TECHNIEK
De geheimen van een goed rookkanaalHet succes van een autonoom
verwarmingsysteem, of het een open haard, een inzethaard of een
kachel betreft, hangt niet alleen af van het uitzicht, de
installatie en de intrinsieke technische kenmerken. Een goede
werking hangt ook nog af van andere criteria. Zo is er een aspect
dat vaak wordt verwaarloosd omdat het eerder verborgen is. We
willen het hebben over de schoorsteen of rookkanaal, die duistere
maar onmisbare knecht van het vuur, een echte verbinding tussen de
verwarmingsinstallatie en buitenshuis.Het ontwerp en het onderhoud
van de verschillende onderdelen van de schoorsteen (rookkanaal en
dakuitgang) zijn vrij belangrijk. Ze zullen een directe invloed
hebben op de kwaliteit van het vuur. Ze zorgen vooral voor een
goede trek, de garantie voor een goede verbranding. Verder zorgen
ze voor een optimale gebruiksveiligheid en een verminderde
productie van vervuilende stoffen. Het belang van een goede trek De
trek van een schouw is een natuurlijke of gedwongen luchtstroom
waardoor lucht van buitenaf kan worden aangevoerd tot bij de haard
en waardoor verbrandingsgassen kunnen worden afgevoerd. De
kwaliteit van de trek is heel belangrijk: als er onvoldoende of
juist te veel lucht aankomt in de haard, zal de verbranding niet
volledig zijn en zal men zien dat er niet-verbrande stoffen via het
rookkanaal worden uitgestoten. Deze stoffen kunnen gasvormig zijn
zoals koolstofmonoxide (CO) of vloeibaar (die vast worden bij een
normale temperatuur) zoals roet en teer. De trek is absoluut een
sleutelelement van een goede verbranding omdat hij de luchtstroom
regelt die door het toestel gaat. De schoorsteen moet dus voldoende
trekken en niet teveel. Dit verschijnsel, waarbij verbrandingsgas
in het kanaal kan stijgen, is te danken aan het verschil in
dichtheid tussen de verbrandingsgassen en de lucht. Gassen hebben
hun maximumdichtheid op 273 graden en dan krijgt men de beste trek.
Gassen hebben echter de neiging om af te koelen naarmate ze stijgen
in het kanaal, wat nadelig kan zijn voor de trek. Om dat te
vermijden is de hoogte van het kanaal best niet architect. Deze
materie is op dit punt zo delicaat en technisch dat een beroep doen
op vaklui meer dan ooit een must blijkt. Hoogte van het rookkanaal
Hoe hoger het rookkanaal, hoe beter de schoorsteen trekt, op
voorwaarde dat het niet hoger is dan twintig meter. Die hoogte komt
uiteraard bijna niet voor in privwoningen. Een hoogte van 4 meter
wordt bovendien als een strikt minimum beschouwd. Doorsnede van het
kanaal De doorsnede van het kanaal is bij voorkeur cirkelvormig.
Bij deze vorm is het wrijvings- en warmteuitwisselingoppervlak ten
opzichte van de doorsnede het kleinst. Andere vormen zoals een
vierkant of rechthoek met een verhouding van 1/1,5 zijn wel
aanvaardbaar maar hebben een minder goede verhouding. Voor de
berekening van de grootte moet men steunen op het advies van echte
specialisten, alleen al om de meest geschikte doorsnede te
berekenen in functie van de geldende normen en het type toestel.
Wetende dat de doorsnede van het kanaal minstens gelijk zal moeten
zijn aan de uitgang van het verwarmingstoestel. Deze doorsneden
variren namelijk afhankelijk van het feit of het toestel bedoeld is
als open haard, met gesloten deur of met open deur. Het is ook
belangrijk dat de doorsnede constant blijft en dezelfde vorm
behoudt over de hele hoogte van het kanaal. Elke vernauwing zal
namelijk onvermijdelijk leiden tot een vermindering van de trek.
Trac van het rookkanaal Om te vermijden dat de schoorsteen minder
trekt, moet het trac zo recht mogelijk zijn. Elke
Flexinox rookkanaal. FERO groter dan 20 tot 30 meter. De
temperatuur aan de uitgang bovenaan een schoorsteen die goed trekt,
bedraagt 150 tot 200 graden. Hoe kouder de buitenlucht, hoe dichter
hij is en hoe beter de schoorsteen trekt. Bovendien geldt, hoe
hoger de barometerdruk, hoe dichter de lucht en hoe beter de trek.
