kurum personeline liderlik ederler.
8. Kaynak Sağlama
CICS’ler iç kontrolde uzman olarak onaylanmıştır ve kendilerinden ağırlıklı olarak tavsiye, danışma ve iç
kontrolü izleme ve deneme sürecinde öneriler için faydalanılır.
9. İç Kontrol Uygulayıcıları İçin Rol Model Olma
CICS’lerin iş sorumluluklarını yerine getirirken daha etkili olmaları, iç kontrol sorumlulukları bulunan
diğer kişiler için rol model oluşturur.
1.5. CICS/CICP’NİN DENETİM SERTİFİKASYONLARINDAN FARKI
Kurumlarda iç kontrol suistimalleri hiçbir şekilde kabul edilebilir olmadığı gibi, yetersiz tasarlanmış
kontrol sistemleri kabul edilebilir değildir. Sektör faketmeksizin tüm kurumlarda, daha gelişmiş ve daha
güvenilir iç kontrol sistemlerine olan ihtiyaç, iç kontrolleri yalnızca “denetleyen” ya da “izleyen” değil,
aynı zamanda etkin bir şekilde tasarlayan, değerlendiren ve iç kontrolleri etkin bir şekilde kullanan
profesyonellerin varlığını gerektirmektedir. Söz konusu profesyoneller ifadesi sadece kurumlarda iç
kontrol birimlerinde görevli personeli değil, genel iş yöneticilerini, sistem tasarımcılarını, bilgi
teknolojileri profesyonellerini, üretim ve kalite personelini içine almak zorundadır. Bu nedenle Yönetim
Kurulu üyelerinden, kurumda iç kontrol sorumlulukları bulunan herhangi bir personele kadar herkes
sertifikasyon adayı olabilir. Mesleki sertifkasyon, CBOK ile tanımlanan kurumsal kontrol uygulamaları
çerçevesinde kişilerin, iç kontrol konusundaki bilgilerini ve bu bilgileri uygulama kabiliyetini
değerlendiren bir araçtır.
İç Kontrol Enstitüsü’nün CICS / CICP programları; önde gelen iç kontrol profesyonelleri tarafından,
önceden tanımlanmış seviyede iç kontrol yetkinliği gösteren kişilerin bu yetkinliklerinin onaylanması
amacıyla geliştirilmiştir. CICS sertifikasyonu uluslararası alanda ilk iç kontrol sertifikasyonudur ve dünya
çapında çok sayıda profesyonel tarafından tercih edilmektedir. CICS sertifikasyonu iş dünyasında iç
9
Internal Control Institute /Türkiye
kontrol ilkeleri ve uygulamalarında yetkinlik seviyesini ölçen bir eğitim ve bunları test etme programına
sahiptir. Daha fazla tecrübeye ve üst düzey niteliklere sahip iç kontrol profesyonelleri için CICS’nin
ardından CICP sertifikasyonu gelmektedir.
Bu sertifikasyonlar iç kontrol profesyonelleri için dünya çapında bir standart olarak tanınmaktadır. CICS
ve CICP sertifikasyonları ile kişi alanında lider olarak tanımlanmaktadır. Bu unvan sahipleri, iç kontrol
disiplini için en kapsamlı kaynaklardan biri olan CBOK ile temsil edilen disiplinler ve beceriler konusunda
tam yetkinliğe sahip kabul edilirler.
CICP ve CICS sertifikasyonları, Committee of Sponsoring Organizations (COSO)’nun iç kontrol tanımına,
COSO iç kontrol modeline ve Sarbanes-Oxley Yasasının iç kontrol tedbirlerine dayanmaktadır.
Kurumların mali raporlarının ve kontrol sistemlerinin güvenilirliğini yıllık bazda gözden geçiren,
denetleyen ve doğrulayan profesyonelleri içeren iç denetim faaliyeti uzun zamandır kabul edilen bir
uygulamadır ve kurumlar için iç denetim ve iç denetçilik mesleği hayati öneme sahiptir. Ancak, iç kontrol
faaliyeti çok daha geniş bir çerçeveye sahiptir. En genel ifade ile iç kontrol faaliyeti; iç kontrollerin
tasarımı, uygulaması ve etkin bir kurumsal kontrolü güvenceye almak için gerekli olan iç kontrol
faaliyetlerinin yönetimi konularında bilgi ve becerilerin elde edilmesi ve korunmasını kapsamaktadır. ICI
tarafından hazılanan CBOK bütün bu önemli fonksiyonları içeren kapsamlı bir rehberdir. İç denetimin,
ilkesel olarak bir faaliyetin veya kurumun tarif edilen prosedürlere ve uygulamalara bağlılığı ve
uygunluğu konusunda tarafsız rapor hazırlama yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu yükümlülük iç kontrol
faaliyetlerinin “tasarım”, “uygulama” ve “yönetme” alanlarını geleneksel olarak ihtiva etmemektedir.
Söz konusu boşluğun iç kontrol alanında yetkinlik sahibi meslek profesyonellerince doldurulması önemli
bir gerekliliktir.
