Otvoreni univerzitet APEIRON TravnikFAKULTET POSLOVNE INFORMATIKE

Vanredne studije

Smjer IT menadment

Predmet

E-GOVERNMENT

Informatizacija BH pravosua(seminarski rad)

Predmetni nastavnik Prof. dr Lazo Rolji

Student Almir RaiIndex br. T0018-07/VPI

Sadraj1. Uvod .............................................................................................................................3 1.1 Problem istraivanja..............................................................................................3 1.2 Predmet istraivanja................................................................................................3 1.3 Hipoteza..................................................................................................................3 2 Pravosudna WAN mrea ...............................................................................................4 2.1 Pravosudni E-mail sistem ......................................................................................5 2.2 Korisnika podrka ................................................................................................7 2.2.1 Naela pruanja korisnike podrke................................................................7 2.2.2 Obuka korisnika ..............................................................................................8 3 CMS (Case Managament System) sistem za upravljanje predmetima......................9 3.1 Osnovne informacije o CMS..................................................................................9 3.2 Prednosti CMS-a ..................................................................................................10 4 Centar za sudsku dokumentaciju.................................................................................11 5 Pristup sudskim predmetima putem web-a..................................................................11 6 Zakljuak......................................................................................................................13 7 Literatura......................................................................................................................14

2

1. Uvod1.1 Problem istraivanja

Danas je nemogue uspostaviti efikasan i uinkovit pravosudni sistem bez znaajnijeg ulaganja u informacionu tehnologiju. Takoer, veoma je bitno da to ulaganje bude koordinirano kako bi se izbjegli dupli napori i kako bi se maksimalno iskoristila investicija. Primjenom informacione tehnologije u pravosuu eli se poveati

transparentnost i efektivnost rada pravosua, olakava se razmjena podataka i omoguava brz i jeftin pristup razliitim izvorima informacija.

1.2

Predmet istraivanja

Predmet istraivanja ovog seminarskog rada je BH pravosue i uvoenje informacionih tehnologija u sve pravosudne institucije u cilju poveanja efikasnosti i efektivnosti rada.

1.3

Hipoteza

Jedan od najefikasnijih naina u postupcima rjeavanja problema velike sloenosti, te onih problema koja koriste velike koliine podataka i informacija je projektovanje i primjena infromacionih sistema.

3

2 Pravosudna WAN mrea

Mrea irokog podruja (WAN) moe biti kablirana ili beina raunarska mrea koja pokriva mnogo ire podruje od mree lokalnog podruja i povezuje vei broj geografski udaljenih lokacija, za jednu ili vie organizacija.

Uspostava WAN-a za sudove i tuilatva omoguava izravni i laki nain razmjene razliitih vrsta informacija (elektronskih poruka ili dokumenata), kao i koritenje zajednikih softverskih aplikacija i baza podataka od strane svih institucija prikljuenih na takvu mreu. Za povezivanje sudova i tuilatava kroz jedinstvenu WAN mreu koristi se beina mrea za sinkronizirani prijenos digitalne hijerarhije visoke brzine (SDH sustav) ija implementacija je zavrena na itavom podruju BiH. Pored toga, ovakva mrea prua i mogunost daljeg povezivanja po potrebi i sa drugim institucijama za provoenje zakona (npr. policijske stanice, SIPA, itd.). Tako se ova mrea koristi i za pristup Registru novanih kazni i prekrajne evidencije od strane policije i sudova, te za povezivanje baza podataka CMS-a i CIPS-a.

4

2.1

Pravosudni E-mail sistem

Instaliranjem posluiteljskih sistema i sistema za masovnu pohranu podataka (doniranih od strane Evropske komisije u BiH) u data centrima u 2006. godini, stekli su se tehniki preduslovi za uspostavu sistema elektronske pote za pravosudne institucije.

Kako elektronska pota danas predstavlja preferirani vid komunikacije, svi zaposleni u pravosudnim institucijama sa potrebom ostvarivanja ovakvog naina komunikacije imaju nalog elektronske pote.

5

Pravosudni sistem elektronske pote omoguava: razmjenu e-mail poruka sa korisnicima iz svih pravosudnih institucija u Bosni i Hercegovini, ime se olakava elektronska komunikacija kako unutar same institucije, tako i izmeu razliitih sudova/tuilatava i Visokog sudskog i tuilakog vijea BiH; razmjenu e-mail poruka sa vlasnicima Internet e-mail adresa, to se naroito odnosi na mogunost dravnim elektronske institucijama, komunikacije sa

graanstvom,

ostalim

profesionalnom

zajednicom kao i raznim meunarodnim organizacijama smjetenim u Bosni i Hercegovini i inostranstvu.

U ovaj sistem su ukljueni svi korisnici pravosudnih institucija u Bosni i Hercegovini.

Serveri u data centru VSTV-a

6

2.2

Korisnika podrka

Posebnu ulogu u procesu informatizacije pravosua imaju osobe koje posjeduju informatiko znanje za upravljanje i nadzor nad informacijskim sustavima, kao i tehniku potporu korisnicima. Stoga je VSTV preko IKT odjela koordinirao proces zapoljavanja IKT slubenika u sudovima i tuiteljstvima BiH, te je trenutno u sudovima i tuilatvima zaposleno oko 100 informatiara.