Zo trekken schoorstenen bij slecht weer (lage barometerdruk) minder
goed omdat vochtige lucht minder dicht is. De kwestie van de trek
is heel anders afhankelijk van een nieuw te plaatsen of een
bestaande schoorsteen. Als men van plan is een huis te bouwen, kan
men de normen en dus de voorwaarden voor een goede trek precies
bepalen, afhankelijk van de beoogde verwarming. Omgekeerd, als men
een verwarmingsysteem wil installeren in een bestaande woning, dan
is men afhankelijk van de bestaande schoorsteen en van de staat
waarin hij zich bevindt. Het zal dan ook vaak het moment zijn om
bepaalde problemen te verhelpen. Er bestaan verschillende
oplossingen voor. De criteria van een goed rookkanaal In het geval
van een nieuwbouw moet men ten gepaste tijde gepaste keuzes maken.
Jammer genoeg stellen we vast dat het rookkanaal nog te vaak
gebouwd wordt vr het soort verwarmingstoestel gekozen is. Nu, het
is onmogelijk te zorgen voor een goed aangepast rookkanaal zonder
te weten welk toestel aangesloten zal worden. Het is dus niet de
bedoeling om een verwarmingsketel of een autonoom
verwarmingstoestel aan te sluiten op een kanaal waarvan men
vermoedt dat het geschikt is, maar wel omgekeerd: men moet het
toestel kiezen om te kunnen bepalen welk kanaal er nodig is. Op die
manier kan de bouw van het rookkanaal of schoorsteen worden
geoptimaliseerd en men creert ideale omstandigheden voor een goede
trek. We bespreken deze ideale criteria of ontwerpregels hier
alleen bij wijze van algemene informatie, zonder in complexe
technische details te treden. We willen ons namelijk gewoon richten
tot privpersonen die contact willen opnemen met hun aannemer,
verwarmingsinstallateur of 90
hindernis of elke bocht in een kanaal zal namelijk drukverlies
veroorzaken, waardoor de snelheid van de gasafvoer vermindert en de
gassen bijgevolg meer afkoelen. Daarom mag een rookkanaal niet meer
dan twee schuine delen bevatten, met hoeken die niet groter zijn
dan 15. Dat betekent dat het rookkanaal niet meer dan n
niet-verticaal deel mag tellen. Daarbij komt dat er idealiter niet
meer dan n rookkanaal per verwarmingstoestel mag zijn. De
materialen Om het materiaal voor het rookkanaal te kiezen, moet men
weten dat het moet voldoen aan meerdere voorwaarden, namelijk
complete dichtheid voor gas, bestendigheid tegen warmteschokken en
bestendigheid tegen de bijtende stoffen die worden voortgebracht
door de verbrandingsgassen. Maar dat is nog niet alles. Voor een
optimale trek moet dit materiaal een geringe thermische inertie
hebben. Dat betekent dat de temperatuur snel moet stijgen als de
warme rook passeert. Daar zijn twee redenen voor. Om te beginnen
trekt de schoorsteen maximaal als die Dubbelwandig gesoleerd
rookkanaal Bofill van FLEXINOX. FERO
bereiken en die zo lang mogelijk te houden. Een goede isolatie
van het rookkanaal is dan ook vereist. Het materiaal moet ook zo
goed mogelijk weerstand bieden aan de corrosie van neerslag
(afzettingen). De binnenwand van het rookkanaal ten slotte moet zo
glad mogelijk zijn om ervoor te zorgen dat het gas beter kan
passeren, dat de aanslag minder blijft kleven en dat de schoorsteen
gemakkelijker kan worden geveegd. Gezien deze verschillende
aanbevelingen zal u meteen begrijpen dat niet alle materialen
dezelfde succesgaranties bieden. Een rookkanaal van baksteen, op de
oude wijze, is niet meer geschikt voor de gebruiksomstandigheden
van moderne verwarming. De wanden zijn namelijk heel ruw, de
inertie is te zwaar en het gevaar voor scheuren en bijgevolg voor
indringing van schadelijke gassen is te groot. Een buisstuk van
terracotta of beton biedt een geringere inertie en een gladdere
wand op voorwaarde dat de wanden dun zijn en aan de binnenkant
gemailleerd. Deze oplossing blijkt echter zwaarder om te plaatsen
en het gevaar voor condensatie blijft nog relatief hoog. Een
hardmetalen rookkanaal van inox (met enkelvoudige of dubbele wand)
blijkt de beste prestaties te leveren. Hij is licht, heel glad, kan
gemakkelijk worden gemonteerd en heeft een geringe thermische
inertie. Een flexibel, metalen rookkanaal van aluminium blijkt ook
licht en gemakkelijk te monteren. Het heeft een geringe inertie
maar het is beduidend gevoeliger voor condensatieresiduen.
