Embed Size (px)
Citation preview
4se
pte
mb
er–o
kto
ber
201
5—ja
arg
ang
45
afg
iftek
anto
or
Bru
ssel
XP
409
172
Brussel
Schaar-beekStation
BrusselNoord
StationBrussel
Centraal
StationBrussel
Zuid
PALE
IZE
NS
TRA
AT
Aars
chot
stra
at
Noordplein
Kwatrechtstraat
Paleizenstraat
Gal
laits
traa
t
StationBrussel
Noord
Brab
ants
traa
t
KO
NIN
GIN
NELA
AN
Pavilioenstraat
Info
BIBLIoTHEEKLambermontlaan 2241030 SchaarbeekT. 02 245 32 90F. 02 245 30 85E. [email protected]. www.schaarbeek.bibliotheek.be
DIEnST nEDERLAnDSE CULTUUR
Vifquinstraat 21030 SchaarbeekT. 02 240 34 33E. [email protected] Postadres: Colignonplein 11030 Schaarbeek
DE KRIEKELAAR
Gallaitstraat 86 1030 SchaarbeekT. 02 245 75 22E. [email protected]. www.DeKriekelaar.vgc.beTram 55 (halte Liedts)Tram 25 - 94 (halte Liedts)Centrumverantwoordelijke: Leen RossignolGemeenschapscentrum De Kriekelaar is erkend door de Vlaamse GemeenschapscommissieOPENINGSUREN ONTHAALma, di, do & vr: 9:00 > 17:00wo 9:00 > 19:00
KInDERWERKInG DADA
Gallaitstraat 86 1030 SchaarbeekT. 02 240 98 21F. 02 242 65 40E. [email protected]
CoLofon
THUIS IN SCHAARBEEK oplage: 4.100 ex. Werkten mee aan dit nummer: Veerle Callaert, Veerle Claes, Philippe Debroe, Danielle De Meuter, Béatrice Henckaerts, Silke Sarens, Mark Sebille, Rose Vandepitte, Sarah Verhoeven, Walter Vermander. Opmaak: Pjotr.be. Steun: elke vrijwillige bijdrage is welkom op rek.: 001-2250765-53 van De Kriekelaar vzw met vermelding ‘Steun Thuis in Schaarbeek’. Publiciteit: 02 245 75 22 of [email protected]. Verantwoordelijke uitgever: Wim Kennis, De Kriekelaar, Gallaitstraat 86, 1030 Schaarbeek. Deadline voor het binnenbrengen, toesturen, mailen of faxen van aankondigingen, mededelingen, berichten voor het volgende nummer: 3 oktober 2015. Wat ons daarna bereikt, kunnen we helaas niet meer plaatsen. Met dank voor uw begrip.
Schaarbeek cultureel
p.3– ‘Golden Rose’
p.5 – Fotowedstrijd
p.7 – Vrije tijd vroeger – Herdenkingstegels
p.8 – Nieuwe collega’s in De Kriekelaar
Schaarbeek
p.12 – Vroeger & Nu
p.12 –Den Diepen Boomgaard
p.12 – Zoekertjes
p.13 – Familieportret
p.14 – De kluchtige wedstrijd
p.15 – “Alles es just”
p.16 – Agenda
p.20 – Coververhaal
3
Wat doet Golden Rose precies? Tuba: Golden Rose is opgericht als
vrouwenorganisatie. Maar het is een bijzondere vrouwenorganisatie. Uiteindelijk richten we ons op de hele gemeenschap: vrouwen, mannen, jongeren en kinderen zijn welkom. We richten ons op alle leeftijden en vinden het contact tussen verschillende generaties en culturen verrijkend. De beroepen die onze deelnemers hebben zijn ook vaak divers. We hebben huisvrouwen, vrouwen die net hun doctoraat afmaakten en vrouwen die een beroep uitoefenen om geld te verdienen zonder meer. Golden Rose is een ontmoetingspunt voor gesprek tussen deze verscheidenheid aan vrouwen. We organiseren vaak gesprekstafels over interessante thema’s waar ieders visie aan bod kan komen. Dat leidt soms tot nieuwe inzichten. We hadden het onlangs bijvoorbeeld over stress. Er was een studente, een huisvrouw, een jurist, een leerkracht, een politica, een psycholoog en een psychiater. Dan zie je de visie veranderen en bepaalde vooroordelen doorprikt: dat een psychiater bijvoorbeeld alle antwoorden zou hebben op stress. Je ziet dan ook dat huisvrouwen hun eigen oplossingen hebben om met stress om te gaan. We geven op zo’n gesprekken veel tips mee.
Schaarbeek Cultureel
Begin dit jaar stapten enkele medewerkers van de Gemeenschapscentra, waaronder wij van De Kriekelaar, voor het eerst bij Golden Rose binnen voor een heerlijke lunch ter kennismaking. Het was een fijn ontmoetingsmoment waaruit afgelopen zomer een eerste samenwerking volgde. Golden Rose is een vrouwenvereniging in Schaarbeek die in 2009 opstartte. Tuba Akgüngör werkt sinds een jaar bij Golden Rose. Esra Kalic is vrijwilliger voor de organisatie.
GOLDEN ROSE
↑ Bij Golden Rose kan je op zondag heerlijk brunchen.
t e k S t Veerle Claes
f o t o Danielle De Meuter
4
Tuba: Naast de ronde tafelgesprekken organiseren we allerlei activiteiten voor professionelen zoals panels in het Europees Parlement. Wij huren daar dan een zaal en brengen maatschappelijke thema’s aan bod, bijvoorbeeld het evenwicht tussen carrière en gezin of de visie van de vrouw op de globale problemen. Door te praten kunnen wij tot oplossingen komen. We organiseren ook culturele avonden en seminaries.
Hoe zijn jullie erin geslaagd zoveel diverse lagen uit de bevolking te bereiken?
Esra: Golden Rose is aangesloten bij de federatie Fedactio. Telkens als we een activiteit hebben wordt die ook verspreid door de federatie. Jongerenverenigingen, ondernemers en onderwijzers komen via hen aan informatie over onze activiteiten. Op die manier wordt er een brede groep mensen bereikt. We maken natuurlijk zelf ook veel reclame in de omgeving van Golden Rose. Alle vrijwilligers geven info door aan vrienden en familie.