SERTİFİKASYON İÇİN GEREKLİ KOŞULLAR
2.1. MESLEKİ VE AKADEMİK GEREKLİLİKLER
2.1.1. Sertifikalı İç Kontrol Uzmanı (CICS)
CICS sertifikasyonu dünya çapında ilk ve en eski bireysel iç kontrol mesleki sertifikasyonudur. İç Kontrol
Enstitüsü’nün Sertifikasyon Danışma Kurulu tarafından iç kontrol ve kurumsal yönetişim alanlarında
mesleki yetkinliği belirlemek ve tanımlamak amacıyla geliştirilmiştir. Mesleğe dair beceri alanları CBOK
ile tanımlanmaktadır. CICS sertifikası ile kazanılan İç Kontrol Uzmanı Unvanı, kişinin iç kontrol mesleğinde
gerekli bilgi ve tecrübe konusunda gelişimini sağladığı sürece devam etmektedir.
10
Internal Control Institute /Türkiye
CICS Sertifikası sahibi olabilmek için aşağıdaki koşulların sağlanması gerekmektedir:
1. Eğitim ve/veya tecrübe
İç kontrol tasarımı ve/veya değerlendirme konusunda beş yıl iş tecrübesi.
Muhasebe, İşletme, Endüstri Mühendisliği ve dengi alanlarda sahip olunan lisans derecesi 2
yıl, yüksek lisans derecesi 3 yıl, doktora derecesi 4 yıllık deneyim yerine kabul edilmektedir.
İlgili alanlarda eğitim durumunun belgelendirilmesi halinde iç kontrol tasarımı ve/veya
değerlendirme konusunda, lisans mezunları için 3, yüksek lisans mezunları için 2, doktora
mezunları için 1 yıllık iş tecrübesi yeterli kabul edilmektedir.
2. Global İç Kontrol Mesleki Bilgi Tabanına (CBOK) İlişkin Yetkinlik
Başvuru sahibi CBOK ta belirlenen sekiz iç kontrol yetkinliğinin beşine ilişkin tecrübe sahibi
olduğunu belgelemelidir.
3. Referans Mektubu
Başvuru sahibinin, iç kontrol tasarımı ve/veya değerlendirmeye ilişkin iş tecrübesini tasdik
edebilecek bir yönetisici ya/da bir Iç Kontrol Uzmanı (CICS) /İç Kontrol Profesyoneli (CICP)
tarafından onaylanan referans mektubu sunmak zorundadır.
4. Sertifikasyon sınavını başarı ile geçmek
Eğitim/tecrübe şartını yerine getirememiş olan adaylar da CICS Sertfikasyon Sınavına
başvururu yapabileceklerdir. Söz konusu adaylara CICS Sertifika Sınavını başarılı ile geçmek
kaydı ile şartlı sertifika verilecek, eğitim/tecrübe koşulu tamamlandıktan sonra adaylar
başvuru yaparak CICS Sertifikası alabileceklerdir.
2.1.2. Sertifikalı İç Kontrol Profesyoneli (CICP)
CICP sertifikasyonu, meslekte önemli miktarda uygulama tecrübesi elde etmiş iç kontrol uygulayıcılarını
belirlemek amacıyla ICI Sertifikasyon Danışma Kurulu tarafından uygulamaya alınmıştır. CICP
sertifikasyonuna sahip profesyoneller, iç kontrol ve kurumsal yönetişim alanlarında üst düzey bir
uzmanlık ve beceriye sahip olduklarını belgelendirmiş olurlar. CICP profesyoneli unvanı almak için,
kişilerin mesleki tecrübelerini gösteren bir referans mektubu sunmaları zorunludur.
11
Internal Control Institute /Türkiye
CICP Sertifikası sahibi olabilmek için aşağıdaki koşulların sağlanması gerekmektedir:
1. Eğitim ve/veya tecrübe
İç kontrol tasarımı ve/veya değerlendirme konusunda 12 yıl iş tecrübesi.
Muhasebe, İşletme, Endüstri Mühendisliği ve dengi alanlarda sahip olunan lisans derecesi 4
yıl, yüksek lisans derecesi 5 yıl, doktora derecesi 8 yıllık deneyim yerine kabul edilmektedir.
İlgili alanlarda eğitim durumunun belgelendirilmesi halinde iç kontrol tasarımı ve/veya
değerlendirme konusunda, lisans mezunları için 8, yüksek lisans mezunları için 7, doktora
mezunları için 4 yıllık iş tecrübesi yeterli kabul edilmek tedir.
2. Global İç Kontrol Mesleki Bilgi Tabanına (CBOK) İlişkin Yetkinlik
Başvuru sahibi CBOK ta belirlenen 8 yetkinliğin 6’sına ilişkin tecrübe sahibi olduğunu
belgelemelidir. Söz konusu yetkinliklerden 1 tanesinin (iç kontrol tasarımı), iş deneyimi
şartının için kabul edilmesi için zorunlu olarak belgelendirilmesi gerekmektedir.