Bovendien is het niet geschikt om hout en kool te verbranden. De
luchttoevoer Om de verbanding gaande te houden en ervoor te zorgen
dat de schoorsteen kan trekken, is er permanent voldoende
luchttoevoer nodig voor het verwarmingstoestel. De lucht kan ofwel
rechtsreeks van buiten worden gehaald en naar de kern van het
toestel zelf worden gevoerd, ofwel uit de kamer waar de installatie
zich bevindt; in dat geval zal de kamer voorzien moeten worden van
een luchttoevoersysteem. Moderne woningen zijn namelijk tochtvrij,
waardoor de schoorsteen niet goed kan aanzuigen met een lage druk
in de woning als gevolg. De schoorsteen 91
stuurt dan de rook terug de kamer in (terugslag). Dit effect
wordt versterkt door het aanzetten van een luchtafvoersysteem zoals
een dampkap. Het is dus nodig een goede verluchting te hebben in de
woning. Om tocht te vermijden kunnen aan de buitenkant
luchtopeningen worden gemaakt via flexibele of gemetselde
rookkanalen.
condensatie als gevolg van de slechte kwaliteit van de
binnenbekleding en het gebrek aan isolatie. In dit hoofdstuk worden
de verschillende tekortkomingen van een schouw in kaart gebracht.
Sommige ervan kunnen gemakkelijk worden opgelost. Andere zullen
soms tot het besluit leiden dat het rookkanaal onbruikbaar is.
dezelfde temperatuur heeft als de rook. Anderzijds bevat de
rook, zelfs bij een optimale verbranding, altijd waterdamp. Nu, bij
een temperatuur tussen 40 en 60 kan die damp condenseren. Het is
wat men noemt het dauwpunt. Door te condenseren wordt het water
verbonden met bestanddelen die zich in de rook bevinden. Beide
vormen een sterk bijtende vloeistof. Het materiaal van het
rookkanaal moet deze condensatie dus maximaal beperken door snel de
temperatuur van de rook te
De veiligheid Om een optimale gebruiksveiligheid te garanderen,
moet men verzekeren dat het rookkanaal perfect gedicht is zodat de
verbrandingsgassen zich niet kunnen verspreiden in de kamers waar
het kanaal passeert. Daarom moeten de oude, gemetselde kanalen
worden vermeden: het gevaar voor scheuren is te groot. Inderdaad,
we herinneren eraan dat bepaalde gassen door Flexibel dubbel -of
enkelwandig hun sterke concentratie rookkanaal voor renovatie van
bestaande heel toxisch zijn. traditionele schoorstenen die bochten
Koolstofmonoxide (CO) in vertoonen. Coproflex de POUJOULAT het
bijzonder is kleurloos, geluidloos, Ontwerpfouten volledig reukloos
en dodelijk. Onvoldoende hoogte van het Dichtheid is niet de enige
veiligheidsrookkanaal: Als het rookkanaal regel. Het
schoorsteenvegen en het minder dan 4 meter hoog is, kan onderhoud
van de verwarmingsmen het buitengedeelte altijd installatie zijn al
even belangrijk en optrekken: men verlengt het zelfs n of twee maal
per jaar bestaande kanaal en let erop dat verplicht (frequentie
afhankelijk van dezelfde vorm en dezelfde de landen en het soort
brandstof ). doorsnede behouden blijven. Voor verwarmingstoestellen
die Slecht gelegen dakuitgang: als de werken met een vaste
brandstof, dakuitgang slecht gelegen is ten zoals hout, is het
verplicht om de opzichte van felle wind, woningen in installatie te
reinigen, maar ook om de buurt of het dak (zie laatste het
rookkanaal te vegen en de hoofdstuk), dan is er geen andere
dichtheid ervan te controleren (met oplossing dan een nieuw een
rookvormende cartouche). Dit rookkanaal te voorzien. onderwerp werd
uitvoerig behandeld Slecht gesoleerde wand van het in een vorig
nummer (nr. 50). rookkanaal: het blijkt moeilijk om iets aan deze
wand te doen. De Een schoorsteen die niet voldoet enige
doeltreffende oplossing is een vernieuwen buis in te brengen (zie
verder). Als men een verwarmingstoestel wil Te nauwe opening: het
kan installeren in een bestaande gebeuren dat de opening ter hoogte
woning, is het vaak onmogelijk om van het dak smaller is geworden
en het rookkanaal te ontwerpen. Men dus nauwer is dan het
rookkanaal, moet zich vaak tevreden stellen met wat nadelig is voor
de trek van de wat er is. Het is echter mogelijk om schoorsteen.