Tuba: Mond-tot-mond-reclame is doorslaggevend. Wij werken veel via sociale media, website, flyers...Maar wat het best werkt is mensen actief aanspreken, uitleg geven en overtuigen.
Hoe ben jij begonnen als vrijwilliger, Esra? Esra: Tijdens mijn studentenjaren op de VUB had ik
een vriendin die zelf actief was in Golden Rose. Zij heeft mij een keer meegenomen en ik vond het heel interessant daar. Ik ben in het weekend actief
als vrijwilliger. Vooral de brunchen op zondag zijn fantastisch (lacht). Ik help mee bij de organisatie van de brunchen en de culturele avonden. Organisatorisch en promotioneel.
Welke thema’s komen aan bod in jullie werking? Tuba: Voor workshops vragen we naar de interesses
van ons publiek alvorens iets te organiseren. Voor seminaries kiezen we zelf de thema’s. We kiezen steeds voor thema’s waarvan we denken dat ze vrouwen aanbelangen.
Voor de ronde tafelgesprekken gaan we soms in op thema’s die deelnemers aanbrengen en soms kiezen we zelf een thema. Boeklezingen organiseren we ook. We hadden er onlangs één met Birsen Taspinar over haar boek ‘Moeders van de stilte’. Zij heeft achteraf zelf een ronde tafel georganiseerd met als thema ‘vrouw zijn in een multiculturele samenleving’. Het was een zeer gezellig moment waarop veel gevoelens rond het thema ter sprake kwamen. Een volgend thema is voedselverspilling.
Met welke partners werken jullie samen? Dat is heel gevarieerd en afhankelijk van het project.
We hebben onder andere al samengewerkt met 11.11.11, Davidsfonds, Fedos, Brussels Ouderenplatform, Stichting tegen kanker... Onze partnerschappen zijn zeer belangrijk voor ons. We geloven erin dat door met verschillende partners te werken, we nieuw publiek kunnen aanspreken. En dat onze mensen ook bij die partnerorganisaties kunnen binnenstappen. Zodat drempels wederzijds verlagen. We willen graag publiek mixen. Wij geloven immers dat mensen hun netwerk en kennis over verenigingen en professionele organisaties moeten vergroten.
Waar willen jullie binnen vijf jaar staan? We hebben nu tweehonderd leden. We willen een
groter aantal leden met een grote mix, die liefst een weerspiegeling zou zijn van de samenleving. Zodanig dat de dialoog tussen verschillende groepen, generaties en culturen beter wordt.
“HEt iNtERGENERatiONELE aSpEct iS ERG iNtERESSaNt.
GENERatiES LEREN vEEL vaN ELkaaR.”
Tuba Akgüngör (foto rechts) is één
van de enthousiaste medewerkers van
Golden Rose.
→
5
BLAD
MET
PIT THUIS IN SCHAARBEEK
HERDENkiNGStEGELS vOOR SLacHtOffERS vaN DE HOLOcauSt
↑ Herdenkings -tegels voor de toekomstige generaties.
De bedoeling is uiteindelijk 29.925 tegels te plaatsen voor elk Joods slachtoffer van de nazi’s in België. Het project is een uitbreiding van het project “Stolperstein” (‘struikelsteen’) van de Duitse artiest Gunter Demnig, die in zijn eigen land al duizenden stenen geplaatst heeft, maar ook in Italië, Oostenrijk, Nederland en Hongarije.
Elisabeth Orcher en Salomon Karolinski woonden in de Vondelstraat 40. Op 18 augustus 1942 werd het koppel op deze plaats gearresteerd, nadat het verklikt was. Enkele dagen later werden ze naar
Auschwitz gebracht, waar ze vermoord werden. Ze waren 30 en 34 jaar oud. In het begin van de oorlog was hun woning een vergaderplaats waar ook de brievenbus van het Belgisch Partisanen-leger stond. Eveneens was er een ille gale drukpers geïnstalleerd. Ze werden vanuit Mechelen naar de uitroeiingskampen vervoerd met het 4de konvooi, het enige konvooi waarvan niemand terugkwam.
In de Diamantlaan 99 woonde Chana Minc en in de Hutstraat 41 Haja Roter-Tenenbaum.
Meer info: www.bel-memorial.org
Sinds 2009 zijn op diverse plaatsen in Schaarbeek herdenkingstegels te vinden. Op deze 10 cm grote vierkante messingtegel staat de naam en de lotsbestemming van een slachtoffer van de Holocaust, vlak voor het huis waar hij of zij woonde vooraleer naar de concentratiekampen gedeporteerd te worden.
t e k S t Walter Vermander
t e k S t Danielle De Meuter
6
Dit is anno 2015 heel herkenbaar voor de modale Schaarbekenaar. Maar ik vroeg mij af wat de zomer- en vakantiegeneugten waren van de bewoners van onze gemeente zo’n pakweg 50, of zelfs 100 jaar geleden. Ik ging op zoek, en stelde vast dat het niet zo gemakkelijk was om hier veel informatie over terug te vinden. Het “Fonds local”, het archief in het “Huis der Kunsten” aan de Haachtstesteenweg, hielp mij gelukkig wat op weg.
Er waren natuurlijk de familiebezoeken, de lange wandelingen, de bezoekjes aan het Josaphatpark, de bijeenkomsten van de talloze verenigingen die Schaarbeek rijk was, de binnenlandse en buitenlandse reisjes die de meer gegoeden zich konden permitteren: dit alles maakte dat de Schaarbekenaar vroeger zijn (misschien eerder schaarse?) vrije tijd toch aangenaam kon doorbrengen. Maar er waren óók de happenings (sport- en andere) in het Sportpaleis van Schaarbeek!
vRijE tijD vROEGER: HEt SpORtpaLEiSEind juni. De laatste schooldag. De examens zijn gedaan, de resultaten gekend. In de gezinnen wordt weer ademgehaald, en er is weer tijd om te praten en te dromen. En om plannen te maken. Tenminste voor de uitstellers en de twijfelaars onder ons. De rest van de mensheid heeft zijn vakantie al tot in de puntjes geregeld: eerst een dagje naar Couleur Café, daarna de kinderen een weekje bij oma en opa terwijl de ouders blijven doorwerken, eind juli de traditionele, 14-dagen durende gezinsvakantie (Turkije dit jaar, hopelijk wordt nu ook dáár geen aanslag gepleegd!), en als afsluiter een weekendje Ardennen met de vrienden.
te
kS
t Veerle C
allaert
po
St
ka
ar
te
n
uit het boek ‘Louis Bertrand et l’essor
de Schaerbeek’ en het Fonds Local
↑ Vooraanzicht van het vroegere Sportpaleis.