Daha önce alınmış olan CICS Sertifikası 4 yıllık iş deneyimi yerine kabul edilmekte olup, CICS
ile birlikte iç kontrol tasarımı ve/veya değerlendirme konusunda 8 yıl iş tecrübesi yeterli
kabul edilmektedir.
3. Referans Mektubu
Başvuru sahibinin, iç kontrol tasarımı ve/veya değerlendirmeye ilişkin iş tecrübesini tasdik
edebilecek bir yönetisici ya/da bir Iç Kontrol Uzmanı (CICS) /İç Kontrol Profesyoneli (CICP)
tarafından onaylanan referans mektubu sunması gerekmektedir.
2.2. İŞ DENEYİMİN BELGELENDİRİLMESİNDE ARANACAK KOŞULLAR
CICP ve CICSP adaylarının iş deneyim belgeleri, CBOK ile belirlenen aşağıdaki yetkinlik alanları
çerçevesinde değerlendirilecektir.
12
Internal Control Institute /Türkiye
İç Kontrol Sisteminin Tasarımı (Internal Control Concepts)
Kontrol Ortamı (Internal Control Environment)
Risk Yönetimi (Risk Management)
Uygulama Kontrollerinin Değelendirilmesi (Assessing Application Controls)
İş Süreçleri Kontrollerinin Değlendirilmesi (Business System Control Assessment)
Risk Değerlendirme (Risk Assessment)
İç Kontrol Sisteminin Değerendirilmesi ve Raporlanması (Internal Control Measurements
and Reporting)
Yönetişim Uygulamaları (Governance Practice)
2.3. CICS / CICP ŞARTLARININ KARŞILAŞTIRMASI
CICS CICP
Eğitim Yok Lisans
Yüksek
Lisans Doktora Yok Lisans
Yüksek
Lisans Doktora
Gerekli tecrübe (yıl) 6 3 2 1 12 8 7 4
Sınavı Geçme Şartı var var var var yok yok yok yok
CICS
(artı tecrübe - yıl) - - - -
8 - - -
13
Internal Control Institute /Türkiye
SERTİFİKALI İÇ KONTROL UZMANLIĞI (CICS) SINAVI
CICS Sertifikasına sahip olabilmek için gerekli koşullardan biri sertifikasyon sınavıdır. CICS adayları, iç
kontrolalanında CBOK ile tanımlanmış bilgi seviyesini yapılacak sertifikasyon sınavı ile kanıtlamak
zorundadır.
CICS Sertifkasyon Sınavının içeriği aşğıdaki gibidir:
İç Kontrol Kavramları
Risk Yönetimi
Risk Değerlendirme
Çevresel Kontrol Tasarımı
Uygulama Kontrol Tasarımı
Uygulama Kontrolü Değerlendirme
İstatistiki Kontrol ve Ölçümleme
Kontrol Raporlama Ölçütleri
Hata Yönetimi
Kurumsal Yönetişim
Sarbanes/Oxley
3.1. CICS’TEN BEKLENTİLER
CICS sınavını geçmiş olmakla, sertifika sahibi sınav anındaki unvana ilişkin CBOK’taki bilgilere sahip
olduğunu göstermiştir. Bilgiler ve teknikler geliştikçe alanda güncel kalmak için, sertifika sahibi aktif
olarak mesleki uygulamaların içinde olmak ve yeni ortaya çıkan uygulamaların farkında olmaya ve bunları
öğrenmeye yönelik fırsatları araştırmak zorundadır.
CICS’lerin her 3 yılda bir sertifikasını korumak için 120 kredi saatlik Sürekli Mesleki Eğitim (CPE) alması
veya sertifika yenileme için sınava girmesi gerekmektedir.
Sertifikalı profesyonellerin mesleki eğitimi kapsamında genel olarak aşağıdakiler beklenmektedir:
Meslekteki faaliyetler ve trendlerin farkında olmak için mesleki konferanslara katılım
sağlanması.
Beceriler ve yetkinlikleri sürekli güncellemek üzere eğitimlere katılım sağlanması.
14
Internal Control Institute /Türkiye
Bilgi ve becerilerin diğer profesyoneller ve kamu ile paylaşılması için eğitim geliştirilmesi ve
verilmesi.
Kişisel tecrübelerin, proje ve araştırma tecrübelerinin yayılması için bilgilerin yayınlanması.
Aktif komite üyelikleri veya formel özel ilgi grupları ile mesleğe katılım.
CICS’den yalnızca CICS sınavını geçmek için gereken becerilere sahip olması değil, aynı zamanda bir
değişim ajanı olması da beklenmektedir. İç Kontrol Uzmanlarının kurumda iç kontrol sisteminin
oluşturulması için kurumun kültürünü ve iş alışkanlıklarını değiştirebilecek, üst yönetime iç kontroller
alanında danışmanlık yapabilecek yetkinlikte olması arzu edilmektedir.
3.1.1. Mesleki Beceri Yetkinliği Sorumlulukları
Kendinizi iç kontrol mesleğine hazırlarken ve mevcut işinizde daha etkili olmak için, bugünün işyerleri
için aşağıdaki 3 konunun farkında olmanız gerekir:
Değişim– İş süreçleri ve teknolojinde değişim hızı giderek artmaktadır. Sürekli beceri
geliştirme olmaksızın, piyasada modası geçmiş ve eski kalırsınız.