2.2.1 Naela pruanja korisnike podrke Struktura podrke je u dva nivoa, gdje je prvi nivo podrke obezbjeen od strane IKT osoblja u sudovima i tuilatvima, dok je podrka na drugom nivou obezbjeena od strane informatikog osoblja VSTV-a. Jedinstveni proces eskalacije problema, gdje sve intervencije poinju od najnieg nivoa podrke, eskalirajui navie kroz strukturu podrke, dok problem ne bude rijeen; Jedinstveno administriranje sistema, koji ureuje VSTV, gdje se iste procedure koriste od strane cjelokupnog informatikog osoblja prilikom

7

registracije, praenja i rjeavanja problema, te sakupljanja statistikih podataka.

2.2.2 Obuka korisnika Poetkom 2006.godine zavren je program osnovne obuke za koritenje raunara za preko 2.000 korisnika u sudovima i tuilatvima. Obuka je bila osmiljena tako da osigura osoblju standardno i osnovno znanje principa i praktine uporabe raunarske opreme. Obuka je zasnovana na skraenoj verziji od 42 sata nastavnog programa europske raunarske vozake dozvole (ECDL).Obuka je bila odrana na 47 razliitih lokacija u zemlji. U toku 2007. godine poduzeti su dodatni napori na podizanju nivoa informatikog znanja uposlenika, prije svega u sudovima predvienim za CMS implementaciju. S tim u vezi napravljen je Plan testiranja obuenosti uposlenika sudova iz podruja primjene IT tehnologija i dodatne obuke.

8

3 CMS (Case Managament System) sistem za upravljanjepredmetima

3.1

Osnovne informacije o CMS

Case Management System (CMS) - Sistem upravljanja predmetima ima za svrhu potpunu automatizaciju procesa rada u sudovima i tuilatvima za sve profile zaposlenih to e omoguiti veu efikasnost i transparentnost u radu osoblja, te praenje statistikih podataka i izvjetavanje, kako na nivou pojedinanih sudova, kantona/okruga, entiteta te na nivou cijele drave.

U skoroj budunosti CMS treba predstavljati okosnicu svih informatikih sistema u sudovima i tuilatvima, te osigurati jedinstveno informatiko upravljanje predmetima na svim nivoima sudova i tuilatava BiH.

9

3.2

Prednosti CMS-a

CMS trenutno dodjeljuje i upoznaje stranku sa brojem predmeta i imenom postupajueg sudije dodjeljenog na osnovu ujednaene sluajne dodjele;

CMS trenutno informie sudije o svakom novozaprimljenom predmetu i podnesku;

CMS omoguava pregledanja predmeta i elektronskih dokumenata bez fizikog prisustva predmeta;

CMS putem brze pretrage znaajno ubrzava pronalaenje i dolazak do informacija;

CMS generie Izvjetaje kao alat putem kojeg je mogue mjeriti do sada nemjerljive kategorije;

CMS omoguava koritenje standardiziranih obrazaca automatski.

U odnosu na manuleni nain rada CMS sudovi: Nemaju upisnike; uvaju sve vrste predmeta po rednom broju na samo jednoj lokaciji.

10

4 Centar za sudsku dokumentacijuOsnovna funkcija Centra za sudsku dokumentaciju je omoguiti nosiocima pravosudnih funkcija i iroj pravnoj zajednici jednostavan pristup irokom spektru pouzdanih pravnih informacija, koje su im potrebne u njihovom svakodnevnom radu. Uspostava baze sudskih odluka je prvi i veoma znaajan projekat koji implementira Centar za sudsku dokumentaciju. Baza podataka sadri pregled izabrane sudske prakse, a korisnicima prua uvid u sve odluke donesene u jednom predmetu.

5 Pristup sudskim predmetima putem web-aUvoenjem funkcionalnosti web pristupa sudskim predmetima, korisnici sudskih usluga bit e u mogunosti putem Interneta ostvariti uvid u svoj predmet u bilo koje vrijeme i sa bilo koje lokacije koja ima pristup internetu. Na ovaj nain, stranke e biti trenutno informirane o dogaajima koji nastupe prilikom procesuiranja predmeta. Sve potrebne informacije o web pristupu sudskim predmetima korisnici e dobiti prilikom otvaranja sudskog predmeta u pisarnici suda, u okviru potvrde na kojoj e biti ispisani broj sudskog predmeta i jedinstveni pristupni kd, te uputstva za koritenje ovog web servisa. Korisnici e moi ostvariti pregled podataka o predmetu nakon uspjene autentifikacije na web portalu pravosua (www.pravosudje.ba/predmeti). Stranke u postupku i advokati e moi ostvariti pravo na koritenje ovog servisa na zahtjev u pisarnici nadlenog suda, uz predoenje osobnih 11

identifikacionih dokumenata. Na zahtjev, sudska pisarnica graanima izdaje potvrdu koja sadri Broj sudskog predmeta i Jedinstveni pristupni kd,

pomou kojih korisnik putem navedene web adrese pristupa servisu.

12

6 ZakljuakKao to se moe vidjeti iz samog rada uvoenje informacionih tehnologija u sve sfere drutva je postalo nuna potreba jer omoguava puno bre i lake izvravanje zadataka, kreiranje raznih analiza i sl. Ipak da bi se ovo moglo da funkcionie kako treba, veoma je bitno konstantno vriti edukaciju osoblja koje radi na poslovima na kojima se koriste informacione tehnologije. Ovo je iz razloga to se informatika kao nauka razvija veoma brzo i svako zaostajanje za ovim promjenama dovodi do manje efikasnog iskoritenja IT tehnologija.

13

7 Literaturawww.hjpc.ba/srcr/cait/it/?cid=3674,2,1 , 04.02.2010.godine

14