7
Het Sportpaleis werd in 1912 opgericht op initiatief van Ernest van Hammée, en bevond zich op de hoek van de Jeruzalemstraat en de Louis Bertrandlaan. 15.000 toeschouwers konden tegelijkertijd in het complex ontvangen worden. Ingehuldigd op 5 oktober 1913 werd er reeds in 1914 (2 tot 8 februari) de eerste “Zesdaagse van Brussel” georganiseerd. Op 19 juli van datzelfde jaar was het gebouw het decor voor de prijsuitreiking van alle officiële scholen van Schaarbeek. Gedurende de eerste wereldoorlog werd het gebouw opgeëist door de Duitse bezetter en deed het dienst als militaire opslagplaats (de dranghekkens werden zelfs gebruikt als enorme braadspitten!), maar na de vier miseriejaren hernamen de evenementen: boksgala’s, circus- en gymnastiekvoorstellingen, ruitertoernooien en schermwedstrijden.
In aanloop naar de Tweede Wereldoorlog werden in het Sportpaleis ook politieke meetings
↑ Het Sport-paleis had een capaciteit van 15 000 toeschou-wers.
georganiseerd, o.a. van Léon Degrelle. Het koor van het Rode Leger trad er op en het eerste spektakel van Holiday on Ice had er plaats (1950). De vele shows van de Harlem Globetrotters waren onvergetelijk, en ook Johnny Holiday vond de weg naar het Sportpaleis (concert in 1961). Tijdens hun eerste tournee stonden de Rollings Stones er op het podium (in 1966), ze kwamen aan per helikopter.
De eigenaar, Mr. Van Hammée, wilde niet dat zijn levenswerk hem overleefde. Na het eindgala op 16 november 1966 werd daarom begonnen met de afbraak van het Sportpaleis. Op het terrein verscheen daarna de woontoren “Brusilia”.
Sch
aarb
eek
vROE
GER &
Nuf
ot
o
Ros
e Va
ndep
itte
te
kS
t
Veer
le C
laes
We zien een stukje van de Rogierlaan. De huizen zijn door de jaren heen opvallend gelijkaardig gebleven op een appartementsgebouw na. De tramsporen op de weg hebben in de loop der tijd plaats gemaakt voor parking en werden verlegd naar de groene middenberm naast de straat. De Rogierlaan is op dit punt nog steeds een vrij groene laan dankzij de bomen en struiken die de tramsporen wat verbergen. De Rogierlaan werd genoemd naar Charles Rogier, een Belgische journalist, liberaal politicus en revolutionair die leefde tussen 1800 en 1885.
8
BLAD
MET
PIT THUIS IN SCHAARBEEK
te
ks
t & f
ot
o’s
Veerle Claes
Hoe ben je in De Kriekelaar terecht gekomen? Het was steeds mijn bedoeling in de cultuursector te
werken. Ik heb een passie voor podiumkunsten en een voorliefde voor de organisatie van projecten in een culturele en internationale context. De VGC ken ik door mijn moeder die voor de Brusselse Nederlandstalige bibliotheken werkt. Zij toonde mij de vacature voor deze functie bij de gemeenschapscentra.
Wat is je functie in De Kriekelaar? Als sociaal-cultureel werker sta ik in voor de
organisatie van de culturele activiteiten: van de programmatie en de catering op evenementen tot de regeling van het cursusaanbod. Daarbij vind ik het belangrijk te vertrekken vanuit de noden van de mensen uit de omgeving. Ik spreek met verschillende groepen en organisaties om samen aan een weg te bouwen en evenementen te organiseren.
Wat spreekt je aan in de functie? De uitwisseling van verschillende visies en het
verkrijgen van nieuwe inzichten vind ik heel waardevol. Verder wil ik het poëtische in het alledaagse ontdekken en dat met anderen delen. Die poëzie zie ik in kleine dingen: iemand die neuriet op de tram, een knikker die ik op straat
vind (ik heb al een kleine collectie) of onze Dada Mama’s die samen chebekiya maken: niets maakt me gelukkiger. De projecten van de gemeenschapscentra zijn heel toegankelijk en volgens mij een ideaal middel om mensen te verwonderen. Dat kan door een verrassende ontmoeting of een interessant gesprek, maar evengoed door een mooie voorstelling.
Wat deed je hiervoor? Ik behaalde een master in Theater- en
Filmwetenschappen aan de universiteit van Antwerpen. Al snel wisselde ik de theorie af met de praktijk door middel van vrijwilligerswerk, vakantiejobs en stages in de theaterwereld. Zo werkte ik bijvoorbeeld voor Zomer van Antwerpen en hielp ik bij de creatie van de kindervoorstelling ‘De Tip van je Tenen’ van 4hoog.