Karmaşıklık – İş süreçleri giderek daha karmaşık hale gelmektedir. Artan karmaşıklık ile başa
çıkmak için beceri yetkinliğinizi güncellemek zorundasınız.
Rekabet – Herhangi bir mesleki pozisyon için çok sayıda beceriye dair uzmanlık ortaya
koyma yeteneği sizi daha fazla talep edilen bir aday haline getirir. CICS sertifikasyonu bir
başarı türüdür. CICS sertifikasyonu dünya çapında onaylanmış temel beceri setinde
uzmanlaştığınızın kanıtıdır.
3.1.2. Hayatboyu Öğrenme Alışkanlığı Kazanılması
Mevcut işinizi daha etkili yapmak ve pazarlanabilir kalmak için hayatboyu öğrenen biri olmanız
gerekmektedir. Yarının iş taleplerini karşılamak için bugünün mevcut bilgilerine güvenemezsiniz. Başarı
büyük ölçüde sizin kendi kontrolünüzdedir. Mesleki ve kişisel olarak kendinizi geliştirmek için
yapabileceğiniz en önemli şey hayatboyu öğrenme alışkanlığı kazanmaktır.
3.1.3. Etik Kodu
Sertifikasyon başvurusu yapan bir kişi, sertifikalı tüm profesyonellerin beklediği etik davranışları
özetleyen aşağıdaki Etik Kurallarını onaylamak zorundadır. Sertifikalar, belgelenenlerin bu politikalara
15
Internal Control Institute /Türkiye
uymalarını izlemek için prosedürler içermektedir. Davranış kurallarının gereklerine uyulmaması, kişinin
Sertifika Kurulu tarafından onaylanmamasına ve sertifikasının iptal edilmesine sebep olur.
3.1.4. Amaç
Bir mesleğin ayırdedici bir işareti, o mesleğin hizmet ettiği kişiler için, üyeler tarafından kabul edilen
sorumluluklardır. Sertifika sahipleri, sorumluluklarını yerine getirmek için yüksek davranış standartlarını
korumakla mükelleftirlerç
3.1.5. Sorumluluk
Sertifikasyon unvanının kabulü gönüllü bir eylemdir. Kabul ile, sertifikalı olan kişiler yasalar ve
yönetmeliklere bağlı zorunlulukların ötesinde, kişisel disiplin sorumluluğunu üstlenirler. Etik Kodu ile
ortaya konan davranış standartları iç kontrol güvencesine ilişkin olarak da temel prensipler sağlar.
Unvanlar, meslek profesyonellerince, bütün yasal gereklilikler ile tutarlı olacak şekilde kullanılmalı,
sertifikalı kişiler unvanlarını kullanırken meslek etiğine uyum konusunda gerekli sağduyuyu
göstermelidirler.
Sertifikasyon Kurulununn Etik Kodundaki davranış standartlarını ihlal ettiği değerlendirilen sertifikalı
kişilerin unvanları geri alma yetkisi bulunmaktadır.
3.2. MESLEKİ DAVRANIŞ KODU
İç Kontrol Uzmanlığı Sertifikası sahipleri:
1. Görev ve sorumluluklarını yerine getirirken dürüst ve tarafsız olacaktır.
2. Organizasyonlarının işleriyle veya hizmet sundukları kişi ve/veya kurumlarla işbirliği içinde
çalışır.Ancak, herhangi bir yasadışı veya uygunsuz faaliyete bilerek katılamazlar.
3. Mesleklerinin veya organizasyonlarının saygınlığını yitirmesine neden olabilecek davranış
veya faaliyetler içinde bulunamazlar.
4. Organizasyonlarının çıkarlarıyla ters düşecek veya görev ve sorumluluklarını tarafsız şekilde
yerine getirebilmek için gereken kabiliyetlerini zayıflatacak herhangi bir faaliyete girmekten
kaçınırlar.
5. Çalışan, alıcı, müşteri, tedarikçi veya iş ortaklarından kendi mesleki değerlendirmeleri ve
bütünlüklerini bozacak veya bozabilecek değerli herhangi birşey kabul etmezler.
16
Internal Control Institute /Türkiye
6. Makul bir şekilde yalnızca mesleki yetkinlik ile tamamlayabilecekleri hizmetleri yerine
getirirler.
7. Görevleri esnasında edindikleri bilgilerin kullanımı konusunda ihtiyatlı olurlar. Herhangi bir
kişisel kazanç için gizli bilgileri ne yasalara aykırı şekilde ne de organizasyonlarının refahına
zarar verecek şekilde kullanamazlar.
8. Açığa çıkarmamaları durumunda, inceleme altında olan operasyonlara ait raporların
çarpıtılmasına veya yasadışı uygulamaların gizlenmesine neden olabilecek bildikleri bütün
somut (material) gerçekleri açığa vururlar.