Gewoon metselwerk doeltreffende oplossingen te vinden zou het
probleem moeten oplossen. als de rookkanalen niet voldoen. De
Verstopt rookkanaal: allerlei twee grote problemen die worden
storende materialen kunnen vastgesteld zijn het feit dat de
toevalligerwijze terechtkomen in het schoorsteen onvoldoende trekt,
wat rookkanaal en het blokkeren, meestal te wijten is aan verkeerde
waardoor de afvoer van afmetingen van het kanaal, en
veroorzaakt een te grote inertie. Ook hier is het inbrengen van
een buis doeltreffend. Slecht vastgemaakt reinigingsluik: dit
probleem kan gemakkelijk worden opgelost door een kleine technische
interventie of zelfs een reparatie van metselwerk. Bekleding Een
bekleding wordt aangebracht om een rookkanaal te renoveren dat niet
meer dicht is als gevolg van scheuren. Er wordt dan een coating
aangebracht op de binnenwanden van het rookkanaal. Het kanaal kan
alleen worden bekleed als de oorzaken van de scheuren eerst worden
weggenomen, anders zijn de werken zinloos. Daarom moet men de
grootte, de aard en de oorsprong van de scheur kennen vr men het
rookkanaal bekleedt. Een buis inbrengen Er wordt een autonome buis
ingebracht in de bestaande schoorsteen, die op zich de afvoer en de
dichtheid voor verbrandingsgassen verzekert, en dit van de
aansluiting van het verwarmingstoestel tot de uitstootopening van
de schouw. Deze techniek kan worden gebruikt om schoorsteen in
goede staat te verbeteren en niet om een kanaal in slechte staat te
herstellen: de buis zal alleen de volledigheid en de stabiliteit
van het rookkanaal restaureren. Bovendien kan op die manier iets
worden gedaan aan bepaalde tekortkomingen: verbetering van de
dichtheidsgraad, vermindering van de doorsnede, bescherming tegen
het gevaar van bister (roetneerslag) of een verhoging van de
corrosiebestendigheid. De buis kan flexibel of hard zijn. Een
flexibele buis is geschikt voor schoorstenen met schuine delen en
sluit gemakkelijk aan op verwarmingstoestellen met gas of
stookolie. Ze is niet toegestaan voor installaties op hout of kool.
Een harde buis kan wel gebruikt worden voor verschillende
brandstoffen. Ze bestaat uit meerdere, compleet dichte elementen
omdat ze doorlopend gelast zijn en ineengezet in de richting van de
condensatie. Ze zijn bedoeld voor verticale schoorstenen. Net als
een bekleding moet het inbrengen van een buis altijd worden
gerealiseerd door gekwalificeerde en erkende ondernemingen. De
dakuitgang Het buitenste deel van het rookkanaal dat uitsteekt
boven het
dak ids de dakuitgang. Er moet een bijzondere aandacht worden
besteed aan de plaats, de hoogte en de kroonlijst ervan. Ze moeten
beantwoorden aan bepaalde normen om ervoor te zorgen dat de
schoorsteen goed trekt. Installatiecriteria Hoogte: om reglementair
en doeltreffend te zijn moet de schoorsteen 40 cm boven het dak
uitsteken voor een vrijstaand gebouw. Hij moet ook 40 cm uitsteken
boven elk obstakel dat zich in een straal van 8 meter bevindt.
Wanneer het dak echter licht helt (minder dan 15) dan kan de
schoorsteenopening ter hoogte van het dak komen als het voorzien is
van een systeem tegen terugslag en als er geen obstakels zijn
binnen de 8 m. Doorsnede: de dakuitgang mag de doorsnede van het
hoofdkanaal niet vernauwen, anders worden gebieden van overdruk
gevormd die kunnen leiden tot terugslag van rook in de woning.