Speel je zelf theater? Zelf spelen niet, maar ik ben wel bezig met eigen
projecten waarbij ik mee het concept uitdenk en voorstellingen maak. Samen met twee andere jonge artiesten, een zangeres en een danseres, werk ik aan een zintuiglijke voorstelling voor kinderen. Verder organiseer ik deze zomer OPEN LAB 2015: een werkweek voor jonge artiesten uit Frankrijk,
NiEuwE cOLLEGa’S iN DE kRiEkELaaR
ELviRa cROiS
9
BLAD
MET
PIT THUIS IN SCHAARBEEKBelgië, Denemarken en Slovenië in Viborg, een
klein stadje in Denemarken. Ook OPEN LAB staat in het teken van de zintuigen. We gaan op zoek naar culturele verschillen en universele gelijkenissen en zoeken hoe we mensen dichter bij elkaar kunnen brengen door de zintuigen te bespelen. →
Wat is zintuiglijk theater? Ik gebruik meestal de term sensitief theater omdat het
zowel gaat over de zintuigen als over de emotie die een voorstelling kan teweeg brengen. We werken in de traditie van Teatro de los Sentidos, het compagnie van Colombiaanse theatermaker Enrique Vargas. Zijn voorstellingen spelen zich vaak af in het (half)duister. Hij zet ons visuele vermogen deels buiten spel om des te meer in te zetten op onze tast-, smaak- en reukzin. Zijn voorstellingen zijn vaak op locatie en nemen meestal de vorm aan van een labyrint waarin de bezoeker op reis gaat. De bedoeling is om bij de bezoeker, via de zintuigen die in theater meestal worden onderbenut, emotie op te wekken.
Wat is je favoriete plek in Schaarbeek? Het ABC-huis gaf me echt een wauw gevoel. Het is een
heel inspirerende plek en was een grote ontdekking voor mij.
kELLaN SmitHHoe ben je in De Kriekelaar terechtgekomen? Ik heb mijn opleiding theatertechniek gehad in
de Pianofabriek en heb voordien onder andere opdrachten gedaan voor De Maalbeek en Kunstenfestivaldesarts. Ik kende De Kriekelaar al heel goed. Ik heb veel vrienden die in Schaarbeek wonen onder andere van de Bad-Ton club. Mijn schoonbroer en zijn vriendin hielden bovendien hun trouwfeest hier in De Kriekelaar, dus ik ken het centrum al lang. Ik woon zelf ook in Brussel en vind de gemeenschapscentra interessante plaatsen om te werken.
Wat is je takenpakket? Ik werk voor regio Noord, De Maalbeek en Elzenhof
als theatertechnieker. Ik krijg de technische fiches van theatervoorstellingen en concerten en bekijk de mogelijkheden in functie van de zaal. Soms doe ik de hele opbouw en afbraak, soms doe ik enkel de bediening van de lichttafel, dat verschilt van voorstelling tot voorstelling.
Wat vind je leuk aan je job? De variatie, ik krijg verschillende soorten opdrachten.
Het is ook tof om alle gemeenschapscentra uit de regio te leren kennen en ik heb nu de kans om heel veel bij te leren. Elk centrum heeft immers een andere technische uitrusting. Het is ook fijn om via je werk heel veel nieuwe mensen te leren kennen. Ik ging vroeger al naar een viertal concerten per week, dus ik dacht: ‘Ik kan daar beter mijn beroep van maken’.
Wat is je favoriete plek in Schaarbeek? Het Josaphatpark vind ik een aangename plaats. Ik ga
er graag met vrienden voetballen of Kubb spelen. Ik ben graag in de stad, maar ik hou ook veel van groene plaatsen.•
In de schaduw van de abdij van Grimbergen wandel ik op een zomerdag door een mooie dreef richting Bioboerderij Den Diepen Boomgaard. Ik word er verwelkomd door twee vriendelijke dames die erg tevreden lijken met hun werk in deze landelijke omgeving. Ik ga mee het veld op en zie de goed onderhouden akkers vol rode biet, venkel, tomaten en ander lekkers. De oogst wordt verdeeld over biopaketten die je onder andere in De Kriekelaar kan afhalen. Puur natuur en bovendien heel sociaal.
Hoe is Den Diepen Boomgaard ontstaan? Den Diepen Boomgaard is ontstaan in de jaren
negentig. Voordien was het een gewone boerderij tot ze werd overgenomen door de gemeente. Stilaan is het een sociale werkplaats geworden. Mensen die het omwille van één of andere reden even moeilijk hebben in hun leven, kunnen hier terecht. Ze krijgen hier de nodige werkervaring en zelfvertrouwen. We zijn met vijf begeleiders en coachen de mensen die hier werken.
Hoeveel mensen stellen jullie tewerk? We zijn nu met een veertigtal medewerkers, via
arbeidszorg, VDAB, OCMW. Allemaal mensen die hier stap voor stap weer hun zelfvertrouwen en werkervaring opbouwen. Er is een sterk groepsgevoel en de medewerkers zijn hier heel tevreden ook al is het vaak hard werken.
We hebben de afdeling ‘Tuin’: twee hectaren grond waarop we onze eigen biogroenten telen. Daarnaast is er de afdeling ‘Abonnementen en biopakketten’. In de biopakketten gaan in de eerste plaats groenten uit ons eigen veld en indien nodig uit velden van partnerorganisaties. We houden het zo lokaal mogelijk. Deze biopakketten komen op de afhaalpunten terecht, waarvan De Kriekelaar er één is.
De derde afdeling is ‘Bedrijfsfruit’ waarbij we pakketten fruit leveren aan bedrijven in de omgeving en in het Brusselse. Het bedrijfsfruit is fiscaal aftrekbaar omdat de werkgever zo zorgt voor welzijn op het werk en bovendien een steentje bijdraagt op ecologisch en sociaal vlak.
Daarnaast hebben we een hoevewinkel ter plaatse: één van de weinige 100% biokruideniers in Vlaanderen. Sinds kort kunnen mensen pakketten bestellen in onze webshop, ook zonder abonnement, en dan wordt het pakket geleverd in een afhaalpunt naar keuze. Het aanbod wordt uitgebreid met rijst, aardappelen, olie…
De tuinploeg doet ook groenonderhoud en vanaf augustus gaan we weer koken met onze eigen producten. Door de uitbreiding van onze diensten kunnen we nog meer mensen toeleiden naar de reguliere arbeidsmarkt.
Meer info: www.dendiepenboomgaard.be
↑ De Hoevewinkel is 100% bio.
↖ Het veld van Den Diepen Boomgaard met de abdij van Grimbergen
op de achtergrond.