9. Yetkinliklerini ve hizmetlerinin etkililiği ve kalitesini sürekli iyileştirmeye çalışırlar.
10. Mesleklerini icra ederken bu Etik Kodunda ilan edilen yüksek yetkinlik, ahlak ve itibar
standartlarını korumakla yükümlüdürler.
11. Sürekli eğitim yoluyla mesleki yetkinliklerini korur ve geliştirirler.
12. Mesleki fayda için bilgilerinin gelişini ve karşılıklı paylaşımı için işbirliği yaparlar.
13. Ahlaki sorumluluk, karakter ve iş bütünlüğü için yüksek standartları korurlar.
3.3. İLK BAŞVURUYU GERÇEKLEŞTİRME
CICS sertifikasyonuna aday olarak giriş için, tamamlanmış bir Sertifikasyon Adaylığı Başvurusu
sunulmalıdır. Sertifikasyon Kurulu, başvurunuzu, aşağıdaki koşullara sahip olduğunuzda göndermenizi
tavsiye etmektedir.
Adaylık için bütün önkoşulları sağlıyorsanız,
Etik Kodunu kabul ediyorsanız,
CBOK’u gözden geçirmiş ve Beceri Kategorilerinin tamamında ilave çalışma gerektiren
alanları belirlediyseniz,
Alanda mevcut tecrübeniz varsa,
Tüm CBOK’un temellerini öğrenmiş olmak için yeterli birikim ve tecrübeniz varsa,
Sertifikasyon sınavına girmek için hazırlanmış ve sınava girmek için hazır iseniz.
Sertifikasyon sınavına aşağıdaki kişilerin başvuru yapması önerilmez:
Yukarıda belirtilen bütün şartlar karşılanmayanlar,
17
Internal Control Institute /Türkiye
İç kontrol alanında hiç çalışmamış olanlar,
Sertifikasyonla ilgili konularda yalnızca sınırlı görevleri olanlar,
Bu sertifikasyon programının kendi ilgi alanlarına girip girmediğini belirlemek için
ilgilenenler.
Sınırlı tecrübesine veya çok az sayıda veya belirli çalışma materyallerine dayanarak sertifikasyon için aday
olanlar genellikle başarılı bir şekilde sertifikasyonu alamazlar. Hatta çoğu sınava girmeksizin bırakır.
Başvuru için aday tarafından ödenen ücretler iade edilemememektedir. Bu nedenle, çalışma alanınız ve
geçmiş tecrübelerinizin sizi sınav sürecine hazırladığından emin olmaksızın başvuru yapmayınız.
Tüm başvuru formları ve gerekli ücretler sınav tarihinden önce Sertifikasyon Kuruluna sunulmalıdır.
Aday, Etik Koduna destek sağlamayı ve uymayı kabul ettiğini gösteren başvuru formunu imzalamak
zorundadır. Başvuruların eksik veya hatalı olması ya da başvuru ücretlerinin ödenmemiş olması
durumunda, başvurular işleme konmayacaktır. Gerekli başvuru evraklarının zamanında ve sırasıyla
teslimini sağlamak yalnızca adayın sorumluluğundadır.
Bir başvuruyu gönderirken, işleme alınması için lütfen iki hafta bekleyiniz. Bu süre zarfında başvurunun
durumunu kontrol etmek için idari büroyla iletişime geçmenize gerek yoktur. Aslında, sınav ve
sertifikasyon süreçlerinin bütünlüğünü korumak için, sertifikasyon politikaları ve prosedürleriyle ilgili
tüm yazışmalar e-posta, faks veya posta hizmetleri kullanılmak suretiyle yazılı olmalıdır. Yönetim
organıyla yapılan telefon görüşmeleriyle edinilen bilgiler gayrı resmi olarak değerlendirilecektir.
3.4. BAŞVURU HATALARININ DÜZELTİLMESİ
Başvuruların, belgelendirmenin veya ödemenin tamlığı ve doğruluğu başvuru sahibinin sorumluluğudur.
Eksik veya hatalı evraklar düzeltme ve yeniden teslim için başvuru sahibine iade edilir. Başvuru sahibine
iadeyi gerektiren yaygın hatalar aşağıdaki gibidir:
İstenen bilgilerin eksik olması
Yanlış formun kullanılması
Ödemenin eksik veya geçersiz olması
Başvurunun gerekli bölümlerinin okunamaması
İmzanın olmaması
Başvurunun seçilen sınav için işleme alınamayacak kadar geç teslim alınmış olması
18
Internal Control Institute /Türkiye
Düzeltildikten sonra materyaller yeniden gönderilebilecektir. Bu düzeltme döngüsü, herhangi bir sınav
takviminden önce bütün işlemlerin tamamlanmış olma şartını ortadan kaldırmaz.
3.5. BAŞVURU DEĞİŞİKLİKLERİNİN YAPILMASI
Adayların adaylık başvurularında değişiklikleri bildirmeleri ve program kayıtlarını güncel tutmaları kritik
önem taşımaktadır. Sertifikasyon adaylığı süresince ikametlerini veya iş durumlarını değiştiren, evlilik
veya boşanma nedenleriyle soyadı değişen adaylar, Kayıt Değişikliği Formu ile sertifikasyon yöneticisini
bilgilendirmelidir. Bu bilgilendirme adayın sorumluluğundadır.