Isolatie: de dakuitgang moet goed gesoleerd zijn om te vermijden
dat de rook te snel afkoelt. Als de schoorsteen slecht gesoleerd is
kan hij een temperatuur bereiken van 45 graden, wat condensatie
teweegbrengt. Installatie: alle rookgassen moeten Dakuitgang
Therminox, zwartgelakt van POUJOULAT
Rookkanalen Selkirk. Bij STANDARD AHZ verbrandingsgassen wordt
gehinderd: vogelnesten en andere brokstukken kunnen gemakkelijk
worden verwijderd door de schoorsteen goed te vegen. Een
regelmatige visuele controle van het rookkanaal voorkomt dit soort
ongemakken. Gescheurd rookkanaal: Elke scheur in de schoorsteen of
een barst in verweerd voegwerk kan leiden tot een gebrek aan
dichtheid ervan, wat een enorm potentieel gevaar inhoudt. Dit
probleem kan worden opgelost door de methode van bekleding (zie
verder) of door het inbrengen van een buis (idem). Rookkanaal dat
te schuin afloopt: we hebben gezien dat de eventuele helling van
het rookkanaal niet groter mag zijn dan een bepaald niveau (15 tot
20 graden). Als de helling te sterk is, is er jammer genoeg geen
oplossing, behalve de vorming van een nieuw rookkanaal.
Roetneerslag: regelmatig de schoorsteen vegen lost dit probleem
eenvoudig op. Naast de wettelijke voorschriften is het raadzaam het
aantal veegbeurten aan te passen aan de gebruiksomstandigheden.
Verbrandt men bijvoorbeeld veel naaldhout, dan zal de hoeveelheid
roet beduidend groter zijn en zal men de schoorsteen sneller
opnieuw moeten vegen. Te nauwe doorsnede van het rookkanaal: Als
het rookkanaal te klein blijkt ten opzichte van het toestel dat u
wilt plaatsen, dan hebt u maar twee oplossingen: een nieuw
rookkanaal vormen of een ander toestel kiezen dat geschikt is voor
het rookkanaal! Variabele doorsnede van het rookkanaal: Het
inbrengen van een buis is de enige oplossing waarmee in dit geval
een homogene doorsnede kan worden verkregen over de lengte van het
rookkanaal. T dikke wand: dit probleem
Rookafzuigsysteem Exhausto met ingebouwd automatische controle
voor een goede afzuiging. Voor alle types rookkanalen. COLEMONT
voorbij de storingszone worden gevoerd, dat wil zeggen de zone
waar de druk van de wind een overdruk veroorzaakt. Deze gebieden
zijn afhankelijk van de dakhelling en moeten grondig worden bekeken
door een specialist. Er is in alle gevallen een zone rond het huis
waarin elke dakuitgang verboden is. In een tweede zone, boven de
eerste, kan men slechts een dakuitgang installeren mits er een vast
rookafzuigsysteem wordt voorzien. In een derde zone kan de
dakuitgang vrij worden genstalleerd. 92
Soorten dakuitgangen naakte dakuitgang: afhankelijk van de
weersomstandigheden veroorzaakt deze normaal gezien geen
drukverlies maar de buiging van de wind kan de trek afremmen of
terugslag veroorzaken. Eenvoudig toestel: de parapluhoed of de
horizontale afdekplaat verzekeren een doeltreffende bescherming
tegen neerslag maar ze verhinderen zeker niet de gevaren van
terugslag, te wijten aan de wind. Antiterugslagsysteem: bestaat uit
vaste, geprofileerde elementen en regelt de rookafvoer, los van
weersomstandigheden en meer bepaald de wind. Mobiele afzuiging:
draaisysteem dat door de werking van de wind de onderdruk verhoogt
en dus de trek bevordert. De grote tekortkoming van deze toestellen
is oxidatie en verstopping van de spillen. Regelmatig onderhoud is
noodzakelijk, anders bestaat het gevaar dat het toestel blokkeert
en dat er ernstige terugslag ontstaat. Hoe dan ook, het toestel
moet gemakkelijk demonteerbaar zijn om de schoorsteen te kunnen
vegen. Als dat niet mogelijk is kan men best een reinigingsluik
voorzien op het hoogste punt van het rookkanaal.