Ecologisch en sociaal!
te
kS
t &
fo
to
’S Veerle C
laes
11
BLAD
MET
PIT THUIS IN SCHAARBEEK
Het jaarlijkse festival ‘Alles es Just!’ is dit jaar toe aan zijn 3de editie! Tijdens dit festival staat Schaarbeeks (en Brussels) erfgoed centraal in al zijn vormen: cultureel, artistiek, volkskundig en gastronomisch. Het wordt opnieuw een feestelijk weekend met tentoonstellingen, concerten, geleide wandelingen en bezoeken, een feestelijke optocht en een gastro-nomische namiddag op zondag.
te
kS
t Veerle C
laesERfGOEDfEStivaL‘aLLES ES juSt!’
9, 10 & 11 OktObER 2015
Tentoonstellingen
Historische tentoonstelling over de Koninklijke schuttersgilde Sint-Sebastiaan, de oudste nog actieve Schaarbeekse vereniging, opgericht in 1598. De initiaties wipschieten van vorig jaar hebben ervoor gezorgd dat er tientallen jongeren zich hebben ingewijd in deze volkssport en het ledenaantal van de gilde is gestegen van 22 naar 47.
Museumzaal gemeentehuis van Schaarbeek
fototentoonstelling Benoît de Pierpont. Leve Bruegel!Onuitgegeven reeks Z/W-foto’s van Schaarbeek en Brussel in de jaren 70, met een duidelijke voorkeur voor de nog levendige volksbuurten in de Brusselse vijfhoek.
Ateliers Vogler
Presentatie van marionetten van het Théâtre de Toone Woltje, het iconisch personage van Toone, treedt in dialoog met Pogge, wiens beeld een permanente stek heeft in café Aux Trois Rois. Op die manier wordt de vriendschap tussen deze 2 Brusselse helden bestendigd.Het café wordt voor de gelegenheid omgevormd tot Poesjenellekelder: de Amerikaanse allround kunstenaar en marionettist Mc Cloud Zicmuse herneemt Almost Pogge, met deze keer een vette knipoog naar Woltje.
Café Aux Trois Rois
Concerten:
De muzikale carte blanche wordt dit jaar gegeven aan Gianni Marzo (onder meer bekend als lid van de internationaal succesvolle groepen Isbells en Marble Sounds). Marzo, die na een lange periode Schaarbeek verruild heeft voor Gent, stelt een playlist samen van bevriende muzikanten en zal ook alle concerten persoonlijk inleiden en begeleiden.
Café Aux Trois Rois + een nog nader te bepalen groter podium in Schaarbeek
Initiaties wipschieten:
Elke donderdagnamiddag in september kan er vrij geoefend worden. Nieuwkomers en niet-leden kunnen op zaterdag 10 oktober deelnemen aan een wedstrijd wipschieten.
Zondagse optocht:
Optocht door de straten van Schaarbeek van het café aux Trois Rois naar een nog nader te bepalen locatie in Schaarbeek, met aansluitend op die locatie een gastronomische namiddag.Huidige deelnemers: Pogge, reus Julo, de Schaarbeekse ezels, de Vrienden van Pogge, Vrienden Van Vrienden Van Pogge, schuttersgilde Sint-Sebastiaan, De Woltjes met reus Woltje, collectief muzikaal moment van Schaarbeekse en Brusselse muzikanten, etc.
Koning Lievin Demeestere, schuttersgilde Sint Sebastiaan
↗
MEER Info www.sputnik.be
[email protected] 0497 28 46 53
12
BLAD
MET
PIT THUIS IN SCHAARBEEK fOtOwEDStRijD
f o t o Rose Vandepitte
De foto in het vorige nummer werd genomen aan de Renkinstraat 33.
In welke straat van Schaarbeek vind je dit fijne geveldetail? Tip: de naam van de straat verwijst naar het hardste materiaal dat in de natuur voorkomt.
ZOEkERtjES
GRatiS ZOEkERtjE pLaatSEN?Mail of bel De Kriekelaar: [email protected] | 02 245 75 22
GEZOcHt: taLENtEN…
Het Brussels Ouderenplatform vzw is op zoek naar ouderen uit het Brussels Gewest die talent hebben op het vlak van zang, clownerie, mime, acrobatie,
dans, goochelen, stand-up comedy… Je moment is aangebroken! Contacteer ons en je wordt uitgenodigd om je act te doen. Geselecteerden kunnen dan in het
najaar deelnemen aan de ‘Vrij platform namiddag’ voor publiek.
EN DROmEN…
Ben je 55+ en heb je een droom die je nog wil realiseren? Alleen of in groep, vernieuwend of met een
maatschappelijke meerwaarde… Omschrijf je idee in enkele lijnen en stuur deze samen met je
contactgegevens op naar Brussels Ouderenplatform, Zaterdagplein 6 te 1000 Brussel of [email protected]
Ten laatste insturen tegen 31.10.2015
Sarah Verhoeven en Dorumtina Islamaj zijn twee vriendinnen die sinds januari 2015 een huis delen in Schaarbeek.
te
ks
t & f
ot
o’s
Mark Sebille
Wat zeg ik, dat was al in de late middeleeuwen zo.. We kennen allicht het verhaal van de wedijver tussen Leuven en Brussel om het mooiste stadhuis. De beste bouwmeesters werden aangetrokken om de stad een ultiem monument te bezorgen. Zo liet Brussel al in 1402 door Jacob van Tienen de rechtervleugel van het huidige stadhuis bouwen, tot jaloezie van de Leuvenaars die de Brusselaars meteen wilden overtreffen met een meesterlijk ontwerp van Sulpitius van Vorst. Waarop Brussel dan weer besliste om Willem de Voghel een nog grotere linkervleugel te laten toevoegen. En toen Leuven op zijn beurt overwoog om een belfort toe te voegen, moest Jan van Ruisbroeck, bouwmeester van Filips de Goede (niet te verwarren met de mysticus Jan van Ruusbroec uit de 13de eeuw), er in Brussel een toren van 96
DE kLucHtiGE wEDStRijD “De monumenten zijn
een uitdrukking van de levenskracht van een volk”.
Deze stelling was de kernspreuk van architect Jules-Jacques Van Ysendycks. En wat was er, van alle monumenten, in de negentiende eeuw belangrijker voor een stadsbestuur dan een pronkend stadhuis?
meter bovenop zetten. De genadeslag voor de Leuvenaars.