3.6. SINAV ŞARTLARI
Aday başvurusunun kabulünden sonra 12 ay içinde ilk sınava girmek zorundadır. 12 aylık sürenin
sonunda, aday başvurusunu destekleyici belgeleri ve ortaya çıkabilecek ilave ücretleri yeniden
göndermek durumundadır. Gerektiğinde ikinci veya üçüncü giriş, ilk başvurunun kabulünden itibaren 24
ay içinde tamamlanmalıdır. 24 aylık sürenin sonunda aday süreci başlatmak üzere adaylık için yeniden
başvuruda bulunmalıdır. Aday, sertifikasyon yöneticisine Aday Geri Çekme Formu göndermek suretiyle
istediği zaman CICS programından çekilebilir. Ancak, aday programa kabul edildikten sonra, ücretleri
iade edilmez. Sertifikasyon adayları sertifikasyonu elde etmek için yazılı sınavı geçmek zorundadır. Sınav
CBOK’ta tanımlanan alanlarda adayın bilgi ve uygulama yetkinliğini test eder. Sınavı başarıyla geçemeyen
adaylar Sınava Yeniden Giriş Başvurusu göndermek ve bütün gerekli ücretleri ödemek suretiyle sınava 2
kez daha girebilirler. Sonraki ilave sınav girişimleri bütün başvuru sürecinin yeniden başlatılmasını
gerektirmektedir.
Sınavda başarısız olan adayların tekrar sınava girebilmek için en az 6 ay beklemesi gerekmektedir. Sınava
hızlı bir şekilde yeniden giren adaylar nadiren başarılı olmaktadır. Adayın sınava tekrar hazırlanmak
yeterli çalışma ve öğrenme için zamana ihtiyacı vardır. Sertifkasyon Kurulunun sınava yeniden girebilmek
için şart koştuğu sürenin amacı, adayları dünya çapında tutarlı ve karşılaştırılabilir bilgi tabanında test
etmektir. Uygunluk şartları adayların sınava hazırlanmalarını ve mümkün olan en kısa sürede sınavı
geçmelerini teşvik etmek amacıyla geliştirilmiştir.
19
Internal Control Institute /Türkiye
3.7. YENİDEN BAŞVURUNUN İBRAZ EDİLMESİ
Sınava giren ancak başarısız olan adaylar, en fazla iki kez daha sınavı tekrarlayabilirler.
Her yeni sınav talebi için yazılı Yeniden Sınava Giriş Başvurusunun teslim edilmesi zorunludur. İlk
başvurudaki gibi, yeniden takvimlendirilmek üzere başvuru ve ilgili ücretler Sertifikasyon Kuruluna
seçilen sınav tarihinden önce teslim edilmelidir.
3.8. SINAVA GİRİŞ
Yukarıda açıklanan tüm önkoşulları sağladığınızda, CICS sınavına giriş için hazırsınız demektir. CICS
sınavını takvimlendirmek için her aday:
“CICS Yeterliliklerinin Karşılanması” bölümünde açıklanan bütün nitelikleri sağlamalıdır. Sınava yeterli
düzeyde hazırlanmış olduğundan ve CBOK’u çalıştığından emin olmalıdır.
Adaylar Enstitü tarafından yayınlanacak sınav takvimini takip etmelidir.
3.9. SÜREKLİ MESLEKİ EĞİTİM
Çoğu meslekte beceri yetkinliklerinizi korumak için yılda asgari 40 saatlik sürekli mesleki eğitimin gerekli
olduğu kabul edilmektedir. Bu eğitimi almak için mesleki seminer ve konferanslara katılım, işbaşı eğitimi,
mesleki toplantılara katılım, e-öğrenme kurslarına katılım ve mesleki birlik toplantılarına katılım gibi
birçok yol bulunmaktadır. Kişisel yetkinliklerinizi geliştirmek için yıllık plan oluşturmanızda fayda
bulunmaktadır. Her yıl 40 saatlik sürekli mesleki eğitim almak CICS unvanınızı yeniden almanızı sağlar,
ancak yetkinliklerinizi kesin olarak geliştirmez. Örneğin, 3 günlük bir seminere katıldığınızda 24 saatlik
CPE kredisi alabilirsiniz, ancak seminer konusunda halihazırda yetkin iseniz, kişisel kabiliyetlerinize
katkıda bulunmaz.
CICS’e yönelik Global İç Kontrol Mesleki Bilgi Tabanı (CBOK) kişisel yetkinliklerinizin geliştirilmesinde
temel rehber olmalıdır.
3.10. SERTİFİKASYON İPTAL GEREKÇELERİ
20
Internal Control Institute /Türkiye
Bir sertifikasyonun geri alınması veya iptal edilmesi Sertifikasyon Kurulu tarafından tanımlanan
sertifikasyon politikaları ve prosedürlerine uyulmamasından kaynaklanmaktadır. Kurul aşağıdaki
nedenlerle sertifikasyonu iptal edebilir:
İlk başvuru ve/veya CPE raporlama formunda bilgi tahrifatı,
Etik Koduna uymama ve desteklememe,
Sertifika yenileme için gereken sürekli eğitim kredilerinin bildirilmemesi,
Sertifikasyon yenileme için gereken ücretin ödenmemesi.