In de negentiende eeuw werd Brussel de jonge hoofdstad van een nog jongere natie. De stad lokte jonge gezinnen uit alle streken en en haar spectaculaire groei slokte de omliggende gemeenten één voor één op. Alle gemeentes voerden hun eigen beleid, maar hadden als één punt gemeen dat ze zowel qua uitstraling als prestige niet voor de buren wilden onderdoen. En elk gemeentebestuur zetelde in een “Hôtel de Ville”, niet in een gemeentehuis.
Deze evolutie werd in die tijd op de voet gevolgd door L’Emulation, het vakblad van de Belgische architecten. L’Emulation was toen wat A-plus vandaag is. Het Sint-Lukasarchief heeft die informatie netjes gerepertorieerd. Zo berichtte
15
BLAD
MET
PIT THUIS IN SCHAARBEEK
Met andere woorden, men vermoedde dat er al vooraf afspraken waren gemaakt met een architect.
Toch kreeg het bestuur 28 ontwerpen ingestuurd die werden tentoongesteld in het Théâtre Lyrique. Na de expo wordt het echter stil, want de jury, bestaande uit burgemeester Colignon en de architecten Bordiau, Janlet, Kühnen en Saintenoy, bakkeleit nog twee jaar om tot een uitslag te komen. Jules-Jacques Van Ysendyck wordt uiteindelijk de winnaar met een ontwerp in Italiaans-Vlaamse neorenaissance met een toren van 65 meter hoog. Als winnaar ontvangt hij een premie van vijfduizend frank. Van Rysselberghe, Dumortier en Neutre volgen ex-aequo en moeten de premie voor de tweede plaats delen. Ten slotte krijgen Bisschops en Desmedt als vijfde en zesde nog een medaille.
het blad al over de eerste vastgoedprojecten van Leopold I en spaarde het zijn kritiek niet. Die polemieken zijn stuk voor stuk boeiende leeslectuur. Het Justitiepaleis, de inkapseling van de Zenne, het Noordstation of het Beursgebouw... geen enkel project kwam zonder titanengevecht tot stand. Oosterweel en U-Place verbleken er bij.
Op het moment dat burgemeester Achille Colignon en zijn raadsleden in 1881 hun zinnen zetten op een nieuw stadhuis, was Schaarbeek al een dorp van 46.000 inwoners In hun strijdbare, liberale geesten wilden ze een tegenhanger voor de dominerende Sint-Mariakerk. Het gebouw moest een orgelpunt worden voor de nieuwe residentiële wijk die ze in het verlengde van de Koninklijke Sint-Mariastraat hadden gepland.
“Goed en wel”, schreef L’Emulation, “maar waarom moet dit nieuwe raadhuis in een open veld worden geplaatst? En waarom midden op een plein?” Het valt ons vandaag nauwelijks op dat het gemeentehuis op een lager punt staat, maar in de geest van die tijd hoorden monumenten eerder op een hoger punt geplaatst te worden.
Als het van L’Emulation had afgehangen, kon het nieuwe raadhuis beter in de rij worden gebouwd. Dat was veel goedkoper aangezien je maar voor één kant beeldhouwwerken had te voorzien. Maar het bestuur hield halsstarrig vast aan haar urbanistische as, die vanaf Sint-Jacob op de Koudenberg langs de Koningsstraat tot aan de Sint-Maria liep, met dan in het verlengde het nieuwe stadhuis. Later zou het station van Schaarbeek aan de andere kant het eindpunt worden van die as.
Zo schreef de gemeente in 1881 een wedstrijd uit. De mededingende architecten moesten een ontwerp maken dat paste op een terrein van vijftig bij zeventig meter en dat, met de hele inboedel erbij, niet meer mocht kosten dan 1,2 miljoen franken van toen. Dat kwam op 550 frank per vierkante meter. Alle ontwerpen moesten binnen een termijn van een goede drie maand worden ingeleverd. L’Emulation klaagde die termijn aan, want om een ontwerp in die korte tijd klaar te krijgen, had je eigenlijk al moeten weten dat die wedstrijd er aan kwam, zodat je vooraf aan het tekenen kon gaan.
16
BLAD
MET
PIT THUIS IN SCHAARBEEK
De vastberadenheid van Colignon om met Van Ysendyck in zee te gaan hadden zelfs de blinden al zien aankomen. Van Ysendyck had net grote ogen gegooid door het station van Antwerpen-Zuid en de neobarokke parochiekerk van Sint-Joost te bouwen.
Nu had de jury in haar considerantia echter gesteld dat ze alleen had gelet op de artistieke kwaliteiten van het ontwerp en niet of het ook voor de begrote 1,2 miljoen kon worden gebouwd. De afgewezen bouwmeesters hadden dat natuurlijk ook gelezen en protesteerden bij de gemeenteraad. Het project Van Ysendyck zou met zijn zware toren en met zijden van wel 14 meter aan de basis, minstens op 1,52 miljoen komen zonder inboedel. De raad had daar wel oren naar en verplichtte de jury om haar werk opnieuw te doen. Hierop wrong de jury zich in alle mogelijke bochten om Van Ysendyck niet
te moeten uitsluiten zodat hij tòch zou kunnen beginnen bouwen. Bovendien begonnen de niet bekroonde deelnemers zich te roeren, zeggende dat ook de ontwerpen van Van Rysselberghe en Neutre niet binnen het gestelde budget bouwbaar waren. De vlam was nu geheel in de pan geslagen en uiteindelijk besliste burgemeester Colignon de wedstrijd dan maar helemaal te annuleren, ten koste van een schadevergoeding van 4000 frank voor Van Ysendyck, drie keer 2000 frank voor de volgenden en nog eens 500 frank voor Bisschops en Desmedt.