3.11. CICS SINAVINA HAZIRLIK
CICS sınavı İç Kontrol Sistemleri ilkeleri ve uygulamalarına ilişkin bilgilerinizi değerlendirmek üzere
tasarlanmıştır. İç kontrolün ne olduğunu ve neyin başarılmaya çalışıldığını anlamanızı sağlamak için
çalışmaya öncelikle kavram bilgisinden başlayınız. Kavram bilgisi çalışmanın ilk aşamasıdır. Hazırlığın kinci
yarısını ise bu ilkelerin uygulanması oluşturmaktadır. Bu da iyi iç kontrol uygulamaları ortaya çıktığında
bunları fark etmenizi sağlamak içindir. CICS Sertifikasyon sınavına hazırlanıyor olmanın ciddi bir girişim
olarak kabul edilmesinde fayda bulunmaktadır. Hazırlanmaya ve şimdiden çalışmaya başlayınız. Uzun
vadede nadiren fayda sağlayacağı için, “sınava aceleyle hazırlanmaktan ve son dakikacılıktan”
kaçınmalısınız.
CICS Sertifikasyon Sınavlarına hazırlanmak için Entitü tarafından yürütülecek olan kurslar mesleki
gelişiminize ve sınava hazırlık sürecinize önemli katkılar sağlayacaktır.
3.12. CICS CBOK YETKİNLİĞİNİZİ DEĞERLENDİRME
Global İç Kontrol Mesleki Bilgi Tabanı (CBOK), birinci sınıf iç kontrol uzmanlığı için yürürlükte olan CICS’e
yönelik bir iş tanımıdır. CICS Sertifikasyon Kurulu iç kontrol uzmanlarının günümüz iç kontrol ihtiyaçlarını
karşılamak için gereken görev aktivitelerini yerine getirmelerini sağlayan becerileri CBOK içinde
tanımlamıştır.
İç kontrol uygulamasında yetkin olmaya yönelik olarak doğru bir şekilde hazırlanmak için, CICS CBOK’ta
yetkinliğinizi değerlendirmenize olanak sağlayacak kişisel bir eylem planı hazırlamanızda fayda
bulunmaktadır. Birçok iç kontrol uzmanının mevcut iş sorumluluklarını yerine getirmek için bütün beceri
kategorilerinde yetkin olmalarına gerek olmadığı kabul edilmektedir.
21
Internal Control Institute /Türkiye
3.13. SERTİFİKASYON SINAVI GENEL ÇERÇEVESİ
Global İç Kontrol Mesleki Bilgi Tabanı (CBOK), sertifikasyon programına rehberlik etmektedir. CBOK, iç
kontrol mesleğinde uygulayıcı profesyoneller tarafından hazırlanmıştır. CBOK periyodik uygulamalar,
prosedürler ve mevzuatta gelişen değişikliklere uygun olarak güncellenmekte ve geliştirilmektedir.
Mevcut CBOK sekiz beceri ölçütü içermektedir. Bunlar sınavı başarıyla geçmek için anlaşılması ve hakim
olunması zorunlu anahtar faaliyetler olarak sınavın genel çerçevesini oluşturmaktadır.
3.13.1. Beceri Kategorileri
1. İç Kontrol - İlkeler, Terimler ve Kavramlar
Kişilerin risk ve kontrolün kabul edilen ilkeleri hakkında bilgi sahibi olmaları zorunludur. Kontrol
kavramları, kontrol türlerini, fayda/maliyet kontrolünü, kontrol sorumluluklarını, planla-yap-kontrol et-
uygula kavramını ve FASB, SEC, NY Stock Exchange, AICPA ve diğer benzeri kurumların belirlediği kontrol
sorumlulukları ve standartlarını kapsamaktadır.
2. İç Kontrol Ortamı
Kişilerin tasarlama, değerlendirme, kullanma, izleme ve kontrol ihlallerini raporlamalarını teşvik etmek
ve bu konularda kişilere destek sağlamak üzere kontrol ortamı vizyonu, değerleri, politikaları,
prosedürleri ve yönetim liderliğini oluşturmaktadır.
3. Risk Yönetimi
Risk yönetimi, operasyonel, yönetsel, finansal ve yasal konulara yönelik olarak uygulamalarda
karşılaşılacak risk faktörlerinin kavranması, risk faktörlerine ilişkin tercihlerin yapılması, risk
politikalarının oluşturulması ve kurum genelinde risk sorumluluklarının tayin edilmesini içermektedir.
4. Uygulama Kontrollerini Değerlendirme
İş uygulamaları risklerini kabul edilebilir seviyeye indirgeme sürecinde kontrol sisteminin yeterliliğinin
değerlendirilmesini kapsar. Değerlendirme risk odaklı formel bir süreç olmalıdır.