Er was ondertussen al zodanig veel tijd verloren gegaan dat Van Ysendyck zo snel mogelijk moest beginnen. De eerste steen werd gelegd op 15 maart 1885, maar het ruziën duurde nog tot na de inhuldiging van het gebouw op 21 juli 1887 door Leopold II. Pas dan had de gemeenteraad de premies ook werkelijk uitbetaald. Nog ruim een jaar hield de kritiek aan. Niet enkel omdat de uiteindelijke kostprijs de pan uitvloog (dat was toch ook het geval met het Beursgebouw, het Justitiepaleis en de Zenne), maar ook omdat iedere betrokkene er zijn eigen mening over kwijt moest: het was te groot, te pronkerig en overdreven decoratief. Kortom, allemaal in tegenspraak met de geest van de neo-renaissancistische bouwstijl.
Léon Govaerts, die andere sterarchitect van de late negentiende eeuw, vond het “trop papillonnant”, te vlinderachtig, “… et cela dans ce siècle de vapeur”. Govaerts zou twintig jaar later het gemeentehuis van Sint-Joost-ten-Node bouwen in zuivere Beaux-Arts.
In de nacht van 17 april 1911 brandde Van Ysendyck’s stadhuis gedeeltelijk af. Een brand die vrijwel zeker was aangestoken. Daarna zou zijn zoon Maurice Van Ysendyck tussen 1912 en 1915 een vergrote restauratie uitvoeren tot de vorm die het vandaag heeft.
Het vernieuwde stadhuis, dat al in ‘15 opnieuw in gebruik was, werd uiteindelijk pas na “den Grooten Oorlog” in 1919 door Koning Albert I ingehuldigd.
Dus als je morgen je vertrouwde gemeentehuis binnenstapt, let dan vooral op de “vlinder-achtigheid” van het bouwwerk. Je zal even goed als ik begrijpen wat daarmee bedoeld werd.
17
BLAD
MET
PIT THUIS IN SCHAARBEEK
aGENDa
Al meer dan tien jaar op rij wordt het Josaphatpark omgetoverd tot een openlucht feestlocatie voor jong en oud. Op zaterdag 5 september bruist het opnieuw van leven: circusartiesten voeren halsbrekende toeren uit en iedereen smult van het picknickbanket. De kleinsten zien er op z’n best uit met de hulp van de grimespecialisten van Roodvonk. ‘Dynamite & Poetry’ verbaast met een explosieve circusvoorstelling met een absurd kantje en Les Fragilles zorgen met hun kinderwagen ongetwijfeld voor lachende gezichten.
De circusacts, de borden en het bestek zijn aanwezig… maar voor de lekkernijen zorgen de bezoekers! Ieder maakt iets lekkers, zet het op de buffettafel en proeft van de gerechtjes van de anderen. Steeds verrassend en vast en zeker om duimen en vingers van af te likken!
Wil jij dit feest niet missen? Haal je kookkunsten boven en kom zeker eens langs!
Info: 02 240 34 34 www.1030cultuur.be facebook 1030cultuureen samenwerking van Dienst cultuur & De kriekelaar
bOEm patat jOSapHat
12u start picknick*Vanaf 13u grimecaravan Roodvonk14u Les fragiles – Poussette 4+
15u30 15 ft 6 – Dynamite & Poetry
*picknick gratis als je iets meebrengt of €5 p.p./3 -12 jaar
NiEuw! Inschrijven ter plaatse
of online!Schrijf je kinderen in voor één van onze wekelijkse ateliers of
een vakantieweek! Je kan dit doen ter plaatse in
De Kriekelaar of online via de website van De Kriekelaar.
Je vindt het volledige aanbod op de website en in de DaDa-brochure.
02 245 75 22
www.dekriekelaar.be
18
BLAD
MET
PIT THUIS IN SCHAARBEEK
KoKEn
Met de seizoenen meeDonderdag 24.09, 8.10, 19.11 en 3.12
van 19u tot 22u30
In De kriekelaarTijdens deze kookworkshops staan seizoensgroenten centraal. Je leert elke maand vier soorten (soms wat vergeten) groenten te bereiden.€ 75 (4 lessen)www.dekriekelaar.be02 245 75 22 – [email protected]
Kookworkshop Kriekenboomsage Zondag 27.09.2015 – 14u tot 17u
In De kriekelaarKookworkshop met Schaarbeekse krieken!Info en reservatie:www.1030cultuur.be02 240 34 34
fEEST
Bazaar o/d Trottoir Zondag20.09.2015 van 10u tot 17u
Straatfeest in de Vanderlindenstraat met rommel-markt, straattheater, hapjes en drankjes.Sfeer gegarandeerd!reserveer je plaats op de rommelmarkt (€ 2): 02 245 75 22 [email protected]
MUZIEK
Salon Bombardon20.09.2015 van 10u tot 17u
16,17 & 18.10.2015
Concerten in Schaarbeekse huiskamers.www.1030cultuur.be02 240 34 34
CURSUSSEn
Pilates, koken en vele andere! In De Kriekelaar
Ontdek ons cursusaanbod voor volwassenen: pilates, prana yoga, yoga voor zwangere vrouwen, bodywork voor vrouwen, yoga@lunchtime, koken met de seizoenen mee, chocolade atelier, leesme, babbelut en de toffe turnsters. Meer info: www.dekriekelaar.be02 245 75 22 – [email protected]
BEWEGInG
Levensloop Zaterdag 12.09 en zondag
13.09.2015
In Evere, Oud Strijderslaan 260‘Levensloop’ is het actie- en feestweekend van de Stichting tegen Kanker om fondsen in te zamelen voor kankeronderzoek. Verenigingen en clubs laten zich sponsoren en doen mee aan de 24 uurs-bewegingsmarathon van zaterdag 12 september om 15u tot zondagmiddag 13 september om 15u.We zijn ook nog op zoek naar vrijwilligers om een handje toe te steken.het hele weekend is er animatie, muziek, eten en drinken.alle info op www.levensloop.be of bij anne clesse, 0471 213 984
Kom mee Minigolfen met Curieus Schaarbeek! Zondag 13.09.2015 van 14u tot 17u
In Minigolf Schaarbeek – Josafatpark – Vlakbij de Louis Bertrandlaan (kant Lambermontlaan) en de Azalealaan.reservatie gewenst op 0485 66 53 72 of [email protected] Wij voorzien toegang en versnaperingen!
Ezelswandeling KriekenboomsageIn het JosafatparkZondag 25.10.2015 van 10u tot
11u30 en van 13u tot 14u30
Ezelswandeling in het [email protected]
19
BLAD
MET
PIT THUIS IN SCHAARBEEK
In DE BIB
10 jaar Kinder- en Jeugdjury Schaarbeek! Zaterdag 26.09.2015 om 9u30
KJV Schaarbeek bestaat 10 jaar en dat willen we vieren met een feestelijk startmoment!.Twee kakelende kappers van het poëtisch kapsalon ‘Kip van Troje’ vertellen gedichten, zingen, spelen woordspelletjes en maken er een reuzengroot feest van. Om 11u snijden we de grote verjaardagstaart voor 10 jaar KJV Schaarbeek aan. Alle KJV-leden, KJV-begeleiders en KJV-vrijwilligers krijgen alvast een stukje! De kinderen van muziekacademie J.H. Fiocco zorgen voor feestelijke ambiance. En natuurlijk bespreken we ook de boeken van dit schooljaar.
IT vrijwilligers voor Coderdojo gezocht!Elke eerste zaterdag van de maand
van 10u tot 13u
De bib wil samen met Cimatics vanaf oktober 2015 starten met een Coderdojo voor jongeren tussen 8 en 14 jaar. Wij zijn hiervoor op zoek naar enthousiaste vrijwilligers met een passie voor computing, programmeren en technologie.Meer info? contacteer birgit Delporte 02 245 32 90
Infossessie broes Donderdag 24.09.2015 om 12u30
In de Bib van Schaarbeek
In het kader van Werelddag Dementie organiseert brOes, het Expertisecentrum Dementie Brussel, informatiemomenten in alle Brusselse bibliotheken. Na de infosessie, die zowat een uurtje duurt, staat een medewerker van brOes klaar om te antwoorden op al uw vragen. Bij de lezing vind je ook een uitgebreide themastand met de meest recente literatuur, zowel voor volwassenen als voor kinderen, over dit onderwerp.
Boekenboudoir EuropaliaIn de bib
Woensdag 2.09.2015 en
7.10.2015 om 20u
Boekenboudoir start opnieuw! Op 2 september bespreken we ‘Het geweld van de hond’ van Thomas Savage. Op 7 oktober bespreken we ‘Twee meisjes – een liefdesgeschiedenis’ van Përihan Magden. Daarmee zetten we Europalia Turkije graag even in de kijker. Meer weten? neem een kijkje op onze website. Wil je graag op onze mailinglist belanden? Stuur dan een mailtje naar [email protected] met de vermelding ‘boekenboudoir’ en wij doen het nodige.
Al meer dan veertig jaar kan je het schutterskoppel Leo en Paula van de Koninklijke Gilde Sint Sebastiaan wekelijks aan de staande wip in het Josaphatpark vinden. De gilde bestaat al sinds 1598 en bevindt zich sinds een hondertal jaar in het park. Waar er vroeger vier gildes in Schaarbeek vertoefden, blijft nu enkel nog Sint Sebastiaan over. Maar van stoppen is er nog lang geen sprake. Integendeel, deze volkssport is in Schaarbeek aan een ware revival bezig.
Iedere donderdag vanaf half zes mag iedereen, leden of niet-leden, zich wagen aan het wipschieten. Het is er een gezellige drukte, met keuvelende mensen op het terras van de Buvette en ervaren schutters die beginnelingen de kneepjes van het vak leren. Af en toe luid gejuich, waarna er een plateau met biertjes wordt rondgedragen, getrakteerd door de schutter die de hoofdvogel heeft “neergeschoten”. De club is het laatste jaar enorm verjongd, aldus Paula en Leo. “Er komen veel jonge mensen in Schaarbeek wonen. Door mond-tot-mondreclame, de evenementen georganiseerd door de nieuwe eigenaar van de Buvette en dankzij Facebook, komen deze jonge mensen een kijkje nemen. En eens je éénmaal geschoten hebt, ben je verkocht.” Dat gebeurde bij Leo ook zo, en vijf jaar later had ook Paula de schuttersmicrobe te pakken.
In 1994 werden Leo en Paula respectievelijk Keizer en Keizerin (dit wordt je als je een schieting wint tussen de Koningen en Koninginnen van verschillende gildes). Leo haalt een kleine, gouden medaille
vanonder zijn hemd vandaan, waarop het schild van Sint Sebastiaan gegraveerd staat en het jaartal waarop hij Keizer werd (en Paula dus Keizerin). Hij is nu een vijftiental jaar voorzitter, en zal dat ook blijven tot hij de gepaste persoon gevonden heeft om het van hem over te nemen. “Ik ben 15 jaar lang nooit op vakantie geweest omwille van de gilde,” zegt Leo, “en ik heb daar nog geen moment spijt van gehad. Paula en ik, wij hebben er plezier van. En als we zien dat andere mensen er ook plezier aan beleven, wel dan zijn wij ook tevreden.” Paula knikt instemmend: “Als het mooi weer is, is het hier de mooiste plek van Brussel. Leo en ik noemen dat hier “onzen hof”. Wij zitten hier graag, wij kennen de mensen. Het is de mooiste hof die je je kan wensen.”
Ook zin gekregen om eens een handboog vast te nemen en de hoofdvogel te schieten? Van maart tot en met oktober kan je elke donderdag vanaf 17u30 aan de Buvette Sint-Sebastiaan in het Josaphatpark je kans komen wagen. Wens Paula en Leo dan zeker een goede dag!
LEO bRaEkEN EN pauLa aEGtEN, ScHaaRbEEkS ScHuttERSkOppEL
Ben je o
p zo
ek naar een cursus voo
r volw
assenen, een een lo
kaal of een vriend
je op
facebo
ok? H
eb je zin in een leuk
concert, fam
ilietheater, com
edy?
De K
riekelaar heeft het allemaal!
Check o
nze web
site, facebo
ok-p
agina, flyers, affiches en
fold
ers, of sp
ring eens b
innen bij o
ns in de G
allaitstraat.
dekriekelaar.vgc.be
int
er
vie
w V
eerl
e C
laes
fo
to K
rist
of B
raek
elei
re