5. İş Sistemi Kontrollerini Değerlendirme (Business System Controls Assessment)
22
Internal Control Institute /Türkiye
İş sistemi kontrolleri bir iş uygulamasını kontrol edecek, kontrol sistemini temsil etmektedir. Kontrol
sistemi; iş risklerini ve bu riskleri asgari seviyeye indirmek üzere gerekli kontrolleri, bütün iş
uygulamasının kontrolünü güvence altına almak için kontroller arası ilişkilerin ve kontrol ihlallerinin
raporlanmasını ve ihlaller ortaya çıktığında gerçekleştirilecek eylemlere ilişkin yöntemi içermelidir.
6. Risk Değerlendirme
Kurumların karşılaştığı iş risklerinin kavranması; bu risklerin büyüklüğünün tespit edilmesine ilişkin
yöntemlere hakimiyet; bu riskleri asgari düzeye indirmek için kullanılacak kontrollerin verimliliği/değeri;
suistimal edenlerin iş sistemlerine en çok nereden sızdığının tespiti, bütün iş uygulamalarını kapsayacak
şekilde risk değerlendirmesinin yürütülmesini kapsamaktadır.
7. İç Kontrol Ölçme ve Raporlama
Kontrol sistemlerinin ve raporlama sonuçlarının durumunu içerecek şekilde, iç kontrol sistemlerinin
sonuçlarının belirlenmesi, kayıt altına alınması ve raporlanması için kullanılan yöntemleri kapsar. Bu alan,
çalışanlar, denetim personeli, operasyonel yöneticiler, üst yönetim ve yönetim kurulu tarafından
kullanılan verilerin ölçülmesine ilişkin kavrayışı içermektedir. Bununla birlikte, iş uygulaması ve/veya
kontrol sürecinde ortaya çıkan problemi belirlemek üzere, ihlalleri ve hataları isimlendirme, belirleme,
kayıt altına alma, koruma ve konsolide etme süreçlerini de kapsamaktadır. Hata yönetim raporları,
kontrol yetersizliklerinin büyüklüğünü ve kontrol sistemi içinde kontrollerin geliştirilebileceği noktaları
belirlemek için kullanılmaktadır.
8. Yönetişim Uygulamaları
Bir kurumda mesleki davranış kurallarının ve değerlerinin günlük operasyonların bir parçası olmasını
sağlamak üzere Mesleki Etik Kodununa kurumsal çevrenin ve topluluğun katılımını, iyi kurumsal
vatandaşlık programlarını, kurumsal liderlik programlarını ve Mesleki Etik Kodunun kurum içinde
yukarıdan aşağıya geliştirilmesini ve kullanılmasını sağlamak üzere kullanılacak yöntemleri
kapsamaktadır.
23
Internal Control Institute /Türkiye
SINAV SÜRECİ
4.1. ICI - CICS SERTİFİKASYON VE SINAV SÜRECİ
Sınavlar ICI Türkiye tarafından, sınıf ortamında gerçekleştirilecektir. Adaylar, ICI Merkezi tarafı ve sınav
çözüm ortağı St. Petersburg Koleji tarafından paylaşılan soru veri tabanında sorular kullanılara sınava
tabi tutulacaklardır. Sınavın başarı ile geçilmesi için, adayın sınavdaki soruların %75’ine doğru cevap
vermiş olması gerekmektedir. Test olarak gerçekleştirilen sınav yukarıda bahsedilen genel çerçeve içinde
yer alan her beceri alanından sorulardan oluşmaktadır. Her sınav için 75 dakikada tamamlanması
gereken 96 soru seçilmektedir. Gerçekleştirilen her sınav, soru seçimi açısından birbirinden farklıdır.
Sınav sorularının hazırlanması, paylaşılması, sınavların yürütülmesi ve değerlendirilmesi aşamalarında
gerekli güvenlik tedbirlerini sağlamak üzere oldukça katı kurallar takip edilmektedir. ICI Türkiye, CICS
sertifikasyonunu almak isteyen adaylara sınavı İngilizce veya Türkçe olarak uygulanabilmektedir. Sınav
süreleri ICI Sertifika Danışma Kurulu tarafından belirlenmekte olup, herhangi bir değişiklik halinde
Kuruldan onay alınması gerekmektedir.
Sınavlar adayların cevap kağıtları üzerinden ICI Türkiye tarafından değerlendirildikten sonra, her adayın
sınav sonuçları ICI’ ye rapor edilmektedir. Sınavı başarı ile geçen adayların resmi CICS sertifikaları, ICI
tarafından hazırlanmaktadır.
4.2. YENİLEME SINAVLARI
Yenileme sınavları, gerekli olması durumunda ilk girişte başarılı olamayan adaylara sınıf ortamında
yeniden uygulanabilmektedir. Yukarıda açıklanan prosedür aynı şekilde uygulanacaktır. Adaylar sınavı
geçmek için bir yıla kadar bir süreye sahiptir.
Adaylar sınav geçilene kadar istediği kadar sınava girebilir. Ancak, her sınav için ayrı bir sınav ücretinin
ödenmesi gerekmektedir.